PS_DigiPub_25-08 (1)-pagina's

Special
ZOMERBOEK
Wat je brein
nodig heeft
volgens expert
EVELINE
CRONE
Mariska nam
leven en liefde
onder de loep
op de CAMINO
Zo creëer je
meer
TEVREDEN
TIJD
SLOW
WORKERS
‘Hier maken we
nog écht contact
met elkaar’
Lekker
offline
MAAK RUIMTE VOOR VERWONDERING

// tekst: Reinoud de Jongh
// illustraties: Maggie Stephenson
DE MAGIE VAN
VERWONDERING
Vraag hoogleraar psychologie
Dacher Keltner van de Universiteit
van Californië hoe we ons gelukkiger
en meer verbonden kunnen voelen,
en zijn antwoord is na 22 jaar
onderzoek verassend simpel:
verwonder je.

KUNST IN EEN
KLEIN HOEKJE
Kunstdocent McKay Lenker Bayer is het
brein achter de Tiny Art Shows: miniatuurkunstwerkjes
op plinthoogte of op de vloer
van bibliotheken, koffietentjes en op straat.
‘Soms vergeten we dat er overal om ons
heen kleine verrassingen zijn.’
// tekst: Chris Muyres // fotografie: McKay Lenker Bayer,
Drea Ferreira Donaldson
26 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

Bovenste rij: McKay Lenker Bayer
Onderste rij: McKay Lenker Bayer, Caitlin Connolly
PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 29

IN HET
HIER
EN NU
PLEIDOOI VOOR OFFLINE LEVEN
Hoe minder je op je telefoon zit, hoe meer je
meemaakt van het echte leven. En dat is lang
niet het enige voordeel, ontdekt journalist
Annemiek Leclaire tijdens een digitale detox.
// tekst: Annemiek Leclaire // illustraties: Mira Lou
32 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 33

WAT MAAKT
JOU EEN GOEDE
VRIEND(IN)?
WAT
ONTROERT
JE?
WELKE MENSEN
ZIJN BELANGRIJK
VOOR JE?
TEGEN WELKE
BESLISSING
ZIE JE OP?
WAAR BEN JE
TROTS OP?
WELKE KEUZE
HEEFT
JE LEVEN
VERANDERD?
WANNEER
BEN JE GELUKKIG?
BEN JE HET LIEFST
ALLEEN OF SAMEN?
WAARIN BEN JE
DE AFGELOPEN
TIEN JAAR
VERANDERD?

HOE BESCHRIJF
JE JEZELF
IN DRIE
WOORDEN?
WELKE
OPMERKING
HEEFT JE OOIT
GERAAKT?
WAT
WEET JE
ZEKER?
WELKE
EIGENSCHAP
VAN EEN GOEDE
VRIEND(IN)
WIL JE ZELF
GRAAG
BEZITTEN?
VAAR JE
VOORAL OP
JE GEVOEL
OF OP JE
VERSTAND?
WAT WAS JE
BELANGRIJKSTE
LEVENSLES?
WAAROVER
TWIJFEL JE?
WAARVAN LIG JE
’S NACHTS WAKKER?
WAT IS JE DROOM?

Verlangen
naar
langzaam
Waar rennen we met al onze haast eigenlijk naartoe?
Pas als we verlangzamen, ontdekken we wat echt telt
in het leven. Vijf oefeningen die uitnodigen stil te
staan bij jezelf.
// tekst: Otje van der Lelij
// foto’s: Getty Images
44 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 45

‘Jongeren
willen niet meer
Ze is geen voorstander van het
uitbannen van social media,
wel van leren er beter mee om
te gaan. Hoogleraar ontwikkelingsneurowetenschap
Eveline
Crone: ‘Jongeren hebben ook op
dit gebied rolmodellen nodig.’
DE EXPERT
// tekst: Dominique Haijtema
// foto’s: Sebiha Öztaş
steeds
online zijn’
PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 53

MIJN LEVEN
// tekst: Rianne van der Molen // foto’s: privébezit
EIGENHANDIG
In hun vak is de tijd nemen en echte
aandacht hebben belangrijker dan
snelheid of efficiëntie. Drie makers
over de voldoening van ambachtelijk
werken. ‘Ik ga elke dag met een blij
gevoel naar huis.’
PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 59

‘Tussen de
middag eten
we samen
pasta’
60 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

DE
BLOEMETJES
BUITEN
De natuur is je speeltuin, je schatkamer, je schuilplaats,
je atelier, je therapeut, je apotheek. Versterk de heilzame
werking van de natuur met deze vijf oefeningen.
// tekst: Ernst Bohlmeijer, Mari Verstegen
// bewerking: Barbera Bosma // foto: Wes Hicks

ONTZETTEND
HAALBAAR
STAPPENPLAN
KICKSTART JE
CREATIVITEIT
Tokkelen op een gitaar, schilderijtjes
maken of korte verhalen schrijven:
iets creatiefs doen is leuk én gezond.
Ontdek in vijf stappen hoe je je
creatieve energie kunt laten stromen.
// tekst: Stefanie Rondags // illustraties: Luisa Roth
PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 75

76 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

TEST
Hoe goed kun
je loslaten?
Wil je meer kunnen genieten van het moment? Minder
teleurgesteld zijn als iets even tegenzit? Volgens de
boeddhistische psychologie is onthechting daarop het
antwoord – een levenshouding waarbij je geluk minder
afhankelijk wordt van materie, status en verwachtingen.
// tekst: Peggy van der Lee // test: Marloes Blom // foto’s: Getty Images
80 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 81

WAT IK NU WEET
‘Stap voor stap
kom ik waar
ik moet zijn’
Na het verbreken van een lange relatie loopt
Mariska van der Klis de ruim duizend kilometer
lange pelgrimsroute Via de la Plata, de zwaarste
camino in Spanje. Het blijkt een levensveranderende
ervaring. ‘Les één was: laat
overbodige ballast los.’
// tekst: Liddie Austin // foto’s: Keke Keukelaar

‘Op de camino is nooit
de eerste vraag:
‘Wat voor werk doe je?’ Nee, daar vraag je: ‘Waarom
loop je?’ Iedereen heeft zijn eigen verhaal en
de meeste mensen stellen zich open om dat met
jou te delen. Op mijn eerste pelgrimstocht hoorde
ik veel tragische verhalen. Bijvoorbeeld dat van
een jonge vrouw die met de rugzak van haar zus
de route liep die zij had gelopen voordat ze zelfmoord
pleegde. Of dat van een man die zijn zoon
verloor bij een verkeersongeluk. Dan denk je:
mijn hemel, het kan niet erger. Maar het rare is
dat het delen van leed verbindt. En het relativeert,
want je denkt ook: dan valt wat ik heb meegemaakt
nog mee. Dat troost, zonder dat je de ander dat
erge leed gunt natuurlijk.
Op mijn eerste pelgrimstocht had ook ik een verhaal.
Omdat ik tussen twee banen in zat, had ik
opeens een paar maanden vrij – een diamant die
je in je volwassen leven niet vaak in de schoot
valt. Mijn kinderen waren uit huis, en ik hou ervan
om mezelf uit te dagen. Ik besloot die bonustijd
te benutten door de langste camino van Spanje
te gaan lopen: de Via de la Plata. Deze oude route
begint in Sevilla, kronkelt omhoog naar Salamanca,
om uiteindelijk westwaarts af te buigen naar
Santiago de Compostela. Ik keek ernaar uit.
Maar vlak voordat ik zou vertrekken vertelde
mijn vriend, met wie ik toen zeven jaar samen was,
dat hij was vreemdgegaan. Vervolgens ontdekte ik
dat zijn affaire veel langer had geduurd dan hij
me voorspiegelde. Ik voelde me verdrietig en verraden,
en verbrak de relatie. Alles was ineens
anders. Vriendinnen zeiden dat ik in deze omstandigheden
niet moest gaan lopen, maar er was niks
in mij dat overwoog om thuis te blijven. Ik voelde
me wel kwetsbaar. Hoe zou het gaan daar, helemaal
alleen, met letterlijk en figuurlijk een last op mijn
schouders? Achteraf gezien weet ik: ik had toen
niks beters kunnen doen dan die camino lopen.
Natuurlijk viel ik in de val van veel eerste keer
camino-lopers: een te zware rugzak. Als je in je
eentje een voettocht van meer dan duizend kilometer
gaat lopen, weet je van tevoren: over bepaalde
dingen heb je geen controle. In mijn geval
kende ik het land amper en beheerste ik de taal
matig. Maar over mijn uiterlijk had ik wél iets te
zeggen. Dus dacht ik thuis, toen ik om te oefenen
met die rugzak een paar keer door de huiskamer
op en neer liep: wat kan mij het schelen, ik neem
dat paar hakken, dat kekke leren jasje en die föhn
gewoon mee. Dan draag ik wel wat meer. Daar
kwam ik natuurlijk al vrij snel op terug. Je gaat
pas voelen hoe zwaar die rugzak is als je er uur na
uur na uur mee rondloopt. Na een paar dagen
stuurde ik overbodige spullen terug naar huis. Dat
was les één: laat overbodige ballast los.
Ik was totaal ongetraind en ging ineens 25 à 30
kilometer per dag lopen. Dat viel in het begin niet
mee. Tot dan toe had ik sowieso weinig gewandeld;
ik rende altijd, figuurlijk gesproken. Dat zit
in mij. Op de camino ontdekte ik dat wandelen
een beter tempo voor mij is. Wandelen is bewegen,
kijken, ruiken, voelen; een torretje het pad
98 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

BREIN
BREKERS
12 LEKKER OFFLINE-
ZOMERPUZZELS
Met je telefoon op vliegtuigstand
geef je jezelf de rust en
ruimte om je hersens weer eens
flink te laten kraken.
PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025 103

1. Woordvierkanten
Leg het eerste vierkant
omgekeerd op het tweede.
Welk getal zoeken we?
2. Vorm verdelen
Hoe kun je de volgende
vorm verdelen in vier
gelijkvormige stukken?
3. Door elkaar gehusselde
foto
Zes stukken van de foto hiernaast
staan op de verkeerde plek. Ze
zijn twee aan twee met elkaar
omgewisseld. Welke?
Deze puzzelpagina’s
komen uit Het grote
breinbrekers &
denkspelletjesboek
van uitgeverij Deltas.
104 PSYCHOLOGIE MAGAZINE // ZOMERBOEK 2025

Offline daten,
hoe ging dat
ook alweer
Online daten is op z’n retour. Psycholoog en singlecoach
Meinou Lambeck geeft handvatten om weer gewoon old
school contact met iemand te leggen.
120 PSYCHOLOGIE MAGAZINE ZOMERBOEK 2025

TRAINING VAN SINGLE NAAR SAMEN
FOTO: PABLO MERCHAN MONTES
Waarom houden we niet meer
zo van datingapps?
Psycholoog en singlecoach
Meinou Lambeck: ‘Aan online
daten zitten naast voordelen ook
flink wat nadelen. Recent onderzoek
van Tila Pronk laat bijvoorbeeld
zien dat hoe meer tijd je
op datingapps doorbrengt, hoe
pessimistischer je wordt over je
kansen om de liefde te vinden.’
Het alternatief is dat je iemand
in het echt moet aanspreken…
Eng!
‘Daar is inderdaad durf voor
nodig. De angst voor afwijzing is
de grootste belemmering voor
vrijwel iedereen. Maar hoe realistisch
is het dat de ander stom gaat
doen, of je zal uitlachen? De
meeste mensen die worden aangesproken,
vinden dat juist leuk.
Als psycholoog en singlecoach
helpt Meinou Lambeck mensen
over drempels heen bij het vinden
van een relatie. In de online
training ‘Van single naar samen’
leert ze je wat jouw valkuilen zijn
in de liefde, welk relatietype je
bent en hoe je de kans op een
fijne relatie vergroot. Kijk op
psychologie.nl/single.
Probeer je angst voor af wijzing
dus te relativeren en te bedenken
wat de voordelen kunnen
zijn als het wél lukt om contact
te leggen met die persoon.
Dat iedereen tegenwoordig op
zijn telefoon zit zodra hij of zij
alleen is, maakt het moeilijker
om oogcontact te krijgen of een
praatje te maken. Maar ook dan
betekent het niet dat de ander
niet op jou zit te wachten. Dus
durf!’
Wat zeg je dan tegen die
ander?
‘Dat hoeft echt niet zo bijzonder
te zijn. Een vooraf bedachte
– meestal grappig gedoelde –
openingszin werkt vaak niet.
Maak liever een complimentje,
zeg iets over de omgeving of
over iets wat jullie gemeen hebben.
Iets als: ‘Vermaak je je een
beetje?’ is ook prima.’
Ben je een voorstander van
single-events?
‘Zeker, want als alle aanwezigen
openstaan voor contact, is het
makkelijker om op iemand af te
stappen. Speeddaten stijgt weer
in populariteit. Vind je het juist
lastig om jezelf in korte tijd te
presenteren, dan kun je een event
kiezen waar je samen iets gaat
doen, zoals HopToDate – een
kroegentocht voor singles, singles
run of skaten, singles feesten,
weekends of vakanties… Succes
is niet gegarandeerd, maar je
houdt er allicht een paar leuke
vrienden aan over om mee op te
trekken in je verdere zoektocht.’
PSYCHOLOGIE MAGAZINE ZOMERBOEK 2025 121