You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Za <strong>15</strong> apr <strong>2023</strong><br />
Grote Zaal<br />
13.00 uur: Lacrimosa<br />
<strong>15</strong>.30 uur: Todos los fuegos al fuego<br />
Minimal Music<br />
Festival <strong>2023</strong><br />
Zo 16 apr <strong>2023</strong><br />
Grote Zaal<br />
13.00 uur: Severade<br />
20.<strong>15</strong> uur: Delirium<br />
S I M I L A R<br />
<strong>Chapter</strong> I - <strong>IV</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong><br />
Het gratis beschikbaar stellen <strong>van</strong> dit digitale<br />
programmaboekje is een extra service<br />
ter voorbereiding op het concert. Het is<br />
uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie<br />
tijdens het concert te raadplegen via je mobiele<br />
telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de<br />
andere concertbezoekers.<br />
Bij voorbaat dank.
Programma<br />
Minimal Music<br />
Festival <strong>2023</strong><br />
S I M I L A R<br />
Za <strong>15</strong> apr<br />
13.00 – 14.10 uur / Grote Zaal<br />
Lacrimosa (S I M I L A R 1)<br />
Shapeshift<br />
<strong>15</strong>.30 – 17.00 uur / Grote Zaal<br />
Todos los fuegos el fuego (S I M I L A R 2)<br />
Amstel Quartet + Keuris Quartet<br />
Zo 16 apr<br />
13.00 – 14.<strong>15</strong> uur / Grote Zaal<br />
Severade (S I M I L A R 3)<br />
Cello Octet Amsterdam + Maya Fridman<br />
20.<strong>15</strong> – 21.<strong>15</strong> uur / Grote Zaal<br />
Delirium (S I M I L A R 4)<br />
Tomoko Mukaiyama, Antonii Baryshevskyi, Gerard Bouwhuis<br />
+ Laura Sandee<br />
Toelichtingen: Joep Stapel<br />
Staat je mobiele telefoon al uit?<br />
Dank je wel.<br />
2
Inleiding<br />
Op papier kun je nog je bedenkingen hebben: een uur muziek voor zeven violen, of anderhalf<br />
uur voor dubbel saxofoonkwartet – is dat niet wat veel <strong>van</strong> het goede? Gelukkig laat componist<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> zich niet leiden door de bedillerige stem <strong>van</strong> het gezond verstand, maar door<br />
een onverbiddelijke muzikale intuïtie. En wie luistert naar stukken als Lacrimosa (voor zeven<br />
violen) of Todos los fuegos el fuego (voor acht saxen) kan hem daar enkel dankbaar voor zijn.<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong>, geboren in Oekraïne, kwam<br />
ruim tien jaar geleden naar Den Haag <strong>van</strong>wege<br />
de muziek <strong>van</strong> Louis Andriessen. Hij had al<br />
een diploma <strong>van</strong> het conservatorium <strong>van</strong> Kyiv,<br />
maar studeerde verder aan het Koninklijk<br />
Conservatorium en sindsdien woont en werkt<br />
hij in Nederland. De compromisloosheid die<br />
Andriessens werk kenmerkt heeft ook <strong>Shalygin</strong>,<br />
maar daar houden de overeenkomsten wel op.<br />
Hij heeft in korte tijd een onmiskenbare eigen<br />
signatuur ontwikkeld en geldt als een <strong>van</strong> de<br />
voornaamste toondichters <strong>van</strong> zijn generatie.<br />
De cyclus S I M I L A R is <strong>Shalygin</strong>s levenswerk<br />
in wording, waaraan hij steeds hoofdstukken zal<br />
blijven toevoegen.<br />
S I M I L A R bestaat uit werken met één<br />
cruciale overeenkomst: ze zijn geschreven voor<br />
bezettingen die bestaan uit een groep identieke<br />
instrumenten. De homogene samenstelling<br />
<strong>van</strong> de bezetting is voor <strong>Shalygin</strong> een manier<br />
om zijn verbeeldingskracht maximaal te<br />
laten werken en toch totaal verschillende<br />
geluidsbeelden te creëren. De cyclus begon<br />
met Lacrimosa voor zeven violen, een idee waar<br />
<strong>Shalygin</strong> al jaren mee rondliep. Daarna volgden<br />
Todos los fuegos el fuego voor acht saxofoons<br />
en Severade voor negen cello’s. In het Minimal<br />
Music Festival zijn deze werken voor het eerst<br />
in samenhang te horen, voordat zondagavond<br />
de nieuwste toevoeging aan de cyclus haar<br />
première beleeft: Delirium voor vier piano’s.<br />
De muziek <strong>van</strong> <strong>Shalygin</strong> laat zich nauwelijks<br />
in woorden vatten. Hoge intensiteit is een<br />
constante, evenals een geestverruimende<br />
werking en de totale afwezigheid <strong>van</strong> ‘vulling’<br />
of zijpaden. <strong>Shalygin</strong> zoekt met nietsontziende<br />
laserblik de kern <strong>van</strong> zijn visioen, wat leidt tot<br />
muziek <strong>van</strong> grote extremen: huiveringwekkend<br />
soms, verpletterend luid, tergend traag, maar<br />
ook verfijnd als spinrag en telkens weer<br />
<strong>van</strong> grote schoonheid. Technieken die door<br />
minimal music-pioniers zijn ontwikkeld, zoals<br />
herhaling en procesdenken, of een reductie<br />
<strong>van</strong> het muzikaal materiaal, vormen onderdeel<br />
<strong>van</strong> <strong>Shalygin</strong>s gereedschapskist. Maar als er<br />
dan toch een etiket op zijn werk geplakt moet<br />
worden, prefereert hij zelf ‘maximalistisch’ – en<br />
daar zit wat in.<br />
foto: Brendon Heinst<br />
3
Programma<br />
Lacrimosa (S I M I L A R 1)<br />
Shapeshift<br />
Minimal Music<br />
Festival <strong>2023</strong><br />
Za <strong>15</strong> apr <strong>2023</strong><br />
Grote Zaal<br />
13.00 – 14.10 uur<br />
ca. 70 minuten zonder pauze<br />
Emmy Storms viool<br />
Fiona Robertson viool<br />
Ernst Spyckerelle viool<br />
Maria Kouznetsova viool<br />
Anna Britala viool<br />
Anna Antipova viool<br />
Andrii Chugai viool<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> dirigent<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> (1985)<br />
Lacrimosa or 13 magic songs (S I M I L A R chapter I) (2017)<br />
I Light<br />
II Horns<br />
III Air<br />
<strong>IV</strong> Insects<br />
V Rainbow<br />
VI Lullaby<br />
VII Stream<br />
VIII Rain<br />
IX Madness<br />
X Melancholia<br />
XI Sirens<br />
XII Prayers<br />
XIII Roundelay<br />
4
Toelichting<br />
Het grenst aan het onvoorstelbare wat <strong>Shalygin</strong> weet te bewerkstelligen met een<br />
ensemble <strong>van</strong> zeven violen. Lacrimosa heeft als ondertitel ‘Dertien magische liederen’,<br />
en dat zijn het.<br />
In feite is het werk <strong>Shalygin</strong>s visie op het<br />
requiem. Dat is een genre dat vaak het beste<br />
in componisten naar bovenhaalt – denk<br />
aan de werken <strong>van</strong> Mozart of Fauré. Voor<br />
<strong>Shalygin</strong> is het ‘Lacrimosa’ het mooiste<br />
deel <strong>van</strong> de traditionele requiemmis, dus<br />
besloot hij zich tot dat deel te beperken.<br />
En in plaats <strong>van</strong> stemmen schreef hij dus<br />
zeven violen voor. Alles is anders, Lacrimosa<br />
lijkt nauwelijks op een requiem en toch<br />
is het werk doordrongen <strong>van</strong> de diepe<br />
zeggingskracht <strong>van</strong> muziek op de grens <strong>van</strong><br />
leven en dood.<br />
De dertien delen zijn telkens gewijd aan<br />
een specifieke techniek of textuur. Zo is<br />
het openingsdeel ‘Light’ een ziedende<br />
orkaan <strong>van</strong> clusters en glijtonen, terwijl het<br />
derde deel, ‘Air’, een oefening in etherische<br />
onthechting is. Maar een reeks etudes of<br />
een cerebrale exercitie is het allerminst: het<br />
gaat <strong>Shalygin</strong> om de emoties die de muziek<br />
loswoelt. Lacrimosa is vormgegeven als<br />
een reis langs heftige, beeldschone, soms<br />
ook haast ondraaglijk intense staties, die<br />
uiteindelijk voert naar een louterend slot. ‘If<br />
there haven’t been tears in your eyes, there<br />
won’t be a rainbow in your soul’, luidt een<br />
gezegde <strong>van</strong> native Americans dat <strong>Shalygin</strong><br />
als motto koos. Wie Lacrimosa tot zich<br />
laat doordringen kan niet anders dan die<br />
regenboog ervaren.<br />
5
Uitvoerenden<br />
Lacrimosa wordt uitgevoerd door het<br />
Ensemble Shapeshift, dat sinds de première<br />
in 2017 ook eerdere uitvoeringen verzorgde.<br />
Shapeshift, mede opgericht door <strong>Shalygin</strong>,<br />
is een flexibel gezelschap dat steeds de<br />
vorm aanneemt waar onconventioneel<br />
bezette werken om vragen. Shapeshift<br />
werkt nauw samen met componisten en<br />
brengt nieuwe muziek <strong>van</strong> hoge kwaliteit.<br />
Daarnaast herneemt Shapeshift recente<br />
muziek die nog niet voldoende is uitgelicht.<br />
Shapeshift combineert ook nieuwe muziek<br />
met muziek uit vroegere periodes om zo<br />
de relatie tussen muziek uit verschillende<br />
periodes bloot te leggen. Shapeshift verbindt<br />
musici, luisteraars en de muziek zelf voor een<br />
intensievere muziekbeleving en meer begrip.<br />
6
Uitvoerenden<br />
foto: Anna Reshetniak<br />
7
Programma<br />
Todos los fuegos el fuego<br />
(S I M I L A R 2)<br />
Amstel Quartet<br />
+ Keuris Quartet<br />
Minimal Music<br />
Festival <strong>2023</strong><br />
Za <strong>15</strong> apr <strong>2023</strong><br />
Grote Zaal<br />
<strong>15</strong>.30 – 17.00 uur<br />
ca. 90 minuten zonder pauze<br />
Amstel Quartet:<br />
Vitaly Vatulya sopraansaxofoon<br />
Olivier Sliepen altsaxofoon<br />
Bas Apswoude tenorsaxofoon<br />
Harry Cherrin baritonsaxofoon<br />
Keuris Quartet:<br />
Evgeny Novikov sopraansaxofoon<br />
Andreas Mader altsaxofoon<br />
Michal Grycko tenorsaxofoon<br />
Juan Manuel Dominguez baritonsaxofoon<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> dirigent<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> (1985)<br />
Todos los fuegos el fuego (S I M I L A R chapter II) (2019)<br />
I. I.C.E [Internal Combustion Engine]<br />
II. Death of Mosasaurus<br />
III. Spring, Breaking<br />
<strong>IV</strong>. Ashes in Birth<br />
V. Raising Waves<br />
VI. Crabcade [Waterfall in Cancrizans]<br />
VII. Stairway to Decay<br />
VIII. Endless Mordent<br />
8
Toelichting<br />
De titel heeft acht lettergrepen en het gelijknamige boek <strong>van</strong> de Argentijnse schrijver<br />
Julio Cortázar telt acht verhalen. De compositie heeft acht delen en is geschreven voor<br />
twee kwartetten, oftewel acht saxofoons. Zulke numerieke overeenkomsten zijn voor<br />
<strong>Shalygin</strong> niet triviaal, zeker niet in de context <strong>van</strong> een cyclus die S I M I L A R heet: ze<br />
zorgen voor samenhang en interne cohesie.<br />
<strong>Shalygin</strong> noemt de verhalenbundel Todos<br />
los fuegos el fuego ‘Cortázars meest<br />
enigmatische boek’: in alle verhalen is sprake<br />
<strong>van</strong> een doorbraak naar een alternatieve,<br />
magische realiteit. Die alternatieve realiteit<br />
is ook voelbaar in <strong>Shalygin</strong>s muziek, die een<br />
mysterieus en ritueel karakter heeft. Net als<br />
in Lacrimosa staan ook hier stilistisch diverse<br />
texturen tegenover elkaar, <strong>van</strong> knarsende<br />
clusterakkoorden tot poëtische melodische<br />
inventies en zelfs een ingetogen hymne.<br />
accordeon of een fanfare, maar even zo vaak<br />
als een instrument dat voorheen slechts in<br />
<strong>Shalygin</strong>s verbeelding bestond.<br />
De keuze voor de saxofoon is ingegeven door<br />
Cortázars grote voorliefde voor jazz – de<br />
saxofoon is het jazzinstrument bij uitstek.<br />
Maar <strong>Shalygin</strong> merkt ook op dat er allerlei<br />
voorbeelden zijn <strong>van</strong> ‘mystieke momenten’ in<br />
de muziek- en literatuurgeschiedenis waarbij<br />
de saxofoon een rol speelt.<br />
‘De muziek wisselde <strong>van</strong> ingetogen<br />
schoonheid tot droog ratelende ritmes en<br />
barse, brute samenklanken. Een aangrijpende<br />
belevenis, daar waren de toehoorders het<br />
wel over eens’, schreef het Brabants Dagblad<br />
over de uitvoering in festival November<br />
Music. Todos los fuegos el fuego wordt<br />
<strong>van</strong>avond net als toen – en bij de première<br />
in Den Haag in 2019 – uitgevoerd door twee<br />
Nederlandse topkwartetten: het Amstel<br />
Quartet en het Keuris Quartet. Samen klinken<br />
ze soms als een orgel, dan weer als een<br />
9
Uitvoerenden<br />
foto: Foppe Schut<br />
Voor de vier saxofonisten <strong>van</strong> het Amstel<br />
Quartet lijken technische beperkingen<br />
niet te bestaan en zijn muzikale grenzen<br />
er vooral om te overschrijden. Het Amstel<br />
Quartet valt regelmatig in de prijzen.<br />
De Concert Artists Guild Management<br />
Award, De Kersjes Prijs, het Gaudeamus<br />
Vertolkers Concours zijn slechts een paar<br />
palmares voor de internationale erkenning<br />
die het kwartet geniet. Het viertal maakte<br />
succesvolle tournees door Europa, Rusland,<br />
het Midden Oosten, China, Japan, Canada en<br />
de Verenigde Staten. Inmiddels bracht het<br />
Amstel Quartet bracht 10 albums uit op hun<br />
eigen label Amstel Records. Die opnames zijn<br />
net zo veelkleurig als het ensemble zelf: <strong>van</strong><br />
speciaal voor het Amstel Quartet geschreven<br />
of gearrangeerde werken tot minimal<br />
maestro’s en Indiase tabla.<br />
10
Uitvoerenden<br />
foto: Merlijn Doomernik<br />
Het internationale Keuris Quartet (KQ)<br />
is gespecialiseerd in de interpretatie <strong>van</strong><br />
klassieke hedendaagse muziek. Na het<br />
winnen <strong>van</strong> de Eerste Prijs op de inaugurele<br />
Strasbourg International Saxophone Quartet<br />
Competition in 20<strong>15</strong>, kreeg KQ internationale<br />
erkenning. In 2017 won KQ de tweede prijs<br />
op de prestigieuze M-Prize International<br />
Chamber Arts Competition in Ann-Arbor, MI<br />
(VS). Het in 2013 in Amsterdam opgerichte<br />
kwartet is vernoemd naar de Nederlandse<br />
componist Tristan Keuris. Sinds 2016 treedt<br />
KQ regelmatig op en geeft workshops op<br />
de Gaudeamus Muziekweek (Utrecht),<br />
Singapore Saxophone Symposium, Thailand<br />
International Composers Festival en<br />
meer. Het repertoire <strong>van</strong> KQ omvat grote<br />
opdrachten aan hedendaagse componisten<br />
zoals Thierry Tidrow, Christian Lauba,<br />
Alexey Retinsky. In 2019 startte KQ een<br />
samenwerking met het Amstel Quartet en<br />
nam een album Todos los fuegos el fuego<br />
<strong>van</strong> <strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> op.<br />
11
Programma<br />
Severade (S I M I L A R 3)<br />
Cello Octet Amsterdam +<br />
Maya Fridman<br />
Minimal Music<br />
Festival <strong>2023</strong><br />
Zo 16 apr <strong>2023</strong><br />
Grote Zaal<br />
13.00 – 14.<strong>15</strong> uur<br />
ca. 75 minuten zonder pauze<br />
Maya Fridman cello<br />
Cello Octet Amsterdam:<br />
Alistair Sung cello<br />
Claire Bleumer cello<br />
Esther Torrenga cello<br />
Genevieve Verhage cello<br />
Rares Mihailescu cello<br />
René <strong>van</strong> Munster cello<br />
Sanne Bijker cello<br />
Sanne <strong>van</strong> der Horst cello<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> (1985)<br />
Severade (S I M I L A R chapter III) (2021)<br />
12
Toelichting<br />
Net als in Todos los fuegos el fuego is in Severade, het derde deel <strong>van</strong> S I M I L A R,<br />
ook sprake <strong>van</strong> een denkbeeldig instrument, maar nu kan iedereen het zien. <strong>Shalygin</strong><br />
componeerde het werk voor de negen cello’s <strong>van</strong> Maya Fridman en het Cello Octet<br />
Amsterdam én een speciaal ontworpen robotcello.<br />
Kunstenaar Rob <strong>van</strong> den Broek bouwde<br />
een futuristisch robotinstrumentarium<br />
dat midden op het podium ligt en waar<br />
de uitvoerders in een halve kring omheen<br />
zitten. ‘Omheen zitten’ doet eigenlijk geen<br />
recht aan de setting: in feite zijn de musici<br />
gedockt aan een soort muziek-ufo uit een<br />
parallel universum. Allemaal bespelen ze de<br />
bourdonsnaren <strong>van</strong> het instrument, zodat<br />
een continue drone de toehoorders omhult<br />
en de tijd lijkt stil te zetten.<br />
cijfer in de muziekgeschiedenis: denk aan<br />
de negende symfonie die verschillende<br />
componisten noodlottig werd. Anderzijds<br />
speelt het cijfer 9 een belangrijke rol in<br />
muzikale constructies als de Matthäus-<br />
Passion <strong>van</strong> Bach en voor <strong>Shalygin</strong><br />
symboliseert het ook schepping en geboorte<br />
en een leven vol ontwikkeling en ritme.<br />
De titel Severade is een samentrekking<br />
<strong>van</strong> het Russische woord sever (‘noord’)<br />
en ‘serenade’. <strong>Shalygin</strong> spreekt <strong>van</strong> ‘Love<br />
songs facing the North Sea’. Het is een<br />
liefdescyclus tussen continenten of werelden,<br />
die probeert de kloof te overbruggen tussen<br />
emotionele ‘oosterse’ folklore en het rationele<br />
‘westerse’ wereldbeeld. <strong>Shalygin</strong> laat de<br />
klanken <strong>van</strong> het honderden jaren oude,<br />
akoestische instrument naadloos versmelten<br />
met die <strong>van</strong> een futuristische ‘robotcello’.<br />
In de oorstrelende, maar uiterst complexe<br />
klankweefsels is het vaak onmogelijk te<br />
onderscheiden waar de muziek <strong>van</strong>daan<br />
komt.<br />
Na zeven violen (Lacrimosa) en acht saxen<br />
(Todos los fuegos el fuego) komt het cijfer<br />
negen niet echt als een verrassing. Toch<br />
heeft het een bijzondere lading. Volgens<br />
<strong>Shalygin</strong> is de 9 het meest mysterieuze<br />
13
Uitvoerenden<br />
Celliste Maya Fridman (Moskou, 1989)<br />
studeerde bij Dmitri Ferschtman aan het<br />
Conservatorium <strong>van</strong> Amsterdam, waar ze<br />
haar masterdiploma behaalde met een 10 met<br />
onderscheiding. Ze is een veelzijdige celliste,<br />
die niet vast wil zitten in één enkel genre.<br />
In 2013 ontving Fridman de prijs <strong>van</strong> Beste<br />
Muzikant <strong>van</strong> de Grote Prijs <strong>van</strong> Nederland. Ze<br />
was musician in residence bij Gaudeamus en<br />
won de Dutch Classical Talent Award 2019. In<br />
2020 was ze te zien in het programma Rituelen<br />
met voor haar geschreven composities. In 2022<br />
ging de film United we Stand (Musicians in<br />
Time of War) <strong>van</strong> documentairemaker David<br />
<strong>van</strong> Tijn in première in het Eye Filmmuseum,<br />
waarin hij haar volgt tijdens het organiseren<br />
<strong>van</strong> en spelen op de vele benefietconcerten,<br />
die onmiddellijk na het uitbreken <strong>van</strong> de oorlog<br />
door toedoen <strong>van</strong> Maya Fridman tot stand<br />
kwamen.<br />
foto: Brendon Heinst<br />
14
Uitvoerenden<br />
foto: Paul Janssen<br />
Cello Octet Amsterdam, het enige vaste<br />
ensemble ter wereld met deze bezetting,<br />
werd in 1989 als Conjunto Ibérico opgericht<br />
door Elias Arizcuren. Na zijn vertrek nam<br />
het ensemble de naam aan waaronder het<br />
sindsdien optreedt. Het is een avontuurlijk<br />
collectief <strong>van</strong> cellisten dat staat voor nieuwe<br />
muziek en interdisciplinaire voorstellingen. In<br />
de hedendaagse muziekwereld is het octet een<br />
begrip geworden, onder andere door intensieve<br />
samenwerking met diverse hedendaagse<br />
componisten als Arvo Pärt, Philip Glass, Sofia<br />
Goebaidoelina, Theo Loevendie, Mauricio Kagel,<br />
Michael Gordon en Kate Moore. Het octet gaat<br />
regelmatig ook bijzondere samenwerkingen<br />
aan met theatermakers, choreografen en<br />
maatschappelijke organisaties.<br />
<strong>15</strong>
Programma<br />
Delirium (S I M I L A R 4)<br />
Tomoko Mukaiyama,<br />
Antonii Baryshevskyi,<br />
Gerard Bouwhuis<br />
+ Laura Sandee<br />
Tomoko Mukaiyama piano<br />
Antonii Baryshevskyi piano<br />
Gerard Bouwhuis piano<br />
Laura Sandee piano<br />
Minimal Music<br />
Festival <strong>2023</strong><br />
Zo 16 apr <strong>2023</strong><br />
Grote Zaal<br />
20.<strong>15</strong> – 21.<strong>15</strong> uur<br />
ca. 60 minuten zonder pauze<br />
Inleiding<br />
Foyerdeck 1<br />
19.<strong>15</strong> – 19.45 uur<br />
Andrea <strong>van</strong> Pol en Rae<br />
Milford in gesprek met <strong>Maxim</strong><br />
<strong>Shalygin</strong> (voertaal Engels)<br />
Dit concert wordt live<br />
uitgezonden door de NTR<br />
op NPO Klassiek<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> (1985)<br />
Delirium (S I M I L A R chapter <strong>IV</strong>) (wereldpremière; 2022-<strong>2023</strong>)*<br />
* in opdracht <strong>van</strong> Muziekgebouw aan ‘t IJ, mede mogelijk gemaakt<br />
door de Vrienden <strong>van</strong> het Muziekgebouw en Tomoko Mukaiyama<br />
Foundation<br />
16
Toelichting<br />
Deze avond sluit het Minimal Music Festival af met de wereldpremière <strong>van</strong> Delirium,<br />
het nieuwste hoofdstuk in de cyclus S I M I L A R. Logischerwijs zou dit een compositie<br />
moeten zijn voor tien identieke instrumenten na de eerdere bezettingen <strong>van</strong> zeven<br />
violen, acht saxofoons en negen cello's, maar <strong>Shalygin</strong> schrijft zijn eigen regels. Delirium<br />
componeerde hij voor vier concertvleugels, die bespeeld worden door vier toppianisten:<br />
Tomoko Mukaiyama, Laura Sandee, Antonii Baryshevskyi en Gerard Bouwhuis.<br />
Kenmerkend voor een delirium is<br />
desoriëntatie in tijd en ruimte. <strong>Shalygin</strong> wil<br />
de luisteraar met dit werk geleidelijk in een<br />
staat <strong>van</strong> gewichtloosheid brengen, een<br />
staat waarin je mee stroomt op de muzikale<br />
flow. De spirituele inborst <strong>van</strong> de componist<br />
veruitwendigt zich hier in een soort geleide<br />
meditatie. Hij vergelijkt Delirium met een<br />
droomachtig labyrint, waarin je <strong>van</strong>uit diepe<br />
slaap opeens in vogelvlucht door de lucht<br />
scheert of de hele wereld in je handpalm<br />
houdt.<br />
Het begin <strong>van</strong> Delirium doet denken aan<br />
het geluid <strong>van</strong> een aangeslagen klok, zoals<br />
dat gebruikt wordt om een meditatiesessie<br />
te openen. Het markeert de grens tussen<br />
de drukte <strong>van</strong> alledag en de concentratie in<br />
het huidige moment. De uitgecomponeerde<br />
nagalm <strong>van</strong> de meditatieklok creëert<br />
de impressie <strong>van</strong> stasis, de aanslag <strong>van</strong><br />
individuele pianotoetsen lost op in een<br />
ritmisch complex weefsel dat de ruimte<br />
schept waarin het werk zich kan voltrekken.<br />
Het moge duidelijk zijn: <strong>Shalygin</strong> zet zijn vier<br />
vleugels niet in voor klavierleeuwenvertoon,<br />
maar voor een bedwelmende akoestische trip<br />
naar streken waar de geest kan waaien en<br />
waar het lichaam zich bewust wordt <strong>van</strong> zijn<br />
innerlijke vibraties.<br />
17
Uitvoerenden<br />
Geboren in Japan woont pianiste Tomoko<br />
Mukaiyama (1963) sinds de jaren negentig<br />
in Amsterdam. Haar repertoire strekt zich uit<br />
<strong>van</strong> de barok tot eigentijdse composities, die<br />
vaak speciaal voor haar geschreven worden.<br />
In haar optredens besteedt Mukaiyama<br />
veel aandacht aan de visuele en theatrale<br />
aspecten <strong>van</strong> haar presentatie. Ze beschouwt<br />
zichzelf daarom niet alleen als musicus,<br />
maar ook als beeldend kunstenaar. Haar<br />
presentaties nemen vaak de vorm aan <strong>van</strong><br />
installaties. Daarnaast werkt ze graag samen<br />
met kunstenaars uit verschillende disciplines<br />
als dans, mode en beeldende kunst.<br />
Antonii Baryshevskyi (1988) is een<br />
prominente Oekraïense pianist. Hij won<br />
eerste prijzen in enkele <strong>van</strong> de meest<br />
prestigieuze internationale piano wedstrijden<br />
zoals de Arthur Rubinstein International<br />
Piano Master Competition, Concurso<br />
Internacional de Piano ‘Premio Jaén’en<br />
Concorso Pianistico Ferruccio Busoni. ’Hij<br />
trad op in bijna alle Europese landen, Israël,<br />
Japan, Zuid-Korea, en de VS. Baryshevskyi<br />
geeft masterclasses, is gastdocent aan<br />
de Davidsbündler Muziekacademie in<br />
Den Haag en geeft regelmatig les aan de<br />
International Summer Academy of Music in<br />
Ochsenhausen (Duitsland).<br />
schrijven, onder wie Louis Andriessen,<br />
Cornelis de Bondt, Rob Zuidam, Guus<br />
Janssen en Martijn Padding. Als solist<br />
maakte hij tournees door Noord- en Zuid<br />
Amerika, Canada, Japan en Australië. Met<br />
Heleen Hulst vormt hij sinds 1998 een<br />
duo en samen met haar richtte hij Nieuw<br />
Amsterdams Peil op. Voor zijn bijzondere<br />
inzet voor de hedendaagse Nederlandse<br />
muziek ontving hij in 2003 de Theo<br />
Bruinsprijs. Bouwhuis is docent hedendaagse<br />
muziek aan het Koninklijk Conservatorium te<br />
Den Haag.<br />
Laura Sandee (1978) is een veelzijdige<br />
pianiste met een voorliefde voor<br />
hedendaagse muziek. Ze studeerde aan het<br />
Koninklijk Conservatorium bij Rian de Waal<br />
en specialiseerde zich in muziek <strong>van</strong> Olivier<br />
Messiaen onder leiding <strong>van</strong> Håkon Austbø<br />
aan het Conservatorium <strong>van</strong> Amsterdam. Ze<br />
is pianist <strong>van</strong> Insomnio, het Natalon Kwartet<br />
en het Trio Napolov Fridman Sandee. Ook<br />
speelt zij met Asko|Schönberg, het Noord<br />
Nederlands Orkest en remplaceert zij in<br />
verschillende andere ensembles en orkesten.<br />
Tevens is zij repetitor <strong>van</strong> het Residentiekoor.<br />
Sandee is werkzaam als docent bijvak piano<br />
en docent Jong KC junior aan het Koninklijk<br />
Conservatorium in Den Haag.<br />
Gerard Bouwhuis (1954) is gespecialiseerd<br />
in eigentijds repertoire. Hij geeft recitals<br />
en is een veelgevraagd solist bij bijna alle<br />
gerenommeerde ensembles en orkesten<br />
in Nederland. In de loop <strong>van</strong> zijn carrière<br />
heeft Gerard Bouwhuis veel componisten<br />
geïnspireerd nieuw werk voor hem te<br />
18
Uitvoerenden<br />
foto: Diana Blok<br />
19
Componist<br />
Componist<br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong><br />
<strong>Maxim</strong> <strong>Shalygin</strong> (1985,<br />
Oekraïne) begon op<br />
zestienjarige leeftijd<br />
compositie te studeren<br />
bij Irina Ivashenko<br />
in zijn geboortestad<br />
Kamianske. Hij studeerde<br />
achtereenvolgens aan<br />
het Rimsky-Korsakov<br />
Staatsconservatorium<br />
in Sint-Petersburg, de<br />
National Music Academy<br />
in Kyiv en het Koninklijk<br />
Conservatorium in<br />
Den Haag.<br />
Behalve zijn cyclus<br />
S I M I L A R voor gelijksoortige<br />
instrumenten<br />
werkt <strong>Shalygin</strong> al meer dan<br />
tien jaar aan composities<br />
voor solo-instrumenten.<br />
Daarvoor werkte hij nauw<br />
samen met onder anderen<br />
Antonii Baryshevskyi<br />
(piano), Emmy Storms<br />
(viool), Konstantyn Napolov<br />
(percussie) en Vincent <strong>van</strong><br />
Amsterdam (accordeon).<br />
Daarnaast componeerde<br />
<strong>Shalygin</strong> voor symfonie- en<br />
kamerorkesten. Zijn werken<br />
20<br />
Passacaglia es-moll, Triple<br />
Concerto en Lullaby voor<br />
strijkers werden in vele<br />
concertzalen uitgevoerd.<br />
Ook schrijft hij muziek voor<br />
ballet in samenwerking met<br />
choreografe Lonneke <strong>van</strong><br />
Leth. Zijn muziek is onder<br />
meer uitgevoerd door Maya<br />
Fridman, Asko|Schönberg,<br />
Amsterdam Sinfonietta,<br />
foto: Michal Grycko<br />
het Nieuw Ensemble,<br />
Slagwerk Den Haag en het<br />
Keuris Quartet.
Verwacht<br />
Isabella<br />
Wishful Singing, Herz<br />
Ensemble + Ensemble<br />
Scordatura<br />
Donderdag<br />
avondserie<br />
Do 1 jun <strong>2023</strong><br />
Grote Zaal<br />
20.<strong>15</strong> uur<br />
De Italiaanse Isabella di Morra (<strong>15</strong>20 - <strong>15</strong>45/46) is de<br />
hoofdrolspeelster in het nieuwste werk <strong>van</strong> componiste<br />
Kate Moore. Di Morra leidde een kort en beklagenswaardig<br />
leven. Opgesloten in het familiekasteel schreef ze poëzie,<br />
tot haar broers haar vermoordden. Slechts dertien<br />
gedichten <strong>van</strong> Di Morra zijn overgeleverd, maar daarin<br />
loopt ze vooruit op de romantiek én het feminisme. Met het<br />
noodlot (‘Fortuna’) in de hoofdrol laat ze haar dromen en<br />
frustraties zingen in krachtige, onopgesmukte taal.<br />
Kate Moore wekt de tragische Isabella di Morra tot leven in<br />
een meeslepend concert voor barokharp, mezzosopraan,<br />
countertenor, koor en groot ensemble. Moore schrijft lyrische,<br />
melodische muziek die je bijblijft. De vrouwelijke, scheppende<br />
kracht is een terugkerend thema in haar werk. In seizoen<br />
2018/2019 had ze als Zielsverwant <strong>van</strong> het Muziekgebouw<br />
een eigen concertserie.<br />
Kate Moore<br />
foto: Jeff Zimberlin<br />
Programma: Kate Moore Isabella (wereldpremière)*<br />
* Compositieopdracht Muziekgebouw aan ’t IJ, mede mogelijk<br />
dankzij een gift <strong>van</strong> een Vriend <strong>van</strong> het Muziekgebouw<br />
21
Verwacht<br />
April<br />
wo 19 apr / 20.30 uur /<br />
Bimhuis<br />
Routes of Discovery<br />
Hamilton de Holanda +<br />
Nduduzo Makhathini<br />
do 20 apr / 12.30 uur<br />
Lunchconcert<br />
I.s.m. Academie<br />
<strong>van</strong> het Koninklijk<br />
Concertgebouworkest<br />
do 20 apr / 20.<strong>15</strong> uur<br />
Why Patterns?<br />
Ives Ensemble<br />
vr 21 apr / 20.<strong>15</strong> uur<br />
Spem in alium <strong>van</strong><br />
Thomas Tallis<br />
Vox Luminis<br />
za 22 apr / 20.<strong>15</strong> uur<br />
Virtuoze fluitisten uit India<br />
Shashank Subramanyam &<br />
Pravin Godkhindi<br />
zo 23 apr / <strong>15</strong>.00 uur<br />
Open je Oren met componist<br />
Martin Fondse (8+)<br />
Presentatie: Dieuwertje Blok<br />
wo 26 apr / 20.<strong>15</strong> uur<br />
Schnittke en Rachmaninov<br />
Cappella Amsterdam +<br />
Nieuw Vocaal Amsterdam<br />
Ragged Music<br />
Festival<br />
za 29 – zo 30 apr<br />
Zie voor het volledige programma<br />
muziekgebouw.nl/ragged<br />
za 29 apr<br />
<strong>15</strong>.00 uur<br />
Oestvolskaja, Beethoven,<br />
Sjostakovitsj<br />
Mario Brunello, Alina<br />
Ibragimova, Pavel<br />
Kolesnikov + Samson Tsoy<br />
19.30 uur<br />
Bach, Janáček, Tavener,<br />
Rachmaninov<br />
Mario Brunello, Alina<br />
Ibragimova, Pavel<br />
Kolesnikov, Elena Stikhina +<br />
Samson Tsoy<br />
Mis geen enkel concert!<br />
Blijf op de hoogte en schrijf<br />
je in voor onze nieuwsbrief<br />
SoundLAB Workshop<br />
Maak je eigen muziek met de<br />
wonderlijkste instrumenten.<br />
Voor kinderen (7+) met<br />
volwassenen. Elke zondag,<br />
13.00 uur in de Atriumzaal.<br />
Kaartjes via muziekgebouw.nl/<br />
soundlab.<br />
WannaSwing<br />
Op de kade voor het<br />
Muziekgebouw staat de<br />
interactieve muziekinstallatie<br />
WannaSwing <strong>van</strong> theatermaakster<br />
Caecilia Thunissen<br />
en scenograaf Jan Boiten. Acht<br />
schommels sturen composities<br />
aan <strong>van</strong> hedendaagse<br />
componisten als Joey Roukens,<br />
Mayke Nas en Rob Zuidam.<br />
Zie voor meer informatie<br />
muziekgebouw.nl/wannaswing<br />
Huil <strong>van</strong> de Wolff<br />
Elke 22e <strong>van</strong> de maand<br />
klinkt om 20.00 uur het<br />
geluidsmonument Huil <strong>van</strong><br />
de Wolff <strong>van</strong> Martijn Padding<br />
ter herinnering aan oprichter<br />
<strong>van</strong> het Muziekgebouw<br />
Jan Wolff (1941 - 2012).<br />
muziekgebouw. nl/<br />
huil<strong>van</strong>dewolff<br />
Geheimtips<br />
Bijzondere concerten<br />
die je niet mag missen.<br />
muziekgebouw.nl/geheimtips<br />
22
Foto: Erik <strong>van</strong> Gurp<br />
4’33 grand café<br />
Kom voor of na het concert eten<br />
in 4’33 Grand café. Reserveren:<br />
020 788 2090 of 433grandcafe.nl.<br />
Bij de prijs inbegrepen<br />
Reserveringskosten zijn bij de<br />
kaartprijs inbegrepen.<br />
Ook een drankje, tenzij anders<br />
vermeld op je concertkaartje.<br />
Rondom het concert<br />
- Na aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> het concert heb je<br />
geen toegang meer tot de zaal.<br />
- Zet je mobiele telefoon uit voor<br />
aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> het concert.<br />
- Het maken <strong>van</strong> beeld- of<br />
geluidsopnamen in de zaal alleen<br />
met schriftelijke toestemming.<br />
- Algemene Bezoekersvoorwaarden<br />
zijn na te lezen op muziekgebouw.nl<br />
Steun het Muziekgebouw<br />
Inkomsten uit kaartverkoop dekken<br />
ten dele onze kosten. Word vriend<br />
of doneer: met jouw extra steun<br />
kunnen we concerten op het<br />
hoogste niveau blijven organiseren.<br />
Meer informatie:<br />
muziekgebouw.nl/steunons<br />
Op de hoogte blijven?<br />
Blijf op de hoogte <strong>van</strong> nieuw<br />
geboekte concerten of ander<br />
nieuws. Volg ons via onze<br />
e-nieuwsbrief (aanmelden op<br />
muziekgebouw.nl/nieuwsbrief),<br />
Facebook, Twitter of Instagram.<br />
Dank!<br />
Wij kunnen niet zonder de steun <strong>van</strong><br />
onze vaste subsidiënten en Vrienden<br />
<strong>van</strong> het Muziekgebouw. Wij zijn hen<br />
daarvoor zeer erkentelijk.<br />
Druk binnenwerk<br />
druk & printservice<br />
23
Change language