Grond-Weg-Waterbouw_2023-05

GROND/WEG/WATERBOUW
GROND
WEG
WATERBOUW
PLATFORM OVER CIVIELE TECHNIEK & INFRASTRUCTUUR I GWW-BOUW.NL
GROND/WEG/WATERBOUW
GRONDWEGWATERBOUW
GROND/WEG/WATERBOUW
Platform over civiele techniek & infrastructuur
jaargang 13 - 2023
oktober - november 5
GWW-BOUW.NL
5
Balkon aan
de Maas in Steyl
Zoutwaterbrievenbus bij
Zeesluis IJmuiden
Betrouwbare en veilige DC-installatie
voor Rottemerentunnel
Zuidasdok nog tot 2036
op de schop

GEZOCHT:
MENSEN MET
TUNNELVISIE
KIJK OP
SOLTEGRO.NL/WERKEN-BIJ

DRILL CONTROL 8.0
TOTALE CONTROLE
OVER HORIZONTAAL
GESTUURD BOREN
•
Snel en nauwkeurig boringen (HDD) ontwerpen
•
Geschikt voor Mini-, Midi- en Maxi-boringen
•
Gebruiksvriendelijk, tijd-, fout- en kostenbesparend
•
Voor booraanemers, ingenieursbureaus en leidingbeheerders
www.drillcontrol.com
Drill Control is een product van Arkance Systems
Het Wendelgoor 11, 7604 PJ Almelo | +31(0)88 872 00 00 | www.arkance-systems.nl

REAL-TIME CENTIMETER NAUWKEURIG
VANAF
€750,-
PER JAAR
VANAF
€350,-
PER JAAR
LANDMEETKUNDE
MACHINEBESTURING
VANAF
€350,-
PER JAAR
VANAF
€375,-
PER JAAR
PRECISIELANDBOUW
DRONEMAPPING
DE STANDAARD IN RTK CORRECTIES
Door gebruik te maken van het VRS NEXT netwerk kunt u 365 dagen per jaar
vertrouwen op een homogene en herhaalbare nauwkeurigheid in de gehele
Benelux, inclusief GPS, GLONASS, GALILEO en BEIDOU correcties.
REAL-TIME CENTIMETER NAUWKEURIG
GPS, GLONASS, GALILEO & BEIDOU
MAXIMALE BESCHIKBAARHEID
VOLLEDIG MERKONAFHANKELIJK
Vermogenweg 107, 3641 SR Mijdrecht
Telefoon 085 130 85 87
BEKIJK ALLE ABONNEMENTEN VIA VRSNEXT.COM

5
Voorwoord
PROJECTENSPECIAL
Het is druk in de Nederlandse infrasector. Op dit moment zijn er ontzettend veel projecten in uitvoering. De één nog complexer
en technisch uitdagender dan de ander. In deze editie van Grond/Weg/Waterbouw nemen we een kijkje bij maar liefst vijf grote
projecten. Op de volgende pagina’s alle details en hier alvast een voorproefje.
We beginnen direct met een wel heel bijzonder project, de zogenaamde Vlotterkering ® ter hoogte van de Maashoek in het pittoreske
Limburgse Steyl. Om het kloosterdorp en achterland in de toekomst te beschermen tegen hoogwater, realiseert Dijkzone Alliantie
in opdracht van Waterschap Limburg een unieke zelfsluitende waterkering. Een kering die op deze schaal uniek is in de wereld,
maar volgens zijn makers straks uitblinkt in eenvoud. Bij hoogwater scharniert de kering volledig autonoom naar zijn kerende hoogte.
Een wereld van verschil ten opzichte van de demontabele kering die het kloosterdorp nu beschermt tegen hoogwater. Verderop
meer over het bijzondere concept met als bijvangst een balkon aan de Maas.
In de vorige editie is er al uitvoerig aandacht besteed aan het dijkversterkingsproject tussen Tiel en Waardenburg. Het smaakt naar
meer, want in deze editie doen we het nog eens ‘dunnetjes over’. Zo zoomen we onder meer in op het grootste snellaadplein voor
zwaar bouwmaterieel en elektrische vrachtauto’s ter wereld dat op 28 september jongstleden door Koning Willem-Alexander offi
cieel is geopend. Het is initieel bedoeld voor de emissievrije opgave van het dijkversterkingsproject, maar de unieke opzet maakt
het snellaadplein ook voor anderen toegankelijk en gezien de dynamische tarieven uitermate interessant. Daarnaast nemen we met
diverse onderaannemers ook nog een kijkje op het dijktracé.
Wie regelmatig met de auto of trein de Zuidas van Amsterdam passeert, heeft vast wel eens ‘iets’ van de bouwactiviteiten aldaar
opgemerkt. Het grootschalige Zuidasdok is één van de grootste infrastructurele projecten van Nederland en bovendien een project
met een behoorlijk lange looptijd. De werkzaamheden gaan nog tot zeker 2036 door. Het drukke stedelijke gebied, de beperkte
werkruimte en het feit dat er ook nog gewoond en gewerkt wordt, maken het tot een enorm complexe opgave. Zuidasdok omvat de
vernieuwing van station Amsterdam Zuid, het vernieuwen en deels ondergronds brengen van de A10 Zuid én herinrichten van twee
drukke knooppunten. Op de volgende pagina’s alle ins en out van dit boeiende project.
Minstens zo boeiend is de A16 Rotterdam, de eerste energieneutrale snelweg met tunnel op gelijkspanning ter wereld. Ook hier is
in GWW Magazine in het verleden al diverse keren aandacht aan besteed, maar het ‘op spanning zetten’ van de Rottemerentunnel
afgelopen maand hebben we aangegrepen om eens wat verder in de techniek van de tunnel te duiken. Niet eerder ter wereld
werd zo’n grote gelijkspanningsinstallatie gebouwd. Verder aandacht voor de afwerking en de speciale bekleding van de tunnel en het
middentunnelkanaal, de unieke mengselsamenstellingen en de getrokken barriers, uitgevoerd in een brandvertragend betonmengsel.
De Selectieve Onttrekking bij Zeesluis IJmuiden maakt onze ‘projectenspecial’ compleet. De zoutdam is met recht een indrukwekkend
staaltje van Nederlandse waterbouwkunde en zorgt ervoor dat zoutwater terugstroomt naar zee. Verderop meer over dit
briljante idee dat momenteel volop in uitvoering is. Kortom, het lijkt wel één grote projectenspecial deze editie van GWW Magazine.
Toch hebben we ook nog genoeg aandacht voor de ‘reguliere’ thema’s en rubrieken, zoals het thema geotextiel & geokunststoffen,
een omvangrijk thema wegenbouw en een openhartige Vrouw in de Bouw.
Voor nu wens ik u, namens het hele team van GWW, veel leesplezier!
Roel van Gils,
Eindredacteur.

GROND/WEG/WATERBOUW
Platform over civiele techniek & infrastructuur
gww-bouw.nl
Jaargang 13 • Nummer 5 2023
Verschijnt 6 x per jaar
ISSN: 2212-9979
UITGEVER
Technologie is niet de belangrijkste aanjager van innovatie in de bouw 10
Infra Relatiedagen 2024 draait om de inhoud 13
Digitale engineering: opmaat tot effi ciëntere, effectievere en kostenbesparende ontwerpaanpak 16
Scherper infrastructureel presteren begint met databaseondersteund inzicht 18
Schatbeurderlaan 6
Postbus 249, 6000 AE Weert
+31 495 45 00 95
info@louwersmediagroep.nl
louwersmediagroep.nl
EINDREDACTIE
Roel van Gils
REDACTIETEAM
Chris Elbers, Roel van Gils, Suzanne van Gaale,
Carolien Klees, Armand Landman,
Susan Peek, Tony Vos
PROJECTMANAGER
Frank Wekking
f.wekking@louwersmediagroep.nl
Wouter Jansen
w.jansen@louwersmediagroep.nl
SECRETARIAAT
Manuela Depenbrock
Sandra Reijnders
ADVERTENTIES
Een hoge resolutie PDF moet worden aangeleverd via
de AdPortal. Mocht u nog geen uploadlink hebben
ontvangen, stuur een email naar
traffi c@louwersmediagroep.nl
ABONNEMENTSPRIJS
Nederland: € 142,00 per jaar excl. BTW
Buiten Nederland: € 110,00 per jaar excl. BTW
IBAN NL78 ABNA 0490 2820 67
BIC ABNANL2A
T.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Grond/Weg/Waterbouw
Informatie over abonnementen:
+31 495 45 00 95
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar:
Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland
OPZEGGINGEN
Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode
geen schriftelijk bericht van op zegging
is ontvangen, wordt het abonnement auto matisch met
een jaar verlengd.
DOELGROEP
Grond/Weg/Waterbouw wordt als abonnement
en in controlled Circulation persoonsgericht
gestuurd naar: directies en management van
bedrijven betrokken bij de bouw van dijken,
bruggen, kanalen, cultuurtechnisch grondwerk,
baggerwerken, waterbouw en wegenbouw,
ingenieurs-en architectenbureaus, toeleveranciers,
brancheverenigingen, ministeries en rijksdiensten,
Rijkswaterstaat (alle HID’s, hoofd ingenieur
directeuren), provinciale, gemeentelijke en ander
betrokken overheden. Oplage 6900
VORMGEVING/ART DIRECTION
studio@louwersmediagroep.nl
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Niets uit deze uitgave mag worden over genomen of ver menig vuldigd zonder
uitdruk kelijke toestemming van de uitgever en zon der bronvermelding. Hoewel
dit blad op zorg vuldige wijze en naar beste weten is samen gesteld kunnen uitgever
en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig heid
van de informatie. Zij aan vaar den dan ook geen enkele aansprake lijkheid voor
schade, van wel ke aard ook, die het gevolg is van hande lingen en/of beslissingen
die gebaseerd zijn op deze informatie.
PROJECT STEYL-MAASHOEK
Zelfsluitende Waterkering Steyl-Maashoek 20
Expert in het bouwen van waterkeringen 25
Een dijk van een rol voor dé Geo-data specialist 26
Unieke combinatie van afdichtingsprincipes maken zelfsluitende kering lekdicht 28
Engineeren en modelleren van de civiele draagconstructies 30
Vrouw in de bouw, Tirza de Bruyn, directeur en eigenaar van De Bruyn Transport 34
Schoon water infi ltreren is belangrijker dan je denkt! 36
Specialist in veilige automatiseringstechniek ontwikkelt samen met Provincie Zuid-Holland 40
THEMA WEGENBOUW
De toekomst van asfalt in een krimpende markt 42
'Onze R&D-afdeling leidt de revolutie in de beton- en wegenbouw' 46
De NLCS maakt tekenwerk uniform en overzichtelijk 48
Duurzaamheid in materialen en proces 50
Ontwikkeling revolutionair circulair bindmiddel ligt prima op koers 52
Zorgen voor circulaire draagkracht 53
Hoe wegonderhoud sneller, goedkoper en beter kan 54
Duurzaam geluidsscherm met natuurlijke uitstraling biedt hoge geluidsisolatie en -absorptie 56
De koning opent het eerste snellaadplein ter wereld voor zwaar bouwmaterieel
en elektrische vrachtwagens 58
10
20

Inhoud
40
29 50
64
Specialist in tijdelijk verkeersmaatregelen 60
Grootschalige herinrichting vraagt om meer dan een ontwerp 62
Asfaltwapening van gerecyclede Nederlandse PET-flessen 64
Efficiënt slopen van drie turborotondes in gewapend beton 66
Veiligheidskundigen hoog in hiërarchie bij verbreding A9 68
Creatieve oplossingen voor complexe en integrale vraagstukken 70
Geen nieuw project meer zonder GIS 74
PROJECT A16 ROTTERDAM
Rottemerentunnel: eerste energieneutrale snelweg met tunnel op gelijkspanning ter wereld 76
Focus op de afbouwwerkzaamheden in Rottemerentunnel 78
Getrokken barrier verhoogt veiligheid in Rottemerentunnel 80
Betonconstructie Rottemerentunnel beschermd met brandwerende beplating 86
Vlamdoorslagschermen beschermen onderzijde dienstgang tijdens brand 87
Betonconstructie ‘ingepakt’ met aluminium voorzetwanden en lamellenbekleding 88
Speciale mengselsamenstellingen zorgen voor aanmerkelijk lagere CO 2
-voetafdruk 91
Intermat 2024: Parijs epicentrum voor schone bouwmachines 92
Toonaangevende Zweedse fabrikant van graafmachine-accessoires breidt activiteit in de Benelux verder uit 94
PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Een innovatief project voor waterkwaliteit en veiligheid 96
Sterk staaltje civiele bouwkunst van betonspecialist 98

Inhoud
Offshore duikervaring komt goed van pas bij Selectieve Onttrekking 100
Duurzaam met staal 102
De grootsheid van het project vereist enorme hoeveelheden bekisting 106
Veelzijdigheid en expertise in de diepten van Zeesluis IJmuiden 108
Gigantische constructie met minimale toleranties 110
Veel aandacht voor het gezamenlijke veiligheidsbesef 112
IJzersterk in steiger- en ondersteuningsconstructies 115
Waterbouwconstructies van hoge kwaliteit 116
Veelzijdig specialist in stalen hulpconstructies pakt stevig door bij de Selectieve Onttrekking 120
Prefab loopbruggen en steiger voor Selectieve Onttrekking 122
Verbreden Schipholbrug: precisieboren tussen parabolische spanwapening 126
PROJECT ZUIDASDOK
Balans vinden tussen minimale hinder, maximale veiligheid en optimale planning 130
Modelleren met 3D en Augmented Reality 134
Techniek op maat bij het plaatsen van de damwanden 136
‘Circulair slopen is een reis die we samen aangaan’ 140
Primeur met volledig elektrisch aangedreven roterende verreiker 144
Innovatief batterijsysteem als alternatief voor het aggregaat 146
De Pen: Ralph Venema, directeur van Asfalt Kenniscentrum 148
88
70 100
8

Inhoud
120
170
136
157
PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL-WAARDENBURG
Grootste laadplein voor zwaar materieel ter wereld 150
Emissieloos 9 kilometer damwand aanbrengen 152
Onder water 16.000 m 3 bagger bulldozeren 157
200.000 ton kwalitatief hoogwaardige dijkenklei 158
Aanleg van oeverbescherming bij tijdelijke loslocaties 160
Specialist in e-Mobility oplossingen verzorgt complete inrichting van XL-snellaadplein 163
Langdurige monitoring van damwandtracé 164
Unieke app helpt graafschade te voorkomen 166
GROND/WEG/WATERBOUW
GROND/WEG/WATERBOUW
GROND
WEG
WATERBOUW PLATFORM OVER CIVIELE TECHNIEK & INFRASTRUCTUUR I GWW-BOUW.NL
GROND/WEG/WATERBOUW
GRONDWEGWATERBOUW
GROND/WEG/WATERBOUW
Platform over civiele techniek & infrastructuur
jaargang 13 - 2023
oktober - november 5
GWW-BOUW.NL
5
Balkon aan
de Maas in Steyl
Zoutwaterbrievenbus bij
Zeesluis IJmuiden
Betrouwbare en veilige DC-installatie
voor Rottemerentunnel
Zuidasdok nog tot 2036
op de schop
Effi ciënte sanering dankzij zeefi nstallaties 168
Neem veiligheid mee in het ontwerp 170
THEMA GEOTEXTIEL & GEOKUNSTSTOFFEN
Permanente en natuurvriendelijke erosiebescherming van oevers 174
Bereken zelf de effectiviteit van vierde generatie geogrids 176
Onafhankelijk in testen, inspecteren en certificeren 179
Cover: Kandt B.V. aannemingsen
funderingsbedrijf /
Infra Communicatie.
Beeld: Project Zuidasdok
Amsterdam
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
gww-bouw.nl
bouwmat.eu
Infrapartners 181
9

Werken met transparant in ramen geïntegreerde touchscreens.
Vijay: “we zoeken naar allerlei innovaties die toepasbaar zijn in de bouw.”
Tekst | Wisse Kommunikatie Beeld | Bobcat
Technologie is niet de
belangrijkste aanjager
van innovatie in de bouw
Innovatie in de bouw wordt steeds belangrijker, maar volgens Vijayshekhar Nerva van het wereldwijde
innovatieteam van Bobcat is technologie niet de belangrijkste aanjager. “De bouw krijgt te
maken met een aantal grote uitdagingen zoals personeelstekort, eisen met betrekking tot duurzaamheid
en de noodzaak om de bouwprojecten sneller en goedkoper uit te voeren. Innovatie
moet een oplossing voor die problemen leveren, maar de technologie is daarvan slechts een
onderdeel.” Vijayshekhar vertelt over het innovatiebeleid bij Bobcat.
Vijayshekhar Nerva - kortweg Vijay - is verantwoordelijk
voor innovatie bij Bobcat, een
van de grootste leveranciers van compacte
bouwmachines. In dat opzicht lijkt het misschien
wat vreemd dat hij technologie niet
als het startpunt van innovatie beschouwt.
Zijn visie komt deels voort uit zijn opleiding.
Voordat hij in 2017 bij het innovatieteam van
Bobcat ging werken, studeerde hij datawetenschappen.
Een van zijn belangrijke bezigheden
bij Bobcat is het maken van data-analyses op
basis van onder meer economische ontwikkelingen
en trends. “Natuurlijk kijken we ook
naar technologie en nieuwe producten, maar
als je innovaties wilt ontwikkelen dan moet je
een goed inzicht hebben in trends en ontwikkelingen
op allerlei terreinen. De medische
industrie was bijvoorbeeld een voorloper
op het gebied van digitale diagnosetechnieken,
waarbij zowel menselijke data als data
van machines werden gecombineerd. Dergelijke
technieken zijn ook voor ons interessant.
Daarnaast kijken we naar blockchains en virtual
reality. De trends en hypes volgen elkaar
tegenwoordig in een razendsnel tempo op.
Net als er sprake is van enige acceptatie verschijnt
de volgende alweer. Het is belangrijk,
dat je uit die lawine van innovaties de echte
‘gamechangers’ kunt halen en effectief in onze
sector kunt toepassen.”
DE OVERHEID DWINGEN
“Vaak wordt er gezegd, dat wetgeving, acceptatie
en technologie de belangrijkste randvoorwaarden
voor innovatie zijn. Ik denk daar anders
over. Ik vind dat wetgeving en richtlijnen
voor bedrijven niet de drivers zouden moeten
zijn voor verandering en innovatie. Eigenlijk
moet het andersom werken. Het bedrijfsleven
moet zelf met innovaties komen, die een oplossing
zijn voor de problemen in de bouw. Als we
die eenmaal uitontwikkeld hebben, dan moeten
wij de overheid ertoe dwingen om de juiste
randvoorwaarden voor acceptatie en gebruik
te creëren. Bijvoorbeeld subsidies voor de aanschaf
van duurzame machines, zodat we de in-
10

voering daarvan een echte push kunnen geven.
En de overheid moet zorgen voor een adequate
infrastructuur om al die machines op te kunnen
laden. Dat betekent dat de opwekking van
elektriciteit echt duurzaam moet zijn en dat de
stroomvoorziening op de bouwplaatsen goed
geregeld moet kunnen worden.”
UITDAGINGEN VOOR DE BOUW
Voor Vijay moeten de uitdagingen, waarmee de
bouw te maken krijgt, het primaire uitgangspunt
voor innovatie zijn.
En uitdagingen zijn
er genoeg. Een hele
belangrijke wordt
volgens Vijay het tekort
aan personeel.
“Door de vergrijzing
verliest de bouw veel
geschoold en ervaren
personeel. Bij de jongere
generatie is er
weinig animo om in de bouw te werken. Dat
tekort aan personeel kan voor deel opgevangen
worden door autonoom werkende machines
die een deel van het werk zelfstandig uitvoeren.
Met slimme ondersteuning door digitalisering
en IT-tools kunnen zelfs bestuurders met weinig
ervaring de werkzaamheden snel en efficient
uitvoeren. Daarom besteden we ook veel
aandacht aan verbetering van het comfort in de
cabine. De bestuurder heeft te maken geluid,
trillingen en een heel dynamische omgeving, die
veel concentratie vereist. Veel chauffeurs hebben
rond hun vijftigste al lichamelijke klachten.
Door een ergonomisch optimale werkomgeving
te ontwikkelen, met een logische bediening en
moderne hulpmiddelen kun je mensen langer en
prettiger laten werken.”
‘Hoewel de technologie zeker niet het
belangrijkste uitgangspunt voor innovatie is,
zouden bouwbedrijven nieuwe technologie
sneller moeten omarmen'
DUURZAAMHEID
Vijay: “Uiteraard is ook duurzaamheid een belangrijke
uitdaging. Er komen steeds meer eisen
om duurzaam te werken en emissies te beperken.
Over een aantal jaren zullen de meeste bedrijven
verantwoording moeten afleggen over
hun prestaties en resultaten op dat gebied. Maar
ook in dit geval vind ik dat bouwbedrijven meer
zelf het voortouw moeten nemen. Je moet niet
aan duurzaamheid werken, omdat je je aan de
regels wilt houden. Je moet dat doen omdat dat
het enig juiste is. De situatie is inmiddels zo nijpend,
dat we ingrijpende maatregelen niet nog
een keer op de volgende generaties kunnen afschuiven.
Wij moeten nu al werken aan echte
oplossingen. Bovendien, de jongere generaties
stellen eisen aan de duurzaamheid van de dingen
die ze kopen en willen doen. Bedrijven die
daar niet op inspelen hebben geen toekomst.”
VIER UITGANGSPUNTEN
Bobcat hanteert voor zijn innovatie vier belangrijke
randvoorwaarden. De eerste is connectiviteit.
“We krijgen de beschikking over enorme
hoeveelheden data die voor de uitvoering van de
werkzaamheden van belang zijn, maar we genereren
op de bouwplaats
ook enorme
hoeveelheden data,
die inzicht geven over
het verloop van het
project en in de prestaties
van bijvoorbeeld
bouwmachines”, verduidelijkt
Vijay. “Al die
data moeten realtime
beschikbaar zijn, want
wat je ook doet; je hebt data nodig. Daarnaast zijn
prestaties en productiviteit van de machines van
belang. Er moeten werkzaamheden uitgevoerd
worden en die stellen bepaalde eisen aan machines.
Het maakt in principe niet uit welke technologie
je gebruikt, als het werk maar snel en op tijd
afgerond wordt. Het derde uitgangspunt is goede
kennis van het bouwterrein. Ik noem dat liever
‘awareness’. Een bouwterrein is een heel compacte
en complexe omgeving waar veel gebeurt en
waarin veel objecten aanwezig zijn. ❯
De autonome RogueX is een onderzoeks- en
ontwikkelproject van Bobcat om nieuwe
mogelijkheden voor machines te verkennen.
11

De MaxControl voor het op afstand besturen van een machine.
Bobcat besteedt veel aandacht aan een ergonomische en comfortabele werkplek.
Kennis van het bouwterrein en informatie
over de locatie van al die objecten – ook mensen
- is essentieel om het werk goed en veilig
uit te voeren. En tenslotte is duurzaamheid
van belang. Daarbij gaat het niet alleen om
emissies, maar ook om het gebruik van duurzame,
robuuste materialen bij de productie
van machines en onderhoudsvriendelijkheid,
waardoor machines langer meegaan.”
BOBCAT-INNOVATIES
Veel van de innovaties die Bobcat de afgelopen
jaren presenteerde, zijn een herkenbaar
gevolg van deze uitgangspunten. De elektrische
machines, die Bobcat de aflopen jaren op
de markt bracht, zoals de E10e en E19e graafmachines
en de volledig elektrische laders, de
T7X en de S7X, springen het meest in het
oog. Daarnaast werden de MaxControl Wifiafstandsbediening
voor machines geïntroduceerd
en MachineIQ voor de monitoring van
machines op afstand. Met die tool kan het gebruik
van machines geoptimaliseerd worden en
hij maakt predictive maintenance mogelijk.
Volgens Vijay gaat ook het verzamelen en het
gebruik van data, die een exact beeld van de
bouwplaats geven, een grote vlucht nemen.
Die data maken onder meer het manoeuvreren
met machines gemakkelijker. “Dat begon
met het verbeteren van de zichtbaarheid vanuit
de cabine met behulp van camera’s. Door
het gebruik van drones, radar en andere sensoren
kunnen we de bestuurder allerlei toepassingen
bieden om personen, andere machines,
gebouwen en infrastructuur op het bouwterrein
(zelfs boven de machine en onder de
grond) te herkennen en te ontwijken. Zelfs
de werkzaamheden op de locatie kunnen op
scherm in 3D aangegeven worden. De bestuurders
kunnen dankzij virtual reality in de toekomt
met behulp van schermen die in de ramen
geïntegreerd zijn, volledig en transparant zicht
krijgen op het werkterrein en de machine bedienen
met buttons die eveneens in de ramen
geprojecteerd worden. Met behulp van al die
data kunnen we ook (semi-)autonoom werkende
machines over het terrein laten navigeren.”
Voor CES, die begin januari 2024 in Las Vegas
gehouden wordt, kondigt Vijay een Bobcat-machine
aan, die drastisch breekt met de tradities
uit het verleden. Hij wil er nog niets over zeggen,
behalve dat de machine nog enkele stappen
verder gaat dan de RoqueX, die eerder dit
jaar op CES te zien was.
De T7X is volledig elektrisch en heeft in plaats van hydraulica elektrische aandrijfmotoren voor het heffen.
OMARMEN
Hoewel de technologie volgens Vijay zeker niet
het belangrijkste uitgangspunt voor innovatie
is, vindt hij wel, dat bouwbedrijven nieuwe
technologie sneller moeten omarmen. “Laat je
niet alleen leiden door de prijs”, adviseert hij,
“maar vraag jezelf af wat innovaties betekenen
voor het welzijn van jouw personeel, voor de
veiligheid op de bouwplaats, voor efficiënt gebruik
van materiaal en materieel, voor de productiviteit
en de duurzaamheid van het bedrijf.
Denk er eens over na hoe je zelf het meeste
voordeel uit nieuwe technologie kunt halen en
welke nieuwe technologie je zou willen hebben.
Vraag de leveranciers die technologie te
ontwikkelen en in hun machines toe te passen.
Ik zou het fantastisch vinden als ik ideeën van
ondernemers krijg, want wij gaan graag nieuwe
uitdagingen aan.” ■
12

Sfeerbeeld Infra Relatiedagen 2023.
Tekst en beeld | Easyfairs
Infra Relatiedagen 2024
draait om de inhoud
Op 6, 7 en 8 februari 2024 ontmoet de gehele grond-, weg- en waterbouw elkaar op hét kennis- en
netwerkevent van het jaar: Infra Relatiedagen! Het event brengt dit jaar een zee aan content. Dit is voor
belangrijke doelgroepen als overheden, projectontwikkelaars, architecten, waterschappen, toeleveranciers,
machinisten en (onder)aannemers de reden om een bezoek aan het event nu al te agenderen.
Meer dan 325 toonaangevende exposanten
delen hun kennis en innovatie en +14.000
professionals maken kennis met de nieuwste
trends en ontwikkelingen. Infra Relatiedagen
groeit, mede dankzij de kwalitatieve content
op het event. Hoe uit zich dat?
ZES ZONES AAN CONTENT
Een overvloed aan content op de beursvloer
van Infra Relatiedagen. Zes verschillende zones
zijn ingedeeld op de plattegrond die telkens bepaalde
thema’s dieper zullen benaderen. Kennisoverdracht
en dialoog staan hier centraal.
Dit gebeurt bijvoorbeeld met interactieve sessies,
geleid door sprekers die midden in het vak
zitten en verschillende demonstraties.
1. HET VOORTRAJECT
De eerste beursdag start met het mini-symposium
‘Het Voortraject’ in samenwerking
met Mateboer. Zes sprekers presenteren alle
belangrijke stappen voordat de eerste spade
de grond in kan. Het symposium is verdeeld in
twee blokken. Het eerste deel richt zich vooral
op de conditionering, vervolgens wordt in
het tweede blok aandacht gegeven aan het
bouwteam, het integraal project & GIS.
2. OVERHEIDSPARK
Het Overheidspark is een netwerk- en informatieplein
waar de ontmoeting tussen
overheden, aannemers en toeleveranciers
wordt gefaciliteerd. Provincies presenteren
hier hun plannen tot 2030 en praktische
vraagstukken die hieruit voortvloeien worden
met betrokkenen besproken. ❯
13

Materieelpark van Heden en Toekomst editie 2023
Maatschappelijke uitdagingen, duurzaamheidsopdrachten,
nieuwe projecten en wet- en regelgeving
zijn belangrijke pijlers voor de dialogen
die op het Overheidspark worden gevoerd.
3. OPENBARE VERLICHTINGSPLEIN
In samenwerking met TU Eindhoven wordt het
Openbare Verlichtingsplein ingericht. Dertien
exposanten presenteren de nieuwste lichtontwikkelingen.
De exposanten worden op voorhand
nauw betrokken bij de probleemstellingen
die TU Eindhoven onderzoekt. Door een bundeling
van kracht en kennis kunnen overheden
en andere betrokkenen hier hun kennis ophalen
als het gaat om Veiligheid, Circulariteit en Smart
City. Enkele deelnemers zijn Signify, Nederlands
Licht Instituut (NLI), Schréder en Swarco.
4. COLLEGE TOUR
Op Infra Relatiedagen wordt ook veel aandacht
gegeven aan de werknemers van de toekomst.
Via de College Tour worden MBO- en HBOstudenten
op een aansprekende, actieve en
laagdrempelige wijze betrokken bij de branche.
Ze krijgen gerichte informatie over producten,
bedrijven en innovaties en komen in contact
met geïnteresseerde bedrijven. Een leerrijke ervaring
voor zowel de studenten als exposanten.
5. BOUWPLAATS
VAN DE TOEKOMST
Tijdens Infra Relatiedagen 2023 is de koers
naar emissieloos materieel ingezet, maar hoe
14

Het Openbare Verlichtingsplein editie 2023.
werkt dit op de bouwplaats? Zowel vanuit
exposant als bezoeker kwam de duidelijke
vraag: Hoe gaan we elektrische machines inzetten
op de bouwplaats? Hoe moeten we
laden? Slaan we energie op?
Ondernemers krijgen voorlichting over subsidies,
kunnen de cost of operation uit laten
rekenen en worden geïnspireerd door
A-spelers in de markt voor een soepelere
overgang naar een zero emissie bouwplaats.
6. STRAATWERK PLEIN
In samenwerking met Straatwerk Nederland
wordt het Straatwerk Plein opgezet.
Op het plein ligt de focus op kennisoverdracht.
Hierbij worden verschillende lezingen
gegeven in een informele setting.
ONDERGRONDSE INFRA PLEIN
Vergeet de oogappel van dit jaar niet: Het
Ondergrondse Infra Plein. Een unieke samenwerking
tussen aannemers en opdrachtgevers
met als doel de branche in
een positief daglicht te zetten voor nieuwe
instromers van ondergrondse infra. Op dit
plein van maar liefst 600 vierkante meter
worden demonstraties, speeddates, vacatures
en netwerkmogelijkheden aangeboden.
Genoeg te beleven op Infra Relatiedagen
2024! Meer informatie rond de verschillende
zones, de exposanten en het programma kun
je vinden op www.infrarelatiedagen.nl. ■
15

Tekst | Chris Elbers Beeld | Soltegro
Digitale engineering: opmaat tot
efficiëntere, effectievere en
kostenbesparende ontwerpaanpak
Het integraal en multidisciplinair ontwerpen en realiseren van innovatieve applicaties is het specialisme
van Soltegro. Met de kernactiviteit draagt het bedrijf sterk bij aan een duurzame en vitale infrastructuur.
Eén van de diensten waarmee dat gebeurt en waarop de onderneming steeds nadrukkelijker focust, is
digitale engineering. Een breed uitgerolde basis die het ontwerpen en beheren van projecten en systemen
flink verbetert en resulteert in een gesmeerd lopend en kostenbesparend automatiseringsproces.
De consistentiecheck wordt automatisch, maar de afstemming blijft mensenwerk.
16

Digitale engineering richt zich op het toepassen
van digitale technologieën en methoden
rondom het ontwerpen, modelleren, analyseren
en beheren van complexe systemen en
projecten. De dienst combineert traditionele
engineeringsprincipes met geavanceerde digitale
tools en software. Het doel daarbij is glashelder:
efficiëntere én effectievere processen.
Binnen Soltegro is een team van specialisten
er dagelijks intensief mee bezig. Sterker nog,
de inzet van digitale engineering behoort al
een tijdje tot de speerpunten van het bedrijf.
Een koers die voortkomt uit bittere noodzaak,
zo menen mededirecteur Franc Fouchier
en systeemarchitect Rob de Jong.
ONVOLDOENDE AANSLUITING
"Je ziet op dit moment de situatie dat de tools
en modellen die vanuit diverse ontwerpdisciplines
worden ingebracht niet goed op elkaar
aansluiten", aldus Frank. "Of het nu gaat om
civiele techniek, IA&E, werktuigbouwkunde
of staal: overal wordt een andere gereedschapskoffer
gebruikt. Wanneer deze disciplines
elkaar in de praktijk ontmoeten, resulteert
dit in veel duplicatie van informatie
en handwerk om de verschillende modellen
actueel te houden. Daarnaast ontstaan er
de nodige inconsistenties tussen de diverse
modelvarianten. Een ongewenste situatie die
tijdens het actueel houden van de ontwerpinformatie
de nodige risico's met zich meebrengt.
In de realisatiefase, maar zeker ook
tijdens het gebruik, beheer en onderhoud.
Het is een problematiek die als gevolg van
de toenemende complexiteit van systemen
alleen maar groter wordt. Actie is dus geboden.
Vooral in termen van een betere samenwerking
en communicatie."
Hub-spoke architectuur van geïntegreerde modellen.
maar ook de logistiek en bouwfasering in
het geheel mee te nemen. Pas dan beschik
je over een alomvattend raamwerk waarmee
je door gebruikmaking van nieuwe digitale
middelen als AI en Virtual Reality ontwerp,
realisatie en operatie optimaal kunt ondersteunen.
Een resultaat waarbij elke projectbetrokkene
is gebaat." ■
ALOMVATTEND
De oplossing ligt volgens Soltegro in digitale
engineering. Niet door alle projectinformatie
onder te brengen in één complex en omvangrijk
monolithisch model, maar juist door
de modelscope op te delen in een serie kleinere
modellen. Binnen de hierdoor ontstane
opzet is het volgens Rob zaak om vervolgens
de formele onderlinge relaties duidelijk te
beschrijven en te onderhouden. "Wanneer
je de modellen van de betrokken disciplines
via deze formele relaties integreert, werk je
samen aan een alomvattend begrip van het
systeem en ontstaat de mogelijkheid om een
aantal ontwerptaken te automatiseren. En
dat vertaalt zich tijdens het systeemontwerp
en het onderhouden ervan in meer efficiency,
effectiviteit en kostenbeheersing. Daarbij
is het wél belangrijk om niet alleen de technische
scope van een project uit te werken,
Rob de Jong is als systeemarchitect bij Soltegro onder meer verantwoordelijk voor het ontwerp van complexe systemen.
17

Tekst | Chris Elbers Beeld | CloudPiling
Scherper infrastructureel
presteren begint met
databaseondersteund inzicht
Kostenbesparend en milieuvriendelijk
In de eerste GWW-editie van 2023 presenteerden we CloudPiling, de vanuit het Belgische Brugge
opererende softwareontwikkelaar. Het bedrijf levert met het gelijknamige softwarepakket een
compleet platform waarmee onder meer paalfunderingen, grondkeringen en ankers snel en
optimaler berekend kunnen worden. De daaruit verkregen informatie is niet alleen bruikbaar tijdens
de ondergrondse klus zélf, maar ook wanneer in een later stadium rondom de betreffende site
aanvullende infrastructurele werkzaamheden worden gerealiseerd. Een welkome meerwaarde.
Beheren en bewaren van funderingsontwerpen zonder extra administratieve belasting.
18

Michelle Vanhove en Thomas Zwaenepoel,
de gezichten van CloudPiling, hebben niet alleen
verstand van software. Ook de markt
waarin ze actief zijn, staat helder op hun
netvlies. Zeker als het gaat om de behoeften
die er spelen en de ontwikkelingen die
er gaande zijn. "De laatste tijd gaan er vooral
in Nederland stemmen op om de data van
ondergrondse bouwwerken, funderingen en
waterkeringen centraal vast te leggen en toegankelijk
te maken voor marktpartijen", vertelt
Thomas. "Een veel gehoorde suggestie
is om dat te doen via een soort registratieplatform
van de overheid. Is het eerste idee
prima, het tweede vinden we bepaald géén
goed plan. Simpelweg omdat wij van mening
zijn dat de ontwerpsoftware die voor dergelijke
toepassingen wordt ingezet een verplichte
en volwaardige databaseondersteuning
zou moeten hebben. Zodat alle gegevens ook
in de toekomst verzameld worden en beschikbaar
zijn op het moment dat er in de
buurt van het betreffende object infrastructurele
werkzaamheden worden uitgevoerd."
GEEN DATA = OVERDIMENSIONERING EN DUS ONNODIGE KOSTEN
Dat het ontbreken van complete cloudbased data over de fundering van
een gebouw behoorlijk in de papieren kan lopen, bewijst de opdracht die
CloudPiling in Oostende uitvoerde. In dit geval wilde de klant een appartement
met een parkeerkelder bouwen naast een vijf etages tellend appartement.
Hierbij ontstond de vraag of dit appartement op palen of op enkel een
staalconstructie was gefundeerd. "De informatie hierover was bij niemand
bekend", zegt Thomas. "We hebben op de mogelijke scenario's dan ook twee
ontwerpen gemaakt. Omdat de opdrachtgever geen risico wilde lopen én er
toen nog geen cloud database bestond, heeft hij uiteindelijk voor de duurste
oplossing gekozen. Ongunstig voor zijn portemonnee en onze planeet."
praktijk te veel giswerk over welke funderingstechnieken
destijds geplaatst werden",
legt Michelle uit. "Wanneer je dit voor elk
project opnieuw wél exact in kaart zou kunnen
brengen, dus zonder toevalstreffer, kun
je scherper of liever het strikt noodzakelijke
ontwerpen en hoeven er minder aannames
gemaakt te worden. Voordelen die zich vertalen
in flinke kostenbesparingen qua uren,
beton en staal. En wat nog meer telt: dankzij
die verminderde CO 2
-footprint vaart ook
het milieu er wel bij." ■
‘Meer transparantie
en minder aannames’
MEER TRANSPARANTIE,
MINDER AANNAMES
Snel en gemakkelijk terugkijken op de materie
wanneer daar behoefte aan is. Zónder
dat dit leidt tot een extra administratieve
belasting voor de industrie. Het vormt de
kern van het betoog van de gezichten van
CloudPiling. En het kan allemaal met de
door hen ontwikkelde cloudgebaseerde
softwareoplossing. Voor alle funderingswerkzaamheden
die op een locatie ooit zijn
of nog worden uitgevoerd. "Vaak is er in de
Situatie indien het gebouw op palen gefundeerd was (28,2 kilogram per wapeningskooi).
GEOTECHNIEKDAG
AMERSFOORT
Tijdens de Geotechniekdag,
tweejaarlijks georganiseerd door de
KIVI-afdeling Geotechniek, is ook
CloudPiling (behorend tot de laatste
drie finalisten voor de Cobouw Award
Digitalisering) weer aanwezig. Iedereen
is op donderdag 16 november van
harte welkom op de stand in De Flint
in Amersfoort. Heb je al vooraf een
vraag? Neem dan gerust contact op
met Michelle Vanhove.
Situatie indien het gebouw op staal gefundeerd was (157 kilogram per wapeningskooi). Wegens gebrek aan
data werd deze oplossing uitgevoerd.
19

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Tekst | Roel van Gils Beeld | Dijkzone Alliantie
Zelfsluitende Waterkering
Steyl-Maashoek
De kracht van eenvoud
In het pittoreske Steyl aan de Maas wordt gebouwd aan een wereldprimeur. Om het Limburgse
kloosterdorp en achterland in de toekomst te beschermen tegen hoogwater, realiseert Dijkzone
Alliantie in opdracht van Waterschap Limburg een unieke zelfsluitende Vlotterkering ® . Een kering
die op deze schaal uniek is in de wereld, maar volgens zijn makers straks uitblinkt in eenvoud. Als
‘bijvangst’ krijgt het kloosterdorp er ook nog een prachtig verblijfsgebied bij: een balkon aan de Maas.
Waterschap Limburg werkt momenteel aan
tientallen dijkversterkingsprojecten binnen het
landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma.
Eén daarvan is het tracé ter hoogte van de
Maashoek in Steyl dat een aantal jaren geleden
op grond van de nieuwe veiligheidsnormering
werd afgekeurd op onder andere hoogte en piping.
“In het verleden is hier gekozen voor een
waterkering met een vorm van zichtbehoud
ter hoogte van het dorpsplein, omdat Steyl is
aangemerkt als beschermd dorpsgezicht. Bij
hoogwater werd hier met man en macht een
demontabele kering geplaatst. Een enorme logistieke
operatie en bovendien foutgevoelig”,
weet John Roubos, Technisch Manager Dijkver-
sterking bij Waterschap Limburg. “Daarnaast
was de bestaande keermuur zo slecht dat bij
hoogwater het gebied binnendijks, dus ook het
dorpsplein, onder water gezet moest worden
om zo tegendruk voor de Maas te creëren. Een
situatie die niet langer houdbaar was.”
FAALKANSANALYSE
Een dijkversterkingsproject is altijd maatwerk,
vervolgt John. “De keuze hangt natuurlijk af van
de eisen rond hoogwaterveiligheid, maar het
moet ook passen in de omgeving én het geheel
moet bovenal super betrouwbaar zijn. Omdat
hier sprake is van een beschermd dorpsgezicht
was een groene dijk geen optie en moest er
dus een ontwerp komen waarbij de kering in
rusttoestand het pittoreske dorpsgezicht niet
belemmert. Daarom ontstond het concept
op basis van een zelfsluitende kering. Varianten
van dit type bestaan al in kleinere vorm,
maar om het systeem toepasbaar te maken
voor Steyl-Maashoek was een enorme schaalsprong
nodig.” Richard Mooiman, Contractmanager
Dijkversterking bij Waterschap Limburg,
vult aan: “Als opdrachtgever moesten we dus
iets bedenken waar we heel duidelijk de markt
bij nodig hadden. Daarom heeft er een marktconsultatie
plaatsgevonden, een aanbesteding
op basis van een concurrentiegerichte dialoog.
Drie partijen hebben vervolgens een ontwerp
20

PROJECT STEYL-MAASHOEK
In het pittoreske Steyl aan de Maas wordt gebouwd aan een wereldprimeur, een unieke zelfsluitende Vlotterkering®.
uitgewerkt van een zelfsluitende kering waarbij
ze via een faalkansanalyse moesten aantonen
dat het ontwerp voldeed aan de zeer strenge
betrouwbaarheids- en waterdichtheidseisen.
Vanuit Waterschap Limburg waren we erg verrast
over de inzending van Dijkzone Alliantie
met een horizontaal liggend en scharnierend
opdrijvende Vlotterkering ® waarin techniek en
esthetica elkaar op verrassende wijze versterken
en waarmee tevens een extra openbare
verblijfsruimte wordt gecreëerd.”
AWARD-WINNING CONCEPT
Ploegam en Dura Vermeer vormen al tien
jaar de Dijkzone Alliantie en hebben in het
verleden al diverse dijkversterkingsprojecten
succesvol uitgevoerd, zoals Ruimte voor de
Waal, gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum
en dijkversterkingsproject Tiel-Waardenburg.
“We omringen ons voor elk project met vaste
partners en specifi ek voor Steyl-Maashoek
is daar Hollandia Infra aan toegevoegd, een
toonaangevende partij op het gebied van waterkerende
objecten”, zegt Ivo van Peer, Projectmanager
bij aannemerscombinatie Dijkzone
Alliantie Steyl - Maashoek. “We waarderen
het enorm dat Waterschap Limburg ons de
kans en ruimte heeft gegeven om onze variant,
die niet zo bekend was, verder uit te
werken.” Richard antwoordt: “Als je kiest
voor innovatie, dan moet je niet alles dichttimmeren.
Anders lukt het niet.” Het concept
van de zelfsluitende waterkering is overigens
een verdere uitwerking van het award-winning
concept Vlotterkering ® . Het is een idee
van Gerard Jansen en Jan Vermond (Vlotterkering
B.V.) naar aanleiding van een Europese
prijsvraag van het Hoogheemraadschap van
Delfl and in 2007 om mensen en bedrijven te
laten meedenken over een alternatieve oplossing
voor een verticale kering of grondwal, die
aan alle gebieds- en veiligheidseisen voldoet.
De kering bestaat uit gekoppelde horizontaal
scharnierende kleppen voorzien van een EPSlichaam
die zijn gesitueerd boven een betonnen
bak. Bij hoogwater loopt de bak vol met
water en scharniert de klept volledig autonoom
naar zijn kerende hoogte.
De bedenkers van het systeem zijn trots dat de
Vlotterkering ® nu werkelijkheid wordt. “Na zeventien
jaar van vallen en opstaan en een niet
loslatende vastberadenheid, zijn we blij verheugd
dat de Vlotterkering ® er gaat komen. ❯
De kracht van deze oplossing is dat er tijdens normale omstandigheden een extra
openbare verblijfsruimte wordt gecreëerd, letterlijk een balkon aan de Maas.
De kering zal grofweg eens per vier jaar sluiten, maar het weer laat zich natuurlijk
niet voorspellen.
21

PROJECT STEYL-MAASHOEK
‘Vanuit Waterschap Limburg
waren we erg verrast over de inzending
van de alliantie waarin techniek en esthetica
elkaar op verrassende wijze versterken’
Bij hoogwater loopt de bak vol met water en scharniert de klept volledig autonoom naar zijn kerende hoogte.
Terugkijkend is het een uitzonderlijke prestatie
om van een idee een te realiseren product te
maken, waarbij ook wij betrokken zijn gebleven.”
HOOGWATER
VEILIGHEIDSINNOVATIE
In 2010 is Dijkzone Alliantie een samenwerking
aangegaan met het bedrijf Vlotterkering
B.V. en is er een proefopstelling gebouwd in
Hoek van Holland van 80 centimeter hoog
en 40 meter lang. “De opstelling is aan een
omvangrijk testprogramma onderworpen en
heeft alle tests glansrijk doorstaan. Reden om
de Vlotterkering ® als zodanig in ons productportfolio
op te nemen als mogelijk alternatief
voor een klassieke dijkversterking. Met dat
concept hebben we ook meegedaan in de
tender voor Spakenburg, maar helaas niet gewonnen”,
erkent Ivo. “Daarna is het concept
op kleinere schaal gebouwd in de proeftuin
van de TU Delft als hoogwater veiligheidsinnovatie.”
Daar bleef het niet bij, want het concept
werd steeds verder gefi netuned om de
volgende stap te kunnen maken. “Op het moment
dat dijkversterking Steyl-Maashoek op
de markt kwam, besloten we als Dijkzone Alliantie
om verder op te schalen en de kennis en
expertise van Hollandia Infra erbij te betrekken.
Vanuit de proeftuin wisten we namelijk
dat de Vlotterkering ® niet helemaal lekdicht
was. Het concept voldeed zodoende (nog)
niet aan de hoge lekdichtheidseisen die Waterschap
Limburg stelde. Een uitdaging dus.”
OMGEKEERDE SLUISDEUR
Het tracé van dijkversterking Steyl-Maashoek is
ongeveer 230 meter lang, waarvan 138 meter
wordt uitgevoerd als een zelfsluitende kering met
aan weerszijden twee zelfsluitende coupures. De
waterkerende hoogte bedraagt circa 3 meter.
Om de functionele eisen aantoonbaar te maken,
is op het terrein van Hollandia Infra in Krimpen
aan den IJssel al tijdens de aanbestedingsfase een
mock-up van de kering gebouwd op ware grootte
in lengterichting, de kerende hoogte. Anton van
Kooij, senior constructeur bij Hollandia Infra zegt:
“Het concept van de vlotter is in feite een omgekeerde
sluisdeur, die volgens de specifi caties van
Waterschap Limburg hermetisch moet afsluiten.
Reden voor Hollandia om Trelleborg Infrastructure
in te schakelen, specialist in rubberafdichtingen,
en al vele decennia een vaste partner van
ons. De gebundelde kennis is gebruikt om het
ontwerp verder te optimaliseren en telkens opnieuw
te testen in de mock-up. Het was echt een
proces van trial and error, waarbij de mock-up
ook steeds werd aangepast om te voldoen aan
de hoge lekdichtheidseisen.” John geeft toe dat
De kering bestaat uit gekoppelde horizontaal scharnierende kleppen voorzien van een EPS-lichaam die zijn
gesitueerd boven een betonnen bak.
22

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Hollandia Infra is druk bezig met de productie van de stalen kleppen.
het waterschap hoog heeft ingezet. “Dat mag ook
best in een dergelijk innovatietraject waarbij gezamenlijk
wordt gewerkt aan een super betrouwbare
kering”, vindt hij. “We kijken dan ook met enige
bewondering terug op hoe Dijkzone Alliantie dit
traject met volharding is aangevlogen, waarbij telkens
werd gezegd: het kan nóg beter.”
BALKON AAN DE MAAS
De vereiste betrouwbaarheid voor het sluiten van
de klepkering is gigantisch hoog. De kering mag in
theorie slechts eens in de 100.000 jaar falen door
niet-sluiten. “Het aantoonbaar maken daarvan is
een uitdaging”, weet ook John. “De gekozen oplossing
blinkt echter uit in technische eenvoud met
componenten die feitelijk niet kúnnen falen. Zelfs
in het zeer onwaarschijnlijke geval dat de lagers
van een klepdeel zouden weigeren, wordt dit deel
door de waterdruk op de naastgelegen klepdelen
omhoog bewogen en zal de kering volledig sluiten.
De kracht van deze oplossing is bovendien dat er
Om de functionele eisen aantoonbaar te maken,
is op het terrein van Hollandia Infra in Krimpen
aan den IJssel al tijdens de aanbestedingsfase een
mock-up van de kering gebouwd.
Het doel is om de kering vóór het nieuwe hoogwaterseizoen op 15 oktober 2024 waterveilig te hebben.
tijdens normale omstandigheden een extra openbare
verblijfsruimte wordt gecreëerd, letterlijk
een balkon aan de Maas.” Stephan Kweens, Technisch
Omgevingsmanager bij aannemerscombinatie
Dijkzone Alliantie: “Techniek en ruimtelijke
kwaliteit komen samen in dit bijzondere project.
De kering fungeert als buitendijkse vlonder, een
mooie plek om overheen te wandelen en te genieten
van het uitzicht over de Maas. Tegelijk zorgt
het voor meer privacy voor de mensen die aan
het water wonen, omdat het ‘recreatiegebied’
zich aan de buitenzijde van de kering bevindt. Een
win-win voor alle partijen.”
MILLIMETERWERK
Inmiddels is de uitvoering gestart. Dijkzone Alliantie
heeft vóór het hoogwaterseizoen een
damwand op overhoogte aangebracht die fungeert
als kwelscherm én de kerende functie
tijdelijk overneemt. Na oplevering van de kering
wordt de overhoogte afgebrand. “Op die
manier is Steyl-Maashoek ook gedurende de
werkzaamheden beschermd tegen hoogwater
en kunnen we de bestaande kering slopen voordat
de nieuwe kering gebouwd is”, zegt Stephan.
“Vervolgens brengen we de funderingspalen aan
en wordt de betonnen bak gemaakt met uitsparingen
voor de scharnierpunten van de stalen
kleppen. Het is echt millimeterwerk.” Anton
heeft er alle vertrouwen in en vult aan: “We
hebben een speciale mal gemaakt die overeenkomt
met de vereiste maatvoering en bevestigingspunten
in de betonnen bak. Bovendien
kunnen we een kleine tolerantie nog wel opvangen
in de constructie. Zo zijn we voorbereid om
mogelijke afwijkingen vooraf te elimineren.”
Het doel is om de kering vóór het nieuwe hoogwaterseizoen
op 15 oktober 2024 waterveilig te
hebben. De officiële oplevering, waarbij het buitengebied
volledig is ingericht, is gepland voor
eind 2024. “De kering zal grofweg eens per vier
jaar sluiten, maar het weer laat zich natuurlijk niet
voorspellen”, stelt Richard terecht. John tot besluit:
“Daarnaast wordt de kering één keer per
jaar getest volgens het veiligheidsprotocol van
Waterschap Limburg en vermoedelijk ook nog
minstens één keer per jaar geactiveerd voor demonstratiedoeleinden.
De belangstelling is groot,
ook vanuit het buitenland.” ■
23

Onderscheidend door Kennis & Kunde
Foto boven
De 2 verticale segmentdeuren voor stormvloedkering Boston Barrier, klaar
om verscheept te worden. Verpakt in 2 halve vlaggen als symbool voor de
Nederlands-Britse samenwerking op het gebied van waterkeringen.
Foto’s rechts
(L) De Maeslantkering en (R): plaatsing van de radiale segmentdeur voor Boston Barrier
SPECIALIST IN BRUGGEN, SLUIZEN EN
(STORMVLOED)KERINGEN
Als specialist en producent van op het gebied van (bewegend) staal, draagt Hollandia bij aan de hoogwaterveiligheid
in Nederland en daarbuiten. Hollandia Infra en zusterbedrijf Hollandia Services bieden gezamenlijk
een unieke scope in de wereld van complexe staal- en werktuigbouwkundige (water)werken zoals bruggen,
sluizen, stuwen, (stormvloed)keringen en specials. Van ontwerp, fabricage en montage tot aan renovatie
en (groot) onderhoud op het gebied van: Staalconstructies, WTB, E&I en Hydrauliek. Benieuwd aan welke
projecten wij werken? Of samen met ons mooie projecten realiseren? Kijk snel op onze website.
www.hollandiainfra.nl

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Visualisatie van de staalconstructie van klep.
Productie van de zelfsluitende waterkering bij Steyl Maashoek in de fabriek van
Hollandia. Hier in beeld de eerste van de twaalf geschakelde kleppen in aanbouw.
Tekst | Roel van Gils Beeld | Hollandia Infra
Expert in het bouwen
van waterkeringen
Het is niet heel toevallig dat Ploegam en Dura Vermeer vanuit de Dijkzone Alliantie voor de bouw van
de Vlotterkering ® in Steyl-Maashoek een samenwerking hebben met Hollandia Infra. De firma uit Krimpen
aan den IJssel, onderdeel van de Hollandiagroep, geldt als dé specialist in het ontwerp en de realisatie
van complexe staalbouwkundige water- en bewegingswerken en bruggen in binnen- en buitenland.
Iconische waterkerende objecten zoals de
Maeslantkering, de Hollandsche IJsselkering en
de (renovatie van de) Hartelkering, het komt allemaal
uit de koker van de Hollandiagroep. Sinds
de overstromingen in 2013 aan de oostkust van
Groot-Brittannië is het bedrijf ook een vaste
partner van Environment Agency (de Britse Rijkswaterstaat,
red.) voor het bouwen van waterkeringen
in de monding van de grote rivieren aldaar.
Zonder uitzondering allemaal
inventieve objecten.
De stormvloedkering van
Ipswich was de eerste.
“Hier hadden we nog geen
leidende rol aangezien het
ontwerp door de civiele
aannemer was gemaakt”,
zegt Rob Schippers, projectmanager
bij Hollandia
Infra. “We hadden echter
zoveel aanmerkingen en verbeterpunten op het
ontwerp dat we het daaropvolgende project, de
Boston Barrier, rechtstreeks in opdracht kregen
en ook het ontwerp mochten verzorgen.” Dat
smaakte blijkbaar naar meer, want inmiddels
heeft Hollandia Infra ook de hoogwater kerende
sluisdeuren voor de Tilbury Docks geleverd die
inmiddels duizenden huizen en bedrijven in de
omgeving beschermen tegen hoogwater.
GESCHAKELDE KLEPPEN
Ook Nederlandse opdrachtgevers weten Hollandia
Infra te vinden, zeker als de zaken wat
complexer worden. “Voor de Vlotterkering ® bij
Steyl-Maashoek is onze taak 2-ledig”, zegt Rob
‘Iconische waterkerende objecten zoals de
Maeslantkering, de Hollandsche IJsselkering
en de (renovatie van de) Hartelkering, het
komt allemaal uit onze koker’
Schippers, projectmanager bij Hollandia Infra.
“Enerzijds het aantoonbaar maken van de waterdichtheid
en anderzijds het ontwerpen, produceren,
monteren en werkend opleveren van de
kleppen. Dat eerste is gebeurd aan de hand van
een mock-up op ware (kerende) grootte van 3
meter op onze werf in Krimpen aan den IJssel.
Dat heeft best wat tijd en energie gekost, maar
gezamenlijk hebben we op deze wijze Waterschap
Limburg aangetoond dat we de beoogde
lekdichtheid kunnen garanderen.” Het concept
van de zelfsluitende kering gaat uit van twaalf geschakelde
kleppen - met elk drie drijflichamen -
die middels een rubberafdichting van Trelleborg
verbonden worden tot één opdrijvend geheel.
“Voor de kopse kanten
produceren we twee
poortkeringen, ook met
elk een drijflichaam en rubberafdichting.
Omdat de
klep scharnierend is, zorgt
dat voor veel vervorming
van de rubberafdichtingen
in de hoeken. Het is samen
met Trelleborg echt een
zoektocht geweest om het
concept te optimaliseren en te finetunen.”
De kleppen worden op dit moment geproduceerd
door Hollandia Infra. Volgens planning
worden ze in het tweede kwartaal van volgend
jaar gemonteerd in Steyl. ■
25

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Tekst | Roel van Gils Beeld | Fugro
Een dijk van een rol voor
dé Geo-data specialist
Bij een dijkversterkingsproject is inzicht in de bodemgesteldheid natuurlijk cruciaal. Niet vreemd dus dat
Geo-data specialist Fugro al sinds jaar en dag partner is van de Dijkzone Alliantie. Gezien de specifieke
situatie en unieke oplossing bij de dijkversterking Steyl-Maashoek is de bijdrage van de specialist in
bodemonderzoek en geotechnisch ontwerp bovengemiddeld groot en ook nog eens ontzettend divers.
"De Dijkzone Alliantie – een bouwcombinatie van Ploegam, Hollandia
Infra en Dura Vermeer in samenwerking met Vlotterkering BV – maakt al
jarenlang gebruik van onze expertise. Samen hebben we al diverse dijkversterkingsprojecten
door heel Nederland gerealiseerd", begint Arend
Pool, Senior Adviseur Waterbouw bij Fugro. “Het project in Steyl-Maashoek
is toch wel een bijzondere in dat rijtje. De Dijkzone Alliantie heeft
immers de innovatieve zelfsluitende Vlotterkering ® ontwikkeld, die voor
het eerst op deze schaal is toegepast.” Fugro is dan ook al sinds de aanbesteding
betrokken bij het project. “Zo hebben we de Dijkzone Alliantie
in de aanbesteding onder meer ondersteund met advies op geotechnisch
gebied, aangaande stabiliteit en oeverbescherming. En vanuit onze
expertise met waterkerende objecten hebben we ook advies gegeven
over een zo robuust mogelijk ontwerp van de klepconstructie.”
DUURZAME OPLOSSING
In de aanbestedingsfase heeft Fugro ook geohydrologisch onderzoek uitgevoerd.
Het voor piping aan te brengen scherm voor het Maaswater
vormt namelijk een barrière voor het wegstromend grondwater naar
de Maas. “Dit onderzoek is bedoeld om een ruwe indicatie te krijgen
van de impact van de kering op het achterland”, zegt Robin Lomulder,
Senior Adviseur geohydrologie bij Fugro. “We kwamen destijds al tot de
conclusie dat de aanleg van het project en de uiteindelijke realisatie van
het pipingscherm zonder al te veel aanvullende maatregelen mogelijk is,
waarbij met bemaling gewerkt kan worden in plaats van allerlei additionele
hulpconstructies.” Na gunning is een aantal peilbuizen geplaatst
om nog beter de relatie tussen de Maas en de grondwaterstand vast
te leggen. “Waterschap Limburg had ook nog meetdata van een drietal
hoogwatergolven. Met al die data en actuele gegevens konden we aantonen
dat een hoogwatergolf bij het overgrote gedeelte van de kering
geen negatief effect heeft op de grondwaterstand in het achterland. Daar
waar het wel het geval is, plaatsen we in de nieuwe situatie een drainagekoffer
om de grondwaterstand kunstmatig te beheersen en kelders
dus niet volstromen. Met deze methode worden omvangrijke ingrepen
voorkomen, zoals het aanbrengen van damwandschermen rond kelders.
Het is daarmee ook een uitermate duurzame oplossing.”
ONTWERP MET BEHULP VAN MOCK-UP
De Dijkzone Alliantie heeft op basis van het ontwerp een mock-up gemaakt
van de Vlotterkering ® . Ook hier had Fugro een belangrijke rol, vooral om
de werking ervan met metingen aantoonbaar te maken. Vervolgens hebben
de experts van Fugro samen met de constructeurs de fundering van
de kering ontworpen. “De constructie moet hoogwater keren, maar al dat
water tegen de klep brengt grote horizontale krachten met zich mee. De
bak wordt als het ware opzij geduwd”, verduidelijkt Milan Hinborch, Senior
Adviseur Waterbouw bij Fugro. “Het is dan belangrijk om te weten welke
krachten er op de bak, de damwand en funderingspalen komen en hoeveel
tegendruk de grond achter die constructie geeft. Al die data hebben we
ingewonnen en vervolgens in software gemodelleerd. Een belangrijk onderdeel
was de interactie tussen de geotechnische en constructieve modellen.
Vervormingen en veerstijfheden uit het eindige elementenmethode-model
(EEM-model) vormden de input voor de berekeningen van de betonnen
palen en draagconstructie die door de constructeurs is berekend. Door in
ERT-metingen inclusief sonderingen langs huidige keermuur.
Berekende vervormingen tijdens hoogwater. (PLAXIS-model)
26

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Voorbereidende werkzaamheden.
meerdere ontwerploops verschillende ontwerpvarianten te analyseren, is er
een ontwerpvariant gekozen waar de vervormingen van de constructie bestaande
uit een betonnen bak en stalen kleppen beperkt blijven.”
GRONDVERBETERING
Een grondverbetering was onderdeel van de oplossing. Uit grondonderzoek
bleek dat de ondergrond zeer heterogeen is. Sonderingen tonen
grote onderlinge verschillen op korte afstand van elkaar. Onder een deel
van de nieuw aan te leggen kering bevindt zich een relatief dik kleipakket.
Dit is het gevolg van kleiafzettingen in een oude stroomgeul van de Maas.
Deze bodemopbouw bleek maatgevend voor de krachten in de constructie.
Fugro heeft daarom uitgebreid bodemonderzoek uitgevoerd om de
hele kleigeul in kaart te brengen. “Daarvoor hebben we naast sonderingen
ook speciale technieken ingezet, zoals elektrische weerstandstomografie
(ERT) en zelfs multi-channel analysis of surface waves (MASW), een seismische
techniek die aan de hand van dichtheidsverschillen in verschillende
grondlagen de mate van trillingen meet”, zegt Arend. “We wilden namelijk
de bodemopbouw tot 20 meter diepte in kaart brengen en niet alle geofysische
technieken gaan zo diep. Zo hebben we een lijn van meetpunten uitgezet
en op basis hiervan een lengte- en dwarsprofiel opgebouwd.” Milan
vult aan: “Omdat uit onze modellen bleek dat de slappe kleilaag bepalend
was voor het gedrag van de constructie, hebben we een grondverbetering
toegepast onder en achter de constructie, waarbij de kleilaag wordt afgegraven
tot één meter onder de vloer van de bak en vervangen wordt door
zand. Zo wordt het gedrag van de constructie betrouwbaarder.”
Grondwaterstand tijdens hoogwater met invloed drainage. (resultaat modelstudie)
In dit project blijft de grondbalans zoveel mogelijk gesloten, wat betekent
dat zo min mogelijk grond wordt aan- en afgevoerd. Fugro verzorgt hiervoor
advies en geavanceerde en routinekeuringen in het eigen laboratorium.
Arend: “De klei die wordt afgegraven voor de grondverbetering
wordt straks weer ingezet voor de bekleding van het buitentalud. Ook de
vrijkomende breuksteen wordt door ons gekeurd voor hergebruik. Alleen
dat al leidt tot een CO 2
-besparing van 234 ton (vergelijkbaar met twee
trans-Atlantische retourvluchten), nog los van de vele andere duurzame
oplossingen die zijn aangedragen.” Dit project toont opnieuw het veelzijdige
karakter van Fugro als Geo-data specialist in het uitvoeren, analyseren
en adviseren op basis van bodemonderzoek. ■
Realisatie oeverbestorting van breuksteen.
ERT-metingen langs buitendijks fietspad.
27

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Tekst | Roel van Gils Beeld | Trelleborg Infrastructure
Unieke combinatie van
afdichtingsprincipes maken
zelfsluitende kering lekdicht
Het waterdicht maken van een waterkering is voor Trelleborg Infrastructure bij wijze van spreken
de ‘normaalste zaak van de wereld’. Dat geldt echter niet voor de Vlotterkering ® bij de dijkversterking
Steyl – Maashoek. Hier spelen andere krachten. Letterlijk en figuurlijk. Toch weten de experts
van Trelleborg ook voor dit ‘huzarenstuk’ een rubberafdichting op maat te fabriceren, waarbij
gebruik wordt gemaakt van een niet eerder vertoonde combinatie van afdichtingsprincipes.
De Vlotterkering ® bij Steyl – Maashoek bestaat
uit een serie stalen kleppen die naarmate het
waterpeil stijgt, vanuit een betonnen bak autonoom
omhoog bewegen. “We zijn door Hollandia
Infra (als combinant van de Dijkzone Alliantie)
gevraagd om ons licht te laten schijnen op
de benodigde afdichtingsprincipes die de kering
uiteindelijk voldoende lekdicht maken”, begint
Bob Rijnders, Global Sales Manager bij Trelleborg.
“Het gaat in principe om drie verschillende
rubberafdichtingen: tussen de stalen kleppen
onderling, aan de onderzijde tussen de kleppen
en de statische bakconstructie en een afdichting
voor de hoekpunten.”
MOEILIJKE KNOOPPUNTEN
Trelleborg is gewend aan het realiseren van maatwerk
rubberafdichtingen. “De producten die wij
leveren, kan je nergens van de plank halen”, zegt
Olivier Schuringa, Design Engineer bij Trelleborg
Infrastructure. “We voelen ons comfortabel genoeg
om bij een dergelijk project samen met de
klant, in dit geval Hollandia Infra, een ontwerptraject
in te gaan om uiteindelijk een object zoals nu
de Vlotterkering ® voldoende lekdicht te krijgen.
Daar zijn wij goed in en ligt onze toevoegde waar-
de.” Neemt niet weg dat het de Design Engineers
bij Trelleborg heel wat denkkracht en rekenwerk
heeft gekost om de moeilijke knooppunten, met
name op de hoekpunten, lekdicht te maken volgens
de door Waterschap Limburg gestelde eisen.
HOEKOPLOSSING
Trelleborg levert verschillende afdichtingsprincipes.
“Voor de Vlotterkering ® combineren we
twee afdichtingsprincipes, namelijk een membraanafdichting
met een zelf activerende afdichting”,
legt Bob uit. Olivier vult aan: “Het mooie
aan dit project was dat Hollandia Infra ons al in
een vroeg stadium heeft ingeschakeld, zodat we
samen het ontwerp konden optimaliseren. Het
heeft geresulteerd in een membraan seal tussen
de betonnen bak en de kleppen, terwijl tussen
de kleppen onderling is gekozen voor een
ander type membraan seal die meer beweging
aan kan. De waterdichting op de hoekpunten
hebben we opgelost door een combinatie van
een membraan- en lipseal met daaraan een
flexibele ‘pees’ die gecomprimeerd wordt als de
klep omhoog beweegt en zodoende de afdichting
realiseert.” De compressie van het hoekstuk
luisterde nauwer dan in eerste instantie werd
verwacht. Het gelijkmatig comprimeren van de
‘pees’ over het afdichtvlak was daardoor een
uitdaging op zichzelf, maar is door de gecombineerde
kennis van Trelleborg en Hollandia Infra
met een robuust ontwerp opgelost.”
PRACHTIG SAMENSPEL
De afdichtingsmethoden zijn uitvoerig getest in
een mock-up. “We hebben vele testmomenten
gehad waarbij we het concept steeds verder
wisten te optimaliseren”, blikt Bob terug.
“Een mooi samenspel tussen de expertise en
het specifieke ontwerp van Hollandia Infra met
de theoretische en praktische kennis van rubber
van Trelleborg Infrastructure én de oplossingsgerichtheid
van de ontwerpers.” Ook zal
Trelleborg de montage van de afdichting voor
haar rekening nemen. “We zijn van design tot
implementatie bij het project berokken. De
afdichtingen worden in delen geleverd. Waar
nodig, worden volgens het ontwerp ter plaatse
de passtukken ingemeten en gevulkaniseerd,
zodat de verschillende types rubberafdichtingen
uiteindelijk één integraal systeem vormen
met een levensduur minimaal gelijk aan die van
de waterkering.” ■
Schematische weergave hoekstukoplossing in passieve (boven) en actieve stand (onder).
28

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Deze foto geeft de in de mock-up
ontwikkelde klemstrip weer voor
gelijkmatig indrukking van het
nieuwe hoekstuk.
‘Voor de zelfsluitende kering combineren
we twee afdichtingsprincipes,
namelijk een membraanafdichting met
een zelf activerende afdichting’
29

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Tekst | Roel van Gils Beeld | Ingenieursbureau Maters en De Koning
Engineeren en
modelleren van de
civiele draagconstructies
Het concept van de zelfsluitende Vlotterkering ® bij de dijkversterking Steyl – Maashoek lijkt zo simpel:
een betonnen bak die vol water loopt zodat het drijfelement met stalen klep autonoom omhoog
beweegt en het kloosterdorp Steyl beschermt tegen hoog water. De praktijk blijkt weerbarstiger, gezien
de beperkte ruimte, aanwezige fundaties van de bestaande keermuur, complicerende kabels
en leidingen in de ondergrond, en nog vele meer. Dijkzone Alliantie schakelde Ingenieursbureau Maters
en De Koning in voor het constructieve ontwerp van de civiele draagconstructies.
Maters en De Koning is bekend met het Limburgse
landschap en eerder al betrokken bij
de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum, ook
voor Dura Vermeer. “Dijkversterking Steyl –
Maashoek heeft in rolverdeling veel gelijkenis
met dat project”, weet Maikel Bal, projectleider
bij Maters en De Koning. “Wij zijn verantwoordelijk
voor de engineering en modellering van
het civiele gedeelte van de zelfsluitende Vlotterkering
® , een enorme betonnen bak van 130
meter lang, inwendig 2,5 meter breed en 4 meter
hoog, die gefundeerd wordt op palen en
een damwand. Wij zijn daarnaast een belangrijke
schakel tussen de uitvoering, de geotechniek
die Fugro grotendeels voor rekening neemt, en
de stalen klep van Hollandia Infra.”
POORTCONSTRUCTIE
Het drijfelement met de waterkerende stalen
klep zorgt voor een behoorlijk krachtenspel op
de betonnen bakconstructie in hoogwatersituaties.
“Het principe is niet eerder op deze
schaal toegepast”, zegt Idde-Jan Terpstra, senior
constructeur bij Maters en De Koning. “Er
worden strenge eisen gesteld aan de vervorming
en waterdichtheid. Er mag zo goed als
geen (lek)water doorheen of te veel kwelwater
onderdoor sijpelen. Dat laatste gebeurt nu wel
bij de bestaande, op boorpalen gefundeerde
keermuur waardoor het risico op piping aan-
3D-model van de civiele constructie in Revit.
30

PROJECT STEYL-MAASHOEK
Maters en De Koning heeft de bakconstructie volledig doorgerekend in SCIA Engineer.
wezig is. Daarom wordt in de nieuwe situatie
gebruik gemaakt van een damwand en die
heeft daarmee een dubbelfunctie: het afdragen
van de krachten in de ondergrond en tegelijk
een kwel- en pipingscherm.”
VERVORMING
Het voldoen aan de eisen voor vervorming
is volgens de heren uitdagend. Dwars door
de kering heen loopt namelijk een oude kleigeul.
“Deze ondraagkrachtige laag zorgt lokaal
voor een veel grotere vervorming dan op de
uiteinden van de lange bak waar de poortconstructies
bovendien zorgen voor extra stijfheid
vanwege de haakse opleggingen”, zegt Maikel.
Idde-Jan vult aan: “Daarnaast hebben we te
maken met een boringsvrije zone, de Venloschol
(een waterafsluitende laag voor bescherming
van drinkwatervoorziening in Limburg,
red.), die veel uitdaging gaf in het ontwerp door
het beperkte toegestane inbrengniveau van de
funderingselementen. Aan ons de taak om de
provincie mee te nemen in ons ontwerp en
onze argumenten te presenteren om hier op
een veilige manier mee om te gaan. Ook hierin
weer ondersteund met analyses van Fugro.”
GEAVANCEERDE
2D PLAXIS-MODELLEN
De unieke randvoorwaarden van het project
hadden hun weerslag op het ontwerp van de fundering.
De voor de hand liggende knoppen waar
je normaal aan kan draaien, zoals het dieper zetten
van palen of het toepassen van schoorpalen
of een verankering om horizontale krachten op
te vangen, waren hierdoor niet of beperkt mogelijk.
Hierdoor was het noodzakelijk om met
geavanceerde 2D Plaxis-modellen de interactie
tussen palen, damwand en het naastgelegen talud
te laten analyseren door Fugro.
Maters en De Koning heeft vervolgens de bakconstructie
volledig doorgerekend in SCIA Engineer,
gevoed met de Plaxis-resultaten van Fugro.
Hierdoor zijn onzekerheden door het complexe
gedrag van de variërende grondopbouw én de
krachten van de stalen klep van Hollandia Infra
op de betonnen bak in beeld gebracht en is een
constructie ontworpen die minstens 100 jaar
lang hoogwater kan keren. “Een dergelijke afstemming
met onder andere twee verschillende
rekenprogrammaturen maakt het project alleen
rekenkundig al uniek”, vindt Maikel.
RAAKVLAKKEN MANAGEN
Frans Moen, BIM-modelleur bij Maters en De
Koning vult aan: “We hebben op voorhand
goede afspraken gemaakt en een vast punt afgesproken
om het model op te bouwen, zodat
wij het Inventor-model van Hollandia Infra snel
konden importeren in ons Revit-model. Dat
geldt ook voor de AutoCAD-tekeningen van
de landschapsarchitect en het kabel- en leidingwerk
dat door de alliantie is voorzien.”
Alsof er nog niet genoeg raakvlakken zijn,
wordt er ook nog een persriool in de directe
nabijheid van de nieuw aan te leggen kering
verlegd. “De mogelijke consequenties van het
bezwijken van het riool, wat leidt tot een enorme
erosiekrater, zijn in beeld gebracht. Vervolgens
zijn in ons 3D-model de gevolgen voor de
bakconstructie en fundatie in kaart gebracht.
Voor deze en alle andere belastinggevallen
hebben we een model gemaakt van de klep
bij iedere waterstand, waarmee wordt aangetoond
dat de kering bij iedere waterstand veilig
functioneert. En zo zijn we dus een belangrijke
schakel in heel veel verschillende onderdelen.
Een rol die we graag op ons nemen.” ■
31

Naamloos-4 1 25-10-2023 08:54

AL MEER DAN 30 JAAR DÉ EXPERT OP
HET GEBIED VAN 100% BIOLOGISCH
AFBREEKBARE / PFAS VRIJE
SMEERMIDDELEN
Bekwaam advies met een realistische kijk op de maakbaarheid. Betrokken
vakmensen die de werkzaamheden uitvoeren. Van wapeningsontwerp, naar
stappenplan, prefab en leveren en verwerken van de wapening op de bouwplaats.
Alle facetten van wapeningswerk binnen 1 onderneming.
Neem gerust contact met ons op via +31 184-620200 of wapening@noordenne.nl en
ervaar hoe wij onze expertise voor u inzetten.
Van Noordenne Wapeningsstaal versterkt!
betrokken - bekwaam -wendbaar
Referenties op te vragen!
Neem gerust contact met ons op
voor GRATIS bemonstering, advies
en begeleiding van alle merken olie!
Michael Anslijn
+31 (0)6-23 037 020
Duport Lubricare B.V. | www.duportlubricare.nl | 0523 -619892
Kwaliteit met zekerheid
Geaccrediteerd sinds 2005 door de Raad voor Accreditatie als type A onafhankelijke
inspectie-instelling op basis van de NEN-ISO/IEC 17020, RvA registratie I188 voor het
uitvoeren van inspecties bij:
• Aanleg van onder- en bovenafdichtingen van stortplaatsen
• Aanleg van een werk waarin IBC-bouwstof wordt toegepast voor protocol AS6901
• Tijdens de gebruiksfase van een IBC-werk voor protocol AS6902
• Levensduuronderzoek op kunststoffolie en lasverbindingen
INSPECTIE
BOVENAFDICHTING
INSPECTIE IBC-WERK
INSPECTIE IN HET WERK TESTEN OP HET WERK
BEPROEVEN IN
HET LABORATORIUM
+31 30 244 1404
www.eqc.nl

VROUW IN DE BOUW
Tekst | Roel van Gils Beeld | De Bruyn Transport
Tirza de Bruyn, directeur en
eigenaar van De Bruyn Transport
De bouw- en infrasector is voornamelijk een mannenwereld. Maar wie goed zoekt, komt wel
degelijk ook vrouwen tegen. Op deze pagina bieden we ze een podium. Om te lezen wat ze
beweegt, hoe ze hun werk doen en vooral hoe het is om als vrouw in een overwegend
mannenwereld werkzaam te zijn. In deze editie geven we het woord aan Tirza de Bruyn,
samen met broer Joeri sinds 2011 directeur en eigenaar van De Bruyn Transport.
Al op 23-jarige leeftijd maakte Tirza haar ‘debuut’
in het transportbedrijf van haar vader. “Ik
was destijds al gewend aan het werken in een
mannenwereld, want had daarvoor een baan
bij een installatiebedrijf waar ik diverse rollen
heb vervuld. Op een gegeven moment was ik
toe aan een nieuwe uitdaging. Ik wilde meer.
Ik merkte al snel dat ik energie kreeg van het
doorontwikkelen en verbeteren van bedrijfsprocessen.
Zo ben ik in 2002 in het transportbedrijf
van mijn vader terechtgekomen.”
Mijn vader komt uit een mannengezin, een hele
ondernemende familie, vervolgt Tirza. “De rolverdeling
was behoorlijk
traditioneel en ik
merkte dat ik me echt
moest bewijzen als jonge
vrouw. Ook moest
ik loskomen van die traditionele
gedachten in
mijzelf. Dat was in het
begin niet eenvoudig,
maar het heeft me gevormd
tot de persoon
die ik nu ben. Vooral de
periode rond 2012 waarin mijn broer en ik het bedrijf
overnamen van mijn vader was een hectische
periode. We zaten echt in een stroomversnelling
en hebben vervolgens in anderhalf jaar tijd ook nog
eens drie andere bedrijfsovernames gedaan. Dat
doet wat met je als persoon. Ik heb van deze periode
ontzettend veel geleerd, maar ben mezelf ook
onwijs hard tegengekomen. In de periode daarna
ben ik veel persoonlijke ontwikkelingstrajecten
gaan volgen en dat heeft uiteindelijk zelfs geleid tot
een ommekeer van ons bedrijf.”
Tirza houdt zich nu vooral bezig met het positioneren
van De Bruyn Transport, de sociale
cohesie, identiteit en sfeer binnen het
bedrijf. “De manier waarop we met elkaar
verbonden zijn, de samenhang tussen collega’s,
dat is van grote impact op de veerkracht
en aantrekkingskracht van je bedrijf”,
vindt ze. “Dat maakt het bovendien ook heel
boeiend voor mij als vrouw om in zo’n mannenbedrijf
te werken. Mijn doel is om te streven
naar succes, waarbij collega's voldoening
halen uit hun werk, bereid zijn stappen te
nemen in hun groeiproces en voortdurend
streven naar optimalisatie in lijn met de visie
‘Tirza's verhaal is een inspirerend voorbeeld van
hoe individuele groei en doorzettingsvermogen
een verschil kunnen maken, zelfs in de meest
traditionele en uitdagende zakelijke omgevingen'
van ons bedrijf. Dit is alleen mogelijk als je
samenwerkt met een goed team dat elkaar
ondersteunt, en dat is wat we nu zeker hebben
bereikt. En dan is ontwikkelen en groeien
met elkaar leuk.”
De transportwereld is absoluut een mannenwereld.
“Van de 120 collega’s is slechts een
handjevol vrouw. Natuurlijk proberen we om
vrouwen te enthousiasmeren voor een baan in
de transportsector, maar dat is nog best lastig.
Al hebben we nu wel weer twee dames met
veel plezier op de vrachtauto rijden. Ze krijgen
bij ons alle ruimte voor ontwikkeling, net als
de mannen trouwens. Ik heb heel bewust mijn
persoonlijke ontwikkelingstraject en de ‘vrouwelijke
touch’ geïntegreerd in onze bedrijfsvoering.
Dat betekent aandacht voor het wel en
wee van collega’s, ruimte voor ontwikkeling, op
een gezonde manier met elkaar omgaan, maar
ook bewustwording creëren voor actuele thema’s,
zoals duurzaamheid, veiligheid en gezondheid.
Wij kunnen wel investeren in elektrische
voertuigen en duurzame middelen, maar het
gaat pas werken als onze mensen bewust bezig
zijn met hun (rij)gedrag
en daar ook de
toegevoegde waarde
van inzien. Niet focussen
op waar het fout
gaat, maar vanuit een
positieve manier benaderen:
hoe kunnen
we het met elkaar
nóg beter doen. Het
is leuk om daar continu
mee bezig te zijn.
En we merken bovendien dat het ook nieuwe
mensen aantrekt.”
Tirza's verhaal is een inspirerend voorbeeld
van hoe individuele groei en doorzettingsvermogen
een verschil kunnen maken, zelfs
in de meest traditionele en uitdagende zakelijke
omgevingen. Het toont aan dat diversiteit
en leiderschap hand in hand gaan om
bedrijven te transformeren en te innoveren
in de grond-, weg- en waterbouw. ■
34

VROUW IN DE BOUW
35

Tekst | Susan Peek Beeld | TBS-SVA
Schoon water infiltreren
is belangrijker dan je denkt!
Daarom ontwikkelen wij een compleet assortiment klimaatadaptieve producten
Grote langdurige droogtes versus enorme stortbuien… het klimaat verandert. De uitdagingen die
er mee gemoeid zijn, te lage grondwaterstanden of juist wateroverlast, vragen om passende oplossingen.
“Er zijn inmiddels heel wat producten beschikbaar op het gebied van waterafvoer, waterbuffering
en infiltratie van regenwater”, zegt Willy Bruckers, commercieel directeur van TBS-SVA Groep.
Maar volgens Willy zijn zowel opdrachtgevers als leveranciers van infiltratiesystemen nog te weinig
bezig met het infiltreren van SCHOON water.
“Dit gebeurt veelal onbewust omdat het lang
niet altijd bekend is dat regenwater helemaal
niet zo schoon is als het wegvloeit”, zegt Willy.
Dat heeft volgens hem twee oorzaken: ”Enerzijds
is het zo dat regenwater dat op druk bereden
infrastructuur valt, allerlei verontreiniging
van de ondergrond meeneemt op zijn pad.
Anderzijds slibben infiltratiesystemen dicht.
Wij vinden het ongelofelijk belangrijk dat men
beseft hoeveel vervuiling er nu wordt geïnfiltreerd
in ons grondwater, omdat daar veelal
ons drinkwater van wordt gemaakt.”
KLIMAATADAPTIEVE PRODUCTEN
“Schoon water infiltreren is zoveel belangrijker
dan men denkt. Daarom zijn wij met TBS-SVA
volop bezig een compleet assortiment klimaatadaptieve
producten te ontwikkelen.” Dit worden
volgens Willy anders de saneringsplekken
van de toekomst. “Onze Cycloon filterput kolk
is speciaal ontwikkeld om vervuiling uit infiltratiesystemen
te houden. Er kunnen drie traditionele
kolken op aangesloten worden. Het water
gaat als een cycloon door het fijnmazige filter,
waarbij het schone water dankzij middelpuntvliedende
kracht naar de schoonwaterafvoer
gaat, die aangesloten kan worden op een willekeurige
infiltratievoorziening. Het vuile water
wordt afgevoerd naar het riool. Zo houden we
het oppervlakte- en grondwater schoner.” Verder
noemt Willy de Cool City Draingoot: een
nieuwe vorm van waterbuffering, afwatering
Mini Rain Garden: een bak van gewapend beton
met planten erin, waarmee je hittestress tegengaat
en water wordt gebufferd dat vervolgens gezuiverd
vertraagd wordt afgevoerd.
en/of infiltratie waarbij vergroening en verkoeling
van de binnenstad centraal staat.”
Cool City Draingoot: een beheersbare groene oplossing die hittestress tegengaat, water buffert en gezuiverd
regenwater vertraagd afvoert en/of infiltreert.
MINI RAIN GARDEN
Verder is er de Mini Rain Garden: één van de
meest recente ontwikkelingen binnen TBS-SVA.
“De Mini Rain Garden is in feite niet meer dan een
bak van gewapend beton met planten erin, die je
bijvoorbeeld als verkeersremmer in een stad kunt
plaatsen. Maar het substraat onder de planten
houdt het water langer vast, waardoor het groen
langer groen blijft en kan groeien, ook in langere
droge periodes. Doordat er kool is toegevoegd
aan het substraat, heeft het water dat er doorheen
36

Cycloon filterput kolk: speciaal ontwikkeld om vervuiling uit infiltratiesystemen te houden en zo oppervlakte- en grondwater schoner te houden.
zakt naar de onderliggende drainageleiding een
reinigende werking gehad. Zo pakken we meerdere
issues tegelijkertijd aan: met het extra groen
bestrijd je hittestress in een binnenstedelijke omgeving,
wordt water gebufferd en vertraagd afgevoerd
én wordt het opgevangen water gezuiverd
en relatief schoon afgevoerd naar bijvoorbeeld een
lagergelegen wadi of infiltratiesysteem.
PIONIEREN DOEN WE NIET ALLEEN
“Met dit soort innovatieve producten proberen
we te voorkomen dat verontreinigd water
in de openbare ruimte terechtkomt. En er volgen
er nog meer”, zegt Willy. “Wat dat betreft
is TBS-SVA echt een kartrekker in slimme ontwikkelingen
op het gebied van klimaatadaptatie.
Maar pionieren doen we niet alleen: voor
de Mini Rain Garden zij we een samenwerking
aangegaan met BvB Landscaping, ontwikkelaar
en producent van substraten voor de openbare
ruimte en voor GreentoColour ® met Griffioen
die gespecialiseerd is in groenbeplanting in de
openbare ruimte. Beide partijen zijn grote spelers
in de markt. Zelf zijn we van huis uit een beton-gietijzerfabriek
en met elkaar hebben we de
Mini Rain Garden ontwikkeld.” De uiterst duurzame
bak gaat lang mee en je kunt na een jaar of
10-15 het substraat en de planten vrij eenvoudig
vervangen als dat nodig is. De bak is bovendien
in zijn geheel vrij eenvoudig te verplaatsen. Op
de Vakbeurs Openbare Ruimte in Utrecht, die
eind september plaats vond, heeft TBS-SVA een
demomodel van de Mini Rain Garden gepresenteerd.
“Men reageerde enthousiast op onze klimaatadaptieve
producten en ik hoop dan ook
dat ze veelvuldig toegepast zullen gaan worden.
Want we zien het echt als onze missie om te
voorkomen dat verontreinigd water in de openbare
ruimte terechtkomt en maken daarin met
onze producten graag een verschil. Op naar een
veilig nu en een schonere toekomst!” ■
TBS-SVA is een klimaatadaptieve samenwerking aangegaan met BVB Landscaping. Hier is een ondergrondse
Raingarden voor waterbuffering gecombineerd met de City Kross kolk.
37

Tekst | Susan Peek Beeld | Rolf van Oosten / PZH / Pilz Nederland
De Julianasluis in Gouda verbindt de Hollandsche IJssel, Gouwe, en het Aarkanaal met de noordelijke regionen en is
daarmee een belangrijke schakel in het nationale scheepvaartverkeer. (Beeld: Rolf van Oosten / PZH)
Specialist in veilige automatiseringstechniek
ontwikkelt samen met Provincie Zuid-Holland
nieuwe standaard besturingssoftware voor bruggen en sluizen
Ons waterrijke land telt honderden bruggen en sluizen. Veel van deze kunstwerken zijn inmiddels
dringend aan renovatie toe. Bij deze enorm grote onderhouds- en vervangingsopgave is samenwerken
belangrijker dan ooit. Dat weten ze bij de Provincie Zuid-Holland (PZH). Al ruim tien jaar
werken zij samen met Pilz, die als specialistische partner totaaloplossingen voor de veiligheids- en
automatiseringstechnologie levert voor onder andere bruggen en sluizen.
“Het areaal van PZH bestaat uit negentig beweegbare
bruggen en vijf sluizen”, zegt Stefan
Knapen, Senior Adviseur Beweegbare Kunstwerken
bij PZH. “Je kunt je voorstellen dat het
onderhouden en renoveren van deze kunstwerken
een omvangrijke klus is.”
DE KRACHT VAN EEN
BOUWTEAM
Het is volgens Stefan cruciaal om in een vroeg
stadium met de juiste partijen om tafel te gaan.
“Wij werken graag in bouwteamverband. Zo
kunnen we samen bekijken hoe we specialistische
kennis, expertise en capaciteit slim in kun-
nen zetten en waar we gebruik kunnen maken
van nieuwe technieken en werkwijzen. Alles
met als doel om de opgave zo duurzaam en
efficiënt mogelijk te realiseren en kunstwerken
toekomstbestendig te maken.”
BELANGRIJKE INNOVATIEPARTNER
Pilz is zo’n belangrijke innovatiepartner van
PZH. “We weten elkaar goed te vinden bij
vraagstukken op het gebied van machine- en
functionele veiligheid”, zegt Stefan. “Ze zijn
onze ‘preferred supplier’ van de welbekende
gele kastjes met PLC’s.” Emiel van Zundert,
Project Manager bij Pilz Nederland: “Wij zet-
40

ten onze jarenlange ervaring in om kunstwerken
duurzaam veilig te maken en te zorgen dat
ze voldoen aan de geldende wet- en regelgeving.
Daarbij hechten wij veel waarde aan de
input van onze klanten, zoals PZH. Zij weten
als geen ander welke situaties zich voordoen bij
kunstwerken en hoe deze bediend worden.”
Stefan vult aan: “Het is waardevol dat Pilz open
staat voor onze input en die van een aannemer
zodat we zo gezamenlijk bijdragen aan een
goed functionerend eindresultaat.”
AUTOMATISERING EN
STANDAARDISATIE
Naast een goede en vroegtijdige samenwerking
speelt ook automatisering en standaardisatie
een grote rol bij het efficiënt en snel uitvoeren
van projecten. “Met onze besturingsoftware
PAS 4000 hebben we voor PZH een specifieke
applicatie ontwikkeld die toepasbaar is voor
alle bruggen die zich in het areal van PZH bevinden.
Deze opzet gaan we nu ook voor de
sluizen toepassen.”
VAN BRUG 1.0 NAAR SLUIS 2.0
De meeste bestaande bruggen van Provincie
Zuid-Holland werken met de PSS 3000 brugbesturing
van Pilz. Ook wel bekend als Brug
1.0. Provincie Zuid-Holland heeft Pilz destijds
opdracht gegeven om een nieuwe standaard
brugbesturing te ontwerpen met PSS 4000.
“De standaard brugsoftware Brug 2.0 is een
doorontwikkeling van Brug 1.0, waarbij er nu gebruik
gemaakt wordt van specifiek ontwikkelde
modulaire softwareblokken per deelinstallatie.
Hierbij hebben we samen met PZH de volledige
De volwaardige testopstellingen van Brug 1.0 en Brug 2.0 bij Pilz. (Beeld: Pilz Nederland)
werking van de brug onder de loep genomen en
deze aangevuld met meer diagnose en in Brug
1.0 ontbrekende functionaliteit.” Brug 2.0 wordt
toegepast bij alle bruggen in de provincie die gerenoveerd
of nieuw gebouwd worden om de
besturing weer toekomstbestendig te maken.
“En datzelfde willen we ook voor onze sluizen”,
vult Stefan aan. “Dus er komt een Sluis 2.0 en
die gaan we als eerste toepassen bij de renovatie
van de Julianasluis in Gouda.”
MODULAIR DUS FLEXIBEL
De standaard brug- of sluisbesturing is generiek
ontworpen, waarbij de applicatie helemaal
schaalbaar is naar diverse configuraties. “Het
maakt niet uit of er twee of twaalf afsluitbomen
zijn, vier of zestien landverkeerseinen, één of
twee brugvallen… dit is allemaal configureerbaar.
Wanneer je die modulaire softwareblokken
combineert met PLC-hardware die schaalbaar
is, dan ontstaat er een enorme flexibiliteit.
Zo wordt er voor brugsoftware op dit moment
een hydraulische versie ontwikkeld waarbij de
softwareblokken die ontwikkeld worden de basis
zijn om toe te passen voor de hydraulische
aansturing van sluizen.” Uiteraard worden alle
nieuwe softwarefunctionaliteiten én de hardware
zorgvuldig getest in zowel de simulatieomgeving
van Pilz als van PZH zelf, voordat ze worden
geïmplementeerd in de bruggen en sluizen.
“Zo zijn risico’s vooraf in te schatten en uit te
sluiten”, zegt Stefan en kijkt er naar uit dat Pilz bij
alle vijf de sluizen in de provincie een combinatie
van Brug 2.0 met Sluis 2.0 gaat toepassen. ■
Bij de renovatie van de Julianasluis in de Provincie Zuid-Holland wordt de
standaard besturingssoftware Sluis 2.0 (Brug 2.0 + sluissoftware) van Pilz als
eerste toegepast.(Beeld: Rolf van Oosten / PZH)
Met de jarenlange ervaring op het gebied van bruggen en sluizen zorgt Pilz dat
de objecten voldoen aan de huidige standaard en de laatste stand der techniek.
(Beeld: Rolf van Oosten / PZH)
41

THEMA WEGENBOUW
42

THEMA WEGENBOUW
Tekst | Roel van Gils Beeld | Bouwend Nederland
De toekomst van asfalt
in een krimpende markt
De markt van asfalt is behoorlijk aan het krimpen, althans als we naar volumes kijken. Overheidsbestedingen
lopen fors terug, wat maakt dat de sector een forse klap krijgt te verduren. Ron Wesseling,
vakgroepmanager Vakgroep Bitumineuze Werken bij Bouwend Nederland, maakt zich overduidelijk
zorgen. Ondanks die ‘tegenwind’ ziet hij wel dat de asfaltsector blijft inzetten op verduurzaming.
In de Vakgroep Bitumineuze Werken hebben
we ruim anderhalf jaar geleden al met elkaar besloten
dat de verwerkingstemperatuur van asfalt
fors wordt gereduceerd, zegt Ron. “Het is een
belangrijke ingreep om als sector een substantiele
bijdrage te leveren aan het duurzaamheidsvraagstuk.
Dat betekent dat het hot mix asfalt
langzaam wordt uitgefaseerd en vanaf 1 januari
2025 warm mix asfalt de norm is. We bevinden
ons nu in een uitgebreid en intensief traject om
daar vorm aan te geven. Zo moeten er richtlijnen
worden opgesteld waar het ‘nieuwe’ asfalt,
dat op een lagere temperatuur van 140 graden
Celsius wordt verwerkt, aan moet voldoen.”
TRANSITIETEAM
Asfalt van vandaag is morgen niet meer te
koop, benadrukt Ron. “We merken dat veel
wegbeheerders dat best spannend vinden. En
dat begrijpen we ook wel. Weet dat behalve
Rijkswaterstaat, ook gemeentes, provincies en
waterschappen wegbeheerder zijn. En meegenomen
moeten worden in die nieuwe ontwikkelingen
om straks de juiste uitvraag in de markt
te kunnen zetten. Nu hebben zij een soort van
zekerheid, omdat het asfaltproduct al vele tientallen
jaren onveranderd is. Tegelijkertijd hebben
we met elkaar de maatschappelijke opgave
om een stuk verduurzaming in gang te zetten.
Daartoe hebben we samen met Rijkswaterstaat,
een aantal provincies en gemeenten een
zogenaamd transitieteam gevormd. Het doel is
enerzijds bewustwording creëren en anderzijds
richtlijnen ontwikkelen, zodat opdrachtgevers
vanaf 2025 met vertrouwen nieuwe oplossingen
met laagtemperatuur asfalt toepassen.”
BIOBASED
Een belangrijk aandachtspunt van het transitieteam
is het beschouwen van de biobased
toepassingen. “Er zijn al de nodige wegen aangelegd
waar bitumen gedeeltelijk vervangen is
door een lignine-achtig product of een ander
biobased materiaal”, weet Ron. “Die ontwikkelingen
gaan steeds verder en sneller, en juichen
wij alleen maar toe. Tegelijkertijd moeten
we ons ook realiseren dat de grondstof van de
toekomst nu al letterlijk op straat ligt en op een
goede manier mee om moeten gaan. Natuurlijk
gebeurt dat al, want al het asfalt dat nu geproduceerd
wordt, bestaat voor 40% uit oud
asfalt, freesafval.” Waarom dat percentage niet
hoger ligt? Heel simpel, volgens Ron. “Er is niet
meer freesafval beschikbaar, aangezien het areaal
nog steeds wordt uitgebreid. ❯
43

THEMA WEGENBOUW
‘We moeten ons goed realiseren dat
de grondstof van de toekomst nu al
letterlijk op straat ligt’
Al het asfalt dat
nu geproduceerd
wordt, bestaat voor
40% uit freesafval.
44

THEMA WEGENBOUW
Wel zijn ook hierin slagen gemaakt, want door
wegen anders te construeren is er minder asfalt
nog om hetzelfde oppervlakte weg aan te leggen.
Die trend zal zich doorzetten, maar is niet
oneindig. Je hebt immers een bepaalde hoeveelheid
asfalt nodig om een stabiele weg te creëren
die jarenlang goed blijft.”
VERDERE REDUCTIE IN
TEMPERATUUR
De asfaltsector zit dus bepaald niet stil, dat
moge duidelijk zijn. “Momenteel wordt ook
zwaar ingezet op elektrisch materieel, maar het
is slechts een onderdeel van het gehele duurzaamheidsvraagstuk”,
vindt Ron. “De grootste
slag wordt gemaakt met een alternatief voor
het verwarmen van het asfalt, bijvoorbeeld met
waterstof in plaats van aardgas, maar ook dat
vraagt enorme aanpassingen.” Volgens Ron zal
de temperatuur van het asfalt uiteindelijk nog
verder omlaaggaan. “Dat brengt natuurlijk wéér
andere uitdagingen met zich mee, maar het is
wel de volgende stap na de komende vijf jaar.”
ASFALTDAG 2023
Verduurzaming is dus hét thema binnen de asfaltsector
en ook tijdens de Asfaltdag 2023. CO2-
doelen, hergebruik en andere onderwerpen die
bijdragen aan verduurzaming zijn het gesprek
van de dag in de wereld van het asfalt. Tijdens
de Asfaltdag 2023 wordt dit punt van meerdere
kanten belicht. Naast een inhoudelijk programma
is de Asfaltdag er vooral ook om elkaar te ontmoeten.
Genoeg redenen om 12 december naar
Amersfoort te komen. Behalve een uitgebreide
expositie van tientallen bedrijven met de nieuwste
ontwikkelingen uit de branche belooft de
organisatie alvast een zeer gevarieerd sprekersaanbod.
Daarmee biedt de Asfaltdag de beste
mogelijkheid om kennis op te doen én inzichten
met anderen te delen. Vanaf 9.00 is de expositie
geopend en rond de klok van 15.30 uur wordt
het congres afgesloten met een netwerkborrel
en is er de gelegenheid om de nieuwste ontwikkelingen
met de exposanten te bespreken.
PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN
Dagvoorzitter Nathan de Groot opent het congres
om 10.00 uur. Daarna zullen onder andere
Stefan de Munck (voorzitter Vakgroep Bitumineuze
Werken) en Ludo Hennissen (trekker
transitiepad duurzame wegverharding) bezoekers
meenemen in het project uitfaseren hotmix
asfalt. Tijdens de Asfaltdag van 2022 heeft de
Vakgroep Bitumineuze Werken gepresenteerd
dat haar leden zullen stoppen met het produceren
van hotmix asfalt per 1 januari 2025. Het
transitiepad heeft dit opgepakt en gezamenlijk
wordt nu gewerkt aan de realisatie van dit doel.
Ook zal er vooruit gekeken worden naar de volgende
stappen die gezet moeten worden om in
20230 in de verduurzaming van de sector seri-
Ron Wesseling, vakgroepmanager Vakgroep Bitumineuze
Werken bij Bouwend Nederland.
euze stappen gezet te hebben. Dit is de opmaat
naar een interactieve paneldiscussie met de zaal,
opdrachtgevers en opdrachtnemers.
Na de lunch zijn er twee blokken. In het eerste
blok zal ingegaan worden op onder meer de projecten
verdichtingsgraad & holle ruimte en grip op
asfalt. Tijdens het tweede blok komen onder andere
emissieloos materieel en de ‘je gaat het maken’
campagne aan bod. De Asfaltdag wordt als
vanouds afgesloten met een netwerkborrel op de
beursvloer. Aanmelden voor de Asfaltdag 2023
kan via de website van Bouwend Nederland. ■
Ontdek de nieuwste ontwikelingen in asfalt tijdens de Asfaltdag 2023 in theater Flint in Amersfoort.
45

THEMA WEGENBOUW
Tekst | Chris Elbers/Van de Beeten
Beeld | Van de Beeten
'Onze R&D-afdeling leidt de revolutie
in de beton- en wegenbouw'
Innovatie in recycling
In een wereld waar duurzaamheid en milieubewustzijn prominent centraal staan, speelt Van de
Beeten een ware pioniersrol. Het multidisciplinaire aannemingsbedrijf is volop bezig met de
transformatie van de beton- en wegenbouwsector. Dat gebeurt onder meer met een reeks
baanbrekende producten, zoals OptiBlend ® , OptiZand ® , OptiGranulaat ® , OptiBlok ® en OptiStore ® .
Oplossingen waarmee de Veghelse onderneming niet alleen nieuwe normen stelt qua efficiëntie,
maar het hergebruik van waardevolle materialen stimuleert.
Binnen de R&D-afdeling van Van de Beeten
staan ze niet stil. Dagelijks zijn hier verschillende
specialisten bezig met de ontwikkeling
van nieuwe producten en initiatieven. Zoals
vulstoffen voor beton en asfalt, toepassingsgebieden
voor bodemassen, warmteopslag
van groene energie, 3D-printen van grond,
cementgebonden (secundaire) funderingen,
granulaten voor sportvelden en nog veel meer.
Doordachte oplossingen waarmee het bedrijf
de toon zet richting een duurzamere toekomst
in de bouw- en wegenbouwsector. Zoeken
naar innovatieve vindingen om succesvol de
uitdagingen van morgen aan te kunnen gaan:
bij Van de Beeten is het een tweede natuur.
HOOGWAARDIGE
ZANDVERVANGER
Het samen met externe partijen bouwen aan
een betere, groenere wereld gebeurt onder
meer met een reeks duurzame, baanbrekende
producten. Een daarvan is OptiZand ® ,
het nieuwe gecertificeerde kwaliteitszand dat
speciaal werd ontwikkeld voor de betonindustrie.
"Dit exclusief samengesteld recyclingproduct
ontstaat door de afvalstroom zand
uit thermische reiniging te gebruiken en op te
waarderen", zegt Daphne Sijtsma, Afdelingscoordinator
R&D en KAM. Het voldoet aan de
hoogste kwaliteitsnormen volgens NEN-EN
12620 (toeslagmaterialen voor beton) en staat
symbool voor de op duurzaamheid ingestoken
koers van Van de Beeten.
De hoogwaardige zandvervanger OptiZand®.
OERSTERK
FUNDERINGSMATERIAAL
Dat laatste geldt ook voor OptiBlend ® , het innovatieve,
slimme en veelzijdige funderingsma-
46

THEMA WEGENBOUW
teriaal dat naast water en cement bestaat uit
hoogwaardige secundaire reststoffen. De vinding
past prima bij de ambities van bouw- en
infrabedrijven die hun projecten steeds vaker
met minder primaire grondstoffen en materialen
willen realiseren. "Bovendien is OptiBlend ®
oersterk en biedt het een zeer grote draagkracht",
meent Ted Kees, Manager Grondstoffen
en Recycling. "Daardoor kun je verhardingslagen
en betonvloeren een stuk dunner
uitvoeren. En dat levert zowel in financiële zin
als qua milieubelasting de nodige winst op."
Het uit circulaire en secundaire bouwstoffen samengestelde OptiBlok®.
DUURZAME BOUWSTENEN
Met OptiBlok ® heeft Van de Beeten tot slot
een milieuvriendelijke en tegelijk een voordelig
geprijsde bouwsteen in het leveringsprogramma.
"Het uit circulaire en secundaire
bouwstoffen samengestelde OptiBlok ® is
een volwaardig broertje van onze Mega-
Blokken ® , de Mercedes in de stapelblokkenmarkt",
aldus Operationeel Manager Tjepke
Klis. "Deze nieuwe bouwblokvariant is in vergelijking
met de traditionele betonblokken
niet alleen een stuk milieuvriendelijker, ook
qua kostenplaatje is hij veel interessanter.
Dat maakt de keuze voor dit product duurzaam
en eenvoudig." ■
OptiGranulaat®
OptiZand®
Gecertificeerd kwaliteitzand
voor de betonindustrie
Maatwerk
recyclingoplossingen
Wil je meer weten over de toepassingen?
Neem contact op met Tjepke Klis via 06 29799466 of
stuur een mail naar grondstoffen@vandebeeten.nl
47

THEMA WEGENBOUW
Tekst en beeld | Arkance Systems
De NLCS maakt tekenwerk
uniform en overzichtelijk
Toen Marthyn Talsma in 2015 zijn studie Civiele Techniek afrondde, stond de NLCS nog in de
kinderschoenen. Een kleine tien jaar later is het een belangrijke tekenstandaard in de grond-,
weg- en waterbouw. Ook Bureau Schmidt, waar Marthyn inmiddels ingenieur/ontwerpleider is,
heeft de NLCS omarmd. “Hierdoor heeft iedere tekening dezelfde uitstraling.”
In zijn functie als ontwerpleider bewaakt Marthyn
de kwaliteit van de ontwerpen die Bureau Schmidt
verlaten. “Dat doe ik samen met mijn collega-ontwerpleiders.
We zorgen dat ieder ontwerp de juiste
kwaliteit heeft”, vertelt hij. “We kijken uiteraard
naar de technische inhoud, maar controleren ook
of het ontwerp aan onze tekenstandaard voldoet.
Dat laatste is met de komst van de NLCS een stuk
transparanter geworden.”
POSITIEVE IMPACT
Toen Marthyn in dienst kwam, was de NLCS binnen
Bureau Schmidt al geïntroduceerd. “Voor die
tijd werkten ze met een eigen standaard, waarin
ze ook al een uniform uiterlijk nastreefden. Dat is
met de NLCS in een stroomversnelling geraakt:
iedere tekening heeft dezelfde uitstraling. Je hoeft
dus niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden.
Ook heeft de NLCS een positieve impact op de
overdraagbaarheid van het tekenwerk. En het bespaart
je tijd: door de uniforme tekenwijze, maar
bijvoorbeeld ook doordat verschillende downloads
conform NLCS zijn opgebouwd. Neem het
verwerken van informatie uit de Basisregistratie
Grootschalige Topografie: alle kantverhardingen,
bermen, waterlijnen enzovoorts sluiten naadloos
aan op je NLCS-ontwerp.”
NLCS
De NLCS (Nederlandse CAD-Standaard) is een uniforme tekenstandaard voor de
grond-, weg- en waterbouw. De informatie in een NLCS-tekening is eenduidig, compleet
én helder gestructureerd. Hierdoor kunnen tekeningen eenvoudig uitgewisseld worden,
is de kans op fouten kleiner en kan de hele GWW-keten besparen op kosten. De
NLCS is een BIM level 1-standaard en wordt beheerd door het BIM Loket.
Werk in uitvoering. Bureau Schmidt is betrokken bij de aanleg van nieuwe infrastructuur in Middelsee, een nieuwbouwwijk ten zuiden van Leeuwarden.
48

A
B
C
D
E
F
G
H
J
K
L
M
N
P
Q
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
zie voor aansluiting Blad 01
0.70+
+0. 0
-1.72
-1.72
K
8. 0
-1.72
-1.72
+0. 0
1.00
10.46 d orv art
-1.72
2.05+
K K K K K
2.12+
2.17+
2.20+
-1.72
2.05+
K
-1.72
3. 0
8.36 d orvaart
R
Situatie 02
schaal 1:200
1
2 3 4 5
-1.72
+0.70
0.70+
-1.52
2:3
-0.70
0.52-
ca 1:10
0.70+
3.00
01
2,5%
(0,10)
+0. 0
ca 1:3
2.5%
2.5%
3-3 (0.10)
-1.52
2,5%
3-3 (0.10)
K
+0. 0
01
6.65
NIJE D AM
1.46+
1.49+
-1.52
+1.00
1.34+
1.41+
VP
1.35+
1.00
-0.70
1.34+
ca 2:3
1.23+
VP
1.30+
1.30+
02
1.25+
ca 1:3
1.25+
1.18+
vb
R20. 0
1.18+
VP
R12.00
vb
1.25+
vb
1.17+
VP
1.20+
1.20+
1.23+
1.20+
1.20+
VP
1.30+
1.23+
vb
1.17+
1.15+ 1.17+
1.27+
1.15+
R16.50
2.40
R0.90
R12. 0
1.27+
1.15+
R3. 0
vb
vb
5. 0
R12. 0
-1.52
R12. 0
1.15+
1.20+
0.3-2.7 (0.10)
1.15+
1.15+
VP
1.30+
1.10+
+1.20
1.10+
1.29+
1.15+
1.17+
5-strek KF
5. 0
R8.50
+1.10
KF KF
2. 0
2,5%
Ove rijdbare prefab
middengeleider
1.10+
1.12+
2,5%
1.50
1.50
R2. 0
1.15+
1.15+
2.00
4.50
1.10+
1. 0+
1.05+
1.10+
1.17+
2,0%
vb
vb
3. 0
1.15+
+1.12
1.05+
1.20+
2,0%
KRANEBLOM
1.05+
1.00+
+1.02
-0.20
1.30+
2,0%
1. 0+
R3. 0
0.95+
3.50
02
3. 0
1.20+
1.13+
KF
0.90+
1.10+
R3. 0
R2. 0
vb
+0.92
1.17+
R6.00
+0.92
1.15+
1.10+
R3.00
Prefab rotonderammelstrook
R=3.00 met glasbolreflectoren
Overrijdbare prefab
1.07+
R6. 0
1.07+
vb
1. 0+
1.05+
1.18+
MVI
mi dengeleider
zie voor aansluiting blad 10
6 7 8 9 10 11 12
0.97+
1. 0+
R5. 0
0.90+
0.95+
1.29+
+1.20
0.85+
0.85+
0.90+
2.75
1.15+
1.10+
vb
R3.00
0.80+
1.17+
0.95+
1.20+
1.15+
1.50
0.95+
02
1. 0+
4.50
+0.83
1.12+
0.87+
R12. 0
1.27+
1.10+
1.13+
1.10+
1. 0+
0.80+
1.09+
2.40
DK
KF
vb
1.15+
+0.83
KF
0.80+
1. 0+
1. 0+
2,0%
2,5%
+1.05
0.85+
5-strek KF
0.75+
1.17+
1.10+
KF
1.10+
1.12+
1.20+
KF
3.0%
5-strek KF
0.90+
2,0%
2,0%
+1.08
R12. 0
1.10+
+1.15
1:3
1.09+
1:3
-0.52
NIJE D AM
5-strek KF
1. 0+
3.0%
1. 0+
P P
6. 0
vb
KF
-1.52
5-strek KF
1. 0+
1.10+
1. 0+
1.10+
6.50
1. 0+
VP
+1.08
1.20+
VP
1.30+
3-strek KF
vb
1.17+
3,0%
1.13+
3,0%
1.08+
VP
1.10+
1. 0+
1. 0+
2,5%
1.10+
1.10+
2,0%
1. 0+
1.00
-1.52
1. 1+
1.16+
1. 1+
1. 1+
3. 0
1.17+
1.10+
1.50
KF
1. 0+
0.95+
1. 0+
1:3
5. 0
1.10+
1.13+
1.50
+1. 0
0.90+
+1.00
1.05+
1.19+
1.16+
1. 1+
4.00
1. 0+
+0.95
+0.95
1.10+
VP
1.20+
0.90+
+1. 0
VP
1.30+
13 14 15 16 17 18 19
VP
1.35+
1.10+
5.20
2,0%
1.17+
+1.10
VP
1. 0+
3.0%
3.0%
2,0%
2,5%
0.90+
1.00+
0.90+
Techumerp ad
2,0%
VP
1.15+
3.50
1.19+
1.16+
5. 0
0.90+
1. 0+
5. 0
1.10+
1.13+
0.90+
K
0.80+
1.05+
VP
1.20+
PEASKEBLOM
R5.00
1.05+
2,0%
2.50
1. 0+
1.50
1. 0+
K K K K
+1. 0
VP
1.30+
+1.18
VP
1.35+
+1.15
1. 1+
1.05+
VP
1. 0+
1.12+
1.50
3. 0
1. 0+
1.12+
0.90+
1. 0+
0.90+
1.00+
5. 0
P
P
P
P
0.90+
P
P
P
5. 0
P
P
0.90+
1.10+
12.80
5.00
4.70
3.50
+0.90
5. 0
1.19+
1.16+ vb vb
4. 0
1. 0+
0.90+
3.87
1.17+
1.14+
3.50
1.10+
2.0%
1.13+
1.16+
+0. 9
1. 0+
0. 9+
1. 0+
Aanbrengen band biobound 400x350 mm
Aanbrengen zitelement 400x500 mm
02
KF
vb
0.90+
3.0%
1. 0+
Inritbanden
8 0x250x5 0 m
1. 1+
KF
KF
+0.90
P
PP
P P
P
P
P
P
6. 0 5. 0
0.90+
1. 0+
3.0%
Inritbanden 8 0x250x5 0 m
1.10+
1.13+
1. 0+
+0.95
+0.95
KF
DK
0.90+
0.90+
1.13+
1.16+
1. 1+
1.10+
1. 0+
0.90+
VP
1.30+
vb
0.90+
1. 0+
2.0%
1. 0+
1. 0+
1.10+
1.12+
1. 0+
1.19+
1.16+
1.11+
1.05+
1.12+
5-strek KF
5-strek KF
ca 2,0%
0.90+
0.50+
0.50+
0.80+
VP
1.10+
6.20
1.50
3.0%
3.0%
VP
1.35+
NIJE D AM
1.60
5. 0
1.10+
1.13+
2,0%
2,5%
Detail 1
1.17+
1.08+
2,5%
1.19+
1.16+
1.50
Gl oiend maaiveld
VP
1.30+
20 21 22 23
24
Legenda
Bestaande situatie
A
38 Bestaande bebouwing met huisnummer
Nieuwe perceelsgrens
P Bestaande perceelsgrens
50m grens bestaande bebouwing
+0.60 Nieuwe hoogte
Materiaalgrens
B
Verkanting verharding
OB80
Opsluitband 80x200mm, kleur donkergrijs
OB100
Opsluitband 100x200mm, kleur donkergrijs
OB120
Opsluitband 120x250mm, kleur donkergrijs
OB200
Opsluitband 200x250mm, kleur donkergrijs
RWP
Rijwielpadband 40/120x250mm, kleur donkergrijs
C
GB50
Geleideband 50/200x250mm, kleur donkergrijs
TB180
Trottoirband 180/200x250mm, kleur donkergrijs
RWS
RWS band 110/220x250mm, kleur donkergrijs
Inritelement TB180/200 180x800x500mm, kleur donkergrijs
vb
Verloopband , zie aansluitende band voor type
Goottegel 150x300x60mm, kleur grijs
D
Molgoot van betonstraatsteen 5 streks of 3 streks, keiformaat kleur conform rijbaan
01 Asfalt, zie asfalt legenda
02 Asfalt fietspad rood, zie asfalt legenda
Redresseerstrook van split
Betonstraatsteen, keiformaat, halfsteensverband,
KF
gemêleerd overheersend rood bruin, met uitschieters naar paarsig en oranje-geel.
E
Betonstraatsteen, keiformaat, keperverband, gemêleerd overheersend rood
KF
bruin, met uitschieters naar paarsig en oranje-geel.
DF Betonstraatsteen, dubbelklinker 200x200mm, kleur donker grijs, halfsteensverband
Grasbetontegels 600x400x120mm, type vlak
Grasbetontegels New basic type 1 en type 3 in parkeervakscheiding
Halfverharding koersmix Kortrec Bio
F
Markering / tegels, haaientand 0.50-0.50
Markering, streep 1-1 (0.10)
Markering, streep 3-3 (0.10)
Blindegeleidemarkering
Damwand beschoeiing, hout, type n.t.b.
Keerwand L-wanden n.t.b.
G
Haag met raster van paal met draad
Anti -wortelscherm
Boom, zie groenplan BS2022-20-GP
H
Kruin insteek watergang
Waterlijn
Teen insteek watergang
Water niet bevaarbaar
Water bevaarbaar
Water gereserveerd voor aanlegplaatsen
J
Duiker
Lichtmast
Paal kunststof
Kolk RWS
Oldehoofsterkerkhof 2
Postbus 21000
8900 JA Leeuwarden
Straatkolk
Tel. 14058 K
Trottoirkolk
Vaststelling
Definitief Ontwerp
Inspectieput HWA
Datum: 06-03-2023
met putdekselhoogte Verkeer:
Stedenbouw:
Uitstroombak type,
Naam: H. Waterlander Naam: B. Bandringa
afhankelijk van taluds
Paraaf:
Paraaf:
Inspectieput VWA met
putdekselhoogte
Civiele Techniek: Wijkzaken:
Naam: H. Leijenaar
Naam: R. de Vries
L
Paraaf:
Paraaf:
1
4
2
3
4 3
6
1
3
6
4
6a
3
2
6
6
8
5
7
9
7
8
8
9
12
14
16
15
De Nije D am
4
Kerbiel
2
14
12
10
1a
1
13
2
2
5
5
7
9
1
9
Opkeamer
10
8a 8
Blinen
Komelkerij
7a
10
12
5
3
4
12
10
8
6
4
2
5
7
35
P
Overzichtstekening
0 2 4 6 8m
schaal 1:5000
Definitief 01 03-03-2023
Opmerkingen:
Versie: Datum:
0.95+
0.95+
Q
Opdrachtgever:
Get:
Formaat: Projectnummer:
M.Talsma A0 BS2020-20
Gec:
Schaal: Tekeningnummer:
N.Bouwhuizen 1:200 BS2020-20-DO-ST
Vrijg:
Bladnummer: Status: Versie:
B.v Straaten 2 van 10 Definitief 01
Projectnaam:
Gebiedsontwikkeling Unia
R
Omschrijving:
Definitief ontwerp
www.bureauschmidt.nl LEEUWARDEN | GRONINGEN | ZWOLLE | HEERHUGOWAARD
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
3.3%
3.3%
Komelkerij
1
Go le
1
Komelkerij
3735
Opfeart
3
31
29
60
trafo
trafo
Wurdumer Feart
Wurdumer Feart
Wurdumer Feart
M
N
THEMA WEGENBOUW
N
n.t.b.Boomg ard wonen
n.t.b.B omg ard wonen
KK K K K
K K K K K K K K KK K K
KK
K K
K K K K KK K K K K K
K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K
K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K
K K K K K
K K K K
02
23 23
n.t.b.Boomg ard wonen
K K
K K KK K
1.50 3. 0
K K
03 03
08 08
vb vb
P P P P
P P P
P P P PP P
09 09
5. 0 5. 0
vb vb
0.3-2.7 (0.10)
vb vb
1. 0+ 1. 0+
5. 0 5. 0
04
K K K K K K K K K K K K K K K K
K K K K K K K K K K K K K K K
K K K K K
10 10
K K K
5-strek KF
5-strek KF
K K K K K K K K K
BARCHJEBLOM
entr e park
5-strek KF
4. 0 5. 0
K K K K K K K K K K K K K K
Ontwerptekening van gebiedsontwikkeling
Unia, ten zuiden van Leeuwarden. Gemaakt met
InfraCAD en de NLCS-tekenstandaard.
TOEGANKELIJK EN
GEBRUIKSVRIENDELIJK
Om conform de NLCS te ontwerpen, gebruiken
de ingenieurs bij Bureau Schmidt Infra-
CAD. Marthyn omschrijft deze software als
toegankelijk en gebruiksvriendelijk. “Je werkt
met objecten die zijn opgebouwd volgens de
NCLS-werkmethodiek en voorzien zijn van relevante
data. Dat bespaart ons tijd, net zoals
de meegeleverde bibliotheken. Verder gebruik
ik vaak de optie om dynamische peilmaten te
plaatsen in dwarsprofi elen: je kiest een centraal
hoogtepunt en alle peilmaten daarna krijgen
automatisch de correcte hoogte mee. En is je
tekening klaar? Dan breng je met één druk op
de knop alle lijnen en symbolen onder in een
overzichtelijke legenda. Tot slot noem ik nog
de ‘fotoboek-inventarisatie’-functie: op basis
van foto’s met GPS-locatie kun je automatisch
een fotoboek laten genereren. Ideaal voor een
nul-opname, bijvoorbeeld voor de ontwikkelaar,
bewoners of andere stakeholders.”
ALTIJD UP-TO-DATE
Marthyn vindt het ook prettig dat InfraCAD
goed wordt bijgehouden en regelmatig wordt
geüpdatet. “Neem de symbolenbibliotheek:
die was altijd al uitgebreid, maar in de laatste
update zijn er weer extra items aan toegevoegd,
zoals verloopstukken en aansluitingen.
En objecten die je niet vindt, maak je eenvoudig
zelf aan. Een lichtmast, bandje of doorsnede?
Die voeg je in een handomdraai toe. Al met al
zie ik InfraCAD als een programma dat eigenlijk
alles kan wat je als NLCS-tekenaar wenst.”
3.00 4.20 1.50
05 05
zie voor aansluiting Blad 6
BS2020-20-DO-ST-D01.dwg - 03/03/2023
02
N
Het statige pand van Bureau Schmidt in
Leeuwarden, prachtig gelegen tegenover de
Westerplantage en stadsgracht.
INHOUDELIJK ADVIES
Bureau Schmidt is kind aan huis bij Arkance Systems
(voorheen CAD Accent), de leverancier
van de software. Marthyn: “Naast InfraCAD
hebben we bijvoorbeeld ook een netwerklicentie
voor InfraCAD Map, waarmee we KLICmeldingen
importeren en BGT- en kadastrale
gegevens inladen. En we willen ook gaan werken
met InfraCAD CE, waarmee we onze meetgegevens
om kunnen zetten naar AutoCAD-tekeningen.
Verder gebruiken we diverse Autodeskapplicaties,
zoals ReCap Pro, Civil 3D en Revit,
voor het ontwerpen van bruggen, viaducten en
andere kunstwerken. Ook deze software levert
Arkance Systems. Het fi jne aan deze partij is dat
ze niet alleen goed hun producten ondersteunen,
maar ook inhoudelijke kennis over ons vakgebied
hebben. Ze staan open voor vragen en
geven altijd advies op maat.”
Marthyn Talsma werkt bij Bureau Schmidt projecten
uit met NLCS en InfraCAD.
OVER BUREAU SCHMIDT
Bureau Schmidt ingenieurs en adviseurs
werkt aan ‘alles wat je buiten ziet’:
van droge, natte en ondergrondse
infrastructuur tot mobiliteit en
gebiedsontwikkeling. Het bureau is in te
schakelen voor onder andere het maken
van ontwerpen, begeleiding tijdens de
uitvoering, omgevingsmanagement
en advies over duurzaamheid binnen
projecten. Bureau Schmidt werkt
veel voor overheden, aannemers en
projectontwikkelaars en heeft vier
vestigingen: in Leeuwarden, Groningen,
Zwolle en Heerhugowaard. Het team
van het ingenieursbureau bestaat,
verspreid over deze vestigingen, uit circa
zeventig specialisten.
NIEUWBOUWWIJK LEEUWARDEN
Een onderneming als Bureau Schmidt is logischerwijs
voortdurend in meerdere projecten actief.
Eén ervan betreft de ontwikkeling van Unia, een
nieuwbouwwijk ten zuiden van Leeuwarden.
Marthyn: “Voor een deel van deze nieuwe wijk
verzorgen we het voorlopig ontwerp, het defi nitief
ontwerp en het bouwrijp maken van het terrein.
Ook ontwerpen we een geluidsscherm langs
de rijksweg en een vijftal bruggen. Een veelzijdig
project, waar de NLCS zijn meerwaarde onderstreept.
Zo vind ik het heel overzichtelijk om te
tekenen in hoofdgroepen. Daardoor blijven de
benodigde bibliotheekitems compact en vind je
dus sneller wat je zoekt.”
UNIFORM EN OVERZICHTELIJK
Samenvattend is Marthyn enthousiast over het
werken conform de NLCS. “Als ik terugdenk aan
de eerste jaren van mijn studie… Dan is dit toch
wel een wereld van verschil. In mijn eerste studiejaren
werkten we met allerlei verschillende laagnamen,
kleuren en lijntypes. Dat was soms echt
lastig, zeker als je met meerdere mensen aan één
ontwerp werkte. Dankzij de NLCS tekent iedereen
op dezelfde manier en zie je in één oogopslag
hoe een tekening is opgebouwd. Het maakt tekenwerk
uniform en overzichtelijk.” ■
OVER ARKANCE SYSTEMS
Arkance Systems is specialist in digitale
transformaties en ondersteunt bedrijven
in de sectoren Bouw, Infrastructuur en
Maakindustrie. De organisatie helpt
klanten met het standaardiseren van
CAD-omgevingen, de transitie naar
BIM, Industry 4.0 en Nederlandse CAD
Standaard (NLCS) en het optimaliseren
van werkprocessen en werkmethodieken.
Arkance Systems is onderdeel van
Arkance, een mondiale organisatie van
specialisten met een compleet portfolio
aan digitale oplossingen zoals software,
hardware, cursussen en consultancy.
49

THEMA WEGENBOUW
De HKV RWS kledinglijn.
Tekst | Tony Vos Beeld | HKV
Duurzaamheid in
materialen en proces
Steeds meer aspecten van de wegenbouw worden duurzaam en zelfs circulair. Dat dit heel ver gaat
bewijst bedrijfskledingspecialist HKV die diverse producten levert die zijn gemaakt van gerecyclede
materialen. Dat gaat verder dan kleding alleen, zo vertelt senior accountmanager Joost van Welie.
Steeds meer producten worden geheel of deels
gemaakt uit hergebruikte materialen. HKV loopt
daarin voorop en haakt in op de nieuwste ontwikkelingen.
Joost: “Wij wijzen onze klanten actief
op onze duurzame mogelijkheden. Neem
bijvoorbeeld onze t-shirts uit de RWS kledinglijn
van biologisch katoen gecombineerd met gerecycled
polyester. De collectie omvat t-shirt,
polo, sweater tot werkbroek en softshelljas zowel
in dames- als herenmaten.”
“Bij het samenstellen van ons assortiment
maken we bewuste keuzes voor de meest
duurzame en veilige grondstoffen en processen.
Bovendien wordt er met onze leveranciers
gewerkt aan een goed inzicht in de textielketen
en betere werkomstandigheden in
de fabrieken.”
HERGEBRUIK
HKV gaat nog een stap verder, zo vertelt van
Joost: “Belangrijk is dat de door ons geleverde
kleding aan het einde van de gebruiksduur
terugkomt bij ons en weer als grondstof dient
voor nieuwe producten. In de ontwerpfase
van de kleding wordt al rekening gehouden
met de mogelijkheid tot hergebruik. Wij halen
deze kleding bij onze klanten op.”
Ieder kledingstuk heeft een label met daarop
de toegepaste materialen en betreffende certifi
ceringen (ISO 20471, UV protectie). Het
Oekotex 100 certifi caat geeft bijvoorbeeld aan
dat er geen schadelijke chemicaliën bij de productie
zijn gebruikt. De garens van gerecycled
polyester zijn gemaakt van PET-fl essen en hebben
een verminderde milieu-impact. Daarom
hangt aan dit materiaal een Global Recycling
Standard certifi cering.
50

THEMA WEGENBOUW
Hoe langer een kledingstuk meegaat, hoe
lager de impact op het milieu. De Polygiene
Service Fresh technologie staat voor materialen
die vaker gedragen kunnen worden
voordat de kleding gaat ruiken. Minder wassen
staat ook voor milieuwinst. Bovendien
kan het materiaal tot wel vijftig keer worden
gewassen zonder verlies van normering.
‘Belangrijk is dat de door ons geleverde kleding
aan het einde van de
gebruiksduur terugkomt bij ons'
RIJSTVLIES VERKEERSBORDEN
Uiteraard draait het niet om het milieu alleen.
Joost: “We zorgen uiteraard voor een
optimale kwaliteit en draagcomfort. We
werken meer met strech stoffen en gedrukte
in plaats van gestikte striping. Dat rekt fijner
mee, ademt beter en biedt een betere pasvorm.”
HKV levert ook verkeerskegels (klasse 3
met reflectie) en geleidebaken die gemaakt
worden van hergebruikte kunststoffen. Ook
rijstvlies verkeersborden leveren een aanzienlijke
milieuwinst op, het basismateriaal
is afval uit de rijstproductie die niet verhit
hoeft te worden. Ze gaan langer mee en zijn
bestendig tegen vocht, rot en schimmels. De
retro-reflecterende folie is bedrukt met inkt
zonder oplosmiddel. ■
HKV Geleidebaak.
Zonder gedoe
BEDRIJFSKLEDING
BESTELLEN
HKV MAAKT KWALITEIT
PERSOONLIJK
Het begint met goed luisteren. Wij willen jouw
situatie en behoefte begrijpen. Het persoonlijke
contact maakt van HKV een betrokken partner die
proactief meedenkt en duidelijk communiceert. Een
goed proces zorgt ervoor dat alles tot in de puntjes
geregeld wordt. Zodat jij er geen omkijken naar hebt.
50 PAGINA’S
VOL KENNIS
EN INFORMATIE!
Vraag ons GRATIS magazine
aan via: www.hkvochten.nl/gww
0344 - 22 76 00
info@hkvochten.nl
Ochten | Tilburg | Vlaardingen
51

THEMA WEGENBOUW
Zoveel plastic gaat er in één blik circulair bindmiddel.
Tekst | Chris Elbers Beeld | Latexfalt
Asfalt gemaakt van bitumen en PR (links) en met een circulair bindmiddel en PR
(rechts). Visueel niet van elkaar te onderscheiden.
Ontwikkeling revolutionair circulair
bindmiddel ligt prima op koers
De wegenbouw als pionier en kartrekker binnen de circulaire transitie. Het klinkt in eerste instantie
misschien niet logisch. Maar juist binnen deze specifi eke discipline is het mogelijk om uit de maatschappij
onttrokken reststromen te verwerken tot een nieuw duurzaam bindmiddel. Het is een
initiatief waarvoor Latexfalt uit Koudekerk aan den Rijn een compleet en succesvol traject heeft
ontwikkeld. GWW volgt de uitrol op de voet.
Nadat Latexfalt vorig jaar via GWW rapporteerde over de theorie
waarmee het in staat is om een circulair bindmiddel te ontwikkelen,
volgde begin 2023 de mededeling dat in de vorm van een prototype
het eerste succes was geboekt. Wanneer we Hans Hendrikse, groepsleider
R&D binnen Latexfalt, vragen naar de actuele status omtrent
de bitumenvervanger, klinkt er volop jubel. "We zijn erin geslaagd om
binnen een laboratoriumopstelling de eerste asfaltproefstukken te vervaardigen",
zo zegt hij. "Een resultaat dat we via samenwerkingen met
verschillende externe partijen verder willen uitbouwen."
BEWIJS GELEVERD
Gevraagd naar de exacte stand van zaken, vertelt Hans het volgende.
"In de vorm van diverse aannemers, leveranciers en kennisinstituten
hebben we inmiddels een aantal partners om ons heen verzameld.
Met hun hulp hebben we het bewijs geleverd dat het daadwerkelijk
mogelijk is om reststromen om te zetten in asfalt (zie foto, red.).
Daarnaast zijn we recentelijk ook onderdeel van het Circuroad-project
geworden. In dit kader hopen we er met onze expertise aan bij
te dragen dat de toekomstige bindmiddelen nóg beter presteren en
zo circulair mogelijk zijn."
PUBLICATIE
Samen vervolgstappen maken en kennis delen op het circulariteitspad is de
ultieme ambitie van Latexfalt. Vandaar dat de productiemethode onder de
titel Characterization and Design of Circular Binders onlangs werd gepubliceerd
in het wetenschappelijke journal Sustainability. "We staan altijd open
voor samenwerking", besluit Hans. "Wie bij wil dragen aan een circulaire
wegenbouw kan dan ook contact met ons opnemen." ■
52
00034268002 - LATEXFALT-BH.indd 1 26-10-2023 11:38

THEMA WEGENBOUW
Stabilisatie aanbrengen op de fi ets- en wandelpaden in het Amsterdamse Bos.
Terrastab in actie bij de fundering van een spoorbaan in Middelburg.
Tekst | Tony Vos
Beeld | Terrastab
Zorgen voor circulaire draagkracht
Met een ervaring van twintig jaar, eigen ontwikkeld materieel en een schat aan data verzameld door
het eigen laboratorium heeft Terrastab circulair en duurzaam in de genen. Directeur Anton Bunt
vertelt hoe zijn bedrijf dit inpast bij grondverbetering en grondstabilisatie.
Terrastab is actief in de infra en rail en creëert draagkracht in de onderbanen
en bij natuurlijke verhardingen bijvoorbeeld in duingebieden en bossen.
Anton: “Onder grondverbetering verstaan we het brengen van draagkracht
in de ondergrond. Onder gebouwen als alternatief voor heipalen,
maar ook bij industrieterreinen, havengebieden, terminals en vliegvelden.”
BINDMIDDEL
“Het doel dat we ons in 2010 al stelden, past helemaal bij de huidige gang van
zaken”, vindt Anton. “Alle aanwezige primaire grondstoffen worden gebruikt
als nieuwe fundering in de onderbaan. Op deze manier werken we tussen
95 en 98% circulair. We hebben nauwelijks verplaatsingen van materialen en
daardoor heeft onze werkwijze een minimaal effect op de uitstoot van stikstof
en CO 2
. Een hele grote plus voor de MKI-waarde. Onze manier van werken
geeft tevens grote voordelen voor de omgeving: minimale transportbewegingen,
een lage uitstoot en het uitvoeren van renovaties in een kort tijdsbestek.”
Terrastab dacht er in 2013 over om met deze werkwijze te stoppen, de
markt bleek er nog niet rijp voor. Maar anno 2023 geeft de vergaarde
kennis een enorme voorsprong.
ENGINEERING
“Onze machines zijn geschikt om op dik water grondverbetering toe te kunnen
passen”, zegt Anton. “Werkzaamheden aan het spoor moeten altijd
snel gebeuren. Na onze interventie rijden binnen 24 uur weer de treinen.”
“In ons eigen laboratorium wordt het type bindmiddel en de juiste dosering
bepaald. Bij grondverbetering voegen we tussen de 2 en 5% van dit
bindmiddel toe, bij grondstabilisatie kan dat wat meer zijn. In het geval
van grondverbetering blijft de grond doorgraafbaar. Bij grondstabilisatie
creëren we een stijve plaat die niet doorgraafbaar is. Dit wordt bijvoorbeeld
toegepast onder asfalt. Door die stijve onderbaan kunnen we de
asfaltdikte reduceren en zo verkleinen we ook de MKI-waarde.” ■
DUURZAME
GRONDSTABILISATIES
EN -VERBETERING OP
MAAT VOOR ONDER
MEER:
+31 (0) 88 786 85 40 terrastab.nl
Gebouwen
Wegen en bermen
Rail
53

THEMA WEGENBOUW
Tekst | Susan Peek Beeld | Topcon
Hoe wegonderhoud sneller,
goedkoper en beter kan
Wegonderhoud in Nederland gebeurt al decennialang hetzelfde. Vakmanschap speelt hierbij een
belangrijke rol, maar de sector staat nu voor steeds grotere uitdagingen. Strakkere deadlines, een tekort
aan vakmensen en strengere CO 2
-beperkingen maken het noodzakelijk nieuwe technologieën
te omarmen. Want die zorgen ervoor dat aannemers deze uitdagingen beter aan kunnen pakken.
Een beetje aannemer kan het proces van wegonderhoud dromen: de
weg inmeten met dwarsprofi elen, een ontwerp maken waaruit blijkt
hoeveel van de weg moet worden gefreesd, die cijfers op de weg
spuiten, de machinist op de freesmachine aan het werk zetten die
zijn werk veelal op basis van ervaring doet en vervolgens asfalteren
en walsen. Dat klinkt als een geolied proces, maar leidt niet altijd tot
een egale, voor het verkeer comfortabele weg. Zo kan het zijn dat er
Smoothride vergelijkt de gescande bestaande situatie met het ontwerp. Zo is exact
duidelijk hoeveel millimeter van de asfaltlaag afgefreesd moet worden.
tussen de dwarsprofi elen toch ergens een gat zat, of was het tijdens
het frezen slecht weer waardoor de machinist de gemarkeerde cijfers
niet goed kon zien.
MENSENWERK
Wegonderhoud blijft mensenwerk, waarbij de aannemerij op meer
uitdagingen stuit. “Gekwalifi ceerd personeel is schaars en er is weinig
jonge aanwas. De gemiddelde leeftijd van een asfalteringsploeg is
rond de 50 jaar", weet Jan Mennink, senior productmanager Paving
bij Topcon. “Ook worden deadlines steeds krapper en veroorzaakt
wegonderhoud nu eenmaal hinder voor het verkeer”, zegt Sjoerd
Stoové, teammanager 3D Paving bij Topcon. "Hoe korter de afsluiting,
hoe beter dus. Grote onderhoudsprojecten moeten dan ook
vaak 's nachts en in het weekend worden uitgevoerd, wanneer het
vaste, gekwalifi ceerde personeel van de aannemer niet beschikbaar is.
Dat leidt tot inhuur van personeel, wat kan resulteren in minder goed
op elkaar ingespeelde teams. Daarnaast is kostenbeheersing een belangrijk
aspect dat in acht genomen moet worden om onverwachte
verrassingen tijdens de uitvoering te voorkomen.”
DIGITAAL AANSTUREN VAN ONTWERPEN EN FREZEN
Net als in zoveel andere sectoren kan technologie ook in de wegenbouw
enorme impact hebben. Zo biedt Smoothride van Topcon
oplossingen voor eerdergenoemde uitdagingen bij wegonderhoud en
heeft het nog meer voordelen. “Smoothride maakt het mogelijk om
de complete weg snel en nauwkeurig in te meten. Door slechts één
keer over een rijstrook te rijden, heb je een puntenwolk met miljoe-
54

THEMA WEGENBOUW
nen punten”, zegt Sjoerd. “Het ontwerpen van de nieuwe weg is dan
een fluitje van een cent, evenals het frezen. Dit proces wordt volledig
digitaal aangestuurd. Smoothride vergelijkt de gescande bestaande
situatie met het ontwerp en weet precies hoeveel millimeter van de
asfaltlaag afgefreesd moet worden", legt Sjoerd uit. "Volledig automatisch,
dus de bestuurder hoeft alleen maar te rijden. Doordat Smoothride
veel werk uit handen neemt, heb je minder gekwalificeerd personeel
nodig en verloopt het hele proces sneller."
VOORSPELBAARHEID IN WEGONDERHOUD
Het resultaat na het frezen is een volledig vlak wegdek; dé perfecte ondergrond
voor één homogene laag asfalt die na het walsen direct vlak
en overal gelijkmatig dik is. "In Nederland moet een nieuwe laag asfalt
een bepaalde minimale dikte hebben na het walsen”, zegt Jan. "Om bij
oneffenheden niet te dun te asfalteren, houden aannemers hier een
ruime marge aan. Met Smoothride kun je zo egaal frezen en dus heel
precies de laagdikte voorspellen, zodat een kleinere marge aangehouden
kan worden. Bij een groot oppervlak zoals een weg scheelt dit al
snel tienduizenden euro's aan asfalt." Smoothride biedt voorspelbaarheid
in wegonderhoud, door heel nauwkeurig te berekenen hoeveel
ton asfalt er gefreesd moet worden en hoeveel ton nieuw asfalt er nodig
is. Sjoerd: "Deze voorspelbaarheid is erg prettig voor aannemers."
INNOVATIE: ONTWERPEN OVERSLAAN
Onlangs heeft Topcon een nieuwe functionaliteit voor Smoothride geïntroduceerd:
Virtual Ski. De wegscan wordt direct ingeladen in de freesmachine.
Sjoerd: “Het ontwerpproces slaan we als het ware over, dat gebeurt
live op de freesmachine. Dankzij de virtuele sensoren van Virtual Ski gebeurt
het frezen heel nauwkeurig. Bovendien kijkt de machine ‘door de
bocht’.” Jan vult aan: “Bij een gewone ski kan dat niet. Die kijkt vooruit, dus
de bocht uit. Maar omdat we dankzij Smoothride het alignment van de
weg kennen, kent Virtual Ski die ook.”
Maar zelfs zonder deze toepassing kan een aannemer veel sneller werken
met Smoothride: het versnelt het proces van wegonderhoud, verbetert
de kwaliteit van de weg en vermindert de kosten. Sjoerd beschrijft:
"Je kunt 's morgens de weg inmeten, 's middags is het ontwerp
klaar en 's nachts kun je de uitvoering in. De volgende ochtend ligt er
een nieuw wegdek." ■
Doordat er zo egaal gefreesd kan worden, is de dikte van de nieuwe asfaltlaag
exact te voorspellen waardoor er een kleinere marge aangehouden kan worden.
Smoothride versnelt het proces, verbetert de kwaliteit van de weg en verlaagt de kosten.
Door slechts één keer over een rijstrook te rijden, genereer je een puntenwolk met miljoenen punten.
55

THEMA WEGENBOUW
Tekst | Susan Peek Beeld | Kokosystems BV
Duurzaam geluidsscherm met
natuurlijke uitstraling biedt hoge
geluidsisolatie en -absorptie
In Nederland staan er inmiddels al kilometers geluidsschermen van Kokosystems langs diverse wegen,
in woonwijken en langs industrieterreinen. Kokosystems combineert functie en esthetiek in haar duurzame
geluidsschermen. “Onze Kokowall ® geluidschermen bieden een aanzienlijke geluidsisolatie en
-absorptie en zien er bovendien esthetisch fraai uit”, zegt Arjan Kick, projectmanager bij Kokosystems.
DUURZAME GELUIDSSCHERMEN
“Bovendien zijn ze duurzaam en kennen ze
een zeer gunstige levenscyclusanalyse en MKIwaarde.
Hierdoor zijn ze heel interessant voor
onder andere gemeentes, overheden en Rijkswaterstaat
en doen ze het goed in EMVI-aanbestedingen.
De Kokowall® geluidschermen
worden tegenwoordig gezien als hét systeem
met een groene implementeerbare uitstraling
en een lange levensduur”, zegt Arjan.
VERMINDERING FIJNSTOF EN CO 2
DANKZIJ BEPLANTING
Kokosystems maakt voor de geluidsschermen
gebruik van de hernieuwbare grondstof kokosvezel,
gerecycled kunststof voor de buizen en
recyclebaar staal als duurzame materialen. In alle
Kokosystems geluidsschermen is een geluidsisolerende
plaat toegepast die voor de daadwerkelijke
geluidsisolatie zorgt. De kokosvezels aan de buitenzijde
zijn de ideale aanhechting voor diverse
soorten klimplanten. Arjan: “Door de combinatie
van groenblijvende, bladverliezende en bloeiende
planten, die ieder seizoen veranderen van kleur,
Steegsche Velden in Best: over een totale lengte van 170 meter is op een grondwal een Kokowall® geluidscherm aangelegd die met drie soorten klimplanten is aangeplant.
56

THEMA WEGENBOUW
wordt er een ecologische en groenere omgeving
gecreëerd. Beplanting fi ltert bovendien het fi jnstof
en vermindert het CO 2
-gehalte in de lucht.”
ALTIJD EEN PASSENDE OPLOSSING
Omdat Kokosystems alles in eigen beheer maakt,
heeft het bedrijf voor elke situatie een passende
geluidswerende oplossing. Een geluidsscherm
dat in het landschap past maar vooral doet waar
het voor bedoeld is: geluidsoverlast beperken.
Arjan noemt enkele projecten langs wegen waar
de Kokowall ® geluidschermen zijn toegepast.
“Nieuwbouwproject Steegsche Velden aan de
rand van Best is ontwikkeld met oog voor mens,
natuur en de toekomst. Omdat het pal langs de
A2 en vlak bij natuurgebied het Groene Woud
ligt, koos de gemeente Best samen met Aannemersbedrijf
Wetering uit Heesch voor Kokosystems.
“Op een nieuw aangelegde grondwal van
5 meter hoog, hebben wij over een totale lengte
van 170 meter Kokowall® geluidschermen op
een lichtgewicht constructie aangelegd”, vervolgt
Arjan. “De schermen zijn met drie soorten
klimplanten aangeplant: type Hedera, Clematis
en Wilde Wingerd. De grondwal zelf is
verder helemaal ingezaaid met allerlei soorten
grassen en planten en heeft een verhard pad,
waardoor het geheel een parkachtige uitstraling
heeft. Zoals bij nagenoeg alle projecten hebben
we geadviseerd, geëngineerd, alles ontwikkeld,
prettig samengewerkt en een prachtig eindresultaat
turn-key opgeleverd.” Ook noemt Arjan
project Molenwijck in Reusel dat nog volop in
ontwikkeling is. “Bij dit nieuwbouwproject, waar
‘Groen wonen in stijl’ het motto is, heeft Kokosystems
een 4 meter hoog geluidsscherm over
een lengte van 181,5 meter langs de provinciale
weg geplaatst. Dit najaar wordt ook dit scherm
aan beide zijden voorzien van klimplanten.
Zo komt er ook daar een natuurlijk, ecologisch
en bijzonder fraai geluidsscherm te staan”, zegt
Arjan tot slot. ■
Molenwijck in Reusel (nog in aanbouw): Bij ‘Groen wonen in stijl’ hoort ook een natuurlijk geluidsscherm.
BEKIJK
onze corporate video op kokosystems.nl
Producent van natuurlijke geluidsschermen
Kokosystems B.V. biedt u Turn-Key geluidsscherm projecten voor diverse toepassingen in de buitenruimte.
Wij realiseren al bijna 20 jaar projecten voor overheden en diverse opdrachtgevers uit de GWW. Wij
begeleiden projecten van A tot Z; van ontwerp & engineering tot installatie en beplanting.
| KOKOSYSTEMS B.V. | 0174-244838 | INFO@KOKOSYSTEMS.NL | WWW.KOKOSYSTEMS.NL |
57

THEMA WEGENBOUW
Tekst | Susan Peek Beeld | Joep Rijk
De koning opent het eerste snellaadplein
ter wereld voor zwaar bouwmaterieel en
elektrische vrachtwagens
En loopt daarbij op het duurzaamste, 100% circulaire asfalt
Op 28 september heeft Zijne Majesteit de Koning het eerste snellaadplein ter wereld voor zwaar
weg- en bouwmaterieel officieel geopend: WattHub. Dit semipublieke snellaadplein is op eigen
initiatief ontwikkeld door coöperatie Betuwewind, samen met bouwcombinatie Mekante Diek,
bestaande uit Dura Vermeer, Ploegam en Van Oord. Aanleiding was de emissievrije opgave voor de
dijkversterking Tiel-Waardenburg.
GROTE AMBITIES IN
EMISSIEVRIJ BOUWEN
Het project dijkversterking Tiel-Waardenburg
heeft de ambitie om volledig emissievrij te werken.
Om dit mogelijk te maken, is er in de re-
gio veel extra laadinfrastructuur nodig voor het
opladen van de accu’s van zwaar bouwmaterieel
en de elektrische vrachtwagens. Het laadplein
WattHub is gebouwd op het terrein bij
Avri in Geldermalsen en telt 42 slimme laadpalen
met een laadvermogen tot 400 kW. Elektrisch
rijden voor de transport- en bouwsector
en daarmee emissievrij bouwen met behulp
van lokaal opgewekte zonne- en windenergie
wordt hierdoor mogelijk gemaakt.
Samen met WattHub-directeur Gerben van den Berg zette Koning Willem-Alexander symbolisch de stroomschakelaar van het grootste snellaadplein.
58

THEMA WEGENBOUW
100% CIRCULAIR ASFALT
In het kader van duurzaamheid is er voor het
terrein van WattHub gekozen voor Circularpave:
het 100% circulaire asfaltmengsel van Dura
Vermeer, dat onder andere bestaat uit circulaire
bitumen van Roof2Road. “Deze keuze alleen
al levert een CO 2
-reductie op van 25%
voor de onder- en tussenlagen en circa 60%
voor de deklagen”, licht Gerben Bijker, directeur
van Roof2Road toe.
ASFALTKWALITEITSLOKET
Circularpave is gecertificeerd met het Asfaltkwaliteitsloket
van CROW. “Dit geldt ook voor andere
duurzame asfaltmengsel met circulaire bitumen”,
zegt Gerben en noemt het een ‘gouden’ mijlpaal
voor duurzaam en circulair asfalt. “Hiermee kan
ook elke opdrachtgever onderbouwd voor Roof-
2Road asfalt kiezen.” Op dit moment is er al keuze
uit meer dan twintig types asfaltmengsels met het
circulaire bindmiddel voor gemeentes en provincies.
Het behalen van dit certificaat op gerecyclede
bitumen voor de wegenbouw geeft een belangrijke
impuls aan de circulaire economie.
CO 2
-REDUCTIE IN ASFALT
“Door gebruik te maken van circulaire bitumen
in asfalt heeft de overheid de mogelijkheid om
CO 2
te besparen en zo een wezenlijke bijdrage
te leveren aan het behalen van de klimaatdoelstellingen”,
zegt Gerben tot slot. ■
CIRCULAIRE BITUMEN
Bitumen worden over de hele wereld gebruikt
en zijn een onmisbare component in asfaltwegen,
dijken en dakbedekking. Maar deze waardevolle
grondstof voor de infra- en bouwsector
wordt alsmaar schaarser. Het is dus cruciaal
dat er spaarzaam en circulair mee om wordt
gegaan. In Nederland wordt bitumen circulair
ingezet. Roof2Road produceert circulaire bitumen
door dakbedekking te recyclen en levert
daarmee een hoogwaardige circulaire bouwstof
voor asfalt. “Door inzet van dit bitumen
worden waardevolle grondstoffen behouden
door ze opnieuw in te zetten in plaats van te
verbranden. Zo is er sprake van upcycling van
asfaltwegen, wat ook nog eens resulteert in
een aanzienlijke CO 2
-reductie”, zegt Gerben.
De koning loopt op het duurzaamste, 100% circulaire asfalt; Circularpave, dat is toegepast op het terrein van WattHub.
Duurzame & circulaire
asfaltmengsels
Roof2Road
Taurusavenue 165
2132 LS Hoofddorp
T 088 600 2 600
W www.roof2road.nl
E info@roof2road.nl
00038154001 Roof2road.indd 1 20-10-2023 10:17
59

THEMA WEGENBOUW
Tijdelijke verkeersoplossing van BUKO Infrasupport nabij City Plaza in Nieuwegein.
Tekst | Susan Peek Beeld | BUKO Infrasupport
Specialist in tijdelijke
verkeersmaatregelen
creëert positieve hinderbeleving dankzij integrale aanpak
Tijdens werkzaamheden in de openbare ruimte ontstaat er een spanningsveld op het gebied van
veiligheid, doorstroming en leefbaarheid. BUKO Infrasupport hanteert een integrale aanpak waarbij
wetenschap, de digitale wereld en fysieke verkeersmaatregelen elkaar versterken. “Op die manier
bieden wij oplossingen bij tijdelijke verkeerssituaties met als doel: een positieve(re) hinderbeleving
te creëren”, zegt Harold Mulder, specialist mobiliteit bij BUKO Infrasupport.
INTEGRALE, FLEXIBELE PROJECTAANPAK
Als specialist in tijdelijke verkeersmaatregelen weten ze bij BUKO als
geen ander wat de beste, veiligste en minst ingrijpende keuzes zijn. “Wij
beginnen een project altijd met een (gedrags)analyse vooraf: wie komen
er in aanraking met de werkzaamheden en hoe kunnen we hen het beste
op persoonlijk niveau informeren. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat
bewustwording vooraf en begrip tijdens de tijdelijke verkeersituatie positief
bijdragen aan de veiligheid, doorstroming en hinderbeleving.”
DATA VERZAMELEN EN TOEPASSEN
Sinds kort werkt BUKO Infrasupport met het BUKO City concept. Eén van
de elementen uit BUKO City is de applicatie LISA. “Zie dit als een deken die
we over een bepaald gebied heen leggen waarmee we allerlei data ophalen
over verkeersstromen, vertragingstijden enzovoorts. Die transparante data
wordt vooraf, tijdens en na een project of event verzameld, gemonitord en
geanalyseerd. Op basis van die data en het voorspellende vermogen hierin,
kunnen we realtime de juiste mensen op het juiste moment en op de juiste
60

THEMA WEGENBOUW
manier informeren over bijvoorbeeld een alternatieve route”, zegt Harold.
“Je hebt gewoon echt een voorsprong wanneer je proactief kunt handelen
en communiceren. Met BUKO City behoud je de regie en zijn we in feite een
mobiliteitsmakelaar die voor onze klanten de stad beheert.”
SAMEN STERK
“BUKO Infrasupport is een hele innovatieve partij binnen dit segment
en onze kracht en slagvaardigheid zijn erg groot”, zegt Harold. “Maar we
doen het vooral samen. Samen met onze klanten, maar ook samen met
onze mensen en binnen onze verschillende divisies en vestigingen die
elkaar versterken. We zeggen niet voor niets met trots: Wij zijn BUKO.”
‘De kracht zit in de
juiste combinatie van fysieke en
digitale maatregelen’
DYNAMISCH VERKEERSMANAGEMENT
Tot slot noemt Harold nog enkele innovatieve ideeën die gezamenlijk -binnen
de business units van BUKO- integraal worden opgepakt. “Onze afdeling
Dynamisch verkeersmanagement ontwikkelt intelligente systemen die
verkeersafhankelijk werken. Niet zomaar tijdelijke verkeerslichten, maar
systemen die de complexheid van een permanente verkeersregelinstallatie
kunnen overnemen.” BUKO is de enige partij in Nederland die deze
gecertifi ceerde iVRI installaties toepast. Doordat deze iVRI installaties gekoppeld
kunnen worden met Flitsmeister is in een tijdelijke situatie ook de
status van de lichten terug te vinden in de Flitsmeister app. Harold noemt
verder het IMT: “Ons Interventie Motor Team zetten wij in om de omgeving
te managen: zij kunnen snel en actief reageren, ter plekke meekijken
en oplossingen bieden.” Het zijn stuk voor stuk voorbeelden van passende
maatregelen binnen het dynamisch verkeersmanagement van BUKO Infrasupport
die een project 100% sluitend maken en de doorstroom en
verkeersafwikkeling zo goed en veilig mogelijk maken. ■
SENSOREN.
Modaliteiten regeling o.b.v.
omgevingsaspecten.
Beïnvloeding van I-VRI regeling op die
momenten wanneer het gewenst is +
DATA uitwisseling.
MONITORING EN
TIJDELIJKE BEVEILIGING.
Bij onze werkzaamheden is het
wenselijk om te monitoren,
enerzijds op doorstroming rondom
de VRI, anderzijds ter bewaking
van uw kostbare spullen. Een
meldkamer kijkt 24/7 mee
en alarmeert direct bij een
verdachte situatie, zo wordt de
kans op vandalisme of diefstal
geminimaliseerd.
CAMERA INZET BIJ
VERKEERSTELLINGEN.
Om verkeersintensiteiten of
-onderzoeken te doen werken wij
met slimme camerasystemen.
Aan de hand van ANPR-technologie
in combinatie met kunstmatige
intelligentie hebben wij de
mogelijkheid voertuigen, fietsers en
zelfs voetgangers te tellen.
In samenwerking met:
DYNAMISCH
VERKEERSMANAGEMENT.
Scan de QR-code om meer te lezen
over onze producten en diensten.
Of mail naar dvm@buko.nl
Meer weten over tijdelijke
camerabewaking?
088 – 330 99 99
bukowaakt.nl
SAMEN
ONDERWEG
NAAR
VEILIGHEID.
61

THEMA WEGENBOUW
Tekst: Thijs Raaijmakers | Beeld: Iv-Infra
Grootschalige herinrichting
vraagt om meer dan een ontwerp
De Ollandseweg in Sint-Oedenrode gaat flink op de schop. Momenteel is de Europese aanbestedingsprocedure
gestart. Iv-Infra heeft in opdracht van Gemeente Meijerijstad het volledige ontwerp
gemaakt voor de herinrichting, de inspraakavonden georganiseerd en de technische voorbereiding
uitgewerkt. Daarmee is Iv-Infra tot en met de aanbesteding van A tot Z betrokken. Een methode
die steeds vaker voorkomt.
De Ollandseweg is een weg van circa 3,5
kilometer tussen het dorpje Olland en
Sint-Oedenrode, gelegen in de gemeente
Meijerijstad. De oorspronkelijke weg bestaat
uit een fietspad en een rijbaan voor
automobilisten. Maar met name het fietspad
is al jaren in slechte staat. Zodanig, dat fietsers
er steeds vaker voor kiezen op de autorijbaan
te fietsen, met gevaarlijke situaties
tot gevolg. Daarbij komt dat de rijbaan niet
meer voldoet aan de geldende eisen voor
verkeersveiligheid. Dat samen heeft de gemeenteraad
doen besluiten de Ollandseweg
opnieuw in te richten.
benden tot stand gekomen, een essentieel
onderdeel binnen het participatietraject.
Die inspraak- en informatieavonden hebben
samen met de expertise vanuit Iv-Infra en
Gemeente Meijerijstad geleid tot een volledige
reconstructie van de Ollandseweg. Aan
beide zijden van de weg, zowel binnen als
buiten de bebouwde kom, wordt het fietspad
aangelegd met aan elkaar geschakelde
betonplaten om het rijcomfort te vergroten.
Binnen de bebouwde kom bestaat de
rijbaan uit geluidsreducerende klinkers om
overlast te verminderen. De rijbaan buiten
de bebouwde kom bestaat uit een nieuwe
asfaltverharding.
VEILIGHEID VERGROTEN
Langs de fietspaden komen nieuwe verbindingen
richting de woonstraten en op drie
oversteekplekken zijn maatregelen genomen
om de veiligheid voor fietsers, voetgangers
‘Binnen het ontwerp
is zoveel mogelijk
rekening gehouden
met het veranderende
klimaat'
UITGEBREID PARTICIPATIETRAJECT
Iv-Infra is al sinds het maken van de plannen,
zo’n anderhalf jaar geleden, uitvoerig
betrokken bij deze herinrichting. Een aanzienlijk
deel – 1,5 kilometer – van het totale
tracé bevindt zich binnen de bebouwde kom
in Sint-Oedenrode. Langs de Ollandseweg
staan een groot aantal huizen en bedrijven
zowel binnen als buiten de bebouwde
kom. Een goede, uitgebreide en duidelijke
inspraakprocedure is dus van groot belang.
Het definitieve ontwerp van de herinrichting
is samen met omwonenden en belangheb-
Het definitieve ontwerp van de herinrichting is samen met omwonenden en belanghebbenden tot stand
gekomen, een essentieel onderdeel binnen het participatietraject.
62

THEMA WEGENBOUW
en overig verkeer te verbeteren. De rijweg is
zodanig ingericht dat de weg smaller lijkt dan
hij in werkelijkheid is, wat doorgaans langzamer
rijden tot gevolg heeft.
KLIMAATADAPTATIE
Binnen het ontwerp is zoveel mogelijk rekening
gehouden met het veranderende klimaat.
Hevigere neerslag kan er in verouderde
infrastructuur toe leiden dat hemelwater
niet goed weg kan, waardoor bovendien gevaarlijke
verkeerssituaties kunnen ontstaan.
De afwatering langs het hele tracé wordt
verbeterd en langs de parallelwegen vlakbij
de Koninginnelaan en Laan ten Rode worden
parkeerplaatsen heringericht. Deze worden
waterdoorlatend, zodat hemelwater goed
wordt opgevangen.
Een reconstructie als die op de Ollandseweg
heeft altijd impact. Niet alleen voor omwonenden,
ook voor de fl ora en fauna in het
gebied. De lokale weg wordt vergezeld door
maar liefst circa 480 eiken. Een van de belangrijkste
uitgangspunten binnen het ontwerp
is het zoveel mogelijk behouden van
deze bomen. Hoewel de weg op sommige
plekken deels wordt verlegd of veranderd, is
het overgrote deel behouden.
De parkeerplaatsen worden klimaatadaptief heringericht en uitgevoerd met waterdoorlatende bestrating.
TERUGPLANTEN
Voor bomen die wel moesten wijken, worden
nieuwe bomen geplant. De bomen zijn door
middel van een uitgebreide 3D-scan in kaart gebracht
en er is een Boom Effecten Analyse uitgevoerd
om ook de staat van de fl ora goed in
beeld te brengen. Tijdens de werkzaamheden zal
de aannemer rekening moeten houden met fl ora
en fauna in het gebied. Daarvoor heeft Iv-Infra
een werkprotocol opgesteld, zodat onder andere
vogels en vleermuizen niet worden gestoord.
Naast het ontwerp, het opstellen van een
werkprotocol en het organiseren van bewonersavonden,
heeft Iv-Infra een omleidingsen
faseringsplan opgesteld. Aangezien de
werkzaamheden een kleine twee jaar in beslag
zullen nemen, wordt het werk in diverse
fases uitgevoerd, die tot in detail in het
faseringsplan zijn uitgewerkt. Dit gebeurt
onder andere om overlast door werkzaamheden
te beperken.
HET BESTE PLAN
Nu het uitvoeringsontwerp er ligt, kunnen
partijen zich inschrijven voor dit project.
Daarbij is niet alleen de prijs bepalend,
maar wordt voornamelijk gekeken naar
het plan dat het beste aansluit bij het
ontwerp en de wensen vanuit omwonenden
en belanghebbenden tijdens het
participatietraject. Ook in relatie tot het
beperken van de stikstofuitstoot.
De herinrichting van de Ollandseweg is een
project waarbij Iv-Infra van kop tot staart (de
start van de bouw) niet alleen verantwoordelijk
is voor het ontwerp, maar ook voor de kwaliteit,
communicatie met stakeholders, budgetbewaking
en de planning.
De rijweg is zodanig ingericht dat de weg smaller lijkt dan hij in werkelijkheid is, wat doorgaans langzamer
rijden tot gevolg heeft.
EEN INTEGRALE AANPAK
Het verbeteren van de bereikbaarheid, doorstroming
en verkeersveiligheid van gemeentelijke
infrastructuur komt – in combinatie met
het klimaatbestendig maken ervan – steeds
hoger op de politieke agenda’s. Veel gemeenten
hebben meer uiteenlopende vraagstukken,
waar steeds vaker voor een integrale aanpak
wordt gekozen. Daarbij levert Iv-Infra onder
andere diensten op het gebied van ruimte en
mobiliteit, meten en monitoring, risicomanagement,
assetmanagement, contractmanagement
en directievoering en toezicht. ■
63

THEMA WEGENBOUW
Omdat HaTelit Eco is vervaardigd met garens uit gerecyclede Nederlandse PET-fl essen scoort deze variant een nog gunstigere GWP van slechts 1.05 kg CO 2
per m 2 .
Tekst | Roel van Gils Beeld | Huesker Synthetic
Asfaltwapening van gerecyclede
Nederlandse PET-fl essen
Asfaltwapening is een effectieve methode om de gebruiksduur van asfalt met een factor 3 tot 4 te
verlengen. Het zorgt voor een betere weerstand tegen refl ectiescheuren in de deklaag. Toch was
het gebruik van wapening niet altijd een duurzame oplossing. Want bij het frezen van asfalt met
wapening is freesmateriaal niet altijd recyclebaar en is de kans groot dat beitels kapotgaan of de
frees verstopt raakt. Deze argumenten gaan echter niet op voor HaTelit van Huesker Synthetic, een
duurzaam asfaltwapeningsgrid uit polyester garens en vliesstof voorzien van een bitumencoating.
“HaTelit geotextiel is een extreem duurzame
wapening met een uiterst lage Global
Warming Potential (GWP) van 1.31 kg CO2
per m2”, zegt Robert Jan Klopstra, technical
salesmanager bij Huesker Synthetic Nederland.
“Dat is aanzienlijk lager dan vergelijkbare
asfaltwapening in staal, glasvezel of carbon.
Daarnaast kent het een aantal prettige
eigenschappen waardoor het gebruiksgemak
enorm toeneemt. Zo laat het zich rechtstreeks
op een gefreesde ondergrond aanbrengen
en bij einde gebruiksduur vervolgens
zonder problemen frezen. Ook is het gecom-
bineerde freesafval goed te recyclen, want Ha-
Telit heeft geen negatieve invloed op de gerecyclede
asfaltmix. De uiteindelijke treksterkte
is overigens pas bepaald nadat het op locatie is
aangebracht. En dat is geheel in overeenstemming
met de geldende DIN normering.”
Er is ook een Eco-variant die vervaardigd
wordt uit 100% gerecyclede Nederlandse PETfl
essen. Deze scoort nóg hoger op de duurzaamheidsladder.
Eén van de redenen voor de
gemeente Steenwijkerland om 24.500 m2 aan
HaTelit Eco toe te passen bij het project Groot
Onderhoud Asfaltwegen 2023 dat wordt uitgevoerd
door Koninklijke Sjouke Dijkstra.
BEWEZEN EFFECTIEF
Bij Koninklijke Sjouke Dijkstra zijn ze uitgebreid
bekend met de mogelijkheden en toepasbaarheid
van asfaltwapening en in het bijzonder Ha-
Telit. “Of het nu in een contract staat of niet,
we maken het altijd bespreekbaar”, zegt Jan
Marinus, hoofduitvoerder van Koninklijke Sjouke
Dijkstra. “Wij proberen bij al onze werken
te kijken op welke manier we een maximaal
duurzaam resultaat kunnen behalen. Dat past
64

THEMA WEGENBOUW
ook goed bij de gemeente Steenwijkerland,
want zij streven ook naar een maximale inzet
van circulaire producten en werkwijzen”, weet
Jan. “Dat is ook de reden dat ze zijn overgestapt
van staalwapening naar HaTelit. Voor het
Groot Onderhoud Asfaltwegen 2023 hebben
we nóg een stapje extra kunnen zetten door
het toepassen van de HaTelit Eco-variant. Deze
is technisch identiek aan de ‘normale’ variant en
presteert gelijkwaardig.”
natieve asfaltwapeningsproducten”, verduidelijkt
Robert Jan. “Omdat HaTelit Eco is vervaardigd
met garens uit gerecyclede Nederlandse PETflessen
scoort deze variant een nog gunstigere
GWP van slechts 1.05 kg CO 2
per m2. HaTelit
heeft dus in aanvang al een lagere GWP, maar
door de levensduurverlenging van de deklaag
behaal je ook in de toepassingsfase een enorme
CO 2
-reductie tot wel 60%. Je voorkomt tussentijds
onderhoud en daarbij is de verkeersimpact
als gevolg van files, omleidingen, enz. nog niet
meegerekend. Tel uit je winst!” ■
‘Asfaltwapening is een
effectieve methode om
de gebruiksduur van
asfalt met een factor
3 tot 4 te verlengen'
Alle geotextielen van Huesker Synthetic beschikken
overigens over een EPD met LCA van cradle-to-grave.
“Daaruit blijkt inderdaad dat HaTelit
een veel lagere carbon footprint heeft dan alter-
HaTelit geotextiel laat zich rechtstreeks op een gefreesde ondergrond aanbrengen en bij einde gebruiksduur
vervolgens zonder problemen frezen.
HUESKER B.V.
2012 - 2022
JAAR
Uw succes hangt af van uw geleverde
topprestaties. Daarbij kunt u vertrouwen
op onze innovatieve oplossingen. Onze
beproefde en geteste producten zijn de
basis voor elk uitdagende klus van grondwerk
of engineering. Ontdek de wereld
van de geokunststoffen. Ontdek HUESKER.
Your Project in Safe Hands
www.HUESKER.nl | E-mail: info@HUESKER.nl | Phone: + 31 (0) 88 594 00 50
AZ_Motiv_Hand_Erde_197x130_NL.indd 1 13.07.22 13:49
65

THEMA WEGENBOUW
Voor het efficiënt slopen van de turborotondes in Uden heeft GBO een beroep gedaan op de kennis en expertise van Saes International.
Tekst | Roel van Gils Beeld | Gebr. van den Brand en van Oort
Efficiënt slopen van drie turborotondes
in gewapend beton
De provincie Noord-Brabant werkt met BAM Infra Nederland, de hoofdaannemer van de provincie,
samen met de gemeente Maashorst aan het verbeteren van de doorstroming van het verkeer op de
N264 tussen de A50 en Odiliapeel. Onderdeel van dit project is het vervangen van drie turborotondes
door intelligente verkeersregelinstallaties. Voor het efficiënt slopen van de turborotondes in gewapend
beton heeft Gebr. van den Brand en van Oort een beroep gedaan op de kennis en expertise
van Saes International, die vijf Epiroc-sloophamers met stompe beitel leverde voor dit project.
Gebr. van den Brand en van Oort (GBO) is een familiebedrijf pur sang en
met een vijftigtal medewerkers actief in het grondwerk, sloopwerk, puinrecycling,
zandwinning en transport. “We werken vooral voor de grond-, weg- en
waterbouw, industrie en woningbouw, gemeenten en onderhoudsdiensten,
loonbedrijven en uiteraard ook voor particulieren. We beschikken over twee
vaste puinrecyclinglocaties in Uden en in Oss en hebben daarnaast nog een
gecertificeerde mobiele breker die op projectlocaties ingezet wordt om puin
te breken in verschillende gradaties”, zegt directeur Wilko van Oort.
66

THEMA WEGENBOUW
“Al het sloopwerk verzorgen we doorgaans in rechtstreekse aanneming
voor diverse overheden, particulieren, (agrarische) bedrijven en
bouwbedrijven, terwijl het grondwerk veelal in onderaanneming gebeurt
of als partner van wegenbouwers. We verzorgen daarbij het
complete plaatje voor onze opdrachtgever: van het wegvak slopen,
transport van afvalstoffen, aanvoer eigen gerecyclede grondstoffen en
aanleg nieuwe wegen tot aan het afwerken van de nieuwe bermen na
asfalteren. Daarnaast beschikken we over een eigen zandwinning en
uiteraard een modern en duurzaam uitgerust machine- en wagenpark.”
IN DE ACHTERTUIN
De N264 ligt in de achtertuin van GBO. “Geloof het of niet, maar we
hebben hier 17 jaar geleden het fundament gelegd voor de turborotondes,
die nu dus plaatsmaken voor intelligente verkeersregelinstallaties”,
zegt Wilko. De doorstroming is volgens de provincie nu nog
goed, maar de verwachting is dat de komende jaren het verkeer alleen
maar zal toenemen. Bij meer verkeer lopen de rotondes vol en loopt
het verkeer dus vast.
Een kruising met dynamische verkeerslichten
bevordert de doorstroming
en is bovendien veiliger,
ook voor invoegend verkeer
vanuit de zijwegen. “Onze scope
voor dit project is het slopen van
drie rotondes in opdracht van BAM Infra, waarvan er inmiddels twee
zijn uitgevoerd. De laatste wordt volgend jaar gesloopt in verband met
uitdagingen omtrent stikstofregels.”
uitvoeren in de wegenbouw, doen we voor die specifieke situaties altijd
een beroep op de services van Saes International.”
Wilko vervolgt: “In dit geval zijn we samen met Jeroen Hornman van
Saes om tafel gaan zitten om het juiste gereedschap voor deze klus
samen te stellen. Normaliter breken we dit soort beton altijd met een
stompe punt, zodat een beukeffect ontstaat en de wapening goed losgeslagen
wordt van het beton. Op die manier hoeven we zo min mogelijk
te vergruizen. Saes heeft zo’n beitel ‘gewoon’ in het assortiment en
de Epiroc’s afgeleverd met een beitel zonder punt.”
BEHOORLIJK STIL
In totaal heeft GBO voor die eerste rotonde vijf Epirocs van Saes gehuurd.
“We waren met in totaal zeven rupskranen aan het werk. Alleen overdag,
om zo de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken”, legt Wilko
uit. “Ondanks de enorme hoeveelheid gewapend beton met een langswapening
in staal van rond 16 tot 18 mm, verliep het slopen vlekkeloos.”
Om opspattend beton te
voorkomen en het geluid nog
verder te dempen werd de
sloophamer ‘ingepakt’ met
autobanden. “Overigens zijn
de Epirocs van huis uit al behoorlijk
stil”, valt Wilko op.
De tweede rotonde aan de Karrevracht in Uden is inmiddels ook gesloopt.
“Deze is gedeeltelijk doordeweeks gesloopt en de andere helft op vrijdagnacht/zaterdagochtend.
Hiervoor hebben we drie Epirocs van Saes ingezet.”
'Zeker voor dit zware werk is het
gewoonweg de beste sloophamer'
GROF GESCHUT
De eerste rotonde die GBO onder handen heeft genomen, is die aan
de Wilhelminastraat in Uden. Wilko: “Gezien de grootte van ruim
6.000 m2 aan doorgaand gewapend beton en het feit dat de klus in één
weekend, uitsluitend overdag uitgevoerd mocht worden, was grof geschut
wel op zijn plaats. Omdat we zulk zwaar werk slechts sporadisch
Saes International is voor GBO een vertrouwde en vaste partner. “We
huren vaker materieel bij ze. Saes denkt graag mee en staat bij wijze van
spreken dag en nacht voor je klaar. Een fijne partij om zaken mee te doen
en ze hebben een goed product. Zeker voor dit zware werk is Epiroc gewoon
de beste sloophamer”, zegt Wilko. “Ook voor de laatste rotonde
doen we volgend jaar zeker weer een beroep op Saes.” ■
Met ruim 6.000 m² aan gewapend beton en het feit dat de klus in twee dagen
geklaard moest zijn, was grof geschut wel op zijn plaats.
Ook voor de laatste rotonde doet het Brabantse familiebedrijf volgend jaar zeker
weer een beroep op Saes.
67

THEMA WEGENBOUW
Tekst | Roel van Gils Beeld | Aboma
Veiligheidskundigen hoog in
hiërarchie bij verbreding A9
Bouwconsortium VeenIX verbreedt in opdracht van Rijkswaterstaat de A9 tussen Badhoevedorp en
Holendrecht. Een omvangrijk project, deels ook nog dwars door de bebouwde omgeving. Geen wonder
dat er zoveel aandacht is voor het thema veiligheid. De veiligheidskundigen, waarvan een aantal
gedetacheerd door Aboma, staan zelfs in hiërarchie naast de eindverantwoordelijken in uitvoering.
De verbreding van de A9 tussen Badhoevedorp
en Holendrecht is opgedeeld in een drietal
geografische deelgebieden: oost, midden en
west. “Per deelgebied is een V&G-coördinator
aangesteld”, zegt Gerrit Schulting, Health, Safety
en Environment (HSE) Manager bij Veenix.
“Anders dan tot nog toe bij andere infraprojecten
in ons land gebruikelijk was, hebben wij
er bewust voor gekozen om die rol te laten
vervullen door een veiligheidskundige die in hi-
erarchie naast de eindverantwoordelijke in uitvoering
staat. Alles wat er buiten gebeurt, gaat
over het bureau van de V&G-coördinator.”
DETACHERINGSLOKET
De veiligheidskundigen die op het A9-project
actief zijn, zijn onder andere via het detacheringsloket
van Aboma gedetacheerd. Naast
de vertrouwde advies-, keurings- en certificeringsdiensten,
verzorgt Aboma in samenwerking
met vaste partner Wilgh sinds enige tijd
de detachering van veiligheidskundigen in de
bouw. Bedrijven of bouwcombinaties zoals
VeenIX kunnen op deze manier op tijdelijke
basis gebruik maken van de veiligheidskundige
expertise van Aboma. De veiligheidskundigen
zijn bekend met de bouwbranche en hanteren
de gebruikelijke Aboma manier van werken.
Sebastiaan Vos is er daar één van en als veiligheidskundige
werkzaam binnen het HSE-team
De verbreding van de A9 tussen Badhoevedorp en Holendrecht is een omvangrijk project, deels ook nog dwars door de bebouwde omgeving.
68

THEMA WEGENBOUW
‘De veiligheidskundige
staat in hiërarchie
naast de
eindverantwoordelijke
in uitvoering’
Sebastiaan Vos, veiligheidskundige binnen het HSE-team van VeenIX.
van Gerrit op deelgebied West. “We werken
als een hecht team samen”, merkt Sebastiaan
op. “Veiligheidsissues pakken we direct op, zetten
de juiste acties uit en zorgen dat de situatie
zo snel mogelijk wordt opgelost. Zo faciliteren
en ondersteunen we de uitvoering maximaal.”
PRIE-SESSIE
Het is een uiterst complex project met vele raakvlakken.
Sinds 1 oktober kan de Schipholbrug niet
meer worden bediend. De komende maanden
wordt het noordelijke val – de brugklep – vervangen
door een nieuw, breder val, inclusief alle bewe-
gende delen. Deze winter en tijdens het voorjaar
van 2024 moet er dan ook ontzettend veel gebeuren
en zijn gigantisch veel partijen tegelijk aan het
werk. Om dat in goede banen te leiden, wordt de
PRIE-systematiek gehanteerd, de Project Risico Inventarisatie
& Evaluatie. “Ook dit is weer afwijkend
ten opzichte van andere projecten tot nog toe”,
weet Gerrit. “In plaats van een V&G-plan met de
gebruikelijke risico-inventarisatie, vragen we van
onderaannemers een V&G- en werkplan. In het
werkplan staan geen veiligheidsmaatregelen, want
die spreken we specifiek af in de PRIE-sessie. Zie
het als een dynamisch deel van het V&G-plan. Feitelijk
bepalen we hierin de speciale maatregelen samen
met de onderaannemers, om er vervolgens
met Rijkswaterstaat een klap op te geven.” ■
Aboma Consultancy bv
Maxwellstraat 49 a
6716 BX Ede
Postbus 141
6710 BC Ede
T 0318 691920
info@aboma.nl
www.aboma.nl
Zijn alle veiligheidsrisico’s
op jouw project in kaart gebracht?
DUURZAAM BOUWEN
AAN VEILIGHEID EN KWALITEIT.
69

Tekst | Roel van Gils Beeld | Joosten Van Kaam
Creatieve oplossingen
voor complexe en
integrale vraagstukken
Joosten Groep is op overnamepad. “Wij hanteren een buy and build strategie en zijn continu op zoek
naar kansen om meer expertise binnen te halen en ons programma completer te maken”, zegt
eigenaar Raymond Brouwer. Afgelopen zomer deed zich wederom zo’n kans voor. Sinds 1 september
jongstleden maakt Van Kaam, specialist in ondergrondse infrastructuur, deel uit van de Joosten Groep.
Van Kaam en Joosten Groep zijn al vele jaren vertrouwde partners. “We
werken al 25 jaar uitermate prettig met elkaar samen”, zegt Raymond.
“In de beginjaren nog met oprichter Mario van Kaam en de laatste jaren
vooral met zoon Bastiaan die een overname door Joosten Groep wel
zag zitten. En zo geschiedde. Sinds 1 september is Van Kaam toegevoegd
als trotse aanwinst aan onze groep.” De Joosten Groep bestaat uit een
Joosten Van Kaam is gespecialiseerd in onder ander het produceren van putten en specials in HDPE, maar ook in spiegellassen op locatie.
70

groep specialisten waar je terecht kan voor alles wat te maken heeft met
infrastructuur, watermanagement en groen in de stad. Met de overname
van Riotech eerder dit jaar stond de teller op zeven Joosten ondernemingen,
met Joosten Van Kaam komen we nu uit op acht.
ZELFDE GEZICHTEN
Van Kaam past volgens Raymond heel goed bij de Joosten Groep.
“Het bedrijf is gespecialiseerd in onder ander het produceren
van putten en specials in HDPE en is daarmee een prachtig
mooie aanvulling op de positie die we al hebben in de
markt van kunststof leidingsystemen.” Weliswaar is de
naam inmiddels veranderd naar Joosten Van Kaam, maar
daar blijft het ook bij, verzekert Raymond. “Van Kaam
en Joosten Groep zijn twee sterke namen in de markt.
Het feit dat we nu verenigd zijn, kan tot veel meer moois
gaan leiden. Bastiaan blijft overigens directeur en samen
met zijn enthousiaste collega’s het aanspreekpunt bij
Joosten Van Kaam. Ze krijgen er alleen tachtig nieuwe
collega’s bij. Gezamenlijk staan we nog beter gesteld voor
de toekomstige ontwikkelingen.”
DE INFRASTRUCTUUR
VERANDEREN
Met Joosten Van Kaam en de andere
onderdelen zet Joosten Groep
flinke stappen op het gebied van
duurzaamheid. “Wij zijn een club
Raymond Brouwer, eigenaar van Joosten Groep.
‘Er zijn meer innovaties nodig
om issues als circulariteit,
vergroening en reductie van
CO 2
en stikstof te versnellen’
die vooruitwerkt en vooruitdenkt”, gaat Raymond verder. “Wij zien dat de
infrastructuur en leefomgeving van vandaag worden gebouwd met kennis,
ervaring en expertise van het verleden. Dat heeft ons veel gebracht. Maar
in de toekomst ontstaan ook andere, nieuwe opgaven en daarop moeten
we anticiperen. Zo is een andere omgang met infrastructuur en leefomgevingen
nodig. Daarnaast zijn er meer innovaties nodig om issues als circulariteit,
vergroening en reductie van CO 2
en stikstof te
versnellen. Dit vraagt om een andere manier van met elkaar
werken: niet als opdrachtgever – leverancier voor elkaar,
maar als partners met elkaar. Daar werken
wij intern als groep hard aan, maar
wij zoeken ook extern de samenwerking
met vakmensen, studenten, bedrijven
en instituten die ook geloven
dat we de infracultuur moeten
en kunnen veranderen.” ■
71

VAN KAAM SPECIALIST IN
KUNSTSTOFLEIDINGWERK
EN APPENDAGES
Van Kaam BV is uw bedrijf voor
aanschaf, advies en aanpassing
van ondergrondse infrastructuren
en voorraad houdend partner van
grote producenten als GF en AVK.
Jarenlange ervaring zorgt ervoor
dat onze specialisten uw meest
complexe vraagstukken kunnen
tackelen.
VAN KAAM BV
Rechte Tocht 11
1507 BZ Zaandam
Nederland
+31 (0)75 631 48 41
info@vankaam.eu
Volg ons op
social media
@ VANKAAMBV
WWW.VANKAAM.EU

Van kaart
en analyse
naar inzicht
Efficiëntere workflows, duidelijkere
samenwerking en betere ontzorging.
Voeg locatie toe aan uw ontwerp-proces
en krijg inzicht in hoe projecten zich
verhouden tot de ruimtelijke context.

Tekst en beeld | Esri Nederland
Geen nieuw project
meer zonder GIS
Bij de start van een nieuw project is een goede inrichting van de digitale projectomgeving essentieel.
Vaak wordt dit vastgelegd in een uitvoeringsplan. Zo ook bij bouwconcern VolkerWessels. "Geen
project doen we meer zonder GIS. Het versterkt de samenwerking en bevordert de efficiency",
zegt Jan-Peter Ter Maaten, Service en Product Owner GIS bij VolkerWessels Infra Digital.
Door standaardisatie van data gaat
er geen waardevolle informatie
verloren en beperk je administratie.
74

VolkerWessels Infra Digital is een interne ICTdienstverlener
voor werkmaatschappijen van
VolkerWessels. Door betrouwbare, duurzame
en efficiënte ICT-oplossingen te bieden,
kunnen deze werkmaatschappijen zich focussen
op hun primaire processen: het uitvoeren
en bouwen van infrastructurele, woning- en
utiliteitsbouwprojecten in Nederland. Infra
Digital is een van de in totaal 130 ondernemingen
van VolkerWessels. Alles bij elkaar
voert VolkerWessels concernbreed op jaarbasis
zo'n 25.000 projecten uit.
DIGITALISATIEPROGRAMMA
"Kijkend naar al die projecten, de verschillende
opdrachtgevers en alle data, ligt het voor
de hand dat je als bouwonderneming zoekt
naar integrale oplossingen en systemen. Dit
dus met het oog op meer efficiency", zegt
Jan-Peter. "We zagen bijvoorbeeld dat projectmedewerkers
vaak losse informatie bij elkaar
verzamelden, dat in een eigen omgeving
implementeerden en dit vervolgens niet communiceerden
met collega's. Daardoor werd er
van verschillende bronnen gebruikgemaakt en
werd er vaak dubbel werk verricht. Daarom
zijn we een paar jaar geleden een overkoepelend
digitalisatieprogramma NEXT gestart
om digitalisatie binnen ons concern verder
te ontwikkelen en datastromen letterlijk en
figuurlijk in de juiste banen te leiden. We wilden
en willen toe naar een meer datagedreven
focus, waarbij ontwikkelingen als BIM, GIS
en Digital Twin steeds meer geïntegreerd gemeengoed
zijn. Dankzij integratie van BIM en
GIS houden we de data bij de bron en leggen
we waar nodig koppelingen."
GIS-LOKET
Een van de pijlers van het digitalisatieprogramma
was en is de inrichting van het zogenoemde
GIS-loket. Jan-Peter: "Dit loket
voorziet al onze projecten van gestandaardiseerde
kaartlagen en GIS-applicaties. Op
deze manier hebben we één centrale locatie
waar alle benodigde geo-informatie voor
projecten, zoals kadastergegevens, kabels en
leidingen, bij elkaar staat. Handig, want als
je gaat bouwen wil je precies weten waar je
aan toe bent. Dankzij GIS wordt een groot
gebied inzichtelijk.
Onmisbaar natuurlijk
bij onze infrastructurele
projecten.
De beschikbare
data via het GISloket
is dankzij updates
altijd actueel
en voor betrokkenen
via een beveiligde
inlogomgeving
beschikbaar. Dan
komt niemand voor verrassingen of dubbel
werk te staan. Al met al hebben we belangrijke
stappen gezet op het gebied van digitalisering
en integratie van ArcGis. Daarin en
daarmee hebben ook voortgang en successen
geboekt. Maar het is natuurlijk een continu
proces waarbij je steeds blijft inspelen op
actuele ontwikkelingen en innovaties."
VOORBEELDEN PROJECTEN
De voorbeelden van infrastructurele projecten
van VolkerWessels waar het belang van
GIS en het delen van data naar voren komt,
zijn legio. "Ik zal er toch een paar noemen",
zegt Jan-Peter. "In opdracht van gemeente
‘Dankzij integratie van
BIM en GIS houden we
de data bij de bron en
leggen we waar nodig
koppelingen’
Amsterdam werken we sinds april 2021 aan
het plaatsen van afvalinzamelingssystemen.
Dat betekent plaatsing en vervanging van
meer dan 7.500 ondergrondse afvalcontainers
in alle Amsterdamse stadsdelen. Een
behoorlijke klus, waarbij niet alleen wij, maar
ook onze onderaannemers geo-inzicht willen
hebben voor het te verrichten grondwerk.
Daartoe is een GIS-asset check beschikbaar.
Een ander project is de innovatieve inspectie
van betonverhardingen op de vliegtuigopstelplaatsen
(VOP's) op luchthaven Schiphol.
Dankzij deep learning-technologie worden
camerabeelden van de VOP's vertaald in
bruikbare data, om zo te controleren of ze
beschikbaar zijn en of ze voldoen aan de gestelde
norm. Nog een project: in opdracht
van gemeente Amersfoort heeft onze werkmaatschappij
KWS gewerkt aan de herinrichting
en asfaltering van de Bisschopsweg.
Hierbij stelt het zogenoemde asfalt walsinformatiesysteem
(AWIS) de machinist in
staat het aantal walsovergangen en het te
walsen oppervlak realtime te monitoren.
Gelijktijdig kan hij de verrichtingen van zijn
collega's monitoren. De vastgelegde data kan
KWS naderhand analyseren."
Deel niet alleen data, maar ook je successen!
Volgens Jan-Peter draait het bij projecten dus
allemaal om samenwerking en inzicht. "Een
paar GIS-tips: doe dit niet voor je collega's,
maar met je collega's. Door standaardisatie
van data gaat er
geen waardevolle
informatie verloren
en beperk je administratie.
Werk adhoc,
maar wel beheerst.
Zorg voor
implementatie en
onderhoud. Houd
focus! Deel niet alleen
data, maar ook
je successen. Zelf
hebben we bijvoorbeeld een GIS-gebruikersdag
gehouden. Een leuke manier voor organisaties
om te evalueren, kennis te delen en
van elkaar te leren. En over GIS-successen
gesproken: een bevestiging dat we een paar
jaar geleden de juiste digitale 'geo-weg' zijn
ingeslagen, was het winnen van de Enterprise
GIS Award 2020 voor het brede gebruik van
geografische informatie binnen onze organisatie.
Voor ons een mooie bekroning. Die
laat zien dat door digitalisatie binnen de infrastructuurmarkt
een hoofdpodium te geven,
we samen met onze opdrachtgevers, partners
en collega's kwaliteitsverhogend en kostenreducerend
kunnen werken." ■
75

PROJECT A16 ROTTERDAM
Er is hier gekozen om zowel de weg als de tunnel te voeden met gelijkspanning (DC). (Beeld: Vincent Balster)
Tekst | Roel van Gils Beeld | De Groene Boog
Rottemerentunnel: eerste
energieneutrale snelweg met
tunnel op gelijkspanning ter wereld
Met 54 verschillende soorten technische systemen
Op 13 oktober jongstleden is er voor het eerst spanning gezet op de Rottemerentunnel. Een
bijzonder moment voor bouwcombinatie De Groene Boog, die in opdracht van Rijkswaterstaat
de A16 Rotterdam met Rottemerentunnel aanlegt. Want niet eerder werd in de wereld zo’n grote
gelijkspanningsinstallatie gebouwd. Om op voorhand de functionele werking van de installaties en de
besturing te kunnen testen, is van de tunnel een digitale kopie gemaakt, genaamd TWIN-16.
De Groene Boog is bedenker van de eerste energieneutrale snelweg
met tunnel ter wereld. “Een tunnel is natuurlijk de grootverbruiker in zo’n
tracé”, zegt Hans Pos, testmanager en bedenker van het hoofdontwerp,
samen met Michel van Baar. “Wij hebben daarom samen met Rijkswaterstaat
het concept waarop tunnels in ons land worden gebouwd opnieuw
tegen het licht gehouden en ons afgevraagd ‘klopt het nog met de
laatste stand der techniek?’. Al vrij snel kwamen we tot de conclusie dat
het beter kon, te beginnen bij de voeding. We hebben hier gekozen om
zowel de weg als de tunnel te voeden met gelijkspanning (DC). Het merendeel
van de elektrische systemen draait immers op gelijkspanning.”
VAN AC NAAR DC
Wisselspanning (AC) wordt vooral gebruikt voor motoren (draaiende machines).
“AC als voeding werd in het verleden gekozen omdat we daar hogere
spanningen mee konden maken (trafo's). Met de huidige techniek kan je
ook op DC hogere spanningen maken voor het transporteren van energie”,
zegt Hans. En naarmate er meer opwekking uit zon en wind komt (DC-
installaties) is het gebruik van wisselspanning steeds minder vanzelfsprekend.
“In de ontwikkeling van woninginstallaties zie je hetzelfde gebeuren. Het huis
van de toekomst krijgt een DC-netwerk, zodat je je telefoon of laptop niet
meer hoeft op te laden met een adapter. Dat maakt gelijkspanning bij veel
systemen goedkoper en eenvoudiger. Ook LED-verlichting is daar een goed
voorbeeld van en draait initieel op gelijkspanning. En laat verlichting nou net
de grootste verbruiker zijn in een tunnel. Daarom hebben we bij de A16
Rotterdam besloten om het anders te gaan doen, mede doordat de laatste
stand der techniek ook toelaat om een betrouwbare en veilige DC-installatie
te bouwen. Een DC-voeding levert niet alleen een besparing op in dikte van
kabels, maar ook de energieverliezen worden gereduceerd.”
350 VOLT-DC
Natuurlijk ging De Groene Boog niet over één nacht ijs bij zo’n ingrijpende beslissing.
“We hebben veel onderzoek gedaan naar gelijkspanning”, zegt Peter
Ottervanger, projectleider inkoop en contractbeheersing tunnel-technische
installaties bij De Groene Boog. “En zijn ook op zoek gegaan naar bedrijven en
76

PROJECT A16 ROTTERDAM
leveranciers in de markt met aantoonbare expertise
in deze tak van sport. De verlichting is weliswaar
allemaal LED, maar de DC-installatie in de tunnel
is uitgelegd op 350 Volt-DC. Daarop moeten bestaande
componenten, zoals de driver van bijvoorbeeld
de LED-verlichting, aangepast worden. Uiteindelijk
hebben we gekozen voor een leverancier
met zo’n driver in het standaard assortiment die is
aangepast voor onze DC-toepassing. En zo zijn we
voor alle systemen op zoek gegaan naar de beste
oplossing voor dit project.”
IDEALE INSTALLATIE/MIX
Behalve gelijkspanning (DC) is er ook een gedeelte
wisselspanning (AC) beschikbaar in de tunnel.
Motoren van ventilatoren functioneren het beste
op wisselspanning en ook de hulppostkasten vereisen
een 230 Volt-AC wandcontactdoos voor
de brandweer. “We hebben aan het begin van
het traject heel duidelijk gesteld dat we de ideale
mix van installaties willen bouwen met een
voeding die klopt”, zegt Hans. “Systemen die op
DC werken, bieden we op DC aan. Alle draaiende
delen daarentegen werken het beste op AC,
dus ook daarvoor bieden we een passende oplossing.”
Weet overigens dat de ventilatoren pas
gaan draaien in het geval van een calamiteit, dus
het zijn verre van grootverbruikers.
TWIN-16
Je kan in het voortraject veel bedenken en op
papier zetten, maar het moet uiteindelijk wel
werken. Reden voor De Groene Boog om van
de tunnel en alle installaties een digitale kopie te
bouwen. “Alles wat we in het echt bouwen, is
eerst digitaal in het TWIN-16-model gebouwd
en getest”, legt Hans uit. “En daarin zijn we best
wel ver gegaan. Alle 54 systemen zitten in dat digitale
model, dat werd gekoppeld met de besturing
en de bedienplek van de wegverkeersleider.
Daarmee waren we in staat om de gehele besturing
op voorhand te testen en alle scenario’s te
simuleren.” Peter vult aan: “Behalve ‘digitale zekerheid’
over de werking van de installaties, hebben
we ook de DC-installatie al vroegtijdig in het
veld kunnen testen. Een deel van de A16 werd
eerder in gebruik genomen als N209, waarvan de
verlichting brandt op gelijkspanning. Als dat problemen
had gegeven, dan was er nog voldoende
tijd om zaken op te lossen voor de bouw van de
tunnel, maar dat bleek niet nodig.”
NORM OMBUIGEN
De A16 Rotterdam is volledig energieneutraal.
De benodigde energie wordt opgewekt vanuit
een drietal locaties met in totaal 11.000 zonnepanelen.
“Verder is op alle mogelijke gebieden
bekeken hoe we zoveel mogelijk energie kunnen
besparen”, zegt Peter. “Je verwacht het misschien
niet, maar juist op zonnige dagen is extra
energie nodig. Dan moet de overgang naar de
donkere tunnel zo klein mogelijk gemaakt worden
en moeten lampen dus fel schijnen. In de
tunnelmonden is daarom gekozen voor lichter
asfalt dat beter reflecteert en de wanden zijn
voorzien van een reflecterende coating, zodat
minder licht nodig is voor hetzelfde effect. Verder
is, na uitvoerig onderzoek in samenwerking
met Rijkswaterstaat, de bestaande verlichtingsnorm,
gebaseerd op armaturen uit 1960, aangepast.
Dit maakt dat we minder licht nodig hebben
om de tunnel veilig te houden.”
Sinds 13 oktober jongstleden staat er spanning op
de Rottemerentunnel. “Tot eind december zijn
we bezig met de inbedrijfstelling van de energievoorziening
om vervolgens in het eerste kwartaal
van volgend jaar het netwerk en de besturing live
te zetten”, zegt Hans. “Daarna gaan we de deelinstallaties
inbedrijfstellen en testen, gevolgd door
een reeks integrale testen (Integral Site Acceptance
Test, iSAT). Als laatste worden de testen
vanuit de verkeerscentrale in Rhoon uitgevoerd,
maar dan zitten we al tegen eind volgend jaar aan
Peter Ottervanger, projectleider inkoop en
contractbeheersing tunnel-technische installaties bij
De Groene Boog.
Hans Pos, testmanager en bedenker van het
hoofdontwerp van de tunnel-technische installaties,
samen met Michel van Baar.
of begin 2025. Dan neemt Rijkswaterstaat het
van ons over. RWS zal ook nog de nodige tests en
oefeningen uitvoeren en de openstellingsvergunning
aanvragen bij de gemeente Lansingerland.
Allemaal stappen die nog nodig zijn om later in
2025 de A16 Rotterdam met Rottemerentunnel
open te stellen voor verkeer.” ■
Tot eind december is De Groene Boog bezig met de inbedrijfstelling van de
energievoorziening. (Beeld: Vincent Balster)
Sinds 13 oktober jongstleden staat er spanning op de Rottemerentunnel. (Beeld:
Vincent Balster)
77

PROJECT A16 ROTTERDAM
Binnen bouwcombinatie De Groene Boog voert Mobilis samen met de andere combinanten de werkzaamheden uit voor de realisatie van de Rottemerentunnel in de A16
Rotterdam. (Beeld: Sjaak Boot Photography)
Tekst | Roel van Gils Beeld | De Groene Boog
Focus op de afbouwwerkzaamheden
in Rottemerentunnel
Binnen bouwcombinatie De Groene Boog voert Mobilis samen met de andere combinanten de
werkzaamheden uit voor de realisatie van de Rottemerentunnel in de A16 Rotterdam. “De focus ligt
nu vooral op de afbouwactiviteiten en het afstemmen van de grote hoeveelheid raakvlakken met onze
collega’s van Croonwolter&dros. Zij zijn bezig met het installeren, in bedrijfstellen en testen van alle
tunnel-technische systemen”, zegt Jeroen Toet, projectmanager namens Mobilis in De Groene Boog.
De Rottemerentunnel is een zogenaamde
landtunnel en ligt halfverdiept in het landschap.
“De tunnel is gebouwd in een bouwkuip met
een permanente damwandconstructie ter
plaatse van de toeritten en een tijdelijke bouwkuip
voor het gesloten 2,2 kilometer lange
deel”, zegt Jeroen. “In de kuipen zijn boorpalen
aangebracht waarop een gewapende onderwaterbetonvloer
is gestort, die met een dikte
variërend tussen de 100 en 120 centimeter,
onderdeel is van het constructieve casco. Vanuit
hier zijn we het casco van de tunnel verder
gaan opbouwen.”
UITVULVLOEREN
Inmiddels is De Groene Boog druk bezig met
de binnenafwerking van de tunnel. “We zijn
gestart met hittewerende bekleding aan te
brengen op de plafonds met in ons kielzog de
collega’s van de installaties. In het plafond zijn
direct de voorzieningen meegenomen voor
bijvoorbeeld de verlichtingsarmaturen en
matrixborden”, legt Jeroen uit. “Vervolgens
hebben we de uitvulvloeren aangebracht met
daarin de drainagevoorzieningen om eventueel
lekwater af te voeren naar de pompkelders.
De uitvulvloer heeft een dubbele
functie, want deze zorgt ook voor de nodige
ballast om het verticaal evenwicht van de tunnel
te waarborgen. Hierop zijn inmiddels ook
al twee lagen asfalt gedraaid. Volgende stap
was het aanbrengen van de hittewerende bekleding
op de wanden.”
BOUWLOGISTIEK
“In de fase waarin we nu zitten maken we de
barriers”, vervolgt Jeroen. “Met name vanwege
de bouwlogistiek hebben we bewust
gekozen voor een in het werk getrokken
(gepaverde, red.) barrier. Vrijwel gelijktijdig
worden dan de brandwerende vlucht-
‘Over een tijdje krijgt de omgeving en het
Lage Bergse Bos zijn functie weer terug en
lijkt het alsof we er nooit zijn geweest’
78

PROJECT A16 ROTTERDAM
deuren aangebracht als afronding van de
afbouwwerkzaamheden in het middentunnelkanaal.
Dat kanaal bestaat uit twee niveaus
(de dienstgang en de vluchtgang, red.)
gescheiden door een roostervloer in plaats
van een betonvloer. Ook weer vanwege de
bouwlogistiek. De roostervloer wordt bij de
vluchtdeuren over een lengte van 20 meter
brandwerend bekleed. Op de bovenste laag
bevinden zich namelijk alle installatievoorzieningen
en bekabelingen.” De komende
periode start De Groene Boog ook met
de reflecterende coating aanbrengen op de
wanden.
rook van de ene tunnelbuis in de andere buis
gezogen wordt”, verduidelijkt Jeroen. “Verder
zijn voor de aansturing van alle installaties een
tweetal dienstgebouwen gerealiseerd. We zijn
bezig met het aanvullen van de tunnel en we
starten met het ontmantelen van de verschillende
bouwlocaties. Zodat over een tijdje de
omgeving en het Lage Bergse Bos zijn functie
weer terugkrijgt en het lijkt alsof we er nooit
zijn geweest.” ■
AKOESTISCHE WANDEN
Ook de toeritten krijgen steeds meer vorm.
“De damwanden zijn inmiddels weggewerkt
achter hittewerende bekleding met daarvoor
akoestische voorzetwanden met Rotterdams
Ruitmotief, een herkenbaar element dat straks
op meer plekken langs de A16 Rotterdam terugkomt.
Op dit moment leggen we de laatste
hand aan de (akoestische) bekleding van de
anti-verblindingslamellen en de bekleding van
de emissiewanden. Dat laatste komt op de uitloper
van het middentunnelkanaal aan weerszijden
en voorkomt dat bij een calamiteit de
Inmiddels is De Groene Boog druk bezig met de binnenafwerking van de tunnel. (Beeld: Vincent Balster)
Kom ook
werken bij
een slimme
verbinder!
www.werkenbijmobilis.nl
79

PROJECT A16 ROTTERDAM
De Wirtgen SP25i slipformpaver van BKB Infra
draait momenteel op volle toeren.
Tekst | Roel van Gils Beeld | De Groene Boog
Getrokken barrier verhoogt
veiligheid in Rottemerentunnel
Net als in veel andere tunnelprojecten verkiest bouwcombinatie De Groene Boog bij de Rottemerentunnel
een getrokken barrier boven een prefab exemplaar. Deze specifi eke techniek laat het
toe om een meer vloeiende lijn te creëren en dat resulteert weer in een rustiger beeld voor de
weggebruiker. BKB Infra geldt als dé specialist in het realiseren van getrokken barriers en heeft
voor dit project zelfs een specifi eke mal én een brandvertragend betonmengsel samengesteld.
80

PROJECT A16 ROTTERDAM
Sinds het eerste project in de combitunnel in Nijverdal in 2012 heeft het concept
van de getrokken barrier van BKB Infra een enorme vlucht genomen. De
Sluiskiltunnel, de RijnlandRoute, de Victory Boogie Woogietunnel, de tunnels
in de Blankenburgverbinding, het is slechts een greep uit de vele projecten
waar BKB Infra de voertuigkeringen in het werk heeft gestort. “Wat wij doen
is een soort 3D-printen in het groot”, zegt Laurens Bogerd, commercieel manager
bij BKB Infra. “Met behulp van onze slipformpaver creëren we van betonmortel
in één werkgang een betonbarrier in een vloeiende lijn.”
EXTRA IMPULS NAAR BRANDBESTENDIGHEID
BKB Infra is kind aan huis in onze vaderlandse tunnels en weet als geen ander
de randvoorwaarden en eisen om te zetten in een pasklare oplossing.
“Dat is ook hier bij de A16 Rotterdam het geval”, zegt Laurens en vervolgt:
“Rijkswaterstaat stelt bijvoorbeeld specifi eke eisen aan de brandveiligheid.
Het mengsel dat we hier gebruiken voor de getrokken barrier is dusdanig
aangepast en beproefd dat het de brandbestendigheid van de tunnel een
extra impuls geeft. Het gaat om hetzelfde mengsel dat we eerder hebben
toegepast op de Blankenburgverbinding.” Het mengsel vloeit door
een mal in de slipformpaver om tot het gewenste eindresultaat te komen.
“Zo’n machine wordt vanuit de fabrikant geleverd met een standaard mal.
Deze hebben we echter in eigen huis aangepast en doorontwikkeld, zodat
we veel effi ciënter kunnen draaien en de barrier kunnen afwerken op het
niveau waarvoor je normaal de CUR100-norm B9 hanteert.”
BARRIER MET VRIJSTAANDE KOP
In totaal voorziet BKB Infra de A16 Rotterdam van 11.258 meter aan getrokken
barrier, waarvan het merendeel in de gesloten tunnel (8.950 meter)
80 centimeter hoog is. In de toeritten is de barrier straks 90 centimeter
hoog. “Vooruitlopend op dit werk hebben we vorig jaar al een eerste
fase gerealiseerd van enkele honderden meters met onze Wirtgen SP25i
slipformpaver in een verbindingsboog van de A16 met de A13”, vertelt
Laurens. “Hier was geen andere keuze dan in het werk storten, aangezien
de 90 centimeter hoge barrier tegen een bestaande wand met daarboven
een geluidsscherm werd gepositioneerd. ❯
81

PROJECT A16 ROTTERDAM
In totaal voorziet BKB Infra de A16 Rotterdam van 11.258 meter aan getrokken barrier.
Er was niet voldoende ruimte om de barrier volledig tegen de wand te
‘plakken’. Vanwege het gebrek aan opsluiting hebben we daartoe een specifieke
glijbekisting ontwikkeld, zodat we de laatste 30 centimeter van de
barrier met een ‘vrijstaande kop’ konden uitvoeren. Ook voor dit soort
maatwerkconstructies draaien wij onze hand niet om.”
UITZETVOEG EN ZAAGSNEDEN
De Wirtgen SP25i slipformpaver van BKB Infra is uitgerust met een
GPS-unit. “Dat maakt dat we vanuit het 3D-ontwerp van De Groene
Boog rechtstreeks de ontwerphoogte van de barrier bepalen en deze
in een vloeiende lijn op de weg storten”, legt Laurens uit. “De tunnel
is constructie-technisch
opgesplitst in moten van
25 meter. Elke 25 meter
plaatsen we dus een
uitzetvoeg in onze barrier,
zodat de moten
kunnen dilateren en de
barrier niet kapot wordt
gedrukt. Om de 3,10 meter zetten we bovendien een krimpvoeg, een
zaagsnede van 5 centimeter over de volledige hoogte van de barrier.”
‘Bij het aanbrengen van een getrokken barrier
kunnen oneffenheden in de onderbaan heel
eenvoudig worden opgevangen'
UITSPARINGEN MACHINAAL OPVANGEN
Bij het aanbrengen van een getrokken barrier kunnen oneffenheden in
de onderbaan heel eenvoudig worden opgevangen. Daarnaast heeft BKB
Infra ook een oplossing bedacht voor de nodige hulppostkasten en vluchtdeuren
in de tunnel. “We hebben de mal zodanig aangepast dat we er omheen
kunnen draaien zonder de machine van de muur te halen. Natuurlijk,
dergelijke uitsparingen kun je achteraf ook handmatig uitkisten en storten,
maar dat kost erg veel tijd en geld. En dat laatste besteden we liever aan
een aangepast mal, zodat we alles machinaal kunnen draaien met de allerhoogste
kwaliteit. En binnen een korter tijdsbestek. Met dank trouwens
aan moederconcern VolkerWessels, een grote en solide partij die het
mede mogelijk maakt om te investeren in nieuwe mallen en technieken.”
ROTONDEBANDEN EN BETONBANEN
Het oorspronkelijk idee was om eerst de barrier te trekken en dan pas het
asfalt te draaien. Ondertussen zijn de eerste lagen asfalt al gedraaid en hoeft
alleen de deklaag nog te worden aangebracht. “Dat is voor ons gunstig”,
vindt Laurens. De slipformpaver
van BKB Infra
draait momenteel op volle
toeren. “Volgens planning
zijn we eind februari 2024
klaar. Overigens zijn we
niet non-stop aanwezig op
het project. We stemmen
de planning af met De Groene Boog en realiseren buis voor buis. Tussen de
bedrijven door kunnen we prima uitwijken naar andere projecten elders in
het land. De slipformpaver is namelijk veelzijdig en flexibel inzetbaar. Met
deze machine storten we ook in het platte vlak, zoals fietspaden in een range
van 2 tot 4,5 meter breed. Daarnaast hebben we nog een aantal andere machines,
zowel kleiner als groter. Met onze SP1600 realiseren we in één keer
een betonbaan van 10 meter breed. Met de kleinere SP15i realiseren we
ook rotondebanden en alle lijnvormige constructies. Met onze pavers zijn de
lijnvormige oplossingen perfect in het werk te storten.” ■
83

Samen creëren we vooruitgang
Onze technologische oplossingen zijn toonaangevend en laten
iedereen in de keten beter en duurzamer presteren. Zo komen
we samen elke dag dichter bij ons gezamenlijke doel: een veilige,
toekomstbestendige en duurzame
infrastructuur.
www.croonwolterendros.nl/infra

Naamloos-2 1 24-10-2023 15:49
Met jouw werk
maak je een wereld
van verschil
Wij staan klaar om je te helpen: (3D) Machinebesturing • Total stations
• 2D en 3D maatvoering • GPS-ontvangers • Lasers • Trainingen & support •
Scanners • (maatwerk) Projectmanagement software
www.topconpositioning.nl

PROJECT A16 ROTTERDAM
Promat levert niet alleen de brandwerende beplating, maar verzorgt ook de brandproeven,
geeft technische ondersteuning waar nodig, maakt de legplannen en werkt de details uit.
De brandwerende beplating is bedoeld om het grootste faalmechanisme van beton –
het spatten of zelfs ontbinden als gevolg van een te hoge temperatuur – te voorkomen.
Tekst | Roel van Gils Beeld | Promat
Betonconstructie Rottemerentunnel
beschermd met brandwerende beplating
De betonconstructie van de Rottemerentunnel in de A16 Rotterdam is volledig beschermd met een
brandwerende beplating van Promat. De beplating PROMATECT ® -T-FX werd op lengte geproduceerd
waardoor het snijafval tot een minimum werd beperkt. Het minimale zaagafval dat vrijkwam, is door
Promat opgehaald voor hergebruik. “Rijkswaterstaat wil in 2030 circulair werken, met dit product
zijn wij daar nu al klaar voor”, zegt Frank van der Wal, Regional Tunnel Manager bij Promat.
Promat werd al in een vroeg stadium benaderd voor het uitvoeren van
brandproeven op het betonmengsel dat gebruikt is in de tunnel. “Ieder betonmengsel
is anders. De beplating is bedoeld om het grootste faalmechanisme
van beton – het spatten of zelfs ontbinden als gevolg van een te hoge
temperatuur – te voorkomen”, legt Frank uit. “Op basis daarvan wordt dus
de dikte van de beplating bepaald. Dat heeft op dit project uiteindelijk geleid
tot twee geslaagde proeven voor zowel de vereiste 60 minuten als 120
minuten brandwerende oplossing conform de RWS-brandcurve.”
EEN DUURZAME KEUZE
In de Rottemerentunnel wordt voor het eerst in Nederland de Promatect
T-FX toegepast. “De plaat wordt op lengte geproduceerd, variërend tussen
de 2 en 3 meter. Op die manier is het zaagafval minimaal, dat wij overigens
gratis ophalen en hergebruiken in nieuwe producten. Mits de constructie
het toelaat, en dat was grotendeels het geval in deze tunnel, is het niet nodig
om voegafdekkers te gebruiken. De thermische krimp van deze plaat is namelijk
zeer beperkt. Dat scheelt weer een arbeidsgang.” De PROMATECT ®
T-FX-beplating vormt ook direct de eindafwerking. De wandbekleding
wordt vervolgens gedeeltelijk voorzien van een KEIM-coating voor een betere
lichtreflectie en goede afwasbaarheid. “Het gebruik van onze brandwerende
beplating is dus in vele opzichten een uiterst duurzame keuze”, benadrukt
Frank. “Zeker als je bedenkt dat het hier om enorme hoeveelheden
gaat. In totaal is er in de tunnel voor meer dan 107.000 m 2 aan plaatmateriaal
verwerkt in diktes van overwegend 40 mm en 30 mm. Onze partner Kaefer
stond in voor de montage aan de hand van het door ons opgestelde legplan.”
Promat levert dus niet alleen de brandwerende beplating, maar verzorgt
ook de brandproeven, geeft technische ondersteuning waar nodig,
maakt de legplannen en werkt de details uit. “Verder hebben we voor
de Rottemerentunnel ook brandwerende doorvoering producten geleverd
en getest volgens de RWS-brandcurve, alsmede producten voor
het brandwerend beschermen van de stalen damwanden, segmentvoegen
en een deel van de roostervloeren onder het leidingkanaal in het
middentunnelkanaal”, zegt Frank tot besluit. ■
86
00038147001 - Etex Building Performance.indd 1 26-10-2023 14:47

PROJECT A16 ROTTERDAM
Tekst | Roel van Gils Beeld | Van der Aa Brandwerende applicaties
Vlamdoorslagschermen
beschermen onderzijde
dienstgang tijdens brand
Om ervoor te zorgen dat de dienstgang in het middentunnelkanaal van de Rottemerentunnel in
de A16 Rotterdam bij een brand intact blijft, heeft Van der Aa Brandwerende applicaties ter plaatse
van de 21 nooduitgangen zogenaamde vlamdoorslagschermen aangebracht. Gezien het repetitieve
karakter heeft de specialist in brandwerende applicaties de schermen zoveel mogelijk prefab
aangeleverd vanuit diens werkplaats in Waalwijk.
ring op die 21 posities praktisch hetzelfde, hebben we alles zoveel mogelijk
prefab voorbereid. Dat scheelde heel veel zaag- en boorwerk en daarmee
stofoverlast in de tunnel. Door handzame pakketten op maat en per locatie
aan te leveren, is de montagetijd in het werk aanzienlijk verkort. Maar
ook qua logistiek was dit een verademing. Door die goede voorbereiding
is de montage vlekkeloos verlopen. We konden de onderliggende planning
en het ‘treintje’ van De Groene Boog mooi volgen.” ■
Van der Aa heeft jarenlang ervaring in het engineeren, leveren en monteren van
brandwerende applicaties.
WERK MEE AAN EEN
(BRAND)VEILIG NEDERLAND
Van der Aa heeft jarenlang ervaring in het engineeren, leveren en monteren
van brandwerende applicaties. “We zijn door bouwcombinatie De Groene
Boog gevraagd om de dienstgang, die is opgebouwd uit een stalen roostervloer,
achter de 21 nooduitgangen in het middentunnelkanaal te voorzien
van een vlamdoorslagscherm dat bij brand 120 minuten intact blijft”, zegt
Bart van der Rijt, projectleider bij Van der Aa brandwerende applicaties.
“Het gaat dan om 10 meter links en 10 meter rechts van de nooddeur in het
middentunnelkanaal tussen de twee tunnelbuizen. In deze dienstgang bevinden
zich alle kabels en aansturing van de tunnel. De vlamdoorslagschermen
hebben als functie het in standhouden van de dienstgang, zodat na een eventuele
calamiteit de tunnel snel weer operationeel is.”
HANDZAME PAKKETTEN OP MAAT
Van der Aa stond in voor zowel de engineering als de montage van de
21 vlamdoorslagschermen. “We hebben in eerste instantie een mock-up
gebouwd van het door ons voorgestelde concept, bestaande uit een Promatect-T
beplating die op een zelfstandig framewerk onder de roostervloer
wordt aangebracht. Het grote voordeel van een mock-up was dat de
opdrachtgever in de gelegenheid werd gesteld van tevoren één en ander
te keuren en dat we het concept daar waar nodig konden bijstellen. Voor
aanvang van de uitvoering was dus alles al in kannen en kruiken”, zegt Bart.
“Gezien het repetitieve karakter, het middentunnelkanaal is qua maatvoe-
AMPHIA ZIEKENHUIS
BREDA
BOTLEKBRUG
ROTTERDAM
RB+ GROEP
TOTAALLEVERANCIER VAN PASSIEVE BOUWKUNDIGE BRANDPREVENTIE
BRANDWERENDE BEKLEDINGEN
BRANDVEILIGE DOORVOERINGEN
BRANDWERENDE PLAATMATERIALEN
DE ROTTERDAM
ROTTERDAM
+31 (0)416 56 10 10
INFO@RBPLUS.NL
RBPLUS.NL
87
Naamloos-2 1 10-10-2023 12:27

PROJECT A16 ROTTERDAM
Tekst | Roel van Gils Beeld | Aldowa
Betonconstructie ‘ingepakt’
met aluminium voorzetwanden
en lamellenbekleding
De betonconstructie van de toeritten naar de Rottemerentunnel wordt volledig aan het zicht onttrokken
door speciaal door Aldowa gevormde akoestische voorzetwanden met aluminium panelen.
Ook de anti-verblindingslamellen in de toeritten worden bekleed met een unieke beplating in
diamantvormig zetwerk. Een megaklus voor de specialist in metaal en composiet bekleding, die gelijk
ook een deel van de bekleding in de tunnel en op het middentunnelkanaal meepakt.
Aldowa verzorgt wel vaker de bekleding in tunnels en andere kunstwerken
en is dankzij die ervaring door bouwcombinatie De Groene
Boog gevraagd om een prijs te maken voor de voorzetwanden, de
lamellenbekleding en een stukje bekleding in de Rottemerentunnel.
“Uiteindelijk hebben we de tender gewonnen, vooral omdat het ‘gevoel’
goed zat”, weet Martien Trouborst, projectmanager bij Aldowa.
“Gezien de hoge tijdsdruk waarin alles opgestart moest worden, hebben
wij het initiatief genomen om een aantal scrumsessies (lees: snelkookpan
ontwerpsessies) te organiseren samen met de technische
mensen van de bouwcombinatie en de architect. Op die manier heb-
ben we heel effi ciënt het ontwerpproces kunnen doorlopen en voor
alle complexiteiten een passende oplossing gevonden.”
VELE DUIZENDEN PANELEN
Alle partijen hebben het scrumtraject als zeer positief ervaren, zegt Martien.
“Omdat je fysiek bij elkaar zit, worden alle uitdagingen open en eerlijk met
elkaar besproken en zie je dat feitelijk alles mogelijk is. Zodoende konden we
al vrij snel de standaard paneelmaat (1375 bij 833 millimeter) van de voorzetwanden
vaststellen en in productie nemen. Dat was ook wel nodig, want
het gaat hier om vele duizenden geperforeerde panelen. En als je weet dat
De betonconstructie van de toeritten naar de
Rottemerentunnel wordt volledig aan het zicht
onttrokken door speciaal door Aldowa gevormde
akoestische voorzetwanden met aluminium panelen.
88

PROJECT A16 ROTTERDAM
Ook de voor de anti-verblindingslamellen engineert, levert en monteert Aldowa
het aluminium zetwerk.
één paneel 15 minuten op de pons ligt, kun je je vast een voorstelling maken
van de doorlooptijd. We hebben dan ook fl ink opgeschaald in de productie
om de panelen te maken.” Het zijn niet bepaald standaard panelen. “Door
een knik diagonaal over het paneel, zijn in het platte aanzicht niet alle hoeken
90 graden. De linkeronderhoek en rechterbovenhoek staan als het ware uit
elkaar. Op de pons is het paneel dus niet haaks en dat maakt het tot een
specifi eke projectoplossing met maar liefst 15.000 gaatjes per paneel.”
Het zijn niet bepaald standaard panelen.
KANT-EN-KLARE ELEMENTEN
Aldowa heeft vervolgens een assemblagestraat ingericht waarin elementen
werden gemaakt van drie panelen breed (2,50 meter) en variërend
in hoogte van 2,50 meter tot 8,50 meter met daarachter een akoestische
isolatie die het weglawaai absorbeert. Martien: “Op die manier hebben
we een grote buffer aangelegd om stagnatie tijdens montage te voorkomen.
De elementen werden een kwartslag gekanteld en op de opleggers
geplaatst. Per drie opleggers was er één truck beschikbaar die pendelde
tussen onze tussenopslag en de bouwlocatie. Het project is in die zin dus
ook een logistieke uitdaging.” In totaal plaatst Aldowa circa 600 elementen
die dus zowel de engineering, productie, assemblage als de montage
in eigen hand heeft. “Aan de zuidkant is de toerit naar de tunnel helemaal
bekleed, aan de noordkant zijn we net begonnen.”
DIAMANTVORMIG ZETWERK
In beide toeritten naar de Rottemerentunnel bevinden zich 24 anti-verblindingslamellen
om de overgang van daglicht naar de donkere tunnel
wat te verzachten. “Het zijn forse betonnen balken dwars boven de weg.
De aluminium bekleding om de betonbalken volgt het wegdek naar beneden.
De voorste lamel is het kleinst met 1,7 meter hoogte, de lamel
het dichtst bij de tunnel is maar liefst 2,7 meter hoog”, legt Martien uit.
“Ook hiervoor engineeren, leveren en monteren we het aluminium zetwerk,
in dit geval in een diamantvormig motief naar een ontwerp van
QWA-architecten. Vanwege de aanpalende woningbouw aan de zuidzijde
is de lamellenbekleding ook hier geperforeerd en voorzien van een
akoestische isolatie. Aan de noordzijde zijn ze allemaal dicht.” Inmiddels is
Aldowa ook hier gestart met de montage, net als met de tunnelbekleding
van de eerste 40 meter van de tunnel aan weerszijden. ■
De elementen zijn een kwartslag gekanteld via de opleggers aangevoerd.
In totaal plaatst Aldowa circa 600 elementen die dus zowel de engineering,
productie, assemblage als de montage in eigen hand heeft.
89

WIE DROMEN
REALISEERT,
WORDT GEZIEN.
SPECIALIST IN METALEN GEVELBEKLEDING
010 - 208 37 88 | WWW.ALDOWA.NL

PROJECT A16 ROTTERDAM
Sinds 2019 heeft Dyckerhoff Basal circa 380.000 m 3 betonmortel geleverd op het project, waarvan de grootste hoeveelheid ten behoeve van de Rottemerentunnel.
Tekst | Roel van Gils Beeld | Dyckerhoff Basal
Speciale mengselsamenstellingen zorgen
voor aanmerkelijk lagere CO 2
-voetafdruk
Met de bouw van de nieuwe snelweg A16 Rotterdam is een enorme hoeveelheid betonmortel gemoeid.
Dyckerhoff Basal, die met vier betonmortelcentrales in de buurt de A16 Rotterdam als het
ware ‘inklemt’, kreeg van bouwcombinatie De Groene Boog de opdracht om in totaal 400.000 m 3
betonmortel te leveren. Door speciaal hoogovencement toe te passen in de verschillende mengsels
ligt de CO 2
-voetafdruk tot circa 55% lager dan die van portlandcement.
De eerste leveringen van betonmortel zijn gestart in 2019, begint Ron Mulder,
betontechnoloog bij Dyckerhoff Basal. “Aanvankelijk had De Groene Boog het
idee om met een mobiele betoncentrale te gaan werken, maar het vinden van
de juiste locatie in deze drukke omgeving bleek een zware opgave. Aangezien
wij met onze centrales in de regio West in de buurt zitten (Delft, Rotterdam,
Dordrecht en Den Haag), was de keuze snel gemaakt. Op piekmomenten
werd ook de centrale in Nieuwegein bijgeschakeld.” Eén van de grootste pieken
betrof de levering van ruim 29.000 m 3 betonmortel in een maand. “Dat
was écht een fl inke uitdaging, mede vanwege de wereldwijde problemen met
cementleveranties. Maar ook dat is uiteindelijk allemaal goed gekomen.”
‘Eén van de grootste pieken betrof
de levering van ruim 29.000 m 3
betonmortel in een maand’
CO 2
-BESPARING
Dyckerhoff Basal heeft in samenspraak met de betontechnologen van De
Groene Boog de mengsellijst samengesteld. “Het gaat hier om mengsels
van verschillende sterkteklassen, variërend van C12/15 tot C60/75 in allerlei
consistenties tot zelfverdichtend beton”, legt Ron uit. “De verschillende
cementsoorten zijn afkomstig van Duitse Dyckerhoff-fabrieken, waarbij
we voornamelijk gebruik maken van het hoogovencement (CEM III/B
42,5N) uit Neuss en ECODUR (CEM III/B-L) uit Neuwied. In totaal wordt
hiermee een 52-55% reductie van CO 2
gerealiseerd in vergelijking met de
toepassing van standaard portlandcementen.” Sinds 2019 heeft Dyckerhoff
Basal circa 380.000 m3 betonmortel geleverd op het project, waarvan
de grootste hoeveelheid ten behoeve van de Rottemerentunnel. ■
Bezoekadres
Kelvinbaan 44
3439 MT Nieuwegein
+31 88 60 78 300
info@dyckerhoff-basal.nl
www.dyckerhoff-basal.nl
91

INTERMAT PARIS 2024
Tekst | Armand Landman Beeld |
Parijs epicentrum voor
schone bouwmachines
Grootste materieelvakbeurs legt focus op emissieloos werken
Na een afwezigheid van 6 jaar vormt Parijs komend voorjaar eindelijk weer het decor van een van
de grootste vakbeurzen voor bouwmaterieel in Europa: Intermat. Hoewel de lange afwezigheid misschien
anders doet vermoeden, heeft de sector allesbehalve stilgestaan. Emissieloos werken zal van
24 tot en met 27 april 2024 een hoofdrol opeisen, zo blijkt na een rondgang langs fabrikanten die
als eerste hun aanwezigheid in Parijs hebben toegezegd.
Ondertussen hebben al veel toonaangevende
namen hun komst naar de beurs bevestigd,
waaronder Ausa, Epiroc, Faymonville, Hitachi,
Kobelco, Liebherr, Magni en Volvo. Zij voegen
zich bij de al eerder geregistreerde exposanten
van wie de deelname was aangekondigd:
Alphi, Bobcat, Cummins, Imer, Komatsu, Groupe
Monnoyeur (o.a. CAT), Putzmeister, Sany,
Sateco, Schwing Stetter, Sunward, Takeuchi,
Topcon en Wacker Neuson.
bouwen naar elektrische energie, om zo onze
klanten te ondersteunen in hun MVO-beleid.
We zullen daarom veel nieuwe producten
introduceren tijdens Intermat 2024, met ongeveer
40 nieuwe machines in het elektrische
assortiment, maar ook op het gebied van bijbehorende
diensten en digitalisering.”
Olivier Saint-Paul, CEO van PL2M: “Bij PL2M,
marktleider op het gebied van afwerkmachi-
Davy Guillemard, CEO van Volvo Construction,
laat weten dat “Intermat 2024 zichzelf
opnieuw heeft uitgevonden om de problemen
van het emissievrij maken van de bouwsector
aan te pakken, zich aan te passen aan de milieueisen
en vooruitgang te boeken op de weg naar
duurzaamheid. Omdat deze doelstellingen bijzonder
nauw aansluiten bij de fundamentele
waarden en ambities van de Volvo Groep, die
vastbesloten is om een proactieve leider in verandering
te zijn en de koolstofarme weg te versnellen,
hebben we ervoor gekozen om onze
klanten en partners uit te nodigen om ons te
ontmoeten op Intermat in Parijs om al onze
CO 2
-arme oplossingen te presenteren.”
ELEKTRISCH
Guillemard oogst bijval van François Escourrou,
CEO van Wacker Neuson: “Onze groep
kijkt met veel belangstelling uit naar de volgende
Intermat-show met het thema ‘low carbon’
en heeft zich ten doel gesteld de CO2-
uitstoot in 2025 met 50% te verminderen ten
opzichte van 2019. Om dit te bereiken hebben
we ervoor gekozen om onze machines om te
Komatsu is ook volgend jaar weer van de partij op Intermat.
92

INTERMAT PARIS 2024
EEN REISJE NAAR PARIJS
Nederlandse bedrijven die nog willen deelnemen aan een van de grootste
bouwmaterieelbeurzen van Europa kunnen contact opnemen met de
Nederlandse vestiging van Promosalons, een wereldwijd partnernetwerk dat
70 van de belangrijkste Franse vakbeurzen in diverse sectoren promoot. Coen
Rosdorff van Promosalons laat bovendien weten dat geïnteresseerde bezoekers
voor Intermat zich nu al kunnen oriënteren op een bezoek aan Parijs.
In 2018 nog diesel, maar 2024 belooft de doorbraak
van emissieloze machines te worden.
“Tickets voor de Thalys zijn doorgaans vier maanden van tevoren te boeken en dan
nog zeer betaalbaar (vanaf 70 euro enkele reis). Het loont bovendien de moeite
om nu alvast een hotel met annuleringsmogelijkheid te boeken in Parijs. Intermat
heeft een groot voordeel boven bijvoorbeeld Bauma in München, en dat is dat de
regio Parijs vanuit Nederland veel beter bereikbaar is en over veel meer hotelkamers
beschikt, waardoor de prijzen acceptabel blijven. Gezien het grote aantal
toonaangevende fabrikanten dat hun deelname al heeft toegezegd, verwacht ik dat
er ontzettend veel innovaties en nieuwe modellen op Intermat te zien zullen zijn.”
Voor alle informatie over de Intermat 2024 ga je naar: www.intermatconstruction.com
nes, kijken we ernaar uit om deel te nemen
aan de volgende Intermat en onze bijdrage
te leveren aan de ‘zero carbon’-transitie in de
bouwsector. Het evenement biedt de kans om
nieuwe oplossingen te introduceren die resoluut
gericht zijn op de toekomst, als aanvulling
op ons assortiment afwerkmachines, vloeibare
afwerkbalkpompen en traditionele afwerk-
balktransporteurs. Onze merken Putzmeister,
Lancy en Brinkmann zullen op onze stand
te zien zijn met een groot aantal innovaties
voor steeds hogere prestaties en veiligheid op
bouwplaatsen en minder impact op het milieu.”
De 2024-editie van Intermat, die voor het
eerst niet zes maar vier dagen telt, wil de hele
bouwsector samenbrengen rond een gedeelde
visie op de toekomst en wil haar collectieve
uitmuntendheid inzetten om de belangrijkste
problemen van de branche aan te pakken
op het gebied van duurzaamheid en energie,
digitalisering, MVO-engagement, opleiding en
werkgelegenheid en wil een platform vormen
voor dialoog met de overheid. ■
Het grote buitenterrein in Parijs-Noord Villepinte.
93

Tekst | Kees Beijer Beeld | Kees Beijer en Rototilt
Toonaangevende Zweedse fabrikant
van graafmachine-accessoires breidt
activiteit in de Benelux verder uit
Vestiging in Nederland moet bijdragen aan groter marktaandeel
Rototilt, de toonaangevende Zweedse fabrikant van graafmachine-accessoires, zet zijn groeipad voort met
een nieuwe vestiging in Nederland. Het bedrijf is uitgegroeid tot een vooraanstaande speler als het gaat om
draaikantelstukken, (volautomatische) snelwissels, bedieningssystemen en uitrustingsstukken voor graafmachines.
Met deze nieuwe stap in de Benelux-regio wil Rototilt zijn aanwezigheid versterken en klanten in Nederland
nog beter van dienst zijn.
De tiltrotator is medio jaren tachtig ontstaan vanuit
een kleine werkplaats in Noord-Zweden, maar
het eerste prototype voldeed niet direct aan de
verwachtingen en dus moesten de engineers terug
naar de tekentafel. De beginfase was er een
vol uitdagingen en hoewel de Rototilt beslist potentie
bezat, lag het product uiteindelijk te verstoffen
in een hoek van de fabriek. Tijdens de crisis in
1991 ging de constructeur failliet en wist Anders
Jonsson – de huidige CEO – de merknaam en alle
patenten te verwerven. Als producent van rotators
voor grijpers en poliepen zag hij iets in dit
ontwerp en onder zijn leiding groeide het bedrijf
gestaag naar inmiddels ruim 300 werknemers en
een omzet van meer dan 100 miljoen euro.
Als grondlegger van het allereerste draaikantelstuk
heeft Rototilt een sterke focus op innovatie.
De uitbreiding met een eigen vestiging voor
de belangrijke Benelux-markt past volgens Anders
binnen de vastberadenheid om te blijven
innoveren en uit te breiden. "We zien veel potentie
voor Rototilt in de Benelux en weten dat
Jason onze visie deelt. Hij heeft alle belangrijke
capaciteiten om het merk verder te vestigen en
bij te dragen aan de uitbouw in Europa." Jason
Sanders, aangesteld als Country Manager Benelux,
vult aan: “Door onze eigen vlag te plaatsen
willen we de volgende stap zetten, met de aanwezigheid
die deze regio verdient. Middels een
groter dealernetwerk kunnen we bestaande en
nieuwe klanten nog beter van dienst zijn.”
Jason Sanders (links) en Rototilt-CEO Anders Jonsson op de TKD-beurs, waar de Benelux-vestiging zich voor het
eerst presenteerde aan het grote publiek.
MARKTAANDEEL VERGROTEN
De boodschap is duidelijk: de Benelux is voor
Rototilt te belangrijk om er niet met een ei-
94

Artist impressie van de nieuwbouw voor Rototilt BV,
die komend jaar in Echt wordt gerealiseerd.
op meerdere merken, terwijl het streven
juist is om volledig dedicated te zijn op de eigen
producten, diensten en service. Rototilt
Benelux BV vormt een strategische zet om
de groeiende markt in de Benelux nog beter
te bedienen via een eigen dealernetwerk en
bijbehorende ondersteuning in de regio. Jason:
“De Benelux-markt ontwikkelt zich snel
en daarom willen we ook graag een sterke
positie innemen. Er zijn uiteraard meerdere
spelers op de markt, met name vanuit Zweden,
dus de concurrentie is groot. Toch willen
wij een groter stuk van de taart."
ONDERSCHEIDEND ZIJN
Kwaliteit, veiligheid en betrouwbaarheid zijn
onlosmakelijk verbonden met Rototilt. Ook
al vertonen snelwissels of draaikantelstukken
veel overeenkomsten, onderhuids zijn er genoeg
eigenschappen om onderscheidend te
zijn. Zo beschikt de RC-serie als hét origineel
op de markt over een gegoten, met olie
gevulde behuizing. “Dat maakt ons uniek en
zorgt voor ongekende robuustheid”, weet
Anders. “Draaikantelstukken hebben graafmachines
voorgoed veranderd in werktuigdragers,
die zorgen voor extra flexibiliteit,
nauwkeurigheid en tot wel 25% meer efficientie
op de bouwplaats. Door snel van uitrusting
te wisselen wordt het werk sneller
uitgevoerd en tevens brandstof bespaard
door minder rond te hoeven rijden. Een winwinsituatie
dus.”
Rototilt staat niet stil. De constructeur – tevens
lid van de Open-S Alliantie – blijft investeren
in ontwikkeling om zo het aanbod
te vergroten of verbeteren. Rototilt Control
is een vernieuwend concept, dat luistert naar
productnamen als RC Joysticks, RC Tiltrotators,
RC System en RC Connect. De
nieuwste aanwinst is de RC3, een draaikantelstuk
in de klasse van 6 tot 12 ton. Met de vorig
jaar gelanceerde RC9 voor dragers tot 43 ton
gaf Rototilt al duidelijk aan zich te richten op
een breder scala aan modellen. Een andere
innovatie is de elektrische connector Q14,
die de betrouwbaarheid van volautomatische
snelwissels verbetert en is genomineerd voor
de World Demolition Awards. ■
‘Draaikantelstukken hebben graafmachines
voorgoed veranderd in werktuigdragers met meer
flexibiliteit, nauwkeurigheid en efficiëntie’
De vorig jaar geïntroduceerde RC Joystick wist
direct enkele gerenommeerde designprijzen in de
wacht te slepen.
gen vestiging aanwezig te zijn. De bedrijfslocatie
in het Limburgse Echt ligt strategisch
gunstig ten opzichte van Nederland, België
en Luxemburg. Over een jaar hoopt Rototilt
BV zijn intrek te nemen in een fraai nieuwbouwpand
in Echt met kantoren, werkplaats
en magazijn. Met Jason Sanders is een Country
Manager aangesteld met ruim 18 jaar
ervaring in de materieelbranche. Sanders is
vastbesloten om Rototilt in de Benelux naar
een hoger niveau te tillen. “Deze markt is
voor ons erg belangrijk, want het merendeel
van de mobiele graafmachines is uitgerust
met een tiltrotator. Maar ook de interesse in
bijbehorende uitrustingsstukken en automatische
snelwisselsystemen – vooral binnen de
sloopsector – groeit hard.”
Rototilt heeft altijd al een sterke aanwezigheid
in de Benelux gehad, waar de producten
gedurende zo’n 20 jaar zijn verkocht via
een importeur. Daarbij ligt de focus meestal
De vernieuwde RC-serie draaikantelstukken van Rototilt kon een jaar geleden op veel belangstelling rekenen
tijdens de bauma.
95

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Rijkswaterstaat
Een innovatief project voor
waterkwaliteit en veiligheid
Bouw zoutdam bij Zeesluis IJmuiden
De bouw van de zoutdam bij Zeesluis IJmuiden is een indrukwekkend staaltje van Nederlandse
waterbouwkunde. Dit bijzondere project, bekend onder de naam Selectieve Onttrekking, wordt
gebouwd in opdracht van Rijkswaterstaat en uitgevoerd door het gerenommeerde bouwbedrijf
Van Hattum en Blankevoort. Jan Rienstra, vanuit Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor het
omgevingsmanagent bij de uitvoering van dit project, legt uit waarom de zoutdam wordt
gebouwd en waarom dit project van groot belang is voor de waterkwaliteit.
maar wel voor de omgeving, vanwege de
negatieve effecten op de waterkwaliteit, de
natuur, land- en tuinbouw en ons drinkwater.
Daarom bouwen we een zoutdam in het
Binnenspuikanaal van het sluizencomplex in
IJmuiden. Het is een soort (zoutwater)brievenbus
met onder in de dam een opening
op een diepte tussen 16 en 23 meter. Omdat
zoutwater zwaarder is dan zoetwater, zakt
het zoute water naar de bodem. Door een
opening onderin de zoutdam stroomt het
zoute water via het Spui- en Gemaalcomplex
terug naar zee. Het zoete water wordt door
de zoutdam tegengehouden en blijft in het
Noordzeekanaal.” Totdat de zoutdam klaar is
eind 2024, wordt er aanbodgestuurd geschut
om het zoutgehalte in het Noordzeekanaal
te beheersen. Dit betekent dat naast Zeesluis
IJmuiden ook de Noordersluis ingezet
wordt om schepen te schutten. Er wordt per
schip gekeken of het schip door de Noordersluis
of door Zeesluis IJmuiden gaat.
De zoutdam is een soort (zoutwater)brievenbus met onder in de dam een opening op een diepte tussen 16 en
23 meter.
De bouw van de zoutdam bij Zeesluis IJmuiden
is een project dat niet alleen indrukwekkend
is vanwege zijn technische complexiteit,
maar ook vanwege het belang voor waterkwaliteit
en duurzaamheid. Het is volgens Jan
een innovatie op zich en een uniek bouwwerk.
“De bouw is zeker geen sinecure. Sterker
nog, de zoutdam is briljant als gedach-
tegoed. Het laat zien hoe Rijkswaterstaat
blijft innoveren om onder meer een goede
waterkwaliteit en veiligheid in de uitvoering
van het werken te waarborgen. Door het gebruik
van Zeesluis IJmuiden stroomt, ten opzichte
van de Noordersluis, veel meer zoutwater
het Noordzeekanaal in. Dit is op zich
geen probleem voor het Noordzeekanaal
SCHAALMODELTESTS
BIJ DELTARES
Om er zeker van te zijn dat de zoutdam straks
optimaal functioneert, heeft Rijkswaterstaat uitgebreide
tests uitgevoerd op een schaalmodel
met de verhouding 1:40 bij Deltares, een onderzoekscentrum
voor de waterbouwkunde.
“Deze tests hebben ons waardevolle inzichten
opgeleverd over hoe het zoute water zich zal
gedragen onder verschillende omstandigheden”,
legt Jan uit. “Deze uitgebreide testen zijn essentieel
om ervoor te zorgen dat we met de zoutdam
het gewenste effect bereiken.”
96

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
ONDERWATERDRONES
Een opmerkelijk aspect van de bouw van de
zoutdam is het gebruik van robotica. In plaats
van menselijke duikers in te zetten voor de
inspectie van de damwanden, maken onderwaterdrones
deze taak veiliger en efficiënter.
Deze robots voeren inspecties uit en verzamelen
data zonder de fysieke risico's voor
duikers. Dit illustreert de toewijding van het
project aan veiligheid en efficiëntie, waarbij
nieuwe technologieën worden benut.
VEILIGHEID BOVEN ALLES
Bij een dergelijk complex project staat veiligheid
altijd voorop. Het bouwen van de zoutdam
vereist niet alleen geavanceerde technieken,
maar ook een goed doordacht veiligheidsplan.
Jan benadrukt dat Rijkswaterstaat en Van Hattum
en Blankevoort de hoogste normen hanteren
om de veiligheid van de werknemers en
de omgeving te waarborgen. “Veiligheid is onze
hoogste prioriteit. We moeten ervoor zorgen
dat de bouw veilig verloopt, waarbij ook de
'De bouw van de zoutdam bij Zeesluis IJmuiden
is een innovatie op zich en een uniek bouwwerk’
omwonenden zo min mogelijk geluidsoverlast
en verkeershinder ervaren.”
SPANNEND MOMENT:
NAJAAR 2024
De bouw van de zoutdam is in volle gang en
Jan Rienstra kijkt reikhalzend uit naar het najaar
van 2024, wanneer de zoutdam in gebruik
wordt genomen. “Dit is een spannend
moment voor ons en alle betrokkenen”, zegt
hij. “Persoonlijk kijk ik uit naar de statistieken
van het vijfdaagse gemiddelde van het zoutgehalte.
Gaat dit daadwerkelijk zakken als de
zoutdam in gebruik is? Verloopt alles volgens
verwachting, dan is dit tevens het moment
om te besluiten Zeesluis IJmuiden volledig in
gebruik te nemen.” ■
Totdat de zoutdam klaar is eind 2024, wordt er aanbodgestuurd geschut om het zoutgehalte in het Noordzeekanaal te beheersen.
97

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Werken op grote hoogte vraagt om een gedegen veiligheidsplan. (Beeld: Van Hattum en Blankevoort)
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Van Hattum en Blankevoort / Topview luchtfotografi e
Sterk staaltje civiele bouwkunst
van betonspecialist
Constructie Selectieve Onttrekking vraagt om uiterst doordacht plan
Van Hattum en Blankevoort bouwt in opdracht van Rijkswaterstaat de maatregel Selectieve Onttrekking
in IJmuiden. Vertaald naar de praktijk betekent dit de bouw van een soort ‘zoutwaterbrievenbus’ in
het Binnenspuikanaal van het sluizencomplex in IJmuiden. Dit principe wordt al op veel kleinere schaal
toegepast bij het gemaal De Helsdeur in Den Helder. Wat de constructie bij IJmuiden uniek maakt is
de schaalgrootte. Rob Gordijn, omgevingsmanager bij Van Hattum en Blankevoort, geeft een kijkje in
de voorbereidingen van het afgelopen jaar en kijkt vooruit naar de werking van de zoutdam in 2024.
“Innovatief, groots en complex”, zo vat Rob
de bouw van de zoutdam krachtig samen.
“Denk aan buispalen van 44 meter lang, twee
pijlers met een gewicht van 3.000 ton en 26
kilometer aan verankeringen, en dan begrijp je
dat het bij dit project om zeer serieuze afmetingen
gaat. Het grootste kraanschip wat op
deze locatie kan komen, moet er aan te pas
komen om dit alles te vervoeren. Onze kracht
is het ontwerpen en bouwen van aansprekende
civiele betonconstructies in alle vormen en
maten, de zoutdam is er daar zeker één van.
Het is een mooi voorbeeld van een speciale
betonconstructie op een speciale locatie. Er
komt ontzettend veel bij kijken.”
OPDRACHT MET EISEN
De opdracht die Van Hattum en Blankevoort
kreeg vanuit Rijkswaterstaat was het realiseren
van de Selectieve Onttrekking. Het
hydraulisch ontwerp, de afmetingen van de
brievenbus, evenals de vorm van de pijlers
waren al uitgedacht. Aan Van Hattum en
Blankevoort de opdracht om de best passende
constructie hiervoor te bedenken en te
ontwikkelen én op de plek van bestemming
te krijgen. Hieraan werden wel een aantal essentiële
voorwaarden gesteld. Zo moet tijdens
de werkzaamheden het Binnenspuikanaal
open blijven, ook moet er rekening
gehouden worden met het risico op zettingsvloeiing
door bijvoorbeeld baggerwerkzaamheden.
“Het waterpeil van West-Nederland
is voor een belangrijk deel afhankelijk van de
waterafvoer die door het Binnenspuikanaal
dagelijks plaatsvindt”, legt Rob uit. “Afsluiten
98

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Bij dit project gaat het om zeer serieuze afmetingen. (Beeld: Topview luchtfotografi e)
van het kanaal is daardoor niet mogelijk. Dit
zorgt ervoor dat je op een andere manier die
betonconstructie van de pijlers en wanden
moet bouwen, op land dus. In 2024 zetten
we het vervolgens op zijn plek.”
STRAKKE BOUWVOLGORDE
De planning en volgorde van de werkzaamheden
luistert nauw. Langs de oevers van het
kanaal is een kerende constructie gebouwd.
Over een lengte van bijna 800 meter zijn buispalen
en damwanden de grond in gezet en
verankerd. Bijna 26 kilometer aan verankering
is de grond in gegaan om de oeverconstructie
op zijn plek vast te zetten. Vervolgens is
Van den Herik gaan baggeren om het kanaal
te verdiepen. “Daarna gaan we werken aan de
locatie waar de zoutdam komt te staan. Daar
zetten we de zoutdam in elkaar, maar eerst
plaatsen we de pijlers in het kanaal. Tussen
de pijlers en de oever hangen we van bovenaf
wanden in. Ook deze bouwen we op de oever
voor. Van bovenaf wordt hiermee het kanaal
als het ware geblokkeerd, maar tegelijkertijd
door het plaatsen van de wanden creëer je de
zogenaamde brievenbusopening aan de onderzijde.
Dit zorgt ervoor dat we gedurende
het hele bouwproces stap voor stap de eindsituatie
bereiken die we beogen zonder het
kanaal af te sluiten.”
geplaatst. Wat Rob betreft zijn dit belangrijke
mijlpalen geweest. “Komend jaar is hét jaar
dat alles bij elkaar komt. De kracht van het
project is dat het plan en de planning ook zo
loopt als we bedacht hebben. Het plaatsen
van de pijlers en wanden zijn dé spectaculaire
onderdelen die ons nog te wachten staan.
Bijzonder is dat als de constructie geplaatst
wordt en we het geheel aan het afbouwen
zijn, de zoutdam ook vanzelf gaat functioneren.
De natuurkunde doet zijn werk. Er
is geen moment van lintje doorknippen, een
brug of viaduct openen. Alles behalve standaard
in ons werk dus. Dit in combinatie met
de goede samenwerking tussen alle betrokken
partijen, de vooralsnog behaalde planning
en het innovatieve karakter, maakt het
project extra speciaal.” ■
NATUUR DOET HAAR WERK
Afgelopen jaar is volop gebaggerd en de kerende
constructie en de combiwanden zijn
Het plaatsen van de pijlers en wanden zijn dé spectaculaire onderdelen die ons nog te wachten staan.
(Beeld: Van Hattum en Blankevoort)
99

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Boskalis INDS
Offshore duikervaring
komt goed van pas bij
Selectieve Onttrekking
Duikwerkzaamheden tot een minimum beperken
De bouw van de Selectieve Onttrekking bij Zeesluis IJmuiden kan niet zonder de inzet van
duikers. Duikwerk is niet gevaarlijk, maar wel een methode met een risico. Mede daarom ondersteunt
de duikdivisie (INDS) van Boskalis Nederland hoofdaannemer Van Hattum Blankevoort
bij het optimaliseren van het ontwerp. Ook worden er onderwater drones bij inspecties
toegepast, zodat de inzet van duikers tot een minimum beperkt blijft.
Sinds 1 januari 2023 valt het voormalige Boskalis
Offshore Subsea Services volledig onder
de paraplu van Boskalis Nederland. “Onze
offshore expertise blijkt ook van grote meerwaarde
in de civiele markt”, zegt Max Schellenbach,
Manager Inshore & Nearshore Diving
Services B.V. (INDS) bij Boskalis Nederland.
“Vanzelfsprekend blijven wij onverminderd actief
op zee bij de aanleg van bijvoorbeeld windmolenparken
en overige renewables gerelateerde
projecten, maar hebben ook een zeer
sterke focus op de inlandse infrastructuur. We
zijn gewend aan het werken met aannemerscombinaties
en bleken ook voor de Selectieve
Onttrekking de beste papieren te hebben.”
Sinds 1 januari 2023 valt het voormalige Boskalis Offshore Subsea Services volledig onder de paraplu van
Boskalis Nederland.
UITDAGEND DUIKWERK
Boskalis INDS heeft in het voortraject volop
meegedacht om de inzet van duikers tot een
minimum te beperken. “Wij assisteren bij de
Selectieve Onttrekking Van Hattum en Blankevoort
bij alle civiele taken onder de waterspiegel”,
verduidelijkt Max. “Zo zijn we betrokken
bij de bouw van landhoofd Noord en Zuid
op 33 meter waterdiepte. Daarnaast hebben
we het realiseren van de bouwkuipen en de
montage van beide pijlers (Noord en Zuid) begeleid.
Tot onze taken behoorden onder meer
het installeren van de vijzels en het afbranden/
snijden van buispalen en combiwanden om
vervolgens de pijlers op de centimeternauwkeurig
te positioneren. Best een uitdagende
klus op grote diepte en met zeer geringe toleranties.
Het vraagt om een goed duikplan, een
100

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
geoliede organisatie en het juiste equipement.
Hier komt onze wereldwijde ervaring in de offshore
industrie goed van pas.”
BIJZONDERE CONSTRUCTIES
Verder is de duikdivisie van Boskalis Nederland
betrokken bij de montage van de hydraulische
schorten aan de noord- en zuidzijde en
bij de montage van de drie kerende schermen.
“Daarnaast verzorgen we de installatie van de
vier vispassages aan de landhoofden en pijlers”,
zegt Max. “Vooral bij de pijlers betreft het een
bijzondere constructie, aangezien de vispassage
via twee H-balken aan de pijler wordt
opgehangen. Dat geldt trouwens ook voor
de hydraulische schorten aan de landhoofden,
omdat de combiwand afbuigt. Elk stramien
heeft daardoor een andere maatvoering. Bij
de landhoofden hebben we trouwens ook de
stortbegeleiding van het onderwaterbeton en
het installeren van de GEWI-ankers verzorgd.”
NINA
De duikdivisie van Boskalis Nederland is bekend
met de omgeving rond de zeesluis. “In een eerder
stadium hebben we duikwerkzaamheden
verricht bij de bouw van de zeesluis, waaronder
het aanbrengen van 30.000 m3 onderwaterbeton”,
zegt Max en vertelt verder dat het bedrijf
volop investeert in veilig werken boven en onder
water. Dat vertaalt zich onder meer in de
inzet van robotica en sonarsystemen, maar ook
in het eigen NINA-veiligheidsprogramma dat
staat voor ‘No Injuries No Accidents’. “Boskalis
is hier al sinds 2008 mee bezig en voorloper in
het creëren van een veilige werkomgeving. We
zijn bovendien gecertificeerd voor trede 4 op de
Safety Culture Ladder.” ■
De duikdivisie van Boskalis Nederland is bekend met de omgeving rond de zeesluis.
Naamloos-2 1 25-10-2023 15:13
101

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | ArcelorMittal
Duurzaam met staal
Voor de bouw van de Selectieve Onttrekking bij de zeesluis in IJmuiden is circa 9.500 ton aan
stalen damwanden, combiwanden en buispalen benodigd. Voor de leverantie, waarvan een
gedeelte ook voor tijdelijke toepassing, zijn Van Hattum en Blankevoort en ArcelorMittal in
een vroeg stadium een partnership aangegaan. Het toepassen van combiwanden in
tijdelijke oplossingen is redelijk uniek én bovenal uitermate duurzaam.
ArcelorMittal heeft inmiddels al een aantal combiwanden geleverd in verschillende
afmetingen, variërend van 1020 tot 1620-profi elen.
102

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Ook voor ArcelorMittal is het sluizencomplex in
IJmuiden bekend terrein. De staalfabrikant stond
eerder al in voor de staalleveranties bij de bouw
van ’s werelds grootste zeesluis. “De Selectieve
Onttrekking is minstens zo bijzonder voor ons, niet
alleen vanwege de hoeveelheid, maar ook gezien
de samenwerking en contractvorming in een periode
van hevig fl uctuerende prijzen”, zegt Patrick
Mulders, Technical Sales Manager bij ArcelorMittal.
“Inmiddels hebben we al een aantal combiwanden
geleverd in verschillende afmetingen, variërend van
1020 tot 1620-profi elen, zo’n 6.600 ton aan buispalen
en nog eens 2.800 ton aan damwanden. En
dat allemaal in verschillende fasen.”
DAMWANDEN UIT SCHROOT
De grootste uitdaging volgens Patrick zat hem
hier vooral in het korte tijdspad tussen defi nitief
ontwerp, productie en leverantie. “In het voortraject
is uitvoerig aandacht besteed aan het uitkristalliseren
van het ontwerp. Dat had als gevolg
dat wij kort op de bal moesten spelen met
de productie. Op zich geen probleem gezien de
omvang van onze organisatie, maar het moet
wel ‘even’ in goede banen geleid worden.” Alle
damwanden (AZ-profi elen) zijn geproduceerd
uit schroot in de vlamboogoven van de Arcelor-
Mittal-fabriek in Luxemburg. “Allemaal gerecycled
staal dus, inclusief het zwaarste AZ 52-700
profi el”, benadrukt Patrick. “De profi elen zijn
bovendien geoptimaliseerd qua gewicht, dat
nog eens voor een extra CO 2
-besparing zorgt.
Duurzaamheid gaat immers vaak per ton. Hoe
minder gewicht, des te minder CO 2
-uitstoot.”
SLOTVERKLIKKER
De 6.600 ton aan buispalen voor de Selectieve
Onttrekking zijn vanuit de productielocatie in Dintelmond
aangevoerd. “Het gaat hier hoofdzakelijk
om nieuwe productie waarbij klein deel is omgezet
naar voorraad voor een snellere levering”,
legt Patrick uit. Om aantoonbaar te maken dat de
combiwand op de juiste wijze is gemonteerd, heeft
ArcelorMittal een aantal buizen voorzien van het
in eigen huis ontwikkelde slotverklikkersysteem
Dixeran. “Aan de buispalen zijn sloten gelast die
samen met de later aangebrachte damwandprofi
elen de combiwand vormen. Aan de onderzijde
van een aantal sloten bevindt zich de slotverklikker,
niet meer dan een pinnetje door de buis en het
slot heen met daaraan een sensor waarvan de bekabeling
door de buis heen naar boven loopt. De
sensor wordt gekoppeld aan een controlebox. Als
de damwand op diepte is en goed is geïnstalleerd,
breekt de pin af en geeft de sensor een signaal
af naar boven. Dixeran is dus een betrouwbaar
discontinu instrument om te toetsen of de damwand
niet uit het slot is gelopen. Het geeft echter
niet aan op welke hoogte de mogelijke slotopening
plaatsvindt. Om dit beter te kunnen toetsen
hebben we vanuit ArcelorMittal ook een continu
systeem ontwikkeld met naderingschakelaars, genaamd
AM-SIS. Dit laatste systeem is uitvoerig getest
op betrouwbaarheid en wordt inmiddels ook
toegepast in projecten.”
EIGEN COATINGFACILITEIT
Sinds een jaar of drie inmiddels beschikt Arcelor-
Mittal over een eigen coatingfaciliteit in Dintelmond.
“Door in huis te coaten kunnen we onze
logistiek optimaliseren en ons productieproces
verduurzamen”, stelt Patrick terecht. “Voor de
Selectieve Onttrekking hebben we de bovenste
3 meter van alle damwanden en palen voorzien
van een coating.” Wat dit project tot slot uniek
maakt, is dat niet alleen de damwand aan het einde
van het project getrokken wordt, maar ook
het deel van de combiwand voor de bouwkuip.
“Alleen de onderste 10 meter blijft achter, de rest
wordt afgesneden en kan weer opnieuw ingezet
worden. Een combiwand als tijdelijke toepassing
komt niet heel vaak voor.” Patrick verwacht echter
dat het uit duurzaamheidsoverwegingen in de
toekomst wel vaker zal gebeuren. ■
Voor de bouw van de Selectieve Onttrekking bij de zeesluis in IJmuiden levert ArcelorMittal circa 9.500 ton aan
stalen damwanden, combiwanden en buispalen.
103

Bekistingssystemen
voor bouw en prefab
construx.eu
info@construx.eu

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Construx
De grootsheid van het
project vereist enorme
hoeveelheden bekisting
Ontwerp en productie bekisting vraagt maatwerk
Voor de bouw van de zoutdam IJmuiden is maar liefst 2.100 m2 paneelbekisting nodig, naast een
groot pakket klimsystemen en een aanzienlijk aantal maatwerkbekistingen die aan moeten sluiten op
de bovengenoemde paneelbekisting. Als partner voor het leveren van alle standaard en maatwerkbekistingen
heeft Van Hattum en Blankevoort een beroep gedaan op de expertise van Construx.
Het Belgische Construx is verantwoordelijk
voor het bouwen en leveren van alle bekistingssystemen.
Directeur Construx Nederland
Herry van Houten: “Het mooie van ons werk
is dat geen enkel project hetzelfde is. We moeten
altijd van nul af aan beginnen om samen met
de klant tot de uiteindelijke oplossing te komen.”
De bekisting die Construx heeft ontworpen en
geleverd was onder meer nodig voor een van
de belangrijkste onderdelen van de zoutdam: de
pijlers. Deze twee pijlers zijn 27,5 meter hoog
en wegen een kleine 3.000 ton. Ook hebben de
pijlers een bijzondere vorm, namelijk een ovale
voorkant. Deze ovale voorkant komt aan de
oostzijde, dit is de kanaalzijde van het Binnenspuikanaal.
De ovale voorkant zorgt ervoor dat
het water makkelijker langs de pijlers stroomt
naar het Spui- en Gemaalcomplex IJmuiden.
Herry: “Het ontwerpteam van Van Hattum en
Blankevoort heeft de betonvorm uitgedacht.
Op basis hiervan hebben onze ingenieurs de
vorm van de bekisting ontworpen. Gezien de
afmetingen van de zoutdam hebben we het al
gauw over grote hoeveelheden bekisting. Het
produceren van de bekistingssystemen hebben
wij ook in eigen hand. Engineering, productie en
projectmanagement, alles gebeurt in eigen beheer
en vanuit een van onze vestigingen in België,
Nederland, Duitsland en Roemenië.”
Voor de bouw van de zoutdam IJmuiden is maar liefst 2.100 m² paneelbekisting nodig.
VEELZIJDIG IN BEKISTING
Naast bekisting op maat voor de bouw van de
zoutdam, levert Construx Rental de standaard paneelbekisting
(Tricon en Conflex bekistingen) op
verhuurbasis. “Deze nemen we straks weer in om
voor een volgend project in te kunnen zetten. Ook
hebben we hiervoor de benodigde bordessen geleverd.
De maatwerkbekisting wordt door onze
eigen mensen opgebouwd, de montage van de
standaard paneelbekisting is daarentegen in handen
van Van Hattum en Blankevoort.” De bouw
van de zoutdam past helemaal in het straatje van
Construx. Het bedrijf is namelijk een van Europa's
leidinggevende producenten van bekistingssystemen
en prefabmallen voor betonelementen, zowel
voor gebruik op de bouwplaats als in de prefabricatiehal.
Zo heeft ze onder meer ook bekisting
geleverd voor de kademuur in de Rotterdamse
106

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
De bekisting die Construx heeft ontworpen en geleverd was onder meer nodig voor een van de belangrijkste onderdelen van de zoutdam: de pijlers.
Amaliahaven, voor de stormvloedkeringswand in
Wenduine (België) en voor de ontwikkeling van
het stationsgebied Ede-Wageningen. Het is slechts
een greep uit de vele projecten waar Construx bij
betrokken is en welke ook meteen de veelzijdigheid
en de expertise weergeven van het bedrijf.
Naast de moedervestiging in België heeft het een
vestiging in Nederland. Sinds september is het bedrijf
verder uitgebreid door het Duitse Weckenmann
over te nemen, de carrousel- en machinebouwer
voor de prefab betonindustrie.
INTENSIEVE SAMENWERKING
Construx werkt al jaren samen met Van Hattum
en Blankevoort. Herry: “We hebben samen
al veel mooie en interessante projecten uitgevoerd.
Met name de niet-standaard projecten
zijn de meest uitdagende, omdat je dan voor
een langere tijd intensief samenwerkt. Daardoor
kennen we elkaar goed, zijn de communicatielijnen
kort, kunnen we snel schakelen en dus ook
zorgen voor de best passende oplossing. Construx
wil Van Hattum en Blankevoort nogmaals
bedanken voor het gestelde vertrouwen in de
diverse divisies van Construx.” ■
Overzicht van de bouwlocatie.
107

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Van den Herik
Veelzijdigheid en expertise in de
diepten van Zeesluis IJmuiden
Van grootschalig baggerwerk tot detectie van mogelijke explosieven
Waterbouwer Van den Herik uit Sliedrecht speelt in opdracht van Van Hattum en Blankevoort
een essentiële rol in het project Selectieve Onttrekking Zeesluis IJmuiden. De werkzaamheden
die zij hier verricht zijn uitermate divers en getuigen van de brede inzetbaarheid van dit bedrijf.
In dit artikel vertellen uitvoerder Arleen Overwater en projectleider André de Kwaasteniet over
de uitdagende werkzaamheden die verder gaan dan alleen grootschalig baggerwerk.
Een niet-alledaagse klus
was de verwijdering van
vijf meerstoelen.
108

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Baggeren is één van de kernactiviteiten van
Van den Herik en ook voor het project Selectieve
Onttrekking Zeesluis IJmuiden verricht
zij veel baggerwerk waarvoor zowel
hopperzuigers als kraanschepen worden
ingezet. “Het baggeren zelf is een project
op zich”, aldus André. “In totaal wordt er
maar liefst 650.000 m 3 specie gebaggerd
in het Binnenspuikanaal. Voorafgaand aan
het baggerwerk is er een bodemonderzoek
uitgevoerd. Vervolgens zijn we gestart met
het weghalen en veilig afvoeren van zo’n
100.000 m3 vervuilde baggerspecie, om
vervolgens met de resterende 550.000 m 3
schone specie aan de gang te gaan.” Naast
het grootschalige baggerwerk heeft het bedrijf
ongeveer 25.000 m 2 nieuwe bodembescherming
en taludbescherming ontworpen.
De zinkstukken met hierop zo’n 40.000 ton
breuksteen worden later in het proces aangebracht
tot 23 meter diep. “Hierbij gaan
we een substantieel deel van het benodigde
steen, zo’n 6.500 ton, uit de bestaande
oevers en waterbodem functioneel hergebruiken.
Door steeds na te denken over
de circulaire inzetbaarheid van materialen
voorkomen we onder andere onnodige
transportbewegingen.”
VERDACHTE OBJECTEN
Eén van de meest opvallende aspecten van
het werk van Van den Herik binnen dit project
is het benaderen en onderzoeken van
verdachte objecten in de bodem. Dit om ervoor
te zorgen dat er geen risico is op explosies
tijdens de komende werkzaamheden.
In totaal zijn er maar liefst 188 objecten onderzocht
en is er klein explosief materiaal uit
de Tweede Wereldoorlog aangetroffen. Die
zijn, na veiligstelling door de afdeling Explosieven
Opsporing van Van den Herik, door
de Explosieven Opruimingsdienst Defensie
(EOD) tot ontploffing gebracht.
LOGISTIEKE UITDAGING
Een andere niet-alledaagse klus binnen dit
project, was de verwijdering van vijf meerstoelen
van elk 17 meter hoog en bijna 11
meter in doorsnee. Deze betonnen kolossen
zijn over water van IJmuiden naar een
slooplocatie in Rotterdam gebracht, nadat
een uitgebreide marktbenadering voor
functioneel hergebruik helaas niet het gewenste
resultaat opleverde. Van den Herik
stelde hiervoor een veilig laad- en transportplan
op om deze opdracht vervolgens
in samenwerking met HAPO Ridderkerk te
volbrengen. André: “Een behoorlijk complexe
logistieke operatie die zeker voor de
nodige uitdagingen zorgde.”
ZONDER BEPERKINGEN,
ALTIJD OPLOSSINGEN
Wat dit project kenmerkt, is de constructieve
samenwerking met alle betrokken partijen.
“We werken multidisciplinair samen, zonder
beperkingen waarbij we samen altijd oplossingen
bedenken”, aldus Arleen. “Bovendien
worden we geconfronteerd met grote uitdagingen,
zoals het baggeren op een diepte van
27 meter in twee bouwkuipen van 250 m 2 ,
met een zeer beperkte ruimte voor ons materieel.
Na het baggeren brengen we op deze
diepte een grindlaag aan waarbij beperkte
aanlegtoleranties zijn gesteld. Opdrachtgevers
dagen ons voortdurend uit om veilig en
heel nauwkeurig te werk te gaan, ook op 27
meter onder de waterspiegel.” ■
Hopperzuigers TSHD Charlock en Christophorus zij aan zij aan het werk.
109

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | DYWIDAG
Gigantische constructie
met minimale toleranties
Millimeterwerk op grote hoogte
Eén van de belangrijkste onderdelen van de zoutdam zijn de pijlers van 27,5 meter hoog, 8 meter
breed en bijna 3.000 ton zwaar. De pijlerconstructie is ook voor DYWIDAG het belangrijkste onderdeel.
Zij zijn verantwoordelijk voor de spanconstructie. Het is letterlijk millimeterwerk op grote hoogte.
“De grootste uitdaging in dit project is dat het
gaat om gigantische krachten, een enorme
constructie met minuscule toleranties”, aldus
Robert Jansen, business unit manager bij DY-
WIDAG. “De pijlers worden op locatie prefab
gebouwd, naar de eindlocatie gehesen en vervolgens
op de plek gezet. En vooral het hijspunt
is waar wij ons mee bezig houden. Het
uitgangspunt is dat dit punt tijdens het hijsen
niet los mag komen van de onderliggende be-
tonconstructie. Dit betekent dat het hijspunt
vooraf tegen de constructie gedrukt moeten
worden. Om die krachten te kunnen overbruggen,
hebben we een gigantische constructie
bedacht om met hoogwaardige staven het hijspunt
vast te spannen op de betonconstructie.
Zou je dit niet doen, dan komt het punt los van
het beton en dat wil je niet. Daarom brengen
we op deze manier de krachten vooraf al in de
constructie. Dat is ook ons specialisme.”
PRECISIEWERK
Dit voorspannen gebeurt met staven van een
hoogwaardige staalkwaliteit (voorspanstaal). De
voorspankracht die het hijspunt tegen de constructie
drukt, moet dan hoger zijn dan de trekkracht
die voortkomt uit het hijsen/op tillen van
de pijler. DYWIDAG werd ingeschakeld op het
moment dat er al een basisontwerp lag. “Het
was echter dusdanig groot dat het niet binnen
de configuratie pastte. Samen met het team van
Om voldoende ‘body’ te hebben, worden de staven over een lengte van circa 10 meter ingebouwd.
110

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
hier gaan we dus tot 57 millimeter doorsnee.
Het is een slag groter en grover, terwijl de maatvoering
nauwkeuriger moet. Er komt namelijk
één hijsframe overheen waar 22 staven tegelijkertijd
op exact de juiste positie moeten staan.”
In totaal zijn 44 staven van 57 millimeter doorsnede nodig per pijler.
Van Hattum en Blankevoort zijn we gaan zoeken
naar alternatieven. Wat past wel? Na veel
reken- en puzzelwerk waarbij de nodige mockups
gemaakt zijn, kwamen we uit op in totaal 44
staven van 57 millimeter doorsnede per pijler, 11
per hoekpunt. Extreem maatwerk doen we wel
vaker, maar nooit op deze schaal. Onze staven
gaan normaal tot 40 millimeter doorsnee, maar
CENTIMETER SPELING
De staven worden verankerd in het beton. Om
voldoende ‘body’ te hebben, worden de staven
over een lengte van circa 10 meter ingebouwd.
“Daardoor zitten ze in meerdere stortfaseringen
en moeten ze dus gekoppeld worden. Op
het moment dat we op het hoogste punt van de
constructie uitkomen, dan wordt het hijspunt er
overheen gezet. Dit moet op de millimeter
nauwkeurig zijn. Bovenin op ruim 27,5 meter
hoogte hebben we namelijk slechts 1 centimeter
speling. Dat maakt de maatvoering en passing nog
complexer. Je kunt je voorstellen dat dit de nodige
afstemming vraagt met elkaar om het in die
omgeving met elkaar te kunnen bouwen.” ■
'Om de krachten te kunnen overbruggen, hebben we een
gigantische constructie bedacht om met hoogwaardige staven
het hijspunt vast te spannen op de betonconstructie’
We make
infrastructure
safer, stronger,
and smarter.
We build We monitor We strengthen We repair We maintain
dywidag.com
Naamloos-18 1 19-05-2022 14:13
111

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Kriskras media
Veel aandacht voor het
gezamenlijke veiligheidsbesef
Specialist zet vakmensen in
Bij de bouw van de zoutdam IJmuiden zijn veel vakmensen betrokken, zowel voor als achter de
schermen. Een deel van het uitvoerend personeel wordt flexibel ingezet via Employ BV uit Hoogeveen,
de specialist in de levering van vaklieden in de betonbouw. Oleg Grooten, mede-eigenaar van
Employ: “Voor het project Selectieve Onttrekking hebben wij vaklieden geselecteerd op onder meer
hun kennis van en ervaring met het werken op hoogte.”
Bij de start van het project Selectieve Onttrekking
heeft Employ vakmensen ingezet die al geruime
tijd werken voor Van Hattum en Blankevoort.
Oleg: “Dit hebben we bewust gedaan
om zo een goede start te kunnen maken. De
mensen zijn immers al bekend met de manier
van werken, de communicatie en onderlinge
samenwerking.” Employ zette eerder al mensen
in bij de bouw van Zeesluis IJmuiden. “De
samenwerking verloopt al jarenlang naar volle
tevredenheid. Daardoor zijn we reeds in een
vroeg stadium van de bouw van de zoutdam
betrokken door het uitvoeringsteam. Groot
voordeel hiervan is dat de inleenbehoefte van
het project ruim van tevoren bekend was,
naast de inzet van eigen personeel van Van
Hattum en Blankevoort.”
GROOT VEILIGHEIDSBESEF
De grootste uitdaging tijdens het bouwen is de
veiligheid. Zeker in en rond de smalle en hoge pij-
Alle partijen op het project werken erg goed samen wat de kwaliteit en snelheid van de bouw zeker ten goede komt.
112

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tegelijkertijd met de bouw van de pijlers zijn vaklieden van Employ begonnen met de montage en betonstort
van de buispalen.
derstaal van de vaklieden. Het veiligheidsbesef
van de ploeg is zeer groot en ook noodzakelijk
op de twee 27,5 meter hoge pijlers, want ook de
weeromstandigheden zijn de afgelopen maanden
met harde en veelal koude wind, regen, storm en
hitte niet makkelijk geweest. Dit vergt tevens de
nodige afstemming tussen alle partijen: projectleiding,
(hoofd)uitvoering, Volker Staal en Funderingen
(VSF), ijzervlechters, steigerbouwers, riggers
en kraanmachinist.” Tegelijkertijd met de bouw
van de pijlers zijn vaklieden van Employ begonnen
met de montage en betonstort van buispalen.
Deze zorgen samen met de damwanden ervoor
dat beide oevers van het Binnenspuikanaal op
hun plek blijven. Na enige maanden is ook gestart
met de bouw van de grote betonnen schermen
die uiteindelijk tussen de pijlers worden geplaatst
in de zoutdam. “In wisselende samenstellingen
worden er regelmatig veiligheidsronden met
opdrachtgever Rijkswaterstaat, de uitvoering,
projectleiding en veiligheidsfunctionaris gedaan,
waarbij al onze vaklieden actief gevraagd wordt
naar input over de veiligheid op de bouwlocatie
en eventuele verbeteringen. Hier wordt actief
opvolging aan gegeven. Ideeën worden beloond
met incentive; het zou in heel Nederland op elke
bouwlocatie de normaalste zaak moeten zijn!”
lers is dit van groot belang. Van Hattum en Blankevoort
en Employ besteden bij de bouw van
de Selectieve Onttrekking veel aandacht aan het
gezamenlijke veiligheidsbesef op de voorbouwlocatie.
Oleg: “Dat begint al bij de uitgebreide introductie
voor aanvang van het werk en vervolgens
worden er terugkerend toolboxen gegeven door
bouwplaatscoördinator Marius Dinca in de moe-
GOED VOOR DE WERKSFEER
Oleg is zeer te spreken over de samenwerking:
“Alle partijen op het project werken erg goed samen
wat de kwaliteit en snelheid van de bouw
zeker ten goede komt. Regelmatig wordt er een
maaltijd georganiseerd voor en door alle betrokkenen.
Dit wordt door iedereen zeer gewaardeerd
en is goed voor de onderlinge sfeer!” ■
Marius
Oleg
Aschwin
Uitzenden | Detacheren | Werven & Selecteren | Industrieweg 1, Hoogeveen | Employ.nl
113

Werkzaam in heel Nederland. Wij helpen u graag in geval van spoed!
NL STEIGERS
MEER DAN
30
JAAR
ERVARING
STEIGERBOUW &
ONDERHOUDSCONSTRUCTIES
NL Steigers is een gespecialiseerde
speler op het gebied van steigerbouw en
ondersteuningsconstructies. Voor het
uitvoeren van projecten in de
sectoren: industrie, infra, scheepsbouw en
utiliteit zijn wij u van dienst.
Steigerbouw
Wij realiseren complete
oplossingen zodat u via onze
steigers uw werkzaamheden
kunt uitvoeren. Onze kracht
is adviseren, meedenken en
op korte termijn uitvoeren
waarbij veiligheid voorop
staat.
Ondersteuningsconstructies
Wij bouwen
ondersteuningsconstructies
om bijvoorbeeld
verzakking te voorkomen,
ondersteuning te bieden of
te stabiliseren. Wij kunnen
u op korte termijn voorzien
van de benodigde tekening
en berekening.
Krimpfolie
Wij zorgen met krimpfolie
er bijvoorbeeld voor dat het
werk wordt beschermd, een
doorwerkvoorziening wordt
gerealiseerd of milieuschade
wordt voorkomen.
INFO@NLSTEIGERS.NL 085-3047115
BEZOEK ONZE WEBSITE:

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | NL Steigers
IJzersterk in steiger- en
ondersteuningsconstructies
Na ruim vijf jaar actief te zijn geweest voor Aannemersconsortium OpenIJ tijdens de bouw van Zeesluis
IJmuiden in opdracht van Rijkswaterstaat, bouwt NL Steigers nu voor Van Hattum en Blankevoort ook
alle steigers en ondersteuningsconstructies voor de Selectieve Onttrekking bij ’s werelds grootste zeesluis.
NL Steigers is in 2016 opgericht en gespecialiseerd
in voornamelijk de specifieke steigerbouw.
“Denk dan de ondersteuningsconstructies of
steigers bij bruggen, tunnels en sluisdeuren”,
verduidelijkt Serdar Ort, directeur van NL Steigers.
“In die hoedanigheid zijn we door het hele
land actief en de afgelopen jaren een bijdrage
mogen leveren aan prachtige projecten, zoals de
renovatie van de Afsluitdijk en de vernieuwing
van de Botlekbrug. Ook de bouw van de zeesluis
in IJmuiden was een prachtig project voor
ons, waar we dagelijks met gemiddeld 30 tot 40
steigerbouwers actief waren.”
NL Steigers werkt bij de Selectieve Onttrekking
overwegend met steigermateriaal van derden,
maar doet zo nu en dan een beroep op de eigen
ruime voorraad.
VERTROUWD GEZICHT
NL Steigers is dus een vertrouwd gezicht op
en rond het sluiscomplex. Reden voor Van
Hattum en Blankevoort om voor de Selectieve
Onttrekking ook een beroep te doen
op de steigerbouwer. “Bij de Selectieve Onttrekking
lopen gemiddeld 6 tot 8 mensen van
ons”, vervolgt Serdar. “Het zijn relatief eenvoudige
steigers en ondersteuningsconstructies
die we voor dit project bouwen, zeker als
je bedenkt dat we gewend zijn om met hangsteigers
te werken. Hier werken gewoon van
beneden naar boven, ook nog eens grotendeels
op een voorbouwlocatie. Alleen de
constructies rondom de landhoofden bouwen
we in het werk.”
NL Steigers bouwt voor Van Hattum en Blankevoort alle steigers en ondersteuningsconstructies voor de
Selectieve Onttrekking bij ’s werelds grootste zeesluis.
SPOEDKLUSSEN
NL Steigers werkt bij de Selectieve Onttrekking
overwegend met steigermateriaal
van derden, maar doet zo nu en dan een beroep
op de eigen ruime voorraad. “Uiteraard
zijn we volledig gecertificeerd als organisatie
(VCA, Safety Culture Ladder, ISO 9001, ISO
14001) en zijn door heel het land actief. We
worden geprezen vanwege onze flexibiliteit,
want kunnen heel snel schakelen. Ook spoedklussen,
bijvoorbeeld na een calamiteit waar
snel op uitdagende plekken een steiger benodigd
is, weten we altijd tot een goed einde
te brengen. Dat wordt gewaardeerd.” Bij de
Selectieve Onttrekking is NL Steigers nog tot
volgend jaar zomer actief. “We hebben net
een nieuwe fase aangenomen voor het bouwen
van steigers, trappenhuizen en een werkplatform
bij de bewegende delen.” ■
115

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Beens Groep
De loopbruggen zijn intussen al een klein jaar in gebruik, de steiger wordt volgens planning eind dit jaar opgeleverd door Beens Groep.
Waterbouwconstructies
van hoge kwaliteit
In het Binnenspuikanaal van het sluizencomplex in IJmuiden wordt gebouwd aan de Selectieve
Onttrekking, een inventieve constructie die zoutwater terugvoert naar zee. Omwille van dit project
moeten bestaande afmeervoorzieningen en wachtplaatsen verplaatst worden naar de zuidzijde van
het Noordzeekanaal. Daartoe realiseert Beens Groep in opdracht van Van Hattum en Blankevoort
een drietal loopbruggen en een nieuwe steigerconstructie conform hoge kwaliteitsnormen.
In eerste instantie zijn we gevraagd om een aanbieding
te maken voor de steiger, begint Peter
Melis, bedrijfsleider bij Beens Groep. “Na gunning
kwam vrijwel direct een vervolgopdracht
voor het realiseren en installeren van drie loopbruggen.
En daar was bovendien enige haast bij
geboden, omdat het mee moest in de fasering.”
De loopbruggen verbinden de nieuwe afmeerplaatsen
van de beroepsvaart met het vaste
land, terwijl de steiger is bedoeld als afmeerlocatie
van de werkschepen van de Rijksrederij,
onderdeel van Rijkswaterstaat. Deze schepen
liggen nu aan een tijdelijke locatie afgemeerd.
VAN ONTWERP TOT UITVOERING
Beens Groep is verantwoordelijk voor zowel
het ontwerp, de productie als de montage
van de stalen waterbouwkundige constructies.
“Van de loopbruggen was reeds een
Voorlopig Ontwerp beschikbaar, van de steiger
alleen de functionele eisen”, zegt Maarten
Vos, werkvoorbereider bij Beens Groep.
“Vanwege de hoge eisen hebben we veel
aandacht besteed aan het ontwerp door het
zodanig aan te vliegen dat de werkzaamheden
buiten tot een minimum beperkt blijven.
Er wordt dan ook volop geprefabriceerd. De
loopbruggen van elk 25 meter lengte (en 1,5
meter breed) zijn reeds gemonteerd en in
zijn geheel geassembleerd en gecoat in de fabriek.
Ze zijn kant-en-klaar aangeleverd op
het project en konden op die manier direct
op de eerder door ons aangebrachte buispalen
en onderconstructie gemonteerd worden.
Door die goede voorbereiding nam de
montage slechts drie weken in beslag.”
DEMONTABEL
De steigerconstructie is aanzienlijk complexer
van aard. De steiger is 100 meter lang,
4 meter breed en beschikt over een plateau
waar een autolaadkraan op moet kunnen afstempelen.
“Het is best wel een hoogstandje
voor wat betreft opbouw en maatvoering,
te meer omdat de constructie ook nog eens
volledig demontabel wordt uitgevoerd”, stelt
Peter. “Dat laatste was een aanvullende eis
vanuit Rijkswaterstaat, zowel met het oog op
circulariteit als bij een eventuele aanvaring
waarbij slechts een sectie vervangen hoeft
te worden.” Vanwege dat demontabele ka-
116

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Door die goede voorbereiding nam de montage van de loopbruggen slechts drie weken in beslag.
De steigerconstructie is best wel een hoogstandje
voor wat betreft opbouw en maatvoering, te
meer omdat de constructie ook nog eens volledig
demontabel wordt uitgevoerd.
kunnen afstempelen. Het langsgedeelte waar
de autolaadkraan niet komt, wordt uitgevoerd
met roosters van 5 centimeter, maar
ook die kunnen met gemak het gewicht van
een auto dragen.” Aan de gehele constructie
van zowel de steiger als de loopbruggen
liggen hoge kwaliteitsnormen ten grondslag,
waaronder 1.4 van de Richtlijnen Ontwerp
Kunstwerken (ROK).
De steiger is als een bouwpakket in vijftien
genummerde secties aangevoerd naar IJmuiden.
“De montage lijkt misschien een simpel
‘klusje’, maar is het verre van”, zegt Richard
de Boer, uitvoerder bij Beens Groep. “We
zetten hiervoor ons grootste ponton met
110-tons kraan en grootste werkschip in. Het
vraagt om een uitgekiend samenspel tussen
mens en machine. Na het monteren van de
secties, leggen we alle nutsvoorzieningen aan
op de steiger en realiseren een kleine opslagruimte
annex werkplaats ten behoeve van de
werkschepen van Rijkswaterstaat.” De loopbruggen
zijn intussen al een klein jaar in gebruik,
de steiger wordt volgens planning eind
dit jaar opgeleverd door Beens Groep. ■
rakter heeft Beens Groep het aantal lasverbindingen
beperkt. Maarten: “Toch wordt
er nog wel gelast in het werk. Vooral om de
toleranties van de eerder door ons aangebrachte
33 buispalen op te vangen. Dat doen
we met een overmaatse flens die in het werk
wordt afgelast.”
HOGE KWALITEIT
De steiger is uitermate slank van vorm.
“Dat komt door de unieke onderbouwconstructie”,
weet Peter. “Normaal stapel
je de dwars- en langsbalken op elkaar, hier
zijn ze in elkaar geïntegreerd.” Maarten vult
aan: “Verder maken we gebruik van speciale
‘looproosters’ van 10 centimeter hoog op
het gedeelte waar de autolaadkraan moet
Voor de bouw van de steiger zet Beens Groep diens grootste ponton met 110-tons kraan en grootste werkschip in.
117

Werken op de grens
van land en water
Geel bloed, het stroomt door onze aderen
Wij zijn waterbouwers. Al ruim 60 jaar lang. Meewerken aan betere vaarwegen en veiligheid op de grens van land
en water, dat is wat ons familiebedrijf drijft. Al drie generaties stroomt er geel bloed door onze aderen. Het zorgt
ervoor dat vakmanschap, verbondenheid met elkaar en onze opdrachtgevers en passie voor het beschermen van
Nederland in ons DNA verankerd is. Spreekt dit jou aan? Dan verwelkomen we je graag in onze hechte familie.
Scan
Informeer naar de mogelijkheden. Beens Groep levert maatwerk op basis van jouw ambities!
Bel Gerard Cornelis Zeeman op 06 112 251 28 of stuur een bericht naar: gc.zeeman@beensgroep.nl
www.beensgroep.nl/werken-bij

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Marsé Montage
Veelzijdig specialist in stalen
hulpconstructies pakt stevig door
bij de Selectieve Onttrekking
Sinds de zomer van 2022 werkt Marsé Montage nagenoeg onafgebroken aan de Selectieve Onttrekking
bij de zeesluis in IJmuiden. Onder meer alle stempelramen, de verankeringsconstructies en het
gordingwerk komen uit de koker van de specialist in stalen hulpconstructies. Zelfs het renoveren van
paalkoppen kun je gerust aan Marsé Montage overlaten, zo blijkt hier bij het sluizencomplex.
Marsé Montage is een vaste partner voor veel weg- en waterbouwbedrijven in ons
land. Zo ook van Van Hattum en Blankevoort.
Marsé Montage is een vaste partner voor veel
weg- en waterbouwbedrijven in ons land. Zo ook
van Van Hattum en Blankevoort die als hoofdaannemer
verantwoordelijk is voor de bouw van
de Selectieve Onttrekking. “De werkzaamheden
die wij op dit project uitvoeren zijn uitermate divers”,
begint Job Hester, directeur-eigenaar van
Marsé Montage. “Zo zijn we nauw betrokken bij
het ‘verplaatsen’ van 23 bestaande afmeerpalen
van de noord- naar de zuidzijde. Wij hebben de
kop van de oude palen afgebrand en deze in onze
werkplaats weer als nieuw gemaakt. Schades
en deuken werden hersteld, waar nodig zijn er
nieuwe stukken in gelast en tot slot zijn de koppen
voorzien van een nieuwe coating. De gereviseerde,
frisse paalkoppen hebben we vervolgens
op de nieuw aangebrachte afmeerpalen gelast
aan de zuidzijde van het sluiscomplex. Een knap
staaltje hergebruik.”
MAATWERK ANKER-
EN VOLGPLATEN
Voor het bouwen van de Selectieve Onttrekking
zijn vele honderden stalen buispalen aangebracht.
Marsé Montage heeft daarvoor de
anker- en volgplaten geproduceerd in verschillende
formaten en hoeken, en in diktes variërend
van 50 tot 90 mm, om de palen te kunnen
verankeren. “Met behulp van deze platen worden
de ankers afgespannen”, legt Job uit. “In totaal
hebben we 247 stuks ankerplaten geproduceerd
en circa 508 volgplaten die zijn gefreesd in
dezelfde hoek als waarop het anker de grond in
gaat. Elk anker beschikt dus ook over een eigen
volgplaat die op zijn beurt weer (per twee) op
de ankerplaat ligt en worden vastgezet met een
spanmoer. Ondanks de grote hoeveelheden lijkt
het misschien op serieproductie, maar dat is het
allerminst. Elke anker- en volgplaat is anders.”
120

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Onder meer alle stempelramen, de verankeringsconstructies en het gordingwerk
komen uit de koker van de specialist in stalen hulpconstructies.
ROBUUSTE STALEN FRAMES
Ook al het gordingwerk bij de Selectieve Onttrekking
wordt door Marsé Montage opgepakt.
“Een aantal damwanden had gordingen nodig.
Die hebben we niet alleen geproduceerd, maar
ook gemonteerd. Verder leveren we doorlopend
allerlei hand- en spandiensten. Zo hebben we
bijvoorbeeld ook alle damwanden en buispalen
afgebrand en zijn we momenteel bezig met het
lassen van stekken in de vispassage. Hierop komt
de betonnen sloof te rusten. Daarnaast gaan we
nog diverse verstevigingsframes realiseren voor
de landhoofden aan weerszijden om de pijlers in
positie te houden. De frames bestaan uit stalen
HEM-balken 600, 400 en 350 mm in combinatie
met plaatwerk. Het is best wel een complexe opdracht,
omdat het frame weinig marge toelaat en
het op 10 meter onder NAP moet plaatsvinden”,
erkent Job. “Maar ook dat brengen we in nauwe
samenwerking met onze opdrachtgever ongetwijfeld
weer tot een goed einde.”
Voor Marsé Montage is het project een mooie
referentie. “We zijn er al sinds de zomer van
vorig jaar nagenoeg onafgebroken mee bezig
en zijn als het ware de ‘rechterhand’ van onze
opdrachtgever als het aankomt op de stalen
hulpconstructies. We denken graag mee en
weten als geen ander wat er speelt op het
snijvlak tussen land en water. Recent hebben
weer een aanvullende opdracht ontvangen
voor het produceren, plaatsen en lassen van
twee meerpalen bij het Zuidersluiseiland. De
palen worden geboord en voorzien van nieuwe
paalkoppen die wij gaan stellen en afl assen.”
Job verwacht nog zeker tot maart 2024 actief
te zijn op het project, tenzij ze ook de laatste
opdrachten nog scoren dan nog wat langer.
Wordt ongetwijfeld vervolgd! ■
121

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Nauta Heeg
Prefab loopbruggen en steiger
voor Selectieve Onttrekking
In opdracht van Beens Groep produceert Nauta Heeg alle staalconstructies van de drie loopbruggen
en de steiger voor het project Selectieve Onttrekking op het Sluizencomplex IJmuiden.
Constructies die zoveel mogelijk zijn geprefabriceerd om de werkzaamheden buiten tot een
minimum te beperken. Het bedrijf uit Heeg is onderdeel van GB Steel Group en weet zich als geen
ander te conformeren aan de hoge eisen die aan constructies in deze omgeving worden gesteld.
Nauta Heeg was al in de race voor dit project
via een andere partij. “Het project werd echter
aan een andere partij gegund”, begint Harold
Booi, directeur van Nauta Heeg. “Niet veel later
werden we door Beens Groep benaderd
om de productie van de loopbruggen en steigerconstructie
voor rekening te nemen.” Nauta
Heeg is gespecialiseerd in de constructieve
waterbouw en produceert in die hoedanigheid
onderdelen voor bruggen, sluizen en de
energiesector. We zijn NEN-EN 1090 gecer-
tificeerd volgens de hoogste uitvoeringsklasse
4 en zijn gewend aan het samenwerken met
partijen zoals Rijkswaterstaat, overheden en
netbeheerders, wat maakt dat we daar zowel
op papier als in de werkplaats perfect invulling
aan kunnen geven. Dat geeft vertrouwen.”
FRAME-ELEMENTEN
De drie loopbruggen van elk 25 meter lang en 1,5
meter breed zijn al in een eerder stadium geproduceerd
door Nauta Heeg en vormen de verbinding
tussen de nieuwe afmeerplaats en het vaste
land. Aan de steigerconstructie daarentegen
wordt momenteel de laatste hand gelegd. “De
steiger wordt straks 80 meter lang en bestaat uit
vijftien frame-elementen (secties) van 10 meter
bij 4,5 meter”, legt Harold uit. “Ook is voorzien in
een platform waar een autolaadkraan op kan afstempelen.
De frame-elementen zijn opgebouwd
uit HE-profielen die als het ware in elkaar grijpen
en zodoende een ranke constructie vormen. Het
ontwerp komt overigens van Beens Groep, wij
In opdracht van Beens Groep produceert Nauta Heeg alle staalconstructies van de drie loopbruggen en de steiger voor de Selectieve Onttrekking.
122

PROJECT SELECTIEVE ONTTREKKING ZEESLUIS IJMUIDEN
Nauta Heeg heeft het ontwerp vertaald naar werkplaatstekeningen in een 3D-model.
Nauta Heeg is NEN-EN 1090 gecertificeerd volgens de hoogste uitvoeringsklasse 4.
hebben dat vertaald naar werkplaatstekeningen
in een 3D-model. Er is bewust gekozen om de
frame-elementen in een zo groot mogelijk formaat
te prefabriceren om de werkzaamheden
buiten tot een minimum te beperken. Ze worden
vrijwel plug-and-play als een genummerd bouwpakket
aangeleverd op locatie, inclusief leuningwerk,
roostervloer en houten afwerking.”
MARITIEME CONSERVERING
Aan de steiger worden dezelfde kwaliteitseisen
gesteld als aan die van Zeesluis IJmuiden
en de Selectieve Onttrekking. “Dat is ook
een van de redenen waarom Beens Groep
ons heeft benaderd”, zegt Harold. “Wij zijn
gewend aan het samenwerken met dergelijke
partijen, weten wat er verlangd wordt
en kunnen ons conformeren aan die hoge eisen
met in dit geval ook nog een maritieme
conservering.” De steigerconstructie wordt
momenteel op locatie gemonteerd door
een team van Nauta Heeg en Beens Groep.
“Beens verzorgt daarbij ook de inzet van het
drijvend materieel, zoals een ponton en een
werkschip en heeft eerder al de fundatie gelegd
door het aanbrengen van de buispalen.
Ook de buispalen zijn overigens in de werkplaats
van Nauta Heeg geproduceerd.”
Harold is trots op het feit dat Nauta Heeg
onderdeel is van zo’n prachtig waterbouwkundig
project. “De Selectieve Onttrekking is
één van de meest aansprekende projecten op
waterbouwkundig gebied op dit moment in
Nederland. Mooi dat wij daaraan een bijdrage
kunnen leveren.” ■
De constructies zijn zoveel mogelijk geprefabriceerd om de werkzaamheden buiten tot een minimum te beperken.
123

Bel direct: 0528-234406
Kabel kwijt?
Voorkom graafschade!
TerraCarta is gespecialiseerd in het opsporen en vastleggen van kabels,
(kunststof )leidingen, gestuurde boringen en ook zinkers.
Voorkom dus graafschade en neem contact met ons op.
Kijk op: www.graafschade.nl

Geen ander boorbedrijf durfde zijn vingers te branden aan het boren van de ankers in de Schipholbrug.
Tekst | Roel van Gils Beeld | Interboor Midsland
Verbreden Schipholbrug:
precisieboren tussen
parabolische spanwapening
In opdracht van Rijkswaterstaat verbreedt bouwconsortium VeenIX de A9 tussen Badhoevedorp
en Holendrecht. In het tracé bevinden zich diverse kunstwerken, waaronder de Schipholbrug
die aan weerszijden wordt verbreed. Om de nieuwe delen te verankeren aan het bestaande
kunstwerk worden tot 180 centimeter diepe ankers geboord in de bestaande constructie,
rakelings langs de parabolische spanwapening. VeenIX vertrouwt daarbij op het wereldwijd
unieke concept van Interboor Midsland en TerraCarta.
Interboor Midsland en TerraCarta werken al
vijf jaar samen aan het oplossen van de bollenplaatvloerproblematiek.
“Je herinnert je vast
nog wel het instorten van de parkeergarage
op Eindhoven Airport”, begint Onno Dikkerboom,
directeur en eigenaar van Interboor
Midsland. “Wij hebben samen met TerraCarta
een techniek ontwikkeld om de bestaande
wapening in de vloeren op te sporen om vervolgens
heel gericht nieuwe ankers te kunnen
boren. Het is een tailormade oplossing
waarmee we in staat zijn om de vloeren heel
discreet te versterken. En zo hebben we gezamenlijk
al vele projecten uitgevoerd, waaronder
de vloeren van de JuBi-torens aan de
Turfmarkt in Den Haag (het enorme gebouw
van het ministerie van Economische Zaken,
red.) die zijn versterkt met 50.000 ankers.”
HOOGWAARDIGE
SCANTECHNIEKEN
Bij het verbreden van de Schipholbrug staat
VeenIX in feite voor dezelfde uitdaging als
bij de bollenplaatvloeren. “Ook hier is sprake
van bestaande wapening die van buitenaf
logischerwijs niet zichtbaar is en waarvan de
exacte ligging niet specifiek op tekening is
geduid”, zegt Karel Meinen, CEO van TerraCarta.
“Onze taak is om het voorspanstaal
met een hoge nauwkeurigheid in kaart
te brengen, zodat onze collega’s van Interboor
Midsland de ankers op een veilige en
verantwoorde manier kunnen boren. Met
behulp van meetantennes kijken we dwars
door het beton als een soort röntgen. Via
onze werkwijze kunnen we de fijnmazige
126

De potentie voor het versterken van de
constructieve veiligheid van kunstwerken en
objecten met de innovatieve techniek van
Interboor Midsland en TerraCarta is enorm.
‘Met behulp van meetantennes kijken
we dwars door het beton
als een soort röntgen'
127

Op de A9 werkt een team van scan- en
boorspecialisten met elkaar samen om
de ankers met grote accuratesse in het
kunstwerk te boren en te verlijmen,
rakelings langs de bestaande wapening.
‘Het boren luistert heel
nauw, want zit je aan
de voorkant 1 graad
ernaast, heb je op 180
centimeter diepte echt
wel een probleem’
128

wapening opsporen en de hoofdwapening
mooi in beeld krijgen. En zo maken we aan
de hand van een 3D-draadmodel visueel
wat er in de brug gebeurt.”
SINUSVORMIGE WAPENING
Het opsporen van de spanwapening en het
boren van de ankers lijkt een fluitje van een
cent, maar dat is het allerminst, verzekert
Onno. “Het is een geavanceerd concept dat
we in de afgelopen vijf jaar steeds verder
hebben doorontwikkeld en uniek is in de wereld.
Het gebeurt nog nergens anders. We
hebben gezamenlijk dan ook een voorsprong
opgebouwd van ruim vijf jaar ten opzichte
van onze concurrentie. Geen ander boorbedrijf
durfde zijn vingers te branden aan
het boren van de ankers in de Schipholbrug.
We hebben hier te maken met een parabolische
spanwapening die in sinusvorm door
het viaduct loopt. Groot voordeel hiervan is
dat er minder beton nodig is om een gigantisch
grote en sterke brug te maken. Wil je
zo’n kunstwerk renoveren of verbreden, zoals
hier in de A9, dan is het cruciaal om de
exacte ligging van de wapening in kaart te
brengen. Want mocht je tijdens het boren de
wapening raken, dan kan het zomaar zijn dat
je 200 meter verderop zes koeien onthoofdt.
Het is dus levensgevaarlijk en als er iets misgaat,
loopt het aardig in de papieren om het
weer te herstellen.”
COMBINATIE VAN
MEETTECHNIEKEN
Er is dus alles aangelegen dat de wapening in
Schipholbrug zo nauwkeurig mogelijk in kaart
wordt gebracht. “De combinatie van meettechnieken
bepaalt de zekerheid van hetgeen
je in kaart brengt”, vervolgt Karel. “Je wilt immers
zaken kunnen controleren. Ook hebben
we zowel aan de boven- als onderkant gemeten
om op basis van eventuele foutmarges te
calculeren. En zo wegen we tal van zaken tegen
elkaar af om een oordeel te vellen over
met welke nauwkeurigheid en tegen welke
effort we de wapening in kaart kunnen brengen.
Want hoe meer zekerheid, hoe meer inspanningen
het vergt. Dat is wat wij doen: de
hoogst mogelijke zekerheid nastreven. Daarnaast
heeft ook de boring die gezet wordt nog
een bepaalde tolerantie.”
PRECISIEBOORTECHNIEK
Het 3D-draadmodel dat TerraCarta en Interboor
Midsland aanleveren, wordt over de
nieuw te zetten boringen gelegd voor een
clashdetectie. “Op die manier geven we aan
welke boring bijvoorbeeld 5 of 10 centimeter
verplaatst moet worden, zodat de bestaande
wapening niet geraakt wordt”, zegt Karel.
Onno vult aan: “In het ‘veld’ werkt een team
van scan- en boorspecialisten met elkaar samen
om de ankers met grote accuratesse in
het kunstwerk te boren en te verlijmen rakelings
langs de bestaande wapening. En dat
luistert heel nauw, want zit je aan de voorkant
al 1 graad ernaast, heb je op 180 centimeter
diepte echt wel een probleem. Dankzij onze
360 graden benaderingsmethodiek en de precisieboortechniek
plus wat aanvullende ontwikkelingen
(het geheim van de smid, red.)
durven wij met bijna 100% zekerheid de garantie
te geven dat we de bestaande wapening
niet raken.”
Inmiddels heeft Interboor Midsland al succesvol
enkele duizenden stekken geboord in
de Schipholbrug zonder de bestaande constructie
te verzwakken. Onno voorziet een
gigantisch potentieel voor deze techniek in
de infrastructuur. “De potentie voor het versterken
van de constructieve veiligheid van
kunstwerken en objecten is enorm. Ook in
het buitenland, waar een ingestorte brug of
viaduct regelmatig het nieuws haalt.” Wordt
ongetwijfeld vervolgd! ■
129

PROJECT ZUIDASDOK
Impressie van de nieuwe Zuidas.
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Marcel Steinbach
Balans vinden tussen
minimale hinder, maximale
veiligheid en optimale planning
Zuidasdok: infraproject met veel impact
Wie regelmatig met de auto of trein de Zuidas van Amsterdam passeert, weet: hier wordt hard
gewerkt. En dat gaat de komende jaren tot zeker 2036 door. Het grootschalige Zuidasdok is niet
voor niets één van de grootste infrastructurele projecten van Nederland. Het is tevens complex
gezien het drukke stedelijke gebied, de beperkte werkruimte en het feit dat het dagelijkse woonen
werkleven gewoon doorgaat. Jelger Vos, projectmanager Zuidasdok en Erik van Weesep,
projectdirecteur Bouwcombinatie Nieuw-Zuid, vertellen hoe ze keer op keer de balans moeten
vinden tussen minimale hinder, maximale veiligheid en optimale planning.
130

PROJECT ZUIDASDOK
Het feit dat de werkzaamheden middenin een druk stedelijk gebied plaatsvinden, is een andere grote uitdaging.
Om de complexiteit van Zuidasdok beter
te begrijpen, eerst een korte uitleg over het
wat, waarom en wie. Zuidasdok is een van de
grootste infrastructurele projecten van Nederland.
Dit programma zorgt voor een betere
bereikbaarheid van Amsterdam en van het
noordelijk deel van de Randstad, zowel over
de weg als met het openbaar
vervoer. Zuidasdok
bestaat in hoofdlijnen
uit drie grote projecten:
vernieuwing van station
Amsterdam Zuid, verbreden
en deels ondergronds
brengen van de
snelweg A10 Zuid en het
herinrichten van de knooppunten De Nieuwe
Meer en Amstel. Het waarom zal voor velen
helder zijn: de regio groeit dankzij een goede
bereikbaarheid. Zo heb je station Amsterdam
Zuid, verschillende metrostations, de snelweg
A10 Zuid en de nabijheid van Schiphol.
De komende jaren komen hier nog eens duizenden
woningen bij evenals vele kantoren.
Dat vraagt veel van de infrastructuur. Om
de komende decennia de bereikbaarheid én
leefbaarheid te bewaken, is Zuidasdok ontwikkeld.
Binnen Zuidasdok werken Rijkswaterstaat,
ProRail en de gemeente Amsterdam
samen. De werkzaamheden aan het station
worden uitgevoerd door Bouwcombinatie
Nieuw-Zuid bestaande uit Boskalis,
'We werken pal naast de publieke ruimte
en tussen twee snelwegen. Je kunt niet
zomaar iets afsluiten of dichtgooien'
MOBILIS EN VAN GELDER.
Vernieuwing Station Amsterdam Zuid
Momenteel wordt er hard gewerkt aan de vernieuwing
van station Amsterdam Zuid. Dit is
het snelst groeiende station van Nederland.
Om een idee te geven: station Amsterdam
Zuid is in de jaren negentig gebouwd als tijdelijk
station met destijds 9.000 reizigers per
dag. De verwachting is dat het doorgroeit naar
het derde station van Nederland met 200.000
reizigers per dag in 2035. Om de huidige en
toenemende reizigersaantallen op te vangen,
wordt het station uitgebreid. Dat is makkelijker
gezegd dan gedaan, want het station ligt
ingeklemd tussen de rijbanen van de A10 Zuid.
De huidige stationsentree, de Minervapassage,
wordt verbreed en
verhoogd, en er komt
een tweede entree bij,
de Brittenpassage. In de
nieuwe stationsomgeving
komen tevens winkels
en allerlei voorzieningen.
Door de snelweg ondergronds
te laten gaan, ontstaat
er in de toekomst ruimte voor uitbreiding
van de perrons zodat ook internationaal
treinverkeer vanaf dit station kan vertrekken.
Een veel voorkomende werkzaamheid is het
plaatsen van damwanden. Zo zijn er afgelopen
augustus en september bij het station alleen al
ruim 200 stalen damwanden geplaatst. Erik:
“Vanuit ons als Bouwcombinatie Nieuw-Zuid
bekeken is dit zeker een technische puzzel. ❯
131

PROJECT ZUIDASDOK
Er wordt veelal ’s nachts, in weekenden en tijdens vakanties gewerkt.
Onder de treinsporen hebben we een combinatie
van zowel stalen planken als buispalen
aangebracht, waarlangs we straks de
nieuwe passage uitgraven. De werkruimte is
maar 3 meter hoog. Een mooie uitdaging met
planken van 6 meter en buizen van 23 meter
lengte. Daarnaast moeten we rekening
houden met mogelijke geluidshinder. Om dit
zoveel mogelijk te voorkomen gebruiken we
in Zuidas twee technieken om damwanden in
te brengen: duwen of trillen.”
FASERING ESSENTIEEL
Het feit dat de werkzaamheden middenin
een druk stedelijk gebied plaatsvinden, is een
andere grote uitdaging. Jelger: “Vergelijk het
heel simpel met een huis dat je helemaal opnieuw
opbouwt, tegelijkertijd sloop je het
oude terwijl je er ook nog gewoon in woont.
Als dit op kleine schaal al een uitdaging is, is
dat het op een schaal van Zuidas helemaal.”
Dit maakt het tot één grote complexe puzzel
volgens Jelger. “De crux is om het behapbaar
te maken. Voorheen waren we als
Zuidasdok één project met één aannemer,
maar daar zaten teveel dwarsverbanden en
teveel afhankelijkheden in. Dus hebben we
het geheel in verschillende projecten en fasen
opgeknipt. Voordeel hiervan is dat het
robuuster en voorspelbaarder wordt. Iedereen
kan zijn werk doen waarbij we elkaar
zo min mogelijk in de weg zitten. Ook in
de tijd hebben we geknipt. Daar wordt het
niet goedkoper of sneller van, maar we maken
het wel maakbaarder. Op het moment
dat we gaan bouwen, hebben we een goed
doordacht plan. Het bouwen an sich is namelijk
al complex genoeg in deze omgeving.”
Als voorbeeld van de fasering geeft Jelger de
bouw van de tunnel aan de zuidkant van het
station. “Deze zouden we in eerste instantie
tegelijk bouwen met de Brittenpassage.
Want hoe sneller je bouwt, hoe minder het
kost. Totdat we tot inzicht kwamen dat dit
niet meer behapbaar was met alle risico’s van
dien. Ondertussen blijven we met z’n allen
ambitieus genoeg om het geheel binnen de
planningstermijn te realiseren. Vanuit de kant
van Zuidasdok als opdrachtgever is het de
kunst om de balans te vinden tussen zoveel
mogelijk los van elkaar werken maar ondertussen
ook waar mogelijk verschillende projecten
combineren.”
VEILIGHEID SPEERPUNT
Naast het vinden van de balans in de werkzaamheden,
is veiligheid een ander belangrijk
issue. Veiligheid voor de reizigers,
de weggebruikers, de mensen die werken
in Zuidas, voorbijgangers en de veiligheid
van de constructies zodat de bouwwerken
meer dan honderd jaar meekunnen. Erik:
“We werken pal naast de publieke ruimte
en tussen twee snelwegen. Je kunt niet zomaar
iets afsluiten of dichtgooien. We willen
zo min mogelijk hinder voor het verkeer en
de mensen die er wonen en werken. Dat
betekent dat we veelal ’s nachts, in weekenden
en tijdens vakanties werken. Voordat
we ergens kunnen gaan werken, gaan
er hele uitvoeringsplannen aan vooraf met
aandacht voor omgevingsveiligheid, bereikbaarheid
en leefbaarheid. Tijdens de werkzaamheden
wordt streng toegekeken opdat
iedereen de veiligheid in acht neemt.”
132

PROJECT ZUIDASDOK
Tijdens de werkzaamheden wordt streng toegekeken opdat iedereen de veiligheid in acht neemt.
BIJZONDERE SAMENWERKING
Zuidasdok betreft een bijzondere samenwerking.
Op 26 augustus 2021 tekende
Bouwcombinatie Nieuw-Zuid voor de eerste
fase van het contract, te weten de bouw
van de tweede stationspassage, de Brittenpassage.
De bouw van de volgende fase
van de stationsvernieuwing start in 2026.
De officiële ‘go’ is van belang om nu al te
kunnen beginnen
met het ontwerp
en de voorbereiding.
Ook deze fase
van de stationsvernieuwing
zal grote
impact hebben op
het trein-, metroen
wegverkeer en
vraagt tijdige afstemming met alle betrokken
vervoerders en beheerders. Jelger: “Als Pro-
Rail hebben we veel ervaring opgedaan met
reizigersstromen tijdens de verbouwing van
een station. Denk aan de verbouwing van
Utrecht Centraal, Arnhem en Rotterdam.”
In de samenwerking met Zuidasdok kijkt de
bouwcombinatie vooral naar de technische
uitdaging. Wie heeft welke expertise en hoe
zetten we dat zo goed mogelijk in voor ons
werk? “We zoeken per traject steeds de samenwerking
op om tot goede voorwaarden
te komen. Hierbij kijken we naar ‘hoe ga
je het bouwen, en welke risico’s en kosten
horen daarbij?’”
'Als straks de Brittenpassage klaar is,
hebben we iets moois staan en zien mensen het
eerste resultaat van het jarenlange harde werken'
EERSTE MIJLPAAL
Gevraagd naar wat beide heren trots maakt,
hebben ze allebei hun eigen speerpunt. Erik:
“Ik ben trots op de samenwerking tussen alle
partijen, en zeker ook op het team dat buiten
het werk doet. De reis is meer de bestemming
geworden waarbij we iedere keer weer
een stukje van de legpuzzel weten te leggen.”
Jelger is met name trots op het feit dat het
geheel op schema ligt. “Qua tijd zijn we halverwege
en nog altijd liggen we op schema.
Jazeker, we moeten regelmatig bijsturen,
maar de planning staat nog steeds overeind.
Dat lukt omdat we het met elkaar doen. Het
is heel makkelijk om de schuld bij een ander
te leggen, maar met elkaar maken we
een plan en samen
sturen we bij waar
nodig. Als we op
deze manier doorgaan,
komen we er.
Zelf kijk ik uit naar
de opening van de
Brittenpassage. Dat
is wat mij betreft de
eerste mijlpaal. Nu hebben mensen er vooral
nog hinder van zonder zichtbaar resultaat:
tijdelijke perrons, omleidingen, bouwhekken
en soms afsluitingen. Maar als straks de Brittenpassage
klaar is, hebben we iets moois
staan en zien mensen het eerste resultaat
van het jarenlange harde werken.” ■
133

PROJECT ZUIDASDOK
Voor fase 1 van de Zuidasdok is zo'n 3.000 ton wapeningstaal nodig.
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Diepstraten wapeningsstaal
Modelleren met 3D
en Augmented Reality
Complexiteit vraagt om vooraf inzicht
Voor de vernieuwing van de Minervapassage en de bouw van de Brittenpassage van station
Amsterdam Zuid is voor de eerste fase in totaal zo’n 3.000 ton wapeningstaal nodig. Gezien
de complexiteit van het werk, is veiligheid en het vooraf bepalen van het juiste wapeningspatroon
belangrijk. Diepstraten Wapeningstaal past daarom 3D en Augmented Reality toe.
Diepstraten Wapeningstaal is een gerenommeerd
bedrijf in de weg- en waterbouwsector
alsmede in de industrie. Haar expertise en vakmanschap
op gebied van wapeningstaal zet ze al
bijna negentig jaar in bij de grotere infraprojecten.
Daar komt de uitbreiding en vernieuwing van
station Amsterdam Zuid, onderdeel van Zuidas-
dok nu bij. “Voor het project modelleren we de
wapening in 3D", legt directeur Ed Schipper uit.
“Dat is meteen ook onze kracht; we hebben alle
disciplines in eigen huis, van werkvoorbereider
tot 3D-modelleur en uitvoerend personeel op
de bouwplaats. 3D is anno vandaag onmisbaar
in ons vak. We hebben direct inzichtelijk of de
constructie zoals we het bedacht hebben ook
daadwerkelijk veilig uitvoerbaar en conform de
geldende normen is. Dankzij de 3D-impressie
heb je inzicht in aspecten als ‘welke steigers zijn
waar nodig?’ en ‘wat is de beste werkmethode
om de wapening aan te brengen?’. Zeker bij de
uitbreiding en vernieuwing van station Amster-
134

PROJECT ZUIDASDOK
een platte tekening kunnen scannen op hun tablet
of telefoon. Vervolgens krijgen ze een 3Dmodel
te zien en kunnen ze virtueel door het
ontwerp heen lopen. Zo krijgen ze een goed
beeld van het uiteindelijke product. Daarnaast
komt bij ieder 3D-model een stappenplan
waarmee ons uitvoerend personeel stap voor
stap de constructie kan aanbrengen. Een belangrijk
pluspunt zeker omdat de wapeningspatronen
voor Zuidasdok intensief kunnen zijn.”
Met een speciale app kunnen medewerkers virtueel door het 3D-ontwerp lopen.
dam Zuid waar veel wapening nodig is, de intensiviteit
hoog is én de werkruimte soms beperkt
is, zijn 3D-modellen onmisbaar. We denken
mee met onze klanten vanaf het moment dat
de wapeningsgegevens bekend zijn. We werken
nauw samen met Bouwcombinatie Nieuw-Zuid
om zo tot een optimaal ontwerp te komen.
Deze samenwerking verloopt heel prettig en bij
de werkzaamheden tot nu toe heeft deze werkwijze
zeker haar nut bewezen.”
VIRTUELE RONDLEIDING
DOOR ONTWERP
Behalve 3D maakt Diepstraten ook gebruik
van Augmented Reality. “Onze medewerkers
beschikken over een speciale app waarmee ze
SCL-4 CERTIFICERING
De logistieke complexiteit van werken op de
Zuidas vraagt veel aandacht voor veiligheid.
Bij Diepstraten hebben ze hier dan ook een
eigen afdeling Veiligheid & Kwaliteit voor en
zelfs een speciaal DWS veiligheidsteam. Dat
Diepstraten veiligheid zeer serieus neemt,
blijkt uit het feit dat ze een SCL-4 certificering
hebben behaald. “We hebben daarnaast
een eigen veiligheidsapp”, vertelt Siham Tajjiou,
verantwoordelijk voor de kwaliteit en
veiligheid. De DWS Veiligheidsapp is speciaal
door Siham ontwikkeld voor de medewerkers.
“Door al deze aandacht voor veiligheid
en welzijn voor onze mensen is het
veiligheidsbewustzijn van onze medewerkers
enorm toegenomen.” ■
Naamloos-5 1 25-10-2023 10:09
135

PROJECT ZUIDASDOK
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Kandt BV
Techniek op maat bij het
plaatsen van de damwanden
Trillingsvrij en met vijzelframe
Eén van de uitdagingen in het project Zuidasdok is de logistieke organisatie.
De werkruimte tussen treinsporen, metrosporen, snelweg A10 en
in de reizigerspassages van station Amsterdam Zuid is beperkt en de
omgeving moet zo min mogelijk last van de werkzaamheden ondervinden.
Bij Aannemings- en funderingsbedrijf Kandt BV lopen ze juist warm
voor dergelijke logistieke en technische vraagstukken. Bedrijfsleider
Willem de Meijer vertelt hoe zij dit voor de Zuidas aanpakken.
Twee LeKa-palenboormachines, drie draadkranen. Hulpkranen,
meerdere hydro-damwandstellingen en in totaal 35 man. Zie hier de
inzet van mens en materieel tijdens één van de weekenden waarin
door Kandt BV hard gewerkt werd aan onder meer de bouw van de
nieuwe reizigerspassage: de Brittenpassage van station Amsterdam
Zuid. Het zijn niet de aantallen, maar het is vooral de keuze voor
specifi ek materieel dat het werk kenmerkt. “Het werk aan de nieuw
te bouwen Brittenpassage en de huidige reizigerspassage Minervapassage
betreft veelal korte periodes van uitvoering, denk aan een
weekend, waarbij we met veel mensen en specifi ek materieel in een
beperkte ruimte en een relatief kort tijdsbestek moeten werken”, legt
Willem uit. “Dat vraagt veel overleg met Bouwcombinatie Nieuw-
Zuid en een goed plan van aanpak. Het is maatwerk, precies waar wij
als bedrijf sterk in zijn. Voor kleine en grote projecten met veel ‘haken
en ogen’ en waar het ontwerp en uitvoering kort op elkaar zitten,
zien wij het als een uitdaging om een oplossing voor te bedenken. Dat
vraagt fl exibiliteit en vakmanschap, precies wat ons vak mooi maakt.”
SPECIALIST MAATWERK
Kandt BV is een familiebedrijf in Nieuwerkerk aan de IJssel met circa
60 man in dienst. Het bedrijf begon ruim 45 jaar geleden met grondwerk
en graafmachines, waarna er al snel machines op maat gebouwd
136

PROJECT ZUIDASDOK
Kandt is gespecialiseerd in funderingswerk, met name in druk binnenstedelijk gebied.
'Voor de bouw van de nieuwe passage brengen
we de buizen voor de combiwand in stukken van
ongeveer 1,80 meter aan. In totaal hebben ze
een lengte van zo’n 23 meter'
werden voor het funderingswerk. Het familiebedrijf is gespecialiseerd
in funderingswerk en dan met name het werk in binnenstedelijk gebied
waar de werkzaamheden in een beperkte ruimte plaatsvinden.
Ze wordt ingeschakeld bij projecten voor het leveren, aanbrengen en
eventueel weer verwijderen van (verankerde of gestempelde) damwandconstructie
en het trillen, heien of boren van paalconstructies en
LeKa-palen. Denk aan projecten als A9 BaHo (Badhoevedorp - Holendrecht),
rondweg Groningen en de A16 Rotterdam. “We ontwerpen
en bouwen een belangrijk deel van ons machinepark zelf, hebben een
eigen technische dienst en we verzorgen tevens zelf het transport naar
de betreffende bouwlocaties. Zo zijn bijvoorbeeld onze hydraulische
kranen van eigen ontwerp en speciaal gemaakt om ingezet te worden
daar waar de ruimte beperkt is en er snel op- en afgebouwd moet
worden.” Voor de werkzaamheden aan de Zuidas zet Kandt BV zowel
hydraulische kranen als draadkranen in, afhankelijk van de lengte van
de damwand en de afstand tot waar deze geplaatst moet worden. Op
sommige locaties worden de damwanden trillingsvrij met een silentpiler
gedrukt. “Voor de bouw van de nieuwe Brittenpassage hebben we
bijvoorbeeld onderdeks een combiwand aangebracht. Omdat we hier
weinig ruimte hebben, minder dan 3 meter hoogte, kunnen we geen
hoge kranen inzetten. Daarom brengen we de buizen voor de combiwand
in stukken van ongeveer 1,80 meter aan. ❯
137

Oplossingen
door maatwerk.
Bij Kandt kunt u onder meer terecht voor het leveren, aanbrengen en eventueel
weer verwijderen van uw (verankerde of gestempelde) damwandconstructie
en het trillen, heien of boren van paalconstructies (al dan niet in spoorse
omstandigheden). Veel van het materieel is geschikt om in een omgeving te
werken met een hoogtebeperking.
- SINDS 1978 -
Kandt b.v. Hoogeveenenweg 21, 2913 LV Nieuwerkerk aan den IJssel
t 0180 - 633 048 e kandtbv@kandtbv.nl www.kandtbv.nl

PROJECT ZUIDASDOK
Op de Zuidas zet Kandt BV zowel hydraulische kranen als draadkranen in, afhankelijk van de lengte van de damwand en de afstand tot waar deze geplaatst moet worden.
In totaal hebben ze een lengte van zo’n 23 meter. De ruimte tussen
de buizen vullen we met damwanden tot zo’n 6 meter diepte. De
damwanden worden naar beneden gedrukt door vijzels. Zodra een
deel van de damwand naar beneden is gedrukt, wordt er een nieuw
deel opgezet, gelast met gecertifi ceerde lassen en gevijzeld tot de
gewenste diepte is bereikt.”
EIGEN ONTWERP VIJZELFRAME
Omdat de werkzaamheden aan de passages maatwerk is, heeft Kandt
BV een speciale constructie uitgedacht en gebouwd. “We hebben hiervoor
een zogenaamd vijzelframe ontwikkeld. Dit kunnen we omdat we
zelf veel materiaal en hulpstukken, maar vooral ook de expertise in
huis hebben.” Over expertise gesproken, je kunt wel goed materieel in
huis hebben, maar zonder de juiste mensen kom je nog niet ver volgens
Willem. “Mooi voorbeeld hiervan is het doorboren van ankers. Hiervoor
werk je met enorm krachtige machines. Dat vraagt vakmanschap
van de machinist, omdat je gevoel moet hebben om de ankers op de
juiste plek te doorboren. Ik zeg dan ook altijd: goede mensen maken
het werk.”
Kandt BV wordt ingeschakeld bij projecten voor het leveren en aanbrengen van
(verankerde of gestempelde) damwandconstructie en het trillen, heien of boren
van paalconstructies en LeKa-palen.
LOGISTIEKE PLANNING
Het werk aan de Zuidas vraagt een goede logistieke planning, aldus Willem.
“Zeker als je ziet hoeveel reizigers er iedere dag passeren in station Amsterdam
Zuid. Tel daarbij op het verkeer over de A10, dan heb je het over hele
grote aantallen. Het is de totale omvang wat het project voor ons interessant
en uitdagend maakt. We maken onderdeel uit van de voorbereiding en het
uitdenken van een plan van aanpak. Onze mensen verstaan hun vak, samen
vormen we een club met een drive!” ■
139

PROJECT ZUIDASDOK
Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Struijk Sloop- en Grondwerken
‘Circulair slopen is een reis
die we samen aangaan’
Slim en circulair slopen
Sloopwerkzaamheden gaan veelal gepaard met veel geluid en stof. Struijk, verantwoordelijk voor het
sloopwerk bij Zuidasdok, speelt hier goed op in. Zo zet ze verschillende stillere slooptechnieken in.
Een ander belangrijk speerpunt is de circulariteit van onder meer beton en staal.
“De afgelopen maanden zijn we bijna continu bezig met de vernieuwing en
uitbreiding van station Amsterdam Zuid”, vertelt Corstian van Hartingsveldt,
directeur van Struijk. Het bedrijf is groot in bijzondere projecten. Zo zijn ze
onder meer betrokken bij sloopwerkzaamheden van de Roggebotsluis en de
Haringvlietbrug, maar bijvoorbeeld ook bij het circulair slopen van een verzorgingstehuis
met aanleunwoningen in Harderwijk, het ontmantelen van diverse
Tennet-locaties in Nederland inclusief de daarbij behorende asbestsanering,
chroom-6 sanering, sloopwerkzaamheden en bodemsaneringen tot aan het
geschikt maken van betonnen liggers uit een brug voor circulair hergebruik.
“Met ons bedrijfsbureau zijn we ingesteld op complexer werk. De werkvoorbereiding
en planvorming doen we allemaal in eigen huis. We hebben een
eigen werkplaats met monteurs en zijn met name sterk in het op maat maken
van materieel voor projectspecifieke toepassingen.”
CIRCULAIR SLOPEN
Struijk heeft de afgelopen maanden diverse sloopwerkzaamheden uitgevoerd
ter hoogte van de Minervapassage in Amsterdam. Zo hebben ze in deze fase
de Atriumparkeergarage gedemonteerd, de liggers uit een betonnen dek verwijderd,
een stalen damwand ingekort, een keerwand verwijderd en een deel
van de voormalige Amstelveenboog onder de A10 gesloopt. Het vrijkomende
puin gaat naar het bedrijf Urban Mine in Zaanstad. Dit bedrijf is gespecialiseerd
in het recyclen van slooppuin: het maakt er weer nieuw beton van. Dit beton
wordt weer terug geleverd op het project. “We willen zoveel mogelijk circulair
slopen. We kunnen zoveel meer impact maken als materialen één op één hergebruikt
worden. Hoe mooi is het dat we bij Zuidasdok de betonnen liggers uit
de diverse dekken kunnen verwerken in een volgend project? Dat kan alleen
door heel anders te kijken naar sloopwerk. Dit is een reis waarbij we met elkaar
ondervinden hoe we dit kunnen doen.” Niet alleen beton wordt recycled,
ook staal wordt waar mogelijk hergebruikt. Zo heeft Struijk een stalen voorbouwtafel
gedemonteerd waarop nieuwe betonnen dekken zijn gemaakt.
Deze dekken zijn inmiddels ingeschoven onder de A10 en de treinsporen.
Van het vrijkomend staal wordt zo’n 500 ton circulair ingezet op een volgend
project. In een volgende fase van de vernieuwing en uitbreiding van station
Amsterdam Zuid hoopt Struijk op nog meer hergebruik van materialen.
GOEDE SAMENWERKING
Corstian is zeer goed te spreken over de samenwerking met aannemer
Bouwcombinatie Nieuw-Zuid: “Het is vanuit Bouwcombinatie Nieuw-Zuid
goed georganiseerd. Er is veel aandacht voor veiligheid. We zijn met veel
partijen op locatie aan het werk. Met name de integrale veiligheid vereist
afstemming en tijd. De bouwplaatsen zijn keurig in orde en de samenwerking
is dusdanig goed, dat je elkaar durft aan te spreken als er iets is, maar
tegelijkertijd elkaar ook de complimenten gunt als het lekker loopt.” Wat
betreft geluidshinder, daar houden ze bij Struijk optimaal rekening mee. In
plaats van sloophamers zetten ze bijvoorbeeld waar mogelijk geluidsarmere
betonscharen in waarmee het beton geknipt wordt en grote zaagbladen
worden vervangen door zogenaamde fluister zaagbladen of draadzagen. “In
sommige gevallen werken we in de nachtelijke uren en zetten we elektrisch
materieel in. Dit laatste hebben we bijvoorbeeld gedaan tijdens de sloopwerkzaamheden
in de Minervapassage.” ■
Demontage van de Atriumparkeergarage.
Verwijderen van de liggers uit een betonnen dek.
140

PROJECT ZUIDASDOK
'Hoe mooi is het dat we bij Zuidasdok de
betonnen liggers uit de diverse dekken
kunnen verwerken in een volgend project?'
Werken met een aangepaste kraan vanwege de beperkte ruimte.
141

Groot in bijzondere projecten!
Onze disciplines:
• Circulair slopen
• Asbestsanering
• Chroom-6 sanering
• Bodemsanering
• Grondwerk
• Rijplaten verhuur
Ervaren specialisten
Nuchter advies op maat
Kwaliteit staat altijd voorop
Sinds 1938
www.struijk.nl

AGRULINE
PE 100-RC
Scheurbestendige fittings & leidingen
LANGERE LEVENSDUUR
scheurbestendig PE 100-RC
HOGE ECONOMISCHE EFFICIËNTIE
schuurvrije installatie
DUURZAME KOPPELINGEN
betere lasresultaten
ONE STOP SHOPPING
compleet PE 100 RC leidingsysteem
voor gas, waterstof, water,
afvalwater en chemische media
®
agru Kunststofftechnik Gesellschaft m.b.H. | Ing.-Pesendorfer-Strasse 31 | 4540 Bad Hall, Oostenrijk | www.agru.at |

THEMA XXXXXX
De nieuwe Manitou MRT 2660 vision e plus.
Tekst | Carolien Klees Beeld | Almat Laren
Primeur met volledig elektrisch
aangedreven roterende verreiker
Nieuw juweeltje
Een primeur voor Almat Laren die de eerste elektrische roterende verreiker naar Nederland haalt. De
Manitou roterende verreiker (MRT) is een van de meest gebruikte industriële machines in de bouwsector.
Daarom heeft Manitou nu ook een volledig elektrisch aangedreven uitvoering ontwikkeld. Directeur
Gerko Roekevisch is enthousiast over de mate waarin de fabrikant naar de wensen van de eindgebruiker
heeft geluisterd: “Vijf jaar geleden vroegen ze ons een wensenlijst samen te stellen. Toen wij later uitgenodigd
werden om het prototype te bekijken, bleek maar liefst 90% van het lijstje afgevinkt te zijn!”
Almat is voor de industrie-, landbouw- en
groensector de partner voor de verkoop, verhuur,
reparatie en het onderhoud van machines.
ROTERENDE VERREIKER
De MRT 2660 360 E is een emissievrije roterende
verreiker die standaard is uitgevoerd
met een 700 Volt - 65 kW lithium-ion-batte-
rij met een bijbehorende 11 kW lader. Daarmee
is de verreiker vier uur lang inzetbaar.
Met de optie voor een tweede lithium-ionbatterij
kan de inzettijd verdubbeld worden.
“De batterijen zijn eenvoudig op te laden
middels een standaard Mennekes stekker.
En men kan uit verschillende laders kiezen,
waaronder een snellader. Bovendien is de
machine zuinig in het gebruik door automatisch
uit te schakelen op momenten dat hij
niet bediend wordt”, zegt Gerko.
GEBRUIKSGEMAK EN VEILIGHEID
De verreiker heeft een maximale capaciteit
van 6.000 kg met een hijshoogte van 25,90
meter en een reikwijdte van 21,70 meter.
144

Uniek is de ergonomie van de vernieuwde
cabine. Zo is volgens Gerko het zicht enorm
verbeterd, evenals de gebruiksvriendelijkheid.
“Neem de opstap. In plaats van de gebruikelijke
treden verticaal onder elkaar te plaatsen,
heeft Manitou deze treden laten verspringen.
Daarmee is klauteren verleden tijd en kan de
machinist makkelijk op- en afstappen, ook als
de verreiker geroteerd staat.”
‘Een machine is pas
succesvol als de dealer
goede service verleent’
MEEGROEIEN MET DE MARKT
Door een continue verbreding van hun kennis
en diensten, groeit Almat mee met de
markt. “Wij hebben gespecialiseerde monteurs
die machines mogen repareren die op
hoogspanning werken. In 2021 zijn wij door
Manitou als dealer beoordeeld op kennis,
uitstraling, sales, aftersales en klanttevreden-
Deze verreiker is uitgevoerd met een 700 Volt 65 kW lithium-ion-batterij en een 22 kW lader.
heid. Daardoor zijn we sinds vorig jaar officieel
partnerdealer van Manitou. Een machine
is pas succesvol als de bijbehorende service
optimaal is. Ons team is gek op machines
maar denkt vooral in optimale inzetbaarheid.
Daarom reageren we altijd binnen vier uur
op een storing en denken actief mee in oplossingen”,
besluit Gerko. ■
Beschikbaar
voor verhuur
Maak kennis
met de nieuwe
elektrische
machines
van Manitou
De Nieuwe Manitou e-serie.
De elektrische aandrijving zorgt voor emissievrij werken en een verminderd geluidsniveau,
waardoor ze geschikt zijn voor onder andere gebruik binnen en milieugevoelige gebieden.
Meer informatie of een demo aanvragen?
Jeroen Jacobs | T. 06 - 13 09 86 76 | j.jacobs@almatlaren.nl
ALMATLAREN.NL
145

Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Wattsun
Innovatief batterijsysteem als
alternatief voor het aggregaat
Draagbaar batterijsysteem met legio mogelijkheden
Een betrouwbare stroombron, compact, draagbaar en duurzaam. Dat is in een notendop de Wattsun,
hét draagbare batterijsysteem voor de professional. De toepassingsmogelijkheden van de Wattsun zijn
legio. Van het verduurzamen van de schaftwagen tot aan een vast stroompunt in de servicebus. Bedrijven
zoals Van Gelder Groep, Heijmans en VolkerWessels hebben al de voordelen van dit systeem omarmd.
Traditionele aggregaten hebben decennialang
gediend als stroomvoorziening, maar anno vandaag
kan het milieuvriendelijker en stiller. Nu is
er een innovatief en milieuvriendelijk alternatief
dat de toekomst van draagbare stroomvoorziening
heeft, de Wattsun. “De Wattsun is een
Plug & Play oplossing”, vertelt Bart Hendriks,
medeoprichter van Wattsun. “Je plugt jouw
elektrische apparaat in, bijvoorbeeld een boormachine
of het koffieapparaat in de schaftwagen,
en met één druk op de knop ben je voorzien
van stroom. Het is eenvoudig en snel in te
zetten op de bouwplaats en je bent niet langer
afhankelijk van een stroomkabel of aggregaat.”
Dankzij het unieke ‘stapelsysteem’, de packs,
Het is een slimme en interessante investering, binnen drie jaar heb je de Wattsun terugverdiend.
146

kun je eenvoudig de capaciteit uitbreiden. “De
packs zijn daarnaast te verwisselen terwijl ze in
gebruik zijn, je kunt dus gewoon door blijven
werken. De Wattsun is stil en stoot geen CO 2
,
stikstof en fijnstof uit. Daarmee is het de perfecte
vervanger van het vervuilende aggregaat
en dus interessant voor werk in binnenstedelijke
milieuzones en natuurgebieden.”
VAN GELDER KIEST
VOOR WATTSUN
Van Gelder was één van eerste bedrijven
die met zelfvoorzienende schaftwagens ging
werken. Dankzij de Wattsun Solarkit is het
mogelijk om op locatie stroom op te wekken
met zonnepanelen op het dak. Deze stroom
wordt opgeslagen in de accu's van Wattsun.
Tegelijkertijd kan de stroom worden gebruikt
in de schaftwagen. Hoofd Materieeldienst
Evert Mekking legt uit waarom hij een paar
jaar geleden al voor Wattsun koos: “Het concept
sprak me erg aan, ik heb direct een paar
sets besteld, ook omdat we bezig waren met
een emissievrij project in Ermelo waar we ze
direct in konden zetten.” Dat beviel zo goed,
dat Van Gelder een pilot draaide met de Wattsun
Solarkit toen deze vorig jaar op de markt
kwam. Gefaseerd worden nu alle schaftwagens
uitgerust met een Wattsun Solarkit. Er
wordt zelfs nagedacht over zelfvoorzienende
directieketen. Financieel was de overstap naar
accu’s van Wattsun ook aantrekkelijk voor
Van Gelder. Evert: “We hebben geen benzine
en gas meer nodig. Bovendien is deze stroombron
onderhoudsvrij en is de levensduur van
de set, inclusief de zonnepanelen, een stuk
langer. Nu het economisch ook aantrekkelijker
wordt, zijn we met zijn allen echt op de
goede weg.” Bart vult aan: “Het is een slimme
en interessante investering, want binnen drie
jaar heb je de Wattsun terugverdiend. Sterker
nog, je komt bij de aanschaf van onze duurzame
accu’s in aanmerking voor de Milieu Investeringsaftrek
(MIA). Dus waarom wachten
tot 2030 als het nu al kan?”
WAT IS JOUW ENERGIE-UITDAGING
Bart: “De Wattsun is veel meer dan alleen
een batterijsysteem; wij dragen met onze oplossingen
én onze kennis bij aan een revolutie
in de energietransitie. Vanuit de markt zien
we dat bedrijven wel willen veranderen, maar
nog niet goed weten hoe. Door onze jarenlange
ervaring in de GWW- en bouwsector
kennen wij de uitdagingen in de markt. Onze
toekomstbestendige producten bieden de
oplossing die aansluit bij het energievraagstuk
van onze klanten. Mijn oproep is dan ook:
‘Heb jij ook een uitdaging op het gebied van
energie? Wij helpen je verder!’” ■
'Vele bedrijven hebben
al de voordelen van dit mobiele
batterijsysteem omarmd'
Wattsun is eenvoudig en snel in te zetten op de bouwplaats en je bent niet langer afhankelijk van een
stroomkabel of aggregaat.
Met één druk op de knop ben je voorzien van stroom.
147

DE PEN
148

DE PEN
Ralph Venema
Directeur van Asfalt Kenniscentrum
Duurzame en circulaire wegenbouw
De CO 2
-doelstellingen zijn duidelijk. We moeten het gebruik van fossiele grondstoffen drastisch reduceren, dus ook in de
wegenbouw en meer specifiek de asfaltindustrie. Dat vraagt om innovatie. De praktijk leert echter dat grote publieke opdrachtgevers
bij innovatie nog te veel een top-down benadering hanteren. Dat werkt alleen maar vertragend. Een bottomup
benadering daarentegen is veel efficiënter en versnelt juist de noodzakelijke duurzame transitie in de wegenbouw.
Partijen als Rijkswaterstaat en andere publieke opdrachtgevers nemen over het algemeen heel erg veel tijd om tot validatie
en goedkeur te komen van nieuwe initiatieven. Dat komt door hun top-down benadering. Zaken moeten tot in den treure
bekeken worden. Door die manier van werken loopt de overheid gigantisch achter met ontwikkelingen. Terwijl het MKB,
waar het Asfalt Kenniscentrum in beweegt, veel meer bezig is met productontwikkeling vanuit de functionele eisen en tegelijk
toetst aan regelgeving. Bottom-up dus. Door die benadering loopt het MKB mijlenver vóór als het gaat om de reductie
van fossiele grondstoffen en het behalen van de klimaatdoelstellingen.
Uiteindelijk zullen we afscheid moeten nemen van het fossiele bindmiddel bitumen in asfalt. We richten onze pijlen nu
vooral op de ontwikkeling van biobased alternatieven. En daar zijn we heel erg ver mee. Aardolie is niks anders dan samengeperste
plantenresten. De moleculen van aardolie en bitumen komen in hoofdlijnen overeen met die van planten of
bomen. Daar moet nog wel een bewerking op gebeuren om het biobased materiaal exact te laten doen wat bitumen ook
doet, maar dan ben je er. Op labschaal is dat intussen aardig gelukt in samenwerking met onder andere de Universiteit van
Wageningen. We zitten dus in de goede richting, maar zijn er nog niet. Er is naar verwachting nog een jaar of tien tot vijftien
nodig om het volledig uit te ontwikkelen en op te schalen naar industrieel niveau.
Een ander voorbeeld, vanaf 2025 gaan de asfaltproducenten het huidige hot mix asfaltmengsel uitfaseren. Vanaf dat moment
is de verwerkingstemperatuur maximaal 140 graden Celsius, Warm Mix Asfalt. Wij hebben zo’n mengsel al vijftien
jaar klaar en het voldoet aan de functionele en wettelijke eisen. Het zorgt voor een CO 2
-reductie tot wel 40%. In gemeentes
en provincies wordt het al succesvol toegepast. Gedreven door politieke druk, zien we nu dat ook Rijkswaterstaat langzaam
een beweging begint te maken en open begint te staan voor toepassing van Warm Mix Asfalt.
Als het gaat om circulariteit, zien we dat sommige overheden eisen dat een wegenbouwproject 100% circulair wordt uitgevoerd.
Dat kan dus niet. De vraag naar nieuw te produceren asfalt is groter dan wat er aan freesasfalt vrijkomt. Dat wordt
op termijn dus een probleem. Net zoals het aanbod aan steenslag. In Duitsland worden vanuit milieuoogpunt diverse groeves
gesloten. Dat heeft ook grote impact op termijn. We moeten dus heel goed nadenken over hoe we met vrijkomende
materialen omgaan. Het is een serieuze uitdaging en gaat nog heel spannend worden, want je ziet dat de markt er nog
onvoldoende mee bezig is.
Als je die lijn doortrekt, verwacht ik dat binnen nu en twintig jaar onze wegen in situ opgewerkt zullen worden. Technisch
kan het al in één werkgang. Sterker nog, op de tolwegen in Italië is het al tien jaar de normaalste zaak van de wereld. Omdat
hier een commerciële partij eigenaar is van de weg en die staat open voor wetenschappelijk onderbouwde alternatieven.
In Nederland zijn alle wegen eigendom van de overheid en die opereert over het algemeen risicomijdend en conservatief.
Als de overheid geen heldere doelen stelt en met regelgeving innovatie in de weg staat, gaan marktpartijen niet voor vele
tientallen miljoenen investeren. De overheid moet dus duidelijk zijn, duurzame en circulaire alternatieven accepteren en
daar de regelgeving op aanpassen. Dan kunnen we de klimaatdoelstellingen samen fluitend halen. ■
149

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
WattHub heeft de ambitie om meerdere snellaadpleinen door het land te realiseren.
Tekst | Roel van Gils Beeld | WattHub
Grootste laadplein voor
zwaar materieel ter wereld
Duurzaam opgewekt, slim geladen
Op 28 september jongstleden opende niemand minder dan Koning Willem-Alexander het grootste
snellaadplein voor zwaar bouwmaterieel en elektrische vrachtauto’s ter wereld. WattHub is een ontwikkeling
van bouwcombinatie Mekante Diek in samenwerking met Betuwewind en initieel bedoeld voor
de emissievrije opgave voor project Dijkversterking Tiel-Waardenburg. De unieke opzet maakt het
snellaadplein ook voor anderen toegankelijk en gezien de dynamische tarieven uitermate interessant.
WattHub is ontstaan vanuit een ambitieuze opdrachtgever
Waterschap Rivierenland, begint
Gerben van den Berg, directeur van WattHub.
“Ze brachten de aanbesteding voor de dijkversterking
tussen Tiel en Waardenburg op de
markt met de ambitie om deze bijna emissieneutraal
uit te voeren. Uiteraard hebben daar allerlei
aannemers op ingeschreven, maar Mekante
Diek, bestaande uit Ploegam, Dura Vermeer en
Van Oord, had het winnende concept. Toen rees
al snel de vraag, hoe gaan we al dat materieel op-
laden? Want er was niet genoeg vermogen beschikbaar.
Op enig moment is de combinatie in
gesprek geraakt met Betuwewind en werd simpelweg
de vraag gesteld of zij met de drie lokale
windmolens in Geldermalsen wellicht kunnen
helpen om stroom te leveren. En zo geschiedde.”
42 SLIMME LAADPALEN
WattHub is in eerste instantie opgericht als een
onderneming die invulling geeft aan de vraag van
het dijkversterkingsproject, maar al vrij snel kwam
de ambitie om het commercieel te gaan exploiteren,
weet Gerben. “Sinds juni dit jaar wordt het
elektrisch materieel van Mekante Diek elke dag
geladen op het laadplein en sinds augustus zijn
ook derde partijen welkom. De vermogens die
de bouwcombinatie over vier jaar nodig heeft, is
ongeveer 7% van de beschikbare capaciteit die
de drie windmolens leveren (10 MW). Er is dus
genoeg ruimte voor derden.” De eerste partijen
hebben zich volgens Gerben al gemeld. “Het
laadplein heeft 42 slimme laadpalen, waarvan 36
150

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
DC-laders met een laadvermogen tot 400 kW
en 6 AC-laadpalen voor bijvoorbeeld batterijcontainers
of ouder elektrisch materieel.”
ZONNEPARK
Momenteel haalt WattHub zijn stroom van de
windmolens. “Als het niet waait, is er dus geen
stroom”, erkent Gerben. “Gemiddeld genomen is
het tussen de zeventien en veertig dagen per jaar
in ons land windstil. Dan wordt het natuurlijk even
iets spannender. We zijn daarom in voorbereiding
om het zonnepark van de buren aan te sluiten,
goed voor een capaciteit van 9,5 MW en hebben
daarnaast als back-up een netaansluiting van
Liander. In de zomer mogen we 24/7 drie MW uit
het net halen en in de winterperiode alleen tussen
23:00 en 6:00 uur. Het vermogen dat Betuwewind
levert, kunnen we altijd afnemen, zodat het niet
het net ingaat en er geen netcongestie plaatsvindt.”
DYNAMISCHE TARIEVEN
Omdat WattHub grotendeels afhankelijk is
van natuurlijke bronnen, heffen ze dynamische
tarieven. Gerben: “Ons credo luidt dan
ook ‘duurzaam opgewekt, slim geladen’. We
zijn het enige laadplein in Nederland dat werkt
met flexibele prijzen en proberen het materieel
op die momenten te laden waarop de kosten
zo laag mogelijk zijn. Dat belasten we één
op één door. Daarnaast betaalt de klant een
vergoeding voor het gebruik van het laadplein.
We werken dan ook zoveel mogelijk met een
reserveringsmodule voor een gegarandeerde
plek en capaciteit.” Mocht een derde partij
geen laadpas hebben van WattHub, wordt
deze toch toegelaten, maar vervalt het slim laden
en wordt een vast tarief gerekend.
WattHub heeft de ambitie om meerdere snellaadpleinen
door het land te realiseren. “Er is
veel vraag naar in de markt. Er komt een nieuwe
holdingstructuur, waardoor WattHub op ‘eigen
benen staat’ en kan investeren in nieuwe locaties.
Dat gebeurt altijd in samenwerking met
lokale partijen en bij voorkeur met een lokale
windcoöperatie. Wind is een meer constante
bron en ook ’s nachts aanwezig.” ■
WattHub is een ontwikkeling van bouwcombinatie Mekante Diek in samenwerking met Betuwewind.
Kijk voor meer info op WattHub.nl
151

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
Tekst | Roel van Gils. Beeld | Gebr. De Koning, eQuip en Van den Heuvel
Emissieloos 9 kilometer
damwand aanbrengen
Bouwcombinatie Mekante Diek streeft naar een zo duurzaam mogelijke uitvoering van het dijkversterkingsproject
Tiel-Waardenburg. Over het circa 19 kilometer lange tracé wordt zo’n 9 kilometer aan damwand
aangebracht door Gebr. De Koning. Het familiebedrijf investeert al meer dan tien jaar in elektrisch
materieel met als meest recente aanwinst een door eQuip en Van den Heuvel geëlektrificeerde 100-
tons rupsdraadkraan. Dat maakt dat Gebr. De Koning ook deze opdracht emissieloos kan volbrengen.
“We geloven heel sterk in accu-elektrisch bouwmaterieel”,
begint Martijn de Koning, zoon van
één van de oprichters en met een achtergrond in
de elektrotechniek. “Ik ben van mening dat je een
werk met accu’s en elektromotoren veel efficiënter
kunt maken, want een dieselmotor staat de
hele dag maar wat te lummelen, zeker in het geval
van een hijskraan. Dat is zonde en vervuilend. In
tegenstelling tot vele andere bedrijven, die vrij recent
pas zijn wakker geworden, zijn we al tien jaar
serieus bezig met de elektrificatie van ons machinepark.
Het is mooi om te zien dat het nu echt
een vlucht begint te nemen. We hebben op dat
gebied dus absoluut een voorsprong opgebouwd
en dat werpt zijn vruchten af bij projecten zoals
deze met een duurzame insteek.”
DRIEHOEKSVERHOUDING
Martijn merkt op dat fabrikanten van zwaar
bouwmaterieel nog maar mondjesmaat inzetten
op elektrificatie. “Anders dan in Nederland,
is die vraag er gewoonweg (nog) niet
wereldwijd. Reden voor ons om bestaand materieel
te gaan elektrificeren. En daarvoor werken
we nauw samen met twee gewaardeerde
De elektrische servicebus, accucontainer en de Hitachi SCX 1000 van Gebr. De Koning in één beeld gevangen.
152

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
partners: eQuip en Van den Heuvel. Zo ook
voor de geëlektrificeerde 100-tons rupsdraadkraan.”
eQuip, sterk in het elektrificeren van
zware bouwmachines, stond in voor het ontwerp
en de realisatie van het elektrisch aandrijfsysteem,
terwijl Van den Heuvel de volledige
ombouw van de machine heeft verzorgd.
Het exemplaar in kwestie betreft een paar jaar
oude Hitachi SCX 1000. Grootste uitdaging
van zo’n transformatie is volgens Adis Bajric,
mede-eigenaar van eQuip, ruimte vinden voor
alle componenten. “Een brandstoftank is een
stuk compacter dan een accupakket. Dat in
combinatie met de bestaande periferie van de
machine waar je niet alle informatie van krijgt,
was soms best ‘even’ puzzelen.”
SNELLADEN
eQuip heeft veel ervaring in het elektrificeren
van (zwaar) bouwmaterieel en eerder ook al
meerdere Silent Pilers van Gebr. De Koning
geëlektrificeerd, inclusief bijbehorende accuopslagsystemen
op maat, om damwanden trillingsvrij
én emissieloos te kunnen indrukken.
“Voor rupskranen hebben we een modulair
systeem ontwikkeld”, zegt Adis. “Bij de 100-
tons machine hebben we een accupakket gekozen
dat overeenkomt met het voormalige
brandstofverbruik, inclusief wat extra marge,
zodat de machinist een dag lang kan draaien.
Dat komt in dit geval neer op 280 kWh bruto
capaciteit. Laden gaat via een 22 kW-lader
waarmee je tot 32 Ampère en 400 Volt de machine
in circa 10 uur kunt opladen. Eind dit jaar
volgt nog een update om DC met gemiddeld
150 kW te snelladen. Daarmee is de accu in circa
anderhalf uur vol en halen we pieken tot boven
de 200 kW.” De bestaande machine wordt
vervolgens door Van den Heuvel volledig ontmanteld
en voorzien van de nieuwe componenten.
“De 100-tons rupskraan is in de basis
weliswaar een oudere machine, maar vanwege
Gebr. De Koning is van mening dat je een werk met accu’s en elektromotoren veel efficiënter kunt maken.
de significante wijzigingen na ombouw moet
de machine voldoen aan de eisen die gelden
voor nieuwbouw”, zegt Marc Timmerman,
directeur-eigenaar van Van den Heuvel. “We
bouwen zelf ook nieuwe machines en zijn dus
gewend aan het toepassen van de regelgeving.”
NOOIT MEER ANDERS
Mooie bijvangst van het elektrificeren van een
bestaande machine is volgens Marc dat je ook
de nodige modificaties kunt aanbrengen. “Zo
hebben we de 100-tons rupskraan bijvoorbeeld
voorzien van een kantelcabine.” Het was voor
Van den Heuvel niet het eerste ombouwproject.
“We hebben met eQuip al diverse machines
geëlektrificeerd, en uiterst succesvol mogen
we concluderen”, zegt Marc. “Ze zijn in onze
werkplaats omgebouwd, uitvoerig getest en
functioneren tot nog toe probleemloos. Mooi
ook om te zien is dat machinisten, die in eerste
instantie vaak een kritische houding aannemen,
na enkele dagen draaien op een geëlektrificeerde
machine nooit meer anders willen.”
KASTEEL WAARDENBURG
Gebr. De Koning pakt nu stevig door met elektrificeren.
“De tweede rupskraan wordt momenteel
omgebouwd en de derde wordt binnenkort
afgeleverd, een splinternieuwe 80-tons telerups.
Verder staan er nog twee rupskranen op de nominatie
voor ombouw naar elektrisch en is er
een nieuwe elektrische graafmachine onderweg.”
Gebr. De Koning is eind mei dit jaar gestart met
de uitvoering op dijkversterking Tiel-Waardenburg
en telkens met twee of drie sets tegelijk
aan het werk. “Drukken gebeurt elektrisch, trillen
vanaf begin volgend jaar. Daarvoor zetten we
onder andere onze nieuwste 100-tons rupskraan
in, maar bijvoorbeeld ook onze elektrische Silent
Pilers. Ze draaien op groene stroom van Kasteel
Waardenburg.” Tot op heden verloopt het project
volgens Martijn keurig volgens planning. ■
Van den Heuvel heeft de volledige ombouw van de machine verzorgd.
eQuip, sterk in het elektrificeren van zware bouwmachines, stond in voor het
ontwerp en de realisatie van het elektrisch aandrijfsysteem van de 100-tons
rupskraan van Gebr. De Koning.
153

KIES VOOR
DUURZAAM,
KIES VOOR
RETROFIT!
Het werken met elektrische machines wordt
steeds meer gemeengoed. Bent u ook bezig met
de transitie naar een emissieloze bouwplaats
en is uw machine in goede conditie? Kies dan
voor retrofit! Het aanpassen van een machine
is vaak op relatief korte termijn te realiseren
en prijstechnisch aantrekkelijk. Ook verlengt u
hiermee de levensduur van de machine.
Als machinebouwer zijn wij volop actief met het retrofitten van
bouwmachines. Zo hebben wij recent in nauwe samenwerking met
L. Timmerman en Zn. en eQuip de Hitachi Sumitomo SCX1000
kraan van Gebr. De Koning aangepast. Deze is omgebouwd
naar een buitengewoon schone uitvoering. De kraan is door
L. Timmerman voorzien van een cabine met een kantelhoek van
max. 30° die hydraulisch instelbaar is. De cabine is uitgevoerd
met een slangbreukbeveiliging en noodzakinrichting. Door eQuip
werd de elektrische 250kW aandrijflijn incl. 280 kWh accupakket,
cabine klimaatsysteem en besturing uitgevoerd. Het gehele inbouwproces,
testen en de keuring is door Van den Heuvel uitgevoerd.
Dankzij de kennis die Van den Heuvel en eQuip hebben
met het ombouwen van machines naar elektrisch is ook
dit project weer goed verlopen. Wij zijn helemaal tevreden
met de prestaties van de hijskraan!
Kraan nr. 2 staat al in de werkplaats van Van den Heuvel
om ook omgebouwd te worden.
Martijn de Koning
Technisch specialist
Het resultaat? Een emissieloze funderingskraan die direct na
oplevering aan de slag is gegaan om te assisteren bij het aanbrengen
van damwanden op het dijkversterkingsproject Tiel - Waardenburg.
Wij adviseren u graag over het ombouwen van uw machine.
Neem snel contact met ons op om uw wensen te bespreken!
WWW.VDHEUVELWERKENDAM.NL | +31 (0)183 502 655 | INFO@VDHEUVELWERKENDAM.NL

6 | 7 | 8 FEBRUARI 2024
Evenementenhal Hardenberg
BEZOEK
NU ONZE
WEBSITE
www.infrarelatiedagen.nl InfraRelatiedagen InfraRelatiedagen
infrarelatiedagen
Bespaar moeite,
doe het in
één keer goed
DURE REPARATIES EN
VERTRAGING VOORKOM JE
MET NDO NEDERLAND
Kijk voor meer informatie op
www.ndo-nederland.nl
SMIDSSTRAAT 19 - 008, 8601 WB SNEEK, THE NETHERLANDS
T +31(0) 88-9080300 | INFO@NDO-NEDERLAND.NL

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
G.M. Damsteegt heeft vanaf een
baggerschuifboot onder water
16.000 m 3 bagger verplaatst.
Tekst | Roel van Gils Beeld | G.M. Damsteegt
Onder water 16.000 m 3
bagger bulldozeren
Onderdeel van het dijkversterkingsproject tussen Tiel en Waardenburg vormt de aanleg van een
nieuw stukje dijk in de uiterwaard. Om te voorkomen dat slib naar deze locatie stroomt, heeft G.M.
Damsteegt vanaf een baggerschuifboot onder water 16.000 m 3 bagger verplaatst.
G.M. Damsteegt is dé verhuurspecialist van machines en varend materieel
in de grond-, weg- en waterbouw, recycling en zuigtechniek. “Onze
verhuurvloot is heel divers en varieert van een 500 kilogram kraan tot
40-tonners en van beunbakken en zuigwagens tot bulldozers, wielladers,
zeven en shredders. En sinds kort hebben we ook een elektrische schuifboot
in de vaart”, zegt Jacco den Besten. “Met een verhuurvloot van
meer dan 400 machines, een breed assortiment aan hulpstukken, een
eigen depot, transportmiddelen, diepladers en een eigen werkplaats bieden
we altijd wel een oplossing.”
Bouwcombinatie Mekante Diek, bestaande uit Ploegam, van Oord
en Dura Vermeer, had de expertise van G.M, Damsteegt nodig voor
het uitbaggeren van een stukje uiterwaard. “Om een stabiele dijk te
kunnen bouwen in de uiterwaard, hebben wij in het gedeelte vóór
het toekomstige dijklichaam ruim 16.000 m3 bagger verplaatst. En
wel in het water met onze baggerschuifboot, waarmee we het slib
binnen het bereik van de Long Reach-kranen van de bouwcombinatie
hebben gebulldozerd. Het slib is vervolgens opgeschept en afgevoerd
naar een erkende verwerker”, legt Jacco uit. “Een dergelijke klus is
ons op het lijf geschreven. Dankzij onze specialistische verhuurvloot
worden we veelal voor specifieke werkzaamheden ingezet. Mogelijk
worden we in de toekomst nog voor andere taken ingezet op dit
prachtige project.” ■
Bouwcombinatie Mekante Diek had de expertise van G.M, Damsteegt nodig voor
het uitbaggeren van een stukje uiterwaard.
157

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
Tekst | Roel van Gils Beeld | Aannemingsbedrijf J. den Boer
200.000 ton kwalitatief
hoogwaardige dijkenklei
Bij een dijkversterkingsproject zijn doorgaans grote hoeveelheden klei nodig om de dijk weer aan
de eisen te laten voldoen. Niet vreemd dus dat Aannemingsbedrijf J. den Boer, met diverse kleiconcessies
door het land, voor een groot aantal dijkversterkingsprojecten wordt ingeschakeld.
Zo ook door bouwcombinatie Mekante Diek, bestaande uit Ploegam, Dura Vermeer en
Van Oord, voor de dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg.
De Waaldijk is bekend terrein voor Aannemingsbedrijf
J. den Boer. “Zo verzorgen we op het
tracé tussen Gorinchem en Waardenburg al een
aantal jaar de nodige kleileveranties”, zegt directeur
Ton Kuijs. “Aannemers weten dat ze bij ons
terecht kunnen voor kwalitatief hoogwaardige
dijkenklei, en dat komt bij iedere dijkversterking
terug. Wat wij hier doen op het tracé tussen Tiel
en Waardenburg is niet alleen het leveren van dij-
kenklei, maar we zetten ook ons losponton BJ1 in,
zodat de dijkenklei overgeslagen kan worden op
de juiste transportmiddelen.”
GEERTJESGOLF
De dijkenklei die voor project Dijkversterking Tiel-
Waardenburg wordt ingezet is afkomstig van projectgebied
Geertjesgolf, een groot zandwinproject
tussen knooppunt Ewijk (A50 en N322) en de dorpen
Deest en Winssen. “In dit gebied wordt op
een duurzame manier klei, zand en grind gewonnen
voor toepassing als bouwgrondstof. De klei is
van zeer hoogwaardige kwaliteit en kan daarmee
ingezet worden als dijkenklei”, verduidelijkt Ton.
“De 200.000 ton klei voldoet aan erosie klasse 1, is
allemaal schone grond en wordt gefaseerd aangeleverd.
Per dag lossen we ongeveer 3.000 ton klei
met onze rupsgraafmachine met verlengde giek.
De dijkenklei die voor project Dijkversterking Tiel-Waardenburg wordt ingezet is afkomstig van projectgebied Geertjesgolf.
158

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
Vervolgens wordt de klei via vrachtauto’s van de
combinatie verder het projectgebied ingereden.”
VEILIG KLEITRANSPORT
J. den Boer is via zusterbedrijf Reductum volledig
ingericht op het effi ciënt en veilig transporteren
van klei. “Onze kippers beschikken over
een gestuurde achteras, zodat je heel kort en
haaks op de dijk kunt draaien en kiepen”, legt
Ton uit. “Dat is makkelijker voor de verwerker
én veiliger, zeker op dijken waar doorgaans weinig
ruimte is bovenop. Daarnaast wordt de auto
vóór het kiepen eerst hydraulisch rechtgezet
wat de veiligheid ook weer ten goede komt. Net
zoals de plastic toplaag in de laadbak, deze voorkomt
dat klei blijft plakken aan het kopschot.
Want klei aan het kopschot maakt de auto topzwaar
met alle risico’s van dien. Gelukkig is hier
steeds meer aandacht voor.” Ton vertelt bovendien
trots dat de eerste twee elektrische vrachtauto’s
zijn aangekocht en dat die op termijn ook
worden ingezet op dijkversterkingsprojecten.
Onze kippers beschikken over een gestuurde achteras, zodat je heel kort en haaks op de dijk kunt draaien en kiepen.
Op een veilige en effi ciënte manier en met
kwalitatief hoogwaardig materieel een (dijkversterkings)project
aanvliegen, dat is waar
wij als Aannemingsbedrijf J. den Boer en
Transportbedrijf Reductum voor staan, re-
sumeert Ton. “En daar hebben we voorlopig
onze handen vol aan. Op Geertjesgolf ligt nog
ruim 1,5 miljoen ton dijkenklei, genoeg om de
komende jaren verschillende dijkversterkingsprojecten
te bedienen.” ■
‘Op een veilige en efficiënte manier en met kwalitatief hoogwaardig materieel
een (dijkversterkings)project aanvliegen, dat is waar wij voor staan’
AANNEMINGSBEDRIJF J. DEN BOER B.V.
TRANSPORTBEDRIJF REDUCTUM B.V.
M arsdijk 9 | 4033 CC L ienden | T 0344 - 6 03 044 | info@jdenb oer.nl | w w w .jdenb oer.nl
159

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
Tekst | Roel van Gils Beeld | Van Dijke Maritime Services
Aanleg van oeverbescherming
bij tijdelijke loslocaties
Om de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken, werkt bouwcombinatie
Mekante Diek bij de dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg grotendeels vanaf het water
en via tijdelijke loslocaties. De basis voor twee van deze loslocaties werd gelegd door Van Dijke
Maritime Services met zijn ‘Green Award’ kraanschip.
Van Dijke Maritime Services is een eeuwenoud
familiebedrijf, opgericht in 1885. Dick van
Dijke vertelt ons trots dat zijn zoon ook al ‘in
de leer’ is, dus opvolging is verzekerd. “We zijn
met ons kraanschip gespecialiseerd in voornamelijk
allerhande hijswerkzaamheden op het
water”, zegt hij. Het varieert van het zetten
van damwand of palen tot oeverwerkzaamheden
en machinetransport over het water. We
zijn een vaste relatie van Ploegam (die samen
met Dura Vermeer en Van Oord Mekante
Diek vormt, red.) op projecten en transporteren
bovendien regelmatig zware machines van
project naar project over het water.”
GREEN AWARD
Het kraanschip van Van Dijke Maritime Services
beschikt over motoren volgens de laatste
stand der techniek. “Ons kraanschip is gecertificeerd
met een Green Award, een keurmerk
voor schepen die voldoen aan hoge eisen op
het gebied van veiligheid en het milieu”, legt
Dick uit. “Met behulp van speciale software
kunnen we de CO 2
-uitstoot berekenen per
motor en bij verschillende toerentallen. Het
toerental verschilt namelijk per activiteit. Op
die manier krijgt de hoofdaannemer een correcte
weergave van de CO 2
-uitstoot in kilogram
voor de verrichte werkzaamheden.”
OEVERBESCHERMING
Hier op Mekante Diek heeft Van Dijke Maritime
Services de basis gelegd voor de oeverbe-
Het kraanschip van Van Dijke Maritime
Services beschikt over motoren volgens de
laatste stand der techniek.
‘Ons kraanschip is
gecertificeerd met een Green
Award, een keurmerk voor
schepen die voldoen aan
hoge eisen op het gebied van
veiligheid en het milieu’
160

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
scherming van twee loslocaties, bestaande uit
zinkstukken en stortsteen. “Zinkstukken zijn
grote matten van wilgenhout en doek en fungeren
als bodembescherming”, zegt Dick. “Ze
zijn aan wal geassembleerd en vervolgens met
ons kraanschip opgepakt en aan de hand van
de GPS-coördinaten exact op de juiste positie
afgezonken. De zinkstukken zijn vervolgens
bedekt met stortsteen, dat we ook voor rekening
hebben genomen. Niet alleen het lossen
van circa 3.500 ton stortsteen, maar ook het in
model maken van de dam of oever.”
VEELZIJDIG QUA INZET
Inmiddels zijn de twee loslocaties volledig operationeel.
Schepen varen af en aan met klei en
andere grondstoffen. Ook het zware materieel
wordt zoveel mogelijk over het water verplaatst,
waarvoor Van Dijke Maritime Services
ook wordt ingeschakeld. “En in het voortraject
zijn er ook nog grondmonsters genomen
vanaf ons schip”, voegt Dick nog toe. “We zijn
wat dat betreft ontzettend veelzijdig in onze
dienstverlening en proberen, indien mogelijk,
zoveel mogelijk werk met werk te maken. En
natuurlijk hopen we straks aan het einde van
het project ook weer ingezet te worden voor
het ontmantelen van de loslocaties.” ■
Het zware materieel wordt zoveel mogelijk over het water verplaatst, waarvoor Van Dijke Maritime Services ook
wordt ingeschakeld.
00037735001 - Van Dijke Maritime Services-BH.indd 1 26-10-2023 10:54
161

All-in partner
voor laadoplossingen
TSG charge ontwerpt, levert, installeert en onderhoud e-Mobility oplossingen in vele
industriesegmenten. Daarnaast hebben wij ook 24/7 service die wij aanbieden.
We werken samen met onze klanten om EV-oplossingen te bouwen die het meest
geschikt zijn voor hun zakelijke behoeften; van snellaadhubs tot logistieke bedrijven
die overstappen op een EV Fleet, tot aan kantoren, bouwhubs, retail- of horecalocaties.
Meer weten over onze laadoplossingen? 088 147 15 00
Neem vrijblijvend contact met ons op. sales.dordrecht@tsgnortheurope.com www.tsg-charge.nl

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
TSG Charge zorgt straks ook voor service en onderhoud aan WattHub.
TSG Charge, specialist in e-Mobility oplossingen, heeft het XL-snellaadplein volledig ingericht.
Tekst | Roel van Gils Beeld | TSG Charge
Specialist in e-Mobility
oplossingen verzorgt complete
inrichting van XL-snellaadplein
Sinds april dit jaar is ’s werelds eerste snellaadplein voor zwaar bouwmaterieel en elektrische vrachtauto’s
operationeel. WattHub is een ontwikkeling van bouwcombinatie Mekante Diek (Ploegam, Dura
Vermeer en Van Oord) in samenwerking met BetuweWind en in eerste instantie bedoeld voor het
opladen van het elektrische bouwmaterieel dat wordt ingezet op project Dijkversterking Tiel – Waardenburg.
TSG Charge, specialist in e-Mobility oplossingen, heeft het XL-snellaadplein volledig ingericht.
TSG Charge ontwerpt, implementeert en onderhoudt
e-Mobility-oplossingen in vele industriesegmenten.
“Het vormt één van de acht pilaren
binnen ons bedrijf met decennialange kennis
en ervaring in de mobiliteitssector”, zegt Tommy
van der Sluijs, business development manager
EV bij TSG. “Met weer een andere business unit
houden we onder meer een heel groot deel van
de 4.000 tankstations in Nederland draaiende.”
STERKE PARTNERSHIPS
TSG is actief in meer dan dertig landen in Europa
en Afrika. “Vanuit onze business unit TSG
Charge hebben we diepgaande partnerships
met leveranciers van hardware en software
voor elektrische mobiliteit. Eén belangrijke daarvan
is Kempower die via TSG Charge in vele
tientallen landen zijn producten op de markt
brengt, installeert en laat servicen”, verduidelijkt
Tommy. “Het was Kempower die in 2022 een
telefoontje kreeg van Mekante Diek. Ze hadden
laders nodig om de dijkversterking tussen Tiel
en Waardenburg emissieloos uit te voeren. Niet
veel later zaten wij vanuit TSG Charge samen
met Kempower, de bouwcombinatie en BetuweWind
aan tafel om de plannen te bespreken.”
TURNKEY
TSG Charge bouwt laadpleinen in heel Nederland,
turnkey. “Dat is hoe we dit project
in eerste instantie ook hebben bekeken”, zegt
Tommy. “Er lag weliswaar al een redelijk concreet
idee, maar we zagen meteen ruimte voor
verbetering onder meer qua inrichting, oriëntatie
van de parkeervakken en de dichtheid van
laders. Daarmee wisten we zowel een effi cientere
indeling te realiseren als een kostenbesparing
op de bekabeling. Onze toegevoegde
waarde konden we dus van meet af aan al duidelijk
laten zien. Het mooie in deze samenwerking
was bovendien dat we het samen met de
bouwcombinatie volledig in eigen beheer konden
uitvoeren. Wij hebben alle expertise in eigen
huis, behalve civiel, en laat daar Mekante
Diek nou in gespecialiseerd zijn.”
4 MW
Het snellaadplein heeft een totaal laadvermogen
van meer dan 4 MW, waarvan 3,6 MW dynamisch
wordt verdeeld over 36 laadpunten tot
400 kW per punt. “Daarnaast hebben we zes
Powerlock-kasten ontwikkeld en geplaatst om
mobiele accucontainers via quick connect koppelingen
tot wel 400 Ampère op te laden. Uiteraard
hebben we ook alle bekabeling aangebracht vanaf
het middenspanningsstation van BetuweWind en
zijn er drie transformatorstations gebouwd om
alle stroom vanaf 10.000 Volt om te vormen naar
400 Volt. Tot slot is ook het verlichtingsplan door
ons gemaakt en uitgevoerd”, zo somt Tommy het
brede palet aan diensten van TSG Charge op. Zij
zorgen straks ook voor service en onderhoud
aan ’s werelds eerste XL-snellaadplein. ■
163

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
Tekst | Roel van Gils Beeld | Geosonda
Langdurige monitoring
van damwandtracé
Geosonda is in de infrasector vooral gekend als specialist in grondmechanisch onderzoek: sonderen,
boren en analyseren van de monsters in het eigen laboratorium. Maar wist je dat het bedrijf ook
sterk is in het monitoren van grondwaterstanden, zakbakens, objecten, damwanden en vele andere
zaken? Bouwcombinatie Mekante Diek, bestaande uit Ploegam, Dura Vermeer en Van Oord, in ieder
geval wel, want Geosonda verzorgt op het dijkversterkingsproject Tiel – Waardenburg de langdurige
monitoring van een damwandtracé.
Wist je dat Geosonda ook sterk is in het monitoren
van grondwaterstanden, zakbakens, objecten,
damwanden en vele andere zaken?
Sonderen is onze core business, begint Aad
van der Burg, directeur van Geosonda. “Met
ons omvangrijke machinepark hebben we
voor elk sonderingsvraagstuk wel een passende
oplossing. Omdat we sinds zeven jaar
onder de paraplu van de ABO Group opereren,
is ons dienstenpakket veel breder geworden.
Zo is ons zusterbedrijf Sialtech gespecialiseerd
in mechanische grondboringen
met pulsbooreenheden en sonische boorstellingen
en verzorgen we desgevraagd ook
allerlei soorten bodemonderzoek, van archeologisch-
en milieukundig- tot geofysisch
(seismisch) bodemonderzoek waarmee we
ook kabels en leidingen in de ondergrond
kunnen opsporen.”
Landmeten en monitoren, voortaan ook via Geosonda.
SPECIFIEK DAMWANDTRACÉ
Het uitvoeren van monitoringswerkzaamheden
doet Geosonda al vele jaren, maar gaf
164

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
daar tot voor kort niet te veel ruchtbaarheid
aan. “We monitoren onder meer grondwaterstanden
in peilbuizen, grondwaterdrukken
(waterspanningsmeters), zakbakens,
gebouwen en hellingen (inclinometers) van
bijvoorbeeld een stalen damwand of bouwput”,
verduidelijkt Aad. “Op de dijkversterking
tussen Tiel en Waardenburg verzorgen
we voor Mekante Diek de langdurige monitoring
van een specifiek damwandtracé voor
de komende vijf jaar. Dit tracé betreft een
proef naar de beste wijze van plaatsing. Ondanks
de beperkte omvang van de opdracht,
zijn we trots op de bijdrage die we mogen
leveren aan dit mooie project.”
alsmede de parameters die verzameld worden
door de sensoren. En als je op die punten klikt,
verschijnt de meetdata in een grafiek ten opzichte
van de tijd.” Aad verwacht dat op termijn
ook alle data van Mekante Diek in het online
monitoringplatform wordt ondergebracht.
Juist omdat we deel uitmaken van de ABO
Group, die overigens steeds verder uitbreidt
en overnames doet, kunnen we als Geosonda
een compleet pakket aan diensten aanbieden.
En de aannemer heeft slechts één aanspreekpunt,
zegt Aad tot besluit. ■
ONLINE MONITORINGSPLATFORM
Toeval of niet, ABO Group heeft recent het
bedrijf MEET HET uit België overgenomen.
“Het bedrijf is gespecialiseerd in landmeten en
monitoren. Zij helpen ons verder professionaliseren
in deze tak van sport met expertise en
ervaring”, zegt Aad enthousiast. “Bovendien
beschikken ze over een digitaal platform waarop
een klant kan inloggen in zijn eigen portal
en vervolgens alle gegevens kan bekijken in een
GIS-omgeving. Op een plattegrond worden de
punten die gemonitord worden aangegeven,
Met het omvangrijke machinepark heeft Geosonda voor elk sonderingsvraagstuk wel een passende oplossing.
GEOTECHNIEK
Sonderingen
Boringen
Bomdetectie
Injectie
Geomonitoring
Landmeten
Paalcontrole
Geosonda B.V.
Curieweg 19
2408 BZ Alphen aan den Rijn
T. +31 (0)172 44 98 22
info@geosonda.nl
www.geosonda.nl
Member of ABO-Group
13997
Naamloos-1 1 14-08-20 09:55
165

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
Tekst | Roel van Gils Beeld | GOconnectIT
Unieke app helpt
graafschade te voorkomen
Om gevaarlijke situaties te voorkomen, zijn grondroerders wettelijk verplicht om vooraf een graafmelding
te doen. Deze Klic-melding is in de meeste gevallen slechts twintig werkdagen geldig. Bij een uitgestrekt en
langlopend project, zoals de dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg, is dat een behoorlijk tijdrovende
klus. Tenzij je het automatiseert. Bouwcombinatie Mekante Diek maakt daarom dankbaar gebruik van de
Klic Overal Service van GOconnectIT, waarvan ook alle onderaannemers profiteren.
Klic Overal Service is een modulaire oplossing
die het hele proces en de registratie rondom
Klic automatiseert, zodat ook direct voldaan
wordt aan de CROW500 en de WIBON. “Het
zorgt ervoor dat zowel de grondroerder als
de netbeheerder uiteindelijk zo min mogelijk
(graaf)schade en hinder ondervindt”, begint
Robin Mulder van GOconnectIT. “Ploegam
en Dura Vermeer, die samen met Van Oord
bouwcombinatie Mekante Diek vormen, zijn
al jaren vaste gebruikers van onze oplossing.
Sterker nog, ik denk dat bijna driekwart van
alle grondroerders in Nederland wel gebruikmaakt
van in ieder geval onze Klic App. En op
diverse projecten gaat onze dienstverlening
nog verder en zorgen we zelfs voor een stukje
projectcoördinatie, zoals de ombouw van het
Julianaplein in Groningen.”
WEBBASED APPLICATIE
De Klic App is een begrip in de markt en
volgens Robin met name geschikt voor particulieren
of kleinere grondroerders, zoals
hoveniers die tot 150 Klics per jaar aanvragen.
“Met de Klic Overal Service gaan we
een stap verder en helpen we om het volledige
proces rond Klic efficiënter in te richten.
Ook hiervoor is de Klic App leidend, maar de
Bouwcombinatie Mekante Diek maakt dankbaar gebruik van de Klic Overal Service van GOconnectIT, waarvan ook alle onderaannemers profiteren.
166

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG
webbased kantoorapplicatie erachter is veel
uitgebreider”, legt Robin uit. “Van het eenvoudig
aanvragen en raadplegen van Klic-data,
tot aan het bekijken van plantekeningen in
combinatie met de Klic en het kunnen sturen
van het gedrag op basis van data. Ook is het
mogelijk om een vooraf gedefinieerde omgeving
te maken van een project. Ontwerptekeningen
en/of CAD-bestanden worden over
de kaart van Nederland gelegd voor een optimaal
overzicht. Dat is het geval bij het dijkversterkingsproject
tussen Tiel en Waardenburg,
waarbij de Klic-workflow via onze applicatie
volledig is geautomatiseerd. Groot voordeel
is bovendien dat Mekante Diek deze workflow
heel eenvoudig via de Klic App kan uitrollen
naar alle onderaannemers.”
Klic Overal Service een behoorlijke kosten- en
tijdsbesparing oplevert.” GOconnectIT geeft
niet alleen trainingen voor een succesvolle implementatie,
maar helpt ook met het inregelen
van een vooraf gedefinieerde omgeving bij dit
soort langlopende projecten. ■
Mekante Diek is heel erg kien op de geldigheid
van de Klic-meldingen, weet Robin. “Via
de applicatie kun je heel eenvoudig een herhaalaanvraag
doen voor een Klic-melding voor
een bepaalde datum. Dat proces loopt volledig
geautomatiseerd. Als je bedenkt dat een Klicmelding
doorgaans slechts twintig werkdagen
geldig is, het handmatig aanvragen pakweg vijf
minuten in beslag neemt én het project zo’n vijf
jaar duurt, dan zal het je niet verbazen dat onze
De Klic App is een begrip in de markt.
halve Naamloos-1 pagina advertentie 1 GOconnectIT Klic - okt23.indd 1 30/10/2023 31-10-2023 15:23 09:13
167

Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Zeefverhuur
Efficiënte sanering
dankzij zeefinstallaties
Een uitkomst voor veel bedrijven
Waarom een zeefinstallatie kopen als je deze ook kunt huren? Dat geeft flexibiliteit en je bespaart
op aanschaf en onderhoud. Zeefverhuur.nl is gespecialiseerd in de verhuur van allerhande zeefmachines,
voor groot en klein werk en van het zeven van heide tot asfalt. Een uitkomst voor veel
bedrijven, van hovenier tot wegenbouwer.
“Wij hebben een heel scala aan zeefmachines in ons assortiment”, vertelt
Rien van Laarhoven van Zeefverhuur.nl. “Denk aan schudzeven, trommels
en trommelzeven. Voor alle voorkomende zeefwerkzaamheden hebben
we een geschikte machine. Samen met de klant kijken we wat er gezeefd
moet worden en welke machine daar het beste bij past. Huren is een
hele interessante optie en voor onze klanten ook de meest logische. Want
waarom een kostbare machine aanschaffen en onderhouden als je er ook
een kunt huren voor een bepaalde periode?” Gebroken puin, houtchips,
zwarte grond, glas, biomassa. Het zijn slechts enkele voorbeelden van wat
de zeefmachines zoal kunnen zeven. “In het grondverzet, bij saneringen
en in de recyclingbranche is zeven van grond en/of puin onderdeel van de
werkzaamheden. Dat geldt voor een hovenier die een tuin aanlegt tot een
wegenbouwer die een nieuwe weg moet aanleggen. Met behulp van de
mobiele zeefinstallatie wordt het te zeven materiaal ontdaan van vervuiling
Met behulp van de mobiele zeefinstallatie wordt het te zeven materiaal ontdaan van vervuiling of ongewenste bestanddelen.
168

of ongewenste bestanddelen. De capaciteit is onder meer afhankelijk van
het te verwerken materiaal en de gekozen zeeffractie.”
VAN GOLFBAAN TOT SANERING
Een van de zeefmachines van Zeefverhuur is de Zemmler 1000. Het is
een mobiele zeefinstallatie voor kleinere werken. De machine is voorzien
van een (benzine)aggregaat, maar kan ook aan het stroomnet gekoppeld
worden. En hij kan eenvoudig als aanhanger achter een auto
of bestelbus vervoerd worden. Rien: “Dat maakt het tot een ideale
zeefmachine voor hoveniers en grondverzetbedrijven die bijvoorbeeld
golfbanen en paardenbakken aanleggen, campings onderhouden, maar
ook voor het verrichten van bodemonderzoek.” Heb je daarentegen
met zware grond te maken, dan is de Terex Finlay Triple Shaft heel geschikt.
Deze machine is een krachtpatser als het aankomt op het zeven
van bijvoorbeeld vettige, leemhoudende grond. Waar reguliere zevers
dichtslibben, gaat deze moeiteloos door. De Triple Shaft werkt zowel
op diesel als op een elektrische aandrijving.
Huren is een hele interessante optie en voor veel klanten ook de meest logische.
MET EN ZONDER MACHINIST
De zeefmachines zijn zowel mét als zonder machinist/loader te huur.
Transport naar de locatie wordt verzorgd door Zeefverhuur.nl. De machines
zijn in uitstekende staat van onderhoud. Mocht er onverhoopt
tijdens de werkzaamheden een storing optreden, dan lossen de eigen
monteurs van Zeefverhuur.nl het snel op. ■
'Voor alle voorkomende zeefwerkzaamheden hebben we een geschikte
machine. Samen met de klant kijken we wat er gezeefd moet worden en
welke machine daar het beste bij past'
ZEEFVERHUUR.NL
Haalt met U eruit
wat er in zit!
info@zeefverhuur.nl
+31(0)6 43 58 24 60
Zeefverhuur_RecycleProNederland_DEF.indd 1 04-02-21 11:18
169

De adviseurs van INNOCY adviseren om al
tijdens de planstudie na te denken over welke
impact een ontwerpkeuze heeft op veiligheid in
de gebruiks- en onderhoudsfase.
Tekst | Roel van Gils Beeld | INNOCY
Neem veiligheid
mee in het ontwerp
Veiligheid moet vóór de bouw, tijdens de bouw en bij ingebruikname van objecten continu, en
met een hoge mate van zekerheid, aantoonbaar geborgd zijn. Het veiligheidsbewustzijn komt
echter vaak pas ter sprake in de uitvoering. Pas dan zijn de risico’s immers zichtbaar en tastbaar,
maar sta je wel al voor een voldongen feit. Daarom adviseren de adviseurs van INNOCY om al
tijdens de planstudie na te denken over welke impact een ontwerpkeuze heeft op veiligheid in de
gebruiks- en onderhoudsfase. INNOCY wordt dan ook vaak bij infraprojecten aangehaakt, niet
alleen in de uitvoering, maar juist ook al in het voortraject, de ontwerpfase.
Gelukkig merken we steeds meer dat veiligheid
niet meer als bijzaak wordt gezien, begint Midas
Luijer, Adviseur Integrale Veiligheid bij IN-
NOCY. “Het besef van het veiligheidsaspect
al meenemen tijdens de ontwerpfase groeit.
En dat is mooi, want de impact die je dan kan
maken is groter dan wanneer er pas aandacht
voor is in de uitvoering of erger nog, als het al te
laat is en je allerlei brandjes moet blussen in de
beheer- en onderhoudsfase. Vanuit onze divisie
proberen we daarom al heel snel aan te haken
bij een ontwerpteam. Vooral om ontwerpteams
170

INNOCY denkt en werkt met een vooruitziende blik zodat veiligheidsissues van de
toekomst zichtbaar en beheerst worden in het heden.
te prikkelen om na te denken over veiligheid.
Wat voor impact heeft een ontwerpkeuze op
de veiligheid in de uitvoeringsfase of tijdens de
beheer- en exploitatiefase?
Veiligheid is een belangrijke afwegingsfactor bij
het komen tot bouwkundige en technische oplossingen
in het ontwerp.”
VEILIGHEIDSBESEF
De traditionele ‘projectdriehoek’ bestaat
momenteel nog uit drie variabelen voor het
sturen en beheersen van projecten: kwaliteit,
geld en tijd. “Eigenlijk zou dat een ‘ruit’ moeten
zijn waarin veiligheid onderdeel is, want
veiligheid is minstens zo belangrijk”, vindt Ferry
Spruit, Adviseur Industriële Automatisering
bij INNOCY. “Vanuit mijn divisie werken we
veel voor ProRail, en daar is veiligheid heel erg
ingeburgerd.” Midas vult aan: “Ook in de ‘reguliere’
wegenbouw is het veiligheidsbesef er
meestal wel bij de hoofdaannemer, maar is de
grootste uitdaging om ook alle onderaannemers
mee te nemen in de veiligheidscultuur.
Zij vervullen slechts tijdelijk één of meerdere
taken. Hoe meer schakels in de keten, des te
groter de uitdaging een project veilig en beheerst
uit te voeren.”
VEILIGHEID EN RENOVATIE
Niet alleen bij nieuwbouw moet veiligheid integraal
onderdeel zijn van een ontwerp, ook
bij renovatieopgaven van assets is het van belang
dat veiligheid al in de start van een project
wordt meegenomen. Ferry: “Een brug
bijvoorbeeld moet bij een renovatie voldoen
aan de arbeidsmiddelen- en machinerichtlijn/
machineverordening. Onderdeel daarvan is
ook dat de brug veilig bediend, geïnspecteerd
en onderhouden moet kunnen worden. Daarvoor
wordt een risicobeoordeling opgesteld en
aan de hand van de vigerende normen worden
eventuele maatregelen getroffen om het geheel
veiliger te maken.” Een positieve ontwikkeling,
want in de jaren zeventig en tachtig was
het veiligheidsthema niet zo actueel en werden
er minder eisen gesteld. Midas: “Met het oog
op de vervangings- en renovatieopgave is het
dus belangrijk om het veiligheidsaspect direct
mee te nemen. Zodat het object over zestig
jaar nog steeds goed en veilig gebruikt, geïnspecteerd
én onderhouden kan worden.”
BEHEERSBARE RISICO’S
De adviseurs van INNOCY beseffen ook dat
elke beheersmaatregel of keuze weer een potentieel
ander risico teweegbrengt. “Dat is de
afweging die je maakt en die risico’s moeten
goed belegd zijn in de documentatie en uiteindelijk
overgedragen worden aan de asseteigenaar.
Je kunt nooit een 100% veilige omgeving
creëren, maar er valt nog veel winst te behalen
door het gesprek aan te gaan en het besef te
laten groeien in de voorfase”, resumeert Midas.
“Stel jezelf continu de vraag: stel dat het
misgaat, wat hebben we met elkaar gedaan op
dit punt om dit risico te voorkomen? Op die
manier kijkt de arbeidsinspectie ook terug naar
wat er voorafgegaan is aan een incident en welke
maatregelen zijn genomen om het incident
zo goed mogelijk te beheersen of te voorkomen.
Daarom doen we ook regelmatig een beroep
op technische inspecteurs om gezamenlijk
en met een frisse blik de juiste afwegingen
en keuzes te maken in het ontwerp.”
INNOCY gelooft in de integrale benadering van
veiligheid in projecten. “We kijken per projectfase
hoe veiligheid geborgd moet worden in het
project, beschouwen daarin diverse veiligheidsthema’s
integraal en zoeken naar raakvlakken en
samenlooprisico’s binnen die thema’s.” INNO-
CY denkt en werkt met een vooruitziende blik
zodat veiligheidsissues van de toekomst zichtbaar
en beheerst worden in het heden. ■
171

INGENIEURSBUREAU
VAN DE TOEKOMST
Assetmanagement
Projectmanagement
Techniek & Automatisering
Veiligheid
Data & Informatie
Wij zijn uw partner in lifecycle.
innocy.nl

Mobiele Kooiladders
Universele trappen (talud)
Modulaire trappen
Laad & los platform
Containertrappen
Trappentorens
Met onze SuperStairs bereik je veilig en duurzaam de top!
Verkoop Verhuur Montage
info@easystairs.nl /085-0092070/ easystairs.nl
00032255007 - Easystairs.indd 1 01-11-2022 15:50

THEMA GEOTEXTIEL & GEOKUNSTSTOFFEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Enka Solutions
Permanente en natuurvriendelijke
erosiebescherming van oevers
Nederland is een waterland met vele duizenden kilometers aan oevers. Om deze oevers te
beschermen tegen erosie worden allerlei maatregelen getroffen. Gert Meijers van de fi rma
Meizon uit Middelburg zweert bij de permanente erosiebeschermingsmat Enkamat ® A20 als
natuurvriendelijke erosiebescherming. Een product dat zich zeer eenvoudig laat installeren,
razendsnel doorgroeit én met een ogenschijnlijk oneindige levensduur.
De fi rma Meizon is leverancier van materialen voor de weg- en waterbouw
en heeft vele tientallen jaren ervaring met het product
Enkamat ® A20. “Het is een economisch heel interessant product vanwege
zijn extreem lange levensduur”, weet Gert. “Oevers die in 1985
zijn voorzien van deze permanente erosiebeschermingsmat liggen er
nog steeds prachtig bij. Het materiaal is uitermate goed bestand tegen
wisselende waterstanden en wordt daarom hier in Zeeland veel
toegepast. Enkamat ® A20 behoudt altijd zijn functie, daar kan geen
ander materiaal tegenop.”
HOOG DUURZAAMHEIDSGEHALTE
Ook Maarten Broens van Enka Solutions ziet dat Enkamat ® A20 in
een veranderende markt nog steeds voor dezelfde toepassing wordt
gebruikt. “Er worden tegenwoordig andere eisen gesteld aan producten,
maar door zijn unieke eigenschappen heeft Enkamat ® A20 een
ontzettend hoog duurzaamheidsgehalte. Zeker wanneer je de lange
levensduur én het effectieve karakter in ogenschouw neemt. Enkamat
voorkomt direct en blijvend erosieschade, doorgroeit snel en volledig
en zorgt ervoor dat je niet telkens met zwaar materieel de waterlijn
moet herstellen. Eenmaal geïnstalleerd is vervanging niet meer nodig.
Ook biedt het een extra bescherming bij onderhoudswerkzaamheden.
Als een talud te kort gemaaid wordt, kan schade ontstaan die in erosie
kan uitmonden. Dat is met Enkamat ® A20 uitgesloten. Bij het meerjarig
onderhoud van watergangen is met Enkamat ® A20 dus veel duurzaamheidswinst
te behalen. Enkamat ® A20 is een open 3D-polyamide
mat, voorgevuld met granulaat dat is gebonden met een kleine fractie
bitumen. Onderzoek heeft aangetoond dat het product niet uitloogt.”
HERBRUIKBAAR
Tegenwoordig zijn er veel alternatieven op de markt op basis van biodegradeerbare
grondstoffen, maar geen enkel product komt volgens
Gert ook maar in de buurt van de prestaties van Enkamat ® A20. “Met
name de wisselende waterstanden zijn funest voor elk ander product.
De natuurlijke begroeiing kán het dan gewoon niet overnemen, omdat
het niet overleeft. Dan ben je met een biodegradeerbaar product na
een paar jaar weer terug bij af.” Weliswaar heeft Enkamat ® A20 een
ogenschijnlijk oneindige levensduur, toch heeft Enka Solutions in het
kader van circulariteit in 2021 een proef gedaan om het potentiële hergebruik
te onderzoeken. “Er is een stukje oever afgegraven met daarin
de erosiebeschermingsmat. Het bleek volledig te zijn doorgroeid met
organisch materiaal”, weet Maarten. “Vervolgens hebben we de mat,
het split met bitumenfractie, het organisch materiaal en de aarde van
elkaar gescheiden en hier analyses op uitgevoerd. Er werd vastgesteld
dat het restmateriaal zich weer prima laat hergebruiken.”
“Wij zijn overtuigd van de voordelen die ons product met betrekking
tot duurzaamheid biedt”, zegt Maarten. “Maar binnen de veranderende
tijdsgeest onderzoeken we natuurlijk nieuwe componenten voor toe-
174

THEMA GEOTEXTIEL & GEOKUNSTSTOFFEN
'Het is een heel interessant
product vanwege zijn
extreem lange levensduur'
Enkamat® A20 kort na installatie najaar 2007 en de situatie in 2023. Vervanging van de erosiebeschermende mat in dit voedingskanaal was in de tussenliggende jaren niet nodig.
komstige Enkamat ® productvarianten. De unieke langdurige functionaliteit
van Enkamat ® blijft daarbij het uitgangspunt.”
ENKA SOLUTIONS
Enkamat ® maakt deel uit van de Enka Solutions portfolio van geokunststoffen
voor civiele werken en de bouw. Behalve oplossingen
voor erosiebescherming van watergangen biedt Enka Solutions
ook producten voor horizontale en verticale drainagetoepassingen,
vibratiedemping, grondstabilisatie, grondconsolidatie en erosiebescherming
van droge taluds. Enka Solutions experts begeleiden
projecten naar wens vanaf haalbaarheidsonderzoek tot installatie.
Enka Solutions is een merk van Freudenberg. ■
Enkamat® A20 laat zich makkelijk en snel installeren.
Ontkieming vindt al snel plaats en resulteert in een volledig groene oever. De mat
zorgt voor blijvende versterking van de natuurlijke vegetatie.
175

THEMA GEOTEXTIEL & GEOKUNSTSTOFFEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Tensar
Bereken zelf de effectiviteit
van vierde generatie geogrids
In de civiele techniek worden geogrids veelvuldig toegepast omdat het uiteindelijk aanzienlijke
kosten- en milieuvoordelen met zich meebrengt ten opzichte van klassieke oplossingen. Tensar
heeft recent alweer de vierde generatie geogrids gepresenteerd en tevens de EPD’s geactualiseerd.
Benieuwd naar wat de toepassing ervan voor jouw project oplevert? Bereken zelf de effectiviteit
van een Tensar-oplossing via online software Tensar+.
Het toepassen van innovatieve mechanisch stabiliserende
geogrids resulteert in grote lijnen in
twee verbeteringen, begint Paul ter Horst van
Tensar. “Ten eerste wordt het gebruik van funderingsmateriaal
en/of asfalt gereduceerd, wat leidt
tot minder voertuig- en machinebewegingen voor
aan- dan wel afvoer, en dus ook tot minder CO 2
-
en stikstofuitstoot op elk bouwproject. Daarnaast
zorgen geogrids voor een verhoogde gebruiksduur
van bereden oppervlakken, daalt het onder-
houd en wordt een reconstructie uitgesteld. De
bouw-, investerings-, beheer- en maatschappelijke
kosten gaan dus significant omlaag.”
MKI-SCORE
Om de MKI-score van een geogrid-oplossing te
kunnen bepalen in de GWW, is een volwaardige
A t/m D EPD vereist. “Het productspecifieke
milieu-document, ofwel Environmental Product
Declarations (EPD), is per juli 2022 veranderd.
De EPD moet worden opgenomen in de Nationale
Milieudatabase (NMD) om daarmee een
geldige MKI-score te bepalen in onder andere
DuboCalc”, weet Paul. “Van al onze geogrids zijn
de EPD’s voor 2023 geactualiseerd. Volgens de
vigerende ontwerprichtlijn in Nederland moeten
geogrids bovendien full scale getest zijn om
überhaupt te kunnen bepalen wat een verhardingsconstructie
moet zijn.” Reden voor Tensar
om nieuwe Levenscyclusanalyses (LCA), extra
Tensar InterAx is de nieuwste en meest geavanceerde vorm van geogrid stabilisatie verkrijgbaar op de markt.
176

THEMA GEOTEXTIEL & GEOKUNSTSTOFFEN
wanden, de ander voor toepassing in wegen en
weer een andere voor onder het spoor of in een
kraanopstelplaats”, schetst Paul. “Sommige producten
combineren twee toepassingen en zijn
zowel horizontaal als verticaal toepasbaar. Het
gebrek aan publiek beschikbare ontwerpsoftware
beperkt echter de toepassing van onze
innovatieve oplossingen. Dat is nu verleden tijd
met Tensar+.” Het betreft een gratis en vrij toegankelijke
cloud-based wegenbouwkundige en
geotechnische ontwerpsoftware waarmee ingenieurs,
aannemers en opdrachtgevers de effectiviteit
van Tensar-geogrids kunnen spiegelen aan
een toepassing zonder geogrid. “Gebruikers kunnen
zelf de parameters invullen voor een projectspecifi
eke vergelijking op basis van geld, tijd, CO 2
-
uitstoot en binnenkort ook de MKI-waarde.”
Bij het toepassen van mechanisch stabiliserende geogrids wordt onder meer het gebruik van
funderingsmateriaal en/of asfalt gereduceerd.
testen en onderbouwde onafhankelijke rapportages
uit te voeren op haar producten conform
de ontwerpmethoden in de CROW-publicatie
C1001 ‘Geokunststoffen als funderingswapening
in ongebonden funderingslagen’.
TENSAR+
Tensar produceert verschillende typen geogrids.
“De ene leent zich meer voor steile taluds of
GELIJKE PRESTATIE
Het belangrijkste product van Tensar voor het
realiseren van stabiele funderingen is het nieuwe
Tensar InterAx. Volgens Paul de nieuwste
en meest geavanceerde vorm van geogrid stabilisatie
verkrijgbaar op de markt. “De geoptimaliseerde
geometrie zorgt voor een betere
opsluiting van het granulaat en creëert een effi
ciëntere gestabiliseerde laag, resulterend in betere
prestaties en meer kostenbesparing dan alle
eerdere Tensar geogrids. Door de beste performance
van alle soorten funderings-geogrids kan
Tensar InterAx een veel hogere lastspreiding
en/of sterkte geven. Op die manier hoef je dus
minder materiaal toe te passen bij een gelijkblijvende
verkeersbelasting en levensduur, maar
zou je de levensduur ook fors kunnen verlengen
tot wel een factor 5. Het zijn afwegingen die we
perfect kunnen onderbouwen met onze nieuwe
cloud-based software Tensar+.” ■
Hoge prestaties tot
in de kern.
Ondersteuning bij het
vrijmoedig ontwerpen.
Tensar® InterAx® geogrid
is ons meest innovatieve
product ooit.
EPD gecertificeerd
en berekenbare MKI.
Kosteloos wegenbouwkundige en geotechnische
ontwerpsoftware, die overal en altijd online
toegankelijk is.
Gebruik het platform om uw project te ontwerpen
en de kostenbesparingen in real-time te zien.
TensarPlus.com
tensar.nl | info@tensar.nl
177

normecqs.com
Normec QS
Uw partner voor
Testen, Inspecteren,
Certificeren én
Opleiden!
Wat kan Normec QS voor
u betekenen?
• Kwaliteitscontrole tijdens aanleg
folieconstructies en kunststof leidingen
• Inspectie, Niet Destructief Onderzoek
én Destructief Onderzoek
• Permanente inspectie tijdens aanleg en
onderzoek naar verwachte levensduur
afdichtingconstructies stortplaatsen
• Onafhankelijk onderzoek naar verwachte
restlevensduur folieconstructies en
kunststof leidingen
• pleiding en persoonscertiicatie knststo
lassers en lastoezichthouders
• Risicobeheersing door preventieve
inspecties en onderzoek naar
materiaalkwaliteit
Improve Quality. Reduce Risk.
Meer informatie?
Neem contact op via +31 88 166 20 00
of mail naar info-qs@normecgroup.com

THEMA GEOTEXTIEL & GEOKUNSTSTOFFEN
Normec QS verricht testen in hun eigen geaccrediteerde laboratorium.
Normec QS levert onafhankelijke, geaccrediteerde diensten in testen, inspecteren en certificeren.
Tekst | Roel van Gils Beeld | Normec QS
Onafhankelijk in testen,
inspecteren en certificeren
Normec QS is al meer dan 20 jaar gespecialiseerd in het leveren van onafhankelijke, geaccrediteerde
diensten in testen, inspecteren en certificeren van kunststof folies en leidingsystemen. Het bedrijf fungeert
als een one-stop-shop en opereert volledig onafhankelijk onder accreditatie met ministeriële erkenning,
zoals recent nog op het Dak van Drenthe dat heel even het decor vormde van het EK wielrennen 2023.
Voor folieconstructies treedt Normec QS
doorgaans op als geaccrediteerde inspectieinstelling
tijdens de aanleg en verricht destructieve
testen op kunststof lasverbindingen
in het eigen daartoe geaccrediteerde laboratorium.
“Ook mogen we onder accreditatie
een uitspraak doen over de te verwachten
levensduur van folieconstructies”, zegt directeur
Iljo Fluit. Een mooi voorbeeld daarvan
is het project Dak van Drenthe. Het project
is officieel een 800 meter lange wal van
bodemas die eerder dit jaar werd afgedicht
met een folieconstructie. Dat deze inzet zeer
wordt gewaardeerd blijkt tevens uit een uitspraak
van Hans Boer van opdrachtgever Attero:
“Wij kiezen voor Normec QS voor een
onafhankelijke toetsing van de kwaliteit van
het werk. Dit is voor Attero erg belangrijk
voor de acceptatie van de levensduur van 100
jaar van de afdichting. Daarnaast is Normec
QS praktisch en flexibel om de voortgang van
het werk te kunnen waarborgen.”
Behalve testen en inspecteren kan Normec
QS ook een uitspraak doen over de
verwachte levensduur van een constructie
of leidingsysteem. “De levensduur van
de toegepaste kunststoffen is afhankelijk
van diverse omgevingsfactoren. Denk daarbij
aan chemische, fysische en mechanische
degradatieprocessen. In ons laboratorium
worden langeduur-beproevingen gedaan
waaruit een uitspraak voortkomt over een
levensduurverwachting”, zegt Iljo. “We voeren
niet alleen levensduuronderzoek uit op
geokunststoffen, maar ook op geotextielen
zoals drainagematten of geogrids. Daarnaast
worden we meer en meer ingezet voor het
bepalen van de restlevensduur van bijvoorbeeld
kunststof leidingsystemen.”
In het laboratorium van Normec QS worden
onder accreditatie ook afschuifproeven gedaan.
“Een talud wordt meer en meer onderworpen
aan een hellend vlakproef. We simuleren
de situatie buiten in ons lab aan de hand
van een vergelijkbare opstelling, en zijn daarmee
uniek in Nederland. En zo blijven we als
Normec QS meebewegen met de tijd om onze
opdrachtgevers een one-stop-shop te bieden
voor testen, inspecteren en certificeren.” ■
179

Naturally Performing Environments
DAGLICHTOPLOSSINGEN
ROOK-EN WARMTEAFVOER
NATUURLIJKE VENTILATIE
SERVICE EN ONDERHOUD
www.kingspanlightandair.nl

GROND/WEG/WATERBOUW
PARTNER WORDEN
VAN GROND WEG
WATERBOUW?
Zowel op de website als in de gedrukte
versie bieden we u de mogelijkheid om
onderdeel uit te maken van het overzicht
met de meest gerenommeerde fabrikanten
en toeleverancieres in de branche.
Zo kunt u onder andere:
• Toegevoegd worden als
partner op de servicepagina’s
van het vaktijdschrift
• Een kosteloze vermelding krijgen in
de geheel vernieuwde bedrijvenindex
op gww-bouw.nl
• Een gesponsorde positie met persoonlijke
profielpagina op gww-bouw.nl verkrijgen
• Uw eigen profielwidget inzetten,
gekoppeld aan de redactionele content,
nieuwsberichten en overige
relevante marketingtools
Ook geïnteresseerd?
• Bel naar +31 495 45 00 95
• Ga naa