COL25143

JAPAN // ZWITSERLAND // TURKIJE // ITALIË // SRI LANKA // SPANJE // DUITSLAND // NOORWEGEN
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA
Europa
in 101 routes
De mooiste treinreizen
van ons continent
Japan Pelgrimstocht in Shikoku Zwitserland Op pad met de Postbus
Sri Lanka Per auto, trein en tuktuk Turkije Geheimen van de Egeïsche kust

8

Japan
Japanse
levenskunst
in vier lessen
Op Shikoku, het kleinste van de Japanse hoofdeilanden, voelt elke stap als een
oefening in levenskunst. Tussen bergen en zee, pelgrims en kunstenaars, leer je
hoe Japanners schoonheid vinden in imperfectie en betekenis in het alledaagse.
SCHRIJVER MARK MACKINTOSH FOTOGRAAF TIM BILMAN
9

Dõgyõ Ninin
De kunst van samen onderweg zijn
Het is vrijwel windstil en droog als
Daisuke Yamada aan de voet van Cape
Muroto aanstalten maakt om omhoog
te klimmen. Daisuke glimlacht.
‘Een kleine zegening,’ zegt hij zachtjes.
‘De afgelopen dagen heeft het flink
geregend en heb ik het zwaar gehad.’
Achter ons schittert de Stille Oceaan in
de zon, voor ons slingert een pad van
eeuwenoude keien door bos naar de top
van een klif en de Hotsumisakiji-tempel.
Het is de 24ste tempel die Daisuke
bezoekt; hij heeft er nog 64 te gaan.
Daisuke is een van de duizenden
Japanners die jaarlijks de Shikoku
Henro aflegt: een 1200 kilometer lange
pelgrimsroute langs 88 tempels en
heiligdommen aan de kust en in het
beboste binnenland van het Japanse
eiland Shikoku.
Pelgrims volgen hiermee in het spoor
van Kūkai, de monnik die in de negende
eeuw de Shingon-school van het boeddhisme
stichtte en op deze plekken op
Shikoku zou hebben gestudeerd,
gebeden of wonderen verricht. ‘Waar
andere boeddhistische stromingen vaak
abstract en filosofisch zijn, is Shingon
concreet en tastbaar,’ legt Daisuke uit.
‘Het draait om het idee dat je al in dit
leven verlichting kunt bereiken. Shingon
stelt dat de waarheid overal aanwezig is,
en dat je door rituelen en discipline in
harmonie kunt komen met die waarheid.
Het lopen van de Henro is zo’n ritueel op
grote schaal: de fysieke inspanning opent
je geest voor een diepere ervaring.’
Twee die samen reizen
Daisuke maakt een lichte buiging, alsof
hij toestemming vraagt aan de weg zelf,
en loopt voorbij een rijtje stenen beeldjes
van Jizo, de beschermheilige van
reizigers en pelgrims. De beelden zijn
aangekleed met felrode, gehaakte
mutsjes en slabbetjes, die bescherming
symboliseren. Fotograaf Tim en ik volgen
Daisuke het bergpad op, dat voert
langs olifantsoren en door de wind
kromgegroeide dennen. Zacht zonlicht
filtert door het gebladerte heen.
Net als veel andere Henro-pelgrims is
Daisuke herkenbaar aan zijn witte jas,
die symbool staat voor reinheid, en een
kegelvormige strohoed die beschermt
tegen zon en regen. Op het riet staat een
inscriptie: dōgyō ninin, ‘twee die samen
reizen’. Iedere pelgrim deelt in spirituele
zin de weg met Kūkai. Naast de fysieke
tocht van honderden kilometers over
bergpaden en kustwegen is er de innerlijke
reis, begeleid door een meester die
al meer dan duizend jaar geleden
dezelfde landschappen doorkruiste.
De staf die pelgrims in hun hand
houden, de kongō-zue, wordt zelfs
beschouwd als de belichaming van Kūkai
zelf. Daarom behandel je die niet achteloos:
na iedere etappe wordt de punt
gewassen en ’s nachts krijgt de stok een
plaats naast je futon, alsof het een reisgenoot
van vlees en bloed betreft.
Voor Daisuke is de Henro ook een
fysieke uitdaging die hij als fervent
marathonloper maar al te graag aan -
gaat. ‘De Henro is niet voor iedereen
even gemakkelijk. De route kent steile
bergtrajecten die in de zomer verzengend
heet en vochtig kunnen zijn,
terwijl sneeuw in de winter sommige
passages ontoegankelijk maakt. Maar ik
houd wel van een uitdaging en gooi
er graag nog een schepje bovenop.’
Hij duidt op zijn tengu-geta, houten
schoenen met een verhoogd blok onder
de zool. Het traditionele Japanse schoeisel
beschermt de voeten tegen modder
en regen, maar vraagt ook meer van je
kuiten – voor Daisuke draagt het ongemak
bij aan de beproeving van de bedevaart.
10

Japan
Pelgrim Daisuke
Yamada poseert voor
de Hotsumisakij-tempel.
Zijn tengu-geta, houten
schoenen met een verhoogd
blok onder de
zool, maken de bedevaart
extra uitdagend.
Vorige pagina's
Het terras bij de Hiroshi
Sugimoto Gallery, een
van de culturele hotspots
op het kunsteiland
Naoshima.
11

De hoogste
Halte
Met de Postbus door de Zwitserse Alpen
Zelfs als je nog nooit in de Zwitserse Alpen bent geweest, schildert je
verbeelding er vanzelf een plaatje bij: brave bergdorpen en heldere meertjes
waarin driehoekige pieken perfect refl ecteren. Met het openbaar vervoer reizen
we – feilloos op tijd – door de tijdloze berglandschappen van Uri en Ticino, en
toetsen we of het gras in dit geordende Alpenland daadwerkelijk groener is.
SCHRIJVER LEON BOELENS FOTOGRAAF MIKE TESSELAAR

Zwitserland
37

eElke tunnel die we uitkomen, straalt licht op een adembenemende
vallei. Elke bocht die we omgaan, onthult een
nog perfectere berg. Vanaf het moment dat we Zwitserland
binnenrijden, gaat achter het treinraam het ene dramatische
landschap naadloos over in het andere. Voor treinfans is
Zwitserland Het Beloofde Land. Zelfs als je er mythische
verwachtingen op nahoudt, stelt het treinsysteem niet teleur.
Onze overstappen zijn minutieus te plannen omdat de treinen
perfect op tijd rijden. En dat is maar goed ook, want het gaat
vaak om korte ritjes met verschillende aanbieders en treinsoorten.
Wij hebben daar geen omkijken naar dankzij de
populaire Swiss Travel Pass. Instappen, plaatsnemen, een
vriendelijke groet van de conducteur, en voor we er erg in
hebben, turen we alweer uit het raam naar die eindeloze berglandschappen.
De treinen zijn ervoor gemaakt: hoe hoger we
komen, hoe groter de ramen. Zo krijgen we op de Matterhorn­
Gotthard Bahn, in een treincoupé die voor driekwart uit glas
bestaat, een indrukwekkend panoramabeeld voor geschoteld
op het berglandschap. Als de zon langzaam richting einde dag
beweegt, schieten de laatste stralen door de valleien.
Knooppunt in de geschiedenis
Andermatt is onze eerste uitvalsbasis. Uri, waarin het dorp ligt,
is één van de drie ‘oerkantons’ of deelstaten die uitgroeiden tot
het huidige Zwitserland. Overal is de herkenbare gele vlag te
zien met een machtige zwarte stier erop. Terwijl de hoge
toppen op ons neerkijken, lopen we door de straten waaraan
houten hutjes en opvallend moderne gebouwen elkaar
afwisselen. Andermatt kent een rijke geschiedenis door zijn
ligging in de Schöllenen Gorge. Eeuwenlang was de kloof een
ondoordringbaar obstakel, tot de bouw van de Duivelsbrug in
de twaalfde eeuw verkeer toeliet tussen noord en zuid. Eerst
alleen mensen, later ook ezels en koetsen. Eeuwenlang was dit
een belangrijk kruispunt tussen de windrichtingen, waar al
in de middeleeuwen zijde werd geruild tegen wijn en kennis
van Italiaanse zeevaarders met ambachtelijke expertise uit
Vlaanderen. De Duivelsbrug, opgeknapt en aangevuld met twee
extra bruggen, is doordrenkt van verhalen over smokkelaars,
generaals en de beruchte Gotthardtunnel die hier onder de
grond Noord­ en Zuid­Europa verbindt. De moderne opvolger.
Na de opening van de tunnel in 1882 werd Andermatt
vrijwel volledig overgeslagen. Tegelijkertijd werd er weinig
geïnvesteerd in toerisme omdat een groot deel van het dorp
bestond uit militairen die gelegerd waren in de gigantische
legerbasis. Het eeuwenoude verbindingsdorp leek een anonieme
lijdensweg tegemoet te gaan. Tot een Egyptisch­Montenegrijnse
zakenman ten tonele verscheen. Hij bleek de slijper die de
ruwe diamant zijn glans teruggaf. Hij kreeg toestemming om
land op te kopen en er vier­ en vijfsterrenhotels en appartementen
op te plaatsen. Van een arbeidersplaats en militaire
standplaats veranderde het dorp langzaam maar zeker in het
luxeoord dat wij aantreffen. We krijgen een rondleiding van de
lokale duizendpoot Paul. Honderduit vertelt hij over Samih
Sawiris en zijn investeringen: ‘Het historische keerpunt voor
Andermatt kwam in 2005. Toen kondigde het Zwitserse leger
de sluiting van de kazerne aan. Hierdoor kwamen grote
stukken land in het hart van het dorp vrij voor nieuwe
invullingen. Sawiris gaf ons weer hoop,’ zegt hij, terwijl hij
vriendelijk een paar lokale oude dames begroet. ‘Door hem
staan we wereldwijd op de kaart als populaire reisbestemming.’
Nu er een nieuwe alpenwind waait, wil iedereen een graantje
meepikken. In het hele dorp worden restaurants, koffetentjes
en speciaalbierbarretjes opgetuigd of krijgen deze een moderne
facelift. Het geeft Andermatt een frisse uitstraling, wat niet gek
is als je bedenkt dat het toerisme hier pas twintig jaar geleden
begon. De één zijn dood is de ander zijn brood. We beseffen
dat dit ook het einde van het oude Andermatt is. Er wordt veel
gebouwd in het dorp, wat ongetwijfeld ten koste zal gaan van
de Alpensfeer. Gelukkig worden de houten hutjes beschermd
door wetgeving. Toch bekruipt ons het gevoel dat hier in korte
tijd veel zal veranderen. Ik schrijf alvast de woorden ‘bezoek
het nu het nog kan’ in mijn aantekeningenblokje.
Stroomopwaarts
De volgende dag trekken we er wederom op uit over de
befaamde Matterhorn­Gotthard Bahn. We treinen omhoog naar
de Oberalppas om een deel van de zogenaamde Vier­Quellen­
Weg te lopen. Deze vierbronnenroute is een populaire meerdaagse
wandeling over de Europese waterscheiding, de denkbeeldige
grens waar regen­ en smeltwater kiezen of ze via
rivieren naar de Atlantische Oceaan, Middellandse Zee of
Filmmaker Wes Anderson zou trots zijn op het leegstaande Hotel Belvédère. Vorige pagina’s De Postbus rijdt over een paar van de meest legendarische
Zwitserse bergpassen, met namen als de Furka­, Gotthard­ en Nufenenpas (afgebeeld).
38

Zwitserland
39

De ultieme
Europese
treinreisgids
Van hogesnelheidstreinen die je in recordtempo naar de Middellandse Zee
brengen tot boemeltjes die zich een weg slingeren langs fjorden, wijngaarden of
middeleeuwse kastelen: Europa laat zich het mooist beleven per spoor. Voor de
10 belangrijkste treinlanden selecteerden we de mooiste trajecten, voordeligste
tickets en handigste websites. Een onmisbaar kompas voor iedereen die ons
continent wil ontdekken op de meest duurzame én bijzondere manier.
52

Treinreisgids Europa
53

Treinreizen in
Duitsland
Met bijna 40.000 kilometer spoor en ruim 5500 stations heeft Duitsland het
grootste spoorwegnet van Europa. Dankzij de centrale ligging in het hart
van het continent lopen veel internationale routes via het Duitse netwerk.
Het aanbod is net zo veelzijdig als het land zelf: van hogesnelheids-ICE’s
die je in een mum van tijd van Berlijn naar München brengen tot rustige
boemelroutes door de mooiste landschappen. Denk aan de Noord- en
Oostzee met hun charmante Inselbahnen (eilandtreinen), boemelroutes
door het Zwarte Woud of de Alpen, en spectaculaire trajecten langs
Europa’s langste rivieren Rijn, Elbe en Donau. Ooit reden Duitse treinen
stipt op tijd, maar de laatste jaren wordt Deutsche Bahn geplaagd door
vertragingen. Toch is de frequentie nog altijd iets waar veel andere landen
jaloers op kunnen zijn: tussen de meeste grote steden vertrekt minstens elk
uur zowel een snelle als een langzame verbinding. En met een koel, vers
getapt glas bier of Duitse wijn in de ICE geldt eigenlijk maar één motto: stay
cool − er is altijd een volgende trein.
De beste deals
(Super)-Sparpreis vanaf € 20 door
heel Duitsland; vanaf €38 vanuit
Nederland naar o.a. München en
Berlijn.
BahnCard 25 25% extra korting op
standaardtarieven.
Länderticket dagkaart voor het ov
van een Bundesland, bijv. Noordrijn-
Westfalen, al vanaf €12.
Deutschland-Ticket € 58 per
maand voor al het ov (bus, tram,
metro, regionale treinen) in Duitsland.
Ook geldig tot in Oostenrijk,
Zwitserland, Polen en Tsjechië.
Interrail One Country Pass vanaf
€ 223 (3 dagen binnen een maand).
Geen reserveringen nodig.
54

Treinreisgids Europa
Kasteel Eltz torent uit over de bossen van de Eifel. / Linkerpagina Wijngaarden langs de Moezel.
Vorige pagina’s Station Luik-Guillemins. / De Bernina Express rijdt over een viaduct bij Tarasp in Zwitserland.
Trajecttip: pak de rivierboemel langs Rijn en Moezel
Van Keulen naar Mainz (3 uur)
Je hoeft niet ver te treinen om vanuit Neder land
in een compleet andere (sprookjes)wereld
terecht te komen. Stap in Keulen, direct
naast de majestueuze Kölner Dom, op de
Mittel rheinBahn, die de Domstad elk uur
met Bonn, Koblenz en Mainz verbindt
(Deutsch land-Ticket geldig). De route telt maar
liefst 42 tussenstops en voert grotendeels
langs de oever van de machtige Rijn, die hier
op sommige punten wel 500 meter breed is.
Deze verbinding is één van de klassieke
treinreis routes in Europa. Met de introductie
van de stoomboot (1827) en de stoomtrein
(1856) werd reizen voor steeds meer mensen
bereikbaar en betaalbaar. Aan het einde
van de negentiende eeuw was de Duitse
Rijnvallei zelfs één van de meest bezochte
reisbestemmingen ter wereld. In Koblenz,
waar de Moezel − ook al zo’n prachtige rivier −
in de Rijn stroomt, lanceerde Karl Baedeker in
1828 zijn beroemde reisgidsserie, gericht op
de grote stroom reizigers die toen al op de
schoonheid van de Rijn afkwam. De treinen
gaan inmiddels wat sneller, maar de route
heeft nog steeds niets van zijn charme
ver loren. Na Koblenz trein je langs Unesco-
Werelderfgoed en slinger je langs het mooiste
deel van de rivier richting wijnhoofdstad
Mainz. Je passeert smalle valleien en steile
hellingen vol wijngaarden, middeleeuwse
kastelen, typisch Duitse vakwerkdorpjes en
natuurlijk de beroemde Loreley, een 132
meter hoge rots op de rechter Rijnoever.
Vooral de concentratie van kastelen en ruïnes
is indrukwekkend. Vele daarvan kun je
bezoeken om je te laten onderdompelen in
vervlogen tijden. Vanaf Koblenz slingert elk uur
een regionale boemel langs de Moezel naar
Trier (2 uur met 29 tussenstops). Vooral het
eerste uurtje tot Cochem is prachtig, als de
trein rakelings langs de oevers kruipt, langs
steile wijnterrassen, oude wijndorpjes en vele
burchten en kastelen.
Websites
bahn.de officiiële website van de
Deutsche Bahn, met uitgebreide
(Europese) routeplanner
flixtrain.de budgettrein, rijdt inmiddels
op 4 lijnen, waaronder Aachen–
Dresden en Berlijn–Basel)
55

Met bijna 30.000 kilometer spoor en zo’n 3000
stations heeft Frankrijk na Duitsland het grootste
spoorwegnet van Europa. Toch is de dichtheid
relatief laag: er zijn hele regio’s die per trein nauwelijks
bereikbaar zijn. Daar staat tegenover dat Frankrijk
uitblinkt in snelheid. Het hogesnelheidsnetwerk is
wereldberoemd en verbindt Parijs razendsnel met
steden als Bordeaux, Montpellier, Straatsburg, Lyon
en Marseille. Al sinds 2001 raas je in drie uur per
TGV vanaf Gare de Lyon naar de Middellandse Zee,
750 kilometer verderop. Reserveren is voor lange
afstanden altijd verplicht. Cross-country reizen zijn
vaak nog omslachtig; de omweg via Parijs is meestal
sneller. En daar kom je altijd aan op één van de
zeven kopstations. De meeste zijn indrukwekkende
spoorweg kathedralen waar de grandeur van
vervlogen tijden tot leven komt, met als hoogtepunt
het Gare de Lyon en zijn monumentale Le Train
Bleu- restaurant in belle-epoquestijl. Wie meer
tijd heeft, kan ook kiezen voor de TER-treinen:
regionale lijnen zonder verplichte reserveringen die je
dwars door Frankrijk brengen. De nationale spoormaatschappij
SNCF blaast bovendien de nachttrein
nieuw leven in, met verbindingen naar onder meer
Nice en de Pyreneeën.
De beste deals
Prem’s-tarieven vroegboektickets (vanaf vier maanden voor vertrek)
voor lange afstanden (bijvoorbeeld Parijs–Marseille vanaf € 25).
Ouigo low cost TGV tussen de grootste steden, tickets vanaf € 10.
Interrail One Country Pass vanaf € 165 (3 dagen, reserveringen
verplicht en niet inbegrepen).
Let op: lokale en regionale (TER) treinen hebben meestal slechts
één vast tarief, meestal aangeduid als Tarif normal, berekend naar
afstand. Voor wie langere afstanden per TER wil afleggen, is de
Interrail Pass al snel de voordeligste optie.
58

Treinreisgids Europa
Het dorpje Breil-sur-Roya is een hoogtepunt op de route van de Train
des Merveilles. / Art-decoklok in station Gare du Nord in Parijs.
Linkerpagina Perrons in station Gare du Nord, dat in 1864 open ging.
De Train des
Merveilles is een
bouwtechnisch
wonder
Trajecttip: stap in het wonder boemeltje
Train des Merveilles
Van Nice naar Tende (2 uur)
Websites
sncf-connect.com officiële
website van de Franse
spoormaatschappij SNCF
ouigo.com budget-TGV
De Train des Merveilles neemt je vanaf
Nice vrijwel direct het ruige berglandschap
van departement Alpes-Maritimes in.
Je slingert door weelderige valleien, langs
woest stromende rivieren en ingeslapen
middeleeuwse dorpjes tegen berghellingen.
Eindpunt: Tende, nabij de Italiaanse grens,
waar de tijd lijkt stil te staan. De aanleg van
de spoorlijn Nice–Breil–Tende–Cuneo
begon in 1883 en nam maar liefst 45 jaar in
beslag. De spoorlijn volgt een belangrijke
middeleeuwse zoutroute en er waren
honderd bruggen en viaducten nodig om
het ruige landschap te doorkruisen, evenals
bijna evenveel tunnels en zogenaamde
keer lussen, waarmee de trein snel hoogte
wint. De route is niet alleen uniek vanwege de
indrukwekkende uitzichten, maar ook door de
vele monumentale bouwwerken onderweg.
Af en toe zoeft de trein zó angstaanjagend
dicht langs de afgrond dat je hart bijna
stilstaat als je vanuit de immense ramen
tientallen meters de diepte in kijkt. Hoewel
de spoorlijn op zich een ‘bouwtechnisch
wonder’ mag worden genoemd, verwijst de
naam Train des Merveilles (wondertrein) naar
de duizenden rotstekeningen die eeuwen
geleden in de bergen boven Tende werden
aangebracht. Langs de route liggen diverse
leuke stationnetjes waar je een tussenstop
kunt plannen, zoals Breil-sur-Roya en
Sospel, met een indrukwekkende kathedraal
en vele kleurrijke gevels. Saorge is een mooi
bergdorp met een franciscanenklooster,
genesteld op een klif boven de rivier de
Roya. Eindpunt Tende is een middeleeuws
bergdorp, in 1947 door Italië overgedragen
aan Frankrijk. De Rue de France geeft hier een
gevoel van vervlogen tijden en leidt je tussen
gekleurde geveltjes omhoog naar een mooi
uitzichtpunt over het dorp en de vallei. Je zit
redelijk hoog in de Alpen, maar door de sfeer
en het levenstempo voel je je nog duidelijk
verbonden met de Middellandse Zee.
59

Sri Lanka op wielen
Sri Lanka moet je voelen, ruiken en beleven. Beste manier om dat voor elkaar
te krijgen: een multidimensionale roadtrip waarbij je meerdere vervoermiddelen
afwisselt. Manon Suykerbuyk en haar gezin gaan je voor en delen hun beste tips.

Sri Lanka
89

1.
Langs de zuidkust
in een taxi
Steden in Sri Lanka zijn niet allemaal even aantrekkelijk.
(1) Galle is een aangename uitzondering. Deze door Nederlanders
gebouwde vestingstad stamt uit de zeventiende eeuw en telt ruim
vierhonderd, voornamelijk in Hollandse stijl gebouwde huizen.
De muur van het Nederlandse fort heeft het plaatsje gelukkig
beschermd tegen de tsunami van 2004, waardoor ook de
historische architectuur gespaard is gebleven. Ondanks een
onvermijdelijke regenbui − het is tenslotte juli en dan gaat het
zuidwesten gebukt onder het regenseizoen − wandelen we onder
paraplu’s door de intieme straatjes, waar veel kunstenaarsateliers
en boetiekhotels zijn gevestigd. Midden in het oude centrum
lunchen we in het (2) Dumplings Cafe, waar we onze tanden
zetten in krokante dumplings en noedelsoep wegslurpen.
In Sri Lanka houd je niet alleen een taxi aan voor korte stadsritjes
naar je restaurant of hotel, maar óók voor langere stukken.
Met een beetje geluk vertelt de chauffeur onderweg de mooiste
verhalen of neemt hij je mee naar zijn favoriete verborgen parels.
Ook wij reizen op deze manier, in een taxi met ‘privéchauffeur’,
over de kronkelende kustroute richting Tangalle. Onze bestemming
is het (3) Kalametiya Bird Sanctuary. Dit beschermde kustmoeras
bestaat uit graslanden, zoutwaterlagunes en mangrovebossen.
Meer dan 150 vogelsoorten voelen zich hier thuis.
Zo druk als het vogelgebied, zo leeg zijn de eindeloze stranden
in het laagseizoen. Hoe oostelijker je komt, des te mooier ze
worden. Ten oosten van Tangalle strekken brede, goudgekleurde
stranden met palmbomen tot aan de horizon zich uit. Na de
hectiek langs de kant van de weg is het een verademing om in
totale stilte toe te kijken hoe groene en vier andere schildpadsoorten
hun eieren begraven in het zand van (4) Rekawa Beach,
en hoe het heelal een vallende ster boven ons loslaat.
2.
Over ongebaande paden
met een jeep
Na een paar relaxte dagen is het tijd voor avontuur. Op naar
The Kingdom Eco Lodge & Farm! Over modderige paden rijden
we in een jeep naar deze lodge aan de noordwestkant van het
beroemde Yala National Park. Hier heeft Dim, een boer met een
hoog knuffelgehalte, zijn land omgetoverd tot een zelfvoorzienend
paradijs voor toeristen. Vanuit onze halfopen boomhut kijken we
uit over de zompige velden, waar waterbuffels grazen. Overdag
spotten we olifanten, krokodillen en andere dieren vanuit een
jeep of kano en de avonden brengen we door aan het kampvuur
met muziek.
Tijdens een (5) kookcursus gaan we in de leer bij de lokale
kok van de lodge, en doen we kennis op die we als een blijvend
souvenir zullen meenemen en koesteren. Met ingrediënten uit de
moestuin maakt hij de lekkerste gerechten klaar. De Sri Lankaanse
keuken is een genot voor de zintuigen. De gerechten lijken het
meest op een combi van Indiaas eten en de verse Thaise roerbakkeuken.
De warme maaltijden bestaan veelal uit curry’s.
Vegetariërs komen desalniettemin goed aan hun trekken dankzij
de vele vleeswerende boeddhisten die Sri Lanka rijk is.
3.
Met de klok mee vanaf
linksboven Restaurant
AQUA Forno in Galle.
/ Jeepsafari rond The
Kingdom Eco Lodge and
Farm. / Religieus moment
in Anuradhapura. / Galle
Lighthouse. Vorige
pagina’s Meeran Jumma
Moskee in Galle. /
Treinreis tussen Ella
en Nuwara Eliya.
In een tuktuk door de
bergen naar Ella
Terug aan de zuidkust strijken we neer in het
surfplaatsje Hiriketiya, waar vrienden op ons
wachten en we samen onze dagen doorbrengen
in hippe horecazaakjes. Naast hotelkamers biedt
(6) Salt House ook de mogelijkheid om aan een
ochtendyogaklasje mee te doen, en een brunchrestaurant
waar we genieten van gerechten met
een tropische twist en goede koffe. Ondertussen
vermaken de kinderen zich in het zwembad.
Nog zo’n eigentijdse eetplek is (7) La Playa.
Door de relaxte sfeer en zitzakken in het zand
kun je niet anders dan tot rust komen.
Wie een uitgebreide lunch of biertje eerst wil
verdienen, boekt een (8) surfles. De golven die
op de zuidkust van Sri Lanka uiteenspatten, zijn
woest. Helaas is zwemmen niet overal mogelijk,
maar spelen in de branding is minstens zo leuk.
In veel beschutte baaien krullen de metershoge
golven mooi om en zijn de omstandigheden
perfect voor zowel beginners als ervaren surf
dudes en girls. Ook wij proberen de techniek
onder de knie te krijgen en gaan meerdere dagen
in de leer. Niet alles verloopt volgens plan;
op één van de dagen is onze surfleraar spoorloos.
Blijkbaar heeft hij z’n verdiensten van de vorige
dag iets te enthousiast weer uitgegeven in de bar.
Gelukkig vinden we ter plekke een vervanger.
Sta jij liever op het droge? Wandel dan over het
strand en zie hoe eenzame vissers hun hengels
uitgooien vanaf een rots. In Hiriketiya schuren
drukte en stilte tegen elkaar aan.
Hoewel we makkelijk nog maanden in dit
kustdorpje hadden kunnen vertoeven, schreeuwt
de omgeving erom ontdekt te worden. Dat doen
we in stijl: we huren een tuktuk en toeren op ons
eigen tempo naar afgelegen dorpen, stranden en
90

Sri Lanka

Afgestofte
schoonheid
102

Turkije
Ooit streek Homerus er neer om één van de beroemdste verhalen uit
de Oudheid op te schrijven, tegenwoordig is het noordelijke deel van de
Turkse Egeïsche kust een regio waar vooral binnenlandse toeristen hun weg
weten te vinden. Onze reis door de provincies Çanakkale en Balıkesir is
als een archeologische opgraving, door lagen in de geschiedenis die
samen een steeds completer plaatje vormen.
SCHRIJVER BAS VAN OORT FOTOGRAAF MILENE VAN ARENDONK
103

dDe nacht sluipt vanaf zee de straten van
Çanakkale binnen. Terwijl de hemel
in een kleurenwaaier van oranje naar
donkerblauw loopt, wordt onze tafel
vakkundig vol gezet met mezze.
Van twee kanten verschijnen bakjes en
bordjes. Gestoofde tuinbonen met dille,
garnalen druipend in olijfolie en cacık,
een yoghurtsaus met knoflook en
komkommer. Ik zie gefrituurde inktvisringen,
huis gemaakte hummus, gegrilde
courgette en ezme, een tomatensalsa met
fijn gesneden ui en peterselie. En dan
moet het hoofdgerecht nog komen.
Gids Volkan, die met ons meereist
deze week, kan zijn lach niet onderdrukken
als hij mijn ogen groter ziet
worden. ‘Reizen in Turkije is eten,’ zegt
hij. ‘Het is het belangrijkste onderdeel
van onze gastvrijheid. Niet alleen bij
mensen thuis, ook in restaurants zoals
hier. Je wordt behandeld als persoonlijke
gast en dat betekent dat er eten in overvloed
moet zijn. Pas maar op, aan het
eind van de week ga je waarschijnlijk
een stuk zwaarder naar huis.’ Fotograaf
Milene hoort het aan en knikt goedkeurend.
Vanwege de gekookte zeekraal
met knoflook, citroen en olijfolie die −
alsof we er nog niet genoeg gerechten of
tafel staan − nog snel wordt neergezet.
Maar óók omdat ze het uit eigen
ervaring weet. Ze woonde een paar jaar
in de hoofdstad Ankara en loopt al de
hele dag glunderend van blijdschap
door het land dat lang geleden haar hart
heeft gestolen.
Tijdens het eten is er tijd om de dag
door te nemen. Vandaag was dat een
urenlange rit die ons van Istanbul naar
Çanakkale, een kustplaats in het uiterste
westen van het land, bracht. Een stad
die net zo mierzoet is als de lekkernijen
die er op straat verkocht worden. De fel
en vrolijk gekleurde gevels in het oude
centrum lijken van peperkoek, de schone
straatstenen bedekt met een laagje
glazuur.
Om hier te komen reden we langs
Gallipoli, de plek die een belangrijke rol
speelde in de Eerste Wereldoorlog en
waar Mustafa Kemal Atatürk de basis
legde voor de latere republiek Turkije
of Türkiye zoals de Turken en ook de
Verenigde Naties het land nu noemen
Om uiteindelijk bij een nog veel oudere
geschiedenis te belanden: de Trojaanse
Oorlog. Waar iedereen meteen aan
het oude Griekenland denkt, vond de
slag om Troje toch echt hier plaats.
In Çanakkale komt dat overal terug.
Van fijn mazig houtsnijwerk in souvenirwinkels
tot keramiekkunstenaars die,
steentje voor steentje, hun leven wijden
aan het verhaal van Paris en Helena en
al die andere helden en (half)goden.
Het pronkstuk van die geschiedenis
in de stad: een gigantische replica van
het Paard van Troje, ruim twintig jaar
geleden gebruikt voor de Hollywoodfilm
Troy. Want het verhaal over de beroemdste
list die de wereld ooit gekend heeft,
blijft voortleven. In films, in boeken en
in de archeologische site die op basis
van historische handboeken − waaronder
de Ilias van Homerus − wordt
toegekend aan een heuvel op zo’n half
uur rijden van hier. ‘Morgen gaan we
erheen,’ zegt Volkan als uiteindelijk de
meeste borden leeg zijn. ‘Maar eerst een
avondwandeling om de spijsvertering
wat te helpen.’
Mythische (pro)porties
De zon brandt een gat in de hemel boven
Tevfikiye. Tegenover me, aan opnieuw
een overvolle tafel, zit Rüstem Aslan, de
man die je zou kunnen omschrijven als
de baas van het archeologische Troje.
Tussen ons in: schalen met köfte, een
soort pannenkoekjes die gözleme heten,
een simpele salade van komkommer en
tomaat, gemarineerde en gegrilde kipvleugels
of tavuk kanat, menemen, een
eiergerecht met onder meer paprika en
een bonte verzameling kruiden en een
deeggerecht waarvan Milene in katzwijm
valt, genaamd mantı. We drinken bekertjes
ayran, een karnemelkachtig drankje
dat verkoelt in de zomer en de maag
alvast vult zodat we niet te veel eten −
een onmogelijke opgave in dit land.
Rüstem mag dan de belangrijkste
persoon van onze tijd zijn als het gaat
om de archeologie die Troje kenmerkt,
hij schuift gewoon aan in zijn trainingsbroek
en een vaalwit T­shirt. Zijn halflange
golvende haren geven hem meer
de uitstraling van een ervaren surfer dan
van een professor doctor met honderden
wetenschappelijke artikelen en een
handvol boeken achter zijn naam. Hij
heeft ons zojuist persoonlijk rondgeleid
door de vijfduizend jaar oude ruïnes van
wat ooit Troje was, en naar goed Turks
gebruik heeft Volkan hem uitgenodigd
om mee te eten in een restaurant in het
aangrenzende dorp. Daar kennen ze
Ontspannen eilandleven op Bozcaada. Vorige pagina’s Ochtendgloren boven de Egeïsche Zee vanaf het eiland Bozcaada. Op de achtergrond
het vasteland van Turkije.
104

Turkije