19.12.2024 Views

EW52 vooruitblik

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.


Inhoud

3 Voorwoord

4 In beeld

6 Minister Ruben Brekelmans

12 Vaccin tegen kanker in zicht

18 Zo sociaal zijn jongeren online

26 CO 2 -opslagproject Aramis

28 Nieuwe Europese Commissie

32 Kunstverzamelaar Thomas Kaplan

39 Gerry van der List

40 Schiedam pakt samen armoede aan

46 Ariane, de onbekende prinses

49 Rustig Nederland

62 Portret: kinderen van Johan Ferrier

68 De wereldeconomie in 2025

70 De kracht van zuurstof

73 Robbert de Witt

74 Universiteit Leiden: ‘450 jaar gedoe’

80 Bevolkingstrends met Tanja Traag

84 Schrijfster Juli Zeh

88 Zuurstof voor de ziel in sombere tijd

90 Eerste NAVO-top in Den Haag

94 2025 in cijfers

96 Twee banen is leuker dan één

49

40

12

Vaccin

tegen kanker

Bij honden werkt het

al, volgend jaar krijgen

de eerste mensen een

injectie.

32

Thomas Kaplan

De collectie Oude

Meesters van de

Amerikaanse

miljardair komt naar

Amsterdam.

Samen in Schiedam

Gemeente en inwoners pakken armoede aan.

120

100 Fotografie: contrasten onder de zon

106 CEO Hamed Sadeghian (Nearfield)

111 Geerten Waling

112 Nieuwe gebouwen

116 Uw geld in 2025

120 Filosoof Tinneke Beeckman

124 Culturele hoogtepunten van 2025

133 Denktankleiders analyseren trends

138 Spanje als vruchtbare voorloper

144 Slimme jonge wereldverbeteraars

2

Rustig

Nederland

De meest

afgelegen plekken

van ons land in

beeld.

Tinneke

Beeckman

‘Breng je eigen

zwaktes in kaart,’

adviseert de

Vlaamse filosoof.


Hella Hueck

Zuurstof

René van Asselt

Het publieke debat is van ons allemaal,

zou je zeggen. En dus is het

belangrijk dat iedereen daaraan

onbevangen en vrij kan bijdragen.

Maar wie heeft nog het lef zijn stem te

laten horen? Voor je het weet, worden je

kwade intenties en een fout afgesteld moreel

kompas toegedicht. Terwijl de problemen

in Nederland zich opstapelen, wordt

onze maatschappij steeds explosiever. We

zenden, maar zijn niet in gesprek. Op sociale

media voert het ressentiment de boventoon.

De vrije samenleving waarop we zo

trots mogen zijn, voelt voor mij — en vast

ook voor veel anderen — heel beklemmend.

‘Het zijn slechte tijden! Het zijn moeilijke

tijden! Dat zeggen de mensen tenminste,’

zei Augustinus al in de vierde eeuw na

Christus, toen Rome op instorten stond. Historicus

Beatrice de Graaf haalde de kerkvader

aan in de Huizinga-lezing die ze in december

in Leiden hield. Ze vertelde vol verve

dat ‘een samenleving in tijden van crisis

hoopvolle verhalen nodig heeft om grip te

krijgen op de rauwe werkelijkheid’. Augustinus

zei in zijn preek er nog wat achter aan:

‘Laten we liever goed leven, dan worden de

tijden vanzelf goed. Wij zijn de tijden.’

Hij bedoelde: je kunt het slechte steeds

buiten jezelf plaatsen, maar daar komt een

samenleving niet verder mee. We hebben

zélf een rol te spelen. Als wij ons inzetten

voor het goede, wordt het leven ook beter.

Het kost inspanning om Nederland vrij,

veilig en welvarend te houden. Daar past

geen beklemmend of-of-denken bij. We hebben

juist vrijdenkers nodig die zeggen:

waarom niet en-en? Het vraagt moed om

mensen het voordeel van de twijfel te geven.

Cynisch achteroverleunen is zo veel makkelijker.

Ons goede voornemen bij EW is in

2025 zuurstof geven aan het debat, groot en

klein. Omdat we geloven in de kracht van

onze democratie, onze menselijkheid, in

vooruitgang en daadkracht. Die verhalen

moeten blijven worden verteld.

Het vraagt moed om

mensen het voordeel

van de twijfel te geven

De foto op de cover is van

Gijs van den Berg en getiteld

Souvenirs from the Sun. Zie

ook ‘Contrasten onder de

zon’ op pagina 100.

28 december 2024 / 4 januari 2025

3


In beeld


Lichtgolven

Benauwdheid én bevrijding. Dat is wat

de foto’s oproepen die Asako Narahashi

maakt vanuit de zee, de camera gericht

op het land – hier de Fuji-vulkaan. Haar

werk is te zien in I’m So Happy You Are

Here. Japanse vrouwelijke fotografen van

de jaren ’50 tot nu. Van 18 januari tot en

met 5 mei in Fotomuseum Den Haag.

Courtesy PGI gallery, Tokyo


52


De Meinweg

Limburg

Vlak bij Roermond, tegen de grens met Duitsland,

ligt dit natuurgebied van 1.800 hectare.

Het wordt gekenmerkt door een uniek terrassenlandschap,

ontstaan door breuklijnen in

de aardkorst. Het hoogteverschil tussen de

drie terrassen bedraagt 50 meter. Door de

variatie in bodemsoorten zijn hier zowel droge

als vochtige gebieden te vinden. De heidevelden,

bossen en vennen zijn rijk aan biodiversiteit,

met zeldzame soorten als de adder, alpenwatersalamander

en diverse orchideeën.

Het is bovendien een van de weinige gebieden

waar wilde zwijnen mogen leven.

28 december 2024 / 4 januari 2025

53


Fotografie

Gijs van den Berg laat

rekwisieten van het

massatoerisme botsen

met de ruige natuur.

Contrasten

onder de

zon

Joppe Gloerich

Fotografen zijn dol op contrasten.

En contrast is er te over op de

Canarische Eilanden. Wolkenloze

luchten versus ruige rotsbodems,

azuurblauwe wateren versus machtige

vulkanen. Verleidelijke toeristenoorden

aan de kust, ongepolijste natuur landinwaarts.

Niet zo vreemd dat Gijs van den Berg

juist op deze eilandengroep de inspiratie

vond voor zijn serie Souvenirs from the Sun.

Van den Berg houdt van voorwerpen die

uit hun gebruikelijke omgeving zijn gehaald

en detoneren met een heel nieuw decor. Op

de Canarische Eilanden fotografeerde hij

gedurende drie jaar objecten afkomstig uit

de toeristenindustrie van de badplaatsen,

geplaatst in de leegte van de natuur.

Wie dat wil, leest in zijn beelden wellicht

een aanklacht tegen massatoerisme. Of wellicht

de impliciete vraag wat zo’n eiland nu

eigenlijk definieert: drukte of juist wildernis?

Misschien is het nog het best om gewoon

te genieten van Van den Bergs kleurrijke,

geestige, knap gecomponeerde foto’s.

100


28 december 2024 / 4 januari 2025

101


Personal finance

Wat staat u te wachten op het gebied

van belastingen, beleggen, nalatenschap,

de eigen zaak en pensioen?

Getty Images

Uw vermogen

in 2025

Jeroen van Wensen

Beeld Getty Images

1. Giftenaftrek

verruimd

Volgens financieel planner Birgitta van Antwerpen

(51) van Taxavant ontbreekt het aan

een duidelijke lijn op het gebied van belastingen.

‘Er is jarenlang gewerkt aan een tweeschijventarief

in de inkomstenbelasting en nu

krijgen we toch weer een drieschijventarief.’

Van Antwerpen, dit jaar door haar vakgenoten

uitgeroepen tot financieel planner van

het jaar, noemt ook de giftenaftrek als voorbeeld.

Die zou komend jaar worden ingeperkt,

maar is op de valreep verruimd. Een ingeplande

fiscale beperking op schenkingen

door bedrijven gaat niet door, terwijl particulieren

juist meer mogen schenken. De gewone

gift was altijd al fiscaal aftrekbaar, indien die

niet hoger ligt dan 10 procent van het inkomen.

Dat blijft ongewijzigd.

De periodieke gift, een gift die minimaal

vijf jaar achtereen moet worden gedaan,

was altijd onbeperkt fiscaal aftrekbaar. Per

2022 werd de gift gemaximeerd op

250.000 euro per jaar. Maar op verzoek van

de Tweede Kamer wordt dat nu weer verruimd.

Vanaf 2025 is jaarlijks tot 1,5 miljoen

euro fiscaal aftrekbaar bij de periodieke

gift.

116


‘Zaken die eerder zijn

afgeschaft, keren terug’

Getty Images

2. Saldering

verzacht

Per 2027 gaat er een streep door de salderingsregeling.

Deze regeling houdt in dat

zonnepaneelbezitters de elektriciteit zie ze

aan het net leveren, mogen wegstrepen

tegen de afgenomen elektriciteit. Om het

leed iets te verzachten, komt er een overgangsregeling.

Van 2027 tot en met 2030

moet het teruglevertarief minimaal de

helft zijn van het stroomtarief van de energieleverancier.

Let wel op dat het om de

helft van het kale tarief gaat, dus zonder

energiebelasting en btw. Nog even rekenen

dus of de aanschaf van zonnepanelen

in 2025 uit kan met de nieuwe regeling.

3. Beleggers

opgepast

Belangrijke vraag voor volgend jaar is hoe

het economische beleid van aankomend

president Donald Trump gaat uitpakken.

De Verenigde Staten zijn zeer bepalend

voor beleggers. ‘Van de MSCI-wereldindex

bestaat 73 procent uit Amerikaanse aandelen,’

zegt Jelte de Boer (44), directeur en

hoofd beleggen van vermogensbeheerder

Optimix. Het meest waarschijnlijke scenario

voor de komende maanden is ‘deflatoire

bloei’, denkt hij. ‘We zitten al in een

periode waarin de inflatie afneemt. Centrale

banken zouden dan ook afscheid

kunnen gaan nemen van hun restrictieve

beleid en de rente verder verlagen.’

Maar het kan ook anders lopen en dan

doemt er een recessiescenario op, aldus

De Boer. ‘Recent hebben Amerikaanse havenarbeiders

een cao afgesloten met

loonstijgingen van 62 procent in de komende

zes jaar. Bij vliegtuigfabrikant

Boeing stijgen de lonen de komende vier

jaar met 38 procent.’ Amerikaanse vakbonden

staan sterk en door hogere lonen

kan de inflatie hoog blijven.

Uit vrees voor een blijvend hoge inflatie

houden centrale banken de rente in dit

scenario te hoog voor wat wenselijk is,

zegt De Boer. Er zal dan ‘iets’ breken. ‘Als

particulieren hun hypotheekrente opnieuw

vastzetten, krijgen ze hogere maandlasten.

Voor ondernemers geldt dat ook.’ Consumenten

geven minder uit, ondernemers

investeren minder en dat vertaalt zich in

lagere economische groei en lagere bedrijfswinsten.

Met een mogelijke recessie

tot gevolg.

Toch is de kans op het recessie-scenario

kleiner dan het bloeiscenario, schat De

Boer in. Beleggers die willen voorsorteren

op een even tuele recessie kunnen aandelen

kopen van bedrijven met veel marktmacht,

legt De Boer uit. Die blijven winstgevend

doordat ze hun prijzen kunnen verhogen.

Ook goud biedt bescherming tegen

een hoge inflatie. Echt goud kopen en opslaan

in een kluis is duur. Indextrackers op

goud zijn volgens De Boer een goedkopere

optie.

28 december 2024 / 4 januari 2025

117


Ivf-behandeling

Eén op de acht Spaanse baby’s is een ivf-kind. De kennis van

artsen in het land over vruchtbaarheid trekt patiënten van uit

de hele wereld. En de vraag naar behandelingen blijft groeien.

De vruchtbare

voorloper: Spanje

Richard Hogenkamp in Madrid

Yuki wordt drie in april, hij is al

bijna toe aan de kleuterschool.

Wie brengt en haalt hem op

welke dag? Waar en met wie

viert hij zijn derde verjaardag?

Het zijn vragen waarvan Suus en Bart

Geerts vijf jaar geleden dachten dat ze

die elkaar nooit zouden stellen. Ze hadden

hun vierde mislukte ivf-poging in het

ziekenhuis achter de rug. De basisverzekering

vergoedt er maar drie en nu bood

ook de aanvullende verzekering geen uitkomst

meer.

Dat de kans op een zwangerschap

klein was, wisten ze, zegt Suus (43): ‘De

laboratoriumprocedure om eicellen te bevruchten,

leverde ons duidelijk minder

embryo’s op dan de meeste andere stellen,

maar je houdt hoop. In ons geval totdat

de verzekeraar ermee ophoudt.’

Ze onderzochten nog of ze het op eigen

kosten in Nederland konden blijven

proberen. ‘Heel kort maar,’ zegt Bart (40),

‘want in de kliniek vertelden ze ons dat

het een lang en duur traject kon worden,

met weinig kans op succes.’ Suus vult

aan: ‘Als je eenmaal begint aan zelfbetaalde

pogingen, wanneer en met welke

reden stop je dan? Ga je door tot je geen

dak meer boven je hoofd hebt?’

Yuki’s bestaan begon niet in Nederland.

Het embryo waaruit hij groeide,

werd verwekt in Spanje, op een paar straten

afstand van het Real Madrid-stadion.

Daar staat een van Europa’s oudste

vruchtbaarheidsklinieken, geopend in

1978. Dat is ook het jaar waarin de eerste

ivf-baby ter wereld werd geboren.

Het gebouw ligt half verscholen achter

hoge bomen. Klaterend fonteinwater

duwt de stadsgeluiden van Madrid naar

de achtergrond. Binnen is er voor elke

bezoeker een aparte, afgesloten wachtruimte.

Alles is erop gericht om spanning

weg te nemen. Want die is er, weet Inge

Kormelink (52), de in Nederland geboren

directeur van Clínica Tambre in Madrid.

Zelf wist zij al vroeg dat ze niet op natuurlijke

wijze moeder kon worden. Haar

drie kinderen kreeg ze via ivf. ‘Ik weet

wat stellen die hier komen meemaken en

dat is niet altijd makkelijk. Iedereen die

hier komt, heeft een reeks teleurstellingen

achter de rug.’

Nog stiller dan op de plek waar bezoekers

het pand in komen, is het in het laboratorium,

boven in de kliniek. Dubbele

deuren houden vuil buiten, ramen zijn er

138


Getty Images

28 december 2024 / 4 januari 2025

139


Colofon

is in 1945 opgericht als Elseviers Weekblad door J.P. Klautz

(1904-1990) en H.A. Lunshof (1904-1978) en is een voortzetting

van Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift (1891-1940)

Wekelijks

gedrukt

Abonnementen en klantenservice

Blad niet ontvangen? Verhuisd? Regel eenvoudig 24/7 uw abonnementszaken op:

service.roularta.nl Mail: klantenservice@ewmagazine.nl

Post: Roularta Media Nederland, Afdeling Klantenservice, Postbus 606, 7000 AP Doetinchem

Telefoon klantenservice: 020-894 75 53 (tijdens kantooruren)

Redactie: 020-2248022 | redactie@ewmagazine.nl | www.ewmagazine.nl

Postbus 11, 1110 AA Diemen

Hoofdredactie Hella Hueck,

Gertjan van Schoonhoven (adjunct),

Robbert de Witt (adjunct)

Samensteller Vooruitblik 2025

Anouk Turkenburg

Nederland & Cultuur Joppe Gloerich,

Carla Joosten, Ron Kosterman,

Gerlof Leistra, Gerry van der List,

Nard Lodewijk, Victor Pak, Geerten Waling

Wereld Matthijs van Schie (coördinator),

René van Rijckevorsel (Brussel)

Economie & Wetenschap Maria Bouwman,

Lotte Elbrink, Bram Hahn, Joris Heijn

Laurien Onderwater, Theo van Vugt,

Jeroen van Wensen

EW Digitaal Gandor Bronkhorst (chef),

Bart D’Hanis, Tom Ramaker, Robert Smid,

Sam Verbeek

Eindredactie & organisatie

Agnès Hoogendijk (chef a.i.), Arnout Maat,

Eddy Schaafsma, Tonny van Winssen

Vormgeving DJ Smit (art director),

Jelrik Atema (infographics), jooZt Mattheij,

Wendelien Schmidt (beeld), Djûke Vaartjes

EW Events en secretariaat Ingrid Pronk

Documentatie Marijke Brouwer (chef),

Astrid Westbroek

Correspondenten

Jeroen Ansink (New York),

Michiel van Blommestein (Warschau),

Jeroen Bult (Tallinn),

Renske Heddema (Zürich),

Guy Hoeks (Berlijn),

Richard Hogenkamp (Madrid),

Patrick van IJzendoorn (Londen),

Linda Otter (Rome),

Fred de Vries (Kaapstad)

Medewerkers Gerbert van der Aa,

Joost Bosman, Marthe-Geke Bracht,

Afshin Ellian, Joost Galema, Bas Jacobs,

Kleis Jager, Nicolaas Klei, Heidi Klijsen,

Leo Kwarten, Hans Moleman, Zihni Özdil,

Max Rebattu jr., Simon Rozendaal,

Rob van Scheers, Riki Simons,

Martin Sommer, Mark Thiessen,

Theo Toebosch, Jeroen Vullings,

Pieter Waterdrinker

Productie & distributie

Natalie Leenstra-Drost, Loes Mes

Altijd

online

ewmagazine.nl

Pictoright Van werken van beeldende

kunstenaars aan gesloten bij een CISACorganisatie

is het auteursrecht geregeld

met Pictoright te Amsterdam.

© c/o Pictoright Amsterdam 2024

ISSN 0922-3444

EW is een uitgave Roularta Media

Nederland

Uitgever Pim Osterhaus

Postbus 11, 1110 AA Diemen

Marketing Nicole Boekema (chef),

Tineke van Bakel, Sophie de Bie,

Emma de Jong, Ivonne van Keulen,

Julia Siudak

Advertentieverkoop

Roularta Media: 020-2105459

sales@roularta.nl

www.roularta.nl

Geldend advertentietarief van 1-1-2024

Advertentieafhandeling (traffic)

020-210 5450

traffic@roularta.nl

Abonnementen kunnen op elk gewenst

tijdstip ingaan. Opgave via ewmagazine.nl/

abonneer of telefonisch bij de Klantenservice.

Abonnementen tot wederopzegging

kunnen bij de Klanten service worden

beëindigd met inachtneming van minimaal

30 dagen. Dit kan schriftelijk, telefonisch of

per e-mail. Ook voor informatie over uw

lopende abonnement kunt u contact opnemen

met de Klantenservice.

Adreswijzigingen Drie weken van tevoren

doorgeven via service.roularta.nl

Prijzen Jaarabonnement Nederland

(inclusief digitale edities) € 408. Leest u

EW liever digitaal? Dat kan voor € 19,95 per

maand. Jaarabonnement overige landen

op aanvraag. Ga naar ewmagazine.nl/app

of mijnmagazines.nl voor meer informatie.

Abonnees kunnen met hun abonnement

ook meer dan 25 andere tijdschriften lezen

via Mijn Magazines. Bovendien is deze digitale

toegang te delen met twee anderen.

Nabestellingen Oude nummers

(tot 6 weken terug) kunt u bestellen via

tijdschriftnu.nl/ew

Gedrukt door Roularta Printing

Volgende week verschijnt er geen EW. De eerstvolgende reguliere EW

is gedateerd 11 januari 2025 en is vanaf 9 januari verkrijgbaar.

28 december 2024 / 4 januari 2025

© 2024 Roularta Media Nederland

Copyright Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van Roularta Media Nederland, de uitgever van EW, door en in

EW gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of

te verveelvoudigen.

Leveringsvoorwaarden Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Roularta Media Nederland zijn de algemene

voorwaarden van toepassing die te vinden zijn op www.roularta.nl/voorwaarden/, waar u ze kunt printen en opslaan. Deze voorwaarden

zijn tevens van toepassing op uw abonnement.

Disclaimer Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste

weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door Roularta Media

Nederland en/of door de redactie niet beoordeeld op juistheid, volledigheid en rechtmatigheid. Roularta Media Nederland en de aan haar

verbonden auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving

van advertenties. Roularta Media Nederland sluit iedere aansprakelijkheid voor schade als gevolg van druk- en zetfouten uit.

Privacy Roularta Media Nederland, uitgever van EW, legt van haar abonnees en klanten in het kader van haar dienstverlening (persoons)

gegevens vast. Deze gegevens worden gebruikt ter uitvoering van de (abonnements)overeenkomst, en om informatie te verstrekken

over relevante producten en diensten van Roularta Media Nederland

De gegevens kunnen ook worden gebruikt door zorgvuldig geselecteerde organisaties om abonnees en klanten te informeren over

relevante aanbiedingen betreffende producten en diensten. Als u deze informatie niet op prijs stelt, dan kunt u dit doorgeven aan

Roularta Media Nederland, Postbus 23620, 1100 EC Amsterdam o.v.v. ‘privacy. Of per e-mail: adresregistratie@roularta.nl.

Voor meer informatie verwijzen wij u naar het Privacy en Cookie beleid op www.roularta.nl/privacy.

147

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!