Fiets editie 10 - 2024

JAARGANG 43
#10OKTOBER 2024
GRATIS INDOOR SPECIAL
SUPERSIX EVO 1
LÉON VAN BON IS IN DE WOLKEN
20
FAMILIETEST
TREK MADONE SL 6
62
DI2 GEHACKT?!
KWETSBARE TECHNIEK
42
3 HARDTAILS GETEST
HET LEZERSOORDEEL

INHOUD FIETS 10
EDWIN HAAN
HOOFDREDACTEUR
’T IS WEER VOORBIJ...
...die mooie zomer! En hoewel onze nazomers steeds
warmer lijken te worden, is het eind september toch
wel te verwachten dat het weer eens lange broekenweer
wordt. Niet meer afkoelen aan het water, maar
in de kledingkast op zoek naar waar je die handschoenen
ook alweer hebt gelaten. Ach, dat heeft
ook zo zijn charme. De veldtoertochten zijn er weer,
ik kan me inschrijven voor de eerste strandraces
en ik ga mijn indoortrainer afstoffen en op de rockerplate
zetten.
Indoorfietsen is tegenwoordig zo populair dat mijn
Strava-feed ook op zomerse dagen vol staat met
ritjes die gemaakt zijn in de virtuele wereld. Even
snel een uurtje training meepakken, dat is toch beter
dan met een zak chips op de bank naar de zoveelste
herhaling van Men in Black kijken. Er is zelfs zoveel
over te vertellen dat we er een complete bijlage aan
hebben gewijd, die je vindt bij deze uitgave van Fiets.
Hoewel ik al dat moderne spul heel interessant
vind, loop ik toch ook wel warm voor alles dat retro
is. Dat zal wel met mijn oplopende leeftijd te maken
hebben. Ik was dus heel blij met het artikel van
Menno, die op bezoek ging bij Gerard van Dongen,
Gios-liefhebber van het eerste uur. Het leverde een
prachtig artikel op, waar de liefde voor de fiets vanaf
spat. Heel herkenbaar!
Veel leesplezier!
@edwinhaan
fiets.nl • fiets.nl/forum
x.com/fietsmagazine
facebook.com/fietsmagazine
fiets.nl/podcast
14
14
20
42
84
TESTS
CANYON AEROAD
CF SLX 8
We voelden dit vernieuwde
vlaggenschip extra uitgebreid
aan de tand, in eigen land én in
het Franse heuvelland.
TREK MADONE SL 6
Eén model, twee verschillende
maten (S en XL): krijg je dan een
heel andere fiets?
APEX, MERIDA EN
SPECIALIZED
Drie lezers testten drie hardtail-
MTB’s (van ongeveer 3 mille). Wat
vinden zij van deze bikes?
SRAM XPLR RED
Vandaag is rood, en morgen ook:
de nieuwe XPLR Red-groep is
gemaakt voor wie sneller, lichter
en beter wil.
90 CANNONDALE
SUPERSIX EVO 1
Léon is erg te spreken over deze
racer. Wat heet: hij is in de wolken.

INHOUD FIETS 10
24
78
ACHTERGROND
OP DE FIETS
RUBRIEKEN
32
ROGERS ROS
Al sinds Roger De Vlaeminck
furore maakte op Giosfietsen,
is Gerard van
Dongen fan van het merk.
Wij begrijpen hem wel.
62 HACKWERK
Even schrikken voor Di2-
bezitters: de techniek bleek
onlangs kwetsbaar voor
hackers. Hoe zit dat?
24
50
RUND UM BERLIN
Een citytrip combineren
met een fietsvakantie.
Werkt dat? Wij probeerden
het uit in en om Berlijn.
FNLND: NRDR!
Wij schreven ons in voor
FNLD GRVL, een evenement
van F1-ster Valtteri Bottas,
en ontdekten: Finland is een
absolute aanrader.
06 Startschot
08 Kort-Kort + colofon
39 Column Thomas Braun
58 Service Course
61 Fietser
70 Gezien & Getest
89 Column Peter Winnen
96 In de wind:
tocht met een missie
98 Volgende maand
46 DARMTRAINING
Ja, dat lees je goed: darmtraining.
Met wat oefening
krijg je stalen ingewanden
(en gaan je energieproductie
en prestaties vooruit).
78
IN BALANS
Deel vier van onze serie
over de perfecte zitpositie:
op zoek naar balans op
de fiets.
40
TECHNIEK
VOLLEDIGE CONTROLE
Van een bijzonder bracket
tot extreem lichte spaken:
elf slimme materiaalkeuzes
die Tom Pidcock deze zomer
aan olympisch goud hielpen.

MET TWEE
MATEN METEN

FIETS RACETEST TREK MADONE SL 6 AXS GEN 8
FIETS RACETEST
TREK MADONE SL 6 AXS GEN 8
Twee maanden terug testten we
de SLR-uitvoering van de nieuwe
Madone, nu is het de beurt aan het
wat vriendelijker geprijsde broertje,
de SL 6. We konden deze achtste
generatie Madone zelfs in twee
maten lenen, een S voor mijn
vrouw Diane en een XL voor
mij. Kortom: Mini en Maxi doen
een testrit. Wat valt daarbij op?
TEKST EDWIN HAAN
FOTO’S XANDER OVERWATER
Wat wij in augustus al over de SLR 7 schreven, gaat in
grote lijnen ook op voor de meer betaalbare SL-serie.
We gaan het hier niet allemáál herhalen, maar samengevat
komt het hier op neer: de fiets is lichter dan de vorige
Madone, eigenlijk gelijk aan de Emonda-klimfiets (die gaat
dan ook verdwijnen). En hij is weer wat aerodynamischer
geworden. De ultieme klim-en-aerofiets-in-één dus.
De SLR is gemaakt van het beste carbon dat ze hebben bij
Trek, OCLV 900. De fietsen in de SL-serie zijn gemaakt met
OCLV 500-carbon. Niets mis mee, maar wel wat minder
high-end en daardoor wat zwaarder. Een ander verschil is
dat de SL-fietsen niet worden geleverd met een carbon
cockpit uit één stuk, maar met een losse stuur-stuurpencombinatie
van aluminium. Die heeft een lichte flare,
bovenin is hij dus wat smaller dan onderin. Maken die
specs deze fiets veel slechter dan een SLR? Dat zullen we
eens in de praktijk onderzoeken.
ZOEK DE VERSCHILLEN
Trek voorzag ons van twee identieke fietsen, maar dan met
een paar maten verschil ertussen: een maatje S en een maat
XL. Ja, ze zijn overgestapt van een numeriek maatsysteem
naar letters. De nieuwe fietsen zijn er in XS tot XL, zes maten
in totaal (er is ook een ML). Er is dus een maat verdwenen,
want de oude maatvoering liep van 47 tot en met 61 in zeven
maten. Dat scheelt weer voorraad en (dure) mallen. Toch is
er voor zo goed als iedereen wel een passende fiets te vinden
in deze range. Met mijn ruim 2 meter pas ik in elk geval prima
op de XL, dat kan ik niet bij veel merken zeggen.
Met twee dezelfde fietsen in verschillende maten kunnen
we mooi kijken waar precies de verschillen zitten tussen
groot en klein. Een paar dingen zijn logisch, tegenwoordig
in ieder geval wel. Kleinere frames krijgen kortere cranks
(165 versus 175 millimeter in ons geval), een smaller stuur
(dat scheelt 4 centimeter) en een kortere stuurpen (90
tegenover 110 millimeter). Mocht je wat dat betreft iets
anders willen, dan kun je dat later altijd nog aanpassen.
EVEN WENNEN
Wat niet te wijzigen is, is de geometrie. Mijn maat XL heeft
bijvoorbeeld een wielbasis van 100,7 centimeter, terwijl de S
waar Diane op rijdt slechts 97,1 centimeter heeft. Dat scheelt
in draaicirkel. De balhoofdhoek is ook anders, 71,6 graden
voor de S en 73,9 voor mijn XL. In de praktijk zou dat moeten
betekenen dat de XL een stuk minder fel stuurt dan het S’je.
Gelukkig is daar niets van te merken, in de praktijk is het
vooral belangrijk dat de onderlinge verhoudingen kloppen.
Over die praktijk gesproken: als ik bij de eerste testrit
over de klinkertjes de straat uitrijd, voel ik eerst vooral
beweging onder mijn zitvlak. Het stuk boven de knik,
IsoFlow noemt Trek het, flext wat mee met mijn trapbewegingen.

TECHNIEK DI2-HACKERS
HET
!
GEVAAR VAN
GEHACKTE
VERSNELLINGEN
Oei… De draadloze Di2-systemen
van Shimano waren kwetsbaar voor
aanvallen van hackers, maakten
computerwetenschappers deze
zomer bekend. Hoe zit dat? Hoe
kwetsbaar zijn elektronische
schakelsystemen? En hoe los
je het probleem op?
TEKST RONALD BROUWER
FOTO'S O.A. SHIMANO, MARYAM MOTALLEBIGHOMI

TECHNIEK DI2-HACKERS
In de wereld van de wielersport draait alles om
snelheid, precisie en technologie. Moderne fietsen
zijn uitgerust met de nieuwste snufjes, waaronder draadloze
versnellingssystemen die zorgen voor naadloze
schakelingen. Maar wat als deze technologieën minder
veilig zijn dan we denken? Recent onderzoek van de
Northeastern University en de University of California,
San Diego (VS) toonde aan dat Shimano’s draadloze
Di2-versnellingssystemen kwetsbaar waren voor hackaanvallen.
Inderdaad, wáren: de wetenschappers hebben
vooraf uitgebreid contact gehad met Shimano; het bedrijf
heeft de aangetroffen kwetsbaarheden inmiddels keurig
opgelost in de laatste firmware-update.
In het dagelijks leven ben ik, naast Fiets-redacteur,
directielid bij een innovatief IT-bedrijf dat zich onder meer
bezighoudt met security en AI. Je begrijpt: mijn interesse
was direct gewekt. Tijd om dieper in dit onderzoek te duiken,
en wat dit betekent voor de veiligheid van wielrenners.
OPKOMST VAN DRAADLOOS
De fietsindustrie heeft de afgelopen jaren een enorme technologische
vooruitgang geboekt. Een van de opvallendste
innovaties is het digitaal schakelen. Zulke systemen, zoals
Shimano’s Di2, maken gebruik van draadloze communicatie
om de ketting over de kransjes te laten dansen. Dit biedt
niet alleen een strakker en responsiever schakelgedrag,
maar elimineert ook problemen die traditionele, mechanische
systemen teisteren – zoals kabelrek en vervuiling.
Daarnaast heb je geen gedoe meer met kabels die vervangen
moeten worden of die kunnen breken tijdens een rit.
Perfect, zolang je niet vergeet om de batterij op te laden.
Totdat je je realiseert dat deze moderne systemen ook
moderne kwetsbaarheden met zich meebrengen.
DE TECHNIEK ERACHTER
Om goed te begrijpen welke kwetsbaarheden er onlangs in
het systeem zijn aangetroffen, moet je eerst weten hoe
zo’n schakelsysteem überhaupt werkt en wat de onderzoekers
gedaan hebben. Deze systemen werken met ANT en
ANT+, draadloze netwerktechnologie die apparaten in staat
stelt om gegevens met elkaar uit te wisselen. ANT+ is eigenlijk
een soort gestandaardiseerde versie van ANT, waarbij
de opbouw van de datapakketten een vaste opmaak heeft.
Dit heeft als voordeel dat verschillende apparaten van
verschillende fabrikanten met elkaar kunnen ‘praten’, waardoor
jij dus prima een Polar-hartslagmeter aan je Garminfietscomputer
kunt koppelen. Shimano Di2 communiceert
zowel via ANT als ANT+. De gegevens over bijvoorbeeld de
batterijstatus of je actuele versnelling worden verzonden
via ANT+, maar het bedienen van het schakelsysteem gaat
via een eigen ANT-frequentie en -protocol.
De onderzoekers hebben middels vrij verkrijgbare radioapparatuur
de communicatie van de shifters en de derailleurs
onderschept en onderzocht. Daarbij ontdekten ze
dat er bij iedere bediening van de shifters minimaal drie
datapakketjes verstuurd werden naar de derailleur, en er
voor ieder pakketje een ontvangstbevestiging werd teruggestuurd
door de derailleur. Door het afzonderlijk afspelen
van die drie pakketjes, leerden de wetenschappers dat
pakketje één en twee dezelfde functie hebben (deze lijken
daarmee te zorgen voor redundantie, om in computertermen
te spreken). Pakket drie is een bevestiging van het
feit dat de schakelknop weer is losgelaten. Als dat laatste
datapakketje níet verstuurd wordt (en je de schakelknop
dus ingedrukt houdt in plaats van loslaat), schakelt het
systeem niet één, maar twee kransjes in één keer.
DRIE SOORTEN AANVALLEN
Het goede nieuws: het draadloze systeem van Shimano
was al goed was beveiligd voor het versturen en ontvangen
van ‘vreemde’ pakketjes. Doordat er gewerkt wordt met een
vorm van encryptie, kan een buitenstaander dus niet zomaar
met jouw shifters of derailleur communiceren. Maar… het
systeem bleek wel gevoelig te zijn voor drie andere soorten
aanvallen.
Shimano’s communicatieprotocol
Shifter
Bluetooth
ANT
E-Tube Project-app
Achterderailleur
Fietscomputer

WIR
SIND
ZWEI
BERLINER
DUITSLAND
Ronald Brouwer en Edwin Haan
proberen een nieuwe combinatie
uit: citytrip én fietsvakantie. Is dat
een goed idee? Ze reizen af naar
Berlijn, ontmoeten 500 ultrarunners,
een Oost-Duitse dame
die verzot is op ons kikkerlandje en
raken verstrikt in Rave the Planet...
TEKST EN FOTO'S EDWIN HAAN

REISVERHAAL BERLIJN
“Zicke, zacke, zicke, zacke. Hoi, hoi, hoi!” De grote bierpullen
klappen tegen elkaar en de flink aangeschoten
jarige job kijkt verbaasd om zich heen. Niemand zingt Ein
Prosit mee, zo hoort het toch niet? Hij is een maandje te
vroeg. Ronald en ik zitten in een groot Biergarten-restaurant
en zijn omringd door andere toeristen. De beschonken
Duitsers, die staand op tafel hun bierlied zingen, zijn ander
volk gewend. Tijdens de Oktoberfesten zal iedereen waarschijnlijk
wel meezingen, maar vanavond zitten er vooral
veel sporters die morgenochtend al om zes uur starten voor
hun Mauerweglauf. Een ultraloop over 160 kilometer, langs
de Muur die West-Berlijn scheidde van de voormalige DDR.
Die Muur is een van de redenen dat we in Berlijn zijn.
Ronald – voor deze gelegenheid heb ik zijn achternaam
verbasterd tot RouteBrouwer – heeft een passie voor oorlogsgeschiedenis.
En ik heb Berlijn nog nooit bezocht, een
prima reden eens af te reizen naar de Duitse hoofdstad.
Ronald heeft twee routes gemaakt; een rondje in het zuiden
en een rit om de noordkant van Berlijn te ontdekken.
JFK
Voor de zekerheid hebben we de gravelbikes meegenomen,
al zou het grootste deel over asfalt moeten gaan met nu en
dan een stukje bospad. Ook in de stad is een fiets met wat
dikkere banden prettig. Tramrails, putdeksels en stoepjes
neem je allemaal net even wat soepeler op zo’n bike. Voor de
eerste rit kiezen we het zuidelijke rondje. Zo’n 120 kilometer,
waarbij we eerst even door de stad richting de East Side
Gallery rijden.
Een kleine opfriscursus, voor wie het een beetje vergeten
is. Berlijn lag in Oost-Duitsland en was na de Tweede
Wereldoorlog in vieren gedeeld. Een deel voor de Engelsen,
een deel voor de Fransen, de Amerikanen kregen een kwart
en de Sovjets het laatste stuk. Toen na WO II de relatie tussen
de Sovjet-Unie en het Westen steeds verder bekoelde, werd
de Berlijnse Muur opgetrokken. Dat was in 1961 op het
hoogtepunt van de Koude Oorlog. Die Muur scheidde
West-Berlijn van Oost-Berlijn en de rest van de DDR. Om
de Amerikaanse steun aan de stad te onderstrepen, sprak
John F. Kennedy in 1963 de historische woorden: “Ik bin ein
Berliner.” Uiteindelijk viel de Muur op 9 november 1989 en
werden beide Duitslanden herenigd.
De East Side Gallery is een 1316 meter lang stuk van die
oude Muur. Het is in 1990 beschilderd door graffity-kunstenaars
en daarmee het langste openluchtkunstwerk ter wereld.
Het is een vreemd idee dat nog niet zo lang geleden mensen
aan de oostkant van die Muur niet vrij waren om naar de
andere kant te gaan, best indrukwekkend. Nu we in de stad
zijn, denken we mee met JFK en voelen ons zwei Berliner.
LINKS: Veel meren in rond Berlijn, en de rivier de Spree. RECHTS: Het is een stad, dus je ontkomt niet aan stoplichten.

NAAR
EEN
MAAG
DARMKANAAL
VAN
GEWAPEND
BETON
Profrenners voeren tegenwoordig
darmtraining uit om hun energieproductie
en sportieve prestaties te
verbeteren. Kan dit jou ook helpen?
TEKST MARC BAILEY FOTO’S GETTY
Wat hebben Tour de France-renners en competitieve
hotdog-eters gemeen? Niet veel, zou je denken. Oké,
coureurs verorberen tijdens de koers veel repen en gels,
maar geen buitensporige hoeveelheden vet voedsel zoals
de Amerikaan Joey Jaws Chestnut doet. Hij is in het bezit
van het Major League Eating-record voor het naar binnen
schroeven van 76 hotdogs in tien minuten. Er is wel één
kleurrijke overeenkomst: klassementsleiders in de Tour dragen
de gele trui, terwijl Chestnut de legendarische Mustard
Yellow Belt van de MLE heeft verdiend.
Maar wat deze totaal verschillende sporten toch verbindt,
is het wetenschappelijke concept van darmtraining. Terwijl
competitieve eters hun darmen trainen om enorme hoeveelheden
voedsel te kunnen verorberen, kiezen profrenners voor
een meer verfijnde benadering en voeren ze darmtraining
uit om de hoeveelheid koolhydraten die ze binnenkrijgen te
vergroten, om daarmee hun fietsprestaties te verbeteren.
Darmtraining, in zwang bij teams als Ineos Grenadiers,
richt zich op de belangrijke rol van de darmen in de energieproductie.
In een artikel in Sports Medicine, getiteld Training
the Gut for Athletes, schreef sportsvoedingsexpert en arts
Asker Jeukendrup: ‘Het maagdarmkanaal speelt een cruciale
rol bij het leveren van koolhydraten en vloeistoffen tijdens
langdurige inspanning en kan daarom een belangrijke en
bepalende factor zijn voor prestaties.’
Met de darmen bedoelen we meestal het maagdarmkanaal,
dat alle belangrijke spijsverteringsorganen bevat, waaronder
de slokdarm, maag en darmen. Dit is waar het voedsel
dat we eten wordt omgezet in de energie die onze spieren
aandrijft. “We leveren de sportprestaties in lange duurwedstrijden
alleen door onze voedinginname en bloedsuikerspiegel
op peil te houden”, zegt fietsnutritionist Will Girling,
hoofdvoedingsdeskundige bij EF Education-EasyPost. “En de
enige manier om dat te doen is door continu voedsel te eten.
Daarom zijn de darmen belangrijk. We moeten voedsel
binnenkrijgen dat moet worden opgenomen en benut om
de sportprestaties te kunnen leveren.” Cruciaal is dat de
darmen getraind kunnen worden, en dat is waar de link naar
competitief hotdog-vreten naar voren komt.
Darmtrainingsstrategieën omvatten het verhogen van je
koolhydraatinname tijdens trainingsritten, het simuleren van
je dieet op racedagen tijdens trainingsdagen en het drinken
van meer vloeistof tijdens de training ter voorbereiding op
races in de hitte. “Het is een adaptief orgaansysteem”, zegt
Patrick Wilson, professor in Exercise Science aan de Old
Dominion Universiteit van Virginia. “Het kan een combinatie
zijn van tolerantie: hoe goed je in staat bent om jezelf te
voeden en je daar goed bij te voelen, tijdens de inspanning.
Maar ook de cellulaire aanpassingen die je in staat stellen
om voedsel sneller te verteren, op te nemen en te benutten.”
ZES STAPPEN NAAR STALEN DARMEN
Het eerste voordeel van darmtraining is een verbeterd
gastro-intestinaal (GI) comfort.