Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NICCI FRENCH<br />
LEZERSEVENT<br />
MAGAZINE<br />
1 3 X<br />
H A R T S T I K K E H O T<br />
Hanzesteden<br />
Mét fijne aanbieding!<br />
ACTRICE JOHANNA TER STEEGE<br />
‘Om ergens te aarden,<br />
helpen vriendschappen’<br />
Nr. 4 /5 16 maart - 4 mei <strong>2023</strong> / <strong>Zin</strong>.nl / € 8,95<br />
AP<br />
GROEN OP JE BORD<br />
Hapt zo lekker<br />
knapperig weg<br />
WAAROM ZOU JE?<br />
Beugelbekkie<br />
op je 55ste<br />
SAMEN ZINGEN<br />
Verbindt nog<br />
beter dan seks<br />
NA HET INFARCT<br />
Peter Heerschop<br />
& Viggo Waas
35<br />
coverbeeld: Ebo Fraterman (Portret Johanna ter Steege), Brenda van Leeuwen (Zutphen), Herman van Hoey (Groentekost), Peter Hamelinck (Portret Peter Heerschop en Viggo Waas)<br />
CLEAN PETE<br />
‘Als je samen<br />
zingt, word je<br />
gedwongen te<br />
luisteren en je<br />
aan te passen.<br />
Je vermengt<br />
met de ander’<br />
INHOUD<br />
VERDIEP<br />
6 Gespot door Misja Uitgesproken types<br />
op weg naar iets leuks<br />
16 Interview met Johanna ter Steege ‘Alles<br />
gaat voorbij, dat is een hard besef’<br />
26 Werken na je 50ste Hoe zit het met die<br />
leeftijdsdiscriminatie?<br />
35 Uit volle borst! Samen zingen? Gewoon<br />
doen! Het verbindt en je knapt ervan op<br />
46 Ga Theater, expo, bios en concert<br />
50 Politiek en bestuur Even het geheugen<br />
opfrissen: wie doet wat en wat gebeurt er<br />
met onze stem?<br />
58 9x Het beste uit je leven halen<br />
60 Alles over onze mond Over een beugel na<br />
je 50ste, de tand des tijds en niet lullen<br />
maar poetsen<br />
66 Nicci French <strong>Zin</strong> strikte het auteurskoppel<br />
voor hét event van het jaar, speciaal voor<br />
onze abonnees!<br />
68 Lekker gezond Verwen je (klein)kinderen<br />
verantwoord: gouden tips voor goede<br />
alternatieven voor snoep<br />
VERWONDER<br />
74 Lees Fictie & non-fictie<br />
78 Groentekost van tv-kok Jeroen Meus Om<br />
je vingers bij op te eten. Nicolaas Klei<br />
verzorgt de wijn erbij. Proost!<br />
84 Vriendschap is geen illusie Dat bewijzen<br />
beste vrienden Peter Heerschop en Viggo<br />
Waas na donkere tijden<br />
92 Zie Op de bank & in de bios<br />
94 Beauty Visagist Manous ontdekt de<br />
beauty geheimen van Hilde Janse<br />
98 Fashion volgens Liddie Zomertijd! Kies de<br />
badkleding waarin je je goed voelt<br />
VERLANG<br />
102 Hippe Hanzesteden Negen parels aan de<br />
IJssel die vol historie zitten<br />
112 Puur geluk Voeten in het water, hoofd in<br />
de wolken<br />
114 Roadtripper Sandra Nieweg trekt met<br />
hondje Bobby door Europa. Deel 10<br />
118 Welterusten Alida logeerde in Elburg<br />
4
102<br />
66<br />
HANZESTEDEN<br />
Dáár valt nog veel<br />
moois te ontdekken<br />
COLUMNS<br />
23 Stef Bos<br />
45 Hanneke Groenteman<br />
E N O O K<br />
8 <strong>Zin</strong> in | 14 Post | 22 Online tips:<br />
digitale lenteschoonmaak | 24 6x<br />
<strong>Zin</strong> mét handig tasje | 72 Beleef<br />
Noord-Duitsland | 97 <strong>Zin</strong> online<br />
| 121 Breinbrekers | 128<br />
Aanbiedingen | 130 Service &<br />
colofon | 131 Volgende <strong>Zin</strong><br />
Magazine<br />
26<br />
WERKEN NA JE 50STE<br />
‘Je neemt je moeder<br />
toch niet aan?’<br />
MEET & GREET NICCI FRENCH<br />
Superexclusief event speciaal<br />
voor abonnees: dit wíl je niet<br />
missen!<br />
98<br />
BADKLEDING<br />
Hallo zomer!<br />
WINNEN<br />
We geven 57 prijzen<br />
weg (p. 124)<br />
16<br />
JOHANNA TER STEEGE<br />
‘Een afwijzing<br />
doet pijn’<br />
5
BETROKKEN<br />
Johanna ter Steege<br />
‘Alles gaat<br />
voorbij, dat is<br />
een hard besef ’<br />
Na 35 jaar acteren in andermans producties neemt Johanna<br />
ter Steege (1961) steeds meer het heft in eigen handen. Ze<br />
produceerde twee locatietheaterspektakels op de voormalige<br />
Vliegbasis Twenthe. Met beide stukken zit ze boven op de<br />
actualiteit. Als burgemeester in De vergeten Twentse Lente<br />
probeert ze een verscheurde gemeente bijeen te houden.<br />
TEKST: MARION GROENEWOUD | BEELD: EBO FRATERMAN, GETTY IMAGES, ANP<br />
17
Hoe zit het met<br />
leeftÿdsdiscriminatie?<br />
‘Je neemt<br />
je moeder<br />
toch niet aan!’<br />
WERKEN NA JE 50STE<br />
Je bent op zoek naar die leuke secretaressebaan, maar de moed<br />
zakt je al in de schoenen. Jij, 50-plus, niet meer zo heel strak,<br />
versus die jonge, blonde, frisse meid. Die valt vast meer<br />
in de smaak. Maar is dat wel zo? Hoe staan we ervoor qua<br />
leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt?<br />
Journalist Ingrid Spelt (1962) gaat op onderzoek uit.<br />
TEKST: INGRID SPELT | ILLUSTRATIES: STUDIO SKI<br />
26
32<br />
NETWERKEN? DOEN!<br />
TIPS<br />
■ Netwerken is niet wie jij<br />
kent, maar wie jou kent!<br />
Wees zichtbaar.<br />
■ Netwerken begint al bij je<br />
geboorte. Je ouders geven<br />
een netwerk mee, je gaat<br />
studeren, krijgt je eerste<br />
baan, gaat samenwonen of<br />
trouwen, krijgt kinderen,<br />
gaat verhuizen, etc. Zo groeit<br />
je netwerk. Alleen sta je er<br />
niet altijd bij stil. Ga er eens<br />
voor zitten. Kijk met welk<br />
doel je met oude en nieuwe<br />
contacten kunt verbinden om<br />
een baan te vinden.<br />
■ Netwerken is verreweg de<br />
makkelijkste, meest efficiënte<br />
en goedkoopste manier<br />
om succes te krijgen.<br />
Ongeacht leeftijd en wat je<br />
wilt bereiken.<br />
Meer weten? Lees Netwerk<br />
je weg naar succes van<br />
Charles Ruffolo: een gids<br />
over de kracht van netwerken<br />
(Leonon Media, € 18)<br />
assistent van de griffier of redacteur in de<br />
provincies Gelderland, Utrecht, Overijssel of<br />
Noord-Brabant. Janneke is opnieuw werkloos<br />
en heeft veel moeite om ertussen te<br />
komen. Met hulp van een loopbaancentrum<br />
– ‘Zorg dat je zichtbaar bent’ – zijn haar<br />
kansen op het vinden van een baan vergroot.<br />
“Voordat ik de eerste keer in de WW<br />
belandde had ik al contact gezocht met een<br />
loopbaancentrum. Het centrum gaf mij de<br />
tools om op een eigentijdse<br />
manier een baan te zoeken.<br />
Ik leerde op een andere<br />
manier te solliciteren<br />
waarbij netwerken, dus ook<br />
via LinkedIn, een hoofdrol<br />
speelt. Zo kreeg ik vorig jaar<br />
een tijdelijke baan als<br />
raadsondersteuner bij een<br />
gemeente. Een uitzendbureau<br />
vond mij voor die<br />
baan op LinkedIn.<br />
Inmiddels ben ik weer ruim<br />
De cijfers (WW-uitkeringen)<br />
Leeftijdsgroep<br />
15 – 25 jaar<br />
25 – 35 jaar<br />
35 – 45 jaar<br />
45 – 55 jaar<br />
55 – 65 jaar<br />
65 jaar en ouder<br />
Leeftijd onbekend<br />
Totaal werklozen<br />
een halfjaar zoekende op de arbeidsmarkt,”<br />
(stand van zaken januari, red.). Bij het<br />
loopbaancentrum heeft ze geleerd zichzelf<br />
in de markt te zetten. “Als ik hoor dat er een<br />
passende vacature vrijkomt, ga ik er meteen<br />
achteraan en vraag ik of ik langs mag<br />
komen. Met alleen een sollicitatiebrief<br />
schrijven red je het niet meer. Dagelijks spit<br />
ik websites door en zoek ik op LinkedIn.”<br />
Ze heeft toch het idee dat leeftijd een rol<br />
december 2022<br />
6.755<br />
29.983<br />
30.133<br />
33.828<br />
39.260<br />
9.218<br />
9<br />
149.186<br />
december 2021<br />
8.385<br />
33.541<br />
37.266<br />
47.516<br />
55.110<br />
9.947<br />
10<br />
191.775
ANNE-MARIJE VAN 50 COMPANY:<br />
‘Mijn ervaring is<br />
dat het meestal<br />
niet aan leeftijd<br />
ligt, maar aan<br />
hoe je jezelf<br />
presenteert’<br />
speelt. “Eén keer is dat ook letterlijk tegen<br />
me gezegd. Maar: op je 60ste ben je niet<br />
kansloos. Tenslotte heb ik óók die tijdelijke<br />
baan gevonden. De markt is gunstiger dan<br />
bijvoorbeeld zeven jaar geleden. Mijn man<br />
raakte toen werkloos. Hij deed er drie jaar<br />
over om werk te vinden. Stuurde duizend<br />
sollicitatiebrieven en is in die tijd maar<br />
vier keer uitgenodigd. Dat zal mij op de<br />
huidige arbeidsmarkt niet overkomen. Via<br />
netwerken belandde mijn man op zijn<br />
54ste uiteindelijk in het onderwijs. Op<br />
oudere leeftijd begin je misschien met een<br />
achterstand, maar onmogelijk is het niet.”<br />
Oudere acteur vs. oudere actrice<br />
In de theater-, tv- en filmwereld speelt er<br />
een ander fenomeen. 50-plusactrices<br />
Jacqueline Blom en Renée Fokker stellen in<br />
de talkshow Op1 dat de grijze, oudere<br />
acteur in trek blijft maar dat je als 50-plusactrice<br />
al snel bent afgeschreven. Aan de<br />
andere kant zijn er steeds meer vrouwelijke<br />
regisseurs, producenten en schrijvers<br />
die vrouwgericht denken. Regisseur Will<br />
Koopman (Gooische vrouwen, April, May en<br />
June, All you need is love, Alles op tafel,<br />
Oogappels, Kerstappels) houdt als filmmaker<br />
al jaren rekening met het ouder<br />
worden van actrices en acteurs. “Leeftijd<br />
is niet belangrijk. Het gaat erom of iemand<br />
een rol heel goed kan spelen.”<br />
BRON: NU.NL<br />
Vrouw en 50-plus, dan ga je van de buis?<br />
Zangeres, presentatrice, radiomaker, jurylid<br />
en coach van talentenjachten Angela<br />
Groothuizen (1959) krijgt meer werk aangeboden<br />
dan ze kan en wil doen, reageert<br />
ze. Vanaf begin april zoekt ze in het nieuwe<br />
programma The talent scouts van SBS6<br />
naar potentiële sterren. Samen met de<br />
twintigers en begin dertigers zangeres<br />
Tabitha, dj Nicky Romero, rapper Donnie<br />
en zanger Flemming. De bekende Youtuber<br />
Kalvijn presenteert het programma.<br />
Groothuizen: “Ik heb me altijd omringd<br />
door jongeren en werk graag met ze samen.<br />
En zij met mij. De jongere generatie inspireert<br />
me. Misschien blijf ik daarom wel<br />
relevant.”<br />
Kijk eens naar jezelf<br />
Laat je vooral niet deprimeren door onderzoeken,<br />
zegt Anne-Marije Buckens (1988)<br />
van loopbaancentrum 50 Company. “Kijk<br />
hoe de arbeidsmarkt er écht uitziet.<br />
Werkgevers staan te springen om goed<br />
personeel. Het is niet zo zwart-wit. Er<br />
kunnen heel veel redenen zijn waarom je<br />
niet wordt aangenomen. Mijn ervaring is<br />
dat het meestal niet aan leeftijd ligt, maar<br />
aan hoe je jezelf presenteert. Negentig procent<br />
van de vacatures ligt in het mkb. Een<br />
ondernemer heeft een droom verwezenlijkt<br />
en een mooi bedrijf opgericht. Die kijkt<br />
niet naar leeftijd maar of jij het puzzelstukje<br />
in zijn droom bent. Dus moet je<br />
jezelf verkopen. Het is té makkelijk om te<br />
zeggen: zie je wel, het ligt aan de leeftijd.<br />
Je kunt zelf van alles doen om die leuke<br />
baan te krijgen.” ■<br />
LOES<br />
‘Terug de<br />
mode in, dat had<br />
ik nooit bedacht’<br />
Loes van der Beek (1960)<br />
werkt als verkoper in een<br />
exclusieve damesmodezaak.<br />
“Vier jaar geleden keerde<br />
ik met mijn zoon terug naar<br />
Eindhoven. Ik heb 23 jaar in<br />
Turkije gewoond. Daar had ik<br />
een bedrijf in het beheren van<br />
vakantiewoningen voor en<br />
van particulieren. De helft van<br />
mijn leven ben ik zelfstandig<br />
ondernemer geweest. Dus<br />
zocht ik een baan die bij mijn<br />
ervaring past: bij een makelaar<br />
of woningstichting. Nou,<br />
ben je 58, dan lig je aan de zijkant<br />
is mijn ervaring. Ik werd<br />
uitgenodigd voor gesprekken<br />
maar kreeg steevast te horen:<br />
‘Je bent overgekwalificeerd’<br />
of ‘Je bent te veel vrijheid<br />
gewend en gaat je vervelen’.<br />
Maar je moet toch érgens<br />
beginnen. Ik wilde van mijn<br />
uitkering af, heb altijd mijn<br />
eigen broek opgehouden. Een<br />
uitzendbureau attendeerde<br />
mij op een baan bij een<br />
modezaak. ‘Je hebt ervaring<br />
in de mode.’ Ja, als tiener<br />
en twintiger. Terug de mode<br />
in, dat had ik nooit bedacht.<br />
Maar op de bank blijven zitten,<br />
is geen optie. Ik draaide<br />
een proefochtendje mee en<br />
werd aangenomen. Inmiddels<br />
heb ik mijn draai gevonden. Ik<br />
krijg veel vrijheid binnen het<br />
familiebedrijf. Zo houd ik het<br />
wel uit tot mijn 67ste!”<br />
33
Uit<br />
borst<br />
volle<br />
SAMEN ZINGEN VERBINDT<br />
Van zingen ga je je beter voelen. Gevoelsmatig én fysiek.<br />
En als je samen zingt, gebeurt er nog veel meer. Pure magie.<br />
Je bouwt samen in korte tijd een unieke band op.<br />
Sterker nog: er ontstaan vriendschappen voor het leven<br />
in een mum van tijd. Waar wacht je nog op?<br />
TEKST: MANON WIGNY | BEELD: JASPER ZWARTJES<br />
4x<br />
DE LOL SPAT<br />
ERVAN AF<br />
Kijk maar naar de foto’s!<br />
35
“H<br />
et zou veel meer ingezet moeten worden.<br />
De huisarts zou het bij wijze van spreken<br />
moeten kunnen voorschrijven: zingen in<br />
een koor. De talloze wetenschappelijke<br />
onder bouwingen: het klopt allemaal met<br />
wat ik zelf ervaar en observeer.” Rinske van der Meer (1971)<br />
is zangeres en dirigent. Samen met haar man, pianist<br />
Martijn Vriesman, organiseert ze zangactiviteiten voor<br />
iedereen – meer of minder ervaren. Ze begeleidt bijvoorbeeld<br />
een maandelijks inloopkoor in Amsterdam en<br />
Haarlem: laagdrempelig en no-nonsense. Dat wil zeggen:<br />
geen auditie, weinig praten en veel doen.<br />
Betere sociale relaties<br />
Rinske: “Het blijft magisch om te zien hoe snel een groep<br />
uiteenlopende mensen samensmelt tot één geheel als je<br />
samen zingt. We doen naast onze inloopkoren ook korte<br />
koorprojecten: bij de uitvoering, na zeven repetities, is er<br />
een hechte groep ontstaan. Je ziet steeds weer dat zingen<br />
verbindt en socialiseert, en dat gebeurt in grote groepen<br />
nog meer dan in kleine. Je focust op het zingen, je stemt<br />
haast ongemerkt op elkaar af, je gaat op in de menigte en<br />
daardoor raak je je gevoel van kwetsbaarheid of verlegenheid<br />
vanzelf kwijt.”<br />
De wetenschap bevestigt het: mensen die samen zingen,<br />
bouwen relatief snel een sociale band op. Onderzoekers<br />
van de Universiteit van Oxford concludeerden dat de deelnemers<br />
aan een zangcursus zich na een maand al veel<br />
meer met elkaar verbonden voelden dan de mensen die<br />
samen een cursus creatief schrijven volgden. Dat verschil<br />
werd in de loop van de tijd kleiner. Pas na zeven maanden<br />
les hadden de schrijvende en zingende deelnemers een<br />
vergelijkbare sociale band opgebouwd. Hoofdonderzoeker<br />
Eiluned Pearce: “Gezamenlijk zingen versnelt het ontstaan<br />
van vriendschappen. Uit eerdere onderzoeken is al gebleken<br />
dat in het brein van zingende mensen opvallend veel<br />
van het ‘knuffelhormoon’ oxytocine wordt aangemaakt:<br />
een stof die een goed gevoel veroorzaakt en verbinding<br />
met anderen stimuleert. <strong>Zin</strong>gen als in het uitstoten van<br />
klanken bestond eerder dan spreken. Er zijn aanwijzingen<br />
dat onze evolutionaire voorouders bepaalde zangrituelen<br />
gebruikten om zich in groepsverband sneller aan elkaar<br />
te verbinden zodat ze daarna samen activiteiten konden<br />
ondernemen. Zoals jagen. Misschien zouden we aan het<br />
begin van een nieuw schooljaar of voor een zakelijke<br />
bespreking in groepsverband moeten zingen om betere<br />
sociale relaties te laten ontstaan.”<br />
Uitwisselen zonder woorden<br />
Rinske: “<strong>Zin</strong>gen is een heel veilige manier om jezelf te<br />
uiten. Er ontstaat iets samen, je communiceert zonder<br />
woorden, op gevoelsniveau. Ik zag afgelopen jaar in het<br />
VPRO-programma Zomergasten een indrukwekkend voorbeeld<br />
hiervan. Trauma-psycholoog Bessel van der Kolk liet<br />
een fragment zien van een documentaire over de Waarheidsen<br />
Verzoeningscommissie in Zuid-Afrika, een commissie<br />
die de misstanden in vorige regimes in kaart moest brengen,<br />
voorgezeten door aartsbisschop Desmond Tutu. Soms<br />
werd het de aanwezigen teveel, de getuigenissen waren<br />
stuk voor stuk gruwelijk, en dan zei Tutu: we moeten maar<br />
even samen gaan zingen. <strong>Zin</strong>gen! Het werkte. De ultieme<br />
traumaverwerking. Het kan zo troostend zijn. Even voor de<br />
duidelijkheid: ik ben een nuchtere Friezin, ik sta met beide<br />
benen op de grond. Traumaverwerking is niet de insteek<br />
voor wat ik doe. Maar mooi als het helpt bij verwerking of<br />
eenzaamheid. Je kunt er ook niet omheen dat er iets goeds<br />
gebeurt in zo’n groep zingende mensen. Fantastisch! Het<br />
bezorgt me regelmatig kippenvel. Ik houd het soms niet<br />
droog en ik ben niet de enige. Er wordt ook veel gelachen.”<br />
De Britse overheid investeerde jaren geleden miljoenen in<br />
een nationaal project om basisschoolkinderen vaker te<br />
laten zingen. Mogelijk geïnspireerd door de onderzoeken<br />
van de bekende muziekprofessor Grenville Hancox. Hij is<br />
medeoprichter van een instituut dat het effect van kunsten,<br />
met name muziek, bestudeert op het welzijn en de gezondheid<br />
van zowel individuen als groepen. Het centrum verza-
‘Onze samenzang<br />
maakt de kleur<br />
van onze muziek’
CLEAN PETE is een klassiek<br />
geschoold popduo dat Nederlandstalige<br />
muziek maakt en schrijft. Het bestaat<br />
uit de Brabantse tweeling Loes (1990,<br />
gitaar en zang) en Renée Wijnhoven<br />
(cello en zang). Lees verder op p. 44<br />
41
9x<br />
Het beste moet<br />
nog komen!<br />
In zijn boek Leven in crescendo probeert auteur<br />
Stephan Covey erachter te komen hoe je het<br />
beste uit je leven haalt. Hoe jong of hoe oud je<br />
ook bent, er valt altijd nog genoeg te leren. Dus<br />
waar wacht je op, geniet en verrijk jezelf!<br />
TEKST: LINDE VERHULST<br />
58
9X MINDSET<br />
Geef & accepteer hulp<br />
Iemand helpen geeft voldoening<br />
en zorgt voor ontwikkeling.<br />
Daardoor wordt hulp<br />
vragen ook makkelijker. Het<br />
delen van vaardigheden en<br />
kennis kan voor zowel jou als<br />
de ander alleen maar iets<br />
positiefs met zich meebrengen.<br />
Accepteer ook hulp<br />
van anderen, dat is niet voor<br />
iedereen vanzelfsprekend.<br />
Onderneem actie<br />
Overal om je heen hoor en zie<br />
je andere mensen leuke dingen<br />
doen. Realiseer je dat dit voor<br />
jou evengoed kan gelden.<br />
Boek die reis of ga een dagje<br />
alleen uit. Je hebt zelf de touwtjes<br />
in handen als het gaat om<br />
boeiende dingen ondernemen.<br />
Dromen kan altijd, maar je zult<br />
in actie moeten komen om een<br />
en ander te verwezenlijken.<br />
Ga offline<br />
Inmiddels spenderen we<br />
zoveel tijd achter onze laptop<br />
of smartphone dat we haast<br />
vergeten dat er nog een wereld<br />
daarbuiten is. Ga eens een<br />
paar dagen offline en je zult<br />
zien hoeveel extra tijd je<br />
overhebt voor dingen die ertoe<br />
doen. Geniet van het echte<br />
leven zonder de constante<br />
afleiding van een smartphone.<br />
Leer nee zeggen<br />
Wie vaker nee zegt, heeft meer<br />
tijd voor zichzelf. Zo kun je wél<br />
vaker ja zeggen tegen de<br />
belangrijke dingen, zaken<br />
waarvan jij gelukkig wordt.<br />
Houd je uitleg vooral simpel<br />
als je nee zegt. Geef bijvoorbeeld<br />
aan dat je op dit moment<br />
andere prioriteiten hebt en dat<br />
het wellicht een volgende keer<br />
wel lukt.<br />
Blijf jezelf<br />
Het belangrijkste is dat je<br />
blijft doen waarvan je zelf het<br />
gelukkigst wordt. Ga niet die<br />
droom achterna die mensen<br />
van jou verwachten, maar<br />
volg je hart en doe wat jíj<br />
belangrijk en interessant<br />
vindt. Het is tenslotte jouw<br />
leven en jij bent degene die<br />
het invult.<br />
Ontspan genoeg<br />
Zorg dat je voldoende ontspanning<br />
zoekt. Dat is ontzettend<br />
belangrijk in de snelle wereld<br />
waarin we leven. Het is vaak<br />
lastig om je hoofd leeg te<br />
maken en te houden waardoor<br />
je lichaam altijd ‘aan’ staat.<br />
Zorg dat je tijd voor ontspanning<br />
inplant om later weer<br />
meer (leuke) dingen te kunnen<br />
doen.<br />
Wees spontaan<br />
Een fijne dag hoeft niet altijd<br />
gepland te worden. Gooi al je<br />
verplichtingen eens aan de<br />
kant en maak tijd vrij voor iets<br />
leuks. Het grootste plezier zit<br />
vaak in de onverwachte<br />
momenten. Je kunt er ook voor<br />
kiezen om bewust een dag vrij<br />
te houden en te kijken wat die<br />
dag je gaat brengen.<br />
Ochtendroutine<br />
Kies jouw ideale ochtendroutine<br />
om je bewust te worden<br />
van die dag. Geniet van de<br />
kleine dingen, bijvoorbeeld<br />
een kop koffie drinken, drie<br />
dingen opschrijven waar je die<br />
dag dankbaar voor bent of<br />
lekker ontbijten. Focus je op<br />
die momenten zonder een<br />
telefoon en leef in het nu.<br />
Stop met uitstellen<br />
Iedereen herkent dit: de vervelendste<br />
taak voor het laatst<br />
bewaren. Al die tijd blijft het<br />
aan je vreten, wat de taak<br />
alleen maar erger maakt. Stop<br />
met uitstellen en voeg eens<br />
per week na je ochtendroutine<br />
een moment in om die taak af<br />
te ronden. Zo voel je je er de<br />
rest van de tijd niet schuldig<br />
over. Scheelt bakken energie!<br />
GRATIS BOEK?<br />
Kijk op p. 126 en maak<br />
kans. We geven er tien<br />
weg!<br />
beeld: Getty Images<br />
59
HOUD DE MOND<br />
GEZOND<br />
m<br />
Alles onze over<br />
nd<br />
Wortelkanaalbehandelingen,<br />
implantaten, infecties aan<br />
het kaakbot… Ben je de 50<br />
gepasseerd, dan heb je daar vast<br />
weleens mee te maken gehad.<br />
Hoe komt dat eigenlijk? En valt<br />
er meer te doen dan gewoon<br />
goed je tanden poetsen? <strong>Zin</strong><br />
presenteert: Alles over een<br />
gezonde mondverzorging.<br />
TEKST: PETRA SCHOUTEN | BEELD: GETTY IMAGES<br />
Schraap je jong<br />
Niet schrikken: in onze mond leven gemiddeld<br />
zevenhonderd soorten micro-organismen.<br />
Tien miljard (!) bacteriën die – om niet<br />
met voedsel en speeksel mee doorgeslikt<br />
te worden – vastkleven aan onze tanden,<br />
kiezen, de zachte weefsels van je wang, in de<br />
groeven en plooitjes op onze tong, aan ons<br />
gehemelte en ons tandvlees. Dat poetsen we<br />
wel weg zou je denken, maar vooral op het<br />
ruwere achterdeel van onze tong – die van-<br />
wege kokhalsrelexen vaak niet wordt mee<br />
gepoetst – blijven geregeld voedselresten<br />
achter. Dit zogenaamde ‘tongbeslag’ is een<br />
waar paradijs voor micro-organismen, waarvan<br />
sommigen zwavelachtige gassen produceren.<br />
Last van een slechte adem of vieze<br />
smaak in je mond? Met een tongschraper ben<br />
je daar zo vanaf. Je schraapt je tong in een<br />
mum schoon en dát biedt voordelen.<br />
Onderzoek wijst uit dat het reinigen van je<br />
tong met een tongschraper een schoon en<br />
fris gevoel geeft maar ook plak en de opbouw<br />
van tandsteen vermindert. Bovendien bevordert<br />
schrapen de groei van juist gunstige<br />
bacteriën in je mond: micro-organismen die<br />
ervoor zorgen dat ons speeksel zich vult met<br />
stikstofmonoxide. En dat is dan weer goed<br />
voor het tegengaan van veroudering van<br />
organen en weefsel. Dus wil je een echt<br />
gezonde mond, dan mag een tongschraper<br />
niet in je badkamerkastje ontbreken.<br />
Grote droogte<br />
Branderige ogen, korstjes in je neus en een<br />
droog gevoel bij het vrijen. Veel vrouwen<br />
krijgen door hormonale verandering tijdens<br />
de overgang te maken met droge slijmvliezen.<br />
En dat geldt ook voor het speeksel in<br />
60
61
Jeroen Meus (1978) begon zijn carrière als mede-eigenaar van restaurant Luzine<br />
in Leuven. Hij brak door bij het grote publiek dankzij het populaire Belgische kookprogramma<br />
Dagelijkse kost en een reeks gelijknamige kookboeken. Inmiddels is<br />
hij zonder twijfel Vlaanderens bekendste tv-kok. Die vorig jaar bovendien de<br />
prestigieuze Johannes van Damprijs won: een carrièreprijs voor buitengewone<br />
verdiensten voor de verspreiding van gastronomische kennis.<br />
Verrassende<br />
groente<br />
voor vandaag<br />
Hij roerde geregeld in ‘de potten’ op de Vlaamse<br />
tv. Zelfs elke avond, en dat al tien jaar lang, in<br />
Dagelijkse kost op Eén. Jeroen Meus (1978),<br />
Vlaanderens bekendste tv-kok, verleidde ons<br />
complete buurland al achter het fornuis. Met<br />
deze drie groentetoppers uit zijn nieuwste<br />
kookboek Groentekost gaat hij die uitdaging<br />
met jou ook aan. Smakelijk!<br />
PRODUCTIE: DANIËLLE BRONSGEEST | BEELD: HERMAN VAN HOEY<br />
78
RATATOUILLETAARTJES<br />
met mozzarella &<br />
rucolacoulis<br />
‘Een taartje dat de smaken en de<br />
geuren van de Provence naar hier<br />
brengt. Geweldig lekker.’
P E T E R H E E R S C H O P & V I G G O W A A S<br />
Vriendschap<br />
Vriendschap<br />
in donkere tijden<br />
Cabaretier Viggo Waas (1962) kreeg in maart 2021 een<br />
hersenbloeding. Zijn beste vriend en collega-cabaretier<br />
Peter Heerschop (1960) was er kapot van. Over die periode<br />
in hun vriendschap schreven ze een boek: Infarct.<br />
Peter: ‘Na een bezoek in het ziekenhuis of het revalidatiecentrum<br />
wandelde ik vaak in tranen naar huis.’<br />
TEKST: INGRID SPELT | BEELD: PETER HAMELINCK<br />
84
85
9X<br />
PARELS LANGS DE IJSSEL EN RANDMEREN<br />
Hippe<br />
Hanzesteden<br />
vol historie<br />
102<br />
Pittoreske haventjes, koopmanshuizen,<br />
grachtjes, stadsmuren en<br />
poorten; in onze eeuwenoude<br />
Hanzesteden vind je het allemaal.<br />
Alleen al rondom de IJssel liggen er<br />
negen. Stadjes die vroeger grote<br />
machtige handelscentra waren<br />
voor bijvoorbeeld vis, zout, bier,<br />
granen en wijn en daardoor veel<br />
welvaart kenden. Een ontdekkingsreis<br />
langs historische parels vol<br />
cultuur, kunst en gastvrijheid!<br />
TEKST: SABINA BLES | BEELD: BRENDA VAN LEEUWEN,<br />
GETTY IMAGES, ANP<br />
KAMPEN<br />
HATTEM<br />
ELBURG<br />
HARDERWIJK<br />
RIVIER DE IJSSEL<br />
HASSELT<br />
ZWOLLE<br />
DEVENTER<br />
ZUTPHEN<br />
DOESBURG<br />
In Oost-Nederland aan de oer-Hollandse<br />
IJssel en Randmeren liggen ze er prachtig<br />
bij: de oude Hanzesteden Kampen, Hasselt,<br />
Zwolle, Hattem, Deventer, Zutphen, Doesburg,<br />
Elburg en Harderwijk. Het water dat<br />
er doorheen stroomt geeft ze duidelijk iets<br />
extra’s. Ondanks alle historie bruist het in<br />
de monumentale stadjes. Gezellige ter rasjes,<br />
restaurants, boetiekjes, bijzondere slaapplekken<br />
en moderne architectuur maken ze<br />
helemaal van nu. Hip én historisch dus, de<br />
perfecte mix voor een stedentrip.<br />
Leuke fiets- en wandelroutes<br />
Of je nou een dag, weekend of week gaat,<br />
deze steden beloven plezier en vertier. In<br />
elke Hanzestad zijn wandel- en fietsroutes<br />
uitgezet. En omdat ze allemaal aan het water<br />
liggen, is een verkennend boottochtje ook<br />
vaak een optie. Wil je meerdere dagen op<br />
pad? Kies dan voor een roadtrip of meerdaagse<br />
Hanzetour. Op de fiets ga je langs<br />
verschillende Hanzesteden en overnacht je<br />
onderweg in Zwolle, Elburg, Harderwijk en<br />
Deventer. Naast historie en cultuur pak je zo<br />
ook de mooie natuur mee. Fiets over de dijken<br />
en uiterwaarden van de IJssel, stap af in<br />
de gezellige stadjes, pak een terrasje mee en<br />
slaap na een heerlijk diner als een roos. Na<br />
vijf dagen fietsen ga je vol energie weer naar<br />
huis. Toeren langs zeven Hanzesteden? Kan<br />
ook: Reisreport.nl/hanzetour-fietstocht
Fiets over de dijken<br />
en uiterwaarden van<br />
de IJssel en stap af in de<br />
gezellige stadjes<br />
Terras langs de IJssel, Zutphen