Installatie & Bouw (B)_2023-04

4
INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIE&BOUW
installatieenbouw.be
NUMMER 4 - 2023
augustus - september
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIEENBOUW.BE
Duurzame aanpak voor
koeltechniek is een must
Wat beweegt in
industriële ventilatie?
Warmtepomptechniek ook
haalbaar voor oudere woningen
INCLUSIEF HET VAKKATERN
Xxxxxx

Bosch airconditioning, een slimme
keuze voor jou en jouw klant.
Kiest jouw klant voor een Bosch airconditioner? Een slimme keuze want een Bosch
airconditioner zorgt het ganse jaar door voor een aangenaam en gezond binnenklimaat.
En dat is nog niet alles! Als Bosch installateur profiteer jij mee van de keuze van je
klant. Tot en met 30 september 2023 krijg je in het Bosch Partner Portal maar liefst
3x zoveel partnerpunten per geregistreerde Bosch airconditioning binnenunit.
Deze partnerpunten kan je omruilen voor leuke cadeaus in de Bosch Partnershop.
surf naar www.partner.bosch-homecomfort.be
Ontvang tot 39 partnerpunten
per airco-installatie!
www.bosch-homecomfort.be

Trotse winnaar van
De nieuwe mijlpaal.
De slimme laadpaal. En nog design ook.
Je hebt laadpalen. En dan heb je Smappee. Slimmer. Eleganter.
Efficiënter ook. Met Smappee combineer je designoplossingen met
intelligente technologie om je energieverbruik te optimaliseren.
Wie slim wil besparen, gaat dus voor Smappee.
Officieel certificaat | Uitstekende support | Gratis training
Word Smappee Certified installateur. Schrijf je in op smappee.be.

Ontdek de magie van
zonale ventilatie
SCAN EN ONTDEK
DE MAGIE!
We inspire at www.duco.eu

UITGAVE
4
VOORWOORD
Een slimme, elektrische toekomst
In de ratrace naar de toekomst wordt er continu geïnnoveerd. En het sleutelwoord in al die innovaties is duidelijk: duurzaamheid. Als mensheid
hebben we al meer dan genoeg van onze planeet gevraagd, en de gevolgen vertalen zich in onder meer het klimaat en een verlies aan
biodiversiteit. De gevolgen daarvan zijn niet te overzien, en het valt nog maar te bezien of de innovaties die er gedaan worden ook maar iets
kunnen redden.
Maar het is onze maatschappelijke plicht om op z’n minst de inspanningen te leveren in een poging te redden wat er te redden valt. En dat is
ook wat leeft bij de bevolking, de eindklant in de sector dus. 85% van de Belgen vindt duurzaamheid belangrijk, blijkt uit een onderzoek van
de Antwerp Business School.
Maar hoe moeten we die toekomst bereiken? Elektrificatie is het antwoord, een antwoord waar overal in de HVAC-sector duidelijk ook op
wordt ingezet. Desondanks doen er tegenwoordig heel wat populaire voorspellingen de ronde dat elektrificatie geen oplossing is. Er zouden
simpelweg niet genoeg ruwe materialen zijn om de productie daarvan goed op te schalen. Just have a Think, een YouTube-kanaal dat de
toekomst van hernieuwbare energie bespreekt. In hun video ‘Have we got enough minerals?’ leggen ze de kwestie in detail uit. Kort gezegd
komt het erop neer dat fossiele brandstoffen veel minder efficiënt zijn, en elke dag minder efficiënt worden. Het is een geen onuitputtelijke
bron van energie, waardoor er steeds meer moeite moet gedaan worden om het uit de grond te halen. Bovendien wordt hernieuwbare energie
via zonnepanelen en windturbines bijna zonder verliezen rechtstreeks op het net gezet. Volgens onderzoeken levert hernieuwbare energie op
vlak van energie-efficiëntie 10 keer meer op dan dat er energie ingestoken wordt. The way to go dus, en een duidelijke boodschap om er nog
meer op in te zetten dan ooit tevoren.
In dit nummer zien we ook steeds dat sleutelwoord duurzaamheid terugkomen. Producten worden slimmer, prefab-materialen worden duurzaam
gemaakt, koelings- en verwarmingsinstallaties zijn efficiënter en zuiniger dan ooit, met je smartphone bedien je je smart home… Nooit ging de
evolutie sneller, en nooit waren er meer mogelijkheden voor de toekomst dan nu. En wij, de vakpers, fabrikanten en installateurs? Wij ploegen
voort. Continu werkend aan onszelf en ons eindproduct.
Zoals dat moet. Zodat de fabrikant hypermoderne technieken kan ontwikkelen. Zodat de installateur die technieken naadloos kan incorporeren
in zijn workflow. En zodat ook wij, bij Installatie & Bouw, nu en in de toekomst steeds kwalitatieve en complete artikels kunnen aanleveren, en
u op de hoogte houden van het reilen en zeilen in de sector.
Zo ook in dit vierde nummer van 2023, dat ik u hierbij presenteer. Bedankt voor uw interesse in het blad. Geniet ervan!
Veel leesplezier!
Maxime Bervoets

INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK,
HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
COLOFON
Jaargang 11 • nummer 4 • 2023
Verschijnt 6 x per jaar
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Hertsbergsestraat 4
B-8020 Oostkamp
+32 50 36 81 70
info@louwersmediagroep.be
louwersmediagroep.be
EINDREDACTIE
Niels Rouvrois
REDACTIETEAM
Niels Rouvrois, Maxime Bervoets, Laureline
Vansteenkiste, Marlies Decavel, Trees Accou,
Anne Somers, Anastasia Verleysen
08
PROJECTMANAGEMENT
Mathieu Noppe
m.noppe@louwersmediagroep.be
ADVERTENTIES
Een hoge resolutie PDF moet worden aangeleverd via
de AdPortal. Mocht u nog geen uploadlink hebben
ontvangen, stuur een email naar traffic@louwersmediagroep.be
SECRETARIAAT
Sarah Dierick
Elke Kina
Riana Holley
ABONNEMENTSPRIJS
Abonnementsprijs
België: € 70,00 per jaar excl. BTW
Buiten België: € 110,00 per jaar excl. BTW
ING: IBAN BE33 3631 9320 5246
BIC: BBRUBEBB
t.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Installatie & Bouw
Informatie over abonnementen:
+32 50 36 81 70
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk ten minste drie weken
voor verhuizing naar:
Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp
OPZEGGINGEN
Indien twee maanden voor het verstrijken van de
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
opzegging is ontvangen, wordt het abonnement
automatisch met een jaar verlengd.
DOELGROEP
Installateurs verwarming, elektriciteit, sanitair, klimatisatie
en luchtbehandeling, leden van de VCB
Vlaamse Confederatie Bouw, BVA Bond van Vlaamse
Architecten, CIB Vlaanderen de Confederatie van Immobiliënberoepen
van Vlaanderen, ORI Organisatie
van Raadgevende Ingenieurs, Engineering- en Consultancybureaus,
opdrachtgevers, projectontwikkelaars,
abonnees, betrokken ministeries en diensten, provinciale
en gemeentelijke overheden en betrokken federale,
Vlaamse en regionale organisaties, facilitymanagers
bedrijven met eigen onderhoudsploeg, fabrikanten,
invoerders en groothandelaars uit de sector.
VORMGEVING/ART DIRECTION
+32 50 36 81 70
studio@louwersmediagroep.be
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Esthetische en kwalitatieve textielkanalen voor tijdelijk casino Middelkerke 8
Draadloze zoneregeling vanuit de handpalm voor comfort in elke ruimte 10
De Pen: Jeroen Fonteyn (Bond Beter Leefmilieu), coördinator van de bedrijvencoalitie Energy Saving Pioneers 12
Een duurzame aanpak voor koeltechniek is een absolute must 15
Energie-efficiënte aircotoepassingen: voor elk project wat wils 16
Nieuwe generatie boutankers voldoet aan hoogste eisen 18
THEMA SANITAIR
10 20
Pairi Daiza kiest voor duurzame oplossingen 22
Het multitalent onder de pompen: megasterk in een miniformaat 24
Bijzondere hoekregelkranen zorgen voor kwalitatief drinkwater en uw veiligheid 26
Adiabatisch, enkel veilig en hygiënisch met VDI 6022-certificering 28
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd
zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder
bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar
beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen
enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.
Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid
voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen
en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

INHOUD
28 36
43 72
78
THEMA WARMTEPOMPEN
Hybride warmtepompsystemen zorgen zonder bouwtechnische ingrepen al voor 75% gasbesparing 32
Nieuwe lijn compleet uitgeruste lucht-water warmtepompen, met én zonder koelmiddel 34
Lucht- en vuilafscheiding in warmtepompsystemen 36
Een totaalverhaal op het vlak van warmtepompen 38
Warmtepomptechniek wordt ook haalbaar voor grotere en oudere woningen 43
Performant brandwerend isolatieschuim specifiek voor kleine doorvoeringen 46
VAKKATERN ELEKTROTECH 49
All-in-onesoftware voor installateurs koppelt met tal van leveranciers 66
THEMA VENTILATIE
Wat beweegt in industriële ventilatie? 68
Speciaal terug-naar-school-dossier: ventilatie van scholen 72
Ontdek de magie van zonale ventilatie 74
Slimme HVAC-systemen gaan ook al richting cyberbeveiliging en verbindingsprotocollen 76
Installatiepartners 79
4
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIEENBOUW.BE
INSTALLATIE&BOUW
NUMMER 4 - 2023
augustus - september
installatieenbouw.be
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
Hybride
warmtepompsystemen
Ventilatie
van scholen
Cover: iStock
Energie-effi ciënte
aircotoepassingen
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
installatieenbouw.be
INCLUSIEF HET VAKKATERN
Xxxxxx

Prihoda airsocks combineren het decoratieve aspect met het functionele.
All-in gaan met op maat gemaakte luchtdiffusie
Esthetische en kwalitatieve textielkanalen
voor tijdelijk casino Middelkerke
Terwijl het nieuwe casino in Middelkerke nog volop in opbouw is, maken de Prihoda airsocks in het tijdelijke casino Partouche met hun
esthetische look de klimaatregeling hip, zonder aan spelplezier in te boeten. Tot het nieuwe casino opengaat in 2024 wordt deze locatie bezet,
en daar heeft de organisatie all-in gespeeld op Prihoda als optimale oplossing voor de luchtdiffusie.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Prihoda HVAC
De keuze voor Prihoda textielkanalen komt
natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Prihoda
airsocks combineren het decoratieve aspect
met het functionele. Met andere woorden, ze
zorgen waar nodig voor het nodige comfort, en
zijn op esthetisch vlak zo flexibel dat ze volledig
aangepast zijn aan de inrichting van het gebouw
en de wensen van de klant. Ook in dit tijdelijke
casino is de luchtdiffusie perfect op maat uitgewerkt,
zoals steeds bij Prihoda.
Concreet zocht het casino voor haar tijdelijke
locatie naar een oplossing die het comfort
van haar gasten in de inkom- en speelhal kon
garanderen. Er was nood aan juist gerichte
luchtworpen, waarbij de speelinrichting van de
zalen een grote rol speelde. Maar het casino
had nog meer eisen voor de luchtdiffusie: die
moest ook bij het interieur passen. En wie het
heeft over prijs-kwalitatieve oplossingen voor
verwarming, koeling én ventilatie, komt al snel
8 | INSTALLATIEENBOUW.BE

‘Ze zorgen voor het nodige comfort, en zijn
op esthetisch vlak zo flexibel dat ze volledig
aangepast zijn aan de inrichting van het
gebouw en de wensen van de klant’
bieden, maar dat ze ook nog eens bijzonder snel
te installeren en in gebruik te nemen zijn. En dat
speelt niet alleen bij tijdelijke projecten, waar
snelheid een sleutelfactor is, een rol, maar ook bij
andere projecten zorgt de snelheid van installatie
en ingebruikname voor een tijds-, efficiëntie- en
dus ook monetaire winst.
Inkomhal en speelzaal
In de inkomhal is er in totaal 195 meter aan
airsocks van Prihoda geïnstalleerd. Het gaat om
twee ronde kanalen met een diameter van 500mm.
Deze werken met microperforaties, waardoor de
ruimte aan zeer lage snelheid kan geventileerd
of gekoeld worden. De kanalen zijn opgebouwd
uit het luchtdoorlatende PMS. Hierdoor wordt
condensatie op de diffusers voorkomen. Vooraan
zijn de kanalen in de inkomhal uitgerust met
een aansluiting naar rechthoekige kanalen van
1265x355/500mm.
bij Prihoda airsocks terecht. Zo ook het tijdelijke
casino van Middelkerke.
Nu past de kleur van de textielkanalen met een mix
van wit en RAL1016 perfect bij de textieldoeken
die de grote hoogte van de inkomhal opvangen.
In de speelhal volgen de kanalen dan weer
passend de hoeken door hun grote flexibiliteit.
Een bijkomend voordeel bij deze airsocks is dat
ze niet alleen deze functionaliteit en goede look
In de speelzaal is er een totale lengte van
34.31 meter aan Prihoda textielkanalen aanwezig,
net als in de inkomhal in een Prihoda
Art kleuren selectie uitgevoerd en uitgerust met
micro perforaties. In de speelzaal gaat het om een
half rond kanaal uitgerust met bochten en 5 verschillende
diameters (630-630-710-630-630 mm).
Perfecte luchtdiffusie op zowel ventilatie-, verwarmings-
en/of koelingsvlak? Dan zijn Prihoda
airsocks geen gok, maar een garantie op succes! ❚
De kleur van de textielkanalen met een mix van wit en RAL1016
past perfect bij de textieldoeken in de hoge inkomhal.
Het casino speelt all-in op Prihoda als de
optimale oplossing voor luchtdiffusie.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 9

Draadloze zoneregeling
vanuit de handpalm voor
comfort in elke ruimte
Voor het nieuwe kantoorgebouw en de nieuwe loodsen van ontstoppingsfirma De Vleminck was er nood aan een gerichte zoneregeling, nadat
de zon er in het tussenseizoen voor een excessieve warmte in een van de ruimtes zorgde, terwijl het in andere ruimtes te koud was. De
oplossing? De draadloze Honeywell Home evohome van Resideo, die toestaat om tot twaalf slimme zones voor verwarmen en koelen te maken
en te bedienen.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Resideo
Toen in het tussenseizoen de zon haar ding begon
te doen, werd het in de nieuwe gebouwen van De
Vleminck erg warm. Te warm. EWL voerde eerder
al alle technieken op de werf uit, en kwam met
een oplossing voor dit probleem. De Honeywell
Home evohome van Resideo zorgt voor een
slimme zoneregeling in combinatie met de al
aanwezige vloerverwarming. Bovendien zorgt de
slimme zoneregeling nog eens voor een besparing
op energiekosten, door alleen daar te verwarmen
of koelen waar en wanneer dat nodig is.
“De Resideo HCC100 vloerbalk stond ons toe
om alles te kunnen finetunen”, zegt Joni De
Cock, projectleider HVAC / Sanitair bij EWL.
En de vloerbalk was ook zeer makkelijk in te
passen in het gebouw dat reeds in gebruik was.
“Initieel was er niet voorzien om een zoneregeling
te plaatsen, dus er was ook geen bekabeling
voorzien.” Toch was er niet veel breekwerk. “Waar
de vloerverwarmingscollector was, was er een
reservekabel voorzien. Daardoor was er stroom ter
plaatse, de rest hebben we kunnen uitvoeren met
draadloze apparatuur van Resideo.”
Installatiegemak
De installatie van de evohome is vrij rechtdoorzee.
In project De Vleminck is het product geïnstalleerd
in combinatie met HCC100 Multizone-regelaar
voor slimme vloerverwarming en -koeling met
bij horende MT4 thermische servomotor op
de collectoren en draadloze Honeywell Home
Round thermostaten in de verschillende zones.
“De motoren sluiten de bijhorende kring waar er
wel of geen warmtevraag is”, duidt De Cock. “De
HCC100 Multizone-regelaar bepaalt dan welke
kring bij welke ruimte hoort.”
Welke kring bij welke ruimte hoort, dat stel je vooraf in via de
Resideo Pro App voor installateurs op de smartphone.
‘Welke kring bij welke ruimte hoort, dat stel
je vooraf in via de Resideo Pro App voor
installateurs op de smartphone’
En dat is makkelijk in te stellen aan de hand van
de specifieke vereisten van het project. “Welke
kring bij welke ruimte hoort, dat stel je vooraf
in via de Resideo Pro App voor installateurs op
de smartphone. De app begeleidt hen stap voor
stap bij het configureren en inbedrijfstellen.
Het configuratiemenu leidt installateurs door
de applicatie-instellingen, de aansturing en
de zoneregeling.”
Met een touchscreen en de TCC-app hoeft het geen
verwondering te wekken dat de evohome ook voor
de eindgebruiker zeer intuïtief werkt. “Voor de thermostaten
moet de eindgebruiker gewoon de temperatuur
verhogen of verlagen, veel meer komt er
niet bij kijken”, aldus De Cock. “Bovendien is het
ook mogelijk om een weekplanning in te stellen
met welke temperatuur ze wanneer willen.”
Intussen is de zoneregeling in werking in het
project. Heeft het ook resultaat opgeleverd?
“Dankzij de zoneregeling is het in elke ruimte
comfortabel”, laat De Cock weten. “Enkele dagen
nadat de koeling door de vloerverwarming actief
was, is de temperatuur in het gebouw gedaald
van rond de 30 graden naar 25 graden Celsius,
met niets meer dan die passieve koeling in
de vloerverwarming.” Het is dus geen boude
bewering om te zeggen dat de evohome haar
werk ook kwalitatief doet. ❚
10 | INSTALLATIEENBOUW.BE

De installatie van de HCC100 is vrij rechtdoorzee.
Met een touchscreen en de TCC-app hoeft het
geen verwondering te wekken dat de evohome
ook voor de eindgebruiker zeer intuïtief werkt.
Dankzij de zoneregeling is het in elke ruimte comfortabel.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 11

De Pen
12 | INSTALLATIEENBOUW.BE

De Pen
Jeroen Fonteyn (Bond Beter Leefmilieu),
coördinator van de bedrijvencoalitie Energy Saving Pioneers
BEDRIJFSLEIDERS VRAGEN MEER KLIMAATAMBITIE:
“ENERGIE BESPAREN BETEKENT OPPORTUNITEITEN GRIJPEN”
Al te vaak horen we onze politici verkondigen dat ambitieus klimaatbeleid door de hoge kostprijs onze economie in gevaar
zou brengen. Met onze bedrijvencoalitie zijn we ervan overtuigd dat het net omgekeerd is: door een gebrek aan doortastend
klimaatbeleid dreigt Vlaanderen economische kansen te mislopen, zeker in vergelijking met onze buurlanden waar wel al
ambitieus klimaatbeleid in de steigers staat. Klimaatinvesteringen gaan ook steevast gepaard met energiebesparingen die onze
economie net versterken.
Enkele maanden geleden schreef onze bedrijvencoalitie Energy
Saving Pioneers een pleidooi gericht aan de Vlaamse regering, die
op dat moment aan het onderhandelen was over een nieuw Vlaams
klimaatplan dat de belangrijkste klimaatmaatregelen tot 2030 moest
vastleggen. In naam van onze bedrijvencoalitie kan ik zeggen dat
we ontgoocheld zijn over het uiteindelijke klimaatplan. De Vlaamse
Regering weigert om haar plan in lijn te brengen met de ambitie
van de Europese Green Deal zoals we gevraagd hadden. Vlaanderen
houdt vast aan een te lage doelstelling om slechts 40% minder
broeikasgassen uit te stoten tegen 2030, en het ontbreekt zelfs aan
voldoende nieuwe maatregelen om die 40% waar te maken.”
Dat is een gemiste kans voor onze economie. Door het ambitieniveau
hoog te leggen, kunnen we net een win-win creëren voor het klimaat
én voor onze economie. De energiecrisis maakte pijnlijk duidelijk
dat het cruciaal is voor de veerkracht van onze economie om
energie te besparen én af te geraken van fossiele brandstoffen. Zo
beschermen we burgers en bedrijven tegen prijsschommelingen op
de internationale energiemarkten. In plaats van geld uit te geven
aan de import van dure fossiele energie, zorgen energiebesparende
investeringen ervoor dat de middelen in onze eigen economie blijven
circuleren. Maar die investeringen komen er niet vanzelf: daarvoor is
ambitieus beleid nodig.
En zelfs voor wie nog twijfelt over de noodzaak van klimaatmaatregelen,
zal zo’n doortastend beleid opleveren tot ver buiten de vinkjes van
de Europese verdragen: het is een kans voor Vlaanderen om zich
op de kaart te zetten als aantrekkelijke regio voor investeringen in
toekomstgerichte economische sectoren. Denk aan de creatie van een
klimaatneutrale en circulaire industrie, de productie van warmtepompen
of hernieuwbare energie-installaties. Ook de transitie naar een energieefficiënt
klimaatneutraal gebouwenpark biedt heel wat economische
opportuniteiten en kan vele duurzame banen creëren.
Vraag je je af hoe? We werkten een aantal maatregelen uit die
voor onze coalitie noodzakelijk zijn. Ten eerste zou Vlaanderen, in
nauwe samenwerking met het federale niveau, een doordachte
lastenverschuiving moeten doorvoeren van elektriciteit naar fossiele
brandstoffen. De prijsverhouding tussen elektriciteit en gas zou
maximaal 2,5 mogen bedragen in het huidige marktmodel, maar
door de elektriciteitsrekening te gebruiken als verdoken belastingbrief
ligt de verhouding nu op 3,9. Dat maakt de transitie naar duurzame
verwarming onmogelijk. Met een taxshift kunnen bedrijven én
burgers kostenefficiënt de overstap maken van gas naar elektrische
warmtepompen. Daarmee besparen we gemiddeld drie keer zoveel
energie uit.
De renovatieverplichting bij notariële overdracht kan daarnaast
best ook nog een stapje verder gaan. Vanaf 2028 zullen kopers tot
EPC-label C moeten renoveren, maar dit koppelen we best meteen
aan een verplichte overstap op lage-temperatuurverwarming, zodat
eigenaars aangespoord worden om de woning grondig te renoveren,
te beginnen met de isolatie van de gebouwschil. Volgens een studie
van Energyville is dat haalbaar: een goed geïsoleerd huis kan kostenefficiënt
verwarmd kunnen worden met een warmtepomp indien de
elektriciteit-gas-prijsverhouding maximaal 2,5 bedraagt. Zo benen we
bij met koplopers als Noorwegen, Nederland, Schotland, Denemarken
en Ierland, die verder staan in het uitfaseren van fossiele verwarming.
Ook in de industrie kan Vlaanderen innovatieve energiebesparende
projecten stimuleren, onder meer door in te zetten op industriële
warmtepompen en projecten rond warmtenetten of uitwisseling
van restwarmte, of met een regelgevend kader om industriële
symbiose in Vlaanderen te doen doorbreken. Ten slotte moeten we
flankerende maatregelen treffen om een snellere transitie mogelijk
te maken en ervoor te zorgen dat iedereen mee kan. Concreet moet
er een volwaardig begeleidingsaanbod komen voor de verschillende
doelgroepen (burgers en bedrijven), moeten we financiële drempels
voor minder kapitaalkrachtige huishoudens wegwerken, en op grote
schaal investeren in de ontwikkeling van groene vaardigheden voor
de bouw en de industrie.
Ik zei het al daarnet, inzetten op klimaatbeleid betekent oppor tuniteiten
grijpen en vice versa. De Vlaamse Regering moet maximaal inzetten op
energiebesparing, en rekening houden met alle Europese wetgevende
initiatieven die binnenkort van kracht worden in het kader van het
Europese Fit-for-55 pakket. Zo loopt onze economie niet achterop en is
ze alvast voorbereid op de uitdagingen van de toekomst.
Meer info: www.energysavingpioneers.be
❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 13

THE START
OF A
NEW ERA.
EtaLine Pro
Compacter, flexibeler, efficiënter
Al meer dan 150 jaar zijn innovaties onze drijfveer - en dat bewijzen
we opnieuw met een compleet nieuwe KSB Eta!
s Werelds meest verkochte gestandaardiseerde waterpomp, volledig
geactualiseerd en perfect uitgerust voor de toekomst dankzij
geoptimaliseerde planningszekerheid en maximale duurzaamheid.
Bent u er klaar voor?
Ontdek meer op www.ksb.com/nl-be

Koudetechniek en klimaatbeheersing veelbesproken thema door klimaatverandering
EEN DUURZAME AANPAK VOOR
KOELTECHNIEK IS EEN ABSOLUTE MUST
Klimaatbeheersing en koudetechniek winnen aan belang door de klimaatverandering en vormen tegelijk een enorme uitdaging. Energieefficiënte
systemen zijn noodzakelijk om de impact op het milieu zo laag mogelijk te houden. Duurzaamheid vormt dan ook een belangrijk thema
in de wereld van HVAC. Hierbij dringt een verdere digitalisering zich op, met de nodige aandacht voor IT-security.
Tekst Laureline Vansteenkiste | Beeld iStock
Als onderdeel van het streven naar meer duurzame oplossingen staan
energie-efficiëntie, circulaire economie en digitalisering hoog op de agenda
van heel wat spelers in de HVAC-sector. Wanneer het gaat om koeling en
ventilatie, wint het aspect van binnenluchtkwaliteit steeds meer aan belang.
Duurzaamheid
Om de klimaatverandering tegen te gaan, is een drastische daling van
de CO 2
-uitstoot en de uitstoot van andere broeikasgassen cruciaal. De
koeltechnische sector speelt hierin een belangrijk rol, omdat koeling en
airconditioning nu eenmaal veel meer energie vragen dan verwarmen en
dus ook enorm veel elektriciteit verbruiken. Daarbij komt de toenemende
vraag naar warmtepompen en vloerverwarming, niet alleen in residentiële
en commerciële panden, maar ook steeds meer in een industriële context.
Energiezuinige toestellen zijn noodzakelijk om die grote vraag naar extra
elektriciteit te temperen.
Een ander aandachtspunt is het gebruik van synthetische koudemiddelen.
De uitstoot en lekkage ervan hebben namelijk een grote negatieve impact
op het milieu. Begin dit jaar publiceerde Europa een herziening van
de F-gassenverordening, waarbij de Europese Commissie pleit voor een
versnelde uitfasering van koelmiddelen met gefluoreerde broeikasgassen.
De onderhandelingen hierover met de verschillende lidstaten zijn volop
aan de gang. Milieuvriendelijke koelmiddelen, zoals ammoniak (NH3), CO 2
(R744) en propaan (R290), vormen een goed alternatief en worden steeds
vaker toegepast. Zeker voor nieuwe koelinstallaties worden deze natuurlijke
koudemiddelen de norm.
Digitalisering
In de branche van de koeltechniek zijn al stappen gezet richting
digitalisering, denk aan monitoring of aan de geautomatiseerde besturing
van koelsystemen. Steeds vaker zetten installateurs digitale tools in om te
meten en te rapporteren. Toch blijft er ruimte voor verdere ontwikkeling door
nieuwe technologieën te benutten, zoals Internet of Things (IoT), slimme
sensoren en big data. Aan de hand van die data is het mogelijk de werking
en het onderhoud van koeltechnische installaties verder te optimaliseren:
zo verminder je het aantal systeemstoringen, verhoog je de veiligheid, voer
je onderhoud gerichter uit en verlaag je de operationele kosten. Daarnaast
optimaliseren geavanceerde regelsystemen de werking van het koelsysteem
en dragen zo ook bij tot een efficiënter energieverbruik.
In de branche van de koeltechniek zijn al stappen gezet richting digitalisering,
denk aan monitoring of aan de geautomatiseerde besturing van koelsystemen.
Binnenluchtkwaliteit
Een groot deel van ons leven spenderen we binnen: in een woning, op
school, op kantoor of in een bedrijfspand. De luchtkwaliteit in gebouwen
draagt bij tot de gezondheid, het comfort en het welzijn van de bewoners of
werknemers. Meer zelfs, een slechte binnenlucht kan bepaalde aandoeningen,
zoals allergieën, astma, vermoeidheid, hoofdpijn en irritatie van ogen en
luchtwegen, veroorzaken of verergeren.
Om een gezonde binnenlucht te creëren, zijn niet alleen efficiënte koelsystemen
nodig, die de temperatuur en luchtvochtigheid reguleren, maar
spelen een goed ventilatiesysteem en het gebruik van geavanceerde
luchtfiltratie- en zuiveringsmethoden een belangrijke rol. Hierbij zijn
periodieke inspecties en onderhoud van koelinstallaties noodzakelijk om
optimale prestaties en luchtkwaliteit te behouden. Door het gebruik van
sensoren is het bovendien mogelijk de verschillende systemen beter af te
stemmen. Dat de focus op gezonde binnenlucht geen tijdelijke trend is,
bewijzen de certificeringssystemen LEED en BREEAM die de duurzaamheid
en gezondheid van gebouwen beoordelen, met de kwaliteit van lucht als
belangrijk onderdeel. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 15

De toepassingen van KAYSUN kunnen in zowat alle projecten geïntegreerd worden.
Energie-efficiënte aircotoepassingen:
voor elk project wat wils
Betrouwbare en duurzame klimaatoplossingen met lucht-lucht en lucht-water warmtepompen. Thermo Comfort stelt in dat kader het gamma
van KAYSUN voor, dat met haar warmtepompen streeft naar optimale klimaatregeling, maar ook naar energie-efficiënte verwarming en koeling.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Engels Group
“Prijs-kwaliteit zijn de KAYSUN systemen topproducten”, stelt Walter
Vermeulen van de studiedienst bij Thermo Comfort. “Een van de belangrijkste
ken merken ervan is de energie-efficiëntie.” Maar er zijn meer manieren waarop
KAYSUN zich in de markt zet.
“KAYSUN biedt een heel grote betrouwbaarheid”, aldus Walter Vermeulen.
“Hun units zijn gemaakt met hoogwaardige materialen, wat zorgt voor
een lange levensduur en bijgevolg ook een beperkt aantal garantieclaims.”
Bovendien heeft KAYSUN de ISO 9001 en ISO 14001-certificering behaald.
“Daarbij zijn kwaliteit van de producten en voordelen voor het milieu twee
heel erg belangrijke pijlers.”
Prijs-kwaliteit zijn de KAYSUN systemen topproducten.
16 | INSTALLATIEENBOUW.BE

KAYSUN toestellen zijn steevast up-to-date met de technologische ontwikkelingen.
De kwaliteit komt in het hele gamma van KAYSUN naar boven, en dat is breed.
‘Of het nu gaat om
residentiële luchtlucht
split-systemen,
VRF's, chillers, of luchtwater
warmtepompen,
KAYSUN heeft altijd de
juiste oplossing voor
uw behoeften’
De units zijn uitgerust met cutting-edge technologie die ervoor zorgt dat alles
zo goed mogelijk verloopt, van energieverbruik tot comfort en installatie.
Breed gamma
Die kwaliteit komt in het hele gamma van KAYSUN naar boven, en dat is breed.
“Of het nu gaat om residentiële lucht-lucht split-systemen, VRF's, chillers, of
lucht-water warmtepompen, KAYSUN heeft altijd de juiste oplossing voor uw
behoeften”, weet Vermeulen. Op die manier kunnen de toepassingen van het
merk in zowat alle projecten geïntegreerd worden.
Technologisch up-to-date
KAYSUN toestellen zijn ook steevast up-to-date met de technologische
ontwikkelingen. “De units zijn uitgerust met cutting-edge technologie die
ervoor zorgt dat alles zo goed mogelijk verloopt, van energieverbruik tot
comfort en installatie.”
Dat KAYSUN mee is op technologisch vlak, komt ook naar boven in de
bediening. “Het zijn bedieningsapparaten, die garant staan voor comfort
en welzijn in elke ruimte.” Zo is er de K01-WIFI. “Dat is hun eerste slimme
oplossing voor de units, waarmee de toestellen zowel binnen als buiten het
huis geprogrammeerd en bediend kunnen worden”, aldus Walter Vermeulen.
Service
Lucht-lucht warmtepompen spelen tegenwoordig een cruciale rol in zeer veel
gebouwen Net daarom zet Thermo Comfort als verdeler zich ook in voor een
uitstekende na service. “We beschikken over een team van ervaren technici
die je systemen kunnen mee opstarten en bijstand kunnen bieden. We bieden
ook een uitgebreide garantie op de Kaysun producten.”
De units zijn gemaakt met hoogwaardige materialen, wat zorgt voor een
lange levensduur en bijgevolg ook een beperkt aantal garantieclaims.
Toegewijd aan het milieu
Nog een extra reden om voor KAYSUN te kiezen, is hun toewijding aan het
milieu. “Bijna alle producten bij KAYSUN zijn van recycleerbare materialen
gemaakt”, licht Walter Vermeulen toe. Het bedrijf streeft er dan ook naar om
producten te produceren die niet alleen zorgen voor het gewenste klimaat
in de binnenruimtes, maar die daarbovenop ook nog eens een minimaal
energieverbruik hebben. “Dat leunt trouwens helemaal aan bij onze visie”,
zegt Vermeulen. “Wij zijn invoerder en verdeler van enkel klimaat neutrale
producten zonder uitstoot.” Op die manier werkt Thermo Comfort gestaag
naar de klimaatdoelstellingen van 2050 toe. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 17

Doorsteekankers met levensduur van 120 jaar ook
geschikt voor dynamische toepassingen
NIEUWE GENERATIE BOUTANKERS
VOLDOET AAN HOOGSTE EISEN
De fischer Group of Companies introduceert de FAZ II Plus boutankers. Deze aanwinst wordt volgens de European Technical Assessment (ETA)
beoordeeld met een hogere trekbelasting en materiaalsterkte dan de vorige generatie. Dat geeft de ankers een levensduurgarantie tot 120
jaar. Bovendien zijn ze ook goedgekeurd voor meer bouwmaterialen waaronder beton, kalkzandsteen en staalvezelbeton. Dat maakt dit krachtige
all-roundproduct ook geschikt voor dynamische toepassingen. “Fischer speelt hiermee in op de noden en innovaties in de bouwsector”,
vertelt Frank Baart, marketingmanager bij fischer België-Luxemburg.
Tekst Marlies Decavel | Beeld fischer België-Luxemburg
FAZ II Plus, de nieuwste generatie fischer boutankers, is gemaakt voor het
bevestigen van hoge statische en middelzware dynamische belastingen. Al
houdt de reeks voordelen van de FAZ II opvolger daar nog lang niet op, legt
marketingmanager bij fischer België – Luxemburg Frank Baart uit: “Deze
nieuwe telg in ons boutankerassortiment bouwt verder op onze jarenlange
expertise in het veld. We merken dat de huidige werven nood hebben aan
nog sterkere, zwaardere ankers zonder in te boeten op installatie-efficiëntie.
Daarom ontwikkelde fischer de FAZ II Plus boutankers. De nieuwe ankers
zijn vervaardigd uit nog sterker staal en werden na positieve tests gunstig
beoordeeld met diverse European Technical Assessments (ETA). Onder andere
de levensduur, belastingswaarde en brandveiligheid van de FAZ II Plus scoren
nog beter dan onze vorige producten.”
Het gebruik van FAZ II Plus boutankers is tijd- en kostenefficiënt
zonder aan kwaliteit, stabiliteit en veiligheid in te boeten.
‘We merken dat de huidige
werven nood hebben aan nog
sterkere, zwaardere boutankers
zonder in te boeten op installatieefficiëntie
en veiligheid’
Talloze voordelen op lange en korte termijn
De nieuwe boutankers van fischer komen tegemoet aan de noden op
werven. “Ten eerste heeft het product een hoger beoordeelde trekbelasting
en materiaalsterkte. Daardoor verkregen we goedkeuring voor de toepassing
van deze doorsteekankers in meerdere bouwmaterialen zoals beton en
kalkzandsteen”, vertelt Frank. “Een algemene ontwerpgoedkeuring maakt
nu ook verankeringen in staalvezelbeton mogelijk met de FAZ II, FAZ II R
en FAZ II HCR varianten. Ten tweede zijn deze boutankers ook geschikt
18 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Het FAZ II Plus boutanker kan verwerkt worden in ongereinigde gaten
met behulp van voorsteek-, doorsteek- of afstandsmontage.
Mits een correcte installatie kan het krachtige anker permanent en
veilig worden bevestigd in verschillende bouwmaterialen.
voor middelzware dynamische belastingen. De nieuwe ETA bevestigt de
geschiktheid van de diameter versies M16-M 2 4 in gegalvaniseerd en roest vrij
staal. Leuningen, stalen balken, kabel trajecten, consoles, houtconstructies,
liften, transport banden, robots en nog veel meer kunnen mits een correcte
installatie van het krachtige anker permanent en veilig worden bevestigd in
verschillende bouwmaterialen.”
Bovenstaande voordelen brengen nog meer goed nieuws met zich mee. De
totale levensduur van de doorsteek ankers is inmiddels gestegen naar 120 jaar,
ideaal voor duurzame infrastructuur projecten. Daarnaast zijn ook de brandwerendheids
waarden hoger dan bij het vorige product, met temperaturen tot
1.350 °C en een brandduur tot 180 minuten volgens de RWS-brandcurve.
Wat toepassingen in aardbevings gevoelige gebieden betreft, dekt de ETAbeoordeling
seismische prestatiecategorieën C1 en C2.
Efficiënte installatiemogelijkheden
De krachtige FAZ II Plus boutankers vragen minder bevestigingspunten en
ankers per toe passing. Daarbovenop komt dat de boorgaten niet nood zakelijk
meer gereinigd moeten worden voor installatie van de ankers. “Gebruikers
kunnen het FAZ II Plus boutanker verwerken in gaten die zijn gemaakt
met een holle boor, hamerboor of diamantboor met behulp van voorsteek-,
doorsteek- of afstandsmontage”, licht Frank toe. “De conusbout wordt door
het aandraaien van de moer in de expansieklem getrokken en zet stevig
uit tegen de wand van het boorgat. Het anker kan dan onmiddellijk lasten
dragen. Dat is tijd- en kostenefficiënt waardoor het werk op de werf sneller
klaar is zonder aan kwaliteit, stabiliteit en veiligheid in te boeten.”
De bouwsector innoveert constant, fischer springt dan ook graag mee op die
kar. “We maken onze producten inzetbaar voor de nieuwste toepassingen in
het veld”, besluit Frank. “De veelzijdigheid van ons assortiment is eindeloos
en daardoor een absolute must om deze producten in je stockvoorraad te
hebben. Sinds eind augustus 2023 is de FAZ II Plus-reeks ook voor de BeLuxmarkt
beschikbaar.” ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 19

PROMAFOAM -2C een 2-componenten isolatieschuim
Realiseren van afdichtingen rond kabels, brandbare en
onbrandbare leidingen en leidingen van split HVAC-systemen om
de verspreiding van brand, rook en hitte te voorkomen.
Voordelen
• Reageert snel
• Hecht goed aan de meeste bouwmaterialen
• Weggesneden schuim is herbruikbaar
www.promat.com

Premium koelleidingen voor uw airco en wp installaties
Enkel/dubbel - Brandklasse B-s1-d0
Linum Europe - HVAC/R toebehoren van A tot Z : monteren, opstarten, afwerken en onderhouden.
www.linum.eu
23.017
23.017 I&B 2023 1-2 liggend Inoac.indd 1 25/01/2023 16:20:31

THEMA SANITAIR
Pairi Daiza kiest voor
duurzame oplossingen
Pairi Daiza, het bekende Belgische dierenpark, huisvest bijna 7.500 dieren en werkt actief mee aan de bescherming van bedreigde diersoorten,
even goed in zijn park dan over de hele wereld via zijn fundering. Jaarlijks ontvangt het park meer dan 2 miljoen bezoekers. Met zijn
nieuwe ingang, de Gallery of the Worlds, nodigt Pairi Daiza de bezoeker uit om te reizen zodra hij aankomt.
Tekst Svea Wagemans / Maxime Bervoets | Beeld DELABIE
De elektronische kranen dragen ook bij tot een optimale
hygiëne dankzij de antibacteriële periodieke spoeling.
Pairi Daiza hecht veel belang aan
ecologie en duurzaamheid.
DELABIE staat bekend om zijn
waterbesparende oplossingen.
Deze met glas en ijzer bedekte doorgang
werd geïnspireerd op de mooiste 19e eeuwse
winkelpassages van Noord-Europa. Versierd met
tweeënzestig mozaïektekeningen en zesentwintig
bomen, neemt hij je mee door de tijd en
presenteert hij de schoonheid van de natuur.
Design
Esthetiek speelde een belangrijke rol bij het
ontwerp van dit project. Dat is meteen één van de
redenen waarom geopteerd werd voor de sanitaire
oplossingen van DELABIE. De strakke en tijdloze
lijnen van de TEMPOMATIC 4 elektronische
wastafelkraan integreren zich immers perfect in de
sanitaire ruimte van de galerij. De keuze voor de
kleine discrete designplaat van de TEMPOMATIC
4 urinoirkraan getuigt ook van de aandacht die
er besteed wordt aan design. Olivier Boucquey,
projectleider bij Pairi Daiza, bevestigt dat het
esthetische aspect van de DELABIE producten
werd gevalideerd door de architecten van het
park, om zo goed mogelijk aan te sluiten bij het
gewenste design.
Waterbesparing
Pairi Daiza hecht veel belang aan ecologie en
duurzaamheid. Dhr. Boucquey legt uit dat in
minder dan tien jaar alle in het park verbruikte
energie groen zal zijn. Ook het behoud van
watervoorraden maakt deel uit van dit algemene
plan voor duurzame ontwikkeling. Tijdens de
presentatie van de DELABIE producten benadrukte
Thomas Bottemanne, Development
Manager bij DELABIE BeLux, dat de apparaten
ontworpen zijn met het oog op waterbesparing.
Dit was een goede reden om voor DELABIE te
kiezen. Tenslotte staat het merk bekend om zijn
waterbesparende oplossingen.
Het debiet van de TEMPOMATIC 4 wastafelkraan
is ingesteld op 3 l/min, waardoor tot 90 %
water kan worden bespaard in vergelijking
met een traditionele kraan. De TEMPOMATIC
4 urinoirkraan optimaliseert het waterverbruik
dankzij de massamodus (exclusiviteit DELABIE):
22 | INSTALLATIEENBOUW.BE

SANITAIR THEMA
Esthetiek speelde een belangrijke rol bij het ontwerp van dit project.
De apparaten zijn ontworpen met
het oog op waterbesparing.
de kraan kan vaststellen of er piekperiodes zijn en
in functie daarvan het spoelvolume aanpassen.
Tijdens deze periodes wordt het watervolume
verminderd, zodat enkel de kom van het urinoir
gespoeld wordt tussen twee gebruiken. Aan het
einde van de drukke periode vindt een bijkomende
spoeling plaats om het urinoir volledig te reinigen
en het water in de sifon te vernieuwen. Dit
voorkomt waterverspilling.
Hygiëne
Dhr. Boucquey haalt ook het belang van
contactloze bediening aan: ”De oplossing zonder
manueel contact is essentieel om de hygiëne
van de bezoeker te garanderen op drukbezochte
plaatsen zoals Pairi Daiza”. Bovendien dragen
de elektronische kranen ook bij tot een optimale
hygiëne dankzij de antibacteriële periodieke
spoeling, waardoor de leidingen elke 24 uur na
het laatste gebruik automatisch worden gespoeld.
Vandaalbestendig
Een dierentuin is een drukbezochte plaats:
“Met meer dan 2 miljoen bezoekers per jaar is
Pairi Daiza de meest bezochte toeristische site
van het land die tegen betaling toegankelijk
is”, verklaart Dhr. Boucquey. Daarom dienen
producten bestand te zijn tegen intensief gebruik.
De kranen van DELABIE zijn speciaal ontworpen
om het hoofd te bieden aan intensief gebruik en
vandalisme, moedwillig of niet. Het kraanlichaam
is vervaardigd uit verchroomd metaal en voorzien
van schokbestendige mechanismen en sensoren.
Om verspilling te voorkomen, zijn de kranen
uitgerust met een antiblokkeerveiligheid die
verhindert dat het water blijft lopen.
Onderhoudsgemak
Een laatste maar niet onbelangrijke vereiste waaraan
de sanitaire producten moeten beantwoorden
‘De oplossing
zonder manueel
contact is essentieel
om de hygiëne
van de bezoeker
te garanderen
op drukbezochte
plaatsen zoals
Pairi Daiza’
volgens Dhr. Boucquey zijn onderhoudsgemak
en duur zaam heid. De TEMPOMATIC 4 wastafelkraan
is eenvoudig te onderhouden omdat de
elektronica geïntegreerd is in het kraanlichaam.
Bovendien vergen de elektronische kranen weinig
energie om te werken dankzij de gepulseerde
actieve infrarood technologie. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 23

THEMA SANITAIR
KESSEL AG stelt de veelzijdige kleine opvoerinstallatie Minilift S voor
Het multitalent onder de pompen:
megasterk in een miniformaat
Onder het motto “Miniformaat. megasterk” presenteert afwateringsspecialist KESSEL de nieuwe kleine opvoerinstallatie Minilift S: een
ruimtebesparende en multifunctioneel inzetbare oplossing voor huishoudelijk grijswater. Wastafel, vaatwasser of douche: de compacte
installatie heeft vijf aansluitmogelijkheden voor toevoeren van fecaliënvrij afvalwater en de persleiding kan zowel aan de linker- als aan de
rechterkant worden aangesloten.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Kessel AG
De verstelbare vlotterschakelaar kan op twee
hoogten worden vastgezet, zodat het bruikbare
volume efficiënt kan worden aan gepast aan
de hoeveel heid afvalwater en kan worden
ingesteld bij welk water niveau de opvoerinstallatie
gaat pompen.
Megasterk: keuze uit drie
pompvermogens
De Minilift S is verkrijgbaar met pompen van
300, 500 en 1000 Watt, met een maximale
afvoercapaciteit van 14,5 m³/u. Van de pompen
zijn ook Resistant-varianten beschikbaar, die
bestand zijn tegen heet en pekel water. “Daarmee
is het nieuw ontwikkelde product ook
geschikt voor wasmachines, waterontharders en
verwarmings installaties. Dankzij de functionaliteit
en veelzijdigheid kan de installatie aan de
plaatselijke omstandigheden worden aangepast
en is ze ideaal voor renovaties”, aldus Jan Martin,
Productmanager pomptechniek van KESSEL AG.
Dankzij de verschillende toevoeren
aansluitmogelijkheden is
de Minilift S een compacte en
flexibele afwateringsoplossing
voor grijswater.
Mega-eenvoudig: zonder
gereedschap te monteren
en onderhouden
Dankzij de voorgemonteerde onderdelen en
verschillende aansluit mogelijkheden kan de
aansluit klare pomp heel flexibel worden ingebouwd,
zonder gereedschap en zonder te
hoeven boren. Door de praktische eenhandssluiting
kunnen de pomp en de geïntegreerde
terugslagklep ook zonder gereedschap worden
schoongemaakt en onderhouden.
Op www.kessel-nederland.nl/minilift-s kunt u alle
informatie en diensten voor de kleine opvoerinstallatie
Minilift S vinden, en ook premiumtester
worden. Sanitair-, verwarmings- en klimaatbedrijven
kunnen met een beetje geluk een van de
vijf kleine opvoerinstallaties winnen. De deelname
sluit op 31 juli 2023.
Dankzij de functionaliteit en veelzijdigheid kan de ruimtebesparende kleine
opvoerinstallatie aan de plaatselijke omstandigheden worden aangepast.
24 | INSTALLATIEENBOUW.BE

SANITAIR THEMA
Op het YouTube-kanaal van KESSEL AG kunt u
een voorbeeldvideo van het nieuwe multitalent in
miniformaat bekijken.
De nieuwe Minilift S is verkrijgbaar met pompen van
300, 500 en 1000 Watt, en in Resistant-varianten
die ook bestand zijn tegen heet en pekelwater.
Over KESSEL AG
KESSEL AG is een internationaal toon aangevende
aanbieder van hoogwaardige afwateringsoplossingen
die overal waar water stroomt
zekerheid bieden. Sinds 1963 worden mensen
en hun omgeving duurzaam beschermd door
KESSEL-producten die gebouwen afwateren,
afvalwater behandelen en schade door terugstuw
voorkomen. Dankzij de hoofdproductielocatie en
het hoofdkantoor in Lenting in Beieren en de
andere locaties in Europa en Azië combineert
KESSEL de uitstekende kwaliteit van “Made in
Germany” met een wereldwijde aanwezigheid
in de buurt van onze klanten. Daarnaast zet de
onderneming zich sterk in voor klimaatneutraliteit,
duurzame bedrijfsvoering, milieubescherming en
sociale verantwoordelijkheid. ❚
‘Dankzij de
functionaliteit en
veelzijdigheid kan
de installatie aan
de plaatselijke
omstandigheden
worden aangepast
en is ze ideaal voor
renovaties’
Dankzij de functionaliteit en veelzijdigheid kan de ruimtebesparende kleine
opvoerinstallatie aan de plaatselijke omstandigheden worden aangepast.
Dankzij de functionaliteit en veelzijdigheid kan de
ruimtebesparende kleine opvoerinstallatie aan de
plaatselijke omstandigheden worden aangepast.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 25

THEMA SANITAIR
MEER DAN WATERBESPARING
BIJZONDERE HOEKREGELKRANEN
ZORGEN VOOR KWALITATIEF
DRINKWATER EN UW VEILIGHEID
Waar de meeste kranen in de keuken, het toilet of de badkamer opvallen door hun design, zit de hoekregelkraan meestal verstopt onder de
wasbak en moet hij het vooral hebben van zijn functionaliteit. De Duitse sanitairspecialist Schell, bekend om zijn hoekregelkranen, heeft in
zijn uitgebreide assortiment ook enkele speciale hoekregelkranen opgenomen met bijzondere functies. Ze beschermen bijvoorbeeld tegen
verbranding en schade door vuildeeltjes en bewaken de kwaliteit van het drinkwater. Ongeacht het type helpen ze minder water te verbruiken.
Tekst Insticom / Maxime Bervoets | Beeld Insticom
Waterbesparing van 40%
Naast de duurzame Schell-kwaliteit en het gebruik van voor drinkwater geschikte
materialen, hebben de Schell-hoekregelkranen, in tegen stelling tot hoek stop -
kranen, allemaal gemeen dat ze water besparen. Met een goed ingestelde
hoek regel kraan kan het water verbruik tot 40% worden verminderd zonder in te
leveren op comfort. De speciale hoek regel kranen van Schell hebben daarnaast
nog een aantal andere interessante functies:
Hoekregelkraan met temperatuursensor
Met de ingebouwde temperatuursensor is de klassieke hoekregelkraan klaar
voor de toe komst. Zo kan de Schell-hoekregelkraan COMFORT PT permanent
de water temperatuur meten en doorgeven aan het Schell SWS watermanagement
systeem. Dat is enorm nuttig voor het op peil houden van de
drinkwater kwaliteit in gebouwen. Als temperaturen worden overschreden of
niet worden bereikt, kunnen maatregelen - zoals een stagnatie spoeling - via
Schell SWS worden gestart. Het bewaken van de watertemperatuur voorkomt
groei van bacteriën.
Hoekregelkraan met thermostaat
De nieuwe Schell-hoekregelkraan thermostaat biedt bescherming tegen
verbranding in bij zonder gevoelige toepassings gebieden. Die functie is
bijvoor beeld essentieel in kleuter scholen, bejaardente huizen of ziekenhuizen.
Bovendien is de kraan dankzij het praktische ontwerp ook bij weinig
montage ruimte eenvoudig te installeren. De hoek regel kraan thermostaat
zorgt ervoor dat de water temperatuur bij de uitloop constant op de ingestelde
temperatuur wordt begrensd en garandeert bescherming tegen verbranding;
zelfs als de toevoer van het koud water uitvalt. De thermostaat is verkrijgbaar
als set met een vaste of flexibele aansluiting.
De nieuwe Schell-hoekregelkraanthermostaat
biedt bescherming tegen verbranding in
bijzonder gevoelige toepassingsgebieden.
De nieuwe bemonsteringshoekregelkraan
van Schell voldoet aan de eisen van een
systeemanalyse volgens NEN-EN-ISO 19458:2007.
De speciale hoekregelkranen van
Schell zijn altijd een goede keuze.
26 | INSTALLATIEENBOUW.BE

SANITAIR THEMA
hoekregelkraan naar de afvoer armatuur zonder dode ruimten maakt een
objectieve beoordeling van de waterkwaliteit binnen de drinkwaterinstallatie
mogelijk. De monstername vindt plaats via de meegeleverde, tijdelijk
monteerbare RVS-leiding. De aansluiting wordt dan stevig afgesloten met
de bijbehorende veiligheidskap om een ​verkeerde bediening te voorkomen.
Ook kan de afnameleiding thermisch gedesinfecteerd worden dankzij
hittebestendige afdichtingen, om te garanderen dat ontnomen monsters niet
verontreinigd zijn door residuen in de buis.
Het filter in de hoekregelkraan houdt de schadelijke deeltjes tegen en het
filter kan eenvoudig worden verwijderd en onder stromend water gereinigd.
Bemonsteringshoekregelkraan
Locaties met een hogere besmettingskans met de legionellabacteriën
moeten verplicht 2 keer per jaar een microbiologisch onderzoek van de drinkwaterinstallaties
uit laten voeren. Ook hiervoor heeft Schell een speciale
hoekregelkraan ontwikkeld om operators te ondersteunen om aan hun
onderzoek verplichting te voldoen. Hij bestaat uit een dubbele aansluit kraan
met een veilige aansluiting op de RVS-afzuig leiding en een hoekregelkraan
voor het aan sluiten van wastafel kranen. De nieuwe bemonsterings hoekregel
kraan van Schell voldoet aan de eisen van een systeemanalyse volgens
NEN-EN-ISO 19458:2007 in sanitaire ruimtes. De doorstroming door de
Hoekregelkranen met filter
Via het leidingnet worden herhaaldelijk vuil deeltjes en kalkresten met het
drinkwater weg gespoeld. Op den duur kunnen ze aanzienlijke schade aan
de kraan veroorzaken. Schell filter-hoekregel kranen kunnen helpen dat te
voorkomen. Het filter in de hoekregelkraan houdt de schadelijke deeltjes
tegen en het filter kan eenvoudig worden verwijderd en onder stromend
water gereinigd. Zo leveren de Schell hoekregelkranen met filter een
optimale bijdrage aan de bescherming en daarmee aan de levensduur en
duurzaamheid van de kranen.
Nog meer versies
Of het nu gaat om bescherming van kranen, water kwaliteit, monsterafname,
temperatuur meting of bescherming tegen verbranding - de speciale
hoekregelkranen van Schell zijn altijd een goede keuze. Op de Schell-website
vindt u nog veel meer speciale versies. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 27

Adiabatisch, enkel veilig
en hygiënisch met
VDI 6022-certificering
De Europese wetgeving vereist dat HVAC-systemen worden gepland
en gebruikt op een manier die gezondheidsrisico's of negatieve
Sinds de coronacrisis zijn we ons nog meer bewust van het belang van de luchtkwaliteit die we inademen. Maar er zijn ook nog andere
factoren: de hoge gasprijzen en de vooropgestelde klimaatdoelstellingen inzake duurzaamheid, de afbouw van CO 2
-emissies en het volledig
klimaatneutraal worden, hebben immers gezorgd voor een boost in het gebruik van adiabatische luchtbevochtiging in plaats van stoom, dat
uiteraard ook zijn rol nog blijft spelen. In beide toepassingen van luchtbevochtiging, speelt hygiëneveiligheid een heel belangrijke rol. Dankzij
de VDI 6022-certificering biedt Dristeem Belgium (DSH) vandaag alles wat nodig is om die veiligheid ook effectief te kunnen garanderen aan
de eigenaar van het HVAC-systeem.
Tekst Anne Somers / Niels Rouvrois | Beeld DSH
De Europese wetgeving vereist dat HVAC-systemen worden gepland en
gebruikt op een manier die gezondheidsrisico's of negatieve gevolgen
voor het welzijn van de gebruiker voorkomt. Veel moderne infrastructuren
zoals publieke verzamelplaatsen, kantoorgebouwen, grote en kleine
productieomgevingen … vereisen daarom regelmatige hygiëne-inspecties
volgens VDI 6022. Het is REHVA zelf die als associatie verwijst naar VDI-
6022 als guidebook. Het is eigenlijk dé praktijkcodex voor verwarmings-,
ventilatie- en airconditioningsystemen. En erg belangrijk omdat onvoldoende
hygiëne in HVAC-systemen een ideale broedplaats creëert voor microorganismen
die irritaties, gebrek aan concentratie, astma, allergieën en zelfs
infecties kunnen veroorzaken.
Marc Briers van DSH licht toe: “Tijdens een congres voor studiebureaus en
vaklui, vernamen we dat adiabatisch (natuurlijke verdamping van water) veel
gezonder is dan aanvankelijk gedacht werd, maar er moeten tegelijk ook
heel goede hygiëneveiligheidsgaranties worden gegeven. En dit is net wat
het VDI-6022 certificaat met betrekking tot het luchtbevochtigingssysteem
kan garanderen aan de HVAC-eigenaars. Conform zijn aan bepaalde normen
is zeker niet hetzelfde als volledig hygiëneveilig zijn. Met deze terminologie
mag niet lichtzinnig worden omgesprongen want dat schept verkeerde
verwachtingen bij de klant, wat ernstige gevolgen kan hebben. Vandaar
dat het behalen van dit certificaat zo onnoemelijk belangrijk is. Als men dit
certificaat kan voorleggen, en DSH Belgium kan dit, dan toont men aan dat
alle richtlijnen werden gevolgd. De VDI-6022-certificering heeft betrekking
op een tiental aspecten, en dat vertrekt al van bij de montage... En dan zijn er
natuurlijk nog de hygiënevoorschriften tijdens de werking ervan, zowel voor
als na de bevochtigingssectie, maar natuurlijk ook het juiste onderhoud, het
kunnen bijleveren van documentatie...”
28 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Veel moderne infrastructuren zoals publieke verzamelplaatsen, kantoorgebouwen, grote en kleine
productieomgevingen … vereisen regelmatige hygiëne-inspecties volgens VDI 6022
‘Pas wanneer de volledige
installatie voldoet aan de
normen, wordt het
VDI-6022-certificaat uitgereikt’
Inspectie op alle onderdelen
Op het vlak van hygiëneveiligheid worden grondig alle componenten van het
ventilatiesysteem bekeken, want die moeten afzonderlijk ook voldoen aan
bepaalde hygiënenormen. Marc Briers: “Om in aanmerking te komen, mag er
nergens corrosie zijn opgetreden en mag er ook absoluut geen sprake zijn van
stilstaand water of condensatie. Dit verhoogt de kans op microbiologische
groei en zorgt net voor een ongezond of risicodragend binnenklimaat.”
“Om dit te onderzoeken wordt de luchtbevochtiger volledig ontmanteld”,
gaat Marc Briers verder. “Vervolgens wordt het systeem in het labo weer
in werking gesteld, onder toevoeging van water. Nadien wordt er opnieuw
gevalideerd, want alle samengestelde componenten worden onderzocht om
te controleren of ze apart ook in aanmerking komen voor certificering. Ook
on site wordt de installatie nog eens volledig opgemeten en uitgetest. Pas
wanneer de volledige installatie voldoet aan de normen, wordt het VDI-6022-
certificaat uitgereikt.”
Op het vlak van hygiëneveiligheid worden grondig alle
componenten van het ventilatiesysteem bekeken, want die moeten
afzonderlijk ook voldoen aan bepaalde hygiënenormen.
VDI-6022 is een Europese richtlijn van de afdeling Building Services
van de Vereniging van Duitse Ingenieurs. Marc Briers: “Met het B-Eco
hybrid bevochtigingssysteem ,lage druk waterverneveling met natuurlijke
naverdamping, zijn wij de enige firma die dit VDI 6022 certificaat kan
voorleggen. En dit zonder toevoeging van desinfectia, chemicaliën, zware
metalen ... Daar zijn we best wel trots op. Het geldt immers als een ultieme
verzekering voor de leveranciers, voor onszelf, voor het studiebureau, de
installateur én de eigenaar die het moet onderhouden.”
Onderhoudscontracten
De wijze van integratie heeft uiteraard invloed op hoe makkelijk of moeilijk
het systeem te onderhouden is. Het is dus ook belangrijk om die adiabatische
luchtbevochtiging op een onderhoudsvriendelijke manier in te bouwen. DSH
doet die integratie volledig zelf en biedt ook onderhoudscontracten aan. Zo
wordt ook op dat vlak voldaan aan de normering en wordt niets aan het
toeval overgelaten zodat de HVAC-eigenaar op beide oren kan slapen. ❚
DSH doet de integratie volledig zelf en biedt ook onderhoudscontracten aan.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 29

Maximising Performance for You
HOOGWAARDIGE
EXPANSIEVATEN
GESCHIKT VOOR VERWARMING EN KOELING
SPIROEXPAND ®
Spirotech introduceert veiligheidsexpansievaten voor gesloten warmwater, -verwarmings-,
airconditionings- en koelwatersystemen volgens EN 12828, met membraan om het
water op te vangen en gasvulling met voordrukventiel, inclusief aansluiting voor een
onderhoudseenheid. Nu verkrijgbaar in volumes van 4 tot en met 140 liter.

Complexiteit eenvoudig gemaakt
Bluetooth* enabled
Honeywell Home HCC100
Multizone-regelaar
De HCC1OO Multizone-regelaar voor slimme vloerverwarming en -koeling,
maakt installatie eenvoudiger en sneller dankzij de overzichtelijke
installatie-app. Onze alles-in-een oplossing kan worden toegepast met
onder andere de evohome en DT4 Ruimtethermostaten.
De HCC1OO past op eenvoudige wijze in zoweI beslaande als nieuwe
installaties. Door de aangescherpte normen voor energie-efficientie, is het
toepassen van de HCC100 een duurzame en slimme keuze.
BEDRAAD &
DRAADLOOS
TEMPERATUURREGELING
VOOR VERWARMEN
EN KOELEN
UNIVERSEEL
TOEPASBAAR BIJ
KETELS EN
WARMTEPOMPEN
COMPLETE SLIMME
ZONEREGELING
Ontdek meer over de HCC100 en
DT4 Ruimtethermostaten op Resideo.com

THEMA WARMTEPOMPEN
Nederlands testproject met 200 woningen toont
enorme potentieel hybridesystemen
HYBRIDE WARMTEPOMPSYSTEMEN ZORGEN
ZONDER BOUWTECHNISCHE INGREPEN AL
VOOR 75% GASBESPARING
Op het congres ‘Hybride in de warmtetransitie’ in Utrecht zijn de resultaten van een grootschalig proefproject rond hybride warmtepompsystemen
in Nederland uit de doeken gedaan. Bij dat project werden maar liefst 200 woningen uitgerust met een hybridesysteem door een warmtepomp
aan de bestaande cv-installatie toe te voegen. Verder werden er geen bouwtechnische ingrepen gedaan. Uit het proefproject blijkt dat die
simpele toevoeging een besparing van maar liefst 75 % in het gasverbruik oplevert.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Frederik Beyens / Buderus
Maar de cijfers die uit het proefproject komen,
zijn eigenlijk nog beter, vertelt Walter Van Dael,
Managing Director bij Buderus. “Van de 200
woningen waren er 20 woningen waar het
resultaat lager lag dan 60 %. En die zijn terug
te traceren op voornamelijk het gebruik van de
gebruiker, en het ontbreken van een degelijke
regeling.” Als die weggelaten worden, is het
beeld nog positiever. “Als men de 10 % slechtste
resultaten wegliet, lag algemene resultaat boven
de 80 % besparing op de gasrekening.”
“Zijn hybride-installaties efficiënt? Het antwoord is
duidelijk ja, mits een gedegen hybride manager”,
zegt Van Dael. “Die kijkt naar preferentie aan
de warmte pomp en het in acht nemen van de
regels van het comfort. Als we met een efficiënte
regeling werken, is het mogelijk om ruwweg
tussen de 70-80% besparing te doen op het
ver bruik van gas, zonder in excessen te komen
op elektriciteits verbruik.”
Geen bouwtechnische ingrepen
Opvallend is dat deze resultaten zo overwegend
goed zijn, zonder dat er sprake is van bouwtechnische
ingrepen. “Indien er zelfs maar kleine
verbeteringen gebeuren met bouwtechnische
ingrepen, zullen de resultaten nog veel beter
zijn”, weet Van Dael. Dat toont des te meer aan
dat hybride warmtepompsystemen een enorme
stap kunnen betekenen in de realisatie van
klimaatdoelstellingen. “We moeten de uitstoot van
gas en fossiele brandstoffen verminderen. Maar je
kan dat moeilijk doen door volledig elektrisch te
gaan, dat is heel duur”, stelt Didier Grapeloup,
Brand Manager bij Buderus. “Als de woning
label C of slechter heeft, is de totale investering
in isolatie en lage temperatuur afgifte systeem
voor veel mensen een te grote stap. Hybride is de
beste tussenoplossing. En het is een modulaire
oplossing die het gemakkelijk maakt om in de
toekomst over te schakelen op 100% elektrische
stroom. De investering kan dankzij hybride dus
over een aantal jaren worden gespreid.”
“90% van de huizen die er nu staan, gaan er in
2050 nog zijn”, vult Van Dael aan. “En 60% van
de huizen heeft een energielabel lager dan B. Voor
de huizen met energielabel C of D is het ideaal om
over te schakelen op hybride alvorens elektrisch te
gaan.” Didier Grapeloup vult aan. “Je moet er niet
je hele verwarmingssysteem voor vervangen, en dat
zorgt ook voor een vermindering van de kosten.”
Goede mix
Hoewel warmtepompen meer rendement opleveren
in gebouwen die qua energielabel hoog
scoren, is de realiteit nu eenmaal dat de aanwezige
huizen op de Belgische markt niet allemaal optimaal
geïsoleerd zijn. Maar die diversiteit aan
betere en minder goede energetische woningen
zat ook in het project. “Het was een echte
mix met ingesloten woningen en vrijstaande
woningen, van verschillende ouderdommen en
isolatiegraden”, stelt Van Dael. “En toch zien we
dat die resultaten al zo goed liggen.”
Maar liefst 200 woningen werden uitgerust met
een hybridesysteem door een warmtepomp aan
de bestaande cv-installatie toe te voegen.
32 | INSTALLATIEENBOUW.BE

WARMTEPOMPEN THEMA
Omdat er voor hybridesystemen maar weinig aanvullende
ingrepen nodig zijn, vormen ze ook een ideale oplossing.
‘Zijn hybride-installaties efficiënt?
Het antwoord is duidelijk ja, mits een
gedegen hybride manager’
Didier Grapeloup, Brand Manager Buderus
Maar dat is voor Buderus niet helemaal een
verrassing. “De resultaten liggen helemaal in
lijn met enkele testen die we zelf al uitgevoerd
hebben in Duitsland, met verschillende woningen
van medewerkers”, weet Didier Grapeloup.
Installatiegemak
Omdat er voor hybridesystemen maar weinig
aanvullende ingrepen nodig zijn, vormen ze
ook een ideale oplossing. “Hybride systemen
zijn tegenwoordig makkelijk te installeren”,
stelt Didier Grapeloup. “Warmtepompen komen
steeds vaker voor, en er is steeds meer training
voor installateurs. Bovendien hebben we bij
Buderus de complexiteit voor zowel installateur
als eindgebruiker vermindert. Dat maakt het extra
makkelijk om hybride systemen aan te bieden.”
Omdat Buderus de waarde van hybride warmtepomp
systemen onderschrijft, biedt het merk
ook heel wat toepassingen aan op dat vlak.
“Bij Buderus bieden we ook steevast modulaire
producten aan. Als je de boiler hebt, is die dan
Walter Van Dael, Managing Director Buderus
ook retrofit. Je kan dan gewoon de hybrideset
eraan toevoegen en dan heb je meteen een
hybridesysteem. Dat geldt voor onze Logano plus
KB-serie en onze Logano plus GBH212”, besluit
Didier Grapeloup. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 33

THEMA WARMTEPOMPEN
Van Marcke pakt uit met de nieuwe CUBE HP-lijn van lucht-water warmtepompen.
De nieuwe CUBE HP-lijn komt in split- en monobloc-versie
Nieuwe lijn compleet uitgeruste
lucht-water warmtepompen,
met én zonder koelmiddel
Van Marcke pakt uit met de nieuwe CUBE HP-lijn van lucht-water warmtepompen. CUBE HP komt in twee versies op de markt, een splitversie
en een monobloc-versie. Opvallend: bij die laatste zijn er geen koeltechnische handelingen meer nodig, dus ook de niet-gecertificeerde
installateur kan die perfect installeren. Deze nieuwe warmtepompen zijn standaard volledig uitgerust, met onder meer de mogelijkheid om
twee verschillende zones te sturen.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Van Marcke
De split-versie van de CUBE HP is ideaal voor nieuwbouw en afgiftesystemen
op lage temperatuur. Voor deze versie van de lucht-water warmtepomp
moet de installateur dan ook koeltechnisch gecertificeerd zijn, ze draait op
koelmiddel R32. De splitversie heeft een maximale temperatuur van 55
graden op de compressor.
“En de monobloc gaat een stap verder”, zegt Marc Meeus, die voor Van
Marcke aan de wieg van de ontwikkeling van deze nieuwe lijn stond. “De
monobloc is voorzien van propaan, het natuurlijke koudemiddel R290. Voor
deze versie zijn geen koeltechnische handelingen meer nodig, handig voor de
niet-koeltechnisch gecertificeerde installateur.” Alles wat koeltechnisch moet
34 | INSTALLATIEENBOUW.BE

WARMTEPOMPEN THEMA
Door de mooie afwerking ziet de
buitenunit er esthetisch uit.
De versie met ingebouwd warm water is
voorzien van een 250 liter inox buffervat.
Op de solo-versie kan je een
externe boiler aansluiten.
‘Zo hebben we bij elke tapbeurt nieuw sanitair water in het
systeem en verdwijnt het risico op legionella bijna volledig’
gebeuren zit standaard op de buitenunit. “En de verbinding tussen binnenen
buitentoestel is gewoon een watervoerend medium. Het toestel is ook
uitermate geschikt voor renovaties waar hogere temperaturen tot 70°C op de
compressor nodig kunnen zijn.”
Van Marcke brengt met de twee systemen een compleet verhaal. “Beide
versies zijn standaard verwarmen en koelen. De mensen die geen warm
water nodig hebben, kunnen voor de solo kiezen.” Op die solo-toestellen
is het mogelijk om een extern warm watervat aan te sluiten. “De versie
met ingebouwd warm water is voorzien van een 250 liter inox vat. Voor
sommigen is deze capaciteit wellicht niet voldoende, dan kan je op de soloversie
een externe boiler aansluiten.” Zo’n extern vat kan ook handig zijn
indien er plaatsgebrek is in de installatieruimte. Maar dat zal niet al te
snel gebeuren, want met het geïntegreerde warmwatervat neemt de unit
ongeveer een ruimte van 60 op 65cm in.
Inox warmwatervat
De 250 liter boiler is in inox, en niet in geëmailleerd staal zoals dat wel vaker
op de markt gehanteerd wordt. “Kwalitatief wordt inox hoger ingeschat”, zegt
Meeus daarover. “Inox is geen goede geleider van warmte. Door een betere
gelaagdheid is het efficiënter, en het heeft een lagere onderhoudsgraad
omdat het veel minder gevoelig is aan corrosie.”
In het vat doet Van Marcke bovendien nog extra inspanningen om legionella
te voorkomen. “We zitten niet met 250 liter tapwater, maar wel met CV-water
in het vat”, legt Meeus uit. “We hebben om het probleem van legionella te
omzeilen een grote inox warmtewisselaar in het CV-vat geplaatst, waarmee
we de warmte uit het CV-water onttrekken.” In het warmwatervat zit een
30 meter lange spiraalmet 25-30 liter tapwater in. “Zo hebben we bij elke
tapbeurt nieuw sanitair water in het systeem en verdwijnt het risico op
legionella bijna volledig.”
Installatie
Omdat de toepassingen van Van Marcke zo compleet uitgerust zijn,
verloopt de installatie erg vlot. “Met de monobloc-versie is er zelfs geen
opstart door Van Marcke service nodig”, klinkt het. “Als de installateur
de installatie geïnstalleerd heeft, kan hij die gewoon opstarten. Dat is
ongezien op de Belgische markt.” Voor de split-versie is dat wel nodig,
maar daar heeft Van Marcke een uitgebreid team voor klaarstaan. “We
hebben vandaag 12 gecertificeerde koeltechniekers in dienst, en zijn
al bezig met een planning voor het hele jaar zodat ze aan hoog tempo
installaties kunnen opstarten.”
Esthetisch
Het oog wil ook wat, en dat heeft Van Marcke geweten. Veel mensen zijn
tegenwoordig bezig met esthetische afkappingen van buitenunits, maar bij de
CUBE HP-lijn zal dat niet nodig zijn. “We hebben gezorgd dat de bekabeling
langs achteren komt, en dat het afgedicht is met een mooie plaat. Zo zijn we
er ook in geslaagd om een esthetisch mooi toestel in elkaar te zetten. Het is
dus geen standaard witte of beige unit”, aldus Meeus.
Omdat Van Marcke gedurende het hele productieproces de kwaliteit van de
CUBE HP-lijn in de gaten houdt, staat de lijn ook garant voor kwaliteit. “Zo
komt er standaard vijf jaar garantie op de onderdelen”, besluit Meeus. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 35

THEMA WARMTEPOMPEN
Lucht- en vuilafscheiding
in warmtepompsystemen
De toenemende vraag naar energiezuinige en milieuvriendelijke verwarmings- en koelingsoplossingen zorgt voor evenredige toename in de
vraag naar en installatie van warmtepompen. Maar warmtepompsystemen bevatten veel componenten die gevoelig zijn voor lucht en vuil in
het systeemwater. Het belang van effectieve lucht- en vuilafscheiding in warmtepompsystemen is dan ook groot, en dat is waar het gamma
van Spirotech dan ook de nodige oplossingen biedt.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Spirotech
Lucht en vuil mogen dan misschien onopvallend lijken, in de praktijk zorgen
ze vaak voor rendementsverliezen in verwarmings- en koelinstallaties. En die
invloed wordt groter bij gevoelige installaties die op lagere temperatuur werken
om energie te besparen, zoals warmtepompen. En die rendementsverliezen
worden linea recta vertaald in een duurdere energierekening.
Tal van warmtepompspecialisten adviseren dan ook duidelijk dat automatische
lucht- en vuilafscheiders liefst standaard aanwezig zijn bij warmtepompinstallaties.
De aanschafprijs van die extra installatie componenten
wordt dan ook meestal erg snel en vele malen terugverdiend door de betere
energieprestaties in de totale levensduur van de installatie.
Spirobuis
Spirotech biedt meerdere op lossingen
aan die uitermate geschikt zijn voor
zowel “gewone” als hybride warmtepomp
systemen. De messing luchten
vuil afscheiders van Spirotech
zijn uit gerust met de unieke
‘Spirobuis’, die zorgt voor actieve
ontluchting van circulerende
bellen en microbellen uit het
systeemwater. De ‘Spirobuis’
Verschillende fabrikanten adviseren automatische vuil- en
luchtafscheiders toe te voegen aan warmtepompen.
De Spirobuis.
36 | INSTALLATIEENBOUW.BE

WARMTEPOMPEN THEMA
Een warmtepompinstallatie met Spirotech producten.
‘De ‘Spirobuis’ verwijdert
bovendien effectief magnetische
vuildeeltjes zonder een
invloed te hebben op de
stroming en drukval’
verwijdert bovendien effectief magnetische vuildeeltjes zonder een invloed
te hebben op de stroming en drukval, omdat het opgehoopte vuil buiten de
hoofdstroom wordt opgeslagen.
Omdat warmtepompsystemen doorgaans een grotere leidingmaat hebben
dan conventionele cv-ketels, wordt er vaak ook een grotere afscheider op
geplaatst. Dat heeft als voordeel dat er meer lucht en vuil afgescheiden kan
worden. De messing lucht- en vuilafscheiders van Spirotech zijn beschikbaar
van 22mm tot en met 2”, waardoor er voor zowat elk warmtepompsysteem
een passend formaat afscheider beschikbaar is.
Vacuümontgassers
Naast lucht- en vuilafscheiders biedt Spirotech ook vacuümontgassers en
open verdelers aan die geschikt zijn voor (hybride) warmtepompsystemen.
Een vacuumontgasser kan bijvoorbeeld perfect toegepast worden in grote
installaties met veel radiatoren, waar luchtafscheiding met een normale
afscheider niet volstaat. Een open verdeler met lucht- en vuilafscheiding is
dan weer geschikt voor installaties waar verschillen in debiet tussen primair
en secundair circuit moeten worden gecompenseerd.
Een greep uit het gamma
Spirotech biedt tal van producten aan in de strijd voor proper systeemwater
en dus goed rendement. De SpiroCombi M 3 combineert magnetische
vuilafscheiding met microbellenluchtafscheiding. Het verzamelde vuil kan
gemakkelijk worden verwijderd via de afvoerklep, zonder dat het nodig is om
het apparaat te isoleren of de waterstroom te onderbreken.
De Spirotrap MB3 en de Spirovent RV2 vormen samen een dynamisch
duo. Waar de MB3 zelfs de kleinste (magnetische) vuildeeltjes afscheidt,
zorgt de SpiroVent RV2 voor effectieve ontluchting van lucht- en microbellen
uit het systeemwater. Bovendien hebben deze producten maar liefst
20 jaar garantie.
Verder in het gamma biedt Spirotech ook nog de SpiroCross AX-J aan, een
hydraulische verdeler gecombineerd met luchtafscheiding en magnetische
vuilafscheiding. Deze hydraulische afscheider compenseert verschillen in
debiet tussen een primair en een secundair circuit. Omdat het drie functies
compenseert, zorgt de SpiroCross AX-J ook voor een besparing, zowel op
aanschafkosten als op ruimte, installatie en totale onderhoudskosten. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 37

THEMA WARMTEPOMPEN
EEN TOTAALVERHAAL OP HET
VLAK VAN WARMTEPOMPEN
Wereldwijd stelt Panasonic meer dan 260.000 mensen tewerk. Japan toonde zich altijd al sterk in technisch vernuft, maar de grote
naambekendheid heeft het merk vooral te danken aan consumer goods. Panasonic ontwikkelde echter ook de nieuwste generatie
warmtepompen, heeft op dat vlak naar eigen zeggen een sterke technische voorsprong én bracht een nieuw gamma naar Europa. Rudi Van
Hemelrijck, salesmanager bij Panasonic Heating & Cooling BeLux geeft tekst en uitleg.
Tekst Anne Somers / Niels Rouvrois | Beeld Panasonic
TV- & audio,video, batterijen, huishoudelijke toestellen … Panasonic klinkt
ons uiteraard allemaal bekend in de oren. Maar intussen is ook de heating &
cooling divisie, gedreven door de huidige ontwikkelingen rond de klimaat- en
energietransitie, de allergrootste geworden in Europa. Met nog 11 andere
fabrieken, vooral gevestigd zijn in Azië, maar ook enkele in Europa waaronder
in Frankrijk, Italië en Tsjechië, zit Panasonic wat dat thema betreft met de
neus op de regelgeving. Panasonic Europa profileert zich dan ook als een
voortrekker in research & development. De nieuwe milieudoelstellingen op
de voet volgend, wil Panasonic het energieverbruik van al haar producten
verminderen. Ook op het vlak van energieopwekking en –opslag met
betrekking tot groene stroom is het bedrijf actief.
Evolutieschets
Rudi Van Hemelrijck: “Op het vlak van energie en verwarming komen we
in België echt van ver en ineens gaat het nu allemaal erg snel. Zo moest
tot tien jaar geleden het gasdistributienet nog dringend worden uitgebreid.
38 | INSTALLATIEENBOUW.BE

WARMTEPOMPEN THEMA
dat halen, moet er een grote omslag gemaakt worden in de residentiële en
niet-residentiële nieuwbouwmarkt. Maar ook in de renovatiemarkt. Met de
nieuwe generatie warmtepompen en met het resoluut kiezen voor groene
stroom is de slaagkans groter. Tegen 2040 wil men die nuluitstoot al bereiken
in gebouwenverwarming en tegen 2050 wil men enkel nog groene stroom
gebruiken en de fossiele brandstoffen volledig verbannen. Binnen de 10 à
15 jaar wil men ook alle ketels op fossiele brandstoffen uit de markt bannen.
De gemiddelde levensduur van een ketel is ongeveer 15 tot 25 jaar, dus we
schrijven binnenkort een andere verhaal. We zijn nu eenmaal een gasland en
de afbouw bij ons gaat wellicht langer duren dan in sommige andere landen
waar gasketels nu al verboden zijn. Er is natuurlijk ook de economische boycot
van Europa tegenover Rusland wat gasinvoer betreft. De oorlogssituatie zette
de prijzen onder druk en dit zorgde andermaal voor een versnelde afbouw
van fossiele brandstoffen. Europa pusht het gebruik van groene energie en
Ursula Von der Leyen spreekt al van 30 miljoen elektrische warmtepompen.
Maar daar zijn we nog ver van verwijderd. Nationaal en regionaal worden
warmtepompen aangemoedigd door allerlei beleidsinitiatieven. Het was ook
een must de elektriciteitscentrales langer open te houden. Een goed plan
want we hebben die energie nodig om elektrische warmtepompen te kunnen
aandrijven en natuurlijk ook voor onze elektrische wagens. In de toekomst
moeten nog veel oudere woningen worden gerenoveerd, maar een grondige
renovatie zoals vereist wordt door de strengere energiewetgeving is niet overal
mogelijk. Nieuwbouw is dan de optie. Met al deze inspanningen worden we
sneller klimaatneutraal.”
Panasonic heeft al warmtepompen die
hun verwarmingsvermogen behouden
tot – 15° C buitentemperatuur.
Nu Eerst kwam er verplichte warmterecuperatie voor ventilatie in nietresidentiële
gebouwen. Vanuit ecodesign moest men energie gaan halen uit
de afvoerlucht. Ook residentieel vervangt de balansventilatie type D meer
en meer de simpele extractie-ventilatiesystemen C. Deze piste wordt nu
verder uitgebreid met nieuwe energie-uitdagingen. Onder druk van Europa
spreekt men vandaag ook over de energieprestatie en het binnenklimaat van
residentiële en niet-residentiële gebouwen. De EPB-score van woningen wordt
gestaag beter, in Vlaanderen was die prestatie al beter door de warmtepomp.
Ook de switch van fossiele brandstoffen richting hernieuwbare energie
zorgde ineens voor een heel grote omslag want het was niet meer business
as usual. Voorlopig is de investeringskostprijs van de gasketel nog wel lager
dan die van warmtepompen. Wanneer de EPB-score niet goed is, dan moet
het sowieso anders worden aangepakt. Door belonen aan de ene kant en
beboeten aan de andere kant valt het prijsvoordeel van de ketel weg.”
“Ondertussen erkent men wereldwijd de CO 2
-problematiek en streven we naar
energieneutraliteit in 2050”, gaat Rudi van Hemelrijck verder. “Willen we
Topkwaliteit en toptechnologie
Panasonic heeft al warmtepompen die hun verwarmingsvermogen behouden
tot – 15°C buitentemperatuur. De Aquarea T-CAP-serie bijvoorbeeld
produceert zonder enig vermogensverlies. Deze is niet noodzakelijk voor
nieuwbouw, maar wel bij renovatie. Er bestaan ook al oplossingen voor
grotere vermogens tot 100kW. Rudi Van Hemelrijck: “De Aquarea monoblock
L-series met koudemiddel R290 kan 75°C aanmaken tot -10°C buiten en is
waterzijdig aangesloten door een hydraulische leiding. Dit betekent dat de
piping die van buiten naar binnen gaan, gevuld zijn met water. Bij een splituitvoering
met koeltechnische leidingen zijn deze gevuld met koudemiddel.
Split-units zijn compacter en goedkoper, maar monoblock heeft een beter
rendement. Bij de installatie in split-uitvoering is natuurlijk wel de certificering
van de installateur van belang.”
Lucht/lucht en lucht/water
Rudi Van Hemelrijck: “Met de lucht/lucht warmtepompen verwarmt,
koelt en ventileert men volledig onafhankelijk van fossiele brandstoffen.
Energiebesparend is het sowieso want met de omgevingslucht als
belangrijkste energiebron is het aandeel aan elektriciteit erg laag. Dit kan
het hele jaar door. Al onze lucht/luchtwarmtepompen brengen op jaarbasis
4 à 5 keer meer op aan energie dan ze verbruiken, zelfs in de winter.”
“Wat lucht/water-warmtepompen betreft werd nieuwe Aquarea K &
L-generatie intussen geïntroduceerd op de markt. Deze nieuwe series zorgen
voor een revolutie op het gebied van design, efficiëntie, connectiviteit en
duurzaamheid, in lijn met onze visie van een koolstofvrije samenleving.
De nieuwe K & L-serie tillen warmtepompen naar een nieuw niveau van
comfort en efficiëntie, met een indrukwekkend ontwerp en geavanceerde
functies. De K-serie is een uitstekende oplossing voor nieuwe woningen.
Ondertussen is de L-serie de perfecte oplossing voor renovaties waar een hoge
wateruittredetemperatuur vereist is. Ze zijn revolutionair op het gebied van
ontwerp, efficiëntie, connectiviteit en duurzaamheid. Eenvoudig te installeren
en makkelijk in onderhoud. Interessant is de verbeterde toegankelijkheid,
bruikbaarheid en flexibiliteit voor binnen- en buitenunits.” ❯
INSTALLATIEENBOUW.BE | 39

R290
NATUURLIJK
KOUDEMIDDEL
Nieuwe Aquarea L Generatie warmtepomp
Een revolutie in design, efficiëntie, connectiviteit en duurzaamheid.
Het hele jaar door comfort
Aquarea warmtepompen
leveren warmte en warm
water voor het hele huis.
Groene toekomst
Aquarea L Generatie is
ontworpen met het
toonaangevende natuurlijke
koudemiddel R290 met een
GWP van 3.
Hoge prestaties
Avant-garde hydraulische
split warmtepomp, met een
wateruitlaattemperatuur
van 75 °C bij
buitentemperaturen tot
-10 °C en een werking tot
-25 °C.
Harmonie in huis
Het nieuwe, compacte
design gaat naadloos op in
binnen- en buitenruimtes.
De stille werking zorgt voor
harmonie tussen
technologie en huis.
Slim beheer
Uitgerust met wifi voor slim
beheer en geavanceerde
monitoring en onderhoud.
aircon.panasonic.be

WARMTEPOMPEN THEMA
Aquarea T-CAP, K-serie en L-serie
Rudi Van Hemelrijck: “De Aquarea T-CAP is ideaal voor renovatie- en nieuwbouwprojecten
waar er vraag is naar een hoger en constant verwarmings vermogen.
De warmtepomp behoudt ook bij zeer koude buiten temperaturen haar
verwarmingscapaciteit. Aquarea haalt tot 80 % van de benodigde warmteenergie
uit de omgevingslucht. Die word ingezet voor de productie van warm
water, voor verwarming en indien gewenst zelfs voor koeling.
De K-serie is de ideale oplossing voor nieuwbouw. Rudi Van Hemelrijck:
“Deze pomp werkt met koudemiddel R32. De koudemiddelaansluiting tussen
binnen- en buitenunits blijft behouden, met wateruittredetemperaturen
van 60° C tot -10° C. De K-serie is verkrijgbaar in High Performance- en
T-CAP-reeksen voor extreem koude omstandigheden. Qua design zien we een
verbeterd ontwerp met een nieuwe binnenunit die perfect is ontworpen om
in een huis te plaatsen en met een vernieuwde, architectonisch vriendelijke
buitenunit in antracietgrijs. Er is een naadloze connectiviteitsintegratie, met
de mogelijkheid om wifi in de binnenunit te integreren.”
De L-serie tot slot is dan weer ideaal voor retrofit-toepassingen, bij het
renoveren van een huis met bestaande radiatoren. “Met een natuurlijk
koudemiddel R290 biedt deze pomp een hydraulische verbinding tussen de
binnen- en buitenunit. Met wateruittredetemperaturen van 75° C tot -10°C.
En met sanitair warm water tot 65°C zonder verwarming voor tanksterilisatie.
Ook hier is er qua design een verbeterd ontwerp, in lijn met de K-serie. Net
als de naadloze connectiviteitsintegratie en de wifi-connectie”, besluit Rudi
Van Hemelrijck ❚
Binnentoestel Aquarea All-in-one met inclusief
opgebouwde balansventilatie-unit Venta.
De nieuwe milieudoelstellingen op de voet volgend, wil Panasonic
het energieverbruik van al haar producten verminderen.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 41

Compact en doeltreffend:
WOLF WTW-unit CGL-2
Duurzaam en hygiënisch
De nieuwe WTW-unit CGL-2 van WOLF is uitermate
doeltreffend: hoge CO 2
-concentraties, geurstoffen
fijnstof en aerosoldeeltjes worden vervangen door
frisse, schone lucht. De warmteterugwinning van de
CGL-2 haalt een rendement van 90% en de unit wordt
stekkerklaar geleverd.
Door verschillende opstellingsmogelijkheden en een
stille werking zorgt de CGL-2 onopvallend voor een
hygiënisch en aangenaam klimaat in ruimten waar
mensen samenkomen.
www.wolf.eu

WARMTEPOMPEN THEMA
De CHA range.
Nieuw: monobloc lucht/water-warmtepomp van 16/20 kW
WARMTEPOMPTECHNIEK WORDT
OOK HAALBAAR VOOR GROTERE EN
OUDERE WONINGEN
WOLF Energiesystemen staat al jaren bekend als een betrouwbare leverancier van warmtepompen, waarmee woningen efficiënt en energiezuinig
verwarmd en gekoeld kunnen worden. In 2019 introduceerde zij bovendien als één van de eersten in de markt een monoblocsysteem
met R290 koudemiddel.
Tekst Lieke Bousema / Maxime Bervoets | Beeld WOLF Energiesystemen
“Onze CHA-monobloc lucht/water-warmtepomp is heel specifiek ontwikkeld
met oog op een hoog rendement, een stille werking en een eenvoudige
en veilige installatie”, vertelt Teamleider Verwarming Maarten Ouwehand.
“Aanvankelijk gestart met warmte pompen van 7 en 10 kW, is binnen kort ook
een vermogen van 16/20 kW leverbaar. Daarmee lopen wij opnieuw voorop
in de markt.”
De inzet op monoblocsystemen is volgens Ouwehand een logische, omdat
als gevolg van veranderende wet- en regelgeving splitsystemen steeds meer
onder druk komen te staan. “Splitsystemen moeten altijd on-site gevuld
worden met koudemiddel. Ook moeten in het veld verbindingen worden
gemaakt, waardoor er altijd een (miniem) risico op koudemiddellekkage is.
In de huidige tijd, waarin duurzaamheid, milieubewustheid, uitfasering van
F-gassen en de transitie naar natuurlijke koudemiddelen belangrijke topics
zijn, past een dergelijk systeem niet meer. Met de CHA-monobloc lucht/waterwarmtepomp
sorteren wij hier al enkele jaren op voor, waarbij de nieuwste
vermogens interessante nieuwe mogelijkheden bieden.”
Nieuwe mogelijkheden
De CHA-monobloc was in eerste instantie verkrijgbaar in vermogens van
7 en 10 kW. “Met deze vermogens spelen we al enkele jaren in op de
verduurzaming van nieuwbouwwoningen”, aldus Ouwehand. “Omdat de
warmtepompen een hoge aanvoertemperatuur tot 70°C kunnen leveren, bij
een buitentemperatuur van -10°C, zijn zij bovendien perfect geschikt voor
renovatieprojecten waarin bijvoorbeeld de buitenschil al nageïsoleerd is. Met
de CHA-monoblocs van 16/20 kW gaan we nu een stap verder en wordt ook
warmtepomptechniek mogelijk voor grotere en oudere woningen die niet aan
de isolatiewaarden voor nieuwbouw kunnen voldoen.” De enige oplossing
voor deze woningen was tot voor kort om warmtepompen in cascade te
plaatsen. “Echter brengen twee warmtepompen van 7 KW hogere kosten met
zich mee dan één warmtepomp van 16 kW”, weet Ouwehand. “Met de CHAmonoblocs
van 7 en 10 kW konden we tot vijf warmtepompen in cascade
plaatsen. Dit betekent dat een warmtepompvermogen van 50 kW de grens
was. Dankzij de CHA-monobloc van 16/20 kW wordt ook dit bereik groter.
Hierdoor kunnen we de kleine utiliteitsmarkt nog beter bedienen.” ❯
INSTALLATIEENBOUW.BE | 43

Het complete administratiepakket
voor elke bouwprofessional en installateur.
Meer tijd voor wat
echt toe doet.
Offertes, facturatie, nacalculatie,
agenda, digitale werkbonnen,
koppeling boekhoudpakketten
en leveranciers, overzicht bewaren,…
Het ging nooit zo snel!
Maak sneller offertes dankzij de koppeling
met jouw leveranciers
Nieuw! koppeling met Testo
Beschikbaar op pc, tablet en smartphone
Contacteer ons via
info@bouwsoft.be - 050 45 40 80
Scan hier
Scan de QR code of vraag
je gratis demo aan op
www.bouwsoft.be/info

WARMTEPOMPEN THEMA
Feestje van herkenning
De productie van de CHA-monobloc van 16/20 kW is inmiddels in volle
gang, vertelt Ouwehand. “In de loop van het derde kwartaal zal de warmtepomp
leverbaar zijn. En dat is fijn, want de belangstelling voor deze
warmtepomp is groot. Onze klanten zien heel duidelijk de meerwaarde van
de uitbreiding met dit nieuwe vermogen. Zeker ook omdat het regelplatform,
de installatie en de inbedrijfstelling onveranderd zijn gebleven. De nieuwe
warmtepomp is echt een feest van herkenning. Installateurs kunnen er direct
mee aan de slag!”
Hoog rendement, stille werking, eenvoudige installatie
De CHA-monobloc 16/20 kW onderscheidt zich net als de andere vermogens
uit de serie door een zeer hoog rendement, een uiterst stille werking en
een eenvoudige installatie, aldus Ouwehand. “Bovendien maakt de lucht/
water-warmtepomp gebruik van het natuurlijke, milieuvriendelijke en
toekomstgerichte koudemiddel Propaan (R290, GWP = 3). Hiermee sluiten
we bijvoorbeeld aan op de Europese F-gassenverordening, dat het gebruik van
synthetische koudemiddelen stap voor stap wil uitbannen. R290 is tot in de
lengte van jaren gevrijwaard van restricties. Ook ten aanzien van de komende
CO 2
-taks, waarmee een investering in propaan ook financieel steeds interessant
wordt. Naar wens kan de CHA-monobloc warmtepomp van 16/20 kW ook
gecombineerd worden met ons CHC-warmtepompcentrum; waarin een
Rendementen van de CHA.
300 liter warmwater voorraadvat, expansievat, pomp en alle regeltechniek
slim samenwerken.” Een mooie extra bonus zijn de esthetische keuzes die
WOLF ook bij de ontwikkeling van deze warmtepomp heeft gemaakt. Dankzij
de grijze kleurstelling valt het buitendeel mooi weg op de gevel.
De CHA-monobloc 16/20 is als de andere producten uit het WOLF verwarmingsassortiment
in België exclusief verkrijgbaar via Van Marcke. ❚
‘Met de CHA-monoblocs van 16/20 kW wordt
warmtepomptechniek mogelijk voor grotere en oudere woningen
die niet aan de isolatiewaarden voor nieuwbouw voldoen’
Impressie van een cascadeopstelling.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 45

Performant brandwerend
isolatieschuim specifiek voor
kleine doorvoeringen
Kleine doorvoeringen efficiënter en eenvoudiger afdichten kan sinds kort dankzij van PROMAFOAM ® –2C, een innovatief performant
brandwerend isolatieschuim van Promat. Deze 2-componenten isolatieschuim op basis van polyurethaan en halogeenvrije brandvertragers is
geschikt voor toepassingen in wanden en vloeren en werd speciaal ontwikkeld voor het maken van afdichtingen rond kabels, brandbare en
onbrandbare leidingen, leidingen van split HVAC-systemen en zelfs meterkasten.
Tekst Etex Group / Niels Rouvrois | Beeld Etex Group
Als installateur is het vaak een uitdaging om voegen rond gecombineerde
doorvoeringen en kabel doorvoeringen brandwerend af te dichten. Promat
maakt komaf met dit probleem dankzij de ultieme zijn nieuwste fire stopping
oplossing PROMAFOAM ® -2C. Snelheid, gebruiks gemak, duur zaam heid
(levensduur van 10 jaar) en brand prestaties tot 120 minuten zorgen voor een
grote meer waarde op iedere werf.
PROMAFOAM®-2C kan aangebracht
worden met een manueel of een elektrisch
doseerpistool geschikt voor de grootte
van de PROMAFOAM®-2C kokers.
“PROMAFOAM ® –2C verrijkt ons bestaande gamma”, zegt Caroline Remels,
Product Manager bij Promat. “Elektriciens moeten vaak door voeringen met
kabels en leidingen, die zowel uit kunststof als metaal bestaan, afdichten.
Het betreft dan voornamelijk kleine openingen. Ook in het verleden hadden
Snelheid, gebruiksgemak, duurzaamheid (levensduur van 10 jaar) en brandprestaties
tot 120 minuten zorgen voor een grote meerwaarde op iedere werf.
46 | INSTALLATIEENBOUW.BE

PROMAFOAM®–2C is geschikt voor toepassingen in wanden en vloeren en werd
speciaal ontwikkeld voor het maken van afdichtingen rond kabels, brandbare en
onbrandbare leidingen, leidingen van split HVAC-systemen en zelfs meterkasten.
Als installateur is het vaak een uitdaging om
voegen rond gecombineerde doorvoeringen en
kabeldoorvoeringen brandwerend af te dichten.
‘Installateurs zoeken producten die hen tijdswinst op
de werf kunnen opleveren’
we wel al producten in het gamma om dit soort afdichtingen te realiseren,
maar die waren vaak minder efficiënt en minder gebruiks vriendelijk dan
PROMAFOAM ® –2C, dat specifiek voor dit soort toepassingen is ontworpen.”
Snel, eenvoudig en efficiënt
Snelheid, efficiëntie, rendement … zijn vandaag meer dan ooit sleutelwoorden
op elke werf. Remels: “Als we installateurs om feedback vragen, komt dat
criterium vaak naar boven: ze hebben nood aan producten die hen tijdswinst
op de werf kunnen opleveren. Dat aspect alleen al is voldoende om hen
te overtuigen.”
PROMAFOAM ® -2C kan aangebracht worden met een manueel of een
elektrisch doseerpistool geschikt voor de grootte van de PROMAFOAM ® -2C
kokers. Vooral de frequentie zal de keuze beïnvloeden: wie PROMAFOAM ® –2C
vaak wil gebruiken, doet er goed aan te investeren in de elektrische oplossing.
Het meest handig in gebruik, zowel voor snelheid als efficiëntie, is het
aanbrengen met een elektrisch pistool.
“Het gebruiksgemak is het grootste voordeel van PROMAFOAM ® –2C”, vertelt
Melvin Van Borm, Development Engineer bij Promat, aan. “PROMAFOAM ® –2C
maakt het afdichten van kleinere leidingen veel eenvoudiger. Bovendien is
het weggesneden schuim herbruikbaar. Als de installateur toch schuim over
heeft, kan hij dat gemakkelijk afsnijden en opnieuw gebruiken. Dat komt
ook de duurzaamheid ten goede. We spelen onze rol in het reduceren van
de afvalberg op de jobsite, een probleem dat steeds actueler wordt.” De
hoge aandacht voor duurzaamheid blijkt ook uit de lange gegarandeerde
levensduur van tien jaar. “Wat je installeert, moet lange tijd mee kunnen
gaan zonder in te boeten aan prestaties”, zegt Remels.
Brandprestaties tot twee uur
In sommige situaties wordt PROMAFOAM ® –2C ook toegepast in combinatie
met de PROMASTOP ® -TDW brandwerende wrap om een brandprestatie tot
twee uur te bekomen. Het schuim is met nog andere producten uit het
Promat-gamma complementair, zoals de PROMASTOP ® –FB brandwerende
steen. Via de Promat website vind je alle nodige documentatie voor over
PROMAFOAM ® –2C. Geïnteresseerde installateurs kunnen ook aansluiten bij
de praktische opleidingen die Promat-experts geven over het Fire Stoppinggamma
van de firma in zijn geheel. Elk kwartaal staat er minstens een
sessie in het Nederlands en het Frans op het programma. Uiteraard komt
PROMAFOAM ® –2C uitgebreid aan bod in de sessies.
Over Promat
Promat, een deel van de Etex Group biedt een compleet assortiment
producten en systemen aan, van platen, spuitmortels en verven tot glas en
specifieke Fire Stopping & Fire Sealing producten. Alle Promat-oplossingen
zijn volledig getest en geclassificeerd volgens de Europese normen. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 47

M E E T I N S T R U M E N T A T I E
Gebouwbeheersystemen
USM1+ Ultrasoon Meteostation
2
mm/hr - m/s - %RV - °C - lux - w/m - mBar
Low Cost compleet Weerstation
Lichthelderheid opnemer, 7.1414
De USM+ is de nieuwste uitvoering van de
ultrasonore windmeters uit de USM reeks. De
USM+ is uitgerust met een keramische neerslag
detector, naast de reeds aanwezige neerslag radar
sensor. Géén foutieve neerslag meldingen!
meetbereiken : 0... 60 m/s, 0 ... 360°,
-30...+70°C, 0...100%RV,
300...1100 hPa, 0...150 kLux,
0...10mm/min neerslag
toepassing : Gebouwautomatisering
Meteorologie
De WSC11 is voorzien van sensoren voor
windsnelheid, windrichting, neerslag detectie,
barometrische druk, helderheid, straling,
temperatuur en relatieve vochtigheid inclusief GPS
ontvanger.
meetbereiken : 0... 30 m/s, 0 ... 360°,
-30...+70°C, 0...100%RV,
300...1100 hPa, 0...150 kLux
toepassingen : Gebouwautomatisering
Licht-Helderheid opnemer voor het meten van de
hoeveelheid LUX uit de verschillende
windrichtingen. Ideaal voor het aansturen van de
zonweringen bij gebouwautomatisering
toepassingen.
meetbereik : 0 ... 100.000 lux
spectrum
: 400 ... 1100 nm
uitgang : 0-10V
toepassingen : Gebouwbeheersystemen
Zonwering
Ervaring...
www.serelec.be
...voor de
toekomst!
EA 36.22 MI.PUCK
astroklok • 100 geheugenplaatsen • 2 geschakelde uitgangen
2 stuuringangen • programmeren via app • bedienen via app
Advertentie_HugoMuller 197x113mm.indd 1 10/05/2021 16:02

Eerste editie Solar Solutions/
Green Heating Solutions
Liggen zonnepanelen nog op
koers?
Zonne-energie voor de
gebouwen van Coccinelle
Lager energieverbruik door
geautomatiseerde lichtsturingen

STAND J5
25 - 26 OKTOBER 2023
KORTRIJK XPO
VENTILATION
network
DIGITAL
COUNTER
ENERGY
CONTROL
SYSTEM
CONTROL APP
0123456
CONVERTER
ELECTRIC VEHICLE
CHARGING STATION
HEAT PUMP
THERMAL
STORAGE
HOUSEHOLD APPLIANCES
HOME BATTERY
CEBEO, JOUW PARTNER
IN DE ENERGIETRANSITIE.
Cebeo biedt de meest geavanceerde totaaloplossingen in renewables, HVAC en sturing van alle systemen.
Hulp nodig? Met hun expertise en kennis staan onze specialisten klaar om jou te ondersteunen.
Bezoek ons op Solar Solutions, stand J5, op 25 en 26 oktober in Kortrijk Xpo.
Ontdek ons volledig assortiment in:
VENTILATIE I ELEKTRISCHE VERWARMING I
AIRCO I WARMTEPOMPEN I WARMTEPOMPBOILERS

INHOUD
Vakbeurs in Kortrijk Xpo toont installateurs duurzame oplossingen 52
Plattegrond & exposantenlijst 54
Liggen zonnepanelen nog op koers? 56
Meer dan 4.450 zonnepanelen voorzien de klimaatregeling van energie 60
Cebeo goes ‘Green & Smart’ 62
Geautomatiseerde lichtsturingen leiden tot efficiënter werken en lager energieverbruik 64
52
60
62 64
INSTALLATIEENBOUW.BE | 51

ELEKTROTECH
Eerste Belgische editie Solar Solutions / Green Heating Solutions
Vakbeurs in Kortrijk Xpo toont
installateurs duurzame oplossingen
Duurzame energie wordt steeds belangrijker. Nooit was de vraag groter dan nu, en daarom moet de installateur natuurlijk helemaal mee
blijven met het verhaal. Daarom is de gecombineerde vakbeurs Solar Solutions / Green Heating Solutions voor installateurs ook zeker een
bezoek waard. De vakbeurs biedt installateurs de kans om de nieuwste producten op het gebied van zonne-energie, duurzaam verwarmen,
energieopslag en EV-laadinfrastructuur te ontdekken.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Kortrijk Xpo
De hoofdfocus van de nieuwe vakbeurs is natuurlijk zakendoen.
Op woensdag 25 en donderdag 26 oktober vindt de eerste Belgische editie
van deze beurs plaats, in Kortrijk Xpo.
De editie in Kortrijk is de eerste Belgische, maar het is een beproefd recept. Het
is immers al de derde editie van Solar Solutions / Green Heating Solutions.
De internationale succesformule toont zich verder met de drukbezochte
beurzen Solar Solutions Amsterdam en Solar Solutions Düsseldorf. Dankzij de
intensieve samenwerking met ODE, de Vlaamse organisatie voor duurzame
energie, die aanwezig zal zijn met sectorfederaties PV Vlaanderen, het
Warmtepomp Platform en het Warmtenetwerk Vlaanderen is een hoogstaand
kennisniveau gewaarborgd.
Voor de vakbeurs zullen er meer dan 125 exposanten uit 8 landen aanwezig
zijn, en worden er maar liefst 8.000 bezoekers verwacht. Hierdoor wordt Solar
52 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
Solar Solutions / Green Heating Solutions wordt in een klap
de grootste vakbeurs voor duurzame energie in België.
Elk deelaspect van de
beurs heeft zijn focus.
De vakbeurs in Kortrijk Xpo is uitgerust met een Innovation
Boulevard, waar alle recente innovaties te vinden zijn.
De toegang tot Solar Solutions / Green Heating Solutions is voorbehouden
aan een vakpubliek uit de sector van duurzame energie.
‘Voor de vakbeurs zullen er meer dan 125 exposanten uit 8 landen
aanwezig zijn, en worden er maar liefst 8.000 bezoekers verwacht’
Solutions / Green Heating Solutions in een klap de grootste vakbeurs voor
duurzame energie in België.
Focus
De hoofdfocus van de nieuwe vakbeurs is natuurlijk zakendoen. Ze richt zich
op het verbinden van nationale en internationale fabrikanten, distributeurs
en groothandels met installateurs, adviseurs, ontwikkelaars en andere
duurzame professionals in België en Noord-Frankrijk. Maar er is meer.
Naast netwerkmogelijkheden is er op de vakbeurs ook ruimte voor verdieping.
Op twee seminarpleinen worden er seminars ingericht, waarbij onafhankelijke
experts hun kennis komen delen over de nieuwste innovaties en vooruitblikken
op de toekomstige markttrends op vlak van zonne-energie, energieopslag en
duurzame verwarming in België en Europa. Het programma van de seminars
wordt nog bekend gemaakt.
Elk deelaspect van de beurs heeft zijn focus. Op Solar Solutions kunnen
bezoekers terecht voor een breed aanbod aan efficiënte zonnepanelen,
slimme omvormers en installatievriendelijke montagesystemen. Op dit deel
van de beurs wordt er ook aandacht geschonken aan energieopslag voor
zowel grootzakelijke als residentiële gebruikers, en ook het elektrisch vervoer
wordt niet vergeten: voor alle ins and outs van laadinfrastructuur moet je
hier zijn. Green Heating Solutions - what’s in a name -behandelt op zijn
beurt alle aspecten van duurzame HVAC, van (hybride) warmtepompen tot
warmtenetten, en van ventilatie tot isolatie.
Innovation Boulevard
De vakbeurs in Kortrijk Xpo is uitgerust met een Innovation Boulevard.
Immers, innovatie is de hoeksteen van de branche, en zeker van het duurzame
aspect ervan. Op deze boulevard is een onafhankelijke tentoonstelling van
de beste producten die recent op de markt verschenen te vinden. En daar
hangt een beloning aan vast: het beste product in elke categorie zal een Best
Innovation Award mee naar huis mogen nemen.
Niet alleen producten, ook installateurs kunnen zich met elkaar meten op
de beurs. Dat doen ze in de European Solar Games. In die Games worden
vakmanschap, veiligheid en snelheid allemaal beoordeeld terwijl de
installateurs zonnepanelen op een modelwoning installeren.
De toegang tot Solar Solutions / Green Heating Solutions is voorbehouden
aan een vakpubliek uit de sector van duurzame energie. Tickets zijn gratis
mits het gebruik van invitatiecode INSTALLBOUW. Zonder code kosten tickets
€75 per persoon, exl. BTW. Tickets zijn beschikbaar via www.solarsolutionskortrijk.be.
❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 53

ELEKTROTECH
PLATTEGROND & EXPOSANTENLIJST
Green
F2
F1
F2
E1
F1
D2
E1
D1
D2
D1
C1
B3
C1
B2
B3
B1
B2
G1
G1
Organization
room
B1
European
Solar Games
European
Solar Games
E2
D3 E2
D3
C2
B4 C2
B4
E3
D4 E3
D4
G2 G3 G4 G5 G6 G7 G8 G9 G10 G11 G12 G13
F9 F12
G2 G3 F3 F3.1 G4 G5 G6
F4 F5 F6 G7 G8F7 G9 F8 G10 G11 G12 G13
F10
F11.1 F11
F9
F3E4
F12
F3.1
F4
E5F5 F6 F7 F8
E6 E7 E7.1 F10
F11.1 F11
D9
E4
D8
D10 D11
D7
E5
E6 E7 E7.1
D9
D8
D10 D11
D7
C3 C4.1
C4 C5 C6 C6.1 C7 C8 C9
C3 C4.1 C4 C5 C6 C6.1 C7 C8 C9 C10
B7 B7.1 B8 B9 B10 B11 B12
B7 B7.1 B8 B9 B10 B11 B12
A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10
C10
Heating
&
Storage
seminar
Green
area
Heating
&
Storage
seminar
area
D12
D12
C11
B17
C11
B16
B15 B17
B16
B15
Organization
room
A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10
Catering court
The green house
EXPOSANT
STAND
247 ENERGY J8
2SOLAR SOFTWARE
A2
7SUN
F12
AALBERTS HYDRONIC FLOW CONTROL G11
ABL
J3
AEG C4.1
AFORE
N4
AIKO SOLAR
J4
AKCOME
M1
ALFEN
C9
ALLIMEX GREEN POWER
B8
ALUGZA ALUMINUM_WWW.ALUGZA.DE H3
AUTON ENERGY
F5
AVASCO SOLAR
B10
BELINUS M 2
BLOX-SOFTWARE (CODEKICK)
G3
Catering court
The green house
BLUBASE
D5 ENIRIS
M6
BLUESUN
D11 ESDEC
B5
BUDERUS
B17 EXTRAQT / MULTIQ
G10
CARBOMAT GROUP C6.1 FIMA GROUP BV
Q2
CEBEO
J5 FLANDERS BRUSH MAKERS
G4
Stands
CORAB S.A.
J7 FRIAND
D1
CPX
D7 GROEP ALELEK
C7
DAHAI
D8 GROWATT
C3
DECAT ENERGY TECHNICS
Q4 HELLERMANNTYTON Catering Stands
A4
DMEGC SOLAR ENERGY
F6 HICONICS
B12
DONGGUAN TGPRO POWER CO., LTD. B1 HOYMILES
B9
ECOBAT BATTERY
E7 INFRALIA - INFRARED HEATING SOLUTIONS F10
Catering
ECO-TRONIC
D3 INNOVOLTUS
B3
EDORA
A7 INVERTER SERVICE/SOLAR-LOG BENELUX F3
ELICITY
M8 JINAN ORDERS NEW ENERGY
EME
A10 TECHNOLOGY CO.,LTD.
G5
ENGIE SUN4BUSINESS
G13 MD ENRGY GMBH
B4
Semina
Toilets Semina
Toilets
54 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
Solar Solutions
seminar area
Q1 Q2 Q3 Q4
P1
Solar Solutions
SP2 SP4
seminar
SP6 SP8
area
P3
Q1 Q2P4
Q3 P5 Q4 P6
Innovation Boulevard
Innovation Boulevard
N1
P1
M1
N1
M1
J3
J2
J3
J1
J2
J1
F2
F1
E1
D2
D1
C1
B3
B2
B1
G1
Organization
room
SP1 SP3
SP2 SP4
SP1 SP3
European
Solar Games
E2
D3
C2
B4
M2
M2
E3
D4
G2 G3 G4 G5 G6 G7 G8 G9 G10 G11 G12 G13
F3
C3 C4.1
H2
SP5 SP7
SP6 SP8
SP5 SP7
E4
F3.1
F4 F5 F6 F7 F8
E5
N3
M5 N3
M4
M5
M4
P3
E6
D7
M6
N4
P4
M7 N4
M7
M6.1
F9
F10
F12
F11.1 F11
C4 C5 C6 C6.1 C7 C8 C9
M6 M6.1
J7 J10 J11
J6
Green
Heating
&
Storage
seminar
area
D12
E7 E7.1 J7 J10 J11
D9
D8
D10 D11
J6
B7 B7.1 B8 B9 B10 B11 B12
P5
A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10
C10
J8
C11
H3 J8
M8
M8
B17
B16
B15
P6
J9
Innovation Boulevard
J9 H4
Catering
court
Catering
P1
court
N1
M1
J3
J2
J1
Solar Solutions
seminar area
Q1 Q2 Q3 Q4
SP2 SP4 SP6 SP8 P3 P4
P5 P6
SP1 SP3 SP5 SP7 N3 N4
M5 M7
M8
M2
M4 M6 M6.1
J7 J10 J11
J6
J8 J9
H2
H3 H4
Catering
court
H2
H3
H4
Catering court
The green house
Stands
Catering
Seminars
Toilets
Innovation Boulevard
European Solar Games
rs
rs
MENLO ELECTRIC
D12
NANOSUN S.R.O.
E3
NATUREPOWER BV
D4
NOVASOLE
G2
NOVGEN
A5
NOWW B7.1
ORGANISATIE DUURZAME ENERGIE F8
OTAO
P5
PANASONIC BELGIUM
C10
PERLIGHT M6.1
PGB-EUROPE NV
M5
PHOTONSOLAR
F9
POSETRON BV
Q1
PROJECT ZERO
D9
PROJOY ELECTRIC
E4
PV CYCLE
J1
Innovation Boulevard
European Innovation Solar Boulevard Games
European Solar Games
PYTES
E1
QN SOLAR
E6
REGITEC
C5
SCHÄFER + PETERS GMBH
E5
SCHLETTER GROUP
H2
SEARCH4SOLAR
G9
SL-RACK GMBH
J6
SOLAR EXPRESS GMBH /
WWW.SOLAREXPRESS.DE
F7
SOLAR MAGAZINE
G7
SOLAR SOLUTIONS INTERNATIONAL P1
SOLARCLARITY
D6
SOLARCLEANO + SOLARCO CLEANING
+ CHEMITEK G6
SOLARFLOW
F1
SPEEDCOMFORT
C11
SPQPR B.V.
B2
SUN.STORE E7.1
SUNBEAM
D10
SUNOVA SOLAR TECHNOLOGIES J9
SUNSYNK
F11
SUNTRANS NEW ENERGY
B11
SUN-X GMBH
C1
TRAYCO NV
G8
TSUNESS
A3
ULICA SOLAR F3.1
VAN DER VALK SOLAR SYSTEMS B7
VDH SOLAR GROOTHANDEL BV B6
VIRTO SOLAR
F4
WKK NEDERLAND B.V.
A8
WWW.SUNSYNK.ORG
F11
INSTALLATIEENBOUW.BE | 55

ELEKTROTECH
DE CIJFERS VAN HET EVOLUTIERAPPORT
LIGGEN ZONNEPANELEN
NOG OP KOERS?
Door alle data gekoppeld aan de te behalen doelstellingen in 2050 ontstond een heuse wedloop. Nooit werden er zoveel cijferrapporten gelezen
met betrekking tot de energiedoelstellingen als de voorbije jaren. Niet enkel door de installateurs en actoren uit de energiesector, maar ook
door de eindverbruikers. Hieronder een greep uit het aanbod van wat al becijferd werd met betrekking tot het voorbije jaar (2022). Men wil
immers meten en (nu al) weten of de uitdagende doelstellingen kunnen worden behaald tegen 2050.
Tekst Anne Somers | Beeld Smart Electric Peeters / Oleksandr Ryzhkov
De vraag naar zonnepanelen op daken van gebouwen zal sneller groeien
vanwege hogere elektriciteitsprijzen en de nog toenemende beleidsondersteuning.
56 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
Waarom staan zonnepanelen zo in de spotlights?
Dat is alvast geen groot geheim voor de lezers van
Installatie & Bouw. Ondanks stijgende investeringskosten
als gevolg van stijgende grondstof prijzen,
zijn zonne panelen op nutsschaal de goed koopste
optie om elektriciteit op te wekken. Dit geldt in
een aanzienlijk veel landen, verspreid over de hele
wereld. De vraag naar zonnepanelen op daken
van gebouwen zal ook sneller groeien vanwege
hogere elektriciteits prijzen en de nog toe nemende
beleids ondersteuning. Om consumenten te
helpen besparen op hun energie rekening, moet
de uitzonderlijke groei van de inzet van zonnepanelen
van de afgelopen jaren worden voortgezet
en dus ook de productie verder worden opgeschaald.
Blijvende beleidsinspanningen zullen
nodig zijn om dit proces te ondersteunen.
‘Op schema’
De opwekking van zonne-energie steeg met een
record percentage van 26 % in 2022. Het liet de
grootste absolute groeistatus van alle hernieuwbare
technologieën in 2022 noteren en overtrof
voor het eerst in de geschiedenis ook windenergie.
Deze groei komt overeen met de beoogde stijging
Het bouwen van grootschalige installaties wordt in veel landen een steeds grotere uitdaging
vanwege het gebrek aan geschikte locaties en de nogal ingewikkelde vergunningsprocedures.
‘In de context van de hoge brandstof- en
elektriciteitsprijzen in 2021-2022 werden
zonnepanelen dus een steeds aantrekkelijker
alternatief voor veel consumenten’
tot 2030 in het kader van het Net Zero Emissions
2050-scenario. Een voortdurende groei van de
economische aantrekkelijkheid van zonnepanelen,
de massale ontwikkeling in de toeleveringsketen
en de toenemende beleidsondersteuning zijn
er nu vooral in China, de Verenigde Staten, de
Europese Unie en India. Daar zal naar verwachting
de capaciteitsgroei de komende jaren nog verder
versnellen. De volgstatus van zonne-energie
werd daarom in 2023 opgewaardeerd van ‘meer
inspanning is nodig’ naar ‘al op schema’.
Om een groeipercentage te behouden dat is
afgestemd op de klimaatdoelstellingen tegen
2050, moeten jaarlijkse capaciteitsuitbreidingen
worden bereikt die bijna drie keer hoger
liggen dan die van 2022 tot 2030. Om dit te
bereiken, zijn een voortdurende beleidsambitie
en inspanningen van zowel publieke als private
belang hebbenden vereist, met name in de
gebieden van netwerkintegratie en beleid, regelgeving
en financiering. Nieuw ambitieus beleid en
doelstellingen in de grootste PV-markten worden
nu geïntroduceerd en zullen de capaciteitsgroei
dus in elke sector en elk milieu, nog verder doen
versnellen. Althans, daar gaat men van uit.
Enkele cijfers:
• De Europese Unie versnelt en promoot de
inzet van zonnepanelen als reactie op de
energiecrisis. Met 38 GW toegevoegd in 2022.
Dit is een stijging van 50% ten opzichte van
2021. Nieuwe beleidslijnen en doelstellingen
voorgesteld in het REPowerEU-plan en het
Green Deal Industrial Plan. ❯
INSTALLATIEENBOUW.BE | 57

ELEKTROTECH
PV was goed voor 4,5 % van de totale wereldwijde elektriciteitsopwekking, en het blijft de
op twee na grootste hernieuwbare elektriciteitstechnologie na waterkracht en wind.
‘De volgstatus van zonne-energie werd in
2023 opgewaardeerd van ‘meer inspanning
is nodig’ naar ‘al op schema’’
• De Verenigde Staten hebben een genereuze
nieuwe financiering voor PV opgenomen in
de Inflation Reduction Act (IRA) die in 2022
werd ingevoerd. Belastingsverminderingen
voor investeringen en productie zullen een
aanzienlijke impuls geven aan de PV-capaciteit
plus de uitbreiding van de toeleveringsketen.
• China was verantwoordelijk voor ongeveer
38 % van de groei van de opwekking door
zonnepanelen in 2022.
• De op een na grootste groei van de opwekking
(een aandeel van 17 % van het totaal) werd
geregistreerd in de Europese Unie, op de voet
gevolgd door de Verenigde Staten (15 %). PV
bleek veerkrachtig te zijn ondanks knelpunten in
de toeleveringsketen, de hoge grondstofprijzen
en de stijging van de rentetarieven in 2022.
• PV was goed voor 4,5 % van de totale
wereldwijde elektriciteitsopwekking, en het
blijft de op twee na grootste hernieuwbare
elektriciteitstechnologie na waterkracht en
wind. Om in 2030 een jaarlijkse opwekking
van zonne-energie van ongeveer 8300 TWh
te bereiken, in lijn met het Net Zero Emissions
2050-scenario, is een jaarlijkse gemiddelde
opwekkingsgroei van ongeveer 26 % nodig
tijdens de periode 2023-2030. Dit tempo is
dus vergelijkbaar met de groei die in 2022
werd opgetekend, maar het vasthouden van dit
momentum terwijl de PV-markt groeit, vereist
dus wel een voortdurende inspanning.
Aantrekkelijk alternatief
In de context van de hoge brandstof- en
elektriciteits prijzen in 2021-2022 werden zonnepanelen
dus een steeds aantrekkelijker alternatief
voor veel consumenten, wat heeft geleid tot
hoge private investeringen op dat vlak. Het
bouwen van grootschalige installaties wordt in
veel landen echter een steeds grotere uitdaging
vanwege het gebrek aan geschikte locaties en
de nogal ingewikkelde vergunningsprocedures.
Dit is wel in het voordeel is van de kleinschalige
PV-installaties op daken. Gedistribueerde en
groot schalige zonnepanelen moeten volgens het
evolutie rapport wel parallel worden ontwikkeld,
afhankelijk van het potentieel en de behoeften
van elk afzonderlijk land.
Conclusie?
De uitbreiding van de productiecapaciteit van
zonne-energie volgt het vooropgestelde schema.
Het zal zelfs de vraag in 2030 kunnen overtreffen
zoals die voorspeld wordt in het nu voorliggende
evolutierapport. Uiteraard aangezwengeld door
het Net Zero Emissions 2050-scenario dat men
nauw gezet tracht te volgen en dat aan gewakkerd
wordt door allerlei beleids ondersteunende
initiatieven die daarin ook zullen gaan belonen
en beboeten.
Bron: gecomprimeerd en vertaald cijferrapport te
vinden via www.iea.org ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 59

ELEKTROTECH
ZONNE-ENERGIE VOOR FRUIT EN GROENTEN, OOK NA DE PLUK
MEER DAN 4.450 ZONNEPANELEN
VOORZIEN DE KLIMAATREGELING
VAN ENERGIE
De fotovoltaïsche installatie is de eerste energiezuinige toepassing van het bedrijf, maar daar stopt het niet.
In Sint-Katelijne-Waver rijzen de gebouwen van Coccinelle op. Groenten en fruit rijpen er in een geregeld klimaat, of liggen er gestockeerd
in grote koelcellen. In totaal wordt er zo’n 20.000 m 2 continu tussen 2 en 10 graden gekoeld. En dat wordt mogelijk gemaakt dankzij meer dan
4.450 zonnepanelen, aangeleverd door Rexel en geïnstalleerd door PBL.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Rexel
“Het eerste mooie deel van de installatie hier
is de fotovoltaïsche installatie”, zegt Giovanni
Besard van PBL. “Dat is een zonnepanelendak
geworden, met meer dan 4.450 zonnepanelen
van Astronergy verspreid over het dak in een oostwest
opstelling.” Via de SMA core-2 omvormers
kan 110 kVA opgewekt worden. In de installatie
zijn bovendien twee transformatoren van 800 kVA
en eentje van 1600 kVA verwerkt.
Met de PV-installatie zoals ze nu is, zit er zo’n 56%
van de energie in eigen productie. “Het is niet
omdat je een aansluiting hebt van zoveel kVA dat
je die allemaal gebruikt”, aldus Giovanni Besard.
“Op goede momenten zou er bijna een volledig
evenwicht moeten zijn om de installatie te laten
draaien op de zonnepanelen op het dak.”
“Met de omvormers van SMA zorgen we hier voor
een maximale opbrengst in de consumptie van
de klant”, zegt Mathias Van Impe van Rexel. “We
rekenen dat ze met deze opstelling tussen de 58
en 63% van de eigen consumptie zullen liggen.
Op die manier is de terugverdientijd van deze
installatie tussen 6 en 12 jaar.”
Meer energiezuinige toepassingen
De fotovoltaïsche installatie is de eerste
energiezuinige toepassing van het bedrijf, maar
daar stopt het niet. Het bedrijf heeft een enorme
koelinstallatie met ammoniak. “En de warmteoverschotten
daarvan gaan we recupereren via de
vloerverwarming van RBM, die we ook bij Rexel
hebben laten uitrekenen en bestellen”, aldus
Besard. “Op die manier wordt de vloerverwarming
gevoed met de warmterecuperatie van het
volledige koelings- en klimaatsysteem.”
“Daarnaast genereren we ook ventilatie met
gecombineerde koeling”, vervolgt hij. “Via een
over schot aan koeling gaan we via een koudwaterbatterij
koeling realiseren in kantoorruimtes,
Met de PV-installatie zoals ze nu is, zit er zo’n
56% van de energie in eigen productie.
60 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
‘We rekenen dat deze opstelling tussen de
58 en 63% van de eigen consumptie zal
liggen. Zo is de terugverdientijd van deze
installatie tussen 6 en 12 jaar’
met ventilatie van Ventiline. Zo spelen we ook
in op 100% zonne-energie, die we ook nog eens
gebruiken voor kantoren. We hebben op die
manier een dubbele win-winsituatie gecreëerd.”
Verlichting
Omdat het dak van Coccinelle natuurlijk
gevuld is met zonnepanelen, zijn er geen
lichtstraten. “Daarom hebben we ook met
Rexel een partij verlichting bekeken, natuurlijk
in LED”, aldus Besard. “Hierbij zijn er zones
waarbij een lijnverlichting van Philips met DALIsturing
gebruikt wordt.” In het gebouw zijn
er verschillende compartimenten, zoals grote
koelcellen. “Wanneer die geopend worden gaat
het licht aan, anders is het uit. In de doorrijzones,
waar altijd wel activiteit is, regelt de DALI-sturing
de lichtsterkte al naargelang de aanwezigheid
van personen.”
De groothandel en distributeur van fruit en
groenten heeft een erg veelzijdig gebouw, met
naast grote koelcellen ook grote hallen met
verpakkingslijnen. “Waar er gemanoeuvreerd
wordt, werken we met hogere verlichting, ook
DALI-gestuurd. Maar op de laadkades zit er
ook sturing, waardoor die met activiteit verlicht
worden en de andere in de schemering staan.”
De verlichting bij Coccinelle is niet alleen
aangepast op beweging. “De verschillende zones
zijn gekoppeld via KNX-sturing, waardoor er ook
kloksturing is.” ❚
De vloerverwarming van RBM is ook
bij Rexel uitgerekend en besteld.
Omdat het dak van Coccinelle gevuld is met zonnepanelen, zijn er geen lichtstraten, maar wel een LED-oplossing.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 61

ELEKTROTECH
Cebeo goes ‘GREEN & SMART’
Bij Cebeo stap je binnen in een wereld van innovatie. Naast een gigantisch aanbod van elektro(technisch) materiaal, verlichting en tooling, kan
je er vandaag ook terecht voor zonnepanelen, thuisbatterijen, warmtepompen, laadpalen en energiemanagementsystemen (EMS). Met een
constante uitbreiding van hun gamma ijvert Cebeo mee voor een groenere, duurzame toekomst.
Tekst Cebeo | Beeld Cebeo
Verandering is de enige constante in Cebeo’s sector. Het is dus maar logisch
dat deze marktleider vinger aan de pols houdt. Door een vlotte samenwerking
met leveranciers stelt Cebeo in zijn assortiment zowel gerenommeerde als
opkomende kwaliteitsmerken voor. Dat het gamma dagelijks vernieuwt, is
niet overdreven. Hilde Vandenberghe, categoriemanager renewable energy
en HVAC licht enkele opmerkelijke evoluties in de sector toe.
De markt groeit razendsnel
Hilde: “De markt van toestellen die focussen op renewable energy en HVAC
is nu al in volle expansie. Maar het plafond van de evolutie werd nog lang
niet bereikt. We zitten er nu middenin. Bij Cebeo vertaalde zich deze evolutie
in een verdubbeling van de bedrijfsomzet voor dit segment in één jaar. En
we verwachten nog méér groei, als we zien welke straffe innovaties er nog
aankomen in Research & Development.”
Waar die stevige groei vandaan komt? Hilde: “De wetgeving en doelstellingen
omtrent CO 2
-uitstoot tegen 2050 spelen een grote rol. We willen volledig
onafhankelijk worden van fossiele brandstoffen. Daarnaast zijn er de hoge
energiekosten en de energietransitie richting elektrificatie.”
“Residentiële verbruikers moeten wel volgen. Zo dragen ze hun steentje bij
aan de klimaatdoelstellingen en besparen ze tegelijk op energieverbruik en
-kosten. Extra troef? Dankzij de aankoop van zonnepanelen worden klanten
nu ook zelf energieleverancier wanneer ze een energieoverschotten hebben.
Hilde Vandenberghe, categoriemanager renewable energy en HVAC.
62 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
In meer dan 50 filialen en op cebeo.be pakt Cebeo uit met een ruim Green & Smart-assortiment met zonnepanelen,
omvormers, thuisbatterijen, warmtepompen, ventilatie, laadpalen en energiemanagementsystemen
Dat geldt voor residentiële klanten maar net zo goed voor bedrijven, scholen,
kantoor- en ziekenhuiscomplexen. Daarom gaat ‘sturing’ of ‘managen’ van
energie zo’n belangrijke rol spelen.”
Focus op energiemanagement
Klanten worden dus hun eigen energieproducent én consument. Om dit
naadloos te laten verlopen, is het belangrijk dat al onze elektrische toestellen
goed samenwerken. De sleutel? Een efficiënte communicatie tussen al deze
apparaten. Zonder die onderlinge dialoog kunnen toestellen niet anticiperen
op veranderende situaties.
Hilde illustreert: “We stellen gebruiksgemak graag voorop. En dat betekent
bijvoorbeeld dat we niet langer voor elk apart toestel een afzonderlijke app
willen. Het is tijd voor één app die alles connecteert. En daar komt EMS in het
spel: het Energiemanagementsysteem.”
Energiemonitoring werd al veel eerder toegepast. Een EMS-systeem gaat verder.
Je krijgt een automatisch en real-time inzicht in je energieverbruik en je eigen
stroomproductie. Je EMS-systeem stuurt huishoud- en verwarmingstoestellen,
laadpalen en opslag zelf aan. Daarbij houdt het systeem rekening met het
verbruiksprofiel, prioriteiten en de weersvoorspelling.
Het resultaat? Hilde: “Zo verhoog je de eigen consumptie. Als verbruiker
word je ook klaargestoomd voor de digitale meter en de invoering van het
capaciteitstarief begin dit jaar. Een EMS-systeem zal de verbruiker verwittigen
bij een piek of een onregelmatigheid, en sommige apparaten zullen tijdig
uitgeschakeld worden, zonder dat er aan comfort wordt ingeboet. Daarnaast is er
ook meer gebruiksgemak. Het EMS-systeem is vlot te bedienen en het is volledig
afgestemd op je eigen keuzes. Ook op een donkere dag moet het mogelijk zijn je
elektrische wagen op te laden voor een uitstapje naar de cinema.”
E-mobility in de kijker
Hilde: “Ook elektrisch rijden of e-mobility speelt vandaag een grote rol
voor onze business. In ons assortiment vertaalt zich dat in elektrische
Over Cebeo
In meer dan 50 filialen en op cebeo.be pakt Cebeo uit met een
ruim Green & Smart-assortiment met zonne panelen, omvormers,
thuisbatterijen, warmtepompen, ventilatie, laadpalen en energiemanagementsystemen.
Naast de elektrische installaties en
toestellen kan je er ook terecht voor alle toebehoren, deskundig
advies én opleiding.
laadpalen. Hoe meer mensen elektrisch rijden, hoe belangrijker het wordt om
laadstations slim aan te sturen. Zo kan je je voertuig efficiënt opladen, zonder
overbelasting en piekafnames, met eigen opgewekte zonne-energie voor een
goedkoop tarief. Want tot eind 2024 kunnen verbruikers nog rekenen op een
belastingvermindering bij de aankoop van een slim laadstation.”
“Sommige laadpalen in ons assortiment zijn trouwens uitgerust met de
load balancing-functionaliteit. Dat is een techniek waarbij de laadsnelheid
van de auto wordt afgestemd op andere elektrische apparaten in huis. De
techniek geeft prioriteit aan andere toestellen, waarbij enkel de beschikbare
restcapaciteit wordt gebruikt om de auto op te laden.”
Cebeo als one-stop-shop
Voor installateurs is het belangrijk dat alle elektrische installaties naadloos
samenwerken. Bij Cebeo kunnen ze daarom terecht voor installaties én
alle toebehoren, accessoires of besturingssystemen. Cebeo is een one-stopshow
waar experts adviseren over hoe je systemen kan integreren en met
elkaar laten communiceren. Wil je als installateur ook bijleren over nieuwe
technieken of ontwikkelingen? Dan organiseert Cebeo ook professionele
opleidingen om bij te blijven.
Kennismaken met het innovatieve assortiment en alle diensten van
Cebeo? Kom dan op 25 of 26 oktober 2023 naar de Solar Solutions-beurs
in Kortrijk. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 63

ELEKTROTECH
Geautomatiseerde lichtsturingen
leiden tot efficiënter werken en
lager energieverbruik
Het Duitse familiebedrijf B.E.G bekleedt op internationaal niveau een belangrijke plaats in kwalitatieve en toekomstgerichte lichtsturingen met
sterke focus op duurzaamheid en efficiëntie. De Belgische tak van het bedrijf stond onlangs in voor de geautomatiseerde lichtsturing van het
nieuwe, gecentraliseerde sorteercentrum van BelOrta in Borgloon.
Tekst Philippe Doutreligne | Beeld B.E.G.
In het nieuwe sorteercentrum ‘Sort & Pak’ verpakt
de coöperatie vanaf nu jaarlijks net geen 28 MIO
stuks hardfruit en sorteren ze er 42 MIO stuks.
Ook hun veiling scheert hoge toppen. Met meer
dan 1.000 telers en 400 medewerkers bekleden
ze een belangrijke plaats in de sector. BelOrta
werd met dit totaalproject zelfs door de Verenigde
Naties bekroond als pionier in de implementatie
van duurzaamheidsdoelstellingen.
Voor de geautomatiseerde lichtsturing in het
nieuwe sorteercentrum namen ze B.E.G. Belgium
onder de arm. Dit omwille van de gelijklopende
visies en kwaliteitsnormen van beide partners.
B.E.G. kon immers feilloos voldoen aan de
bijzonder hoge standaarden die BelOrta hanteert
bij het nastreven van maximale duurzaamheid.
Een geautomatiseerde lichtsturing is immers een
ideale manier om het energieverbruik te beperken
en uw voetafdruk te verkleinen.
Situatieschets en klantenwensen
Er was al gekozen voor een algemene Dali-verlichting.
Daarbovenop wilde BelOrta deze voor zien
van een Dali-lichtsturing, gekoppeld aan aanwezigheids
detectie. Het systeem moest makke lijk in
te stellen en te bedienen zijn. Tevens moesten de
melders die hoger dan 5 meter hangen over een
groot detectiebereik beschikken en een perfecte
lichtmeting op de grond kunnen uitvoeren.
‘Intelligente grote-hoogte multisensoren
van B.E.G. maken een perfecte
lichtmeting op de grond mogelijk’
Geautomatiseerde lichtsturing in het sorteercentrum.
Plaatsing van de sensors op grote hoogte.
64 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
Aanwezigheidsmelder met DALI-toepassingscontroller. PS-DALI-LINK-USB-REG voiding voor montage op rail. Aanwezigheidsmelder met externe lichtsensor voor hoge plafonds.
BelOrta zocht specifiek naar een standalone
systeem voor multiroom gebruik. Omwille van
deze duidelijke klantenwensen werd een Dali-
Link systeem voorgesteld, met als bijkomend
voordeel dat de klant zelf achteraf wijzigingen
kan doorvoeren.
Gerichte oplossingen per ruimte
Vanwege de +5 m hoge plafonds in bepaalde
ruimtes én de reeds aanwezige Dali-lijn, werd in
deze ruimtes gewerkt met de PD4-GH Dali-Link.
Deze multisensor wordt gevoed via de Dali-bus.
Dit heeft als voordeel dat er geen 230V nodig
is en er gewoon op de Dali-lijn kon aangesloten
worden. De externe lichtsensor zorgt voor een
perfecte lichtmeting op de grond.
In andere, minder hoge ruimtes, zonder daglicht
en met beperkte aanwezigheid, werd
met de PD3 gewerkt, een bewegingsdetector
die hier zodanig is ingesteld dat de melder er
na de laatste beweging 5 minuten actief blijft
indien er geen 300 Lux lichtwaarde is. Deze
oplossing bleek ideaal in de bergingen, toiletten
en traphallen.
De kantoren en kantines werden voorzien van
de PD2 master. In deze ruimtes met langdurige
aan wezig heid valt immers daglicht binnen
en bij voldoende lichtinval (hier ingesteld op
15 minuten, 500 Lux) schakelt de melder de verlichting
uit, wat aanzienlijke besparingen met
zich meebrengt.
Intelligente aanpak
van de koelcellen
In de koelcellen, met lage temperaturen en
condensvorming, werd gekozen voor de PD4-M-1C-
GH-OB in combinatie met een IP65 opbouwdoos.
Doordat deze ruimtes gesloten zijn en er geen
daglicht binnenvalt, was hier geen Dali-melder
noodzakelijk. De lichtwaarde werd ingesteld
op 1000 Lux. Hiermee wordt vermeden dat de
rondrijdende heftrucks, die zelf over voldoende
verlichting beschikken, de verlichting continu
aan zouden zetten. Omdat er maar een korte
aanwezigheid is in de koelcellen, is hier gekozen
voor een instelling 5 min na de laatste beweging.
In de Sorteerloods werd een nalooptijd ingesteld
van 15 minuten. Vanwege de grootte van deze
afdeling, moest er voldoende lang worden verlicht
om de medewerkers ruim de tijd te geven om terug
te keren naar hun eigen zone. De lichtwaarde
werd ingesteld op 2500 Lux. Deze ingestelde
lichtwaarde is hier noodzakelijk om voldoende
verlichting te hebben bij de sortering.
Bij dit project werd uitsluitend voor masters
gekozen, dit in functie van reserve-onderdelen.
Wanneer maar 2 melders op één kring zitten,
wordt wel vaker gekozen voor 2 mastertoestellen.
Producten mét service
Wat BelOrta ook over de streep heeft getrokken
om te werken met B.E.G. Belgium is het sterk
uitgebouwde service-aspect. Bij dit project werd
ondersteuning geboden van het begin tot het
einde. B.E.G. bestudeerde mee de plannen,
suggereerde welke melders waar te plaatsen,
gaf on-site advies, tekende de finale plannen
uit en assisteerde bij de ingebruikname van de
installatie. Tevens werden opleidingen gegeven
aan de technische dienst van BelOrta en dit aan de
hand van de eenvoudige en gebruiksvriendelijke
Dali-Link App. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 65

Integraties met leveranciers in installatiesector voor up-to-date prijzen
ALL-IN-ONESOFTWARE VOOR
INSTALLATEURS KOPPELT MET
TAL VAN LEVERANCIERS
Visma Bouwsoft is een handige all-in-onesoftware die je snel en eenvoudig alle nodige informatie geeft om je bedrijf zo goed mogelijk te
beheren en je volledige administratie te digitaliseren. Van contacten aanmaken en offertes opstellen tot projecten plannen, factureren en
nacalculatie. Door de koppeling met tal van leveranciers uit de installatiesector maak je nog sneller offertes en bespaar je nog meer tijd.
Tekst Laureline Vansteenkiste | Beeld Visma Bouwsoft
Met Visma Bouwsoft voor installateurs haal je
als vakman een softwarepakket in huis dat je
van a tot z ondersteunt. Zo houd je er makkelijk
prospecten en bestaande klanten in bij en vind
je snel alle relevante informatie terug. Door
de koppeling met tal van leveranciers maak
je sneller en offertes met de juiste prijzen op.
Ook de werkplanning van je projecten volg
je probleemloos op en alle documenten zoals
werfverslagen, e-mails, plannen, … zijn per project
op één plek beschikbaar. Tot slot registreer je
eenvoudig alle gepresteerde uren, gebruikte
machines en verbruikte materialen, maak je
werkbonnen aan en stel je moeiteloos facturen
op. Met de nacalculatie breng je automatisch
je winstmarge per project in kaart. De software
kan ook je stock automatisch bijhouden. Zo weet
je welke voorraad je op een specifiek project
gebruikt en wat nog beschikbaar is. Door de
handige mobiele app raadpleeg en update je
trouwens alle gegevens waar en wanneer je wil.
in de installatiesector. Dit laat je toe om in één
enkele klik hun actuele prijzen op te halen in het
systeem. “Zo zijn je prijslijsten altijd up-to-date en
op een centrale locatie beschikbaar. Je hoeft dus
niet zelf de laatste prijslijsten aan te vragen en de
kans op fouten bij het opmaken van je offertes
is veel kleiner”, legt marketingcoördinator Iris
Demaecker uit. “Bovendien is dit een modulair
pakket. Je betaalt dus enkel voor de functies in
onze software die je nodig hebt.”
Integratie via materiaalplatform
De kracht van Visma Bouwsoft zit niet alleen
in de brede waaier aan functionaliteiten, maar
ook in de integratie met andere tools. Denk aan
boekhoud pakketten, track-and-tracesystemen,
teken applicaties of meetsoftware, zoals Testo. Je
bestaande programma’s blijven dus behouden en
werken naadloos samen met Bouwsoft. Daar naast
integreert de all-in-onesoftware via het materiaalplatform
ook met tal van gekende leveranciers
Via de website vraag je eenvoudig en snel een persoonlijke demo van de software aan.
66 | INSTALLATIEENBOUW.BE

De all-in-onesoftware van Visma Bouwsoft integreert via het materiaalplatform met tal van gekende leveranciers in de installatiesector.
‘De koppeling met leveranciers in de
installatiesector garandeert steeds
up-to-date prijzen om snel en correct
offertes op te maken’
Partners uit de installatiebranche zoals onder
meer Cebeo, Facq, Rexel en STG zijn vandaag
al geïntegreerd. “We breiden deze koppelingen
Partners uit de installatiebranche zoals onder meer Cebeo, Facq, Rexel
en STG zijn vandaag al geïntegreerd in het materiaalplatform.
continu uit. Naast de import van prijslijsten,
kan je ook artikelen overbrengen vanuit de
leveranciersshop naar Bouwsoft, of koppel je
artikelen van je bestelbon terug naar de webshop
van de leverancier. De beschikbare functionaliteiten
kunnen verschillen per leverancier. Op
onze website vind je daarom een handig overzicht
per specifieke leverancier van wat wel en niet
mogelijk is. Daar vraag je ook eenvoudig een
gratis persoonlijke demo aan.”
Sneller en efficiënter
De all-in-onesoftware van Visma Bouwsoft werpt
zijn vruchten af. Het laat toe sneller en efficiënter
te werken en om correcte offertes te maken of
bestellingen te plaatsen. Dat vinden ook de
klanten die het materiaalplatform gebruiken.
“Als installateur ben ik enorm tevreden over het
materiaal platform van Bouwsoft”, zegt Gerdi
Vanhuyse. “Het biedt altijd de laatste prijzen
op mijn offertes en ik kan zelf kiezen welke
leveranciers en artikelen ik wil zien. De zoekfunctie
is ook superhandig, waardoor ik snel artikelen kan
terugvinden. Ik maak razendsnel en nauwkeurig
offertes, waardoor ik heel wat tijd bespaar. Een
absolute aanrader.”
Van 6 tot 10 september staat Visma Bouwsoft op
Matexpo in Kortrijk Xpo. Dit jaar is de veertigste
editie van deze internationale vakbeurs. Bezoek
stand 238 en ontdek hoe Visma jouw bedrijf
kan helpen. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 67

THEMA VENTILATIE
TRENDS EN UITDAGINGEN VOOR 2024
Wat beweegt in industriële ventilatie?
Ventileren, ventileren, ventileren: niet alleen op school en in de horeca was het de voorbije jaren het hoogste gebod. Ook in de industrie waait
er een frisse wind door de ventilatiesystemen die komaf maken met gassen, dampen en (fijn)stof. Ontdek uit welke systemen je vandaag kiest,
wat de wetgeving zegt en welke uitdagingen op de loer liggen.
Tekst Trees Accou | Beeld Pexels, Freepik
Sinds 2006 is in elke nieuwbouw een ventilatiesysteem
verplicht, ook in industriële gebouwen.
De grondstoffen waarmee gewerkt wordt, het
aantal mensen op een beperkte oppervlakte
en in sommige gevallen de warmte die met die
productie gepaard gaat, vragen om intensieve
zuivering van de lucht. Die creëert niet alleen een
gezonde werkomgeving met minder ziekteverzuim,
maar vergroot tegelijk de productiviteit van
de werknemers en garandeert een betere
bescherming van de materialen.
Ventilatie die bij je past
Grote en vooral hoge bedrijfshallen ventileren is
een uitdaging waar de voorbije jaren innovatief
mee omgegaan wordt. In heel wat fabrieken
voeren roosters in het dak de warme lucht
af die opstijgt van de productievloer. Naast
dit soort natuurlijke verluchting regelen bij
mechanische luchtverversing ventilatoren of luchtbehandelingskasten
de luchttoevoer en -afvoer.
Mechanische ventilatie maakt deel uit van de
algemene klimatisering van je gebouw. Denk
aan warmteterugwinning en luchtbevochtiging
of -ontvochtiging.
Werk je met ventilatoren, dan is de keuze van
het model afhankelijk van de grootte van je
ruimte en hoe verontreinigd de lucht is. Luchtbehandelingskasten
zuigen buitenlucht aan,
zuiveren die met een filter en voeren de lucht naar
binnen. De filterklasse bepaal je aan de hand van
de mate van luchtverontreiniging en de grootte van
stofpartikels die bij jouw activiteiten vrijkomen.
‘Slimme, efficiënte ventilatie is een blijver’
verse lucht op te warmen. Ook de combinatie met
slimme systemen draagt bij aan. Hierdoor kan je
de prestaties van je systemen van nabij opvolgen,
analyseren en waar nodig aanpassen. Door het
gebruik van sensoren, om te bepalen wanneer en
waar ventilatie ingeschakeld wordt, gaat minder
energie verloren.
Dat de wetgeving nog strenger en preciezer zal
worden, staat buiten kijf. Goede luchtkwaliteit wint
alleen maar aan belang en de groei van sectoren
als chemie en farmaceutica garandeert een grote
vraag naar nieuwe, innovatieve systemen. Slimme,
efficiënte ventilatie is dus een blijver.
Uitdagingen voor de toekomst
Een belangrijke uitdaging bij industriële ventilatie
is de kost van zo’n oplossing. Een goed ventilatiesysteem
is altijd op maat van jouw ruimte en van
Duurzaamheid en energie-efficiëntie
spelen ook bij ventilatie een rol.
de activiteiten die je erin uitvoert. Oplossingen op
maat hebben natuurlijk hun prijs, maar doordat
ze precies zijn afgestemd op je noden verhogen
ze je efficiëntie gevoelig. Ventilatie maakt de
lucht die je inademt gezonder, al kan het wel
geluidsoverlast in en buiten je gebouw geven.
Hou hier rekening mee bij de keuze van je systeem
en vraag naar mogelijkheden om het geluid te
dempen. Je medewerkers en omwonenden zullen
je dankbaar zijn.
Denk tot slot ook na over het onderhoud van je
ventilatoren en luchtbehandelingskast. Volgens
de huidige wetgeving is zo’n onderhoud niet
verplicht, maar voor de veiligheid en efficiëntie
van je gebouw is het wel aangeraden. Bespreek
met je installateur hoe frequent zo’n nazicht
moet gebeuren en garandeer zo een betere
brandveiligheid en luchtkwaliteit. ❚
Een systeem dat niet stilstaat
Ventilatie is (letterlijk) steeds in beweging. Net
als in alle takken van de industrie en bouw zijn
ook hier duurzaamheid en energie-efficiëntie
van primordiaal belang. Een ventilatie- en
klimaatsysteem kan een energievreter zijn, maar
goed aangepakt is het net heel zuinig. Denk
aan warmteterugwinning waarbij de oude,
verontreinigde lucht gebruikt wordt om nieuwe
68 | INSTALLATIEENBOUW.BE

fischer Installatiesystemen.
Solide oplossingen om leidingen
efficient en veilig te bevestigen.
Inst. techniek
De technische eisen aan de gebouwentechniek
en daarmee ook aan
bevestigingen worden steeds hoger.
Installatiesystemen van fischer staan voor
veilige en efficiënte montage- en
bevestigingselementen voor veelzijdige
toepassingen in de gebouwentechniek.
De bevestigingsoplossingen van
gegalvaniseerd, thermisch verzinkt en
roestvast staal zijn geschikt voor lichte,
normale en zware leidinginstallaties. Het
assortiment bestaat uit montagerailsystemen,
pijpklemmen, fixpoints,
glij-elementen, ventilatiebevestigingen,
bevestigingen aan staalbouwelementen en
een uitgebreide hoeveelheid montageaccessoires.
Geschiktheidsbewijzen van
VdS, FM en UL evenals een brandbeveiligingsen
geluidsisolatietest zorgen voor extra
zekerheid.

Alpex-Duo ® XS isol
NEW
A warm welcome to Alpex Duo ® XS isol
BEGETUBE N.V.
Kontichsesteenweg 53 - 55 B-2630 Aartselaar
t + 32 3 870 71 40 - info@begetube.com
www.begetube.com

Naamloos-4 1 06-07-2023 14:57
De nieuwe kleine opvoerinstallatie
Miniformaat.
Megasterk.
De Minilift S voor grijs water
maakt alles mogelijk:
Verschillende pompcapaciteiten
Bestand tegen heet water en
pekelwater (waterverzachters)
5 toevoeren en selecteerbare
persaansluitingen
Variabel instelbaar pompvolume
www.kessel-belgie.be

THEMA VENTILATIE
Speciaal terug-naar-school-dossier:
VENTILATIE VAN SCHOLEN
Wanneer de lokalen in schoolgebouwen in gebruik zijn, is er veel nood aan ventilatie. Wanneer ze niet gebruikt worden, is er weinig ventilatie
nodig. Door deze variaties qua bezetting te benutten, kan men zeer veel energie besparen. Zo kan de installatie van een mechanische ventilatie
met een warmtewisselaar ongeveer 90 % van de verwarmings-/koelingsenergie in het gebouw terugwinnen. Kiest men bovendien voor de
goede "systeemoplossingen" om de mechanische ventilatie te beheren, dan kunnen de energie-uitgaven nog meer geoptimaliseerd worden.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Swegon
De Compact Air kan rechtstreeks in het klaslokaal tegen een wand geïnstalleerd worden en dit zonder kanalen.
De toepassing van ventilatie in klaslokalen is tevens een eenvoudig middel ter
verbetering van de resultaten (toegenomen alertheid, concentratie en beter
geheugen) en de gezondheid (minder hoofdpijn en ademhalingsproblemen)
van de leerlingen.
Welke opties zijn er om scholen te ventileren?
1. Gedecentraliseerd systeem
Bij een gedecentraliseerd systeem wordt elke ventilatie-unit individueel in een
klas geïnstalleerd en is deze dus niet verbonden met een centraal systeem
via kanalen.
Het gedecentraliseerde systeem biedt een grote flexibiliteit op het gebied van
installatie, is gemakkelijker te implementeren en is dus heel wat minder duur.
Een COMPACT Air of CLASS UNIT PX unit kan rechtstreeks in het klaslokaal
geplaatst worden, tegen een wand of aan het plafond. De unit voert verse lucht
72 | INSTALLATIEENBOUW.BE

VENTILATIE THEMA
Het WISE-systeem van SWEGON is dé complete oplossing voor een vraaggestuurd binnenklimaat.
naar het lokaal en voert vervuilde lucht af - maar dankzij de geïntegreerde
warmtewisselaar wordt de energie in de binnenlucht niet verspild.
Sterke punten:
• Goed niveau van energieterugwinning
• Eenvoudige installatie en inbedrijfstelling
• Behoud van een goede luchtverversing in het lokaal,
wat de luchtkwaliteit verzekert
2. Gecentraliseerd systeem
Gecentraliseerde ventilatie betekent dat zowel de verwarming als de koeling
op een centrale plaats plaatsvindt, waarbij de lucht via een netwerk van
kanalen naar de klaslokalen gevoerd wordt.
Via een gecentraliseerd systeem kan men veel energie besparen. Immers,
het klimaatsysteem wordt gerationaliseerd en de onderhoudskosten zijn
lager. Het gecentraliseerde systeem bestaat uit één of meerdere luchtbehandelingskasten
met dubbele flux, die rechtstreeks op het dak of in de
technische ruimten geplaatst worden.
3. Vraaggestuurde ventilatie
Aangezien vraaggestuurde ventilatie vanuit een gecentraliseerd systeem
werkt, optimaliseert deze niet alleen het comfort van het klaslokaal, maar ook
dit van het hele gebouw dankzij de omgevingssensoren. Dit type ventilatie
minimaliseert het energieverbruik van het gebouw en geeft een compleet
overzicht van de staat van het gebouw in één interface.
Het WISE-systeem van SWEGON is dé complete oplossing voor een vraaggestuurd
binnenklimaat. Vooral met een GOLD luchtbehandelingskast
kunnen grote energiebesparingen en een maximaal comfort bereikt worden.
Deze is bovendien uiterst eenvoudig te installeren en in bedrijf te stellen
dankzij de draadloze technologie zonder communicatiekabels. ❚
Sterke punten:
• Onovertroffen niveau van energie terugwinning
• Totale regeling van het binnenklimaat - ver zekert de luchtkwaliteit en
thermische omgeving in elk lokaal voor optimale leer omstandigheden
• Draadloos voor meer flexibiliteit en snelle installatie
Met dit systeem, via de geïntegreerde regeling van de units, kunt u
bijvoorbeeld zorgen dat de ventilatie niet op volle toeren draait buiten de
lesuren. De gamma's van GOLD en GLOBAL luchtbehandelingskasten van
Swegon bieden meerdere mogelijkheden om een gecentraliseerd systeem
aangepast aan elke school te implementeren.
Sterke punten:
• Onderhoud op één plaats
• Hoog niveau van energieterugwinning
• Gecentraliseerde regeling
• Op maat ontworpen voor het gebouw
• Verzekert de luchtkwaliteit, met de moge lijk heid om ook de
verwarming en koeling te beheren
De GOLD unit vormt het hart van de gecentraliseerde ventilatie. Deze kan gelinkt
worden aan een vraaggestuurd WISE-regelsysteem voor nog meer efficiëntie.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 73

THEMA VENTILATIE
Ontdek de magie van
zonale ventilatie
Energiezuinig ventileren binnenshuis is de basis om goed te functioneren, een gezond binnenklimaat te creëren en ziektekiemen buiten te
houden. Wanneer we niet zouden ventileren, resulteert dit immers in een tekort aan zuurstof en een teveel aan CO 2
. Kortom, een ongezond
binnenklimaat. De gevolgen hiervan uiten zich in hoofdpijn, misselijkheid, concentratieproblemen, enz.
Tekst Maxime Bervoets | Beeld Vero Duco
Maar hoewel reeds tal van ventilatiemogelijkheden
bestaan, zijn ze daarom niet altijd even energiezuinig
en efficiënt. Zonale ventilatie biedt hier een
oplossing door verse lucht in je leven te brengen
op het juiste moment, in de juiste ruimte én in de
juiste hoeveelheid.
Optimaal energetisch rendement
Bij zonesturing wordt enkel geventileerd wanneer en
waar dit nodig is. Want net zoals je het licht uitdoet
bij het verlaten van een kamer is het zo ook de
bedoeling dat er geen ruimtes geventileerd worden
waar niemand aanwezig is. Dit maximaliseert de
efficiëntie van het ventilatie systeem.
Energiezuinige ventilatiesystemen met zoneregeling
op basis van vraagsturing, zoals de
DucoBox Energy Comfort Plus of de DucoBox
Focus, werken samen met sensoren die automatisch
CO 2
en luchtvochtigheid meten. Deze ontwikkeling
garandeert optimaal energetisch rendement.
De dag- en nachtzone worden immers via
een ingebouwde klep afzonderlijk aan gestuurd,
wat de hoogste EPB-reductie en een groen A+
energielabel met zich meebrengt.
Omdat enkel die zones actief zijn waar er ook moet
geventileerd worden hoeft de ventilator niet zo hard
en lang te werken. Zo bespaar je maar liefst 40%
energie en reduceer je het geluid met zowat 30%.
Want stilte en energie-efficiëntie, dat is de magie
van zonale ventilatie!
Zonale Ventilatie.
74 | INSTALLATIEENBOUW.BE

VENTILATIE THEMA
Zonale ventilatie toegepast
bij La BoTTega in Zelzate
Begin 2021 startten de werken aan het prestigieuze
project La BoTTega in Zelzate, bestaande uit 18
appartementen. Eind mei 2023 werd het project
opgeleverd. De architect koos bewust voor warme
materialen met een zeer naturelle feel met een
lichte gevelsteen, buitenschrijnwerk in een warme
tint en een aantal accenten in hout. Het resultaat
is een elegant en hoogstaand project met een
fijne detaillering.
binnenluchtkwaliteit. Dit bespaart niet enkel een
hoop energie - tot wel 40% - maar verhoogt het
wooncomfort én de gezondheid van de bewoner
aanzienlijk! Daarenboven is de DucoBox Focus
uiterst stil wat ook het akoestische comfort ten
goede komt.
Om de bewoners te voorzien van frisse, verse lucht
werd in elke appartement het vraaggestuurde
DucoBox Focus ventilatiesysteem geïnstalleerd
in combinatie met de TronicVent elektro nisch
gestuurde ventilatie roosters. De TronicVent roosters
zijn uiterst geschikt om in plafondhoge ramen te
installeren Daarnaast hebben ze ook een hoge
reductiefactor en is het systeem zeer een voudig te
bedienen en uiterst betrouwbaar.
Dankzij intelligente metingen op basis van CO 2
-
en/of vocht via de gepatenteerde regelkleppen
van het DucoBox Focus ventilatiesysteem wordt
enkel geventileerd in de ruimtes waar dit nodig is
én in de juiste hoeveelheid. Alles verloopt volledig
automatisch zodat de bewoners werke lijk niets
hoeven te doen, tenzij genieten van de prima
NIEUW: DUCO Installation App
Snel, efficiënt en eenvoudig: dat is waar de DUCO
Installation App voor staat. Deze applicatie
ondersteunt en ontzorgt installateurs om op
uiterst gebruiksvriendelijke wijze een optimaal
binnenhuisklimaat te creëren en in stand te
houden. De app is zowel in de App Store als op
Google Play beschikbaar.
Via de DUCO Installation App kan je :
• Snel en eenvoudig inregelen van de DucoBox
• Parameters uitlezen en wijzigen en een
interventieverslag genereren
• Foutmeldingen uitlezen
• Kant-en-klaar ventilatieverslag genereren -
conform STS-73
• Foto’s toevoegen van de installatie
• Downloaden van documentatie
• Software updates uitvoeren
• Bovendien krijg je één extra jaar garantie bij
het correct inregelen van de DucoBox.
DUCO Installation App.
Vereisten voor het gebruik van
de DUCO Installation App
Om de Duco Installation App te kunnen
gebruiken, heb je een DUCO Installation Kit
nodig. De app en Installation Kit werken met
de volgende DucoBox-modellen: DucoBox Silent
Connect, DucoBox Focus, DucoBox Energy
Comfort (Plus) en DucoBox Energy Premium. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 75

Slimme HVAC-systemen gaan
ook al richting cyberbeveiliging
en verbindingsprotocollen
In de nabije toekomst zal zelfs machine learning de mogelijkheden van slimme HVAC-systemen verder uitbreiden. Slimme HVAC-systemen
aangedreven door machine learning, kunnen dan waarschuwingen sturen in verband met mogelijke problemen. Toch als de sensorwaarden
abnormaal zijn. En zelfs nog voor een klant echt een probleem ervaart. In de nabije toekomst zullen diagnostiek op afstand en slimme
bewakingssystemen ook beschikbaar zijn in de bestelwagen van elke monteur.”
Tekst Adria Security Summit | Beeld Adria Security Summit / Google / Somchai Sanvongchaiya / Suchat Bea
Een slim HVAC-systeem biedt voordelen zoals een lager energieverbruik, conditiegebaseerd onderhoud,
voorspellende prestatieproblemen plus op afstand en automatische aanpassingen van het systeem.
Er is momenteel een sterke drang om intelligentere, on-demand oplossingen
te voorzien voor de HVAC-industrie. Vooral opgestuwd door energie-efficiëntieeisen.
Een slim HVAC-systeem biedt voordelen zoals een lager energieverbruik,
conditiegebaseerd onderhoud, voorspellende prestatieproblemen plus op
afstand en automatische aanpassingen van het systeem. Hiermee kunnen
huurders comfortabeler wonen, kunnen gebouwbeheerders efficiënter gaan
beheren, en kunnen technici van HVAC-systemen gemakkelijker werken. Zo
kan de totale energiekost voor gebouwen nog worden verlaagd.
76 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Slimme HVAC-systemen aangedreven door machine learning kunnen
waarschuwingen sturen in verband met mogelijke problemen
Er is momenteel een sterke drang om intelligentere, on-demand
oplossingen te voorzien voor de HVAC-industrie.
‘Op een basisniveau zijn de belangrijkste componenten voor een
slim HVAC-systeem de sensorhardware en -software die manieren
aanbieden om informatie te verzamelen’
Er zijn verschillende motivaties om een ​slim HVAC-systeem te gebruiken. Men
stelt zich hierbij de volgende vragen: Is het gebouw oud of nieuw? Welke
draadloze protocollen moeten worden gebruikt voor het slimme systeem?
Heeft het systeem voldoende cyberbeveiliging?
De marktbehoeften zijn onlangs verbreed van residentiële gebouwen
naar commerciële gebouwen, waardoor het slimme HVAC-systeem ook
comfortabele woonervaringen aanbiedt aan mensen die in kantoren werken.
Van diagnose tot prognose
Energiebesparing wordt bereikt door middel van slimme HVAC-systemen
die voortdurend prestatie bewaking vereisen en die kunnen voldoen aan de
optimale omstandig heden. Als gevolg hiervan, moet het systeem de energiediagnose,
de energie voorspellings modellering, de fouten detectie diag nostiek
en de model voorspellende controles uit voeren om energiebesparend te zijn.
"Een echt slim systeem moet in staat zijn om te anticiperen op optimaal
presteren en zich snel kunnen aanpassen om die doelen te bereiken", zo
zegt Sudhi Sinha, Vice-President & General Manager van Digital Solutions
bij Johnson Controls. IoT-compatibele HVAC-oplossingen bieden gebruikers
inzicht in nog andere gegevens naast de temperatuurwaarden, inclusief
vochtigheidswaarden en de bereikte niveaus van luchtverontreiniging
binnenshuis. Daarnaast stellen slimme interfaces, dashboards en apps,
gebouwbeheerders en huurders al in staat om op afstand apparatuur
voortdurend te monitoren en de werking bij te sturen. Zo creëert men
tegelijkertijd een gepersonaliseerde gebruikerservaring.
Vitale componenten voor slimme HVAC-systemen
Ten opzichte van traditionele HVAC-systemen worden verschillende
onderdelen van slimme HVAC-systemen aangepast om die energiebesparing
te realiseren. Allereerst moeten de compressor, de elektrische pomp die het
koelmiddel comprimeert en zelfs de luchtbehandelingsunit die de lucht
over de verwarmings- en koelspiralen blaast, nog worden geoptimaliseerd.
Waarom? Omdat het immers grote energieverbruikers zijn. Als deze twee
apparaten alleen draaien wanneer dat nodig is, kan er veel energie worden
bespaard. Ten tweede is er het ventilatiesysteem dat de luchtstroom van
een gebouw regelt wanneer een gebouw externe hulp nodig heeft, om nog
sterker op energieverbruik te besparen. Zo is een sterke luchtstroom niet nodig
in een lege vergaderruimte of in de gang en ook niet na de kantooruren.
Door sensorgestuurde technologie die de dichtheid van de aanwezigen in
een bepaalde ruimte detecteert, werkt het ventilatiesysteem alleen wanneer
dat nodig is. Ten slotte zijn slimme thermostaten die de temperatuur, de
vochtigheid, de bezetting en andere variabelen kunnen lezen erg belangrijk
in het hele HVAC-systeem. De thermostaten leren van verzamelde gegevens
uit de omgeving en ze nemen ook intelligente beslissingen voor het hele
gebouw, zoals het elimineren van oncomfortabele warmte die veroorzaakt
wordt door vochtigheid.
“Op een basisniveau zijn de belangrijkste componenten voor een slim
HVAC-systeem de sensorhardware en -software die manieren aanbieden
om informatie te verzamelen. Alsook een interface voor de gebruiker om de
informatie te zien, om daarop waarschuwingen en meldingen te ontvangen
en daaromtrent een passende actie te kunnen ondernemen”, vertelt George
Tsintzouras, CEO van Alert Labs.
Retrofitten van oude gebouwen
Voor nieuwe gebouwen is het niet moeilijk om slimme HVAC-systemen
te omarmen. Sommige zijn zelfs al vanaf het begin geïnstalleerd. Maar
verbonden slimme sensoren spelen ook een belangrijke rol bij het opzetten
van slimme HVAC-systemen in oude gebouwen. Door sensoren in het
bestaande systeem, en door componenten en back-end-software te hebben,
kan een data-analyse worden gemaakt. Zo kunnen ook oude gebouwen
profiteren van slimme HVAC-systemen. Voor oude gebouwen is het toepassen
van slimme HVAC-systemen wel een uitdagende klus. De term 'retrofit' werd
hiervoor bedacht, dus om oude gebouwen te beschrijven die gebruikmaken
van slimme technologieën. ❯
INSTALLATIEENBOUW.BE | 77

Voor nieuwe gebouwen is het niet moeilijk om slimme HVAC-systemen te omarmen.
"In oudere gebouwen kan een draadloos en op batterijen werkend sensorplatform
van cruciaal belang zijn. Net omdat het erg moeilijk of zelfs
verboden kan zijn om een externe bekabeling langs de muren te installeren",
zo zegt Peter Lindkvist, Sales Director van Lumen Radio. Dat wil zeggen, oude
gebouwen hoeven niet alle bestaande componenten van het HVAC-systeem
te verwijderen om slimme HVAC-technologie toe te passen. Ze kunnen hun
huidige apparatuur behouden en draadloze en batterijgevoede sensoren
installeren om ook de voordelen van een slim HVAC-systeem te ervaren. "Alert
Labs-sensoren kunnen op elk type gebouw en op airconditioningsysteem
worden geïnstalleerd", vult George Tsintzouras aan.
Neem nu de waterstroomsensor ontworpen voor watermeters binnenshuis,
die detecteert waterlekken, overstromingen, vochtigheid, temperatuur en
stroomuitval. Door de onmiddellijke waarschuwingen van alle variabelen, kan
de sensor helpen de waterrekening te verlagen en schade helpen voorkomen.
Het dashboard voor huiseigenaren biedt bijvoorbeeld de A/C-prestaties en
de A/C-status. Het dashboard voor aannemers stelt het serviceteam in staat
proactief onderhoud en reparaties aan te bieden. Voor managers die voor
meerdere gebouwen zorgen, heeft het bedrijf ook een commandocentrum,
waardoor ze meerdere panden op één plek kunnen bewaken. Of waardoor ze
serviceteams kunnen toewijzen aan individuele panden en waarschuwingen
en airconditioninganalyses kunnen ontvangen.
Efficiënter onderhoud
"Een slim HVAC-systeem stelt aannemers in staat om de juiste technicus
al met de juiste onderdelen uit te sturen om het probleem bij het eerste
werkbezoek al te kunnen repareren, wat het aantal vrachtwagens op de
weg vermindert en de klanttevredenheid sowieso verhoogt", aldus George
Tsintzouras. Met de sensoren rond het HVAC-systeem kunnen aannemers de
apparatuur efficiënter laten werken door precies te weten wanneer er zich
problemen voordoen. Service- of onderhoudsbezoeken kunnen daarom zelfs
al worden gepland voordat er een storing optreedt.
Naast energie- en kostenbesparingen verbeteren slimme HVAC-systemen
ook de beheerefficiëntie en bouwen ze mee aan klantentevredenheid. Met
slimme sensoren en de backend analyse- en monitoringsoftware kunnen oude
gebouwen dus net zo goed profiteren van slimme HVAC-systemen zonder alle
aanwezige apparatuur te vervangen.
Het werven van talentvolle HVAC-technici met de juiste ervaring is tijdrovend.
Als gecontracteerde technicus moet men altijd gelijke tred houden met
nieuwe service-eisen en zakelijke verzoeken en last but not least ook tevreden
klanten behouden. Een slim HVAC-systeem helpt deze technici nu gelukkig
ook bij hun werk.
Nieuwe marktuitdagingen
“Er zijn nog een paar uitdagingen die moeten worden aangepakt. Cyberbeveiliging,
betrokkenheid bij IT-organisaties, draadloze en communicatiebetrouwbaarheid
vanwege de interferentiezones in gebieden waar gewoonlijk
HVAC-systemen worden bewaard, de zogeheten retrofit en compatibiliteit
met oudere systemen, én de gegevenssoevereiniteit in het geval van
cloudsystemen”, zegt Sudhi Sinha. "Vergeet ook niet de training van operators
en technici rond nieuwe digitale en slimme HVAC-mogelijkheden," zo vult
Peter Lindkvist aan. De Sales Director van Lumen Radio heeft het verder
nog over het ontwerp van nieuwe productplatforms die kunnen worden
opgeschaald naar grote locaties om volledig geïntegreerde oplossingen
mogelijk te maken.” De vraag naar meer verbonden gebouwen en slimme
HVAC-systemen groeit immers gestaag. Alle partners moeten volgens hem
daarom samen aan tafel gaan om deze grote uitdagingen aan te pakken en
zo te werken aan de volgende generatie van slimme bouwoplossingen. ❚
78 | INSTALLATIEENBOUW.BE

INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
PARTNER WORDEN
VAN INSTALLATIE & BOUW?
Zowel op de website als in de gedrukte
versie bieden we u de mogelijkheid om
onderdeel uit te maken van het overzicht
met de meest gerenommeerde fabrikanten
en toeleverancieres in de branche.
Zo kunt u onder andere:
• Toegevoegd worden als
partner op de servicepagina’s
van het vaktijdschrift
• Een kosteloze vermelding krijgen in
de geheel vernieuwde bedrijvenindex
op installatieenbouw.be
• Een gesponsorde positie met persoonlijke
profielpagina op installatieenbouw.be
verkrijgen
• Uw eigen profielwidget inzetten,
gekoppeld aan de redactionele content,
nieuwsberichten en overige
relevante marketingtools
Ook geïnteresseerd?
• Bel naar +32 50 36 81 70
• Ga naar installatieenbouw.be/adverteren
• Scan de QR code
SCAN DE
QR CODE
Onze projectmanagers vertellen u graag meer over onze
samenwerkingspakketten
installatieenbouw.be

Installatiepartners
Voor uitgebreide informatie over de
Installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.be/bedrijf
AIRX BVBA
Klein Dalenstraat 45D
3020 HERENT
T +32 498 53 76 48
E info@airx.be
W www.airx.be
BELIMO BELGIUM
Cokeriestraat 3A
1850 GRIMBERGEN
T +32 2 210 56 86
E info@belimo.be
W www.belimo.be
CLIMAWAYS BVBA
Uilenbaan 148b
2160 WOMMELGEM
T +32 3 218 77 50
E info@climaways.be
W www.climaways.be
EQUANS BELUX
Boulevard Simón Bolívarlaan 34
1000 BRUSSEL
T +32 2 370 31 11
E info@equans.be
W www.equans.be
ANTARGAZ NV
De Kleetlaan 5A
1831 DIEGEM
T +32 2 246 00 00
E info@antargaz.com
W www.antargaz.be
BOSTIK BENELUX
Denariusstraat 11
4903 RC Oosterhout
T +32 9 255 17 17
E vb.be@bostik.com
W www.bostik.com
DELABIE BENELUX
Bergensesteenweg 106 A, bus 5
1600 SINT-PIETERS-LEEUW
T +32 2 520 16 76
E info@delabiebenelux.com
W www.delabiebenelux.com
EURO-INDEX BV
Leuvensesteenweg 607
1930 ZAVENTEM
T +32 2 757 92 44
F +32 2 757 92 64
E verkoop@euro-index.be
W www.euro-index.be
BECKHOFF AUTOMATION BVBA
Klaverbladstraat 11.2/2
3560 LUMMEN
T +32 13 25 22 00
F +32 13 25 22 01
E info@beckhoff.be
W www.beckhoff.be
CALEFFI INTERNATIONAL N.V.
Moesdijk 10
6004 AX Weert
T +31 495 54 77 33
F +31 495 54 84 02
E info.nl@caleffi.com
W www.caleffi.com
DUCO PROJECTS
Handelsstraat 19
8630 VEURNE
T +32 58 33 00 33
E info@duco.be
W www.duco.eu
FACQ
Leuvensesteenweg 536
1930 ZAVENTEM
T +21 2 719 85 11
E info@facq.be
DRISTEEM BELGIUM
W www.facq.be
Grote Hellekensstraat 54b
B.E.G BELGIUM
Generaal de Wittelaan 17 C
2800 MECHELEN
T +32 3 8878100
E luxomat@beg-belgium.be
W www.beg-luxomat.com/nl-be
CATEC
Turfschipper 114
2292 JB Wateringen
T + 31 174 272 330
E info@catec.nl
W www.catec.be
3520 ZONHOVEN
T +32 11 66 68 80
E info@dristeembelgium.be
W www.dristeem.com
FERNOX
- Alpha Metals Belgium NV -
Hoge Mauw 1050
2370 ARENDONK
T +32 14 44 50 01
E belgium@fernox.com
W www.fernox.com
ELTAKO SCHAKELMATERIAAL
BEGETUBE NV
Kontichsesteenweg 53/55
2630 AARTSELAAR
T + 32 3 870 71 40
F + 32 3 877 55 75
E info@begetube.com
CEBEO
Eugène Bekaertlaan 63
8790 WAREGEM
T +32 56 23 80 00
F +32 56 23 80 10
E info@cebeo.be
Verdeeld door SERELEC NV
Gasmeterlaan 207
9000 GENT
T +32 9 223 24 29
F +32 9 225 46 79
E info@serelec.be
FISCHER
Schaliënhoevedreef 20 D
2800 MECHELEN
T +32 152 8 47 00
E info@fischer.be
W www.begetube.com
W www.cebeo.be
W www.eltako.be
W www.fischer.be
80 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Installatiepartners
Voor uitgebreide informatie over de
Installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.be/bedrijf
FLAMCO BELUX
Alsembergsesteenweg 454
1653 DWORP
T +32 2 371 01 61
E be.info@aalberts-hfc.com
W www.flamcogroup.com
KESSEL BELGIË SERVICE CENTER
Antwerpse Steenweg 19
9080
LOCHRISTI
T +32 3 689 35 81
E info@kessel-belgie.be
W www.kessel.com
LINUM EUROPE NV
Pieter Verhaeghestraat 20
8520 KUURNE
T +32 56 35 92 94
E info@linum.eu
W www.linum.eu
PRIMAGAZ
Kanaalweg 87
3980 TESSENDERLO
T +32 13 61 82 00
E info@primagaz.be
W www.primagaz.be/nl-be
PROMAT
gas.be
GAS.BE
Masuiplein 15
1000 BRUSSEL
T +32 2 383 02 00
E info@gas.be
W www.gas.be
KSB BELGIUM
Rue de l’Industrie 3
1301 WAVRE
T +32 10 435 211
E infoBE@KSB.com
W www.ksb.com/nl-be
M&G GROUP
Bleyveldstraat 11
3320 HOEGAARDEN
T +32 16 76 80 00
E info-be@mg-group.com
Bormstraat 24
2830 TISSELT
T +32 15 71 80 50
E techniek@etexgroup.com
W www.promat.com
W www.burgerhout.be
REMEHA NV
Koralenhoeve 10
GIRA GIERSIEPEN GMBH & CO
Dahlienstraße 12
42477 Radevormwald
T +49 21 95 602 0
LASERTOPO
Markt 4
9550 HERZELE
T +32 53 62 71 67
F +32 53 62 17 97
2160 WOMMELGEM
T +32 3 286 85 50
F +32 3 354 54 30
E info@remeha.be
W www.remeha.be
E info@gira.de
E info@lasertopo.be
W www.gira.de
W www.lasertopo.be
OBO BETTERMANN
Bist 14
2630 AARTSELAAR
T +32 (0)3 870 74 00
RENSON® VENTILATION NV
Industriezone 2 Vijverdam
HENCO INDUSTRIES NV
Toekomstlaan 27
2200 HERENTALS
T +32 14 28 56 60
E info@henco.be
LECOT
Vier Linden 9
8501 HEULE
T +32 56 36 45 11
E info@lecot.be
W www.lecot-raedschelders.com
F +32 (0)3 887 40 00
E info@obo.be
W www.obo.be
Maalbeekstraat 10
8790 WAREGEM
T +32 56 62 71 11
F +32 56 60 28 51
E info@renson.be
W www.renson.be
W www.henco.be
ITHO DAALDEROP BELGIUM BVBA
Brusselsesteenweg 498
1731 ZELLIK
T +32 2 20 796 30
E info@ithodaalderop.be
LEDVANCE
Z.1 Researchpark 310
1731 ZELLIK
T +32 (0)2 550 68 20
E benelux@ledvance.com
PANASONIC FRANCE
1-7, Rue du 19 Mars 1962
92238 GENNEVILLIERS CEDEX
T +33 1 70 48 91 73
E info@eu.panasonic.com
RESIDEO
Hermes Plaza
Hermeslaan 1H
1831 DIEGEM
T +32 2 4042300
W www.ithodaalderop.be
W www.benelux.ledvance.com
W www.panasonic.com/fr/
W www.resideo.com/be/nl/
INSTALLATIEENBOUW.BE | 81

Installatiepartners
Voor uitgebreide informatie over de
Installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.be/bedrijf
REXEL
Zuiderlaan 91
1731 ZELLIK
T +32 2 482 48 48
E info@rexel.be
W www.rexel.be
SWEGON BELGIUM NV
Chaussée de Tirlemont 102
5030 GEMBLOUX
T +32 81 62 52 52
E info@swegon.be
W www.swegonbelux.be
VAN MARCKE
LAR Blok Zuid Z5
8500 KORTRIJK
T +32 56 23 75 11
W www.vanmarcke.be
VIESSMANN
Hermesstraat 14
1930 ZAVENTEM (Nossegem)
T +32 2 712 06 66
F +32 2 725 12 39
E info@viessmann.be
W www.viessmann.be
VISMA BOUWSOFT
RITTAL NV
Stokkelaar 8
9160 LOKEREN
T +32 9 353 91 11
F +32 9 355 68 62
E info@rittal.be
TESTO NV/SA
Industrielaan 19
1740 TERNAT
T +32 2 582 03 61
F +32 2 582 62 13
E info@testo.be
W www.testo.com
VENTILAIR GROUP
Pieter Verhaeghestraat 8
8520 KUURNE
T +32 56 36 21 20
F +32 56 36 21 21
E be@ventilairgroup.com
W www.ventilairgroup.be
Molenweg 9
8377 MEETKERKE
T +32 50 45 40 80
E info@bouwsoft.be
W www.bouwsoft.be/nl
WAGO BELUX
Excelsiorlaan 11
1930 ZAVENTEM
T +32 2 717 90 90
W www.rittal.be
SPELSBERG
THERMOCOMFORT
Industrieweg 19
2390 MALLE
VENTILINE NV
Nijverheidslaan 1524
3660 OUDSBERGEN
T +32 89 50 40 02
F +32 89 41 49 43
E info-be@wago.com
W www.wago.com/be-nL
Tiensesteenweg 36
3000 LEUVEN
T +32 3 231 88 84
F +32 3 231 01 74
E info@ventiline.be
W www.ventiline.be
WEISHAUPT
Paepsemlaan 7
T +32 2 486 75 75
E info@thermocomfort.be
1070 BRUSSEL
E sales@spelsberg.be
W www.spelsberg.be
W www.engels.be
E info@weishaupt.be
W www.weishaupt.be
SPIROTECH
Essenschotstraat 1
3980 TESSENDERLO
T +32 800 78 888
TROX BELGIUM NV
Paepsemlaan 18g
1070 BRUSSEL
T +32 2 522 07 80
F +32 2 520 21 78
E info@trox.be
VIEGA
Planet I business park
Tollaan 101 c
1932 SINT-STEVENS-WOLUWE
T +32 2 551 55 10
F +32 2 503 14 33
E info@viega.be
a Wieland Holding company
WIELAND ELECTRIC
Bedrijvenpart de Veert 4
2830 WILLEBROEK
T +32 3 866 18 00
E info@wieland-electric.com
W www.spirotech.be
W www.trox.be
W www.viega.be
W www.wieland-electric.com
82 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Voor mij is de
nabijheid een
bepalende
facqtor. Marc
Want tijd is geld
Op ons e-commerce platform of via onze app kan je 24u/24 en 7d/7 je artikelen bestellen. Bestel je voor 19u?
Dan ligt je bestelling de volgende ochtend vanaf de opening klaar in je in het Collect&Go afhaalpunt in je
PROcenter. Zo zijn er 47 in het hele land, dus er is er zeker ook eentje in de buurt van je werf. Heb je geen tijd
om langs te komen? Dan leveren we de bestelling gratis op je werf. Dat kan de hele dag, ook op zaterdag. Een
product superdringend nodig? Onze externe spoedkoerierdienst Facq CHRONO brengt je bestelling binnen
de 90 minuten langs. Meer info op www.facq.be
EEN PRO AAN UW ZIJDE

Expertise waar je
warm van wordt.
sanitair - verwarming - installatiemateriaal
• 75 professionele winkels
• Online bestellen 24/7 mogelijk
• Ruim 30.000 producten op voorraad
• Leverbaar waar en wanneer je wil
vanmarcke.com/pro