PM06-2025_Cover_web (1)-pagina's

Meer inzicht in jezelf en de ander
THERAPIE THUIS
Bouw een buffer op
tegen relatiegedoe
VRÁÁG IETS!
Waarom mannen liever
over zichzelf praten
BEWUST AFSCHEID
We moeten het hebben
over de dood
‘Bij
AHOUAOUI
elke rol
leer ik
meer over
mezelf’
ACTRICE
SOUMAYA
Hoogbegaafd?
DIT ZIJN JE
VALKUILEN &
KANSEN
# 6-2025 8,50
+ Weerbaarheidsexpert Sunita Sah: ‘Ook klein verzet heeft impact’

Doe-het-zelf
RELATIE-
THERAPIE
Bij strubbelingen in de
liefde kan relatietherapie
helpen. Alleen is dat vaak
best een grote stap.
Met het nieuwe boek van
Jean-Pierre van de Ven
Relatietherapie thuis,
kun je zelf aan de slag –
samen of alleen. Een
voorproefje.
// tekst: Jean-Pierre van de Ven
// bewerking: Judith van Ankeren
// illustraties: Clémentine D’abbundo
14 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 15

DE INZICHTEN VAN
Soumaya Ahouaoui
‘Ik heb nooit
Op haar familie na, groeide actrice Soumaya Ahouaoui op met alleen maar witte
mensen om zich heen. Als kind hield dat haar totaal niet bezig, maar dat veranderde
toen ze in de theaterwereld terechtkwam. ‘Het was alsof iemand zoals ik niet bestond.’
rolmodellen
gehad’
28 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

// tekst: Vivian de Gier // fotografie: Rachel Schraven // visagie: Bianca Fabrie // styling: Maaike Peek

alleen maar het voorbeeld van witte actrices.
Elke week zat ik bij Toneelgroep
Amsterdam – het huidige ITA – in de
zaal en zag ik Halina Reijn, Karina
Smulders, Marieke Heebink en Chris
Nietvelt, topactrices, maar wel allemaal
wit. Dus dat was wat ik wilde worden,
een witte actrice.
Wat het me had gebracht als ik iemand
op het toneel had gezien die op mij leek?
Het gevoel dat dat er óók mag zijn. Destijds
leek het alsof iemand zoals ik niet
bestond. Best heftig, eigenlijk.
Representatie is belangrijk. Dat merk
ik ook nu, want ik word veel aangesproken
op straat, door Marokkanen
die mij in een film of serie hebben gezien.
Zij vinden het geweldig, ik krijg
alleen maar positieve reacties. We hebben
verhalen nodig van anderen om
onszelf te begrijpen.’
Mijn privéleven verdient
ook aandacht
‘Natuurlijk denk ik weleens na over
een relatie of kinderen. Mijn vriend
zou in elk geval iemand moeten zijn die
begrijpt wat ik doe; iemand die niets
met creativiteit of kunst heeft, nee, dat
gaat niet passen. Maar eerlijk gezegd is
een relatie niet iets wat ik op dit moment
mis in mijn leven. Ik had er trouwens
ook geen tijd voor; de afgelopen vijf
jaar heb ik als een malle gewerkt.
Door, door, door. Ik ben streng voor
mijzelf geweest en heb een grote mate
van toewijding, en dat heeft veel opgeleverd,
mijn carrière ging als een speer.
Van romantische komedies tot thrillers
en tv-programma’s als De avondshow
met Arjen Lubach en Last one laughing,
ik heb zo veel mooie dingen mogen
doen, ongelooflijk.
Gezien mijn leeftijd – 38 – ben ik er,
denk ik, wel te weinig mee bezig, want
kinderen krijgen kan straks misschien
niet meer. Maar een gezin voelt gek
genoeg als een levensfase waar ik nog
niet ben. Ik leef erg in het nu en kijk
niet zo ver vooruit, het liefst niet verder
dan een paar uur. Dat is geen grap
hoor, dat is écht zo: dat is ook de reden
dat ik de simpele normale dagelijkse
dingen moeilijk vind. Dan moet dit
weer gebeuren, dan dat. Straks moeten
we weer eten. Zucht. Mijn privéleven
laat ik maar een beetje op z’n beloop.
Maar in dat regime van werken, werken,
werken is wel een beetje een omslag
gekomen toen mijn vader vorig
jaar overleed. Daardoor kwam alles
even helemaal tot stilstand en zit ik
nu in een iets rustiger periode. Dus
wie weet wat er aankomende tijd gaat
gebeuren!’ //
Soumaya Ahouaoui (14 oktober
1986) is een Marokkaans-
Nederlandse actrice, en
groeide op in Utrecht. In 2012
studeerde ze af aan de Toneelschool
& Kleinkunstacademie
Amsterdam. Sinds 2019 is
Ahouaoui verbonden aan Het
Nationale Theater. Ze speelde
onder meer in Romeo en Julia,
Hebriana, Erik of het klein insectenboek
en Spoonface. Bij
het grote publiek werd ze bekend
door rollen in tv-series als
Nemesis, Het gouden uur, Flikken
Maastricht, Het klokhuis,
Zina en Dertigers en in films als
Marokkaanse bruiloft en Faithfully
yours. Sinds 2023 speelt
Ahouaoui de rol van politiek
verslaggever in het satirische
programma De avondshow
met Arjen Lubach; net als in
zijn nieuwe programma
Lubach, nu te zien bij RTL.
Ook speelt ze momenteel in
de bioscoopfilm Dubbel zes en
het toneelstuk Moeder courage
van Het Nationale Theater.
Ahouaoui is single en woont in
Amsterdam.
PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 35

36 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

MOEGESTREDEN
De straat op, demonstraties, sit-ins, ludieke
protesten: zelfs de meest doorgewinterde
activist kan het soms even niet meer aan.
Hoe ontstaat een activisten-burn-out en
wat kun je doen om die te voorkomen?
// tekst: Mensje Melchior // illustratie: Fieke Ruitinga
De klimaatramp, oorlogen, angstaanjagende politieke
ontwikkelingen, mensenrechten waaraan wordt getornd:
veel mensen voelen meer dan ooit de noodzaak
om te demonstreren, snelwegen te bezetten, online
actie te voeren of zich anderszins uit te spreken. Maar
wat als de crises in de wereld alleen maar heviger
worden en je het idee krijgt dat er toch niemand naar
je luistert? Dan kan activisme te veel worden.
Als activist loop je het risico ten prooi te vallen aan
wat door onderzoekers activism fatigue wordt genoemd
– een voorloper van de activisten-burn-out.
De symptomen – apathie, fysieke en emotionele uitputting
en een gevoel van zinloosheid – maken dat
mensen dan een pauze nemen van actievoeren, of
zelfs helemaal afhaken.
Manu Busschots is klimaatpsycholoog, coach en trainer.
Hij startte de Stichting KlimaatGesprekken en
de Deep Change Academy en schreef het boek Van
duurzaamheid naar deep change. Regelmatig spreekt
hij tijdens trainingen en coachingsessies activisten die
moeite hebben om ‘de moed erin te houden’. Busschots
ziet drie oorzaken voor vermoeidheid of een burn-out
bij activisten.
1. Stress en heel veel inspanning,
naast het gewone leven
De Amerikaanse sociaal psycholoog Christina Maslach
schreef een boek over de activisme-burn-out: Overcoming
burn-out. Activisten zien de noodzaak om
iets te doen aan de onrechtvaardigheid in de wereld.
Dat motiveert hen, maar dat sterke gevoel kan er ook
toe leiden dat ze over hun grenzen heen gaan, schrijft
ze. Bevlogen als ze zijn, blijven ze maar doorgaan, tot
ze het niet meer kunnen opbrengen.
Activisme kost veel tijd en vooral veel energie, ziet ook
klimaatpsycholoog Manu Busschots. ‘Het merendeel
van de activisten komt in verzet náást hun baan en
gezin. Ze gaan bijvoorbeeld in de weekenden naar een
demonstatie en organiseren protesten in hun vrije tijd.
Het is moeilijk om er niet door opgeslokt te raken.
In de tijd die normaal gesproken bedoeld is om te
relaxen, span je je in. Op die manier blijf je dus ‘aan-
PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 37

// tekst: Judith van Ankeren
LEVEN
MET LEF
Vaker zeggen wat je denkt, het roer omgooien, in je
eentje op reis, je haar roze verven: allemaal hebben
we wel iets wat we graag zouden willen, maar niet
durven. Over wat lef is – en hoe je er meer van krijgt.
40 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

ALLEMAAL WAAGHALZEN
Scheur je zonder klotsoksels over de périphérique
van Parijs, maar krijg je nachtmerries van
praten voor een groep? Dat kan heel goed,
want er zijn verschillende vormen van lef.
De eerste is fysieke lef en gaat over hoe dapper
je bent in situaties waarbij je mogelijk gewond
zou kunnen raken – zoals in maniakale
verkeerssituaties, maar ook of je iemand zou
redden met gevaar voor eigen leven. Durf je
ondanks sociale druk op te komen voor jezelf
en je principes, dan heb je morele moed. En
wie bereid is z’n eigen overtuigingen te bevragen,
open te staan voor nieuwe ideeën en
kritisch te blijven denken, heeft intellectuele
lef. Emotioneel heldhaftig ben je als je je
angsten en kwetsbaarheden onder ogen ziet,
bijvoorbeeld door de confrontatie met moeilijke
emoties aan te gaan, oprecht je gevoelens
te uiten en met verlies te dealen.
PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 41

DOOD
GAAN WE
TOCH
Het is niemands favoriete onderwerp. En toch is het belangrijk om over de
dood en de weg ernaartoe te praten. Wat je zou willen, waarvoor je bang
bent en wat je verwacht.
// tekst: Judith van Ankeren // illustraties: Hélène Blanc
46 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 47

54 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

‘Een kleine daad
van verzet
Durf jij altijd voor jezelf en
anderen op te komen?
Hoogleraar en organisatiepsycholoog
Sunita Sah
onderzoekt waarom we vaker
zwijgen dan we eigenlijk willen
en hoe we onze weerbaarheid
kunnen trainen.
DE EXPERT
// tekst: Otje van der Lelij
kan anderen al
inspireren’
PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 55

62 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

WAT IK NU WEET
‘Ik stond
altijd in de
gevechtsmodus’
Toen militair piloot Dominique
Schreine machers (42) een
helikopter crash overleefde, begon
haar zoektocht naar kwetsbaar
durven zijn. ‘Verzachten, ik wist
niet hoe dat moest.’
// tekst: Brenda van Osch
// foto’s: Brenda van Leeuwen
// visagie: Corinne van der Heijden
PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 63

HOOGBEGAAFD
MEER
DAN
SLIM
Als hoogbegaafde denk je snel, leg je moeiteloos
verbanden en zie je nuances die anderen missen.
Maar er zijn ook stevige valkuilen. Vijf leefadviezen
waarmee je talenten tot hun recht komen.
68 PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025

// tekst: Sarina Wijnen // illustratie: Sarah Ashleen Carolan
PSYCHOLOGIE MAGAZINE 06 // 2025 69

Meer inzicht in jezelf en de ander
VERRUIM
JE BLIK