Feestmagazine Avansa Kempen

Kiem
kracht
Extra jaarmagazine
Kempen

Wendy Mercelis
Voorzitter Avansa Kempen
Kiemkracht
Zin in iets bijzonders? Dit magazine heeft een hele speciale reden om
in je brievenbus te belanden: Avansa Kempen vierde dit jaar haar 20e
verjaardag! We hebben al kaarsjes uitgeblazen, genoten van taart, en
misschien heb je zelfs wat nostalgische foto’s voorbij zien komen op onze
sociale media. En nu met de feestdagen in het vooruitzicht, trakteren we
je graag nog één keer met dit extra magazine, ‘Kiemkracht’.
Kiemkracht. Hoe een ontkiemd zaadje doorgroeit naar gezonde flora.
Kiemkracht wordt beïnvloed door genetische eigenschappen, de omgeving
en de kwaliteit. Zo ook bij Avansa Kempen.
Uit de kiem van Elcker-Ik en de jaren als Vormingplus Kempen groeiden
we naar een jongvolwassen en krachtig Avansa Kempen. De organisatie
heeft een zodanige evolutie gekend, maar de kern van ons werk, de kiem,
bleef in die 20 jaar gestaag overeind: samen bouwen aan de wereld. Van
samenwerken maken we een levenskunst… luisteren naar verhalen van
mensen en verbindingen leggen tussen partners, organisaties en burgers
om het samenleven hier in onze Kempen te verbeteren, te veranderen.
Honderden projecten en activiteiten, te veel om op te sommen, hebben
in de afgelopen 20 jaar beetje bij beetje gezorgd voor een meer duurzame,
inclusieve, solidaire en democratische Kempen. En we blijven hard
verder werken, zo gaat dat nu eenmaal in de Kempen. Elke dag zien we
nieuwe kiemen, kansen en mogelijkheden waardoor we met veel goesting
het goede werk dat we doen, blijven verder zetten. Belangeloos en vanzelfsprekend.
Maar niet zonder jou. Samen werken is onze kracht. En dus
hebben we jou ook nodig, blijf ons volgen.
Het hele team komt in dit magazine aan bod… Janna, Katrien, Wannes,
Mieke, Viviane, Mieke, Christa, Tine, Pieter, Evy, Jan en tot slot Martine die
intussen afscheid nam van de organisatie.
Zij vertellen over Avansa. Wat hen blij maakt. Hoe ze werken en wat ze
leerden in 20 jaar vormingswerk en sociaal-cultureel volwassenenwerk.
Hún kiemkracht.
Geïllustreerd met foto’s van vroeger en nu.
Veel leesplezier,
Wendy
Werkten mee aan
dit magazine
Coverbeeld: Translab Kaffee -
Plantentuin Merksplas (2021)
Redactie: Kristof Nuyens en Evy Bens
Opmaak: Mojoville
Fotografie:
Chris Stessens (teamfoto’s)
en archief Avansa Kempen
Drukwerk: Maes
Met speciale dank aan
Martine Coppieters, Wendy Mercelis en
alle partners die ons graag te woord
stonden.
©Avansa Kempen 2024
2

Podcastreeks Het Kempenoffensief - Turnhout (2021)
In dit magazine
Je leert zoveel door te luisteren naar mensen .................. 4
De Sprekersbox ......................................................................................................10
Informeren is de eerste stap naar verandering ............ 14
Zolang er goesting is, zorgen wij voor de lijm...................18
De mooiste momenten van het team.......................................... 22
Niet(s) zonder jou................................................................................................ 25
Voor ieder wat wils. Een greep uit het aanbod................ 30
Eén prikkel kan het debat openen.................................................. 32
Wist je dit van Avansa Kempen........................................................... 37
Het zit goed als mensen zelf initiatief nemen.................. 38
Terug in de tijd: 20 jaar projecten ...................................................42
Onze USP blijft al 20 jaar overeind ...............................................46
We zoeken intens naar wat mensen verbindt................... 26
3

4
Links: Wendy Mercelis
Rechts: Martine Coppieters

Je leert zoveel
door te luisteren
naar mensen
Babbel met Wendy Mercelis, voorzitter,
en Martine Coppieters, die er vanaf de start
bij was.
Avansa Kempen blaast dit jaar 20 dik verdiende kaarsjes
uit. Vroeger pioniers in het veld, vandaag spreken we over
een continu lerende organisatie die behoeftegericht aan
verbinding en verandering werkt en fel inzet op participatie.
Zowel medewerkers als vrijwilligers uit de verschillende
projecten krijgen ruimte om ervaringsgericht te leren.
Toen ik hier 20 jaar geleden binnenwandelde,
was Vormingplus Kempen een opstartende,
kleine, pionierende organisatie,”
vertelt Martine. “We zijn toen met het team de
regio ingetrokken om te onderzoeken wat onze
rol in de samenleving zou kunnen zijn. ‘Wat
zien jullie als onze taak?’ en ‘Wat mis je in deze
regio?’ waren de vragen die we stelden. Het was
dus van bij de start behoeftegericht. Door ons
dienstverlenend en complementair op te stellen,
werden we ook snel aanvaard als nieuwe
speler in het veld.”
“Mensen wisten ons vlot te vinden met een allegaartje
aan ideeën,” gaat Martine verder. “We
gingen er gretig mee aan de slag, want in het
5

2015
,
In het begin was onze
slogan 'We springen op
alles wat beweegt', wat
voor een pionierende
organisatie een goede
aanpak is.
Martine
begin was onze slogan ‘We springen op alles
wat beweegt!’, wat voor een pionierende organisatie
een goede aanpak is.”
Dat is gaandeweg veranderd?
“Die eerste jaren stelde een organisatie een
vraag aan Avansa waarin een onderliggende
behoefte voelbaar was. Daarmee gingen we aan
de slag. Met de tijd is Avansa wel zelf thema’s
in de markt gaan zetten, en zochten ze daar
ook partners voor,” pikt Wendy in.
“20 jaar geleden waren onze thema’s helemaal
niet afgebakend. In 2006 hebben we vier grote
basisthema’s vastgelegd: participatie, superdiversiteit,
duurzaamheid en de regio Kempen,”
duidt Martine. “Na een beleidsperiode vonden
we die opdeling toch te beperkend en kozen
we voor een ruimere aanpak. Avansa is dan
een zich ontwikkelende organisatie geworden
die inhoudelijk scherpe, weldoordachte keuzes
maakt: de kwaliteit van de projecten heeft
voorrang gekregen op de kwantiteit.”
Avansa stelt kwaliteit ver voorop.
Wendy: “Jazeker, Avansa stelt zichzelf continu
in vraag om de kwaliteit van de projecten hoog
te houden. Die zoektocht naar kwaliteit ondernemen
we ook met partners. Door een samenwerking
aan te gaan, leveren we een sterker
project af.”
Martine: “Samenwerking is bij Avansa altijd een
kernwoord geweest. Het resulteert in leren op
verschillende niveaus: individuen leren, groepen
leren, partnerorganisaties leren en zo heeft
wat wij samen doen, impact op de bredere samenleving.
Dat maakt Avansa toch wel uniek.”
“Je haalt die hoge kwaliteit ook door sterke
communicatie, een erg belangrijke pijler,” aldus
Wendy. “Avansa werkte al snel met een eigen
communicatiemedewerker. Ik ben erg trots op
het duurzame, Kempische verhaal dat zo mogelijk
is geworden.”
Beleef de ruimte - Geel
Welke raad geven jullie Avansa mee voor de
volgende 20 jaar?
Martine: “Blijf inzetten op verbinding met de
burger. We werken veel samen met lokale besturen,
maar het blijft belangrijk te weten wat
6

2014
(H)Echt Arendonk
2015
Translab K - Geel
de gewone mens in de straat beweegt. Doe
dus figuurlijk af en toe je botten aan en trek
het veld in. Je leert zoveel door te luisteren
naar de mensen. Dat blijft ook onze opdracht:
Avansa is er voor alle burgers in de Kempen.
Uit wat je oppikt kan je projecten met burgers
ontwikkelen. Nadien kan je dan de link gaan
leggen naar systemen en structuren in de
samenleving. Zo mik je op maatschappelijke
verandering.”
Wendy: “Blijf vooral ook verontwaardigd als organisatie
en wees af en toe de ‘luis in de pels’.
Die durf was er altijd wel, niet bang zijn om uit
te dagen, kritisch zijn en opkomen voor dat
waarin je gelooft. Blijf dat koesteren.”
Avansa Kempen is een vzw met een
bestuursorgaan dat bestaat uit vrijwilligers.
Zijn dergelijke vrijwilligers nog makkelijk te
engageren?
“Het bestuursorgaan is inderdaad een club
van vrijwilligers. We bekijken wie we als vertegenwoordiger
van een maatschappelijk veld
vragen op basis van behoeften bij Avansa,
zonder die vrijwilliger te belasten met te veel
lectuur en de verplichting om elke zes weken
een vergadering bij te wonen. Het engagement
bestaat er eigenlijk in dat zij vanuit hun eigen
expertise en voeling met een eigen werkveld
of leef wereld, een meerwaarde kunnen leveren
aan projecten en thema's waar Avansa op dat
moment mee bezig is.”
“Daarom is een goede Algemene Vergadering
erg belangrijk,” vervolgt Wendy. “Daar worden
alle belangrijke thema’s aangekaart, die de
fond kunnen vormen voor het vervolg.”
Waarom is het zo geweldig werken voor
Avansa Kempen?
“Iedereen kan hier zijn ding doen,” zegt
Martine. “Avansa is met de jaren uitgegroeid
tot een enorm sterk team. Een aantal mensen
zijn al lang aan boord, en die hebben de ruimte
gekregen om dingen uit te proberen. Ze hebben
de kans gegrepen om uit te groeien tot de sterke
professionals die ze vandaag zijn. Allemaal
hebben ze die kritische blik als een van hun
belangrijkste drijfveren, en willen ze met niet
evidente thema’s op een innovatieve, creatieve
manier aan de slag.”
7

Buurtbudget Tulpenwijk
Arendonk
2023
,
Avansa stelt zichzelf continu
in vraag om de kwaliteit van
de projecten hoog te houden.
Ook met partners. Door samen
te werken, leveren we een
sterker project af.
Wendy
Met zulke gedreven medewerkers realiseer je
vast en zeker mijlpalen?
“Dat zijn er zo veel,” aldus Martine. “Rond het
thema duurzaamheid wil ik absoluut Translab K
en meer bepaald het project Nieuwe Tijden in
de kijker zetten. Een heel groot netwerk van
burgerinitiatieven die met duurzaamheid en
ecologische transitie bezig zijn, is daar gevormd.”
“Op vlak van participatie ga ik voor Buurtbudget,”
vervolgt Martine. “Dat was een project met
lokale besturen en burgers die - met begeleiding
van Avansa - zeer veel autonomie en beslissingsrecht
kregen over een investering die
het algemene belang van de buurt ten goede
zou komen.”
Wendy vult aan: “Ik vond de durf die getoond
werd met het project Beleef De Ruimte een
hele mooie. De acties die tot stand kwamen
gingen soms lijnrecht tegen de visie van de
lokale besturen in. Een mooi voorbeeld van de
‘luis in de pels’ die Avansa af en toe mag zijn.”
Martine reageert enthousiast op zoveel
projecten: “’Hecht Arendonk’ is nog zo’n top-
8

Buurtbank - Oud-Turnhout
2009
Samen inburgeren - Mol
2017 2013
Nieuwe Tijden - Geel
pertje dat vandaag nog steeds bestaat. Dat
project over eenzaamheid kende een lange
aanloop. Oorspronkelijk wilden we rond eenzaamheid
bij ouderen werken, maar toen we
de expertise van Thomas More inschakelden,
konden we het thema wijd open trekken. Wij
leerden dat eenzaamheid van alle leeftijden
is, en dat er verschillende soorten eenzaamheid
bestaan.”
Bij de start van dit gesprek kwam ook de
superdiverse samenleving aan bod als thema?
Martine legt uit: “Daarbij heb ik ‘Samen Inburgeren’
nog altijd heel hoog zitten. Bij dit project
had je vrijwilligers die zich 'thuis voelen'
in de gemeente en goed Nederlands praten,
en er waren inburgeraars. Ze werden gematcht
om samen leuke dingen te doen. We hebben
toen de eerste Vlaamse Minister van Integratie,
Geert Bourgeois, uitgenodigd op het
Zilvermeer in Mol voor een groot evenement
waar alle betrokken gemeenten, en alle ‘duo’s’
aanwezig waren. Dat was toch wel een hoogtepunt,
zoals ook de erkenning van De Liereman
als stiltegebied, de Internationale Vrouwendag,
de projecten Dialoog en Klimaatmakers
dat waren.”
Martine, je neemt na 20 jaar afscheid van
Avansa Kempen. Waar ben je trots op als
coördinator?
“In mijn voorbereiding op dit interview heb
ik ‘mijn mensgericht en dienend leiderschap’
opgeschreven. Ik was coach en facilitator, maar
ook motivator, adviseur en ondersteuner: ik
heb altijd vooral getracht de mens achter de
medewerker te zien. Een takenpakket ontstond
vanuit de vraag ‘waar heb jij goesting in?’, waardoor
die mensen de ruimte kregen om ervaringsgericht
te leren. Die lerende aanpak heeft
zowel de oude als de nieuwere medewerkers
gevormd, maar het heeft ook mij gevormd. Ik
geloof helemaal niet in een dirigerende leiderschapsstijl:
er lopen bij Avansa Kempen veel
competente, hooggeschoolde mensen rond die
dat ook niet zouden willen (lacht).”
Wendy rondt af: “Als er selecties zijn, dan
weten we zeer goed welk profiel we zoeken.
Avansa staat waar het nu staat door de sterke
fond die in de beginjaren gelegd is, en door de
missie en visie die geresulteerd heeft in een
sterke aanpak. Punt (lacht).” •
9

De Sprekersbox
Elke maand opnieuw iets nieuws om naar uit te kijken.
Al sinds 2012 een bewezen succesformule.
De Sprekersbox biedt elke maand nieuwe inspiratie voor lezingen, workshops of activiteiten
om te organiseren en belandt maandelijks bij 600 abonnees (Kempense verenigingen, organisaties,
overheidsdiensten zoals bibliotheken, cultuurcentra,…) in hun digitale brievenbus. De
activiteiten worden zorgvuldig geselecteerd en zijn makkelijk aan te vragen. Avansa Kempen
helpt bovendien nog een flink stuk mee in de kostprijs. Eenvoudiger kan niet.
“Ann Ceurvels was geweldig. Wat een ster, iedereen
was mee. We werken steeds goed samen met
Avansa Kempen en hopen dat in de toekomst
nog veel te kunnen doen.”
Paul
Cultuurcentrum Baarle
Over Etiketjes 18+
Psychische diagnoses bij kinderen (AD(H)D, ASS,
HSP…) worden vaak als 'etiketjes' afgedaan. In
Etiketjes 18+ zoekt Ann Ceurvels uit of het zinvol
is om als volwassene op zoek te gaan naar
Ann Ceurvels
meer inzicht in je eigen functioneren of dat het
net beter is om in de etiketjes-kast te blijven.
Wie weet maakt het antwoord op die vraag wel
het verschil tussen leven en overleven.
5995
Kempenaren deden mee met
Sprekersbox activiteiten, alleen al in 2023
en dat aantal stijgt ieder jaar.
1366
Het totaal aantal aangevraagde
activiteiten via de Sprekersbox
sinds 2013.
x 3
In 10 jaar tijd verdriedubbelde
het jaarlijks aantal aanvragen
voor de Sprekersbox.
10

Jefke Malfait
Lid van onze Algemene
Vergadering, als vrijwilliger
betrokken bij het thema gender
Ik heb Avansa Kempen leren kennen,
toen ik …
bij Viva SVV werkte, dat is nu Rebelle, de
vrouwen organisatie van Solidaris. Viviane
kwam zichzelf, de werking en het aanbod voorstellen.
Daar is het eerste zaadje geplant.
De Kempen lijkt me een regio die…
openstaat voor samenwerking en waar nog
heel veel leeft en in beweging is. Het werk van
Avansa kan nog jaren doorgaan.
Over Mei ‘68
Liljan Verstraeten
De jaren ’60 spreken nog altijd tot de verbeelding.
Terecht, want in die periode is de samenleving
grondig veranderd. Liljan Verstraeten
neemt je in een bloemlezing mee doorheen de
jaren van verbeelding.
“Alles in de jaren ’60 kwam aan bod. Van
muziek tot politiek. Veel van de gebeurtenissen
hebben we zelf beleefd, maar zijn we
vergeten. Liljan sprak heel boeiend en was
goed voorbereid. Het publiek was tevreden.
Top.”
Monique
Vrouweninfo Herentals
Ik herinner me van Avansa Kempen …
de vele successen bij grote en kleine projecten.
Ik denk dan meteen aan het project Vrouwenkracht,
het boek met de 21 verhalen van de
straffe madammen uit de Kempen en de daarbij
rondreizende expo, de Wereldvrouwenmarsen
en nog zoveel meer. Ik was zelfs wat jaloers
op het mooie drukwerk, de verslagen, affiches,
flyers en gadgets.
Voor mij ligt de toekomst van Avansa
Kempen in …
de kracht van de organisatie, een goed team
van medewerkers en vooral ook het enthousiast
publiek en tevreden partners. Avansa staat
altijd open voor een idee, een voorstel, een
samenwerking.
Als ik Avansa Kempen één wijze raad
zou geven …
gewoon verder blijven doen.
Herentals
Het kloppend hart van de Sprekersbox
activiteiten. 1 op de 10 activiteiten vindt
plaats in Herentals.
De kracht van Avansa Kempen zit in …
het sterk team en de openheid naar anderen
met een idee.
Als je Avansa Kempen in de bloemetjes
wil zetten, dan is het omdat …
ik kon bijdragen aan de uitwerking van acties
en projecten.
11

Over Troost
Luc Van de Ven, bekend van het Canvas-programma
'Therapie', is ouderenpsycholoog en
begeleidt ouderen met psychische problemen
en hun families. Hij belicht in ‘Troost’ het wel
en wee van de ouderdom.
“Luc Van de Ven brengt ‘Troost’ met veel enthousiasme
en af en toe wat humor waardoor het
publiek aan zijn lippen hangt. De deelnemers in
het publiek herkenden zich in veel situaties. Wij
kijken altijd uit naar de Sprekersbox en willen
zeker nog lezingen reserveren.”
Julia
Okra Wechelderzande
Luc Van de Ven
Over Israël en Palestina,
achtergronden bij een conflict
Johan Depoortere
De oorlog die woedt in het
Midden-Oosten dateert niet
van oktober 2023 toen Hamas
een bloedbad aanrichtte in
Israël. Om de gebeurtenissen
van vandaag te begrijpen
neemt Johan Depoortere,
voormalig BRT/VRT-journalist,
je mee terug in de tijd,
naar de wortels en wat voorafging.
“Een heel objectieve weergave van de historische
feiten met ondersteuning van duidelijk
beeldmateriaal. Johan hielp ons tussen het bos
de bomen te zien met onderbouwde argumenten
en gezichtspunten om naar het conflict te
kijken. Johan is een zeer gedreven en onderlegd
spreker, zeer goed verstaanbaar. Hij stond
open voor inbreng van het publiek en beantwoordde
vragen.”
Stef
Davidsfonds Gierle
De succes top 3
1 2 3
Geluk zit in
een klein driehoekje
Hoe behouden we
onze levenskwaliteit
Ieder zingt zoals
hij gebekt is
12

Myriam
Bergmans
Lid van Algemene Vergadering
en als vrijwilliger betrokken bij
de stiltewerking
Ik heb Avansa Kempen leren kennen,
toen ik …
vanuit mijn job in psychiatrie als vertegenwoordiger
uit de zorg gevraagd werd om te zetelen
in de Raad van Bestuur (toen nog Vormingplus
Kempen).
Over de Kempenkrak
Vitalski en Veston
Vitalski en Veston, beiden geboren Kempenzonen,
duiken terug tot aan hun allerdiepste
wortels. Een nostalgisch, maar ook vooruitstrevend
verhaal.
“Geweldig gebracht. Humoristisch, bevlogen,
met een persoonlijke connectie met
het publiek in een gemoedelijke sfeer. Het
was voor iedereen een geslaagde avond,
zowel voor het publiek als voor de artiesten
en dus ook voor ons.”
Wouter
Bibliotheek Herentals
De Kempen lijkt me een regio die…
erg onderschat wordt door buitenstaanders.
Het is een regio met veel potentieel, die soms
wat trager op gang komt maar door steeds
degelijk te werk te gaan duurzame resultaten
beoogt. De inwoners zijn geen tafelspringers
die uitpakken met resultaten, maar scoren in
degelijkheid door tijd te nemen voor overleg.
Ik herinner me van Avansa Kempen …
vooral de mooie momenten met leden van de
Raad van Bestuur en de medewerkers in gezamenlijke
denkdagen en leuke ervaringsactiviteiten.
Voor mij ligt de toekomst van Avansa
Kempen in …
het steeds opnieuw lezen van de samenleving
en via een vernieuwde kijk inspelen op tendensen.
En die beïnvloeden met originele, vernieuwende
technieken en werkvormen.
Als ik Avansa Kempen één wijze raad
zou geven …
dan moeten ze blijven zoeken naar netwerkpartners
die dit mee ondersteunen en
versterken.
Ook op zoek naar een activiteit
voor jouw organisatie?
Schrijf je in voor het E-zine via
www.avansa-kempen.be
De kracht van Avansa Kempen zit in …
de diversiteit in de medewerkers en de vernieuwende
visie op de samenleving.
Als je Avansa Kempen in de bloemetjes
wil zetten, dan is het omdat …
ze steeds kwalitatief te werk gaan met vooral
oog voor de mens in de samenleving.
13

OVER INFORMEREN
Informeren is de
eerste stap naar
verandering
Avansa Kempen zet al 20 jaar in op het informeren van
burgers. Bij elke activiteit, lezing of project die ze begeleidt,
speelt informeren een cruciale rol. Het is de eerste stap om
verandering in de samenleving te kunnen realiseren.
Viviane kijkt terug: "Informeren was in
het begin onze enige opdracht vanuit
de overheid. Alle Avansa’s hadden een
uitgesproken educatieve functie: we gaven
cursussen en vormingen waarbij kennisoverdracht
het grootste doel was. Informeren is een
middel om mensen bewust te maken van een
thema, of om een zaadje te planten voor de
start van een groter project. Informeren is cruciaal
om een kritische rol in de samenleving te
kunnen opnemen.”
“Wil je maatschappelijk iets doen bewegen, dan
is informeren de eerste stap. Je kan maar pas
iets veranderen als je je bewust bent van de
problematiek en je voldoende kennis en informatie
hebt. In een verder stadium kan je dan
gaan reflecteren, nadenken, tot dialoog over-
14

Mieke vertelt over een recent project: “Een
project als Kleur Bekennen zit heel erg in die
informerende fase. We ervaren dat dekoloniv.l.n.r.
Christa Truyen, Mieke Heymans en Viviane Schuer
gaan en aanzetten tot actie om die verandering
te realiseren,” kadert Mieke.
Christa vult aan: “Dankzij onze informatierol
kunnen we ook aan zo’n brede waaier van
thema’s werken.”
Wat is jullie sleutel voor
succesvol informeren?
Christa vertelt: “Informatie is vaak het begin
van een project. Via een voordracht, activiteit
of ervaring stoten mensen op behoeftes
waarmee ze later aan de slag willen gaan. Bij
Dag van de Stilte, een jaarlijkse campagne
van Waer beke vzw en in samenwerking met
regionale partnerorganisaties, zorgen de belevingsactiviteiten
ervoor dat mensen zich
bewust worden van het belang van stilte, rust
en ruimte.”
“Ik heb altijd veel rond gelijke kansen gewerkt.
In de aanloop naar de Wereldvrouwenmars
maakten we met onze partners een krantje
waarin activiteiten werden aangekondigd. Dat
kon gaan over een infoavond over de situatie
van vrouwen die onder het regime van de
Taliban leven, maar ook activiteiten over de
ongelijkheid tussen man en vrouw, in de wereld,
maar ook nog bij ons in de Kempen,” vult
Viviane aan.
15

2018
Dag van de Stilte - Arendonk
2019
,
Vaak kunnen mensen
verder met hun
idee of vraag als je
hun rugzakje met
kennis vult. Door te
informeren, reik je een
basis aan. Oppepper
is daarvan een goed
voorbeeld.
Viviane
satie, discriminatie en racisme thema’s zijn die
– althans in de Kempen – nog veel te weinig op
de agenda staan. Door veel verschillende mensen
en partners samen te brengen en gezaghebbende
sprekers zoals auteurs Mylo Freeman
(gekend van de Prinses Arabella boeken) of
Kato Luyckx (auteur van 'Sssst, dat mag je niet
zeggen') aan het woord te laten, hopen we dat
er toch iets in de samenleving ontkiemt.”
Informatie delen is altijd de basis om jullie
latere doelen te bereiken?
Viviane legt uit: “Door te informeren, reik je een
basis aan. Soms ontstaat er dan een nieuwe
activiteit of project, maar vaak kunnen mensen
verder met hun idee of behoefte als je hun rugzakje
met kennis vult. Oppepper is daarvan een
uitstekend voorbeeld. Op een bepaald ogenblik
bleek uit een studie dat het middenveld en het
verenigingsleven in de Kempen worstelden met
een nood aan betaalbare vormingen rond de
vragen: “Hoe moeten wij als vereniging werken,
16

Kleur Bekennen - Turnhout
2023-2024
Oppepper - Dag voor Verenigingen - Geel
nieuwe vrijwilligers aantrekken…”. Daarop is in
samenwerking met de gemeenten een ‘vitaminekuur’
ontstaan, een breed en toegankelijk
aanbod van lezingen, workshops en cursussen.
Dat werd later Oppepper. Verenigingen kunnen
nu zeer gericht aangeven waar ze tegenaan
lopen en op welk vlak ze nood aan vorming
hebben. Wij contacteren de freelancer, ondersteunen
financieel en maken zo de vorming
mee mogelijk.”
Welke lessen neem je mee naar toekomstige
projecten?
“We hebben geleerd om veel meer op maat
van het project of thema te informeren. Je kan
verschillende partijen en organisatoren enthousiast
maken als je ze voldoende, correct en
gericht informeert,” ervaart Christa. “Soms slaat
de vonk over door de juiste mensen samen te
brengen of door de juiste actie op het juiste
moment uit te voeren: een van mijn dierbaarste
herinneringen is een toonmoment in het kader
van Dag van de Stilte waar het bekende stuk
4’33” van avant-gardecomponist John Cale werd
opgevoerd. Dat muziekstuk bestaat volledig uit
stilte. Het was wonderlijk om te zien hoe de
aanwezigen, eerst volledig verrast, genoten van
die minutenlange stilte en rust. Met daarna een
overdonderd applaus.”
Mieke eindigt hoopvol: “De noodzaak om
gericht te informeren ervaar ik ook heel erg
binnen Kleur Bekennen. Wie tot nu toe op de
activiteiten aanwezig was, voelt heel erg dat
de informatie die in het verleden rond dekolonisatie
werd aangereikt niet helemaal klopt
of te weinig nuance bevat. Deze mensen willen
hun grondhouding ten opzichte van het thema
aanpassen, maar weten nog niet zo goed hoe
ze dat kunnen bereiken. Veel informatie aanreiken
kan in dit geval de katalysator zijn om
te gaan reflecteren of in dialoog te gaan. Dat
is een hoop die we bij elk project van Avansa
koesteren.” •
17

“We zoeken elkaars sterktes en krachten op om
gezamenlijk een project op te zetten,” vervolgt
Janna. “De burgerinitiatieven van Translab K
zijn daar een perfect voorbeeld van. We brenv.l.n.r.
Mieke Luyts, Viviane Schuer en Janna Janssens
Zolang er goesting
is, zorgen wij voor
de lijm
Graaf in je geheugen naar een
activiteit, voordracht of project
van Avansa Kempen en je zal een
gemeenschappelijke deler vinden:
het is telkens het resultaat van
een intensieve samenwerking, een
zoektocht naar een manier om
elkaar te vinden en te versterken.
Participatief weliswaar, met een
partner of met de burger.
Mieke vertelt: “We nemen altijd een
complementaire rol op bij een samenwerking.
Er is geen sprake van onderlinge
concurrentie. Door expertise samen te
brengen hopen we juist dat één plus één drie
wordt. In het geval van de Sprekersbox is het
een win-win samenwerking: er wordt altijd
een zaadje geplant bij de vereniging, Avansa,
de aanwezigen van de activiteit en de bredere
samenleving.”
18

OVER SAMENWERKEN
gen burgers met een gelijke interesse samen en
daar groeien fantastische initiatieven uit. Soms
is de samenwerking projectmatig en wordt actief
aan verandering gewerkt zoals bij Bus naar
Mol. Avansa Kempen is graag de lijm tussen de
verschillende partners en doelgroepen.”
Vaak kent de man of vrouw in de straat vooral
de Sprekersbox van Avansa Kempen. Waarom
is dat een goed voorbeeld van samenwerking?
“De Sprekersbox is een maandelijks aanbod
van 4 nieuwe workshops of activiteiten dat
we uitsturen naar het Kempense middenveld:
gemeenten, bibliotheken, verenigingen… We
reiken een thema en spreker aan waar ze
misschien niet spontaan aan denken. En we
ondersteunen financieel. Alles gebeurt heel
laagdrempelig: in het geval van de Sprekersbox
is de brugfunctie van Avansa Kempen erg
duidelijk. Vanaf het prille begin wilden we een
partner zijn en een meerwaarde bieden,” legt
Viviane uit.
“Het verenigingsleven staat zelf in voor de
praktische organisatie, maar hun bereik wordt
door de Sprekersbox veel groter en toegankelijker.
Dat is een win-winsituatie voor alle partijen,”
vult Mieke aan.
“Het aspect ‘Iedereen mee’ vind ik erg belangrijk
in dit verhaal,” zegt Viviane. “Ik stel mij zeer
laagdrempelig op. Als verenigingen interesse
hebben in ons aanbod, maar bijvoorbeeld
moeilijkheden ondervinden bij het invullen van
het aanvraagformulier, dan overlopen we de
stappen samen. Zo zal mijn collega Mieke het
in de toekomst ook aanpakken.”
,
Wij zijn heel
zelfkritisch. Werkt
een aanpak minder,
dan durven we kijken
hoe het beter of
anders kan. Zolang de
goesting bij iedereen
overeind blijft.
Janna
Maakt deze vorm van samenwerking Avansa
Kempen uniek?
“Avansa is na de start al snel de samenwerking
met partners gaan opzoeken. Elders in Vlaanderen
organiseren Avansa’s vaak zelf vormingen,
workshops, activiteiten. Onze aanpak heeft
ervoor gezorgd dat we een heel sterk netwerk
uitbouwden in de Kempen waarvan we nu de
vruchten plukken,” vertelt Janna.
Viviane vult aan: “Al verliep die nieuwe aanpak
zeker niet zonder slag of stoot. In het prille
begin van Avansa moesten we verenigingen
overtuigen dat we een partner en geen concur-
2024
Is de formule wel eens veranderd?
“We hebben enkele formules uitgetest, maar
de huidige aanpak is wel de meest toegankelijke,”
haalt Mieke aan. “Verenigingen kunnen
ook nog zoeken in het oude aanbod van de
Sprekersbox. Zo hebben ze een hele catalogus
van mogelijke activiteiten die ze kunnen aanvragen
bij ons. Voor de opmaak van een jaarprogramma
bijvoorbeeld is zo’n ruime keuze
altijd meegenomen.”
Bus naar Mol
19

2022 2021
Kempisch kampioenschap Tegelwippen
Sprekersbox: Jan Hertoghs,
Alles voor de Kempen,
Davidsfonds - Vorselaar
2023
rentie wilden zijn. Dat gevoel hebben we door
onze aanpak nu wel kunnen omkeren. Een partner
moet voelen dat ze mogen meedoen.”
TransLab K werkt dan weer anders. Jullie
brengen burgerinitiatieven samen die met
ecologische transitie bezig zijn?
Janna legt uit: “Burgerinitiatieven ontstaan uit
een gezamenlijke behoefte om rond een thema
na te denken en te werken. Wij merkten 10 jaar
geleden dat zij weinig houvast hadden. Er was
nog geen ondersteuning vanuit de gemeenten,
geen subsidies, geen koepel voor advies enzovoort.
Bij TransLab K hebben we de Kempense
burgerinitiatieven die rond ecologische transitie
werken bij elkaar gebracht om van elkaar te
leren en eventueel meer te gaan samenwerken.
Want samen kun je iets groter waarmaken. Een
mooi voorbeeld daarvan is het Kempisch kampioenschap
Tegelwippen dat het thema ontharding
in de kijker zet. Avansa vervulde de rol van
facilitator – in dit geval tussen de verschillende
burgerinitiatieven en de intercommunale - en
ondersteunde waar het kon.”
Een samenwerking kan dus ook
een project zijn?
“Zeker. In Meerhout was er bijvoorbeeld al
verscheidene keren een actie geweest om
vervoersarmoede in de regio Laakdal - Meerhout
- Geel aan te kaarten, maar nooit op een
structurele manier. Avansa heeft dat op een
goede manier willen aanpakken door deskundige
partners samen te brengen. TreinTramBus,
de beweging voor een beter openbaar vervoer,
heeft een enquête opgesteld waarmee de sterke
behoefte aan een uitgebreide busverbinding
tussen Meerhout en Mol kon worden aangetoond.
ACV Meerhout was de grote kartrekker
en de gemeente Meerhout was snel mee in het
20

Bachir
Bouhaïta
Educatief medewerker
bij AIF+
Ik heb Avansa Kempen leren kennen …
tijdens mijn werk bij vzw AIF+. Ik was verbaasd
over hoe breed het werkveld van Avansa is en
hoe divers de projecten en het aanbod zijn.
Translab K - Mol
De Kempen lijkt me een regio…
als ‘thuis’. Ik ben geboren en getogen in Geel,
heb daar school gelopen, en heb altijd in de
Kempen gewerkt. Ondanks wat mensen uit
grootsteden soms denken, bruist de Kempen
echt!
Ik herinner me van Avansa Kempen …
verhaal. Er was een klik tussen alle partijen.
Daarnaast ontstond er een sterke vrijwilligerswerking
rond dit project: er zijn bijvoorbeeld
mensen naar de kerstfeesten van OKRA en
Samana geweest om de enquête te helpen
invullen. Dat vind ik heel mooi, die grote gelijkwaardigheid
aan partners, waarbij iedereen
op zijn talent en goesting wordt ingezet. Het
project heeft wel wat voeten in de aarde gehad,
maar dankzij een samenwerking met de juiste
partners, heel wat optimisme en wat volharding,
genieten de inwoners van Meerhout sinds
januari 2024 van een reguliere busverbinding
naar Mol.”
Kan iedereen bij jullie aankloppen voor het
aangaan van een samenwerking?
Janna knikt: “In principe wel. Zolang de maatschappelijke
relevantie voorop staat want dat
is voor ons belangrijk, zoniet het belangrijkste.
We zijn altijd zeer zelfkritisch als het om samenwerkingen
gaat. Als een aanpak minder
goed blijkt te werken, dan durven we kijken
hoe we een thema, doelgroep of partner op
een andere manier kunnen meenemen. Wat wel
altijd blijft: bij iedereen moet er goesting zijn.
Het gevoel ‘dat is hier iets van ons’ moet overeind
blijven.” •
nog goed een actie van ‘Tijd Zat’ waarbij we
met een bus en een liveband van supermarkt
naar supermarkt trokken om het personeel een
hart onder de riem te steken en hen te helpen.
Voor mij ligt de toekomst van Avansa
Kempen in …
het verder versterken van hun rol als verbindende
factor in de samenleving. Door in te
spelen op actuele maatschappelijke uitdagingen,
samenwerkingen aan te gaan met lokale
partners, nieuwe doelgroepen te bereiken en
hun laagdrempeligheid te behouden, blijven ze
groeien.
De kracht van Avansa Kempen zit in …
hun vermogen om mensen samen te brengen
en maatschappelijke thema’s op een toegankelijke
manier aan te pakken.
Als je Avansa Kempen in de bloemetjes
wil zetten, dan is het omdat …
Avansa een topteam heeft dat altijd voor iedereen
klaarstaat en ervoor zorgt dat iedereen
zich gehoord en betrokken voelt!
21

De mooiste
momenten
“In de zomer van 2023 ondernamen we
met enkele medewerkers van Avansa
een fietstocht: Dwars door de Kempen.
We babbelden onderweg met mensen
die gedurende de voorbije jaren bij projecten
van Avansa Kempen betrokken
waren. De destijds gemaakte connectie
leefde nog steeds erg sterk. Het deed
deugd om te merken wat het effect van
Avansa’s projectwerking op de lange
termijn is. De vonk van toen zorgt voor
een vuur dat stiekem blijft branden.”
Mieke
“Voor mij zitten de hoogtepunten in
zoveel kleine dingen. Het is zo mooi om
te zien hoe mensen in contact met elkaar
nieuwe inzichten verwerven en hun
blik verruimen. Bij ‘Samen Inburgeren’
was een Kempense vrijwilliger rotsvast
overtuigd: ‘Zij moeten zich aanpassen
en daar kom ik aan meehelpen’. Die vrijwilliger
kreeg als buddy een jongeman
uit een Balkanland. Samen gingen ze
op pad en er werden nieuwe banden
gesmeed. De woorden 'nieuwkomer' en
'inburgeren' kregen voor de vrijwilliger
een heel nieuwe betekenis. 'Ik kom hem
helpen aanpassen' werd 'ik ontdek een
warme vriendschap met een bijzonder
persoon'. De vrijwilliger bedankte ons,
fijn toch.”
Katrien
22

“Klimaatmakers vond ik een zeer mooi
voorbeeld van hoe je als Avansa maatschappelijk
een verschil kan maken. Op
vlak van aanpak was ons DNA helemaal
vertegenwoordigd in dat project. Zowel
de typische kritische noot als de vraag
'hoe kan de lat nog hoger?' zaten daar
in.”
Jan
“Ik moet aan Ons Buurtverhaal in Olen
denken in samenwerking met Kempens
Karakter: een project door, voor en over
de buurt waarin buurtbewoners actief
betrokken werden. We werkten rond verhalen,
legendes, tradities, rituelen… Het
was lang zoeken naar de juiste samenstelling
van de vrijwilligersgroep. Als die
eensgezindheid er dan uiteindelijk toch
komt, dan ben ik gelukkig.”
Mieke
“Ik moet de plantdag van Buurtbudget
in Gierle noemen, gecoördineerd door
de buurt zelf. Het weer kon die dag niet
slechter en toch daagden heel wat mensen
op. Mensen uit de werkgroep, maar
ook andere buurtbewoners, hebben een
hele dag in de regen staan schuppen.
Anderen maakten dan weer soep. Dat
was voor mij een heel dankbaar sociaal
cohesie-project.”
Tine
“Het handboek ‘Samen Burgers betrekken’
was een hoogtepunt in mijn tot
nu toe jonge carrière bij Avansa. Bij
mijn start werd de laatste hand gelegd
aan de redactie van het handboek, alle
expertise van 20 jaar participatiewerk
gebundeld. Ik had meteen een stevige
uitdaging voor de boeg om van al dat
werk iets moois te maken. Het handboek
werd enthousiast onthaald, dat motiveert
natuurlijk.”
Evy
23

“Voor mij zijn het alle momenten waarop
je, eigenlijk vanop de zijlijn, de verbinding
tot stand ziet komen. Als ik één
project moet noemen, dan denk ik aan
‘Open Boek’ voor mensen die geconfronteerd
worden met vooroordelen en
stigmatisering. Dat was een heel diverse
groep die bijzonder hecht was geworden
dankzij het project. Op een bepaald
ogenblik zei een deelnemer: 'Maar aan
de andere kant zie ik ook dat we een
enorm hechte groep zijn'. Dat toonde
voor mij echt de waarde aan van ons
verbindend werken.”
Pieter
"Ik nomineer het Koploperssymposium
in 2013 rond ‘Stilte en leiderschap’ dat
we samen met SPK (nu Blenders), het
toenmalige VKW (nu ETION) en SPESforum
organiseerden. Dit symposium
betekende veel voor de verdere stiltewerking
in de Kempen. We slaagden
erin om Herman Van Rompuy naar De
Warande in Turnhout te halen. De toenmalige
voorzitter van de Europese Raad
sprak voor 240 aanwezigen over stilte
en politiek leiderschap. Krachtig en bevlogen
bracht hij rake stellingen: ‘Niets
groots of goeds wordt geboren in het
lawaai’. De partnerorganisatoren namen
het thema stilte nadien mee in hun
beleid. En zo was ‘stilte’ niet langer stil
(knipoog)."
Christa
“De Internationale Vrouwendag in het
Paterspand in Turnhout blijft me voor
eeuwig bij, met ontelbaar veel activiteiten
op maat van iedereen. Er was
linedance met OKRA, een optreden van
Barbara Dex, een vrouwenfanfare (rond
gelijke kansen), een debat met secretarissen
van de vakbonden… Het programma
was heel verscheiden en iedereen
was happy.”
Viviane
“In Klimaatmakers kwamen veel facetten
van Avansa bij elkaar. Het draaide
om ecologie, participatie met de burger
en met het lokale bestuur, en het was
een sterke partnerwerking met IOK. De
intensiteit van Klimaatmakers gaf mij
net méér energie om hard te blijven
werken.”
Janna
24

Niet(s)
zonder jou
Van meer groen in je straat tot de regels van de
wereldeconomie; de kracht van onze samenleving
zit in wat we samen maken, doen, aanpassen
of verbeteren. Elk idee komt van mensen,
zoals jij, wij en iedereen, en elk idee kan leiden
tot iets nieuws, misschien wel iets beters.
Al ruim 20 jaar maken we bij Avansa Kempen de
wereld (of toch de Kempen) een beetje beter.
De maatschappij beweegt, blijft in beweging
en wij weten wat speelt. Wat leeft, dat pakken
we op, zoals een betere mobiliteit (bv. Bus naar
Mol), meer duurzaamheid (bv. Festi-afval), meer
gendergelijkheid (bv. Vrouwenkracht), inclusie
(bv. leren fietsen) of armoedebestrijding. Er is
nog zoveel te doen voor een meer veerkrachtige
en democratische samenleving.
We doen dit niet alleen. We bouwen op jou en
met jou, interactief en cocreatief, want onze
sleutel tot succes is samenwerken met burgers,
beleidsmakers en organisaties. Omdat we samen
sterker staan en betere resultaten halen.
Hoe we dat allemaal doen, legt het Avansa
Kempen team in dit feestmagazine haarfijn uit.
We ontwikkelen de tofste acties en projecten
die participatie, engagement, burgerschap en
verantwoordelijkheid stimuleren, al dan niet
gericht op een specifieke doelgroep. Zolang het
maar goesting naar meer geeft, zoals de Klimaatmakers,
Tegelwippen of Buurtbudget.
Weet wel, informeren en aanzetten tot debat
of kritisch nadenken zijn daarbij essentieel. Zo
komen we tot concrete actie, verandering of
ageren. Meer impact, voor een betere wereld.
Team Avansa Kempen
25

We zoeken intensief
naar wat mensen
verbindt
In hun werk met groepen neemt Avansa bewust de tijd om aan de
vertrouwensrelatie met deelnemers te beitelen. Ze zoeken daarbij
steeds naar wat potentiële deelnemers verbindt: “We laten ze
over het muurtje kijken om de andere beter te leren begrijpen”.
Laagdrempelig en ‘van mens tot mens’ werken, zorgt voor
enthousiasme, motivatie en een geslaagd project.
Werken met groepen door elkaar te verbinden.
Leg eens uit.
“Mensen met elkaar verbinden kan op verschillende
manieren: een korte ontmoeting
tijdens bijvoorbeeld een lezing of een meer
intensief contact door samen iets te doen of
te veranderen in de vorm van een project. Het
project ‘Samen Inburgeren’ – dat van 2011 tot
2014 georganiseerd werd in Mol, Geel en Turnhout
- is een perfect voorbeeld van hoe Avansa
de verbindende factor tussen mensen zoekt,”
vertelt Katrien. “Dit was het pilootproject van
de buddyprojecten zoals ze vandaag nog worden
uitgerold in heel Vlaanderen en Brussel.
Inburgeraars en dorps- of stadsgenoten zoeken
elkaar op om in hun vrije tijd samen leuke dingen
te doen. Zo ontstaat een verbinding tussen
twee groepen mensen. De inburgeraar leert
bovendien zijn of haar gemeente en de vrijetijdsmogelijkheden
beter kennen.”
Hoe werden de inburgeraar en de mogelijke
buddy aan elkaar gekoppeld?
Katrien legt uit: “Het vinden van de inburgeraars
gebeurde via de Praatpunten en de plekken
waar ze Nederlandse les volgden, zoals
Ligo, de Centra voor Basiseducatie en de Centra
Voor Volwassenenonderwijs. Via de gemeenten
lanceerden we een oproep om buddy te worden.
Daaruit volgden ‘intakegesprekken’ waarbij we
interesses in kaart brachten. Bijvoorbeeld ‘ik
ga liever op pad met iemand die ook kinderen
heeft’ of ‘graag iemand die petanque speelt,
want dat is mijn hobby’. Met die gegevens gingen
we op zoek naar een match. Net als een
datingbureau, maar dan voor inburgeraars,
brachten we gedurende drie jaar een massa
mensen met elkaar in contact. Dat deden we in
samenwerking met de dienst Gelijke Kansen van
de gemeenten en Prisma, nu het Agentschap
Integratie en Inburgering. In onze projecten
gaan we dus steeds op zoek naar wat mensen
gemeen hebben. We zoeken naar dat wat hen
verbindt.”
Avansa werkt voor iedereen, maar met extra
aandacht voor kwetsbare groepen.
“In onze projecten richten we ons tot alle
26

OVER WERKEN MET GROEPEN
v.l.n.r. Pieter Desmedt, Katrien Loots,
Christa Truyen
volwassenen in de straat, buurt of gemeente
die goesting hebben om samen met ons aan
een betere wereld te bouwen,” zegt Christa.
“Maar,” gaat ze verder, “we hebben extra
aandacht voor het bereiken van kwetsbare
groepen. Inburgeraars, mensen in armoede,
senioren, gedetineerden… We zien het als
onze taak om deze groepen te bereiken, te
betrekken en waar mogelijk te werken rond
hun kwetsbaarheid.”
“Uit onze kennis en ervaring weten we dat
kwetsbare groepen specifieke noden hebben.
Daarom kunnen we daar nu heel gericht
op inspelen en mee rekening houden in onze
praktijken,” vult Pieter aan.
Dat brengt ons helemaal bij het thema
diversiteit en inclusie.
“Door inclusief te werken zorgen we dat iedereen,
ongeacht verschillende achtergronden,
meetelt en meedoet. Elke persoon bestaat uit
verschillende deelidentiteiten, iedereen is per
definitie divers. Je bent bijvoorbeeld vrouw én
55-plusser én wit én moeder én….” legt Katrien
uit. “Die diversiteit is een weerspiegeling van
onze maatschappij, een mix van mensen die
verschillen op vlakken als religie, huidskleur,
opleidingsniveau… “
Pieter vult aan: “Die diversiteit is ook positief.
Verschillen zijn geen bedreiging.
Integendeel, ze bieden kansen. Zo kan je
bijvoorbeeld maar werken aan ‘fijn samenwonen
in de buurt’ als je verschillende mensen
betrekt, zo divers mogelijk. Inclusief werken
stelt ons in staat om hokjes te doorbreken
en verschillende doelgroepen samen te laten
smelten. We merken dat bij betrokkenen of
deelnemers hun blik verruimt en ze meer
open staan voor datgene wat voordien onbereikbaar
was. In een project met een heel
diverse groep van grootouders bleek al na
enkele ontmoetingen dat moeilijke onderwerpen
zoals het dragen van een hoofddoek
of de geaardheid van kleinkinderen snel veranderde
in gewone gespreksstof.”
27

2013 2006
Samen inburgeren - Mol
Leren fietsen
Bij het project Groene Voortuintjes uit 2010
kozen jullie bewust de sociale woonwijk
Diependaal in Herentals uit?
”Inderdaad. In dit geval kwam de sociale huisvestingsmaatschappij
van Herentals met de
specifieke vraag om iets rond de voortuintjes
in de wijk te doen,” legt Pieter uit. “De heraanleg
van het voortuintje werd de verbindende
factor tussen de bewoners. Eerst zocht Avansa
in de wijk naar vrijwilligers, de ‘experts ter
plaatse’. Er werden infomomenten georganiseerd
waarop Velt, de organisatie voor ecologisch
tuinieren, tips gaf: welke planten zet je
en hoe onderhoud je je voortuintje? Hoezeer
de verschillende bewoners elkaar gedurende
het traject ontmoetten, werd pas echt duidelijk
tijdens twee 'tuinklusdagen' in de hele buurt.
Ze staken samen de handen uit de mouwen en
hadden een onderwerp om met elkaar in gesprek
te gaan.”
“De voortuintjes waren de verbinding om de
mensen van Diependaal mee in het verhaal te
trekken. Er zat duidelijk iets in wat voor hen
belangrijk was,” vult Christa aan. “Mensen stappen
mee in een verhaal als je ze een duidelijk
antwoord geeft op de vraag ‘Wat heb ik eraan?’.
Ook dat is werken aan verandering.”
Bij het thema detentie richten jullie je op
gedetineerden. Is het moeilijker om ook daar
een verbindende factor te vinden?
Christa vertelt: “Toch is de voornaamste bedoeling
verbinding zoeken tussen gedetineerden
en de samenleving, binnen en buiten de muren
van de gevangenis. Een normaal gesprek, van
mens tot mens en waarbij vooroordelen achterwege
blijven, is heel belangrijk voor hen.
Wanneer je gevangenen betrekt in een project,
zoals bijvoorbeeld bij Over De Muren in 2010,
een fotografiecursus met jongeren, dan zijn ze
even verlost van hun stempel van ‘feitenpleger’.
Tijdens het toonmoment ontstond een
intense verbinding met de wereld buiten de
gevangenis: de gedetineerden en de bezoekers
aan de Rommelmarkt van Wortel ontmoetten
elkaar letterlijk en figuurlijk aan het hek van
de gevangenis. Ze bespeelden drums op een
installatie van recuperatiemateriaal, makkelijk
te zien vanaf de straatkant, en de foto’s van de
“Daar waar we vertrekken vanuit de inzet en
het talent van mensen, doe je mensen groeien.
Dat is iets wat we eigenlijk in al onze projecten
zien terugkomen, of het nu met kwetsbare
groepen is of niet. Vaak begint dit gewoon door
mensen hun mening te vragen en door hen te
betrekken bij wat er in hun buurt gebeurt. Iets
wat anders nooit of niet vaak gebeurt, dat ervaren
zij als heel waardevol en voor ons versterkt
het de vertrouwensrelatie. Als het dan ook nog
plezant is, dan heeft zo’n project een grote
slaagkans,” besluit Pieter.
2010
Groene Voortuintjes - Herentals
28

,
Daar waar we
vertrekken vanuit de
inzet en het talent
van mensen, doe je
mensen groeien.
Pieter
fotografieworkshop werden op het ritme van de
drums op de gevangenismuren geprojecteerd.”
In een project zoals DIALOOG gaat de interactie
tussen de verschillende doelgroepen nog
verder?
“Bij DIALOOG hadden we de ambitie om een
draagvlak te vinden waar ‘herstel’ bij dader en
slachtoffer, maar ook in de samenleving belangrijk
wordt,” vertelt Christa. “Daders willen
na hun detentie terug een rol in de maatschappij
opnemen, maar ze lijden aan detentieschade
en hebben een vangnet nodig. Slachtoffers
doorlopen vaak een levenslang herstelproces.”
“In alle DIALOOG praktijken en activiteiten die
we de voorbije drie jaar ontwikkelden, focusten
we op begrippen als ‘aandachtig luisteren’,
‘samen onderzoeken’ en ‘niet meteen oordelen’
gesprekken met ruimte voor nuance en andere
perspectieven. Eigenlijk willen we dat met elke
doelgroep bereiken, het draagt bij tot een
meer verdraagzame en solidaire samenleving,”
besluit Christa. •
Jo Spiessens
Participatieambtenaar
in Herentals, deelnemer
Broodje Burger en vrijwilliger
bij de Spoortclub
Ik heb Avansa Kempen leren kennen,
toen ik …
me engageerde voor Nieuwe Tijden in
Herentals in 2017.
De Kempen lijkt me een regio die…
altijd nog wat marge heeft voor nieuwe
maatschappelijke initiatieven.
Ik herinner me van Avansa Kempen …
dat ze een gedreven ploeg medewerkers
hebben.
Voor mij ligt de toekomst van Avansa
Kempen in …
het samenwerken vanuit mijn job als
participatieambtenaar, maar ook als
geëngageerd Herentalsenaar.
Als ik Avansa Kempen één wijze raad
zou geven …
dan is het ‘blijf duwen’, zodat we samen
stilletjesaan opschuiven.
De kracht van Avansa Kempen zit in …
de samenwerking met beleid en administratie
van een stad, maar ook met haar inwoners.
Als je Avansa Kempen in de bloemetjes
wil zetten, dan is het om …
ze nog wat water en zuurstof te geven om
verder te blijven doen!
2010
Over De Muren - Wortel
29

Voor ieder
wat wils
Stilteplatform
s ss t
Stilteliefhebbers ontmoeten elkaar in het stilteplatform
Kempen. Wil jij het belang en de
voordelen van stilte, rust en ruimte mee uitdragen
of ben je professioneel (soms) met dit
thema bezig? Sluit je aan en bouw mee aan het
stiltenetwerk in de Kempen.
www.avansa-kempen.be
Burgers Betrekken
Sterke participatietrajecten vragen om een doordachte
aanpak. Wij helpen je daarbij graag op weg. Je kan bij
ons terecht voor advies, vormingen of ga zelf aan de
slag met ons participatiehandboek.
A V A N S A K E M P E N
Translab K
Broodje Burger
Ben jij beleidsmaker, ambtenaar of werk je bij een lokaal
bestuur en wil je succesvol aan de slag met participatie?
Dan is dit lerend netwerk wel iets voor jou.
Dé fanclub van ecologie en transitie in de
Kempen. We komen samen om inspiratie op te
doen en ervaringen uit te wisselen rond een
thema. Houden we een stoel vrij voor jou?
www.translabk.be
wwww.burgersbetrekken.be
De Sprekersbox
Heb je zelf een idee?
Je wil iets organiseren met je vereniging, maar je
vindt je gading niet in onze Sprekersbox of bij de
Oppeppers. Kom zelf met een voorstel, misschien
ondersteunen we je activiteit.
Elke maand bieden we 4 nieuwe activiteiten
aan om te organiseren. Vlot en voordelig
te reserveren en we doen een flink
deel van de prijs!
www.sprekersbox.be
30

Elke vereniging werkt met vrijwilligers.
Kan jouw vereniging wel een oppepper
gebruiken? Kies uit een ruim aanbod vormingen
voor jouw verenigingen.
www.oppepper.be
Peter
Van Nuland
Als vrijwilliger betrokken bij
Translab K
Ik heb Avansa Kempen leren kennen,
toen ik …
jaren geleden rond duurzaamheid in de Kempen
een soort Ted-X wilde organiseren in het
cultureel centrum in Geel. Later werd het een
groter project voor heel de Kempen, gecoördineerd
door Vormingplus. Er hangen in Geel nog
boekenruilkastjes van toen.
De Kempen lijkt me een regio die…
wel wat ondersteuning vanuit Avansa kan gebruiken.
Het middenveld staat onder druk en
een aantal gemeentebesturen willen wel die
transitie aanpakken en vormgeven. Zoals Willy
Naesens dan roept op Marie-Jeanne, mogen ze
in de Kempen Avansa erbij roepen.
Sssst! Stilte versterken
Op pauze drukken, even stilstaan en dan weer
doorgaan. Daar hebben we allemaal wel eens
nood aan. Wat vind jij waardevol aan stilte, rust
en ruimte? Organiseer een workshop ‘Sssst!
Stilte versterken’.
www.avansa-kempen.be
Ik herinner me van Avansa Kempen …
de drijvende kracht, het luisterend oor bij twijfel
en de ondersteuning als het idee wordt gerealiseerd.
Samen nadenken en bespreken, het
gezellig doorzakken na een geslaagde activiteit
en ook wel terug 18 jaar zijn en rijden met een
veel te zware werfkeet.
Voor mij ligt de toekomst van Avansa
Kempen in …
het ondersteunen van initiatieven die die transitie
vorm geven.
Als ik Avansa Kempen één wijze raad
zou geven …
Naast dit aanbod werken we rond een heleboel
andere thema’s zoals participatie,
diversiteit, democratie, gendergelijkheid,
mobiliteit, sociale cohesie, stilte, detentie,
eenzaamheid… Heb je iets interessants
te vertellen over een thema, zit je
met een zot idee, vertel het ons. Wie weet
komen we tot een samenwerking.
blijf gaan voor kwaliteit en niet voor kwantiteit.
De kracht van Avansa Kempen zit in …
de holistische aanpak. Eerst een grondige analyse
en dan een grondige aanpak.
Als je Avansa Kempen in de bloemetjes
wil zetten, dan is het omdat …
ze met Translab K bewijzen dat netwerken en
het ondersteunen van projecten loont en een
geweldige dynamiek in gang kan zetten.
31

Als je wil bouwen aan de wereld en
maatschappelijke uitdagingen wil aanpakken,
dan is het essentieel om mensen te motiveren
na te denken over problemen. Avansa Kempen
probeert die reflectie teweeg te brengen
door op een creatieve manier een
prikkel aan te reiken die zegt: “Sta hier
eens bij stil”.
v.l.n.r. Pieter Desmedt, Katrien Loots en Mieke Luyts
32

OVER REFLECTEREN
Eén prikkel kan
het debat openen
Avansa wil altijd en op elk moment de
vinger aan de pols houden op vlak van
maatschappelijke ontwikkelingen. De
organisatie kan zo inspelen op tendensen, uitdagingen
en veranderingen in de samenleving.
Door te reflecteren - de eerste stap na het
verstrekken van informatie aan je doelpubliek -
kan je kort aanknopen bij tendensen en creëer
je een voedingsbodem voor verandering.
“We laten mensen op een ludieke, creatieve
manier nadenken over thema’s die leven in de
maatschappij bijvoorbeeld eenzaamheid, vervoersarmoede,
klimaat en ecologie…” vertelt
Pieter. “Dat deeltje in het proces noemen wij
reflecteren. Je creëert een opening of je voedt
het publiek debat dat rond een maatschappelijk
thema bestaat.”
Hoe zorg je er dan precies voor dat die reflectie
op gang komt?
Katrien pikt in: “Voor de inhoudelijke expertise
rond thema’s als polarisatie, genderongelijkheid
of burgerparticipatie betrekken
wij experten. We nodigen een spreker uit,
organiseren een film avond, debat, themacafé
enzovoort. Avansa levert de methodiek en de
omkadering om vervolgens op die kennis zo
goed mogelijk te reflecteren. Het eenvoudigste
voorbeeld is een drink die we na een lezing
organiseren. Daar komen dan gesprekken op
gang waarin allerlei interessante dingen opborrelen.
Het reflecteren begint vaak op een heel
ongedwongen, organische manier als je mensen
- vlak nadat je een prikkel hebt gegeven -
een leuk, informeel sfeermoment aanbiedt. De
gendercafés zijn daar een mooi voorbeeld van.”
Gendercafés?
Mieke legt uit: “Avansa Kempen en RoSa, kenniscentrum
voor gender en feminisme, voerden
een studie uit naar ongelijkheid in België. De
meest frappante resultaten uit het rapport werden
besproken tijdens een filmavond eerder dit
jaar. Voorafgaand aan de vertoning was er een
gesprek met actrice en schrijfster Maaike Neuville
en Zoë Velghe, de onderzoekster achter
de studie.”
Lancering rapport 'Genderongelijkheid'
- Turnhout
2024
33

2015
Tijgers aan de haard
Tijd Zat supermarktactie
Mijn papa doet het
2017
2021
“Als extra prikkel toonden we een aantal opmerkelijke
cijfers uit de studie op grote schermen
in de receptieruimte. Het idee was een
zaadje planten in de hoofden van de mensen.
Voor elk thema dat in de studie naar voor
komt, organiseren we binnenkort 'M/V Kaffees'
waar gereflecteerd wordt over dat thema.
Hopelijk creëren we zo een voedingsbodem
waaruit andere initiatieven kunnen ontstaan,”
vervolgt Mieke.
Genderongelijkheid is een belangrijk thema
voor Avansa Kempen. Jullie werkten er al
eerder rond. Hoe werd daar gereflecteerd?
“In 2013 organiseerden we ‘Tijgers aan de
Haard’, een reeks huiskamergesprekken met 8
à 10 vrouwen. Het gesprek startte met een monoloog
over de genderuitdagingen anno 2013.
Daarna volgde een gesprek met de hele groep.
Twee à drie thema’s werden onder de loep genomen,”
vertelt Mieke.
“Uit al die huiskamergesprekken zijn een paar
bezorgdheden naar de oppervlakte gekomen
zoals de combinatie arbeid, gezin en vrije tijd.
Een paar pistes waren interessant voor Avansa.
Onder meer de campagne ‘Mijn Papa Doet Het’
is daaruit gegroeid. We wilden papa’s informeren
en stimuleren om hun geboorteverlof
te nemen om zo te wennen aan hun nieuwe
gezinsleven. In bepaalde sectoren heerste daar
namelijk een taboe rond."
Vervolgens is daaruit het project Tijd Zat
ontstaan?
“Klopt. Tijd Zat was een koepelproject van
waaruit allerlei toffe acties ontstonden met de
bedoeling om mensen te doen reflecteren. Een
heel leuke actie binnen Tijd Zat was trouwens
de Dag van het Personeel in volle coronatijd,”
vervolgt Mieke. “We organiseerden een rondrit
langs supermarkten. We trakteerden iedereen
op een ludiek muzikaal optreden en er werd
34

Studiedag Wij en Zij - Turnhout
2023
2022
Broodje Burger
een bedanktekstje voorgelezen. Het personeel
kreeg een warm applaus van de klanten. Het
was een uitnodiging om even bij het thema stil
te staan: het is niet makkelijk om een goede
balans te vinden tussen je werk, je gezin en
vrije tijd. Zeker bij een job met zo’n flexibele
uurroosters als in een supermarkt.”
Jullie organiseren ook studiedagen. Wat is
daar de link met reflectie?
Pieter: “Studiedagen zijn natuurlijk een mooie
manier om maatschappelijke uitdagingen aan
te brengen en bespreekbaar te maken. Voor
polarisatie bijvoorbeeld hebben we een studiedag
georganiseerd, omdat we merkten dat heel
wat lokale besturen, organisaties en burgers
niet wisten hoe ze met dit thema moesten omgaan.
Avansa heeft vervolgens heel wat partners
gecontacteerd, waaronder Kazerne Dossin
en het Hannah Arendt Instituut. We hebben een
dag samengesteld met informerende sessies in
,
Via prikkels en reflectie
creëren we een
voedingsbodem van
waaruit nieuwe initiatieven
kunnen ontstaan.
Mieke
de voormiddag en een reflecterend programma
in de namiddag: daar werden handvaten aangereikt
om met polarisatie aan de slag te gaan.
De studiedag was een opstap naar meer: mo-
35

menteel werken we projecten uit waarmee we
langdurig op dat thema kunnen werken.”
Er is nog een derde manier van reflecteren
en die komt bij Broodje Burger duidelijk tot
uiting?
“Broodje Burger is een lerend netwerk voor
ambtenaren en lokale beleidsmakers rond het
thema burgerparticipatie,” legt Katrien uit. “We
merkten dat zij zich nog heel erg de vraag stellen
hoe ze burgers beter kunnen betrekken bij
wat de gemeente doet.”
Katrien vervolgt: “Waar we 20 jaar geleden zelf
naar een wijk trokken om de burger te betrekken
bij maatschappelijke uitdagingen, doen we
dat met Broodje Burger nu ook op een andere
manier. Daar verzamelen we de vragenstellers
van toen en nu: ambtenaren en lokale beleidsmakers.
We reiken ze een deeltje informatie
aan, maar ook tools om zelf met burgerparticipatie
aan de slag te gaan.”
Hoe brengen jullie tijdens Broodje Burger een
informeel gesprek op gang?
“De juiste methodiek bepaalt veel. Een vragenronde,
een stellingenspel, een uitwisselmoment
per twee over een bepaalde kwestie…
dat zorgt ervoor dat deelnemers op een leuke
manier stilstaan bij vragen. Wij bieden ook een
lunch aan. Tijdens dat informeel moment inspireren
en versterken de ambtenaren en beleidsmakers
elkaar,” legt Katrien uit. “Bij Broodje
Burger geldt ook weer: reik iets interessants
aan op de juiste manier en het reflecteren gebeurt
vanzelf.” •
met de steun van
www.plannenvoorplaats.be
Praatpakket
Hoe reflectie het debat over
de open ruimte aanwakkert
Onze open ruimte wordt alsmaar kleiner. Als iedereen in de open ruimte wil blijven bouwen, is die binnen
de kortste keren helemaal op. Minder plaats dus om te spelen, ontspannen, voor natuur of om lekker buiten
te sporten. We moeten dus verstandig omspringen met de ruimte die ons nog rest.
De documentaire Plannen voor Plaats toonde hoe dat kan. Nic Balthazar en Leo Van Broeck (Vlaamse
bouwmeester 2016-2020) namen onze ruimtelijke ordening onder de loep. ‘Plannen voor Plaats’ werd een
mooie, kritische documentaire met heel wat goede voorbeelden
en alternatieve manieren om de ruimte in te delen.
Wannes Van Coillie
Wannes legt uit: “De documentaire werd op verschillende
plaatsen vertoond en slaagt erin om een ingewikkelde kwestie
helder in beeld te brengen. Natuurlijk blijft het een ver-vanmijn-bed
verhaal zolang je niet in je eigen omgeving durft te
kijken. Je moet ermee aan de slag met burgers én beleidsmakers.
Laat hen kritisch kijken en uitwisselen over de eigen
ruimte rondom hen en in de gemeente. We ontwikkelden een
praatpakket met foto’s en stellingen waarmee het gesprek op
gang kwam. Wat zouden veranderingen concreet kunnen betekenen?
Dat is precies wat we
graag bereikten. Tot ver buiten
2018
de Kempense grenzen was er
interesse voor ons praatpakket
bij scholen, adviesraden en
verenigingen.”
Plannen voor Plaats -
Arendonk
36

Wist je dit van
Avansa Kempen?
10340 559
Deelnemers
Activiteiten
bereiken we gemiddeld per jaar met
onze projecten. Dat aantal stijgt elk jaar.
doen we gemiddeld per jaar.*
99%
van onze activiteiten is in samenwerking
met gemiddeld
partners
275 per jaar
Altijd met andere partners
Uit veel verschillende sectoren
“Het Is logisch dat wij met Avansa Kempen in zee
zijn gegaan voor de uitwerking van ‘Ons Buurtverhaal’.
Zij hebben veel ervaring in methodieken voor
cocreatie en participatie en dat leek ons essentieel
om het proces in Olen in goede banen te leiden.”
Thema’s
Linda
Kempens Karakter
Elk jaar opnieuw zoveel verschillende thema’s.
Een greep uit de voorbije jaren:
Superdiversiteit
Polarisatie
Transitie
Detentie
Gezondheid
Kansarmoede
Participatie
Vrijwilligers en
verenigingen
Geschiedenis
Gender
Politiek
Mobiliteit
Computer en media
Andere culturen
Hobby
Sociale cohesie
Stilte, rust en ruimte
Vergrijzing
Natuur
Ruimtelijke ordening
* Sprekersbox, Oppepper, lezingen en infosessies, workshops, trainingen, excursies en bezoeken,
vertoningen, expo’s, studiedagen, werving, cocreatie, advies, netwerking en overleg.
37

Het zit goed
als mensen zelf
initiatief nemen
v.l.n.r. Janna Janssens, Tine De Laet, Mieke Heymans
38

OVER AGEREN
In haar hele carrière
heeft Avansa Kempen
steeds verandering in de
samenleving beoogd. Die
agerende rol is continu in
beweging: “De subsidiërende
overheid geeft ageren
een belangrijkere plaats.
We durven meer dan ooit
verantwoordelijkheden aan
deelnemers geven.”
“Ageren is eigenlijk aanzetten tot actie,” vertelt
Mieke. “Samen met mensen zetten we een
project op en de deelnemers zijn betrokken bij
het hele proces. Ageren is de laatste te nemen
stap na het informeren en reflecteren over een
thema. Idealiter is het ook het einddoel: een
spelregel in de samenleving proberen veranderen
door middel van actie, activiteiten, projecten…
We testen of iets werkt en bieden zo een
antwoord op een samenlevingsvraagstuk.”
Door te informeren en te reflecteren breng je
noden in de samenleving in kaart. Aanzetten
tot actie gaat een stap verder?
“In onze projecten vertrekken we graag vanuit
wat schuurt in de maatschappij. Vanuit dat
uitgangspunt zoeken we naar verandering,”
vult Janna aan. “Elke sociaal-culturele werker
streeft ernaar om iets te veranderen bij personen,
binnen een groep of in de hele samenleving.
We bouwen aan een betere wereld door
participatief en co-creatief met partners en
burgers aan de slag te gaan. Ze zijn trouwens
geen deelnemer, maar wel ‘deelhebber’ omdat
ze mee richting geven aan de projecten.”
Misschien kunnen jullie dat illustreren aan de
hand van Faze, een van de eerste agerende
projecten van Avansa Kempen?
Mieke legt uit: “Faze was een project dat in
2007 in Zevendonk liep. Het was een intergenerationeel
project dat de sociale cohesie
versterkte. Verschillende thema’s kwamen erin
samen. Er zat een luikje erfgoed in: we vroegen
de inwoners foto’s uit het dorp van vroeger
en nu te verzamelen. Met ondersteuning van
Digidak werden die foto’s gedigitaliseerd. Dat
aspect trok ook jongeren aan.”
“Heel wat mensen, jong en oud, voelden zich
aangesproken tot Faze. Je kon voelen dat het
project de buurt met elkaar in verbinding
bracht,” vertelt Janna. “Ik herinner me dat er
grote borden gemaakt zijn waarop het hedendaagse
beeld naast de foto uit vervlogen tijden
werd geplaatst. Het eindproduct was een wandeling
waar je de borden op de respectievelijke
sites kon zien.”
Bij Faze was Avansa de trekker. Is dat bij
recentere projecten nog altijd zo?
Janna: “Voor een stukje trekt Avansa nog steeds
aan de kar, maar we stimuleren onze deelnemers
wel om meer verantwoordelijkheden op
te nemen. Onze projecten zijn altijd participatief,
cocreatief, met partners, en met burgers.
De enthousiaste deelnemer heeft een bepaalde
expertise die we graag mee inzetten, en al lerend
wordt hij of zij expert.”
“Een belangrijke graadmeter voor Avansa is de
mate waarin de deelnemers zelf initiatieven
nemen,” gaat Tine verder. “In een ideaal project
neemt Avansa de bemiddelende rol op zich,
waarbij we het project enkel in goede banen
leiden. Als je voelt dat je zelf dingen in gang
moet trekken, dan zit het project eigenlijk nog
niet goed. Dan is het kwestie van de juiste
mensen te vinden, of de deelnemers op de
juiste manier te triggeren.”
Faze - Turnhout
2007
39

,
Ageren is de
laatste te nemen stap
en idealiter ook het
einddoel: een spelregel
in de samenleving
proberen veranderen
met een actie, activiteit
of project.
Mieke
Komt jullie groei in het ageren duidelijk tot
uiting bij Klimaatmakers?
Janna legt uit: “Bij de opstart van Klimaatmakers
zijn we voor het eerst met onze eigen
macrovragen aan de slag gegaan. Die hebben
we ontwikkeld om beter voorbereid aan het
project te beginnen. De verwachtingen bij alle
partners en ‘deelhebbers’ waren veel duidelijker
van zodra we Klimaatmakers goed met hen
hadden doorgesproken. Wij durfden daardoor
ook sneller verantwoordelijkheid doorgeven.”
Bijvoorbeeld?
“Bij Klimaatmakers in Olen kwam iemand met
het idee om de weide waarop jaarlijks het muziekfestival
Gladiolen plaatsvindt als park in te
richten. We hebben dat idee warm onthaald en
de vraag teruggekaatst: “Wie wil de haalbaarheid
van dit idee uitzoeken?”. Zo schuif je de verantwoordelijkheid,
maar vooral het eigenaarschap
door naar de ‘deelhebber’. Dat vraagt uiteraard
een groter en minder vrijblijvend engagement
van de vrijwilliger. Maar de voldoening is wel
groot,” legt Janna uit. “De vrijwilligers zitten mee
in het proces en begrijpen het beter. Dan kan je
mooie verhalen realiseren.”
“Er is een grote shift gebeurd. Voorheen kon de
vrijwilliger een idee opwerpen, en Avansa en/of
onze partner ging ermee aan de slag,” vult Tine
aan. “Dat doen we vandaag dus minder.”
“Ik zie een gelijkaardige evolutie bij Buurtbudget.
Bij de eerste uitrol van het project in Olmen
gingen we zelf nog op zoek naar de kostprijs
van een picknickbank. Een paar jaar later
in Gierle gaven we die verantwoordelijkheid
aan de vrijwilliger,” duidt Janna. “We zetten die
persoon uiteraard wel eerst op de goede weg
en begeleiden die er in.”
Tine: “Buurtbudget is ook bij uitstek een project
waar gemeentebesturen bij betrokken
zijn. We gaan ook kijken welke rol en taken zij
kunnen opnemen. In een goed project kunnen
partners elkaar daarin vlot vinden.”
Is Avansa uitgegroeid tot de partner die het
overzicht bewaart?
“We staan toch nog erg dicht bij die vrijwilligers,”
vindt Tine. “Bovendien moet je als socio-
Klimaatmakers - Olen
Buurtbudget - Lille
2022 2022
40

cultureel werker de groepsdynamiek beheren.
Als een groep mensen elkaar pas leert kennen
en gaat samenwerken, dan kunnen wrijvingen
ontstaan. Dat moet je wel kunnen aanvoelen.”
“Je moet ook je groep ‘scannen’ en inschatten
wie een bepaalde verantwoordelijkheid zou
kunnen opnemen," vult Janna aan. “Een enthousiast
persoon durft zich makkelijk opwerpen,
maar anderen hebben wat schroom of zijn
het niet gewoon dat hun talent wordt gezien.”
Tine: “Soms halen we er ook externe knowhow
bij om te adviseren bij het maken van keuzes.
Die neutrale derde partij is én goed voor de
dynamiek binnen de vrijwilligersgroep én een
geruststelling voor gemeentebesturen en andere
partners.”
Merk je dat gemeentebesturen anders met
participatie omgaan ten opzichte van vroeger?
Mieke vervolgt: “Besturen hebben echt wel
geleerd de dialoog met de burger aan te gaan.
Het 'Oh nee! Er zullen lastige vragen komen'
is stilaan aan het veranderen. Na verloop van
tijd merken ze dat een constructieve dialoog
en een duidelijke rolverdeling zijn voordelen
hebben.”
Wie iets wil veranderen, stoot op weerstand.
Hoe pakt Avansa dat aan?
“Weerstand wegkneden vraagt inderdaad wel
wat dialoog,” beaamt Janna. “Maar omdat je
met alle partners vooraf hebt doorgesproken
dat je participatief en cocreatief gaat handelen,
kan je steeds naar die afspraak verwijzen.
Avansa speelt dan de begeleidersrol. Wij zorgen
dat de partijen blijven praten.”
Janna: “Bij het project Buurtbudget in Gierle
werd onder andere een petanqueveld en een
bos aangelegd. Binnen de vrijwilligersgroep
was hierover een consensus. Daarnaast heeft
de hele wijk uiteraard ook een mening. Twee
buurtbewoners vonden het belangrijk de
omwonenden bij elke stap van het project te
informeren, ook al wisten ze dat er weerstand
kon komen.”
“Die buurtbewoners voelden het project aan
als ‘iets van ons’, waardoor ze ook die rol wilden
opnemen,” vertelt Tine. “Het zelfvertrouwen
waarmee die mensen die taak vervulden,
was erg mooi om te zien.” •
Marc
Heymans
Als vrijwilliger betrokken
bij allerlei thema’s (stilte,
armoede, polarisatie…)
Ik heb Avansa Kempen leren kennen …
tijdens een inspraakmoment over hoe of wat je
graag toekomstgericht zou willen zien veranderen
in de Kempen. Het was een fijn moment om
samen vooruit te denken.
De Kempen lijkt me een regio die…
nog veel mogelijkheden en groeikansen heeft
naar ecologie en klimaatvriendelijke aanpak.
Er is bewustwording, maar Avansa kan nog veel
betekenen.
Ik herinner me van Avansa Kempen …
de medewerkers. Een team dat zeer aangenaam
is om mee samen te werken. Ze hebben een
zeer grondige kennis over de materie en zijn
enorm gemotiveerd.
Voor mij ligt de toekomst van Avansa
Kempen in …
een grootschaligere bewustmaking van hun
thema's.
Als ik Avansa Kempen één wijze raad
zou geven …
gewoon verder blijven doen!
De kracht van Avansa Kempen zit in …
de medewerkers!
Als je Avansa Kempen in de bloemetjes
wil zetten, dan is het omdat …
ze ‘down to earth’, supergemotiveerd zijn en
een goede kennis van de thema's hebben.
41

Terug
in de tijd
een greep uit onze projecten
2006
2008
2004
> Achter het nieuws
Mensen met elkaar
in dialoog over
de actualiteit
> De wereld rond
in 80 vragen
Quiz voor
verenigingen
> Kopstand
Lezingenreeks rond
maatschappelijke
thema's
> Vrouwenkracht
Kempen
Platform voor
gender(on) -
gelijkheid
> Vrouwelijk
Spontaan
Opleidingskansen
van laaggeschoolde
vrouwen verhogen
2005
> Vlieglessen van
een vlegel
Mensen in armoede
verwoorden via poëzie
wat hen raakt
> Zomerse zondagen
Workshop- en
lezingenaanbod op
een fietsknooppunt
> Die andere
thuismatch
Workshops voor
kwestbare groepen
> FaZe
Mensen verbinden
via erfgoed
> Buiten Beeld
Project en
tentoonstelling
rond geluiden uit
de gevangenissen
> Toegankelijke
cultuur
Kwetsbare groepen
toeleiden naar het
cultuuraanbod
> Color A'do
Ontmoeting stimuleren
tussen buurt en
asielcentrum
> Festi-af-val
Werken aan
een duurzaam
afval beheer op
festivals
> Ecocyclotochten
Fietsen langs
duurzaamheids -
projecten
2007
> Stilte, rust
en ruimte
Stiltebeleving onder
de aandacht
brengen
> Afrika Voluit
Intercultureel
ontmoetingsfeest
met workshops
> Geïnterneerden
in de kijker
Sociaal-artistiek
project rond fotografie
met geïnterneerden
> De Schrans
Mensen uit een sociale
woonwijk denken
mee over de
herinrichting van
de buurt
> Point Zero
Kwetsbare groepen
werken rond
stiltebeleving
> Actie Vitaminenkuur
Vormingsaanbod
voor vrijwilligers en
verenigingen
> Man bijt Velleke
Radio maken rond
beeldvorming in
een sociale woonwijk
> Gezonde voeding
Workshops voor
kwetsbare groepen
> Club Actief
De band versterken
tussen mensen
in armoede en
cultuur(beleid)
> Spinnen
in de straat
Bewoners zetten
hun deuren open
voor hun buur
> Leren fietsen
De mobiliteit van
volwassenen uit
diverse culturen
verbeteren
Vrouwenkracht Kempen Spinnen in de straat Festi-af-val Leren fietsen Club Actief
42

2011
2009
> Brasel
Werken aan sociale
cohesie in een
sociale woonwijk
> Vrouwendag
Organisatie van de
Vlaamse Internationale
Vrouwendag
> Groene voortuintjes
Werken aan ecologie en
verbinding in sociale
woonwijken
> Over de muren
Workshops met
gedetineerden en
niet-gedetineerden
rond vrijheid
en toekomst
> Buurtbanken
Ontmoeting
stimuleren in
de buurt
2010
> Ellamira
Film- en vormingsaanbod
rond genderongelijkheid
> Kartrekkers
Verenigingen ondersteunen
in het zoeken
naar bestuurders
> Boost
Gemeentelijke
vormingsdagen voor
verenigingen
> Actie
Toon van de Tijd
Vormingsaanbod
rond stilte, rust
en ruimte
> Praatpunten
Vrijwilligers leren
nieuwkomers
Nederlands
> Herentals samen
Lokale organisaties
en burgers stimuleren
om samen
te werken
> Op vrouwenmaat
Campagne om
meer vrouwen aan
het stuur van
verenigingen
te krijgen
> Kempen
kookt en zingt
Het Kempens culinair
en gezongen erfgoed
in de kijker zetten
> Kolos
Zo kan je lokale
verenigingen en
het lokale bestuur
dichter bij elkaar
brengen
> Samen
Inburgeren
Duo's van
vrijwilligers en
nieuwkomers leren
elkaars leefwereld
kennen
2012
> Groen in de stad
Biodiversiteit
verhogen in
privétuinen
> Goed Gevoel Stoel
Werken aan geestelijke
gezondheid
> Trage Post
Brieven schrijven
naar de volgende
generatie
> Changemakers
Verbinding leggen
tussen minderheden
en participatieorganen
> Actie
Sprekersbox
Breed, betaalbaar
vormingsaanbod
voor organisaties
2013
> Delen is het
nieuwe hebben
Netwerkavond
rond bewust
consumeren
> Tijgers aan
de haard
Huiskamergesprekken
over
thema's die
vrouwen op
de publieke agenda
willen
> Stilstaan
is vooruitgaan
Workshops voor
leidinggevenden
rond stilte
> Macht van
de Media
Debatten en
vormingen rond
de vierde
macht
> Hecht Arendonk
Sociale netwerken
opzetten rond
ouderen
Buurtbanken Praatpunten Samen Inburgeren Trage Post Macht van de Media
43

2016
2018
2014
> Gefikst@home
'Do It Yourself'
leren bij mensen
thuis
> Mijn 2040
Burgers dromen
over de toekomst
van hun
stadsregio
> MIA's schalen
naar vrije tijd
Mensen in armoede
en lokaal bestuur
werken aan cultuurparticipatie
> Actie Oppepper
Vormingsaanbod
voor vrijwilligers
en verenigingen
> Translab K
Kempens netwerk
voor ecologische
transitie
2015
> Heibloem
Een sociale huisvestingsmaatschappij
leert participatief
werken
> Beleef de Ruimte
Hoe kan je de
openbare ruimte
beter benutten?
> Mol klikt samen
Lokale verenigingen
leren elkaar kennen
via een speeddate
> Cultuur van de Stilte
Vormingsaanbod rond
stiltebeleving
> Herteken Herselt
Burgers denken
mee na over de
ruimtelijke ordening
in hun gemeente
> Cohousing
Sociale huurders
werken rond samen
wonen
> Nieuwe Tijden
Ecologische transitie
in kijker zetten
> Mensen op
de vlucht
Huiskamerspel
rond migratie en
vluchtelingen
> Bus naar Mol
Werken aan betere
mobiliteit
2017
> Mijn papa doet het
Papa's stimuleren
om geboorteverlof
op te nemen
> Ik neem de bus,
ik neem de trein
Vormingen voor
cliënten van het OPZ
in Geel
> Schatten
van Meerlaer
Werken aan
beeld vorming door
verhalen uit het
verleden en het
heden te verzamelen
> Bib van de toekomst
Nadenken over
de bibliotheek als
ontmoetingsplaats
> Den Hout
Bewoners denken
na over een masterplan
voor hun buurt
> Fosterfiets
Mindermobiele
werkzoekenden een
handje helpen
> Papaproof
Werkgevers stimuleren
om geboorteverlof
toe te kennen
aan papa's
> Wijngaardbos
Sociale cohesie
stimuleren in nieuwe
sociale woonwijken
> Hoe werken met
burgers?
Presentatie van een
participatietool
> 60-80'ers van hier
60'ers en 80'ers
gaan met elkaar
in dialoog over
ouder worden
> Buurtbudget
Burgers gaan zelf
aan de slag om
hun buurt te
verbeteren
Mijn 2040 60-80'ers van hier Nieuwe Tijden Schatten van Meerlaer Fosterfiets
44

2021
2019
> De wig tussen
wij en zij
Netwerkavond rond
polarisatie
> Het kleine geluk
Grootouders uit
verschillende
culturen ontmoeten
elkaar
> Adviesraden
Herentals
Nieuwe vormen
van participatie
opzetten
> Cultuurraad Mol
Werken aan
burgerparticipatie
> Tijd zat
Activiteiten rond
de ongelijke tijdsbesteding
tussen
mannen en
vrouwen
2020
> Stoepfestival
Contact maken
in tijden van
corona
> Kempense Kost
Kempense
organisaties ondersteunen
in het
nemen van duurzame
voedselkeuzes
> Participatievormingen
Wat is participatie
en hoe betrek je
burgers bij je beleid?
> Vitamine T
Webinars over actuele,
maatschappelijke
vraagstukken
> Klimaatmakers
Burgers en lokale
overheid verminderen
de CO²-uitstoot
> Participatief
Herenthout
Naar een
gemeentebrede
participatieve
werking
> Buurwerking 't Stokt
Werken aan
vernieuwing en
verbreding
> Ons Buur(t)verhaal
Erfgoed als basis
voor verbinding in
een wijk
> Het Kempenoffensief
Podcasts over
maatschappelijke
uitdagingen
> Dialoog
Activiteiten rond
herstelgerichte
detentie
2022
> Polarisatiefestival
Studiedag rond
(de)polarisatie
> Kijken naar
kolonisatie
Vormingen rond
(de)kolonisatie
> Hou-Vast
De samenwerking
stimuleren tussen
armoede-organisaties
en hun lokale
besturen
> Tegelwippen
Campagne om
mensen aan te zetten
tot ontharding
> Open Boek
Mensen vertellen
hun (levens)verhaal
2023
> Middenveld: luis
in de pels?
Netwerkavond rond
de politieke rol van
het middenveld
> Racisme Raakt
Dialoogtafels rond
racisme en
discriminatie
> Broodje Burger
Platform voor
het uitwisselen
van kennis en
ervaringen rond
burgerparticipatie
> Welzijnsschakel
Olen
De werking versterken
en de band met
het lokaal bestuur
aanhalen
> Polarisatie Retie
Verbinding gebruiken
om polarisatie tegen
te gaan
Het kleine geluk Stoepfestival Het Kempenoffensief Open Boek Broodje Burger
45

cover jaarverslag 2014.indd 1 13/03/2014 11:31:34
150128 Jaarmagazine 2014.indd 1 5/03/2015 14:16:14
2024
> Genderongelijkheid
in België
Publicatie gevolgd
door themacafé's
> Eenzaamheid
Interventies opzetten
die eenzaamheid
tegengaan
> Burgers Betrekken
Handboek over
burgerparticipatie
> Spoortclub
Actiegroep die
het treinverkeer
in een positief
daglicht wil
zetten
> Utopegem
Dromen over
nieuwe vormen van
democratie
Evy Bens en Jan Van Hout
2013
2013
jaarmagazine
1
'13
2013
jaarmagazine
1
2014
Spoortclub
46

Jaarmagazine 2015.indd 1 4/03/2016 13:38:22
Onze unique selling
point blijft al
20 jaar overeind
Al 20 jaar schuift Avansa Kempen bewust haar
projecten naar het voorplan. Er wordt geld gezocht
om ideeën en dromen waar te maken, wat de
organisatie een graag geziene partner maakt.
Een sterke communicatiecampagne maakt of
kraakt een project, en dus wordt er bijzondere
aandacht aan besteed.
“Waarom partners zo graag met Avansa samenwerken?
Naast het communicatieve luik,
is dat zeker en vast het feit dat we altijd
bewust gekozen hebben om geld vrij te maken
voor de werking,” verklaart Jan. “Wie een
activiteit van onze Sprekersbox boekt, krijgt
een fikse financiële ondersteuning. Wanneer
in onze projecten wilde ideeën of dromen
oppoppen, dan wordt daar geld voor vrijgemaakt.
Met die beleidskeuze maak je
natuurlijk vrienden. Zeker bij de projectwerking
geeft het zeer veel mogelijkheden én
stimuleert het de dynamiek. Zo onderscheiden
we ons al 20 jaar.”
jaarmagazine 2015
jaarmagazine 16
jaarmagazine 17
jaarmagazine 18
1
1
1
1
47

1
Kempen
Kempen
Kempen
,
Wanneer in onze
projecten wilde ideëen
of dromen oppoppen,
dan wordt daar budget
voor vrijgemaakt. Dat
biedt mogelijkheden
én het stimuleert de
dynamiek.
Jan
Intussen dromen jullie zelf ook van grote
plannen in het centrum van Turnhout?
“In de komende jaren wil Avansa Kempen naar
het stadscentrum van Turnhout verhuizen,”
vertelt Jan. “Uit een omgevingsanalyse is de
droom van een ‘stadslabo’ gegroeid. Dat willen
we op de site van Den Bond een plaats geven
waar we samen met Filmfestival MOOOV, de
burgercoöperatie Campina Energie, SAAMO en
beweging.net gaan huizen. De bedoeling met
‘de Bondgenoten’, onze gezamenlijke naam, is
het gebouw te herbestemmen naar een bruisende
plek met een stadscinema, een café en
veel plaats om te ontmoeten en te coworken.”
Wordt het een ‘open huis’?
Jan legt uit: “Dat is het idee. We worden beter
zichtbaar en de drempel om ons te contacteren
wordt veel lager. De onthaalmedewerker zal de
belangrijke taak hebben behoeften, vragen en
verzuchtingen uit de samenleving te filteren
en tot bij de juiste personen binnen Avansa te
leiden. De plannen krijgen stilaan vorm, heel
spannend allemaal.”
Als je de drempel verlaagt, dan wordt goede
communicatie nog belangrijker?
“Avansa stelt altijd hoge eisen aan kwalitatieve
communicatie: het kanaal wordt op maat
gekozen,” legt Evy uit. “Net daarom starten
nogal wat projecten van nul. We benoemen de
doelstellingen en bekijken via welke kanalen
en met welke boodschap we de doelgroep het
beste kunnen bereiken. De manier waarop je
communiceert, de boodschap en de beeldvorming
die gecreëerd wordt, leveren een grote
bijdrage aan het succes van een project.”
Evy: “Goede communicatie die gepaard gaat
met de juiste aanpak is ook essentieel om
deelnemers te vinden. Bij elke activiteit is de
werving een belangrijk aspect om je doelstellingen
te halen. Als je het thema democratie wil
aankaarten, moet de ondersteunende campagne
kloppen enzovoort. En herhaling mag zeker.
jaarmagazine 19
Jaarmagazine
2020
Jaarmagazine
2021
Jaarmagazine
2022
Christophe
Polarisatie
Busch & Michaël Opgenhaffen over
Nadia Nsayi
Hoe kunnen we met ons verleden
vreedzaam samenleven?
samen naar beter
samen naar beter
samen naar beter
1
1
1
48

Als je vaker in aanraking komt met bepaalde
communicatie, pik je ze beter op.”
Er is een shift naar digitale communicatie?
“Ik vind het een en-en-verhaal. Je vindt ons op
Facebook, LinkedIn en Instagram en we sturen
E-zines via e-mail. Maar we durven zeker nog
met ‘ouderwetse’ affiches of flyers te werken.
In een digitale wereld zoals vandaag is het niet
fout om af en toe nog eens terug te vallen op
de klassieke kanalen. Je valt ermee op, en de
communicatie is minder vluchtig,” legt Evy uit.
In het jaarmagazine laat Avansa vooral haar
projecten stralen. De naam Avansa is daardoor
niet altijd bekend bij de man in de straat?
“We leggen in onze communicatie inderdaad
prioritair de nadruk op het succes van de projecten.
Avansa draait om de burger, en dus
zetten we die in de kijker,” legt Evy uit. “Maar
vanuit onze partners horen we wel dat we af en
toe meer op onze borst mogen kloppen,” vult
Jan aan.
“Daardoor is het niet altijd geweten dat Avansa
zoveel projectwerk verricht”, vervolgt Evy. “Het
kampioenschap tegelwippen komt uit de koker
van Avansa Kempen. Die campagne is naderhand
Vlaams opgepikt, waardoor het begrip
tegelwippen gekend is, maar de bedenker
ervan veel minder. In ons volgende communicatieplan
willen we ons als organisatie en de
naam Avansa toch iets meer op de voorgrond
brengen.” •
Kim
Nevelsteen
Bovenlokale Cultuur
bij Stuifzand
Ik heb Avansa Kempen leren kennen,
toen ik …
bij het regionaal sociaal-economisch overleg
(RESOC) werkte. Onze paden kruisten als het
ging over kwetsbaren ondersteunen in levenslang
leren en de weg naar werk.
De Kempen lijkt me een regio die…
enorm veerkrachtig is. De Kempen is niet gezegend
met een rijke bodem, invalswegen of
rivieren. Het is geen knooppunt en die zwakte
is een sterkte gebleken. Waar anders is men
zo creatief en innovatief met gezinsverpleging,
landbouwinnovatie (Lees er ‘Koning in de Kempen’
maar op na), zorginnovatie, … .
Ik herinner me van Avansa Kempen …
de fijne samenwerkingen en het is nog niet gedaan!
De energie, het niet content zijn met het
evidente, altijd een tikje verder willen gaan.
Voor mij ligt de toekomst van Avansa
Kempen in …
het blijven knutselen aan een sterke Kempen,
niet tevreden zijn met gewoon goed als beter
ook kan, blijven verbinden, partnerschappen
smeden, energie bundelen.
Jaarmagazine
2023
Alleman naar Mol
Kempen
JAN HERTOGHS
BROODJE BURGER
DIALOOG
Liefdesverklaring
Een babbel over
Gesprek over misdaad,
aan de Kempen
participatie
straf en herstel
1
2024
Als ik Avansa Kempen één wijze raad
zou geven …
blijf sterk verankerd in het middenveld van de
Kempen. Blijf sterk inzetten op je netwerk en
blijf de verbindende partner.
De kracht van Avansa Kempen zit in …
doordachte projecten die toch ruimte laten
voor wat zottigheid.
Als je Avansa Kempen in de bloemetjes
wil zetten, dan is het omdat …
er zo’n fijne mensen werken.
49

Contacteer ons
JAN VAN HOUT
adjunct-coördinator
jan.vanhout@avansa.be
014 95 35 42
VIVIANE SCHUER
sociaal-cultureel werker
viviane.schuer@avansa.be
014 95 35 43
TINE DE LAET
sociaal-cultureel werker
tine.delaet@avansa.be
014 95 35 45
CHRISTA TRUYEN
sociaal-cultureel werker
christa.truyen@avansa.be
014 95 35 41
KATRIEN LOOTS
sociaal-cultureel werker
katrien.loots@avansa.be
014 95 35 47
WANNES VAN COILLIE
sociaal-cultureel werker
wannes.vancoillie@avansa.be
014 95 35 48
JANNA JANSSENS
sociaal-cultureel werker
janna.janssens@avansa.be
014 95 35 46
PIETER DESMEDT
sociaal-cultureel werker
pieter.desmedt@avansa.be
014 95 35 49
MIEKE HEYMANS
sociaal-cultureel werker
mieke.heymans@avansa.be
014 89 97 26
MIEKE LUYTS
sociaal-cultureel werker
mieke.luyts@avansa.be
014 95 35 45
KOEN STYNEN
sociaal-cultureel werker
koen.stynen@avansa.be
014 95 35 48
EVY BENS
communicatiewerker
evy.bens@avansa.be
014 41 15 65
Avansa Kempen vzw
Prins Boudewijnlaan 9 bus 2
2300 Turnhout
ond.nummer 0861.555.780
RPR Antwerpen afdeling Turnhout
014 41 15 65
kempen@avansa.be
www.avansa-kempen.be
avansakempen
Avansa Kempen
v.u.
Jan Van Hout, p/a Prins
Boudewijnlaan 9 bus 2, 2300 Turnhout
50

Stoepfestival - Hoogstraten (2020)
51

Kempen
samen naar beter
Prins Boudewijnlaan 9 b2
2300 Turnhout
met de steun van
014 41 15 65
kempen@avansa.be
www.avansa-kempen.be
SCAN DE QR-CODE
en lees dit magazine digitaal
52