03.04.2024 Views

2024 04 04 Keten en stompen - Nieuw Amsterdams Peil + Elmer Schönberger

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Do 4 apr <strong>2024</strong><br />

Grote Zaal<br />

20.15 uur<br />

Donderdag<br />

avondserie<br />

<strong>Ket<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> stomp<strong>en</strong><br />

<strong>Nieuw</strong> <strong>Amsterdams</strong> <strong>Peil</strong><br />

+ <strong>Elmer</strong> <strong>Schönberger</strong><br />

Het gratis beschikbaar stell<strong>en</strong> van dit digitale<br />

programmaboekje is e<strong>en</strong> extra service<br />

ter voorbereiding op het concert. Het is<br />

uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie<br />

tijd<strong>en</strong>s het concert te raadpleg<strong>en</strong> via je mobiele<br />

telefoon. Dit is namelijk zeer stor<strong>en</strong>d voor de<br />

andere concertbezoekers.<br />

Bij voorbaat dank.


Programma<br />

<strong>Ket<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> stomp<strong>en</strong><br />

<strong>Nieuw</strong> <strong>Amsterdams</strong> <strong>Peil</strong><br />

+ <strong>Elmer</strong> <strong>Schönberger</strong><br />

<strong>Nieuw</strong> <strong>Amsterdams</strong> <strong>Peil</strong>:<br />

Eline van Esch fluit<br />

Marieke Franss<strong>en</strong> fluit<br />

Jana Machalett (alt)fluit<br />

Lars Wouters van de Oud<strong>en</strong>weijer klarinet<br />

David Kweksilber (bas)klarinet<br />

Hele<strong>en</strong> Hulst viool<br />

Emma Breedveld (alt)viool<br />

Elisabeth Smalt viool<br />

Mick Stirling cello<br />

Ernestine Stoop harp<br />

Gerard Bouwhuis piano<br />

<strong>Elmer</strong> <strong>Schönberger</strong> tekst, piano<br />

Donderdag<br />

avondserie<br />

Do 4 apr <strong>2024</strong><br />

Grote Zaal<br />

20.15 – 22.35 uur<br />

ca. 70 minut<strong>en</strong> voor de pauze<br />

ca. 45 minut<strong>en</strong> na de pauze<br />

Inleiding<br />

Foyerdeck 1<br />

19.15 – 19.45 uur<br />

Door Huib Ramaer<br />

Dit programma is mede mogelijk<br />

gemaakt dankzij e<strong>en</strong> bijdrage<br />

van Stichting Reinbert de Leeuw<br />

Staat je mobiele telefoon al uit?<br />

Dank je wel.<br />

2


Programma<br />

Francis Poul<strong>en</strong>c (1988-1963)<br />

Sonate voor twee klarinett<strong>en</strong> (1918)<br />

1 Presto<br />

2 Très l<strong>en</strong>t<br />

3 Vite – avec joie<br />

Louis Andriess<strong>en</strong> (1939-2021)<br />

Golv<strong>en</strong> (1982, première)<br />

Suite sam<strong>en</strong>gesteld door <strong>Elmer</strong> <strong>Schönberger</strong><br />

1 Begin<br />

2 Het pass<strong>en</strong><br />

3 Het feest<br />

4 Wandeling door de nacht<br />

5 Afscheid<br />

6 Slotmuziek<br />

Johann Sebastian Bach (1685 - 1750) /<br />

Igor Stravinsky / Louis Andriess<strong>en</strong><br />

Prelude in b uit Das wohltemperierte Klavier<br />

deel 1 (2006)<br />

Louis Andriess<strong>en</strong><br />

Tuin van Eros (2002)<br />

<strong>Elmer</strong> <strong>Schönberger</strong> (1950)<br />

Verhuisbericht (1983, suite 2000)<br />

1 Doz<strong>en</strong><br />

2 Dubb<strong>en</strong> <strong>en</strong> dans<strong>en</strong><br />

3 Liedje zonder woord<strong>en</strong><br />

4 M<strong>en</strong>eer Li<br />

5 Halfslaap<br />

Igor Stravinsky (1882-1971)<br />

Balalaika <strong>en</strong> Napolitana uit Cinq pièces<br />

faciles (1916/17)<br />

Deel 1 <strong>en</strong> 3 uit Trois pièces voor strijkkwartet<br />

(1914) door de componist bewerkt voor<br />

quatre-mains<br />

Keizersgrachtshuffle (2021, première)*<br />

E<strong>en</strong> filmische ode aan het huis van Louis<br />

Andriess<strong>en</strong><br />

* E<strong>en</strong> A.R.M.-productie<br />

Pauze<br />

3


Toelichting<br />

Het is alweer bijna drie jaar geled<strong>en</strong> dat Louis Andriess<strong>en</strong> overleed. Onder normale<br />

omstandighed<strong>en</strong> had e<strong>en</strong> dergelijke gebeurt<strong>en</strong>is aanleiding gegev<strong>en</strong> tot uitvoerige muzikale<br />

<strong>en</strong> niet-muzikale herd<strong>en</strong>king<strong>en</strong>, maar de omstandighed<strong>en</strong> war<strong>en</strong> in 2021 niet normaal.<br />

De covid-crisis had het concertlev<strong>en</strong> op<br />

slot gezet, begraf<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> war<strong>en</strong> beperkt<br />

toegankelijk. De première van Andriess<strong>en</strong>s<br />

laatste compositie, May, e<strong>en</strong> half jaar eerder<br />

voor e<strong>en</strong> lege zaal in het Concertgebouw, was<br />

e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>zame gebeurt<strong>en</strong>is.<br />

Verslag van e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>dschap<br />

Van 1977 tot zijn dood b<strong>en</strong> ik in diepe<br />

vri<strong>en</strong>dschap met Louis verbond<strong>en</strong> geweest.<br />

In de maand<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>d op zijn dood deed<br />

ik daarvan in stukjes <strong>en</strong> beetjes verslag,<br />

aanvankelijk alle<strong>en</strong> voor mijzelf maar<br />

uiteindelijk werd het e<strong>en</strong> boek: <strong>Ket<strong>en</strong></strong> &<br />

stomp<strong>en</strong>*. Onze vri<strong>en</strong>dschap begon met<br />

Stravinsky, over wie we in 1983 Het apollinisch<br />

uurwerk schrev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> eindigde in de stilte<br />

van het grote verget<strong>en</strong>. Daartuss<strong>en</strong> lag<strong>en</strong><br />

vele jar<strong>en</strong> van Bach <strong>en</strong> Stravinsky op twee<br />

vleugels spel<strong>en</strong> (‘stomp<strong>en</strong>’), van vakanties <strong>en</strong><br />

verre reiz<strong>en</strong>, van gesprekk<strong>en</strong> over lev<strong>en</strong>, dood,<br />

goede <strong>en</strong> foute not<strong>en</strong>, van whisky drink<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kaartspel<strong>en</strong> (‘ket<strong>en</strong>’). In de muziek die in<br />

<strong>Ket<strong>en</strong></strong> & stomp<strong>en</strong> tot klink<strong>en</strong> komt resoneert<br />

deze vri<strong>en</strong>dschap, die er om te beginn<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

van gedeelde muzikale liefdes was.<br />

* <strong>Ket<strong>en</strong></strong> & stomp<strong>en</strong> – met Louis Andriess<strong>en</strong>,<br />

componist <strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d, Uitgeverij Prometheus,<br />

Amsterdam 2023<br />

Francis Poul<strong>en</strong>c<br />

Sonate voor twee klarinett<strong>en</strong><br />

E<strong>en</strong> gedeelde liefde hadd<strong>en</strong> we bijvoorbeeld<br />

voor Poul<strong>en</strong>c, van wie Louis stapels lieder<strong>en</strong><br />

in de kast had ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> natuurlijk ook de<br />

opera Dialogues des Carmélites.<br />

Of hij Poul<strong>en</strong>cs Stravinsky-achtige Sonate voor<br />

twee klarinett<strong>en</strong> k<strong>en</strong>de, weet ik niet, maar ik<br />

b<strong>en</strong> er zeker van dat Louis Stravinsky’s warme<br />

gevoel<strong>en</strong>s gedeeld zou hebb<strong>en</strong>. Die bedankte<br />

de 20-jarige componist per brief hartelijk voor<br />

de hem toegestuurde partituur: ‘2 clarinettes<br />

que j’aime beaucoup’.<br />

Louis Andriess<strong>en</strong><br />

Golv<strong>en</strong><br />

In 1982 componeerde Louis muziek voor<br />

Golv<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> film van Annette Apon,<br />

gebaseerd op The Waves van Virginia Woolf.<br />

De film staat nu te boek als ‘e<strong>en</strong> interessant<br />

<strong>en</strong> gedurfd experim<strong>en</strong>t dat niet aan<br />

iedere<strong>en</strong> besteed zal zijn’ (VPRO), maar gold<br />

destijds als e<strong>en</strong> krachtig antwoord op het<br />

afgezaagde naturalisme van de Nederlandse<br />

cinema. De soundtrack versche<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />

grammofoonplaat, waarna de partituur – het<br />

4


Toelichting<br />

lot van de meeste filmmuziek – in vergetelheid<br />

raakte.<br />

De overtuiging dat de muziek beter verdi<strong>en</strong>t,<br />

heeft geleid tot het initiatief om uit de<br />

oorspronkelijke score e<strong>en</strong> suite sam<strong>en</strong> te<br />

stell<strong>en</strong>, die ook zonder filmbeeld<strong>en</strong> haar<br />

muzikale geldigheid behoudt. Chronologisch<br />

ingeklemd tuss<strong>en</strong> grote <strong>en</strong> grootse werk<strong>en</strong><br />

als Mausoleum (1979), De Tijd (1981) <strong>en</strong> De<br />

Snelheid (1983) slaat Golv<strong>en</strong> e<strong>en</strong> onverwacht<br />

intieme <strong>en</strong> milde toon aan, waarin e<strong>en</strong><br />

voorecho van latere werk<strong>en</strong> als Dances (1991)<br />

<strong>en</strong> Writing to Vermeer (1997) te bespeur<strong>en</strong><br />

valt.<br />

Igor Stravinsky<br />

Stukk<strong>en</strong> voor quatre-mains<br />

Op de zolder van de Keizersgracht waar<br />

Louis elke dag zat te componer<strong>en</strong> stond<strong>en</strong><br />

twee vleugels. Avondlijke bezoek<strong>en</strong> liep<strong>en</strong><br />

steevast uit op sam<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>. Bach <strong>en</strong><br />

Stravinsky vormd<strong>en</strong> het alfa <strong>en</strong> omega van<br />

het repertoire.<br />

Bach, dat war<strong>en</strong> de orgelwerk<strong>en</strong>, Stravinsky,<br />

dat war<strong>en</strong> vooral zetting<strong>en</strong> van orkestwerk<strong>en</strong><br />

uit de midd<strong>en</strong>periode, zoals Dumbarton Oaks<br />

<strong>en</strong> Danses concertantes. Voor de stukk<strong>en</strong> van<br />

Stravinsky die vanavond op het programma<br />

staan is maar één instrum<strong>en</strong>t nodig. Het laatste<br />

van het door de componist zelf voor quatremains<br />

bewerkte Trois pièces voor strijkkwartet<br />

bevat <strong>en</strong>kele van de diepzinnigste mat<strong>en</strong> uit<br />

zijn gehele oeuvre.<br />

Johann Sebastian Bach /<br />

Igor Stravinsky / Louis Andriess<strong>en</strong><br />

Prelude in b<br />

Ooit werd Louis gepolst of hij e<strong>en</strong> suite naar<br />

Stravinsky’s The Rake’s Progress wilde<br />

mak<strong>en</strong>. Hij deinsde ervoor terug.<br />

Wel waagde hij zich aan bewerking<strong>en</strong><br />

van Stravinsky’s Tango <strong>en</strong> Scherzo à la<br />

russe <strong>en</strong> werd in zijn nalat<strong>en</strong>schap e<strong>en</strong><br />

pianozetting van het eerste deel van de<br />

Symfonie in C aangetroff<strong>en</strong>. E<strong>en</strong>maal heeft<br />

hij zich aan e<strong>en</strong> voltooiing gewaagd. Twee<br />

jaar voor zijn dood begon Stravinsky aan<br />

e<strong>en</strong> strijkkwartetbewerking van del<strong>en</strong> uit<br />

Bachs Wohltemperiertes Klavier. Aan de<br />

driestemmige Prelude in b uit het eerste<br />

deel daarvan voegde hij als vierde stem e<strong>en</strong><br />

altvioolpartij toe, maar het werk stagneerde in<br />

maat 6. Louis voltooide het – in de geest van<br />

Bach <strong>en</strong> Stravinsky, dat wil zegg<strong>en</strong>, met de<br />

goede goede <strong>en</strong> soms de goede foute not<strong>en</strong>.<br />

Leg de muziek onder de loep <strong>en</strong> huiver bij<br />

de parallelle kwart<strong>en</strong> <strong>en</strong> secundes in maat 33<br />

<strong>en</strong> de exc<strong>en</strong>trieke chromatiek van de voorvoorlaatste<br />

maat.<br />

Louis Andriess<strong>en</strong><br />

Tuin van Eros<br />

Louis baseerde zijn vier jaar eerder<br />

gecomponeerde strijkkwartet Tuin van Eros<br />

5


Toelichting<br />

naar eig<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>teel<br />

verkeerde opvatting van het g<strong>en</strong>re. Het<br />

stuk is namelijk gedacht als e<strong>en</strong> compositie<br />

voor soloviool, begeleid door drie<br />

strijkinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

De primarius geeft zich over aan ijle<br />

mijmering<strong>en</strong>, in de kalme zekerheid dat de<br />

collega-strijkers haar e<strong>en</strong>sgezind in de lucht<br />

zull<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> met hun almaar herhaalde,<br />

onvermoeibaar opver<strong>en</strong>de ritm<strong>en</strong>. Alle<strong>en</strong><br />

het geagiteerde midd<strong>en</strong>gedeelte duikt de<br />

diepte in, maar niet voor lang; via e<strong>en</strong> citaat<br />

uit de Lyrische Suite van Alban Berg keert<br />

de muziek terug naar e<strong>en</strong> variant van de<br />

op<strong>en</strong>ingsklank<strong>en</strong>. ‘To the memory of my<br />

brother Jurriaan’ vermeldt de partituur, <strong>en</strong><br />

deze opdracht zou de sleutel kunn<strong>en</strong> zijn<br />

voor het dies irae-motief dat de opmaat tot<br />

het agitato vormt. Of moet de verklaring<br />

gezocht word<strong>en</strong> in het gedicht van Jan<br />

Engelman, Tuin van Eros (1934)? Het kwartet<br />

ontle<strong>en</strong>t hieraan niet alle<strong>en</strong> zijn titel, maar<br />

ook – <strong>en</strong>igszins vrij – zijn stemmingsverloop<br />

<strong>en</strong> – str<strong>en</strong>g – zijn ontplooiing in de tijd: de<br />

muziek bevat ev<strong>en</strong>veel tell<strong>en</strong> als het gedicht<br />

lettergrep<strong>en</strong>.<br />

Operaatjes noemde hij ze <strong>en</strong> ze war<strong>en</strong><br />

uitdrukkelijk bedoeld voor zing<strong>en</strong>de acteurs.<br />

Geïnspireerd door deze aanpak componeerde<br />

ik in 1983 Verhuisbericht, muziektheater voor<br />

één actrice (Marlies Heuer), <strong>en</strong>kele figurant<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>taal <strong>en</strong>semble, naar e<strong>en</strong> idee van<br />

regisseur Vonne van der Meer <strong>en</strong> schrijver<br />

Nicolaas Matsier. We noemd<strong>en</strong> het un’ opera<br />

in poche parole, e<strong>en</strong> opera in weinig woord<strong>en</strong>.<br />

Daar was niets te veel of te weinig mee<br />

gezegd: de partituur bestond voornamelijk<br />

uit instrum<strong>en</strong>tale nummers. Twee van de vijf<br />

del<strong>en</strong> van de suite die ik er zev<strong>en</strong>ti<strong>en</strong> jaar later<br />

uit sam<strong>en</strong>stelde, gaan voor e<strong>en</strong> deel terug<br />

op vocale nummers <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> de gedaante<br />

van ‘Lieder ohne Worte’ aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>eer<br />

Li ontle<strong>en</strong>t zijn titel – <strong>en</strong> zijn schaamteloze<br />

exotisme – aan e<strong>en</strong> scène met e<strong>en</strong> Chinees die<br />

uitsluit<strong>en</strong>d zijn moedertaal spreekt <strong>en</strong> op het<br />

verkeerde adres heeft aangebeld.<br />

<strong>Elmer</strong> <strong>Schönberger</strong><br />

<strong>Elmer</strong> <strong>Schönberger</strong><br />

Verhuisbericht<br />

De muziektheatervoorstelling<strong>en</strong> die Louis<br />

eind jar<strong>en</strong> zev<strong>en</strong>tig voor Toneelgroep Baal<br />

componeerde – Mattheus Passie (1976),<br />

Orpheus (1977) <strong>en</strong> George Sand (1980) –<br />

maakt<strong>en</strong> diepe indruk op mij.<br />

6


fotograaf onbek<strong>en</strong>d, uit archief Monica Germino<br />

7


Biografieën<br />

Componist<strong>en</strong><br />

de door hem verwaarloosde<br />

katholieke kerk <strong>en</strong> begon<br />

hij ook religieuze werk<strong>en</strong> te<br />

schrijv<strong>en</strong>.<br />

Matthijs Vermeul<strong>en</strong>prijs,<br />

in 2011 de Grawemeyer<br />

Award <strong>en</strong> in 2016 werd<br />

hem de Kravis Prize for<br />

New Music toegek<strong>en</strong>d<br />

met e<strong>en</strong> bijbehor<strong>en</strong>de<br />

compositieopdracht.<br />

Herfst 2018 ging zijn<br />

orkestwerk Agamemnon in<br />

première. In 2019 ontving<br />

hij e<strong>en</strong> eredoctoraat van de<br />

Universiteit van Amsterdam.<br />

Francis Poul<strong>en</strong>c (1899 - 1963)<br />

was de zoon van de directeur<br />

van e<strong>en</strong> farmaceutische<br />

fabriek <strong>en</strong> had zijn lev<strong>en</strong><br />

lang ge<strong>en</strong> geldzorg<strong>en</strong>. Op<br />

zijn zev<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de nam hij<br />

privé pianoles bij Ricardo<br />

Viñes <strong>en</strong> later compositieles<br />

bij Charles Koechlin. In<br />

diezelfde tijd maakte hij deel<br />

uit van de Groupe des Six,<br />

e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>groep die zich<br />

afzette teg<strong>en</strong> grote nam<strong>en</strong><br />

als Wagner <strong>en</strong> Debussy. Zij<br />

liet<strong>en</strong> zich inspirer<strong>en</strong> door<br />

Satie <strong>en</strong> Stravinsky, <strong>en</strong> door<br />

populaire muziekg<strong>en</strong>res<br />

zoals de jazz, de muziek<br />

uit de music hall <strong>en</strong> het<br />

circus. Na de plotselinge<br />

dood van zijn vri<strong>en</strong>d <strong>en</strong><br />

liefdespartner zocht hij in<br />

de jar<strong>en</strong> dertig zijn heil bij<br />

8<br />

foto: Marco Borggreve<br />

Louis Andriess<strong>en</strong><br />

(1939 - 2021) geldt als de<br />

invloedrijkste Nederlandse<br />

componist van zijn<br />

g<strong>en</strong>eratie. Hij studeerde<br />

compositie bij zijn vader,<br />

H<strong>en</strong>drik Andriess<strong>en</strong>, bij<br />

Kees van Baar<strong>en</strong> aan het<br />

Koninklijk Conservatorium<br />

in D<strong>en</strong> Haag <strong>en</strong> bij Luciano<br />

Berio. In zijn composities<br />

zijn invloed<strong>en</strong> terug te<br />

hor<strong>en</strong> van minimal musiccomponist<strong>en</strong><br />

als Terry Riley<br />

<strong>en</strong> Steve Reich. Zelf noemt<br />

hij vooral Igor Stravinsky <strong>en</strong><br />

Maurice Ravel als inspiratie,<br />

maar ook The Birth of the<br />

Cool van Miles Davis. In<br />

1977 won Andriess<strong>en</strong> de<br />

foto: Lee Miller<br />

Igor Stravinsky (1882 - 1971)<br />

wordt beschouwd als e<strong>en</strong><br />

van de meest invloedrijke<br />

componist<strong>en</strong> van de 20e<br />

eeuw. Hij werd in Rusland<br />

opgeleid door Nicolaj Rimski-<br />

Korsakov <strong>en</strong> zijn eerste<br />

werk<strong>en</strong> klink<strong>en</strong> in de geest<br />

van zijn leermeester. Met<br />

revolutionaire partitur<strong>en</strong><br />

voor Les Ballets Russes<br />

zoals Petroesjka <strong>en</strong> Sacre du


Biografieën<br />

Printemps sloeg Stravinsky<br />

onder invloed van de<br />

Russische volksmuziek<br />

nieuwe weg<strong>en</strong> in. Na de<br />

jar<strong>en</strong> twintig werd zijn werk<br />

soberder met onder andere<br />

de opera Oedipus Rex <strong>en</strong> de<br />

Symphonie des Psaumes <strong>en</strong><br />

na de jar<strong>en</strong> vijftig hield hij<br />

zich onder andere met de<br />

Requiem Canticles bezig met<br />

twaalftoonstechniek<strong>en</strong>. De<br />

Russische volksmuziek <strong>en</strong><br />

de ritmische <strong>en</strong>ergie blev<strong>en</strong><br />

constante factor<strong>en</strong> in zijn<br />

werk.<br />

Johann Sebastian<br />

Bach (1685 – 1750) was<br />

afkomstig uit e<strong>en</strong> oud<br />

muzikant<strong>en</strong>geslacht van<br />

organist<strong>en</strong>, cantors <strong>en</strong><br />

stadsmuzikant<strong>en</strong>. Als jong<strong>en</strong><br />

leerde hij viool <strong>en</strong> orgel spel<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> zong hij in het kerkkoor<br />

van zijn geboorteplaats<br />

Eis<strong>en</strong>ach. Van zijn oudste<br />

broer leerde hij klavierspel<strong>en</strong>.<br />

Op zijn zev<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de begon<br />

zijn lev<strong>en</strong> als professional<br />

waarbij de aanstelling<strong>en</strong><br />

elkaar in vrij snel tempo<br />

opvolgd<strong>en</strong>: Weimar, Arnstadt,<br />

Mühlhaus<strong>en</strong>, Köth<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

t<strong>en</strong>slotte Leipzig. In Köth<strong>en</strong><br />

lag de nadruk lag op de<br />

wereldlijke muziek, in Leipzig<br />

was hij als cantor van de<br />

Thomaskirche gefocust op<br />

de kerkmuziek volg<strong>en</strong>s de<br />

Lutherse liturgie. Bach wordt<br />

algeme<strong>en</strong> beschouwd als e<strong>en</strong><br />

van de grootste componist<strong>en</strong><br />

aller tijd<strong>en</strong>. Opvall<strong>en</strong>d is zijn<br />

meesterlijke beheersing van<br />

harmonie <strong>en</strong> contrapunt.<br />

‘Schrijver, componist,<br />

musicoloog’ is de kortste<br />

sam<strong>en</strong>vatting die <strong>Elmer</strong><br />

<strong>Schönberger</strong> (1950) van<br />

zichzelf pleegt te gev<strong>en</strong>.<br />

Als musicologiestud<strong>en</strong>t<br />

publiceerde hij zijn eerste<br />

rec<strong>en</strong>sies in het Utrechts<br />

<strong>Nieuw</strong>sblad, op aanbeveling<br />

van zijn theoriedoc<strong>en</strong>t<br />

Herman Strategier schreef<br />

hij voor het Internationaal<br />

Koorfestival zijn eerste<br />

‘officiële’ compositie <strong>en</strong> hij<br />

zou zich in de loop der jar<strong>en</strong><br />

ontpopp<strong>en</strong> als criticus onder<br />

musicolog<strong>en</strong>, musicoloog<br />

onder componist<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

componist onder schrijvers.<br />

Hij schreef dec<strong>en</strong>nialang<br />

voor Vrij Nederland over<br />

muziek <strong>en</strong> publiceerde<br />

onder meer De kunst<br />

van het kruitverschiet<strong>en</strong>,<br />

Het gebrok<strong>en</strong> oor <strong>en</strong><br />

Inspiratie wantrouw ik t<strong>en</strong><br />

zeerste – Otto Ketting, e<strong>en</strong><br />

componist<strong>en</strong>lev<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong><br />

met Louis Andriess<strong>en</strong><br />

schreef hij Het apollinisch<br />

uurwerk, e<strong>en</strong> zowel in het<br />

Engels, Russisch als Italiaans<br />

vertaald standaardwerk<br />

over Igor Stravinsky. Tot zijn<br />

belangrijkste composities<br />

van het laatste dec<strong>en</strong>nium<br />

behor<strong>en</strong> de dramatische<br />

cantate La fuga del<br />

tempo, het op Giacometti<br />

geïnspireerde Achtti<strong>en</strong><br />

dag<strong>en</strong> <strong>en</strong> de vocaalinstrum<strong>en</strong>tale<br />

cyclus Gezi<strong>en</strong><br />

Hercules Segers.<br />

9


Biografieën<br />

Uitvoer<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />

<strong>Nieuw</strong> <strong>Amsterdams</strong><br />

<strong>Peil</strong><br />

<strong>Nieuw</strong> <strong>Amsterdams</strong><br />

<strong>Peil</strong> (NAP), opgericht<br />

door Hele<strong>en</strong> Hulst <strong>en</strong><br />

Gerard Bouwhuis, is e<strong>en</strong><br />

onverschrokk<strong>en</strong> band die<br />

voor ge<strong>en</strong> g<strong>en</strong>re of stijl<br />

terugdeinst.<br />

Hun focus ligt hierbij<br />

op de muziek van<br />

nu. Onderscheid<strong>en</strong>d<br />

zijn de vele nieuwe<br />

muziektheaterproducties<br />

die voor NAP werd<strong>en</strong><br />

geschrev<strong>en</strong> waarin de<br />

ideeën van de componist<br />

altijd c<strong>en</strong>traal staan <strong>en</strong><br />

waarin sam<strong>en</strong>werking<br />

wordt gezocht met andere<br />

kunstdisciplines (dans, film,<br />

toneel, beeld<strong>en</strong>de kunst).<br />

In hun eig<strong>en</strong> serie NAPzak<br />

in het Muziekgebouw lev<strong>en</strong><br />

de musici zich uit in puur<br />

instrum<strong>en</strong>tale programma’s.<br />

Bijzondere livestreams<br />

van <strong>en</strong>kele concert<strong>en</strong> zijn<br />

onder de noemer DETOUR<br />

te bekijk<strong>en</strong> op www.<br />

nieuwamsterdamspeil.com.<br />

10


Biografieën<br />

foto: Maart<strong>en</strong> van der Kamp<br />

11


Verwacht<br />

Canto <strong>en</strong> Karmit<br />

Noord Nederlands Orkest<br />

+ Pieter van Lo<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

Donderdag<br />

avondserie<br />

Do 11 apr <strong>2024</strong><br />

Grote Zaal<br />

20.15 uur<br />

De Nederlands-Israëlische Karmit Fadael maakte afgelop<strong>en</strong><br />

jar<strong>en</strong> indruk met haar voldrag<strong>en</strong>, oorspronkelijke muziek.<br />

Nu heeft ze e<strong>en</strong> nieuw vioolconcert geschrev<strong>en</strong> voor<br />

de avontuurlijke violist Pieter van Lo<strong>en</strong><strong>en</strong> én het Noord<br />

Nederlands Orkest – e<strong>en</strong> beetje e<strong>en</strong> thuiswedstrijd voor<br />

Fadael, die opgroeide in Friesland. Het orkest combineert<br />

Fadaels werk met muziek van de promin<strong>en</strong>te Zweedse<br />

componist Anders Hillborg <strong>en</strong> de inmiddels leg<strong>en</strong>darische<br />

Canto Ostinato van Simeon t<strong>en</strong> Holt: het belooft e<strong>en</strong><br />

meeslep<strong>en</strong>d concert te word<strong>en</strong>.<br />

Karmit Fadael omschrijft zichzelf als ‘emotioneel,<br />

koppig, rationeel maar ook kalm’, <strong>en</strong> zegt erbij dat je<br />

die eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> terug kunt hor<strong>en</strong> in haar muziek.<br />

In haar orkestwerk<strong>en</strong> valt ook telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> etherische<br />

klankschoonheid op. T<strong>en</strong> Holt componeerde zijn Canto<br />

Ostinato in de jar<strong>en</strong> 70, nadat hij avant-gardistische<br />

componeertechniek<strong>en</strong> had afgezwor<strong>en</strong>. Sinds de première in<br />

1979 veroverde het werk talloze hart<strong>en</strong>, <strong>en</strong> nog altijd maakt<br />

het ongewoon emotionele reacties los.<br />

Karmit Fadael<br />

Programma: Anders Hillborg Mantra – Elegy / Karmit<br />

Fadael Mimesis (wereldpremière) / Simeon t<strong>en</strong> Holt Canto<br />

Ostinato (bew. Anthony Fiumara)<br />

12


Verwacht<br />

Serie NAPzak<br />

Zo 19 mei <strong>2024</strong><br />

Kleine Zaal<br />

16.00 uur<br />

Endless journey<br />

<strong>Nieuw</strong> <strong>Amsterdams</strong> <strong>Peil</strong><br />

De jonge Cypriotische zangeres Kristia Michael is te gast<br />

in deze NAPzak. Zij is e<strong>en</strong> bezielde performer die zowel<br />

thuis is in middeleeuwse <strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daagse muziek als<br />

volksmuziek. In dit programma kom<strong>en</strong> al deze wereld<strong>en</strong> bij<br />

elkaar. Zo schreef Yannis Kyriakides voor Kristia e<strong>en</strong> stuk<br />

met sterke invloed<strong>en</strong> uit de Byzantijnse muziek.<br />

Silvia Borzelli nam als uitgangspunt voor haar stuk e<strong>en</strong> lied<br />

gezong<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> vrouw uit Kamero<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> blues door<br />

e<strong>en</strong> Afro-Amerikaanse vrouw. Net als Beat Furrer gebruikte<br />

zij als begeleiding ‘slechts’ de contrabas. Hoog gestamel <strong>en</strong><br />

gestoot van de sopraan klinkt naast het lage gegrom van de<br />

contrabas van Dario Calderone. Ivan Fedele’s Arcipelago is<br />

e<strong>en</strong> virtuoos spel door alle registers van het <strong>en</strong>semble.<br />

Programma: Silvia Borzelli Hard Workin’ Woman / Ivan<br />

Fedele Arcipelago Mõbius / Aspasia Nasopoulou Flying<br />

Beat Furrer Iotófagos I / Yannis Kyriakides now we s<strong>en</strong>d you<br />

this message<br />

Kristia Michael<br />

foto: Vicioproductions<br />

13


Verwacht<br />

April<br />

vr 5 apr / 20.15 uur<br />

Cantates van Alessandro<br />

Scarlatti<br />

Lucile Richardot + Philippe<br />

Grisvard + college Jan Van<br />

d<strong>en</strong> Bossche<br />

za 6 apr / 09.30, 11.00 +<br />

12.30 uur / Atrium<br />

WeeRKLaNK (0-24 maand<strong>en</strong>)<br />

Dadodans<br />

Kijk Muziek<br />

zo 7 apr<br />

13.30 uur<br />

Tempo (7+)<br />

Oorkaan Ensemble<br />

13.30 + 15.30 uur / Atrium<br />

WeeRKLaNK (2+)<br />

Dadodans<br />

do 11 apr / 12.30 uur<br />

Guy Maori<br />

Lunchconcert i.s.m. Nationaal<br />

Muziekinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Fonds<br />

do 11 apr / 20.15 uur<br />

Canto <strong>en</strong> Karmit<br />

Noord Nederlands Orkest +<br />

Pieter van Lo<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

vr 12 apr / 20.15 uur<br />

Aleppo<br />

Cappella Amsterdam<br />

za 13 apr / 20.15 uur<br />

Kapralova, Martinů <strong>en</strong><br />

Debussy<br />

Pavel Haas Quartet<br />

zo 14 apr / 11.00 uur /<br />

Kleine Zaal<br />

Die Kunst der Fuge<br />

Laur<strong>en</strong>s de Man<br />

zo 14 apr / 15.00 uur<br />

Sheherazade<br />

CvA Symfonieorkest<br />

wo 17 apr / 20.30 uur<br />

Julian Lage Trio<br />

wo 17 apr / 20.30 uur /<br />

Bimhuis<br />

Chez Bricktop<br />

Claron McFadd<strong>en</strong>,<br />

Muziektheater Transparant +<br />

Fanny & Alexander<br />

do 18 apr / 20.15 uur<br />

City Life<br />

Asko|Schönberg<br />

vr 19 apr / 20.15 uur<br />

Meesterlijke pianotrio’s<br />

Liza Ferschtman, Ivan<br />

Karizna + Enrico Pace<br />

SoundLAB Workshop<br />

Maak je eig<strong>en</strong> muziek met de<br />

wonderlijkste instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Voor kinder<strong>en</strong> (7+) met<br />

volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> in de Atriumzaal<br />

om 13.00 uur op verschill<strong>en</strong>de<br />

zondag<strong>en</strong>. Kaartjes via<br />

muziekgebouw.nl/soundlab<br />

WannaSwing<br />

Op de kade voor het<br />

Muziekgebouw staat de<br />

interactieve muziekinstallatie<br />

WannaSwing van theatermaakster<br />

Caecilia Thuniss<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> sc<strong>en</strong>ograaf Jan Boit<strong>en</strong>. Acht<br />

schommels stur<strong>en</strong> composities<br />

aan van hed<strong>en</strong>daagse<br />

componist<strong>en</strong> als Joey Rouk<strong>en</strong>s,<br />

Mayke Nas <strong>en</strong> Rob Zuidam.<br />

Zie voor meer informatie<br />

muziekgebouw.nl/wannaswing<br />

Huil van de Wolff<br />

Elke 22e van de maand<br />

klinkt om 20.00 uur het<br />

geluidsmonum<strong>en</strong>t Huil van<br />

de Wolff van Martijn Padding<br />

ter herinnering aan oprichter<br />

van het Muziekgebouw<br />

Jan Wolff (1941 - 2012).<br />

muziekgebouw. nl/<br />

huilvandewolff<br />

Geheimtips<br />

Bijzondere concert<strong>en</strong><br />

die je niet mag miss<strong>en</strong>.<br />

muziekgebouw.nl/geheimtips<br />

14


Foto: Erik van Gurp<br />

Op de hoogte blijv<strong>en</strong>?<br />

Mis ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel concert <strong>en</strong> schrijf je<br />

in voor onze nieuwsbrief! Scan de<br />

QR-code of ga naar muziekgebouw.<br />

nl/nieuwsbrief. Of volg ons via<br />

Facebook, LinkedIn of Instagram.<br />

4’33 grand café<br />

Kom voor of na het concert et<strong>en</strong><br />

in 4’33 grand café. Reserver<strong>en</strong>:<br />

020 788 2090 of 433grandcafe.nl.<br />

Rondom het concert<br />

- Na aanvang van het concert heb je<br />

ge<strong>en</strong> toegang meer tot de zaal.<br />

- Zet je mobiele telefoon uit voor<br />

aanvang van het concert.<br />

- Het mak<strong>en</strong> van beeld- of<br />

geluidsopnam<strong>en</strong> in de zaal alle<strong>en</strong><br />

met schriftelijke toestemming.<br />

- Algem<strong>en</strong>e Bezoekersvoorwaard<strong>en</strong><br />

zijn na te lez<strong>en</strong> op muziekgebouw.nl<br />

Bij de prijs inbegrep<strong>en</strong><br />

Reserveringskost<strong>en</strong> zijn bij de<br />

kaartprijs inbegrep<strong>en</strong>.<br />

Ook e<strong>en</strong> drankje, t<strong>en</strong>zij anders<br />

vermeld op je concertkaartje.<br />

Word Vri<strong>en</strong>d<br />

Inkomst<strong>en</strong> uit kaartverkoop dekk<strong>en</strong><br />

t<strong>en</strong> dele onze kost<strong>en</strong>.<br />

Word vri<strong>en</strong>d: met jouw steun<br />

kunn<strong>en</strong> we concert<strong>en</strong> op het<br />

hoogste niveau blijv<strong>en</strong> organiser<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie:<br />

muziekgebouw.nl/wordvri<strong>en</strong>d<br />

Dank!<br />

Wij kunn<strong>en</strong> niet zonder de steun van<br />

onze vaste subsidiënt<strong>en</strong> <strong>en</strong> Vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />

van het Muziekgebouw. Wij zijn h<strong>en</strong><br />

daarvoor zeer erk<strong>en</strong>telijk.<br />

Druk binn<strong>en</strong>werk<br />

druk & printservice<br />

15

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!