Fügelwacht 2025

FÛGELWACHT
AKKRUM
2025
Bond Friese VogelWachten

Fan de foarsitter
Bestjoer Fûgelwacht Akkrum
Foarsitter
Sekretaris
Ponghâlder
Neisoarch
Jeugd
Jan Peenstra
Burdinewei 4
8494 NH Nes
06 - 247 731 95
Wim van Gorkum
G.S. Ruiterstrjitte 10
8491 GH Akkrum
06 - 524 516 94
wvangorkum@hetnet.nl
Karst Breeuwsma
Van Sminiawei 1
8495 MT Aldeboarn
06 - 152 388 11
Tjerk de Vries
It Swee 23
8494 PB Nes
0566 - 650306
Pier Dijkstra 0566 - 651565
Jan ten Dam
Hoite de Vries
Hendrik Warringa
Fûgelwacht Akkrum
www.facebook.com/Fugelwacht-Akkrum
Nijsgjirrich nei wat de fûgelwacht by
it ein hat? Kom op tongersdei 27 maart 2025
nei de ledegearkomste (sjoch side 31)
In dit boekje, dat we huis aan huis
bezorgen, kunt u zien en lezen waar
de vogelwacht Akkrum voor staat;
kort door de bocht:
1. Bescherming van onze weidevogels
2. Jeugd betrekken bij de natuur
3. Nestgelegenheid bieden aan zangvogels
It briedseizoen 2024 giet de boeken
yn as in min jier foar greidefûgels.
No, der kin ik fan meiprate. By
ús yn de Soarremoarsterpolder
binne noch nea sa’n bytsje jonge
greidfûgelpiken fleanfluch wurden
as yn 2024!
Der kamen wol ridlik wat fûgels die ek mei in
nêst fol aaien oan it brieden rekken, mar net
genôch piken die fleanfluch wurden binne.
Dit is ek fêststeld troch nei de briedperiode
yn it gebied trije kear in telronde te hâlden.
De saneamde alarmtellingen. Hjirby wurdt
telt hoefolle âlderpearen alarmearje as de
persoan die de telling docht troch it gebiet
rint. Dit wurdt trije kear werhelle mei in pear
wiken dertusken. As men dan dit oantal dielt
troch it oantal nêsten dat yn datselde gebiet
fûn is, dan is maklik te berekkenjen hoe grut
it sukses west hat. Om de skriespopulaasje
stân te hâlden is in sukses fan minstens 70%
nedich. Ofrûne jier is hjir de helte fan net
iens helle. Dat docht my as greidefûgelman
sear. Hoe kin dit no sa? It is in kombinaasje
fan faktoaren west. It waar hat grutte
ynfloed hân. It wie lang wiet en kâld. Sels
de ekskurzje mei de skoalbern is derom net
trochgien. It wie troch dit waar ek dreech
foar de lytse piken om genôch iten te finen.
Bent u nog geen lid van de plaatselijke
vogelwacht, meldt u aan bij onze
secretaris. Voor slechts € 6,- per jaar steunt
u onze activiteiten!
Opmaak: MiddelPuntMedia - Hiske Hartmans
Foto omslag: Corinne Bos/Colette Govaars -
een grutto kuiken.
Nêstflotsjes yn ‘It Âld Djip’ yn it dielgebiet Soarremoa

Derby wiene der ek hast gjin mûzen yn de
maaitiid sadat der neat te iten wie foar de
saneamde predatoaren. Die doe ek mar
pakten wat se krije koene. Aaien en pykjes
fan de greidefûgel dus ek. Tjerk syn ferslach
fan de neisoarch kin jim fierderop lêze, mei
de oantallen per biste soart derby. Dizze
getallen komme net fansels, mar komme
ta stân mei de help fan in protte frijwillige
neisoargers dy yn waar en wyn troch it
lân gean om de nêsten op te sykjen of de
alarmtellingen te dwaan. Ek de minsken
die yn it gebiet it predaasjebehear útfiere
ha wy hjirby ek nedich. Oan elts, in protte
tank derfoar! Yn Súdwest Fryslân wurde de
greidefûgels hiel yntinsyf folge; ek wurdt
sjoen wêr hja yn it winterskoft hinne gean.
Oer it gebiet wêr al sûnt 2004 profesjoneel
ûndersyk dien wurdt fierderop ek in ferslach
yn dit boekje.
We ha yn ús wacht twa nije neisoagsters der
by krigen en hoe it harren it earste seizoen
fergien is, kinne jim, nee moatte fierderop
lêze. It is in prachtich ferhaal, harren earste
aventoeren yn de neisoarch. It soe my net
ferwûnderje as sokke ferhalen minsken der
ta sette om harren ek by ús oan te melden
om te helpen by de neisoarch. Tige wolkom
fansels! As de boeren it fee yn it lân hawwe
en klear stean om de earste stikken te
meanen is it faaks spitsoere yn de neisoarch.
As der dan genôch minsken binne dy’t dan
byspringe kinne is dat hartstikke moai. Hjirby
past dan ek noch it nijs dat wy tegearre
mei de fûgelwacht fan Aldeboarn in drone
kocht hawwe. Dizze kin mei de warmtebyld
kamera ús helpe om nêsten en piken te
finen dy yn it hege gers ferskûle sitte. Mei
help fan dizze moderne technyk kinne we
dan faaks krek die nêsten en piken dan al
fine en se sa te beskermjen tsjin it fee of de
meanmasine. It is moai dat we as wacht
no de beskikking krije oer dizze drone. As
bygelyks it waar omslacht en in boer tink
deroer om hast te meanen dan kinne we as
wacht it flotter organisearje om der noch
efkes mei de drone oer dat lân te fleanen.
Dizze hat dan ek wer de nijste techniken
fan de kamera’s en de batterijen wat ek wer
in stap foarút is. In fiiftal fan ús neisoargers
ha of binne no dwaande mei in brevet om
hjirmei fleane te kinnen. We sille sjen wat
dizze drone foar ekstra’s dwaan kin om de
briedresultaten wer wat omheech te krikken.
It liket der op dit momint op dat der ek wer
wat mear mûzen yn it fjild komme. Dan
komt der ek genôch iten foar de lucht- en
grûnpredatoaren en litte se de greidefûgels
wat mear mei rêst. As de natoer en it waar
no ris goed meiwurkje dan dogge wy mei
elkoar dat ek. En mei de help fan de nijste
techniken, dan gean we derfoar om it dit jier
wol ta in sukses te meitsjen.
Jan Peenstra
rre
FûgelwachtAkkrum | 3

HIEMSTRA
SILO-EN VIJZELMONTAGE
Het adres voor:
• nieuwe en gebruikte
kunstmest- en veevoersilo’s
•reparatie van uw silo en vijzel
• montage van vijzels
•silo verplaatsen
Veehandel de Beer v.o.f.
Handel en bemiddeling van o.a.
* nuka's
* slachtvee
* fosfaatrechten
* toeslagrechten
* gebruiksvee * complete veestapels
* schapen * landbouwgrond
De Kromme Sane 1 8491 PE Akkrum
Tel 0566 - 65 12 30
Mob 06 - 22 45 46 74
Email grietzen.hiemstra@hetnet.nl
West 3
Mob.nr. 06-­‐55 80 65 14
Tel.nr. 0511-­‐ 54 19 11
9285 WB BUITENPOST
Email: veehandeldebeer@gmail.com
Voor een
deskundige
oogmeting
en een
passend
advies
Leechein 2a 8491 CL Akkrum
Tel 0566 651912
www.vanslootenopticiens.nl
Akkrum - Joure - Dokkum
4 | FûgelwachtAkkrum

Verslag nazorg 2024
Het eerste kievitsei van Nederland werd op 2 maart bij Beuningen
in de provincie Gelderland gevonden. Drie dagen later, op 5 maart,
vond Anne Wind uit Pingjum het eerste ei van onze provincie om en
nabij Echtenerbrug.
Eerste kievitsei van Friesland,
gemeente Heerenveen en
Akkrum
Vorig jaar was Anne Wind ook al de
vinder van het eerste ei van de provincie.
Hij kreeg de oorkonde, de zilveren kievit
en 15 euro van de commissaris van de
koning Arno Brok. Op 8 maart werd
het eerste kievitsei van de gemeente
Heerenveen gevonden nabij Tijnje.
Op woensdagochtend 13 maart was het
raak in Akkrum. Vanuit het zijraam van
de woning kon Tsjebbe Andringa mooi
de kieviten in de gaten houden op de
landerijen van de familie Breeuwsma.
Nadat er flink op de zwarte kraaien
gejaagd werd door de ‘âld hij’ was
het tijd om een kijkje te nemen. In een
prachtig opgemaakt nest vond Andringa
even later twee prachtige kievitseieren.
Een nat voorjaar in 2024
De weersomstandigheden zijn van
grote invloed op het broedsucces van
onze weidevogels. De afgelopen jaren
hebben we vaak te maken gehad met
droge periodes. We hebben inmiddels
mooi wat plasdras-pompen tot onze
beschikking en hiermee kunnen we snel
een greppel vol water laten lopen, zodat
de vogels makkelijker bij de wormen en
larven kunnen komen.
Dit jaar hebben we de plasdras-pompen
veel minder gebruikt. Het was een erg
nat voorjaar. Een groot nadeel van
dit natte voorjaar was dat de muizen
massaal verdronken, of ziek werden.
Roofdieren, die ook muizen op het menu
hebben, schakelden nu over op eieren
en kuikens van de weidevogels.
Reekalf gevonden
met de drone
Een pluk gras dat staan blijft
voor het reekalf
Grutto kuiken gevonden
met de drone
FûgelwachtAkkrum | 5

Jouw financieel adviseur in Grou en omstreken voor:
Verzekeringen Bankzaken Hypotheken
Loop gewoon eens bij ons binnen!
Parkstraat 7 | 9001 AS Grou
0566 651 020
www.vancampendijkstra.nl/grou
Leren èn ontwikkelen begint met communicatie!
T 06-43132798
www.logopedieakkrum.nl
E jannekedevries@logopedieakkrum.nl
Akkrum
t. 0566-651328 m.06-55363926
www.huboakkrum.nl
Hubo helpt!
www.hubo.nl/akkrum
Verbouw
plannen?
6 | FûgelwachtAkkrum

Alarmtelling weidevogels
Onderstaand de resultaten van de laatste drie jaar:
Resultaten 2022
Resultaten 2023
Resultaten 2024
FûgelwachtAkkrum | 7

Vervolg van de resultaten van de laatste drie jaar:
Toe- en afname broedparen
De kievit heeft het met een afname van
19% broedparen moeilijk. De toe- en
afname per rayon was groot dit jaar.
Soarremoarre-Oost liet een forse daling
zien, terwijl Jinshuzen een mooie stijging liet
zien. Op de ledenvergadering wordt hier
nader op ingegaan. Het aantal broedparen
van de grutto, scholekster en tureluur zijn
vergelijkbaar met het jaar ervoor. Omdat
de weersomstandigheden gunstig waren,
zijn ook een aantal grutto’s voor de 2 e
keer aan de leg geraakt, nadat een eerder
legsel verloren was gegaan. Dit vertekent
het aantal broedparen wel enigszins. Ben
er zo zeker van, omdat er een hese grutto
in mijn wachtgebied zat. Nadat het 1 e
legsel verloren was gegaan, heeft het 2 e
legsel het gelukkig wel gered. Het aantal
alarmtellingen (vogels met kuikens) was ook
fors lager dan vorig jaar. De buizerds en
met name de kiekendieven hebben heel wat
kuikens opgepeuzeld.
De wilde eend, meerkoeten en grauwe
ganzen hebben het goed gedaan. Wilde
eenden die genoteerd worden, broeden
voor het grootse gedeelte in de weilanden.
Dit jaar waren dit er 51 en dat was 17 meer
dan het jaar ervoor. De meerkoeten en
kieviten zitten in de plasdras-gebieden dicht
Foto: Corinne, Tsjebbe, Mello en Durk bereiden zich voor op werken met de drone.
8 | FûgelwachtAkkrum

bij elkaar. Op camera is vastgelegd hoe een
meerkoet de eieren van een kievit op at. Dit
was nog niet eerder vastgelegd. De grauwe
gans wordt wel de nieuwe weidevogel
genoemd. Dit jaar waren er 21 broedparen
en dat waren er 9 meer dan het jaar ervoor.
Ganzen en weidevogels tolereren elkaar
prima. Het verenigingsblad Vanellus van de
BFVW heeft hier onlangs een prachtig artikel
over gepubliceerd.
Zes nieuwe nazorgers
De laatste jaren zaten we krap in het
aantal vrijwilligers/nazorgers. Dit jaar
hebben we maar liefst 6 nieuwe nazorgers
mogen verwelkomen en zijn we weer goed
bemand.
De ervaringen met de drone zijn dusdanig
positief dat we dit jaar een eigen drone aan
gaan schaffen. Vooral als het gras behoorlijk
lang wordt, is de drone een uitkomst. Het
scheelt tijd en de verstoring in het veld
is minimaal. Kortom het is een prachtige
aanvulling op de nazorg. Ook kan de
drone ingezet worden voor het traceren van
reekalveren.
Iedereen bedankt die zich dit seizoen heeft
ingezet voor de weidevogels, zowel in het
veld als achter het bureau. Dank aan de
boeren, loonwerkers en nazorgers. In 2025
gaan we er weer voor!
Tjerk de Vries, nazorgcoördinator
FûgelwachtAkkrum | 9

Weidevogel-leven voor beginners
Afgelopen maart tot en met juni (2024) hebben wij, Corinne Bos en Colette
Govaars, als nieuwkomers kennis gemaakt met weidevogelleven en nazorg.
BFVW-training
De heel toegankelijke en interessante BFVWtraining
(aangekondigd in het Fûgelwachtboekje
2024) van 2 avonden, door René
van Dam, wakkerde onze interesse aan
en na de cursus zochten we contact met
Fûgelwacht Akkrum. Nazorgcoördinator
Tjerk de Vries kwam langs en gaf een soort
van spontaan inleidend college Nazorg en
peilde onze interesse en verwachtingen.
Enkele weken later koppelde hij ons aan
twee ervaren nazorgers met verschillende
werkgebieden. Wij konden meelopen
met Tsjebbe Andringa, in het land van
Breeuwsma (Sminiawei/Aldeboarn). En
aan de andere kant van het dorp met Jentsje
van der Meer in het land van boer Hospes
(richting Terherne voorbij de IJsboerderij).
Te gast in een ander leefgebied
Wij hadden weinig ervaring met nazorg of
aaisykje. Wel interesse en nieuwsgierigheid
naar deze bijzondere wereld. Corinne
is door haar ervaring als melker,
jongveeverzorger en visser bekend met de
agrarische omgeving en natuur. Colette
kent de velden slechts als wandelaar en
passant. Maar nu was het anders. Om die
eerste dagen met Jentsje door het land te
lopen, was heel bijzonder. Je realiseert je
dat je te gast bent in een ander leefgebied.
Het gebied van de vogels, de planten, de
insecten en de predatoren. Maar ook het
land van de boer en het vee, en natuurlijk
het gebied van de nazorger. Al deze spelers
hebben hun eigen focus en perspectief. Het
is interessant te zien hoe deze spelers met
elkaar omgaan.
Jentsje en Corinne registreren een nest in de app
10 | FûgelwachtAkkrum

Oefenveld
Toen we die eerste uren met Jentsje door het land liepen, konden we onze ogen niet geloven.
Het gebeurde ineens. Je ziet een nest. Je eerste ‘officiële’ nest. Van een ljip. Maar binnen een
paar minuten nog een nest. Nog een ljip. En nog een nest. En nog een. En dat hield niet op
die eerste dag. We telden 19 nesten. We dachten bijna dat Jentsje en Tjerk een oefenveld
Kievietsnest Tureluursnest verstopt in het gras
hadden ingericht voor de nieuwkomers. We
kwamen stokjes te kort. Later begrepen we
dat dit heel bijzonder was en niet overal
en altijd zo gaat. Sommige velden hebben
(soms) meer vogels dan anderen. En dat
kan allerlei redenen hebben. Na een paar
weken kwamen ook de grutto-nesten en een
enkele tureluur op ons pad.
Veldleeuwerik
Met Tsjebbe op pad ondervonden we dat je
in de auto meer ziet, dan wanneer je direct
het land inloopt. De vogels lijken niet bang
van de auto (ook niet van de trekker). Het
gaat er om, heel goed op te letten bij het
uitstappen. Wat zie je dan, waarvandaan
vliegen de vogels op? En welke vogels?
Naast de skriezen, ljippen, tsjirken, strânljip
en eenden was het ook interessant om te
weten dat er een veldleeuwerik in het veld
zat.
Drone
Op een mooie vroege ochtend in mei
maakten we kennis met het werken met de
drone. Als de boer en nazorger vermoeden
dat er kuikens in een stuk land zitten, kun
je dit nader onderzoeken met de drone,
om vervolgens te beslissen wel of niet te
maaien of om de kuikens te verplaatsen.
Mello Sevinga en Durk van der Heide (van
Nijbeets) kwamen Tsjebbe assisteren met de
drone van Nijbeets (zie foto pagina 8-9).
Een aantal grutto en kieviet kuikens konden
verplaatst worden en daarna kon de boer,
Jan Breeuwsma, verder met maaien.
FûgelwachtAkkrum | 11

Voor sportieve en feestelijke activiteiten
Spikerboor 10 8491 PA Akkrum www.sportcafeakkrum.nl tel. 06 5380 4337
Geawei 20
9245 HA Nij Beets
Veehandel Meter
Nij Beets
T 031 612 33 65 63
E gerbenmeter121@gmail.com
12 | FûgelwachtAkkrum

Corinne en Tsjebbe zoeken de veldleeuwerik
Nieuwe wereld
Ongeveer de helft van Friesland bestaat
uit weilanden. Dat zien we dagelijks als
we over de wegen bewegen, maar wat
weten we eigenlijk van wat zich daar zoal
afspeelt? Wij hebben afgelopen seizoen,
onze nabije wereld weer een beetje beter
leren kennen, zonder ver te reizen, maar
door mee te lopen, geduldig te observeren,
te kijken, te luisteren en te voelen.
In het begin van het seizoen beleef je de
opwinding en schoonheid van nieuw leven.
Aan het einde van het seizoen ervaar je
de frustratie van de predatie. We hebben
gemerkt hoe complex en interessant dit
speelveld is en hoe bijzonder de vogels zijn,
sterk en kwetsbaar.
Tjerk, Jentsje en Tsjebbe bedankt.
Corinne Bos en Colette Govaars
Gruttokuiken
Nazorgers in opleiding:
Colette Govaars en Corinne Bos
FûgelwachtAkkrum | 13

Resultaten nestkastencontrole broedseizoen 2024
van de Fûgelwacht Akkrum
Op 5 februari hat de sinne inkeld noch lêst fan ‘útdijende fleantúchstrepen’
seit de waarman op Omrop Fryslân. Hoog tijd om de jaarlijkse schoonmaak
en telling van de nestkasten van de Vogelwacht Akkrum te doen.
Gewapend met ladder en alcohol ga ik van
start op de Boarnsterdyk waar 4 van de zes
kasten bezet zijn. Door het zachte weer zie
ik veel vogelmijt in de lege nêsten. Ik hoop
dat mijn spraybeurt met alcohol hiervoor
afdoende is want anders worden de nieuwe
bewoners belaagd door deze bloeddorstige
mijten.
De telresultaten
Op de Tympeal zijn van de vier er twee
bezet met o.a. koolmees. In de speeltuin
aan het einde van de Opstekker zijn
er twee kasten verdwenen, iemand iets
gezien? Twee hangen er nog en werden
alleen gebruikt als rustplaats. Langs de
algemene begraafplaats hangen
er 6 stuks met oa één speciaal voor de
boomkruiper. Helaas is er slechts één
bemand geweest. Op de Galemaleane is
er één bemand geweest en één leeg, op de
Grytmanswei het zelfde verhaal. Op de
Feansterdyk hangen drie fûgelhokjes van
‘Bosk Akkrum’ en alle drie bezet geweest.
Veel van de nesten zijn nog steeds bekleed
met hondenhaar, al is het minder erg dan
geweest is. U weet nog wat de risico’s zijn?
Precies het vlooienmiddel in de haren van
uw hond is giftig voor onze tuinvogels. Dat
is natuurlijk niet de enige bedreiging voor
het succesvol grootbrengen van een nest
met kuikens. Ook het beheer van onze
tuinen kan nadelig zijn voor de tuinvogels
als er gif wordt gebruikt. Ik ben inmiddels
Nestmateriaal met hondenhaar Nest met 14 eieren (bij Welgelegen)
14 | FûgelwachtAkkrum

bij Coopersburg aangekomen waar
van de zes kasten er vier bezet zijn. Rond
Welgelegen hangen vijf kasten, één ervan
was dubbel bewoond, Kool en Pimpelmees
hebben er bij toerbeurt een ei gelegd en
het resultaat is 14 eieren. Kennelijk is er
onenigheid gekomen over de invulling van
het broed-rooster. Het nest is verlaten. Als
laatste bezoek ik de Tsjerkebleek waar
drie kasten hangen, een koolmezen paar
heeft er onder klokkengebeier succesvol
gebroed. Ondanks het feit dat het inmiddels
half zes is heb ik nog voldoende daglicht,
zichtbaar zijn de dagen duidelijk weer
aan het lengen. Mochten we dit weer
houden dan zien we spoedig de eerste
voorbereidingen weer voor het nieuwe
broedseizoen. Voor mij persoonlijk mag het
eerst nog even flink winteren.
Tsjebbe Andringa
HULP NODIG
BIJ KLUSSEN?
• Lid Branchevereniging • Geen voorrijkosten
FOKKO NIJENHUIS - Haskerdijken
T 0566 - 65 38 87
M 06 - 53 72 78 63
E f.nijenhuis@devakman.info
I www.devakman.info
• Verbouw/Onderhoud/Renovatie • Timmer- en tegelwerk • CV/Elektra/Loodgieterwerk
• Badkamers/Keukens/Interieurbouw • Ramen/Dakramen/Deuren/Vloeren
Van Sminiaweg 13
8468 MD Haskerdijken
Tel: 0566-651413
Fax: 0566-651028
Mob: 06-54936606
E-mail: jouke404@hotmail.com
Uw adres voor:
zaagsel landbouwfolie voeders voor huisdieren
hooi/stro (gehakseld) gas- en dieselolie voeders voor kleinvee
ruwvoeders klompen en laarzen Hippo Star paardenvoer
Verkoop van o.a. tankshopartikelen, gereedschappen en verhuur van aanhangwagens.
FûgelwachtAkkrum | 15

Onderzoeksproject ‘Grutto landschap project’
in Zuidwest Fryslân
Op basis van de waarnemingen en monitoring binnen onze eigen wacht
kunnen we in de regel op hoofdlijnen beredeneren hoe de resultaten van
het broedseizoen zich verhouden tot weersomstandigheden, veranderingen
in het voedselaanbod van predatoren enz. Wij doen dat lokaal ook op
basis van meerdere onderzoeksprogramma’s. Daarover zijn eerder
bijdragen in ons boekje verschenen. Nergens wordt echter zo uitgebreid
onderzoek gedaan dan in de regio Zuidwest Fryslân. Al in 2004 startte
Theunis Piersma als hoogleraar Dierecologie, samen met Jos Hooijmeijer
(onderzoekmedewerker) en Julia Schroeder (eerste grutto promovendus)
met langjarig demografisch onderzoek aan grutto’s.
Om die reden hebben we voor deze uitgave van ons boekje het jaarrapport
2024 van Zuidwest Fryslân gelezen. Hierna de belangrijkste inzichten en
conclusies uit dat jaarverslag. Het team beschrijft de inzichten en ideeën die
men uit de gegevens haalt voor verdere analyse van de data en toekomstig
onderzoek. Daarbij moet worden aangemerkt dat het gaat om voorlopige
bevindingen (het onderzoek loopt nog door t/m 2025) en dat de gevonden
verschillen in veel gevallen nog statistisch moeten worden getoetst.
Desalniettemin interessant om kennis van te nemen.
Voor wie geïnteresseerd is in alle achtergronden m.b.t. dit onderzoek (en nog heel veel
meer) verwijzen we naar: www.globalflywaynetwork.org/publications
Broedseizoen 2024 in Zuidwest
Fryslân
Door het ontbreken van een winterperiode
leek het voorjaar van 2024 op een
voortzetting van de herfst en was het
op één na warmste en natste voorjaar
in Zuidwest-Friesland sinds 2004. Voor
de pas aangekomen grutto’s waren de
omstandigheden in maart en april daardoor
waarschijnlijk optimaal om bij te vetten en
een broedsel te produceren. In november en
december 2023 werd op tal van plaatsen
binnen het studiegebied nog behoorlijk wat
activiteit van veldmuizen waargenomen
en werd gespeculeerd over een mogelijke
uitbraak, maar in maart bleken de muizen
(vrijwel) compleet verdwenen, waarschijnlijk
als gevolg van de vele neerslag. Dit had
zijn weerslag op de broedresultaten met
een hoge predatiedruk op eieren en
kuikens van weidevogels. Camera’s legden
regelmatig meerdere soorten roofdieren bij
één nest vast. In april en begin mei waren
naast de vos vooral de wezel en hermelijn
verantwoordelijk voor de nestverliezen,
maar vanaf half mei richtte de bruine
kiekendief zich ook op nesten en kuikens,
en werd nummer twee nestpredator van
2024, na de vos. Er werd een record aantal
nesten geregistreerd in 2024. Dit kan deels
het gevolg zijn van de populatiegroei, maar
bovenal doordat veel grutto’s opnieuw
een nest produceerden na verlies van het
voorgaande nest of de kuikens. Omdat
16 | FûgelwachtAkkrum

de vervolglegsels ook vaak weer verloren
gingen, waren veel grutto’s al voor juli uit het
studiegebied vertrokken.
Verloop van aantallen grutto’s
Sinds 2007 is de gruttopopulatie in het
studiegebied van de RuG met 14,1%
afgenomen, wat neerkomt op een
gemiddelde jaarlijkse afname van 0,9%.
De trendlijn corrigeert voor schommelingen
en laat een daling van 25,8% zien met een
jaarlijkse afname van 1,7%. De landelijke
trend laat een afname van 45,3% over
dezelfde periode zien met 4,5% per jaar
(Sovon; https://www.sovon.nl/grutto).
Daarmee kan men concluderen dat de
populatie in Zuidwest- Friesland het zo
slecht nog niet doet en er misschien zicht
is op stabilisatie of zelfs lichte groei. Maar
kan men niet uitsluiten dat de afname
gedeeltelijk gecompenseerd wordt door
vestiging van (jonge) grutto’s uit andere
populaties (zie ook hieronder).
De recente populatietoename kwam
onverwacht gezien de middelmatige
broedresultaten na 2021. Aan de hand van
alarmtellingen kon de populatiedynamiek
de laatste decennia redelijk goed voorspeld
worden. Het is daarom erg interessant
om te achterhalen waar de recente groei
door veroorzaakt wordt. Mogelijke
verklaringen kunnen gezocht worden in
verplaatsing van volwassen grutto’s en/
of vestiging van jonge individuen die
buiten het studiegebied geboren zijn, en/
of doordat (bij alarmtellingen getelde)
broedparen bovengemiddelde aantallen
kuikens grootbrachten. Na de zeer slechte
broedresultaten in 2024 lijkt een nieuwe
daling echter waarschijnlijk.
Nestresultaten
In onderstaande figuur wordt een overzicht
gegeven van de gevolgde gruttonesten.
Er wordt naar gestreefd om nesten op
zoveel mogelijk verschillende habitattypen
Verloop van het aantal territoriale grutto’s (blauwe stippellijn) in het studiegebied met in
grijs de foutmarge op basis van verschillen in tellingen en geschatte waarden. De zwarte
lijn betreft de trend.
FûgelwachtAkkrum | 17

Wagyu vlees
Natuurlijk uit Friesland
Rechtstreeks van onze boerderij
Wagyu vlees, een smaakvolle beleving
Iedere vrijdag open van 10.00 tot 18.00 uur
Overige dagen op afspraak geopend.
info@denijepleats.nl | 0566 - 841964 | Burdinewei 8, Nes (Akkrum)
www.denijepleats.nl
www.arkenreau.nl
Tel. (0566) 63 14 95
Bordego 17
8495 NS Aldeboarn
Fax (0566) 63 19 64
Email asbest@arkenreau.nl
18 | FûgelwachtAkkrum

te volgen (kruidenrijk, regulier grasland,
bouwland, etc.). Het jaarlijks aantal
gevolgde nesten wordt voornamelijk
bepaald door het aantal broedparen, maar
ook door de predatiedruk. In jaren met
hoge nestpredatie, zoals dit jaar, beginnen
vrijwel alle grutto’s die hun legsel verliezen
aan een vervolglegsel (Senner et al. 2015,
Verhoeven et al. 2020).
Per jaar berekend men de kans op
uitkomen van een nest aan de hand van
een ‘dagelijkse nest overlevingsanalyse’
(Schmidt et al. 2010). Deze methode geeft
nestsucces nauwkeuriger weer dan het
percentage uitgekomen nesten. Een deel
van de nesten wordt namelijk gepredeerd
voor men ze hebben gevonden, en
daar houdt deze complexere methode
rekening mee. Als gevolg hiervan is deze
uitkomstkans over het algemeen lager dan
het uitkomstpercentage op basis van de
werkelijk gevonden nesten. In 2024, had
een nest in het studiegebied een gemiddelde
kans van 32% om uit te komen. Dit
percentage is relatief laag en vergelijkbaar
met de nestoverleving in de slechte jaren
2015, 2016 en 2020.
Kuikenoverleving
Dat de kuikenoverleving nog steeds een
cruciale factor in de populatiedynamica
van grutto’s zou zijn (Roodbergen et
al. 2008), wordt bevestigd door de
demografische analyses waar momenteel
de laatste hand aan wordt gelegd (Stessen
et al. In prep.). Naast het ringen van
nestkuikens met een codevlagje voor het
bepalen van de jaarlijkse overleving, startte
men in 2020 met het steekproefsgewijs
volgen van broedparen met kuikens om
een gedetailleerder beeld te krijgen van
de kuikenoverleving in de periode voor
het uitvliegen. Vlak voor het uitkomen
van de eieren wordt één van de ouders
voorzien van een radiozendertje (0.9
gr) en krijgt deze een verfkleurmerk op
de ondervleugel(s). Met behulp van een
antenne zoekt men de zenders om de 4
dagen terug tot de kuikens 25 dagen oud
zijn en meestal kunnen vliegen. Hierdoor
kan men achterhalen of de ouders nog
FûgelwachtAkkrum | 19

kuikens hebben en welke habitats de kuikens
gebruiken. Het kleurmerk verkort de zoektijd
en daarmee de verstoring. De grutto’s
verliezen zowel de radiozender als het
verfkleurmerk na het broedseizoen, tijdens
de rui.
In 2024 zakte het uitvliegsucces in
vergelijking met de jaren ervoor en kreeg
slechts 20% van de gevolgde broedparen
ten minste één kuiken vliegvlug. Dit lage
uitvliegsucces gold voor het gehele
studiegebied en niet alleen voor specifieke
deelgebieden.
Alarmtellingen
In veel weidevogelgebieden (ook rondom
Akkrum) worden alarmtellingen uitgevoerd
(het schatten van het Bruto Territoriaal
Succes of BTS), om een voorlopige indruk te
krijgen van hoeveel broedparen een kuiken
vliegvlug krijgen.
In onderstaande tabel is het BTS per jaar
uitgezet en is te zien dat alleen in 2013 en
2021 voldoende kuikens vliegvlug werden
volgens het criterium van minimaal 65%.
Desalniettemin lijkt de populatie de laatste
twee jaren weer wat te groeien. Mogelijke
verklaringen voor de populatiegroei kunnen
gezocht worden in vestiging van jonge
grutto’s die buiten het studiegebied geboren
zijn of veel gruttoparen die de afgelopen
jaren meerdere kuikens vliegvlug kregen;
het BTS vertelt namelijk alleen hoeveel
broedparen ten minste 1 kuiken hadden in
Indicatie van het broedsucces binnen het studiegebied aan de hand van het aandeel
alarmerende broedparen in begin juni, ofwel het Bruto Territoriaal Succes (BTS).
Een BTS van 65% (rode stippellijn) wordt in het algemeen beschouwd als een ondergrens
voor een stabiele populatie; tussen de 50 en 65% is dit twijfelachtig en onder de 50%
zeker onvoldoende (Nijland et al. 2010). In de balken staan de getelde aantallen
alarmerende broedparen vermeld.
20 | FûgelwachtAkkrum

begin juni, maar niet of dit er 1 of 4 waren.
Er is een sterk verband tussen het BTS en
het aantal met radiozender gevolgde
broedparen dat minimaal 1 jong vliegvlug
wist te krijgen. Dit wijst erop dat het BTS een
betrouwbare maat is om het broedsucces
op een relatief eenvoudige manier te
schatten. Tijdens de alarmtellingen is het
vaak niet duidelijk hoe oud de kuikens van
de alarmerende broedparen zijn en in jaren
met zware nestpredatie kan dit betekenen
dat er voornamelijk paren met jonge kuikens
geteld worden. Als vuistregel kan je stellen
dat 70 tot 75% van de alarmerende paren
tijdens de BTS-telling ook daadwerkelijk
een kuiken vliegvlug krijgen. Dat betekent
dat ruwweg een kwart van de broedparen
met kuiken(s) deze na de alarmtelling toch
nog kwijtraakten voordat ze konden vliegen.
Beide methoden geven echter geen zicht op
het aantal kuikens per broedpaar. Hiervoor
moet een steekproef van kuikens gezenderd
worden, wat met de huidige technieken
veel verstoring meebrengt en bovendien
een enorme arbeidsinspanning kost om op
relevante schaal uit te voeren.
Vangsten
In onderstaande figuur is te zien dat er veel
geïnvesteerd is in het ringen van nestkuikens.
De sterfte in deze leeftijdscategorie is enorm
en om verschillen in overlevingskansen van
kuikens bij verschillende typen beheer uit te
kunnen rekenen, heb je een grote steekproef
nodig.
Het vangen van volwassen grutto’s kost
veel tijd en gebeurt daarom doelgericht
op individuen die extra informatie kunnen
opleveren, zoals grutto’s met een geolocator
(een microchip op de ring die informatie
opslaat over de verblijfplaatsen van
de vogel gedurende een jaar of meer),
een codevlag (waarmee kuikens in het
nest geringd worden), verkleurde ringen
(waardoor herkenning onmogelijk is
geworden), of op een plek waar (te) weinig
gekleurringde grutto’s zijn. Zo weet men nu
FûgelwachtAkkrum | 21

STEENGOED DE BESTE!
Dam Beton heeft het grootste assortiment aan betonnen keerwanden en een
divers leveringsprogramma van megablokken, H-blokken en multiblokken. Voor
stalinrichtingen heeft Dam Beton diverse prefab betonelementen waarmee stallen
betrouwbaar, efficiënt en snel gebouwd kunnen worden. Naast betonnen roostervloeren
heeft Dam Beton een compleet assortiment boxdekken, diepstrooiselboxen,
eindwanden, opstortvloeren, onderslagbalken en aardappelroosters.
Bekijk ons actuele aanbod op www.dambeton.nl
Leechein 4
8491 CL Akkrum
0566-65 0070
info@wiebzandberg.nl
www.wiebzandberg.nl
Wonen begint bij Wieb!
22 | FûgelwachtAkkrum

van veel grutto’s waar ze geboren zijn en
waar ze zijn gaan broeden, hoe plaatstrouw
grutto’s aan hun broedlocatie zijn, welke
geringde individuen succesvol kuikens
hebben grootgebracht en hoe oud geringde
individuen worden. Hierdoor weet men dat
grutto’s al in hun tweede levensjaar kunnen
broeden (Kentie 2015), dat ze monogaam
en erg plaatstrouw zijn, dat vervolglegsels
bij grutto’s eerder regel dan uitzondering
zijn, en dat zelfs na het verlies van kuikens
een nieuwe broedpoging ondernomen kan
worden (Verhoeven et al. 2020).
Nestpredatie
In 2024 werd het lot van 224 nesten
verspreid over het studiegebied gevolgd
met een cameraval; hiervan kwamen er
98 (44%) uit, 7 (3%) werden verlaten
en 119 (54%) werden gepredeerd. Deze
verhouding komt overeen met nesten die
zonder camera gevolgd werden, wat
De verschillende soorten predatoren verantwoordelijk voor de predatie van 119 met
cameraval gevolgde gruttonesten in 2024. In sommige gevallen (‘onbekende predator’)
kon geen predator worden vastgesteld (bijv. door hoog gras) of kon de soort niet worden
bepaald (‘roofvogel, zoogdier, marterachtige’). ‘Overige soorte’ bevat predatoren die
slechts 1 of 2 nesten predeerden: egel, zwarte kraai en kokmeeuw predeerden elk 2
nesten en buizerd, bunzing en zwartkopmeeuw elk 1 nest.
Een belangrijke kanttekening om te maken bij de interpretatie van de resultaten van
cameravallen is dat hier alleen een eindresultaat geregistreerd wordt. Een cameraval
ziet immers niet welke factoren mogelijk hebben bijgedragen aan de nestpredatie, zoals
voedselgebrek voor de broedende ouders waardoor ze minder bij het nest zijn, verstoring
door mensen en predatoren, landbewerking op het nestperceel of in de directe omgeving
wat predatoren aantrekt of een gebrek aan alternatieve prooien. Predatoren zijn
opportunisten die gebruik maken van de gelegenheid die hen wordt aangereikt.
FûgelwachtAkkrum | 23

laat zien dat de aanwezigheid van een
camera geen effect had op de predatiekans
van nesten (zoals ook in onze eerdere
studiejaren zie: Fokkema et al. 2024).
Ook bij ander onderzoek naar de invloed
van camera’s op de predatiekans van
gruttonesten (Salewski et al. 2022) kon
geen effect worden gevonden.
De belangrijkste nestpredatoren waren
vos (21%) en bruine kiekendief (14%) (fig.
3.9). Bij 14% kon geen predator vastgesteld
worden. Soorten die in het recente verleden
nog een belangrijk aandeel in nestpredatie
innamen zoals steenmarter (24% in
2021), bunzing (21% in 2022) en das
(18% in 2023) waren dit jaar en andere
jaren minder merkbaar. Voor steenmarter
geldt wellicht een effect van een intensief
bestrijdingsprogramma, maar voor bunzing
en das geldt dit niet. De vos is elk jaar een
belangrijke nestpredator geweest, ondanks
dat deze voortdurend bejaagd is. Daarnaast
zijn er veel potentiële predatoren die een
groter aandeel in de predatie voor hun
rekening kunnen nemen wanneer andere
soorten beheerd worden (Fokkema et al.
2024; Melter et al. 2024). De effecten
van predatorenbeheer zijn dus complex en
geen directe garantie voor afname van de
algehele predatie.
Relatieve aanwezigheid
nachtactieve grondpredatoren
In 2021 is men van start gegaan met een
netwerk van ongeveer 60 cameravallen
op toegangsdammen tot percelen om
inzicht te krijgen in de aanwezigheid van
grondpredatoren. Deze cameravallen
staan verspreid over het hele studiegebied.
Jaarlijks leveren de cameravallen meer dan
een miljoen foto’s op. Om al deze foto’s te
kunnen verwerken, maken we gebruik van
Agouti, een softwarepakket, ontwikkeld
door Wageningen University (WUR) & het
Instituut Natuur- en Bosonderzoek (INBO),
dat kunstmatige intelligentie toepast om
soorten op foto’s te identificeren. Dit systeem
wordt steeds verder ontwikkeld, maar helpt
goed om de foto’s van onze doelsoorten (de
grondpredatoren) eruit te filteren.
Aanwezigheid van nachtactieve grondpredatoren
op de vaste cameralocaties in
de lente (18 maart – 11 juni) van 2024.
Alleen de meest voorkomende roofdiersoorten
zijn weergegeven. De aanwezigheid
van een soort is berekend als de
fractie van het aantal dagen dat die soort
door een specifieke camera werd vastgelegd,
in verhouding tot het totale aantal
draaidagen van die camera.
24 | FûgelwachtAkkrum

Aantallen dagactieve vliegende
predatoren
In de eerste 3 weken van april zijn eens per
week gebiedsdekkende tellingen uitgevoerd
van de dagactieve vliegende predatoren in
het studiegebied. De tellingen vinden plaats
op perceelsniveau. De Zwarte kraai werd
in alle jaren veruit het meest waargenomen.
Havik en slechtvalk werden nauwelijks
aangetroffen, maar deze toppredatoren
zijn in staat volwassen grutto’s te vangen
waardoor hun aanwezigheid een relatief
grote invloed zou kunnen hebben op de
territoriumkeuze van grutto’s. Opvallend zijn
de uitschieters in het eerste teljaar 2020,
waarin men ook de hoogste aantallen
holletjes van woelmuizen telde.
Aantallen woelmuizen
In 2020 en 2023 telde het onderzoeksteam
de meeste muizenholletjes en hoewel
de hogere aantallen vooral in bepaalde
regio’s waargenomen werden, lag de
algehele uitkomstkans van gruttonesten in
die jaren ruim onder het gemiddelde en
was de nestpredatie hoog. Waarschijnlijk
profiteerde de predatorpopulatie in het jaar
voorafgaand aan de hoge muizentelling
van een verhoogd voedselaanbod. Dit
zou een goede verklaring zijn voor onze
hoge tellingen aan typisch muizenetende
standvogels als buizerd, blauwe reiger
en torenvalk in 2020. Voor 2023 geldt
dit echter niet, maar gezien de periode
tussen voorgaande muizenpieken/-
uitbraken in 2014 en 2019, zou 2023
een aanloopjaar naar een potentiële
muizenpiek in 2024 kunnen zijn geweest.
De weersomstandigheden waren in
2023 echter nadelig voor muizen, met
uitzonderlijk veel regen waarbij percelen
regelmatig volledig verzadigd raakten. In
onderzoek naar de ontwikkeling van recente
muizenuitbraken in lage delen van Friesland
in 2014 en 2019 werd ook vastgesteld dat
muizen verdwenen na perioden met veel
neerslag (Wymenga et al., 2015, 2021).
VEENSTRA MECHANISATIE
DUKDALF 7
9206 BE DRACHTEN
T: 0512 513662 | E: DRACHTEN@VEENSTRAMECHANISATIE.NL
WWW.VEENSTRAMECHANISATIE.NL
FûgelwachtAkkrum | 25

Himmel & Skjin
Loonbedrijf
Jan Peenstra
Burdinewei 4 Nes
06 24773195
W. Twijstra (eigner)
Boeijengastrjitte 50
8627 SH Gau
Tel 0515 521005
Mob 06 557 929 19
Himmel & Skjin is
yn it spier mei rútwaskjen
foar
bedriuw en partikulier
Freegje om in frijbliuwende priis
opjefte of gewoan ynformaasje
oer de mooglikheden!
26 | FûgelwachtAkkrum

Nestvlotjes voor Zwarte Stern (Blaustirns)
In het deelgebied Soarremoarre werd het afgelopen seizoen
geëxperimenteerd met het plaatsen van nestvlotjes voor de Zwarte Stern.
In het gebied werd meerdere keren een
groepje Zwarte Sterns gespot en de
aanwezigheid van een grote plasdras en
de brede tochtsloot ‘It Âld Djip’ die vanaf
Botmeer in ZO richting de polder doorkruist
lijken kansrijk voor vestiging van de soort.
Klaas Hallema kwam in de loop van zijn
eerste nazorgseizoen op Soarremoarre
met de suggestie om werk te maken van
faciliteren van nestgelegenheid voor deze
soort. Naast de genoemde argumenten
verwachten we positieve effecten van een
mogelijke kolonie Sternen. De soort staat
erom bekend agressief te reageren op de
vliegende predatoren; een mooie aanvulling
op de aanwezige lucht afweer aan de
beide kanten van de vaart hebben we
bedacht.
Klaas maakte van grotendeels afvalhout
en restanten kippengaas de eerste vlotjes
die aan de late kant tijdens het seizoen
experimenteel werden ‘verankerd’ in
‘It Âld Djip’. Al tijdens het plaatsen kwam
een groepje Zwarte Sterns een kijkje nemen.
Uiteindelijk is er in het broedseizoen 2024
geen activiteit op de vlotjes geweest.
Na de winter zullen de vlotjes opnieuw
worden uitgelegd. En met dank aan deze
actieve klusser zijn er nog een mooi aantal
nieuwe vlotjes bij gemaakt. Dit maakt
mogelijk dat we ook op andere geschikte
locaties de sierlijke Stern een warm welkom
kunnen bieden.
In het volgende boekje hopen we mooie
resultaten te presenteren.
Nestvlotjes in ‘It Âld Djip’
FûgelwachtAkkrum | 27

28 | FûgelwachtAkkrum

Vogels en boemen op de Hylkemapôle
De Hylkemapôle is een uniek stukje grasland in het hart van het dorp
Akkrum. Lopend van de grote haven naar het centrum passeer je deze
prachtige groene parel.
Wandelroute
De vorig jaar in mei geopende wandelroute
de ‘Griene Kuier’ voert je, naast bijzondere
gebouwen en locaties, ook langs dit
prachtige gebiedje. Het vergroten van de
biodiversiteit en het plaatsen van een vogeltil
vormt nu het sluitstuk van het project ‘Griene
Kuier’. De nieuwe wandelroute ‘Griene
Kuier’ met de vele informatiebordjes, vormt
een verbindende route langs en door het
vernieuwde centrum zoals in de afgelopen
jaren is gerealiseerd. Aan het eind van de
zomer zal daarvan de laatste fase feestelijk
wordt afgesloten.
De verwachting is dat ook in de Hylkemapôle
dan de bloemen feestelijk bloeien. In
een samenwerking tussen de Gemeente
Heerenveen, de Stichting Akwaseum
en de Fûgelwacht Akkrum is een plan
gemaakt hoe in het veld een nog grotere
verscheidenheid aan planten en bloemen
bereikt kan worden. De
gebruiker van het land,
de melkveehouder René Hooghiemster,
heeft de laatste jaren het beheer daarop
al aangepast en afgelopen zomer
kon je met de aanwezigheid van meer
bloemen al resultaat ontdekken. Het
streven is dat, door duurzaam beheer,
er steeds meer verschillende grassen en
kruiden gaan groeien en daarmee een
belangrijke bijdrage wordt geleverd aan
de leefomgeving van vogels, insecten,
amfibieën en kleine zoogdieren.
Ooievaarsnest
Jarenlang heeft op de Hylkemapôle een
ooievaarsnest gestaan. Jammer genoeg
heeft het nest weinig bezoek gehad en
een aantal jaren terug is die omgewaaid.
De Fûgelwacht Akkrum gaat, samen
met de Stichting Akwaseum, een nieuw
vogelnest plaatsen. Het nest, type ‘Ecotil’
zal nu geschikt zijn voor de huiszwaluw, de
gierzwaluw, de huismus en de vleermuis.
Stond het ooievaarsnest in de zuidoosthoek
van de Hylkemapôle, de nieuwe Ecotil wordt
geplaatst in de noordwesthoek, ten oosten
van het Krompaed. Dit is het meest natte
deel van de pôle, wat door deskundigen is
aangewezen als de meest geschikte plek.
Het gezamenlijke nest van ca. 6 meter
hoog zal in het begin van het jaar worden
geplaatst, zodat de vogels in het voorjaar
daar hun toevlucht al kunnen nemen.
Het in de plannen meegenomen voorjaarsplasdras
gebied wordt vooreerst niet
aangelegd. De bewerking, passend bij het
duurzame beheer, ondervindt te veel last
van de natte ondergrond.
FûgelwachtAkkrum | 29

Landbouw:
Spikerboor 3
Akkrum
Tel 0566-652606 Spikerboor 3
Akkrum
Tel 0566 - 652606
Tuin & Park:
Feansterdijk 49
Akkrum
Tel 0566-625730
30 | FûgelwachtAkkrum

Ledegearkomste
Fûgelwacht Akkrum 2025
Op tongersdei 27 maart 2025 fynt de ledegearkomste
fan de pleatslike fûgelwacht plak;
om 20.00 oere yn de Kromme Knilles.
Wurklist:
1. Iepening
2. Fêststellen aginda
3. Meidielings
4. Ferslach gearkomste 15-3-2024
5. Ferslach ponghâlder
6. Ferslach kaskommisje
Dhr. B. Voolstra en M. de Jong hawwe de
boekhâlding besjoen en bringe ferslach út.
7. Bestjoersgearstalling - gjin wizigingen yn bestjoer
8. Ferslach neisoarch
9. Ferslach jeugdsaken (mûnling)
10. Omfreegjen
11. Slute
Nei ôfrin sille Claas Frankena en Gerard Tamminga,
leden fan kommisje Briedsoarch fan de BFVW entûsjast fertelle
oer hoe wy sjongfûgels (en flearmûzen) stipe jaan kinne
om neigeslacht grut te bringen.
FûgelwachtAkkrum | 31

Ferslach ledegearkomste fan Fûgelwacht Akkrum
op freed 15 maart 2024 yn de Kromme Knilles
Oanwêzich: dhr. H. Hilverda, dhr. M. De Jong, dhr. C. Nettinga, dhr. H. De Vries,
dhr. A. Jonker, dhr. Tj. Reitsma, dhr. K. Keuning, mevr. C. Bos, mevr. C. Govaars,
dhr. J. Schilstra, dhr. T. Bouma, dhr. B. Voolstra, dhr. J. Akkerman, dhr. H. Blankenstijn,
dhr. S. Roodbergen, dhr. S.W. Zwaagstra, dhr. F. Wind, dhr. K. Kooistra, dhr. A. v.d. Ploeg,
dhr. I. Siesling, dhr. A. de Jong, dhr. K. Breeuwsma, dhr. J. Peenstra, dhr. T. de Vries en
dhr. W. v. Gorkum.
1. Iepening
Neidat eltsenien in bakje kofje of tee krigen
hat sprekt de foarsitter Jan Peenstra de
gearkomst om 20.10 oere ta. It hat in wiete
winter west. Tsjebbe Andringa fûn it earste
ljipaai fan ús wacht op it stuit dat wy der eins
op sieten te wachtsjen. Meastentiids sit der
sawat in dei tusken it earste fan de gemeente
en dat fan ús wacht. Dat wie no wat langer.
Spitich genôch is Tsjebbe der jûn net by en
kin de wikselbeker wêryn syn namme al stiet,
jûn net oan him oerlange wurde.
Mei dizze koarte ôftraap iepent de foarsitter
de ledegearkomste fan 2023.
2. Fêststellen wurklist
Alle oanwêzigen kinne ynstimme mei de
wurklist dy’t foar leit.
3. Meidielings
Janny de Jong, Mello Sevinga en Pier
Dijkstra hawwe by it bestjoer oankundige de
gearkomste net bywenje te kinnen.
Marcel van Kammen komt yn de rin fan de
jûn by ús en sil nei de gearkomste yn byld
en ferhaal ús meinimme yn de pracht fan ús
natuer.
4. Ferslach gearkomste 17 mrt 2023
Der binne gjin opmerkingen oangeande de
ynhâld fan it ferslach, dat dêrmei fêststeld
wurdt. De skriuwer wurdt betanke.
5. Ferslach ponghâlder
Ponghâlder Karst dielt in oersjoch út en
nimt de oanwêzigen flot mei troch de sifers.
Der binne gjin grutte bysûnderheden yn de
sifers yn fergelyk mei dy fan oare jierren.
Yn útsûndering hjirop binne der in tal
rekkens dy’t troch de wacht betelle binne
yn relaasje mei it legaat fan Jan Steegstra.
Ynkoarten kinne wy de einbalâns opmeitsje
oangeande wat it ús opsmiten hat, de
presinteare betellings binne foarút betelle
troch de wacht.
6. Ferslach kaskommisje
Dhr. Voolstra en Hilverda hawwe de
kontrôle fan efterlizzende stikken dien en
binne akkoard mei it finansjeel ferslach.
Hilverda hat de kontrôle no twa jier dien en
wurdt betanke. Voolstra is ree om takom jier
wer dizze taak op te pakken en
Dhr. De Jong wurdt as nij lid fan dizze
‘wurkgroep’ beneamd.
7. Bestjoersgearstalling
De foarsitter freget of der oaren binne dy’t
oanskowe wolle by it bestjoer en seit dêrby
dat Karst, Tjerk, Wim en hy alle fjouwer ree
binne oan te bliuwen.
Der binne gjin nije kandidaten dy’t harren yn
de gearkomste belangstelling uterje.
32 | FûgelwachtAkkrum

8. Ferslach neisoarch
Neisoarch koördinator Tjerk nimt oan de
hân fan de kaarten út de BFVW registraasje
app de gearkomste mei yn resultaten
fan 2023; yn perspektyf fan foargeande
jierren. De Strânljip docht it goed by ús.
Oer it generaal sjogge wy dat der in soart
predaasje wie ôfrûne maitiid. De hermelijn is
yn sawat 40% fan de gefallen de predator.
It tal skriezen en tsjirken wie wat minder dan
wy yn de jierren dêr foar seagen.
Hiel moai nijs is dat wy fiif nije neisoargers
beskikber hawwe en dat hja allegear yn
de seal sitte. Sa as yn it boekje te sjen wie
hawwe twa froulju de kursus fan de BFVW
mei sukses folbrocht en hja sille earst troch
neisoargers mei ûnderfining weiwiis makke
wurde yn de praktyk fan ús wurk yn it lân.
Jorn Akkerman jout oan dat der om ús
wachtgebiet hinne no ek foksen en murden
opromme wurde en dat wy dêr sichtber de
resultaten fan sjogge. Mar it liket der op
dat oare grûnpredatoaren, bygelyks de
harmeling (hermelijn) no de romte pakke en
skea oanbringe. It giet hjir om in beskerme
soart en Jorn tinkt dat de kommende jierren
ek de wasbear syn spoaren efter litte sille.
9. Ferslach jeugdsaken
De Vries bringt ferslach út omdat Dijkstra der
jûn net is. Mei bern fan groep 5 binne hja it
lân yn west om aaien en jonge fûgels te sjen.
Dat wie wer in grut sukses. Jan merkt op dat
de bern út ús doarp al skaaimerken hawwe
fan bern út de stêd; hja tinke dat der by Jan
inkeld bollen yn de stâl stean fanwege it
gegeven dat alle bisten hoarnen op de kop
hawwe.
Reitsma hâldt op mei syn ynset as begelieder
fan skoalbern. De ôfrûne jierren wie hy al
regelmjittich net beskikber. Jan sprekt syn
wurdearring út foar Reitsma syn ynset en it
bestjoer sil der noch op passende wize op
werom komme.
10.Neilittenskip Jan Steegstra
Wim docht ferslach op haadlinen fan wat
der nei it earste email berjocht fan de
notaris op it bestjoer ôf kaam is en seit dat
der soarchfâldich sjoen is nei de passende
stappen yn relaasje mei de famylje en kunde
fan Steegstra en hoe mei respekt foar de
persoan it hûs leech helle wurden is, wêrby
spesifyk oandacht wie foar de skilderijen dy
toand binne en foar in grut part plak krigen
hawwe by misken dy’t der belangstelling
foar toanden. It hûs is ferkocht en foar
safier it bestjoer wit binne famylje, kunde en
ynwenners tefreden oer hoe it gien is. It wie
in bysûnder projekt foar it bestjoer wêrby
opfoel dat der geande wei hiel tiid mear
ynformaasje bekend waard oer de persoan
Steegstra en it libbenspaad. Moai ek te sjen
dat der yn sa’n jier oare minsken opstien
binne dy’t no oerwage om it ferhaal mei
de foto’s fan de skilderijen foar it doarp te
behâlden.
11.Omfreegjen
Bouma jout it bestjoer kompliminten foar it
boekje dat wer hûs oan hûs besoarge is.
De Jong freget him ôf of der mei
Steatsboskbehear oerlis is oer harren behear
(yn dit gefal by De Deelen), dat net optimaal
op greidefûgels rjochte liket te wêzen. Jan
Peensta seit dat der yndie wol diskusje is oer
wat goed is en op hokker soarten it behear
rjochte is. De natuerorganisaasje wol allinne
mar rûge dong op harren lân hawwe.
12.Slute
Om 21.10 slút de foarsitter de gearkomste en
hy kundiget Marcel van Kammen oan dy’t
syn wurk sjen litte sil.
FûgelwachtAkkrum | 33

Uw partner in
landbouwmechanisatie
Al ruim anderhalve eeuw is familiebedrijf
Broekens Mechanisatie een begrip in Friesland
en ver daarbuiten. Vanuit drie verschillende
vestigingen adviseren en ondersteunen we onze
klanten dagelijks bij de aankoop / verkoop van
(landbouw)machines, evenals het onderhoud.
Een begrip sinds 1854
3 vestigingen in Friesland
Meer dan 20 dealerschappen
Ruim aanbod occasions & demo's
WWW.BROEKENS.NL
Stiens
Truerderdyk 4a
058 257 17 12
stiens@broekens.nl
Gorredijk
Badweg 50
0513 46 38 25
gorredijk@broekens.nl
Elahuizen
Waldwei 16
0514 22 22 00
elahuizen@broekens.nl
34 | FûgelwachtAkkrum

Grutto eieren mogelijk op termijn in de
broedmachine
Het kabinet Schoof wil meer landbouwgronden geschikt maken voor de
grutto, predatoren aanpakken en onderzoekt de inzet van broedmachines.
Dat blijkt uit de natuurplannen die naar buiten kwamen. Nederland kreeg
een ‘tik op de vingers’ van de Europese Commissie omdat de weidevogel te
weinig beschermd wordt.
Inhoud van de plannen:
• Verhoging van het budget voor agrarisch
natuurbeheer vanaf 2026 van 120 naar
500 miljoen euro.
• Daarmee gaat het areaal boerennatuur
van 100.000 naar 280.000 hectare
• Staatssecretaris Jean Rummenie geeft
aan dat predatoren harder aangepakt
moeten worden en…
• Bekeken wordt of broedmachines ingezet
kunnen worden.
De Bond Friese Vogelwachten (BFVW) riep
al eerder op om te kijken naar het opzetten
van een pilot waarbij de broedmachine
wordt ingezet voor kievitseieren. Dan gaat
het om nesten van de kievit die als gevolg
van noodzakelijke grondbewerking op
maïsland vaak verloren gaan.
Clary Leegstra
06 - 20 33 86 69
Baukje Engelsma
06 - 39 05 71 06
Nes - Akkrum
uitvaartfryslan.nl
Waar liefde, verbinding en professionaliteit samenkomen
Tel 0566 651479
24 - uurs service, onderhoud
zonne - energie
electro, gas, water, C.V., sanitair
It Vegelinskampke 7d 8491 PD Akkrum Mob 06 55 39 43 54
www.deboerakkrum.nl
FûgelwachtAkkrum | 35

Dé dealer in de buurt
voor service & kwaliteit
Kamps de Wild Tijnje - 0513 571 372 - kampsdewild.nl