inkijk iel

REISINSPIRATIE VAN COLUMBUS TRAVEL | ROOTS | FIETSACTIEF NR.2 2025
101 TIPS
VOOR SLECHTS
€5,49
52 mini
vakanties
Bijzonder overnachten in Nederland
+ de leukste uitjes in de buurt
DE MOOISTE FIETS- EN WANDEL TOCHTEN IN DE LENTE
UITWAAIEN EN CULTUUR SNUIVEN AAN DE NOORDZEE
LEKKER GENIETEN IN DE BETUWE

18
18
06 10
84
REISVERHALEN & TIPS
6 MIDDEN-NEDERLAND
Hooghangend fruit
Schud aan de Gelderse Betuwe zoals aan een
fruitboom en je zult zien dat de verhalen en kleurrijke
mensen als vanzelf omlaag komen vallen.
20 HEEL NEDERLAND
De mooiste wandel- & fietstochten
Vier het voorjaar met verrukkelijke fiets- en wandeltochten
in eigen land. Trap langs duindoorns en
hondsrozen op Schiermonnikoog, wandel over landgoederen
in de Achterhoek en holle wegen in de
Limburgse heuvels en laad je fietstassen vol donkerrode
kersen en sappige verhalen tussen Doorn en de
Kromme Rijn.
34 HEEL NEDERLAND
52 minivakanties in eigen land
Wrijf je ogen uit voor deze bijzondere slaapplekken, van
kastelen, vuurtorens en oude kerken tot designhotels
en hutten in de natuur. Om je droomverblijf compleet te
maken tippen we de leukste activiteiten in de buurt.
Zo heb je een recept voor 52 kant en klare minivakanties
in eigen land – één voor elke week van het jaar!

REISINSPIRATIE VAN COLUMBUS TRAVEL | ROOTS | FIETSACTIEF NR.2 2025
INHOUD
39
31
42
76
38 35
74
06
66
70
57
76 NOORD-NEDERLAND
Eén Kop, drie gezichten
De Noordzee, Waddenzee en voormalige Zuiderzee
beuken van drie kanten tegen de Kop van Holland
aan. Het uiterste puntje van Noord-Holland kan dan
ook buigen op een bijzonder (water)rijke historie.
Wij reizen langs de drie kusten en tonen de regio in
al zijn facetten: van brute bunkers en schepen tot
weergaloze bloemenzeeën en kunstuitingen.
52
90 HEEL NEDERLAND
Doe het zelf!
De meeste musea weten het: kinderen leren iets
pas echt door het zélf te doen. Word ervaringsdeskundige
in deze doe-het-zelfmusea: snuffel in
een museumdepot, maak de mooiste strips en games
en leg optische illusies vast met je eigen telefoon.
101 TIPS
VOOR SLECHTS
€5,49
52 mini
vakanties
Bijzonder overnachten in Nederland
+ de leukste uitjes in de buurt
DE MOOISTE FIETS- EN WANDEL TOCHTEN IN DE LENTE
UITWAAIEN EN CULTUUR SNUIVEN AAN DE NOORDZEE
LEKKER GENIETEN IN DE BETUWE
96 HEEL NEDERLAND
Fotowedstrijd
De beste slaapplekken door de ogen van
In Eigen Land-lezers.
Op de cover: Cabiner, Drentsche Aa.
Foto: Pie Aerts.
5

Hooghangend
fruit
‘Aan de bomen schudden, dan valt het rijpe fruit er vanzelf uit,’ instrueert
Bas van Stokerij Lubberhuizen in Varik. ‘Valfruit noemen we dat.’ Dat advies neem
ik ter harte. Ik pak de Gelderse Betuwe stevig beet en begin aan de streek te
schudden alsof het een boom is, hopend dat de verhalen en kleurrijke mensen
als vanzelf omlaag komen. En ja, Bas heeft gelijk, het werkt!
SCHRIJVER ROMAN HELINSKI FOTOGRAAF TIM BILMAN

GELDERLAND
7

Jaren geleden las ik de Italiaanse roman De woestijn
van de Tartaren van Dino Buzzati. In de roman
reist een jonge soldaat naar een groot fort in de
woestijn. Hij wacht heel zijn leven op de vijand die
niet komt. Elke nacht hoort hij druppels water vallen in zijn
slaap kamer, langzaam drijven ze hem tot de rand van de
waanzin. Ook ik logeer in de Betuwe in een fort en ook in
mijn kamer drupt het.
Fort Vurig in Vuren is een hippe plek, met goed
restaurant. Ik huur er een lodge die ook echt in het fort ligt.
Machtige houten deuren, smalle gangen, gedimde verlichting.
Ontzettend sfeervol, en vlak aan het water. Wanneer ik me
’s nachts terugtrek in mijn kamer en de zware houten deur
sluit, hoor ik voor het eerst het monotone druppen. Om de
tel valt een druppel. De uitbaatster van het fort vertelt me
de volgende dag dat dit fenomeen de druppelgracht wordt
genoemd. Het is een systeem om water te zuiveren, zodat
er altijd een watervoorraad is wanneer het fort belegerd
wordt. Anders dan bij de jonge Italiaanse soldaat uit de
roman, word ik niet gek van de druppels. Sterker nog, ze
wekken het fort en de geschiedenis voor mij tot leven.
Appelsapdrinkers
De Betuwe is een landstreek die zich uitstrekt over meerdere
provincies, maar ik beperk me voor deze trip tot het
Gelderse deel. Soms moet ik oppassen omdat ik mijn zelf
opgelegde regel dreig te overtreden. Dan zie ik bijvoorbeeld
een leuke camping aan de overkant van rivier de Linge, wil
er even gaan kijken, maar dan blijkt het provincie Utrecht te
zijn. De fraaie molen De Vlinder ligt gelukkig echt in Gelderland.
Het is Open Monumentendag en de wieken draaien.
In de molen ga ik de steile trap op omhoog, kijk uit over
het landschap. Een moment om na te denken over waar ik
me nu eigenlijk bevind. Want de Betuwe is geen makkelijk
gebied om te doorgronden. Je moet aan de boom schudden.
Zeker nu, nazomer, bijna herfst. De takken van de hoogstambomen
buigen onder de zware last van rijpe appels.
De Betuwe biedt appels en peren zover het oog reikt.
Zoals Haspengouw de fruitschuur is van België, zo is de
Betuwe die van Nederland. Eindeloze velden vol fruitbomen,
met daartussen bedrijven die veelal gerelateerd
zijn aan de fruitteelt. En het prestigeproject de Betuwelijn,
kaarsrecht door het toch ook al rechtlijnige fruitland. Op
hoge snelheid knalt het fruit richting Duitsland en verder.
Betuwnaren zijn harde werkers en appelsap drinkers,
leer ik van Michael, een sympathieke vent. Zelf is hij
Amsterdammer. Hij komt me tegemoet op zijn erf in een
steekwagentje met kratten appels erop. Zijn bedrijf perst
appels. ‘Meestal van particulieren,’ legt Michael me uit, met
de handen in de zij. Stevige laarzen aan zijn voeten. ‘ Mensen
komen hier vaak hun eigen appels persen. Ze kunnen het
niet allemaal opeten, dus maken ze er sap van.’ Op de band
in de fabriek dansen de appeltjes van een lokale boer op
dat moment naar de pers, de boer kijkt zelf mee. In de verte
komt alweer een andere man met kratten vol appels in de
achterbak van zijn auto aan. Als ik Michael vraag hoe de
Betuwe hem bevalt, windt hij er geen doekjes om. ‘Het is
wat dun gezaaid,’ zegt hij. ‘Je moet een stuk rijden om iets te
beleven.’ Daarna wijst hij me een plekje aan de Waal aan bij
de Heesseltsche Uiterwaarden. Een provisorische brug van
palen en staal loopt er over het water. Een tikje wankel is
de brug, maar toch ga ik erop zitten, precies in het midden.
Mijn benen moet ik een beetje optrekken, anders dobberen
mijn voeten in het water.
Levenswater
Op nog geen tweehonderd meter van de zaak van Michael
tref ik langs de Waal de kleine stokerij Lubberhuizen.
Bas, bijna tachtig, had vroeger een uitgeverij en doet nog
steeds dingen in het literaire veld. Achter het oude schoolgebouw
waarin de stokerij gelegen is, staat de Dikke Toren
van Varik. Broer Joost is binnen bij de ketels. Engelenplak
tekent zwart af tegen de groene muur achter de ketels.
Engelenplak is de alcohol die vervliegt tijdens het stoken, en
aan de muur blijft plakken. Het deel van de alcohol waar de
engelen zich tegoed aan mogen doen.
Joost vertelt dat het hem zwaar valt, al het stoken in
het weekend. Doordeweeks heeft hij een gewone baan bij
Boven Bij Stokerij Lubberhuizen in Varik weten broers Bas (rechts) en Joost Lubberhuizen (midden) wel raad met al het lekkers dat in de Betuwse
bomen hangt. Onder In Fort Vurig in Vuren kun je goed eten en sfeervol overnachten. Vorige pagina’s Tussen Deil en Enspijk overziet Molen
De Vlinder een fraaie kronkel in de Linge, terwijl de ochtendnevel nog boven de velden hangt.
8

GELDERLAND
Betuwnaren zijn harde werkers en
appelsapdrinkers

De mooiste wandel-
& fietstochten
Vier het voorjaar met vier verrukkelijke fiets- en wandeltochten in eigen land. Trap
langs duindoorns en hondsrozen op Schiermonnikoog, wandel mee over landgoederen
in de Achterhoek en holle wegen in de Limburgse heuvels en laad je fietstassen vol
donkerrode kersen en sappige verhalen tussen Doorn en de Kromme Rijn.

DE MOOISTE WANDEL- EN FIETSTOCHTEN
21

Groene snelwegen
in het heuvelland
Het heuvellandschap in Zuid-Limburg is doorspekt met groene lijnen.
Ze zijn niet alleen een lust voor het oog, maar vervullen ook belangrijke functies
voor de natuur. Wandel mee over holle wegen en langs eeuwenoude graften.
TEKST EN FOTO’S BOB LUIJKS
Wijlre ligt nog maar net achter me of de eerste holle weg
dient zich al aan, met in de flanken twee kalkovens. Ooit
lagen er meer dan honderd van dergelijke kalkovens in het
Limburgse land, nu resteren er nog 23. Hoewel het branden
van kalk al sinds de middeleeuwen gebeurt, beleefde de
kalkbranderij zijn hoogtepunt tijdens de beide wereldoor
logen, omdat de aanvoer van kalk uit het buitenland
stagneerde. In de ovens langs de Dikkebuiksweg werd
Kunradersteen gebrand, vernoemd naar de vindplaats en
afkomstig uit een kleine groeve aan de overkant van de
weg. Het eindproduct, een poeder, werd gebruikt voor het
bekalken van akkers, om zo de zuurgraad te verbeteren.
Na een pittig klimmetje sta ik boven op de heuvel. Het
uitzicht is overweldigend. In de diepte van het Geuldal ligt
Wijlre; de kerktoren van de Sint-Gertrudiskerk steekt maar
net boven de heuvelrand uit. Verder naar links ligt het beter
zichtbare Gulpen, met onder andere de Sint-Petruskerk.
De hellingen aan de overkant vormen het decor van het
tweede deel van de wandeling.
TOSCANE IN LIMBURG
Bij het betreden lijkt het Eyserbos een doorsnee bos.
Dat komt omdat de grond hoog op de helling vrij zuur en
arm is. De lager gelegen delen zijn echter kalkrijk. Hier vind
je vele bijzonderheden, zoals heelkruid en grote keverorchis.
Vanuit de bosrand ontvouwt zich een nieuw panorama:
op de voorgrond bloeien margrieten, terwijl Italiaanse
populieren op de achtergrond me het gevoel geven
in Toscane te zijn. Een klein stukje verderop loop ik de uitgestrekte
graslanden van Roodborn op. IJle grashalmen
wiegen in de wind. Onder die grashalmen bevindt zich een
floristisch paradijsje met onder andere hondskruid, ruige
weegbree, harige ratelaar, betonie, bevertjes en grote
centaurie. Het behoeft geen betoog dat een dergelijke
bloemenrijkdom ook een rijk insectenleven betekent.
De verschillende graslanden waar ik langs wandel
worden van elkaar gescheiden door graften, met struiken
begroeide steilranden. Graften bestaan al zo lang dat niet
met zekerheid valt vast te stellen hoe ze exact zijn ontstaan.
Sommige mensen menen er Romeinse wijnbouwterrassen
in te herkennen. De naam ‘graft’ verklapt wel iets, want die
stamt af van graven, ofwel het afgraven van de bodem.
Graften liggen altijd op hellingen. Hoe steiler de helling,
hoe lastiger deze landbouwkundig te gebruiken is. Wanneer
je er echter terrassen van maakt, neemt de hellingshoek af.
Vermoedelijk stammen de meeste graften dan ook uit de
middeleeuwen, toen grote delen van het heuvelland ontgonnen
werden. Erosie vlakte de akkers daarna nog verder af.
De graften vingen dit materiaal op en groeiden daardoor.
BELANGRIJKER DAN OOIT
Hettie Meertens, vanuit ARK Rewilding Nederland betrokken
bij het herstellen van graften in Zuid-Limburg, geeft
aan dat ze belangrijker zijn dan ooit. ‘Door de klimaatverandering
valt er in een korte tijd steeds meer regen. Zonder
graften stroomt dit water direct van de hellingen af en veroorzaakt
overlast in de dalen. Graften werken hier op twee
manieren in het voordeel: ze remmen het water en door het
terrassenlandschap is de helling minder steil. Het water
krijgt daardoor minder snelheid en heeft meer tijd om in de
bodem te zakken. Daarnaast brengen graften, mits begroeid
met bomen en struiken, ook verkoeling.’
Graften zijn ook van groot belang voor de natuur.
‘Graften vormen, samen met holle wegen en hagen, groene
snelwegen in het landschap,’ vertelt Hettie. ‘Planten en dieren
kunnen zich zo tussen de verschillende natuurgebieden
verplaatsen. Het gaat hier niet alleen om aansprekende
soorten zoals de das en de wilde kat, maar ook om insecten
en vleermuizen. De graften bieden dekking en zorgen met
hun bloemen en vruchten ook voor voedsel.’
22

DE MOOISTE WANDEL- EN FIETSTOCHTEN
Vanuit de Limburgse graften klinkt
onophoudelijk de Vijfde Symfonie van Beethoven,
uitgevoerd door de geelgors

52
minivakanties
in eigen land
Wrijf je ogen uit voor deze bijzondere slaapplekken, van
kastelen, vuurtorens en oude kerken tot design hotels en
hutten in de natuur. Om je droomverblijf compleet te
maken tippen we de leukste activiteiten in de buurt. Zo heb
je niet alleen een plek om je ogen te sluiten én uit te kijken,
maar ook een recept voor 52 kant-en-klare minivakanties
in eigen land – één voor elke week van het jaar!
HOLLY KLEIN OONK

52 MINIVAKANTIES
Kasteel TerWorm,
Heerlen
BJORN SNELDERS
35

Drenthe
Zonder je af in Hollands Siberië
KLEIN SOESTDIJK, VEENHUIZEN
Kaarsrechte straten en symmetrische gebouwen
verraden de ontstaansgeschiedenis van
Veenhuizen. Het werd gesticht als strafkolonie;
een Hollands Siberië dat tot 1984 een gesloten
dorp was waar pottenkijkers niet welkom waren.
Veenhuizen maakt deel uit van het werelderfgoed
van de Koloniën van Weldadigheid, dorpen in een
uithoek van ons land waar arme Nederlanders
een nieuw leven konden beginnen en waar
revolutionaire maatschappelijke experimenten als
het ziekenfonds, de leerplicht, ouderenzorg en de
reclassering ontstonden. Het monumentale witte
pand van Klein Soestdijk werd in 1859 gebouwd
als woonhuis voor de hoofddirecteur van de
gevangenissen in Veenhuizen. Nu overnacht je in
de luxe gastenkamers van de B&B in een levend
museumdorp vol spannende verhalen. Vanaf € 100
per nacht, kleinsoestdijk.com
VOOR HET SLAPENGAAN Proef het beste van
Drentse bodem in restaurant Bitter en Zoet in
Veenhuizen. De biologische en/of fairtrade
ingrediënten komen veelal van kleinschalige
lokale leveranciers: kaas van kaasmakerij Kaaslust,
bijzondere groenten uit de Tuinen van Weldadigheid
en honing van hobbyimkers uit het dorp,
bitterenzoet.nl
NA HET OPSTAAN Raak geboeid in het Gevangenismuseum
van Veenhuizen, een carrévormig
en omgracht gebouw dat plaats bood aan 1200
‘onvrije’ kolonisten. Leer over misdaad en straf,
maak een ritje met de boevenbus en speel voor
eigen rechter tijdens een strafzakenquiz,
gevangenismuseum.nl
36

52 MINIVAKANTIES
Trek je terug in de wildernis
CABINER, NATIONAAL PARK DRENTSCHE AA
De volledig zelfvoorzienende hutten van Cabiner
liggen op de allermooiste plekjes in de Nederlandse
natuur. Na een stevige wandeling verblijf je
hele maal unplugged, weg van de bewoonde wereld,
in een cabin waar zonnepanelen voor stroom
zorgen, je fris en gefilterd grondwater zelf oppompt
en de houtkachel ’s avonds sfeer en warmte brengt.
Vanaf € 225 per nacht, cabiner.com/drentsche-aa
VOOR HET SLAPENGAAN Sterren kijken. Dit is een
stukje Nederland met nauwelijks lichtvervuiling.
NA HET OPSTAAN Houthakken en de kachel
opstoken in je offgrid hut.
FOTO’S JIP MUS

Limburg
BJORN SNELDERS

52 MINIVAKANTIES
BJORN SNELDERS
Wees de koning te rijk in een kasteelhotel
KASTEEL TERWORM, HEERLEN
In dit exclusieve kasteelhotel met slotgracht en historische
Franse rococotuin overnacht je in vorstelijke suites, en ook in het
intieme restaurant en Badhuys TerWorm ben je de koning te rijk.
Vanaf € 103 per nacht, terworm.nl
VOOR HET SLAPENGAAN Ontdek hoe het mijnverleden in
Limburg voor gouden tijden en duistere randjes zorgde,
nederlandsmijnmuseum.nl
NA HET OPSTAAN Sluit op de eerste zondag van de maand aan
bij een rondleiding langs de mooiste streetart van Heerlen,
vvvheerlen.nl
Maak er een avondvullend
programma van
THEATERHOTEL, VENLO
Een avondje uit zonder de deur uit te gaan? In
Venlo wordt het wel heel makkelijk gemaakt. Bars,
restaurants, theaterzalen en het Theaterhotel – het
zit allemaal onder één dak. Vanaf € 135 per nacht,
booking.com/hotel/nl/theaterhotel-venlo
VOOR HET SLAPENGAAN Neem plaats in de pluchen
zetels van de Maaspoort voor cabaret, theater,
musical, klassieke muziek of opera, maaspoort.nl
NA HET OPSTAAN Kijk vanuit het opvallende
kunstvenster van Museum van Bommel van Dam,
gevestigd in een monumentaal postkantoor uit
1938, uit over de Venlose binnenstad,
vanbommelvandam.nl
Linksboven Kasteel TerWorm, Heerlen
Overige foto's Museum van Bommel van Dam, Venlo
53

De duinen bij Schoorl behoren
tot de hoogste van het land.
ÉÉN
KOP
drie gezichten
De Noordzee, Waddenzee en voormalige Zuiderzee beuken van drie kanten
tegen het Noord-Hollands schiereiland aan. De provincie kan dan ook buigen op
een bijzonder (water)rijke historie. Wij verkennen Holland boven Amsterdam,
het noordelijke deel, en tonen de kusten in al hun facetten: van brute bunkers
en schepen tot weergaloze kunstuitingen.
FOTOGRAFIE TIM BILMAN

NOORD-HOLLAND
77

NOORD-HOLLAND
Aan de rand van Den Helder, verstopt tussen de
duinen en in bunkers uit de Tweede Wereldoorlog,
vind je kunst van wereldniveau
De Nollen
LAAT JE VERRASSEN DOOR DE GROOTSTE
KUNSTPAREL VAN NEDERLAND
Je verwacht het niet, maar aan de rand van Den Helder
vind je kunst van wereldniveau. De Nollen is het levenswerk
van Ruud van de Wint. De helaas veel te vroeg
overleden kunstschilder, beeldhouwer en architect had
grootse ideeën, maar kon die nergens verwezenlijken.
Totdat de gemeente te hulp schoot. In de jaren tachtig
kreeg hij de beschikking over een verwaarloosd binnenduingebied
ten zuiden van de stad – in het noorden
worden lage, afgeronde duintjes ‘nollen’ genoemd.
Verstopt in het landschap liggen zo’n twintig bunkers.
Deze vormden het artistieke uitgangspunt van het project.
Een aantal is omgetoverd tot kunstwerk. Bijzonder opvallend
is Aether II, een koepelvormige half-ondergrondse
ruimte met een opening in het dak, is kobaltblauw
geschilderd aan de onderkant en steeds witter aan de
bovenkant, waardoor je blik naar het daglicht wordt
gezogen. Als je goed kijkt zie je bovenin een sterrenbeeld.
Zodra de zon vanuit de juiste hoek naar binnen valt,
wordt het sterrenbeeld op magische wijze op de grond
geprojecteerd. Buiten vind je ook nog een verzameling
gigantische beeldhouwwerken van roestkleurig cortenstaal.
De kunstwerken die Ruud van de Wint naliet kennen
in Nederland geen gelijke. Voor de volle ervaring
regel je een bezichtiging met een gids, € 15 p.p.,
projectdenollen.nl
Den Oever
BELEEF HET WAD
In Den Oever kun je oeverloos genieten van alles wat de
Wadden zee te bieden heeft. Het Waddenbelevingspunt is
uitgerust met informatieborden en verschaft een panoramisch
uitzicht over het wad, de vogels en de omringende
natuur. Ook typisch voor de Kop is verse vis. Bij de Zee-
Verse Vismarkt, Viskiosk Havenzicht en maritiem restaurant
De Dikke Bries kun je terecht voor verse vis. Wil jij de
zee op? Het hele jaar door kun je uitvaren om zeehonden
te zien. Helemaal onvergetelijk is een tocht op een traditioneel
zeilschip van de Bruine Vloot. Op de Waddenzee
heb je de unieke kans om droog te vallen op een zandbank.
Er zijn meerdere opstapplaatsen, waaronder Den
Oever. Wil je eigenhandig je streekproducten bij elkaar
zoeken? Ga dan mee garnalenvissen met Jan Rotgans.
De gids bereidt de garnalen aan boord, waarna je ze kunt
proeven, janrotgans.com
Den Helder
DUIK IN HET MARIENE VERLEDEN
Sinds de verhuizing van de marinevloot naar de Nieuwe
Haven, is de voormalige rijkswerf, Willems oord, uitgegroeid
tot het culturele hart van de Den Helder. Hier vind
je onder andere het Marinemuseum (€ 13, marinemuseum.nl),
over het maritiem verleden, en het Nationaal
Reddingmuseum Dorus Rijkers (€ 11, reddingmuseum.nl),
over de heftige strijd die zeemannen vaak leverden. Ook
kun je je vermaken in een schouwburg, bioscoop en verschillende
horecagelegenheden.
Handwerk: kunstenaar Ruud van de Wint beschilderde de unieke kunstwerken van De Nollen niet met een kwast, maar met zijn handen.
85

Doe het zelf!
De meeste musea weten het gelukkig: je leert iets pas echt door
het zélf te doen. En het is nog veel leuker ook! Word ervaringsdeskundige
in deze doe-het-zelfmusea en snuffel op eigen houtje
in een museumdepot, maak de mooiste strips en games en leg
optische illusies vast met je eigen telefoon.
HUNK DE KOCK
Word wegwijs in de Biesbosch
BIESBOSCH MUSEUMEILAND, WERKENDAM
In het hart van de Biesbosch liggen de grasgroene piramidedaken van het Museumeiland. Binnen leer je hoe
na de Sint-Elisabethsvloed van 1421 het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa ontstond. Virtuele
museumgidsen laten zien hoe mensen vroeger tegen het water vochten en testen daarna je kennis met een
quiz. Buiten illustreert een model van dertig bij dertig meter hoe smeltwater uit de Rijn en regenwater uit
de Maas samenkomen in de Biesboschdelta, waardoor de omringende, hoger gelegen gebieden niet zomaar
overstromen. In het buitenmuseum vind je verder een beverburcht en een ‘schrankkeet’, waar griendwerkers
soms wel een hele week verbleven tijdens hun werk in de koude oogstmaanden, biesboschmuseumeiland.nl
90

ACTIVITEITEN MET KINDEREN
91