You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Informatie en aanbod 2024/2025
Met Sprongen Vooruit groep 1 t/m 8
Het reken-wiskundeprogramma
Breng in kaart wat er nodig is bij jou op school:
Groep
1&2
Aantal leerkrachten groep 1&2 Wel gecertificeerd Niet gecertificeerd Zie blz.
Cursus groep 1&2 Basis 10 - 19
Groep
5&6
Aantal leerkrachten groep 5&6 Wel gecertificeerd Niet gecertificeerd Zie blz.
Cursus groep 5&6 Basis
56 - 67
Cursus groep 1&2 Vervolg 20 - 29
Cursus groep 5&6 Vervolg
68 - 75
Aantal groepen 1&2 Wel materiaal Geen materiaal Zie blz.
Aantal groepen 5&6 Wel materiaal Geen materiaal Zie blz.
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2
16 - 17
Rekenmaterialen oefenlessen groep 5&6
62 - 63
Rekenkaarten groep 1&2
18 - 19
Rekenspellen groep 5
64 - 65
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2 Vervolg
26 - 27
Rekenspellen groep 6
66 - 67
Rekenspellen groep 1&2
28 - 29
Rekenmaterialen Tijd
74 - 75
Rekenkalender groep 1&2
13, 23
Rekenkalender groep 5
59, 71
Rekenkalender groep 6
59, 71
Groep
3&4
Aantal leerkrachten groep 3&4 Wel gecertificeerd Niet gecertificeerd Zie blz.
Cursus groep 3&4 Basis
32 - 43
Cursus groep 3&4 Vervolg
44 - 53
Aantal groepen 3&4 Wel materiaal Geen materiaal Zie blz.
Rekenmaterialen oefenlessen groep 3&4
38 - 39
Rekenspellen groep 3
40 - 41
Rekenspellen groep 4
42 - 43
Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg
50 - 51
Groep
7&8
Aantal leerkrachten groep 7&8 Wel gecertificeerd Niet gecertificeerd Zie blz.
Cursus groep 7&8 Basis
78 - 87
Aantal groepen 7&8 Wel materiaal Geen materiaal Zie blz.
Rekenmaterialen oefenlessen groep 7&8
84 - 85
Rekenspellen groep 7&8
86 - 87
Rekenkalender groep 7
81
Rekenkalender groep 8
81
Rekenmaterialen Tijd
Rekenkalender groep 3
Rekenkalender groep 4
52 - 53
35, 47
35, 47
Groep
1 t/m 8
Aantal Onderwijsassistenten Wel gecertificeerd Niet gecertificeerd Zie blz.
Cursus Onderwijsassistent
88 - 93
Zie voor het totaaloverzicht en de prijzen blz. 89, 96 en 97
In gesprek met ...
... Julie Menne
Heel onderwijsgevend Nederland
kent ze: Verliefde harten en
Waku‐waku. Verliefde harten
horen bij de leerlijn Aanvullen tot 10
en Waku-waku staat, als uitdager,
garant voor het laten maken van eigen
producties. Klopt, hè?
Dat is correct. Verliefde harten bestaan uit de
getallenparen 10 en 0, 9 en 1, 8 en 2, 7 en 3, 6 en 4, en 5
en 5. Ze maken deel uit van de leerlijn Aanvullen tot 10. Het
inoefenen van
getalbeelden op
het kralenrek gaat
eraan vooraf en als
leerlingen de harten
Verliefde harten maken deel uit van
uit hun hoofd kennen,
de leerlijn Aanvullen tot 10
gaan we er sommen mee
maken. Dit is ook het moment waarop Waku-waku ten tonele
verschijnt. Hij kan alleen 10 zeggen en om hem nu slim te laten
lijken, bedenken de leerlingen
opgaven met 10 als
uitkomst. Daarbij is
het de bedoeling
ook het maken van
Om Waku-waku
slim te laten lijken, bedenken
leerlingen opgaven met 10 als uitkomst
erafsommen te
stimuleren.
Je bent anders met sommen
als 9+1 = 10 en 1+9 = 10
wel heel snel klaar?
En dat niet alleen. Met het laten
voortzetten van rijtjes als 11–1, 12–2,
13–3, ... of 20–10, 30–20, 40–30, ...
ontdekken leerlingen structuren in de
getallenrij en eigenschappen van operaties. In
dit voorbeeld worden ze zich bewust dat, als je aftrektal en
aftrekker met hetzelfde aantal ophoogt, het verschil gelijk blijft.
En het mooie is dat er altijd wel leerlingen zijn die met een
dergelijk rijtje op de proppen komen. Als leerkracht hoef je dan
alleen nog maar een deel van zo'n rijtje op het bord te noteren.
De rest van de groep nodig je vervolgens uit een rijtje te kiezen
en dit zo lang mogelijk te maken.
En dat is kortweg gezegd de rol van deze vogel?
Ja, maar hij leert ook andere getallen te zeggen, zoals 1,
waarbij leerlingen zoveel mogelijk sommen bedenken met 1 als
antwoord. Bij een zelfbedachte som als 21–20 = 1 zet je dan
het relatieboogje van 20 naar 1 terwijl je zegt: Juist, want 20
erbij 1 is 21. Doe dit
herhaaldelijk bij
zelfbedachte erafopgaven van leerlingen en nodig hen
vervolgens uit op deze manier antwoorden van erafsommen die
Waku-waku voor hen heeft bedacht te controleren. Stop daar
ook een paar foute antwoorden van Waku-waku tussen. Vraag
een fout antwoord meteen even te verbeteren en je zult zien
dat leerlingen de oplossingswijze van het aanvullend optellen
achteraf ook toepassen vooraf. Hoera!
Fouad kijkt de sommen van Waku-waku na met het relatieboogje
Mohammed kijkt de sommen van Waku-waku na met
het relatieboogje en ... verbetert de fout ook even. Hij hanteert
hiermee de oplossingswijze van het aanvullend optellen vooraf!
Hoe weet je dat zo zeker?
Ik stond er zelf naast. De snelheid waarmee Mohammed de
goede antwoorden noteerde, laat geen andere conclusie over dan
dat hij voor de manier van aanvullend optellen heeft gekozen als
oplossingswijze vooraf en niet voor erafhalen of wegnemen.
En dat is hier wenselijk?
Absoluut. Hoe doe je zelf 62–58? Of bijvoorbeeld 1002–998?
Niet door het erafhalen of wegnemen, mag ik hopen. Dat is
immers een veel langere rekenweg met grote kans op fouten. Een
einddoel bij Met Sprongen Vooruit is daarom niet automatiseren
of memoriseren maar flexibiliseren.
Daarmee komen we op het reken-wiskundeprogramma.
Wat bieden jullie dit jaar voor nieuws?
Voorgaande maakt duidelijk dat voor het verzorgen van effectief
en aantrekkelijk reken-wiskundeonderwijs gedegen kennis van
de leerlijnen en de vakdidactiek vereist is. Dit betekent onder
meer dat je weet dat de introductie van verliefde harten volgt op
handelen met, kijken naar en denken aan de bovenste tien kralen
op een kralenrek. En wat te denken van het inzetten van eigen
producties als rode draad om de doelen te behalen? Dat kun je
alleen met een helikopterview op de leerlijnen. Heb je dat niet,
dan voel je je te onzeker om eigen producties als terugkomend
oefenonderdeel in te zetten, terwijl leerkrachten tijdens de
cursus het productieve aspect dadelijk zien zitten. Ze begrijpen
dat dit tegemoet komt aan de drie basisbehoeftes van leerlingen:
autonomie, competentie en relatie. Maar nu terug naar je
2 Vraag en antwoord
Met Sprongen Vooruit groep 1 t/m 8
3
Leren
te len
Ordenen &
lokaliseren
Tienta len Ordenen
tienta len
Eén v or één /
De dienaren
van de koning
Kastelen op
stelten (4 t/m
9) / Kampen
(0 t/m 12)
Ordenen
wi lekeurige
geta len
(Sprintje
tre ken /
Str atje maken)
Springen
naar
geta len
In sprongen
van 10 n ar
tienta len
Burenbingo Burenbingo Springen in
sprongen van
10 en hu pen
van 1 (Erop of
eronder (met
sprongen en
hu pen))
Te len met
herh alde
sprongen van 2
Tellen met
herh alde
sprongen van 5
Lokaliseren
tienta len
Glob al
lokaliseren van
willekeurige
geta len (Op
je nummer
ze ten / Gok
en hok)
Precies
lokaliseren van
wi lekeurige
geta len
Springen in
sprongen,
hu pen en
grote huppen
(Erop of
eronder (met
sprongen,
hu pen en
grote hu pen)
Op je snelste
manier vanaf
0 of 1 0
Aanvu len
tot 10
Flitsen met vingers /
Kralenrek fase 1 (handelen met)
Kralenrek fase 2 (kijken n ar) /
Flitsk arten / Domino (0 t/m 6) /
Kastelen op stelten (4 t/m 9) /
Kampen (0 t/m 12) / Samen 5 (op
snelheid)
Kralenrek fase 3 (denken an) /
Bamz aien
Verliefde
harten
Verliefdeharten
memory /
Hinkel de
harten
Hartsommen
(4+6, 10–8)
Vrienden van
1 0 (1 0,
10. 0, etc.)
en sommen als
100−80
van 10
Tw elingen Voortze ten
systematisch
klinkende rijtjes
(21-31-41- .)
Tw elingsommen
(4+4, 6–3)
tw elingsommen tot dan toe door
elk ar / Sommenrace
V ortze ten
niet
systematisch
klinkende rijtjes
(41-31-21- .)
L eftijden
raden (achter
luikjes)
© Julie Me ne Instit ut B.V.
Eigen
producties
Waku-waku
zegt ‘10’
Waku-waku
zegt '5', '20',
('15'), '1 0'.
Waku-waku
zegt grote
geta len ('vijf'
en .’)
L eftijd raden
van Waku-waku
Opereren
op de lege
geta lenlijn
Ti kie, jij bent ‘m
300-...1300; 110-
120-130-...-1300;
50-100-150- .;
250-251-252-...)
Zonder anloop /
record verbreken
De kleine buur
ook 41-49-57)
Hondertal-telspel
Bijnaverdwijnsommen
Ren je rot
(130 t/m 1300) /
Sprintje tre ken
(130 t/m 1300)
Str atje maken
(130 t/m 260) /
R ad mijn getal /
Op je nummer
zetten
De tafel van 100 /
Een voorste ling
van 1000
L erkracht
hant ert
relatieboogje
als strategie
achteraf
Gok en hok
(580 t/m 710)
Rekenen
op formeel
niveau
getallen
Springen
vanaf 0 (intro
reuzensprong)
Springen vanaf
1000
Hoe groot is de
grote sprong?
Schriftelijk /
auditief springen
n ar geta len
Voorbij en terug
Erop of eronder
(130 t/m 1300)
+ en –
Heen en terug /
Welke aanta len
kunnen? / Wat
hoort daarbij? /
Welke splitsingen
ken je?
Plus en min 10
Plus en min 10
en 100
Wie is de vriend
van ...? /
geta len
Sommen met
kennis van de
vrienden van 10,
100 en 1000 /
Samen 1000
Bedenk zov el
mogelijk sommen
tot 1000
en 1000
(Herhaal kort:
H en en terug /
Welke anta len
kunnen? / Wat
hoort daarbij? /
Welke splitsingen
ken je?)
De dokter en de
Eerlijk of niet?
Keer- en
Tafelti kie (rijtjes
als 10-20-30- .;
2-4-6- .; 5-10-
15-..; 3-6-9- .
en 4-8-12- .; ) /
Tafelhandjes
Tafelti kie (rijtjes
als 9-18-27-..;
6-12-18-.. ; 8-16-
24- .; 7-14-21-...)
Hordelopen
Tafeltafel
inrichten /
Tafeltafelrace /
Domino
Tafe live Tafeltegelen /
Stoeptafelen
Tafeltennis
Vier op en rij
(0 t/m 5 en 10)
Wat heb ik nu aan
Vier op een rij
(0 t/m 6 en 10)
Tafelflitsen /
Memory
Tafelbingo /
Vier op en rij
(tafels 0 t/m 10)
Tovervierkanten
(+ en –)
4
Gok en hok
(580 t/m 710)
+ en –
rekenen
vraag. Dit jaar helpen we leerkrachten met het inzetten van Met
Sprongen Vooruit als doelendekkend reken-wiskundeprogramma
door het verstrekken van een planningsinstrument bij de
cursussen. Dit is een
digitaal bestand
(in Word) waarmee
de leerkracht op
grond van
formatief handelen
haar of zijn rekenwiskundeonderwijs
vormgeeft.
Planningsinstrumenten voor lesgeven
op grond van formatief handelen
Lesgeven op grond van
formatief handelen, dat mag je even uitleggen.
Ja, hoe werkt dat? Ik leg het uit in relatie tot het gebruik van het
hiervoor genoemde planningsinstrument. Het is de bedoeling
voor een blok van drie à vier weken te bepalen aan welke doelen
je wilt werken.* Deze doelen staan in het planningsinstrument.
Door nu de rijen bij de uitgekozen doelen te kopiëren krijg je als
vanzelf ook de titels van de bijbehorende lessen en spellen mee
en waar je de materialen en de beschrijving van deze lessen
en spellen kunt vinden. Voeg daaraan zelf een extra rij toe om
notities te kunnen maken. Hierin geef je antwoorden op vragen
als: Wat ga ik doen en waarom? Dit is je voorbereiding. Wat doe
ik en waarom? Dit hoort bij je uitvoering. En: Wat had ik kunnen
* Voor groep 1&2 hanteren we perioden van zes à acht weken.
doen en waarom? Dit is je evaluatie. Met deze notities krijg je grip
op de vorderingen van de leerlingen en kun je continu aansluiten
op de zone van de naaste ontwikkeling. Bovendien biedt het
houvast om een volgend blok voor te kunnen bereiden en naar
de inspectie toe kun je hiermee een gedegen verantwoording
afleggen over het gegeven reken-wiskundeonderwijs. Weet je,
je zit er zo bovenop dat de uitslag van een gestandaardiseerde
reken-wiskundetoets geen verrassing meer voor je is.
Voorbeeld van een bewerkbare tabel in de digitale
planningsinstrumenten
Dat vraagt nogal wat van de leerkracht. Heeft een
leerkracht daar tijd voor?
De doelen staan per deelleergebied geordend van makkelijk
naar moeilijk. Dus dat geeft een flinke steun in de rug. En verder
leer je tijdens de cursussen hoe de doelen per deelleergebied
in elkaar grijpen, met elkaar zijn verweven. Ook krijgen de
cursisten een voorbeeld van een ingevuld programmaoverzicht
waarbij alle lessen en spellen in relatie tot elkaar zijn geordend.
Hiervan maak je gebruik bij het samenstellen van het
blokoverzicht voor je eigen groep.
Leerlijn oefenlessen tellen-en-rekenen
Opzeggen van de telrij Activiteiten met telbare
t/m 20
hoeveelheden:
t/m 12, aanta len te len,
ordenen, scha ten,
vergelijken, verkort
te len,hoeveelheden
representeren
Hoedje van papier
Hoeveel jaar ben jij nou? (1)
Berend Botje / Zevensprong
Lief lieveheersbeestje
Negen kaboutertjes
Een, twee kopje thee Vijf vingers aan iedere hand
Elf en de rest gaat vanzelf Handje klap
Tellen tot bellen Een lange sliert
Groepjes maken (1)
Pingpongen Dan tel ik op je ruggetje tot .?
Leeftijden ordenen
Erbij en eraf van 1 of 2:
t/m 10 (12)
en splitsingen:
t/m 6 (10)
Pakken tot plakken (1)
Stippen volgens de
Van je plaats, op je plaats Tikkie, jij bent 'm Zoek evenveel (1) dobbelsteen
Hieperdepiep
Op tijd op de rem (1) Toetsenbordje
Welke mis je? (1) Tien kleine kuikentjes Voelen in de voelzak
Gooi de dobbelsteen Sluip en kruip
(1)
De raket op laten stijgen (1) Boeven vangen Het stekelvarken groep 1&2 Basis − L erlijn oefenle sen te len-en-rekenen
Activiteiten met
getalsymbolen:
t/m 12 (20) herkennen,
ordenen en koppelen aan
hoeveelheden
De zeven rovers Flitsen met vingers (1)
Hoepelen (1) Flitsen met vingers (2)
Acht-eruit-te len Op tijd op de rem (3)
Rondje hoepelen Welk getal?
Waar heb je het verstopt? In de tent, uit de tent
Hoger, lager Ophoepelen (1) In een groen knollenland Hoeveel jaar ben jij nou? (2)
Sprintje trekken (1) De rondedans van de
Pakken tot plakken (2)
kaboutertjes
Zoek evenveel (2)
De zure bommen taart Aan welke vinger? Handje, wantje Ophoepelen (2)
Groepjes maken (3) Sprintje trekken (2) Vier stoere Pieten Zeven heksen bij elkaar kleine visjes Groepjes maken (4)
Hoepelen (2)
hoepelen (2)
Tien Rondje Muizenplaag Op tijd op de rem (4)
Alle visjes zwemmen
in het water
Programmaoverzicht Met Sprongen Vooruit groep 3&4 Basis
Getallen Bewerkingen met getallen
Basale vaardigheden
Splitsingen Sprong
L eftijden raden (achter luikjes) A le hart- , vrienden van 100 en
Leren te len
(rijtjes als 100-200-
Op tijd op de rem /
Welke mis je? / Het
Bijlage bij enkomst 3 Met Sprongen V oruit groep 3&4 Basis 1 van 4
Programmaoverzicht Met Sprongen Vooruit groep 5&6 Basis
Rekenbasis Vermenigvuldigen en delen
Bijlage bijeenkomst 4: Programmaoverzicht Met Sprongen V oruit groep 5&6 Basis © Julie Menne Instit ut B.V. 1
Programmaoverzichten zoals verstrekt tijdens de cursussen
Daarbij voorziet het cursusmateriaal in uitgebreid beschreven
en geïllustreerde lessen en spellen. Dat was al zo.
Ordenen en
lokaliseren
Springen naar
Hoofdrekenen
Burenbingo (180 t/m 230) Zeventje gooien
25-50-75-..., maar
Burenbingo (tienta len 800 t/m 1300)
M ak mooie, ronde
Plus en min 10, 100
half dove patiënt /
Cursusmateriaal met
uitgebreid beschreven en geïllustreerde lessen en spellen
deeltafels
Tafelwarming-up /
mijn fiets hangen?
Inverse relaties,
nulregel, grote
keersommen
Programmaoverzicht Met Sprongen Vooruit groep 7&8 Basis
Scha tend
rekenen
Hoofdrekenen /
Schattend rekenen
Schriftelijke
standaardprocedures
Kolomsgewijs
en cijferend
Getallen Verhoudingen
Kommagetal keer kommagetal
Multiple choice voor kommagetal keer
kommagetal
Product schatten, komma plakken
Komma zij aan zij
Kommagetallen Breuken Procenten Verhoudingen
Raad de toverstrook
Hoeveel strook
verschil?
Breuk min breuk
De som van Jasja
Breukrekenen in een
context
Poster (– en +)
Gouden boekje (regels
breuken + en -)
Breuken vieren
(+ en –) *
Koppelen (1) *
Uit de rekken trekken
(verkorte versie) *
Groepjes maken (3)
Procentenrace (3)
Kampen *
Groepjes maken (4)
Procentenrace (4)
Koppelen (2) *
Procenten kna len (1)
Procenten knallen (2)
Uit de rekken
trekken *
Boksen (paars speelveld) *
Rondje skeeleren
Aan tafel (2)
Poster (×)
Gouden boekje (regel
breuk keer breuk)
Bijlage bijeenkomst 4: Programmaoverzicht Met Sprongen Vooruit groep 7&8 Basis © Julie Menne Instituut B.V. 1
Aha, de leerkracht is de professional
Je slaat de spijker op de kop. Jij bent als leerkracht de
professional die op basis van jouw kennis van de leerlingen en
de leerlijnen bepaalt wanneer je wat en hoe aanbiedt. En dat
maakt het beroep tot een feestje.
Programmaoverzicht Met Sprongen Vooruit groep 7&8 Basis
Hoofdrekenen /
Schattend rekenen
Om de scheet *
Raak de draak
Sommenzoeker
Ballen met getallen
Inpolderen
Boksen
(oranje speelveld) *
Getallen Verhoudingen
Ti kie, jij bent ‘m
(rijtjes als 51-
151-251- .-1351;
123-143-163- ..;
Dicht-dichterdichtst
(HTE-model)
Dicht-dichterdichtst
(HTE-model)
Schriftelijkestandaard-procedures
Schriftelijkestandaard-procedures
Kommagetallen Breuken Procenten Verhoudingen
Wat weet je van
kommagetallen?
Mijn kommagetal
Kommagetal in het
nieuws
Undercover
In balans
Tafel van 1
Voorstelling van 0
tot 1
Voor leerkrachten die misschien wel van Verliefde harten of
Waku-waku hebben gehoord maar verder het programma
nauwelijks kennen, hoe zou je het doelendekkende
programma karakteriseren?
Wat weet je van
breuken?
Eerlijk zullen we alles
delen
Ik ben blij dat je dit toch nog even vraagt. Het programma
is wetenschappelijk onderbouwd en tot stand gekomen
door het doen van ontwikkelingsgericht onderzoek. Elk jaar
vinden op basis van voortschrijdende inzichten in de rekenwiskundedidactiek
aanscherping, bijstelling en uitbreiding
plaats. Het programma kenmerkt zich door de interactieve,
klassikale setting waarin de leerkracht leerlingen in groep 1
tot en met 8 uitdaagt. Deze uitdaging betreft bijvoorbeeld het
Aan tafel (1)
Pizza voor iedereen
Breuken draaien
Hoe laat is het?
Vlaaien snaaien *
Breukentafel inrichten
Breukentafelrace
Een lange sliert
Uit je mouw schudden
Samen 1
Breukenhapperen (1)
Breukenpuzzelrace
Lol in bre(u)ken (voor
moeder- of vaderdag)
Wat hoort de patiënt?
Breukenrace (1)
eerder genoemde laten maken van eigen producties, maar dan
binnen alle domeinen, tijdens alle fasen en op alle niveaus van
het handelingsmodel. Leerkrachten honoreren de eigen inbreng
van leerlingen gedurende de lessen en het spelen van de
spellen. In de cursussen komen qua didactiek aan bod:
• theoretische verdieping en wetenschappelijke inzichten
• kennis en inzicht in de leerlijn om het onderwijsprogramma
te kunnen plannen op basis van formatief handelen
• modelcontexten en ondersteunende materialen
4 Vraag en antwoord Met Sprongen Vooruit groep 1 t/m 8
5
• ruime keuze aan werkvormen: interactieve, klassikale
oefenlessen, beweging voor binnen en buiten, liedjes,
versjes en dans, inzetten van prentenboeken, inrichten van
rekenhoeken, voeren van rekengesprekken,
laten maken van eigen producties en
gebruik van rekenmateriaal
en rekenspellen.
Wat krijgt de leerkracht die een cursus volgt?
Tijdens het volgen van een cursus krijgt een leerkracht inzicht in
de opbouw van de leerlijn, de leerdoelen en de mogelijkheden
om vanuit de doelen reken-wiskundeonderwijs te verzorgen.
De leerkracht ontwikkelt gedurende de cursus begrip van
de leerlijn, doorgrondt de leerdoelen, waaruit de leerlijn is
opgebouwd, en oefent zich in het vertalen van de doelen naar
de lessen. Hierbij handelt de leerkracht, zoals gezegd, formatief
wat tot uitdrukking komt in de voorbereiding, uitvoering en
evaluatie van een les. Daarbij weet zij waar de leerling zich
op de leerlijn bevindt en wat de vervolgstappen zijn. En
naarmate dit meer wordt eigen gemaakt, kan de leerkracht
dit steeds flexibeler toepassen. De reflectie op de ene les is de
voorbereiding op de volgende.
Momenteel bestaat het programma voor leerkrachten uit
vier basiscursussen en drie vervolgcursussen en is daarmee
doelendekkend tot en met groep 6. Voor groep 7&8 is het
doelendekkend voor wat betreft de domeinen hele en gebroken
getallen en verhoudingen. Tijdens deze gerichte vakdidactische
nascholingen ontvangt de cursist het cursusmateriaal. Dit
bestaat onder andere uit speelse, uitgebreid beschreven en
geïllustreerde lessen en spellen. Deze lessen en spellen maken
deel uit van de leerlijn. Om het programma doelendekkend
in te kunnen zetten, zijn dus óók de vervolgcursussen en het
bijbehorende cursusmateriaal vereist. Daarnaast voorzien we in
rekenmateriaal. Dit zit in handzame ladekasten en deze zijn los
verkrijgbaar.
Cursusmateriaal voor leerkrachten en onderwijsassistenten
In het rijtje van cursusmateriaal zie ik dat jullie ook een
cursus voor Onderwijsassistenten hebben?
Goed gezien. Deze cursus is op mbo-niveau en is speciaal
ontwikkeld voor deze doelgroep. In vier bijeenkomsten speel
je kort alle spellen van Met Sprongen Vooruit. Je oefent je
hierbij in het geven van effectieve feedback, ontdekt waar
deze spellen in de leerlijn staan, maakt kennis met wat de
leerkracht hieraan voorafgaand in de groep heeft gedaan en
kunt verslag doen van wat leerlingen hebben geleerd.
En is Met Sprongen Vooruit ook
geschikt voor het Speciaal
(Basis)Onderwijs?
Het antwoord is volmondig: ja. Zo is
de unieke combinatie van microdidactische
stappen en beeldend
materiaal alleen bij Met Sprongen
Vooruit een integraal onderdeel
van het programma. Hierbij kun je
denken aan rekendidactische strips
op knooppunten in de leerlijn waar
in woord en beeld wordt verduidelijkt
wat je als leerkracht kunt zeggen, laten
doen en zien. We zien zelfs een toename van
docenten in het voortgezet speciaal onderwijs
en het mbo die aan de cursussen deelnemen.
Tot slot: Wat komen we in deze brochure
nog meer te weten?
Je vindt per cursussoort het aanbod, de
werkwijze, een voorbeeldactiviteit en
welke rekenmaterialen aan de orde
komen. Ook is van elke cursussoort
een impressie van een bijeenkomst
opgenomen.
Heb je na het bestuderen ervan nog
vragen, dan kun je altijd bij ons terecht
via info@juliemenneinstituut.nl of bel:
035 70 70 091. Voor nu wens ik iedereen
veel lees- en kijkplezier! En hopelijk tot ziens
op een van de cursussen Met Sprongen Vooruit.
Veel lees- en
kijkplezier!
6 Vraag en antwoord
Met Sprongen Vooruit groep 1 t/m 8
7
Met Sprongen Vooruit aanbod groep 1&2
Voor groep 1&2 bestaat het aanbod uit twee gerichte
vakdidactische nascholingen met in het cursusmateriaal meer
dan 250 reken-wiskundeactiviteiten en spellen voor kleuters. Met Sprongen Vooruit
De vier ladekasten met aanvullend fysiek materiaal maken
is een doelendekkend
het programma af. Tijdens de cursussen krijg je de didactische
principes onder de knie, zoals inzicht in de leerlijnen, laten
maken van eigen producties, inzetten van materialen en
formuleren van interventies. Met deze kennis en kunde geef je
les op grond van formatief handelen. Het programmaoverzicht,
het planningsinstrument en de rekenspellenboeken die je krijgt
tijdens de cursussen ondersteunen je hierbij.
programma voor rekenen-wiskunde in het primair onderwijs.
Het programma is wetenschappelijk onderbouwd. In groep 1&2
komen de domeinen Tellen-en-rekenen, Meten en Meetkunde
aan bod. Daarbij is aandacht voor Verbanden en Verhoudingen.
Op basis van voortschrijdende inzichten in de rekenwiskundedidactiek
vindt continue aanscherping en bijstelling
van het programma plaats.
Groep 1&2 Basis
Cursus
groep 1&2 Basis
Werkwijze
groep 1&2 Basis
blz 10
blz 12
Groep 1&2 Vervolg
Cursus
groep 1&2 Vervolg
Werkwijze
groep 1&2 Vervolg
blz 20
blz 22
“Ik ben enorm
blij met deze cursus.
De theorie afgewisseld met de
opdrachten maakt het zeer aangenaam
en leuk om te volgen. Heel fijn dat de
cursusleider zelf ervaring in het onderwijs
heeft. Hierdoor kan ze uitstekend de
vertaalslag naar de praktijk maken.
En ze is goed op de hoogte van de
nieuwste ontwikkelingen.”
“De cursussen voor
groep 1&2 zijn zeer inspirerend.
De activiteiten zijn actief en de kinderen
beleven er veel plezier aan. Door tijdens de cursus
samen de lessen te bespreken en ter plekke te doen,
kun je ze meteen in de praktijk toepassen. In de
vervolgcursus maak je kennis met speelse
activiteiten voor binnen én buiten. Lekker
intensief met rekenen aan de slag en
passend in de leerlijn.”
Voorbeeldactiviteit
Pakken tot plakken
blz 14
Rekenmaterialen
oefenlessen
groep 1&2
blz 16
Voorbeeldactiviteit
Familie Muis op orde
blz 24
Rekenmaterialen
oefenlessen
groep 1&2 Vervolg
blz 26
Dagmar van Holten-Meekel
De Meerpaal (Schagen)
Leerkracht Onderbouw
Miriam de Moel
RKBS Don Bosco (Wieringerwerf)
Leerkracht groep 2
Rekenkaarten
groep 1&2
blz 18
Rekenspellen
groep 1&2
blz 28
8 Groep 1&2 Basis en Vervolg
Met Sprongen Vooruit aanbod
9
1.
af van het A4’tje.
vouwsel om en
vouw ook deze
hoeke n ar het
mi delpunt.
5.
w er om en vouw
de vier ‘lo se’
vierkantjes tot vier
driehoekjes.
Cursus groep 1&2 Basis
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1:
• Vormen van tellen en getalaspecten
• Kennis van de domeinen van de kleuterwiskunde
• Kundigheid in hanteren wiskundige begrippen
• Passend inzetten van activiteiten Tellen-en-rekenen
Bijeenkomst 2:
• Interventies toepassen tijdens activiteiten en spellen
• Niveaus Tellen-en-rekenen
• Vormen van verkort tellen in activiteiten herkennen,
benoemen, bedenken en inoefenen
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
Impressie
bijeenkomst 1
Je komt Basisschool Confetti in
Arnhem binnen en Kikker wijst
het cursuslokaal aan. Opleider
Annemieke verwelkomt je. Je loopt
nieuwsgierig naar een tafel toe. Er ligt
van alles: rekenspellenboek, cursusmap,
vierkleurenpen (handig!), informatieboekje, wisbordje en stift.
Ook ligt er een begintaak. Dat is een goed idee. Je kunt direct
starten met Rood of geel? en ervaren hoe dadelijk mogen starten
past bij een aantal van jouw kleuters. Dan blader je door het
rekenspellenboek, terwijl Annemieke uitlegt wat er op je tafel
ligt. Je schrijft alvast je naam in het rekenspellenboek.
Je start met de begintaak ...
1
2
Begintaak: Happertje vouwen en kleuren
Open uw cursusmap.
Achter het tabblad ‘bijlagen’
vindt u dit A4’tje:
Maak hiermee het
happertje en kleur het in
In de bak vindt u de overige benodigdheden: kleurpotloden en stiften
De oefenles met het happertje gaan we straks samen behandelen .
groep 1&2 Basis − Bijeenkomst 1
M ak en scherpe vouw over de
sti pe lijn en scheur deze str ok
groep 1&2 − R od of g el? − Kleurenwi sel ar
2. Vouw en recht kruis in 3. Vouw de hoeken
4. Dr ai het
Dr ai het vouwsel
het overgebleven vierkant. n ar het middelpunt.
Bijeenkomst 3:
• Rekenroutines zoals Tabel aan de wand
• Niveaus rekenen groep 3
• Leerlijn Meetkunde met activiteiten om
beredeneerd in te zetten
Bijeenkomst 4:
• Gebruik prentenboeken voor Meten & Meetkunde
• Interventies over tijd in prentenboeken
• Leerlijn Meten met activiteiten om
beredeneerd in te zetten
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde pabo
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Rekenspellenboek
- Cursusmap met ondersteunende
informatie en kopieerbladen
- Extra oefenmateriaal
- Wetenschappelijke artikelen
• Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
Met Muizenplaag oefen je vormen van verkort tellen
... en je plaatst activiteiten in de leerlijn
Na het mini-college Vormen van tellen en getalaspecten plaats
je met post-its activiteiten in de leerlijn. Hiermee construeer je
je eigen programmaoverzicht. Heb je de begintaak gemaakt?
Dan weet je waar de kleurenwisselaar thuishoort. Het
rekenspellenboek leer je te gebruiken in combinatie met het
programmaoverzicht en het planningsinstrument. Denkend
aan jouw groep ga je morgen als eerste Handje, wantje doen: je
leerlingen oefenen hiermee de splitsingen van 5. Muizenplaag
is jouw tweede keuze. Je weet al wie als eerste de kat mag zijn.
Kortom, je hebt zin in morgen en verheugt je op de reacties van
je leerlingen!
10 Groep 1&2 Basis
Cursus
11
[2a, 2b, 3a, 3b en 3c]
[1b, d, 2a, d, 3a
t/m 3c]
[1a, 1b, 1d, 3a en 3c]
[1a, 1b, 2a en 3b]
Programmaoverzicht
Pakken tot
plakken
Kakelvers
Muizenplaag
Alle visjes
zwemmen in
het water
Het stekelvarken
Leerlijn groep 1&2 Basis én Vervolg
INDEX
INDEX: ACTIVITEITEN
Titel
[doel] Bladzijde
[1b]
Aan welke vinger? 48
[1a]
Acht-eruit-tellen 23
[3c]
Afdrukken in klei 178
[1b]
Alle visjes zwemmen in het water 52
[3a]
Alles op de foto 158
[o.a. 3a]
Anouk Zoekzoek [Rekenroutine] 215
[2a]
Baby, peuter, kleuter 125
[1c]
Bamzaaien 84
[3a]
Beer wil op bezoek komen (lessencyclus) 161
[1c]
Bekerbal 85
[1a]
Berend Botje 10
[3a]
Bij wie hoort de tekening? 163
[1c]
Bliksemen 87
Boer Boris gaat naar zee 234
Boer Boris in de sneeuw 231
Pakken tot plakken p.34
Boeven vangen [1c]
66
Buitenbeentjes 8-9 en 10 229
Dan tel ik op je ruggetje tot ...? [1b]
33
De drie poppen [2a]
131
De figurenloop [3c]
186
De geheime brief [3a en 3c] 237
De getallenloop [1d]
106
De kopjesmaatbeker [2c]
143
De levende slinger [2b]
135
De lievelingstrui [2a en 2b] 233
De Moedhoed 228
De ontdekkoffer [oef. in Rekenroutine] [o.a. 3c] 222
De raket op laten stijgen [1a]
22
De reuzenknaller [3b]
175
De rondedans van de kaboutertjes [1c]
72
De S van Spiegeltje [3c]
240
De Spaartovenaar [oef. in Rekenroutine] [o.a. 1a t/m 1d] 190
De Spaartovenaar ruimt op [oef. in Rekenroutine] [1b en 2a] 190
De verrekijker [3a]
159
De zandbak [2c]
142
De zandloper [2d]
147
De zeven rovers [1a]
23
De zonnetjesbroek [2a en 2d] 232
De zure bommentaart [1a]
25
Dobbeltoren [oef. in Rekenroutine] [1b en 3b] 220
Domino [1b]
58
Dropveters verdelen [2a]
122
Een lange sliert [1b]
31
Een, twee kopje thee [1a]
14
Elf en de rest gaat vanzelf [1a]
15
262
Titel
[doel] Bladzijde
Flitsen met vingers (1) [1b]
40
Flitsen met vingers (2) [1c]
69
Flyby (1) [1b]
53
Flyby (2) [1d]
112
Genoeg voor de hele familie Pluis? [oef.Rr] [2b]
209
Gezellig met kaarsen [oef. in Rekenroutine] [1b en 2a] 192
Gooi de dobbelsteen (1) [1c]
64
Gooi de dobbelsteen (2) [1d]
115
Goud schatten (1) [1b]
56
Goud schatten (2) [1d]
113
Groepjes maken (1) [1b]
32
Groepjes maken (2) [1b]
37
Groepjes maken (3) [1b]
46
Groepjes maken (4) [1d]
101
Groepjes maken (5) [1d]
108
Haas en Mol zoeken een uitweg [3b]
239
Handje klap [1b]
30
Handje, wantje [1c]
78
Het fotolijstje [3c]
185
Het stekelvarken (1) [1c]
68
Het stekelvarken (2) [3a]
164
Het sterrenrestaurant [1c]
91
Het wondertouw [2a]
126
Hieperdepiep [1c]
63
Hoedje van papier [1a]
7
Hoedje van papier (vouwen) [3b]
169
Hoepelen (1) [1b]
41
Hoepelen (2) [1d]
102
Hoeveel erbij? Hoeveel eraf? [1c]
81
Hoeveel jaar ben jij nou? (1) [1a]
8
Hoeveel jaar ben jij nou? (2) [1d]
98
Hoeveel stippen op de andere vleugel? [1c]
81
Hoger, lager [1a]
24
Hummen [1a]
26
Ik heb een ei in mijn hand [2d]
148
Ik kwam terug van vakantie en nam mee [oef.Rr] [1a, 1b en 2a] 194
Ik zie, ik zie wat jij niet ziet [3c]
179
In de rij [3a]
154
In de tent, uit de tent [1d]
97
In de touwen [2a]
127
In een groen knollenland [1c]
71
Jeu de boules [2b]
136
Kaarten op de post [oef. in Rekenroutine] [2a en 3b] 196
Kakelvers [1b]
49
Kampen (1) [1b]
60
Kampen (2) [1d]
118
Pakken tot plakken (1)
Doel
Pakken tot plakken
• Aanta len te len tot en met 12
• Vergelijken op meer, minder en gelijk
• Verkor te len
Materiaal
• Wilde dieren (12): antilope, (zwarte) beer, kameel, giraf, panda,
leeuw, nijlpaard, neushoorn, olifant, panter, tijger en zebra
• Touwtje
• Voor iedere leerling een knijpkaart en een knijper
• Staafdiagram: Tabel aan de wand
Benodigd materiaal ‘Pakken tot plakken’
Voorbereiding
Leg de zak met wilde dieren op tafel. Leg naast deze zak een touwtje
in een cirkel. Dit is de dierentuin.
Print het staafdiagram uit op A3-papier. In he totaal zijn drie A3-
ve len nodig.
Beschrijving
Om de beurt nemen de leerlingen een wild dier uit de zak en plaatsen
deze in de dierentuin. Vraag hoe het dier heet. Laa tussendoor en als
a le dieren uit de zak zijn, bepalen hoeveel wilde dieren er zijn.
Knijpkaart kiezen Afspreken welke plakt Wat schat je?
34 Hoofdstuk 1. Te len-en-rekenen
Rekenspellenboek groep 1&2 Basis Rekenspellenboek groep 1&2 Basis, p.34 Rekenmateriaal groep 1&2 Basis
Hoeveel wilde dieren zijn er?
Kondig aan dat er zo dadelijk even een leerling op de gang gaat
staan. Als er iemand op de gang staat, wordt in de groep afgesproken
welk dier er zogenaamd ‘plakt’. De leerling die op de gang staat, komt
terug en weet niet welk dier plakt en probeert een voor een zoveel
mogelijk dieren te pakken totdat het plakkende dier wordt gepakt.
Wie de meeste dieren kan pakken totdat het plakkende dier wordt
geplakt, heeft gewonnen.
Maar . iedereen die in de kring achterblijft, kan ook winnen. Hoe?
Alle leerlingen in de kring krijgen een knijpkaart en een knijper. Met
Rekenkaarten groep 1&2
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2
1 2 3 4
Werkwijze groep 1&2 Basis
Bovenstaand schema illustreert hoe je jouw onderwijs kunt verzorgen
vanuit de leerlijn, de doelen en jouw didactische vaardigheden.
Hierbij hanteer je de volgende stappen:
1
In aanloop naar groep 3 is het van belang dat leerlingen
verkort leren tellen. In het programmaoverzicht dat je hebt
samengesteld zie je dat allereerst leerlingen de telrij tot en
met 12 ten minste als een rijmpje moeten kunnen opzeggen
én resul tatief moeten kunnen tellen. Dit zit bij de meesten
wel snor. In het planningsinstrument vind je met de zoekterm
‘verkort tellen’ alle activiteiten die verkort leren tellen
2
beogen. De rijen met dit doel en de bijbehorende activiteiten
kopieer je en zet je in je planning voor de aankomende zes
à acht weken. Je markeert er een aantal waarvan je vanuit
de cursus nog weet dat er dieren in voorkomen. Dit zou
namelijk weleens heel goed kunnen passen, omdat je in de
aankomende periode met het thema dieren wilt werken.
Als thema voor de volgende weken zijn jullie uitgekomen op:
Wij werken in de dierentuin. Je kiest daarom voor Pakken tot
plakken. Het stekelvarken en Alle visjes zwemmen in het water
acht je gezien deze context ook geschikt, maar bewaar je voor
3
4
later. Via de index achter in Rekenspellenboek groep 1&2
Basis blader je naar de uitgekozen activiteit voor morgen.
Je leest de beschrijving van de uitgekozen activiteit in het
rekenspellenboek.
De benodigde materialen leg je klaar: twaalf wilde dieren,
een touwtje en voor iedere leerling een knijpkaart en knijper.
Deze materialen vind je in de ladekast Rekenmaterialen
oefenlessen groep 1&2. De scores houden jullie bij in een
staafdiagram dat verstrekt is tijdens de cursus.
5
Ook heb je tijdens de cursus een registratiesysteem gekregen.
Hierin houd je bij in hoeverre de doelen zijn behaald.
Geef je de voorkeur aan een methodische aanpak met focusdoelen
per periode? Dan ruil je stap 1 in voor het gebruik van
Rekenkalender groep 1&2. Hierin zie je
per dag titels van activiteiten
Pakken tot plakken
die je aanbiedt. Voor wat betreft
de werkwijze vervolg je met stap 2
(opzoeken van titels in index), stap 3, 4 en 5.
Sla de bladzijde om voor de beschrijving van Pakken tot plakken.
12 Groep 1&2 Basis
Werkwijze
13
Reken-wiskundeactiviteit uit
Pakken tot plakken
LES
Rekendoel
• Aantallen tellen tot en met 12
• Getalsymbolen tot en met 12 herkennen en koppelen
aan hoeveelheden
• Invullen en aflezen van een staafdiagram
• Vergelijken op meer, minder en gelijk
• Verkort tellen
Materiaal
• Een zak met een los touwtje en twaalf wilde dieren: antilope,
giraf, kameel, leeuw, neushoorn, nijlpaard, olifant, panda,
panter, tijger, zebra en zwarte beer
• Voor iedere leerling een knijpkaart en een knijper
• Staafdiagram op A3: begin, doorzetter en eind, zie de download
heet. Laat tussendoor en als alle dieren uit de zak zijn, bepalen
hoeveel wilde dieren er zijn.
Zo dadelijk gaat er iemand naar de gang. Wij spreken dan af dat
een van deze dieren plakt. De leerling op de gang komt terug
en weet niet welk dier plakt. Hij probeert een voor een zoveel
mogelijk dieren te pakken totdat het plakkende dier wordt gepakt.
Wie de meeste dieren kan pakken tot het afgesproken plakkende
dier, heeft gewonnen. Maar ... iedereen die in de kring achterblijft,
kan ook winnen. Hoe? Op jouw knijpkaart geef je met jouw
knijper aan hoeveel dieren je denkt dat de leerling op de gang
straks zal pakken. Wie het precies goed heeft voorspeld, heeft ook
gewonnen.
Verplaats de omheining van de dierentuin en leg daarmee een
nieuwe lege cirkel. Nu mag de leerling die op de gang stond
zoveel mogelijk dieren in de lege dierentuin proberen te zetten.
Dit heet: Pakken tot plakken. De leerlingen in de kring tellen
De leerling die op de gang stond,
pakt tot plakken
hardop mee. Geef de score van de pakkende leerling ook
weer in het staafdiagam. Herhaal de activiteit met telkens
een andere leerling op de gang.
Het zevende gepakte dier plakt
en telt dus niet mee
Precies goed geschat!
Benodigd materiaal
Beschrijving
Leg het touwtje in een cirkel op tafel. Dit is de omheining van de
dierentuin. De leerlingen mogen om de beurt een wild dier uit
de zak zoeken en in de dierentuin plaatsen. Vraag hoe het dier
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Emma Finn Rayen Noah Tess Zoë Imane
Staafdiagram begin
James
Staafdiagram doorzetter
Staafdiagram eind
Houd de scores bij in het staafdiagram en vergelijk deze met
de leerlingen op meer, minder en evenveel
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
Verdieping
Hoe kun je het aantal gepakte dieren makkelijk(er) tellen?
Dit kan door ze verkort te tellen. Maak bijvoorbeeld een
groepje van drie en tel vanaf dit eenvoudig te herkennen
aantal door. Er klinkt: 3, 4, 5, 6. Of maak groepjes van twee
en tel samen met sprongen van 2. Eerst klinkt er zachthard:
1-2-3-4-5-6-7-8-9. Waarbij het laatste genoemde
telwoord de hoeveelheid betreft en dus hard klinkt.
Verkort dit gaandeweg tot: 2-4-6-8-9.
Maak een groepje van drie en tel
vanaf dit eenvoudig te herkennen
aantal door
Maak groepjes van twee en
tel samen met sprongen van 2
14 Groep 1&2 Basis
Voorbeeldactiviteit: Pakken tot plakken
15
Tokkie de kip, eieren,
grasmat en etiketten
Tovergetallen
en hoge hoed
Drinkbekers en
staafdiagrammen
Touw van 1 1 2 meter
en 5 meter
Slangen in mandjes
Schatkist met getalkaarten
en gouden blokjes
Draaivijver met visjes
Spiegels en wasknijpers
Politiebureau met fiches, touwtjes,
zandloper en politiepet
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2 € 763,-
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundeactiviteiten in groep 1&2. Deze materialen komen aan de
orde tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 1&2 Basis. In de handleiding tref je bij elk materiaal een of meer voorbeelden aan
van reken-wiskundeactiviteiten met hun plaats in de leerlijn.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Grote-mensen-want
Wilde dieren, knijpkaarten,
knijpers en touwtje
Kleine
Waku-waku
Handpop
Kikker met kroon
Lieveheersbeest met afneembare
stippen en klassikale dobbelstenen
16 Groep 1&2 Basis Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2
17
Kroon met getalbeelden
Dominostenen
Vingerbeelden
Getalkaarten
Getalsymbolen
Kaartenlijn met beschrijfbare
driedimensionale kaarten en ophangkoord
Rekenkaarten groep 1&2 € 396,-
In deze kist met schuifdeksel vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundeactiviteiten in groep 1&2. Deze materialen
komen aan de orde tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 1&2 Basis. In de handleiding tref je bij elk materiaal een of meer
voorbeelden aan van reken-wiskundeactiviteiten met hun plaats in de leerlijn.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Figuurkaarten
Figuurpuzzels
18 Groep 1&2 Basis Rekenkaarten groep 1&2
19
Cursus groep 1&2 Vervolg
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1:
• Presenteren en plaatsen van activiteiten in de leerlijn
• Formuleren van de verschillende soorten interventies
die het wiskundige denken bevorderen
• Rekenen is tekenen!
Impressie bijeenkomst 3
Tijdens deze bijeenkomst doe je in een practicum ervaring op met
Met Sprongen Voor Buiten. Je kiest een activiteit, loopt naar de tafel
met de materialen en bereidt deze activiteit voor. De activiteiten
waaruit je kunt kiezen zijn: (1) Lijntikkertje, (2) Op de stip,
(3) De sorteermachine, (4) Oost west, thuis best, (5) Buitenbingo
en (6) Maximaal gaan op de cirkel.
1
Lijntikkertje
2
Op de stip
over het parcours dan komen jullie er gesorteerd uit. Bij de
reflectie komt aan bod dat ordenen met deze machine kan op
aantal, maar ook op lengte, inhoud en gewicht, je oefent in
verkort leren tellen en begrippen als links en rechts.
Bijeenkomst 2:
• Rekengesprekken
• Rekenen in hoeken
• Rekenen in prentenboeken
• Spellenpracticum I
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
3
De sorteermachine
4
Oost west, thuis best
Rekenspellen
groep 1&2
Bijeenkomst 3:
• Met Sprongen Voor Buiten en in de speelzaal
• Werken vanuit focusdoelen in speelwerklessen
• Met Sprongen Voor Dansen
Bijeenkomst 4:
• Reken-wiskundeonderwijs in een groep 2/3 combinatie
• Werken met de vertaalcirkel en het handelingsmodel
• Het dynamische en interactieve proces
tijdens thematiseren
• Spellenpracticum II
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde cursus groep 1&2 Basis
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Rekenspellenboek
- Cursusmap met ondersteunende
informatie en kopieerbladen
- Extra oefenmateriaal
- Wetenschappelijke artikelen
• Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
5
groep 1&2 Vervolg − Buitenbingo: pla tegrond v or versto pl atsen van de k arten
Buitenbingo
Vervolgens speel je ze allemaal! Bij Buitenbingo zoek je naar
getalsymbolen die overeenkomen met getalbeelden op je
bingokaart. Je krijgt inzicht in de doelen en mogelijkheden om
te verdiepen richting groep 3. De opleider voegt de activiteit Alle
getallen op een rij eraan toe en laat zien hoe je direct na Buitenbingo
door het ordenen van de getalkaarten kunt controleren of jullie
ze nu allemaal hebben gevonden. Dan doe je De sorteermachine.
Iedereen krijgt bij de start een kaart. Ga je met jouw viertal correct
6
Maximaal gaan op de cirkel
z.o.z.
Met de sorteermachine doorloop je een parcours en
doe je dit correct dan kom je er geordend uit
Na Oost west, thuis best doen jullie ook nog Zoals het klokje thuis
tikt met de kaarten van Tijdrekken. Goed te weten dat leerlingen
de hele uren ook buiten kunnen inoefenen. Het practicum
wordt afgesloten met Getallen knallen en een video van
Sprintje trekken XL. Doordat Met Sprongen Voor Buiten rekenwiskundeactiviteiten
biedt die passen in de leerlijn, kun je vaker
naar buiten met jouw leerlingen. Opgefrist en geïnspireerd
vervolg je de bijeenkomst met Werken vanuit focusdoelen in
speelwerklessen.
20 Groep 1&2 Vervolg
Cursus
21
Programmaoverzicht
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2 Vervolg
Familie Muis op orde
Familie
Muis
op orde
Familie
Muis
op orde
Familie
Muis
op orde
Familie
Muis
op orde
Familie
Muis
op orde
INDEX
INDEX: ACTIVITEITEN
Titel [Hoofdstuk: hoofd- en subdoelen] Bladzijde
Alle getallen op een rij [1: 1d]
23
Alle hens aan dek [1: 1a, 1b, 1c, 2d, 3a]
7
Boevendans 1:[1a, 1b, 1c en 1d]
10
Buitenbingo [1: 1b, 1d]
40
Dag- en nachttekening ** [5: 2d]
126
De ballon [3: 1a, 3c]
87
De dag van Septem ** [2: 2d]
65
De klok slaat ... ** [2: 1b, 1d, 2d]
68
De poten van Septem ** [1: 1c]
20
De sorteermachine [1: 1b, 1d, 2a]
26
De veer acht keer [5: 1b, 1c, 3c]
130
De verjaardagsmuts ** [3: 3c]
94
De zonnebloemenwedstrijd [4: 2a t/m 2d]
109
Dubbel en helft [5: 1b, 1c, 3c]
130
Een boom voor elk seizoen [5: 2d]
126
Een huis voor Muis * [3: 1b, 1d, 3b]
83
Familie Muis in balans * 2: 1c, 1d, 2b]
60
Familie Muis op orde * [2: 1b, 1c, 2a, 2c, 3c]
57
Gestrikt! [1: 1b, 1d]
41
Getallen knallen [1: 1b, 1c, 1d]
43
Het is feest! ** [3: 3c]
95
Het knopentouw buiten * en ** [2: 2b]
54
Hoe lang is Septem? ** [2: 2b, 2c]
52
Hoeveel slangen bij elkaar? [5: 1b, 1c, 3c]
130
Hollen met mollen [3: 3a]
99
Kikker en Pad [1: 1a, 1b, 1d]
34
Kleuren- en vormenbingo [3: 3c]
105
Klokken op een rij ** [5: 2d]
126
Klokleggen ** [2: 1d, 2d]
66
Kloklopen ** [2: 2d]
69
Licht en zwaar [2: 1a, 2a]
56
Liefdesparen sparen [1: 1b,1c en 1d]
38
Lieveheersbeestjes maken [1: 1b, 1d, 2a, 3b]
16
Lieveheersbeest trekt volle zalen [1: 1c en 1d]
14
Lijntikkertje [1: 1a, 1b en 1d]
12
Maximaal gaan [1: 1c, 1d]
44
Oost west, thuis best * [1: 1c]
31
Op de stip [1: 1b, 1d]
22
Pietje Precies [1: 1d]
24
Rollen en raden [1: 1b, 1c, 1d, 3b]
18
Seizoenen sorteren ** [5: 2d]
126
Septem in het web ** [3: 2d, 3c]
98
Septem leert klokkijken [4: 2d]
116
Sjouwen en bouwen [3: 1b, 1c, 3b, 3c]
102
Familie Muis op orde p.57
153
Familie Muis op orde
Doel
• Splitsingen van 9 [1c]
• Tellen met sprongen van 2 [1b en 1c]
• Dubbel 2 tot en met dubbel 10 [1c]
• Vergelijken en ordenen op lengte [2a]
• Aflezen van lengte [2c]
• Vergelijken en ordenen op gewicht [2a]
• Herkennen en benoemen van een patroon [3c]
Materiaal
• Balans
• Doekje
• Familie Muis (negen muizen die verschi len in kleur,
aantal snorharen, lengte staart en gewicht)
• Liniaal
• Voor iedere leerling een knijpkaart en knijper
• Wisbordje met stift
Voorbereiding
Geen
Beschrijving
Leg de muizen in het midden van de kring. Vraag de leerlingen naar
de overeenkomsten. Het zijn a lemaal muizen me twee ogen, oren
en vier poten. Teken deze overeenkomsten in pictogrammen op
een wisbordje. Hoeveel muizen zijn er? Negen. Laat dit aantal op de
knijpkaart aangeven.
Zijn er ook verschi len tussen deze negen muizen?
• Er zijn witte en grijze muizen.
Leg, zodra dit is gezegd, een doekje over de muizen. Vraag in
tweetallen aan te geven hoeveel witte en hoeveel grijze muizen
er kunnen zijn. De ene leerling geeft op zijn knijpkaart het aantal
witte muizen aan, het andere het aantal grijze. Bespreek de
vondsten. Is het samen negen? Waarschijnlijk zu len ze ‘drie en zes’
of ‘vier en vijf’ aangeven, want ze hebben gezien dat er van elk
meer dan twee zijn.
Vraag eventueel welke andere splitsingen van negen er, in theorie,
ook nog mogelijk zijn. ‘Nul en negen’, ‘een en acht’ en ‘twee en
zeven’.
Laat het doekje nog even liggen, licht wel een tipje van de sluier op
door te zeggen dat er van de ene kleur eentje meer is dan van de
andere kleur. Welke aanta len kunnen dan alleen nog maar? Vier en
vijf. Laa ter controle het doekje weghalen.
Oefenlessen
De ontdekking dat er witte en grijze muizen zijn, biedt aanleiding
om de splitsingen van 9 te verkennen.
Hoeveel wi te? Hoeveel grijze? De ontdekking dat er wi te en grijze muizen
zijn, biedt aanleiding om de splitsingen van 9 te verkennen
• Het aantal snorharen per muis verschilt.
Laat, zodra dit is gezegd, de muizen ordenen op aantal snorharen.
Als de muizen correct zijn geordend op aantal snorharen, is het
volgende patroon zichtbaar:
grijs-wit-wit-grijs-grijs-grijs-wit-wit-grijs
Patroon dat ontstaat als de muizen co rect zijn
geordend op aantal snorharen
Pak de muis met de minste snorharen. Hoeveel zijn er dat? Vier. Laat
een leerling ter controle de snorharen te len. Concludeer: Ja, hier
zitten er twee en daar ook, dat is samen vier, want als je twee dubbelt
krijg je vier, ofwel twee erbij twee is vier. Zet je knijpkaart maar op
vier. Leg het doekje over de rest van het rijtje muizen en pak muis
nummer 2 eronder uit. Deze muis heeft aan elke kant drie snorharen.
Geef op je knijpkaart het aantal snorharen aan. Hoeveel vakjes moet
je je knijper opschuiven? Twee. Op hoeveel staat je knijpkaart dan?
Zes. Ja, want als je drie dubbelt krijg je zes, ofwel drie erbij drie is zes.
Leg de muis weer terug en vraag een leerling
57
Rekenspellen groep 1&2
Leerlijn groep 1&2 Basis én Vervolg
Rekenspellenboek groep 1&2 Vervolg Rekenspellenboek groep 1&2 Vervolg, p.57 Rekenmateriaal groep 1&2 Vervolg
1 2 3 4
Werkwijze groep 1&2 Vervolg
Bovenstaand schema illustreert hoe je jouw onderwijs kunt
ver zorgen vanuit de leerlijn, de doelen en jouw didactische
vaardig heden. Hierbij hanteer je de volgende stappen:
1
Het schooljaar is net gestart en je wilt in kaart brengen
wat leerlingen al weten op het gebied van rekenenwiskunde.
In het programmaoverzicht dat je tijdens
de vervolgcursus hebt gemaakt, is je opgevallen dat er
activiteiten zijn die onder meerdere doelen geplaatst
kunnen worden. Dat is handig. Hiermee kun je op elk
domein eenvoudig en vlot de startsituatie achterhalen.
2
3
Uit het planningsinstrument kopieer je de rijen met deze
activiteiten en je plaatst ze in jouw planning tot aan de herfst.
In deze periode is het ook dierendag. Familie Muis staat twee
keer in jouw planning: Familie Muis op orde en Familie Muis in
balans. Je besluit in aanloop hiernaartoe eerst Familie Muis
op orde aan te bieden. Via de index achter in Rekenspellenboek
groep 1&2 Vervolg wandel je naar de beschrijving van deze
activiteit.
Ter voorbereiding lees je de beschrijving van deze activiteit.
4 Je legt het materiaal klaar: Familie Muis. Zij wonen met z’n
negenen in de ladekast Rekenmaterialen oefenlessen groep
1&2 Vervolg. Verder zijn knijpkaarten en knijpers nodig. Deze
kun je zelf maken met de kopieerbladen in de handleiding
bij deze kast. Een wisbordje en stift vind je in de ladekast
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2.
Geef je de voorkeur aan
5
Tijdens de basiscursus heb je een registratiesysteem
gekregen. Hierin houd je bij in hoeverre de doelen zijn
behaald. Om leerlingen de gelegenheid te geven Familie Muis
verder te onderzoeken, verhuis je de familie naar de huishoek.
een methodische
Familie Muis op orde
aanpak met focusdoelen
per periode? Dan ruil je stap 1
in voor het gebruik van Rekenkalender
groep 1&2. Hierin zie je per dag de titels van
de activiteiten die je aanbiedt. Voor wat betreft de werkwijze
vervolg je met stap 2 (opzoeken van titels in de index), stap 3,
4 en 5.
Sla de bladzijde om voor de beschrijving van Familie Muis op orde.
22 Groep 1&2 Vervolg
Werkwijze
23
Reken-wiskundeactiviteit uit
Familie Muis op orde
LES
Rekendoel
• Splitsingen van 9
• Vergelijken en ordenen op gewicht
• Vergelijken op lengte en aflezen van lengte
• Dubbel 2 tot en met dubbel 10
• Herkennen en benoemen van een patroon
Materiaal
• Familie Muis
• Knijpkaarten en knijpers
• Wisbordje met stift
Beschrijving
Leg de muizen op een tafel. De leerlingen zitten eromheen. Vraag
hun naar de overeenkomsten. Het zijn allemaal muizen met twee
ogen, twee oren en vier poten. Teken deze overeenkomsten in
pictogrammen op een wisbordje. Hoeveel muizen zijn er? Negen.
Laat dit aantal op de knijpkaart aangeven.
Zijn er ook verschillen tussen deze negen muizen?
• Er zijn witte en grijze muizen
Verstop, zodra dit is gezegd, de muizen. Vraag in tweetallen
aan te geven hoeveel witte en hoeveel grijze muizen er
kunnen zijn. De ene leerling geeft op zijn knijpkaart het aantal
witte muizen aan, de andere het aantal grijze. Bespreek de
vondsten. Is het samen negen? Waarschijnlijk zullen ze ‘drie en
zes’ of ‘vier en vijf’ aangeven, want ze hebben gezien dat er
van elk meer dan twee zijn. Laat ter controle de muizen weer
tevoorschijn halen.
• De muizen voelen verschillend van gewicht
Als de leerlingen de muizen aanraken, is dit het eerste dat
ze zullen opmerken. Deze is zwaar, juf! Laat, zodra dit is
verkondigd, de muizen ordenen van licht naar zwaar. Ze
doen dit allereerst door te
wegen op de hand. Door
hierbij de muizen van hand
te verwisselen, voelen ze het
verschil in gewicht nog beter.
De ene arm is doorgaans
sterker dan de andere. Met
je zwakste arm voel je het
verschil in gewicht het beste.
Haal er een balans bij om
te controleren of het klopt.
Leg op beide schaaltjes een
muis. Bespreek dat de ene
muis die het schaaltje meer
Vergelijken van gewicht
naar beneden drukt zwaarder
op de hand
weegt dan de andere muis. En
omgekeerd geldt dat de muis die hoger hangt lichter weegt
dan die ene. Benoem de handelingen en wat ze zien. Als de
muizen correct op volgorde liggen, is het volgende patroon
zichtbaar: grijs-wit-grijs-wit-grijs-wit-grijs-wit-grijs
• De lengtes van de staarten zijn ongelijk
Bij het zoeken naar overeenkomsten is wellicht vermeld dat
ze allemaal een staart hebben. Dat blijkt niet te kloppen. Een
muis heeft helemaal geen staart! En alle overige staarten
Familie Muis geordend op gewicht; er is een patroon zichtbaar
De ontdekking dat de staarten
ongelijk zijn, biedt aanleiding de
lengtes te vergelijken en te ordenen
verschillen in lengte. Vraag de muizen te ordenen op lengte
van hun staart. Leg de nadruk op hoe je dit vergelijkt. Laat
de staarten op het oog en tegen elkaar gelegd vergelijken.
Wat valt op aan de staarten? Het verschil tussen de lengtes
van opeenvolgende staarten
is telkens het stukje van
de kortste staart. Als de
muizen op lengte van hun
staart correct zijn geordend,
ontstaat het volgende
patroon: wit-grijs-grijs-
wit-grijs-wit-grijs-grijs-
wit. De ontdekking dat de
staarten ongelijk zijn, biedt
aanleiding de lengtes te
vergelijken en te ordenen.
Met een liniaal kan de lengte
van de staarten ook nog
worden opgemeten en
afgelezen.
• Het aantal snorharen per muis verschilt
Alle muizen hebben snorharen, maar ... niet evenveel. Zoek
de muis met de minste snorharen. Hoeveel zijn er dat? Vier.
Concludeer: Ja, hier zitten er twee en daar ook, dat is samen
vier, want als je twee dubbelt krijg je vier, ofwel twee erbij twee
is vier. Zet je knijpkaart maar op vier. Pak de volgende muis en
laat op de knijpkaart het aantal snorharen aangeven. Hoeveel
vakjes moet je je knijper opschuiven? Twee. Op hoeveel staat
je knijpkaart dan? Zes. Herhaal dit met de volgende muizen
en probeer uit tot hoever jullie kunnen gaan. Het blijkt tot en
met zes snorharen aan elke kant te gaan, want de knijpkaart
gaat tot en met 12. Maar hoe moet dat nu als we een muis
met zeven snorharen aan elke kant pakken? Dan moet er in
tweetallen worden gewerkt. Slimmeriken zetten dan allebei
de knijper op ‘7’! Vraag dan wel even hoe het getal heet dat bij
het totaal hoort. Als de muizen correct zijn geordend op aantal
snorharen, is het volgende patroon zichtbaar: grijs-wit-wit
grijs-grijs-grijs-wit-wit-grijs
Onderzoek naar het aantal snorharen wijst uit
dat dit aantal telkens onderling twee verschilt
24 Groep 1&2 Vervolg
Voorbeeldactiviteit: Familie Muis op orde
25
Prentenboek:
De zonnebloemenwedstrijd
Prentenboek:
Septem leert klokkijken
Septem, horloges
en sieradendoosjes
Rekenbal
Cijferstempels, vouwblaadjes
en vlechtstroken
Plakfiguren en papieren cirkels
Wisbordjes met stiften
Knopentouwen:
15 x 1 m en 2 x 2,5 m
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2 Vervolg € 977,-
Vingerpop Muis en
kubusblokken
Instructieklokken,
getalkaarten 1 t/m 24 en touwtjes
Voorstellingskaart
en whiteboardstift
Getaltegels 1 t/m 12,
lange en korte wijzer
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundeactiviteiten in groep 1&2. Deze materialen komen aan de
orde tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 1&2 Vervolg. In de handleiding tref je bij elk materiaal een of meer voorbeelden aan
van reken-wiskundeactiviteiten, ook voor buiten! En er is aangegeven waar deze activiteiten in de leerlijn passen.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Speelveld: cirkels, vierkanten,
richtingspijlen en stoepkrijt
Familie Muis
Slokop
Spinnenweb
26 Groep 1&2 Vervolg
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2 Vervolg
27
Sjouwen en bouwen
Hollen met mollen
Kleuren- en vormenbingo
Weegpiraat
Waterpret
Buitenbingo
Rekenspellen groep 1&2 € 763,-
In deze ladekast vind je educatieve reken-wiskundespellen voor groep 1&2, ook voor buiten! Deze gezelschapsspellen komen ook aan
de orde tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 1&2 Vervolg. In de handleiding tref je bij elk spel de spelregels, de didactische
aanwijzingen voor het behalen van de doelen en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms aan. Er is per spel aangegeven
waar het zich in de leerlijn bevindt.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen Sprintje trekken XL
Zonnebloemkampioen Tijdrekken
Kikker en Pad
28 Groep 1&2 Vervolg Rekenspellen groep 1&2
29
Met Sprongen Vooruit aanbod groep 3&4
Het aanbod voor groep 3&4 bestaat uit twee vakdidactische
nascholingen, inclusief cursusmateriaal met meer dan 250
reken-wiskundelessen voor leerlingen groep 3 en 4. De vijf
ladekasten met aanvullend fysiek materiaal maken het
programma af. Tijdens de cursus krijg je de didactische principes
onder de knie, zoals inzicht in de leerlijnen, laten maken van
eigen producties, inzetten van materialen en formuleren
van interventies. Met deze kennis en kunde geef je les op
grond van formatief handelen. Het programmaoverzicht, het
planningsinstrument en de rekenspellenboeken die je krijgt
tijdens de cursussen ondersteunen je hierbij.
“Een cursus waar je
direct mee aan de slag kunt in
de praktijk, waar je enthousiast van
wordt, die aanzet tot leren: dat is deze cursus
voor mij. De opleider is duidelijk in haar uitleg
en beschikt over de nodige kennis. Doordat je de
lessen en spellen in je eigen groep uitprobeert, is
de studiebelasting goed te combineren met de
drukte vanuit het werkveld. De ladekasten zien
er aantrekkelijk uit en zijn ook voor de
leerlingen praktisch in het gebruik.”
Daphne Harmeijer
Het Mozaïek (Enkhuizen)
Leerkracht groep 3&4
Met Sprongen Vooruit is een doelendekkend programma voor
rekenen en wiskunde in het primair onderwijs. Het programma
is wetenschappelijk onderbouwd. Op basis van voortschrijdende
inzichten in de reken-wiskundedidactiek vindt continue
aanscherping en bijstelling van het programma plaats. In de
cursus groep 3&4 Basis ligt de focus op de leerlijn en didactiek
van het optellen en aftrekken tot 100. In de cursus groep 3&4
Vervolg komen de leerlijnen en didactiek van Leren klokkijken,
Vermenigvuldigen en delen, Meten en Meetkunde aan de orde.
“Mooi en goed aanbod! Ik heb
nu veel meer en beter inzicht in de
volgorde van alle rekenstrategieën, waardoor
ik gemakkelijker en sneller hiaten ontdek
waarop ik kan inspelen.”
Fiona Rienties
Aventurijn (Emmen)
Leerkracht groep 4
“Enthousiaste opleider,
mooie opbouw, aansprekende materialen,
toepasbaar en geïnspireerd naar huis.”
Marcella te Kolste
Daltonschool Willibrordus (Ruurlo)
Intern begeleider
Groep 3&4 Basis
Cursus
groep 3&4 Basis
Werkwijze
groep 3&4 Basis
Rekenspellen
groep 3
Rekenspellen
groep 4
blz 32
blz 34
Voorbeeldles
Hallo aarde, hoort u mij?
blz 36
Rekenmaterialen
oefenlessen
groep 3&4
blz 38
blz 40
blz 42
Groep 3&4 Vervolg
Cursus
groep 3&4 Vervolg
Werkwijze
groep 3&4 Vervolg
Voorbeeldles
Klokleggen
blz 48
Rekenmaterialen
groep 3&4 Vervolg
blz 50
Rekenmaterialen
Tijd
blz 44
blz 46
blz 52
30 Groep 3&4 Basis en Vervolg
Met Sprongen Vooruit aanbod
31
I. Leren te len
oriënteren
I. Leren te len
oriënteren
IV. Aanvu len tot 10
IV. Aanvu len tot 10
51+49 en 70–29
V. Splitsingen
51+49 en 70–29
V. Splitsingen
organisatie
organisatie
opze ten
opze ten
flitsk arten
flitskaarten
229
229
Cursus groep 3&4 Basis
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1:
• Strategieën en modellen voor rekenen tot 100
• Verschil tussen memoriseren en automatiseren
• Reken-wiskundelessen in drie basale vaardigheden
ten aanzien van Getallen
Bijeenkomst 2:
• Reken-wiskundelessen in drie basale vaardigheden
ten aanzien van Bewerkingen met getallen
• Gebruik van materialen en modellen
• Spellenpracticum
• Bepalen van handelingsniveaus
Bijeenkomst 3:
• Zes basale vaardigheden in betekenisvolle lessen
• Plaatsen van lessen in de leerlijn
• Opereren op de lege getallenlijn en eigen producties
• Sommenkaart maken en inzetten tijdens de lessen
Bijeenkomst 4:
• Rekenen op formeel niveau
• Inverse relatie tussen optellen en aftrekken
• Voorspellen welke strategieën en modellen
leerlingen hanteren in contextopgaven
• Bedenken van interventies, pendelen tussen
niveaus en omgaan met fouten
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde pabo
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Rekenspellenboek
- Cursusmap met ondersteunende
informatie en kopieerbladen
- Extra oefenmateriaal
- Wetenschappelijke artikelen
• Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
Impressie bijeenkomst 3
Bij de bespreking van de praktijkopdrachten komt naar voren
dat leerlingen nog altijd opgaven van het type 40+7 en 47–7
een voor een tellend uitrekenen. En in het geval van 47–7 is
het antwoord ook nog vaak 41! De opleider vraagt aan deze
cursist of zij bij het oefenonderdeel Springen naar getallen de
grote hup aan de orde heeft gesteld. Oeps vergeten, luidt het
antwoord. Uitgelegd wordt dat je bij het springen naar getallen
de decimale structuur van getallen blootlegt. Je volgt hierbij de
opbouw van de posters. Met poster 3 voeg je de grote hup aan
de springregels toe. Deze telt voor 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 of 9. Hierna
begrijpen leerlingen de ‘7’ in 47. Vervolgens leg je ook nog
eens expliciet de verbinding
tussen springen naar getallen
en de daarbij behorende
optel- en aftrekopgaven.
Poster 3
Met poster nummer 3 breidt het springen naar
getallen zich uit met de grote hup van 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 of 9
De opleider vraagt de Kijkwijzer in het rekenspellenboek erbij te
pakken. Hierin staan de specifieke vaardigheden per oefenonderdeel.
Nummer 77 en 83 hebben betrekking op wat hiervoor beschreven is.
Specifieke vaardigheden per oefenonderdeel
47. de l erkracht laat én l erling tegelijk te len (opzeggen van de telrij)
48. een v or een terugtellen laat de leerkracht de leerlingen a leen van 10 t/m 0
49. de l erkracht legt de verbinding tu sen het aflopen van het stappenpad en de lege geta lenlijn
50. de l erkracht schrijft intere sante delen van de telrij m e op het bord
51. de l erkracht noteert geta len op het bord op en manier dat de structuur zichtb ar wordt
52. de leerkracht m akt l erlingen bewust van de relatie tu sen uitspr ak en notatie van geta len
53. de leerkracht hant ert v or de vervolgoefeningen en opbouw w arin het startgetal, de groo te van de sprong en de richting variëren
54. bij de vervolgoefeningen laat de l erkracht l erlingen v orspe len of ze wel of niet op en bep ald gr ot getal zu len uitkomen
Specifieke vaardigheden per oefenonderdeel
47. de leerkracht l at én leerling tegelijk tellen (opzeggen van de telrij)
48. een v or en terugte len l at de l erkracht de leerlingen a l en van 10 t/m 0
49. de l erkracht legt de verbinding tu sen het aflopen van het stappenpad en de lege getallenlijn
50. de l erkracht schrijft intere sante delen van de telrij m e op het bord
51. de l erkracht not ert getallen op het bord op en manier dat de structuur zichtb ar wordt
52. de leerkracht m akt leerlingen bewust van de relatie tu sen uitspr ak en notatie van geta len
53. de l erkracht hanteert v or de vervolgoefeningen en opbouw w arin het startgetal, de gr o te van de sprong en de richting variëren
54. bij de vervolgoefeningen l at de leerkracht l erlingen voorspellen of ze wel of niet op en bep ald gr ot getal zu len uitkomen
I. Ordenen en lokaliseren
5. de l erkracht start met dit oefenonderdeel als de l erlingen de grote telrij kunnen opzeggen.
56. de l erkracht zorgt dat alle l erlingen zich vanuit hetzelfde gezichtspunt op een lijn (kralenke ting, stappenpad, lege geta lenlijn)
57. de l erkracht hant ert een opbouw in het ordenen van getallen (tot 10, tot 20, tienta len, tot 130)
58. de l erkracht laat oefenle sen met betre king tot ordenen in en bep ald geta lengebied v oraf g an aan oefenlessen met betre king
tot glob al en precies lokaliseren in datzelfde getallengebied
59. de leerkracht hant ert bij het lokaliseren een gesloten geta lenlijn en m akt l erlingen hiervan bewus ten einde verwarring met het
oefenonderdeel Springen naar geta len te v orkomen
60. de l erkracht hant ert een opbouw in het globaal en precies lokaliseren van geta len
61. de l erkracht gebruikt de kralenketting zonder elastiek bij het zoeken n ar het midden tu sen tienta len
62. de l erkracht gebruikt structuurgeld om ui te leggen wat het midden is tussen niet-tienta len
63. de l erkracht legt relatie tu sen referentiepunten op kralenke ting, stappenpad en lege geta lenlijn
I. Ordenen en lokaliseren
5. de l erkracht start met dit oefenonderd el als de leerlingen de grote telrij kunnen opzeggen.
56. de l erkracht zorgt dat a le l erlingen zich vanuit hetzelfde gezichtspunt op een lijn (kralenke ting, stappenpad, lege geta lenlijn)
57. de leerkracht hant ert en opbouw in het ordenen van geta len (tot 10, tot 20, tientallen, tot 130)
58. de l erkracht l at oefenle sen met betre king tot ordenen in een bep ald getallengebied v oraf gaan an oefenle sen met betre king
tot globaal en precies lokaliseren in datzelfde geta lengebied
59. de leerkracht hant ert bij het lokaliseren een gesloten geta lenlijn en m akt leerlingen hiervan bewus ten einde verwa ring met het
oefenonderdeel Springen n ar getallen te voorkomen
60. de l erkracht hanteert een opbouw in het globaal en precies lokaliseren van geta len
61. de l erkracht gebruikt de kralenke ting zonder elastiek bij het zoeken naar het midden tu sen tienta len
62. de l erkracht gebruikt structuurgeld om uit te leggen wat het midden is tussen niet-tientallen
63. de l erkracht legt relatie tussen referentiepunten op kralenketting, stappenpad en lege geta lenlijn
I. Springen naar geta len
64. de leerkracht start met dit oefenonderd el als de l erlingen de grote telrij van de tienta len kennen
en vanaf en willekeurig getal een voor een verder kunnen te len
65. de leerkracht oefent a ler erst het opzetten van antallen op de kralenketting volgens en vaste procedure
en via en stra ke didactische organisatie
6. de l erkracht l at leerlingen eerst springen n ar en geheim getal op de kralenke ting
67. de l erkracht l at l erlingen vervolgens springen n ar een geheim getal op het stappenpad (lijfelijk)
68. de l erkracht laat l erlingen daarna springen n ar en geheim getal op de lege getallenlijn (wisbordje)
69. de l erkracht introduc ert de poster met de juiste spelregels voor springen n ar geta len
70. de l erkracht hangt de poster met de geldende spelregels op
71. de l erkracht hant ert het jargon zoals angegeven op deze posters
72. de leerkracht introduc ert de poster met de springrichtingen
73. de l erkracht hangt de poster met de springrichtingen op
74. de l erkracht hant ert bij het bespreken van en fout de mode len (kralenke ting, stappenpad, lege geta lenlijn) n ast en d or elk ar
75. de l erkracht hanteert bij het springen n ar geta len en open geta lenlijn en m akt leerlingen hiervan bewust
ten einde verwarring bij het oefenonderd el Lokaliseren te v orkomen.
76. de l erkracht kiest de geheime geta len in opklimmende moeilijkheid
77. de leerkracht verkort het springen n ar getallen door de opbouw op de posters te volgen
78. de l erkracht vr agt n ar geheime geta len vanaf 100 te springen als het vanaf 0 goed g at
79. de leerkracht vr agt n ar geta len te springen d or er eerst even v orbij te springen.
80. de l erkrach tekent de sprongen en huppen op de lege geta lenlijn in verhouding tot elk ar
I. Springen naar geta len
64. de l erkracht start met dit oefenonderd el als de l erlingen de grote telrij van de tienta len kennen
en vanaf en willekeurig getal een v or een verder kunnen te len
65. de l erkracht oefent aller erst het opze ten van aanta len op de kralenke ting volgens en vaste procedure
en via en stra ke didactische organisatie
6. de leerkracht laat l erlingen erst springen n ar en geheim getal op de kralenke ting
67. de l erkracht laat leerlingen vervolgens springen n ar een geheim getal op het stappenpad (lijfelijk)
68. de l erkracht l at l erlingen daarna springen n ar en geheim getal op de lege geta lenlijn (wisbordje)
69. de l erkracht introduceert de poster met de juiste spelregels v or springen n ar getallen
70. de leerkracht hangt de poster met de geldende spelregels op
71. de leerkracht hanteert het jargon zoals aangegeven op deze posters
72. de l erkracht introduc ert de poster met de springrichtingen
73. de l erkracht hangt de poster met de springrichtingen op
74. de l erkracht hanteert bij het bespreken van een fout de mode len (kralenke ting, stappenpad, lege geta lenlijn) naast en d or elkaar
75. de l erkracht hant ert bij het springen n ar geta len en open geta lenlijn en m akt leerlingen hiervan bewust
ten einde verwa ring bij het oefenonderdeel Lokaliseren te voorkomen.
76. de leerkracht kiest de geheime geta len in opklimmende moeilijkheid
7. de l erkracht verkort het springen n ar geta len d or de opbouw op de posters te volgen
78. de leerkracht vr agt naar geheime geta len vanaf 1 0 te springen als het vanaf 0 goed g at
79. de l erkracht vr agt n ar getallen te springen d or er erst even voorbij te springen.
80. de l erkrach tekent de sprongen en huppen op de lege geta lenlijn in verhouding tot elk ar
228 Kijkwijzer
228 Kijkwijzer
81. de l erkrach tekent de sprongen en huppen over enkomstig de pijlen op de poster met de springrichtingen
( en sprong n ar links onder en en sprong n a rechts boven de lege geta lenlijn)
82. de l erkracht laat de l erlingen de lege getallenlijn als en kladje gebruiken (dus als en middel)
83. de l erkracht legt de verbinding tu sen springen naar getallen en de daarbij behorende optel- en aftrekopgaven
81. de leerkracht tekent de sprongen en huppen over enkomstig de pijlen op de poster met de springrichtingen
(een sprong n ar links onder en en sprong naa rechts boven de lege geta lenlijn)
82. de l erkracht laat de l erlingen de lege getallenlijn als en kladje gebruiken (dus als en middel)
83. de l erkracht legt de verbinding tu sen springen naar getallen en de d arbij behorende optel- en aftrekopgaven
84. de leerkracht start met dit oefenonderd el als de leerlingen t/m 10 resultatief kunnen te len op het niveau van puur te len-en-rekenen
85. de l erkracht l at l erlingen de relatie tu sen vingers en kralen op het kralenrek leggen d or le terlijk vijf vingers van de ene hand op
de rode kralen te plaatsen en die van de andere hand op de wi te
86. de leerkracht legt in drie fasen een inzichtelijke basis v or het memoriseren van anvullen tot 10
87. fase 1: de l erkracht oefent het opzetten van aantallen op het kralenrek volgens vaste procedure en via stra ke didactische organisatie
8. fase 2: de leerkracht oefent getalbeelden door leerlingen n ar het (demonstratie)kralenrek te laten kijken
89. fase 3: de leerkracht oefent de getalbeelden in d or l erlingen an het kralenrek te laten denken
90. de l erkracht gebruikt bij fase 1, 2 en 3 de 10- en 5-structuur op het kralenrek en laat bij fase 1 kralen op de bovenste stang opze ten
91. de l erkracht m akt de brug van het kijken n ar (fase 2) n ar het denken an (fase 3) d or het gebruik van vingers en/of flitsk arten
92. de l erkracht leidt de verliefde harten af van de getalb elden op het kralenrek
93. de leerkracht oefent de l erlingen in het memoriseren van de verliefde harten
94. de l erkracht gebruikt de verliefde harten zoals bedoeld (m akt g en harten die samen 9, 8, enz. zijn, hangt ze niet op, m akt ze niet
in verschi lende kleuren, enz.)
95. de l erkracht verbindt de verliefde harten met het maken van sommen (5+5, 10–8)
96. de l erkracht leidt de vrienden van 1 0 af van de verliefde harten en de kralenke ting met 10-structuur en oefent ze
97. de leerkracht verbindt de vrienden van 1 0 met het maken van sommen (60+40, 1 0–70)
98. de leerkracht l at ontde ken hoe je kennis van de verliefde harten kun toepa sen tot 1 0 (familiesommen laten zoeken en bedenken
bij typen opgaven als 24+6 en 30–6)
9. de l erkracht brengt kennis van de verliefde harten, vrienden van 1 0 en opbouw van geta len in verbinding met opgaven als 100–24,
84. de leerkracht start met dit oefenonderdeel als de leerlingen t/m 10 resultatief kunnen te len op het niveau van puur te len-en-rekenen
85. de leerkracht l at l erlingen de relatie tussen vingers en kralen op het kralenrek leggen d or le terlijk vijf vingers van de ene hand op
de rode kralen te plaatsen en die van de andere hand op de wi te
86. de leerkracht legt in drie fasen en inzichtelijke basis v or het memoriseren van anvu len tot 10
87. fase 1: de l erkracht oefent het opze ten van anta len op het kralenrek volgens vaste procedure en via stra ke didactische organisatie
8. fase 2: de l erkracht oefent getalb elden d or l erlingen n ar het (demonstratie)kralenrek te laten kijken
89. fase 3: de leerkracht oefent de getalb elden in d or l erlingen an het kralenrek te laten denken
90. de leerkracht gebruikt bij fase 1, 2 en 3 de 10- en 5-structuur op het kralenrek en laat bij fase 1 kralen op de bovenste stang opze ten
91. de leerkracht maakt de brug van het kijken naar (fase 2) naar het denken an (fase 3) d or het gebruik van vingers en/of flitsk arten
92. de l erkracht leidt de verliefde harten af van de getalb elden op het kralenrek
93. de leerkracht oefent de leerlingen in het memoriseren van de verliefde harten
94. de leerkracht gebruikt de verliefde harten zoals bedoeld (m akt g en harten die samen 9, 8, enz. zijn, hangt ze niet op, maakt ze niet
in verschillende kleuren, enz.)
95. de leerkracht verbindt de verliefde harten met het maken van sommen (5+5, 10–8)
96. de leerkracht leidt de vrienden van 1 0 af van de verliefde harten en de kralenke ting met 10-structuur en oefent ze
97. de l erkracht verbindt de vrienden van 1 0 met het maken van sommen (60+40, 100–70)
98. de l erkracht l at ontde ken hoe je kennis van de verliefde harten kun toepassen tot 1 0 (familiesommen laten zoeken en bedenken
bij typen opgaven als 24+6 en 30–6)
99. de l erkracht brengt kennis van de verliefde harten, vrienden van 1 0 en opbouw van geta len in verbinding met opgaven als 100–24,
Kijkwijzer ten aanzien van Springen naar getallen p. 228-229
1 0. de l erkracht leidt de vrienden van 1 0 af van de verliefde harten en de vrienden van 100
1 0. de l erkracht leidt de vrienden van 1000 af van de verliefde harten en de vrienden van 1 0
101. de l erkracht start met dit oefenonderd el als de l erlingen t/m 10 resultatief kunnen te len op het niveau van puur te len-en-rekenen
102. de leerkracht legt in drie fasen en inzichtelijke basis voor memoriseren van de splitsingen
103. fase 1: l erkracht oefent het opze ten van anta len op het kralenrek volgens een vaste procedure en via en strakke didactische
101. de l erkracht start met dit oefenonderd el als de l erlingen t/m 10 resultatief kunnen tellen op het niveau van puur te len-en-rekenen
102. de l erkracht legt in drie fasen en inzichtelijke basis v or memoriseren van de splitsingen
103. fase 1: leerkracht oefent het opzetten van anta len op het kralenrek volgens een vaste procedure en via en stra ke didactische
104. fase 2: leerkracht oefent getalb elden d or l erlingen n ar het (demonstratie)kralenrek te laten kijken
105. fase 3: l erkracht oefent getalb elden in d or leerlingen an het kralenrek te laten denken
106. de leerkracht m akt bij fase 1, 2 en 3 gebruik van de dubbel structuur op het kralenrek en l at bij fase 1 de kralen op beide stangen
104. fase 2: leerkracht oefent getalbeelden d or leerlingen n ar het (demonstratie)kralenrek te laten kijken
105. fase 3: leerkracht oefent getalb elden in d or leerlingen an het kralenrek te laten denken
106. de l erkracht m akt bij fase 1, 2 en 3 gebruik van de dubbel structuur op het kralenrek en l at bij fase 1 de kralen op beide stangen
107. de l erkracht kan de brug van het kijken naar (fase 2) n ar het denken aan (fase 3) slaan d or het gebruik van vingers en/of
107. de l erkracht kan de brug van het kijken n ar (fase 2) n ar het denken aan (fase 3) sl an d or het gebruik van vingers en/of
108. de l erkracht leidt de tweelingen af van de getalb elden op het kralenrek
109. de l erkracht leidt de splitsbloemen af van de getalb elden op het kralenrek
10. de l erkracht oefent de leerlingen in het memoriseren van de tw elingen
11. de leerkracht oefent de leerlingen in het memoriseren van de splitsbloemen
112. de l erkracht verbindt de tw elingen met het maken van sommen (3+3, 6–3)
13. de leerkracht verbindt de splitsbloemen met het maken van sommen (3+4, 7–4)
14. de leerkracht l at ontdekken hoe je kennis van de tw elingen kun toepa sen tot 1 0 (familiesommen laten zoeken en bedenken bij
typen opgaven als 30+30, 60–30, 53+3, 56–3)
115. de l erkracht l at ontde ken hoe je kennis van de splitsbloemen kun toepa sen tot 1 0 (familiesommen laten zoeken en bedenken
bij typen opgaven als 30+40, 70–40, 63+4, 67–4)
108. de l erkracht leidt de tw elingen af van de getalb elden op het kralenrek
109. de l erkracht leidt de splitsbloemen af van de getalbeelden op het kralenrek
10. de l erkracht oefent de leerlingen in het memoriseren van de tweelingen
1. de leerkracht oefent de leerlingen in het memoriseren van de splitsbloemen
12. de leerkracht verbindt de tw elingen met het maken van sommen (3+3, 6–3)
113. de l erkracht verbindt de splitsbloemen met het maken van sommen (3+4, 7–4)
14. de l erkracht l at ontde ken hoe je kennis van de tw elingen kun toepassen tot 100 (familiesommen laten zoeken en bedenken bij
typen opgaven als 30+30, 60–30, 53+3, 56–3)
15. de leerkracht l at ontde ken hoe je kennis van de splitsbloemen kun toepa sen tot 1 0 (familiesommen laten zoeken en bedenken
bij typen opgaven als 30+40, 70–40, 63+4, 67–4)
In de Kijkwijzer staan de specifieke vaardigheden
per oefenonderdeel
Ook wordt werkblad 89 uit de Werkbladenmap groep 3&4
getoond. Hierop springen leerlingen op zoveel mogelijk manieren
naar een getal en leiden daaruit vervolgens de bijbehorende
optel- en aftrekopgaven af.
Spring op zoveel mogelijk manieren naar
Schrijf de som bij de sprongen
Lotte springt op zoveel mogelijke manieren naar 47 en
leidt daaruit de daarbij horende optel- en aftrekopgaven af
32 Groep 3&4 Basis
Cursus
33
Programmaoverzicht
Hallo aarde,
hoort u
mij?
Leerlijn groep 3&4 Basis
INDEX
Titel [Hoofdstuk] Bladzijde
6 Hoort bij de 4 [5]
86
10 Erbij of 10 eraf [8]
153
Achterhaal het aftrektal [12]
207
Acht-eruit-tellen [4]
12
Alle negen [6]
126
Alles op een hoop (1) [7]
129
Alles op een hoop (2) [7]
130
Bamzaaien [6]
124
Bespreken van producties voor Waku-waku [11]
187
Boeven vangen [7]
135
Boter, kaas en eieren [8]
161
Burenbingo − groep 3 [1]
21
Burenbingo − groep 4 [1]
21
Clip en klaar [8]
151
De dienaren van de koning − groep 3 [1]
18
De dienaren van de koning − groep 4 [1]
18
De dokter en de half dove patiënt [6]
107
De kleine buur [1]
14
De uitvinder en het proefkonijn [13]
223
Direct noteren in pijlentaal [13]
222
Domino (met getalbeelden en -symbolen) [4]
74
Drie op een rij [7]
139
Eén-twee-drie [12]
215
Eerlijk of niet? [6]
111
En 10 is 0 en 10 [5]
85
Erop of eronder − groep 3 [3]
60
Erop of eronder − groep 4 [3]
60
Expres eentje overslaan [8]
147
Familiesommen met de splitsingen [6]
123
Familiesommen met de verliefde harten [5]
95
Flitsen met flitskaarten [4]
71
Flits evenveel (met vingers) [4]
64
Foute rijtjes [8]
148
Ganzenbord maar dan anders [6]
127
Gaten schieten [7]
133
Getal met betekenis raden [9]
170
Gok een hok − groep 3 [2]
43
Gok een hok − groep 4 [2]
43
Groepjes formeren [2]
26
Grote getallen zeggen [11]
190
Hallo aarde, hoort u mij? [6]
108
Heen en terug [6]
103
Herhaalde sprongen vanaf
willekeurige getallen [11]
200
Het record verbreken [1]
15
Titel [Hoofdstuk] Bladzijde
Hoe groot is de grote hup? [3]
52
Hoe oud is de kapitein? [10]
181
Hoe oud is Waku-waku? [11]
199
Hoe oud over 10, 20, 30 jaar? En 20 jaar geleden? [9]
172
Hoeveel vingers? [4]
69
Honderd in het vierkant (1) [8]
154
Honderd in het vierkant (2) [8]
157
Honderd in het vierkant (3) [8]
159
Houden of weggeven? (zie Straatje maken) [2]
31
In zo min mogelijk beurten [5]
41
Is het wel of niet een verliefde-hart-som? [2]
90
Kampen (met bijna-verdwijnsommen) [4]
213
Kampen (met getalbeelden en -symbolen) [12]
78
Koppelen [4]
210
Kralenrek fase 1: Schuiven met kralen [4]
66
Kralenrek fase 2: Kijken naar het kralenrek [4]
68
Kralenrek fase 3: Denken aan het kralenrek [9]
72
Leeftijden raden: Hoe oud is de leerkracht? [9]
166
Leeftijden raden (vervolg) 169
Leerlingen leren Waku-waku
[12]
de boogjesmethode [5]
208
Maak 10 [5]
97
Maak mooie, ronde getallen 94
Nakijken bijna-verdwijnsommen
[12]
van Waku-waku [12]
206
Nakijken eigen producties voor Waku-waku [5]
205
Niet rijmen maar rekenen 88
Onderling oefenen met flitskaarten,
[5]
verliefde harten en vrienden van 100 87
Onderling oefenen met tweelingen en [6]
splitsbloemen [9]
120
Open alleen het linker luikje [10]
171
Opereren op de lege getallenlijn 178
Opgaven met kennis van verliefde harten, [7]
tweelingen en splitsbloemen [2]
132
Op je nummer zetten [2]
37
Opstellen van klein naar groot [1]
24
Op tijd op de rem [2]
10
Pak de pagina [11]
39
Post van Waku-waku [10]
197
Praatje bij plaatje [12]
182
Raad mijn bijna-verdwijnsom [2]
208
Raad mijn getal [8]
36
Raketspel [6]
163
Rapsplitsen [13]
119
Hallo aarde, hoort u mij? p.108
235
Hallo aarde, hoort u mij?
Hallo aarde, hoort u mij?
Doel
• Halveren en verdubbelen van hele geta len
Materiaal
• Getalkaarten 1 t/m 130
• Hoofdset
• Kralenketting met 10-structuur
• Magnetisch structuurgeld: briefjes van € 10,- en munten van € 1,-
• Voor iedere leerling een wisbordje en stift
Beschrijving
Deze les is een variatie op de oefenles De dokter en de halfdove
patiënt. Voor de groep staat op een kruk een leerling in de rol
van astronaut. Op zijn hoofd heeft hij een hoofdset en probeert
verbinding te maken met de aarde. Helaas is zijn antenne op de
helft geknakt. Hierdoor komen a le geta len voor de helft aan. Dus
als hij zegt 60 dan ontvangen de leerlingen slechts de helft van
dit getal. Welk getal is ‘aangekomen’ noteren de leerlingen op hun
wisbordje. In dit voorbeeld is 30 het goede antwoord. Leg een aantal
getalkaarten waarvan de helft moet worden gezocht van tevoren
klaar. Kies je voor 60, dan zijn geta len als 62, 70, 72, maar ook 50
en 54 logische volgende geta len. Laat regelmatig wisselen van
astronaut en vraag de astronaut in kwestie ook zelf eens een getal te
bedenken.
Net als bij de vorige les kan op een kralenketting bij de tientallen tot
en met 100 worden nagegaan of het genoteerde getal ook echt de
helft is. Dit gaat zo: (1) pas he tiental in kralen af, (2) bepaal van dit
stuk ketting het midden door het precies dubbel te vouwen en (3)
stel van een verkregen helft het aantal kralen vast. Tip: laat als extra
check ook van de andere helft het aantal kralen bepalen. Is dit aan
elkaar gelijk? Dan heb je zeker de helft gevonden!
Benodigdheden uit de ladekast Rekenmaterialen oefenlessen groep 3&4
Leerling in de
rol van astronaut
108 Hoofdstuk 6. Splitsingen
Rekenmaterialen oefenlessen groep 3&4
Rekenspellen groep 3
Rekenspellenboek groep 3&4 Basis Rekenspellenboek groep 3&4 Basis, p.108 Rekenmateriaal groep 3&4 Basis
Rekenspellen groep 4
1 2 3 4
Werkwijze groep 3&4 Basis
Bovenstaand schema illustreert hoe je jouw onderwijs kunt verzorgen
vanuit de leerlijn, de doelen en jouw didactische vaardigheden.
Hierbij hanteer je de volgende stappen:
1
De afgelopen periode heb je de focus gelegd op het kunnen
maken van een sprong van 10 vanaf een willekeurig getal.
Dit kunnen de leerlingen nu. In het programmaoverzicht, dat
je tijdens de cursus hebt gemaakt, zie je dat hierna de focus
ligt op het oefenonderdeel Opereren op de lege getallenlijn.
Je kopieert de tabel die hierbij hoort uit het planningsinstrument
en zet dit in jouw planning voor de komende
2
drie à vier weken. Ook lees je uit het programmaoverzicht
af dat je aandacht moet blijven besteden aan het
oefenonderdeel Splitsingen. Dat klinkt ook logisch. Je
scrolt in het plannings instrument naar dit oefenonderdeel,
kopieert een deel van de tabel die je nog niet eerder dit jaar
in je planning hebt opgenomen en vervlecht de rijen uit
deze tabel met de tabel die je al in je planning hebt staan.
Kijkend naar je planning, waarin je ook notities ten
aanzien van de voorbereiding, uitvoering en evaluatie zet,
concludeer je dat morgen de les Hallo, aarde hoort u mij?
3
4
passend is. Via de index achter in het boek wandel
je naar de beschrijving van deze les.
Ter voorbereiding lees je de les door.
Ook leg je de benodigde materialen klaar: getalkaarten
1 t/m 130, kralenketting met 10-structuur, magnetisch
structuurgeld en voor iedere leerling een wisbordje
en stift. Deze materialen zitten in de ladekast
Rekenmaterialen oefenlessen groep 3&4.
5
Op grond van jouw reflectie op de les bepaal je hoe je verder gaat.
Geef je de voorkeur aan een methodische aanpak? Vervang dan
stap 1 door het gebruik van Rekenkalender
groep 3 en groep 4. Hierin zie
je per dag de titels van lessen Hallo aarde, hoort u mij?
en spellen die je aanbiedt. Voor wat
betreft de werkwijze vervolg je met stap 2
(opzoeken van titels in de index), stap 3 en stap 4.
Sla de bladzijde om voor de beschrijving van Hallo aarde, hoort u mij?
34 Groep 3&4 Basis
Werkwijze
35
Reken-wiskundeles uit
Hallo aarde, hoort u mij?
LES
Rekendoel
Halveren en verdubbelen van hele getallen
Materiaal
• Getalkaarten 1 t/m 130
• Hoofdset
• Kralenketting met 10-structuur
• Magnetisch structuurgeld: briefjes van € 10,- en
munten van € 1,-
• Voor iedere leerling een wisbordje en stift
Leerling in de
rol van astronaut
Leg een aantal getalkaarten waarvan
de helft moet worden gezocht van te
voren klaar. Kies je voor 60, dan zijn
getallen als 62, 70, 72, maar ook 50
en 54 logische volgende getallen. Laat
regelmatig wisselen van astronaut en
vraag de astronaut in kwestie ook zelf
eens een getal te bedenken.
Voor het halveren van overige even getallen zoals 22 is een
kralenketting niet inzichtelijk te gebruiken. Nu kan beter aan
geld worden gedacht: twee briefjes van 10 en twee losse euro’s.
Bevestig 22 als twee briefjes van 10 en twee munten van een
euro op een whiteboard. Trek vervolgens een stippellijn tussen
de briefjes en munten. Nu is inzichtelijk gemaakt dat de helft
van 22 bijvoorbeeld niet 12 is, maar 11!
Met structuurgeld kan de helft
van getallen als 22 inzichtelijk
worden achterhaald
Vereenvoudiging
Op aarde worden alleen hele getallen gehoord. Welke getallen
kan de astronaut zeggen? Welke getallen kan de astronaut niet
zeggen? Noteer er zoveel mogelijk. Vinden leerlingen dit lastig?
Laat de getalkaarten hierop sorteren.
Benodigdheden
Beschrijving
Voor de groep staat op een kruk een leerling in de rol van
astronaut. Op zijn hoofd heeft hij een koptelefoon en hij probeert
verbinding te maken met de aarde. Helaas is zijn antenne op de
helft geknakt. Hierdoor komen alle getallen voor de helft aan.
Dus als hij zegt 60 dan ontvangen de leerlingen slechts de helft
van dit getal. Welk getal is ‘aangekomen’ noteren de leerlingen
op hun wisbordje. In dit voorbeeld is 30 het goede antwoord.
Op een kralenketting kan bij de
tientallen tot en met 100 worden
nagegaan of de genoteerde getallen
ook echt de helft zijn. Neem het aantal
en vouw het betreffende deel van de
ketting dubbel of deel het in tweeën.
De helft van 50 wordt gevonden door een stuk
van 50 kralen op de kralenketting in tweeën te delen
Oefen ook omgekeerd. Noteer op je wisbordje een getal.
Wat heeft de astronaut gezegd?
Tip
Leerlingen maken
op hun wisbordje
een tekening van de
situatie. De getallen
in de tekstballonnen
worden na elke ronde
uitgeveegd.
Leerlingen tekenen de astronaut en zichzelf in de rol van ontvanger. In
de spreek ballonnen noteren ze wat de astronaut heeft gezegd
en wat op aarde is aangekomen.
Sorteren van getallen die de astronaut kan zeggen
Variatie
Spreek af dat de astronaut de afzonderlijke cijfers in het getal
zegt, bijvoorbeeld: Een-een-twee (112). Het getal dat op aarde
aankomt, luidt dan:
vijf-zes (56).
36 Groep 3&4 Basis
Voorbeeldles: Hallo aarde, hoort u mij?
37
Flitskaarten
Verliefde harten
Tweelingen
Handschoenen
Rekenbril
Splitsbloemen
Vrienden van 100
Kattekop
Clips
Hoofdset en
magnetisch structuurgeld
Magnetische posters:
Springen naar getallen
Wisbordjes met stiften
Kralenkettingen met
elastisch spankoord
Tienvangers
Rekenmaterialen oefenlessen groep 3&4 € 763,-
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundelessen in groep 3&4. Deze materialen komen aan de orde
tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 3&4 Basis. In de handleiding tref je bij elk materiaal een of meer voorbeelden aan van
lessen met hun plaats in de leerlijn.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Magnetische posters:
Springrichtingen en Oplossingswijzen
Getalkaarten
en zandlopers
Leeftijdenluikjes en
leeftijdkaarten
Waku-waku met bril
HET BOEK van Kikker
met 130 bladzijden
38 Groep 3&4 Basis Rekenmaterialen oefenlessen groep 3&4
39
De dienaren van de koning
Burenbingo
Straatje maken
Gok een hok
Erop of eronder
Domino
Samen 5
Rekenspellen groep 3 € 566,-
Kampen
Verliefde-harten memory
Maak 10
Vrienden-van-100 memory
In deze ladekast vind je educatieve reken-wiskundespellen voor groep 3. Deze gezelschapsspellen komen ook aan de orde tijdens
de cursus Met Sprongen Vooruit groep 3&4 Basis. In de handleiding tref je bij elk spel de spelregels, de didactische aanwijzingen voor
het behalen van de doelen en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms aan. Er is per spel aangegeven waar het in de
leerlijn past.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Bamzaaien
Splitsmemory
Boeven vangen
Drie op een rij
40 Groep 3&4 Basis Rekenspellen groep 3
41
De dienaren van de koning
Burenbingo
Straatje maken
Gok een hok
Erop of eronder
Eén-twee-drie
Domino
Vier op een rij
Maak 24
Trio
Sommenplof
Drie op een rij
Rekenspellen groep 4 € 602,-
In deze ladekast vind je educatieve reken-wiskundespellen voor groep 4. Deze gezelschapsspellen komen ook aan de orde tijdens
de cursus Met Sprongen Vooruit groep 3&4 Basis. In de handleiding tref je bij elk spel de spelregels, de didactische aanwijzingen voor
het behalen van de doelen en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms aan. Er is per spel aangegeven waar het in de
leerlijn past.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Vrienden-van-100 memory
Kampen
Koppelen
Raketspel
42 Groep 3&4 Basis
Rekenspellen groep 4
43
Cursus groep 3&4 Vervolg
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1:
• Verdieping van kennis van optellen en
aftrekken tot en met 100
• Omgaan met contextopgaven
• Spellenpracticum
Bijeenkomst 2:
• Verstrengeling van leerstof
• Vermenigvuldigen en delen
• Inverse relatie × en ÷
Bijeenkomst 3:
• Leren klokkijken
• Intervisie rekenproblemen
• Eigen producties
• Met Sprongen Voor Buiten
Bijeenkomst 4:
• Meewerkpracticum Meetkunde
• Meetkunde in de leerlijn
• Meten in de leerlijn
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde cursus groep 3&4 Basis
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Rekenspellenboek
- Cursusmap met ondersteunende
informatie en kopieerbladen
- Extra oefenmateriaal
- Wetenschappelijke artikelen
- Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
Impressie bijeenkomst 4
In deze bijeenkomst is er een meewerkpracticum binnen
het domein Meetkunde. Je ervaart hoe spiegels ook alweer
werken om de volgende dag met je eigen leerlingen de les
Spiegelspioneren te doen. Leerlingen oefenen met kijklijnen en
het tekenen hiervan, en leren diverse begrippen zoals parallel,
rechte hoek, schuin en in de richting van de wijzers van de klok.
Weet jij nog hoe je spiegels kunt gebruiken om te
achterhalen wat er op je rug hangt? Zie je dat dan in
spiegelbeeld of natuurgetrouw. En hoe verklaar je dat?
Allemaal vragen die je na dit practicum kunt beantwoorden.
En als je leerlingen dat weten,
passen zij die kennis toe door
zelf een eigen periscoop te
construeren van een 1,5 literpak
melk, 2 wc-rollen en 2 spiegels.
Door het construeren van hun
eigen optisch instrument, begrijpen
jouw leerlingen voor altijd hoe een
onderzeeër boven water kan kijken.
Spiegelspioneren
5 7
groep 3&4 Vervolg − Spiegelspioneren – plaatjes
Vrienden
van 1000
300
Hoe moet je de spiegels houden zodat je via de spiegels
de titel van het boek kunt lezen?
De spiegelspion ziet 5×7 ongespiegeld op haar rug omdat ze via
twee spiegels deze afbeelding op haar rug bekijkt
44 Groep 3&4 Vervolg
Cursus
45
Programmaoverzicht
Programmaoverzicht
Zie leerlijn
groep 3&4 Basis
Klokleggen
INDEX
Titel bladzijde Titel bladzijde
Alle hens aan dek 137
Alle twaalf 55
Alle vazen op een rij 210
Buitenspel 69
Codenaam 165
De helft en de helften van de helft 142
De keerspreuk 84
De klok gelijkzetten 132
De klok slaat 140
De sorteermachine 21
De sorteermachine op tijd 176
De tijd tikt door 151
De verliefde getallen 34
De voetmeter 197
Domino 88
Een huis voor Muis 245
Erop-of-eronder Buiten 31
Gestrikt! met harten 48
Gestrikt! met plus en min 75
Happeren 39
Hekkensluiter 203
Hinkel de harten 45
Hoger, lager 13
Honderdtien en de rest zullen we wel zien 10
Hordelopen 81
In de tafel van ..? 107
In de tent, uit de tent 7
Kassakoopje (1) 218
Kassakoopje (2) 221
Kastelen op stelten 43
Kat in de zak 101
Ketting rijgen 51
Klokkenluiden 135
Klokleggen 129
Kloklezen 175
Kloklopen 141
Koppels delen 122
Korte-wijzerbingo 157
Lange-wijzerbingo 159
Liefdesparen sparen – samen 10 50
Liefdesparen sparen – samen 100 53
Lijntikkertje 72
Maak 24 114
Klokleggenp.129
Maximaal gaan 58
Minste hekken om het land 206
Neem de tijd 160
Nieuwe sloffen 199
Ontketen een rage 24
Op het schoolplein in Tienerdam 35
Over de balk 241
Over de muur (1) 144
Over de muur (2) 147
Over de muur (3) 152
Over de muur (4) 154
Pietje Precies – tot en met 40 17
Pietje Precies – tot en met 201 19
Pijlensnellen 237
Plaats de tijdsmaat 188
Raak de Draak 15
Race tegen de klok 193
Schipper mag ik overvaren? 64
Septem leert klokkijken 125
Spiegelspioneren 232
Sprint-je-tijd XL 179
Sprintje trekken XL 29
Stoeptafelen 95
Tafelbingo 110
Tafelflitsen 104
Tafelhandjes 79
Tafellive 91
Tafelmemory 109
Tafelmeppen 116
Tafelsprinten 105
Tafeltafel inrichten 82
Tafeltafelrace 83
Tafeltegelen 93
Tafeltennis 98
Tafeltikkie 78
Tafeltovervierkanten 120
Tafelwarming-up 97
Tandenknarsen (1) 260
Tandenknarsen (2) 263
Tangrammen (1) 250
Tangrammen (2) 255
TIENen 25
Tijdhapperen I 167
267
Klokleggen
Klokleggen
Doel
• Ontdekken van de plaats van de geta len tot en met 12 op een
wijzerplaatklok
• Begrippen als recht kruis, rech tegenover, onderaan,
bovenaan, links en rechts
• Ontdekken van de plaats van geta len tot en met 24 op een
wijzerplaatklok, zie verdieping I
• Ontdekken van de plaats van de geta len in minuten op een
wijzerplaatklok, zie verdieping I
Materiaal
• Instructieklok met wijzerplaat
• Doekje
• Kubusblokjes (120)
• Getalkaarten 1 t/m 12 (10 sets)
• Plakband
• Touwtjes (20)
• Prentenboek: Septem leert klokkijken, zie verdieping I
• Viercijferige instructieklok, zie verdieping I
• Getalkaarten 1 t/m 24 (10 sets), zie verdieping I
• Minutenkaarten: 5, 10, 15, 20, .., 60 minuten, zie verdieping I
Beschrijving
Stap 1: Afte len blokjes en leggen recht kruis
De leerlingen zitten in een halve kring en in het midden van deze
halve kring staat een tafel. Laat kort de wijzerplaatklok aan de
leerlingen zien en dek deze vervolgens af met een doekje. Hoeveel
geta len staan er op de klok? (twaalf). Laat de klok weer even zien en
tel samen tot en me twaalf terwijl u de overeenkomstige geta len
aanwijst. Dek de klok weer af en vraag evenzoveel blokjes af te te len.
We hebben nu evenveel blokjes als getallen op de klok. De blokjes
wil ik neerleggen zoals de plaats van de geta len op de klok. Maar .
dan zonder dat we de klok kunnen zien. Als hulp daarbij heb ik twee
touwtjes. Leg de klok op tafel met het getal 12 naar u toe. Leg daar
met de touwtjes een recht kruis op. Het ene touwtje loopt van 12
naar 6, het andere van 9 naar 3. Maak deze touwtjes op de klok vast
met plakband. Verstop nu de klok me touwtjes onder het doekje.
Toon twee nieuwe touwtjes. Vraag daarmee op tafel een nieuw recht
kruis te leggen zoals net is gedaan op de klok.
4b1. 4a. Leren Kloklezen klokkijken, op een fase wijzerplaatklok 1: Begripsvorming
129
Benodigd materiaal Klokleggen
Stap 1: Afte len blokjes en leggen recht kruis
Stap 2: Kruis vu len met blokjes en getalkaarten
Wijs vanuit het gezichtspunt van de leerlingen de plaats bovenaan
het rechte kruis aan. Welk geta ligt bovenaan de klok? 12. Haal
eventueel kort de klok tevoorschijn ter controle of dit klopt. Waar
zullen we het blokje voor 12 dan leggen? Wijs het punt onderaan
het kruis aan. Welk geta ligt dan hier? 6. Laat ook voor dit getal
een blokje neerleggen. Kies een leerling die onder het doekje
mag spieken of dit ook klopt. Waar zu len we nu een blokje voor
neerleggen? Voor de plaats van de geta len aan de uiteinden van het
andere touwtje ligt het meest voor de hand. Bij het rechter uiteinde
komt een blokje voor 3, bij het linker uiteinde een blokje voor 9. Hoe
vu len we nu verder de blokjes op de plaats van de geta len in? Wijs de
ruimte tussen het blokje voor 12 en 3 aan. Hoeveel blokjes moeten er
hier komen? Twee blokjes. En voor welke geta len liggen deze dan?
1 en 2.
Kies elke keer als er een blokje is geplaatst en het bijbehorende getal
is benoemd een leerling uit die onder het doekje mag kijken of het
klopt. Als de twaalf blokjes correct zijn gepositioneerd, mogen de
leerlingen hierop de kaarten met de geta len 1 tot met 12 leggen.
Ter controle wordt het doekje van de instructieklok afgehaald.
129
Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg
Rekenmaterialen Tijd
Leerlijn groep 3&4 Vervolg
Rekenspellenboek groep 3&4 Vervolg Rekenspellenboek groep 3&4 Vervolg, p.129 Rekenmateriaal groep 3&4 Vervolg
1 2 3 4
Werkwijze groep 3&4 Vervolg
Bovenstaand schema illustreert hoe je jouw onderwijs kunt verzorgen
vanuit de leerlijn, de doelen en jouw didactische vaardigheden.
Hierbij hanteer je de volgende stappen:
1
Op het moment dat leerlingen tot en met 60 kunnen rekenen,
kunnen ze in een tijdsbestek van drie à vier weken leren
klokkijken. In het programmaoverzicht zie je dat rekenen
tot en met 60 overeenkomt met oefenlessen ten aanzien
van het oefenonderdeel Opereren op de lege getallenlijn.
Afgelopen periode zijn jullie daarmee gestart en dat ging
voorspoedig. Je besluit de uitdaging aan te gaan en in jouw
2
planning voor de komende weken kopieer je uit het
planningsinstrument de tabellen behorend bij Leren
klokkijken. Hierin staan de doelen en titels van de lessen
en spellen voor Leren klokkijken geordend volgens de fasen
van het hoofdfasenmodel. Je weet dat bij klokkijken op een
wijzerplaatklok de ruimtelijke oriëntatie een belangrijke rol
speelt. Om de startsituatie hiervan te kunnen bepalen, kies
je voor de oefenles Klokleggen.
In de gekopieerde tabellen staat ook in welk rekenspellenboek
je de beschrijvingen van de lessen en spellen vindt.
3
4
Via de index achter in het rekenspellenboek wandel je
naar de beschrijving van deze les.
Hoewel je dit tijdens de cursus al eens hebt gedaan,
lees je het nog een keer helemaal door.
Je legt de materialen klaar: instructieklokken, touwtjes,
kubusblokjes, een set getalkaarten en een set
minutenkaarten. Deze materialen zitten in de ladekast
Rekenmaterialen Tijd. Voor een doekje zorg je zelf.
5
Op grond van jouw reflectie op de gegeven les
bepaal je hoe je morgen verder gaat.
Klokleggen
Geef je de voorkeur aan een
methodische aanpak? Dan vervang je
stap 1 door het gebruik van Rekenkalender groep 3
en groep 4. Hierin zie je per dag de titels van de lessen en spellen
die je aanbiedt. Voor wat betreft de werkwijze vervolg je met stap 2
(opzoeken van titels in de index), stap 3 en stap 4.
Sla de bladzijde om voor de beschrijving van Klokleggen.
46 Groep 3&4 Vervolg
Werkwijze
47
Reken-wiskundeles uit
Klokleggen
LES
Rekendoel
Ontdekken van de plaats van de getallen 1 t/m 24 en de plaats
van de getallen in minuten op een wijzerplaatklok
Materiaal
• Instructieklok met wijzerplaat + doekje
• Voor ieder tweetal: twee touwtjes, 13 à 14 kubusblokjes,
set getalkaarten en set minutenkaarten
• Viercijferige instructieklok
Stap 1: Aftellen blokjes en leggen recht kruis Stap 2: Vullen recht kruis met blokjes en getalkaarten Stap 3: Leggen van de klok uit het hoofd: eerst met
de getalkaarten 1 t/m 12, daarna ook met de getalkaarten 13 t/m 24
Benodigdheden
Beschrijving
Stap 1: Aftellen blokjes en leggen recht kruis
Laat kort de wijzerplaatklok zien en dek deze vervolgens af.
Hoeveel getallen staan er op een wijzerplaatklok? Twaalf. Pak net
zoveel blokjes als getallen op de klok. Leg, als dat is gedaan,
met twee touwtjes een recht kruis over de wijzerplaatklok.
Vraag de leerlingen ook een recht kruis te leggen. Ze doen dit op
hun tafel denkend aan de wijzerplaatklok.
Stap 2: Kruis vullen met blokjes en getalkaarten
Kijk naar jouw gelegde rechte kruis en beeld je in dat dit kruis op
een wijzerplaatklok ligt. Wat mis je dan nog? De getallen, onder
andere. Leg op de plaats van elk denkbeeldig getal een blokje.
Stimuleer te starten met het neerleggen van de blokjes bij de
uiteinden van het kruis. Weten ze niet zeker of hier een getal
ligt, breng dan kort de wijzerplaatklok met het rechte kruis
in beeld. Hoeveel blokjes heb je nu neergelegd? Vier. Hoeveel
blokjes moeten tussen de twee opeenvolgende uiteinden?
Telkens twee. Laat het vullen van het kruis met blokjes
afmaken. Vraag regelmatig als er een blokje is geplaatst
voor welk getal dit blokje geldt. Ter controle mag op de
wijzerplaatklok worden gespiekt. Als de twaalf blokjes correct
zijn gepositioneerd, leggen de leerlingen hierop de kaarten
met de getallen 1 tot met 12. Check dit ook weer door achteraf
de wijzerplaatklok te tonen.
Stap 3: Uit het hoofd met getalkaarten 1 t/m 12
Vervolgens schuiven de leerlingen alles aan de kant, nemen
de getalkaarten eruit en leggen hiermee de klok uit hun
hoofd. Geef hierbij hulp als: Denk aan de klok met daarop het
rechte kruis. Zie je dit voor je? Zoek nu eerst de getallen die bij
de uiteinden van het rechte kruis horen. Welke zijn dat? En waar
moeten deze kaarten liggen? 12 ‘bovenaan’, 6 ‘onderaan’, 3 ‘uiterst
rechts’ en 9 ‘uiterst links’. Deze getallen zijn je steunpunten.
Hierna vul je de klok met de overige kaarten.
En pak even door ... met getalkaarten 13 t/m 24.
In een dag gaan 24 uur. Op een viercijferige positieklok gaan de
uren tot en met 24. In dezelfde tijd gaat op de wijzerplaatklok de
urenwijzer, dat wil zeggen de korte wijzer, twee keer rond. Vraag
de leerlingen de kaarten met de getallen 13 tot en met 24 op
hun klok te plaatsen.
Tot slot: Klokleggen à la minute
Wat betekenen de streepjes op de wijzerplaatklok? Hoeveel
minuten zijn er verstreken als de lange wijzer van de 12 naar
de 1 is gewandeld? En van de 12 naar
de 6? Om op deze vragen een
antwoord te vinden leggen
ze de minutenkaarten op
de juiste plaats, aan de
buitencirkel, bij de hele
urenkaarten op hun klok.
Plaatsen van minutenkaarten
aan de buitencirkel van
de wijzerplaatklok
En dan ... goed kijken, inprenten voor wat komen gaat:
Klokleggen met de minutenkaarten zonder hele urenkaarten!
48 Groep 3&4 Vervolg
Voorbeeldles: Klokleggen
49
Rekenstempels
Kaartenlijn groep 3
Koppels delen
Prentenboek:
De verliefde getallen
Handschoenen
Buitenkoffer:
Hinkel de harten en Alle twaalf
Ketting rijgen
Kaarten, magnetische kaarten
en verkeerslichten
Magnetische poster: Strategiën vermenigvuldigen,
tafelkaart, rekenbal en eiertrays
Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg € 763,-
Beschrijfbare driedimensionale
driehoekige kaarten en stift
Werkbladenmap
groep 3&4
Prentenboek:
De keerspreuk
Rekenzwaard
Rekenstickerdiploma groep 3 en groep 4
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundelessen én educatieve reken-wiskundespellen, ook voor
buiten! De ladekast komt aan de orde tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 3&4 Vervolg. In de handleiding tref je bij elk
materiaal een of meer voorbeeldlessen aan. Bij de spellen vind je de spelregels, didactische aanwijzingen voor het behalen van de
doelen en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms. Er is per les en spel aangegeven waar deze zich in de leerlijn bevinden.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Kastelen op stelten
Kat in de zak
Getalkaarten
Tafelbingo en Tafelmeppen
50 Groep 3&4 Vervolg
Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg
51
Prentenboek:
Septem leert klokkijken
Klok met korte wijzer, korte wijzers,
korte-wijzerkaarten en werkblad
Instructieklokken, kubusblokken,
getalkaarten, touwtjes en minutenkaarten
Getaltegels,
korte en lange wijzer
Korte-wijzerbingo
Tijdrekken
Wijzerplaatklokken
leerlingen
Neem de tijd
Rekenmaterialen Tijd € 789,-
Vloerkleed en
lange-wijzerkaarten
Poppetjes, dobbelstenen
en werkbladen
Tureluren
Schooltijd- en vrijetijdkaarten
en pleintekening
Lange-wijzerbingo
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundelessen, ook voor buiten, én educatieve reken-wiskundespellen.
Rekenmaterialen Tijd komt aan de orde tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 3&4 Vervolg. In de handleiding tref je bij elk
materiaal een of meer voorbeeldlessen aan. Bij de spellen vind je de spelregels, didactische aanwijzingen voor het behalen van de doelen
en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms. Er is per les en spel aangegeven waar deze zich in de leerlijn bevinden.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Zeeën van tijd
Poster: Dagdelen en kloktijden,
poster: Jaarkalender en tijdsmaatkaarten
Race tegen de klok
Trom met stok
Tijdmeppen
52 Groep 3&4 Vervolg
Rekenmaterialen Tijd
53
Met Sprongen Vooruit aanbod groep 5&6
Het aanbod voor groep 5&6 bestaat uit twee vakdidactische
nascholingen, inclusief cursusmateriaal met meer dan 250
reken-wiskundelessen voor leerlingen in groep 5 en 6. De
vier ladekasten met aanvullend fysiek materiaal maken het
programma af. Tijdens de cursus krijg je de didactische principes
onder de knie, zoals inzicht in de leerlijnen, laten maken van
eigen producties, inzetten van de materialen en formuleren
van interventies. Met deze kennis en kunde geef je les op
grond van formatief handelen. Het programmaoverzicht, het
planningsinstrument en de rekenspellenboeken die je krijgt
tijdens de cursussen ondersteunen je hierbij.
“Deze cursus is heerlijk
om te doen. De tijd vliegt
voorbij door de vele werkvormen.
Ik heb er veel aan gehad. Niet alleen om
de materialen van Met Sprongen Vooruit
te leren kennen, maar ook op het gebied
van de rekendidactiek.”
Kim Jalvingh
Onderwijsstichting Arcade (Hardenberg)
Leerkracht groep 5
Met Sprongen vooruit is een doelendekkend programma voor
rekenen en wiskunde in het primair onderwijs. Het programma
is wetenschappelijk onderbouwd. Op basis van voortschrijdende
inzichten in de reken-wiskundedidactiek vindt continue
aanscherping en bijstelling van het programma plaats. In
de cursus groep 5&6 Basis ligt de focus op de leerlijnen en
didactiek van het rekenen met hele getallen tot en met 100.000
en verder. Het aanbod van de cursus groep 5&6 Vervolg richt
zich op de leerlijnen Gebroken getallen, Meten, Meetkunde
en Verbanden voor deze groepen. In een meewerkpracticum
komt de gloednieuwe leerlijn Omrekenen aan de orde. In deze
leerlijn leer je hoe je vanuit kennis van de opbouw van getallen
en het DHTE,thd-model inzichtelijk de overstap kunt maken
naar de maateenheden in het metriek stelsel. Met kennis van
het getallensysteem en de betekenis van de voorvoegsels leg je
eenvoudig relaties tussen maateenheden.
“Inspirerende cursus. Je krijgt
dadelijk zin om met het materiaal aan
de slag te gaan. Het geleerde is gemakkelijk toe
te passen in de klas. En hoewel het een programma
op zich is, kun je het in de praktijk ook naast
elke methode inzetten.”
Groep 5&6 Basis
Cursus
groep 5&6 Basis
Werkwijze
groep 5&6 Basis
Voorbeeldspel
Tafelmeppen
Rekenmaterialen
oefenlessen
groep 5&6
blz 62
Rekenspellen
groep 5
blz 56
blz 58
blz 60
blz 64
Groep 5&6 Vervolg
Cursus
groep 5&6 Vervolg
Werkwijze
groep 5&6 Vervolg
Rekenmaterialen
Tijd
blz 68
blz 70
Voorbeeldles
Viermatenbeker
blz 72
blz 74
Lotte van der Horst
CBS De Paadwizer (Parrega)
Leerkracht groep 6
Rekenspellen
groep 6
blz 66
54 Groep 5&6 Basis
Met Sprongen Vooruit aanbod
55
Begintaak (1): De tafel van 17
Cursus groep 5&6 Basis
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1:
• Rekenbasis groep 5&6 met reken-wiskundelessen
om beredeneerd in te zetten
• Intern conflict opzoeken bij fouten en formuleren
van (overige) interventies
• Eigen producties laten maken
Bijeenkomst 2:
• Lessen verzorgen met de bal voor het oefenen en
ondersteunen in het vlot uitvoeren van bewerkingen
• Vermenigvuldigen en delen met reken-wiskundelessen
om beredeneerd in te zetten
• Opdelen versus verdelen
Bijeenkomst 3:
• Inverse relaties + en –, × en ÷
• Grote vermenigvuldigingen
• Contextopgaven: Hoe doe je dat?
• Schattend rekenen
Bijeenkomst 4:
• Plaatsen van reken-wiskundelessen en -spellen
in de leerlijn
• Doelen en samenhang tussen hoofdrekenen en
schriftelijke standaardprocedures
• Met Sprongen Vooruit als reken-wiskundeprogramma
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde pabo
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Rekenspellenboek
- Cursusmap met ondersteunende
informatie en kopieerbladen
- Extra oefenmateriaal
- Wetenschappelijke artikelen
• Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
Impressie bijeenkomst 2
Bij binnenkomst liggen er twee begintaken klaar, namelijk
De tafel van 17 en Kraters slaan. Met De tafel van 17 ervaar je
op eigen niveau een stukje van fase 2: Ontwikkelen van
oplossingsprocedures. Met Kraters slaan doe je onderzoek naar
de deelbaarheid van getallen. Zo heb je meteen een indruk waar
deze bijeenkomst over gaat en kun je dadelijk de diepte in.
De focus van deze bijeenkomst is vermenigvuldigen en delen met
als doel inzicht in de fasen die hierbij horen: begripsvorming,
ontwikkelen van oplossingsprocedures, vlot uitvoeren van
bewerkingen en toepassen. Tijdens deze bijeenkomst komen
verschillende lessen en spellen aan bod die deze bouwstenen
illustreren, zoals Tafeltafel inrichten voor het verwerven van
begripsvorming, Tafellive en Tafeltegelen voor het inzichtelijk
maken van de verwissel- en verdeeleigenschap, en Tafelbingo,
Tafelvier op een rij en
Tafelmeppen voor het
be- en inoefenen van
de tafelproducten. In het
rekenspellenboek vind je nog
meer lessen; ook voor buiten,
zoals Lijntikkertje dat net als
Kraters slaan en Tafelen-met-nullen
Noteer hoe u van de tafel van 17
hoofdrekenend de producten
van 1× t/m 10× berekent
groep 5&6 Basis − Bijeenkomst 2
Waar vindt u wat?
• Het speelbord en de pionnen zitten
achter het laatste tabblad in de
cursusmap
• De beschrijving staat in het
rekenspellenboek
• De dobbelsteen ligt op tafel
net als lijm/plakband voor
het maken van de pionnen
groep 5&6 Basis − Bijeenkomst 2
Begintaak (2): Kraters slaan
Speel met een gewone dobbelsteen
het gezelschapsspel: Kraters slaan
Bedenk tijdens het spelen van het spel mogelijkheden
voor vereenvoudiging, verdieping en variatie
bij de toepassingsfase hoort. In deze bijeenkomst zit ook
een spellenpracticum. Je speelt de spellen kort om snel door
te kunnen gaan naar de reflectie. Met het formuleren van
interventies bedenk je mogelijkheden voor vereenvoudiging,
verdieping en variatie. Antwoorden op de didactische vragen
vind je in de downloads bij deze bijeenkomst.
Met Kraters slaan doe je onderzoek naar de deelbaarheid van getallen
Kraters slaan
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
groep 5&6 Basis − Krater sl an − sp elbord
Knip langs de geslotenlijnen en vouw over de stippe lijnen. Lijm vervolgens de pionnen in elkaar.
56 Groep 5&6 Basis
Cursus
57
Inhoudelijk doel
Programmaoverzicht
Trio
Maak 24
• Opte len, aftrekken en vermenigvuldigen tot en met 56
Doel van het spel
• De meeste doelgetallen verzamelen
Materiaal
Inhoudelijk doel
• Bewerkingen (+, – , × en ÷)
• Vierkante kaarten (49)
• Ronde kaarten (50) met doelgeta len 1 t/m 50
• Tafelkaart, zie de didactische aanwijzingen
Maak 24
Tafelmeppen
Trio
INDEX
Titel
[Hoofdstuk] Bladzijde
Afgerond staat netjes [3]
191
Afrondrace [3]
189
Alleen met tussenuitkomsten [4]
200
Alles op een hoop [1d]
102
Auditief springen naar getallen [1c]
60
Ballen met getallen [2d]
172
Bedenk zoveel mogelijk sommen tot 1000 [1d]
81
Broekzaksommen [2c]
137
Buitenspel [1d]
93
Burenbingo [1a]
18
De dokter en de half dove patiënt [1d]
86
De halveerrups [1d]
106
De kleine buur [1a]
14
De kleinste uitkomst [4]
206
De plusrups [1d]
107
De sorteermachine [1b1]
25
De tafel van 100 [1b2]
41
Dicht-dichter-dichtst [1b2]
51
Domino [2a]
118
Duizendtal-telspel [1a]
17
Eén-twee-drie [2d]
186
Een voorstelling van 1000 [1b2]
42
Eerlijk of niet? [1d]
88
Elfje gooien (zie Zeventje gooien) [1d]
109
Erop of eronder [1c]
65
Flipflapperen [1d]
70
Gaten schieten [1d]
96
Gedachten lezen [1d]
104
Gelukkig nieuwjaar [4]
203
Gestrikt! [2d]
182
Gok een hok [1b2]
49
Heen en terug [1d]
82
Het record verbreken [1a]
15
Hoe groot is de grote sprong? [1c]
58
Hoeveel dagen tot en met ...? [3]
192
Hoeveel moet je betalen? [3]
194
Hoger, lager [3]
198
Honderdtal-telspel [1a]
16
Hordelopen [2a]
115
Houden of weggeven? (zie Straatje maken) [1b1]
34
In de tafel van ...? [2c]
140
In zo min mogelijk beurten [2b2]
44
Kampen [2d]
184
Maak 24 p.148
Tafelmeppenp.150
Titel
[Hoofdstuk] Bladzijde
Kat in de zak [2b]
131
Keer en kraak [4]
210
KINGen (zie TIENen) [1a]
23
Knieknotsen [2d]
155
Koppelen [2d]
176
Koppels delen [2d]
174
Kraak de code [1b2]
47
Kraters slaan [2d]
162
Kudoku [4]
201
Lettersommen [4]
213
Liefdesparen sparen – samen 1000 [1d]
110
Liefdesparen sparen –
vermenigvuldigen [2d]
180
Lijntikkertje [2d]
178
Maak 24 [2c]
148
Maak mooie, ronde getallen [1d]
76
Magic game [1d]
92
Magisch vierkant [1d]
97
Midden zoeken tussen getallen [1b2]
46
Op 100 ben je af! [1d]
105
Op je nummer zetten [1b2]
39
Op tijd op de rem [1a]
9
PIETen (zie TIENen) [1a]
23
Pietje Precies – plus 19 en min 9 [1d]
100
Pietje Precies – tot en met 235 [1a]
10
Plus en min 10, 100 en 1000 [1d]
72
Potje (tien)duizend [4]
216
Potje tweeduizend (zie Potje (tien)duizend) [4]
218
Raad mijn getal [1b2]
38
Ren je rot [1b1]
29
Samen 1000 [1d]
79
Schat de schat [3]
196
Schriftelijk springen naar getallen [1c]
59
Sommenbal [1d]
70
Sommenrace [1d]
70
Sommen met de vrienden van 1000 [1d]
75
Sommen met kennis
van de splitsbloemen [1d]
91
Sommen met kennis
van de tweelingen [1d]
89
Sommen met kennis van de vrienden
van 10, 100 en 1000 [1d]
77
Springen vanaf 0 [1c]
54
Triop.152
221
Doel van het spel
• De meeste post-its verzamelen
Materiaal
• Draaischijf
• Zandloper (1 minuut)
• Post-its
• Voor iedere speler een kladblaadje
• Kopieerblad: Tafelkaart, zie de didactische aanwijzingen
Spelregels
• Dit spel speel je met minimaal twee personen. Het maximum
is onbeperkt. Het kan dus met de hele groep tegelijk worden
gespeeld.
• De oudste speler draait vier keer achter elkaar een getal op de
draaischijf, noteert deze geta len op een post-it en draait de
zandloper om.
De oudste speler draait vier keer
achter elkaar een getal op de draaischijf .
Tafelmeppen
Tafelmeppen
. en noteert deze op een post-it
en draait de zandloper om
• Bij het uitrekenen gebruiken de spelers een kladblaadje.
• Iedere speler probeert nu zo snel mogelijk met de geta len op de
post-it het getal 24 te maken. Dit kun je doen met de bewerkingen
opte len, aftrekken, vermenigvuldigen en/of delen. Een bewerking
mag meerdere keren worden gebruikt. Het is ook toegestaan dat
een bewerking niet wordt gebruikt. Echter, elk getal moet één keer
zijn gebruikt, vaker mag niet. Bij het uitrekenen mogen de spelers
een kladblaadje gebruiken.
• Stel, de geta len 1, 2, 8 en 9 zijn gedraaid. Je kunt nu 24 maken als
volgt: 2×8=16; 16+9=25; 25–1=24.
Bij het uitrekenen mogen de spelers
kladpapier gebruiken
Benodigdheden Maak 24
5, 3 en 5 levert: 5 × 3 + 5 = 20
Inhoudelijk doel
6, 3 en 2 levert: 6 × 3 + 2 = 20
• Memoriseren van de keersommen van de tafels 1 tot en met 10
3, 9 en 7 levert: 3 × 9 – 7 = 20
7, 3 en 1 levert: 7 × 3 – 1 = 20
Doel van het spel
8, 3 en 4 levert : 8 × 3 – 4 = 20
• Als eerste vijf vliegkaarten verzamelen
Maar er zijn nog meer manieren waarop dit kan! Bijvoorbeeld
Materiaal
2, 8 en 4 levert: 2×8+4=20
• Tafelsommen (tafels 1 t/m 10)
• Getalkaarten 1 t/m 100
• De speler die als eerste Trio zegt, wijst de kaarten aan waarmee hij
• Vliegenmeppers (2)
het doelgetal kan maken en rekent daarbij hardop voor hoe hij dit
• Vliegkaarten
maakt. De andere spelers controleren of de berekening klopt. Klopt
• Kopieerblad: Tafelkaart, zie didactische aanwijzingen
de berekening niet dan mogen de andere spelers proberen om het
doelgetal te verkrijgen. Klopt de berekening wel dan mag deze
speler het doelgetal hebben en wordt er een nieuwe ronde kaart
Voorbereiding
Spelregels
getrokken. De vierkante kaarten blijven gedurende het hele spel
Kies met welke kaarten met keersommen
• Dit spel
jullie
speel
gaan
je met
spelen.
twee
Zoek
tot en met vier spelers.
liggen.
daar de kaarten met de producten
•
bij.
Schud
Leg
de
minstens
ronde kaartjes
tien keersommen
met de doelgetallen en leg ze blind op
• Het spel is afgelopen als de stapel met doelgeta len op is of als de
open op tafel. Maak van de kaarten
een
met
stapel.
producten een blinde stapel.
beschikbare tijd is verstreken. Wie de meeste doelgeta len heeft
Leg de vliegkaarten open op een
•
stapel
Leg de
naast
49 vierkante
deze blinde
kaarten
stapel.
in een wi lekeurige volgorde in een
verzameld, is de winnaar.
Eventueel kan een ingevulde tafelkaart
vierkant
geraadpleegd
van 7 bij 7,
worden
met de
bij
geta
het
len zichtbaar.
zoeken naar de producten.
• Een speler draait een kaart met een doelgetal om.
• A le spelers proberen nu als eerste een combinatie te vinden van
Spelregels
drie getallen in het vierkant die samen op een rij het doelgetal
• Dit spel speel je me twee spelers.
vormen. De eerste twee geta len moeten met elkaar worden
• Draai om de beurt een kaart van de
vermenigvuldigd.
stapel open. Zoek
Het
zo
laatste
snel
getal moet bij dit product worden
mogelijk een keersom bij het product
opgeteld
en mep
of afgetrokken.
op dit kaartje.
Een rij geta len betekent dat de
kaarten aan elkaar moeten grenzen in horizontale, verticale en/
of diagonale richting. In volgend voorbeeld is te zien op welke
manieren het doelgetal 20 kan worden gemaakt: Didactische aanwijzingen
• In dit spel speelt snelheid een belangrijke rol. Laa twee spelers
tegen elkaar spelen die ongeveer even sterk zijn in de tafels van
vermenigvuldiging.
• Tafelkaart als controlemiddel
Tijdens de voorbereiding kunnen leerlingen een ingevulde
tafelkaart raadplegen. Lef de tafelkaar tijdens het spel blind op
tafel. Als er tijdens het spel een meningsverschil over de juistheid
van ‘de mep’ ontstaat, kan de tafelkaart worden omgedraaid
• Vinden de leerlingen het spel nog lastig? Maak het eenvoudiger.
Leg de kaarten met de producten open op tafel. Maak van de
kaarten met keersommen een blinde stapel en speel het spel.
• Wie het eerst op een juiste keersom mept, krijgt een vliegkaart.
• Gelijk gemept? Dan krijgt niemand een vliegkaart.
• Nadat er is gemept, blijven de open gedraaide kaarten liggen en
wordt er een nieuwe kaart van de stapel gedraaid.
• Winnaar is de speler die het eerst vijf vliegkaarten verzamelt.
Wie op of het dichtst bij 24 is gekomen,
mag de post-it hebben
Benodigdheden Trio
• Wie als eerste 24 heeft gemaakt roept ‘24’ en licht aan de hand
van zijn kladblaadje toe hoe dit antwoord is verkregen. Klopt de
berekening, dan mag deze speler de post-it hebben. Is het niet
correct dan hebben de anderen nog een kans om als eerste op 24
uit te komen. Dit moet wel binnen de tijd van de zandloper.
• Kan niemand precies 24 maken of is de tijd verstreken? Dan wint
degene die het dichtst bij 24 is gekomen. Zijn er meerderen precies
even dicht genaderd? Dan eindigt deze ronde onbeslist. Leg de
post-it in dat geval apart.
• Draai na elke ronde vier nieuwe geta len op de draaischijf, noteer
deze op een post-it en vervolg het spel.
• Winnaar is degene die de meeste post-its heeft verzameld.
152 Hoofdstuk 2. Vermenigvuldigingen en delen
Draai een kaart en ...
Maak 24 met vier spelers
148 Hoofdstuk 2. Vermenigvuldigingen en delen
150 Hoofdstuk 2. Vermenigvuldigingen en delen
Benodigdheden Tafelmeppen
. mep zo snel mogelijk op de keersom die bij het product hoort
De speler die als eerste Trio zegt,
mag laten zien hoe hij het doelgetal 38 maakt
Rekenmaterialen oefenlessen groep 5&6
Rekenspellen groep 5 Rekenspellen groep 6
Leerlijn groep 5&6 Basis
Rekenspellenboek groep 5&6 Basis Rekenspellenboek groep 5&6 Basis, p.150 Rekenmateriaal groep 5&6 Basis
1 2 3 4
Werkwijze groep 5&6 Basis
Bovenstaand schema illustreert hoe je jouw onderwijs kunt verzorgen
vanuit de leerlijn, de doelen en jouw didactische vaardigheden.
Hierbij hanteer je de volgende stappen:
1a
De leerlingen kennen de tafels van vermenigvuldiging, maar
afgelopen blok merkte je dat dit onderhouden moet worden.
Ook vind je dat antwoorden op tafelsommen als 6×9 en 7×8
sneller gegeven mogen worden. In het programmaoverzicht
dat je tijdens de cursus hebt samengesteld zie je dat je
parallel aan het bouwen van de Rekenbasis leerlingen spellen
als Maak 24, Tafelmeppen en Trio kunt aanbieden. Met deze
1b
2
spellen oefenen ze de tafels én snelheid speelt een rol.
Met het planningsinstrument stippel je de lessen en
spellen voor het volgende blok van drie à vier weken uit.
De vrijdagen reserveer je voor herhaling van oefenstof. Op
deze plaats zet je dus alvast de hiervoor genoemde spellen.
Het is morgen vrijdag. Jouw planning verwijst voor
de spelregels van Maak 24, Tafelmeppen en Trio naar
Rekenspellenboek groep 5&6 Basis. Via de index achter
in dit rekenspellenboek blader je hiernaar toe.
3
4
5
Je neemt de spelregels en de didactische aanwijzingen hierbij
nog eens door.
Maak 24 en Trio haal je uit de ladekasten Rekenspellen groep 5
en groep 6. De kaarten voor Tafelmeppen vind je in de ladekast
Rekenmaterialen oefenlessen groep 5&6 en de overige
benodigdheden vind je in de ladekast Rekenmaterialen Tijd.
Op grond van jouw reflectie op de gespeelde spellen bepaal je
wie welke spellen volgende week herhaalt.
Geef je de voorkeur aan
een methodische aanpak? Tafelmeppen
Dan vervang je stap 1 door
het gebruik van Rekenkalender
groep 5 en groep 6. Hierin zie je per dag
de titels van de lessen en spellen die je aanbiedt. Voor wat
betreft de werkwijze vervolg je met stap 2 (opzoeken van titels
in de index), stap 3 en 4.
Sla de bladzijde om voor de beschrijving van Tafelmeppen.
58 Groep 5&6 Basis
Werkwijze
59
Gezelschapsspel uit
Tafelmeppen
SPEL
Rekendoel
Memoriseren van de tafels van vermenigvuldiging 1 t/m 10,
fase 3: vlot uitvoeren van bewerkingen
Doel van het spel
Als eerste vijf vliegkaarten verzamelen
Materiaal
• Tafelsomkaarten *
• Getalkaarten 1 t/m 100 *
• Vliegenmeppers (2) **
• Vliegkaarten (9) **
• Kopieerblad: Tafelkaart *, zie ook de didactische aanwijzingen
en de download
Voorbereiding
Kies met welke kaarten met tafelsommen jullie gaan spelen.
Zoek daar, uit de stapel met getalkaarten, de producten bij.
Leg minstens tien kaarten met tafelsommen open op tafel.
Maak van de kaarten met producten een blinde stapel. Leg
de vliegkaarten open op een stapel naast deze blinde stapel.
Eventueel kan een ingevulde tafelkaart geraadpleegd worden
bij het zoeken naar de kaarten met producten.
Spelregels
• Dit spel speel je met twee spelers.
• Draai om de beurt een kaart van de blinde stapel open. Zoek
zo snel mogelijk een tafelsom bij het product en mep op deze
tafelsomkaart.
• Wie het eerst op een juiste tafelsomkaart mept,
krijgt een vliegkaart.
• Gelijk gemept? Dan krijgt niemand een vliegkaart.
• Nadat er is gemept, blijven de opengedraaide kaarten liggen
en wordt er een nieuwe productkaart van de blinde stapel
gedraaid.
• Winnaar is de speler die het eerst vijf vliegkaarten verzamelt.
op tafel. Als er tijdens het spel een meningsverschil over de
juistheid van ‘de mep’ ontstaat, kan de tafelkaart worden
omgedraaid.
• Vinden de leerlingen het spel nog lastig? Maak het
eenvoudiger. Leg de kaarten met de producten open op tafel.
Maak van de kaarten met tafelsommen een blinde stapel en
speel het spel.
Benodigdheden
Draai een productkaart open en ...
... mep zo snel mogelijk op de tafelsom die bij het product hoort
Didactische aanwijzingen
• In dit spel speelt snelheid een belangrijke rol. Laat twee
spelers tegen elkaar spelen die ongeveer even sterk zijn in de
tafels van vermenigvuldiging.
• Tijdens de voorbereiding kunnen leerlingen een ingevulde
tafelkaart raadplegen. Leg de tafelkaart tijdens het spel blind
Vereenvoudiging: Leg de kaarten met producten open op tafel
* Deze materialen maken deel uit van de ladekast:
Rekenmaterialen oefenlessen groep 5&6
** Deze materialen maken deel uit van de ladekast:
Rekenmaterialen Tijd
60 Groep 5&6 Basis
Voorbeeldspel: Tafelmeppen
61
groep 5&6 – Springen naar getallen
Plaatswaardebekers
Cowboyhoed,
wisbordjes en stiften
Getalkaarten
en zandlopers
Magnetische poster:
Springen naar getallen
Cijferkaarten, magneten
en werkbladen Kudoku
Keerkaarten
Tafelsomkaarten en getalkaarten
Magnetisch structuurgeld
Rekenmaterialen oefenlessen groep 5&6 € 763,-
Kralenketting
en tienvanger
Magnetische poster: Strategieën
vermenigvuldigen, tafelkaart en eiertrays
Tweelingen
Vrienden van 1000
en magnetische vriendenparen
Handschoenen
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundelessen in groep 5&6. Deze materialen komen aan de orde
tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 5&6 Basis. In de handleiding tref je bij elk materiaal een of meer voorbeelden aan van
reken-wiskundelessen met hun plaats in de leerlijn.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Beschrijfbare driedimensionale
driehoekige kaarten en stift
Splitsbloemen
Dagenkaart en stift
Rekenknots
Rekenbal
en flipflappers
62 Groep 5&6 Basis Rekenmaterialen oefenlessen groep 5&6
63
Burenbingo Straatje maken Gok een hok Erop of eronder
Dicht-dichter-dichtst
Vijfduizendje gooien
Domino
Zeventje goooien
Vier op een rij
Liefdesparen sparen –
samen 1000
Rekenspellen groep 5 € 571,-
Maak 24
Tafelbingo
Trio
Koppelen
In deze ladekast vind je educatieve reken-wiskundespellen voor groep 5, ook voor buiten! De ladekast komt ook aan de orde tijdens
de cursus Met Sprongen Vooruit groep 5&6 Basis. In de handleiding tref je bij elk spel de spelregels, de didactische aanwijzingen voor
het behalen van de doelen en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms aan. Er is per spel aangegeven waar het in de
leerlijn past.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Lijntikkertje
Gestrikt!
Potje duizend
Liefdesparen sparen –
vermenigvuldigen
64 Groep 5&6 Basis Rekenspellen groep 5
65
Vijfduizendje gooien
Straatje maken Gok een hok Dicht-dichter-dichtst
Vier op een rij
Maak 24
Tafelbingo
Trio
Koppelen
Rekenspellen groep 6 € 624,-
Lijntikkertje
Liefdesparen sparen –
vermenigvuldigen
Gestrikt!
Kampen
In deze ladekast vind je educatieve reken-wiskundespellen voor groep 6, ook voor buiten! De ladekast komt ook aan de orde tijdens
de cursus Met Sprongen Vooruit groep 5&6 Basis. In de handleiding tref je bij elk spel de spelregels, de didactische aanwijzingen voor
het behalen van de doelen en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms aan. Er is per spel aangegeven waar het in de
leerlijn past.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Vlaaien snaaien
Potje tienduizend
Eén-twee-drie
Zee aan schatten
66 Groep 5&6 Basis Rekenspellen groep 6
67
grootheid
lengte
inhoud
m
gewicht
Cursus groep 5&6 Vervolg
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1:
• Relatie getallenstelsel en metriek stelsel
• Leerlijn Omrekenen met springen naar getallen,
geld en DHTE,thd-model
• Leerlijn Lengte en interactieve, productieve oefenlessen
• Gebruik van meetinstrumenten zoals de viermatenliniaal
Bijeenkomst 2:
• Leerlijn Tijd, inclusief Leren klokkijken en practicum
• Omtrek en Oppervlakte in de leerlijn
• Leerlijn Inhoud, Gewicht, Geld, Temperatuur en
Samengestelde grootheden
• Met Sprongen Voor Buiten
Bijeenkomst 3:
• Oriënteren in de ruimte
• Construeren, inclusief practicum
• Opereren met vormen en figuren, inclusief practicum
• Verstrengelen van leerstof
Bijeenkomst 4:
• Breuken en kommagetallen, fase 1: begripsvorming
• Practicum Gebroken getallen
• Verbanden in tabellen, diagrammen en patronen
• Productieve reken-wiskundelessen in de leerlijn
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde cursus groep 5&6 Basis
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Rekenspellenboek
- Cursusmap met ondersteunende
informatie en kopieerbladen
- Extra oefenmateriaal
- Wetenschappelijke artikelen
• Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
Impressie bijeenkomst 1
De cursisten geven aan welke maateenheden in welke groep
moeten worden beheerst. Bij de bespreking komt naar voren
dat hierbij aandacht moet zijn voor referentiematen. Je kunt
je bij een hecto- of decimeter anders niets voorstellen. Ook is
gewenst dat jouw leerlingen deze maten in relatie tot elkaar
begrijpen. Maar hoe leg je dit uit? Tijd voor iets nieuws, zegt
de opleider, de leerlijn Omrekenen als gedegen didactisch plan
voor het doorzien van het metrieke stelsel. Vervolgens neemt
de opleider je mee hoe je vanuit het springen naar getallen
en rekenen met geld de overstap kunt maken naar het HTEen
DHTE,thd-model. Waarbij laatstgenoemde een uitbreiding
op eerstgenoemde is. Oefenlessen met titels als Hoe kom ik
daar?, Driedubbele omzetter en Ruilhandel horen daarbij en
oefenen in het omrekenen tussen D, H, T, E, t, h en d. Dan
zegt ze: Kijk eens wat ik doe en noteert onder de letters D, H,
T, t, h, d de voorvoegsels kilo-, hecto-, deca-, deci-, centi- en
milli-. Over de hele wereld is afgesproken dat kilo- = Duizend,
hecto- = Honderd, ..., milli- = duizendste. Plak daar nu eens
de lengtematen aan vast. Je krijgt dan kilometer, hectometer,
..., millimeter. Vanuit de leerlijn Omrekenen en het weetje
van de betekenis van de voorvoegsels wordt duidelijk dat
voor de onderlinge verhouding van lengtematen hetzelfde
geldt als voor de onderlinge verhouding van de letters in
genoemd model! Dat dit ook opgaat voor de maateenheden
voor inhoud en gewicht is slechts een kleine stap. Je gaat naar
huis met de opdracht de oefenlessen in de leerlijn Omrekenen
en Lengte uit te proberen. Hierover houd je een logboek bij.
Dit lever je een week voor de tweede bijeenkomst in en wordt
tijdens de volgende bijeenkomst besproken.
Geef aan welke
maateenheden in
welke groep
moeten worden
beheerst
groep 5&6 Vervolg − Begintaak bijeenkomst 1: Matenschema
Wat had ik kunnen doen en waarom?
68 Groep 5&6 Vervolg
Cursus
69
Schooljaar:
Groep:
Voorbereiding
Wat ga ik doen en waarom?
Uitvoering
Datum uitvoering:
Wat doe ik en waarom?
Evaluatie
Wat had ik kunnen doen en waarom?
Voorbereiding
Wat ga ik doen en waarom?
Uitvoering
Datum uitvoering:
Wat doe ik en waarom?
Evaluatie
Legenda *
E3
E4
* beheersen
grootheid
lengte
oppervlakte
volume
(inhoud)
maateenheid
maateenheid
E5
E6
E7
E8
m
Opdracht a:
Vul de maateenheden in de tabellen in.
Opdracht b:
Bestudeer de legenda en geef vanuit uw eigen
onderwijspraktijk aan welke maateenheden
in welke groep beheerst moeten worden.
Koppel het getallensysteem via de betekenis van de voorvoegsels
aan de lengtematen in het metrieke stelsel
Oefenonderdeel *, naam activiteit
en beoogde doelen
(* Gebroken getallen, Omrekenen, Lengte / Omtrek /
Oppervlakte, Inhoud, Gewicht, Tijd, Geld, Temperatuur,
Snelheid, Oriënteren in de ruimte, Construeren, Opereren
met vormen en figuren, Diagrammen, Patronen)
Schema logboek
Productieve reken-wiskundelessen
op basis van formatief handelen
Leerstof en middelen
(bijv. maateenheid, interventies, modellen, materialen,
spelregels)
Voorbereiding: Wat ga ik doen en waarom?
Uitvoering: Wat doe ik en waarom?
Evaluatie: Wat had ik kunnen doen en waarom?
Vormkenmerken
(setting, techniek, specifieke rol leerkracht)
Logboek productieve reken-wiskundelessen
op basis van formatief handelen
Schema logboek Met Sprongen Vooruit groep 5&6 Vervolg Julie Menne Instituut B.V.
Programmaoverzicht
Viermatenbeker
INDEX
Titel
[Hoofdstuk] Bladzijde
Aan tafel [1a]
10
Alle hens aan dek [3f1]
175
Breuken draaien [1a]
14
Breukenhapperen (1) [1a]
28
Breukenhapperen (2) [1a]
44
Breukenmannetje [1a]
49
Breukenpuzzelrace [1a]
31
Breukenrace (1) [1a]
37
Breukenrace (2) [1a]
46
Breukentafel inrichten [1a]
18
Breukentafelrace [1a]
20
Codenaam [3f2b]
206
De boot heet ... [4c]
285
Decimonster [3a]
104
De helft en de helften van de helft [3f2a]
182
De klok gelijkzetten [3f1]
168
De klok slaat [3f2a]
180
De punthoed [4b]
279
De sorteermachine op tijd [3f3]
218
De tijd tikt door [3f2a]
191
De weg van school naar huis [4a]
255
Driedubbele omzetter [2a]
77
Een lange sliert [1a]
21
Eerlijk zullen we alles delen [1a]
7
Figuren prikken [4b]
275
Hand van de juf [3a]
120
Hectometerhek [3a]
110
Hekkensluiter [3a]
114
Hoe kom ik daar? [2a]
75
Hoe laat is het? [1a]
16
Hoe snel, zwaar en lang? [3g]
243
In balans [1b]
69
In perspectief op het raam [4a]
251
Kadoku [5]
305
Kansen creëren [5]
307
Kassakoopje (1) [3d]
152
Kassakoopje (2) [3d]
154
Klok een hok [3f4]
233
Klokkenluiden [3f1]
171
Klokleggen [3f1]
165
Kloklezen [3f3]
217
Kloklopen [3f2a]
181
Kommagetal in het nieuws [1b]
63
Viermatenbeker p.136
314
Titel
[Hoofdstuk] Bladzijde
Korte-wijzerbingo [3f2a]
197
Lange-wijzerbingo [3f2a]
199
Lengtevreter [2c]
100
Lol in bre(u)ken [1a]
34
Maak een kilogram [3c]
144
Meten met Grieken en Romeinen [2c]
92
Mijn kommagetal [1b]
60
Mijn maten [3a]
107
Minste hekken om het land [3a]
117
Neem de tijd [3f2a]
201
Over de muur (1) [3f2a]
184
Over de muur (2) [3f2a]
187
Over de muur (3) [3f2a]
192
Over de muur (4) [3f2a]
194
Pijlensnellen [4a]
258
Pizza voor iedereen [1a]
12
Plaats de tijdsmaat [3f4]
230
Portemonnee vouwen [4b]
265
Raad je rechthoek [3a]
126
Raad mijn figuur [4b]
277
Race tegen de klok [3f4]
239
Relaties herontdekt [2c]
96
Ribben knippen [4b]
269
Ruilhandel (1) [2b]
80
Ruilhandel (2) [2b]
85
Samen 1 [1a]
26
Schatmeester [3a]
112
School in beeld [5]
301
Schuilmatenwerk [3b]
134
Septem leert klokkijken [3f1]
161
Sprint-je-tijd XL [3f3]
221
Sprokkel je sprookje [4a]
261
Strijd om tijd [3f4]
235
Tafel van 1 [1b]
71
Tandenknarsen (1)) [4d]
291
Tandenknarsen (2)) [4d]
294
Temperaturen [3e]
157
’t Gaat monster! [3a]
123
Tijdhapperen I [3f2b]
208
Tijdhapperen II [3f3]
220
Tijdhapperen III [3f4]
229
Tijdmemory [3f3]
225
Tijdmeppen I [3f3]
226
Viermatenbeker
Viermatenbeker
Doel
• Geleid heruitvinden van de relaties tussen liters, deciliters,
centiliters en mi liliters
Materiaal
• Kopieerblad: Viermatenbeker (deel a en b)
• Literpak melk
• Scharen
• Gouden boekjes met envelop voor viermatenmeetinstrumenten
• wisbordjes en stiften
• Meetinstrumenten met liter-, deciliter-, centiliter- en/of
mi liliterschaal
• Verpakkingen met inhoud genoteerd in liters, deciliters,
centiliters en/of mi liliters
• Teiltje
• Handdoek
• Schenkkan
• Viermatenliniaal
Voorbereiding
• Kopieer voor idere leerling het kopieerblad.
• Verzamel de literpakken melk.
• Zet voor ieder tafelgroepje de schenkkan met water in he teiltje op
een handdoek.
Benodigdheden voor vier leerlingen
• Verzamel (met de leerlingen) zoveel mogelijk verpakkingen waar
de inhoud op genoteerd staat.
• Vraag bij een apotheek medicijnbekertjes en medicijnspuitjes
met verschi lende inhouden. Deze geven ze vaak gratis na de
uitleg dat het voor het onderwijs is. Schuur eventueel van enkele
instrumenten de ml weg en maak hier cl van. Pas in dat geval ook
de geta len hierop aan. Maak bijvoorbeeld van een medicijnspuitje
van 10 ml een medicijnspuitje van 1 cl.
Beschrijving
Introductie
Vraag leerlingen de meetinstrumenten voor inhoud te bekijken. Op
welk instrument zie je een verdeling in liter? Op welk een verdeling in
deciliter? Op welk een verdeling in centiliter? En op welk een verdeling
in mi liliter?
136 Hoofdstuk 3. Meten
Verander het medicijnspuitje van 10 ml in 1 cl
Leerlingen wijzen aan waar ze een verdeling in liter, deciliter, centiliter
en/of mi liliter zien en benoemen welke geta len daarbij staan
Rekenmaterialen Tijd
Leerlijn groep 5&6 Vervolg
Rekenspellenboek groep 5&6 Vervolg Rekenspellenboek groep 5&6 Vervolg, p.136 Rekenmateriaal groep 5&6 Vervolg
1 2 3 4
Werkwijze groep 5&6 Vervolg
Bovenstaand schema illustreert hoe je jouw onderwijs kunt verzorgen
vanuit de leerlijn, de doelen en jouw didactische vaardigheden.
Hierbij hanteer je de volgende stappen:
1 Bereid een blok van drie à vier lesweken voor met het
planningsinstrument dat je hebt gedownload. Hierin
reserveer je op de woensdagen een les meten of
meetkunde. In een vorig blok hebben de leerlingen met een
viermatenliniaal verschillende metingen verricht. Hierover
zijn ze enthousiast, dus daarop zou je willen aansluiten. In
de cursus heb je een programmaoverzicht samengesteld
2
3
waaruit je opmaakt dat hierna lessen met inhoudsmaten
aan de beurt zijn. Leerlingen construeren hierin zelf een
viermatenbeker. Dat komt goed uit, je plant deze lessen in.
Het is zover: morgen staat de les Viermatenbeker op het
programma. Jouw planning verwijst voor de beschrijving
van deze les naar Rekenspellenboek groep 5&6 Vervolg.
Via de index achter in dit boek blader je ernaar toe.
Ter voorbereiding lees je de les in z’n geheel nog een keer
door. Gelukkig wist je nog dat je hiervoor literpakken,
4
5
meet instrumenten met liter, deci-, centi en/of milli literschaal
en verpakkingen met inhoud moest verzamelen. Dit alles
staat gereed.
Nu rest nog de overige materialen klaar te leggen: wisbordjes
en stiften. Deze zitten in de ladekast Rekenmaterialen
oefenlessen groep 5&6. De kopieerbladen krijg je tijdens de
cursus. Gouden boekjes zijn los te bestellen. En verder zorg je
voor: handdoeken, lijm, scharen, schenkkannen en teiltjes.
Je geeft de les en in de reflectie bepaal je met welke leerlingen
je de les herhaalt, verdiept of dat jullie verder gaan met
een volgende les in jouw planning.
Viermatenbeker
Geef je de voorkeur aan een
methodische aanpak? Dan ruil je stap 1
in voor het gebruik van Rekenkalender groep 5
en groep 6. Hierin zie je per dag de titels van de lessen en spellen
die je aanbiedt. Voor wat betreft de werkwijze vervolg je met stap 2,
(opzoeken van titels in de index), stap 3 en 4.
Sla de bladzijde om voor de beschrijving van Viermatenbeker.
70 Groep 5&6 Vervolg
Werkwijze
71
12 13 14 15 16 17
Viermatenbeker
Rekendoel
Geleid heruitvinden van relaties tussen liters, deciliters,
centiliters en milliliters
Materiaal
• Voor iedere leerling: Gouden boekje met envelop voor
viermateninstrumenten, kopieerblad Viermatenbeker
(deel a en b), melkpak van 1 liter (leeg) en wisbordje met stift
• Meetinstrumenten met liter-, deciliter-, centiliter- en/of
milliliterschaal
• Verpakkingen met inhoud genoteerd in liter, deci-, centien/of
milliliter
• En verder: Handdoek,
lijm, scharen,
schenkkan, teiltje en
viermatenliniaal
Benodigdheden voor vier leerlingen
Beschrijving
Introductie
Vraag leerlingen de meetinstrumenten voor inhoud te bekijken.
Op welk instrument zie je een verdeling in liter? Op welk een
verdeling in deciliter? In centiliter? En in milliliter?
- en nietrand
116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175
Reken-wiskundeles uit
1160 1170 1180 1190 1200 1210 1220 1230 1240 1250 1260 1270 1280 1290 1300 1310 1320 1330 1340 1350 1360 1370 1380 1390 1400 1410 1420 1430 1440 1450 1460 1470 1480 1490 1500 1510 1520 1530 1540 1550 1560 1570 1580 1590 1600 1610 1620 1630 1640 1650 1660 1670 1680 1690 1700 1710 1720 1730 1740 1750
Lijm- en nietrand
15 16 17 18 19 20 d
141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 c
1410 1420 1430 1440 1450 1460 1470 1480 1490 1500 1510 1520 1530 1540 1550 1560 1570 1580 1590 1600 1610 1620 1630 1640 1650 1660 1670 1680 1690 1700 1710 1720 1730 1740 1750 1760 1770 1780 1790 1800 1810 1820 1830 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Lijm- en nietrand
LES
Leerlingen wijzen aan
waar ze een verdeling
in liter, deci-, centi- en/of
milliliter zien en benoemen
deze maat en de getallen
die daarbij staan
17 18 19 20 dm
166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 cm
1660 1670 1680 1690 1700 1710 1720 1730 1740 1750 1760 1770 1780 1790 1800 1810 1820 1830 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 mm
groep 5&6 Vervolg – Viermatenliniaal (1 t/m 2 meter)
Roep de vorige les, Schuilmatenwerk, in herinnering en geef
de opdracht te noteren wat ze over het omrekenen van de ene
inhoudsmaat in de andere hebben geleerd.
Ze noteren wat ze
nog weten van het
omrekenen inhoudsmaten
uit de vorige les
Kern
De leerlingen nemen de kopieerbladen voor zich. Wat zie je?
Maatverdelingen voor inhoud waarop alleen de literschaal is
ingevuld. De deci-, centi- en milliliterschaal zijn nog niet ingevuld.
Dit gaan jullie zelf doen. Breng hiertoe de viermatenliniaal in
herinnering en leg de relatie tussen de viermatenliniaal en de te
maken viermatenbeker.
Nu knippen en plakken ze eerst kopieerblad a en b aan elkaar
volgens de instructies op deze bladen. Daarna onderzoeken ze
met de meetinstrumenten hoe ze eenzelfde hoeveelheid water
Met de viermatenliniaal kun
je lengte in vier verschillende
lengtematen meten en aflezen
Door overgieten achterhalen
leerlingen dat 200 ml of 0,2 l
evenveel is als 2 dl en ...
Voor- en
achteraanzicht
viermatenbeker
Met de viermatenbeker kun je, als
je hem ingevuld hebt, inhoud in vier
verschillende maten meten en aflezen
in de vier verschillende inhoudsmaten kunnen omrekenen. Doe
er eentje samen. Pak een maatbeker waar milliliters en liters
opstaan en vraag een leerling hier 200 milliliter in te gieten.
Hoeveel water zit er in deze maatbeker? Laat iemand naar voren
komen om af te lezen. Zorg dat zowel 200 milliliter als 0,2 liter
afgelezen en genoemd wordt. Vraag deze hoeveelheid over
te schenken in de maatbeker waar deciliter opstaat. Toon op
deze manier aan dat 200 milliliter evenveel is als 2 deciliter en
... noteren dit in de juiste vakken
op de viermatenbeker in wording
0,2 liter. Ieder noteert vervolgens 2 en 200 in de juiste vakken op
zijn aan elkaar geplakte kopieerbladen.
Geef aan dat leerlingen op deze manier mogen overschenken
om erachter te komen wat er op de rest van de lege vakken moet
worden ingevuld. Vakken waarbij ze zonder overgieten weten wat
er moet komen te staan, mogen ze direct invullen.
Afsluiting
Deel de literpakken uit en vraag de viermatenbeker eromheen
te vouwen en op de plakrand vast te lijmen. Doe dit zonder
dat de viermatenbeker aan het pak blijft kleven. Verdeel de
verpakkingen met inhoud en vraag voor te lezen wat de inhoud
van deze verpakkingen is. Stel dat deze fles helemaal vol zou zitten
en ik zou deze inhoud van 750 ml ranja in jouw viermatenbeker
gieten; tot welk streepje komt deze dan? Vraag ook deze inhoud
in de drie andere inhoudsmaten om te rekenen en te noteren
op hun wisbordje. Dit kan door deze af te lezen van hun zojuist
vervaardigde viermatenbeker. Herhaal dit met de andere
verpakkingen. Informeer daarbij geregeld: Wie kan het zonder
de viermatenbeker
te raadplegen? Tot
slot bewaren ze de
viermatenbeker in de
daarvoor bestemde
envelop in hun
Gouden boekje.
De viermatenbeker
krijgt een plaats in het
Gouden boekje
72 Groep 5&6 Vervolg
Voorbeeldles: Viermatenbeker
73
2 m
2 m
Prentenboek:
Septem leert klokkijken
Klok met korte wijzer, korte wijzers,
korte-wijzerkaarten en werkblad
Instructieklokken, kubusblokken,
getalkaarten, touwtjes en minutenkaarten
Getaltegels,
korte en lange wijzer
Korte-wijzerbingo
Tijdrekken
Wijzerplaatklokken
leerlingen
Neem de tijd
Rekenmaterialen Tijd € 789,-
Vloerkleed en
lange-wijzerkaarten
Poppetjes, dobbelstenen
en werkbladen
Tureluren
Schooltijd- en vrijetijdkaarten
en pleintekening
Lange-wijzerbingo
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundelessen, ook voor buiten, én educatieve reken-wiskundespellen.
Rekenmaterialen Tijd komt aan de orde tijdens de cursus Met Sprongen Vooruit groep 5&6 Vervolg. In de handleiding tref je bij elk
materiaal een of meer voorbeeldlessen aan. Bij de spellen vind je de spelregels, didactische aanwijzingen voor het behalen van de doelen
en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms. Er is per les en spel aangegeven waar deze zich in de leerlijn bevinden.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Zeeën van tijd
Poster: Dagdelen en kloktijden,
poster: Jaarkalender en tijdsmaatkaarten
Race tegen de klok
Trom met stok
Tijdmeppen
74 Groep 5&6 Vervolg
Rekenmaterialen Tijd
75
Met Sprongen Vooruit aanbod groep 7&8
Het aanbod voor groep 7&8 bestaat uit een gerichte vakdidactische
nascholing, inclusief cursusmateriaal met meer
dan 100 reken-wiskundelessen specifiek voor leerlingen in
groep 7 en 8. De twee ladekasten met aanvullend fysiek
materiaal maken het programma af. Tijdens de cursus krijg je de
didactische principes onder de knie, zoals inzicht in de leerlijnen
en inzicht in interventies. Met deze kennis en kunde geef je les
op grond van formatief handelen. Het programmaoverzicht, het
planningsinstrument en het rekenspellenboek die je krijgt
tijdens de cursus ondersteunen
je hierbij.
Met Sprongen Vooruit is een doelendekkend programma voor
rekenen en wiskunde in het primair onderwijs. Het programma
is wetenschappelijk onderbouwd. Op basis van voortschrijdende
inzichten in de reken-wiskundedidactiek vindt continue
aanscherping en bijstelling van het programma plaats. In de
cursus groep 7&8 Basis ligt de focus op de leerlijnen en didactiek
van het rekenen met hele en gebroken getallen. Je doet dit in
afwisselende werkvormen, op basis van wetenschappelijke
inzichten en met gebruik van materialen. In elke bijeenkomst
komen ook de spellen aan de orde die horen bij de afzonderlijke
fasen van de betreffende leerlijn.
Groep 7&8 Basis
Cursus
groep 7&8 Basis
Werkwijze
groep 7&8 Basis
blz 78
blz 80
“Ik heb het als een
ontzettende meerwaarde
ervaren om het rekenonderwijs dat
stukje extra te geven, zodat het tegemoet
komt aan de behoeftes van alle leerlingen.
Zelf kan ik mij nu beter bewegen tussen de
verschillende fasen van het handelingsmodel
en heb ik meer zicht op wát ik observeer
en wat dat betekent voor mijn
handelen en aanbod.”
Annika Feldman
Kindcentrum De Marnix in ’t Veld (Den Helder)
Leerkracht groep 7
“Deze cursus en aan het werk
gaan met Met Sprongen Vooruit
raad ik iedereen aan. Bij ons op school in
de bovenbouw miste ik materialen en spellen om
je aanbod te verrijken en leerlingen handelend
bezig te laten zijn. Al tijdens de cursus is hierin
verandering gekomen. Het is mooi dat we dit nu
bij onze lessen kunnen inzetten. De leerlingen zijn
ook super enthousiast. Ik zie dat het heel wat doet
met hun motivatie. Leuk om te zien
en te merken!”
Tessa Leusink
De Bogerd (Oene)
Leerkracht groep 7&8
Voorbeeldles
De sorteermachine
blz 82
Rekenmaterialen
oefenlessen
groep 7&8
blz 84
Rekenspellen
groep 7&8
blz 86
76 Groep 7&8 Basis
Met Sprongen Vooruit aanbod
77
Cursus groep 7&8 Basis
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1: Breuken
• Inzicht in en overzicht van de leerlijn Breuken
• Modelcontexten en ondersteunende modellen
effectief inzetten
• Productieve reken-wiskundelessen in de leerlijn
Bijeenkomst 2: Kommagetallen
• Inzicht in en overzicht van de leerlijn Kommagetallen
• Verbinding kommagetallen met metriek stelsel
• Kommagetallen in relatie tot breuken
• Productieve reken-wiskundelessen in de leerlijn
Bijeenkomst 3: Procenten en verhoudingen
• Inzicht in en overzicht van de leerlijn Procenten met
reken-wiskundelessen en spellen
• Procenten in relatie tot breuken en kommagetallen
• Kennis van verschillende oplossingsmanieren en inzicht
in modelvoorkeuren
Bijeenkomst 4: Hoofdrekenen, schattend rekenen en
schriftelijke standaardprocedures
• Inzicht in de leerlijn Hoofdrekenen en Schattend rekenen
• Inzicht in de leerlijn Kolomsgewijs en Cijferend rekenen
• Aanpak van contextopgaven
• Met Sprongen Voor Buiten
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde pabo
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Rekenspellenboek
- Cursusmap met ondersteunende
informatie en kopieerbladen
- Extra oefenmateriaal
- Wetenschappelijke artikelen
• Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
Impressie bijeenkomst 3
Met de begintaak ervaar je dat je naast kennis van de leerlijn
Procenten en verhoudingen ook kennis van de leerlijn Breuken
en Kommagetallen nodig hebt. Hoe verweef je in de praktijk
doeltreffend deze leerlijnen met elkaar? vraag je je af. Richt
nogmaals een breukentafel in en koppel daaraan de percentages
en verhoudingen, zegt de opleider. En breid de eerder gegeven les
Komma’s hangen, breuken vangen uit met ‘én procenten plakken’.
In deze cursusbijeenkomst krijg je handvatten hoe je door het
expliciet leggen van relaties tussen breuken en kommagetallen
en kennis van verschillende oplossingsmanieren en modellen
problemen met procenten en verhoudingen kunt voorkomen.
Met een echte procentenstrook en lessen als Moment van
downloaden werk je vanuit een betekenisvolle context aan het
begrip van procenten. Aan de hand van een rekendidactische
strip zie je hoe je van de procentenstrook via de dubbele
getallenlijn naar de verhoudingstabel komt. En eenmaal de
verhoudingstabel gesnapt kunnen leerlingen de stap maken
naar vlot rekenen met procenten
en spellen spelen als Uit de
rekken trekken.
Met procentenstroken
worden percentages als
0, 25, 50, 75 en 100 procent
duidelijk gemaakt
Richt nogmaals een breukentafel in
en koppel daaraan percentages en
verhoudingen
In Komma’s hangen, breuken vangen én procenten plakken
worden percentages afgeleid uit de meest vereenvoudigde breuken
Eenmaal de verhoudingstabel gesnapt dan kun je
Uit de rekken trekken spelen met de Nu of nooit kaarten
78 Groep 7&8 Basis
Cursus
79
ai16383 5619_03b_PLAYCARDS_Boksen_orange_66cards_OUTLINE.pdf 68 1-12-202 11:45:57
ai16383 5619_03b_PLAYCARDS_Boksen_orange_ 6cards_OUTLINE.pdf 68 1-12-202 1:45:57
60 cm
60 cm
60 cm
Pleintekening – De sort ermachine
60 cm
30 cm
groep 7&8 Basis – De sort ermachine
30 cm
Finish
Start
20 en 19
30 en 29
Programmaoverzicht
Warming-up (3),
zie Breukenrace
(2)
De sorteermachine
met breukenkaarten,
set b
INDEX
Titel
[Hoofdstuk] Bladzijde
Aan tafel (1) [1a]
10
Aan tafel (2) [1c]
91
Ballen met getallen [5]
263
Bij de ratten af [3]
179
Boksen [5]
273
Breuk door breuk [1c]
104
Breuk-door-breuk-verhalen (1) [1c]
98
Breuk-door-breuk-verhalen (2) [1c]
100
Breuk-door-breuk-verhalen (3) [1c]
102
Breuken draaien [1a]
14
Breukenhapperen (1) [1a]
28
Breukenhapperen (2) [1a]
44
Breukenmannetje [1a]
49
Breukenpuzzelrace [1a]
31
Breukenrace (1) [1a]
37
Breukenrace (2) [1a]
46
Breukenrace (3) [1b]
69
Breukentafel inrichten [1a]
18
Breukentafelrace [1a]
20
Breuken vieren [1c]
109
Breukenwaaier [1b]
59
Breuk min breuk [1c]
81
Breukrekenen in context [1c]
84
Codenaam [1b]
65
De som van Jasja (eigen producties) [1c]
82
De sorteermachine
[5]
254
Dicht-dichter-dichtst [2b]
152
Een koninklijke breuk [1b]
72
Een lange sliert [1a]
21
Eén-twee-drie [4c]
229
Eerlijk zullen we alles delen [1a]
7
Families zoeken [1b]
64
Gestrikt! [3]
177
Gouden boekje (breuk delen door breuk) [1c]
107
Gouden boekje (breuken + en –) [1c]
88
Gouden boekje (breuk keer breuk) [1c]
97
Gouden boekje (gelijkwaardigheid) [1b]
68
Gouden boekje
(kommagetal delen door 10, 100, 1000) [2b]
148
Gouden boekje
(kommagetal delen door kommagetal) [2c]
166
Gouden boekje
(kommagetal keer kommagetal) [2c]
163
Breukenrace (2) p.46
280
Titel
[Hoofdstuk] Bladzijde
Gouden boekje (kommagetal
vermenigvuldigen met 10, 100, 1000) [2b]
144
Gouden boekje (procenten) [4a]
186
Goud gokken [5]
275
Groepjes maken (1) [4c]
209
Groepjes maken (2) [4c]
213
Groepjes maken (3) [4c]
219
Groepjes maken (4) [4c]
223
Hartenbreker [1b]
76
Hoe laat is het? [1a]
16
Hoeveel strook verschil? [1b]
75
Hotel of Botel? [4d]
249
In balans [2a]
122
Inpolderen [5]
265
In zo min mogelijk beurten [2b]
139
It’s a kind of magic [5]
266
Je rekent je een breuk [1c]
108
Kampen [4c]
238
Keer met kommagetallen
vanuit line-up
[2b]
140
KINGen (zie TIENen) [5]
268
Kommaballen [2b]
130
Kommagetal delen door
10, 100, 1000, ... [2b]
146
Kommagetal delen door kommagetal [2b]
164
Kommagetal in het nieuws [2a]
116
Kommagetal keer 10, 100, 1000, ... [2b]
142
Kommagetal keer kommagetal [2c]
155
Kommagetallenrace [2b]
133
Kommahapperen [3]
175
Komma’s hangen, breuken vangen [3]
174
Komma’s hangen, breuken vangen én
procenten plakken [4b]
200
Kommasnelweg [2b]
150
Komma zij aan zij [2c]
161
Koppelen (1) [4c]
231
Koppelen (2) [4c]
241
Liefdesparen sparen –
gelijknamig maken [1b]
78
Liefdesparen sparen –
percentages nemen [4c]
236
Lijntikkertje [4c]
234
Lol in bre(u)ken [1a]
34
De sorteermachine p.254
ai1638355 5619_03b_PLAYCARDS_Boksen_orange_ 6cards_OUTLINE.pdf 68 1-12-2021 11:45:57 ai16383 555619_03b_PLAYCARDS_Boksen_orange_ 6cards_OUTLINE.pdf 68 1-12-202 11:45:57
De sorteermachine
De sorteermachine
ai16383 5619_03b_PLAYCARDS_Boksen_orange_ 6cards_OUTLINE.pdf 68 1-12-2021 1:45:57 ai16383 5619_03b_PLAYCARDS_Boksen_orange_66cards_OUTLINE.pdf 68 1-12-202 1:45:57
Doel
• Uitvoeren van bewerkingen met getallen en ordenen van de
uitkomsten
Materiaal
• Oranje kaarten van Boksen
• Pleintekening: De sorteermachine
• Plastic bakken: een grote en zes kleine
• Rolmaat
• Stoepkrijt of pleinverf, kleur: geel
• Zandlopers (1, 2 en 5 minuten), zie de variatie
• (Overige) kaarten uit de ladekast groep 7&8, zie het vervolg
• Kopieerbladen: De sorteermachine met vier en acht startplaatsen,
zie probleemoplossen
Benodigd materiaal De sorteermachine met de oranje kaarten van Boksen
Een andere mogelijkheid met de bal is: A le leerlingen staan. De bal
wordt in een vaste volgorde doorgegeven. Wie de bal heeft, zegt de
volgende breuk in de telrij. Kom je uit op een heel getal, dan moet je
gaan zitten. Als er twee leerlingen uit een groepje zijn gaan zitten,
moet het hele groepje gaan zitten. Het groepje waarvan er nog
leerlingen staan, wint. Kies voor herhaald te len met bijvoorbeeld 1 5 .
Er klinkt 1 5 , 2 5 , 3 5 , 4 5 , 5 5 , 1 1 5 , 1 2 5 , 1 3 5 . Zegt een leerling 5 5 (of 1), 2 (of 1 5 5 ),
3 (of 2 5 5 ), enzovoort dan moet deze leerling gaan zitten.
Warming-up (2)
Geef iedere leerling een kaart, bijvoorbeeld een kaart met een
stambreuk en vraag ze hiermee zo snel mogelijk een line-up te
maken. Begrijpen ze dat 1
1a. Breuken fase 1: Begripsvorming
12 kleiner is dan 1 9 ?
Line-up met aantal kaarten van Breukenrace (2)
Warming-up (3)
Teken een lege geta lenlijn en zet halverwege een streepje met 1 2
daaronder. Vraag de leerlingen achtereenvolgens een aantal breuken
van Breukenrace (2) hierop zo goed mogelijk te plaatsen. Kies paren
breuken die samen 1 zijn, bijvoorbeeld 1
20, en 1
30.
Welke is de kleinste? Welke (dus) de grootste? Leg uit dat als 1
kleinste is, de wederhelft (het complement), 30, 29 de grootste is.
10 en 10 9 , 1
30 de
Breuken complementeren
254 Hoofdstuk 5. Hoofdrekenen en schattend rekenen
Breukenparen plaatsen op de lege getallenlijn
Start de oefening. Het is de bedoeling als eerste zes pionnen te
veroveren. Wie dat lukt is de winnaar. Ieder groepje, op een na, krijgt
een stapel kaarten. Op het startsignaal ordenen ze de kaarten zo
snel mogelijk van minder naar meer. Kies een groepje waarvan de
leerlingen controleurs en pionnenchef wi len zijn.
Parcours van De sorteermachine
Voorbereiding
• Teken het parcours op het schoolplein. Houd voor de vierkante
vakken 60 bij 60 cm aan, twee bij twee stoeptegels. De ruimte
tussen de vierkante vakken is 30 cm, één stoeptegel. De afstand
tussen de eerste rij vierkanten en eerste rij cirkels is 60 cm. Idem
dito tussen de eerste rij cirkels en de tweede rij cirkels, de tweede
rij cirkels en de derde rij cirkels, de vierde rij cirkels en de laatste
cirkel op de vijfde rij. Ook de afstand tussen de laatste cirkel op de
vijfde rij en de tweede rij van zes vierkanten is 60 cm. De cirkels
hebben een diameter van ongeveer 60 cm. Het gehele parcours is
ongeveer 5 meter breed en 8 meter lang.
• Zet de grote plastic bak aan het begin en de kleine plastic bakjes
aan het eind van het parcours.
• Kies de kaarten waarvan de leerlingen de uitkomsten gaan
ordenen. Haal de dubbele kaarten eruit. Leg de kaarten blind in de
grote plastic bak.
Beschrijving
• In deze beschrijving is gekozen om de leerlingen met de oranje
kaarten van Boksen door de sorteermachine te laten gaan. Op
zestig van deze kaarten staan vermenigvuldigingen met hele
geta len.
Zes leerlingen met een kaart in hun hand staan klaar voor de start
De controleurs lopen rond tijdens de race. Als een groepje klaar denkt
te zijn met ordenen, steken ze hun hand op. Een controleur komt
langs en zegt of het goed is geordend.
Startsituatie Breukenrace (2)
Klaar? Hand opsteken en controleur komt langs
47
Rekenspellen groep 7&8
Rekenmaterialen oefenlessen groep 7&8
Leerlijn groep 7&8 Basis
Rekenspellenboek groep 7&8 Basis
Rekenspellenboek groep 7&8 Basis, p.254
Rekenmateriaal groep 7&8 Basis
1 2 3 4
Werkwijze groep 7&8 Basis
Bovenstaand schema illustreert hoe je jouw onderwijs kunt verzorgen
vanuit de leerlijn, de doelen en jouw didactische vaardigheden.
Hierbij hanteer je de volgende stappen:
1
In de cursus heb je geleerd dat als je met breukenkaarten
door de sorteermachine wilt gaan, je eerst Warming-up (3)
zoals vermeld bij Breukenrace (2) kunt doen. In jouw
programmaoverzicht heb je als geheugensteuntje deze titels
in de kolom Breuken onder elkaar geplakt. Van een aantal
leerlingen weet je dat ze nog baat hebben bij het oefenen in
het ordenen van breuken. In jouw planningsinstrument maak
2
je in hoofdstuk 1a onder Breukenrace (2) een nieuwe rij.
Hierin kopieer je de informatie behorend bij Breukenrace (2),
je voegt eraan toe: 'Warming-up (3)’ en in dezelfde cel
zet je ook ‘De sorteermachine met breukenkaarten, set b’.
Vervolgens neem je deze nieuwe rij op in jouw planning voor
de komen drie à vier weken.
De les De sorteermachine met breukenkaarten is aan de beurt.
Via de index achter in Rekenspellenboek groep 7&8 Basis
zoek je zowel de Warming-up (3) bij Breukenrace (2) als
De sorteermachine op.
3
4
5
Je bladert ernaar toe en leest de lessen nog eens door.
Je legt de materialen klaar: wisbordjes, stiften en
breukenkaarten, set b. Deze materialen zitten in de ladekast
Rekenmaterialen oefenlessen groep 7&8. De pleintekening is
een download bij de cursus. Zelf zorg je voor: plastic bakken,
een rolmaat en stoepkrijt.
Je geeft de les en op grond van jouw reflectie bepaal je of je
deze les herhaalt of dat je doorgaat met een volgende les in
jouw planning.
Geef je de voorkeur aan
een methodische aanpak? De sorteermachine
Dan ruil je stap 1 in voor
het gebruik van Rekenkalender
groep 7 en groep 8. Hierin zie je per dag
de titels van de lessen en spellen die je aanbiedt. Voor wat
betreft de werkwijze vervolg je met stap 2 (opzoeken van titels
in de index), stap 3 en 4.
Sla de bladzijde om voor de beschrijving van De sorteermachine.
80 Groep 7&8 Basis
Werkwijze
81
Reken-wiskundeles uit
De sorteermachine
Rekendoel
Ordenen van stambreuken en het complement van deze
stambreuken
Materiaal
• Voor iedere leerling een wisbordje en stift
• Breukenkaarten, set b: stambreuken en hun complement
• Pleintekening: De sorteermachine
• Plastic bakken: een grote en zes kleine
• Rolmaat en stoepkrijt
60 cm
60 cm
Pleintekening – De sorteermachine
60 cm
60 cm
30 cm
Finish
30 cm
Start
groep 7&8 Basis − De sorteermachine met ze startplaatsen
LES
Benodigd materiaal buiten
Beschrijving
Teken het parcours op het schoolplein, plaats de bakken zoals
op de volgende foto en leg de kaarten blind in de grote bak.
Voordat de leerlingen naar buiten gaan, tekenen ze een lege
getallenlijn op hun wisbordje. Halverwege deze lijn zetten ze
een streepje met daaronder 1 2 . Noem de volgende breuken die
ze zo goed mogelijk ten opzichte van elkaar op deze getallenlijn
een plaats moeten geven: 10 1 en 10,
9
1
20 en 19
20,
1
30 en 29
30.
Parcours van De sorteermachine
Schrijf zelf ook mee op het bord. Verleng eventueel de lijn links en
rechts een beetje. Vraag tussendoor: Hoeveel zijn 10 1 en 10 9 samen? 1.
Hoeveel zijn 20 1 en 20 19 samen? Ook 1. Waar moet 20 1 staan ten opzichte
van 10 1 ? Links daarvan, want dit is minder. En waar moet 20 19 dan
staan? Rechts van 10 9 want 19
20 + 20 1 is samen ook 1. Dus 19
20 is meer
dan 10. 9 Welke zal ik nu vragen, denk je? Juist, 30. 1 Geef ’m maar een
plaatsje. En welke heb ik nu in gedachte om te vragen, denk je?
Klopt, 29
30. Waarom? Dit
is samen met 30 1 ook
weer 1. Ondersteun
dit, indien nodig,
door op ruitjespapier
even lange stroken in
10-, 20- en 30-en te
tekenen.
Breukenparen plaatsen op de lege getallenlijn
Wat valt hier te ontdekken?
Naarmate de getallen in de noemer van stambreuken en hun
complement groter worden, moet je steeds meer de uiteinden
van de lege getallenlijn opzoeken om deze breuken correct te
kunnen plaatsen. Deze ervaring helpt om bijvoorbeeld bij 12
13 en
22
23 te kunnen bepalen welke van de twee groter is. Je denkt aan
hun complement, de stambreuk, en dan zie je voor je waar op
de lege getallenlijn 12
13 en 22
23 staan. Dit werkt zo: 23 1 staat meer
naar links dan 13, 1 dus 22
23, het complement van 23, 1 staat meer
naar rechts dan 12
13, dus 22
23 is groter dan 12
13. Je denkt aan de plaats
van de bijbehorende stambreuken, je spiegelt ze ten opzichte
van 2 1 en je vindt de plaats van het complement.
En nu ... naar buiten om het geleerde verder in te slijpen
Zes leerlingen op een rij nemen een kaart uit de grote bak en
gaan hiermee op de eerste rij met vierkanten staan. Dit is de
start. Allereerst lopen ze via de verbindingspijl naar de eerste
rij met cirkels. Hier komen ze een maatje tegen. Met dit maatje
vergelijken ze wie de kleinste dan wel de grootste breuk heeft.
Wie de kleinste breuk heeft, volgt de linker pijl. Wie de grootste
breuk heeft, volgt de rechter pijl.
Wie de kleinste breuk heeft, vervolgt zijn route over de linker pijl. Wie de
grootste breuk heeft, vervolgt zijn route over de rechter pijl.
Aangekomen in de tweede rij met cirkels komen ze weer een
maatje tegen. Ook nu vergelijken ze elkaars breuken op grootte
en vervolgen hun weg volgens de pijlen. Dit gaat zo door totdat
ze alle zes uitkomen in de tweede rij met vierkanten. Dit is de
finish. Met hun neus richting het begin van het parcours noemen
ze voor de kijker van links naar rechts hun breuk op. Is dit van
klein naar groot? Dan zijn ze correct uit de sorteermachine
gekomen. In dat geval legt ieder de kaart in de kleine bak bij zijn
vierkant, loopt naar het begin van het parcours, pakt een nieuwe
kaart en gaat nog een keer door de sorteermachine.
1
8
1
3
2
3
4
529
28
29 100
99
100
De leerlingen zijn correct uit de sorteermachine gekomen en
leggen hun kaart in de kleine bak
Staan de leerlingen niet op volgorde? Dan
gaan ze met hun kaart opnieuw door de
sorteermachine. Laat hierbij het plaatsen
van de stambreuken en hun complement
op de getallenlijn nog even zien.
Tot slot
Is het zestal vier keer goed uit de
sorteermachine ‘gerold’? Dan ordenen
ze de kaarten in hun kleine bak ook nog
even, van klein naar groot, van links naar
rechts en van boven naar onder.
Na afloop ordenen
leerlingen de kaarten
in de kleine bak
ook nog even
82 Groep 7&8 Basis
Voorbeeldles: De sorteermachine
83
Vermenigvuldigingen met
kommagetallen
Breukenkaarten a, b en c
Breuken en gevulde modellen
en kopieerblad
Breuken en lege modellen
Mozaïek:
plak- en magnetisch
Magnetisch strokenbord
en poppetjes
Melkpak met
maatverdeling
Piratenhoed en kaarten met
kommagetallen en breuken
Breukenstokken
Rekenmaterialen oefenlessen groep 7&8 € 862,-
Beschrijfbare driedimensionale
driehoekige kaarten, stift en zandlopers
Procentenstroken
Rekenzwaard
Breukenpuzzels, transparante
breukencirkels en pionnen
In deze ladekast vind je ondersteunende materialen voor reken-wiskundelessen in groep 7&8. De ladekast komt ook aan de orde in
de cursus Met Sprongen Vooruit groep 7&8 Basis. In de handleiding tref je bij elk materiaal een of meer voorbeelden aan van rekenwiskundelessen
met hun plaats in de leerlijn.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Verdeelschijf en vlaggen
Breukenwijzers
en kopieerblad
Wisbordjes met stiften
en vouwblaadjes
Flipflappers
Rekenbal
84 Groep 7&8 Basis Rekenmaterialen oefenlessen groep 7&8
85
Om de scheet Vlaaien snaaien Boksen
Dicht-dichter-dichtst
Negens scoren
Zee aan schatten
Hartenbreker
Bij de ratten af
Rekenspellen groep 7&8 € 883,-
In deze twee ladekasten vind je educatieve reken-wiskundespellen voor groep 7&8. De ladekasten komen ook aan de orde in de
cursus Met Sprongen Vooruit groep 7&8 Basis. In de handleiding tref je bij elk spel de spelregels, de didactische aanwijzingen voor
het behalen van de doelen en de inlogcode voor het bekijken van de instructiefilms aan. Er is per spel aangegeven waar het in
de leerlijn past.
Prijs inclusief BTW en verzending
Kijk op www.metsprongenvooruit.nl voor actuele prijzen en aanbiedingen
Uit de rekken trekken
Eén-twee-drie
Kommasnelweg
Tetteretet
Kampen Goud gokken
Breuken vieren
Koppelen (1) en (2)
86 Groep 7&8 Basis Rekenspellen groep 7&8
87
Cursus Onderwijsassistent
De cursus Onderwijsassistent groep 1 tot en met 8 is speciaal
bedoeld voor onderwijsassistenten. Deze cursus is ontwikkeld
op verzoek van echte Met Sprongen Vooruit scholen, stichtingen
en besturen. Een groot aantal van hun leerkrachten heeft een of
meer Met Sprongen Vooruit cursussen gevolgd. Hierdoor is de
wens ontstaan dat ook hun onderwijsassistenten doeltreffend
reken-wiskundeonderwijs kunnen verzorgen. Het meer praktische
karakter van deze cursus sluit goed aan op het mbo-niveau.
Het doel van deze cursus is dat je leerkrachten effectiever
ondersteunt in het rekenonderwijs. Je kunt na de cursus
educatieve gezelschapsspellen inzetten bij een leerdoel en de
vorderingen van leerlingen terugkoppelen aan de leerkracht.
“Met name de uitleg over
de opbouw van de spellen en de
didactiek achter de spellen is leerzaam voor
mij. Nu kan ik een meerwaarde aan de spellen
bieden en kinderen echt iets leren op het vlak
waarin ik ze moet "bijspijkeren". De uitleg van
de cursusleider, naast de uitleg van het boek,
vind ik ook fijn: soms kun je dingen op meerdere
manieren interpreteren en dan is het prettig
dat je om extra uitleg kunt vragen.”
Wilma van den Berg-Nelisse
De wegwijzer (Zwijndrecht)
Onderwijsassistent Middenbouw
Tijdens deze cursus speel je kort alle Met
Sprongen Vooruit spellen voor groep 1 tot en met 8, je oefent in
het uitleggen van deze spellen en geeft elkaar hierop respons.
De praktijkopdrachten bestaan uit het spelen van de spellen met
leerlingen. Hiervan houd je een logboek bij dat je een week voor
de volgende bijeenkomst digitaal bij de opleider inlevert.
De theorie richt zich op de basale vaardigheden voor het leren
rekenen, welke feedback je kunt geven, hoe je tijdens het spel
bepaalt wat leerlingen beheersen en waar de spellen in de
leerlijn staan. Ook geeft de opleider aan wat de leerkracht in de
groep heeft gedaan voordat de leerlingen toe zijn aan het spelen
van het betreffende spel.
“Erg fijn dat
er een cursus is voor
onderwijsondersteuners die heel
breed in een basisschool kan worden
ingezet. En dat er tijd is om alle
spellen samen te spelen. Ik ben
heel positief en raad deze
cursus echt aan!”
Nanet Vogel
Rehoboth (IJsselmuiden)
Leerkrachtondersteuner groep 1 t/m 8
Cursusmateriaal
Inhoud van de cursus
Bijeenkomst 1:
Educatieve gezelschapsspellen voor groep 3 en 4
• Basale vaardigheden
• Optellen en aftrekken tot en met 100
Bijeenkomst 2:
Educatieve gezelschapsspellen voor groep 4, 5 en 6
• Rekenbasis
• Vermenigvuldigen en delen
• Schriftelijke standaardprocedures
Bijeenkomst 3:
Educatieve gezelschapsspellen voor groep 1 en 2,
Tijd en Met Sprongen Voor Buiten
• Tellen-en-rekenen
• Meten, waaronder Leren klokkijken
• Meetkunde
Bijeenkomst 4:
Educatieve gezelschapsspellen voor groep 6, 7 en 8
• Breuken
• Kommagetallen
• Procenten en verhoudingen
• Hoofdrekenen, schattend rekenen en schriftelijke
standaardprocedures
Cursusinformatie
• Vier bijeenkomsten van 2,5 uur
• 30 uur praktijkopdrachten aansluitend bij de dagelijkse praktijk
• Terugkoppeling op ingeleverde opdrachten
• Vierwekelijks op een vaste locatie
• Gecertificeerde opleider
• Vereiste voorkennis is afgeronde mbo-opleiding onderwijsassistent
• Uitgebreid lesmateriaal:
- Cursusboek Onderwijsassistent
- Cursusmap met beknopte spelregels en kopieerbladen
voor vervaardigen van een aantal spellen
- Cadeautje om direct de volgende dag aan de slag te kunnen
- Downloads met achtergrondinformatie
en veel extra kopieerbladen
• Certificaat of bewijs van deelname
• En ... voor iedere cursist een raamsticker
Kosten voor deze cursus bedragen € 615,-
Cursusmateriaal en cursistencadeautje
88 Groep 1 t/m 8 Cursus Onderwijsassistent
89
Het is uiteraard handig dat de educatieve gezelschapsspellen op
de school van de onderwijsassistent aanwezig zijn. Hieronder
zie je een overzicht van de ladekasten met de spellen die we
gedurende de bijeenkomsten spelen.
Heb je een
van de ladekasten
nog niet? Bestellen kan
op www.metsprongen
vooruit.nl
Rekenspellen groep 1&2
Rekenspellen in Rekenmaterialen Tijd
voor groep 3&4 en groep 5&6
Rekenspellen groep 3
Rekenspellen groep 5
Rekenspellen groep 6
Rekenspellen groep 4
Rekenspellen in Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg
Rekenspellen groep 7&8
90 Groep 1 t/m 8 Cursus Onderwijsassistent
91
Wat hebben de leerlingen geleerd?
Wat doet u de volgende keer (anders)?
Denk hierbij ook aan: Vereenvoudigen
Gerealiseerd Gegeven hulp
9
10
8
7
11
6
12
5
1
4
2
3
9
10
Rekenmaterialen Tijd – Tijdmemory Tijdmeppen – Eigen productie
8
7
11
6
12
5
1
4
2
3
9
10
8
7
11
6
12
5
1
4
2
3
Rekenspe groep 7&8 len Basis groep 7&8
Opze gen
van de telrij
Activiteiten
me telbare
hoev elheden
Erbij en eraf
van 1 of 2 en
splitsingen
Ki ker en Pad
Sprintje
trekken XL
Met Sprongen V or Buiten
REKENSPELLEN GROEP 3 IN DE LEERLIJN
Leren
te len
Activiteiten
met getalsymbolen
De dienaren van
de koning *
(1 t/m 30)
De dienaren van
de koning *
(1 t/m 50)
De dienaren van
de koning *
(1 t/m 1 0)
De dienaren van
de koning *
(1 t/m 130)
Burenbingo *
(1 t/m 20)
Leren
te len
De dienaren
van de koning *
(herh ald
springen met 1)
De dienaren
van de koning *
(herhaald
springen met 2)
De dienaren
van de koning *
(herh ald springen
met 10 en 5)
Burenbingo *
(20 t/m 50)
Rekenspe len groep 1&2 in de leerlijn
Vergelijken
en ordenen
Sprintje
trekken XL
**
Leren
te len
Burenbingo *
(180 t/m 230)
Ordenen &
lokaliseren
Str atje
maken *
(130 t/m 260)
Gok en hok *
(580 t/m 710)
Burenbingo *
(tientallen 8 0 t/m 13 0)
Dicht-dichterdichtst
*
(HTE-model)
Rekenbasis
Getallen Bewerkingen met geta len Tijd
Ordenen &
lokaliseren
Kastelen op
stelten **
(4 t/m 9 )
Burenbingo *
(50 t/m 100)
Burenbingo *
(80 t/m 130)
Kampen *
(Getalbeelden en
-symbolen 1 t/m 12)
De dienaren van
de koning *
(herh ald springen
met 3, 4 en 6)
Str atje maken *
(1 t/m 30)
Gok en hok *
(1 t/m 60)
De dienaren van
de koning *
(herhaald springen
met 9, 8 en 7)
Ordenen &
lokaliseren
Str atje maken *
(1 t/m 100)
Straatje maken *
(1 t/m 130)
Gok een hok *
(1 t/m 1 0)
Straatje maken *
(1 t/m 1 0,
verdieping 1 en 2)
Gok en hok *
(1 t/m 130)
Straatje maken *
(1 t/m 130,
verdieping 1 en 2)
Met Sprongen V or Buiten
Rekenspe len groep 3 in de leerlijn
Springen naar
getallen
Erop
of eronder *
(20 t/m 50)
Springen n ar
geta len
Erop of eronder *
(20 t/m 130)
* Deze spe len zi ten in de ladekast:
Rekenspe len groep 4
Leren
te len
Aanvu len tot 10
& Splitsingen
Str atje
maken *
(6940 t/m 7070)
Gok een hok *
(9 80 t/m 10.010)
Dicht-dichterdichtst
*
(DHTE-model)
Springen n ar
geta len
Ketting rijgen *
A le tw alf
*
Erop
of eronder *
(130 t/m 13 0)
Vijfduizendje
g oien *
* Deze spe len zi ten in de ladekast:
Rekenspe len groep 5
Ordenen &
lokaliseren
Begripsvorming
Dicht-dichterdichtst
*
(HTE-model)
H ofdrekenen
+ en –
Zeventje
g oien *
Liefdesparen
sparen –
samen 1 0 *
Vijfduizendje
g oien *
(met sp elbord)
M ak 24 *
Vijfduizendje
g oien *
(zonder sp elbord)
Boksen
(p ar sp elbord)
Springen n ar
geta len
Aanvullen tot 10 Splitsingen Sprong van 10 Leren
klo kijken
Sommenplof *
(1 t/m 20)
Drie op en rij *
(1 t/m 30)
Maak 24 *
(+ & –)
Vrien-
den-van-1 0
memory *
(1 t/m 1 0)
Trio *
(1 t/m 50)
Domino
(0 t/m 6)
Kastelen op stelten *
(4 t/m 9)
Hinkel
de harten
*
Verliefde-harten
memory *
M ak 10 *
(0 t/m 20)
Kampen *
(Getalbeelden en
-symbolen 1 t/m 12)
Ke ting rijgen *
Burenbingo *
(50 t/m 1 0) A le tw alf *
Str atje
maken *
(1 t/m 1 0)
Gok en hok *
(1 t/m 1 0)
Met Sprongen V or Buiten
Afpa sen Aflezen Tijdsbeleveing
en
tijdsbesef
* Deze spellen zi ten in de ladekast:
Rekenspellen groep 3
Erop
of eronder *
(20 t/m 1 0)
Oriënteren Construeren Opereren
met vormen
en figuren
Ho len
met
mo len
Samen 5 *
(0 t/m 5)
Bamz aien *
(1 t/m 6)
Splitsmemory *
(1 t/m 10)
Vrienden-van-1 0 memory *
Boeven vangen *
(1 t/m 20)
Drie op en rij *
(1 t/m 20)
Sprintje
trekken XL
***
Sjouwen en bouwen Sjouwen en bouwen
Kleurenen
vormenbingo
Buitenbingo
Buitenbingo
W egpir at
Zo nebloemkampioen
Waterpret
Sprintje
tre ken XL Tijdre ken
* Deze spe len zitten in de ladekast:
Rekenspellen groep 1&2
Erop of eronder *
(20 t/m 130)
H ofdrekenen
+ en −
Tafels 0 t/m 10 Inverse relaties,
tientaltafels,
nulregel
Om de sch et
Boksen
(oranje sp elbord)
Domino *
Vier op een rij *
(0 t/m 5 en 10)
Vier op een rij *
(0 t/m 6 en 10)
Tafelbingo *
Vier op een rij *
(0 t/m 10)
Raketspel * Ko pelen *
* Deze spe len zi ten in de ladekast:
Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg
* Deze spellen zi ten in de ladekast:
Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg
Erop
of eronder *
(20 t/m 50)
Erop
of eronder *
(20 t/m 1 0)
Tafelbingo *
Vier
op en rij *
(0 t/m 10)
vermenigvuldigen *
Lijn ti kertje
*
Liefdesparen sparen –
vermenigvuldigen *
en delen
Vermenigvuldigen
(& delen)
Domino *
Kat in de zak *
Vier op en rij *
(tafels 0, 1, 2,
5 & 10)
Vier op en rij *
(tafels 0
t/m 5 & 10)
Kampen * Tafelmemory *
Eén-tw e-drie *
* Met de Slangen uit de ladekast:
Rekenmaterialen oefenle sen groep 1&2
* Met de Figurenpu zels uit de kist:
Rekenk arten groep 1&2
Moeilijkheidsgraad
Tijdre ken *
(met wijzerpl
atklo ken)
Tijdrekken **
Kortewijzerbingo
**
Goud go ken
Tafelbingo *
M ak 24 *
(+ & –× (÷ )
Gestrikt! *
Vier
op en rij *
(tientaltafels)
Kampen *
Tafelmeppen *
Trio *
(1 t/m 50)
Eén-
tw e-drie *
Vier op en rij
(tafels 0 t/m 10)
Negen scoren
Gok en hok *
(580 t/m 710)
Lijn -
ti kertje
*
Dicht-dichterdichtst
*
(HTE-model)
Scha tend
rekenen
Leren
klo kijken
tientaltafels, standaardnulregel
procedures
Gok en hok *
(9 80 t/m 10.010)
Dicht-dichterdichtst
*
(DHTE-model)
Negen scoren
(sp elbord ×)
Schriftelijke
stand ard
procedures
rekenen
+ en − Kolomsgewijs en
cijferend rekenen
Sprong van 10 Bijnaverdwijnsommen
Kortewijzerbingo
* *
N em
de tijd ***
Langewijzerbingo
* *
Tijdre ken *
Z eën
van tijd *
Tureluren ***
Tijdme pen I *
Tijdmeppen I *
Ko pels
Race tegen
delen ** de klok *
* Deze spe len zi ten in de ladekast:
Rekenmaterialen Tijd
* Deze spe len zi ten in de ladekast:
Rekenmaterialen Tijd
Dicht-dichterdichtst
*
(HTE-model)
* Deze spe len zitten in de ladekast:
Rekenmaterialen Tijd
Kommasnelweg
Potje
tienduizend *
Bij de ra ten af
Breuken vieren
(sp elbord +, −,
× en ÷)
en cijferend
rekenen
Vl aien
sn aien *
Z e an
scha ten *
Leren
klo kijken
Z eën
van tijd *
Tureluren *
Tijdme pen
I en I *
Race tegen
de klok **
Tijd
Z e an
scha ten
Vl aien
sn aien
Hartenbreker
Te teretet
Eén-tw e-drie
Ko pelen (1)
Kampen
Ko pelen (2)
Dicht-dichterdichtst
Leren
klo kijken
Zeeën
van tijd *
Tijdmeppen
I *
Race tegen
de klok *
Impressie bijeenkomst 1 Impressie bijeenkomst 2 Impressie bijeenkomst 3
Impressie bijeenkomst 4
Pleintekening – De sorteermachine
Finish
75 cm
60 cm
45 cm
90 cm
60 cm
60 cm
60 cm
Start
30 cm
groep 1&2 t/m Vervolg 8 – Pleintekening − De sort ermachine – De sort ermachine met vier startpl atsen
Eén-twee-drie
Koppelen (1)
Opdrachtkaarten Antwoordkaarten
Kampen
Koppelen (2)
Opdrachtkaarten Antwoordkaarten
10c. Vier op een rij
tafels 0 t/m 10
Schooljaar:
Groep en leerlingen:
Schooljaar:
Groep en leerlingen:
Rekenspel
(uitleg)
Voorbereiding Welk rekenspel en waarom juist dit?
Evaluatie
datum uitvoering:
Rekenspel
Punten van a tentie tijdens uitleggen
(uitleg)
Voorbereiding Welk rekenspel en waarom juist dit?
Evaluatie
datum uitvoering:
Punten van attentie tijdens uitleggen
Wat ging goed?
Wat heeft u geleerd?
Wat hebben de leerlingen geleerd?
Wat doet u de volgende keer (anders)?
Denk hierbij ook aan: Vereenvoudigen
Verdiepen
Variëren
Wat ging goed?
Wat heeft u geleerd?
Wat hebben de leerlingen geleerd?
Wat doet u de volgende keer (anders)?
Denk hierbij ook aan: Vereenvoudigen
Voorbereiding Welk rekenspel en waarom juist dit?
Punten van attentie tijdens uitleggen
Logboek
Logboek
Educatieve rekenspellen groep 1 t/m 8
Educatieve rekenspellen groep 1 t/m 8
Interventies
(t.b.v. de rekendoelen en bij fouten)
Interventies
Te verwachten Bijbehorende hulp
(t.b.v. de rekendoelen en bij fouten)
Gerealiseerd Gegeven hulp
Te verwachten Bijbehorende hulp
Hulp
(denk aan verwoorden, materialen en mode len)
Te verwachten Bijbehorende hulp
Gerealiseerd Gegeven hulp
Hulp
(denk aan verwoorden, materialen en modellen)
0 1 2 3 4
6 8 9 10 12
15 16 18 20 21
25 27 28 30 32
36 40 42 45 48
50 54 56 60 63
70 72 80 81 90
0
2
1
3
5
4
6
8
7
9 10
5
14
24
35
49
64
100
Tijdmemory Tijdmeppen
Rekenspellen groep 7&8 Basis groep 7&8
Rekenspellen groep 7&8 Basis groep 7&8
Rekenspe groep 7&8 len Basis groep 7&8
Evaluatie
datum uitvoering:
Verdiepen
Variëren
Wat ging goed?
Wat heeft u geleerd?
Wat hebben de leerlingen geleerd?
Wat doet u de volgende keer (anders)?
Denk hierbij ook aan: Vereenvoudigen
Verdiepen
Variëren
Voorbereiding Welk rekenspel en waarom juist dit?
Punten van attentie tijdens uitleggen
Gerealiseerd Gegeven hulp
Te verwachten Bijbehorende hulp
Logboek Educatieve rekenspe len groep 1 t/m 8 Met Sprongen V oruit met de Onderwijsa sistent Julie Menne Instit ut B.V.
Rekenspe len groep 5
Rekenspe len groep 6
Met Sprongen V oruit Met Sprongen V oruit Met Sprongen V oruit
Evaluatie
datum uitvoering:
Wat ging goed?
Wat heeft u geleerd?
Met Sprongen V oruit Met Sprongen Vooruit Met Sprongen Vooruit
Verdiepen
Variëren
Logboek Educatieve rekenspe len groep 1 t/m 8 Met Sprongen Vooruit met de Onderwijsassistent Julie Menne Instituut B.V.
Met Sprongen Vooruit Met Sprongen Vooruit Met Sprongen V oruit
Met Sprongen V oruit Met Sprongen V oruit Met Sprongen Vooruit
6. Sommenplof 11. Kampen
10. Koppelen 12. Eén-twee-drie
Naam spel
Rekenwiskundedoelen
Rekenwiskundedoelen
Naam spel
Reflectie educatief reken-wiskundespel
Reflectie educatief reken-wiskundespel
Interventies
bereiken doel
Interventies
bereiken doel
Vereenvoudiging Verdieping Variatie
Vereenvoudiging Verdieping Variatie
REKENSPELLEN GROEP 1&2* IN DE LEERLIJN
REKENSPELLEN GROEP 5 IN DE LEERLIJN
REKENSPELLEN GROEP 4 IN DE LEERLIJN
Te len-en-rekenen Meten M etkunde
Met Sprongen V or Buiten
REKENSPELLEN GROEP 6 REKENSPELLEN IN DE LEERLIJNGROEP 7&8* IN DE LEERLIJN
Rekenbasis
Geta len Bewerkingen met geta len Tijd
Rekenspellen in de leerlijn
groep 1&2
groep 3
groep 4
groep 5
groep 6
groep 7&8
Met Sprongen V or Buiten
Kijk voor meer informatie op
www.metsprongenvooruit.nl
Vermenigvuldigen
Trio * Ko pelen *
Schriftelijke
Vermenigvuldigen
Getallen Scha tend
stand ard Breuken Verhoudingen
Tijd
en delen
procedures
H ofdrekenen Tafels Schattend 0 t/m rekenen 10 Inverse relaties, Schriftelijke + en − Kommagetallen Kolomsgewijs Breuken Procenten Verhoudingen
M ak 24 * Tureluren *
(speelbord + en −)
Trio * Ko pelen *
Moeilijkheidsgraad
Liefdesparen sparen –
Gestrikt! * Potje duizend *
Moeilijkheidsgraad
Uit de re ken tre ken
(ver envoudigde spelregels)
Breuken vieren
(sp elbord + en −)
Uit de re ken tre ken
Moeilijkheidsgraad
Moeilijkheidsgraad
Moeilijkheidsgraad
Rekenspe len groep 4 in de leerlijn
* Deze spe len zi ten in de ladekast:
Rekenspe len groep 6
Rekenspe len groep 6 in de Rekenspe leerlijn len groep 7&8 in de leerlijn
Rekenspellen groep 5 in de leerlijn
© Julie Menne Beh er B.V. Auteursrechten v orbehouden. Het is niet
toegest an zonder schriftelijke toeste ming van de uitgever artikelen,
i lustraties of schema’s geh el of ged eltelijk over te nemen.
* Deze spe len zitten in de ladekast:
Rekenspe len groep 7&8
* Deze spe len zi ten in de ladekast:
Rekenmaterialen Tijd
Rekenspellen len groep 34 en − Kopi Rekenspe erblad len groep 4
Reflectieformulier spe lenpractica bk 1 t/m 4 Met Sprongen V oruit met de Onderwijsa sistent Julie Me ne Instit ut B.V.
www.metsprongenvooruit.nl
Reflectieformulier spe lenpractica bk 1 t/m 4 Met Sprongen Vooruit met de Onderwijsa sistent Julie Menne Instituut B.V.
92 Groep 1 t/m 8
Cursus Onderwijsassistent
93
Enthousiast? Schrijf je in op www.metsprongenvooruit.nl
Onze gecertificeerde opleiders staan voor jou klaar
Meer weten?
Bel 035 70 70 091
of mail
info@juliemenne
instituut.nl
94 95
Groep
1&2
Cursus groep 1&2 Basis
€ 615,-
Samen voor € 1230,-
Cursus groep 1&2 Vervolg
€ 615,-
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2
€ 763,-
Rekenkaarten groep 1&2
€ 396,-
Rekenmaterialen oefenlessen groep 1&2 Vervolg
€ 977,-
Rekenspellen groep 1&2
€ 763,-
Totaalset € 2899,- € 2789,-
Rekenkalender groep 1&2
€ 45,85
Groep
3&4
Cursus groep 3&4 Basis
€ 615,-
Samen voor € 1230,-
Cursus groep 3&4 Vervolg
€ 615,-
Rekenmaterialen oefenlessen groep 3&4
€ 763,-
Rekenspellen groep 3
€ 566,-
Rekenspellen groep 4
€ 602,-
Rekenmaterialen groep 3&4 Vervolg
€ 763,-
Rekenmaterialen Tijd
€ 789,-
Totaalset € 3483,- € 3366,-
Rekenkalender groep 3 en 4
€ 45,85 per stuk
Groep
5&6
Cursus groep 5&6 Basis
€ 615,-
Samen voor € 1230,-
Cursus groep 5&6 Vervolg
€ 615,-
Rekenmaterialen oefenlessen groep 5&6
€ 763,-
Rekenspellen groep 5
€ 571,-
Rekenspellen groep 6
€ 624,-
Rekenmaterialen Tijd
€ 789,-
Totaalset € 2747,- € 2652,-
Rekenkalender groep 5 en 6
€ 45,85 per stuk
Groep
7&8
Cursus groep 7&8 Basis
€ 615,-
Cursus groep 7&8 Vervolg
in ontwikkeling
Rekenmaterialen oefenlessen groep 7&8
€ 862,-
Rekenspellen groep 7&8
€ 883,-
Totaalset € 1745,- € 1688,-
Rekenkalender groep 7 en 8
€ 45,85 per stuk
96 Kijk voor een cursus bij jou in de buurt en actuele prijzen op www.metsprongenvooruit.nl
Totaaloverzicht en prijzen
97
Spaar ze
allemaal ...
... en ga voor
goud!
Julie Menne Instituut B.V. • Acacialaan 6 • 3741 WC Baarn • T: 035 70 70 091
info@juliemenneinstituut.nl • www.metsprongenvooruit.nl
Schrijf je in voor een cursus op www.metsprongenvooruit.nl
Change language