Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
#9 SEPTEMBER<br />
JAARGANG 43<br />
<strong>2024</strong><br />
DWARS DOOR KENIA<br />
NAAR HET HART<br />
VAN AFRIKA<br />
76<br />
BIKEFIT #3<br />
DE OPTIMALE<br />
STUURPOSITIE<br />
42<br />
MTB-KANON<br />
OP DE CHISEL COMP<br />
ZIT JE ALS GEBEITELD<br />
82<br />
FIETSSTELLETJES<br />
HOE HOUD JE HET<br />
GEZELLIG ONDERWEG?
1 JAAR HELDEN voor<br />
slechts €37, 99<br />
13%<br />
KORTING<br />
LEES DE MEEST INSPIRERENDE SPORTVERHALEN OVER PRESTATIES,<br />
PLEZIER, GOUD ÉN DE KEERZIJDE VAN DE MEDAILLE.<br />
GA NAAR HELDEN.MEDIA/FIETS OF SCAN DE QR-CODE
LEAD-OUT FIETS WINACTIE<br />
MAAK KANS OP ÉÉN VAN DE VIJF<br />
EARTHLAB DIRTWASH<br />
& SPRAY WAX COMBI<br />
PACKS!<br />
Maak kennis met EARTHLAB's revolutionaire fietsverzorging. De Spray Wax<br />
beschermt je frame, houdt vuil tegen en laat je fiets glanzen. De plantaardige<br />
Dirtwash verwijdert moeiteloos hardnekkig vuil. Beide producten zijn milieuvriendelijk<br />
en ontwikkeld door experts, zodat je fiets er altijd uitziet als nieuw!<br />
T.W.V.<br />
€ 35,90<br />
5X KANS<br />
SPECIFICATIES:<br />
BESCHERMT JE<br />
FIETS TEGEN VUIL<br />
TOPKWALITEIT<br />
SCHOONMAAKMIDDEL<br />
PLANTAARDIG EN DUS<br />
100% MILIEUVRIENDELIJK<br />
INHOUD: 2X 500 ML<br />
DE VERPAKKING IS<br />
GROTENDEELS VAN<br />
GERECYCLED PLASTIC<br />
GEMAAKT<br />
VOLLEDIGE VERPAKKING<br />
KAN GOED GERECYCLED<br />
WORDEN<br />
100% VRIJ VAN<br />
MICROPLASTICS<br />
PFAS-VRIJ<br />
FIETS.NL/LEADOUT<br />
REAGEER VÓÓR<br />
16 SEPTEMBER <strong>2024</strong>
4 INHOUD FIETS 9<br />
EDWIN HAAN<br />
HOOFDREDACTEUR<br />
ONTDEK JE PLEKJE<br />
Terwijl ik dit schrijf, volg ik de liveticker van Garmin<br />
die laat zien waar fietsmaat en redacteur Ronald<br />
Brouwer zich bevindt. Hij fietst in twee dagen van<br />
de ene naar de andere vakantiebestemming in Zuid-<br />
Frankrijk, terwijl de temperatuur oploopt naar 40<br />
graden. In onze appgroep laat Herman zien dat het<br />
ook in de Ardèche prima toeven is met zijn Canyon<br />
Aeroad-testfiets. Ondertussen vraagt Hans vanaf<br />
zijn vakantiebestemming of we nog interesse hebben<br />
in een mountainbike-reisverhaal uit Zwitserland.<br />
Leuk dat iedereen zelfs op vakantie nog met fietsen<br />
bezig is. Op Strava zie ik ook de mooiste plekjes in<br />
Europa langskomen in mijn tijdlijn. <strong>Fiets</strong>ers zien<br />
meer, zo valt me altijd op. Met andere woorden:<br />
fietsen is ontdek je plekje voor gevorderden.<br />
Ik viel laatst in een gesprek tussen twee stelletjes<br />
die niet fietsen. Dame 1 vertelde dat ze zich na een<br />
week altijd wat gaat vervelen op vakantie. Strand en<br />
winkelstraat hebben ze dan wel gezien en de sleur<br />
begint toe te slaan. Heer 1 knikte bevestigend en het<br />
andere echtpaar bleek er ook niet van op te kijken.<br />
Voor mij als fietser is dat een volstrekt onbekend<br />
verschijnsel. Er is altijd wel een nieuw paadje te<br />
ontdekken. Ik heb het er wel vaker over, fietsen<br />
maakt je wereld groter! Tegenwoordig wel heel groot<br />
trouwens, kijk maar eens wat een mooi avontuur<br />
Léon en Eloise beleefden in Kenia. Ik ga mijn tas<br />
inpakken, morgen mag ik zelf op pad. Nu al zin in<br />
al die nieuwe paadjes in Zuid-Frankrijk...<br />
Veel leesplezier!<br />
@edwinhaan<br />
x.com/fietsmagazine<br />
facebook.com/fietsmagazine<br />
fiets.nl • fiets.nl/forum<br />
fiets.nl/podcast<br />
14<br />
14<br />
18<br />
42<br />
62<br />
TESTS<br />
OFFICINE MATTIO<br />
LEMMA RT<br />
Een eigenzinnig staaltje Italiaans<br />
vakmanschap, nog ouderwets<br />
met de hand gemaakt.<br />
MERIDA SCULTURA<br />
ENDURANCE 6000<br />
Het is altijd een goede tijd om<br />
lekker lange tochten te maken,<br />
bijvoorbeeld op deze endurancefiets<br />
met een vleugje aero.<br />
SPECIALIZED CHISEL<br />
COMP<br />
Op het oog lijkt deze aluminium<br />
XC-fully behoorlijk op zijn carbon<br />
broer, de Epic. Maar komt hij qua<br />
rijervaring ook in de buurt?<br />
SENSA ROMAGNA<br />
GRAVEL SE<br />
Zijn voorganger was een prima<br />
gravelbike voor iedereen. Doet<br />
deze nieuwe gravelaar uit Almelo<br />
daar een schepje bovenop?
5 INHOUD FIETS 9<br />
68 22 30<br />
ACHTERGROND<br />
OP DE FIETS<br />
RUBRIEKEN<br />
30<br />
32<br />
46<br />
82<br />
PRANGENDE VRAGEN<br />
Hoe betrouwbaar is je smartwatch<br />
– en meer vragen<br />
beantwoord.<br />
ALS EEN PROF<br />
Sommige amateurs leven<br />
en trainen als een heuse<br />
beroepsrenner. Waar komt<br />
hun drive vandaan? In<br />
gesprek met granfondowinnaar<br />
Pieter Frolichs.<br />
ETEN IS WETEN<br />
Haat je gels? Krijg je na een<br />
rit altijd last van vreetbuien?<br />
Negen oplossingen voor<br />
evenveel voedingskwesties.<br />
ECHTE FIETSLIEFDE<br />
Een fietsende partner klinkt<br />
fantastisch: je kunt je twee<br />
grote liefdes (hij/zij en de<br />
fiets) combineren! Maar hoe<br />
zorg je dat het ook leuk blíjft?<br />
22<br />
52<br />
ULTIEME SOLO<br />
Alex Reuneker fietste alleen<br />
van Schiedam naar Turijn.<br />
Voor wie twijfelt over zo’n<br />
lange solotocht: dóen!<br />
ARDÈCHE: KEIGAAF<br />
De Grande Traversée de<br />
l’Ardèche: een heftige, maar<br />
vooral erg toffe MTB-route.<br />
88 KENIAAL!<br />
Léon ging op gravelreis naar<br />
Kenia, en kwam terug met dit<br />
fantastische fotoverslag.<br />
40<br />
TECHNIEK<br />
CAVS KUNSTJE<br />
Deze aero-ingrepen hielpen<br />
Mark Cavendish aan zijn<br />
recordzege in de Tour.<br />
66 GROEPSGEVOEL<br />
Shimano’s GRX-gravelgroep:<br />
ins & outs, tips & tricks.<br />
06 Startschot<br />
08 Kort-Kort + colofon<br />
28 Top 10: Nederlandse<br />
winnaars in de Vuelta<br />
39 Column Thomas Braun<br />
51 Column Ellen van Dijk<br />
58 Service Course<br />
61 <strong>Fiets</strong>er<br />
68 Gezien & Getest<br />
87 Column Peter Winnen<br />
96 In de wind:<br />
Gouden Pijl Emmen<br />
98 Volgende maand
23 REISVERHAAL SCHIEDAM–TURIJN<br />
SCHIEDAM–TURIJN<br />
DE FIETS VAN<br />
EVGENII<br />
Italië, het land van Fausto Coppi en de Giro. Ik breng er<br />
de fiets van mijn vriend Evgenii heen, van Schiedam<br />
naar Turijn, zo'n 1200 kilometer. Onderweg rijst de vraag<br />
waarom ik dit eigenlijk doe. Tegenslagen worden echter<br />
tenietgedaan door mooie ontmoetingen en fraaie uitzichten.<br />
Er is wel degelijk een antwoord, vrij naar Jan Janssen:<br />
fietsen is mijn medicijn. TEKST & FOTO'S ALEX REUNEKER<br />
Wanneer Evgenii me vorig jaar in een voor<br />
mij moeilijke tijd op zijn gele Duell opzoekt,<br />
vertelt hij dat hij binnenkort naar Turijn verhuist.<br />
Hij is van plan het volgende voorjaar van Rotterdam<br />
naar zijn nieuwe woonplaats te fietsen. We stallen<br />
de fiets in mijn garage en als Evgenii vertrekt, blijft<br />
niet alleen de fiets achter, maar ook de gedachte<br />
aan Turijn.<br />
Dan is het juni <strong>2024</strong>. Evgenii zal de reis niet<br />
maken, maar ontvangt me wel graag in Turijn. Is een<br />
soloreis naar Italië niet te lang, te zwaar, te onzeker?<br />
Of juist een uitdaging en een medicijn tegen depressie?<br />
De waarheid ligt waarschijnlijk in het midden – spijt<br />
heb je vooral van de dingen die je niet doet.<br />
Het is zondagochtend en de eerste kilometers<br />
voelen vreemd; ik ben nog zo dicht bij huis dat het<br />
niet voelt alsof ik al op reis ben. Nu omkeren betekent<br />
nog thuis zijn voordat mijn vrouw uit bed komt,<br />
maar ik rijd door, Zuid-Holland uit, Noord-Brabant in<br />
en steek bij Venlo de Duitse grens over. Na 150 kilometer<br />
ben ik weg van huis, maar nog ver verwijderd<br />
van Turijn – ik ben op reis. Door Noordrijn-Westfalen<br />
rijd ik naar Dormagen. De receptie van het onderweg<br />
geboekte hotel zit in een ander hotel, maar de daar<br />
opgehaalde sleutels blijken niet te passen. Ik vloek<br />
even, maar realiseer me daarna dat ik de deur met<br />
mijn eigen huissleutels probeerde open te maken;<br />
blijkbaar ben ik na 230 kilometer niet meer zo scherp.<br />
Ik zet de fiets in de kamer, eet een bord pasta en<br />
val in slaap.<br />
OVERSTROMINGEN<br />
De tweede dag begint bewolkt, maar droog. Net voorbij<br />
Bonn haal ik ergens koffie en ga even zitten bij<br />
een vakwerkhuis. De wegen langs de Rijn blijken<br />
naarmate ik Koblenz nader steeds meer ondergelopen<br />
en dat betekent natte enkels, van de route afwijken<br />
en grindpaden en keien trotseren – geen pretje op<br />
25 millimeter-bandjes. Van dit soort tegenslagen ga<br />
ik zwart-witdenken – alles zit mee, of alles zit tegen.<br />
Wat werkt is de dag opdelen. Ik maak er blokken van<br />
25 kilometer van, want die zijn te overzien en beletten<br />
me de lange dag negatief in te kleuren. Ik ontmoet<br />
veel medewielrenners en langeafstandsfietsers en
ALS<br />
GEBEITELD?<br />
TEKST HANS RAVEN FOTO’S JOËL VINGERLING
43 FIETS MTB-TEST SPECIALIZED CHISEL COMP<br />
FIETS MTB-TEST<br />
SPECIALIZED CHISEL COMP<br />
ONLANGS HEEFT<br />
SPECIALIZED TWEE<br />
NIEUWE ALUMINIUM<br />
FIETSEN IN DE MARKT<br />
GEZET DIE EN PROFIL<br />
EN QUA GEOMETRIE<br />
STERK LIJKEN OP DE<br />
BEKENDE CARBON<br />
VARIANTEN. NAAST<br />
EEN GRAVELBIKE,<br />
DE CRUX DSW, IS ER<br />
OOK EEN NIEUWE ALU<br />
XC-FULLY: DE CHISEL.<br />
MISSEN WE HET<br />
CARBON?<br />
De Chisel ofwel ‘beitel’ (de naam ken je wellicht al van<br />
Specializeds aluminium hardtail die nu Chisel Hardtail<br />
heet) toont heel wat gelijkenissen met zijn veel duurdere carbon<br />
broertje, de Epic 8. De geometrie en kinematica komen<br />
sterk overeen en ook uit het zijaanzicht blijkt dat er voor het<br />
ontwerp gekeken is naar de succesvolle Epic 8, hoewel de<br />
Chisel een slankere schuine onderbuis heeft en de veerweg<br />
achter met 110 millimeter een centimeter korter is. Voelt de<br />
Chisel Comp, die wordt aangeboden voor 3.300 euro, net zo<br />
gebalanceerd en rijdt hij net zo capabel als de aanzienlijk<br />
duurdere ‘echte’ Epic? We gingen ermee op pad op de relatief<br />
vlakke maar bochtige trails die zo kenmerkend zijn voor ons<br />
landje en namen de proef op de som.<br />
SMARTWELD<br />
Voor de constructie van het frame maakt Specialized gebruik<br />
van de eigen D’Aluisio Smartweld-technologie (genoemd naar<br />
de ingenieur achter de techniek) waarmee ze elke aluminium<br />
buis over de gehele lengte precies de eigenschappen kunnen<br />
meegeven die ze nodig achten voor de beste prestaties op<br />
het vlak van sterkte, stijfheid en gewicht. De trapas vormt<br />
één geheel met de zitbuis, net als de veerophanging aan de<br />
zitbuis. Bij de veerophanging aan de bovenbuis zie je wel<br />
lasnaden, iets dat je ook ziet daar waar de verschillende buizen<br />
samenkomen. Specialized claimt dat het frame dankzij<br />
deze techniek aanzienlijk lichter is dan dat van andere aluminium<br />
XC-fully’s. Met 13,2 kilo is de Chisel nog steeds geen<br />
lichtgewicht, maar bijvoorbeeld de in prijs vergelijkbare aluminium<br />
versie van de Scott Spark weegt volgens Scott 15 kilo.<br />
Orbea heeft met de Oiz H30 ook een alu XC-fully in het assortiment,<br />
maar geeft geen inzage in het totaalgewicht. Het<br />
aanbod van full suspension aluminium XC-fietsen is overigens<br />
vrij klein. Terecht, of zou het wat meer mogen zijn?<br />
STANDJE COMFY<br />
Een opvallend detail bij de Chisel is de opwaartse stand van<br />
de stuurpen, waardoor je in combinatie met de riserbar een<br />
fietspositie krijgt die vrij rechtop is, zeker met de drie centimeter<br />
aan spacers. Wil je een sportievere positie creëren,<br />
dan kun je de stuurpen omdraaien, wat spacers weghalen
BETER<br />
ETEN IN<br />
9 STAPPEN<br />
’ S G E T T Y<br />
T E K S T M A R K BAI L EY FOTO<br />
Of je nu energiegels niet kunt verdragen of vreetbuien<br />
na het fietsen krijgt, elke fietser heeft zijn eigen voedingsgewoonten.<br />
We gaan in op de meest voorkomende<br />
problemen en geven tips hoe je ze kunt oplossen.<br />
1IK KAN ’S OCHTENDS<br />
NIET STEVIG ONTBIJTEN<br />
Als je moeite hebt om snel eten<br />
naar binnen te werken voor het<br />
trainen, begin dan met het aanpassen<br />
van je ochtendschema. “Een profrenner<br />
in de Tour de France zal 2000-3000<br />
calorieën innemen voor het ontbijt,<br />
misschien een omelet, ham, kaas,<br />
toast en pap. Voor hen is het een<br />
veel belangrijker ontbijt dan voor een<br />
wielertoerist”, zegt voormalig voedingsdeskundige<br />
van British Cycling en<br />
Team Sky Nigel Mitchell, auteur van<br />
The Cyclist’s Cookbook. “Een groot<br />
verschil is dat zij vier uur voor de koers<br />
eten, terwijl veel clubrenners uit bed<br />
komen, proberen hun mond vol te<br />
proppen en dan meteen op de fiets<br />
stappen. Dat is het echte probleem<br />
waar sommige amateurrenners mee<br />
te maken hebben.”<br />
Probeer dus eerder op te staan of<br />
later te vertrekken om jezelf meer tijd te<br />
geven om wakker te worden, hongerig te<br />
worden, een goed ontbijt voor de rit te<br />
eten en het te verteren. Maar als je nog<br />
steeds misselijk wordt van vast voedsel<br />
in de ochtend, richt je dan op makkelijk<br />
verteerbare opties. “Sommige mensen<br />
kunnen meteen een uitgebreid Engels<br />
ontbijt eten, maar niet iedereen houdt<br />
van vast voedsel, dus bouw het langzaam<br />
op”, adviseert Mitchell. “Kun je pap eten?<br />
Zo niet, kun je rijstepap verdragen? Dat<br />
is een zeer effectieve oplossing. Als zelfs<br />
rijstepap niet aantrekkelijk is, neem dan<br />
een banaan en begin gewoon vroeger op<br />
de fiets te eten. Tijdens een rit met normale<br />
brandstofinname eet je misschien<br />
pas na 60-90 minuten. Maar als je<br />
alleen maar een banaan hebt gegeten<br />
als ontbijt, pas je dan aan door eerder<br />
op de fiets te beginnen met eten.”
47 VOEDING BETER ETEN
52 REISVERHAAL GRANDE TRAVERSÉE DE L’ARDÈCHE<br />
DWARS DOOR DE<br />
RUIGE<br />
TEKST EN FOTO'S RONALD JACOBS<br />
ARDÈCHE<br />
FRANKRIJK<br />
Als rasechte Brabander heeft Ronald Jacobs keiveel zin<br />
in de 335 kilometer lange Grande Traversée de l’Ardèche<br />
in Zuid-Frankrijk. Al snel blijken de keien een stuk groter<br />
te zijn dan thuis. De GTA is een heftige mountainbikeroute,<br />
maar wel keigaaf!
LEKKER<br />
NO-NONSENSE
63 FIETS GRAVELTEST SENSA ROMAGNA GRAVEL SE<br />
FIETS GRAVELTEST<br />
SENSA ROMAGNA GRAVEL SE<br />
Vier jaar geleden figureerde<br />
de Sensa Romagna Gravel in<br />
een test in dit blad met de<br />
titel ‘Gravel voor iedereen’.<br />
Is de nieuwe SE net zo lekker<br />
no-nonsense als zijn voorganger,<br />
of misschien zelfs<br />
nóg lekkerder?<br />
TEKST MENNO GROOTJANS FOTO’S EDWIN HAAN<br />
In de genoemde graveltest schreven we onder andere<br />
dit: ‘Een lekkere no-nonsense fiets’ (…) Een aluminium<br />
geovaliseerd 6061 butted frame, carbon vork en standaard<br />
wielset, niet tubeless ready. Van het hele stel oogt de Sensa<br />
het meest als een normale racefiets’. Nauwelijks vier jaar<br />
later is de markt voor gravelbikes geëxplodeerd, zijn er allerlei<br />
nieuwe typen gravelfietsen ontwikkeld, is er alweer drie<br />
keer een WK gravel georganiseerd en lijken ook steeds meer<br />
fietsers over te stappen van de mountainbike of racer naar<br />
een gravelbike. En Sensa? Ook het Almelose merk onderkent<br />
de toegenomen populariteit. De producent heeft sinds vorig<br />
seizoen de carbon Giulia Gravel Pro en Giulia Gravel Elite in<br />
het assortiment en brengt dit najaar een nieuwe versie van de<br />
Romagna Gravel op de markt: de Romagna Gravel SE.<br />
MEER RUIMTE<br />
Binnen het aanbod van sportieve fietsen vormen de Romagnamodellen<br />
de opstappers. Het framemateriaal is aluminium:<br />
oversized en geovaliseerd 6061 butted, met een aflopende<br />
bovenbuis (nu met deels weggewerkte lasnaden) en een laag<br />
aangezette achtervork met nokjes voor dragers en spatborden.<br />
Uiteraard zijn er steekassen, en verder zien we een flatmountaansluiting,<br />
deels binnendoor lopende kabels en een klassiek<br />
BSA-bracket. En, dat mag gezegd worden, de nieuwe SE zit<br />
niet alleen keurig in de lak, hij oogt ook heel lekker in zijn<br />
tweekleurige van olijfgrijs naar zwart verlopende jasje. Waar<br />
de oude Romagna Gravel banden tot 45 millimeter aankon, is<br />
de nieuwe standaard uitgerust met banden van 47 millimeter.<br />
Daarvoor is er gewoonweg meer ruimte gecreëerd: de ruimte<br />
bij de achtervork is groter en ook is er een voorvork met meer<br />
tyre clearance gestoken. Vergelijken we de geometrie van de<br />
twee modellen, dan zien we dat de wielbasis van de SE een<br />
centimeter langer is. Daarnaast worden de maten nu ook<br />
weergegeven in letters (S, M, L en XL) en niet alleen meer in<br />
getallen. Check wel goed je maat voordat je van het oude op<br />
het nieuwe model overstapt. Waarschijnlijk denk je er niet<br />
snel aan, maar in de praktijk blijkt de nieuwe 53 eigenlijk de<br />
oude 55. Met mijn 1 meter 80 pas ik prima op maat M.<br />
LEKKER DOORKACHELEN<br />
Sensa kiest al jaren voor Shimano als onderdelenleverancier.<br />
Waar de oude Romagna Gravel nog was uitgerust met<br />
11-speed, heeft deze SE de nieuwe GRX 12-speedgroep met<br />
twee kettingbladen vooraan – met 30-tands binnenblad –<br />
en achter een 11-34-cassette (zie ook pagina 66). Het grote<br />
voordeel van de GRX-onderdelen is dat je als fabrikant vrij<br />
makkelijk kunt mixen. Zo komen de derailleurs uit de 820-<br />
serie, de remmen uit de 400-serie en dragen de andere<br />
onderdelen het stempel RX-610. Verder komen veel onderdelen<br />
van het huismerk Supra, zoals het stuur met net<br />
genoeg flare en de wielen met brede velgen (en Shimanonaven).<br />
Zitten doe je op het korte Selle Italia-zadel. De vorm<br />
daarvan is fijn, maar onder het dek zit een kunststof randje<br />
dat killing kan zijn voor je prijzige koersbroek… Nou ja, het is<br />
een onderdeel dat je eventueel makkelijk kunt vervangen.<br />
In totaal weegt de fiets elf kilo. De eerste meters zijn even
88 LÉON VAN BON ZIET KENIA
NAAR HET<br />
HART VAN<br />
AFRIKA<br />
KENIA<br />
Als fotograaf heeft Léon van Bon meer in<br />
zijn mars dan het testen van fietsen, wat hij<br />
overigens elke maand uitmuntend doet. Met<br />
zijn vriendin Eloise trekt hij dwars door Kenia,<br />
in het spoor van gravelraces. En hij valt van<br />
de ene verbazing in de andere. Een exclusief<br />
verslag in foto’s.<br />
TEKST LÉON VAN BON FOTO'S LÉON VAN BON, ELOISE MAVIAN