Zaaien

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
SPECIAL
Circulair:
Zaad van
eigen plant
MAKEN:
Koude bak en
zaaiwiel
Zaaien,
kiemen,
verspenen
prijs: NL/B € 8,95
WWW.LANDLEVEN.NL
Stap voor stap
IN MOES- EN
BLOEMENTUIN

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
Inhoud
6
72
Praktisch
Stap-voor-stap zaaien 6
Moestuinexpert Diana Steks zaaitips 10
Adressen bloemenzaad 23
Uitplanten met IJsheiligen 32
Verspenen 52
Adressen moestuinzaad 56
Cursus tomaten telen 64
Tweejarigen 66
Herfstzaaien 88
Groot gras 102
Zaadexperts
Seedhunter Chris Kik 24
Ton Vreekens levende verzameling 40
Zaadhandelaar Bulter 80
Uitgelegd
Kiemen 18
De juiste grond 48
Winteroogst 108
4 Landleven | Zaaien

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
KLusinspiratie
Zaaiwiel maken 57
Flexibele koude bak 92
66
102
32
Zaadkwaliteit
Verpakking verklaard 14
Zelf oogsten 72
Kiemtest 100
Landleven | Zaaien
5

6 Landleven | Zaaien
Roularta Media Nederland (Christel Bollen)

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
Voorzaaien
Stap
voor stap
Tekst Diana Stek en Angela Groenbos
Fotografie Otto Kalkhoven
Met het zaaiseizoen voor de deur is het tijd om de zaaikennis
weer eens goed af te stoffen. Wat zijn de makkelijkste
zaaiplanten? Hoe diep moet het zaad? Diana Stek loodst
je stap voor stap door het proces van zaadje tot gezonde
groente en bloeiende plant.
Zaad kiezen
Wil je een tuin vol bloemen, of maandenlang eten uit
eigen tuin? Beide kunnen prima worden bereikt met
zaaien. Eenjarigen moeten in korte tijd kiemen, groeien,
bloeien en weer nieuw zaad zetten en daarom zijn het
vaak planten die makkelijk gezaaid kunnen worden.
Heel kritisch zijn kunnen ze zich niet permitteren.
Over het algemeen zijn dit dus ook soorten die redelijk
makkelijk resultaat geven. Veel groentes zijn tweejarig:
ze zetten pas in het tweede jaar zaad, maar van de
oogst kun je al in het eerste jaar genieten en ze zijn
eenvoudig zelf te zaaien. Voor beginnende zaaiers
boek je hiermee het makkelijkst succes.
Stap
1
Stap
2
Lees de
instructies
Op de achterkant van een
zaadzakje is veel informatie
te vinden. Wanneer kan er
worden gezaaid, waar moet
er worden gezaaid en hoe
lang duurt het voor een
zaadje kiemt? Voor een
grotere kans op succes volg
je de aanwijzingen.
Landleven | Zaaien
7

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
Sjef van der Loo is een enthousiast
moestuinier. Maar wat Sjef misschien
nog wel leuker vindt dan het verbouwen
van groente, is het bedenken van handige
oplossingen voor teeltproblemen.
Met eigengebouwde kasjes, zaaihulpen
en bewaartips voor de oogst maakt
hij het werk in de moestuin steeds
wat makkelijker. Je leest erover op
https://sjeftuintips.wordpress.com/
Sjefs
tuintips
ZAADZAKJES
LEZEN
Wie zaad koopt voor de moestuin, koopt een
zakje mogelijkheden, een belofte van verse
groenteplanten voor het nieuwe teeljaar.
Maar dan moeten die zaadjes wél kiemen. Sjef
beschrijft hoe je zaadzakjes leest en op die
manier de beste zaden kiest.
Tekst Sjef van der Loo • Fotografie Otto Kalkhoven
14 Landleven | Zaaien

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
Landleven | Zaaien
15

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
Onder
invloed
van water
Tekst Diana Stek en
Angela Groenbos
en
licht
Het belangrijkste van zaaien vindt plaats net ná het zaaien:
het kiemen. In het zaadje is al een heel plantje aanwezig
en bij het kiemen gaat dat zich ontwikkelen. Warm of koud,
licht of donker: niet elk zaadje kiemt gelijk.
Kiemen
Een zaadje wordt gevormd aan de plant, op de plek
waar eerst een bloem zat en waar een vrucht is
ontstaan. In het zaadje is de basis voor de volgende
plant al aanwezig: een piepklein kiemplantje met
een wortel, een stengel en twee kiemblaadjes. Veel
zaden kennen kiemrust: het zaad wacht op de juiste
omstandigheden voor het gaat kiemen. Dat kan het
doormaken van een koudeperiode zijn, met daarna
een hogere temperatuur. Ook de hoeveelheid licht is
van invloed op het kiemen. Om het kiemproces te
laten starten is allereerst water nodig. De zaadhuid
neemt het water op en de zaadlobben – het binnenste
deel van het zaad zonder de kiem – zwellen op.
Daardoor barst de zaadhuid open en kan het worteltje
van het kiemplantje naar buiten. Het worteltje gaat
groeien. Daarna gaat de stengel ontwikkelen. Voor
dit hele proces worden voedingsstoffen gebruikt die
in de zaadlobben opgeslagen waren. Zodra de eerste
blaadjes ontstaan, kan het kiemplantje met behulp
van licht zelf voedingsstoffen aanmaken en is de
kieming succesvol.
Warm of koud?
Het lijkt soms alsof alle zaden het liefst in een subtropisch
temperatuurtje in de kas tot kieming komen.
Toch hebben zaden heel verschillende behoeftes.
Koudekiemers: hebben een periode van kou nodig
voor ze kiemen. Binnen voorgezaaid komen ze maar
moeizaam op en groeien ze niet uit tot volle, stevige
planten. De beste manier om koudekiemers te zaaien
is om ze in zaaitrays te zaaien en deze vervolgens
buiten neer te zetten. Dit kan al in het najaar, of in
de winter. Bescherm de planten wel tegen muizenvraat.
De bekendste koudekiemers komen uit de
familie Ranunculaceae, waar heel veel plantensoorten
onder vallen. Om een paar te noemen: akoniet, ridderspoor,
helleborus en anemoon. Veel struiken en
bomen zijn ook koudekiemers. Veldsla en tuinbonen
zijn geen koudekiemers, maar groentes die al bij lage
temperaturen kiemen. Ze zijn al vanaf half januari
te telen.
18 Landleven | Zaaien

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
Landleven | Zaaien
19

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
IN
GOEDE AARDE
Zaaigrond, potgrond,
tuinturf, bemeste
tuinaarde, compost:
het tuincentrum ligt vol
zakken met donkere
materie waar plantjes in
gedijen. Maar wat gebruik
je om in te zaaien?
Tekst Angela Groenbos
Grond, aarde, compost:
Het is een allemaal medium. Medium heeft
in dit geval niets te maken met paranormale
zaken: het is een sjiek woord voor de drager
waarin je kunt zaaien en waarin planten
kunnen leven en groeien. Er zijn voor
zaaien verschillende media te kiezen, ieder
met zijn voor- en nadelen.
48 Landleven | Zaaien

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
Potgrond:
BEMESTE
TUINAARDE
IS
ALS ZAAIGROND
ONGESCHIKT
Houdt goed vocht vast, maar dat geeft ook
kans op rot en schimmel. Voor veel zaden
is potgrond niet los genoeg en te voedzaam
om goede kieming te krijgen. Gemengd
met brekerzand en eventueel vermiculiet is
het wel geschikt te maken als zaaimedium.
Eenmaal gekiemde zaden kunnen hierin
uitgroeien tot stevige zaailingen. Vaak zit
er in potgrond turf, wat niet duurzaam
gewonnen wordt uit veengebieden. Een alternatief
is potgrond op basis van kokosvezel.
Zaaigrond:
Zaaigrond die je kant-en-klaar koopt is
vaak met hitte behandeld tegen ziektekiemen
en onkruidzaden. Het is luchtig,
zodat zaden er makkelijk wortels in kunnen
ontwikkelen, en niet te voedzaam, wat te
snelle groei of verbranding van de wortels
zou kunnen veroorzaken. Het bevat wel
genoeg voeding om de zaden tot stevige
zaailingen uit te laten groeien. Na ongeveer
drie weken in zaaigrond hebben de zaailingen
nieuwe voeding nodig en moeten ze worden
verspeend naar een potje met meer voeding
die langer werkt, of naar hun plekje in de tuin.
(Bemeste) tuinaarde:
Is relatief zuur en slaat makkelijk dicht.
Daarom is het niet geschikt om in te zaaien.
Landleven | Zaaien
49

Roularta Media Nederland (Christel Bollen)
6x
LANDLEVEN
SPECIALS
voor slechts €35
Mis niets van Landleven met
Landleven-specials. Van bakken tot
hand werken en van tuintips tot
doe-het-zelfprojecten. Nu maar
liefst 6 specials in het abonnement!
Komende
thema’s
FIETSROUTES
AARDBEIEN DIERENTIPS
WECKEN & INMAKEN
TAARTEN
Ben je abonnee van Landleven?
Dan krijg je zelfs 40% korting. Een jaar
Landleven-specials kost dan slechts € 30.
Bestel op www.landleven.nl/specialabonnement