2025 03 21 Johannes Passion - Antwerp Symphony Orchestra + Cappella Amsterdam

Vr 21 mrt 2025
Grote Zaal
20.15 uur
Serie Pasen
Johannes Passion
Antwerp Symphony
Orchestra + Cappella
Amsterdam
Het gratis beschikbaar stellen van dit digitale
programmaboekje is een extra service
ter voorbereiding op het concert. Het is
uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie
tijdens het concert te raadplegen via je mobiele
telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de
andere concertbezoekers.
Bij voorbaat dank.

Programma
Johannes Passion
Antwerp Symphony
Orchestra + Cappella
Amsterdam
Serie Pasen
Serie Cappella
Amsterdam
Vr 21 mrt 2025
Grote Zaal
20.15 – 22.20 uur
ca. 120 minuten zonder pauze
Daniel Reuss dirigent
Werner Güra tenor (evangelist)
Peter Harvey bariton (Christus)
Berit Norbakken sopraan
Marianne Beate Kielland alt
Robin Tritschler tenor
Matthias Winckhler bariton
Johann Sebastian Bach (1685 - 1750)
Johannes Passion, BWV 245 (versie 1749)
Staat je mobiele telefoon al uit?
Dank je wel.
2

Toelichting
De Johannes Passion vertelt het lijdensverhaal van Jezus met intense dramatiek en
theatraliteit, maar biedt ook momenten van diepe theologische en persoonlijke reflectie.
Op meesterlijke wijze slaagt Johann Sebastian Bach erin om de goddelijke status van
Jezus te weerspiegelen in zijn muziek, waarbij de woorden van evangelist Johannes
krachtig tot leven komen.
Voor hij de Johannes Passion schreef, was
Bach kapelmeester aan het hof van vorst
Leopold van Anhalt-Köthen. Omdat het
hof calvinistisch was, schreef Bach in deze
periode weinig kerkmuziek. Toch was dit de
tijd waarin hij enkele klassieke monumenten
schreef, zoals de Brandenburgse concerten
en Das wohltemperierte Klavier. Toen de
bezuinigingen in de hofkapel te Köthen hem
steeds meer benauwden, verhuisde Bach
in 1723 met zijn gezin naar Leipzig – een
stad die niet alleen voor hem, maar ook
voor zijn kinderen veel kansen bood. In 1722
was bovendien de prestigieuze functie van
Thomascantor, hoofd van de kerkmuziek
te Leipzig, vrijgekomen. Namen als Georg
Philipp Telemann en Chistoph Graupner
solliciteerden ook, maar na hun terugtrekking
werd Bach, ondanks veel twijfel, uiteindelijk
verkozen. Zijn gebrek aan universitaire
opleiding, een belangrijke eis voor de functie,
stond aanvankelijk in de weg.
Passies: een eeuwenlange traditie
Al eeuwenlang brachten muziekensembles
op Goede Vrijdag passieverhalen ten
gehore in verschillende kerken in Leipzig.
Tijdens een ingetogen dienst droeg een
ensemble van zangers de passie voor. Deze
traditie maakt deel uit van de lutherse kerk
en vertelt het lijden van Jezus volgens
de vier evangeliën. Aanvankelijk werden
de teksten enkel door zangers gebracht,
maar gaandeweg maakte instrumentale
begeleiding ook deel uit van het samenspel.
De invloed van de Italiaanse opera sijpelde
door in de passiemuziek, wat zorgde voor
meer dramatiek en de toevoeging van
poëtische aria’s. Tekstueel putte Bach voor
zijn werk uit het Johannesevangelie en
het werk van Heinrich Brockes, alsook de
gedichten van Christian Weise en Christian
Heinrich Postel. Op 7 april 1724, Goede
Vrijdag, vulde Bachs nieuwe compositie
voor het eerst de fraaie Nikolaikirche.
De stadsraad vond de Johannes Passion
echter te theatraal en fel. Toch zou het werk
uiteindelijk een enorm succes kennen.
Fuctionele benadering
Tussen de evangelietekst, die Jezus’
lijdensverhaal schetst, bieden koralen en
aria’s ruimte voor reflectie en emotionele
diepgang. Elk van deze elementen heeft een
eigen stijl, waardoor de luisteraar makkelijk
onderscheid kan maken. Dit illustreert Bachs
functionele benadering van muziek.
De evangelieteksten, of recitatieven, vormen
de kern van de Johannes Passion. In een
sobere stijl vertelt een tenor, begeleid door
een akkoordinstrument, het verhaal als een
meelevende getuige. Twaalf koralen bieden
momenten van bezinning en verbinden de
3

Toelichting
vertelling met de luisteraars. De koraalmelodieën,
afkomstig uit de lutherse
kerkmuziek, zette Bach nauwkeurig om in
een vierstemmige harmonisatie, waarbij hij
bepaalde woorden extra benadrukte. Soms
komt dezelfde melodie meerdere keren
terug in een andere harmonisatie, wat een
houvast biedt voor gelovigen. De ariazangers
verrijken de passie met betekenisvolle en
persoonlijke reflecties op de gebeurtenissen.
Bach voltooide de Johannes Passion in drie
maanden. Een definitieve versie bestaat
echter niet, omdat Bach na de première
in 1724 steeds wijzigingen doorvoerde.
De laatst voltooide versie uit 1749 komt
grotendeels overeen met de oorspronkelijke,
maar is in de instrumentale bezetting flink
uitgebreid. Vlak voor zijn dood in 1750 begon
hij nog aan een vijfde versie, maar deze heeft
hij nooit kunnen beëindigen.
Verlosser met een missie
De eerste klanken van de Johannes Passion
zetten meteen de toon voor een expressieve
en dramatische sfeer. De eerste drie noten
zijn geen toeval: de noten es, d en g dragen
een symbolische betekenis en verwijzen naar
de uitdrukking Soli (es) Deo (d) Gloria (g)
– een compositie opgedragen aan God. In
zowel de tekst als de muziek verwerkte Bach
markante symbolische verwijzingen die de
diepere betekenis van de teksten versterken
door specifieke muzikale keuzes.
Het evangelie volgens Johannes, en dus
ook de Johannes Passion, schildert Jezus
af als de verlosser van de mens, een
zelfverzekerde en kalme figuur die zijn
boodschap verkondigt. Dit beeld van Jezus
als de zoon van God met een duidelijke
missie is niet die van een lijdend slachtoffer,
maar van een handelend persoon. In het
openingskoor benadrukte Bach meteen deze
koninklijke status met de woorden ‘Herr,
unser Herrscher’. Wanneer de Romeinse
soldaten hem naar voren roepen, meldt
Jezus zich zelfverzekerd zonder de kus van
Judas. De krachtige woorden ‘Ich bin’s’ laten
de soldaten hoorbaar terugdeinzen, een
effect van zijn goddelijkheid. Jezus spreekt
slechts vijftien woorden in de gehele passie.
Wanneer hij aan het woord is, klinken Jezus
boodschappen beknopt en pragmatisch,
passend bij het sobere muzikale ornament.
Het ingetogen koraal ‘Durch dein Gefängnis,
Gottes Sohn’ markeert het keerpunt van
de passie. Deze ligt te midden van een
opvallende, symmetrische structuur in de
plaatsing van aria’s en koralen. Pilatus,
die aanvankelijk achter Jezus stond,
trekt zich terug onder de druk van het
volk. De kruisiging wordt hiermee een
onvermijdelijk lot. Jezus’ sterven is echter
niet het dramatische hoogtepunt van de
passie, maar eerder het menselijke handelen
dat hiertoe heeft geleid. Later klinken
Jezus’ laatste, triomfantelijke woorden
‘Es ist vollbracht’ in de gelijknamige aria.
Zijn dood is geen tragisch lot, maar een
noodzakelijke, bevrijdende stap naar de
hemel en een overwinning op de dood. De
dalende melodielijn van de viola da gamba
weerspiegelt Jezus’ overlijden, terwijl zowel
triomf als droefenis worden bezongen.
4

Toelichting
Emotionele beleving
Meer dan enkel een religieuze vertelling
reflecteert de Johannes Passion ook
op de emotionele beleving van Jezus’
lijdensverhaal. De diepgaande affectieve
ervaringen wist Bach meesterlijk te
verklanken in de dramatische muziek die de
luisteraar intens betrekt bij het verhaal. De
vele korte, felle turba-koren weerspiegelen
het huichelachtige, opgehitste volk, de
valse hogepriesters, de verachtelijke
soldaten en de andere getuigen van het
drama. Deze turbae komen op veertien
plaatsen bijna identiek terug en verwijzen
naar elkaar. Bach bracht subtiele variaties
aan, zoals het weglaten van instrumenten
of het veranderen van toonsoort, om de
verschillende gemoedstoestanden muzikaal
te benadrukken. Zo barst middenin de passie
in het koor een muzikale chaos los. Terwijl
de tenoren om Jezus’ kruisiging brullen
(‘Kreuzige, kreuzige!’), gaan de sopranen over
in een weemoedig gezang. Later verklaart
het volk in het koraal ‘Wir haben keinen
König’ dat zij alleen de Romeinse keizer als
hun vorst erkennen. Jezus, die zichzelf als
koning van de Joden aandient, moet sterven,
roept de menigte aan Pilatus.
bijna hartverscheurende aria ‘Ach, mein
Sinn’ betreurt apostel Petrus zijn ontrouw
jegens Jezus. De dramatische en vurige
begeleiding van de strijkers versterkt dit
immense berouw. In de laatste aria bezingt
een sopraan het verlies van Jezus in een
mijmerende klaagzang vol verdriet.
Na een lange reis van dramatiek, triomf en
tragiek keert Bach terug naar de liturgische
en theologische kant van de vertelling.
De passie eindigt met het ingetogen,
diepgaande slotkoraal ‘Ach Herr, lass
dein lieb Engelein’, waarin het volk zich
identificeert met Jezus’ lijden en dood en de
hoop op een verrijzenis bezingt.
Ray-Anne De Brandt
Bach gebruikte verscheidene muzikale
technieken om de diepe emoties en
dramatiek van het lijdensverhaal te
versterken. De majestueuze muziek van het
openingskoor spreekt niet alleen over Jezus’
koningschap maar ook over het tragische lot
dat hem wacht; een boeiende tegenstelling
die zich manifesteert in de bewogen en
indringende melodieën. In de expressieve,
5

Liedteksten
Johann Sebastian Bach
Johannes Passion
Eerste deel
1. Koor
Herr, unser Herrscher, dessen Ruhm
in allen Landen herrlich ist!
Zeig uns durch deine Passion,
daß du, der wahre Gottessohn,
zu aller Zeit,
auch in der größten Niedrigkeit,
verherrlicht worden bist!
Heer, onze heerser, wiens roem
in alle landen heerlijk is!
Toon ons door uw lijden
dat u, de ware Zoon van God,
altijd,
zelfs in de grootste vernedering,
verheerlijkt bent.
2. Johannes 18:1-8
Evangelist
Jesus ging mit seinen Jüngern über den
Bach Kidron, da war ein Garte, darein ging
Jesus und seine Jünger. Judas aber, der
ihn verriet, wußte den Ort auch, denn Jesus
versammlete sich oft daselbst mit seinen
Jüngern.
Da nun Judas zu sich hatte genommen die
Schar und der Hohenpriester und Pharisäer
Diener, kommt er dahin mit Fakkeln, Lampen
und mit Waffen. Als nun Jesus wußte alles,
was ihm begegnen sollte, ging er hinaus und
sprach zu ihnen:
Jezus
Wen suchet ihr?
Evangelist
Sie antworteten ihm:
Evangelist
Jezus stak met zijn discipelen de beek
Kidron over. Daar was een hof, waar Jezus
binnenging met zijn discipelen. En Judas, zijn
verrader, kende die plaats ook, want Jezus
kwam daar vaak samen met zijn discipelen.
Nu had Judas een troep soldaten
meegenomen en dienaren van de
hogepriesters en de farizeeërs, en daar kwam
hij, met fakkels, lampen en met wapens. En
Jezus, die alles wist wat er met hem zou
gebeuren, liep naar hen toe en zei tegen hen:
Wie zoeken jullie?
Zij antwoordden:
6

Liedteksten
Koor
Jesum von Nazareth!
Evangelist
Jesus spricht zu ihnen:
Jezus
Ich bins.
Evangelist
Judas aber, der ihn verriet, stund auch bei
ihnen. Als nun Jesus zu ihnen sprach: Ich
bins, wichen sie zurükke und fielen zu Boden.
Da fragete er sie abermal:
Jezus
Wen suchet ihr?
Evangelist
Sie aber sprachen:
Koor
Jesum von Nazareth!
Evangelist
Jesus antwortete:
Jezus
Ich habs euch gesagt, daß ichs sei; suchet ihr
denn mich, so lasset diese gehen!
3. Koraal
O große Lieb, o Lieb ohn alle Maße,
die dich gebracht auf diese Marterstraße!
Ich lebte mit der Welt in Lust und Freuden,
und du mußt leiden.
Jezus van Nazareth.
Jezus zegt tegen hen:
Dat ben ik.
En Judas, zijn verrader, stond ook bij hen.
Toen nu Jezus tegen hen zei: ‘Dat ben ik,’
deinsden zij terug en vielen op de grond.
Toen vroeg hij weer:
Wie zoeken jullie?
En zij zeiden:
Jezus van Nazareth.
Jezus antwoordde:
Ik heb jullie gezegd dat ik dat was, als jullie
mij zoeken, laat hen dan gaan.
O grote liefde, o onmetelijke liefde,
die u op deze martelweg heeft gebracht!
Ik leefde met de wereld in lust en vreugde
en u moet lijden.
7

Liedteksten
4. Johannes 18:9-11
Evangelist
Auf daß das Wort erfüllet würde, welches er
sagte: Ich habe der keine verloren, die du mir
gegeben hast.
Da hatte Simon Petrus ein Schwert und zog
es aus und schlug nach des Hohenpriesters
Knecht und hieb ihm sein recht Ohr ab; und
der Knecht hieß Malchus. Da sprach Jesus
zu Petro:
Jezus
Stekke dein Schwert in die Scheide! Soll ich
den Kelch nicht trinken, den mir mein Vater
gegeben hat?
5. Koraal
Dein Will gescheh, Herr Gott, zugleich
auf Erden wie im Himmelreich.
Gib uns Geduld in Leidenszeit,
Gehorsam sein in Lieb und Leid;
wehr und steur allem Fleisch und Blut,
das wider deinen Willen tut!
Opdat het woord vervuld zou worden dat hij
had gesproken: ‘Ik heb niemand verloren van
hen die u mij hebt gegeven.’
Nu had Simon Petrus een zwaard, hij trok dat
en sloeg naar de knecht van de hogepriester
en hakte diens rechteroor af; en die knecht
heette Malchus. Toen zei Jezus tegen Petrus:
Steek je zwaard in zijn schede! Moet ik de
beker niet drinken die mijn vader mij heeft
gegeven?
Uw wil geschiede, God, zowel
op aarde als in het hemelrijk.
Geef ons geduld in lijdenstijd,
gehoorzaamheid in lief en leed;
bestrijd en stuit alle vlees en bloed
dat tegen uw wil ingaat.
6. Johannes 18:12-14
Evangelist
Die Schar aber und der Oberhauptmann und
die Diener der Jüden nahmen Jesum und
bunden ihn und führeten ihn aufs erste zu
Hannas, der war Kaiphas Schwäher, welcher
des Jahres Hoherpriester war. Es war aber
Kaiphas, der den Jüden riet, es wäre gut, daß
ein Mensch würde umbracht für das Volk.
Evangelist
En de troep soldaten en hun aanvoerder en
de dienaren van de Joden grepen Jezus en
boeiden hem en brachten hem eerst naar
Annas, de schoonvader van Kajafas, die dat
jaar hogepriester was. En het was Kajafas die
de Joden had voorgehouden dat het goed
zou zijn als één mens om het leven werd
gebracht voor het hele volk.
8

Liedteksten
7. Aria (alt)
Von den Strikken
meiner Sünden mich zu entbinden,
wird mein Heil gebunden.
Mich von allen Lasterbeulen
völlig zu heilen,
läßt er sich verwunden.
Om mij van de strikken
van mijn zonden te bevrijden
wordt mijn heil geboeid.
Om mij van alle zondebuilen
volkomen te genezen
laat hij zich verwonden.
8. Johannes 18:15
Evangelist
Simon Petrus aber folgete Jesu nach und ein
ander Jünger.
9. Aria (sopraan)
Ich folge dir gleichfalls
mit freudigen Schritten
und lasse dich nicht,
mein Leben, mein Licht.
Befördre den Lauf
und höre nicht auf,
selbst an mir zu ziehen,
zu schieben, zu bitten!
En Simon Petrus volgde Jezus,
en ook een andere discipel.
Ik volg u eveneens
met verheugde stappen
en ik laat u niet los,
mijn leven, mijn licht.
Ondersteun mijn schreden
en houd niet op
zelf aan mij te trekken,
te duwen, te vragen.
10. Johannes 18:15-23
Evangelist
Derselbige Jünger war dem Hohenpriester
bekannt und ging mit Jesu hinein in des
Hohenpriesters Palast. Petrus aber stund
draußen für der Tür. Da ging der andere
Jünger, der dem Hohenpriester bekannt war,
hinaus und redete mit der Türhüterin und
führete Petrum hinein. Da sprach die Magd,
die Türhüterin, zu Petro:
Deze discipel was een bekende van de
hogepriester en hij ging met Jezus het
paleis van de hogepriester binnen. En Petrus
bleef buiten bij de poort staan. Toen kwam
de andere discipel, de bekende van de
hogepriester, naar buiten en hij praatte met
de portierster en nam Petrus mee naar de
binnenplaats. Toen zei het dienstmeisje, de
portierster, tegen Petrus:
9

Liedteksten
Ancilla
Bist du nicht dieses Menschen Jünger einer?
Evangelist
Er sprach:
Petrus
Ich bins nicht!
Evangelist
Es stunden aber die Knechte und Diener und
hatten ein Kohlfeu’r gemacht (denn es war
kalt) und wärmeten sich. Petrus aber stund
bei ihnen und wärmete sich.
Aber der Hohepriester fragte Jesum um
seine Jünger und um seine Lehre. Jesus
antwortete ihm:
Jezus
Ich habe frei, öffentlich geredet für der
Welt. Ich habe allezeit gelehret in der
Schule und in dem Tempel, da alle Juden
zusammenkommen, und habe nichts im
Verborgnen geredt. Was fragest du mich
darum? Frage die darum, die gehöret haben,
was ich zu ihnen geredet habe! Siehe,
dieselbigen wissen, was ich gesaget habe!
Evangelist
Als er aber solches redete, gab der Diener
einer, die dabeistunden, Jesu einen
Bakkenstreich und sprach:
Servus
Solltest du dem Hohenpriester also antworten?
Ben jij niet een van de discipelen van die
man?
Hij zei:
Dat ben ik niet.
De knechten en dienaren die daar stonden
hadden een kolenvuur gemaakt, want het
was koud, en zij warmden zich. En Petrus
stond bij hen en ook hij warmde zich.
En de hogepriester ondervroeg Jezus
over zijn discipelen en over zijn leer. Jezus
antwoordde:
Ik heb vrijuit en in het openbaar voor de
wereld gesproken. Ik heb voortdurend
onderwezen in de synagoge en in de tempel,
waar alle Joden samenkomen, en ik heb niets
in het geheim gezegd. Waarom vraagt u mij
dit? Vraag het aan hen die gehoord hebben
wat ik tot hen heb gesproken. Zij weten wat
ik gezegd heb.
En toen hij dat zei, gaf een van de dienaren
die erbij stonden Jezus een klap in zijn
gezicht en zei:
Zo praat je niet tegen de hogepriester!
10

Liedteksten
Evangelist
Jesus aber antwortete:
Jezus
Hab ich übel geredt, so beweise es, daß es
böse sei, hab ich aber recht geredt, was
schlägest du mich?
11. Koraal
Wer hat dich so geschlagen,
mein Heil, und dich mit Plagen
so übel zugericht’?
Du bist ja nicht ein Sünder,
wie wir und unsre Kinder,
von Missetaten weißt du nicht.
Ich, ich und meine Sünden,
die sich wie Körnlein finden
des Sandes an dem Meer,
die haben dir erreget
das Elend, das dich schläget,
und das betrübte Marterheer.
En Jezus antwoordde:
Als ik iets verkeerds heb gezegd, bewijs dan
dat het slecht was. Maar als het goed was
wat ik zei, waarom sla je me dan?
Wie heeft u zo geslagen,
mijn heil, en u met klappen
zo toegetakeld?
U bent toch geen zondaar
zoals wij en onze kinderen,
van misdaden weet u niets.
Ik, ik en mijn zonden,
waarvan er zoveel zijn
als korrels zand bij de zee,
die zijn de oorzaak
van de ellende die u treft
en het bedroefde leger martelaren.
12. Johannes 18:24-27 [+ Matthäus 26:75]
Evangelist
Und Hannas sandte ihn gebunden zu dem
Hohenpriester Kaiphas.
Simon Petrus stund und wärmete sich, da
sprachen sie zu ihm:
Koor
Bist du nicht seiner Jünger einer?
Evangelist
Er leugnete aber und sprach:
En Annas stuurde hem geboeid
naar hogepriester Kajafas.
Petrus stond zich te warmen,
en ze zeiden tegen hem:
Ben jij niet één van zijn discipelen?
Hij ontkende het en zei:
11

Liedteksten
Petrus
Ich bins nicht.
Evangelist
Spricht des Hohenpriesters Knecht’ einer,
ein Gefreundter des, dem Petrus das Ohr
abgehauen hatte:
Servus
Sahe ich dich nicht im Garten bei ihm?
Evangelist
Da verleugnete Petrus abermal, und alsobald
krähete der Hahn. Da gedachte Petrus an
die Worte Jesu und ging hinaus und weinete
bitterlich.
13. Aria (tenor)
Ach, mein Sinn, wo willt du endlich hin,
wo soll ich mich erquicken?
Bleib ich hier, oder wünsch ich mir
Berg und Hügel auf den Rükken?
Bei der Welt ist gar kein Rat,
und im Herzen stehn die Schmerzen
meiner Missetat,
weil der Knecht den Herrn
verleugnet hat.
14. Koraal
Petrus, der nicht denkt zurück,
seinen Gott verneinet,
der doch auf ein’ ernsten Blick
bitterlichen weinet.
Jesu, blikke mich auch an,
wenn ich nicht will büßen;
wenn ich Böses hab getan,
rühre mein Gewissen!
Dat ben ik niet.
Toen zei een van de knechten van de
hogepriester, een familielid van degene
van wie Petrus het oor had afgehakt:
Heb ik jou niet bij hem in de hof gezien?
Toen ontkende Petrus het opnieuw,
en meteen kraaide de haan.
Toen herinnerde Petrus zich de woorden van
Jezus en hij ging de poort uit en huilde bitter.
Ach, waar moet ik het toch zoeken,
waar vind ik troost?
Blijf ik hier of wens ik
berg en heuvels op mijn rug?
De wereld kan mij echt niet helpen,
en in mijn hart zit de pijn
van mijn misdaad
omdat de knecht zijn Heer
heeft verloochend.
Petrus, die het zich niet herinnert
en zijn God verloochent,
maar die op een ernstige blik
bitter begint te huilen.
Jezus, kijk ook mij aan
als ik niet wil boeten,
als ik kwaad heb gedaan,
raak dan mijn geweten aan.
12

Liedteksten
Tweede deel
15. Koraal
Christus, der uns selig macht,
kein Bös’ hat begangen,
der ward für uns in der Nacht
als ein Dieb gefangen,
geführt für gottlose Leut
und fälschlich verklaget,
verlacht, verhöhnt und verspeit,
wie denn die Schrift saget.
Christus, die ons zalig maakt,
niets kwaads heeft gedaan,
die is voor ons in de nacht
als een dief gevangen,
voorgeleid aan goddeloze mensen
en vals beschuldigd,
uitgelachen, bespot en bespuwd,
zoals de Schrift zegt.
16. Johannes 18:28-36
Evangelist
Da führeten sie Jesum von Kaipha vor das
Richthaus, und es war frühe. Und sie gingen
nicht in das Richthaus, auf daß sie nicht unrein
würden, sondern Ostern essen möchten.
Da ging Pilatus zu ihnen heraus und sprach:
Pilatus
Was bringet ihr für Klage wider diesen
Menschen?
Evangelist
Sie antworteten und sprachen zu ihm:
Koor
Wäre dieser nicht ein Übeltäter, wir hätten dir
ihn nicht überantwortet!
Evangelist
Da sprach Pilatus zu ihnen:
Toen brachten ze Jezus van Kajafas naar het
gerechtsgebouw, en het was vroeg.
En ze gingen het gerechtsgebouw niet
binnen om niet onrein te worden maar het
paasmaal te kunnen eten.
En Pilatus kwam naar buiten en zei:
Waarvan beschuldigen jullie deze mens?
Zij antwoordden hem:
Als hij geen misdadiger was, hadden we hem
niet aan u overgeleverd.
Toen zei Pilatus tegen hen:
13

Liedteksten
Pilatus
So nehmet ihr ihn hin und richtet ihn nach
eurem Gesetze!
Evangelist
Da sprachen die Jüden zu ihm:
Koor
Wir dürfen niemand töten.
Evangelist
Auf daß erfüllet würde das Wort Jesu,
welches er sagte, da er deutete, welches
Todes er sterben würde.
Da ging Pilatus wieder hinein in das
Richthaus und rief Jesu und sprach zu ihm:
Pilatus
Bist du der Jüden König?
Evangelist
Jesus antwortete:
Jezus
Redest du das von dir selbst, oder habens dir
andere von mir gesagt?
Evangelist
Pilatus antwortete:
Pilatus
Bin ich ein Jüde? Dein Volk und die
Hohenpriester haben dich mir überantwortet;
was hast du getan?
Evangelist
Jesus antwortete:
Neem hem dan maar mee
en berecht hem volgens jullie eigen wet!
Toen zeiden de Joden tegen hem:
Wij mogen niemand doden.
Opdat vervuld zou worden het woord van
Jezus toen hij voorspelde welke dood hij zou
sterven.
Toen ging Pilatus het gerechtsgebouw weer
in en riep Jezus en zei tegen hem:
Bent u de koning der Joden?
Jezus antwoordde:
Zegt u dat uit uzelf of hebben anderen dat
over mij gezegd?
Pilatus antwoordde:
Ben ik soms een Jood? Uw volk en de
hogepriesters hebben u aan mij overgeleverd;
wat hebt u gedaan?
Jezus antwoordde:
14

Liedteksten
Jezus
Mein Reich ist nicht von dieser Welt; wäre
mein Reich von dieser Welt, meine Diener
würden darob kämpfen, daß ich den Jüden
nicht überantwortet würde; aber nun ist mein
Reich nicht von dannen.
17. Koraal
Ach großer König, groß zu allen Zeiten,
wie kann ich gnugsam diese Treu ausbreiten?
Keins Menschen Herze mag indes
ausdenken, was dir zu schenken.
Ich kann’s mit meinen Sinnen nicht erreichen,
womit doch dein Erbarmen zu vergleichen.
Wie kann ich dir denn deine Liebestaten
im Werk erstatten?
Mijn rijk is niet van deze wereld. Als mijn rijk
van deze wereld was, zouden mijn dienaren
ervoor vechten dat ik niet aan de Joden werd
overgeleverd; maar nu is mijn rijk niet van
hier.
Ach, grote koning, groot in alle tijden,
hoe kan ik die trouw genoeg verbreiden?
Niemands hart kan bedenken
wat het u moet schenken.
Ik kan met mijn verstand niet bedenken
waarmee ik uw ontferming moet vergelijken.
Hoe kan ik uw liefdesdaden
met daden terugbetalen?
18. Johannes 18:37 - 19:1
Evangelist
Da sprach Pilatus zu ihm:
Pilatus
So bist du dennoch ein König?
Evangelist
Jesus antwortete:
Jezus
Du sagsts, ich bin ein König. Ich bin dazu
geboren und in die Welt kommen, daß ich die
Wahrheit zeugen soll. Wer aus der Wahrheit
ist, der höret meine Stimme.
Evangelist
Spricht Pilatus zu ihm:
Toen zei Pilatus tegen hem:
Bent u dan toch een koning?
Jezus antwoordde:
U zegt het, ik ben een koning. Ik ben
geboren en in de wereld gekomen om van de
waarheid te getuigen. Wie uit de waarheid is,
die hoort mijn stem.
Pilatus zegt tegen hem:
15

Liedteksten
Pilatus
Was ist Wahrheit?
Evangelist
Und da er das gesaget, ging er wieder hinaus
zu den Jüden und spricht zu ihnen:
Pilatus
Ich finde keine Schuld an ihm. Ihr habt aber
eine Gewohnheit, daß ich euch einen losge;
wollt ihr nun, daß ich euch der Jüden König
losgebe?
Evangelist
Da schrieen sie wieder allesamt und
sprachen:
Koor
Nicht diesen, sondern Barrabam!
Evangelist
Barrabas aber war ein Mörder.
Da nahm Pilatus Jesum und geißelte ihn.
Wat is waarheid?
En toen hij dat gezegd had, ging hij weer naar
buiten naar de Joden en hij zegt tegen hen:
Ik kan geen schuld in hem vinden. Maar jullie
hebben een gewoonte dat ik [met Pasen]
iemand vrijlaat; willen jullie nu dat ik de
koning der Joden vrijlaat?
Toen begonnen ze weer allemaal te
schreeuwen en ze riepen:
Niet hem, hem niet, maar Barabbas!
En Barabbas was een moordenaar.
Toen nam Pilatus Jezus en geselde hem.
19. Arioso (bas)
Betrachte, meine Seel,
mit ängstlichem Vergnügen,
mit bittrer Lust
und halb beklemmten Herzen,
dein höchstes Gut
in Jesu Schmerzen,
wie dir auf Dornen, so ihn stechen,
die Himmelsschlüsselblumen blühn!
Du kannst viel süße Frucht
von seiner Wermut brechen,
drum sieh ohn Unterlaß auf ihn!
Aanschouw, mijn ziel,
met angstig genoegen,
met bittere lust
en een half beklemd hart
hoe jouw hoogste goed
in Jezus’ smarten ligt, hoe
voor jou op de doornen die hem steken
de hemelsleutelbloemen bloeien!
Je kunt veel zoete vruchten
van zijn bitterheid plukken,
dus zie hem onafgebroken aan!
16

Liedteksten
20. Aria (tenor)
Erwäge, wie sein blutgefärbter Rükken
in allen Stükken dem Himmel gleiche geht,
daran, nachdem die Wasserwogen
von unsrer Sündflut sich verzogen,
der allerschönste Regenbogen
als Gottes Gnadenzeichen steht!
Overdenk hoe zijn met bloed gekleurde rug
in alle opzichten op de hemel lijkt,
waaraan, nadat de golven
van onze zondvloed zijn verdwenen,
de allermooiste regenboog staat
als teken van Gods genade!
21. Johannes 19:2-12
Evangelist
Und die Kriegsknechte flochten eine Krone
von Dornen und satzten sie auf sein Haupt und
legten ihm ein Purpurkleid an und sprachen:
Koor
Sei gegrüßet, lieber Jüdenkönig!
Evangelist
Und gaben ihm Bakkenstreiche.
Da ging Pilatus wieder heraus und sprach zu
ihnen:
Pilatus
Sehet, ich führe ihn heraus zu euch, daß ihr
erkennet, daßich keine Schuld an ihm finde.
Evangelist
Also ging Jesus heraus und trug eine Dornenkrone
und Purpurkleid.
Und er sprach zu ihnen:
Pilatus
Sehet, welch ein Mensch!
Evangelist
Da ihn die Hohenpriester und die Diener
sahen, schrieen sie und sprachen:
En de soldaten vlochten een kroon van doornen
en zetten die op zijn hoofd, en ze trokken hem
een purperen mantel aan en zeiden:
Wees gegroet, lieve Jodenkoning!
En ze sloegen hem in het gezicht.
Toen ging Pilatus weer naar buiten en zei
tegen hen:
Kijk, ik breng hem nu naar buiten, zodat jullie
zien dat ik geen schuld in hem kan vinden.
Dus kwam Jezus naar buiten en hij droeg een
doornenkroon en een purperen mantel.
En Pilatus zei tegen hen:
Kijk toch, wat een mens!
Toen de hogepriesters en de dienaren hem
zagen, schreeuwden ze:
17

Liedteksten
Koor
Kreuzige, kreuzige!
Evangelist
Pilatus sprach zu ihnen:
Pilatus
Nehmet ihr ihn hin und kreuziget ihn; denn
ich finde keine Schuld an ihm!
Evangelist
Die Jüden antworteten ihm:
Koor
Wir haben ein Gesetz, und nach dem Gesetz
soll er sterben; denn er hat sich selbst zu
Gottes Sohn gemacht.
Evangelist
Da Pilatus das Wort hörete, fürchtet’ er sich
noch mehr und ging wieder hinein in das
Richthaus, und spricht zu Jesu:
Pilatus
Von wannen bist du?
Evangelist
Aber Jesus gab ihm keine Antwort. Da
sprach Pilatus zu ihm:
Pilatus
Redest du nicht mit mir? Weißest du nicht,
daß ich Macht habe, dich zu kreuzigen, und
Macht habe, dich loszugeben?
Evangelist
Jesus antwortete:
Kruisigen, kruisigen!
Pilatus zei tegen hen:
Neem hem dan maar mee en kruisig hem;
want ik kan geen schuld in hem vinden.
De Joden antwoordden:
Wij hebben een wet, en volgens die wet moet
hij sterven. Want hij heeft zichzelf tot Gods
zoon uitgeroepen.
Toen Pilatus dat hoorde, werd hij nog
angstiger, en hij ging het gerechtsgebouw
weer binnen en zei tegen Jezus:
Waar komt u vandaan?
Maar Jezus gaf geen antwoord.
Toen zei Pilatus:
Praat u niet met mij? Weet u niet dat ik de
macht heb u te laten kruisigen en de macht
heb om u vrij te laten?
Jezus antwoordde:
18

Liedteksten
Jezus
Du hättest keine macht über mich, wenn
sie dir nicht wäre von oben herab gegeben;
darum, der mich dir überantwortet hat, der
hat's größ're Sünde.
Evangelist
Von dem an trachtete Pilatus, wie er ihn
losließe.
22. Koraal
Durch dein Gefängnis, Gottes Sohn,
muß uns die Freiheit kommen;
dein Kerker ist der Gnadenthron,
die Freistatt aller Frommen;
denn gingst du nicht die Knechtschaft ein,
müßt unsre Knechtschaft ewig sein.
U zou geen macht over mij hebben als
die niet van bovenaf aan u was gegeven;
daarom begaat degene die mij aan u heeft
overgeleverd een grotere zonde.
Vanaf dat moment probeerde Pilatus hem vrij
te laten.
Door uw gevangenschap, zoon van God,
moeten wij de vrijheid krijgen;
uw kerker is de genadetroon,
de vrijplaats voor alle vromen;
want als u de slavernij niet had aanvaard,
zou onze slavernij eeuwig moeten zijn.
23. Johannes 19:12-17
Evangelist
Die Jüden aber schrieen und sprachen:
Koor
Lässest du diesen los, so bist du des Kaisers
Freund nicht; denn wer sich zum Könige
machet, der ist wider den Kaiser.
Evangelist
Da Pilatus das Wort hörete, führete er Jesum
heraus, und satzte sich auf den Richtstuhl,
an der Stätte, die da heißet: Hochpflaster,
auf Ebräisch aber: Gabbatha. Es war aber der
Rüsttag in Ostern um die sechste Stunde,
und er spricht zu den Jüden:
Pilatus
Sehet, das ist euer König!
Maar de Joden schreeuwden:
Als u deze man vrijlaat, bent u geen vriend
van de keizer; want wie zichzelf tot koning
uitroept, die is tegen de keizer.
Toen Pilatus die woorden hoorde, bracht
hij Jezus naar buiten en ging zitten op de
rechterstoel, op de plaats die Hoogterras
heet, in het Hebreeuws Gabbatha. En het was
de voorbereidingsdag voor Pasen, rond het
zesde uur, en hij zegt tegen de Joden:
Kijk, dit is jullie koning.
19

Liedteksten
Evangelist
Sie schrieen aber:
Koor
Weg, weg mit dem, kreuzige ihn!
Evangelist
Spricht Pilatus zu ihnen:
Pilatus
Soll ich euren König kreuzigen?
Evangelist
Die Hohenpriester antworteten:
Koor
Wir haben keinen König denn den Kaiser.
Evangelist
Da überantwortete er ihn, daß er gekreuziget
würde. Sie nahmen aber Jesum und führeten
ihn hin. Und er trug sein Kreuz und ging
hinaus zur Stätte, die da heißet Schädelstätt,
welche heißet auf Ebräisch: Golgatha.
24. Aria (bas)
Eilt, ihr angefochtnen Seelen,
geht aus euren Marterhöhlen,
eilt
(Koor:) wohin?
nach Golgatha!
Nehmet an des Glaubens Flügel,
flieht
(Koor:) wohin?
zum Kreuzeshügel,
eure Wohlfahrt blüht allda!
Maar zij schreeuwden:
Weg, weg met hem, kruisig hem!
Pilatus zegt tegen hen:
Moet ik jullie koning kruisigen?
De hogepriesters antwoordden:
Wij hebben geen koning, alleen de keizer.
Toen leverde hij hem over om hem te laten
kruisigen. En ze grepen Jezus en namen
hem mee. En hij droeg zijn kruis en liep naar
de plaats die Schedelplaats heet, in het
Hebreeuws Golgotha.
Haast je, beproefde zielen,
verlaat je martelkelders,
haast je
(koor:) waarheen?
naar Golgotha.
Gord aan de vleugels van het geloof,
vlucht
(koor:) waarheen?
naar de kruisheuvel,
daar kunnen jullie gedijen.
20

Liedteksten
25. Johannes 19:18-22
Evangelist
Allda kreuzigten sie ihn, und mit ihm zween
andere zu beiden Seiten, Jesum aber mitten
inne.
Pilatus aber schrieb eine Überschrift
und satzte sie auf das Kreuz, und war
geschrieben: ‘Jesus von Nazareth, der
Jüden König’. Diese Überschrift lasen viel
Jüden, denn die Stätte war nahe bei der
Stadt, da Jesus gekreuziget ist. Und es
war geschrieben auf ebräische, griechische
und lateinische Sprache. Da sprachen die
Hohenpriester der Jüden zu Pilato:
Koor
Schreibe nicht: der Jüden König, sondern daß
er gesaget habe: Ich bin der Jüden König.
Evangelist
Pilatus antwortet:
Pilatus
Was ich geschrieben habe, das habe ich
geschrieben.
26. Koraal
In meines Herzens Grunde,
dein Nam und Kreuz allein
funkelt all Zeit und Stunde,
drauf kann ich fröhlich sein.
Erschein mir in dem Bilde
zu Trost in meiner Not,
wie du, Herr Christ, so milde
dich hast geblut’ zu Tod!
Daar kruisigden ze hem, en met hem twee
anderen aan weerszijden, en Jezus in het
midden.
En Pilatus had een opschrift laten maken dat
hij op het kruis liet bevestigen, en er stond:
‘Jezus van Nazareth. Koning der Joden’. Dat
opschrift lazen veel Joden, want de plaats
waar Jezus gekruisigd was, was dichtbij
de stad. En het stond er in het Hebreeuws,
het Grieks en het Latijn. Toen zeiden de
hogepriesters van de Joden tegen Pilatus:
Schrijf niet ‘Koning der Joden’, maar dat hij
gezégd heeft: ‘Ik ben de koning der Joden’.
Pilatus antwoordde:
Wat ik geschreven heb, dat heb ik
geschreven.
Op de bodem van mijn hart
zijn het uw naam en uw kruis alleen
die altijd en elk uur fonkelen,
daar kan ik blij om zijn.
Laat het beeld in mij verschijnen
tot troost in mijn ellende
van hoe u, Christus,
zo mild bent doodgebloed.
21

Liedteksten
27. Johannes 19:23-27
Evangelist
Die Kriegsknechte aber, da sie Jesum
gekreuziget hatten, nahmen seine Kleider
und machten vier Teile, einem jeglichen
Kriegesknechte sein Teil, dazu auch den
Rock. Der Rock aber war ungenähet, von
oben an gewürket durch und durch. Da
sprachen sie untereinander:
Koor
Lasset uns den nicht zerteilen, sondern
darum losen, wes er sein soll.
Evangelist
Auf daß erfüllet würde die Schrift, die da
saget ‘Sie haben meine Kleider unter sich
geteilet und haben über meinen Rock
das Los geworfen.’ Solches taten die
Kriegsknechte.
Es stund aber bei dem Kreuze Jesu seine
Mutter und seiner Mutter Schwester, Maria,
Kleophas Weib, und Maria Magdalena. Da
nun Jesus seine Mutter sahe und den Jünger
dabei stehen, den er lieb hatte, spricht er zu
seiner Mutter:
Jezus
Weib, siehe, das ist dein Sohn!
Evangelist
Darnach spricht er zu dem Jünger:
Jezus
Siehe, das ist deine Mutter!
Evangelist
En toen de soldaten Jezus hadden
gekruisigd, namen ze zijn kleren en
verdeelden ze in vieren, voor elke soldaat
een deel, en ook het onderkleed. Maar het
onderkleed was zonder naad, van bovenaf
aan één stuk geweven. Toen zeiden ze tegen
elkaar:
Laten we dat niet scheuren, maar erom loten
wie het krijgt.
Opdat de Schrift vervuld zou worden, die
zegt: ‘Zij hebben mijn kleren onder elkaar
verdeeld en over mijn kleed hebben ze het
lot geworpen.’ Dat deden de soldaten.
En bij het kruis van Jezus stonden zijn
moeder en de zus van zijn moeder, Maria
de vrouw van Klopas, en Maria Magdalena.
Toen nu Jezus zijn moeder zag en naast haar
de discipel die hij liefhad, zei hij tegen zijn
moeder:
Vrouw, kijk, dat is je zoon.
Daarna zei hij tegen de discipel:
Kijk, dat is je moeder.
22

Liedteksten
28. Koraal
Er nahm alles wohl in acht
in der letzten Stunde,
seine Mutter noch bedacht,
setzt ihr ein’ Vormunde.
O Mensch, mache Richtigkeit,
Gott und Menschen liebe,
stirb darauf ohn alles Leid,
und dich nicht betrübe!
Hij zorgde goed voor alles
in zijn laatste uur.
Hij dacht nog aan zijn moeder,
gaf haar een voogd.
O mens, stel orde op zaken,
heb God en de mensen lief,
sterf daarna zonder enig leed,
en wees niet bedroefd!
29. Johannes 19:27-30
Evangelist
Und von Stund an nahm sie der Jünger zu
sich.
Darnach, als Jesus wußte, daß schon alles
vollbracht war, daß die Schrift erfüllet würde,
spricht er:
Jezus
Mich dürstet!
Evangelist
Da stund ein Gefäße voll Essigs. Sie fülleten
aber einen Schwamm mit Essig und legten ihn
um einen Isopen, und hielten es ihm dar zum
Munde. Da nun Jesus den Essig genommen
hatte, sprach er:
Jezus
Es ist vollbracht!
En vanaf dat moment nam de discipel haar
bij zich.
Daarna, toen Jezus wist dat alles al volbracht
was, zegt hij, opdat de Schrift vervuld zou
worden:
Ik heb dorst.
Er stond daar een vat met zure wijn. En ze
drenkten een spons in de zure wijn en staken
die op een hysoptak en hielden die voor
zijn mond. En toen Jezus de zure wijn had
genomen, zei hij:
Het is volbracht.
23

Liedteksten
30. Aria (alt)
Es ist vollbracht!
O Trost vor die gekränkten Seelen!
Die Trauernacht
läßt nun die letzte Stunde zählen.
Der Held aus Juda siegt mit Macht
und schließt den Kampf.
Es ist vollbracht!
Het is volbracht!
O troost voor de gekwetste zielen.
De droeve nacht
telt nu haar laatste uur.
De held uit Juda wint met macht
en beslecht de strijd.
Het is volbracht!
31. Johannes 19:30
Evangelist
Und neiget das Haupt und verschied.
32. Aria (bas) met koraal
Mein teurer Heiland, laß dich fragen,
Jesu, der du warest tot,
da du nunmehr ans Kreuz geschlagen
und selbst gesagt: Es ist vollbracht,
lebest nun ohn Ende,
bin ich vom Sterben frei gemacht?
in der letzten Todesnot
nirgend mich hinwende
Kann ich durch deine Pein und Sterben
das Himmelreich ererben?
Ist aller Welt Erlösung da?
als zu dir, der mich versühnt,
o du lieber Herre!
Du kannst vor Schmerzen zwar nichts sagen;
Gib mir nur, was du verdient,
doch neigest du das Haupt
und sprichst stillschweigend: ja.
mehr ich nicht begehre!
En hij boog het hoofd en stierf.
Mijn dierbare Heiland, mag ik vragen,
Jezus, u die dood was,
nu u aan het kruis bent genageld
en zelf hebt gezegd: Het is volbracht,
leeft nu eeuwig,
ben ik nu van het sterven bevrijd?
in mijn laatste doodsnood
richt ik mij nergens anders op
Kan ik door uw pijn en uw sterven
het hemelrijk erven?
Is er nu verlossing voor iedereen?
dan op u, die mij verzoent,
o dierbare Heer!
U kunt van pijn weliswaar niets zeggen,
Geef mij slechts wat u hebt verdiend,
maar u buigt het hoofd
en zegt stilzwijgend: Ja.
meer verlang ik niet.
24

Liedteksten
33. Matthäus 27:51-52
Evangelist
Und siehe da, der Vorhang im Tempel zerriß
in zwei Stück von oben an bis unten aus. Und
die Erde erbebete, und die Felsen zerrissen,
und die Gräber täten sich auf, und stunden
auf viel Leiber der Heiligen.
34. Arioso (tenor)
Mein Herz, indem die ganze Welt
bei Jesu Leiden gleichfalls leidet,
die Sonne sich in Trauer kleidet,
der Vorhang reißt, der Fels zerfällt,
die Erde bebt, die Gräber spalten,
weil sie den Schöpfer sehn erkalten,
was willst du deines Ortes tun?
35. Aria (sopraan)
Zerfließe, mein Herze,
in Fluten der Zähren
dem Höchsten zu Ehren!
Erzähle der Welt und dem Himmel die Not:
Dein Jesus ist Tot!
En kijk, het gordijn in de tempel scheurde
in tweeën, van boven naar beneden. En de
aarde beefde, en de rotsen spleten, en de
graven gingen open, en veel lichamen van de
heiligen stonden op.
Mijn hart, nu de hele wereld
met Jezus’ lijden meelijdt,
nu de zon rouwkleding aantrekt,
het gordijn scheurt, de rots uiteenvalt,
de aarde beeft, de graven splijten
omdat ze de Schepper zien verstijven,
wat wil jij op jouw plaats doen?
Smelt weg, mijn hart,
in stromen van tranen,
tot eer van de Allerhoogste!
Klaag de wereld en de hemel je nood:
Jouw Jezus is dood!
25

Liedteksten
36. Johannes 19:31-37
Evangelist
Die Jüden aber, dieweil es der Rüsttag
war, daß nicht die Leichname am Kreuze
blieben den Sabbath über (denn desselbigen
Sabbaths Tag war sehr groß), baten sie
Pilatum, daß ihre Beine brochen und sie
abgenommen würden.
Da kamen die Kriegsknechte und brachen
dem ersten die Beine und dem andern, der
mit ihm gekreuziget war. Als sie aber zu Jesu
kamen, da sie sahen, daß er schon gestorben
war, brachen sie ihm die Beine nicht; sondern
der Kriegsknechte einer eröffnete seine Seite
mit einem Speer, und ging Blut und Wasser
heraus.
Und der das gesehen hat, der hat es
bezeuget, und sein Zeugnis ist wahr,
und derselbige weiß, daß er die Wahrheit
saget, auf daß ihr gläubet. Denn solches
ist geschehen, auf daß die Schrift erfüllet
würde: ‘Ihr sollet ihm kein Bein zerbrechen.’
Und abermal spricht eine andere Schrift:
‘Sie werden sehen, in welchen sie gestochen
haben.’
37. Koraal
O hilf, Christe, Gottes Sohn,
durch dein bitter Leiden,
daß wir dir stets untertan
all Untugend meiden,
deinen Tod und sein Ursach
fruchtbarlich bedenken,
dafür, wiewohl arm und schwach,
dir Dankopfer schenken!
En de Joden, omdat het de
voorbereidingsdag voor Pasen was en ze niet
wilden dat de lichamen op de sabbat aan het
kruis bleven hangen (want deze sabbat was
een grote dag), vroegen Pilatus hun benen
te laten breken en hen van het kruis te laten
halen.
Toen kwamen de soldaten en die braken de
benen van de eerste en van de andere die
met hem gekruisigd was. Maar toen ze bij
Jezus kwamen, zagen ze dat hij al gestorven
was en braken ze zijn benen niet, maar een
van de soldaten stak in zijn zij met een speer,
en meteen liep er bloed en water uit.
En hij die het gezien heeft, heeft ervan
getuigd, en zijn getuigenis is waar, en hij
weet dat hij de waarheid spreekt, opdat
u gelooft. Want dit is gebeurd opdat de
Schrifttekst zou worden vervuld: ‘Jullie zullen
hem geen been breken’. En ook zegt een
andere tekst: ‘Ze zullen zien in wie ze hebben
gestoken.’
O help, Christus, Zoon van God,
met uw bittere lijden
dat wij u altijd gehoorzamen,
alle ondeugd mijden,
uw dood en de oorzaak daarvan
met vrucht overdenken,
en u daarvoor, hoewel arm en zwak,
dankoffers schenken!
26

Liedteksten
38. Johannes 19:38-42
Evangelist
Darnach bat Pilatum Joseph von Arimathia,
der ein Jünger Jesu war (doch heimlich,
aus Furcht vor den Jüden), daß er möchte
abnehmen den Leichnam Jesu. Und Pilatus
erlaubete es.
Derowegen kam er und nahm den Leichnam
Jesu herab. Es kam aber auch Nikodemus,
der vormals bei der Nacht zu Jesu kommen
war, und brachte Myrrhen und Aloen unter
einander, bei hundert Pfunden.
Da nahmen sie den Leichnam Jesu und
bunden ihn in leinen Tücher mit Spezereien,
wie die Jüden pflegen zu begraben. Es war
aber an der Stätte, da er gekreuziget ward,
ein Garte, und im Garten ein neu Grab, in
welches niemand je geleget war. Daselbst hin
legten sie Jesum, um des Rüsttags willen der
Jüden, dieweil das Grab nahe war.
39. Koor
Ruht wohl, ihr heiligen Gebeine,
die ich nun weiter nicht beweine,
ruht wohl und bringt auch mich zur Ruh!
Das Grab, so euch bestimmet ist
und ferner keine Not umschließt,
macht mir den Himmel auf
und schließt die Hölle zu.
Daarna vroeg Jozef van Arimathea, die een
volgeling van Jezus was (maar in het geheim,
uit vrees voor de Joden), aan Pilatus of hij
het lichaam van Jezus van het kruis mocht
halen. En Pilatus stond het toe.
Hij ging er dus heen en haalde het lichaam
van Jezus van het kruis. En ook Nicodemus,
die ooit ‘s nachts bij Jezus was gekomen,
kwam ook, en hij had een mengsel van mirre
en aloë bij zich, wel honderd pond.
Ze namen het lichaam van Jezus en
wikkelden het in linnen doeken met
specerijen, zoals de Joden dat doen als ze
iemand begraven. Dichtbij de plek waar hij
gekruisigd was, was een hof, en in die hof
was een nieuw graf, waar nog niemand in had
gelegen. Daar legden ze Jezus in, ter wille
van de voorbereidingsdag van de Joden,
omdat dat graf dichtbij was.
Rust zacht, heilige beenderen,
die ik nu niet blijf bewenen,
rust zacht en breng ook mij tot rust.
Het graf, dat voor jullie bestemd is
en nu geen nood meer bevat,
opent voor mij de hemel
en sluit de hel.
27

Liedteksten
40. Koraal
Ach Herr, laß dein’ lieb’ Engelein
am letzten End die Seele mein
in Abrahams Schoß tragen,
den Leib in seim Schlafkämmerlein
gar sanft, ohn einge Qual und Pein,
ruhn bis am jüngsten Tage!
Alsdenn vom Tod erwekke mich,
daß meine Augen sehen dich
in aller Freud, o Gottes Sohn,
mein Heiland und Genadenthron!
Herr Jesu Christ, erhöre mich, erhöre mich,
ich will dich preisen ewiglich.
Ach Heer, laat uw lieve engeltjes
aan het eind van mijn leven mijn ziel
naar Abrahams schoot brengen,
laat mijn lichaam in zijn slaapkamertje
heel zacht en zonder enige smart en pijn
rusten tot de Jongste Dag!
Wek mij dan op uit de dood,
opdat mijn ogen u zien
in alle vreugde, o Zoon van God,
mijn Heiland en genadetroon!
Jezus Christus, verhoor mij, verhoor mij,
ik wil u eeuwig prijzen.
Vertaling: Ria van Hengel
28

Biografieën
Componisten
Johann Sebastian
Bach
Johann Sebastian
Bach (1685 – 1750) was
afkomstig uit een oud
muzikantengeslacht van
organisten, cantors en
stadsmuzikanten. Als
jongen leerde hij viool en
orgel spelen en zong hij
in het kerkkoor van zijn
geboorteplaats Eisenach.
Op negenjarige leeftijd
verloor hij beide ouders en
zijn oudste broer ontfermde
zich over hem. Van hem
leerde hij klavier spelen
en in die tijd begon hij
te componeren. Op zijn
zeventiende begon zijn
leven als professional
waarbij de aanstellingen
elkaar in vrij snel tempo
opvolgden: Weimar, Arnstadt,
Mühlhausen, Köthen en
tenslotte Leipzig. Terwijl in
Köthen de nadruk lag op
de wereldlijke muziek, was
hij vanaf 1722 in Leipzig als
cantor van de Thomaskirche
gefocust op de kerkmuziek
volgens de Lutherse liturgie.
Bach wordt algemeen
beschouwd als een van de
grootste componisten aller
tijden. Opvallend is zijn
meesterlijke beheersing van
harmonie en contrapunt.
Bachs reputatie ging in zijn
latere jaren als componist
en na zijn dood achteruit.
Zijn stijl werd als ouderwets
beschouwd in vergelijking
met die van de opkomende
‘Empfindsamer Stil’. Pas
met de uitvoering van de
verkorte Matthäus Passion
door de toen twintigjarige
Felix Mendelssohn
Bartholdy in 1829 begon de
Bachrenaissance.
29

Biografieën
Uitvoerenden
Werner Güra
Tenor (evangelist)
30
foto: Marie Capesius
De Duitse tenor Werner
Güra werd geboren in
München en kreeg zijn
muzikale opleiding aan het
Mozarteum Salzburg. Nadat
hij als gast had opgetreden
in operahuizen in Frankfurt
en Basel, trad hij toe tot
het ensemble van de
Semperoper Dresden waar
hij optrad in vele opera’s van
Mozart en Rossini.
Vervolgens werd hij
uitgenodigd om op te
treden in de Staatsoper
Berlin, de Opéra national
de Paris, De Munt en het
Opernhaus Zürich. Werner
Güra treedt op op de
belangrijkste concertpodia
van Europa, waaronder
Konzerthaus en Musikverein
Wenen, Philharmonie in
Berlijn, Keulen en Parijs en
Tonhalle Zürich, en werkt
met veel toonaangevende
orkesten zoals het Orchestre
National de France, de
Wiener Symphoniker en
het Pittsburgh Symphony
Orchestra en de Wiener
Philharmoniker. Hij treedt
op met vele dirigenten,
waaronder Riccardo Chailly,
Pablo Heras-Casado, Manfred
Honeck, Fabio Luisi, Franz
Welser-Möst, Sir András
Schiff en Yannick Nézet-
Séguin, en werkte frequent
samen met wijlen Nikolaus
Harnoncourt. Liederenrecitals
brachten hem naar Wigmore
Hall, Musikverein Wenen,
Philharmonie de Paris en
Lincoln Center (New York) en
hij heeft talloze veelgeprezen
opnames gemaakt. Werner
Güra geeft sinds 2009 les aan
de Zürcher Hochschule der
Künste.
Peter Harvey
Bariton (Christus)
foto: Patch Harvey
De Britse bariton Peter
Harvey heeft meer dan
150 opnames uitgebracht
met repertoire uit acht
eeuwen, met een focus op de
hoogbarok en de werken van
Johann Sebastian Bach in
het bijzonder.
Harvey werkte samen met
gerenommeerde specialisten
als Sir John Eliot Gardiner,
Philippe Herreweghe, Masaaki
Suzuki, Christophe Rousset,
Hervé Niquet, Ton Koopman,
John Butt, Paul McCreesh

Biografieën
en wijlen Gustav Leonhardt
en Michel Corboz. Hij voerde
ook werken van Bach uit
met ensembles als het
Boston Symphony Orchestra
(Bernard Haitink), het
Orchestre symphonique de
Montréal (Kent Nagano), het
Rotterdams Philharmonisch
Orkest (Lahav Shani), het
Symphonieorchester des
Bayerischen Rundfunks
(Herbert Blomstedt) en het
Oslo Philharmonic (Herbert
Blomstedt). Naast Duits
en Engels renaissance- en
barokrepertoire oogstte
Peter Harvey veel lof met
zijn opnames van werken
uit de Franse barok en
latere werken, waaronder
zijn bekroonde opnames
van Haydns Die Schöpfung
en het Requiem van Fauré.
Momenteel werkt hij samen
met onder anderen Hans-
Christoph Rademann en de
Internationale Bachakademie,
Lars Ulrik Mortensen en
Concerto Copenhagen,
Ruedi Lutz en de J.S.
Bachstiftung, Iván Fischer
en het Budapest Festival
Orchestra, Matthew Halls
en het Mozarteumorchester
Salzburg en Richard Egarr
en het Scottish Chamber
Orchestra.
Berit Norbakken
Sopraan
foto: Daniel Lilleeng
Berit Norbakken is een
van de meest veelzijdige
sopranen van Scandinavië.
Ze beheerst een repertoire
dat varieert van barok
tot hedendaagse muziek,
inclusief volksmuziek.
Ze is een vaste soliste
in oratoria en passies en
werkt regelmatig samen
met toonaangevende
ensembles, orkesten en
dirigenten in beroemde
concertzalen over de hele
wereld.
Voor haar vele
opnames ontvangt
ze lovende kritieken
van de internationale
muziekgemeenschap.
Met name haar opname
van Arriaga’s vocale
muziek, samen met
het BBC Philharmonic
onder leiding van Juanjo
Mena, is bijzonder goed
ontvangen. Norbakken heeft
opgetreden in het Sydney
Opera House, de Tokyo
Opera City Concert Hall,
tijdens het May Festival
in Cincinnati en in een
groot aantal verschillende
concertprogramma’s door
heel Europa. Als fellow van
het Program for Artistic
Development heeft ze
nauw samengewerkt met
de Zweedse componist
Karin Rehnqvist in
haar promotiewerk. In
het voorjaar van 2024
verdedigde ze haar
proefschrift Grenseland
- i stemmen. Het huidige
seizoen bevat uitvoeringen
van Ligeti’s Mysteries of the
Macabre, Mendelssohn’s
Elias en verschillende
wereldpremières van
componisten als Henrik
Hellstenius, Lasse Thoresen
en Hawar Tawfiq.
31

Biografieën
Marianne Beate
Kielland
Alt
32
foto: David Dawson
De Grammy-genomineerde
mezzosopraan Marianne
Beate Kielland is een
van Europa’s meest
vooraanstaande concertartiesten.
Geprezen door
Gramophone voor haar
fantasierijke interpretatie
en zuivere stem met
groot bereik, heeft ze een
opmerkelijke 25-jarige
carrière opgebouwd van
barok tot hedendaagse
muziek.
In het seizoen 2024-2025
gaat Kielland op tournee
met Bach Collegium Japan,
waar ze Bachs Mis in b
klein uitvoert in Tokio en
Mozarts Requiem in heel
Europa. Ze herenigt zich met
Jordi Savall voor de Mis in
c klein van Mozart en voert
Mahlers Derde symfonie uit
met de Oslo Philharmonic.
Andere hoogtepunten zijn
Mahlers Tweede symfonie
met het Calgary Philharmonic
Orchestra en Bachs passies in
Antwerpen en Tokio. Recente
engagementen omvatten
Cornelia in Händels Giulio
Cesare in Japan en Annio
in Mozarts La Clemenza
di Tito in Salzburg. Ze was
ook te horen in Beethovens
Negende symfonie, Bachs
Weihnachtsoratorium
en Monteverdi’s L’Orfeo
in Parijs. Kielland heeft
samengewerkt met
gerenommeerde dirigenten
als Philippe Herreweghe en
Marc Minkowski. Ze staat
bekend om haar barokke
rollen als Dido, Giulio
Cesare en Proserpina. Met
meer dan zestig opnames
geeft ze regelmatig recitals
met pianist Nils Anders
Mortensen en leidt ze het
Oslo Chamber Music Festival.
Robin Tritschler
Tenor
foto: Garreth Wong
De Ierse tenor Robin
Tritschler, een voormalig
BBC New Generation Artist
en afgestudeerd aan de
Royal Academy of Music,
wordt geprezen om zijn
‘stralend lyrische’ stem en
oogst lof van zowel critici
als publiek.
Hoogtepunten dit seizoen
zijn een tournee met
Monteverdi Vespers met
Ensemble Pygmalion en
Raphaël Pichon, Beethoven
Negende symfonie met

Biografieën
Pichon in Parijs en een
Messiah concerttournee
met het Irish Chamber
Orchestra. Robin maakt ook
zijn Australische debuut
met recitals in Adelaide
met Olli Mustonen en keert
terug naar de Wigmore Hall
in Londen. Vorig seizoen
maakte Robin zijn debuut
met het London Symphony
Orchestra voor Bruckners
Te Deum onder leiding
van Nathalie Stutzmann.
Hij voegde zich ook bij
Raphaël Pichon en de
Münchner Philharmoniker
voor concerten van
Mozarts Mis in c klein
en keerde terug naar de
Salzburger Festspiele met
Maxime Pascal. Eerdere
hoogtepunten waren onder
andere de opening van het
seizoen van het Atlanta
Symphony Orchestra met
uitvoeringen van Beethovens
Negende symfonie met
Stutzmann, en later keerde
hij terug als de Evangelist
in uitvoeringen van Bachs
Matthäus Passion. Tritschler
zong bij het Ulster Orchestra
voor Haydns Die Schöpfung
(Daniele Rustioni) en voor
Glyndebourne Festival Opera
zong hij Don Ottavio (Don
Giovanni) met Evan Rogister.
Matthias Winckhler
Bariton
foto: Gisela Schenker
Matthias Winckhler,
geboren in München,
begon zijn muzikale
opleiding aan de Bayerische
Singakademie en studeerde
later aan het Mozarteum in
Salzburg. Hij kreeg verdere
artistieke impulsen van
gerenommeerde musici
als Matthias Goerne,
Peter Schreier en Graham
Johnson.
In 2015 sloot hij zich aan
bij het Young Singers
Project van de Salzburger
Festspiele. Hij won de Eerste
Prijs op het Internationale
Mozart Concours Salzburg
(2014) en ontving prijzen
op het Internationale Bach
Concours Leipzig (2012) en
het Internationale Schubert
Concours Dortmund
(2014). Winckhler trad
op als Don Fernando in
Beethovens Fidelio tijdens
het Gstaad Menuhin
Festival en in Berlioz’
L’enfance du Christ met het
Orchestre Philharmonique
du Luxembourg. Hij
treedt regelmatig op bij
prestigieuze festivals zoals
het Salzburger Festival,
het Bachfest Leipzig
en het Rheingau Musik
Festival. Van 2015 tot 2018
was hij ensemblelid van
de Staatsoper Hannover,
waar hij rollen vertolkte als
graaf Almaviva (Le nozze
di Figaro) en Papageno
(Die Zauberflöte). Als
gepassioneerd vertolker
van kunstliederen werkt hij
samen met pianisten als
Marcelo Amaral en Verena
Metzger. Hij heeft ook
gewerkt met hedendaagse
componisten als Friedrich
Cerha en Nikolaus Brass,
en nam deel aan talrijke
wereldpremières.
33

Biografieën
Daniel Reuss
Dirigent
]
34
foto: Marc Driessen
Daniel Reuss (1961)
studeerde koordirectie
aan het conservatorium
van Rotterdam bij
Barend Schuurman.
Sindsdien dirigeert hij een
muziekrepertoire dat vele
eeuwen bestrijkt. Op zijn 21e
richtte hij het Oude Muziek
Koor Arnhem op en in 1990
werd hij artistiek leider van
Cappella Amsterdam.
In februari 2007 maakte hij
zijn debuut bij de English
National Opera met Händels
Agrippina. Van 2008 tot 2013
combineerde Daniel Reuss
zijn werkzaamheden als
artistiek leider van Cappella
Amsterdam met het chefdirigentschap
van het Ests
Filharmonisch Kamerkoor.
Sinds 2015 is Daniel Reuss
tevens chef-dirigent van het
Ensemble Vocal de Lausanne.
In 2016 werd hij benoemd
tot Ridder in de Orde van
de Nederlandse Leeuw. In
mei 2021 brachten Cappella
Amsterdam en Daniel Reuss
het album In Umbra Mortis
uit met werken van Giaches
de Wert en Wolfgang Rihm
bij platenmaatschappij
PENTATONE, welke is
bekroond met de Edison
Klassiek Award in de
categorie ‘het koor’. In 2022
en 2023 zijn David Langs
the writings en Psalms of
Repentance van Alfred
Schnittke uitgebracht. De
cd Missa Sancti Georgii met
werken van Herman Finkers
heeft de Edison Klassiek
Publieksprijs 2023 gewonnen,
en Luister Magazine gaf de
cd Tales of song and sadness
een 5-sterrenbeoordeling.
Begin 2025 heeft Cappella
Amsterdam Lassus:
Penitential Psalms
uitgebracht.
Antwerp Symphony
Orchestra
Het Antwerp Symphony
Orchestra is het symfonisch
orkest van Vlaanderen en
België, met de vermaarde
Koningin Elisabethzaal in
Antwerpen als thuisbasis.
Onder de baton van
eredirigent Philippe
Herreweghe, dirigent
emeritus Jaap van Zweden
en geroemde gastdirigenten
brengt het orkest concerten
op de grootste podia in
binnen- en buitenland.
Vanaf seizoen 2026-2027
neemt Marc Albrecht de rol
van chef-dirigent van het
orkest op; in 2025-2026 is
hij al verschillende keren
te gast als toekomstige
chef-dirigent. Dankzij eigen
concertreeksen in het
Concertgebouw (Brugge),
Muziekcentrum De Bijloke
(Gent) en BOZAR (Brussel)
bekleedt het orkest een
unieke positie in Vlaanderen.
In het buitenland wordt
het Antwerp Symphony
Orchestra uitgenodigd door
de belangrijkste concertzalen
en internationale
concertreizen door Europa en

Biografieën
Azië vormen een constante
in de kalender. Naast zijn
reguliere concerten creëerde
het Antwerp Symphony
Orchestra een uitgebreid
aanbod aan educatieve en
sociale projecten, waarmee
het orkest kinderen, jongeren
en mensen met verschillende
achtergronden doorheen de
symfonische klankenwereld
gidst. Het Antwerp
Symphony Orchestra maakt
regelmatig opnames voor
gerenommeerde klassieke
labels waarin het focust
op het grote symfonische
orkestrepertoire, Belgische
muziek en hedendaags
klassiek.
Concertmeester
Lisanne Soeterbroek
Eerste viool
Maria Kouznetsova
Eric Baeten
Laie Lee
Mara Mikelsone
Minori Yamato
Tweede viool
Orsolya Horvath
Diede Verpoest
Frederic Van Hille
Ciska Vandelanotte
Pierre Vopat
Jeroen Vernimmen
Altviool
Ayako Ochi
Rajmund Glowczynski
Elaine Ng
Krzysztof Kubala
Lisbeth Lannie
Cello
Raphael Bell
Olivier Robe
Dieter Schützhoff
Birgit Barrea
Contrabas
Ioan Baranga Jaroslaw
Mroz Carlos Navarro
Herrero
Fluit
Edith Van Dyck
Charlène Deschamps
foto: Antwerp Symphony & Jesse Willems
Hobo
Louis Baumann
Dimitri Mestdag
Fagot
Graziano Moretto
Viola da gamba
Nicholas Milne
Luit
Simon Linné
Orgel
Alexandra Nepomnyashchaya
35

Biografieën
Cappella Amsterdam
In de afgelopen vijftig jaar
is Cappella Amsterdam
uitgegroeid tot een van de
bekendste Nederlandse
kamerkoren. De klank
van Cappella Amsterdam
betovert, brengt
verwondering en klinkt
altijd als één instrument.
Deze klank heeft Cappella
Amsterdam hoge
waarderingen opgeleverd
in de vorm van prijzen en
lovende kritieken voor haar
producties.
Cappella Amsterdam wil het
koorrepertoire in alle rijkdom
laten horen. Daarom voert
zij alle koorwerken uit – van
vroeg middeleeuws tot nu –
met de klank die zo uniek is
voor Cappella Amsterdam en
altijd met volle overgave. Zo
houdt Cappella Amsterdam
de rijke koorcanon levend,
oprecht, dichtbij en
toegankelijk. Met grote
regelmaat zoekt Cappella
Amsterdam de grenzen
van de koormuziek op door
nieuwe, unieke verbindingen
aan te gaan, waarin het wezen
van het koor wordt bevraagd
en de mogelijkheden
36
tot het uiterste worden
opgerekt. De avontuurlijke,
multidisciplinaire
voorstellingen krijgen steeds
meer ruimte naast de geijkte
concertprogramma’s.
Sopraan
Sanda Audere
Elisabeth Blom
Ana-Marija Brkiç
Marijke van der Harst
Maria Köpcke
Lette Vos
Alt
Laura Lopes
Tobias Peralta
Jenni Reineke
Inga Schneider
Suzanne Verburg
Vizma Zvaigzne
Tenor
Harry van Berne
Jon Etxabe Arzuaga
Ambro Golachowski
Jelle Leistra
Diederik Rooker
Twan van der Wolde
foto: Melle Meivogel
Bas
Jan Douwes
Zigmārs Grasis
Angus van Grevenbroek
Harry van der Kamp
Kees Jan de Koning
Johan Vermeer

Verwacht
Serie Pasen
Do 17 apr 2025
Grote Zaal
20.15 uur
De Passio van Arvo Pärt
Vox Clamantis
We leven in onrustige tijden. Ze zijn complex, ingewikkeld,
vol spanningen. Velen zoeken daarom ergens hun
toevlucht. En die toevlucht heet niet zelden Arvo Pärt.
Zijn muziek is een zoektocht naar eenvoud: ‘Ik heb ervoor
gekozen een enkele noot ook prachtig te laten klinken.
Eenvoud. De waarheid is eenvoudig en de weg erheen
recht.’ Vanuit directheid en soberheid componeerde hij zijn
spirituele Passio.
Het is een van de meest geliefde werken van de Estse
componist, die in 2025 zijn 90e verjaardag viert. Diep
doorleefde, religieuze muziek. Uitgebeend en samengebald,
met een bezetting van vijf instrumenten, zes solisten en koor.
‘Rumor has it’ dat Vox Clamantis het lievelingskoor van Pärt
is. Al jarenlang werken componist en koor samen. Dat het is
gespecialiseerd in gregoriaanse muziek, komt zeker ook de
haast middeleeuwse klanken van Pärt ten goede.
Arvo Pärt
foto: Rene Jakobson
Programma: Arvo Pärt Passio (Domini nostri Jesu Christi
secundum Joannem)
37

Verwacht
Maart
za 22 mrt / 14.15 uur
Rond en spits
IJ-Salon
za 22 mrt / 20.15 uur
Passie voor Venetië
Les Cris de Paris
MicroFest 2025
zo 23 mrt
11.00 uur / Kleine Zaal
Expeditie 31
Stefan Gerritsen + Ere
Lievonen
15.00 uur / Kleine Zaal
De 13e toon van Julián
Carrillo
Ernestine Stoop, Anne
Veinberg + Ere Lievonen
20.15 uur / Kleine Zaal
The Pleasance of
Disorientation
The Hallucinating
Harmonists
zo 23 mrt / 15.00 uur /
Atriumzaal
SoundLAB
Workshop voor volwassenen
zo 23 mrt / 15.00 uur
Mahlers Vierde Symfonie
CvA Symfonieorkest
di 25 mrt / 20.30 uur
Danilo Pérez, John
Patitucci, Brian Blade +
special guest Ravi Coltrane
Legacy of Wayne Shorter
wo 26 mrt / 20.15 uur
Heimwee naar Italië
Amsterdam Sinfonietta +
Bruce Liu
do 27 mrt / 12.30 uur
Kāna Trio
Lunchconcert i.s.m. Dutch
Classical Talent
do 27 mrt / 20.15 uur
Dreams and Thunder
LUDWIG + Vincent
van Amsterdam
vr 28 mrt / 20.15 uur
The Folly of Desire
Ian Bostridge + Brad
Mehldau
zo 30 mrt / 14.30 uur
Sonic Safari: Luisterbeelden
(8+)
Joe Puglia & friends
zo 30 mrt / 20.15 uur
Miserere
Lets Radiokoor
SoundLAB Workshop
Maak je eigen muziek met de
wonderlijkste instrumenten.
Voor kinderen (7+) met
volwassenen in de Atriumzaal
om 13.00 uur op verschillende
zondagen. Kaartjes via
muziekgebouw.nl/soundlab
WannaSwing
Op de kade voor het
Muziekgebouw staat de
interactieve muziekinstallatie
WannaSwing van theatermaakster
Caecilia Thunissen
en scenograaf Jan Boiten. Acht
schommels sturen composities
aan van hedendaagse
componisten als Joey Roukens,
Mayke Nas en Rob Zuidam.
Zie voor meer informatie
muziekgebouw.nl/wannaswing
Huil van de Wolff
Elke 22e van de maand
klinkt om 20.00 uur het
geluidsmonument Huil van
de Wolff van Martijn Padding
ter herinnering aan oprichter
van het Muziekgebouw
Jan Wolff (1941 - 2012).
muziekgebouw. nl/
huilvandewolff
Geheimtips
Bijzondere concerten
die je niet mag missen.
muziekgebouw.nl/geheimtips
38

Foto: Erik van Gurp
Op de hoogte blijven?
Mis geen enkel concert en schrijf je
in voor onze nieuwsbrief! Scan de
QR-code of ga naar muziekgebouw.
nl/nieuwsbrief. Of volg ons via
Facebook, LinkedIn of Instagram.
Dudok aan ‘t IJ
Kom voor of na het concert eten
in Dudok aan ‘t IJ. Reserveren:
020 788 2090 of dudokaanhetij.nl.
Rondom het concert
- Na aanvang van het concert heb je
geen toegang meer tot de zaal.
- Zet je mobiele telefoon uit voor
aanvang van het concert.
- Het maken van beeld- of
geluidsopnamen in de zaal alleen
met schriftelijke toestemming.
- Algemene Bezoekersvoorwaarden
zijn na te lezen op muziekgebouw.nl
Bij de prijs inbegrepen
Reserveringskosten zijn bij de
kaartprijs inbegrepen.
Ook een drankje, tenzij anders
vermeld op je concertkaartje.
Word Vriend
Inkomsten uit kaartverkoop dekken
ten dele onze kosten.
Word vriend: met jouw steun
kunnen we concerten op het
hoogste niveau blijven organiseren.
Meer informatie:
muziekgebouw.nl/wordvriend
Dank!
Wij kunnen niet zonder de steun van
onze vaste subsidiënten en Vrienden
van het Muziekgebouw. Wij zijn hen
daarvoor zeer erkentelijk.
Druk binnenwerk
druk & printservice
39