il-giornale-zakenkrant-herfst2024
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Nuovo
Krant voor professionals in horeca en retail die Italiaanse F&B-producten in-, verkopen of verwerken | Jaargang 1 | editie 1 | herfst 2024
Van Spronsen & Partners:
“Voldoende groeikansen
voor Italiaanse horeca”
Minder Italiaanse restaurants,
snelle groei bezorgers
Buongiorno!
Beste lezer,
Voor u ligt de eerste editie van de
nieuwe Il Giornale Zaken Krant,
een blad voor ondernemers die
Italiaanse F&B-producten inkopen,
verkopen, bereiden en serveren.
Met dit blad willen we u inspireren
en informeren over de fantastische
levensmiddelen, dranken en
wijnen die Italië produceert. In dit
blad laten we ook veel collega-ondernemers
hun ervaringen delen
met actuele bedrijfsuitdagingen,
specifiek voor uw type bedrijf. Met
dank aan onze adverteerders ontvangt
u deze krant geheel gratis.
Heeft u zelf nieuws, opmerkingen,
aanmerkingen of ideeën voor een
artikel? Mail ons dan op zakenkrant@ilgiornale.nl
of bel 030 276
68 17. Via onze nieuwsbrief en
website ilgiornale.nl/zakenkrant
kunt u ons online volgen.
Veel leesplezier!
Team Il Giornale Zaken Krant
Gentile Lettore,
Con grande piacere le presentiamo
la prima edizione del nuovo Il
Giornale Zaken Krant, una rivista
dedicata agli imprenditori che acquistano,
vendono, preparano e
servono prodotti italiani del settore
Food & Beverage. Con questa pubblicazione
desideriamo ispirarla e
tenerla informata sulle straordinarie
eccellenze alimentari, bevande e
vini che l’Italia ha da offrire. Inoltre,
daremo voce a numerosi colleghi
imprenditori, che condivideranno le
loro esperienze sulle attuali sfide
aziendali specifiche per questo
settore. Grazie ai nostri inserzionisti,
questa rivista le viene offerta
gratuitamente. Se avesse notizie,
osservazioni, suggerimenti o idee
per un articolo, non esiti a contattarci
via email a zakenkrant@
ilgiornale.nl o al numero 030 276
68 17. Può seguirci online tramite
la nostra newsletter e il sito ilgiornale.nl/zakenkrant.
Suggerimento: usa Google Translate
sul tuo telefonino e scansiona
il testo di questo giornale per
tradurlo direttamente in italiano o
inglese.
Il Team di Il Giornale Zaken Krant
Het aantal Italiaanse restaurants in Nederland is ten opzichte
van 2018 licht gedaald. In de lange periode daarvoor, van 2003
tot 2018, was het aantal restaurants met als kernactiviteit het
bereiden van Italiaanse gerechten juist met bijna 40%
toegenomen. De cijfers komen uit het eind augustus
gepubliceerde rapport Italiaanse restaurants, branche in beeld van
horeca-adviesbureau Van Spronsen & Partners. Waar het
aantal restaurants met 2% is gedaald, nam het aantal
vestigingen van bezorgketens als Domino’s en New York Pizza
in dezelfde periode met 50% toe. De laatstgenoemde opende
eind vorig jaar haar 300ste locatie in Nederland en ambieert
een groei naar 375 vestigingen.
BLURRING BINNEN DE MARGES
PAGINA 12
APERITIVO ZONDER ALCOHOL
PAGINA 14
HAPJE ITALIAANS NIEUW JASJE
PAGINA 18
Het adviesbureau concludeerde
dat de afname van het
aantal restaurants vooral
zichtbaar is in de grote steden terwijl
in kleinere plaatsen juist een groei te
zien is. Zorgelijk is het stijgende aantal
faillissementen horecabreed als
gevolg van de naweeën van de pandemie.
Dit zal ook de Italiaanse keuken
treffen. Desondanks is Van Spronsen
& Partners niet pessimistisch over de
toekomst van de sector. Men ziet nog
voldoende kansen op basis van innovatieve
concepten die aansluiten bij de
huidige tijd. De Italiaanse keuken blijft
een ijzersterk merk dat de concurrentie
van opkomende wereldkeukens
prima aankan.
Meer trends
Het onderzoek laat nog veel meer interessante
trends zien. Bijvoorbeeld
ne keukens, de luxere en innovatieve
pizza’s en de toegenomen aandacht
voor deeg. Dat het aantal Italiaanse
restaurants over de afgelopen zes jaar
afnam zegt niets over de populariteit
bij de consument van de Italiaanse
keuken en de producten die het land
produceert. Die blijven onverminderd
populair maar moeten tegenwoordig
wel steeds vaker concurreren met opkomende
keukens uit andere landen
zoals Japan, India, Korea en landen uit
het Midden Oosten. Wereldwijd stootte
de Koreaanse keuken de Italiaanse
zelfs van de nummer 1 positie, kijkend
naar de meest gebruikte hashtags op
TikTok, Instagram en Reddit. Eerder
dit jaar bleek dat ook de Koreaanse
taal het Italiaans op taal-app Duolingo
al was voorbij gestreefd.
Vaker pizza op de kaart
bij niet-Italianen
Restaurants, hotels en andere hore-
PIZZAINNOVATOR LOSEKOOT
PAGINA 22
over de locaties van de Italiaanse horeca
met hoge concentraties in toeristische
gebieden maar ook over de
ontwikkeling van andere mediterracapunten
zonder een specifieke internationale
keuken zetten in Nederland
steeds vaker Italiaanse gerechten op
de kaart, waarbij vooral de kwaliteitspizza
populair is. Door het aanbod
van kwalitatief hoogwaardige kanten-klare
bodems en bollen en nieuwe
en kleinere ovens die speciaal voor dit
marktsegment ontwikkeld zijn, kan
veel makkelijker een kwaliteitsproduct
worden bereid door minder gekwalificeerd
personeel.
Dat de oerpizza nog niets aan kracht
verloren heeft blijkt ook uit het feit dat
de Margherita in Nederland de meest
bestelde maaltijd was van alle keukens
bij Thuisbezorgd in 2023. Ook in
Italië blijft deze ijzersterke klassieker
de nummer 1.
Lees verder op pagina 24.
TIKTOK TIPS VAN CHIARA
PAGINA 20
Pasquale
presenteert boek
Pasquale Casfora serveert sinds 2021
Italian Fine Dining in zijn restaurant
Aroma in Vaassen. Dat doet hij zo verdienstelijk
dat hij al werd verkozen
tot beste Italiaan van Nederland, lovende
recensies kreeg
in grote kranten, zijn
naam hoog prijkte op
internationale lijstjes
met toprestaurants en
gerenommeerde gidsen
serieuze aanbevelingen deden. Nu
presenteert hij zijn eerste kookboek.
Het is een fraai culinair boek waarbij
vooral de persoonlijke en familiaire
beleving die het uitstraalt hartverwarmend
is. Overal te koop voor € 32,50.
BURRATA D’OLANDA!
PAGINA 30
Zwemkrab eet
Vongole op
De Amerikaanse
blauwe zwemkrab komt
pas sinds een aantal jaar in Europese
wateren voor en dat leidt tot problemen
voor vissers die Vongole vangen.
De invasieve soort heeft het voorzien
op de smakelijke schelpdieren. Rond
Venetië zou al 90 procent van alle
schelpdieren verdwenen zijn. Dat is
niet alleen een ramp voor de vissers
maar ook voor het ecosysteem. Diverse
overheidsmaatregelen hielpen tot
dusver niet en daarom worden chefs
nu gestimuleerd de krab op het menu
te zetten. Als alternatief voor Spaghetti
alle vongole rest misschien de Hollandse
kokkel.
2
Mamma Mia populairste naam
Onze redactie speurde tijdens het samenstellen van deze nieuwe krant uitvoerig door het
Italiaanse horeca- en retaillandschap in Nederland. Zo ontdekten we dat er het vaakst
Mamma Mia op de gevel staat. Zeker zestien Italiaanse restaurants en (afhaal)pizzeria’s
in Nederland noemen zich zo. Deze naam staat dan ook op nummer 1 in de namen top
10. Daarbij moet wel worden aangetekend dat Pizzeria Mama Mia in Dronten één van de
zestien is net als Mama Mia in Wormer. Die moeten dus nog even op taalles want de
laatstgenoemde presteert het zelfs om zuppa di pesse op de kaart te zetten en cozza al la
marina. Mammamia in Den Haag laat de spatie tussen de twee woorden weg. Mamma
Mia zien we verder in: Alphen aan den Rijn, Vianen, Hoogezand, Veendam, Amersfoort,
Huizen, Heemskerk, Middelburg, Enschede, Rolde.
Geen Miramare
Miramare is in Italië een van de meest
gekozen restaurantnamen maar
ondanks voldoende kust, is er in
Nederland geen enkel restaurant
dat zich zo noemt. De domeinnaam
miramare.nl is al wel geregistreerd
dus wellicht heeft er
iemand plannen.
Het mooiste adres
Veel restaurants heten La Piazza maar
restaurant La Fontana in Houten is gevestigd
aan het Piazza 86 van het winkelcentrum Castellum
in Houten. L’Italiano Ristorante Pizzeria
in Rotterdam Nesselande heeft, vinden wij, het
mooiste adres. Gasten genieten hier sinds 1997
op de Siciliëboulevard 706 van een adembenemende
uitzicht over de Zevenhuizerplas. Even
verderop koos Ristorante Pizzeria Da Enzo voor
een minder voor de hand liggende locatie. Enzo
Frisina vestigde zich in 2019 met zijn
tweede restaurant op Malmö 86.
Een van de drie vestigingen van
Mangiare Rotterdam zit op de
Pannekoekstraat 93A maar
die serveren ze daar niet.
Nederland kent verder veel
straatnamen die vernoemd
zijn naar Indonesische eilanden.
In Den Haag zitten Sapori
d’Italia en Trattoria Da Sebastiano
op de Javastraat en in de gelijknamige
straat in Amsterdam zit La Fucina en delicatessenwinkel-restaurant
Gallizia. Lunchroom
Limoncello zit op de Bankastraat 85 in Den Haag.
Ondernemers die nog een passend adres zoeken
bevelen wij de Italiëwijken in Eindhoven
en Den Bosch aan. Mensen wonen hier bijvoorbeeld
aan het Palermo- en Comopad en aan de
Tarantostraat of de Livernolaan. Tot slot kennen
L’Italiano Ristorante Pizzeria op de Siciliëboulevard
in Rotterdam Nesselande
ook Leusden en Oldenzaal wijken met straatnamen
die zijn vernoemd naar Italiaanse steden en
regio’s.
Nieuws
Grote export Turkije
gunstig voor pastaprijs
Turkije wordt in rap tempo een grote speler op
de wereldmarkt voor durum (harde) tarwe. Dat is
goed nieuws voor de producenten van kwaliteitspasta
en met een beetje geluk ook goed voor de
prijs die zo snel steeg de afgelopen jaren.
Turkije exporteerde 1,5 miljoen ton in het boekjaar
2023/24. Niet zo lang geleden was het land
nog netto importeur. Doordat Turkije hiermee de
lagere productie opvult van andere tarweproducerende
landen, zijn volgens analisten verdere
prijsstijgingen op de wereldmarkt voorkomen.
De voorraden zijn nog wel historisch laag, maar
een acuut tekort en daarmee hoogstwaarschijnlijk
hogere prijzen, is afgewend. In Turkije waren
de oogsten erg goed, werd geïnvesteerd in irrigatie
en de lage Lira maakt producten aantrekkelijk
voor het buitenland. Een bekende Italiaanse producent
als Divella kocht zo grote hoeveelheden
Turkse tarwe tegen gunstige prijzen.
Volgens de topman van het merk is die van goede
kwaliteit, alhoewel de tarwe uit Canada standaard
blijft. Dat land kon alleen veel minder leveren.
Importmaatregelen van Russische durumtarwe
en minder Europese opbrengsten door klimaatverandering,
wordt als potentieel risico voor de
toekomst gezien.
Overigens gebruiken veel kleinere Italiaanse
producenten om verschillende redenen alleen
in Italië verbouwde tarwe. Het forse gebruik van
bestrijdingsmiddelen op het Amerikaanse continent
is daar één van.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Aantal
16
9
9
9
9
8
8
7
7
6
Naam
Mamma Mia
Bella Italia
(I)Fratelli
La Dolce Vita
Santa Maria
O Sole Mio
Venezia
La Piazza
Portofino
La Fontana
Plaats
Alphen aan den Rijn, Dronten, Vianen, Hoogezand,
Veendam, Amersfoort, Huizen, Heemskerk, Middelburg,
Enschede, Rolde, Hoogezand, Wormer, Balkbrug,
Markelo, De Bilt, Den Haag, Wilnis.
Doorwerth, Hoorn, Uden, Nijmegen, Wageningen,
Hellendoorn, Wolvega, Lunteren, Kampen, Assen
Haarlem, Den Haag, Delft, Rotterdam, Naaldwijk, Voorburg,
Nuenen, Helmond, Giethoorn
Hippolytushoef, Heinkenszand, Eindhoven, Heino, Ommen,
Nijmegen, Stadskanaal, Amsterdam, Nijmegen
Loosdrecht, Heemskerk, IJsselstein, Maasbree,
’s-Hertogenbosch, Wervershoof, Heumen, Landgraaf,
Oirschot
Leiden, Amersfoort, Driebergen-Rijsenburg, Baarn, Den
Haag, Sint Maartensvlotbrug, Amsterdam, Almere
Leusden, Amersfoort, Den Burg, Venlo, Oosterwolde,
Haarlem, Meppel, Sneek
Gouda, Capelle aan den IJssel, Helmond, Borger,
Bilthoven, Renesse, Stadskanaal
Almere, Alkmaar, Zeewolde, Hoorn, Wormerveer, Hoorn
Zaandam,
Utrecht, Houten, Veendam, Gorinchem, Zuidhorn,
Eindhoven
3D-geprinte pasta biedt creatieve kansen
Wie opent de eerste Gnoccheria of Polentaria?
Gnocchi di patate al nero di seppia met inktvis,
tomaatjes en sinaasappel.
De Pizzeria en Gelateria is al even bekend net
als keten Spaghetteria die een mooie naam vond
maar ook echt Pappardelle en Ravioli serveert.
In heel Italië concentreren 13 restaurants zich op
een andere klassieker uit de Italiaanse keuken,
de Gnocchi. Dat werden vanzelfsprekend Gnoccheria’s
die alle vormen en varianten van het
aardappelgerecht aanbieden. Wij kennen ze van
knikker tot formaat pingpongbal, die onze redactie
deze zomer in een Noord-Italiaanse berghut
werd gepresenteerd. Gnoccheria East Village
in New York probeert het buiten Italië als een
van de enkelingen met de naam van dit gerecht
maar speelt wel een beetje vals. Het heeft maar
drie Gnocchi gerechten op de hele kaart staan.
In Australië zien we in Sydney restaurant L’Olio
La Gnoccheria het beter doen met een mooie lijst
varianten. Zij serveren ook pompoen gnocchi en
zwarte gnocchi gekleurd met inktvis.
Gnocchimachine
Het in Nederland wellicht wat onbekende en
ondergewaardeerde gerecht verdient een groter
publiek vond ook Sophie van Barneveld van
restaurant Nonna’s in Doorn. Ze schafte een paar
jaar geleden in Zwitserland een echte gnocchimachine
aan, volgens haar als eerste in Nederland.
Met veel succes rolden de balletjes uit de
machine nadat die een kant-en-klare zak van het
basismateriaal te verwerken kreeg. Gasten waren
erg enthousiast over de vers ‘gedraaide’ aardappelballetjes
maar toch besloot ze ermee te stoppen.
De productie kostte uiteindelijk te veel tijd
maar het belangrijkste was dat de grondstof voor
de machine niet meer in kleinere hoeveelheden
te krijgen was.
Polenta van de tap
Noord-Italië kent een paar Polenteria’s waar je
rustig kunt zitten maar twee jaar geleden begon
Angelo Tortorelli na een lange horeca carrière
een Polenta take-away concept. Zijn oma roert
nog een uur in de koperen ketel voordat het
voedzame maisgerecht echt lekker is maar daar
had Angelo geen tijd voor. Hij kocht voor zijn
bergrestaurant in Morgex (Valle d’Aosta) een net
nieuwe polentamachine en produceert op deze
manier razendsnel bordjes ‘van de tap’. Volgens
fabrikant Agritech is het nu mogelijk om Polenta
als foodtruckgerecht in te zetten. De machine is
voor ongeveer 1500 euro te koop via verschillende
Italiaanse websites.
Al in 2015 ontwikkelde onderzoeksinstituut TNO
samen met Barilla een 3D-pastaprinter. De Italianen
richtten daarna het bedrijf BluRhapsody
op voor de doorontwikkeling en verkoop. Inmiddels
zijn er verschillende vormen te koop via de
website. De nieuwe techniek biedt veel creatieve
kansen voor de horeca maar ook voor andere
doelgroepen. Zo werkte TNO, Barilla en het Erasmus
Medisch Centrum samen om 3D-geprinte
pilletjes in leuke vormen op maat te maken voor
kinderen. Pastadeeg lijkt namelijk op de substantie
waarvan een pil wordt gemaakt. Kleintjes
slikken de speciale vormen wat makkelijker weg.
Volgens Barilla is het zelfs mogelijk dat consumenten
met de nieuwe techniek ook thuis hun
eigen unieke pastavorm printen.
Bijna iedere vorm en kleur is mogelijk zoals bijvoorbeeld
deze Amforapot of rode liefdespasta
voor Valentijn of andere geluksmomenten.
Vooral in Italië maken chefs er al volop gebruik
van, als exclusief gerecht of in de vorm van ‘fingerfood’.
12 stuks van de Amforapot kost € 15,90
(€ 1,32 per stuk). Voor verzending naar Nederland
rekent het bedrijf 25 euro en circa 10 werkdagen.
Website: blurhapsody.com
Geprinte pasta in bijna iedere vorm of kleur
De razendsnelle PolentOne-machine van Angelo
ADVERTORIAL
25 jaar Novitalia
Een goede espresso is altijd de
start van een kennismakingsgesprek
bij groothandel
NOVITALIA te Amsterdam. Aan
de bar van de typische Italiaanse
caffetteria in het nieuwe Foodcenter.
“Hierom draait het binnen ons
bedrijf; de Italiaanse keuken naar
Nederland brengen", vertelt eigenaar
Arnoud Zuijdendorp. De
klanten in het Foodcenter genieten
van hun cornetto bij de koffie en
doen daarna nogal uitgebreid inkopen
in dit Italiaanse food walhalla.
NOVITALIA bestaat dit jaar 25 jaar
en is 2,5 jaar geleden overgenomen
door Italiëfanaat Arnoud. Er is ingezet
op groei en professionaliteit met
een focus op horeca en delicatesse.
Tijdens onze rondleiding stopt het
enthousiasme niet en valt de informele
en betrokken sfeer op. Het
grotendeels Italiaanse team is duidelijk
trots en waardeert ons bezoek.
Arnoud wisselt met iedereen
een paar woorden in een mix van
Italiaans en Engels. Hij is overal bij
betrokken. “Het bedrijf groeide
hard door de inzet van eenieder en
het voormalige pand (aan de overzijde)
werd veel te klein. Gelukkig
konden we deze verhuizing realiseren
en dankzij de belangrijke nieuwe
faciliteiten de kwaliteit bieden
die de klanten van ons verwachten”.
2.000 verschillende
Italiaanse producten
In het warehouse krijg je een goede
blik op de 2.000 verschillende Italiaanse
producten en de nieuwe faciliteiten
zoals de 750m3 diepvriezer,
de enorme koelcel en de interne
laadplaatsen van de gekoelde bezorgauto’s.
Vanuit het nieuwe pand
levert men zes dagen per week de
producten tot in de keukens in geheel
Nederland. Het bedrijf is distributeur
van vele bekende Italiaanse
foodproducenten. De klantenkring
bestaat uit zowel hele kleine
advertentie
winkels tot aan grote restaurantketens.
In de unieke winkel kunnen
de chef, de pizzalover en de delicatesse
winkeliers terecht voor hun
inkopen. Er wordt opvallend veel
Italiaans gesproken. Je vindt hier
Er wordt opvallend veel Italiaans gesproken
het basis assortiment voor een restaurant,
een steeds grotere wijncollectie
en alle andere specialiteiten.
Populaire producten zijn nduja uit
Spilinga (Calabrië), pistache uit
Bronte (Sicilië), burrata uit Puglia,
Pinsa uit Rome en truffel uit Toscane.
Pizza specialist
Het bedrijf is specialist op alles
rondom de pizza business. Daarnaast
is er een duidelijke trend
waarneembaar richting diepgevroren
kwaliteitsproducten als pasta,
schiacciata en desserts. De enorme
vriesvitrine in de winkel geeft de
klanten een goed overzicht.
Nog nooit hebben wij zoveel tomaten-,
olijven- en bloemproducten bij
elkaar gezien. “Dit brede aanbod is
nodig om de Italiaanse chef tevreden
te stellen. De Italiaanse foodcultuur
kenmerkt zich door een
grote verscheidenheid tussen de
regio’s. De kennis van food is groot
en iedereen is trots op het eigen
product”, aldus Arnoud.
Hoe komt een Nederlander na een
carrière van 22 jaar in de automotive
zo in de Italiaanse producten
terecht? Aan Italië had Arnoud lang
geleden zijn hart al verpand en hij
kan er uren over vertellen. Hij had
de wens om ook te werken met zijn
geliefde land en keuken. De overname
van NOVITALIA heeft hem en
de medewerkers veel werkplezier
en trots gegeven.
NOVITALIA
Nieuwe Hemweg 1
1013 BG Amsterdam
www.novitalia.nl
3
Arnoud Zuidendorp
Arnoud Zuidendorp
4
Italexpert B.V.
Horeca-inrichting,
installatie & reparatie
Kombuisweg 25
1041 AV Amsterdam
info@italexpert.nl
Tel.+ 31 20 250 5000
Mob.+31 06 53 25 30 18
Italexpert is gespecialiseerd op het gebied van
Italiaanse horeca-inrichting, installatie, onderhoud
en reparatie. Met een rijke geschiedenis aan
ervaring is Italexpert, met Angelo Galantino als
eigenaar, dé specialist op het gebied van
innovatieve pizzaovens en luxe koffiemachines.
De focus ligt op de Italiaanse horecabranche, maar
zij werken met elke ander type restaurant waar zij
hun expertise kunnen delen.
Angelo Galantino
Italexpert speelt voortdurend in op de
veranderende trends in de moderne keuken en
staat op deze manier garant voor de nieuwste en
beste techniek. Daarnaast wordt sterk de nadruk
gelegd op hun in-house service en onderhoud,
waarbij nauw wordt samengewerkt en
meegedacht met hun klanten.
HORECA INRICHTING,
INSTALLATIE EN ONDERHOUD
Nieuws
€ 15 p.p. coperto
voor een tafel
met uitzicht
Op Italiaanse stranden is het gebruikelijk,
hoe dichter bij zee, hoe duurder
het strandbedje wordt. Restaurant
Il Gatto Nero in Cernobbio aan het
Comomeer, past dit principe ook toe
voor haar tafels. Acht euro per persoon
betaalt de gast aan het standaard
tafelgeld voor een tafel dichtbij de bar.
Voor de tafels direct aan de reling van
het terras met het mooiste uitzicht,
begint de rekening met 15 euro. Per
persoon dus.
De coperto staat al jarenlang ter discussie
en een deel van de restaurants
waaronder die met Michelinster rekent
het al niet meer. Maar tot een
wettelijk verbod kwam het nog niet.
In dit geval was het vooral de hoogte
van de toeslag die stof deed opwaaien
alsmede de verrassing achteraf. Dat
vonden de doorgaans welgestelde gasten
van het restaurant, dat G. Clooney
tot vaste gast rekent, niet zo aangenaam.
Restaurants moeten de coperto
wettelijk melden op de menukaart.
Il Gatto Nero deed dat alleen op de papieren
versie maar niet op het menu
op de website. En die versie gebruiken
de meeste gasten voordat ze reserveren.
Een echte houtgestookte pizzaoven is
de droom voor iedere professionele
pizzaiolo, maar tegenwoordig worden
er nog maar weinig nieuwe verkocht.
“Acht van de tien pizzaovens die ik
verkoop gaan op gas, voorheen was
dat andersom”, zegt Jack de Bruijn. Hij
begon ruim twintig jaar geleden als
eerste in Nederland met de verkoop
van professionele houtovens van het
topmerk Valoriani uit Toscane. De
Bruijn: “De regelgeving is tegenwoordig
een stuk ingewikkelder, in iedere
gemeente weer anders en ook een
deel van de publieke opinie heeft zich
tegen houtstook gekeerd. Mijn klanten
kregen soms klachten van de buren,
ook als ze een dure (red. 7.000 euro)
rookwasser hadden geïnstalleerd. Dat
moet je dan maar zien op te lossen.
Geen prijsdaling olijfolie verwacht
Nadat de olijfoogst in Spanje door grote droogte de afgelopen twee jaar halveerde,
schoot ook de prijs van Italiaanse olijfolie omhoog. De Spaanse regering
besloot daarop de btw op olijfolie af te schaffen om de consument enige
verlichting te bieden. De Italiaanse productie steeg het afgelopen seizoen juist
met ruim 30% tot 324.000 ton, en de prijs steeg nog harder. Die nam de afgelopen
twee jaar toe met maar liefst 162% tot een prijs van bijna 10.000 euro
per ton. In de Italiaanse supermarkt verdubbelde de prijzen. De Italiaanse
consument bespaarde dit jaar daardoor al flink op olijfolie of koos voor een
alternatief.
De prijs voor Spaanse olie daalde deze zomer licht maar volgens specialisten
komt dat doordat de markt onzeker is wat gaat komen. De prijs voor Italiaanse
olie bleef stabiel. Analisten zeggen dat de prijsontwikkeling voor dit jaar deels
afhankelijk zal zijn van het weer in Spanje en als gevolg daarvan de oogst. Maar
ook als de oogst weer op het niveau van een paar jaar geleden zit zal de prijs
niet hard dalen verwacht men. Dat komt omdat de vraag stabiel blijft en de
voorraden relatief laag zijn. Valt de oogst ook dit jaar tegen dan kan de prijs
verder stijgen.
Spanje heeft 2,57 miljoen hectare aan olijfgaarden, Italië 1,1 miljoen. In Spanje
zijn veel bomen een stuk productiever dan Italië maar ze hebben wel veel
water nodig. Een derde van de olijfgaarden wordt daarom geïrrigeerd, dat aantal
nam de afgelopen jaren fors toe. Maar door een gebrek aan regenwater en
een toenemende vraag naar water vanuit andere sectoren zoals het toerisme,
daalde de productie enorm. De bomen in Italië leveren gemiddeld veel minder
op qua productie maar de marktprijs voor de olie is wel hoger. Italiaanse olijfboeren
zien ruimte voor groei. Ze stellen zichzelf daarbij wel de vraag of ze het
Spaanse model met veel watergebruik moeten volgen. Met het oog op de klimaatverandering
is dat een risicovolle keuze. De andere optie is om te werken
aan andere methoden die een stabiele en hogere productie mogelijk maken.
Prijsontwikkeling van Italiaanse olijfolie van 2017 t/m 2024
Topchef Jacob Jan Boerma naar Italië
Voormalig driesterren chef Jacob Jan Boerma gaat een nieuw
restaurant exploiteren in Madonna di Campiglio. In de exclusieve
wintersportplaats wil hij eind dit jaar een toegankelijke
keuken openen. “Als mensen van de berg komen, dan willen
ze geen lange avonden meer tafelen”, laat hij de pers weten.
Het restaurant wordt onderdeel van een klein hotel dat voorheen
Milano heette. Boerma bedenkt in opdracht van een in-
Houtoven blijft droom, elektrisch de toekomst
Sommigen hebben dat gedaan door
een gasbrander (red. ca 5.000 euro)
aan hun bestaande houtoven te koppelen.
Maar dan moet je eigenlijk een
keuze maken om alleen op gas te bakken.
Door de roet van het hout raakt de
brander snel verstopt en heeft het veel
onderhoud nodig. Sommige klanten
die op gas bakken doen er dan af en
toe een blokje hout bij voor de sfeer en
20 jaar
Mercato
Italiano
De familie Moro
Dit voorjaar nam onze redactie een
kijkje bij het nieuwe pand van de Italiaanse
groothandel Mercato Italiano
in Heiloo. We waren onder indruk
van de enorme 3000m 2 ruimte. Een
forse groei ten opzichte van het oude
pand in Heerhugowaard, maar daar
was het bedrijf dan ook al een tijdje
uitgegroeid. Dit jaar viert de familie
Moro het 20-jarig bestaan van het bedrijf.
Toni Moro begon samen met zijn
zoon Sandro in 2004 met het importeren
van Italiaanse delicatessen en wijn
en dat sloeg aan. Na de delicatessezaken
en restaurants volgden de
slagers, groothandels en foodservicebedrijven.
In het uitgebreide winkeldeel
weet ook menig consument zijn
weg al een tijd te vinden. In 2013 droeg
Toni het bedrijf over aan zijn zoons
Sandro en Carlo maar we zien hem nog
geregeld als we het bedrijf bezoeken.
De passie voor de mooiste Italiaanse
producten is het wat de familie al vanaf
de oprichting drijft. Met deze liefde
voor de Italiaanse levensmiddelen en
wijn houden ze het zeker nog twee
decennia vol.
vesteringsmaatschappij het concept en laat de pannen
over aan het management. Dat zal in de eerste instantie
deels Nederlands zijn. Het restaurant zal Boerma’s naam
dragen. Volgens de chef zullen er meer restaurants met
zijn signatuur volgen in Italië maar ook in Oostenrijk.
Boerma kookte in zijn restaurant De Leest in Vaassen
drie Michelin sterren bij elkaar. Nadat hij stopte vestigde
zich Italiaans restaurants Aroma in het pand. Chef
Pasquale Carfora is ondertussen bezig Boerma naar de
kroon te steken. Michelin heeft hem in het vizier, Italië
Magazine bekroonde het vorig jaar tot Restaurant van
het Jaar en daarna volgde een plek op de lijst van de 50
Top Italy voor ‘Best Italian Restaurants in the World’.
Boerma’s liefde voor Italië bleek al toen hij in 2020 exclusieve
pizza’s ging serveren in restaurant No Rules in
Amsterdam. Deze bijzondere plek overleefde corona helaas
niet.
de smaak. Dat kan wel”. En elektrisch?
We zagen een paar jaar geleden een
elektrische steenoven die zelfs door
de Napolitaanse pizzaprofessoren van
de AVPN (Associazione Verace Pizza
napoletana) was goedgekeurd. Is dat
een goede optie? “Ja, maar wel duur.
Dat model kost zeker 20.000 euro en
verbruikt veel stroom. Maar je kan er
inderdaad uitstekende pizza’s in bakken.”
En hoe gaan ze in Italië tegenwoordig
met de houtgestookte ovens
om? “Vooral in drukke steden speelt de
discussie over houtstook, zelfs in Napels.
Toen de gasprijs zo hoog was vlogen
die nieuwe elektrische steenovens
als warme broodjes over de toonbank.
Ons merk Valoriani heeft nu ook een
kwalitatief zeer hoogwaardig model in
het assortiment”.
QR-code
verplicht op
wijnfles
Italië wil register voor pizzabakkers
De regering Meloni maakt zich hard voor het Italiaanse culturele en sociale erfgoed.
Onlangs werd daarom een wetsvoorstel ingediend om van pizzabakker
een erkend beroep te maken. De regering zegt dat de vakman te vaak wordt
ondergewaardeerd, maar dat hij (of zij) een cruciale rol speelt bij het levend
houden van de (Napolitaanse) pizzatraditie. De oprichting van een officieel register
voor professionele pizzaioli, moet de status en kwaliteit van het beroep
verbeteren.
“Pizza is niet zomaar een gerecht’, aldus Marco Cerreto die het wetsvoorstel
indiende. “De pizzabakker moet een echte ambassadeur worden van ‘Made in
Italy’ overal ter wereld”, aldus de parlementariër. Vorig jaar startten in Italië
3.700 nieuwe horecazaken met pizza op de kaart.
Op het Italië Evenement spotte
de redactie deze zeer fraaie
stalen wijnrekken van Incredible
Designs. Ze zijn er in de vorm
van Nederland, een groot aantal
wijnlanden en dus ook Italië. We
missen alleen Sardinië. Het topmodel
heeft de vorm van de wereldkaart
en meet 2 x 1,2 meter.
De drie millimeter stalen platen
vormen een stevig geheel aan de
muur. Het bedrijf coat de rekken
in vier kleuren; goud, zwart, zilver
en brons.
5
Bij alle wijn die in de EU wordt verkocht
en vanaf 8 december 2023 is
geproduceerd, moet een QR-code op
het etiket van de fles worden geplaatst.
Deze moet verwijzen naar een website
met informatie over ingrediënten,
allergenen, energie en voedingswaarden.
Allergenen, intoleranties
en energie-informatie moeten fysiek
op het etiket staan. De website waarnaar
de QR-code verwijst mag geen
marketing- of verkooptekst of beeld
vermelden. De eisen gelden voor wijnproducenten,
wijndistributeurs en
labelproducenten voor wijn binnen
de Europese Unie. Het doel is om consumenten
beter te informeren over de
wijn die ze drinken. Als het etiket niet
aan de regels voldoet kan de wijn van
de markt worden gehaald met mogelijk
een extra boete.
Toen de gasprijs zo
hoog was vlogen die
nieuwe elektrische
steenovens als warme
broodjes over de
toonbank
Wijnrek
Italia
6
23% van Italiaanse wijngaarden biologisch
Steeds meer Italiaanse wijnboeren telen hun
druiven biologisch. Een Italiaans statistiekbureau
liet weten dat het aantal hectare in 2022 met
6% groeide. 133.000 hectare wijngaard is nu biologisch,
dat is 22,6% van het totaal aantal wijngaarden.
Italië is hiermee koploper in de wereld.
Bijzonder is wel dat maar 6% van alle Italiaanse
wijnen op de markt een biologisch label heeft. Op
Sicilië (36.937 hectare) en Toscane (22.802 hectare)
zijn de meeste biologische wijnboeren maar
ook in Puglia en Veneto is het aandeel groot.
Sinds 2010 nam het aantal biologische wijngaarden
in Italië met 163 procent toe.
FederBio is de vereniging van Italiaanse biolo-
De exportwaarde van Italiaanse biologische producten groeit
Saskia Balmaekers is bekend van haar blog Ciaotutti
waarop ze al bijna 15 jaar schrijft over Italië.
Vier jaar geleden begon ze aan haar eerste roman
en die gaat over niemand minder dan Pellegrino
Artusi. Hij wordt gezien als de grondlegger van
de authentieke Italiaanse keuken. Artusi schreef
in de 19e eeuw het kookboek La Scienza in Cucina
e l’Arte di Mangiare Bene (De wetenschap in
de keuken en de kunst om goed te eten) en dat is
uitgegroeid tot het nationale kookboek van Italië.
Op 4 augustus, de geboortedag van Artusi in 1820,
presenteerde Balmaekers haar meesterwerk. Het
perfecte recept is de titel.
Aan de hand van anekdotes, brieven, recepten
en verhalen neemt ze de lezer mee in het leven
van Artusi. Ze sprak ook met nazaten Luciano en
Ricciardo Artusi die unieke anekdotes vertelden.
Het perfecte recept verschijnt half november
gische wijnproducenten. Die liet weten dat de
meeste biologische wijnen worden geëxporteerd.
Grote wijnlanden als Duitsland, Frankrijk en de
VS, produceren vooral biologische wijn voor de
binnenlandse markt. Het zou volgens een woordvoerder
aantonen dat de Italiaanse consument
nog niet massaal de biowijn prefereert boven de
reguliere teelt.
In de EU is Italië één van de koplopers met biologische
landbouw. 19% van de bedrijven boert
biologisch. In Duitsland Spanje en Frankrijk is
dat maar 10%. In Nederland is slechts 4% van de
landbouwgrond bestemd voor biologische teelt.
Daarmee bungelt het onderaan in Europa.
Nederlandse roman over Pellegrino Artusi
maar voor wie een gesigneerd en genummerd
exemplaar met korting wil, kan daarvoor nu al
intekenen. Bestellen op ciaotutti.nl.
Onderwaterwijn rijpt
razendsnel in Italië én Zeeland
Tegen de steile berghellingen rond de bekende Cinque Terre streek groeien overal
druiven. De teelt en oogst is een kunststuk op zich waarbij allemaal ingenieuze
hulpmiddelen worden ingezet. Aan innovatie geen gebrek bij de lokale wijnboeren.
Zo experimenteert één van hen met het laten rijpen van de wijn onder water
in de zee. Dat blijkt twaalf keer zo snel te gaan als normaal.
Wijnmakerij Possa startte het project een paar jaar geleden met het bedrijf Jamin
als initiator. Men wist voor de techniek zelfs een wereldwijd patent te bemachtigen.
700 flessen uit 2021 lagen een jaar lang in zee voor de kust van het romantische
Portofino op 52 meter diepte. Wat bleek; het effect was gelijk aan een rijping
van 12 tot 15 jaar in de kelder. Sciacchetrà staat er op het etiket dat er pas nadat ze
uit het water werden gehaald is opgeplakt. De flessen zelf hebben het zwaar met
het zoute zeewater. De verwering is duidelijk te zien.
Het jonge bedrijf Jamin is de investeerder achter het project. Ze laten weten dat
hun onderzoek aantoonde dat de zeebodem een ideale omgeving vormt voor wijn.
De temperatuur is constant en er is geen licht. Verder is de manier van rijpen ook
vanuit marketing-oogpunt erg interessant. Inmiddels hebben zich meer wijnmakers
aangesloten bij het project en
heeft Jamin al vier onderwaterkelders
geïnstalleerd. Voordat dat zo
ver was moest er nog veel worden
uitgedokterd. Zo ontwikkelde men
speciale ijzeren kooien om de wijn
te laten afzinken naar een stabiele
plek. Tal van sensoren maten alles
dat relevant was voor de wijnen en
de veiligheid. Een leger van ingenieurs,
natuurkundigen, mariene Duidelijke verwering door het zoute water
biologen, oenologen, sommeliers en duikers werd ingeschakeld. Het doel is dat
overal ter wereld deze methode kan worden toegepast.
De eerste flessen zijn te koop in de webshop van Jamin vanaf € 66,- de fles. Het
bedrijf biedt verder nog speciale boottochten aan naar het afzinkgebied inclusief
proeverij. Kijk op shop.underwaterwines.com.
Nederlandse wijn in de Oosterschelde
André Vink van wijndomein En Passant in Driewegen (Zeeland) is samen met de
Limburgse Stan Beurskens van wijndomein St. Martinus, de eerste die deze manier
van wijn rijpen toepast in Noordwest Europa. Zij lieten anderhalf jaar geleden
800 flessen afzinken in de Oosterschelde. Deze zomer werden ze weer opgetakeld
met gewenst resultaat. Daarom gingen er meteen 2.000 nieuwe flessen naar 15
meter diepte die begin 2026 weer omhoog komen met oesters op de fles en wellicht
de bijpassende kreeft. Net als in Italië is de constante temperatuur en het
gebrek aan licht het succes maar volgens de Nederlanders is ook de lichte deining
gunstig. Daardoor blijft de gist continu in beweging en ontstaat meer gelaagdheid
en complexiteit in de wijn.
Nieuws
Het effect was
gelijk aan een
rijping van 12 tot
15 jaar in de kelder
Rijpen in zee:
constante
temperatuur,
gebrek aan
licht en lichte
deining geven
de wijn meer
gelaagdheid en
complexiteit
Wisselend wijnjaar. Nat in het
Noorden, droog in het Zuiden
Prosecco-Prošek strijd beslecht
Italiaanse Proseccoboeren exporteren jaarlijks
voor een miljard euro aan de bruisende wijn. Dat
enorme succes trekt veel imitatie aan. Hun belangenbehartigers
strijden daarom al jaren tegen
wijnen die een graantje willen meepikken, maar
de naam Prosecco is Europees beschermd met
een Oorsprongsbenaming. Andere wijnlanden
proberen het met namen als Kressecco, Semisecco,
Consecco, Perisecco, Whitesecco of Crisecco.
De Kroaten proberen al sinds 2013 hun zoete dessertwijn
Prošek Europees te laten erkennen. Na
hun toetreding tot de Europese markt moesten ze
het onder de naam Vino Dalmato verkopen, maar
het land legde zich er niet bij neer. Toch oordeelde
het Europese Hof van Justitie onlangs, dat er
ook geen namen of beelden die op beschermen-
de producten lijken, op de markt mogen komen.
De Kroaten stellen dat hun traditionele Prošek
al voor de Romeinse tijd werd gemaakt en dat
er daarom geen sprake is van imitatie. Het gaat
om een totaal andere wijn. Deze zomer kwam er
toch een einde aan jarenlange vete. De EU stelde
in een nieuwe verordening, op basis van de uitspraak
van het Hof, dat de naam Prošek terecht
van de markt is geweerd.
De Italiaanse vereniging van proseccoboeren
lanceerde afgelopen jaar in Engeland een publiekscampagne
tegen het verkeerd gebruik van
de naam Prosecco. De Italianen vrezen dat consumenten
teleurgesteld raken in de kwaliteit, als
ze denken Prosecco te drinken maar dat feitelijk
niet is.
De verwachtingen van de wijnoogst in Italië wisselen
dit jaar per regio lezen we in de enquête die
Gambero Rosso onder de wijnconsortia deed. In
Noord-Italië zorgde de vele regen in de lente voor
schimmelziekten als valse en echte meeldauw.
Verder hadden de wijnboeren ook last van hagel
en extreem weer. Stijgende kosten en de voortdurende
ingrepen in de wijngaard maken het er niet
makkelijker op. In Trentino, Alto Adige en Franciacorta
verwacht men een lagere opbrengst.
Voor de Barolo en Barbaresco zou de opbrengt
stabiliseren. De grote droogte in Piemonte van
vorig jaar maakte nu plaats voor veel regen. Valle
d’Aosta oogstte vorig jaar een record hoeveelheid
druiven maar men denkt niet dat dat dit jaar
overtroffen wordt. In juni hadden de boeren na
de vele regen last van valse meeldauw. Dezelfde
valse meeldauw speelde ook de producenten
van de Franciacorta parten. In de periode tussen
april en juni viel veel regen. Men verwacht voor
dit jaar een daling van 20 tot 30% in de volumes,
mede doordat meer dan de helft van de bedrijven
biologisch produceert.
In Veneto verwacht men dat het volume aan
Soave Doc weliswaar verder zal dalen maar dat
de kwaliteit goed wordt, mede door voldoende
vocht. Maar ook deze wijnmakers kampen met
schimmelziektes. In Valpolicella is men optimistischer
over het volume dat in de lijn met vorig
jaar zou moeten uitkomen. Ook hier heeft de
biologische sector het moeilijk door de gevolgen
van het grillige weer. Wijnmakers in de Proseccostreek
zijn niet ontevreden. Wel constateert
men de bodemsoort bepalend is voor de gevolgen
van overvloedige regen in het voorjaar. Wijngaarden
die op dichte kleigrond liggen verwachten
lagere volumes, stokken op een lossere bodemsoort
zijn beter bestand tegen te veel hemelwater.
Wijnboeren in Midden-Italië hadden geen last
van de regen. Daar is het juist vrij droog geweest
en waren er nauwelijks extremen. Le Marche
verwacht een plus in de volumes tot wel 20%. Wel
maakt men zich zorgen over de aanhoudende
droogte.
Op Sicilië is de droogte extreem. Deze situatie
heeft zich de afgelopen 50 jaar niet voorgedaan.
In sommige delen van eiland begon de oogst van
Chardonnay al in juli, twee weken eerder dan gepland.
Het was de vroegte oogst aller tijden. De
Chardonnay rijpt zeer snel bij hitte en watergebrek.
De kwaliteit is dan wel weer erg goed. Druiven
kunnen vaak beter omgaan met de nieuwe
omstandigheden dan andere gewassen. Op Sicilië
verwacht men een stijging van 10 a 15% in
volumes. Ook in delen van Umbrië, Le Marche
en Abruzzo werd eerder geoogst dan normaal
net als in Puglia. Ook in de hak van De Laars verwacht
men een goede kwaliteit en kwantiteit.
Nieuws
Grappamaestro Benito Nonino overleden
7 juli overleed in Percoto, vlakbij Udine, Benito
Nonino op 90-jarige leeftijd. Hij stond lang aan
het hoofd van de gelijknamige grappaproducent
die hij omvormde tot wereldspeler. Nonino was
een hervormer. Tot 1973 werden de meeste grappa’s
gemaakt van een blend van verschillende
druivenrassen. In dat jaar introduceerden Benito
en zijn vrouw Giannola Nonino uit Friuli hun
grappa monovitigno, gemaakt van één druivenras:
picolit. The legendary wordt-ie genoemd. Het
betekende namelijk een revolutie in grappa-land.
Zijn dochter Antonella vertelde onze redactie
daar een keer
over. “Het werd
meer een drank
om te proeven,
zou je kunnen zeggen.
Pappa liet het
vastleggen, maar
kon uiteraard niet
voorkomen dat andere
grappa-makers
het voorbeeld
volgden. Sindsdien
kennen ze in
Italië ook de term grappa aromatica. Dit soort
grappa’s wordt gemaakt van de droesem van
aromatische witte druivenrassen, zoals muscat
of half-aromatische rassen als sauvignon blanc.
Maar mijn ouders zijn altijd doorgegaan met ontwikkelen.
Zo kwam in 1984 de Ùe op de markt,
een grappa gedistilleerd uit hele druiven. Trots?
We zijn apetrots op ons bedrijf en onze grappa,
maar meer nog op onze ouders en voorouders. Zij
hebben het geweldig gedaan!”
Benito en zijn vrouw Giannola draaiden tot op
hoge leeftijd nog mee in het bedrijf. De dagelijkse
leiding is nu in handen van hun dochters Cristina,
Elisabetta en Antonella. Zij zijn de vijfde generatie
en de zesde is ook al actief in het bedrijf.
De dochter van Cristina zorgt voor de sociale
media.
Grappa van mindere kwaliteit wordt nog wel eens
met spiritus vergeleken. De dochters van Benito
Cristina, Elisabetta en Antonella Nonino. Nazaat
Francesca Bardelli Nonino (niet op de foto)
wordt door het toonaangevende Wine Enthusiast
gerekend tot de Future 40 Tastemakers 2024, de
40 belangrijkste autoriteiten en influencers in de
wereld op het gebied van wine & spirits.
willen u graag laten weten dat hun zachte en
delicate grappa het erg goed doet bij vrouwen.
Il Moscato is de meest vriendelijke grappa uit
hun serie; lieflijk, zacht en rond met een parfum
van bloemen, tijm en vanille. Let op dat je nooit
walst met een grappa! Dat brengt de verkeerde
geuren naar boven.
Due Tempi Uithoorn
serveert al drie jaar
een caffè sospeso
Meer dan honderd jaar geleden ontstond in Napels
de traditie van de caffè sospeso, letterlijk;
uitgestelde koffie. De gedachte er achter was dat
de minder bedeelde medemens in economisch
barre tijden zijn caffé en het sociale contact niet
onthouden werd. Mensen die het wel konden
betalen bestelden in de bar naast de eigen koffie
ook een kopje voor de armen. Dat
kopje werd wel afgerekend maar
pas geschonken aan iemand die
het niet kon betalen. Zo kon iedereen
elkaar blijven ontmoeten.
Meer dan tien jaar geleden
raakte het idee ook in Nederland
even populair. Veel media-aandacht
leidde tot meer dan honderd
deelnemende horecazaken. Uiteindelijk
bloedde het initiatief dood, omdat de
schroom om een gratis caffè te vragen misschien
te groot bleek.
Jacco Hogenhout van Italiaans restaurant Due
Tempi in Uithoorn blies het concept drie jaar geleden
nieuw leven in en serveert de gratis kopjes
koffie nog altijd. “Onze vaste gasten kennen
het systeem inmiddels en waarderen het enorm.
Nieuwkomers hebben soms wat argwaan of denken
dat het een nieuwe koffievariant is, die ze
dan prompt bestellen! Maar als we het uitleggen
is iedereen enthousiast. We koppelen de actie
aan onze ochtenden waarop we eenzame ouderen
uit de buurt uitnodigen. Net als in Italië vinden
wij het belangrijk dat je naar elkaar omkijkt
en elkaar blijft ontmoeten, ook als het even wat
minder gaat. Zo nodigen we met kerst ook altijd
mensen uit voor wie het leven even tegenzit”.
Jong en oud is de hele dag welkom in de prachtige
zaak aan het Marktplein 17 in Uithoorn.
Hoge koffieprijs nog
lang niet ten einde
7
De wereldmarkt voor koffie is oververhit. Experts
voorspellen dat door de lage voorraden en lage
productie als gevolg van klimaatverandering, de
prijs nog wel even doorstijgt. ‘Espressonaut’ Ben
Wijnhoven van Koffiecentrale uit Venlo bevestigd
dit beeld; “Sommige branders hanteren nu
zelfs dagprijzen. Dat heb ik in afgelopen twintig
jaar nog niet eerder meegemaakt. Afgelopen
half jaar lag er veel druk op de prijzen van de
robusta maar nu is ook de arabica aan de
beurt. Ondanks de hoge prijzen blijf ik
het jammer vinden dat de horeca niet
meer investeert in kwaliteit. Daarmee
kan je je echt onderscheiden en
als de koffie goed is, neemt de gast
een tweede. Nu blijft het vaak bij één
‘espressootje’’ die vaak een mini lungo
blijkt te zijn. Of veel te heet, zelden
een fijne crema”.
De vraag naar goede koffie neemt wereldwijd
toe maar het aanbod wordt steeds schaarser,
zegt Massimo Battaglia van de Italiaanse Accademia
del Caffè Espresso tegen de NOS. “De koffie
wordt donkerder en bitterder, met meer cafeïne.
Dát is de koffie van de toekomst. Het probleem
speelt in bijna alle koffieproducerende landen.
Tegen het einde van deze eeuw kan door de klimaatverandering
tussen 35 en 75 procent van de
wereldwijde hoeveelheid koffie verdwenen zijn.”
Battaglia zegt net als anderen dat de prijs verder
omhoog moet omdat er anders geen boeren meer
zijn. “Een kop koffie kost in Italië een euro. Drie
tot vijf cent gaat naar de producent. Daar wordt
het leven van de producent niet beter van.” In
plaats van het telen van arabica en robusta denken
deskundigen dat één van de andere 131 koffiesoorten
mogelijk een deel van de oplossing is.
Men heeft het over liberica, excelsa en wellicht
ook stenophylla. Tests moeten uitwijzen of deze
drie koffieplanten klimaatbestendige vervangers
kunnen zijn én of ze rendabel genoeg zijn.
ADVERTENTIE
onze parter
in Italiaanse
producten
Op zoek naar
een professionele
ITALIAANSE
horeca keuken?
- Pizza, Pasta & Grill specialisten
- Importeur van 16 professionele merken
- Advies in juiste werkwijze, routing en apparatuur
- Innovatief en efficiënt, van apparatuur tot complete keukens!
Horeca Innovatie Groep Experience Center
Oude baan 49, Hulten (Nabij Tilburg)
Maak een afspraak, bel naar +31(0)161 23 48 68
of stuur een mail naar info@horecainnovatiegroep.nl.
8
Auguri!
Veel Italiaanse restaurants, specialiteiten- en
wijnwinkels bestaan ondertussen zo lang dat ze
een begrip zijn geworden in een stad of dorp.
Het zijn vertrouwde adressen waar bewoners en
ondernemer met elkaar opgroeien. Deze krant
zet daarom graag de zaken in het zonnetje die dit
jaar een jubeljaar vieren.
100 jaar Egbert van der Vegt,
Harderwijk
De historie van delicatessenwinkel Egbert
van der Vegt in Harderwijk gaat terug tot
1924! In dat jaar begonnen Willem van
der Vegt en zijn vrouw Jantje van Dalen
een kruidenierszaak aan de Wolleweverstraat
die in 1952 verhuisde naar de Smeepoortstraat
19. In 1964 nam zoon Egbert de winkel samen met zijn
vrouw Riet over. Toen een grote supermarkt naar Harderwijk kwam
liep in de jaren 70 de omzet terug. Van der Vegt begon daarom met
kerstpakketten die ze zelfs aan een bekende luchtvaartmaatschappij
leverden. In die tijd veranderde het bedrijf van kruidenierswinkel
naar speciaalzaak met een voorliefde voor wijn. Egbert opende
in 1980 een zaak in Ermelo maar nadat zoon Ronald de winkel in
1999 overnam van zijn ouders, keerde hij weer terug naar Harderwijk
waar het in 1924 allemaal begon, op de Smeepoortstraat 19.
Sommige wijnhandelaren kennen een nog veel langere geschiedenis.
Het Span Moorkoppen uit Leerdam werd in 1820 opgericht.
Thiessen Wijnkoopers uit Maastricht is naar eigen zeggen de oudste
wijnhandel van Nederland. Hun diepgewortelde geschiedenis
gaat terug tot 1717.
50 jaar O Sole Mio,
Amersfoort
O Sole Mio in Amersfoort bestaat dit jaar
50 jaar en ieder weekend is het nog volle
bak. De échte gastvrijheid is ook hier het
sleutelwoord. Francesco Ganau (77) nam
het in de jaren tachtig over van de vorige
eigenaar die in 1974 begon. De plastic
druiven aan het plafond haalden ze toen snel weg. Samen met zijn
vrouw Corrie Jasper (69) is hij nog dagelijks in de zaak, die inmiddels
ook door zoon Antonio wordt geleid. Gastvrijheid dus maar
ook goed eten tegen een redelijke prijs. Dat is de ideale mix om het
lang vol te houden vertellen ze. Op de pizza al tonno en de tagliata
(van ribeye) met rucola zijn de ondernemers trots. De pizza met
rucola en parmaham is de bestseller.
50 jaar Mabroek delicatessen, Leiden
Met de komst van de eerste gastarbeiders uit de middellandse zeegebied
naar Leiden, kwam ook de vraag naar speciaal bereid vlees
en mediterrane levensmiddelen. In 1974 begon wijlen Abdesalam
Abdales daarom de eerste halal slagerij in Leiden. Abdales bouwde
in korte tijd een reputatie op van een gedreven, vakbekwame leverancier
van kwaliteitsproducten. Daardoor wisten Leidenaren als
snel hun weg te vinden naar Slagerij Mabroek. Met de jaren is de
zaak aan de Nieuwe Beestenmarkt 2 uitgegroeid tot een begrip voor
vakmanschap en kwaliteit.
50 jaar La Fontanella, Delft
Luciano Fontano zag in 1940 in Parma het levenslicht. Na omzwervingen
via Parijs, Nederland, Duitsland, terug in Italië en weer
terug naar Nederland, vestigt hij zich in 1967 in Delft, samen met
zijn Nederlandse vrouw. Na een carrière als patatbakker - naar Luciano’s
eigen zeggen ben je als frietverkoper net zo bekend als de
burgemeester – opent Luciano samen met een compagnon in 1974
de eerste Italiaanse pizzeria in Delft. La Fontanella aan de Verwersdijk
is een primeur. In het begin gaan de zaken niet erg gemakkelijk.
Nederlanders lijken niet meteen te kunnen wennen aan de pizza.
Na enige tijd koopt Luciano zijn compagnon uit en zet de zaak
alleen voort. Hij maakt er een groot succes van en kent in het grote
aantal studenten een vaste klantengroep. Toch houdt hij het in 1982
voor gezien en begint een delicatessenwinkel maar dat werd geen
succes. Daarop opent hij Osteria da Luciano op de Voldersgracht.
Eind jaren negentig verkoopt hij het maar het bestaat nog steeds
onder de naam La Tasca. Nadat La Fontanella een periode door Pedrini
en Tiloca werd uitgebaat namen Eddy en Wil Marinacci het 22
jaar geleden over. Eddy kwam als kind al in de zaak en werkte later
voor Pedrini en Tiloca.
Het stel is nog altijd even enthousiast als in het begin. In de plaatselijke
krant vertelden ze een paar jaar geleden; “Het mooiste van
dit werk vind ik nog steeds het moment dat de deuren opengaan
en je de mensen ziet binnendruppelen. We maken altijd even met
iedereen een praatje. Sommige gasten komen ook al jaren, die kennen
we dan ook goed. We weten van bijna al onze vaste gasten (en
dat zijn er veel) waar ze van houden, wat ze drinken enzovoorts.”
40 jaar
Quattro Mori uit Maastricht, La Barca in Nieuwegein, La Gondola
uit Lemmer, lI Boccalino uit Amsterdam en Trattoria Panini in Lisse
bestaan dit jaar precies 40 jaar.
Vegitalian Rotterdam
geopend
Succesformule Vegitalian opende op
12 juni haar vierde vestiging in Rotterdam,
na twee restaurants in Utrecht
en één in Amsterdam. De zaak op de
Schiedamse Vest is de hele dag open.
Ook hier bestellen gasten alleen vegetarische
gerechten geïnspireerd op de
mediterraanse keuken.
Vegitalian is bedacht door Sippien
Baarsma en Wichert van Rijn. De ondernemers
hadden eerder succes met
The Streetfood Club, Carmel Market,
Rum Club en Ruby Rose. Ze willen de
komende jaren verder uitbreiden.
Italië aan de Zuiddijk Zaandam
Gregory Foglia opende begin mei
Osteria Mediterranea in Zaandam op
de Zuiddijk 31A. Daar zat eerst Ciao
Foodbar. Gregory groeide op in het
stadje Visciano in de buurt van Napels.
Later deed hij door heel Europa
horeca-ervaring op. Hiervoor werkte
hij bij La Maschera Lillotatini in Amsterdam.
La Piazza Gouda nieuwe eigenaar én naam
Pino en Anita Tranchilla droegen
na 15 jaar hun restaurant La Piazza
in Gouda over aan Nataschja
Pol (42). De nieuwe naam is nu
La Mia Mina. De authentieke Italiaanse
uitstraling blijft behouden
Even verderop op de Zuiddijk 91 in
Zaandam opende deze zomer restaurant
Sott’olio van Angelo en Salvatore.
Specialiteit van dit huis zijn de veganistische
pizza’s.
Op de Zuiddijk 39 zit ook al het bekende
restaurant Porto Fino. Zaandammers
kennen dit restaurant al meer
dan 40 jaar maar dan van de Rozengracht.
In dit oude pand brak vorig
jaar tot twee keer toe brand uit. De eigenaren
hopen dat de rampspoed hun
op de Zuiddijk bespaard blijft.
maar de frisse sfeer komt van hippe
decoraties en nieuwe meubels.
Er komt ook een nieuw terras en
ze zijn nu al vanaf 10.00 uur open.
De van origine Italiaanse kok blijft
in de keuken.
Il Campanile in
Markelo gaat sluiten
Na 39 jaar gaat Il Campanile in Markelo
de deuren sluiten. De zaak was
jaren één van de beste Italiaanse restaurants
van het land. Michelin gaf
een Bib, Mac van Dinther (Volkskrant)
een 8, in 2015 won het de publieksprijs
voor de beste Italiaan van Nederland en
in 2019 gaf de Accademia della Cucina
vier tempels. Het restaurant draait nog
steeds uitstekend maar de eigenaren
Gaetano (67) en Pia Torella (64) gaan
met pensioen. Hun kinderen kiezen
voor een andere carrière waarbij zoon
Riccardo (38) dichtbij het vuur blijft.
Hij is twee jaar geleden gestart met het
geven van kooklessen op scholen zodat
kinderen gezonder leren eten. Het
restaurant is nog geopend maar het
pand staat te koop. Totdat het verkocht
is heet de familie iedereen nog van
harte welkom.
Trattoria Aglio e Olio uit Asten is al
gesloten. ‘Na 30 jaar horeca, zes dagen
per week werken, en de moeilijke
jaren achter ons, zijn wij heel erg toe
aan…rust’, zo schrijven de ondernemers.
Op 22 juli gingen de deuren definitief
dicht.
Nieuw elan in Arnhem
Davide Cerchia, Via Toledo
Zwolle en Oldenzaal
Buongusto in Arnhem
Sinds mei vorig jaar zochten oprichters
Tom en Mariska van de Italiaanse
eetwinkel Buongusto in Arnhem een
overnamekandidaat nadat ze twaalf
jaar lang ziel en zaligheid in de zaak
stopten. Ze vonden de Siciliaanse Giulia
Motta en haar Nederlandse partner
Marcus de Jong, die het stokje deze zomer
overnamen. Tom en Mariska gaan
een jaar op reis om te ontdekken wat
hun toekomst brengt.
Ook in Arnhem zit Woarst en deze
zaak kan niemand de afgelopen zeven
jaar ontgaan zijn. Voor veel klanten
was de winkel van Gerard en Matthias
een bedevaartsoord dat ook op
de sociale media veel landelijke aandacht
trok. De heren hebben de zaak
echter per 1 september verkocht. Ze
schrijven dat het tijd was om nieuwe
wegen in te slaan. Gerard was officieel
al met pensioen sinds 2017 en vindt
het nu echt tijd om te stoppen. Matthias
begint in 2025 wielercafé La Corsa
Ciclistica Caffé in Oosterbeek met, zoals
de naam doet vermoeden, opnieuw
een Italiaanse touch. Richard Houppermans
(bekend van Amesi.nl) is de
nieuwe eigenaar die samen met Anton
en Ryan de winkel vanaf 1 september
met nieuw elan overneemt.
Gerard en Matthias van Woarst
“Pizza’s bakken is
geen vak, maar
een kunst”.
9
Novitalia blaast
25 kaarsen uit
Het gaat goed met de Italiaanse groothandels in
Nederland. Ook groothandel Novitalia uit Amsterdam
betrok recent een nieuw en veel groter
pand. Dat deden ze op misschien nog niet eens
een steenworp afstand van het oude. Een meter
of 20 hoefden de verhuiswagens slechts te rijden.
De authentieke Italiaanse bar bleef gelukkig net
als de enthousiaste directeur Arnoud Zuidendorp
die het bedrijf een paar jaar geleden van de oprichter
overnam. Dit jaar is het precies 25 jaar geleden
dat het bedrijf startte. De nieuwe Hemweg
1 is nog steeds een klein stukje Italiaans grondgebied
waar zakelijke klanten maar ook consumenten
met plezier boodschappen doen.
IJsmaker Agnoli schaalt op naar landelijk
De familie Agnoli maakt al sinds 1938 ijs in Gorinchem.
Hun ijssalon Venezia Di Agnoli is één
van de vijf oudste van Nederland. De nazaten van
oervader Giuseppe Agnoli, hebben ondertussen
een prachtige productiefaciliteit net buiten de
stad. Toen bleek dat daar nog capaciteit over was,
toonden al snel een aantal lokale horecaondernemers
interesse. De familie heeft op basis van de
input van deze eerste zakelijke klanten, besloten
om hun aanbod nu ook landelijk te gaan leveren.
We belden daarom even met Alessio Agnoli (34),
kleinzoon van de oprichter, die na een korte carrière
bij de Koninklijke Marechaussee, ruim tien
jaar geleden toch terugkeerde bij het familiebedrijf.
Nu runt hij samen met zijn broer en ouders
de zaak. Agnoli: “Met deze stap zijn we al een
tijd bezig door te investeren in automatisering,
software en verpakkingen. Nu hebben we ook
een partner gevonden in diepvriestransport, die
ook kleinere leveringen verzorgt. We richten ons
op het middensegment en verwelkomen klanten
van horeca tot catering en retail.”
We lezen dat jullie je willen onderscheiden met
meer dan 100 smaken op voorraad. Zitten daar
exotische tussen?
“Het is maar net was je exotisch noemt. Dropijs is
al bijna standaard maar punt is dat smaken op de
lange duur wel commercieel interessant moeten
zijn. We zijn nu bijvoorbeeld druk met kaas-ijs,
Het team van Agnoli
dat past mooi bij een kaasplank. We experimenteren
met verschillende soorten zoals pecorino
en gorgonzola. Verder is er ook een ontwikkeling
naar ijs met verschillende kruiden. De mogelijkheden
zijn bijna onbegrensd. Rode wijn ijs, prosecco
ijs, noem maar op. We ontwikkelen ook
graag ijssmaken op maat voor chefs. Als relatief
kleine producent kunnen we zeer snel schakelen.
Dat is, naast dat we na 86 jaar wel iets van ijsmaken
weten, onze kracht”.
IJssalon Venezia Di Agnoli in vervlogen tijden
Beurs- en netwerkkalender 2024-2025
September
Oktober
November
15-28 september
Alto Adige Restaurant Weken
Tientallen restaurants en wijnwinkels besteden
extra aandacht aan wijnen uit de Alto Adige.
15-16 september
DrankenbeurZ | Gorinchem
Beurs voor slijters, wijnhandelaren, importeurs,
leveranciers, distributeurs, groothandels en de
verpakkingsindustrie.
23-25 september
Gastvrij Rotterdam
Gastvrij Rotterdam is dé horeca vakbeurs voor ambitieuze
horecaprofessionals in Rotterdam Ahoy.
25-26 september
B2Cheese | Bergamo, Italië
Internationale B2B-zuivelbeurs.
30 september- 1 oktober
Vakbeurs Foodspecialiteiten
Houten
De grootste versvakbeurs van Nederland voor
iedereen in de foodspecialiteitenbranche.
7-9 oktober
BBB Maastricht | Maastricht
Horecabeurs voor Zuid-Nederland.
24-26 oktober
Triest Espresso Expo | Triest, Italië
Belangrijkste internationale vakbeurs voor koffie.
28 oktober
Pizza Inspiratie Event | Houten
Voor professionele pizzabakkers.
Locatie: SVO Houten
5-6 november
Haagse Horeca Beurs | Grote Kerk Den Haag
De Haagse Horeca Beurs is dé plek waar onder-
nemend en ambitieus Den Haag elkaar ontmoet.
7-10 november
Biolife Bolzano | Bolzano, Italië
Vakbeurs biologische producten (food/cosmetica/
lifestyle).
November (vervolg)
December
16-22 november
Week van de Italiaanse keuken in de
wereld | Wereldwijd
De 9e editie van de Settimana della Cucina Italiana
nel Mondo.
17 – 20 november
Horeca Expo
Flanders Expo | Gent, België
Belgische vakbeurs voor de horeca, grootkeukens
& eetwinkels.
6-8 december
De Smaak van Winter | Voorschoten
Italië Evenement (consument) bij Kasteel Duivenvoorde.
Januari 2025
Februari
13-16 januari
Horecava / Wine professional / Bellavita
Expo | Amsterdam RAI
18-22 januari
SIGEP World | Rimini, Italië
Internationale vakbeurs voor de foodservice industrie
die vooral in het teken staat van ijs maar ook
banket, brood, chocolade en koffie.
27-29 januari
Horeca Vakbeurs Hardenberg | Hardenberg
Dé Horecabeurs van Noord- en Oost-Nederland.
10-12 februari
Horeca EvenTT | WTC Expo Leeuwarden
Dé toonaangevende horeca-vakbeurs voor Noord-
en Oost-Nederland.
17-20 februari
Horecabeurs Bredene (Oostende) | België
23-25 februari
SANA food | Bolzano, Italië
Beurs voor gecertificeerde biologische voeding
(vega/veganistisch) en een groene levensstijl.
23-25 februari
Slow Wine Fair | Bologna, Italië
Internationaal vak-evenement over zuivere en
eerlijke wijn.
Maart
April
Mei
17-18 maart
Horecabeurs Goes | Goes
Dé vakbeurs van het Zuidwesten voor professionals
uit de horeca, recreatie en toerisme.
25-26 maart
Noord-Hollandse horecabeurs | Alkmaar
De meest gastvrije horecabeurs van Noord-Holland.
6-9 april
Vinitaly | Verona, Italië
Internationale wijn- en drankenbeurs.
6-9 april
SOL | Verona, Italië
Internationale olijfolie vakbeurs.
11-14 april
Formaggio in Villa | Padua, Italië
Internationale kaasvakbeurs.
5-8 mei
TuttoFood | Milaan, Italië
Internationale agri-food vakbeurs.
22-24 mei
Tuttopizza Expo | Napels
Internationale pizzabeurs.
De bekende Italiaanse foodbeurs Cibus wordt pas in 2027 weer
gehouden in Parma.
Wijn events (consument)
14 september Royaal wijnfestival,
Apeldoorn, Het Loo.
21 en 22 september: Twents wijnfeest,
Deurningen
26 t/m 29 september: Amsterdam Wine Festival
27 t/m 29 september: Wijnfestival Groningen
28 en 29 september: Nederlandse Wijnfeesten,
Groesbeek
12 oktober 2024: Wijnfestival Lochem
18 en 19 oktober: Wijnfestival Middelburg
13 t/m 15 juni 2025: Wijnfestival Den Bosch
10
Olijfolieverkiezing
Tijdens de International Olive Oil Competition
(AIOOC) in Amsterdam waren de Italiaanse producenten
weer goed voor talrijke medailles. Producenten
uit 15 landen stuurden 95 olijfoliën in
ter beoordeling van een vakjury en een panel van
topkoks.
De Nederlander Gregor Christiaans is de drijvende
kracht achter de verkiezing. Het doel is
om het vloeibare goud op alle mogelijke fronten
onder de aandacht te brengen. Zijn stichting beoordeelt
niet alleen olijfoliën, het brengt tevens
producenten, leveranciers, restaurateurs en retailers
bij elkaar. Veel winnaars zijn te proeven
op Gastvrij Rotterdam, 23 t/m 25 september. Kijk
voor meer informatie en deelname op aiooc.org.
Campioni!
Het Vakcentrum Foodspecialiteiten
kroonde in juni de volgende
winnaars van de Nationale
Competities 2024:
Gió Cucina Italiana Italiaans
Restaurant van het Jaar
Italiaans restaurant Gió Cucina Italiana in Amsterdam
heeft de grote juryprijs gewonnen van
de verkiezing Italiaans Restaurant van het Jaar.
Het restaurant van Giorgia op de Sint Jacobsstraat
nummer 8 bestaat pas drie jaar. De publieksprijs
Beste Kaasspeciaalzaak: Renkema Kaas uit
Amersfoort. De kleine zaak is volgens de jury
een kaasspeciaalzaak in optima forma. Renkema
heeft een mooi rijk en vol assortiment binnenlandse
en buitenlandse kaas die overzichtelijk
is gepresenteerd. Kinderen mogen op extra aandacht
rekenen.
Wim van den Broek (l) en Arie Hakemulder van
Battaglini Nederland wonnen een Gold Award
Le Rose, Frantoio
Presciuttini, Lazio
Lo Smeraldo, Macchia
verde bio, Puglia
De Italiaanse winnaars van het Platinum certificaat. Kijk voor alle winnaars op aiooc.org.
Gió Cucina Italiana uit Amsterdam
moesten Lab26 uit Hengelo en Vino & Friends
Maastricht delen omdat ze precies hetzelfde aantal
stemmen kregen.
Platinum Intense
Lo Smeraldo, Macchia verde bio, Puglia
Le Rose, Frantoio Presciuttini, Lazio
Platinum Medium
Fruttato Peddio, Agricola Peddio SAS, Sardinië
Monovarietale Leccio Del Corno, Azienda agricola Solaia, Toscane
Luna Peddio, Agricola Peddio SAS, Sardinië
Aveldium, Olii Santoro SRL, Puglia
Olio Gianecchia (DOP Collina di Brindisi). Azienda Agricola Valentini Ambrogio,Puglia
501 Altitudo Monovarietale Itrana, Agresti 1902, Lazio
Renkema Kaas uit Amersfoort
Beste Foodspecialist Buitenlandse Kaas: ‘t Kaasplateau
Rhoon uit Rhoon. De jury zag onder de
rook van Rotterdam een prachtige winkel met
een vernieuwend
concept. De uitstraling
is luxe en
ademt kwaliteit,
helemaal van deze
tijd. Er is een achterwand
van mos
en de klant mag zelf
een kijkje nemen in
de rijpingskasten.
Vrolijke medewerkers
laten de klanten alles proeven om beleving
compleet te maken. De mensen achter te toonbank
gaan regelmatig samen op excursie naar
het buitenland om kennis op te doen.
Beste Foodspecialist Charcuterie: Het Oude Zuivelhuis
uit Haarlem. Deze zaak zit in een oud melkhuis
en daar kan de gepassioneerde ondernemer
Maarten van Oeffel veel over vertellen. Dat doet
hij ook over de kazen, bonbons, huis gebrande
noten, salades, wijnen én charcuterie & vleeswaren.
Bij dat laatste product valt het assortiment
ambachtelijke soorten salami’s uit Italië op.
De winnaars van de publieksprijs
Vinoloog van het jaar 2024
(Lafite Laureaat)
Dit voorjaar werd Dennis Moerdijk uit Amstelveen
gekozen tot Vinoloog van het jaar. De beste
blindproever van dit jaar werkt in de winkel van
Henri Bloem is tevens docent bij Wijnstudio. De
2e en 3e plaats gingen naar respectievelijk Sjef
Sanders en Louis Hennekens.
De wedstrijd heet in de toekomst Het Lafite Laureaat
en wordt georganiseerd door de Verenigde
Vinologen Nederland. Vanaf 16 september zijn er
weer nieuwe voorrondes voor de titel van 2025.
De in Nederland wonende maar geboren Napolitaan
Alessandro Matrone, won de verkiezing
maar liefst drie keer en is daarmee automatisch
uitgesloten van deelname.
Vinoloog van het jaar 2024: de winnaars
Stefania e Roberto Antichi winnen de
Cucchiaino d’oro voor beste balsamico
Stefania (r) en Roberto Antichi (l)
Tijdens het culinaire evenement La fiera
di San Giovanni in het stadje in Spilamberto
vlakbij Modena, werden eind juni de
jaarlijkse prijzen uitgedeeld voor de beste
balsamico-azijn. Het Consorteria dell’Aceto
Balsamico Tradizionale belegt dan haar jaarvergadering
en houdt de ceremonie voor de
jaarlijkse Palio di San Giovanni smaaktest. In
totaal werden bijna 1.800 monsters geproefd
door 328 Meesterproevers. Uiteindelijk bleek
het product van Stefania en Roberto Antichi
het beste. Dat kreeg 323.617 punten. Daarmee
wonnen zij het felbegeerde Cucchiaino
d’oro, het gouden lepeltje.
Het is al de 58e editie van deze bijzondere
palio. De laatste jaren groeide de belangstelling
sterk omdat de organisatie tijdens
de pandemie een nieuwe methode voor
thuisproeven ontwikkelde. Het consortium wil
de komende jaren de interesse in balsami-
co-azijn vergroten. Daarvoor richt het zich op
toeristen die Balsamico tours kunnen doen
en het ondersteunt het bid om Balsamico
een plek te geven op lijst met immaterieel
erfgoed van UNESCO.
De top 10 van de Palio di
San Giovanni
1. Antichi Roberto e Stefania, Modena
(punten: 323.617)
2. Pedroni Greta, Rubbiara
(punten: 321.644)
3. Foroni Alessio, Modena
(punten: 321.422)
4. Botti Luca, Spilamberto
(punten: 321.200)
5. Satrioni Franco, Vignola
(punten: 319.532)
6. Consorteria ABT, Spilamberto
(punten: 319.422)
7. Zanasi Valerio Modena
(punten: 319.239)
8. Ferrari Federico, Modena
(punten: 319.130)
9. Vandelli Deodato, Castelnuovo
(punten: 318.307)
10. Acetaia Comun bier, Castelfranco
(punten: 318.143)
11. Pivetti Stefano, San Prospero
(punten: 317.527)
12. Lugli Eleonora, Soliera
(punten: 315.440)
Mercato italiano: ALTIJD OP
11
ZOEK Naar nieuwe parels
Mercato Italiano brengt de mooiste Italiaanse kwaliteitsproducten op tafel. Het
bedrijf kent door zijn Italiaanse roots het land en de Italiaanse manier van handel
als geen ander.
Oprichter Toni Moro werd in de regio Le Marche geboren. Het assortiment bestaat
dan ook uit diverse specialiteiten uit deze regio. De andere Italiaanse regio’s
kennen inmiddels ook geen geheimen meer. Alleen het beste van het beste,
gecombineerd met een persoonlijke service, dat is de missie van Mercato Italiano.
Pura passione Italiana
Van passie
tot bedrijf
Toni en zijn zoon Sandro beginnen het bedrijf in 2004 klein maar met een
grote passie voor Italiaans eten en drinken. Vader en zoon deden alles zelf
vanuit een klein magazijn in Heerhugowaard. Daarin stonden de lekkerste
Italiaanse wijn en ambachtelijk gemaakte delicatessen. Beiden gingen
dagelijks op zoek naar leveranciers en producten en deden ook eigenhandig
de import en verkoop. Vanaf het begin leveren ze aan delicatessezaken
en restaurants.
Hun exclusieve Italiaanse producten zijn een groot succes. Het assortiment
breidde steeds verder uit en na de restaurants en winkeliers volgden
slagers, groothandels en foodservicebedrijven. Met het aantal klanten
groeit ook het aantal medewerkers. Het bedrijf groeit uit de jas en
daarom verhuist het in 2023 naar een compleet nieuw pand van 3000m 2
aan de Droogmakerij in Heiloo. Tien jaar eerder had Toni het bedrijf al
overgedragen aan zijn zoons Sandro en Carlo, die nu de dagelijkse leiding
hebben over het familiebedrijf. Dit jaar viert Mercato Italiano haar
20-jarig bestaan en de groei is er nog lang niet uit.
20
2004-2024
Frantoio Agostini staat bekend om zijn ambachtelijke
olijfolie van de hoogste kwaliteit; 100% natuurlijk,
koude persing en duurzaam geproduceerd.
OP ZOEK
Naar
nieuwe
parels
Mercato Italiano is nog altijd op zoek naar leveranciers
met een mooi verhaal en topkwaliteit producten voor
een goede prijs. De verschillende Italiaanse regio’s
met ieder hun eigen kennis, ambacht en specialiteiten
kennen ze tegenwoordig nog beter.
Dat zoeken gaat door met grote regelmaat
delicatessezaken in Italië te bezoeken maar ook
via vakbeurzen en het eigen netwerk. Ook online en
via de socialmedia speurt de familie continu naar
nieuwe lekkernijen waarmee het assortiment kan
worden uitgebreid. Eenmaal gevonden dan volgt er
een uitgebreide selectieprocedure, waarbij het
product wordt getest op smaak, kwaliteit,
representativiteit van de verpakking en authenticiteit.
De mooiste
ambachtelijke
producten
De missie van Mercato Italiano is
door de jaren heen niet
veranderd. Het bedrijf wil de
mooiste, ambachtelijke Italiaanse
producten importeren. Op het
gebied van kwaliteit doet het
geen concessies. Naast het
kernassortiment van mooie
merken voert het veel seizoensproducten
en wordt het
assortiment continu vernieuwd.
Mercato Italiano levert en
schakelt snel en denkt met de
klant mee. Voor wie op zoek is
naar een specifiek product dat
perfect aansluit op de wensen,
maken Sandro en Carlo graag tijd
vrij. Ontmoet ze ook van
30 september tot 1 oktober op de
vakbeursfoodspecialiteiten in
Houten.
Mercato Italiano is exclusief importeur voor Giusti. Opgericht in 1605
is dit de oudste producent van balsamicoazijn in Italië.
Sandro, Toni & Carlo Moro
De Droogmakerij 49
1851 LX Heiloo
072 534 7800
sales@mercato-italiano.nl
12
Blurring binnen de marges
Creatieve ondernemers zoeken naar grenzen
Winkeliers die horeca er bij gaan doen en andersom. Nieuw is het niet want V&D begon er
met La Place lang geleden al mee, maar tegenwoordig zoeken steeds meer ondernemers
naar verrassende ideeën waarmee gasten en klanten een totaalbelevenis wordt geboden.
In Italië zette Eataly de trend en Gastrovino opende in 2022 het innovatieve La Liguria in
Scheveningen met winkel, annex traiteur en restaurant als voorbeeld voor de branche.
De Nederlandse wet- en regelgeving op nationaal en lokaal niveau staat het mixen bedrijfs-
types echter vaak in de weg. Hoe gaan kleinere ondernemers hiermee om? Twee ervan
vertellen hun verhaal.
Mangiape combineert
Italiaanse winkel en horeca
in Leusdens winkelcentrum
Stefano Juliano:
“Maak je eigen
creativiteit en dans
om de regels heen”
Bij Mangiape in Leusden zijn gasten even op vakantie in
Italië. Is het niet vanwege oprechte gastvrijheid bij
binnenkomst, de authentieke en met passie bereide
gerechten in het lunchgedeelte, dan is het wel in de
prachtige winkel met originele (cadeau)artikelen en
delicatessen in de Italiaanse sfeer. Verder organiseren
Ceciel en Geertjan Smits ook nog catering op locatie met
tot houtoven, ijskar of koffiebar verbouwde Ape’s. Vandaar
de naam. Die is een verbastering van mangiare en een
knipoog naar de gemotoriseerde Italiaanse driewieler van
Piaggio. De combinatie van winkel, horeca en catering leek
een prachtig concept, maar voordat het zover was
worstelde het stel zich nog wel even door de regelgeving.
Dat avontuur delen ze graag met collega’s.
Knippen, scheren en een wijntje kopen;
The Italian Barber denkt altijd out of the box
Augustus 2022 opende Stefano Juliano (33) in het Overijsselse
Borne The Italian Barber en dat is niet zomaar een
kapsalon. Stefano trakteert zijn klanten in zijn concept
store op een Italiaanse totaalbeleving met kundig knipwerk,
Italiaanse muziek op de speakers én een winkel waar
het mooiste en lekkerste uit De Laars te koop is.
De energieke Leidenaar met Italiaanse moeder, belandde
voor de liefde in het Oosten van het land en zit nog
boordevol plannen. Zijn unieke winkel annex kapsalon (of
andersom) trekt nu al mensen uit de weide omtrek.
dat gewoon in elkaar overloopt zonder
afscheiding, serveer ik de klanten wel
een kopje koffie maar dat hoort bij de
knipbeurt en zit bij de prijs in. Dat is
ergens wel gek natuurlijk maar ik zeg
altijd dat je je eigen creativiteit kan
maken door om de regels heen te dansen”.
Maar moeten we na een knipbeurt
voor een flesje shampoo
dan naar het Kruidvat?
“Nee, zeker niet, ook die verkoop ik
net als scheerbenodigdheden en ander
verzorgingsproducten. Nagenoeg
allemaal uit Italië.”
uit Oldenzaal, Hengelo en laatst iemand
uit Ommen, hier 40 kilometer
vandaan. Het voordeel is dat klanten
vanaf de A1 of A35 snel in het centrum
zijn en gratis kunnen parkeren.
Daar had ik vooraf al een beetje op
gehoopt.”
Heb je nog verder plannen?
“Ja, veel! Ik kan ze nog niet allemaal
vertellen maar ik ga in ieder geval starten
met een webshop zodat mensen de
winkel beter kunnen vinden. Verder
wil ik in overleg met de gemeente starten
met het kleinste terras van de stad.
De Italiaanse passie is Stefano
niet vreemd als we hem op
een zomerse dag spreken. De
jonge ondernemer vertelt in rap tempo
over zijn grote droom die hij twee
jaar geleden realiseerde. “Ik heb hard
gewerkt om het kappersvak te leren en
liep al jaren met dit idee rond. Mensen
worden echt verrast als ze hier binnenkomen”.
Zo’n duofunctie in één pand
is vaak een uitdaging voor gemeenteambtenaren.
Kreeg je
wel medewerking?
“Men had inderdaad wel wat vragen
want we zitten hier in een winkelstraat
en men wil niet te veel panden
met dienstverlening. Het pand waar ik
in zit heeft een detailhandelsbestemming.
Maar de helft van wat ik doe is
dus detailhandel en verder doe ik alles
precies binnen de regelgeving. Daarom
kon ik gewoon starten”.
Je verkoopt van alles; cadeauartikelen,
food, wijn, bier en we
zien zelfs een bekende gele fles
staan.
“Haha, ja, dat is een afgezwakte
Limoncello van minder dan 15% procent.
Er is inderdaad al eens een Boa
binnen geweest die daar vragen over
stelde maar ik kon dat gewoon uitleggen.
Ik verkoop dus ook vleeswaren,
broodjes en ga binnenkort starten met
kaas. Maar alles is voorverpakt zodat
ik ook daarmee binnen de regelgeving
blijf. Zo ook met koffie. Ik verkoop in
het winkelgedeelte alleen koffie-to-go
en dat loopt prima. In het kappersdeel,
Hoe gaan de zaken nu na twee
jaar?
“Heel erg goed, de wisselwerking tussen
de twee delen is een succes. Mensen
kopen na het knippen artikelen uit
de winkel en mensen die eerst alleen
voor de winkel komen, voelen zich zo
welkom dat ze later in de stoel gaan
zitten. Ik vind het ook leuk dat hier
niet alleen mannen komen maar ook
oma’s die een leuk schaaltje of zeepje
kopen. Of, zoals laatst, een dame die
de dag voor Valentijn om half tien ‘s
avonds nog snel een cadeautje komt
halen. We zijn sommige dagen ook ’s
avonds open.”
Kappers houden doorgaans wel van
een praatje en voordat we de volgende
vraag kunnen stellen begint de
energieke Stefano snel over zijn creatieve
cadeaubonnen: “Mensen komen
binnen om een paar biertjes voor een
verjaardag te kopen. Ik stel dan voor
om er meteen een knipbeurt bij te
doen om zo echt een unieke beleving
aan iemand te geven. Dat is toch veel
leuker?!”
En komen de mensen daarvoor
alleen uit Borne?
“Nee, dat is het mooie, men komt zelfs
Opnieuw om de beleving te vergroten
en dat spreekt mensen aan. Toch zal
ik ook hier binnen de lijntjes blijven,
desalniettemin onderzoek ik graag of
ze soms iets te verschuiven zijn.”
Als we het interview willen afsluiten
moeten we van Stefano nog even een
primeur opschrijven: “Ik zet hier komende
winter mijn eigen klassieke
Fiat850 in de etalage als een soort winterstalling!
Die gaat zeker publiek trekken.
Eerder deed dat al eens met een
motorfiets waardoor ik weer nieuwe
mensen in de zaak trok. Ik wil gewoon
volop ondernemen en continu blijven
verrassen!”
13
Ceciel en Geertjan deelden hun passie voor Italië
al tien jaar vanuit een kleine winkel. Vorig jaar
verhuisden ze naar een drie keer zo groot pand
honderd meter verderop in winkelcentrum Biezenkamp
in Leusden, waarbij de winkel werd uitgebreid
met een ‘bar’ voor koffie en lunch.
10 juli 2023 gingen jullie open. Hoe is het
jullie dit eerste jaar vergaan?
“De winkel ging meteen heel goed want met een
dubbel oppervlak kregen we ook twee keer zoveel
klanten. We moeten het hier in een wijkwinkelcentrum
hebben van terugkerende klanten.
Met het horeca gedeelte hebben we helaas veel
last gehad van het slechte weer dat eigenlijk vorig
najaar al begon. We hebben een prachtig terras
dat dan niet vol loopt. De horeca opende ook wat
later in het jaar doordat we op de vergunning
moesten wachten.”
Jullie noemen het horecagedeelte net als in
Italië een Bar. Snappen mensen dat wel?!
“Haha, niet allemaal! Maar we wilden dat bewust
zo doen, het moet een laagdrempelige ontmoetingsplek
zijn waar je koffie kan drinken en eventueel
overdag wat kan eten. Het liefst zouden we
daarom zonder reserveringen werken om die
spontaniteit er in te houden, maar dat blijkt toch
lastig in de praktijk. De cultuur is hier natuurlijk
anders dan in Italië. “
Wanneer kwam bij jullie het idee om
groter te groeien?
Ceciel en Geertjan Smits:
“We kunnen dus niet de
hele dag politieagent
spelen om te controleren
of ze na de plas even in de
winkel neuzen”
“We wilden altijd al wat horeca erbij maar dat
kon niet i.v.m. de wetgeving. Toen Geertjan is gestopt
met zijn vaste baan, moesten we echter wel
groeien. De oude winkel werd te klein. We moesten
dus de catering uitbreiden en een productiekeuken
ergens starten of een grotere winkel met
horeca. Het werd het laatste. Op minder dan 100
meter stond een pand leeg met een horecabestemming
en daar zijn we mee aan slag gegaan.
Gelukkig is Geertjan erg handig, die heeft de hele
verbouwing bijna zelf gedaan inclusief het tekenwerk
vooraf. Doordat we altijd goed op de centen
letten hoefden we ook niets te financieren.”
Maar daarmee konden jullie dus veel later
mee starten dan gepland?
“Ja, klopt, en dat kost geld. We hebben de gemeente
gevraagd waaraan onze mix van detailhandel
en horeca fysiek moest voldoen maar die
zeiden; stuur maar een plan in en dan reageren
wij daar wel op. We wisten inderdaad dat twee
ruimtes gescheiden moesten zijn maar het was
onduidelijk op wat voor manier. De APV van deze
gemeente is er ook niet duidelijk over. Voor slijterijen
is de wet heel helder op dit punt, voor horeca
en detailhandel niet vinden wij en daardoor
kennelijk per gemeente en ambtenaar interpretabel.
Zo weten we dat een collega in Veenendaal
geen muur tot aan het plafond moest plaatsen
maar van ons werd dat wel gevraagd.
Verder hadden wij het toilet in het winkelgedeelte
dat we ook voor de horeca wilden gebruiken.
Anders hadden we veel extra kosten moeten maken
voor een nieuw toilet. Dan kon, maar gasten
moeten dan door een deur lopen die dicht kan en
mogen niet voor of na toiletbezoek de winkel in
lopen. Voordat dit allemaal duidelijk was en de
vergunning hadden waren we twaalf weken verder
en achter op schema. Zo misten we de lucratieve
zomer met ons terras.
Als verschillende gemeenten de wet op een eigen
manier interpreteren wordt het lastig als
ondernemer. Zeker. Onze ervaring is dat het ook
afhangt van het type ambtenaar. Is die in vaste
dienst en woont die in de gemeente, dan kent de
persoon de plaatselijke situatie, denkt mee en
komt even kijken. Wij hadden te maken met een
ZZP-er die twee dagen voor de gemeente werkt,
elders woont en daardoor totaal geen affiniteit
met dit grote dorp heeft. Dan wordt er strikt naar
de letter der wet gehandeld. In ons geval heeft
het daardoor ook onnodig veel extra tijd gekost
en het had nog langer gekund. Omdat we veel
mensen hier in het dorp kennen, zijn we gelukkig
ook wel een beetje geholpen af en toe. Het formele
traject hadden we het liefst in samenspraak
gedaan met de gemeente maar dat bleek dus niet
mogelijk.”
En hoe is het nu met toiletbezoek van de
horecagasten?
“Dat gaat op zich wel goed maar we kunnen dus
niet de hele dag politieagent spelen om te controleren
of ze na de plas even in de winkel neuzen.
We hebben het wel duidelijk aangegeven overal
en vaste gasten en klanten begrijpen dat. Andere
mensen moeten we inderdaad uitleggen dat ze
buitenom moeten lopen door de eigen ingang als
ze naar de winkel willen en niet eenvoudig binnendoor.”
Wat willen jullie andere ondernemers die
de mix willen doen meegeven?
“Lees je goed in of schakel een specialist in. Dat is
voor een kleine ondernemer niet goedkoop maar
kan wel veel tijd schelen. Hou voor zover mogelijk
altijd het gesprek met de gemeente open en
laat de frustraties over de procedure je dan niet
in de weg zitten. Reken er voor je planning in
ieder geval op dat het erg lang kan duren voordat
je je vergunning hebt.”
Alcoholwet
Sinds 1 juli 2021 is er een nieuwe Alcoholwet
van kracht. Hierin staat beschreven
dat blurring illegaal is als het gaat om het
verstrekken van alcoholhoudende dranken.
Er is een strikte scheiding tussen wat wel én
niet verkocht en geconsumeerd mag worden
in de horeca, detailhandels en slijterijen.
In de horeca mag enkel alcoholhoudende
drank geschonken worden als het ter plaatse
geconsumeerd wordt. Voor levensmiddelenwinkels
geldt het tegenovergestelde.
Er mogen zwak-alcoholhoudende dranken
verkocht worden, maar deze mogen niet
ter plaatse geconsumeerd worden. Slijterijen
mogen naast zwak-alcoholhoudende
dranken ook sterke dranken verkopen. Ook
voor slijterijen geldt de regel dat de drank
niet ter plaatse geconsumeerd mag worden.
Niet-levensmiddelenwinkels en dienstverleners
mogen zowel geen alcohol schenken
als verkopen. Er zijn vergunningen die een
uitzondering maken voor deze regel.
ADVERTENTIE
Italiaanse groothandel
en leverancier in
delicatessen en dranken
Maak kennis met ons Italiaanse Dolci assortiment, met meer dan 100
verschillende Italiaanse Dolci van Cannoli tot Pasticcini di Mandorle
van Cremino tot Dragee, uit voorraad leverbaar en veelal glutenvrij!
Speciaal voor de feestdagen hebben wij weer
een mooi Italiaans kerst assortiment samengesteld,
heb jij je Panettone bestelling al in huis?
Kennis maken met ons assortiment? Bezoek ons
tijdens de Retail najaarsbeurs Trademart in het
Beatrixgebouw te Utrecht of kom langs op onze
Italiaanse stand tijdens de Foodspecialiteitenbeurs
in Houten!
www.gustonl.nl
013 – 536 1564
info@gustonl.nl
14
Aperitivo op de kaart
Steeds meer Italiaanse restaurants zetten de
aperitivo op de kaart, letterlijk. Het bijzondere
borrelmoment, na het werk en voor het diner,
biedt dan ook allerlei kansen voor een gezellig samenkomen.
Of dat nu met collega’s (hallo: ideaal
teambuilding moment), familie of vrienden is.
Voor restaurants een kans om al wat vroeger op
de avond reuring in de zaak te creëren en naast
allerhande aperitivo drankjes lichte bites (olijven,
kaas en charcuterie) te serveren, voordat
iedereen echt aan tafel gaat.
Stukje historie
Voordat we naar de trends en de toekomst kijken
een klein stukje historie. De oorsprong van het
aperitivo ritueel gaat namelijk ver terug, naar
het oude Rome, waar men al wijn met kruiden
dronk om de eetlust op te wekken. De moderne
aperitivo, zoals we die vandaag de dag kennen,
ontstond echter pas in de late 18e eeuw in Turijn.
Daar ontwikkelde de Italiaanse distilleerder
Antonio Benedetto Carpano in 1786 het drankje
‘vermout’, een sterke wijnsoort gearomatiseerd
met verschillende kruiden en specerijen. Deze
vermout werd populair als drankje dat je voor het
eten kon nuttigen om de eetlust te stimuleren. En
dat dat is dan ook het doel van dit pre-diner ritueel.
Het woord ‘aperitivo’ komt van het Latijnse
‘aperire’, wat ‘openen’ betekent. Een moment om
de maag te ‘openen’, voordat er later op de avond
zwaar getafeld gaat worden.
Klassiekers top 9
Klassieker met alcohol: Martini
Klassieke aperitivo drankjes
mét alcohol zijn onder meer
Aperol Sprtiz, Negroni, Campari
Soda, Vermouth, Prosecco,
Americano, Hugo, Bellini en
Martini. Wat er in Italië op de
kaart staat hangt vaak af van de
regio en het seizoen.
Alcoholvrije trend in Italië
Hoewel de meest heerlijke alcoholische dranken
uit de laars komen, staan Italianen bekend om
hun meer gematigde alcoholconsumptie. Het
alcoholgebruik in Italië is vaak gecentreerd rond
wijn en wordt meestal geconsumeerd tijdens de
maaltijd. Gemiddeld drinken Italianen dan ook
minder alcohol dan Nederlanders, die op hun
beurt vaker buiten de maaltijden om drinken en
ook veel bier en sterke dranken nuttigen. Excessief
drinken of ‘binge-drinken’ (veel drinken in
korte tijd) is in Italië veel minder gebruikelijk dan
hier. De afgelopen jaren is de totale alcoholconsumptie
per hoofd van de bevolking in Italië bovendien
afgenomen. Onder meer door een groeiend
bewustzijn van de gezondheidsrisico’s en
verandering in sociale normen (wijn drinken bij
het eten was altijd diepgeworteld in de Italiaanse
cultuur, maar dit is langzaam aan het veranderen)
door globalisering. In 2023 was de gemiddelde
alcoholconsumptie in Italië ongeveer 7,8 liter
alcohol per persoon per jaar ten opzichte van 8,9
liter per Nederlander per jaar (CBS, STAP).
Op je gezondheid!
Dat verklaart de opkomst van talloze alcoholvrije
drankjes en aperitivo menu’s met bittere frisdrankjes
en allerhande mocktails. Maar wat zijn
die alcoholvrije alternatieven? Peter van groothandel
Ciao Helena importeert een keur aan Italiaanse
frisdrankjes voor Italiaanse restaurants
en delicatessenwinkels; de ultieme alcoholvrije
aperitivo drankjes. Peter: “We importeren in totaal
veertien verschillende drankjes uit De Marken.
Onze Ginger Beer wordt vooral gebruikt als
Aperitivo zonder
alcohol? Salute!
Door: Tess van Daelen
Het borreltje vóór het diner, de Italiaanse aperitivo, wordt
steeds populairder in Nederland. Tegelijkertijd is er een
flinke alcoholvrije beweging ingezet. Maar hoe komen die
twee trends samen? We vragen het de experts, de
inkopers van de lekkerste alcoholische én alcoholvrije,
Italiaanse drankjes.
Aperitivo staat vaak in verbinding met mooie (vakantie)
momenten die mensen hebben meegemaakt en tijdens
ingrediënt voor cocktails. De andere smaken zijn heerlijk op zichzelf staand - zonder alcohol - met wat
ijs en garnering. Ze worden het hele jaar geschonken, maar passen extra goed in het terrassenseizoen.
We hebben bijvoorbeeld Cedrata, een citrusdrankje dat vanwege
zijn felle groene kleur fantastisch werkt als zomers drankje. Ook
hebben we een bitterzoet rood drankje, de Bitter Rosso, dat lijkt op
het bekende Crodino. De Aperitivo Paoletti, is hét aperitivo drankje
bij uitstek en lijkt qua kleur en smaak het meest op de Aperol
Spritz. De meest gangbare frisdranken zijn de Arancia Rosso, een
rode frisdrank met de intense smaak van geurige bloedsinaasappelen
uit Sicilië, en de Limonata, een soort bitter lemon. De Chinotto
is een typisch Italiaans drankje met de smaak van bittere citrus met
karamel. In Italië is dit de meest gedronken frisdrank, terwijl wij
Chinotto in Nederland nog helemaal niet kennen. Extra leuk dus
om dit soort nieuwe, alcoholvrije, Italiaanse drankjes op de Nederlandse
markt te introduceren. Zeker nu het aperitivo moment echt wordt opgepikt in
Nederland.”
Nummer één mocktail
hun aperitivo herbeleven.
Ook bij importeur Naturalia zien ze een verschuiving in de afname van Italiaanse
drankjes. Ralph Voogsgeerd van Naturalia: “Het lijkt er wel op dat steeds meer mensen
bewuster zijn van de slechte kanten van alcohol. Als je om je heen kijkt in de horeca
dan zie je dat steeds meer mensen afstappen van wijn en bier en vaker kiezen voor
alcoholvrije drankjes. Het meest populair zijn bij ons de frisdranken van Tomarchio.
Deze worden ambachtelijk gemaakt op Sicilië. De Arancia Rosso (bloedsinaasappel)
en Mandarino Verde (groene mandarijn) zijn het meest populair.” Kijken we naar de
aperitivo kaart dan mag daar wat Naturalia betreft één drankje zeker niet ontbreken.
“De Aperitivo Biondo mocktail! Vooral met warm weer is dit een heerlijke dorstlesser.
Je serveert hem in een groot glas gevuld met ijs, vult het af met een flesje Aperitivo
Biondo, een scheutje gembersiroop voor een klein zoetje en je garneert het met een
schijfje bloedsinaasappel en blaadjes munt.” Salute!
Aperitivo Biondo
van Tomarchio
Kapsalons & babyshowers
Importeur Vianello Aperitivo merkt tevens dat
de vraag naar Italiaanse frisdranken stijgt. Stefano
Vianello: “We leveren aan kledingzaken,
kapsalons, restaurants, maar bijvoorbeeld ook
babyshowers en hebben steeds vaker particuliere
klanten. De Lemon Soda frisdranken Recoaro
Gingerino, Sanbitter Rosso en Crodino zijn onze
succesproducten. Crodino leveren we zelfs nog
in de oude en authentieke 10 x 10cl verpakking.”
Het drankje Recoaro Gingerino hoort volgens
Vianello met stip op één op de aperitivo kaart.
“Dit is de enige echte alcoholvrije Spritz, die in
de regio Veneto standaard op de kaart staat. Het
drankje is overigens ook heerlijk te mixen met
een Acqua Panna of Sanpellegrino Frizzante of
de bijhorende Recoaro Acqua Tonica.”
Aperitivo Time
Dat het aperitivo moment hartstikke hot is, weten
ze ook bij het tijdschrift De Smaak van Italië.
Het blad besloot onlangs zelfs een heus aperitivo
vignet in het leven te roepen, waarmee restaurants
hun gasten te kennen geven dat zij bij hen
kunnen genieten van een
authentieke aperitivo ervaring.
Italiaanse restaurants
die geselecteerd worden
voor de officiële aperitivo
lijst krijgen een exclusief
vignet voor op hun raam of
deur. Zo weet je meteen bij
de voordeur al of je goed zit.
Leren genieten
Vianello: “Aperitivo staat
vaak in verbinding met
mooie (vakantie)momenten
die mensen hebben meegemaakt
en tijdens hun aperitivo
herbeleven. Dit moment
staat voor samenzijn, met elkaar, praten,
het buitenleven, de ontspanning, genieten van
het leven, zoals ze dat in Zuid-Europese landen
doen. In Nederland missen we dat soms nog,
daarom is het goed dat steeds meer horecalocaties
het aperitivo stukje oppakken.”
Apricena
Er zijn inmiddels ook weer varianten op de aperitivo
ontstaan. Zo kennen ze in steden als Milaan
en Turijn het zogeheten ‘apericena’. Dit is een
combinatie van aperitivo en cena (avondeten),
waarbij de hapjes soms zo uitgebreid zijn dat ze
als een volledige maaltijd kunnen dienen. Zo
smeren ze het helemaal uit over de gehele avond.
World of Nix
Wie niet naar een Italiaanse delicatessenwinkel
gaat voor zijn frisdrankjes tikt bij alcoholvrije
slijterij World of NIX zo tientallen aperitivo alternatieven
zonder alcohol op de kop. Herber Hibiscus
San Aperitivo, Bitter Aperitivo, Blood Orange
Apéritf, Dolce Spritz, Sparkling Spritz, Aperitif
Rosso, Coastal Spritz en Floral Wormwood zijn
zo maar wat gangbare alcholvrije aperitivo
drankjes.
Food & wine events van de
Italiaanse Kamer van Koophandel
15
Nederlandse melk, Italiaanse handen
Masterclass van de Italiaanse Kvk bij restaurant Mario in Neck
Ambachtelijke Italiaanse kaasmakerij
Authentieke burrata van
Nederlandse buffelmelk.
Kaasmakerij
Caseificio La Burrata
Haarlem
De Italiaanse Kamer van Koophandel
in Nederland (Camera di
Commercio Italiana in Olanda)
werd in 1991 opgericht met als doel
de zakelijke relatie tussen Italië en
Nederland te ondersteunen.
De focus ligt daarbij vooral op de
promotie van de topproducten uit
de levensmiddelen- en wijnsector
en het bij elkaar brengen van
partijen.
Zo werkt de Kamer actief samen met importeurs
en restauranthouders om Italiaanse
producten te introduceren en hun
populariteit te vergroten. Daarom zijn er ook dit
najaar weer verschillende bijeenkomsten in Nederland
en Italië om kennis met maken met producten
en de mensen er achter.
garanderen. Het keurmerk selecteert Italiaanse
bedrijven die de Italiaanse horecanormen respecteren.
Met het certificaat, het bijbehorende
logo en de gouden plaquette op de gevel, weet de
bezoeker dat de kwaliteit van de aangeboden producten,
de kennis van het personeel en de service
gewaarborgd zijn. Op dit moment zijn er 40
bedrijven in Nederland die het keurmerk mogen
voeren.
NOVITA!
ELECTRISCHE PIZZAOVEN
MAXIMO
23-25 September is de Italiaanse Kamer van
Koophandel met een stand aanwezig bij Gastvrij
Rotterdam, hal 6, stand 300.
11 November is er een b-to-b workshop met
aanbieders van Italiaanse wijn en levensmiddelen
in het Hilton Amsterdam.
18- 23 November ondersteunt de Kamer de
wereldwijde Week van de Italiaanse Gastronomie.
Ospitalità Italiana; keurmerk
voor horeca én retail
Horecaondernemers maar ook winkeliers die de
authentieke Italiaanse culinaire tradities uitdragen
kunnen zich onderscheiden met het speciale
keurmerk Ospitalità Italiana. Dit is een initiatief
van belangrijke organisaties uit de voeding- en
restauratiesector en de Italiaanse Kamers van
Koophandel in het buitenland. Het doel is om de
kwaliteit en reputatie van de Italiaanse keuken te
Om het certificaat te krijgen, moeten ondernemers
die zich kandidaat stellen alle 10 ‘Q’s’ respecteren.
Dat zijn de gouden regels die betrekking
hebben op de kwaliteit en de variëteit van
het eten, de bekwaamheid van het personeel en
de inrichting van het etablissement of de winkel.
Het gaat dan bijvoorbeeld om eisen op het gebied
van ontvangst van gasten en klanten, het personeel,
het menu (geen spelfouten!), de wijnen en
de kwaliteit van de ingrediënten of aangeboden
producten. Belangrijk is dat de Italiaanse identiteit
op alle manieren tot uiting komt zoals de taal,
de achtergrond van het personeel en de producten.
Het keurmerk stelt zelfs eisen aan het servies,
bestek en tafellinnen dat Made in Italy moet
zijn of tenminste in Italiaanse stijl.
Lid worden van de Italiaanse Kamer van Koophandel
en alle voorwaarden voor Ospitalità
Italiana, zijn te lezen op de website van de
Kamer: Italianchamber.nl. Bellen voor meer
informatie kan met Nicoletta Brondi.
VALORIANI.IT
PIZZAOVEN.NL
De uitreiking van het officiele keurmerk Ospitalità Italiana aan restauranteigenaren in Nederland
16
NORDCAP-ADV-IL GIORNALE-DEF-CONT.indd 1
17
27-08-2024 17:25
18
Horecatrends
Een Fiat 500 aan de muur,
kraaienborst met spitskool op
je bord; Italiaans dineren is al
lang veel meer dan een goed
bord pasta. Ook de Italianen
zijn maximaal aan het
vernieuwen. Van hysterische,
bijna psychedelische
interieurs en food gepaard met
film of muziek tot gerechten
bereid met hyperlokaal
gewonnen ingrediënten.
Il Giornale spreekt met de
initiators van de meest
inspirerende, Italiaanse
horecaconcepten van het
moment.
Door: Tess van Daelen
Interieur on steroids
We trappen af met misschien wel de meest
overduidelijke, vernieuwende trend in horecaland;
die van de hysterische inrichting. We zien
‘m terug in nieuwe horecazaken door heel het
land (restaurant Goud in Rotterdam, Ruby Rose
in Utrecht, By Ami in Den Haag, The Peacock
in Zwolle, Dolle Diva in Amersfoort) maar de
Italianen lijken erin uit te blinken. Denk aan La
Nostra Gigi in Amsterdam met een bombastisch
jaren zeventig interieur van kleurrijke lampen,
veren, franjes, regenboogprints, panterkussens
en discoballen. Ook bij Ciao Belli in Breda is het
extravagant Italiaans dineren in de roodfluwelen
banken, omringd door neon inrichting, grote
spiegels, een overvloed aan bloemen en planten
plus een toilet met, jawel, twintig discoballen.
Restaurant Lolo in Amsterdam heeft naast prikkelende
dierenprints, kleurrijke bloemenbehangetjes
en een Italiaanse tuin met fonteinen zelfs
gouden toiletten met een geheime champagnebar.
Hapje Italiaans in een nieuw jasje
Vernieuwing in de horeca: deze Italiaanse restaurants inspireren m
Noord gestoord
Van dezelfde eigenaar is het in oktober 2023 geopende
Gio’s by the River aan de NDSM-kade in
Amsterdam-Noord. Eveneens een flamboyante
zaak waar la dolce vita centraal staat en die de
kroon spant als het gaat om eclectische inrichting.
Gigantisch hoge plafonds met Italiaanse
patronen en een enorme regenboog als room
divider. De voorliefde voor Italiaanse filmdecors
druipt van het Gio’s interieur af. In tegenstelling
tot de menukaart, die juist uitblinkt in simpele
doch verfijnde gerechten. Eigenaar van in totaal
28 horecazaken en Gio’s-oprichter Roberto Barsoum
licht het concept toe: “De horeca kent altijd
al bepaalde trends. Tien jaar geleden was een robuust
interieur populair, nu is het dat flamboyante,
bijna amicale.”
Zoektocht naar balans
Hospitality is Roberto met de paplepel in gegoten:
“Mijn opa en oma hadden in de jaren zestig
al een Italiaans restaurant in Amsterdam, dus ik
ben geboren tussen de pasta en pizza en ik vind
niks leuker dan telkens weer vernieuwende horecaconcepten
uitrollen.” Gio’s heeft hij bijna op de
Het hysterische interieur van Gio’s by the River waarin de voorliefde voor Italiaaanse filmdecors duidelijk zichtbaar is
rit. “Ik ben blij hoe het gaat, maar het duurt vaak
wel een jaar voordat een zaak precies loopt hoe
je het wilt. Het is nog even zoeken naar de juiste
balans tussen service en betaalbaarheid. Je kunt
iemand wel een 5-sterren service geven, maar als
diegene maar voor twee tientjes komt eten, houd
je dat niet vol.” Italianen in de bediening is in
principe het devies bij Gio’s, “Maar,” zegt Roberto,
“het is wel een apart volk. Ze zijn emotioneler,
Nederlanders zijn nuchterder en je kunt er bete-
re afspraken mee maken. Cliché maar waar.” Het
hysterische interieur van Gio’s weet in ieder geval
een brede doelgroep aan te spreken. Roberto:
“Ons publiek is heel gemêleerd. Mensen die wat
komen vieren of toevallig in de buurt zijn, toeristen
in Noord, mensen buiten de stad die ons kennen
via Instagram. Als er maar genoeg reuring
is, ben ik blij.”
Slowflow
Langzaam en dichtbij huis
Een Italiaans restaurant, dat bij de opening
vierentwintig jaar geleden al zó vooruitstrevend
was dat het nu nog altijd vernieuwend is, is
Pianeta Terra. Bij dit restaurant, gevestigd in het
centrum van Amsterdam, wordt namelijk biologisch
gekookt en draait alles om Slow Food. Chef
Foto: biologisch eten bij Pianeta Terra
19
et nieuwe formules
De mensen achter Pianeta Terra
Fabio Antonini ligt toe hoe het motto en de missie van
Pianeta Terra - creatief koken met Italiaanse soul - nu nog
even actueel is als bij de start in 2000. “Toen we net begonnen
waren we één van de weinige restaurants die zich
puur op biologisch eten richtten. Slow Food in Nederland
stond nog in zijn kinderschoenen. Het was toen ontzettend
moeilijk om aan onze ingrediënten te komen. Inmiddels
begint het landschap te veranderen en stappen steeds
meer restaurants over.”
Met het seizoen mee koken
Vernieuwend maar tegelijkertijd eigenlijk ouderwets is
het met-het-seizoen-mee-koken wat ze bij Pianeta Terra al
vanaf het begin doen. “Al onze hoofdingrediënten komen
van kleine producenten uit Amsterdam en omstreken (hyperlokaal).
We koken biologisch; van onze groenten en het
vlees tot de kruiden die we gebruiken. Onze gasten hebben
wel keuze uit een x aantal gerechtjes, maar we zijn geen
Italiaans restaurant waarbij standaard spaghetti bolognese
en tiramisu op het menu staan”, aldus Fabio. Wat Pianeta
Terra dan toch zo Italiaans maakt, is een stukje Italian soul.
Fabio: “We bereiden alles met een Italiaans gevoel. Dit zit
‘m in de manier waarop we onze ingrediënten behandelen,
in het feit dat we pasta en brood dagelijks zelf vers maken,
maar ook in onze Italiaanse gastvrijheid. Zelfs als mensen
sushi bij ons eten, gaan ze weg met het gevoel lekker Italiaans
te hebben gegeten.”
Uitleg aan tafel
Behalve dat je er heerlijk eet, loop je bij Pianeta Terra tevens
met een bak aan kennis de deur uit. Fabio: “We zijn
aangesloten bij de Slow Food alliantie en zien het echt als
onze taak om de gasten in ons restaurant te informeren
over wat ze eten en waar het vandaan komt. Hoe we dat
doen? Simpelweg door aan tafel heel veel te vertellen. Achter
elk ingrediënt gaat een verhaal; een persoon of een gebied
schuil.”
Dichtbij het voedsel
Hoe de toekomst eruitziet voor Fabio en zijn collega’s?
“Mensen zijn steeds bewuster, dus onze markt blijft groeien
en steeds meer mensen ondersteunen onze missie/visie.
Voor de toekomst hoop ik dat we de vrijheid houden
om op deze koers verder te gaan. Verwacht geen resolute
veranderingen, maar juist dat we super dicht bij onszelf en
ons voedsel mogen blijven staan.”
Food & film pairing
Prikkel je zintuigen
Vergeet food & wine pairing, bij het Amsterdamse Bellezza
zijn ze al lang verder. Daar kom je namelijk voor de ultieme
experience deluxe; gerechten gecombineerd met filmfragmenten
en muziek. Oké, en goede wijnen. In het relatief kleine
restaurant nemen alle gasten tegelijk plaats aan een lange,
kronkelende, goudkleurige tafel, waarna 360 graden om
hen heen beelden worden vertoond in de bijzondere ‘mirror
room’. Bij elk gerechtje wordt een ander fragment vertoond,
dat aansluit bij de ingrediënten. Een compleet nieuw horecaconcept
in Nederland in 2022 gelanceerd door Melcher
de Wind. Geïnspireerd door de Italiaanse filmklassieker La
Grande Bellezza over de zoektocht naar de grote schoonheid
van het leven. Melcher: “Ik heb al jaren een video en entertainmentbedrijf,
maar als kind droomde ik ervan om chef
te worden. Met Bellezza komen die twee werelden samen.
Met Bellezza kan ik verhalen vertellen en mensen bij elkaar
brengen om samen mooie herinneringen te maken. Vandaar
ook de lange tafel waar je met z’n allen aan zit.” Elk avondprogramma
bij Bellezza bestaat uit acht tastings en elke gang
begint met een custom made film passend bij dat gerecht
en het thema. “Elke drie maanden wisselen we van thema.
In oktober starten we met Spectacle of the Sense geïnspireerd
door de film Poor Things. Aan de start van een nieuw thema
ga ik samen met mijn chef en een filmmaker zitten om alle
beelden en gerechten te bedenken en zo op alle vlakken de
mooiste verhalen te kunnen vertellen.”
Theatraal Italiaans
De gerechten zijn niet per se Italiaans, maar alles bij Bellezza
heeft een zweem van Italië over zich. Melcher: “Dat is het
theatrale, de Italiaanse gedachte, maar ook de werkwijze van
de chef en onze Italiaanse bediening. Veel mensen denken
bij een Italiaans restaurant direct aan de klassieke mamma
restaurants waar naar de recepten van oma wordt gekookt,
maar er is zo veel meer mogelijk.” Melcher denkt dan ook
graag groots en zelfs over de grens. “Ik sluit niet uit dat we
dit concept ooit internationaal uitrollen. Ik zie ons wel een
Bellezza in Milaan openen.”
Vernieuwing all around
Melcher de Wind, Belezza:
“Met Bellezza kan ik
verhalen vertellen en
mensen bij elkaar
brengen om samen mooie
herinneringen te maken.
Vandaar ook de lange tafel
waar je met z’n allen
aan zit.”
Eten en cinema bij Bellezza
Out of the box
Natuurlijk wordt er op nog veel meer vlakken geëxperimenteerd
en vernieuwd. Bij restaurant Pavarotti hebben ze een
pastalaboratorium waar ze dagelijks nieuwe pasta’s ontwikkelen.
Ook kun je er karaoke zingen. Een beetje een willekeurige
combi, maar zeker vernieuwend. Discoballen lijken
zo waar een thema onder de Italianen. Bij het roze gekleurde
Giorgio in Parijs at ik mijn pizza onlangs uit een steenoven
bespiegeld als discobal. Bij Miss Rose in Brussel ontwikkelde
de chef pastelle, een combinatie van pasta en pizza. Ook eet je
hier pasta uit een wijnglas. Gegarandeerd een hit op TikTok.
Bij Don Angie in New York serveren ze karamel pasta. Een
pizzeria in Rome ontwikkelde de trapizziono, een inmiddels
wereldberoemde pocket pizza. Roscioli in New York heeft een
eigen indoor salumeria en überhaupt verkopen steeds meer
Italianen alimentari in hun ristorante, zodat klanten de smaak
van hun lievelingsgerecht en de ambachtelijke bereiding van
de chefs mee naar huis kunnen nemen. Een andere internationale
trend: de combinatie van de Italiaanse en Japanse
keuken, bekend als wafu (met Japanse stijl). Restaurants
koken tegenwoordig voor alle soorten diëten en allergieën.
Glutenvrije sauzen, toetjes, broden en pasta? Naturalmente!
Tegelijkertijd werd het Mediterrane dieet met haar vele gezondheidsvoordelen
nog nooit zo bejubeld als nu.
20
Chiara Cappellano (27) startte
tijdens Corona samen met haar
vader Fabio (55) een TikTok account
voor hun winkel annex restaurant
Il Tartufo in Delft, en niet zonder
succes. De gelikte video’s van de
‘broodjes van de week’ werden
zo’n hit, dat mensen van heinde en
verre naar Delft trokken. Sommige
filmpjes werden miljoenen keren
bekeken. Il Tartufo ging daardoor
van 100 naar 900 broodjes per dag
en dat legde geen windeieren.
Chiara begon dit jaar met steun van
papa haar eigen zaak Il Limone in
Breda en daar herhaalde ze het
kunstje. Haar geheim deelt ze graag
met andere ondernemers.
Als we vader en dochter begin augustus
tijdens de piek van de vakantieperiode
spreken, zit de zaak op een doorsnee
woensdag om elf uur al bijna vol. Op het terras
drinken mensen koffie met een Siciliaanse cannolo,
in het winkeldeel kopen mensen een goede
olijfolie of pasta. De met mooi wit tafellinnen
gedekte tafels (“Moest van papa”) van het restaurantgedeelte,
zijn allemaal voor de lunch gereserveerd.
Jong en oud voelt zich thuis in het door
meubelmakers uit La Spezia buitengewoon stijlvol
ingerichte pand. De fotolijstjes ontbreken niet
aan de wand, op de vloer ligt marmer uit Carrara.
De uitstraling is modern maar toch authentiek
Italiaans en met de familiewortels in het Siciliaanse
Syracuse, is daar niets aan gelogen.
Chiara Cappellano: “Ook in de provincie maak
je met TikTok slimme promotie voor je zaak”
Chiara (27) van
Il Limone en vader
Fabio Cappellano
(55) van Il Tartufo
moet de eerste indruk van je zaak goed zijn. De
foto’s en video’s kan je ook nog heel lang gebruiken
voor andere media en dan heb je altijd een
goede uitstraling.”
The place to be
De zaak aan de Wilhelminastraat 16 is in trek.
Naast beschaafde ouderen zien we een goed gekleed
jong publiek en in onze ooghoek spotten
we een bekende Bredase voetbalanalist. Dit is
the place to be zo lijkt het en dat heeft niet alleen
met flitsende filmpjes te maken. Chiara serveert
ons een met aandacht gemaakte ravioli gevolgd
door een smakelijke Pinsa. De elegante witte wijn
die we drinken komt van een klein wijnhuis uit
de buurt van Marsala, vertelt Fabio. De verbouwing
van het pand duurde iets langer dan gepland
maar daar deden de ondernemers online
juist hun voordeel mee. “Op TikTok hebben we
steeds video’s geplaatst van het verbouwingsproces.
Mensen vinden het leuk om een dergelijk
verhaal te volgen. Je creëert voor de opening een
soort spanning en betrokkenheid, waardoor als
het zover is mensen nieuwsgierig zijn hoe het er
in het echt uitziet. Iedere horeca- en retailondernemer
kan dit soort verhalen vertellen over zijn
dagelijkse business.”
Dat TikTok een effectief middel is om mensen
naar een winkel of restaurant te trekken staat onomstotelijk
vast. In Amsterdam kwam het dit jaar
tot een rechtszaak tussen de gemeente en Fabel
Friet. Het bedrijf was door TikTok zo populair
was geworden, dat op straat rijen van meer dan
honderd meter lang stonden. De gemeente en de
buren vonden dat te veel overlast geven en stelde
een maximum van tien wachtenden buiten. De
snackbar won de zaak dit voorjaar echter omdat
het volgens de rechter al veel maatregelen had genomen
zoals het aanstellen van ‘crowdmanagers’.
Il Limone in Breda
Niet alleen voor hippe Randstad
Ook in andere grote steden zitten nieuwe zaken
al vanaf de opening vol omdat er een professionele
social mediacampagne is gevoerd. Onze eerste
vraag aan Chiara is dan ook of dit fenomeen
alleen iets is voor de hippe randstad en horecaondernemers
met diepe zakken. Chiara: “Nee, beide
niet. Wij zijn kleine ondernemers in niet bepaald
wereldsteden en daar is het ook gelukt. We zijn
gewoon begonnen en hadden het tij wel een
beetje mee omdat we tijdens Corona meer tijd
hadden, ons type winkel open mocht zijn en
mensen een bezoek aan Delft en onze zaak als
een uitje zagen dat nog wél mogelijk was. Toen
we vorig jaar aankondigden Il Limone te openen
in Breda, merkten we bij onze volgers die er wonen
een bepaalde trots dat we naar hun stad kwamen”.
Fabio vult aan: ”Juist in kleinere gemeenten
buiten de Randstad kan TikTok een uitkomst
zijn. Vanuit grote steden is er nu al bijna een
overkilI op het platform maar ook in de provincie
is iedereen online. Dit platform is al lang niet
meer voorbehouden aan kinderen, de leeftijd
schuift verder omhoog. In dorpen waar normaal
gesproken niet zoveel te doen is, kan je met opvallende
video’s juist laten zien dat er iedere dag
een boeiend ‘event’ is in je zaak, waar je echt bij
moet zijn en waar je je sociale omgeving kan ontmoeten.
Als zo’n video goed ‘viral’ gaat, trekt dat
ook gasten uit de wijde omtrek die je anders veel
moeilijker bereikt.”
“Ik adviseer andere ondernemers
altijd om één van je jonge
personeelsleden er mee te
laten beginnen”
Maar Pizzeria Bella Roma uit Panningen zal
doorgaans toch niet zo snel een paar ton investeren
in dure marketingbureaus. Chiara: “Dat hoeft
ook helemaal niet. Ik adviseer andere ondernemers
altijd om één van je jonge personeelsleden
ermee te laten beginnen. Die zijn er vertrouwd
mee, kennen de zaak, de gasten en omgeving en
snappen wat leuk is om te posten. Die posts zijn
dan ook oprecht en authentiek. Deze methode
kost maar een fractie en jonge mensen vinden
het nog leuk ook. Via hun netwerk kan je op deze
manier ook weer nieuw personeel aantrekken.
Volgens ons is TikTok echt uitermate geschikt
voor alles wat met F&B te maken heeft”.
Beeld is belangrijk in de manier waarop de zaak
zich uit. De website van Il Limone opent met een
zeer professioneel gemaakte video van vader
en dochter op Sicilië. Die hebben jullie niet zelf
gemaakt toch? Fabio: “Nee, daarvoor hebben we
inderdaad een filmmaker ingehuurd. Dat was
een forse éénmalige investering maar ik ben er
van overtuigd dat die zich terugbetaalt. Online
Voordat we vertrekken willen we van Chiara weten
of ze nu met haar eigen zaak nog wel toe komt
aan het maken van de tijdrovende video’s. Chiara:
“Mooie video’s scoren veel beter en die kosten inderdaad
vrij veel tijd om te maken. Nu ik het een
stuk drukker heb wordt het lastiger, dat geef ik
toe. Daarom is het belangrijk om het maken van
zorgvuldig samengestelde video’s structureel in te
plannen in de werkweek. Uiteraard ga ik er wel
mee door. Overigens gebruik ik naast TikTok ook
nog Instagram. Ik merk dat dat meer geschikt is
voor de lokale omgeving. Waar voor we TikTok nog
maar één account gaan gebruiken voor de twee
zaken, laten we de twee Instagram accounts los
van elkaar bestaan. De stories die ik op Instagram
plaats maak ik veel sneller en hoeven minder strak
gestyled. Dat past makkelijker tussendoor”.
Social media succes
Reeds 20 miljoen views voor de video
met pasta serveren uit een wijnglas
Acht TikTok tips
Waar Instagram en vooral Facebook behoorlijk
is ingeburgerd bij de Italiaanse horeca
en winkeliers, zijn er maar weinig op TikTok
actief. De populairste video’s komen vooral
van gasten. Het Italiaanse restaurant La Sicilia
uit Deinze in België, plaatste vorig jaar
haar eerste filmpje en dat werd meteen een
hit. De video waarbij pasta aan tafel wordt
geserveerd vanuit een wijnglas dat ter plekke
wordt omgekeerd, werd tot nu toe meer dan
20 miljoen keer bekeken.
Horecaplatform The Fork schrijft dat 38% van
alle TikTok-gebruikers in 2022 een restaurant
heeft bezocht of er iets heeft besteld, nadat ze
een TikTok-video hadden bekeken. TikTok is
voor veel gebruikers de favoriete zoekmachine
geworden om uit eten te gaan of te bestellen,
Google slaan ze over. Vooral nieuwe
hotspots trekken de aandacht.
Gebruikers zeggen dat ze korte video’s informatiever
vinden en dat het makkelijker
is om informatie te krijgen dan via Google.
Authentieke video’s met een verhaal worden
het hoogste gewaardeerd. Verder zijn zogenaamde
tutorials populair en reviews van
influencers. Naar nieuwe recepten, nieuwe
muziek en ‘do-it-yourself-tips’ wordt het meest
gezocht maar ook mode, beauty en sportief
advies doet het goed.
Het platform geeft acht tips voor een
succesvolle TikTok post:
1. Maak video’s over aanbiedingen
2. Laat de inrichting, het uitzicht of andere
opvallende kenmerken van je zaak zien
3. Gebruik humor
4. Speel in op TikTok trends en ‘challenges’
met een eigen variant.
5. Geef een kijkje achter de schermen
6. Geef advies en geef tips, bijvoorbeeld over
werken in de horeca of je eigen zaak
7. Breng nieuwe producten en gerechten
onder de aandacht
8. Probeer de aandacht in de eerste paar
seconden van de video te pakken
Fabio Paladini,
Francesca Paladini en
Wilger van Wezep
Naturalia: Uw Partner voor Mediterrane Delicatessen
Dit artikel markeert een mijlpaal voor Naturalia:
op de dag van uitgifte van dit blad
bestaan wij 18 jaar. Sinds onze oprichting
in 2006 hebben wij ons gepositioneerd als
specialist in mediterrane delicatessen.
Met toewijding hebben wij een scala aan
delicatessen verzameld, van Italiaanse
kazen en pasta’s tot Spaanse specialiteiten
en nog veel meer. We zijn trots op wat we
hebben bereikt en op de manier waarop
we de culinaire tradities van de mediterrane
regio naar Nederland hebben gebracht.
We bedienen een breed scala aan klanten,
waaronder de horeca, de foodsector, delicatessenwinkels
en speciaalzaken. Kwaliteit
staat bij ons voorop. Als gespecialiseerde
importeur streven we naar perfectie in
zowel onze producten als onze service, met
een aanbod dat gericht is op horeca, delicatessenwinkels
en speciaalzaken.
Opgericht in 2006
In 2006 werd Naturalia opgericht
door Fabio Paladini,
Francesca Paladini en Wilger
van Wezep. Met Fabio’s en
Francesca’s Italiaanse roots
en een gezamenlijke passie
van alle drie voor voeding,
begonnen we met de import
van Italiaanse salami’s. Elke
regio in Italië kent zijn eigen
salami’s, en wij maakten het
onze missie om deze smaken
naar Nederland te brengen. Onze eerste
voorraad werd opgeslagen in de koelcel
van de familie Mekers in Heino. Helaas is
Fabio in 2022 overleden, maar zijn passie
en visie leven voort in alles wat we doen bij
Naturalia.
Meer dan 1000 producten
Dagelijks leveren wij meer dan duizend
producten, zorgvuldig geselecteerd uit mediterrane
landen. Ons assortiment is voortdurend
in ontwikkeling, waarbij we de
markttrends volgen en de culinaire tradities
van onze mediterrane partners respecteren.
Wij zijn trots op onze leveranciers, die
met passie en expertise bijdragen aan onze
productselectie. Elk van hen heeft een verhaal,
wat ons assortiment uniek maakt.
Door onze hechte samenwerking met gespecialiseerde
partners blijven wij een gevarieerd
aanbod van mediterrane specialiteiten
en delicatessen bieden.
Delicatessenwinkels en horeca
Onze klantenkring is net zo divers als ons
productaanbod. Delicatessenwinkels vormen
onze grootste groep klanten en waarderen
ons aanbod en de mogelijkheid om
hun klanten producten te bieden die niet
overal verkrijgbaar zijn. De horeca vormt
ook een deel van onze afzetmarkt, waar
chef-koks en restaurateurs vertrouwen op
de kwaliteit en authenticiteit van onze producten
om hun gasten te verwennen met
gerechten.
Team Naturalia
Hecht team
Ons personeel vormt een hecht team dat
essentieel is voor het succes van Naturalia.
Het team bestaat uit een mix van jong en
oud, wat bijdraagt aan een breed scala aan
ervaring en ideeën. Enkele medewerkers
zijn zelfs al meer dan 10 jaar bij ons in
dienst.
21
18 jaar in
september
2024!
In september 2024
viert Naturalia zijn
18-jarig bestaan
en bereiden wij
ons voor op een
nieuwe fase van zelfstandigheid en vernieuwing.
Wij investeren in ons personeel,
trekken talent aan via studenten en automatiseren
ons magazijn. Deze reorganisatie
is gericht op het optimaliseren van onze
bedrijfsvoering en het versterken van onze
marktpositie voor de komende jaren. Onze
website is onlangs vernieuwd met een uitstraling
die de kwaliteit van onze producten
benadrukt. Bezoek onze site voor
een overzicht van ons assortiment en de
diensten die wij aanbieden.
Wij kijken naar de toekomst en blijven vastbesloten
om de Nederlandse markt te
voorzien van mediterrane delicatessen.
Naturalia BV
Ambachtstraat 3a • 7622 AS Borne
info@naturalia.nl • www.naturalia.nl
074 – 266 40 60
22
Pizzatrends
Begin met Marcel Losekoot over
pizza’s en er ontrolt een bruisende
monoloog over zijn passie. De
directeur van de Pizza Academy
heeft een uitgesproken visie op
een van de meest succesvolle
Italiaanse gerechten aller tijden.
Dat traditionele gerecht moet
echter, deels noodgedwongen,
met de moderne tijd mee.
Anders is het snel afgelopen,
bijvoorbeeld met pizzabakkers
uit het zogenaamde middensegment,
die hebben het lastig
vertelt Losekoot ons:
“
Veel restaurants die op dezelfde
manier pizza’s maken als twintig
jaar geleden hebben het erg
zwaar. Er dreigt een grote sanering.
Dat komt door de enorme concurrentie
van ketens als New York pizza die
aan de onderkant van de markt zitten.
De kleine ondernemer kan niet op
tegen hun marketingkracht, hun efficiëntie
van de productie en inkoop en
daardoor hun scherpe prijzen. Door
hun inkoopkracht zijn ook hun bezorgkosten
een stuk lager. De kleinere
ondernemer ziet zijn marge steeds
meer verdampen door het geld dat de
Takeaways van deze wereld vragen. De
kwaliteit van zijn product is dan vaak
nog eens middelmatig, terwijl de consument
van tegenwoordig dat steeds
minder accepteert. Die consument let
echter wel goed op de prijs en dus kijken
restaurants heel goed naar elkaars
prijzen. Zo ontstaat een negatieve
spiraal. Tel daarbij op het grote personeelsprobleem
en andere gestegen
kosten en ik voorzie een ‘red ocean’.
Overigens zie in de hele horeca dat het
middensegment onder druk staat”.
Wat moeten ze dan doen?
“Ze moeten scherpe keuzes maken
voor hun product en hun productieproces.
Je ziet dat bedrijven die topkwaliteit
pizza’s aanbieden voor bijvoorbeeld
20 euro het wel goed doen.
Maar die gebruiken dan ook de allerbeste
ingrediënten voor de bodem en
wat er op gaat. Ook experimenteren
die veel meer met nieuwe en gezonde
ingrediënten voor op de pizza. De consument
van tegenwoordig wil weten
wat hij eet en wil ook dat het verantwoord
is. Als het even kan met bijvoorbeeld
groenten die van de lokale boer
direct op de pizza gaan. Dat kunnen
dan ook hele andere
ingrediënten zijn
dan de traditioneel
Italiaanse. Ik zie
heel veel succesvolle
fusion pizza’s
met bijvoorbeeld
Arabische invloeden
zoals met humus, granaatappel of
in plaats van de traditionele tomatensaus
eentje van aspergesaus. Wij werken
bijvoorbeeld met hennep of met
zwarte pizzabodems die we kleuren
met inktvis. Dat geeft een heel speciaal
effect. Wat dat betreft is het succes
van de bekende broccoli pizzabodems
in de supermarkt ook een teken aan
de wand. Als ik een traditionele bakker
vraag wat voor meel hij gebruikt
zegt hij steevast type 00. Deze bloem
00 bevat nauwelijks vezels, vitaminen
en koolhydraten. Het is veel beter om
te kiezen voor een bloem verrijkt met
volkorenmeel. Dit geeft meer smaak
en is gezonder.“
Maar zie jij een traditionele
Italiaan humus op zijn pizza
leggen?
“Zelfs in Italië doen
vernieuwers ananas
op pizza”
Marcel Losekoot:
“Middelmatige pizza
heeft geen toekomst
meer. Ook de traditionele
pizzeria moet door
personeelsgebrek en
concurrentie keuzes
maken.”
“Hij zal wel moeten als hij wil overleven.
Zelfs de vervloekte ananas is geen
duivelse keuze meer maar dan wel
exclusief en van deze tijd. Ik ken een
Michelinchef die ze maakt met gekarameliseerde
ananas en de allerbeste
buffelmozzarella. Gino Sorbillo, een
bekende pizzabakker in Napels begon
dit jaar met ananas op de pizza omdat
mensen zoet-zuurcombinaties willen.
Hij gebruikt dan geen tomatensaus
maar combineert de ananas met drie
gerookte kazen. ‘Out of the Italian box’
is daarom mijn advies. Anders denken
over de bodem met andere, gezondere
meelsoorten en bakmethoden. Niet
voor niets zie je de Pinsa nu overal. Dat
deeg is veel luchtiger met een hoge hydratatie
waardoor het beter op de maag
landt. Neem als ondernemer je klanten
dus serieus en speel in op wat ze willen.
De algemene trend is dat mensen door
de week minder thuis koken, in Nederland
worden nu ook al huizen zonder
keukens opgeleverd. Als men eten afhaalt
of thuis laat bezorgen moet dat
wel verantwoord zijn en soms is het
zelfs al goedkoper dan zelf bereiden.
Bij ons in de buurt
heb je Landwaart
culinair in Maartensdijk.
Dat was
en is in feite een
groenteboer maar
die heeft zich vooral
toegelegd op gezonde
en vers bereide maaltijden. Tegenwoordig
verkopen ze ook hele goede
pizza’s en daar rijden mensen van heinde
en ver voor om. Het veelgeprezen
Vegitalian uit Utrecht is een andere
succesformule die inspeelt op consumentenwensen
van deze tijd.”
Maar al die betere ingrediënten
is vaak wel duurder, en
de marge is al zo klein volgens
jou.
“De pizzabakker moet dus een hogere
prijs vragen en kan ook op andere kosten
besparen door bijvoorbeeld dure arbeid
uit te besteden. Zoals je weet is het
personeelstekort ook in deze branche
enorm. Even een bakker uit Zuid-Italië
halen is er niet meer bij want in Italië
zelf is ook tekort. Deze mensen stellen
dus hogere eisen qua salaris en voor
je het weet zijn ze weer vertrokken. Ik
leid zelf daarom veel Nederlanders op
die soms al tijdens de opleiding worden
weggeplukt. Maar personeel dat zelf bodems
bakt blijft relatief duur en soms
inefficiënt. Voorafgemaakte bollen
worden weggegooid als de verkoop de
volgende dag even tegen zit. Dan gooi
je vooral veel personeelskosten weg.
Daarom zijn de voorgebakken bodems
tegenwoordig zo’n succes. Die kan je
langer bewaren, kosten geen personeel,
zijn kwalitatief uitstekend en de afwerking
verreist veel minder kennis. Ik ken
zelf een hele bekende 3-sterrenchef die
er mee werkt.”
Maar waar blijft dan de authenticiteit
van de pizzaiolo
die voor je ogen het deeg
omhoog gooit en met de
grote schep in de oven doet?
“Die verdwijnt dus ook voor een deel.
Het feitelijke bereiden of bakken gebeurt
al steeds vaker uit het zicht omdat
het op een andere plek sneller, efficiënter
en goedkoper kan met andere
apparatuur.”
En is er dan nog wel ruimte
voor de échte Italiaanse
pizza?
“Jazeker wel, maar dan van topkwaliteit
en niet de duizend-in-een-dozijn
eenheidsworst die er nog veel te veel
op de menu’s staat van, met alle respect,
papa en mama restaurants. Er is
bijvoorbeeld meer aandacht voor de
échte Napolitaanse pizza.
Restaurants en zelfs een foodtruck uit
Leeuwarden plakt trots het logo van
de Associazione Verace Pizza Napoletana
(de vereniging die eisen waaraan
een Napolitaanse pizza moet voldoen
heeft vastgelegd) op de wagen. Anderen
specialiseren zich in pizza’s uit de
Italiaanse regio’s zoals die met het bekende
meel uit de Altamura streek uit
Puglia.”
Over dat meel gesproken.
Jij bent nogal uitgesproken
over het met het middel
glyfosaat bewerkte tarwe.
“Inderdaad, middelen met deze stof
zijn veel in het nieuws omdat men
vreest dat het ernstige ziektes veroorzaakt
bij mens en dier. Het wordt
vooral bij in Amerika en Canada geproduceerde
tarwe gebruikt en ook
Gino Sorbillo veroorzaakte dit jaar een rel in Italië waar zelfs CNN over berichtte
sommige Italiaanse merken mengen
dit door hun product. In Italië zijn
middelen met glyfosaat in de landbouw
al lang verboden maar de Europese
regelgeving laat het dus nog zeker
nog tien jaar toe bleek vorig jaar.
Ik roep alle pizzabakkers op dit niet te
gebruiken.”
Maar meel van niet bewerkte
tarwe zal wel duurder zijn
toch?
Dat klopt, maar in de kostprijs per
pizza merk je dat nauwelijks en je serveert
wel meteen een Barolo in plaats
van een hoofdpijnwijn. Dat spreekt
de consument aan. Ik reken het even
voor: Met glyfosaat bewerkte bloem
kost zeg 15 euro de zak en je haalt
daar 200 pizzabollen uit. 7,5 cent per
bol dus. Onbewerkt meel kost 30 of 40
“Goedkope bewerkte
bloem is net als
hoofdpijnwijn.
Ga voor een mooie
Barolo, dat is nauwelijks
duurder”
euro de zak. Dan kost een bol geen 7,5
cent maar 20 cent. Die dikke 10 cent
extra kan je prima doorrekenen of
zelfs meer want de consument wil er
graag voor betalen.”
En nu we het toch over chemicaliën
hebben. Zijn er nu
goede alternatieven voor de
Pfas Pizzadoos die twee jaar
geleden in Nederland
verboden werd?
“Ja, die zijn er maar wij gaan zelf voor
ons product The Sicilian werken met
een soort statiegeldsysteem. Je koopt
dan voor 10 euro je eigen herbruikbare
doos. Bestel je een nieuwe pizza dan
lever je de gebruikte doos weer in en
krijg je er een schone, hergebruikte
voor terug.
De Pizza-academy van Marcel
Losekoot in De Bilt is is de enige
SVH erkende pizza-opleider in
Nederland. Marcel ontwikkelt
voor restaurants en cateringbedrijven
ook nieuwe, eigen recepturen
en zijn bedrijf produceert
pizzabodems. Samen met een
aantal partners organiseert
Marcel in oktober het Pizza inspiratie
event en in januari op de
Horecava het NK Pizzabakken
voor professionals.
NAPOLITAANSE ZUURDESEM
PIZZABODEMS
Prodotto di Lazzarella
23
Authentieke smaak
Hoge kwaliteit
Minimale vaardigheden
90 dagen houdbaar
zonder koeling
Pizzabollen in jouw horecazaak?
Met onze verse zuurdesem pizzabollen creëer je een échte
pizza met luchtige korst die je gasten gaan verbluffen. Zo zorg
je voor een smaakvolle Napolitaanse beleving in jouw zaak,
Ontmoet ons op de Vakbeurs Foodspecialiteiten in Houten
op 30 september en 1 oktober 2024 – Je vindt ons op standnr. 289
webshop@lazzarella.nl | 0413-288647 | www.lazzarella.nl
Buon’John’o!
Si... Eindelijk gevonden wat je zocht! Unieke Italiaanse pizza’s
en broodjes voor op jouw menu, klaar om jouw gasten mee te
verrassen. Zelf beleggen én in een handomdraai serveren voor
lunch, borrel of diner:
• Focaccia
• Bruschetta
• Saltimbocca
• Pinsa
• Pizzabodems
• Pizzabollen
• Belegde pizza
• En nog veel meer lekkers
-
100% made in Italy
-
100% made in Italy
Onze producten zijn met liefde en volgens
traditioneel recept gemaakt, met alleen de
allerbeste Italiaanse ingredienten. Ze zijn
diepgevroren en direct uit voorraad leverbaar.
Ciao Johnny
Eigenaar Via Farina
Bestel of bel voor een proefpakket en
ervaar Italiaanse perfectie.
www.viafarina.nl - +31 (0)43 60 4 25 06
24
Analyse
Eind augustus publiceerde horeca-adviesbureau Van Spronsen &
Partners het rapport Italiaanse restaurants, branche in beeld. Het bureau
publiceert al 20 jaar analyses over de Italiaanse horeca en kan zo een
goed beeld geven over de ontwikkelingen van de afgelopen twee
decennia. Zo laat het rapport van 2024 zien dat het aantal restaurants
is gedaald ten opzichte van 2018, terwijl in de jaren daarvoor er een
grote groei aan Italiaanse eetgelegenheden plaatsvond. Il Giornale
Zaken Krant mocht het onderzoek als eerste inzien en vroeg Robin
van Spronsen naar het perspectief voor de branche.
Italiaanse restaurants,
horecavestigingen daar steeg. Terwijl in de sterk
groeiende Randstad het aantal juist afnam.
De analyse opent met de afname van het
aantal Italiaanse restaurants ten opzichte
van 2018 met 2% naar 1.469 vestigingen.
Een soortgelijke daling is ook te zien bij de andere
Zuid-Europese restaurants (-1,7%). Daar is vooral
de afname in het aantal Griekse, Mediterraanse en
Turkse restaurants verantwoordelijk voor. Opvallend
is het relatief sterk toegenomen aantal Portugese
en (+44%) en Spaanse restaurants (+23%).
Binnen het segment van de mediterrane keuken is
de Italiaanse met 56% nog veruit de grootste.
Het aandeel van de mediterrane keuken in het totaalaanbod
van restaurants neemt ook af want het
CBS becijferde dat het totaal aantal restaurants in
dezelfde periode met bijna 20% steeg. Een verklaring
hiervoor is de explosieve stijging van de
bezorgsector met 50% in de periode vanaf 2018
en daar is de Italiaanse maaltijd erg populair. De
coronapandemie wakkerde het bestellen van
maaltijden verder aan en volgens van Spronsen
is dit ten koste gegaan van het restaurantbezoek.
Restaurantdichtheid groeit in
provincie
In Amsterdam zijn de meeste Italiaanse restaurants
en daarom heeft Noord-Holland het grootste
aantal per 100.000 inwoners (13,6). De forse
stijging in de provincie Utrecht (+28%) kan gezien
worden als een inhaalslag, door deze ontwikkeling
is de dichtheid in deze provincie (8,1 per
100.000 inwoners) ongeveer gelijk aan het landelijk
gemiddelde. Van Spronsen concludeert dat
ondanks een gelijkblijvende bevolking in de provincies
buiten de Randstad, het aantal Italiaanse
De toerist eet graag Italiaans
Het aantal Italiaanse restaurants per inwoner is
opvallend groot in gebieden waar veel toeristen
komen. Outletstad Roermond scoorde in 2018 al
eens de eerste plek als gemeente met de hoogste
Italiaanse restaurantdichtheid. In de gemeente
Fryske Marren is het aantal Italiaanse restaurants
zeer sterk gestegen. Laagdrempelige horeca zoals
de Italiaanse pizzeria doet het in de regel goed bij
dagjesmensen en verblijfstoeristen.
Breda groeit, Den Bosch daalt
45% van alle Italiaanse restaurants is gevestigd in
de 18 grootste gemeenten van Nederland. Breda
kreeg er sinds 2018 veel Italiaanse restaurants bij
(+64%) net als Eindhoven (+35%) en Maastricht (
+32%). In Delft (-26%), Nijmegen (-25%) en in Den
Bosch (-25%) liep het aanbod in de periode 2018-
2024 sterk terug.
Ontwikkelingen,
kansen en toekomst
Bekende topchefs hebben de afgelopen de jaren
de pizza omarmd. Dat heeft in een aantal zaken
geleid tot luxere en veel duurdere pizza’s met innovatief
deeg en nieuwe, hoogwaardige toppings. De
aandacht voor het deeg is sterk gegroeid, ook bij
de consument. Er wordt veel geëxperimenteerd
met de samenstelling en de rijstijd. Steeds meer
producenten leveren verschillende soorten kanten-klaar
bodems en pizzabollen van hoogwaardige
kwaliteit. Hierdoor wordt het voor andere
restaurants en horecapunten steeds eenvoudiger
een goede pizza te bereiden. Spronsen schrijft dat
pizzeria’s in Amerika al losse bollen pizzadeeg verkopen
voor de consument thuis.
Veel partijen experimenteren ook met de pizzavorm
en samenstelling. Pizza’s zijn er nu glutenvrij
en vegan, met bloemkoolbodem en kaasvervangers.
Grote Amerikaanse ketens zetten een
pizzavariant voor marketing in zoals de Chizza
In restaurant Aroma in Vaassen serveerde op 1 augustus j.l. de ambitieuze chef Pasquale Carfora,
samen met zijn vriend Antonio Cavoto van het Amsterdamse Mangia Pizza, éénmalig het Pizza Fine
Dining-menu. Een viergangenmenu, beginnend met drie amuses en eindigend met een verrassend
dessert; alle gangen met de pizzabodem als basis.
van KFC met knapperige kip als bodem. Domino’s
heeft Loaded Tots en de Pizzoli van Marco’s Pizza
is een versgevulde pizza sandwich.
Volgens Spronsen kunnen pizzabakkers nog leren
van de Taco die haar eigen dag heeft geclaimd
met Taco Tuesday. Het bureau signaleerde allerlei
Taco samenwerkingsverbanden die ook voor
pizza mogelijk zijn. Taco-chefs inspireren elkaar
bijvoorbeeld op speciale dagen met bijzondere
recepten of ze nodigen (top) chefs uit andere keukens
uit om een variant te maken of een keer te koken
bij kleine restaurants. Dit trekt veel aandacht.
Een Belgische keten ‘verpizzaat’ Vlaamse klassiekers
en een andere suggestie is om in plaats van
wijn een ‘beerpairing’ met pizza aan te bieden.
Bezorgen
Afhalen en bezorgen van Italiaanse maaltijden
blijft sterk groeien. De manier waarop dat gebeurt
verandert langzaam. Bezorgrobots blijven nog
hangen in de testfase of worden ingezet in beperkte
gebieden zoals universiteitsterreinen. Domino’s
Pizza introduceerde dit jaar de DXB bezorgfiets en
brommer inclusief oven. Hiermee wordt de pizza
onderweg op 68 graden gehouden. De veiligheid
Van Spronsen concludeert
dat ondanks een
gelijkblijvende bevolking
in de provincies buiten
de Randstad, het aantal
Italiaanse horecavestigingen
daar steeg.
Robin van Spronsen:
“Er is nog voldoende ruimte voor groei”
Na het lezen van het rapport spreken we Robin van Spronsen om te vragen welke conclusies
zij trekt uit de ontwikkelingen die haar bureau schetst. Robin van Spronsen: “De klassieke
Italiaanse restaurants sterven langzaam uit. De consument van nu wil zeker wel authenticiteit
en een romantische sfeer maar dan in een moderne jas. Vooral jongeren houden van hippe en
opvallende interieurs die ze vervolgens maar wat graag op de sociale media posten. Andere
horecazaken met een internationale keuken hebben die slag al gemaakt zoals bijvoorbeeld
veel Griekse restaurants.”
De forse stijging in de
provincie Utrecht (+28%)
kan gezien worden als
een inhaalslag, door deze
ontwikkeling is de dichtheid
in deze provincie (8,1 per
100.000 inwoners) ongeveer
gelijk aan het landelijk
gemiddelde.
Amsterdam 259 244 -6%
Rotterdam 71 68 -4%
Den Haag 68 66 -3%
Utrecht 33 41 24%
Groningen 26 27 4%
Haarlem 25 25 0%
Maastricht 19 25 32%
Breda 14 23 64%
Eindhoven 17 23 35%
Leiden 22 21 -5%
Arnhem 14 18 29%
Amersfoort 13 15 15%
Nijmegen 20 15 -25%
Delft 19 14 -26%
Deventer 14 14 0%
s -Hertogenbosch 16 12 -25%
Leeuwarden 15 12 -20%
Zuidwest-Friesland 13 10 -23%
Totaal 678 673 -1%
In het rapport geven jullie aan dat het aantal vestigingen van sommige ketens gedaald is
en van andere juist gestegen. Hoe verklaar je dat? “Dat is deels door corona te verklaren,
specifieke situaties in de bedrijfsvoering en simpelweg doordat nieuwere concepten nog beter
inspelen op de huidige marktvraag. En het valt ook wel mee. Een grote internationale speler
als Vapiano is weliswaar failliet gegaan in Nederland maar zijn nu weer redelijk op orde met
acht vestigingen (destijds elf). Wereldwijd zijn ze juist enorm gegroeid dus het bedrijf als
geheel blijft groeien.
Het aantal Italiaanse restaurants daalt na een lange periode van sterke groei vanaf 2008.
Zien jullie nog wel ruimte voor verdere groei? “Jazeker wel. We zien dat er ook nog genoeg
Italiaanse restaurants openen waarvan sommige hele grote zoals die van keten Pavarotti. Daar
is gewoon ruimte voor. Veel concepten zijn nog steeds succesvol en groeien zoals de Pizzabakkers
met kleine, toegankelijke restaurants en een authentieke Italiaanse sfeer. In 2018 hadden
ze 13 vestigingen en eind dit jaar waarschijnlijk 38. Spaghetteria is van 5 in 2018 naar 12 nu
gegaan en ook een heel nieuw concept als Renato’s groeit de laatste twee jaar enorm snel”.
Verwachten jullie buitenlandse partijen die Nederlandse markt gaan betreden? “Ik verwacht
dat de van oorsprong Franse Big Mamma restaurants zich binnen niet al te lange tijd ook
in Nederlands gaan vestigen. Dit succesvolle concept van enorme Italiaanse restaurants is nu
in Frankrijk, Spanje en Duitsland gevestigd en opende onlangs het eerste restaurant in Milaan.
Het interieur is ‘over the top’ en ze hebben veel klassieke Italiaanse gerechten een interessante
eigen draai gegeven waardoor mensen nieuwsgierig zijn. Verder is het eten altijd goed”.
branche in beeld
van bezorgers krijgt meer aandacht door ze bijvoorbeeld
met extra verlichting uit te rusten of
een helmplicht in te voeren. In Amerika kan je
met Apple Carplay bij Domino’s bestellen.
Sinds de pandemie loopt het aantal faillissementen
in de horeca op en recente cijfers tonen aan
dat die ontwikkeling in 2024 versnelt. De terugbetaling
van belastingschulden, NOW en TVl alsmede
de hogere energielasten en hogere loonkosten,
kunnen ervoor zorgen dat de markt verder krimpt.
Dit zal dan ook effect hebben op de Italiaanse sector.
Spronsen constateert dat de Italiaanse sector
opvallend genoeg afneemt in de grote steden in
de randstad terwijl die buiten de Randstad groeit.
Een aantal ketens die voor de pandemie hard
groeiden zijn nu gekrompen en er zijn een aantal
nieuwe ketens voor in de plaats gekomen.
Styling, interieur en data
Nieuwe en bestaande bedrijven kiezen steeds vaker
voor een moderne styling van het interieur en
nieuwe technologie, maar de consument wil ook
een ‘authentieke’ atmosfeer . Tijdens de pandemie
was de QR code bijvoorbeeld populair om in een
restaurant te bestellen, maar die optie wordt nu
minder aangeboden. Van Spronsen waarschuwt
dat het lokale Italiaanse restaurant zich niet blind
moet staren op technische vernieuwing. Meeliften
op technologische transformaties is belangrijk
maar de essentie van ‘Italiaans uit eten gaan’ moet
niet verloren gaan. Grote restaurants en ketens
moeten focussen op het verhogen van snelheid,
voor de ‘lokale Italiaan’ is het zaak om te investeren
in kwaliteit en identiteit, aldus het adviesbureau.
Voorbeelden hiervoor zijn een uniek
interieur, een bijzondere service en/of een onderscheidende
menukaart.
Kansen liggen er ook op het gebied van data. Als
kleinere Italiaanse restaurants meer data verzamelen
en analyseren, kan bijvoorbeeld de inkoop
slimmer en efficiënter. Dit heeft meteen een relatie
met het onderwerp duurzaamheid en voedselverspilling.
Social media blijft belangrijk
Alle generaties gebruiken tegenwoordig social media.
De manier waarop verschilt wel per leeftijdscategorie.
Jongeren zien het als informatie- en inspiratiebron,
voor ouderen is het entertainment.
Jongeren zoeken restaurants met socialmedia
en posten hun bevindingen over het eten graag
online. Een mooi interieur of een leuke gimmick
is dan een grote pré die makkelijk ‘viral’ gaat.
Succesvolle posts van jongeren bereiken vaak ook
oudere generaties.
Bezorgtrends
Maaltijdbezorging is niet meer weg te denken
en groeit nog altijd. Bezorger Takeaway
geeft geregeld een kijkje in haar bestellingen.
Hun trendrapport over 2023 liet de
volgende ontwikkelingen zien.
Snel groeiende keukens
1. Koreaans
2. Indiaas
3. Amerikaans
4. Mexicaans
5. Japans
De snelst groeiende maaltijden
1. Kipnuggets (+4066%)
2. Chilli chicken (+1632%)
3. Cheeseburger menu (+1379%)
4. Angus burger menu (+1362%)
5. Saté pizza (+1030%)
De meest bestelde Italiaanse maaltijden
1. Pizza margherita
2. Pizza salami
3. Pizza shoarma
Populairste vegetarische gerechten
1. Pizza margherita
2. Pita kaas
3. Pizza quattro formaggi
4. Pizza funghi
5. Tomatensoep
Italiaanse formules
De Pizza Bakkers
35 vestigingen (13 in 2018).
3 nieuwe vestigingen gepland
2024
Broodjes, lunch, antipasti,
salades, pizza en desserts
Lunch en diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€ 11,50 en € 17,50
Happy Italy
18 vestigingen (15 in 2018)
Voorgerechten, pizza, pasta,
broodjes, salades, zoete
pizza’s en desserts
Lunch en diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€ 8,75 en € 16,95
Pizza Beppe
17 vestigingen
Voorgerechten, pizza en
desserts
Lunch en diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€ 10,95 en € 19,95
Spaghetteria
12 vestigingen in Nederland,
1 in Berlijn (5 in 2018)
Pasta en desserts
Lunch en diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€ 14,50 en € 21,50
Fratelli
9 vestigingen (8 in 2018)
Antipasti, salades, soep,
pasta, vlees- en visgerechten
en pizza
Diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€13,50 en € 29,50
ADVERTENTIE
25
Vapiano
8 vestigingen in Nederland
> 155 wereldwijd (11 in 2018
en >200 wereldwijd)
Antipasti, salades, pasta,
pizza en risotto
Lunch en diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€ 9,95 en € 18,95
Pavarotti
7 vestigingen (1 nieuwe
vestiging gepland 2024)
Voorgerechten, broodjes,
lunchgerechten,
antipasti,salades, pasta,
pizza, vis- en vleesgerechten
en desserts
Ontbijt, lunch en diner
Renato’s
6 vestigingen
Pizza, salades, antipasti,
secondi en desserts
Diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€ 10,95 en € 19,95
Woodstone
4 vestigingen (5 in 2018)
Voorgerechten, pasta, pizza,
salades en desserts
Lunch en diner
Prijs hoofdgerecht tussen
€ 9,95 en € 19,95
Bezorgfiets inclusief oven van Domino’s Pizza
Cijfers laten zien dat de Italiaanse keuken steeds meer concurrentie krijgt van Aziatische
keukens zoals de Koreaanse en Indiaanse of die uit het Midden-Oosten. In Amsterdam is het
aantal Portugese restaurants enorm gestegen en schijnt deze keuken inmiddels de populairste
te zijn bij Takeaway.
Robin van Spronsen
Heeft de Italiaanse keuken te
vrezen? “Nee, dat denk ik niet, bijna iedereen
is opgegroeid met Italiaanse gerechten,
die blijft nog wel even in trek. Ik denk dat de
Italiaanse keuken wat minder trendgevoelig
is dan die andere die u noemde. De groeipercentages
zijn dan wel groot, het absolute
aantal is nog heel klein. Flexibiliteit en variëteit
is de kracht van de Italiaanse keuken. Het
kan zich aanpassen aan regionale smaken
en foodtrends op het gebied van gezondheid,
dieetwensen, verse en biologische producten,
storytelling en gemak”.
Jullie gaan als adviesbureau voor horeca al even mee. Wat kunnen jullie voor onze
lezers betekenen? “We bestaan inderdaad al een tijd, dit jaar 37 jaar! We zijn een echt familiebedrijf
waar mijn vader als oprichter, mijn moeder en mijn zus in werken met ieder een eigen
taak. Onze missie is om gepassioneerde vakmensen succesvol te laten ondernemen in deze
sector. Daarbij ondersteunen we van A tot Z met advies zoals haalbaarheidsonderzoek en conceptontwikkeling
maar ook algemene- en salarisadministratie. Tot slot zijn we sterk in het signaleren
van horecatrends. Die publiceren we dagelijks online maar ook in rapporten voor allerlei
segmenten van de horeca”. Niet alleen voor grote opdrachtgevers maar juist ook voor kleinere”.
Robin van Spronsen:
“Grote restaurants en ketens moeten focussen op het verhogen
van snelheid, voor de ‘lokale Italiaan’ is het zaak om te investeren
in kwaliteit en identiteit”
Amaro del Capo, dé ijskoude smaakmaker uit Italië, is slechts het begin.
Wij brengen de rijke tradities van Italiaanse familiedistilleerderijen naar
Nederland. Als exclusieve importeur van het familiebedrijf Caffo 1915, nodigen
we u uit om samen met ons de authentieke smaken van Italië te ontdekken en te
delen met uw gasten. Verleid uw gasten met de verfijnde balans van
Amaro del Capo en verrijk uw aanbod met onze volledige selectie van
100% natuurlijke, ambachtelijke dranken. Laten we samen de
ware Italiaanse smaak naar Nederland brengen, met trots en passie.
Voor meer informatie neem contact op met Francesca:
bel 06-19121275, mail naar francesca.russolillo@petrusbk.com, stuur een DM via
instagram@petrusboonekampnl of kijk op www.petrusboonekampnederland.nl
26
Foodpairing met olijfolie: waar traditie
en innovatie elkaar ontmoeten
Toen het programma Keuringsdienst van Waarde begin dit jaar een item
over olijfolie maakte, bleek op sociale media hoe dit product leeft bij de
consument en hoe gebrekkig de kennis is. Ook in de horeca en
specialiteitenwinkels valt er nog een wereld te winnen voor de veelzijdige
olie. Op het gebied van verrassende foodpairings bijvoorbeeld.
Olijfoliesommelier Vivian van Wordragen is één van de weinige
gecertificeerde olijfolie-experts van Nederland en kent de Italiaanse
rassen als geen ander. Ze adviseert professionals en daarom vroegen wij
haar naar welke kansen er voor chefs en handel liggen.
Olijfoliesommelier Vivian van Wordragen
deelt haar kennis over olijfolie via masterclasses
en proeverijen. Ze studeerde
ooit ‘best in class’ af aan het oudste olijfolie-instituut
van Italië en is inmiddels zelf
gastdocent aan diverse gerenommeerde
koksscholen en hotelscholen in Nederland
en België. Daarnaast heeft ze haar
eigen premium Italiaanse olijfolielijn met
verschillende smaakprofielen en jureert ze
in internationale olijfoliecompetities in o.a.
Amsterdam, Londen en Italië.
www.viaviv.nl - Instagram: viaviv_nl
Il vino
Vivian van Wordragen
Als eerste zijn we benieuwd wat haar boeit
in de olie en dan met name die uit Italië:
Vivian: “Iedereen weet dat je in
olijfolie prima kunt bakken of over een salade
kunt sprenkelen, maar weinig mensen weten
dat het een zeer veelzijdig product is, waarmee
je foodpairings kunt doen, net zoals je met wijn
verschillende spijscombinaties kunt maken en
culinaire creaties naar een hoger niveau kunt
tillen. Het olijfras en het terroir maken dat een
olijfolie heel veel verschillende smaakprofielen
kan hebben met verschillende intensiteiten van
mild tot medium fruitig naar pittig en robuust.
Op dit gebied is Italië koploper met meer dan 500
verschillende soorten olijven en kent dus een
enorme diversiteit aan verschillende soorten en
smaken olijfoliën.
Combineer een robuuste,
fruitige olijfolie, zoals de typische
Italiaanse olijfsoort Frantoio eens
in een dessert met vanille-ijs,
pistachenoten en zeezout
zeezout. De pittigheid en complexe smaak van
de olijfolie contrasteert perfect met de zoetheid
van het ijs en tegelijkertijd zorgt de combinatie
van ingrediënten voor een uitgesproken umamismaak.
Een andere verrassende match is olijfolie
en chocolade: een intens fruitige olijfolie van bijvoorbeeld
de Coratina-olijf uit hartje Puglia combineert
perfect met chocolademousse of chocoladetaart.
Je creëert extra complexiteit door de
fruitigheid van de olijfolie te vermengen met de
bitterheid en intensiteit van de cacao. Ik kan nog
wel even doorgaan hoor! Samen met een Michelinchef
deed ik eens een foodpairing olie van de
Leccino-olijf, één van de oudste Italiaanse olijf-
la terra
la vita
Wat voor smaken proef je dan eigenlijk in een
olijfolie? Is het palet net zo breed als bij wijn?
“Ja, inderdaad, legt Vivian uit: je kunt tonen van
groene tomaat, artisjok, verse kruiden en amandel
proeven, maar ook banaan, appel, rood fruit
en zelfs specerijen zoals kaneel. Echt heel interessant
en als je je hierin verdiept, gaat er een
wereld voor je open! Foodpairing met extra vierge
olijfolie biedt onbegrensde mogelijkheden.
Door de karakteristieke smaken van verschillende
olijfoliën te benutten, kunnen gerechten
verfijnd en verrijkt worden op manieren die jezelf
en je gasten zullen verrassen. Of het nu gaat
om salades, groenteschotels, gegrild vlees, vis of
zelfs desserts, het toevoegen van de juiste olijfolie
kan echt het verschil maken.
Rechtstreeks van de biologische
producent naar uw tafel; eersteklas
pure en bekroonde DOP olijfolie,
de beste witte, rode en rosé DOC
wijnen, handgemaakte jam
en marmelade.
Wij zijn op zoek naar een
importeur in de Benelux
voor onze TOP producten
www.galiardi.it
info@galiardi.it
Als we vragen hoe dat dan moet vervolgt Vivian
enthousiast haar verhaal: “Eigenlijk heel simpel:
durf te experimenteren en ga verder dan de
klassieke combinaties. Je weet niet wat je proeft!
Combineer een robuuste, fruitige olijfolie, zoals
de typische Italiaanse olijfsoort Frantoio eens
in een dessert met vanille-ijs, pistachenoten en
rassen. Die gebruikten we als dressing over een
dessert van gegrilde perziken, tijm, sabayon en
laurierijs: een ware smaaksensatie!”
Wat is een goede vuistregel als je olijfolie met
gerechten gaat combineren?
“Ook hier is wijn een mooie analogie. Intense,
volle (rode) wijnen combineren uitstekend met
meer uitgesproken gerechten, zoals vlees, wild,
stoofschotels, pittige marinades, pastasauzen en
pittige kazen. Dit geldt ook voor intens fruitige,
pittige olijfoliën. Delicate, subtiele (witte) wijnen
daarentegen zijn qua foodpairing vergelijkbaar
met milde olijfoliën. Deze combineren het beste
met lichte salades, vis, zeevruchten, gevogelte,
zachte kazen en eieren. Er zijn zoveel mogelijkheden.
Foodpairing met olijfolie is echt een innovatie
waarmee chefs zich kunnen onderscheiden
want het leidt tot nieuwe en spannende culinaire
ervaringen”.
Gouden truffeleeuw in Piemonte voorbij
maar jeugd geniet van nieuwe hobby
27
Piemonte heeft nog altijd de naam
als truffelregio met Alba als
onbetwiste hoofdstad waar de
bijzondere zwam voor soms
exorbitante bedragen wordt
verhandeld. Maar in andere regio’s
zoals Umbrië en De Marken, vinden
de jagers vandaag de dag veel
grotere hoeveelheden. Een
karrevracht aan uitdagingen zit de
jagers in Noord-Italië dwars maar
de jeugd heeft de toekomst. Die ziet
een mooie boswandeling met de
hond, die ook nog eens een leuke
zakcent oplevert, tegenwoordig
helemaal zitten.
Wij gingen op jacht met jager
Virginia Chiabotti en vroegen haar
tussendoor het hemd van het lijf
over haar passie.
Na winterse maanden van hoge gemiddelde
temperaturen belanden we in de
stad Mondovi opeens in hartje winter.
Virginia laat haar vierjarige hondje Lisotta daarom
nog even in de beschutte auto, voordat we
het besneeuwde landschap intrekken. Niet dat
de sneeuw en kou direct een probleem vormen
voor de vrolijke viervoeter. De truffelgeur ruiken
ze makkelijk door het sneeuwdek heen en de poo
tjes graven zich daarna een snelle weg richting
bodem. Virginia is in het dagelijks leven illustrator
maar ze deed ook een opleiding tot mycoloog.
Dat is iemand die zwammen en schimmels onderzoekt.
Deze geheimzinnige organismen zijn
dan ook haar grote passie. Daarom vroeg ze een
vergunning aan om truffels te zoeken en trainde
ze hondje Lisotta van jongs af aan. Wordt u wel
eens gecontroleerd op uw papieren, willen we
weten. “Nee, in de vier jaar dat ik dit doe maar
één keer. Maar dat komt ook omdat ik zoek in
niet zo populaire gebieden. Op plekken met veel
jagers (Tartufai) zijn de controles intensiever. Er
zijn namelijk ook veel illegale zoekers.”
Zeven smakelijke truffelsoorten
Tuber melanosporum
(zwarte truffel) staat
ook bekend als de
truffel uit Norcia of
Spoleto. Zijn schil is
zwartbruin van kleur en is bedekt met kleine
knobbeltjes terwijl er door het binnenste dunne
witte adertjes lopen. Hij heeft een uitmuntende
smaak die nog beter wordt als de truffel
verwarmd wordt.
Tuber magnatum (witte
truffel) wordt voornamelijk
in Alba gevonden.
De schil is redelijk glad en is licht van kleur.
Ze hebben vaak een diameter van meer dan
10 cm, maar het is vooral de zeer intense
geur die deze truffel zeer bijzonder en dus
ook zeer kostbaar maakt. Lekker rauw op
salade of op een hete risotto!
Tuber aestivum (zwarte
zomertruffel) is één van
de meest voorkomende
truffels. Hij heeft een donkere schil met heel
kleine knobbeltjes en van binnen is hij lichter
van kleur dan de duurdere zwarte truffel. Hij
wordt vaak verwerkt in truffelkaas, worsten en
sauzen.
Tuber macrosporum (gladde
zwarte truffel) is minder
bekend dan de andere
truffelsoorten en heeft
Ons beeld van de oude grijze truffeljager met
hond en stok is misschien wat gekleurd, door de
media en de veelbesproken docu The Truffle Hunters
van een paar jaar terug. Maar Virginia is de
dertig nog niet gepasseerd en ze is niet de enige
zegt ze: “Er is enorm veel interesse van jongeren
in truffels. Ze vinden het leuk om de hond
te trainen en ze doen mee aan wedstrijden. Met
de hond de natuur in is fantastisch en met deze
hobby kan je zelfs nog wat verdienen. Dat verdienen
wordt overigens wel steeds minder. Er zijn
steeds meer jagers en steeds minder truffels in
Piemonte. Vooral voor de mensen die ervan moeten
leven is dat een probleem.”
een donkere, bijna gladde schil. Hij is redelijk
betaalbaar en lijkt met zijn knoflookachtige
geur op de Bianchetto.
Tuber mesentericum
(Bagnolitruffel)
komt voornamelijk
in het
zuidelijke deel van
Midden-Italië voor
en is vergelijkbaar met de zwarte zomertruffel.
Zijn sterkere geur doet aan kool
denken en hij is hol van binnen.
Tuber brumale
(wintertruffel) heeft
een zwarte schil
bedekt met allemaal
kleine knobbeltjes.
Het binnenste is, in tegenstelling tot
dat van de beste zwarte truffel, grijs met wijd
uit elkaar liggende, lichte adertjes. Ruikt een
beetje naar nootmuskaat.
Tuber borchii (Bianchetto)
lijkt aan
de buitenkant erg
op de witte truffel
uit Alba, maar is
minder bijzonder (en duur). Zo wordt hij niet
erg groot, het binnenste is roodachtig van
kleur als hij rijp is en de geur heeft vaak iets
knoflookachtig.
Na de truffeljacht is het goed drie gangen lunchen met truffel
Waarom zijn er minder truffels dan?
“Nou, heeft u even?! Het grootste probleem is de
klimaatverandering. Truffels hebben vocht nodig
maar het is veel te lang droog. Daardoor was de
traditionele opening van het seizoen vorig jaar
al twee weken uitgesteld. De witte truffel wordt
al helemaal moeilijk gevonden want die zit in de
lage gebieden waar het nog warmer is. De zwarte
groeien hoger. Verder gaat het voor truffels noodzakelijke
bos tegen de vlakte om ruimte te maken
voor hazelnootplantages van Nutella of voor
wijnbouw. Dan hebben we verder ook nog meer
wilde zwijnen die ze ook lusten. De schaarste en
onderlinge concurrentie leidt helaas tot criminele
acties.”
Virginia Chiabotti: “Ik vind het heerlijk om mijn passie te delen”
We hebben inderdaad gehoord van vergiftigde
honden. Komt dat hier ook voor?
“Ja, dat speelt zeker. Ik heb wel eens gehoord
dat er ergens in Italië op één dag 30 honden zijn
overleden! In Piemonte valt het nog relatief mee.
Er waren afgelopen jaar drie verdachte gevallen
maar ook sabotage acties. Dan laten ze je banden
leeglopen, dat is mij ook al eens gebeurd. Ik ben
daarom voorzichtig. Het aantal daadwerkelijke
vergiftigingen zal waarschijnlijk nog wel hoger
zijn want alleen jagers met een vergunning doen
melding, de illegalen houden hun mond als zoiets
gebeurt. Het blijft dus oppassen. Niet dat ik
echt bang ben voor mijzelf maar meer voor mijn
hond. Die houd ik altijd dicht bij mij. Als ik alleen
28
ga zoeken doe ik dat altijd in een bekend gebied,
anders neem ik iemand mee. Overigens moet je
ook nog erg oppassen met de wolf waarvan er
steeds meer zijn. Mensen vallen ze niet aan maar
een hond soms wel.”
Het valt dus niet mee, is het nog wel leuk?
Ja, zeker! Voor mij is er niets mooiers dan met
de hond op er op uitgaan. Ik deel ook heel
graag mijn passie met de toeristen. Mensen
weten doorgaans heel weinig van truffels maar er
zijn zoveel soorten met ieder een eigen smaak,
plek waar ze groeien en seizoen.
Vervolgens heeft u misschien ook nog last van de
gekweekte truffels die in opkomst zijn?
Ja, dat kan de prijs inderdaad wel drukken. In
Piemonte hebben we die boot overigens gemist
voorlopig. Andere regio’s in Italië en in landen
zoals Frankrijk zijn daar veel verder mee. Bij ons
is het moeilijk om een geschikt terrein te vinden
om ze te kweken. Dat moet je eerst kopen en vervolgens
veel investeren in het beheer en de bescherming
ervan tegen diefstal en wilde dieren.
Overigens is de witte truffel nog steeds niet te
kweken en wist u dat truffels in heel Europa voorkomen.
Zelfs in Nederland hoorde ik!”
Hoe is het met prijzen op het moment?
Vorig jaar waren die voor de witte tot wel 4.000
euro de kilo, nu rond de 2.500 euro.
En hoeveel vindt u dan? “Ik ben al blij als ik een
onsje van de minder zeldzame zwarte vind tijdens
een zoektocht. Maar van de oudere jagers
weet ik dat voor hun een kilo ooit heel normaal
was. Maar die tijd is dus voorbij.”
Ondertussen staat Lisotta te popelen om in actie
te komen. Het staartje kwispelt gretig als ze de
truffels ruikt die Virginia voor ons heeft meegenomen,
om uit te leggen hoe deze bijzondere
paddenstoel in elkaar steekt. We ontdekken
dat het half uurtje dat we hebben veel te kort
In het spoor van de schimmel
Tartufo? Nee, truffel!
Terwijl Virginia en haar Lisotta
truffelsnuffelen in Italië, buigen
steeds meer Nederlandse telers zich
over hun bodemschatten. Echt
waar, het lekkerste van Italië komt
niet alleen via restaurants, deliwinkels
en supermarkten onze
keuken in. Er bestaan spannende
ondergrondse praktijken.
Het klimaatprobleem kent ook zijn luxe
antecedenten, voor zover we dat mogen
schrijven. Kleine wondertjes, zogezegd.
Emeritus hoogleraar bodembiologie Kuyper, verbonden
aan Wageningen University & Research,
bestudeerde de ontwikkelingen van schimmels in
Zuid-Europa. Hij drukt zich op het platform Nieuwe
Oogst dan ook iets genuanceerder uit. “De groei van
de zwarte truffel in landen als Italië en Frankrijk
staat erg onder druk vanwege de klimaatverandering.
De productie van deze truffel neemt af door de
toenemende droogte en modellen laten zien dat de
grens voor de groei van truffels naar het noorden
opschuift. Geen wonder dus dat zomertruffels tegenwoordig
al op minstens tien plaatsen in Nederland
voorkomen, vooral in het Rivierengebied en
in Limburg. Het lijkt erop dat ze de afgelopen jaren
vanuit Duitsland en Zwitserland hun weg naar Nederland
hebben gevonden via de Maas of de Rijn,
Judith Evenaar steekt truffels
bij het truffelwoord. Zo startte ze in 2002 een
Slow Food Group Wild Food Harvesting uit liefde
voor het lekkers uit het bos en sinds 2013 mag ze
zich truffelteler noemen.
“Het is al weer vier jaar geleden dat ik mijn eerste
serieuze oogst Bianchetti-truffels kon presenteren.
Een belangrijke mijlpaal, inderdaad. Ik
kon eindelijk concreet laten zien waar ik al jaren
in geloofde. Sindsdien ga ik de boer op, want ik
weet dat een duurzame en eerlijke truffelketen in
Nederland mogelijk is. Dat betekent veel praten,
overtuigen en heel hard werken. Niet alleen in eigen
land trouwens, want ik ben ook betrokken bij
de ontwikkeling van een truffelketen in Marokko.
Daar is mijn fascinatie eigenlijk begonnen, tijdens
een seminar over eetbare mycorrhiza paddenstoelen.
Ik ontdekte dat de truffel niet alleen
een delicatesse was, maar ook een gids voor het
ondergrondse. Die symbiose tussen truffels en
bomen is fascinerend.”
kruiden, bloemen, bijen en insecten. Kortom,
met de beste truffelbomen, een goede bodem, de
juiste kennis en geduld kan de truffel tegenwoordig
prima aarden op vele plekken in ons land.
Daarvoor werken wij samen met een paar wetenschappers
en topkwekers in Italië.”
Goudgaard
Lisotta wordt beloond
is om echt op jacht te gaan, los van het feit dat
Virginia haar favoriete vindgebied ook niet aan
Jan en allemaal wil laten weten. Als Lisotta nog
even in de bench zit, verstopt ze snel de truffels
onder de verse sneeuw alsof het paaseieren
zijn, hopend dat de hond ze weer vindt, anders
wordt het uitstapje met de persmuskieten een
dure grap denken we meteen. Dat dat wel meevalt
blijkt als ze uitlegt dat niet alle truffels eetbaar
zijn en dus waardeloos voor de handel. Het
energieke gedartel van Lisotta en de blijdschap
als ze een trofee heeft zijn een heerlijk gezicht.
Dan volgt wel meteen een geslaagd commando
om de buit direct in te leveren, iets wat met de
zoektocht met een varken vroeger een stuk lastiger
was. Als we bijna afscheid nemen vertelt
Virginia nog dat je in principe alle honden kan
trainen op de truffelgeur, vooral de Labrador
zou er goed in zijn. Wetende dat men ze tegenwoordig
ook in Limburg vindt, willen we onze
lezers aldaar veel succes wensen!
omdat een onderzoeker in de jaren zeventig geen
enkele zomertruffel heeft aangetroffen. “Maar bewijs
dat ze er toen niet waren, is daarmee natuurlijk
niet geleverd,” stelt Kuyper.
Casa Foresta
En omdat we toch in Wageningen zijn, mag een
bezoek aan de Truffelgaard van Judith Evenaar
niet ontbreken. Deze ‘food-engineer’ is al vele jaren
betrokken bij de teelt, verkoop en marketing
van eetbare paddenstoelen en voegt ook de daad
Ingrediënten: 4 kipfilets, 1 middelgrote
zwarte truffel, 80 g fontina kaas, 80 g parmaham,
1 kleine ui, 1 glas droge sherry,
bouillon, 30 g boter, extra vergine olijfolie,
bloem, zout.
Bereiding: Snijd de kipfilet in de lengte
zonder ze volledig te scheiden. Plet het
vlees met een hamer en strooi lichtelijk
zout en bloem er overheen. Plaats twee
plakjes ham, een plakje fontina kaas en
Die liefde en fascinatie voor de truffel worden
door Evenaar omgezet in een soort missiewerk.
Judith Evenaar over haar Truffelgaard:
“De symbiose tussen
truffels en bomen
is fascinerend.”
Ze organiseert truffelreizen naar het buitenland,
geeft truffel-les op haar eigen academie en inspireert
tuinders, boeren en landgoedeigenaren bij
hun truffelteelt. “Nee, eenvoudig is het niet. Daar
moet ik eerlijk over zijn. Maar het is het waard!
Zo nemen de bomen CO 2 uit de lucht waarmee ze
bijdragen aan het tegengaan van de opwarming
van de aarde. Die bomen zijn door de truffelschimmel
ook beter bestand tegen droogte. En
een truffelgaard biedt ook ruimte voor diverse
Kipfilet, gevuld met zwarte truffel
een dun laagje truffel in elke ‘portemonnee’.
Naai het dicht met keukentouw of met
behulp van houten tandenstokers. Bak de
gesnipperde ui in de olie en boter in een
grote pan. Wanneer het begint te verzachten,
voegt u de kipborsten toe. Bruin deze
aan beide zijden, breng daarna alles nat
van de sherry aan de kook, voeg een kleine
hoeveelheid bouillon toe indien nodig en
serveer alles zeer heet.
André Leclerq van delicatessenwinkel Eyserhalte
met zijn truffelhond Gaya
Tot zover Wageningen. We zakken af naar ‘de
Laars van Nederland’. In het Limburgse heuvelland,
Eys-Wittem om precies te zijn, blijken ook
echte truffels te groeien. André Leclerq van delicatessenwinkel
Eyserhalte heeft ze enkele jaren
geleden zelf gevonden met zijn Hongaarse truffelhond
Gaya. Leclerq kon zijn ogen niet geloven,
toen zijn hond met een truffel van 38 gram aankwam.
“Ik wist dat het mogelijk was, maar om die
knots dan ineens te zien, is ongelooflijk. En dat
gewoon in de berm naast een fietspad!”
De Limburgse ‘schatgraver’ hield zijn vondst nog
even geheim, maar toen hij in de weken erna een
heel mandje had gevuld, kon hij niet meer zwijgen.
“Het gaat om een herfsttruffel, de zogeheten
aestivum. Dat is weer een heel andere dan de zomer-
of de zwarte wintertruffel, die mensen uit
Italië kennen. Wat betreft de intensiteit van de
smaak en de geur zit de aestivum tussen de zachte
zomertruffel en de krachtige wintertruffel in.”
Het was de eerder vermelde Judith Evenaar die
niet hond Gaya maar baasje André op het juiste
truffelspoor zette. Evenaar had in Limburg een
lading mergelkalk besteld voor een experimentele
truffelgaard, zo kwam hem ter ore. “Toen ging
er bij mij ineens een lampje branden: zouden
wij dat hier ook niet kunnen, met onze prachtige
löss- en mergelrijke grond? Ik had hier tegenover
de zaak een oude familieboomgaard liggen, maar
dat leverde nog maar weinig op. Als ik die appel-
en perenbomen nou eens vervang door truffelbomen,
vroeg ik Judith. Nou, zij was meteen
enthousiast en na wat vooronderzoek en overleg
met andere deskundigen, ben ik begonnen met
het planten van honderden eiken, berken en hazelaars.
Dat zijn bomen waarvan bekend is dat
ze ondergronds goed kunnen leven met truffels.
En nu is het een kwestie van goed verzorgen en
geduld hebben. Met een beetje geluk hebben we
volgend jaar beet. Ik weet het, dat is een gedurfde
uitspraak, maar we hebben er met z’n allen veel
vertrouwen in. Nee, niet alleen ik, maar ook ons
team, Judith en een paar topchefs in het land.”
(Meer informatie, ook over truffel-arrangementen:
eyserhalte.nl)
Pronto per Natale!
D.O.C.G.
29
‘Een stevig overzicht
van de Italiaanse
wijnen. Duidelijke
informatie, zonder
poespas of omhaal
gepresenteerd’
– ONNO KLEYN
Italiaanse chocolade en
zoetwaren van MariCase
25 topmerken met
meer dan 1000 jaar historie
Bestel op maricase.nl of bel +31 6 52 39 51 55
De belangrijkste Nederlandstalige gids over Italiaanse wijn. In de nieuwe,
geheel herziene en geactualiseerde vijfde editie zijn weer alle wijnstreken
met karakteristieke druiven en kwaliteitswijnen te vinden, inclusief
ordening, wijnbegrippen en kwaliteitsindeling. Een must voor iedereen
die beroepsmatig of vanuit liefhebberij de Italiaanse wijn omarmt!
Wijngids Italië – Ontdekkingstocht langs alle wijnstreken
door Marie Florence van Es ● € 26,95
Nu in de (online)boekhandel en via www.edicola.nl
ADV 128x196 Wijngids Italië.indd 1 23-07-2024 11:40
Mediterrane
muziek!
Workshops en
tastings
Sfeervolle
wintermarkt
Exclusieve
wijnen
Magische
kasteelomgeving
Cadeau
inspiratie
Traditionele
delicatessen
Interessante
lezingen
Beleef de Italiaanse feestdagen
6,7 & 8 DEC. 2024
SMAAK VAN DE WINTER.NL
30 24
Volbloed Italianen Ornella en
Roberto maken op een dertien-ineen-dozijn
bedrijventerrein in
Haarlem, bijna in het geheim één
van de lekkerste Italiaanse kazen.
Het hart voor het kaasmaken
bracht de twee ook als geliefden bij
elkaar. Burratamaken is nu hun
beroep en de zaken gaan goed. Zo
zagen we onlangs tijdens een
bliksembezoek.
We moeten echt even zoeken als we
op een regenachtige winterdag met
eigen ogen willen zien hoe burrata
wordt gemaakt. Niets wijst er op dat achter de
eentonige grijze garagedeuren, twee verliefde
mensen met Italiaanse passie, een paar keer per
week honderden bollen Zuid-Italiaanse burrata
door de handen laten glijden. Naast het Ramengilde
en Novako Machinebouw, zien we opeens
een Italiaanse vlag voor het raam. Hier moet zijn.
Het duurt even voordat Ornella de bel hoort maar
dan toont ze ons haar stralende glimlach. Ornella
werd geboren in mozzarellahoofdstad Napels
en Roberto in Puglia, waar de buratta niet eens
zo heel lang geleden werd uitgevonden. Kaasmaken
had hij alleen nog nooit gedaan, alhoewel hij
letterlijk vrij dicht bij het vuur zat. Roberto studeerde
voor veearts en werkte onder andere als
inseminator van koeien. Daarna leerde hij koks
op een cruiseschip, aan boord mozzarella te maken
met een machine. Zo’n zelfde machine staat
nu ook in Haarlem.
Een magisch gebeuren in
alle rust
Aan ruimte geen gebrek voor het stel dat elkaar
in Amsterdam ontmoette. De grote hal is voor
een klein deel gevuld met machines en werkbanken.
Op de groei gehuurd denken we en die zit er
best aardig in. Het is er doodstil, hier moet wel
iets magisch gebeuren. Roberto en Ornella werken
in alle rust hun vaste ritueel af. Die serene
rust wordt verstoord als een van de machines letterlijk
op stoom moet komen, om de kaas tot bolletjes
te persen. Het is net een espressoapparaat
Burrata d’Olanda!
Italiaanse kaaskoppen houden van kaas en elkaar
zegt Roberto. De zogenaamde wrongel, de mix
van in dit geval rauwe (geen gepasteuriseerde)
melk en stremsel, wordt door de machine verhit
en gekneed. Daarna rollen er verse mozzarellabolletjes
uit de vormpjes.
Twee keer per week begin hij om vijf uur in de
ochtend met het proces. Ornella assisteert later
om de verse bollen klaar te maken voor levering
aan een gespecialiseerde groothandel. 800 bollen
rollen er die ochtend in de emmers; 200 mozzarella
en 600 burratabollen. Voor wie het namelijk
kraan gehangen en na een kort shot, drukt hij de
bol vakkundig met de hand dicht. Dat sluiten gaat
alleen goed als de bol nog heet is van de machine.
Dit proces herhaalt zich een half uur lang.
De melk voor de mozzarella komt uiteraard van
echte buffels. Weliswaar geen Napolitaanse maar
Hollandse runderen, uit het Brabantse Wijk en
Aalburg. Een aantal Nederlandse boeren hebben
de dikbillen ingeruild voor hun stoere verwanten.
De melkprijs is een stuk aantrekkelijker.
De room voor de burrata is wèl van koeienmelk.
Roberto haalt de mozzarellabolletjes uit de vorm,
Ornella kijkt toe
Het vullen van de burrata moet snel gebeuren
voordat de kaas afkoelt
In de keuken
Burrata kan je op allerlei manieren in de
keuken gebruiken. Gewoon los als voorgerecht
met naar wens wat olijfolie, bovenop
de salade, als garnering van een warme
pizza of op de pasta. Plaats de bol er
simpelweg bovenop.
Pater Pio houdt de twee in de gaten
Il Giornale Zaken Krant, dé krant voor professionals
in horeca en retail die Italiaanse
F&B-producten in-, verkopen of verwerken.
Jaargang 1 | editie 1 | herfst 2024
Il Giornale Zaken Krant is een uitgave van
Vicini Marketing & Media, Zeist
Contact: info@vicinimedia.nl
Website
www.ilgiornale.nl/zakenkrant
Contact redactie
zakenkrant@ilgiornale.nl
niet wist; burrata is in feite een mozzarellabol
gevuld met room en wat ze noemen stracciatella,
een soort stevige mozzarellarestjes. Dat vullen
doet Roberto met grote vaardigheid en vooral
snelheid. De mozzarellabol wordt aan de room-
Met tekstbijdragen van o.a.:
Marco Bosmans, Edgar van Bueren, Tess van
Daelen en Vivian van Wordragen.
Vormgeving
Ben Drost
www.bendrost.nl
Advertenties
Edgar van Bueren - edgar@vicinimedia.nl
Tel. 030-2766817
Druk
RODI Rotatiedruk, Diemen
www.rodirotatiedruk.nl
Productie
Vicini Marketing & Media
Copyright: Vicini Marketing & Media
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door
middel van druk, kopie, internet, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van
de uitgever.
Ornella en Roberto
Buffelroom is bijna niet verkrijgbaar, vertelt
Ornella.
Snel vult ze de witte emmers die ze vandaag nog
wegbrengt naar de groothandel, die ze vervolgens
snel weer verkoopt aan restaurants. Burrata
is maar een paar dagen houdbaar. De dag zit er
weer op. Met dezelfde grote glimlach worden we
uitgezwaaid, met uiteraard een paar proefbolletjes
in onze tas.
I
Proeven
We mochten dus even proeven want verser
dan dit wordt het niet. Puur en eerlijk was
het eerste wat in ons opkwam.
Zelf proeven kan bij La Burrata in Haarlem
of bij een van de gespecialiseerde groothandels
waar de kaasmakers aan leveren.
Dat zijn de Lindenhoff in Baambrugge, Chef
Centraal in Amsterdam en Het Kaasatelier
in Oud Gastel.
Laburrata.nl
Mollerusweg 12, Haarlem 0611584200
kaasmakerijlaburrata@gmail.com
Klaar voor transport
Ecco! Mmm
31
Het vrolijkste
blad over Italië!
4 x bij de post
Il Giornale Italië Krant is La Mamma van
deze Zakenkrant. Blijf het hele jaar geïnspireerd
door alle leuke, nuttige, lekkere en
mooie dingen uit Italië! Abonnees
ontvangen ook exclusieve korting.
4 edities per jaar voor €12,95
Ga naar:
ilgiornale.nl/abonnement,
bel (0)251 – 257924 of
scan de QR-Code!
Verras gasten en klanten met de vrolijkste krant
over Italië. Geef de krant cadeau aan trouwe
relaties of verkoop de krant voor €2,95.
Il Giornale Italië Krant vergroot de Italiëbelevenis
rond uw (web)winkel, restaurant of merk en is
tevens een ideaal item in de cadeau- of kerstpakketten.
Ontvang 4 x per jaar 50 of 100
exemplaren. Meer exemplaren op aanvraag.
Aanvragen via:
ilgiornale.nl/bedrijfsabonnement
of scan de QR-code.
Il Giornale in de zaak