23.12.2024 Views

PS_Digipub_25-01_300-pagina's

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Als je UITERLIJK

EEN OBSESSIE wordt

De kracht van

VRIENDELIJKHEID

Hoe PSYCHEDELICA

ons kunnen helen

Keuzestress?

LEER VAREN

OP JE

INNERLIJK

KOMPAS

Sara

Kroos

‘Niet alles

komt goed,

en dat hoeft

ook niet’

Losser

leven

ZO BREEK JE JE EIGEN REGELS


GEZONDHEID

12 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


Hulp bij

emotie-eten

Emotie-eten is een ernstig, maar vaak onderschat probleem. Dat betoogt psycholoog

en ervaringsdeskundige Marleen Derks, die eerder de eerste Piekerpoli van Nederland

oprichtte, in haar boek Eten zonder bodem. Daarin doet ze tevens haar nieuwe

therapie tegen emotie-eten uit de doeken.

tekst: Peggy van der Lee // illustratie Xènia Besora Sala

Wat versta je precies onder emotie-eten?

‘Emotie-eten doen we wanneer we eten op een moment

dat we niet echt honger hebben, om pijnlijke gevoelens

waardoor we overspoeld dreigen te raken weg te

drukken. Dat gaat vaak onbewust, bijvoorbeeld bij

stress. In een onderzoek werd dat aangetoond: mensen

die stress beleefden, aten meer zoete en vette snacks

dan mensen die zich kalm voelden. Maar ook andere

gevoelens, zoals verdriet, boosheid of angst kunnen

leiden tot ongezond snacken.’

‘Wat je eet, heeft

ook effect op je

geestelijk welzijn’

Waarom is dat erg?

‘Door het eten van veel ultrabewerkt voedsel uit de fabriek

of door overgewicht kun je gezondheidsklachten

ontwikkelen: hart- en vaatziekten, diabetes type 2 of

kanker. Ook kun je mentaal vastlopen, omdat je je

gevoelens steeds wegdrukt door te eten. Zo kun je

bijvoorbeeld in een depressie belanden of paniekaanvallen

ontwikkelen. Maar wat je in je mond stopt, heeft

ook een effect op je geestelijk welzijn. In een onderzoek

dat keek naar het effect van dieet bij mensen met een

depressie bleek dat mensen die enkel verse producten

aten (een mediterraan dieet) aan het eind van het onderzoek

geen depressie meer hadden.’

Hoe kun je hiermee beter leren omgaan?

‘Op basis van tien jaar aan wetenschappelijk onderzoek

en mijn eigen ervaringen met emotie-eten heb ik de

BALANS-methode ontwikkeld. Die bestaat uit bewe zen

effectieve elementen uit de cognitieve en emotie ve

therapie en gedragstherapie. Je wordt Bewust van wat

je doet, hoe je denkt en waar dat

vandaan komt. Je geeft Aandacht

aan de sensaties in je lichaam, zonder

oordeel, gewoon door te observeren.

Je laat gedrag Los dat je

niet dient, in kleine stap jes, zodat

het veilig blijft voelen. Je Accepteert

dat je je op dit moment zo

voelt. Je leert dat gevoel even te

doorstaan; daar zit je genezing. Je

leert Nieuwe gezondere eet- en

beweegge woon ten aan. Tot slot: je

Stimuleert jezelf om dit pad te blijven

volgen, door geduldig met jezelf

te zijn en te onthouden waar je

het voor doet. Er bestaat helaas

geen quick fix: ingesleten patronen

veranderen kost tijd.’

LUCHT, 2024

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 13


16 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


VERDIEPING

Al die

opties…

HOE JE DE

JUISTE KEUZE MAAKT

We hebben meer keuzevrijheid dan ooit en dat is prettig én

heel onrustig, ondervond journalist Maartje Laterveer.

Alvast een troost: ook verkeerde keuzes brengen je verder.

tekst: Maartje Laterveer // illustraties: Anisa Makhoul

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 17


Speciaal voor Psychologie-abonnees:

Toegang tot meer

dan 25 magazines

Vanaf nu kun je met je Psychologie-abonnement ook Happinez, Flow, Yoga by Happinez en

nog veel meer tijdschriften digitaal lezen. Ingewikkeld? Nee hoor! Je leest de tijdschriften

eenvoudig via de Mijn Magazines-app op je tablet of mobiele telefoon.

Lees alles

Volledige toegang tot alle

(premium) artikelen en

blader door de digitale

edities van heel veel

andere topmagazines.

Lees samen

Je kunt je onbeperkte

digitale toegang nu delen

met twee familieleden of

vrienden.

Op alle apparaten

Lees artikelen op tablet,

mobiele telefoon en

computer. Altijd en

overal beschikbaar.

Voor iedereen

Van nieuws en business

tot sport en lifestyle.

Inspiratie en informatie

voor iedereen.

Download de app of ga naar info.mijnmagazines.nl


TRUI: ZARA

26 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


INZICHTEN

‘Ik ga nu

zachter met

mezelf om’

Sinds ze haar beschermlaag heeft afgelegd, is haar

leven kleiner en rustiger geworden. En daar ziet

cabaretier Sara Kroos, na alles wat ze heeft meegemaakt,

vooral de schoonheid van in. ‘Het voelt of ik

meer ben samengevallen met wie ik werkelijk ben.’

tekst: Vivian de Gier // foto’s: Brenda van Leeuwen

visagie: Barbara van Munster // styling: Inge Holkenborg

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 27


Polarisatiepijn

Botsende meningen over politiek, klimaatverandering

of vaccins kunnen relaties met familie of vrienden flink

onder druk zetten. Hoe ontstaat die verwijdering aan

de keukentafel? En hoe vind je elkaar terug?

tekst: Vivian de Gier // illustratie: Fieke Ruitinga

34 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


ACTUEEL

Je koopt geen fast fashion,

probeert je voetafdruk zo

klein mogelijk te houden

en draagt activisten die de

A12 blokkeren een warm hart toe.

Maar je broer ontkent dat het klimaat

verandert door toedoen van menselijk

handelen. Klimaatactivisten

moeten volgens hem ‘gewoon eens

normaal doen’. En al dat woke gedoe

komt hem ook zijn neus uit. De

discussies tussen jullie lopen hoog

op en het wordt steeds moeilijker

om alleen nog over onschuldige onderwerpen

te praten.

De wereld lijkt meer gepolariseerd

dan ooit: op social media schelden

PVV- en GroenLinks-PvdA-stemmers

elkaar uit, veel mensen wantrouwen

de overheid sinds de coronacrisis en

discussies over onderwerpen als Israël

en Gaza, stikstof en vaccinaties raken

al snel oververhit. Volgens onderzoek

van Sire in 2023 hebben ongeveer

1,4 miljoen Nederlanders het contact

met vrienden, familie en collega’s

verminderd of beëindigd door

meningsverschillen over gevoelige

onderwerpen.

Marthe Walter bedacht er de term

polarisatiepijn voor: de pijn die je

voelt als de relatie met een naaste

onder druk komt te staan of wordt

verbroken door té tegengestelde meningen.

Afgelopen zomer verscheen

haar boek Ik wil gewoon mijn moeder

terug. Hoe we elkaar kwijtraakten

door polarisatie. Ze beschrijft daarin

hoe haar moeder en zij het tijdens

de coronapandemie zó oneens waren,

dat ze tien maanden lang geen contact

meer hadden. ‘We hadden een

heel goede band,’ vertelt Walter. ‘Bij

alles wat er in mijn leven gebeurde,

belde ik haar altijd als eerste. We

werkten ook samen, maakten een

podcast. Nadat we hard met elkaar

botsten, voelde ik me verloren. Ik

was mijn moeder kwijtgeraakt doordat

ze de wereld heel anders was gaan

zien dan ik.’

Verstekeling

Psycholoog Minki Gyles is relatietherapeut

en systeemtherapeut. Via

het psychologische platform roott.nl

helpt zij mensen die kampen met

problemen rond polarisatie. Volgens

Gyles kan het vooral misgaan wanneer

iemand met wie je close bent

anders denkt over een onderwerp

waaraan jij veel belang hecht. Dat

heeft te maken met hoe belangrijk je

eigen groep is, de in-group. ‘De mensen

van de groep waar je bij hoort,

vormen een onderdeel van je identiteit:

je bent gevormd door je familie

en door vrienden die je al lang kent.

Als iemand van jouw in-group heel

afwijkende meningen heeft, kan dat

voelen alsof er een verstekeling in

het nest zit. Diegene lijkt naar de

out-group te verschuiven. Wat jou

vormt en heeft gevormd, staat dan

ineens ter discussie.’

Wanneer iemand die heel dicht bij je

staat een totaal andere wereldvisie

verkondigt, kun je denken: maar dat

soort mensen zijn wij toch niet?

Gyles: ‘Je wilt niet aan je eigen identiteit

gaan twijfelen, dus moet de ander

“weer normaal gaan doen”. Je

wilt dat de ander verandert, of teruggaat

naar hoe hij was.’ Om dat voor

elkaar te krijgen, beland je volgens

‘IK WAS MIJN MOEDER

KWIJTGERAAKT

DOORDAT ZE DE WERELD

HEEL ANDERS WAS GAAN

ZIEN DAN IK’

Gyles al snel in de fase dat je gaat

‘praten om te overtuigen’. Dat is zelden

vruchtbaar, want je luistert eigenlijk

niet meer naar wat een ander

zegt. ‘En omdat je het gevoel hebt

dat je identiteit wordt geraakt, lopen

de emoties hoog op.’

‘Plandemie’

Tijdens de coronacrisis zocht Marthe

Walters moeder steeds vaker naar

informatie via Facebook en Telegram.

Haar wereldbeeld kantelde: politici

waren corrupt, wetenschappers leu-

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 35


DOE MAAR

LIEVER AARDIG

Iemand een compliment geven, een bedankkaartje sturen,

glimlachen op straat – zowel de ander als jijzelf knappen ervan

op, schrijft onderzoeker en psycholoog Claudia Hammond in

haar boek. Vijf voordelen van vriendelijkheid.

tekst: Otje van der Lelij // foto: Tod Kapke

38 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


Je gaat je beter voelen

Vriendelijkheid schept een win-winsituatie: de ontvanger

knapt ervan op, maar het heeft nóg meer voordelen

voor de gever zelf. Vriendelijke daden hebben een

positief effect op ons welzijn, vergelijkbaar met mindfulness

en positief denken. In een studie van de Universiteit

van California Riverside moesten werknemers gedurende

vier weken elke dag vijf goede daden verrichten –

ze mochten zelf weten welke en konden putten uit

een inspiratielijst: van iemand een drankje aanbieden

tot een bedankmailtje sturen tot een collega opvrolijken.

De gevers voelden zich beter, zowel op hun werk

als in hun privéleven. Een effect dat na een maand

nog steeds voelbaar was, terwijl het tevredenheidseffect

bij de ontvangers al was uitgewerkt. Ook andere

studies laten zien: vriendelijkheid tonen maakt gelukkig.

Mensen die geld aan iemand anders hadden besteed,

waren achteraf gelukkiger dan degenen die zichzelf

hadden getrakteerd. Of verdubbel het geluk door samen

iets te ondernemen.

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 39


Het maakt je aantrekkelijker

Diverse studies lieten zien dat oprechte interesse tonen

in een ander – wat een kenmerk is van vriendelijkheid –

aantrekkelijker maakt. Dat het niet alleen in vriendschap

pen zo werkt, maar ook in de liefde, blijkt uit de

beroemde Fast Friends-procedure, een lijst van

36 vragen die mensen dichter bij elkaar brengt, bedacht

door psychologen Elaine en Arthur Aron.

De vragen zijn meteen persoonlijk en gaan geleidelijk

steeds dieper: met wie in de wereld zou je willen dineren,

en waarom? (1) Wat zou je willen veranderen aan

hoe je bent opgegroeid? (10) Van wie van al je familieleden

zou je het het ergst vinden als hij of zij zou overlijden?

(35). Door oprechte interesse te tonen voor het

antwoord, voelen mensen zich gewaardeerd en dat

maakt jou als vragensteller en luisteraar aantrekkelijk.

Een koppel dat meedeed aan het onderzoek werd

zelfs verliefd en trouwde. Ook degene die persoonlijke

informatie onthult, wordt leuker en aantrekkelijker

in de ogen van de vragensteller, blijkt uit een metaanalyse

van Collins en Miller.

ANNA ARTEMENKO

40 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


Het brengt succes

Vriendelijkheid heeft een beetje een soft imago; een

capaciteit die in de weg zou zitten als je hogerop wilt.

Maar dat is een misvatting, aldus psycholoog Claudia

Hammond. Je kunt succesvol zijn en tegelijkertijd aardig

voor anderen. Sterker nog: vriendelijkheid op de werkvloer

levert voordelen op, blijkt uit diverse studies.

Vriendelijke leiders worden vaak hoog beoordeeld op

effectiviteit. Werknemers zouden beter presteren onder

een vriendelijke baas en bedrijven zouden winstgevender

zijn. Dat wordt allemaal nog eens bevestigd door

een meta-analyse van de universiteit van Arizona.

Vriendelijkheid van collega’s onderling is niet alleen

bevorderlijk voor de sfeer, het verbetert ook de prestaties,

productiviteit, klanttevredenheid en efficiëntie,

en verlaagt het ziekteverzuim.

MARTA MUÑOZ-CALERO CALDERON

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 41


46 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


TEST

BEN JIJ EEN

EX-AHOLIC?

De meeste mensen worstelen na een relatiebreuk

met verdriet, eenzaamheid of boosheid.

Maar als die gevoelens te lang aanhouden, staan

ze een fijn leven in de weg. Test of jij verslaafd

bent aan je ex. tekst: Stefanie Rondags // illustratie: Cynthia Borst

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 47


‘IK KON HET NIET

VERTELLEN. HET WAS

TE GROOT’

Jarenlang deed Job van Ballegoijen de Jong (39) tegenover de buitenwereld

alsof hij studeerde. Hij raakte zo diep in zijn web van leugens verstrikt dat hij

overwoog een einde aan zijn leven te maken. ‘Ik voelde me mega-eenzaam.’

tekst: Vivian de Gier // foto’s: Brenda van Leeuwen

56 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


WAT IK NU WEET

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 57


64 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


ACHTERGROND

BUITEN DE

LIJNTJES

We hebben allemaal regels in ons hoofd over hoe we vinden

dat dingen horen te gaan. Die zelfopgelegde beperkingen

loslaten kan heel bevrijdend zijn. Een stappenplan om wat

meer uit de losse pols te gaan leven.

tekst: Roos van Hennekeler // illustraties: Clémentine D’abbundo

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 65


EXPERT

HOOGLERAAR NEUROPSYCHOFARMACOLOGIE DAVID NUTT:

‘Psychedelica

kunnen zoveel

mensen helpen’

Psychiater en hoogleraar David Nutt doet al vijftien jaar

onderzoek naar de effecten van psychedelica. En na vele

jaren van weerstand en zelfs een decennialang verbod

lijken deze middelen eindelijk de wind mee te hebben.

tekst: Judith van Ankeren // illustratie: Elena Barskaya

Aimabel, geestig, een

levensgenieter. De

Engelse hoogleraar

neuropsychofarmacologie

David Nutt is het type waarmee

je graag een biertje zou drinken. Zijn

landgenoten omschrijven hem vast

als een jolly good fellow. Maar tegelijkertijd

is hij ook iemand die onvermoeibaar

strijdt voor waarin hij

gelooft: dat psychedelica de grootste

doorbraak voor onze mentale gezondheid

zullen worden van de afgelopen

vijftig jaar. Ik spreek hem op een

congres waar hij tussen zijn lezingen

door nog tijd maakt om met de

Oekraïense regering te praten over

hoe MDMA (de werkzame stof in

XTC) al die getraumatiseerde militairen

zou kunnen helpen, om daarna

onvermoeibaar stapels van zijn

nieuwe boek Psychedelica als medicijn

te signeren. En dat biertje? Nutt

werkt aan een alternatief waarbij je

wel de lol hebt, maar niet de kater.

Wat zouden psychedelica als

lsd, psilocybine en ketamine

kunnen betekenen voor mensen

met mentale problemen?

‘O, het potentieel is enorm! Onderzoek

laat zien dat psychedelica bij

een breed scala aan problemen kunnen

helpen: depressie, posttraumatische

stressstoornis, dwangstoornis,

eetstoornissen, verslavingen en ang-

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 73


sten, bijvoorbeeld. Dat zijn mentale

problemen waarop nooit een goed

antwoord is gevonden. Zo zijn er

buiten de klassieke antidepressiva

nog altijd geen medicijnen die effectief

zijn bij depressies – en antidepressiva

werken niet bij iedereen.

Dus het is ontzettend goed nieuws

dat er weer volop onderzoek naar

de effecten van psychedelica wordt

gedaan, nadat het in de jaren ’70

wereldwijd werd verboden. En dat

in steeds meer landen het gebruik op

therapeutische basis is toegestaan.’

Wat doen psychedelica precies

in het brein?

‘Er gebeuren verschillende dingen.

De klassieke psychedelica, zoals lsd,

psilocybine (paddo’s, red.) en ayahuasca

binden zich aan serotoninereceptoren,

met name de 2a-receptor.

Als de dosis hoog genoeg is, kunnen

er verschillende psychedelische effecten

ontstaan. Dat kan gaan van

simpele visuele effecten tot heel spirituele

of religieuze ervaringen, zoals

een ontmoeting met God of entiteiten,

het gevoel van één-zijn met het

universum.

Tegelijkertijd is op hersenscans te zien

dat het defaultnetwerk, het DMN,

uitschakelt. Dat is de dirigent van

ons brein en doordat die buitenspel

staat, gaan de verschillende netwerken

als het ware freestylen, als een

orkest dat free jazz speelt. Daardoor

verandert je bewustzijn. Bovendien

is het defaultnetwerk verantwoordelijk

voor ons zelfbesef: de gedachten

en overtuigingen die we over onszelf

hebben. Het is de zetel van het ego.

Bij mensen met psychische problemen,

zoals depressie, anorexia of

verslaving, is het DMN overactief en

worden ze in beslag genomen door

negatieve gedachten over zichzelf.

We denken dat het uitschakelen van

het defaultnetwerk onder invloed

van een psychedelicum de mogelijkheid

biedt om te ontsnappen aan die

gedachten, ervan los te komen en

erop te reflecteren.

Een ander opvallend effect is dat de

connectiviteit in de hersenen sterk

toeneemt. Onder normale omstandigheden

hebben de verschillende

hersennetwerken de neiging om

vooral binnen hun eigen netwerk te

communiceren, maar onder invloed

van een psychedelicum ontstaan er

verbindingen tussen alle hersendelen.

Dat verklaart het geestverruimende

effect. En mogelijk ook waarom

mensen allerlei nieuwe inzichten

opdoen over zichzelf.’

Maar als het psychedelicum is

uitgewerkt, wordt die vervelende

dirigent ook weer wakker.

Hoe kan het dat je niet onmiddellijk

vervalt in hetzelfde riedeltje

van negatieve gedachten?

‘En van de redenen is dat psychedelica

de neuroplasticiteit van het brein

stimuleren: het vermogen om nieuwe

verbindingen aan te leggen, waardoor

je uit die negatieve denkwijze

kunt ontsnappen. Je brein wordt als

het ware opnieuw bedraad. Daarnaast

weten we dat mensen met een

depressie een tekort hebben aan het

gelukshormoon serotonine. Onder

invloed van psychedelica krijgt het

brein een enorme serotonineboost.

De theorie is dat het hele systeem zo

een positieve reset krijgt, als een

Psychiater David Nutt (1951) is hoogleraar neuropsychofarmacologie aan Imperial

College in Londen en doet met zijn team onderzoek naar psychedelica. Naast zijn

recente boek Psychedelica als medicijn. Drugs die je leven kunnen veranderen (Nieuwezijds,

2023) is hij onder meer auteur van Drankje? De nieuwste inzichten over alcohol

en gezondheid (Nieuwezijds, 2020). Daarnaast is Nutt wetenschappelijk director van

GABA Labs, waar wordt gewerkt aan heilzame alternatieven voor alcohol.

74 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025


PORTRETTEN

Bijna

genoeg

Ze hebben er veel voor over om te voldoen

aan hun ideale lichaamsbeeld. Wat zit

daarachter? ‘Ik wil en kan niet anders.’

tekst: Ans van de Weerdhof // foto’s: privébezit

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025 83


84 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 01 // 2025

‘De

aandacht

waar ik naar

verlangde

heb ik nooit

gekregen’


ZELFHULP

TOOL-

KIT

Soms wil je heus wel, maar lukt het toch

niet om voldoende te sporten of gezond

te koken. Selfnudging kan daarbij helpen.

tekst: Hanneke Karssen


3 VRAGEN

AAN DE

EXPERT

WAT MAAKT HET LASTIG OM

GEZONDER TE LEVEN? ‘Daar

zijn diverse redenen voor. Onze

maatschappij zit vol verleidingen

en dat maakt het moeilijker. Zo is

er altijd, overal, in grote hoeveelheden

ongezond eten beschikbaar.

Ook oefent onze sociale

omgeving soms druk uit: “Doe

niet zo ongezellig, neem ook iets

lekkers…” Of: “Moet je nou alweer

naar de sportschool?”

Er zijn ook factoren in onszelf die

het moeilijk maken. Onze leefstijl

bestaat uit gewoontegedrag en

het kost tijd, moeite en energie

om oude gewoonten te doorbreken

en nieuwe, gezonde

gewoonten te ontwikkelen. Gelukkig

zijn er manieren die het je

een stuk makkelijker maken.’

WAT KAN HET MAKKELIJKER

MAKEN? ‘Probeer van gezond gedrag

een gewoonte te maken. Een

gewoonte is gedrag dat automatisch

gaat, waar je niet echt over nadenkt.

Het kost je brein weinig energie en

daarom heeft dat gedrag de voorkeur.

Dat is de reden waarom we bijvoorbeeld

elke werkdag rond

dezelfde tijd opstaan, en daarom

fietsen we meestal via dezelfde route

naar de supermarkt of het werk.

Het helpt ook als je gezonde dingen

doet die bij jou passen. Als je hardlopen

eigenlijk maar suf vindt, dan

zal het nooit een gewoonte worden.

Als je tennissen veel leuker vindt en

daar plezier in hebt, en het regelmatig

doet, dan wordt het makkelijker

een gewoonte. En wat ook kan

helpen is selfnudging.’

HOE KAN SELFNUDGING

ONS HELPEN? ‘Bij nudging laat

je de omgeving het automatische,

onbewuste gedrag beïnvloeden.

Geef jij jezelf zo’n zetje in de

goe de richting, dan noemen we

dat selfnudging. Om gezonder

te gaan eten, kun je bijvoorbeeld

ongezonde verleidingen opbergen

in een keukenkastje en gezonde

dingen vooraan in de

koelkast zetten. Maak ’s ochtends

al een fruitsalade klaar, zodat die

voor het grijpen staat als je trek

krijgt in een tussendoortje. Of zet

tijdens het avondeten niet de

hele pan op tafel, maar schep

een portie op in de keuken. Die

gezonde salade of groente zet je

juist wél op tafel. Het helpt allemaal

om gezonder te eten.

Wil je meer bewegen, dan kun je

je sporttas of wandelschoenen

vooraf klaarzetten, op een duidelijk

zichtbare plek. En als je ’s ochtends

wilt sporten: meteen na

het opstaan je sportkleren aantrekken.

Vaste sportmomenten in

je agenda zetten – en dan ook

gáán – is een vorm van selfnudging

die ook nog tot een nieuwe

gezonde gewoonte leidt.’

Ingrid Steenhuis is hoogleraar preventie aan

de Vrije Universiteit Amsterdam; ze onderzoekt

hoe mensen hun leefstijl en gedrag

kunnen veranderen. Steenhuis is expert in

de online training ‘Gezond en energiek in

10 stappen’ van Psychologie Magazine.

Aan onze Instagram-volgers vroegen we: hoe nudge jij jezelf om gezonder te leven? Maar één keer per week

boodschappen doen • Sporten inplannen • Komkommer en snoeptomaatjes op de keukenbalie zetten • Geen fris,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!