Cover 0924 HR (1)-samengevoegd

anti-pieker
poster
Nu
Piekergedachten gaan vaak
over dingen die in het verleden
zijn gebeurd of nog moeten gebeuren.
Train jezelf daarom om meer in het
nu te leven. Bijvoorbeeld door
tijdens het luisteren naar muziek
te focussen op één instrument, of je
in de rij bij de bakker bewust
te zijn van je lichaamshouding.
Is het waar?
Vertel aan een vriend of vriendin waar
je over piekert. Dat kan enorm opluchten.
Het gaat vooral om het uitspreken van die
piekergedachten, vraag niet om advies.
Opschrijven helpt ook: vaak zie je dan
ineens dat veel gedachten helemaal
niet waar of onlogisch zijn.
Stilstaan
Stilstaan bij mislukkingen, daar
zijn piekeraars vaak goed in.
Bedenk vandaag daarom drie
tot vijf (kleine) dingen waar
je dankbaar voor bent.
Face your fears
Piekeraars hebben soms de neiging om
voor hun angsten weg te lopen. Probeer
in plaats daarvan eens stil te staan bij
wat je voelt en benoem dit, ook al is het
nog zo eng. Wanneer je meer vertrouwd
raakt met je diepste emoties, vlucht
je minder snel in tobben.
Lachen is gezond
Lachen is een van de beste
medicijnen tegen piekeren. Denk
terug aan een grappig moment,
een absurde cartoon of je
favoriete fragment uit een film
of satirisch programma.
Iets anders
Afleiding verdrijft piekeren.
Stap dus even uit bed als je
te lang ligt te woelen en ga iets
doen met je handen: haak een
granny of speel tien minuten
met een stressbal. Daarna
val je vaak makkelijker
in slaap.
Calm down
Een ontspannen lichaam helpt
om je brein tot rust te laten komen.
Doe daarom elke dag een kwartier
een paar ontspanningsoefeningen.
Liefst op een vast moment, dan
wordt het een gewoonte en kost
het minder moeite.
Morgen verder
’s Nachts verkeert je brein in een
halve slaaptoestand en kun je niet
meer helder nadenken. Daardoor
lijkt dat conflict onoplosbaar of dat
gesprek nog heftiger. Schrijf even
op waarover je piekert en leg
het weg voor morgen.
Waar of niet waar?
Piekeraars zien de situatie vaak zwarter
in dan ie werkelijk is. Even geen zinnige
inbreng in een vergadering: ‘iedereen vindt
me dom’. Mislukt voor gerecht: ‘het hele
diner is verpest’. Probeer jezelf kritische
vragen te blijven stellen. Waaruit blijkt
dat deze gedachte waar is? Wat zou ik
een goede vriend in deze
situatie adviseren?
Piekerkwartier
Stel twee keer per dag een piekerkwartiertje
in. Bedenk een vast tijdstip
(niet vlak voor het slapengaan), stel
een timer in en laat je gedachten de
vrije loop. Voordeel: je kunt jezelf op
andere momenten even toespreken:
“Stop! Niet nu, maar straks.”
Zo voorkom je dat je de hele
dag door blijft malen.

118 _
DE BOEKEN
VAN MIJN LEVEN
Welke boeken zijn journalist Kitty Herweijer
(1990) altijd bijgebleven?
-- COLLAGE PAMELA CARBONELL --

Lezen

Nieuwe denkers
Waarom zijn onbewuste patronen zo
moeilijk te doorbreken? Volgens de Britse
neurowetenschapper Nicole Vignola ligt
het aan je brein – en dat is flexibel.
-- INTERVIEW NIENKE PLEYSIER HANDLETTERING REBECCA ZWANZIG --
is om te veranderen en zich aan te passen.
Die grens blijkt er niet te zijn. Nog niet zo
lang geleden hebben we geleerd dat ook op
hogere leeftijd je hersenen kunnen veranderen.
Hoe dat werkt, is een nogal technisch
verhaal. Het komt erop neer dat je zenuwcellen
informatie doorgeven in je hersenen.
Hoe vaker je iets herhaalt, hoe sterker de
communicatiebanen worden – net als bij
een smal paadje dat verandert in een zandweg
en uiteindelijk een asfaltweg wordt. Zo
ontstaan gewoontes, patronen, dingen die
we doen zonder erbij na te denken. Iedereen
is dus op een bepaalde manier geprogrammeerd,
zowel positief als minder positief.
Dankzij neuroplasticiteit is het mogelijk om
paden ongedaan te maken die gelinkt zijn
aan negatieve gewoontes of gedrag. Door
bepaalde verbindingen zwakker te maken
en andere te creëren, kunnen nieuw gedrag
en nieuwe gewoontes ontstaan.”
Je boek heet Verander je brein,
verander je leven. Hoe kwam je
tot dit inzicht?
“Wat er precies gebeurt in onze hersenen,
fascineerde me al jong. Sommige mensen
in mijn omgeving, onder wie mijn vader,
hadden mentale issues. Hoe komt het dat
ons brein werkt zoals het werkt, en ben je
zelf verantwoordelijk voor gewoontes en
gedrag of ontstaan ze onder invloed van je
omgeving? Vanuit die nieuwsgierigheid ben
ik neurowetenschappen gaan studeren en
vond ik antwoorden op mijn vragen. Ik ontdekte
dat het allebei waar is: je wordt zowel
gevormd door de wereld om je heen als door
je eigen denkpatronen en de verhalen die je
jezelf vertelt. Het mooie is dat je die overtuigingen
kunt veranderen, hoe ze ook zijn
ontstaan. In de psychologie is hier altijd veel
aandacht voor, maar ik vond het interessant
om dit eens vanuit neurowetenschappelijk
perspectief te belichten. Door de manier
waarop de zenuwcellen op elkaar inwerken,
kun je ongewenst gedrag afleren en nieuwe
gewoontes ontwikkelen.”
Je hebt het in je boek veel over neuroplasticiteit,
wat is dat precies?
“Onze hersenen zijn plastisch – een woord
dat is afgeleid van het Griekse plastikos, dat
kneedbaar betekent. Heel lang werd gedacht
dat ons brein tot we een jaar of 25 zijn in staat
Waarom is dat juist in deze tijd een
belangrijk inzicht? “Ik hoor van mensen
vaak dat ze vastzitten. Ze blijven werk doen
dat ze niet leuk vinden, omdat ze denken dat
dit het enige is wat ze kunnen. Misschien zijn
ze ingenieur geworden omdat ze als kind te
horen kregen dat ze ‘analytisch’ ingesteld
waren, en zouden ze eigenlijk iets creatievers
willen doen. Ook geloven we vaak dat eigenschappen
als onzekerheid of angstigheid
nou eenmaal bij ons horen. We hebben geen
besef van neuroplasticiteit, dus proberen we
niet eens te veranderen. En dat is zonde:
we’re not fixed in stone. We kunnen zelf de
regie nemen over ons leven en op elke leeftijd
loskomen van negatieve verhalen en
beperkende overtuigingen. Dat besef gun
ik iedereen.”
Hoe en waarom ontstaan onbewuste
negatieve patronen en gedrag?
“Simpel gezegd: wat je in je jeugd ervaart,
is bepalend voor de vorming van je hersenen
omdat ze dan het meest beïnvloedbaar zijn.
Bij sommige etnische groepen draagt een
moeder haar kind een tijdlang met zich mee
om het van haar te laten leren. Als ze een pan
van het vuur pakt, draait ze haar lichaam van
het vuur af zodat het kind er niet te dichtbij
komt. Het leert dus zonder woorden dat het
vuur heet is, en op latere leeftijd is deze
kennis al in het brein opgenomen. Zo gaat het
>
_ 29

Charmant & van staal
Na de moord op haar vader zet Aung San Suu Kyi zijn
vrijheidsstrijd voort in Myanmar. Angst kent ze niet – zelfs niet
als ze vanwege haar idealen in de gevangenis belandt.
-- TEKST LIDDIE AUSTIN --
72 _

Het leven van
< Aung San Suu Kyi
toen ze zes was, 1951.
> In 1994.

SORRY,
I’M CLOSED
-- TEKST GRETE SIMKUTÉ
ILLUSTRATIES STEPHANIE GINGER --
Wat als je, net als journalist Grete Simkuté, steeds valt op emotioneel onbeschikbare

types? Over patronen in de liefde – en hoe je ze doorbreekt.
Psyche

Inspiratie
-- TEKST GRETE SIMKUTÉ FOTOGRAFIE EVA DONCKERS --
_ 101

ROUWEN OM

Inzicht
EEN REGENWOUD
Stop de tijd, dacht journalist Maya Toebat boven op een berg in Nieuw-Zeeland.
Want hoelang kan ze nog genieten van gletsjers en koraalriffen?
Eco-rouw noem je dat, en ze is niet de enige die ermee worstelt.
-- TEKST MAYA TOEBAT ILLUSTRATIES LOTTE DIRKS --

‘IN M’N EENTJE
DURF IK
TE SHINEN’
Bahghi Yemane
29 jaar Amsterdam
singer-songwriter, muzikant
en producer Bahghi.com,
@bahghisroom
Wat ben je aan het doen? “Ik werk aan
de opvolger van mijn debuutalbum All one.
Lang werkte ik vooral met gitaar en zang,
maar dat inspireerde me niet meer genoeg.
Nu probeer ik nieuwe bezettingen en genres
uit – jazz combineer ik met bossanova, trap,
hiphop en West-Afrikaanse invloeden. Ik werk
met backing tracks: ik zing live bij mijn zelf
ingezongen achtergrondmuziek, zoals bij
karaoke. Zo experimenteren is leuk, het lijkt
of ik meer mezelf kan zijn.”
Hoe dan? “Ik speelde hiervoor veel met
strijkorkesten en jazzbands, en dan houd
je altijd rekening met anderen. Nu ik mijn
eigen muziek maak, vind ik solo optreden
stiekem heel fijn. Dat voelt wat egoïstisch,
maar ik weet zelf precies hoe mijn muziek
moet klinken. In m’n eentje durf ik te shinen,
ik kom dan in een soort trance.”
Wat betekent muziek maken voor je?
“Rond mijn vijfde verjaardag kreeg ik een
viool van mijn ouders. Ik was heel serieus
en deed een opleiding voor jong talent. Veel
muzikanten daar kwamen uit zo’n klassiekemuziekfamilie,
die waren ermee opgegroeid.
Dat maakte me onzeker. Toen ik op mijn
zestiende jazzmuziek ontdekte, stapte ik
over op zang en gitaar: daarmee studeerde
ik in 2018 af aan het conservatorium. Muziek
is mijn manier om mensen te ontmoeten,
emoties te verwerken en iets van mezelf te
delen. Als ik bijvoorbeeld over levensgeluk
zing, geeft me dat een kompas en een fijn
gevoel waarin ik anderen graag meeneem.”
Waarover gaan je teksten? “Die voor
mijn nieuwe album gaan vooral over romantische
liefde. Lang ging ik dat soort teksten
uit de weg. In het leven lijkt alles zo te draaien
om romantische liefde, ook song teksten. Ik
was daar juist helemaal niet mee bezig en
wilde een stem geven aan andere liefdesvormen,
tussen familie en vrienden bijvoorbeeld.
Mijn laatste relatie inspireerde me om
het thema toch aan te gaan. De angst voor
verliefdheid, de boosheid als het uitgaat, het
besef dat het over is – alles komt voorbij.
Spannend wel, want soms denk ik dat ik dit
verhaal opnieuw over mezelf afroep door
erover te zingen. Of misschien is het gewoon
een vorm van verwerking.”
Hoe komt je Eritrese achtergrond
terug in je muziek? “Ik hield vroeger
nooit zo van die invloeden. Maar ook daarin
maak ik een draai, ik gebruik zelfs een paar
Eritrese samples in nummers. Wat me nu
vooral interesseert, is wat het voor mijn
ouders en alle andere Eritreeërs in Nederland
heeft betekend om hun land en cultuur te
moeten ontvluchten. Hoe ze zich moesten
aanpassen. Ik ben nog aan het uitzoeken
wat de impact daarvan op mij is geweest.
Geboren in Amsterdam, in een witte, welgestelde
omgeving, heb ik me vaak anders
gevoeld. Daarover wil ik me graag uitspreken.
Anderen laten weten: je bent niet alleen,
blijf dicht bij jezelf.”
_ 27

NUMMER 9 - 2024 - € 9,50
FLOWMAGAZINE.NL
FOTOGRAFIE BRIAN CHORSKI HANDLETTERING MEVROUW KNOT