Uitdaging 446 / Mei 2024

HET EVANGELIE OMARMEN ÉN DOORGEVEN • NR 446 • MEI 2024
Uitdaging
Laten we
bidden

advertenties
Gaan voor de Grote Opdracht
Vacatures in de zending
vind je op onmission.nl
Oekraïense
gezinnen hebben
dringend hulp
nodig!
Duizenden gezinnen zijn
verscheurd door de oorlog.
Laat de Oekraïense moeders
er niet alleen voor staan!
JA, IK
HELP
MEE!
zendingovergrenzen.nl
Scan mij!
zog.nl/2405oek

Fijn dat je er bent!
‘En Jezus sprak een gelijkenis tot hen
met het oog daarop dat men altijd moet
bidden en niet de moed verliezen’
(Lukas 18:1)
Deze editie van Uitdaging staat bol
van gebed. Dorothea zet de toon met
haar gebed voor lokale scholieren. Ook
zien we hoe de Herrnhutters in 1728
begonnen om de klok rond te bidden
en daar ruim 100 jaar mee doorgingen.
Hoe kwamen zij daartoe? En hoe is het
nu - bijna 300 jaar later - in hun stadje?
Verder kijken we in dit nummer
naar Paulus, de gebedsman Paulus.
Jesse van Nes onderzoekt die wat
onbekende rol van de apostel en
spiegelt zich eraan. Een groep 60-
plussers laat zich er trouwens ook
door inspireren. Zij zijn begonnen
met het Paulusgebed: ze willen
trouw bidden voor jonge gelovigen.
Muziekmakers dagen we uit om
een zingbare versie van het gebed uit
Kolossenzen 1 te maken. En je leest een
deel uit een boek over Rees Howells.
Best pittige kost hoor, maar dit boek
is écht een aanrader voor bidders.
Laten we bidden!
uitgever /
samensteller
In dit
magazine...
Dorothea zet de toon
Dorothea Clapp bad voor
de scholieren in haar stad
dat God door hen de
wereld zou aanraken...
Pagina 6 en 7
Maak jij een lied
van dit gebed?
We zou het mooi zijn om het
gebed uit Kolossenzen 1:9-11
mee te kunnen zingen.
Pagina 70 t/m 72
‘De bedoeling
van gebed is
antwoord krijgen’
Een boek over het wonderlijke
leven van Rees
Howells, een man van
gebed. De tekst is her en
der wat gedateerd, maar de
inhoud is zeer verrassend,
aangrijpend en uitdagend.
Lees mee:
Pagina 52 t/m 58
En dit...
Kort nieuws 9 t/m 14
Bidden als Paulus
36 t/m 40
Vacatures 60 t/m 62
Ideeën voor de collecte
64 t/m 67
Agenda 68 en 69
Herrnhut, toen en nu
1727. In een Duits stadje begint een groep
gelovigen de klok rond te bidden. En ze
houden er 100 jaar lang niet meer mee op.
Pagina 20 t/m 35
Het Paulusgebed
Een nieuw initiatief van 60-plussers die
trouw willen bidden voor jonge gelovigen.
11x gebed
Pagina 16 t/m 18
Elf bijzondere
gebedsverhalen.
Én de vraag: heb jij
ook een bijzonder
getuigenis over de
kracht van gebed?
We horen het graag.
Pagina 42 t/m 49

DOROTHEA... • 6
...ZET DE TOON • 7
Foto: Operatie Mobilisatie
Laten we
bidden
Om de toon van
dit blad te zetten
kijken we naar
het voorbeeld van
Dorothea Clapp.
In 1950 begon een huisvrouw, Dorothea Clapp,
trouw te bidden voor de leerlingen van haar
plaatselijke middelbare school in Wyckoff, New
Jersey (VS). Ze vroeg God om de wereld aan te
raken door het leven van deze jonge mensen.
Eén van die jonge leerlingen was George
Verwer. Op zijn 16e kwam hij tot bekering,
vertelde zijn getuigenis en deelde exemplaren
van het Johannesevangelie uit op
school. Als gevolg kwamen dat jaar
ongeveer 200 studenten tot geloof.
Later werd George de oprichter
van Operatie Mobilisatie (OM), een
organisatie die sindsdien duizenden
mensen heeft uitgezonden en
honderd duizenden heeft bereikt
met het Evangelie. Vandaag is OM
wereldwijd actief in meer dan 147
landen en varen twee OM-schepen
de wereld over.
Het begon allemaal met het
gebed van Dorothea...
uitdaging.nl/clapp

advertenties
KORT NIEUWS • 9
TENTOONSTELLING IN NIJKERK
Ik ben ex-gedetineerd
Ik ben taxichauffeur
Wat hoor jij?
KORT
NIEUWS
Cursus Kom bij het gezin
Onlangs kwam de Nederlandse vertaling
van de Interserve-cursus ‘Joining the
family’ uit: Kom bij het gezin. Deze cursus
helpt kerken om een gastvrije plek te zijn
voor nieuwe gelovigen met een moslimachtergrond.
Leuk en leerzaam
voor alle leeftijden!
Bekijk alle info op
israelonderdeloep.nl
VERSTERK VERVOLGDE
CHRISTENEN MET EEN BIJBEL
Wereldwijd hebben miljoenen vervolgde christenen
nog altijd geen eigen Bijbel. Terwijl de Bijbel het geloof
van christenen versterkt om stand te kunnen houden
in vervolging. De Bijbel geeft hoop voor de toekomst
en laat de liefde van God voor ieder mens zien.
WIE GEEF JIJ EEN
BIJBEL VANDAAG?
Voor elke 10 euro kan Open Doors een
vervolgde christen een Bijbel geven.
Of ga naar: opendoors.nl/bijbel
Je kunt ook een gift overmaken naar NL08 INGB 0000 007733 gebruik
betalingskenmerk 5711240144117171
Ontmoeting werkt met
mensen zoals Terio aan
hersteld leven.
ONTDEK HET ZELF en
luister het verhaal van Terio
ontmoeting.nl/horen
Aantal locaties EC-Bijbelcursus
blijft groeien
Het Evangelisch College breidt komend
studiejaar het aantal locaties van de
EC-Bijbelcursus verder uit. De organisatie
laat weten in te zetten op het starten van
vijf nieuwe cursuslocaties (o.a. in Ermelo,
Utrecht en Roosendaal), waardoor
de cursus met ingang van september
aangeboden wordt op 55 plaatsen in
Nederland. Hierbij wordt zoveel mogelijk
samengewerkt met lokale kerken.
• uitdaging.nl/kort
Adriënne, coördinator van Team Nederland
(onderdeel van Interserve dat zich
richt op migranten en vluchtelingen in
Nederland) vertelt: “De stap om christen
te worden heeft voor ex-moslims en hun
omgeving vaak veel consequenties. De
familiefunctie van de kerk is hierin extra
belangrijk. Elk gemeentelid kan de
cursus volgen. We gaan ervan uit dat de
deelnemers nieuwe mensen in hun midden
willen verwelkomen, maar nog
wat handvatten kunnen gebruiken om
dit op de juiste manier aan te pakken.”
• uitdaging.nl/kort
Machines en minitractors voor Oekraïners
Ondanks de oorlog heeft Zending over Grenzen de zelfredzaamheidsprojecten
voor 25 gezinnen in Oekraïne weer kunnen oppakken. In het relatief
veilige West-Oekraïne hebben deze gezinnen onder meer machines of
minitractors gekregen om land te bewerken, waardoor het
werk wat makkelijker wordt. Programmamanager
Volodymyr vertelt: “Het is geweldig om gezinnen
die naar zelfredzaamheid streven, te kunnen helpen
in zulke moeilijke tijden. Bovendien is de
Oekraïense economie er ook mee geholpen.”
• uitdaging.nl/kort

KORT NIEUWS • 10
KORT NIEUWS • 11
Gepensioneerde advocate
Julia vraagt hulp bij het
opzetten van een kerk in
Toscane
In Toscane (Italië) ontmoette CAMAwerkers
Hans en Leida Borghuis een
gepensioneerd advocate. Julia noemen
we haar. Een energieke dame die 13
jaar geleden tot geloof is gekomen. Ze is
een echte evangelist en loopt over van
enthousiasme om het Evangelie te delen.
Ze vertelt over de Heer en bidt voor haar
stadgenoten. Er vinden genezingen plaats
en mensen komen tot geloof. Er ontstaat
nu behoefte aan meer onderwijs en aan
frequente samenkomsten. In de Toscaanse
stad is echter geen kerk aanwezig.
Julia weet niet hoe ze een kerk moet
beginnen en ze vraagt om hulp. CAMA
Zending zoekt daarom een kerkplanter
die Julia en haar broeders en zusters kan
helpen om een kerk op te zetten die de
gelovigen verder toerust en het Evangelie
verder verspreidt in de regio.
• uitdaging.nl/kort
Jorn Rietveld uitgezonden
naar Papoea-Nieuw-Guinea
De gedreven Jorn Rietveld (28) is in april
uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea.
Hij gaat daar, vanuit Wycliffe Bijbelvertalers,
als programmeur aan de slag.
Jorn: “God vraagt mij dit te doen, en wat
daaruit voortkomt is Zijn vrucht, ik heb
er geen eer aan. Ik hoop dat ik kennis kan
delen, zodat er ook zonder mij verder
gebouwd kan worden, maar dat ik ook
veel leer. Dat mijn uitzending een soort
uitwisseling is.”
• uitdaging.nl/kort
Mijlpaal voor Stichting
OostEuropa Zending
OostEuropa Zending viert op zaterdag
8 juni haar 50-jarig jubileum tijdens de
jaarlijkse Zendingsdag. Daarbij is speciale
aandacht voor de 50 jaar onafgebroken
inzet van (mede)oprichters Matthias &
Gerrie van der Weide.
Aanmeldingen en meer informatie:
info@oosteuropazending.com
People International
lanceert ‘Pray for Persia’
Bij deze editie van Uitdaging heeft u een
gebedskaartje ontvangen. Voor een specifiek
volk in Iran. Waarom? People International
maakt sinds 1979 het Evangelie bekend aan
de volken van Centraal-Azië en rekent Iran
ook tot haar regio. Hoewel de kerk daar snel
groeit, zijn er nog zoveel etnische groepen die
het Evangelie van Jezus Christus niet hebben
gehoord. De veldleider van Iran vertelt:
“Het kaartje dat u gekregen heeft, is onderdeel
van een set van 85 gebedskaartjes. Iran telt
evenzoveel inheemse volken. Twee van deze
volken zijn christelijk: de Armeniërs en Assyriërs.
Het aantal christenen onder de andere
etnische groepen is relatief klein. Zo klein dat
hulp van buitenaf nodig is om de rest van hun
volk het Evangelie bekend te maken. People
International vraagt hiervoor uw gebed.
Bidt u mee?” Bestel een hele set voor €15,-
exclusief verzendkosten en steun dit initiatief.
• uitdaging.nl/kort
Geloofs-app voor
Iraniërs en Afghanen
in Nederland: ‘SUNDAY’
TWR werkt aan een app in het
Perzisch (Farsi en Dari), waarin
veel bestaande christelijke materialen,
vooral in audio, te vinden zijn.
De content is niet alleen van TWR
zelf, maar van een breed scala aan
missionaire organisaties.
De SUNDAY-app is speciaal bedoeld
voor Perzisch-talige mensen
in Nederland (en Europa). Nu ze
hier zijn kunnen ze zich zonder
angst verdiepen in het christelijk
geloof. Maar tegelijkertijd zijn er
nieuwe hindernissen op het vlak
van taal en cultuur. Deze app kan
hen daarbij helpen.
Heb je contact met mensen die
Farsi of Dari spreken en wil je
geïnformeerd worden wanneer
deze app beschikbaar is?
Mail dan naar matthea@twr.nl
Dan krijg je bericht zodra de
SUNDAY-app live is.

KORT NIEUWS • 12
KORT NIEUWS • 13
De jonge kerk van Aqaba
Pioneers ondersteunt een christelijke
broeder in de stad Aqaba in het zuiden
van Jordanië, hij schrijft:
“We hebben de afgelopen maanden twee
dopelingen gehad. En nu zijn er minstens
acht nieuwe gelovigen in de stad, prijs
de Heer! Op dit moment plannen we de
doop van drie van hen. Ik kan me alleen
maar verwonderen over hoe God juist
Ibra gebruikt om mensen aan Zijn kerk
toe te voegen. De groei hier is tastbaar.
Intussen is het hun beurt om de nieuwe
broeders en zusters te onderwijzen.
Onlangs had ik een workshop met drie
broeders over hoe ze de Schrift kunnen
bestuderen en interpreteren. Ze delen
wat ze geleerd hebben met anderen.
De kerk is een levend organisme.
Ik schrijf dit met een grote en dankbare
grijns op mijn gezicht!”
PS: Ibra is daar een van de eerste gelovigen.
Hij staat zwaar onder druk van zijn
familie om terug te keren tot de islam.
• uitdaging.nl/kort
GlobalRize zoekt:
30 kerken om mee te
doen aan nieuw project
Van scherm naar kerk, dat is de missie
van GlobalRize. De organisatie wil hier
graag Nederlandse kerken bij betrekken.
Met een nieuw project helpt GlobalRize
kerken om advertenties op social media
uit te zetten die gericht zijn op mensen in
de buurt van die kerken. De advertenties
nodigen hen uit voor een online cursus
om kennis te maken met het geloof. Een
persoonlijke mentor begeleidt de deelnemers
via internet (chat). GlobalRize
hoopt dit project in 2024 met
30 kerken te draaien.
Financieel werkt het project met een
50-50 regeling: de kerk doneert een
bedrag, waarvan GlobalRize de helft aan
lokale advertenties besteedt en de
andere helft aan advertenties die wereldwijd
worden uitgezet.
• uitdaging.nl/kort
OnMission.nl: overzicht
van zendingsvacatures
De website onmission.nl is vernieuwd.
De site biedt een overzicht van zendingsvacatures
en -organisaties.
Hoe Alpha richting
haar droom beweegt
‘In 2036 hebben één miljoen mensen in Nederland
het evangelie van Jezus Christus gehoord
via Alpha.’ Dit is de droom van Alpha Nederland.
In het onlangs verschenen online jaarverslag
lees je hoe de organisatie richting die droom
beweegt. “2023 was een geweldig mooi jaar als
we kijken naar hoeveel Alpha’s en (Pre)Marriage
Courses er zijn gegeven. We zijn dankbaar voor
de enorme groei in het aantal cursussen.”
In het jaarverslag lees je ook indrukwekkende
verhalen van oud-deelnemers en kerkleiders,
en krijg je een kijkje achter de schermen bij
Alpha Nederland.
Bidden voor broeders
en zusters in nood
Een nacht waarin op honderden plekken
christenen biddend stilstaan bij het lijden
én het geloof van hun broers en zussen in
landen als Jemen, Noord-Korea, Iran, Nepal
en China. Van vrijdag 31 mei op zaterdag
1 juni 2024 organiseert Open Doors weer
de Nacht van Gebed. Overal in Nederland,
België en andere landen komen mensen
samen om te bidden. Doe jij ook mee?
• uitdaging.nl/kort
• uitdaging.nl/kort
Zending over Grenzen
biedt gratis
toneelstuk aan
Stichting Zending over Grenzen
biedt gratis het toneelstuk ‘Grensgevallen’
aan voor groepen of (geloofs)
bijeenkomsten. De makers van de
voorstelling proberen antwoord te
geven op de vraag hoe je een verschil
kunt maken en een naaste kunt zijn
voor mensen in nood. Een spraakmakend
en grappig toneelstuk voor alle
leeftijden, gebaseerd op waargebeurde
verhalen. Tot 9 juni is het toneelstuk
te boeken (uitvoering zelf kan
later plaatsvinden).
• uitdaging.nl/kort

KORT NIEUWS • 14
advertenties
Impact
in 7 cijfers
Ethnos360 is al jaren actief in Papoea
Nieuw-Guinea. Deze infographic geeft
een indruk in cijfers van wat ze tot nu
toe in het land mochten bereiken:
Transfers & Jubilea
Sinds december 2023 heeft
CAMA-Zending een nieuwe
communicatiemedewerker,
Elaine Kuflom-Kiyedi.
Anne-Marie van den Nieuwendijk is de
nieuwe financieel administrateur bij
Pioneers Nederland.
Pim van Arnhem viert dit jaar zijn 10-jarig
jubileum als directeur van People International
Nederland.
Na 16 jaar nam directeur Bram van
Grootheest onlangs afscheid van Wycliffe
Bijbelvertalers. In zijn plaats is een
tweekoppige Raad van
Bestuur aangesteld:
Marinus Lamper en
Anke Plange.
Na tien jaar als missionair directeur
bij GlobalRize Nederland actief te zijn
geweest, is Marten Visser sinds 1 januari
2024 aangetreden als directeur van
GlobalRize International.
De familie
Buseman
komt deze
zomer terug
uit Papoea-
Nieuw-Guinea.
Bernd en Hanneke komen in Nederland
het leiderschapsteam van Ethnos360
versterken.
Directeur Arnoud Drop is 10 jaar in dienst
bij Alpha Nederland.
Toppunt
van vakantieplezier
ZOEK EN BOEK voor
zomer 2024!
ZWEMBAD (KAN) OVERDEKT
SFEERVOLLE CHALETS RUIME PLAATSEN, OOK MET PRIVÉ SANITAIR ANIMATIE
Hardenberg • Van alles te beleven voor het hele gezin

PAULUSGEBED • 16
PAULUSGEBED • 17
Het
Paulusgebed
60-plussers* die
trouw willen bidden
voor jongeren
Zoals Paulus zonder ophouden bad voor de
gelovigen aan wie hij zijn brieven schreef, zo wil
een groep 60-plussers bidden voor jongeren.
Daarom noemen ze het initiatief het Paulusgebed.
Sinds dit voorjaar komen ze elke eerste
woensdag van de maand bij elkaar in een oud
kerkje in Oldebroek. Daar bidden ze samen;
met en voor elkaar. Voor hun eigen kinderen
en kleinkinderen, maar ze vragen God ook om
andere jongeren op hun hart te leggen voor wie
ze dagelijks mogen bidden.
Welkom bij de
volgende meeting
woensdag 5 juni
Oldebroek
(Luctor)
Laten we
bidden
De bidders vroegen
jongeren of ze zo’n
Paulus in hun leven
hebben die trouw voor
hen bidt. Een meisje
antwoordde: ‘Niet dat ik
weet, maar ik zou het wel
heel graag willen’. Een
ander was geëmotioneerd
door de vraag en
zei: ‘Ik mis dat heel erg’.
Weer iemand anders
- een jongeman die
leiding geeft aan een
christelijke organisatie
- zei: ‘We hadden een
tijd een oudere zuster in
de gemeente van wie we
wisten dat ze dagelijks
voor ons bad. Een poosje
geleden is ze overleden, en op de
een of andere manier voelen we dat
haar gebed is weggevallen.’
Het begon met gebed
Johan Companjen (voormalig
directeur van Open Doors) is
een van de teamleden van het
Paulusgebed. Johan groeide op
in Oldebroek en vertelt: “Op de
Noord-Veluwe ontstond in de jaren
‘60 een interkerkelijke jeugdgroep,
Ad Fontes**. God deed
daar een bijzonder werk en velen
van de jongeren die er kwamen
werden geroepen om de zending
in te gaan of een christelijke bediening
te starten. Wat we soms
vergeten is dat dit alles begon
met gebed: een paar ouderen
waren namelijk al jaren trouw
aan het bidden voor de jeugd.
Toen waren zij de ouderen die
in gebed de weg bereidden voor
de jonge gelovigen in hun eigen
omgeving. Wij waren de jongeren
die hierdoor aangevuurd werden
en de Heer mochten dienen.
Nu zijn wij de ouderen. Laten
wij ook trouw bidden voor onze
jongeren.”
Gebed verandert alles
Joop Gankema, die lange tijd
leiding gaf aan stichting Opwekking,
is ook teamlid. ”Vroeger
was ik betrokken bij de Burning
Candles, een muziekgroep die
door het hele land reisde en bij
velen het geloof aanwakkerde.
Achteraf ontdekte ik pas dat er
altijd een paar oudere zusters
waren die op de knieën gingen
als wij op pad gingen. Gebed
verandert alles. Ook in onze
tijd wil God werken onder onze
jongeren. In Harderwijk - waar
ik woon - is op dit moment een
opwekking gaande onder de
jeugd, laten we daar als ouderen
in gebed achter gaan staan.”
Er ligt een taak voor ons klaar
Dominee Johan het Lam - nog
een teamlid - ziet ook elders
wonderlijke dingen gebeuren:
“Ik kom regelmatig op Goeree
Overflakkee, ook daar is een
opleving onder de jeugd. Ze
staan zo in vuur en vlam dat ze
regelmatig de plaatselijke toren
beklimmen om vanaf daar te bidden
voor hun eiland. Als ouderen
kunnen we soms het idee hebben
dat onze bijdrage wel zo’n beetje
klaar is. Maar wat kunnen we
juist nú een belangrijk werk doen
door trouw te bidden. Als jonge
predikant had ik vaak steun aan
de tekst uit Timotheüs 4: ‘Laat
niemand je jeugdige leeftijd verachten’.
Maar nu moeten we misschien
tegen elkaar zeggen: ‘En
laat ook niemand je verachten als
je al wat ouder bent.’ Er ligt een
taak voor ons klaar!”

PAULUSGEBED • 18
advertenties
Elke eerste woensdag van de
maand komen de bidders ‘s ochtends
bij elkaar. Een van hen zegt:
“Veel gelovige ouders en grootouders
bidden al jaren trouw voor
hun kinderen en kleinkinderen.
Soms is dat ook best taai en eenzaam.
Om dan eens in de maand
bij elkaar te komen en sámen te
bidden voor je dierbaren, dat is
enorm bemoedigend. We sporen
elkaar aan om vol te houden. En
ook om niet alleen te bidden voor
hen die nog niet geloven, maar ook
voor degenen die het al wél doen.
Paulus richtte zich juist ook op de
gelovigen. Hij wilde niet alleen dat
ze zouden geloven, maar dat ze
krachtige en vruchtbare christenen
zouden zijn.”
‘Wat wil God?’
De naam Paulusgebed is niet
gekozen om te verwijzen naar één
specifiek gebed, maar omdat de
bidders willen bidden als Paulus.
Toch zijn er twee gebeden van
Paulus die er voor de bidders een
beetje uitspringen. In 2 Timotheüs
1 vers 3 vertelt Paulus dat hij bidt
voor de jonge Timotheüs: “terwijl ik
zonder ophouden aan u denk in mijn
gebeden, nacht en dag.”
Zonder ophouden, nacht en dag.
Díe toewijding, daar willen ze bij
het Paulusgebed van leren. En het
andere gebed staat in in Kolossenzen
1 vers 9-11. Een prachtig gebed
dat je zo zou kunnen bidden voor jouw
jongere. Een gebed om wijsheid, vrucht,
kracht, volharding en blijdschap. Maar
voordat het bij die dingen aankomt, begint
het gebed met: dat jullie vervuld worden met
de kennis van Gods wil. Een van de bidders
van het Paulusgebed zegt: “Daar zit ‘m de
kneep, geloven we. Bij mensen gaat het
altijd over wat wil ik? Ook vaak over wat
willen de mensen om me heen of wat wil
deze tijd? Als onze focus echt verschuift
naar wat wil God? dan zou de Kerk wel
eens heel snel kunnen groeien in vrucht
en kracht.”
Ga samen in gebed
Bij het Paulusgebed hopen ze dat 60-plussers
ook op andere plekken in het land
bij elkaar gaan komen om voor jongeren
te bidden: “Het mooist is als we het heel
simpel houden”, stelt het team. “Als jij ook
wil opstaan in gebed voor jongeren en
je kent nog twee mensen die met je mee
willen doen, dan ben je er al. Kom samen.
Thuis of in de kerk. Bijvoorbeeld net als
wij hier doen op de eerste woensdag van
de maand. En ga samen in gebed, op een
manier die bij jullie past. Laat het ons even
weten als je begint, dan kunnen we elkaar
bemoedigen en vast ook van elkaar leren!”
• Paulusgebed.nl / info@paulusgebed.nl
* Jonger dan 60 jaar? Ook welkom!
** Ad Fontes bestaat nog altijd.
Nu verkrijgbaar bij de (christelijke) boekhandel
of via shop.bijbelgenootschap.nl
Hemels
groen
Nieuw licht op
duurzaamheid als
Bijbels thema
Corrie ten Boomhuis
Meer dan dan een een museum
Ondersteun het het werk werk
van van van het het het Corrie Corrie ten ten
Boomhuis en en en word word
donateur
Ga naar
Ga
Ga
naar
naar
www.corrietenboom.com/nl/doneren
www.corrietenboom.com/nl/doneren
www.corrietenboom.com/nl/doneren
Rondleidingen
Rondleidingen
na
na
reservering
reservering
via
via
Rondleidingen na reservering via
www.corrietenboom.com
www.corrietenboom.com
www.corrietenboom.com
Barteljorisstraat 19, 2011 RA Haarlem E-mail: info@corrietenboom.com
Barteljorisstraat 19, 2011 RA Haarlem E-mail: info@corrietenboom.com
Barteljorisstraat 19, 2011 RA Haarlem E-mail: info@corrietenboom.com

HERRNHUT • 21
Herrnhut
Toen en nu
Dag en nacht bidden. Létterlijk, elke minuut van
een etmaal in gebed zijn. En dat niet één dag of één
week of één maand. Zelfs niet een jaar, maar meer
dan honderd jaar achter elkaar. Dat klinkt haast
onmogelijk. En toch is het werkelijk gebeurd. In het
Duitse stadje Herrnhut. Start: augustus 1727. Niet
in de vorm van een eindeloze bidstond. Het werkte
meer als een gebedsketting. Er was een groep bidders
die elk een vast uur per dag toegewezen hadden
gekregen om te bidden. Zo hielden ze samen het
vuur van gebed dag en nacht brandend.
Met het thema-nummer over gebed (deze editie dus)
op komst besloten we bij Uitdaging om die kant op te
reizen en ons een paar dagen onder te dompelen in de
geschiedenis van Herrnhut. Dit kleine stadje is op de landkaart
van nu gelegen op het drielandenpunt van Duitsland,
Polen en Tsjechië en telt 1.500 inwoners.
We gaan op zoek naar antwoorden op deze vragen:
Wat gebeurde er 300 jaar geleden in en rond Herrnhut?
En wat gebeurt daar nu, anno 2024? Brandt er nog altijd
heilig vuur, vind je er nog smeulende kolen?
Laten we
bidden
Tekening uit 1830. Zicht op Herrnhut vanaf de uitkijktoren op
de Hutberg. Op de voorgrond de ‘Gottesacker’, de begraafplaats
waar vele zendelingen begraven liggen. Het uitzicht vanaf die
plek geeft vandaag de dag nog bijna precies hetzelfde beeld.
Afbeelding: Deutsche Fotothek

HERRNHUT • 22
HERRNHUT • 23
Graaf Von Zinzendorf
De jonge graaf
Een sleutelrol voor wat er zou gaan
gebeuren was weggelegd voor Lutz.
Zijn vader - een kopstuk in de Saksische
politiek - overleed toen hij nog
een baby was. Zijn moeder hertrouwde
met een legergeneraal en werd
geacht voortdurend met hem mee te
reizen. Daarom woonde Lutz van zijn
vierde tot zijn tiende jaar in Hennersdorf
bij zijn oma, de landvoogdes van
Gersdorf.
In onderstaande veelzeggende gebeurtenis
komen we ‘m tegen als hij
zes jaar oud is. In die tijd zwerven er
groepen Zweedse soldaten door het
hertogdom Saksen. Ze vallen huizen
binnen en roven alles wat kostbaar
is. Op een dag hebben de plunderaars
het op het landhuis in Hennersdorf
gemunt. Eenmaal binnen treffen
ze een kleine jongen aan, gebogen
boven de Bijbel. Vreemd genoeg is
hij totaal niet onder de indruk van de
ruwe kerels die daar plotseling staan,
hij schenkt hen geen aandacht maar
lijkt in gebed te zijn. Heel even staan
de mannen als verlamd, om direct
daarna de benen te nemen en het
huis ongemoeid te laten. “Was je niet
bang Lutz?” vraagt zijn grootmoeder
later. “Nee oma, ik voelde me juist
heel veilig, want ik las net op dat moment
dat zelfs de wind en de golven
Jezus moeten gehoorzamen.”
Niet van een vreemde
Dat onkreukbare geloof had de jongen
niet van een vreemde. Zijn oma was zelf
een diepgelovige vrouw. Ze was bevriend
met enkele leiders van de Piëtisten, een
groep binnen de Lutherse Kerk die vond
dat geloof echt een zaak van het hart
moest zijn. Ze bepleitten om in kleine
groepjes de Bijbel te bestuderen én
praktisch toe te passen in het dagelijks
leven. De jonge Lutz, beter bekend als
graaf Ludwig Nikolaus von Zinzendorf,
zag en hoorde dag in dag uit hoe zijn oma
al haar zorgen en vragen - persoonlijke
en zakelijke dingen - liefdevol besprak
met haar Heiland. En
al gauw deed hij dat
precies zo.
‘Wat doe jij voor Mij?’
Vanaf zijn tiende jaar
woonde Ludwig intern
op de Piëtistische
school in Halle. En
vanaf zijn vijftiende
studeerde hij rechten
in Wittenberg, het
idee was immers dat
hij in de voetsporen
van zijn vader zou treden
aan het Saksische
Hof in Dresden. Rond
zijn 18e reisde hij enige
tijd door Europa,
zoals verwacht werd
als je tot een belangrijke
adellijke familie
behoorde. Heel wat landen deed
hij aan, maar het was niet ver weg
van huis - in Düsseldorf - dat hij
getroffen werd door een schilderij
- met daarop de lijdende Christus -
en het bijschrift daaronder: ‘Dit
alles heb Ik voor jou gedaan. Wat doe
jij voor Mij?’ De graaf reageerde
hierop met een levensbepalend
voornemen: “Ik heb de Heer al zo
lang lief, maar ik heb eigenlijk nog
nooit iets voor Hem gedaan. Van
nu af aan zal ik alles doen wat Hij
mij vraagt.”
De schoolleider van de Piëtistische school,
professor Francke, had eens iemand te gast die
zendeling was in India. De jonge graaf - toen
een jaar of 15 - kreeg de zendeling te spreken en
was diep onder de indruk. Niet veel later richtte
hij met enkele vrienden (de latere koning van
Denemarken was een van hen) de Orde van het
Mosterdzaadje op. Plechtig beloofden ze trouw
te zijn aan Christus, vriendelijk te zijn voor alle
mensen en zich in te zetten voor de bekering van
alle volken.
Overigens, in 2005 is de Orde opnieuw in het
leven geroepen: orderofthemustardseed.com

HERRNHUT • 24
HERRNHUT • 25
Opwekking in
Kunwald
Voordat we zien hoe Zinzendorfs voornemen
en belofte aan de Heer al heel
snel concreet beproefd werd, reizen
we vanaf Herrnhut in gedachten nog
ruim 200 kilometer verder in zuidoostelijke
richting. We komen aan in het
stadje Kunwald, midden in Moravië,
in het noordoosten van het huidige
Tsjechië. De Moravische Broeders worden
er hevig onderdrukt, al generaties
lang. In het verborgen komen ze
bijeen. Hun rotsvaste geloof in het
Evangelie, hun liefde voor God en hun
inzet om de Bergrede heel praktisch
toe te passen willen ze niet loslaten.
Ook niet als dat tegenstand betekent.
Heel wat van hun voorouders hebben
regelmatig gevangen gezeten en hebben
martelingen ondergaan.
David Nitschmann
In 1724 is timmerman David Nitschmann,
een van de Broeders, bij een
geheime bijeenkomst waarin de rondreizend
spreker Christian David het
woord voert. Hij preekt over de Bergrede
en bidt vurig. De toehoorders zijn
geraakt door de boodschap. Dat geldt
ook voor David (de timmerman). Hoewel
hij al diverse keren omwille van
zijn geloof in de gevangenis heeft gezeten,
weet hij zijn leven nu ‘volledig
in handen van zijn Verlosser’. Als hij er
thuis over vertelt, is ook Davids gezin
onder de indruk. Zoon Melchior begint
bijeenkomsten te beleggen - diverse
keren in de week - waarin ze geestelijke
liederen zingen, uit de Bijbel lezen
en bidden. Ook ‘s nachts gaan ze door.
Steeds meer bezoekers kloppen aan,
soms zit het huis volgepakt met 200
mensen. De jonge mannen trekken
het gebied door, getuigen van de liefde
die in hun hart is uitgestort en roepen
de mensen op zich te bekeren en de
liefde van de Heer Jezus te ontvangen.
Ook jonge kinderen komen tot geloof.
Een 12-jarig meisje overlijdt in die
dagen, maar met zoveel rust in haar
ziel en verlangen naar de eeuwigheid,
dat het de opwekking alleen maar
versterkt. Niemand heeft het nog over
denominaties, maar ieder is gericht
op Jezus Christus, de liefde van de
Vader en de vruchten en gaven van de
Heilige Geest.
Geen honger
Direct worden de bijeenkomsten
verboden door de autoriteiten. Zij
dreigen met hoge boetes en later zelfs
met de doodstraf. Maar de samenkomsten
gaan door. Totdat alle betrokken
‘vaders’ opgepakt worden en in de
gevangenis worden gezet. Twintig
mannen. David Nitschmann is een van
hen, de eerste drie dagen en nachten
krijgt hij geen brood én geen water. Na
enige tijd komen de vrouwen naar de
gevangenis met eten voor hun geliefden,
maar ze worden door de wachters
weggestuurd. De mannen kunnen
Jan Amos
Comenius
Meer dan een eeuw
vóór de Reformatie
was in Tsjechië al een
protestantse beweging
ontstaan, onder leiding
van Jan Hus (1369-
1415). De protestantse
gelovigen groeiden snel
in aantal. De Katholieken
probeerden de
hervormingsbeweging
van Hus echter de kop
in te drukken. Met
succes. In 1628 vluchtte
hun laatste bisschop de
grens over om veilig zijn
geloof te kunnen belijden
in Polen en later in
Nederland. Zijn naam
was Jan Amos Comenius.
Nog altijd bij velen
bekend vanwege zijn
rol als onderwijshervormer.
Tijdens zijn vlucht
bad Comenius voor de
Moravische Broeders
dat God toch een
verborgen zaadje zou
bewaren dat op een
dag zou uitspruiten.
vanuit een raampje in hun cel volgen wat er
gebeurt en roepen dat de vrouwen rustig terug
kunnen gaan omdat ze geen honger hebben…
‘Petrus-ontsnapping’
Nitschmann deelt met zijn mede-gevangenen
niet veel later een wonderlijke overtuiging:
‘Vanavond zal ik jullie verlaten.’ Hij wacht tot
11 uur ‘s avonds en vraagt zich af hoe hij van de
sterke boeien om zijn voeten af moet komen
als hij ontdekt dat de sloten op de een of andere
manier al open zijn. Hij neemt afscheid van zijn
broeders en zoekt even later op de binnenplaats
naar een ladder om over de muur te klimmen.
Dan ziet hij dat de poort van de gevangenis open
is. Zowel de eerste deur die naar een tussenhal
leidt, als de tweede deur die toegang geeft tot
de vrijheid. Na deze ‘Petrus-ontsnapping’ sluipt
hij stilletjes naar buiten en brengt dan eerst nog
een snel bezoekje aan zijn gezin. Hij geeft hen
instructies om over een paar dagen te vluchten
naar een soort vluchtelingenkamp over de
grens met Duitsland. Herrnhut heet het.

HERRNHUT • 26
HERRNHUT • 27
Chrisian David
Een nest in de nesten
Christian David zagen we al even voorbij
komen. Het was zijn brandende toespraak
over de Bergrede die de familie Nitschmann
zo in vuur en vlam had gezet dat er
een opwekking was gekomen in Kunwald.
Christian was opgegroeid als devoot katholiek,
maar had pas diepe vrede gevonden
toen hij ontdekte dat hij door het offer van
Jezus vrij tot God mocht naderen, zonder
tussenkomst van heiligen of priesters, en
sindsdien deelde hij dat goede nieuws
overal.
In 1722 ontmoet hij de jonge graaf Von Zinzendorf
(dan pas 22 jaar oud), die inmiddels zijn
plaats heeft ingenomen aan het Saksische Hof in
Dresden en onlangs een landgoed in Berthelsdorf
- dicht bij de Boheemse grens - in zijn bezit
heeft gekregen. Als Christian hem vertelt over
de Moravische Broeders die zo zwaar vervolgd
worden, biedt Zinzendorf (zoals hij vaak kortweg
genoemd wordt) aan dat zij op zijn landgoed mogen
komen wonen, in het Lutherse Saksen zullen
de Broeders hun geloof vrij kunnen belijden. De
Moravische pleitbezorger laat er geen gras over
groeien en enkele weken later melden zich de
eerste tien Moraviërs op het landgoed.
Veelzeggende naam
Ze krijgen door de opziener van het landgoed,
Georg Heitz, een stuk grond toegewezen dat net
buiten Berthelsdorf ligt. Heitz, zelf een gelovig
man, kiest een veelzeggende naam voor de
nederzetting van de vluchtelingen. Hij schrijft in
een brief aan Zinzendorf die in Dresden verblijft:
Moge God u in staat stellen (…)
om hier een stad te bouwen die onder
de hoede van de Heer (Herrn Hut) mag
verblijven, en waarvan alle inwoners
ook zelf op wacht mogen staan voor
de Heer, dat zij dag en nacht niet
zullen zwijgen.
Heitz haalt met die woorden een vers
uit Jesaja 62 aan en komt zo op de naam:
Herrnhut.
Christian David kapt vervolgens de
eerste boom om aan de bouw van de
nederzetting te beginnen. Bij die daad
brengt ook hij een Bijbelvers naar voren,
Psalm 84 vers 4:
Zelfs vindt de mus een huis
en de zwaluw haar nest,
waarin zij haar jongen legt:
bij Uw altaren,
HEERE van de legermachten,
mijn Koning en mijn God.
Gedaan met de vrede
In de jaren daarna reist Christian David
vaak terug naar Moravië om vervolgens
onderdrukte gelovigen mee terug te
nemen naar Herrnhut, als vogels die
eindelijk een veilig nest vinden. Onder
hen zijn in 1724 David Nitschmann en
zijn gezin. Die eerste jaren heerst er een
sfeer van vrede en blijdschap in Herrnhut.
Wat een zegen om zo samen in alle
vrijheid de Heer te dienen. Zinzendorf
besluit echter de gemeenschap ook open
te stellen voor andere onderdrukten.
De nieuwe golf komt vooral uit Duitsland:
Lutheranen, Schwenkfelders,
Piëtisten en gelovigen uit alle hoeken
van de kerk. Snel is het dan gedaan
met de vrede. ‘Verschrikkelijk’, verzucht
Zinzendorf. Er is een hoop theologisch
getouwtrek. En daarnaast de
nodige concurrentiestrijd bij de jonge
bedrijfjes die ontstaan. De Lutherse
overheid in Dresden dreigt bovendien
in te grijpen in de jonge nederzetting,
nu het een broeinest van vrijdenkers
en sektariërs lijkt te worden. Zinzendorf
mag dan deel zijn van hun eigen
elite, dat vreemde vluchtelingenproject
van hem heeft hen nooit aangesproken,
en nu is hij kennelijk ook
nog eens de controle kwijt.
(Pittige) statuten
Het is mei 1727. Zinzendorf grijpt
in. De reële dreiging vanuit Dresden
speelt daarbij vermoedelijk een rol.
Maar het beeld komt naar voren dat
het bovenal zijn diepe geestelijke
verlangen is dat men in Herrnhut echt
een oprechte, God-gewijde gemeenschap
zal zijn. Iedereen die in Herrnhut
wil blijven, moet zich houden aan
de nieuwe statuten, zo meldt de graaf.
Men moet zich bekeren van elke onderlinge
twist, samenleven in harmonie,
zoals het christenen betaamt, en
zichzelf volkomen toewijden aan God
en de gemeenschap. In de statuten
staat:

HERRNHUT • 28
HERRNHUT • 29
Hij is geen echte broeder,
die door zijn gedrag
niet bewijst dat hij er
werkelijk naar verlangt
verlost te worden van
de zonde, elke dag meer
en meer op God te gaan
lijken, zich meer los te
maken van alle zondige
neigingen, ijdelheid en
eigenzinnigheid, en om
te wandelen zoals Jezus
gewandeld heeft, en Zijn
smaad te dragen.
De nieuwe instellingen
werken als het Woord
van God zelf, scherper
dan een zwaard
scheidt het ziel en geest
van de toehoorders.
De Herrnhutters zijn
diep geraakt, elk wijdt
zich opnieuw toe aan
de Heer. Beschaamd
voelen ze zich over
hun gekibbel en gekijf.
Unaniem besluiten ze
al dat geruzie voorgoed
achter zich te laten.
Vernieuwing
Dat het de graaf zelf net zo diep zit, blijkt wel uit
het feit dat hij zijn invloedrijke positie aan het
hof neerlegt en zijn intrek neemt op zijn landgoed
in het kleine dorpje Berthelsdorf om zich
helemaal te wijden aan Herrnhut, dat amper een
kilometer verderop ligt en dan 30 huizen telt.
Er wonen 220 mensen, waarvan 87 kinderen.
Er waait sinds mei dat jaar een nieuwe wind
onder hen. Hoewel ze lange werkdagen maken,
komen ze elke dag bij elkaar om uit Gods Woord
te lezen, te zingen en te bidden. In juli is het
Melchior Nitschmann die - net als een paar jaar
geleden in Kunwald - speciale gebedsbijeenkomsten
opzet. De aanwezigen delen wat er in hun
hart is en bidden samen. Al snel mondt het ook
uit in een Bijbelstudie over de eerste Johannes-brief,
verzorgd door Christian David.
Comenius en het verloren zaadje
In diezelfde tijd krijgt Zinzendorf onverwachts
een oud boek in handen, geschreven door Jan
Amos Comenius (al even genoemd op pagina
25), de laatste bisschop van de Moravische
Broeders. Twee zaken dringen tot de graaf door.
Ten eerste: hij wil een ‘kerk binnen de (Lutherse)
kerk’ opbouwen, maar de mensen op zijn
landgoed zijn de nazaten van de kerk waarover
hij nu leest, een protestantse kerkgemeenschap
die al ver voor Luther bestond. Toen die zijn
stellingen op de kerkdeur in Wittenberg spijkerde,
telde deze kerk al twintig duizend leden
en honderd gemeenschappen. Deze Broeders
werden in de afgelopen drie eeuwen vervolgd en
bijna uitgeroeid, maar was het verborgen zaadje
waarvoor Comenius tijdens zijn vlucht bad, mis-
schien het groepje gelovigen dat nu in
zijn achtertuin woonde? Ten tweede:
de principes van deze Oude Broeders
kwamen haast volmaakt overeen met
de nieuwe statuten die ze in Herrnhut
hadden opgesteld. Als hij zijn ontdekkingen
kort daarna deelt met de
Herrnhutters, zijn die evenzeer onder
de indruk en het wakkert de nieuwe
werkelijkheid van verzoening en overgave
alleen maar verder aan.
Susanna
Susanna is een meisje van 11 jaar. Een
paar maanden eerder is haar moeder
overleden. De diepe blijdschap waarmee
zij is heengegaan, houdt Susanna
enorm bezig. Ze wil die blijdschap ook
kennen, maar hoe vind je die? Drie
nachten lang bidt ze tot God. Op 6
augustus, om 1 uur ‘s nachts, is er ook
bij haar plots het diepe besef dat zij
werkelijk bij God mag horen. Ze roept
naar haar vader in de kamer naast
haar: ‘Papa, ik ben nu ook een kind
van God! En ik weet wat mama voelde,
en wat ze nu nog steeds voelt!’
De volgende dag vertelt ze het haar
vriendinnen, en die beginnen net zo
serieus te bidden als Susanna.
De velden en de bossen in
Ook de jongens worden aangestoken.
De buurjongen van Susanna
schrijft later dat hij ‘s nachts de
smeekbeden van Susanna heeft
gehoord. De ernst van wat hij hoort
doet zijn eigen onverschilligheid
over het geloof snel omslaan:
“In plaats van op het gebruikelijke
tijdstip naar bed te gaan, gingen
we de velden en de bossen in om
te bidden.” Heel wat kinderen en
tieners wijden in die weken hun
leven toe aan de Heer, en niet weinigen
van hen zullen in de decennia
die volgen als zendeling de wereld
intrekken.
Op 10 augustus kan voorganger
Andreas Rothe in de middagdienst
in Berthelsdorf niet meer op zijn

HERRNHUT • 30
HERRNHUT • 31
benen blijven staan. Hij valt op zijn
knieën en begint vurig te bidden.
De hele gemeente volgt zijn voorbeeld.
Ze kunnen tot middernacht
niet meer stoppen met zingen en
bidden.
Avondmaal
Rothe kondigt aan dat er op woensdag
13 augustus Avondmaal gevierd
zal worden in de kerk. Zinzendorf
bezoekt elk huis in Herrnhut in die
dagen om de mensen hiervoor uit
te nodigen en hij spoort hen aan
om hun harten voor te bereiden.
Die ochtend is er eerst een bijeenkomst
in Herrnhut waar Zinzendorf
spreekt over de betekenis van het
Avondmaal. Aansluitend lopen
ze daarna samen naar de kerk in
Berthelsdorf. Tijdens die korte
wandeling zoeken sommigen elkaar
nog op om vergeving te vragen. De
kerkdienst is nog niet lang bezig als
ze het lied ‘Hier leg ik mij voor U neer’
zingen. De aanwezigen knielen neer.
Iemand begint te huilen, anderen
volgen. Velen zijn opeens in tranen
en beginnen hardop te bidden. Ze
storten hun hart uit voor de Heer.
Na enige tijd komt Zinzendorf naar
voren. Namens de hele gemeente
belijdt hij wat er mis gegaan is in de
jonge gemeenschap. De glorie van
God daalt neer op de aanwezigen en
als ze ontroerd samen het Avondmaal
vieren, is er de diepe ervaring
van genade en vergeving. Na die
tijd omarmen ze elkaar. Vol van wat
ze zojuist samen beleefd hebben. Ze
wandelen terug naar Herrnhut. Daar
blijven ze napraten, zingen en bidden.
Spontaan hebben zich een paar
groepen mensen gevormd. Zinzendorf
ziet hoe de Hernhutters één zijn
geworden, en hij besluit het kracht bij
te zetten door uit de keuken van zijn
landhuis koffie en broodjes te laten
bezorgen: het eerste Liefdesmaal, dat
nadien een rijke traditie zal worden
onder de Herrnhutters. De graaf
noemt deze dag later vaak het Pinksterfeest
van de gemeenschap, omdat
de Heilige Geest zo krachtig over hen
was gekomen.
24-uurs gebed, honderd jaar lang
Heel snel na die bijzondere dag
besluit een kleine groep voortdurend
in gebed te blijven door samen de
klok rond te bidden. Ze werpen het
lot om te bepalen wie welk uur van
het etmaal moet bidden. De groep
bidders - waaronder ook een aantal
van de tieners - groeit snel, zodat er
elk uur twee of drie bidders actief
zijn. Ruim honderd jaar zullen zij en
de volgende generaties dat continue
gebed volhouden. Dit 24-uurs gebed is
overigens zeker niet het enige gebed
dat in Herrnhut opgezonden wordt.
In verschillende groepsverbanden komen
de gelovigen elke dag bij elkaar.
Om te bidden, uit de Bijbel te lezen,
elkaar te bemoedigen, en zeker ook:
om te zingen.
Zingen als een vorm van bidden
Zingen gebeurde voortdurend in Herrnhut.
Er waren heel vaak zangdiensten die gerust
uren duurde. Het feit dat de graaf nogal een
dichterlijke en muzikale man was, speelde
daarin ongetwijfeld een grote rol. Zinzendorf
zou in zijn leven zo’n 2.000 geestelijke
liederen schrijven. Hij zag zingen als een
vorm van bidden. Zeker als je de woorden
uit je hoofd kende en de verzen door elkaar
zong. Vaak zongen ze dan ook geen hele
liederen, maar rijgden ze verzen -
passend bij een thema - van allerlei verschillende
liederen spontaan aan elkaar.
Luilekkerland?
Mocht je inmiddels het beeld hebben van
een soort vroom luilekkerland met veel gezang
en liefdesmalen, dan moet je dat beeld
echt weer bijstellen: de Herrnhutters waren
enorm ijverig en gedisciplineerd, op een
manier die voor 21e eeuwse Nederlanders
haast niet voor te stellen is. Ze werkten
overdag zo’n 16 uur. In de winter sliepen
ze ‘s nachts 6 uur en in de zomer 5 uur.
In de paar uur die overbleven aten ze en
hadden ze hun dagelijkse groeps-meetings.
Wereldzending
Het voortdurende gebed stemt de mensen
af op Gods wil. In Herrnhut ontstaat
al spoedig een sterk verlangen om het
Evangelie te brengen aan volken die het nog
nooit gehoord hebben. In 1732 worden de
eerste zendelingen uitgezonden. Binnen
een paar decennia bedrijven de Herrnhutters
zending in allerlei verre landen,
waaronder Groenland, Amerika, Suriname,
Tanzania en Zuid-Afrika. Er zijn
tijden in de 18e eeuw dat meer
dan tien procent van de inwoners
van Herrnhut zendeling is. De
zendelingen zijn zich bewust van
de gevaren, maar zijn bereid om
hun leven neer te leggen voor het
Evangelie. In die eerste eeuw zullen
inderdaad velen van hen hun
leven geven op het zendingsveld.
In directe zin speelt deze kleine
God-gewijde gemeenschap een
grote rol in de wereldzending. En
omdat de Herrnhutters belangrijke
inspirators waren van mannen
als John Wesley en William Carey,
is ook hun indirecte invloed op de
wereldwijde verspreiding van het
Evangelie enorm groot.
Moravische Broeders
In 1735 wordt de
geloofsgemeenschap
weer definitief
verbonden
aan de Oude Moravische
Broeders,
als David Nitschmann
wordt benoemd tot de eerste bisschop
van de Nieuwe Moravische
Broeders, door niemand minder
dan de kleinzoon van Jan Amos
Comenius. Dit kerkgenootschap
bestaat vandaag de dag nog altijd
en telt zo’n miljoen leden.
In Nederland kennen we de
kerk als de Herrnhutter
Broedergemeente.

HERRNHUT • 32 HERRNHUT • 33
Berg op, berg af
Zo werd Herrnhut enorm gezegend
in die tijd, en gaf zij op haar beurt die
zegen door over de hele wereld. Dat
getuigenis gaat door tot op de dag van
vandaag. De Moravische Kerk is nog
present op vele plekken in de wereld.
En er wordt daarnaast nog altijd een
berg geschreven en gezegd over de
opwekking in Herrnhut (nu dus ook in
Uitdaging). Trouwens óók over wat er
al snel niet of minder goed ging in de
Herrnhut-beweging.
Zwarte bladzijde
In dit artikel gaan we op dat laatste
niet uitvoerig in. Wel kijken we kort
naar een zwarte bladzijde uit de 20e
eeuw. Herrnhut bestaat dan al meer
dan 200 jaar.
Haar geschiedenis was er een van het
opvangen van buitenlandse vluchtelingen.
En van het - haast tegen elke
prijs - brengen van het Goede Nieuws
aan verre volken. Zelfs een van liefde
voor het Joodse volk. En toch werd dat
in Herrnhut door de meesten vergeten
toen de zinsbegoocheling van Hitlers
nationaal-socialisme in de 3o’er jaren
van de vorige eeuw in Duitsland vele
harten bedwelmde. Herrnhut ontving
de nieuwe Führer met open armen
en had een bloeiende afdeling van de
Hitler Jugend. Later, aan het einde van
de Tweede Wereldoorlog, in de nacht
dat Herrnhut in 1945 door de Russen
werd ingenomen, ging het gebouw
van de Moravische Kerk in vlammen
op. Veel gelovigen ervoeren dit als
een straf van God. Jaren later werd in
Hamburg een door de nazi’s geconfisceerde
kerkklok uit Herrnhut teruggevonden.
Omsmelten tot wapentuig, dat
was de bedoeling geweest. Zover was
het echter nooit gekomen en nu werd
de klok op een dag weer afgeleverd in
het nog altijd kerkloze stadje. Ook hier
zagen de Herrnhutters de hand van de
Heer in: ze mochten beginnen met de
herbouw van de kerk.
Herrnhutters nu
De schaamte en verwarring over de
dwaling tijdens de oorlog hakt er bij de
Herrnhutters diep in. Midden jaren ‘60
komt één van hen - broeder Fischer - tot
diepe inkeer. Doorleefd berouw brengt
hem aan de voeten van Jezus. Hij
ervaart hoe de Heer hem vergeeft en
hem een nieuw leven geeft. Bekering,
wedergeboorte, opeens zijn het termen
die niet abstract maar juist heel reëel
zijn. In de 19e eeuw heeft de moderne
theologie voorzichtig zijn intrede
gedaan in een deel van de Moravische
Kerk en sluimerend is er misschien wel
iets veranderd in de beleving van het
gezag van Gods Woord en de letterlijke
waarheid van de dingen die Jezus
heeft gezegd. Maar Fischer ervaart nu
heel concreet wat het betekent om een
wedergeboren mens te zijn. Begin jaren
‘70 ondervinden ook veel jongeren

HERRNHUT • 34
in de kerk een geloofsopwekking.
Fischer is daarin een van de aanjagers.
In de kerk kan niet iedereen daar
goed mee uit de voeten. Ingewikkeld
vinden ze het dat veel jongeren zich
laten ‘herdopen’. Hoewel de groep nog
decennia betrokken blijft bij de kerk,
vormen ze ook een eigen huisgroep
die in de jaren ‘90 uitgroeit tot een
zelfstandig evangelisch kerkje. In 2005
betrekken ze het oude ziekenhuis in
Herrnhut. Jesus-Haus noemen ze het.
Een grote liefde voor het Joodse volk
kenmerkt de nieuwe gemeenschap. In
de oorlogsjaren hingen er vlaggen met
hakenkruizen in de straten, maar nu
Tot slot
wapperen er vlaggen met Davidssterren.
Ook hebben ze bij Jesus-Haus een sterke
focus op gebed - net als in de dagen van
weleer.
Verbinding
Ook de Moravische Kerk in Herrnhut
- die anno nu 500 leden telt - houdt de
rijke traditie van gebed in ere. 30 jaar
na het ontstaan van Jesus-Haus, heeft
de kloof met de Moravische Kerk zich
niet verder verwijd. Integendeel, er is
verbinding tussen beide groepen. Sommigen
zijn zelfs lid van beide kerken.
En... het jaar 2027 komt eraan. Dan is
het precies 300 jaar geleden dat de grote
• Om dit verhaal te maken verbleef onze redacteur een paar dagen in Herrnhut, in het
guesthouse van Jesus-Haus (jh-herrnhut.de). Van daaruit kun je lopend de verschillende
historische plekken bezoeken: het huis van Zinzendorf in Berthelsdorf, de
Gottesacker op de Hutberg, de Moravische Kerk en ook de winkel met de befaamde
Hernhutter kerststerren. In de Moravische kerk zijn elke week diverse diensten te
bezoeken. En er is een klein museum op de verdieping. In Jesus-Haus zijn er bijna elke
dag en soms ook ‘s nachts gebedsmomenten en samenkomsten. Er zijn ook diverse
gebedsruimtes die voortdurend toegankelijk zijn.
• Er valt heel veel meer over Herrnhut te zeggen en schrijven. En dat is ook volop gedaan,
dus wil je meer weten, lees dan eens een van de vele boeken over Herrnhut.
• Naar aanleiding van een aantal interviews met hedendaagse Hernhutters delen we
op uitdaging.nl/herrnhut een aantal lessen en gedachten over gebed en opwekking.
Bijvoorbeeld over het geheim van ‘bidden in de nacht’.
• Dank aan de mensen in Herrnhut voor hun vriendelijke ontvangst en in het bijzonder
aan Damian van der Linde (voor je hulp bij de voorbereidingen).
opwekking uitbrak in hun
stadje. Dat geeft een zekere
verwachting. De volkomen
toewijding aan God en aan
de gemeenschap die destijds
werd geëist in de statuten
van Zinzendorf, zou dat nu
ook nog kunnen? En zou
er opnieuw zo’n krachtige
opwekking kunnen volgen
in Herrnhut? Leden van
beide kerken komen regelmatig
bijeen om ervoor te
bidden.
YWAM
De aandacht voor zending
is nooit verdwenen
uit het stadje. Is zelfs nog
gegroeid sinds er in 2004
wonderlijk genoeg een
zendingsbasis van YWAM
(Youth with a Mission)
binnen de gemeentegrenzen
in het leven
werd geroepen.
Dag en nacht
Velen in Herrnhut hebben
de Bijbelverzen uit Jesaja
62 en Psalm 84 nog helder
voor ogen. Dag én nacht
klinken in Herrnhut ook
in 2024 nog stemmen
van bidders. Geestelijke
wachters die er zeker van
zijn dat hun stad nog altijd
onder‘s Heeren hoede is.
De Moravische kerk in Herrnhut

BIDDEN ALS PAULUS • 37
Bidden
als Paulus
Wat kunnen we leren van Paulus’ gebeden?
In deze speciale editie van Uitdaging rondom het thema ‘gebed’ laten we ons
inspireren door de gebeden van Paulus. In zijn brieven schrijft Paulus dat hij onophoudelijk
(Kol 1:9), nacht en dag (1 Thess. 3:10) bidt voor de gelovigen. Als we
kijken naar de inhoud van deze gebeden dan komt daar een aantal terugkerende
thema’s in naar voren. Deze gebeden zijn als een spiegel voor ons eigen gebedsleven:
waar bidt Paulus voor en hoe verhoudt zich dat tot hoe we zelf bidden?
Illustratie
Roel Ottow
Laten we
bidden
1
Bidden om God
te danken
In al onze gebeden danken wij
God, de Vader van onze Heer
Jezus Christus, voor u, want we
hebben over uw geloof in Christus
Jezus gehoord en over uw liefde
voor alle heiligen.
Kolossenzen 1:3-5 (NBV21)
Een van de opvallende kenmerken
van de gebeden van
Paulus is zijn voortdurende
dankbaarheid, zelfs te midden
van beproevingen en moeilijkheden.
In de brief aan de Filippenzen schrijft
hij: Wees over niets bezorgd, maar vraag
in alle omstandigheden aan God wat u
nodig hebt en dank Hem in uw gebeden.
(Fil. 4:6). Deze dankzegging lezen we
ook in Paulus’ eigen gebeden steeds
terug. Hij dankt God voor het geloof
en de uitwerking van dat geloof in het
leven van de gelovigen. Maar de dank
richt zich niet enkel op de gelovigen,
maar richt zich nadrukkelijk ook op
wat God, in het verlossingswerk van
Christus, voor ons heeft gedaan. Voor
Paulus is er zo altijd reden God te danken.
Het is deze dank waar hij – in het
algemeen gesproken - zijn gebeden
mee begint en eindigt.

BIDDEN ALS PAULUS • 39
2 Bidden voor geestelijke
groei en standvastigheid
Ik bid dat uw liefde steeds meer aan inzicht en fijnzinnigheid wint, zodat u
kunt onderscheiden waar het op aankomt. Dan zult u op de dag van Christus
zuiver en onberispelijk zijn, vol van de vruchten van de gerechtigheid, die u
dankt aan Jezus Christus, tot lof en eer van God.
Filippenzen 1:9-11 (NBV21)
Naast te danken voor wat het geloof uitwerkt in de levens van de gelovigen,
bidt Paulus ook voor de geestelijke groei en volwassenheid van
de ontvangers. Uit de gebeden komt een warme betrokkenheid naar
voren. Paulus is oprecht bewogen met de geestelijke groei van gelovigen
en brengt dit terugkerend in gebed. Het is zijn verlangen dat ze
geworteld en gegrondvest raken in de liefde en groeien in het kennen
van de liefde van Christus en vervuld zullen raken van de volheid van
God (Ef. 3:14-19). Hierbij bidt hij ook voor kracht en standvastigheid,
te midden van beproevingen en vervolging waar de gelovigen mee te
maken hebben (2 Kor 1:3-7).
Een aantal keren lezen we dat
Paulus aan zijn lezers vraagt ook
voor hem zelf te bidden. In al deze
gevallen staat deze gebedsoproep
in het teken van de voortgang van
de bediening waartoe Paulus zich
geroepen voelt: de verspreiding van
het evangelie en het toerusten van
de gelovigen.
Voor Paulus is er een vanzelfsprekende
verbinding tussen het
christen-zijn en het verlangen dat
het evangelie verspreid wordt. Het
Persoonlijke reflectie: hoe bid ik?
is een terugkerend gebedsonderwerp
en omdat dit voor Paulus
zo essentieel is, neemt hij de
vrijmoedigheid een dringend beroep
te doen op de gelovigen om
daarvoor voor hem te bidden.
Zo vraagt hij bijvoorbeeld dringend
aan de lezers om vurig met
hem tot God te bidden, zodat hij
in de gelegenheid zal worden
gesteld spoedig naar hen toe te
kunnen komen (Rom. 15:30-32).
Het zijn je gebeden die uiting geven aan je diepste
verlangens. Als ik zo de gebeden van Paulus op mij
laat inwerken, dan roept dit de volgende (confronterende)
vragen bij mij naar boven:
3 Bidden voor
de voortgang
van de verkondiging
van het
Evangelie
Bid ook voor mij, dat mij de juiste
woorden gegeven worden wanneer ik
spreek, zodat ik met vrijmoedigheid
het goddelijk geheim van het evangelie
bekend mag maken, waarvoor ik
gezant ben, ook in de gevangenis.
Bid dat ik daarbij vrijuit spreek,
zoals mijn plicht is.
Efeziërs 6:19-20 (NBV21)
1
Waar dank ik God voor?
Wat mij het meest raakte in het doornemen van Paulus’ gebeden
is dat Paulus God steeds dankt en prijst voor alles wat
Hij doet in het leven van de gelovigen. Paulus’ gebeden zijn
gericht op de ander en niet op zichzelf. Als ik dat leg naast mijn
eigen gebeden, dan valt het mij op dat mijn dankpunten toch
vooral gericht zijn op wat God voor mij heeft gedaan; wie Hij
is voor mij en wat ik van Hem heb ontvangen aan gezondheid,
eten en drinken, etc. Paulus daagt me uit veel meer oog te
krijgen voor wat God doet in de levens van de mensen
om mij heen en God daarvoor te danken.

BIDDEN ALS PAULUS • 40
advertenties
2
Wat staat er op mijn ‘verlanglijstje’?
Bidden kan soms wel ervaren worden als een verlanglijstje indienen bij God.
We vragen God of Hij ons dit of dat wil geven en we maken onze noden bij
Hem bekend. In mijn geval uit zich dat bijvoorbeeld in gebeden voor een
goede nachtrust, bescherming van mijn kinderen of het vragen om wijsheid
en leiding in besluitvorming op mijn werk. Je zou kunnen zeggen dat dit
gebeden zijn die op zichzelf goed en oprecht zijn, maar die zich wel concentreren
op eigen behoeften.
Medische zorg voor ondervoede
kinderen in Zuid-Soedan
Wat ik echter in de gebeden van Paulus tegenkom is een gebed dat veel meer
is afgestemd op Gods missie. Het is een meebidden met wat Gods Geest aan
het doen is in de gemeente en in het leven van de individuele gelovigen. De
voortgang van de verspreiding van het Evangelie en de uitwerking ervan in de
persoonlijke levens van de gelovigen staat bij Paulus bovenaan zijn gebedslijst.
Zou dit ook niet veel meer onderdeel moeten zijn van mijn gebedsleven?
3
Is bidden voor mij een
activiteit of een levensstijl?
Paulus geeft aan onophoudelijk te bidden
voor de gelovigen waar hij contact mee
heeft. Hoewel Paulus dit in figuurlijke zin zal
hebben bedoeld, geeft het weer hoe bidden
onlosmakelijk met zijn bediening samenhing.
Het was voor Paulus geen opzichzelfstaande
activiteit, maar verweven met alles
wat hij deed. Gebed als levensstijl. Als ik
dit leg naast mijn eigen (gebeds)leven, dan
ervaar ik dat ik hierin nog veel mag leren. Ik
heb nu vaste tijden waarin ik bid voor mijn
gezin en vaste gebedsmomenten op mijn
werk. Hoe mooi zou het zijn als (daarnaast)
al mijn dagelijkse activiteiten meer
doortrokken zouden zijn van gebed, op een
manier zoals ik dat ook bij Paulus ervaar.
Jesse van Nes, MA
Getrouwd met Erika,
vader van drie kinderen,
woont in Dordrecht.
Studeerde theologie aan de
Evangelische Theologische
Faculteit in Leuven en is
algemeen directeur bij het
Evangelisch College
in Zwijndrecht.
Leestip:
Carson, D.A. (2021), Bidden
als Paulus: oproep tot geestelijke
vernieuwing. Brevier
Uitgeverij, Kampen / The
Gospel Coalition Nederland &
Vlaanderen.
Noodhulp bij rampen
en geweld
Geef nu
Uw hulp redt levens
NL02 ABNA 051 440 8693

11X BIDDEN • 42
11X BIDDEN • 43
11x bidden
Bijzondere
gebedsverhalen
Voor de inhoud van dit blad werken we samen met
organisaties die passen bij ons motto ‘het Evangelie
omarmen én doorgeven’. We daagden hén uit:
deel eens iets van jullie ervaringen met gebed.
Dat leidde tot deze kleine verzameling van
korte en bemoedigende getuigenissen.
We hopen trouwens in de komende edities
ook telkens een gebedsverhaal van een
lezer voor het voetlicht te brengen. Deel
jouw verhaal (zie pagina 55), en misschien
komt redacteur Marleen van der Hoeven
je dan binnenkort wel interviewen!
Laten we
bidden
‘Heer,
stuur
mij
hulp’
‘Het raakt me diep
dat ze bidden voor
Somalische vrouwen’
TWR
In het vluchtelingenkamp Sheder in
het noordoosten van Ethiopië, tegen
de grens met Somalië, leeft Honey, een
jonge vrouw die tot geloof is gekomen.
Zij vertelde medewerkers van TWR een
jaar geleden:
“Op zaterdagmiddag bezocht ik vaak
een vriendin. Zij vroeg mij samen
met haar naar een radioprogramma
te luisteren: Hoop voor vrouwen. Ik
beluisterde het hele programma van
dertig minuten en vond het interessant,
al begreep ik niet precies waar
het over ging. Ik vroeg mijn vriendin
om uitleg. Ze waarschuwde me dat
ik er niet met anderen over mocht
spreken en daarna vertelde ze me
over haar geloof en over deze radioprogramma’s.
Vanaf dat moment ging ik
iedere zaterdag naar haar toe om samen
naar de radio te luisteren en ik kwam
tot geloof. De presentatoren spraken
bemoedigend over het geloof, maar het
raakte me ook diep dat ze baden voor
Somalische vrouwen die lijden onder
problemen, zoals vrouwenbesnijdenis
en kinderzwangerschappen.”
Een jaar later sprak TWR Honey opnieuw:
“Ik was vijf maanden zwanger
toen ik een miskraam kreeg. Juist in
die periode ontdekte mijn man dat ik
christen was en daarom verliet hij me.
Dankzij de tekst uit Jeremia 29:11 kon ik
mijn man en al mijn pijn in de handen
van God leggen: Ik immers, Ik ken de
gedachten die Ik over u koester, spreekt de
HEERE. Het zijn gedachten van vrede en
niet van kwaad, namelijk om u toekomst en
hoop te geven. Vijf maanden later kwam
mijn man bij me terug en wilde hij
proberen het Woord van God, de Bijbel,
te begrijpen. Bid alstublieft dat ook mijn
man God zal vinden!”
CAMA ZENDING
Twee CAMA-zendelingen beginnen elke dag samen met God. Ze lezen in de ochtend
samen de Bijbel en bidden met een open agenda hoe God de nieuwe dag wil vullen.
Hierin zien ze telkens Gods hand. Een dakloze vrouw met wie zij in contact waren,
hadden zij al een poos niet gezien, omdat ze naar een andere plek scheen te
zijn gegaan. Ook telefonisch lukte het niet om de vrouw te bereiken. Op een dag
kregen de zendelingen het op hun hart om haar op te zoeken. Bij een supermarkt
troffen ze haar erg verdrietig aan. Toen ze haar bezoek in het oog kreeg, reageerde
ze heel verbaasd en dankbaar: “Vanochtend bad ik: Heer, stuur mij hulp!”

11X BIDDEN • 44
11X BIDDEN • 45
GLOBALRIZE
Alfa Wijnveen is sinds 2020 betrokken bij GlobalRize. Ze heeft de leiding over
het Portugese taalteam dat een groot bereik heeft in met name Brazilië, Angola,
Mozambique en natuurlijk in Portugal zelf. Voor Alfa speelt gebed een heel
belangrijke rol in haar leven en relatie met God:
WYCLIFFE BIJBELVERTALERS
Orchid Island is een klein eiland
voor de zuidoostelijke kust van
Taiwan. Het is de woonplaats van
de ongeveer 4000 Tao mensen.
De mensen leven er voornamelijk
van de visserij. Veel Tao mensen
weten wel iets van Jezus.
In het voorjaar van 2019 begon
Wycliffe een audio-project om
ervoor te zorgen dat de Tao-bevolking
Gods Woord kan horen.
Sinan Voyahen is een van de
acht Tao-lezers die de opname
van de audiobijbel verzorgt.
Lang voordat het project begon
heeft Sinan God gebeden: “Dierbare
God, ik bid dat Uw Woord
‘Het lijkt of de
Heilige Geest zelf
tot ons spreekt’
op een dag op Orchid Island kan worden
verkondigd. Zodat alle mensen hier Uw
Woord horen en dat het Tao-volk kan
worden bevrijd van de slavernij. Dat ze
zich afwenden van onwaarheid en dat
ze het doel van ons leven in deze wereld
leren kennen. Dat we allemaal weten
dat we een liefhebbende hemelse God
hebben… O Heer, moge U de deur voor
mij openen. Ik vraag niet dat één dorp
Uw woorden kan horen, maar dat alle
mensen op dit eiland het mogen horen!”
Nu, jaren later, heeft God haar gebed
verhoord! Door het audioproject kunnen
de Tao-mensen naar Gods Woord luisteren
en geestelijk groeien. Een luisteraar
zegt: “Het lijkt of de Heilige Geest zelf
tot ons spreekt.”
“Als kinderen van God spreken we met onze Vader
door middel van gebed. Ik kan me niet voorstellen
hoe een relatie met Hem zou werken zónder deze
communicatie.” Ze ervaart gebed als voeding.
“God communiceert met ons door het Woord
en door de Heilige Geest. En soms door andere
mensen. Hij wil een relatie met ons hebben en
gebed is het moment waarop Hij naar ons luistert.
Het is niet voor niets dat Jezus het belang
van gebed regelmatig benadrukte.”
Zie Mattheüs 6:5-15 en 7:7-11,
Lukas 6:28 en 18:7.
Voor wie twijfelt aan het effect van
gebed heeft Alfa een bemoedigende
boodschap. “Gebed brengt dingen in
beweging, het werkt als een motor. Dat
zie ik terug in de verhalen van mensen
die contact met GlobalRize zoeken. Ze denken bijvoorbeeld
‘toevallig’ een advertentie van GlobalRize gezien te hebben, maar
dan bleek er al langere tijd iemand voor hen te bidden dat ze tot
geloof mochten komen.”
‘Gebed brengt dingen
in beweging, het werkt
als een motor’
Toen Alfa met het Portugese taalteam begon, vond ze al gauw vrijwilligers
om haar bij het werk te steunen maar er was niemand die kon helpen met
vertaalwerk. Onder leiding van Alfa ging het team er specifiek voor bidden.
Vervolgens diende zich iemand aan die de vertaling van de Bijbelleesplannen
wel op zich wilde nemen. “Een jongen uit Brazilië, het was hem zomaar ineens
ingegeven,” lacht Alfa dankbaar. “Opeens had hij beseft, ‘dat werk wil ik gaan
doen!’ Maar hoe hij tot die gedachte gekomen was?”

11X BIDDEN • 46
11X BIDDEN • 47
1000 bidders op een
geheime plek, ergens
in het Middellandse
Zeegebied
INTERSERVE
Meer dan duizend mensen die betrokken
zijn bij zending in islamitische
gebieden komen elk jaar bijeen
om samen te bidden. Een medewerker
van Interserve Nederland was er dit
jaar ook bij. Nog vervuld van hoe
goed het was, blikt ze terug:
“Rond Pasen kwamen we naar een
geheime plek, ergens in het Middellandse
Zeegebied. We baden 24 uur
aan één stuk door, op verschillende
manieren, voor landen en steden en
hun inwoners en voor elkaar als zendingswerkers.
Tijdens het gebed werd
er steeds uit Gods Woord gelezen. Er
was ook ruimte voor stilte, verootmoediging,
aanbidding en tranen
van verdriet over de gebrokenheid en
duisternis in de wereld. We voelden
allemaal hoe de Geest werkte in deze
uren van gebed en hoe een vernieuwd
verlangen over ons kwam om beschikbaar
te zijn voor God en een instrument
te zijn in wat Hij wil doen in
deze wereld. Ondanks alle verschillen
in leeftijd, cultuur en werkgebied waren
we één. Enorm bemoedigd gingen
we weer op weg!”
ETHNOS360
Daniél van der Merwe studeerde
op het Ethnos360 trainingscentrum
in Grimsby (UK). Daniél zat al in
het derde en laatste jaar van zijn
opleiding toen hij met zijn motor een
verkeersongeluk kreeg. Hij schrijft:
“Afgelopen november had ik een
verkeersongeluk. Ik kreeg een
dwarslaesie in mijn nek en werd
verlamd onder mijn borst en
gedeeltelijk in mijn handen. Nadat
ik een beetje kracht terug begon te
krijgen besloten mijn verloofde en
ik om een Whatsapp update groep aan te
maken. We waren compleet overweldigd
toen er meer dan drie honderd
mensen zich bij de groep aansloten.
‘Er waren kinderen die
dagelijks voor ons baden’
Niet alleen vrienden en mensen uit
de kerk, maar ook mensen die wij
nog nooit hebben ontmoet. Het meest
bijzondere was nog dat er kinderen
waren die dagelijks voor ons baden
en kaartjes stuurden.
Herstel van een dwarslaesie is zelden
volledig en duurt altijd lang. Maar
over de afgelopen maanden is mijn
herstel goed verlopen. Ik heb verrassend
veel stabiliteit in mijn buik-
OPEN DOORS
Klaas Muurling werkte zijn hele
werkzame leven bij Open Doors,
is nu officieel met pensioen, maar is
toch nog 2 dagen in de week actief voor de
organisatie. Hij deelt enkele bijzondere gebedsgetuigenissen.
spieren en zelfs wat beweging in
mijn benen. Ik heb hiervoor geen
verklaring anders dan de gebeden
van de mensen die betrokken
zijn. God is goed en tijdens mijn
ziekenhuisverblijf hebben we hier
veel van gezien. In de hoeveelheid
mensen die op bezoek kwamen en
kaartjes stuurden. Maar bovenal
door hun gebeden. We konden
werklijk zien hoe de Heilige Geest
in gelovigen werkt om Gods liefde
zichtbaar te maken.
Mijn verloofde en ik waren aan het
voorbereiden voor zendingswerk
in Afrika. Nu ik in een rolstoel zit
zullen we waarschijnlijk niet meer
zo ver afgelegen gaan. Maar het
is en blijft ons doel om de Heer te
dienen. We zien er naar uit om al
biddend te ontdekken waar en hoe
we dit kunnen doen!”
‘Hoe dat kon?
Ik stond op de handen
van Gods engelen’
“Ik kwam als 21-jarige jongen bij Open Doors werken. Enkele jaren later noemde
Anne van der Bijl terloops dat hij een foto van mijn gezin in zijn Bijbel had
liggen en dat hij voor ons bad. Ik keek best een beetje tegen hem op: Anne, de

11X BIDDEN • 48
man die die hele wereld over reisde en zo krachtig door de Here God gebruikt
werd… die bad voor mij. Dat bemoedigde me enorm. Dat is een eerste gedachte:
misschien ben jij iemand die bidt voor een jonge broeder of zuster. Laat het
weten, het zal die ander bemoedigen.”
“Ik moet ook denken aan Oswaldo Magdangal, een Filipijnse arbeidsmigrant,
werkzaam in Saoedi-Arabië. Naast zijn gewone baan was hij in het geheim ook
actief in een christelijke gemeente, waar hij andere gelovigen bemoedigde. Toen
de autoriteiten dat ontdekten, werd hij gevangen genomen en ter dood veroordeeld.
Met Kerst zouden ze hem ophangen. Toen dat bericht ons bij Open Doors
bereikte, gingen alle alarmbellen af. Niet veel later baden heel veel mensen - in
Nederland en over de hele wereld - voor deze broeder. Wat een blijdschap toen
hij tegen alle plannen in vlak voor Kerst werd vrijgelaten! Kort voor zijn vrijlating
hadden zijn bewakers Oswaldo’s voeten met een zweep kapot geslagen. Ze
dwongen hem echter te gaan staan. Oswaldo vertelde daar later over: ‘Op dat
moment kreeg ik woordelijk Psalm 91:11 en 12 in mijn gedachten: Want Hij zal
aangaande u zijn engelen gebieden, dat zij u behoeden op al uw wegen, op de handen
zullen zij u dragen, opdat gij uw voet niet aan een steen stoot. Even later stond ik
rechtop, aan handen en voeten geboeid, zonder een spier te vertrekken. De bewakers
waren verbaasd. Hoe kon ik rechtop staan? Hoe dat kon? Ik stond op de
handen van Gods engelen! Zij konden de engelen niet zien, maar ik voelde dat
ze er waren.’ Later ontdekten we,” vertelt Klaas, “dat op exact datzelfde moment
hier in Nederland een groepje gelovigen in gebed was voor Oswaldo. Ze lazen
samen Psalm 91…”
We bidden
elke zondag
voor jullie,
vaste prik!
ZENDING OVER GRENZEN
Bij Zending over Grenzen is het mogelijk om je als
donateur één op één te verbinden aan een kind of
gezin in Oost-Europa door sponsoring. De organisatie
ziet dan vaak mooie relaties ontstaan tussen
de gesponsorde en de sponsor. Zoals bij de familie
De Waard die de familie Fita in Roemenië steunt.
Ze bidden voor de Fita’s en laten dat af en toe ook
weten. Dit is zo’n berichtje: “Veel zegen gewenst,
lieve familie Fita. We bidden elke zondag voor
jullie - vaste prik - en zijn ontzettend
blij dat na de kinderen ook
moeder nu de kerk bezoekt. Jezus
is bij jullie! Liefs uit Holland voor
jullie allemaal!”
Achim en Christina Fita leven
met hun kinderen in armoedige
omstandigheden. Ze waren niet
alleen op zoek naar materiële hulp.
Christina verlangde echt naar geestelijke
steun. Gelovig opgevoed had
ze toch veel vragen en worstelde ze
met het dagelijks leven. Als onderdeel
van het sponsorprogramma
bezoekt Zending over Grenzenmedewerker
en gezinscoach Nicu
het gezin regelmatig en deelt met
hen zijn geloof en zijn overtuiging
dat God van hen houdt en voor hen
zorgt. Zo is het gezin in aanraking
gekomen met de lokale kerk en
zijn er nieuwe relaties ontstaan.
Ze bloeien op dankzij deze nieuwe
‘kerkfamilie’. “We koesteren de
bezoeken van Nicu, waarin we als
gezin van hart tot hart met hem
kunnen spreken en samen kunnen
bidden.”
Veel is ten goede veranderd bij de
familie Fita. In en rond het huis zijn
dingen aangepakt en opgeknapt en
inmiddels heeft Achim een baan
bij een lokale bezorgdienst. Maar
boven alles heerst er een sfeer van
liefde en vrede bij de Fita’s.
Gebed verhoord:
nieuw artsenechtpaar
PIONEERS
Anna doet medisch werk onder de Bedoeïenen
in het Midden Oosten. Ze runt daar
een kliniek en bidt al jaren voor hulp.
Onlangs heeft de Heer haar gebed verhoord
door het sturen van een artsenechtpaar
als welkome aanvulling van het
team. Ze spreken al vrij goed Arabisch
maar ze zijn lang het land uit geweest
en moeten wennen aan het plaatselijke
dialect in het zuiden.
Een andere gebedsverhoring betreft
een man met het Down Syndroom die
al maanden niet meer kon lopen. Anna:
“We hebben een bed gebracht, een rolstoel,
krukken en een postoel. Inmiddels
loopt hij weer prima, tegen alle verwachtingen
in.”
Tenslotte dankt Anna God voor haar
pleegdochter Lina die een erfelijke
aandoening heeft. Er is veel voor Lina
gebeden. Elke dag is een wonder, ze
kan goed bewegen en is erg gelukkig.
Ook is ze een bemoediging voor andere
ouders met kinderen met een handicap.

Strijd en vrede
tijdens Moni’s
bruiloft
PEOPLE INTERNATIONAL
Een van onze zendelingen vertelt:
“Ik woonde en werkte in een gebied in Centraal-Azië
dat onderdeel had uitgemaakt van
de Sovjet-Unie. Na de val van het communisme
was het land weer zelfstandig geworden
en wilden velen teruggaan naar hun islamitische
wortels, maar ook stonden veel mensen
in deze periode van grote veranderingen
open voor nieuwe dingen. Het was fijn om er
juist in die tijd te zijn en te kunnen getuigen
van Jezus Christus. Het aantal christenen
onder de lokale bevolking nam in een paar
jaar toe van een handjevol naar enkele duizenden.
Vooral onder de jongeren
die in de stad kwamen studeren was er
openheid. Zij deelden het Evangelie op
hun beurt met hun familie en vrienden.”
“Zo was er een jonge studente, Moni noem ik haar, die mij uitnodigde voor
haar bruiloft. Toen ze tot geloof gekomen was, begon ze te bidden dat God haar
ouders wijsheid zou geven met betrekking tot de keuze van haar aanstaande
man. Het is namelijk gebruikelijk dat dit door de wederzijdse ouders geregeld
wordt. Voor de studentes die christen geworden waren en met een christen
wilden trouwen, was dit vaak een groot dilemma. Het meisje mag meestal wel
één of twee keer weigeren als de jongen haar tijdens de korte kennismaking niet
bevalt, maar als ze blijft weigeren, is het een serieus probleem. Maar Moni had
er vertrouwen in dat God het voor haar zou leiden. Pas vlak voor haar huwelijk
had ze gelegenheid om haar aanstaande man te vertellen dat ze christen was.
Hij reageerde hier afstandelijk, maar niet vijandig op.
Tijdens de bruiloft ontstond er plotseling een conflict waardoor heel het feest
niet door dreigde te gaan. We waren met een paar christenen en trokken ons
terug om te bidden. Moni zelf bleef rustig en we ervoeren op een bijzondere manier
de vrede van God in alles. De rust keerde weer en het feest kon doorgaan.
De volgende dag vertelde haar man aan Moni dat hij ook christen wilde worden.
Hij had de vorige dag iets ervaren van de vrede van God in de christenen en
verlangde ook naar die vrede in zijn eigen hart!”
Gebedsbriefjes
ALPHA NEDERLAND
Jannie Kooi (63) is sinds 2004 betrokken
bij Alpha. Het huidige seizoen beleeft ze
als ‘een aaneenschakeling van bijzondere
gebeurtenissen.’ Enthousiast vertelt ze hoe
ze de kracht van gebed heeft ervaren.
Tijdens de Alpha-bijeenkomsten in een
wijkgemeente in Harderwijk, waren
er steeds twee mensen in een andere
ruimte aan het bidden voor gebedspunten
van deelnemers die zij op briefjes
hadden geschreven. Jannie was één
van de bidders en zag God duidelijk aan
het werk. “Ik heb nog nooit gezien dat
gebedspunten zó snel verhoord werden.
Aan het begin van de Alpha vroeg
iemand gebed voor rust en richting, aan
het eind liet hij zich dopen en stond hij
juichend vooraan in de kerk!”
Toch werden sommige gebeden niet
beantwoord. Jannie voelt zich daardoor
niet ontmoedigd: “God geeft niet alles
wat we vragen, maar wel wat we nodig
hebben. Wat tijdens deze Alpha sterk
naar voren kwam, is dat je de kracht van
het gebed op zichzelf ook kan ervaren
als gebedsverhoring, en daarom blijven
we bidden en volharden!” Jannie is duidelijk
gepassioneerd over gebed en het
effect ervan. Ze raadt ieder Alpha-team
aan om een groepje bidders te vinden
die in gebed willen gaan op het moment
dat de bijeenkomsten plaats vinden.
11X BIDDEN • 51
Deel jouw eigen
gebedsverhaal!
Heb jij ook een bijzonder getuigenis
over de kracht van gebed?
In de komende edities van ons
blad willen we steeds één zo’n
lezersverhaal voor het voetlicht
brengen. Stuur ons een mailtje
met jouw gebedsverhaal:
redactie@uitdaging.nl
Wie weet komt
redacteur
Marleen van
der Hoeven
jou dan
binnenkort
interviewen.
Bij wijze van aanmoediging ontvangen
de eerste tien inzenders
gratis het boek ‘Op de bres’ van
Norman Grubb (meer over dit
bijzondere boek lees je op pagina
52 t/m 58 van deze Uitdaging).

REES HOWELLS • 52
REES HOWELLS • 53
Een hoofdstuk
uit ‘Op de bres’
Rees Howells wordt geboren
in 1879, in een klein dorp in
Wales. Als hij tot levend geloof
komt en zich radicaal overgeeft
aan de leiding van de Heilige
Geest, verandert alles in zijn
leven. Stap voor stap leidt
de Heer hem op een weg van
geloofslessen, voorbede en
wonderlijke voorziening. Wie
verlangt naar een krachtig gebedsleven,
krijgt met het lezen
van dit boek een haast ultiem
voorbeeld voorgeschoteld. Het
zal je verwonderen, ontroeren,
doen verlangen, uitdagen.
Maar... de kans is heel groot
dat je het ook met een berg
ongemak zult lezen.
Nu sprak de Geest tot Rees:
‘De bedoeling van gebed is
antwoord krijgen en let erop,
dat je niets verliest van alles
wat Ik je zal geven’.
Hij zei hem ook dat een
gebed door Hem geleid
moest zijn om resultaat
te hebben en dat hij voortaan
niet zomaar voor alles
bidden mocht, maar alleen
mocht bidden wat de
Heilige Geest hem gaf.
Dit boek is in
de jaren ‘50 van
de vorige eeuw
geschreven door
zendeling en bijbelleraar
Norman
Grubb. Van 1933 tot
1955 gaf Grubb leiding
aan zendingsorganisatie
WEC.
Grubb vertelt in
‘Op de Bres’ chronologisch het verhaal
van Rees. In het Engels heet het boek:
Rees Howells, intercessor. Intercessor
betekent voorbidder. Ergens midden
in het boek (hoofdstuk 12) neemt
Grubb even de tijd voor een kleine
uiteenzetting over wat dat nou is, een
voorbidder. Met toestemming van de
uitgever Great Life Publishing hebben
we dat hoofdstuk op de pagina’s
hierna afgedrukt. Het is wat minder
verhalend dan de rest van het boek,
maar als je eens van dichtbij wil kijken
naar een echt mensenleven bij de
theorie hiernaast, lees dan vooral een
keer het hele boek (de uitgever heeft
hiervoor speciaal voor onze lezers een
aantrekkelijk aanbod, zie pagina 66).
De Engelse versie van het boek is eventueel
ook te beluisteren via Spotify.
HOOFDSTUK 12
Wat is een voorbidder?
De centrale waarheid, waarvan de Heilige Geest stap voor stap aan
Howells het geheim had onthuld, en die tijdens zijn hele leven de voornaamste
bron van zijn bediening was, was die van de tussenbeide tredende
voorbede. (...) Het is daarom nuttig een ogenblik stil te staan en iets
nauwkeuriger na te gaan wat het eigenlijk betekent om een dergelijke
voorbidder te zijn.
Dat God voorbidders zoekt, maar ze niet vaak vindt, blijkt uit Zijn smartelijke
uitroep door Jesaja: ‘Hij zag, dat er niemand was en Hij ontzette
zich, omdat niemand tussenbeide trad’, en uit Zijn teleurstelling, geuit door
Ezechiël: ‘Ik zocht onder hen naar iemand, die de weg zou versperren en voor
Mijn aangezicht op de bres zou staan ten behoeve van het land, maar ik vond
niemand.’
Misschien hebben gelovigen voorbede in het algemeen slechts beschouwd
als een vorm van meer intensief, verdiept gebed. Dat is het ook, mits op
dat intensief zeer bijzonder de nadruk wordt gelegd. Want bij een voorbede
zijn drie dingen waar te nemen, die niet noodzakelijkerwijs in een gewoon
gebed gevonden worden: vereenzelviging, zielenstrijd en volmacht. De
vereenzelviging van de voorbidder met degenen, voor wie hij bidt, wordt
volmaakt gezien in Jezus.
Van Hem is gezegd dat Hij Zijn ziel heeft uitgestort in de dood, dat Hij met
de overtreders is gesteld geweest, vele zonden gedragen heeft, en voor de
overtreders tussenbeide getreden is.
Als Goddelijke Middelaar, tussenbeide tredend voor een verloren wereld,
heeft Hij de beker van onze verlorenheid tot de laatste druppel geleegd.
Hij heeft de dood gesmaakt voor alle mensen. Om dit te kunnen doen,
stond Hij in de volste zin van het woord op de plek waar wij staan.
Hij nam onze natuur aan; Hij heeft de gehoorzaamheid geleerd uit
wat Hij heeft geleden; Hij werd in alle dingen op gelijke wijze als
wij verzocht; Hij is voor ons arm geworden en is tenslotte voor
ons tot zondaar gemaakt.
Laten we
bidden

REES HOWELLS • 54
REES HOWELLS • 55
Door lijden volmaakt en met volkomen begrip voor alles wat wij doormaken,
is Hij in staat om allen te behouden die door Hem tot God komen.
Want Hij leeft altijd om voor ons tussenbeide te treden en met de hoogste
autoriteit als Leidsman van onze zaligheid, kan Hij krachtdadig pleiten
voor ons bij de Vader. Zo is dus vereenzelviging de eerste wet voor de
voorbidder.
Hij kan vruchtbaar pleiten, omdat hij zijn leven geeft voor degenen voor
wie hij pleit; hij is hun werkelijke vertegenwoordiger; hij heeft zijn eigen
belang aan de kant gezet voor hun nood en lijden en, voor zover mogelijk,
is hij letterlijk in hun plaats gaan staan.
Er is nóg een Voorbidder, en in Hem zien wij de zielenstrijd van deze
bediening; want Hij, de Heilige Geest, ‘bidt voor ons met onuitsprekelijke
verzuchtingen’. Deze, de enige op aarde aanwezige Middelaar, heeft geen
andere harten waarop Hij zijn lasten kan leggen en geen andere lichamen,
waardoor Hij kan lijden en werken, dan de harten en lichamen van
hen, in wie Hij kan wonen. Door hen doet Hij Zijn bemiddelende werk op
aarde en zij worden middelaars door de Middelaar in hen. Het is een echt
leven waartoe Hij hen roept, hetzelfde leven, hoewel in mindere mate, dat
Jezus Zelf op aarde heeft geleefd.
Maar voordat Hij een uitverkoren vat tot een dergelijk leven van voorbede
kan leiden, moet Hij eerst met alles wat natuurlijk is, grondig
afgedaan hebben. Liefde voor het geld, persoonlijke ambitie, natuurlijke
liefde tot ouders en geliefden, de begeerte van het lichaam, eigenliefde,
alles waarin zelfs een bekeerd mens nog voor zichzelf leeft, voor zijn
eigen gemak of voordeel, voor zijn eigen vooruitgang, ja zelfs voor zijn
eigen vriendenkring, alles moet aan het kruis.
Het is geen theoretische dood, maar een werkelijk met Christus gekruisigd
worden, zoals alleen de Heilige Geest Zelf dat in de ervaring van
Zijn dienstknecht werkelijk kan maken. Zowel in crisis als in voortgaand
proces, moet Paulus’ getuigenis het onze worden: ‘ik ben en word elke dag
met Christus gekruisigd.’
Het ‘ik’ moet van zichzelf verlost worden om een werktuig van de Heilige
Geest te worden. Terwijl deze kruisiging voortduurt, begint het leven van
voorbede.
Door het opleggen van lasten, door op te roepen tot uiterlijke blijken van
gehoorzaamheid, begint de Geest Zijn eigen leven van liefde en offer voor
een verloren wereld door Zijn gereinigd kanaal te leven. We zien dit in
het leven van Rees Howells. We zien dit met nog betere voorbeelden in de
Bijbel.
We zien bijvoorbeeld hoe Mozes, de jeugdige middelaar van het Oude Verbond,
vrijwillig het paleis verlaat om gelijk te worden aan zijn broeders in
de slavernij. Kijk, hoe hij hen leidt door de ‘woeste en huilende wildernis’.
Kijk, hoe hij de hoogste top van middelaarschap bereikt wanneer de toorn
van God over het volk los dreigt te barsten vanwege hun afgoderij en het
verderf hen bedreigt. Dan is het niet zijn lichaam dat hij voor hen offert
als bemiddelaar, maar zijn onsterfelijke ziel: ’maar nu, vergeef toch hun
zonden – en zo niet, delg mij dan uit Uw boek, dat U geschreven hebt’.
En hij noemde dit in werkelijkheid ‘verzoening voor hen teweegbrengen’.
Kijk naar de apostel Paulus, de grootste van het Nieuwe Verbond. Jarenlang
is zijn lichaam door de Heilige Geest een levend offer geweest, opdat
de heidenen het evangelie zouden ontvangen; tenslotte heeft hij zijn
onsterfelijke ziel op het altaar geofferd. Dezelfde, die in de brief aan de
Romeinen gejubeld had dat niets hem kon scheiden van de liefde van God
(Romeinen 8), zegt een moment later, terwijl zijn geweten door de Heilige
Geest getuigt, dat hij wel zou wensen van Christus verbannen te zijn ten
behoeve van zijn broeders, zijn verwanten in het vlees (Romeinen 9). Dit
is de bemiddelaar in actie.
Wanneer de Heilige Geest werkelijk Zijn leven leeft in een uitverkoren vat,
zijn er geen grenzen aan de uitersten, waartoe Hij hem wil voeren in zijn
brandend verlangen om de verloren zielen te waarschuwen en te behouden.
Jesaja, de aristocraat, moet drie jaar lang naakt en barrevoets lopen als
een waarschuwing voor Israël. Dit lijkt ons toch bijna te ver te gaan.
Hosea moest een prostituee trouwen om aan zijn volk te laten zien, dat de
hemelse Man bereid was om zijn overspelige bruid terug te nemen.
Jeremia mocht niet trouwen als een waarschuwing voor Israël tegen de
schrik en rampen van ballingschap.
Aan Ezechiël werd niet toegestaan ook maar één traan te storten bij de

REES HOWELLS • 56
REES HOWELLS • 57
dood van zijn vrouw, de ‘lust van zijn ogen’. En zo kunnen we nog wel
doorgaan.
Elk instrument, dat God bijzonder heeft gebruikt, is op zijn eigen manier
een voorbidder geweest:
» Wesley voor een afvallig geworden Engeland;
» Booth voor de uitgeworpenen;
» Hudson Taylor voor China;
» CT Studd voor hen die nooit het evangelie hoorden.
Maar tussenbeide tredende voorbede is meer dan de deelname van de
Heilige Geest aan onze verzuchtingen en Zijn leven van offer voor de wereld
door ons. De Geest bereikt ook zijn doel: overvloedige genade.
Als de voorbidder vereenzelviging en zielenstrijd kent, kent hij ook de
volmacht. Het is de wet van het tarwegraan en de oogst: ‘indien het sterft,
brengt het veel vrucht voort.’
Tussenbeide treden is geen voldoening voor de zonde. Er is er maar Eén,
die voor een wereld van zondaars heeft voldaan, Jezus Christus, de Zoon
van God.
Maar voorbede vereenzelvigt de bidder zó met degenen voor wie hij
tussenbeide treedt, dat het hem een plaats geeft bij God van waaruit hij
veel teweeg kan brengen. Hij beweegt God. Hij maakt zelfs dat God van
gedachten verandert. Hij bereikt zijn doel, of liever: de Geest bereikt het
door hem.
Zo is Mozes, door tussenbeide te treden, de redder van Israël geworden;
en wij hoeven er niet aan te twijfelen dat Paulus’ uiterste daad van tussenbeide
treden voor Gods uitverkoren volk, geleid heeft tot de grote openbaring,
die hem in die tijd werd gegeven over wereldwijde evangelisatie en
de uiteindelijke redding van Israël (Romeinen 10 en 11).
Howells sprak vaak over ‘de verworven plek van het tussenbeide treden’
en de waarheid daarvan blijkt uit vele gelegenheden in zijn leven. Het is
in zijn ervaring een feit.
De prijs is betaald, de gehoorzaamheid betracht, de innerlijke worsteling
en verzuchtingen hebben hun loop gehad, en dan ‘komt het Woord des Heren’.
Het zwakke kanaal is bekleed met volmacht door de Heilige Geest en
kan het woord van bevrijding spreken. Grotere werken worden gedaan.
En niet alleen dat, maar een nieuwe plaats in de genade wordt verworven
én behouden, hoewel ook dan die genade alleen kan worden toegepast en
toegeëigend onder de rechtstreekse leiding van de Heilige Geest.
Howells citeerde daarbij altijd de woorden van George Müller, namelijk
ingaan in de ‘geloofsgenade’ in tegenstelling tot de ‘geloofsgaven’.
Wat hij bedoelde was dit: wanneer wij God op de gewone wijze bidden,
mogen we hopen, dat God in Zijn goedheid ons zal geven waarom wij
bidden. Als Hij dat doet, zijn wij verheugd; het is Zijn gave aan ons. Maar
wij hebben geen macht en geen volmacht om te zeggen dat wij te allen
tijde hetzelfde antwoord krijgen. Zo zijn de gaven van het geloof. Maar
wanneer een voorbidder op zeker gebied de plaats heeft verworven om
tussenbeide te treden, is hij ingegaan in de ‘geloofsgenade’.
In dit bijzondere geval ligt de eindeloze zee van Gods genade voor hem
open. Dat is de verworven plaats om tussenbeide te treden. Howells beriep
zich op de ervaring van George Müller.
Müller heeft nooit een plaats verworven van tussenbeide treden voor
ziekte, maar bij een bepaalde gelegenheid heeft God wel zieken genezen
voor wie hij had gebeden. Bij een andere gelegenheid bad hij weer voor
een zieke maar toen volgde er geen genezing. Hij zei toen echter dat dit
niet aan het gebed lag, maar omdat hij nooit een plaats verworven had
van tussenbeide treden voor de ziekte. Het antwoord op het eerste gebed
was dan ook slechts een gave van het geloof en zou niet noodzakelijkerwijs
worden herhaald. Daarentegen had hij wel een plaats verworven van
tussenbeide treden voor de wezen.
Hij was altijd bereid de eerste te zijn om te lijden voor hen. Als er bijvoorbeeld
voedsel was voor allen op één na, zou hij degene zijn die geen
voedsel nam; ten aanzien van deze verzorging hield God hem verantwoordelijk
erop toe te zien, dat altijd in alle behoeften werd voorzien, want de
deuren van Gods schatkamer stonden altijd voor hem open en hij kon nemen
zoveel hij nodig had.
Dominee Blumhardt in Duitsland echter was een man die een plaats van
tussenbeide treden verworven had voor de zieken. In zijn eerste worsteling
met boze geesten had hij meer dan achttien maanden bidden en

REES HOWELLS • 58
advertenties
vasten nodig, voordat hij de uiteindelijke overwinning behaalde. Er werden
klachten tegen hem ingediend, dat hij zijn werk als prediker verwaarloosde
en zich toelegde op het genezen van zieken. Hij antwoordde dat
de Heer hem de gelijkenis had gegeven van de vriend, die te middernacht
drie broden kwam lenen en dat hij, hoewel hij zich niet waardig achtte,
door zou gaan met kloppen. Hij bad door en God deed open. Niet alleen
werden honderden gezegend, maar hij stelde een norm voor de kerk.
Na de uiteindelijke overwinning had hij zo’n gemakkelijke toegang tot de
• Een waardige uitvaart,
geheel naar uw wensen
• Met gespecialiseerde
uitvaartmedewerkers
• Liefdevolle nazorg en
begeleiding
• Landelijk actief
Troon verkregen, dat hij vaak, wanneer er brieven kwamen waarin voorbede
voor zieken werd gevraagd, door slechts een enkel ogenblik omhoog
te zien, Gods wil over het al dan niet genezen van die ziekte kon weten.
Het lijden van anderen werd voor hem zo smartelijk, dat hij voor hen
pleitte alsof het zichzelf gold. Dat is tussenbeide tredende voorbede.
Leen Koster
Predikant &
Uitvaartondernemer
Tel: 0180-757274 (24/7)
uitvaart@leenkoster.nl
Overlijden melden?
bel: 0180-757274
24/7 bereikbaar
www.leenkosteruitvaarten.nl
uitdaging
lezersaanbieding
Het hele boek lezen?
De uitgever doet speciaal ter gelegenheid van
deze publicatie in Uitdaging een mooie aanbieding.
Je kunt Op de Bres nu bestellen voor 15 euro
en betaalt geen portokosten (normale prijs
is € 18,95 + verzendkosten).
Kijk op greatlifepublishing.nl
of gebruik de directe link uitdaging.nl/rees
Om opgewekt uw tienden te geven
is het wenselijk om voldoende
rendement uit uw vermogen te
krijgen en zodoende te woekeren
met hetgeen u is toevertrouwd!
Deze aanbieding is geldig tot 15 juli 2024.
Herengracht 74, 1015 BR Amsterdam | T +31 (0)20 - 4896500 | info@vandamvandamverkade.com
www.vandamvandamverkade.com

advertenties
VACATURES • 61
Staat u onverwacht
voor de ontruiming
van een woning?
Geen zorgen.
Wij komen helpen!
Snel en betaalbaar.
JRV
ontruiming
Adverteren in
Uitdaging
Bel of mail Eddy Morren
06 - 2305 6672
info@morrenmedia.nl
OVERZICHT VAN
VACATURES
die aansluiten bij
het motto van Uitdaging:
het Evangelie omarmen
én doorgeven
Start een
Alpha Senioren
Alpha Senioren richt zich op
65-plussers. We sturen je graag een
stappenplan toe met tips en tricks
voor het starten van deze cursus.
06 • 19 06 57 68
jrvontruiming.nl
uitdaging.nl/adverteren
uitdaging.nl/vacatures
Online Marketeer
28-40 uur / Ermelo
Jij betrekt onze achterban met een
persoonlijke (digitale) benadering
bij ons werk voor de vervolgde kerk.
Je gaat aan de slag met online
campagnes, customer journeys en
persona’s en werkt nauw samen met
je collega’s van Team Digitaal.
uitdaging.nl/vacatures
• Administratief
Medewerker
• Peningmeester
Affiniteit met zending.
uitdaging.nl/vacatures

VACATURES • 62
VACATURES • 63
Alfabetiseringswerker
in Azië of Afrika
Houd je van lesgeven, organiseren
en materialen ontwikkelen? Ben je
gefascineerd door taalontwikkeling
in minderheidstalen?
uitdaging.nl/vacatures
Zendingswerker
Ben jij de professional die samen met
TWR het Evangelie wil laten horen
via de moderne media?
uitdaging.nl/vacatures
Delen? Graag!
Gastheer/-vrouw
8-12 uur / Zwijndrecht
Ben je graag onder de mensen
en wil jij je inzetten voor
Bijbelonderwijs in Nederland?
uitdaging.nl/vacatures
Crèche Medewerker
(vrijwilliger)
Grimsby (VK)
Op het Europees trainingscentrum
voor zendingswerkers
van Ethnos360. Periode:
september tot juli.
Zie je een leuke vacature voor je broer,
zus, zoon, dochter, vriend of voor
iemand uit de kerk? Maak er een foto
van en zet ‘t op de app!
uitdaging.nl/vacatures
• Gemeentestichter
in Centraal-Azië
• Internationaal
Directeur
• Missionary Coach
& Assistant
Relatiebeheerder
19 uur / Driebergen
Heb jij passie voor mensen uit Azië
en de Arabische wereld die nog nooit
de kans hebben gehad om Jezus te
ontmoeten?
Eventmanager
vanaf 4 uur per week
Wil jij een spil zijn in het realiseren
van evenementen? Voor een organisatie
met een missie die harten raakt
en levens verandert?
Kerkplanter
in Toscane (Italië)
In een stadje in het zuidoosten van
Toscane is een groepje mensen tot
geloof gekomen. Ze vragen om hulp
bij het opzetten van een kerk.
uitdaging.nl/vacatures
uitdaging.nl/vacatures
uitdaging.nl/vacatures
uitdaging.nl/vacatures

GIFT OF COLLECTE • 64
GIFT OF COLLECTE • 65
3 Medische projecten in Zuid-Azië
11 IDEEËN
VOOR DE COLLECTE ÓF EEN GIFT
Arjan en Corine zijn via Interserve uitgezonden
naar een land in Zuid-Azië om daar als biomedisch
ingenieur en onderzoeker te getuigen van Gods
liefde in een christelijk gespecialiseerd ziekenhuis.
Uw financiële bijdrage voor hun werk kan hét
verschil maken in het leven van mensen die
het hard nodig hebben.
uitdaging.nl/gift
2 Pray for Persia
People International heeft een nieuw gebedsinitiatief:
Pray for Persia. Het zijn 85 gebedskaartjes
voor evenzoveel etnische volken van
Iran. Elk kaartje bevat concrete gebedsinformatie
om christenen aan te moedigen te bidden
voor de volken. Zodat het Evangelie ook
bekend wordt bij mensen die het nog nooit
hebben gehoord. Helpt u mee bij het bekostigen
van deze kaartjes? Gebruik deze QR-code >
uitdaging.nl/gift
1 Kleine luistergroepen
‘Ik kende Jezus Christus als mijn persoonlijke Redder.
Toen ik naar TWR luisterde, leerde ik dat ik Zijn Evangelie
met anderen moet delen. Nu ben ik de leider van
een luistergroep.’ ~ Santona Roy in Bangladesh
uitdaging.nl/gift
4 Een helper voor de Bedoeïnen
Een Pioneers-zendeling woont en werkt als
verpleegkundige bij de Bedoeïenen in de
woestijn van Jordanië. Ze heeft een klein
hulpfonds waarmee ze arme mensen helpt
om over voedsel (ze krijgen vaak wat olie,
sardientjes of tonijn, brood, groente, fruit)
of medische hulpmiddelen (een rolstoel
bijvoorbeeld) te beschikken.
uitdaging.nl/gift
5 Missiereizen voor jongeren
Tijdens een missiereis, oriëntatiereis, stage of
tussenjaar, werken jongeren samen met de zendelingen
of Mission Partners van CAMA Zending.
Wat een waardevolle investering in de levens van
deze jonge mensen! Wilt u dit mede mogelijk
maken?
uitdaging.nl/gift

GIFT OF COLLECTE • 66
GIFT OF COLLECTE • 67
6 Studiefonds Evangelisch College
Om studenten financieel tegemoet te kunnen komen
in hun studiekosten biedt het Evangelisch College
een studiefonds aan. Jaarlijks maken zo’n 20 studenten
hier dankbaar gebruik van. Zonder dit fonds
zouden ze de studie niet kunnen volgen. Om ook de
komende jaren studenten met beperkte financiële
mogelijkheden gelegenheid te kunnen bieden een
studie bij ons te volgen, hebben we uw steun voor de
aanvulling van dit studiefonds nodig!
10 Investeer mee in Alpha
9 Een Bijbel voor iedereen
Wereldwijd heeft 1 op de 5 mensen nog geen
toegang tot de Bijbel in de taal van hun hart.
Eén Bijbelvers vertalen kost 15 euro. Hoeveel
Bijbelverzen neemt u voor uw rekening?
uitdaging.nl/gift
uitdaging.nl/gift
7 Ongekende gelegenheid!
Stichting GlobalRize bereikt online elke maand 50
miljoen mensen met de hoopvolle boodschap van
het Evangelie. Met uw financiële steun of collecte
kunnen onze online specialisten dit werk voortzetten
en uitbouwen.
uitdaging.nl/gift
Dankzij mensen en kerken die bijdragen aan Alpha
Nederland kunnen kerken Alpha gratis aanbieden
voor alle deelnemers. Jaarlijks maken zo ruim 15.000
Nederlanders kennis met het christelijk geloof!
uitdaging.nl/start
11 Geef de Bijbel cadeau
Met jouw gebed voor Bijbels en jouw gift geef je geloof,
hoop en liefde door aan vervolgde christenen.
Voor elke 10 euro kan Open Doors een vervolgde
christen een Bijbel geven.
8 Vakantie voor Oekraïense kids
Kinderen die getraumatiseerd zijn door de
oorlog, een week onbezorgd laten genieten?
In een van onze zomerkampen kunnen ze
even een weekje ontspannen. Naast lekker
eten, verhalen uit de Bijbel, samen zingen
en sport & spel, krijgen de kinderen er alle
liefde en aandacht die zó essentieel is.
uitdaging.nl/gift
12 Verhuizen naar een nieuw kantoor
ETHNOS360 is op nog steeds op zoek naar een nieuwe
kantoorruimte in Veenendaal. Ideeën en financiële
bijdragen hiervoor zijn van harte welkom.
uitdaging.nl/gift
opendoors.nl/gift

AGENDA • 68
AGENDA • 69
AGENDA
AGENDA
Meer informatie over deze activiteiten: uitdaging.nl/agenda
Meer informatie over deze activiteiten: uitdaging.nl/agenda
Vanaf 1 mei 2024 te bestellen
PRAY FOR PERSIA-KAARTENSET
8 juni 2024
OMF MISSION EVENT
Woudenberg
17 juni 2024
OPEN AVOND DE WITTENBERG
Zeist
21 september 2024
YFC • WIELEREVENT TOUR D’ORANGE
Putten
24 mei 2024
ENVISION KICK-OFF
Voor jongeren die op missiereis gaan
Amersfoort
24 mei 2024
CONCERTAVOND STICHTING KIMON
Alblasserdam
24 mei
VRIJ ZIJN AVONDCONFERENTIE
Harderwijk
30 mei 2024
ONTDEK INTERSERVE-AVOND
Driebergen
30 mei - 1 juni 2024
NACHT VAN GEBED (OPEN DOORS)
31 mei 2024
STUDIEDAG EVANGELISCH COLLEGE:
MET DE MOND VOL TOEKOMST STAAN
Zwijndrecht
1 juni 2024
EO JONGERENDAG
Met Manga uit Nigeria
Ahoy • Rotterdam
6-8 juni 2024
RETRAITE VOOR BIDDEN EN VASTEN
De Wittenberg, Zeist
13 juni 2024
BUSINESS EVENT ZENDING OVER
GRENZEN: ‘ZINNIGE ZAKEN’
Almere
14-16 juni 2024
MAKE A DIFFERENCE CONFERENTIE
Grimsby • UK (Ethnos360/NTM)
15 juni2024
INSPIRATIEDAG EVANGELIE & MOSLIMS
Voorthuizen
18 juni 2024
OPEN DAG DTS
YWAM Heidebeek • Heerde
6 juli 2024
MAF OPEN DAG
Teuge
20-26 juli 2024
NEW WINE ZOMERCONFERENTIE
Liempde
13 augustus 2024
ZOMERAVOND SING-IN
Missie & Media • Barneveld
7 september 2024
ALPHA NEDERLAND
TRAINING & INSPIRATIE
Veenendaal
12 oktober 2024
XPLORE MISSION
Beuningen
19 oktober 2024
OPEN DOORS-DAG
Midden Nederland Hallen, Barneveld
26 oktober - 1 november
BIDDEN EN VASTEN (MET HERMAN BOON)
Alkmaar
1-3 november 2024
ZENDINGSWEEKEND OM
Bantega
Voorjaar 2025
PIONEERS VISIEREIS
Jordanië

MAAK EEN LIED • 71
Songwriters en muziekmakers opgelet!
Maak jij een lied
van dit gebed?
Bij Uitdaging steunen we het Paulusgebed
(zie pagina 16-18), een nieuwe gebedsinitiatief
van 60-plussers die trouw willen bidden voor
jonge gelovigen. Het gebed uit Kolossenzen 1
vers 9-11 zien ze als een goed vertrekpunt voor
hun gebeden. Een prachtig gebed om elke dag
te bidden voor mensen die God op je hart legt.
Eigenlijk zou het gaaf zijn als je dit
gebed kon zingen. Daarom willen
we hierbij singer-songwriters en
muziekmakers uitdagen om een lied te
maken van dit Bijbelgedeelte. Liefst in het
Nederlands, maar in het Engels mag ook. Voel je
vrij, maar probeer dicht bij de letterlijke Bijbeltekst
te blijven, zodat mensen die het zingen,
zich echt een deel van Gods Woord eigen maken
en toepassen. Ter inspiratie vind je op volgende
2 bladzijden het betreffende Bijbelgedeelte in 4
verschillende vertalingen. We zijn heel benieuwd
naar je creatie. Maak er een opname van
(in audio of video) en stuur het ons toe
via redactie@uitdaging.nl.
De mooiste inzending zullen we bij
Uitdaging in het zonnetje zetten en binnen
onze mogelijkheden zullen we het luisteren
ernaar en het zingen ervan faciliteren.
uitdaging.nl/lied
Laten we
bidden
9 And so, from the day we heard, we have not
ceased to pray for you, asking that you may be filled
with the knowledge of his will in all spiritual wisdom
and understanding, 10 so as to walk in a manner
worthy of the Lord, fully pleasing to him: bearing
fruit in every good work and increasing in the knowledge
of God; 11 being strengthened with all power,
according to his glorious might, for all endurance
and patience with joy;
English Standard Version
9 Daarom houden ook wij niet op, vanaf de dag dat wij het
gehoord hebben, voor u te bidden en te smeken dat u vervuld
mag worden met de kennis van Zijn wil, in alle wijsheid en
geestelijk inzicht, 10 zodat u wandelt op een wijze de Heere
waardig, Hem in alles behaagt, in elk goed werk vrucht draagt
en groeit in de kennis van God, 11 terwijl u met alle kracht
bekrachtigd wordt, overeenkomstig de sterkte van Zijn
heerlijkheid, om met blijdschap in alles te volharden
en geduld te oefenen.
Herziene Statenvertaling

MAAK EEN LIED • 72
UITDAGING / COLOFON • 73
9 Daarom bidden wij onophoudelijk voor u, vanaf
de dag dat we dat gehoord hebben. We vragen dat u
Gods wil ten volle mag leren kennen door de wijsheid
en het inzicht die zijn Geest u schenkt. 10 Dan
zult u leven zoals het past tegenover de Heer, Hem
volkomen welgevallig. U zult vrucht dragen door al
het goede dat u doet, uw kennis van God zal groeien
11 en u zult door zijn luisterrijke macht de kracht ontvangen
om alles vol te houden en alles te verdragen.
NBV ‘21
9 Daarom zijn wij ook, vanaf de dag dat wij dit gehoord
hebben, niet opgehouden om voor jullie te bidden en te
vragen dat jullie vervuld mogen worden met de kennis van
de wil van GOD, in alle wijsheid en in alle inzicht van de
Geest. 10 Dit is opdat jullie waardig wandelen en GOD behagen
in alle goede werken en vrucht dragen en opgroeien
in de kennis van GOD. 11 Mogen jullie met alle kracht
bekrachtigd worden overeenkomstig de grootheid van zijn
heerlijkheid, met alle volharding, geduld en blijdschap.
EBV ‘24
uitdaging
HET EVANGELIE
OMARMEN ÉN
DOORGEVEN
Doe je mee?
Uitdaging is op zoek naar
opgeleide redacteuren,
illustrators. vormgevers,
fotografen en videomakers
die zich thuisvoelen
bij ons motto en het leuk
vinden om op vrijwillige
basis mee te werken.
We horen graag van je!
redactie@uitdaging.nl
uitdaging.nl
Sinds 1973
Nummer 446 / mei 2024
Oplage: 10.000
Verschijning: 2x per jaar (mei, november)
Uitgave en samenstelling:
Wijnand Voogdt
Redactie:
Uitdaging en diverse partnerorganisaties
Begeleiding drukwerk en verzending:
Quality Dots B.V. • qualitydots.nl
Adverteren:
Eddy Morren
06-23056672 • info@morrenmedia.nl
uitdaging.nl/adverteren
Partnership
Uitdaging werkt samen met mensen en
organisaties die zich herkennen in ons
motto: het Evangelie omarmen én doorgeven.
Is zo’n samenwerking ook iets voor
jou(w organisatie)? Stuur dan een mailtje
naar redactie@uitdaging.nl. Kijk voor meer
informatie op uitdaging.nl/partner
Abonneren en wijzigingen
Je kunt je gratis abonneren op Uitdaging.
Dat kan via uitdaging.nl/aanmelden
Op deze pagina kun je ook je abonnement
opzeggen of een adreswijziging doorgeven.

advertenties
School voor Soedanese
vluchtelingen in Cairo vraagt
hulp om kinderen eten te geven
In 2023 vluchtten honderdduizenden Soedanezen naar Egypte omdat
het in hun eigen land te onveilig was door de burgeroorlog. We zagen
de gruwelijke beelden op televisie. Onder de vluchtelingen zijn veel
christenen. Kerken in Egypte proberen hulp te bieden in de naam van
onze Heer Jezus Christus.
Egypte zelf gaat gebukt onder
een zware economische crisis,
waardoor de voedselprijzen in
een jaar tijd zijn verdubbeld.
Voor onze christelijke broeders
en zusters is dit een zware last.
Knagende honger
Een Koptische kerk in de sloppenwijk
Ezbet el-Nakhl in Cairo
opende vorig jaar een school
voor christelijke kinderen die
net uit Soedan waren gekomen.
Ze hadden meteen 120
kinderen, waarvan velen met
knagende honger naar school
komen.
Of we willen helpen
Stichting Nijlvallei kreeg de vraag of
we willen helpen om te zorgen dat
deze kinderen op school te eten krijgen.
Daar konden we geen nee tegen
zeggen, want dit is onze missie: kerken
in Egypte helpen om hun eigen
diaconale zorg te kunnen uitvoeren.
Doet u met ons mee? Per dag kost
het 60 euro om alle kinderen op
school een stevige lunch te geven.
Uw bijdrage is van harte welkom
op het rekeningnummer hiernaast,
o.v.v. ‘eten schoolkinderen’
Door landbouwprojecten, voedselhulp,
medische hulp en onderwijs maken we het
leven van christenen in Egypte beter:
Landbouwprojecten:
We veranderen honderden
hectares woestijngrond in
landbouwgrond; we helpen 500 christelijke boeren om hun grond ecologisch
verantwoord te bewerken en meer opbrengst te hebben. “De woestijn en de
dorre plaatsen zullen vrolijk zijn.” (Jesaja 35:1)
Voedselhulp: We geven
duizenden christelijke gezinnen
voedselpakketten rond de
feestdagen en elke zondag krijgen bijna
1000 Soedanese vluchtelingen te eten na
hun kerkdienst. “Ik had honger en u hebt mij
te eten gegeven.” Mattheüs 25:35)
Daadwerkelijk steun voor uw armste
broeders en zusters in Egypte
Medische hulp: Tienduizenden
Soedanese vluchtelingen in Cairo hebben slecht betaald werk en geen
medische verzekering. Elk jaar helpen we zo’n 200 kinderen, vrouwen
en mannen met operaties en medicijnen. “Want ik was ziek en jullie bezochten
mij.” (Mattheüs 25:36)
Onderwijs: We geven bijles aan 125 arme christelijke kinderen.
Kwetsbare straatmeisjes krijgen begeleiding. Honderden kinderen
worden geholpen om naar school te gaan. Soedanese vrouwen leren
lezen en schrijven. “Ga dan heen, onderwijs al de volken.”
(Mattheüs 28:19)
Kom in Actie voor de Kerk in Egypte!
Ontvang onze nieuwsbrief
met een gratis boek:
Opgeven via www.nijlvallei.nl
of mail kantoor@nijlvallei.nl
Bankrekening Stichting Nijlvallei
NL28 INGB 0007 0915 74

Zendingswerkers
gezocht!
Bekijk
onze actuele
vacatures op
twr.nl/
werken-bij-twr
TWR zendt uit!
Ben jij die professional die zijn/haar vaardigheden
op het zendingsveld wil inzetten om samen met
TWR het Evangelie te laten horen via moderne media?
Voel jij je geroepen
te helpen bij
de verkondiging
van Gods Woord
in het buitenland?
Werk mee!
TWR is een internationale zendings organisatie
die chris te lijke programma’s uitzendt in 190
landen en meer dan 300 talen! Dit is mogelijk
door de inzet van lokale mede werkers. Waar
nodig worden zij ondersteund door Nederlandse
deskundigen, bijvoorbeeld op het gebied van:
technische ondersteuning en onderhoud, IT,
grafische vormgeving, audio- en videoproducties,
communicatie, administratie, en nog veel meer...
Meer weten over werken
voor TWR in het buitenland?
Bekijk onze actuele vacatures
op twr.nl/werken-bij-twr.
Neem contact op met Aafke
Woudstra. Bel 0342-478432
of mail naar aafkewoudstra@
twr.nl.
Laat het Evangelie overal horen!
twr.nl