De Nieuwe K nr 25 - KABK

DE NIEUWE K IS EEN PULICATIE VAN DE KONINKLIJKE ACADEMIE
VAN BEELDENDE KUNSTEN, HET KONINKLIJK CONSERVATORIUM
EN DE ACADEMIE DER KUNSTEN UNIVERSITEIT LEIDEN
Hanneke Faber
Frans de ruIter over
doctoraten In Full swIng
pagina 5
DE NIEUWE K #25
Haags muzIkaal toptalent
als ambassadeurs
van de stad
pagina 6
studIo loos: playground voor
artIstIek onderzoek
pagina 7
2011 OKT-NOV-DEC
IndustrIal desIgn
vIert 60-jarIg bestaan:
legends InspIre new Icons
pagina 13

2
NIEUWE DIRECTEUR DANS-
VAKOPLEIDING KONINKLIJK
CONSERVATORIUM
door Hanneke Faber
SindS 1 September heeft de danSvakopleiding
van het koninklijk ConServatorium
een nieuwe direCteur. nanCy euverink,
gevierd danSereS van onder andere
het nederlandS danStheater, neemt het
Stokje over van wim broeCkx.
nancy heeft duidelijke doelen voor ogen. "ik wil de
opleiding nog beter laten aansluiten op het echte
dansvak. ik wil graag dat als leerlingen hier de
deur uit lopen, ze weten wat ze nodig hebben in hun
danscarrière. wat ik ook erg belangrijk vind, is dat
ze - bij welke groep ze ook gaan dansen -
open-minded en creatief zijn. ik wil leerlingen tools
meegeven waarmee ze keuzes kunnen maken over
hoe zij hun carrière invullen. maar ik wil ook dat ze
genieten van het dansen. "het is een droom van de
nieuwe directeur dat iedereen die de school na hun
opleiding verlaat ergens terecht kan. "Ik zou willen
dat ze interesse hebben in verschillende groepen.
dat ze audities doen bij die groepen en kunnen
kiezen voor de groep waarvan ze denken: 'daar wil
ik naar toe'. dat is heel moeilijk en niet voor veel
dansers weggelegd, maar we gaan het proberen."
om dit doel te bereiken, gaat nancy de opleiding
zoals deze nu is opgezet onder de loep nemen.
ze gaat lessen bijwonen en met de staf om tafel
zitten om te kijken wat er veranderd kan worden en
wat kan worden aangevuld. "een dansvakopleiding
is gericht op ballet. de klassieke basis zie ik overal
ter wereld en die is heel erg belangrijk. tot een jaar
of vijftien is een sterke klassieke basis cruciaal, met
daarnaast moderne lessen om de moderne technieken
te leren en om te leren wat je lichaam kan doen.
vanaf vijftien jaar is het naar mijn mening belangrijker
om te bewegen, meer te creëren en repertoire
aan te leren. dit is echter een kleine school en er is
qua tijd beperkte ruimte. de dagen zitten al erg vol.
we moeten dus met het hele team onderzoeken wat
de mogelijkheden zijn om te verbreden."
naast het aanleren van danstechnieken ziet nancy
echter ook mogelijkheden om leerlingen extra bagage
mee te geven die een bijdrage levert aan hun
leven. dit is meer dan alleen discipline, ook interesse
in kunst, voorstellingen, artiesten, toneelontwerp, dat
soort bredere zaken. Het is belangrijk om na te denken
wat je wilt. Het is belangrijk dat jonge dansers
iets kunnen bijdragen aan een gezelschap. er wordt
tegenwoordig veel meer van dansers gevraagd.
er wordt bijvoorbeeld gezegd: 'dit is je taak, maak
een solo die zowel op één plek blijft, maar ook van
de ene hoek naar de andere verplaatsen kan' of 'nu
heb je 3 x 8 maten om te improviseren'. Het is prettig
als je daar in een schoolomgeving al mee te maken
krijgt."
om dit voor elkaar te krijgen, is het volgens nancy
ook belangrijk om tijdens je opleiding al in contact
te komen met verschillende gastdocenten, verschillende
dansstijlen en improvisatiestijlen. "toen ik hier
op school zat, kwamen er veel gastdocenten uit het
werkveld en ook nu hebben we veel goede gastdocenten.
Ik heb daar altijd zo veel van geleerd. die
ervaringen met gastdocenten verbreden je visie en
geven je inspiratie."
drastische veranderingen voor de opleiding heeft
nancy niet voor ogen, maar ze zou graag zien dat
de lat net iets hoger komt te liggen. "dat is moeilijk
hoor, want studeren op de havo en het vwo kost veel
tijd en om na een hele dag les nog de kracht of
energie te vinden om de training te doen, is lastig.
maar ik zou graag iets meer drive zien. dat heeft
niet alleen te maken met techniek, maar ook met
muzikaliteit, uitstraling en intelligentie. niet iedereen
is een sterdanser, maar dat is niet erg. dat wil ik ook
meegeven. als je het echt wilt, dan is the sky the
limit. daar geloof ik echt in."
door de bezuinigingen van het huidige kabinet zal
het echter wel lastiger worden om je dromen waar
te maken. "Het zal soms moeilijk worden. wat er
kan gebeuren, is dat dansers niet weggaan bij een
groep. ook kunnen groepen inkrimpen, waardoor
er dansers weg moeten. Het aanbod zal daardoor
groter worden dan de vraag. Iedereen wil dezelfde
baan. maar er zijn genoeg plekken in de wereld
waar iemand heel gelukkig kan worden. dat is echter
een kwestie van keuzes maken. Ik zou zeggen,
als je wilt dansen: doe het. wacht niet af, doe het
gewoon. geef je hart en ziel en durf risico's te nemen.
kijk naar de dansers die jou inspireren, dat zijn
de mensen die ervoor gaan. en als je al die tijd in
die studio's bent, hecht dan waarde aan wat je daar
doet. ga ervoor, met overtuiging en trots." ◊
DE NIEUWE K #25
VERSTILDE EXPLOSIES
gesprek met ouborgprIjs wInnaar andrÉ kruysen
door Teun Verheij
De OubOrgprijs, genOemD naar De
Haagse kunstenaar pieter OubOrg, is een
Oeuvreprijs vOOr Haagse beelDenD kunstenaars.
De prijs gaat Dit jaar naar
anDré kruysen, DOcent sculptuur aan
De kabk.
De prijs ter waarde van 10.000 euro wordt uitgereikt
op zaterdag 26 november 2011 in het gemeentemuseum
Den Haag. Dan start ook een tentoonstelling
van kruysen in de projectruimte van het gemeentemuseum
en wordt een boek over zijn werk uitgereikt.
De Ouborgprijs is een beloning voor een origineel
en veelzijdig oeuvre in de sculptuur. voorwaarde is
dat de kunstenaar voor de stad Den Haag van belang
is als representant in de nederlandse en internationale
kunstwereld. kruysen exposeert regelmatig
in binnen- en buitenland en geeft les met verve.
ik spreek hem over zijn werk in eetcafé Dudok.
De felicitaties neemt kruysen trots aan en we bestellen
koffie en taart alsof we het vieren. ik vertel hem
over een geweldig beeld van Hans van de pennen,
winnaar van de Ouborgprijs in 2003 en collega
van kruysen bij de beeldende kunst afdeling op de
kabk, een zelfportret als traditioneel ridderstandbeeld.
kruysen spreekt zijn waardering voor het
beeld uit.
Ben jijzelf onderdeel of onderwerp
van je werk, zoals Hans dat soms
is voor het zijne?
"nee, maar mijn fysieke aanwezigheid is dat wel,
mijn relatie tot de ruimte. Ik hoop dat mijn werk
mensen bewuster maakt van hun omgeving. Het
werk is daarom vaak 'site specific': het is een antwoord
op de architecturale ruimte waarin het werk
zich bevindt. mijn eerste werk was het verlengde van
een ruimte, het doorvoeren van wat er al was. Het
waren subtiele aanpassingen van een ruimte, zoals
het kromtrekken van een wand of het toevoegen
van een subtiele rand. men herkende mijn beelden
vaak niet als beelden. Ik verloor het contact met de
toeschouwer totaal. dat heeft er voor gezorgd dat ik
explicieter ben gaan werken."
Het werk lijkt vaak juist een
verstoring van de ruimte.
"later werd het werk inderdaad een verstoring, een
dissonant van het evenwicht van de ruimte. een teveel
aan evenwicht is verkeerd. daarom is het vaak
een groteske vorm in een white cube. chaos, maar
naadloos afgewerkt en op die manier verstild. recentelijk
ben ik teruggegaan naar het zoeken naar
evenwicht in een groteske vorm als een boom. van
een boom win je het niet. dus ik heb weer benadrukt
wat er al was. dat zie je in De Boomhut van
Lao Tse."
Dus vanuit een soort boom in een
huis naar een huis in een boom?
"zo zou je dat kunnen zien, ja. Iets kan niet teveel
in evenwicht zijn; je kunt niet alles begrijpen. mijn
beelden zijn een weerspiegeling van de chaos van
alledag. er is één pietà van michelangelo die ik
fenomenaal vind, de rondanini pietà. je weet niet
of christus zich opricht en maria hem probeert vast
te houden, of dat hij bijna ter aarde stort en zij hem
ophoudt. die dubbelzinnigheid is centraal in mijn
werk. die spanning tussen vorm worden en vorm
verliezen. "
Kruysen laat het begin zien van het
boek over zijn werk. Hierin vertelt hij
over zijn eerste sculpturale ervaring.
"op vakantie met mijn ouders op Ibiza was ik vaak
alleen, terwijl mijn ouders weg waren met de boot.
Ik staarde dan uren naar een mysterieus eiland
genaamd vedra. Het leek zo plat vanuit de verte. erheen
varen was een openbaring. Het is een rots die
breed is als je er recht voor staat, maar langgerekt
wordt als je er naartoe vaart. toen besefte ik dat een
vorm niet te vatten is vanuit je beperkte perspectief.
vorm is ongrijpbaar. daarom moet mijn werk er ook
vanuit ieder punt anders uitzien. Het wandbeeld
Double glazing in de christus triomfatorkerk in den
Haag bijvoorbeeld ziet er aaneengesloten uit, net
als de muur waartegen deze is bevestigd. vanuit
een andere hoek zie je echter dat de schijnbare
kluwen bestaat uit segmenten die vrij ver uit elkaar
hangen. net als de muur zelf, die eigenlijk uit losse
zuilen bestaat. Het licht dat binnenvalt en beweegt,
is essentieel. licht is altijd leidend bij hoe mensen
een ruimte zien, maar bij deze ruimte misschien nog
meer. aan de voorkant spiegelt het plexiglas, aan
de achterkant is het geschuurd en dus transparant.
schaduwen en reflecties spelen een spel. daardoor
is het beeld zowel verstild als dynamisch."
En je boek, hoe ervaar je het
maken daarvan? Wat kunnen
we er van verwachten?
"een boek maken is een enorm werk, waarbij het
gehele archief aan beeldmateriaal moet worden
doorgelicht. bovendien was het 'hoe' van het boek
een probleem, want er komt zoveel bij kijken. wat
wil ik over mezelf kwijt? de juiste invalshoek kiezen
is ook lastig, want hoe belicht je nu het belangrijkste
van jezelf? dan moet je daar ook nog de juiste
schrijvers voor kiezen. uiteindelijk zal het boek over
mijn gehele oeuvre gaan. Het zal niet chronologisch
zijn opgebouwd; ik geloof niet in de rechte lijn der
vooruitgang. Helaas voelt het alsof het boek al
gedateerd zal zijn zodra het door de pers gaat. mijn
werk gaat verder, in het atelier en vooral ook in het
gemeentemuseum." ◊
www.andrékruysen.com
3
DE NIEUWE K #25

4
“WIE IS WILLEM HUSSEM DAN?” Doctoraten in Full Swing
vInd Het antwoord tIjdens Het Hussem FestIval,
oktober 2011 In den Haag!
door Fanny Evers
Je hebt het Je misschien al afgevraagd
biJ het zien van de affiches, flyers en festivalkranten
in de stad. Wie is dat toch?
die illustere man, met zwarte bril, krabbend
aan ziJn kin. met een blik die liJkt
te zeggen 'ik weet zo net nog niet wat ik
hiervan vind…'
het is willem hussem; de schilder, dichter én beeldhouwer
die flink van zich liet horen in de na-oorlogse
kunstkringen van den haag.
hussem wordt in de hele maand oktober 2011 vereerd
met een festival. tientallen culturele organisaties
zijn betrokken; van galerie nouvelles images en
stroom den haag tot het koninklijk conservatorium
en de school voor Jong talent. het nieuwe theater
dakota in den haag zuidwest is organisator en
tevens hoofdlocatie van het hussem festival.
leer willem hussem (oPnieuw) kennen
willem hussem (1900 – 1974) was eigenlijk al een
beetje vergeten. en dat terwijl hij in de na-oorlogse
haagse kunstkringen goed van zich liet horen. met
zijn abstracte schilderijen deed hij in de jaren '50
veel stof opwaaien in een wereld waar het vooral
nog ging om terughoudendheid. hij was spraakmakend
lid van Pulchri studio, de haagse kunstkring,
verve en nieuw beelden. zijn abstracte stijl komt
ook terug in zijn haiku-achtige gedichten. achttien
bundels publiceerde hij. zijn gedichten komen terug
op muren in onder meer nederland en frankrijk en
op producten van uitgeverij Plint.
de herontdekking van een kunstwerk
in 2009 werd de grote en enige bewaard gebleven
wandschildering van willem hussem herontdekt in
de voormalige hbs zuiderpark aan de zuidlarenstraat
in escamp. hussem kreeg de opdracht voor
dit kunstwerk van bevriend architect sjoerd schamhart,
die het gebouw ontwierp. toen de school
in 1957 de deuren opende, stipte hussem net de
laatste stukjes van de muur aan. de jaren daarop
vormde de wandschildering de ingang naar de
lerarenkamer.
door de jaren heen raakte de wandschildering
gewend aan zijn omgeving, maar de omgeving
ook aan het kunstwerk: er werden tafels tegenaan
geschoven, tassen tegen gegooid, een stevige deurstopper
ingeboord en zelfs kauwgom opgeplakt.
TenToonsTelling
school voor
Jong TalenT in
TheaTer DakoTa
door Zanne Zwart
Alle Beeldende Kunst-leerlingen van de School voor
Jong Talent hebben in de eerste vier weken van dit
schooljaar gewerkt aan kunstwerken die tentoongesteld
worden in Theater Dakota. De werken die zij
hebben gemaakt zijn gebaseerd op de gerestaureerde
wandschildering van Willem Hussem.
De leerlingen mochten zelf kiezen met welke materialen
en technieken ze wilden werken (naast tekenen
en schilderen) en zo zijn er diverse werken ontstaan.
natuurlijk raakt een muur beschadigd als er hordes
studenten langskomen. maar toen er in 2009 plannen
werden gemaakt om het gebouw te transformeren
tot een nieuwe culturele hotspot in zuidwest,
richtten de ogen zich op Hussems wandschildering
en was direct duidelijk: "dit unieke werk gaan we
restaureren!" paul cornelissen, directeur theater
dakota, nam daarin het voortouw.
theater dakota is een van de nieuwe bewoners van
het pand, dat nu de naam zuId57 draagt. de restauratie
was voor het theater de aanleiding om Hussem
grootser onder de aandacht te brengen. ◊
programma Hussem FestIval
tijdens het Hussem Festival kom je willem Hussem
op vele manieren tegen. een greep uit het
programma:
tentoonstellIng Hussem In tHeater dakota
Met onder meer de gerestaureerde Bètatron-serie
die Hussem in 1963 voor het
HagaZiekenhuis schilderde. Pulchri kunstenaars
reflecteren op Hussem en Beeldende
Kunst-leerlingen van de School voor Jong
Talent exposeren hun reacties (in een andere
discipline) op de wandschildering. Ook de
tientallen memorabilia uit de archieven van
het Letterkundig Museum trekken je in het
leven van Hussem.
1 t/m 30 oktober • tHeater dakota
FIlmprogramma
In de gloednieuwe filmzaal van Filmhuis
Den Haag in Theater Dakota draait tijdens
openingstijden een doorlopend filmprogramma
met documentaires over Hussems
werk en leven.
1 t/m 30 oktober • tHeater dakota
talksHow Hussem Helemaal en lezIng
Frans de leeF
Experts en liefhebbers van het werk van
Hussem gaan in gesprek over de betekenis
van zijn werk toen en nu. Met onder
anderen Frank Hussem (Willem Hussems
zoon), Erik Bos (Galerie Nouvelles Images),
Simone Vermaat (Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed), Aafje Bouwhuis en Nanon
Journée (restauratoren wandschildering).
Van film tot kapstok, van lichtobject tot kostuum. Alle
resultaten zijn te bewonderen tijdens de tentoonstelling
Hussem in Theater Dakota die geopend wordt
op zaterdag 1 oktober om 16.00 uur. De gehele
maand oktober is het theater gratis toegankelijk en
zijn de werken te zien.
Leerling Merel van Erpers Roijaards uit klas 3 vertelt
wat ze zo bijzonder vindt aan het Willem Hussemproject:
"Het is interessant dat je van iedereen die
meedoet kan zien wat ze van het werk van Hussem
vinden en hoe ze dat naar hun eigen werk vertalen.
Ik vind de muurschildering erg vrolijk en kleurrijk.
Het is niet erg mijn stijl, maar ik vind het wel leuk.
Ik vind het ook leuk dat iedereen iets anders ziet
in de vormen. Bij de zwarte boom (waarvan ik vind
dat het een boom is) vinden sommigen het bijvoorbeeld
een boom - net als ik - maar anderen zien er
een elektriciteitsmast in of een kapstok. Ik vind het
ook een beetje lijken op Aboriginal kunst door de
kleuren, maar ook doordat die muurschildering een
soort abstract landschap is, en dat maakten Aboriginals
ook."
En beroepshagenaar, kunstenaar en acteur
Frans de Leef voert een theatrale lezing op
over Hussems dichtwerk.
vrIjdag 28 oktober • 19.00 uur
tHeater dakota
konInklIjk conservatorIum en
scHolIeren escamp
Studenten van het KC componeerden samen
met scholieren uit Escamp nieuwe muziek
naar aanleiding van het werk van Hussem.
De stukken worden op zaterdagmiddag tot
klinken gebracht. Tevens voert Kate Moore
een stuk uit waar het publiek vrij doorheen
loopt en de muziek tekent.
zaterdag 29 oktober • 14.00 – 18.00 uur
tHeater dakota
toptalent kate moore
Alumna van het KC Kate Moore maakte
speciaal voor het festival een compositie op
basis van Hussems werk. Ensemble Klang
voert het nieuwe stuk uit.
zaterdag 29 oktober • 19.00 uur
tHeater dakota
de tIjdloze voorstellIng
Een droomuur in het Willem Hussem Paradijs,
waarin flarden van beelden, stemmen,
klanken, gedichten voorbij dwarrelen, even
rusten en weer verder vliegen en je het idee
van tijd zult verliezen. Een tijdloze voorstelling
in het verloren uur tussen zomer- en
wintertijd.
de nacHt van zaterdag 29 op zondag
30 oktober, 00:00 uur • Haagse kunstkrIng
Merel legt verder uit hoe zij haar eigen vertaling van
de wandschildering heeft gemaakt: "Ik heb besloten
om een paar vormen uit het schilderij na te maken
van stof, een techniek waar ik erg van hou, zodat
het toch een beetje in mijn eigen stijl is en het niet
zomaar iets is dat ik heb nagemaakt van Willem
Hussem." ◊
Kijk op www.HussemFestIval.nl
voor meer informatie over alle
festivalactiviteiten en reserveren.
Meer weten over Theater Dakota?
Kijk op www.tHeaterdakota.nl
of wordt fan opFacebook:
www.Facebook.com/tHeaterdakota
DE NIEUWE K #25
gesprek met Frans de ruIter, dIrecteur academIe der kunsten
door Catharina Boon
EEn alom aanwEzigE 'buzz: ' ondErzoEk
En promovErEn in dE kunstEn. dE HogEscHool
dEr kunstEn manifEstEErt zicH
inmiddEls ExcEllEnt op dit gEbiEd.
met de diverse doctoraatstrajecten heeft de Hogeschool
der kunsten den Haag een unieke plek in
hoger-onderwijs-land verworven. sinds 2004 bestaat
docartEs, voor musici (componisten en zangers/
spelers) en vanaf 2008 is daar phdarts (voor beeldend
kunstenaars en ontwerpers) aan toegevoegd.
aan het eind van dit jaar zullen er 7 geslaagde
promoties hebben plaatsgevonden en zijn er 55 promovendi
in de diverse programma's druk bezig.
alleen al het maken van een goed projectvoorstel
met goede onderzoeksvragen is een grote klus. ondanks
duidelijke aanwijzingen op de aanmeldingsformulieren
blijkt het vaak moeilijk goed te formuleren
waarin onderzoek in het kader van 'research
in and through artistic practice' afwijkt van de
gezonde voortzetting van een interessante artistieke
carrière na het masterexamen. zonder iemand te
willen ontmoedigen wijst de praktijk uit dat 'slechts'
10% van de aanvragers door het toelatingsexamen
heen komt.
degenen die van start gaan weten te beschrijven
hoe hun artistieke praktijk (vermoedelijk) beïnvloed
zal worden door hun onderzoek, maar ook hoe dat
onderzoek gestuurd zal worden door het kunstenaarschap;
hoe ze in een door de programma's
georganiseerde onderzoeksomgeving zullen gaan
experimenteren; hoe ze nieuwe kennis en ervaringen
zullen opdoen; hoe ze dit alles gaan communiceren
naar vakgenoten en het grote publiek.
NIEUWE
COMMUNICATIE-
MEDEWERKER
KONINKLIJK
CONSERVATORIUM
Sinds 1 september is de communicatieafdeling van
het Koninklijk Conservatorium versterkt. Hanneke Faber
(28 jaar) is de nieuwe communicatiemedewerker.
Hanneke heeft na het behalen van mastertitels
Het klinkt als een zeer spannende
onderneming waarnaast intrinsieke
motivatie je als kunstenaar / onderzoeker
voortdurend open moet
willen staan voor onvermoede
wendingen en behept zijn met
incasserings- en doseringsvermogen?
"de ervaring tot nu toe is dat de succesrijke onderzoekers
op fascinerende wijze in een ontdekkingsreis
terecht kwamen, waarin er alsmaar meer
feiten, gegevens, nuttige zijwegen en onvermoede
verblijfplekken werden/worden gevonden, die vaak
het aanvankelijk gestelde probleem als het ware
scheef zetten en in een ander daglicht plaatsten.
Het moeilijkst is vaak jezelf een wijze zelfbeperking
op te leggen. Het doctoraat is uiteindelijk vooral
bedoeld om te tonen dat je een onafhankelijke en
zelfstandige kunstenaar/onderzoeker bent, niet om
een heel levenswerk te documenteren."
En dan heb je dat getoond en aangetoond;
wat is dan de 'beloning':
hoe wordt het gewaardeerd?
"wie zich in een dergelijk traject stort zal zich van
te voren moeten realiseren dat het een weliswaar
zware, maar ongelofelijk boeiend is , heel veel tijd
vergt met soms ook perioden van teleurstellingen
als het heilige vuur tijdelijk niets oplevert. maar:
wie slaagt verwerft, in het bezit van een bul van
een van de oudste en meest prestigieuze universiteiten
ter wereld, een positie die, ook in vergelijking
met dergelijke trajecten elders, optimale omstandigheden
creëert om in de wereld van de kunsten
uitgenodigd te worden prestigieuze en interessante
projecten te mogen uitvoeren of dito functies te
mogen bekleden." ◊
in Utrecht (MSc Film en televisie) en in Stirling, Schotland
(MSc Public Relations) enkele jaren ervaring in
het communicatievak opgedaan bij verschillende
PR-bureaus in Amsterdam en Bunnik. Nu maakt ze
dus de overstap naar het Koninklijk Conservatorium
en versterkt hiermee de redactie van de Nieuwe K.
"Zowel muziek als dans zit in mijn DNA, dus ik denk
dat ik hier helemaal op de goede plek zit. Ik heb
vanaf mijn zevende mijn hele schoolperiode op
ballet gezeten en heb als student verschillende
danscursussen gevolgd. Zingen doe ik al sinds ik me
kan herinneren. Als ukkie zong ik thuis al mee met
platen van Kinderen voor Kinderen. Later ben ik in
koren gaan zingen en heb ik met veel plezier verschillende
zangcursussen gedaan. Kortom, ik denk
dat de combinatie van het communicatievak in een
omgeving als het Koninklijk Conservatorium ideaal
is en helemaal bij mij past." ◊
promotIes tot
en met 2011
luk vaes
Extended Piano Techniques
in Theory, History
& Performance
Practice.
december 2009
promotor:
prof. Frans de ruiter
stefan belderbos
Van kunstwerk tot
religieus ritueel.
december 2010
promotoren:
prof. Frans de ruiter
prof.dr. Hans alma
prof.dr. marcel barnard
drs. michael van
Hoogenhuyze
jed wentz
The relationship
between gesture, affect
and rhythmic freedom
in the performance of
French tragic opera
from Lully to Rameau.
december 2010
promotoren:
prof. Frans de ruiter
prof.dr. rebecca
Harris-warrick
paul craenen
Gecomponeerde
Uitvoerders; Het
musicerend lichaam
vanuit compositorisch
perspectief.
maart 2011
promotoren:
prof. Frans de ruiter
drs. myriam van
Imschoot
alessandro colizzi
Bruno Munari and the
invention of modern
graphic design in Italy,
1928-1945.
mei 2011
promotoren:
prof.dr.h.c. gerard unger
prof.dr. titus eliëns
kathryn cok
Basso Continuo Sources
from the Dutch
Republic c.1620-c.1790
oktober 2011
promotoren:
prof.dr.h.c. ton koopman
prof. Frans de ruiter
yolande Harris
Scorescapes: on sound
scores, environment
and sonic consciousness
november/december
2011
promotoren:
prof. Frans de ruiter
prof.dr. bob gilmore
prof. david dunn
5
DE NIEUWE K #25

6
Oh, Oh,
door Renee Jonker
Den Haag Doet er alles aan om goeD
voor De Dag te komen. Dat een HanDjevol
Haagse jongeren inmiDDels miljoenen
televisiekijkers amuseert met Het
scHaamteloos etaleren van mateloos
geDrag en DomHeiD, zal op De afDeling
city marketing van Het staDHuis met gemengDe
gevoelens zijn ontvangen.
Heel nederland vermaakt zich met het wel en wee
van Barbie, sterretje en tijgertje die zich avond aan
avond lamzuipen in vakantieoorden waarvan ze de
plaats op de kaart waarschijnlijk niet kunnen aanduiden.
eenmaal thuis in Oh, Oh Den Haag vormt
de aldus verworven status van Bekende nederlander
geen belemmering om winkeldiefstal te plegen.
je gunt Den Haag, dat ruim investeert om internationaal
te worden gezien als de stad van vrede en
recht, andere ambassadeurs ter promotie dan de
sterren van Oh, Oh, Cherso.
koninklijk
er zijn ook jonge inwoners van Den Haag die het
beeld van hun stad op een andere manier uitdragen.
zij vertegenwoordigen de stad als broedplaats
van creatief toptalent: kunstenaars die hier
hun opleiding genieten en vervolgens uitgroeien
tot smaakmakers, vernieuwers, wegbereiders van
nieuwe ontwikkelingen in de kunsten met een wereldwijde
uitstraling. Emsturdem heeft nou eenmaal
publieksmagneten als het concertgebouw en
het rijksmuseum. rotterdam laat zich hand in hand
qua cultuuraanbod niet als tweede stad weg zetten.
Den Haag ondertussen is met veel minder kabaal
al decennialang the place to be als broedplaats
van talent dat richting geeft aan vernieuwing in de
kunsten.
Het muziekleven in nederland heeft zijn vooraanstaande
positie in de wereld in belangrijke mate
te danken aan de rol die het koninklijk conservatorium
als broedplaats van ondernemend en
vrijdenkend talent heeft vervuld. natuurlijk kun je
aan het conservatorium in amsterdam net zo goed
vioolles krijgen als in Den Haag. maar in Den Haag
beginnen violisten sneller een eigen ensemble. of ze
spelen mee in avontuurlijke festivals van de compositieafdeling.
of in een megaproject als de gurrelieder
van schönberg met drie uitverkochte grote
zalen in rotterdam, eindhoven en Den Haag. voor de
uitvoeringspraktijk oude muziek (violen met snaren
van darm in plaats van staal) is het koninklijk
conservatorium internationaal toonaangevend. en
voor al die muzikanten die stalen snaren en darmen
graag laten voor wat ze zijn maar met behulp van
de nieuwste technologie willen wroeten in het wezen
van de klank, is er het instituut voor sonologie.
Het hoge aanzien dat de uitvoeringspraktijk voor
oude en nieuwe muziek in nederland internationaal
heeft, wordt voor een groot deel gevoed door
componisten, zangers en instrumentalisten afkomstig
van of verbonden aan het koninklijk conservatorium.
natuurlijk is de residentie van oudsher ook
de 'beatstad' van nederland en kent Den Haag een
fijnmazig net van podia waar op vrijwel iedere dag
in de week jazz is te beluisteren. een stabiel maar
enigszins vergrijsd publiek voor klassieke muziek
completeert deze muzikale infrastructuur, al is die
niet in die mate onderscheidend dat de stad zich
daarmee op eigen borst kan roffelen. Het blijft de
functie van broedplaats waarin den Haag uniek
is. de stad ziet gelukkig in dat hier niet alleen een
imago valt te exporteren, maar dat het van belang
is jonge talentvolle kunstenaars ook aan den Haag
te blijven binden. met dit oogmerk is de gemeente
het project Haags toptalent gestart.
stIcHtIng venancIo
aan stroom den Haag, het centrum voor beeldende
kunst en architectuur, werd gevraagd een programma
te ontwikkelen gericht op beeldende kunstenaars.
op zoek naar een partner in het muzikale
domein, kwam men terecht bij stichting venancio.
veel afgestudeerden worstelen bij het opzetten van
een eigen praktijk met dezelfde problemen: geen
studioruimte, onvoldoende kennis van marketing en
publiciteit, beperkte netwerken en onervarenheid in
het verwerven van financiële middelen om projecten
ook daadwerkelijk op te starten. met het doel de
meest talentvolle onder deze oud-studenten van het
koninklijk conservatorium een duwtje in de rug te
geven, werd in 2007 stichting venancio opgericht.
Houd de komende maanden deze
Haagse Toptalenten in de gaten.
Ze hebben nog heel wat in petto voor
Oh, Oh, Den Haag, mooie stad
achter de duinen.
Inmiddels zijn tientallen initiatieven op succesvolle
wijze ondersteund door deze stichting die is vernoemd
naar venancio mbande, de legendarische
leider van timbila orkesten in de zuid-afrikaanse
goudmijnen. mbande is zijn leven lang bestrijder
geweest van sociale onrechtvaardigheid, maar
heeft dat steeds gedaan als musicus, componist en
singer-songwriter.
Haags muzIkaal toptalent
de gemeente heeft stichting venancio inmiddels
gevraagd voor het uitvoeren van het Haags muzikaal
toptalenten programma. de eerste lichting
toptalenten heeft zich de afgelopen maanden gepresenteerd.
zij zijn druk bezig met het ontwikkelen
van plannen waarin ze zowel hun eigen 'winkel' een
flinke sprong voorwaarts kunnen laten maken als
ook als ambassadeur van de stad het beeld uitdragen
dat den Haag een broedplaats is voor creatief
toptalent.
de Haagse toptalenten worden bij het uitvoeren van
hun plannen gesteund met coaching en advies door
onder meer marleen leroy (marketing en communicatie),
wim vos en de schrijver dezes (programmeren
en productie). tevens kunnen zij gebruik maken
van studio tarwekamp, een oefen- en repetitieruimte
die in beheer is van stichting venancio. ◊
dIrIgent Hernán scHvartzman
(argentInIë, 1980)
is de stuwende kracht achter Opera2Day.
Schvartzman is gespecialiseerd in de uitvoeringspraktijk
oude muziek. Afgelopen voorjaar
dirigeerde hij de succesvolle opera La
Giuditta. In de loop van dit seizoen brengt
zijn eigen operahuis een Don Giovanni die
zowel in Buenos Aires als in Den Haag te
zien zal zijn. Bovendien dirigeert Schvartzman
bij diverse evenementen en presentaties
van de gemeente Den Haag.
componIst kate moore (australIë, 1979)
heeft als young professional een flitsende
start. Origineel en met een verfijnd gevoel
voor context is haar opdrachtenportefeuille
goed gevuld met aanvragen uit binnen- en
buitenland. Als composer in residence tijdens
het Willem Hussem Festival in Theater
Dakota (Escamp) en met een avondvullend
programma in het Korzo Theater zal ze
volop in de schijnwerpers staan.
dIrIgent cHrIstIan karlsen (zweden, 1985)
startte zijn eigen ensemble voor nieuwe
muziek en timmert met The New European
Ensemble inmiddels stevig aan de weg. Een
voorlopig hoogtepunt was het Saariaho
Festival dat van 6 t/m 8 oktober plaatsvond,
waarvan hij de artistiek leider was.
merel van geest (1984)
voltooide met succes haar opleiding als
operazangeres. Zij beweegt zich moeiteloos
buiten de grenzen van haar vakgebied en zet
haar kwaliteiten onder meer in voor community
arts projecten. Merel bereidt meerder
projecten voor waarin amateurs en professionele
musici samenwerken bij het uitvoeren
van zowel klassieke meesterwerken als
hedendaagse musicals.
klarInettIst jasper grIjpInk (1985)
is een veelzijdig musicus en stuwende kracht
achter een aantal ensembles dat zich met
eigentijds repertoire op de meest ongebruikelijke
plaatsen presenteert en aldus een
nieuw publiek vindt voor meesterwerken uit
de afgelopen honderd jaar.
pIanIst danIël van der Hoeven (1985)
voltooide zijn Master aan het Koninkijk
Conservatorium en won kort daarop het
prestigieuze YPF Pianoconcours in Amsterdam.
Daniël geldt als het 'geheime wapen' in
dit programma. Inzetbaar op plekken waar
veel publiek is dat zich laat verrassen door
virtuoos pianospel.
DE NIEUWE K #25
Studio LooS: pLayground
voor artiStiek onderzoek
door Tim Soekkha
Componist, improvisator en uitvoerder
van hedendaagse muziek peter van
Bergen stiChtte in 2005 studio Loos, een
muziekstudio voor interdisCipLinaire
nieuwe muziek en repetitieruimte voor
versChiLLende ensemBLes.
zoals het Loos ensemble en the electronic hammer,
maar ook voor ensembles van oud-studenten van
het conservatorium, zoals modelo62 en ensemble
klang. Bovendien kan in studio Loos onderzoek
worden gedaan in de vorm van residencies, die als
try-out aan een publiek worden gepresenteerd. peter
van Bergen vertelt erover.
Wat voor soort plek is Studio LOOS?
"in overleg met paul Jeukendrup hebben we destijds
geluidsapparatuur aangeschaft die zich kwalitatief
kan meten met de beste apparatuur van het
kC. inmiddels beschikt studio Loos over speakers,
topspeakers, subwoofers, mengtafels, monitoren,
en een lichtinstallatie. er staat ook een vleugel. de
ruimte kan door de kunstenaars zelf worden ingedeeld,
want alles is mobiel.
Loos is niet exclusief bedoeld voor één kunstenaar,
ensemble of activiteit. meerdere kunstenaars kunnen
er gebruik van maken. er zijn wel voorwaarden.
om voor een residency in aanmerking te komen,
moet van tevoren een artistiek en productioneel
plan worden ingediend. dat plan moet een beschrijving
van het onderzoeksonderwerp, de betrokken
kunstenaars, apparatuur, een tijdsplan en een presentatiedatum
omvatten.
ik zie studio Loos als een plek om zonder druk te
kunnen fantaseren, onderzoeken, uitproberen en presenteren,
maar niet vrijblijvend. voorwaarde is dat
we een verslag en een presentatie krijgen want het
bestaan van studio Loos wordt mogelijk gemaakt
door gemeenschapsgeld. we vinden het belangrijk
dat we nieuwe ontwikkelingen in de kunst delen
met de gemeenschap. studio Loos kan ook vrijblijvend
worden gehuurd voor workshops, lezingen,
ensemblerepetities of door individuele kunstenaars.
apparatuur kan apart worden gehuurd."
Wat biedt Studio LOOS nog meer?
"we hebben diverse series die door studenten
worden samengesteld. er zijn op dit moment drie
series: Wonderwerp onder leiding van yolanda uriz,
Ephémère onder leiding van marie guilleray, en
docARTES+. de docartes+-serie is verbonden aan
het docartestraject dat ik zelf volg. naast deze drie
series hebben we andere performances en concerten,
bijvoorbeeld van los van woorden, een organisatie
die al heel lang in den Haag sound poetry
presenteert met kunstenaars als trevor wishart of
jaap blonk. veel jonge mensen en studenten die
hier komen hebben daar nog nooit van gehoord en
vinden dat fantastisch. Ik vind het heel belangrijk
dat studio loos een plek is waar verschillende generaties
en disciplines met elkaar in contact komen
en van elkaar kunnen leren."
Ik kan me voorstellen dat dit soort
dingen ook elders gebeurt. Zijn er
andere plekken zoals studio LOOS?
"niet in den Haag. ook in nederland is studio loos
een van de weinige plekken waar er zo veel openheid
is voor kunstenaars, waar ze zo veel ruimte krijgen
en waar zo veel diversiteit in de activiteiten is.
studio loos is een plek die zich richt op onderzoek,
ontwikkeling en presentatie van vernieuwing in de
kunst. en, heel belangrijk, met goede apparatuur. wereldwijd
maakt studio loos deel uit van een klein,
maar fijn circuit op het gebied van vernieuwende
interdisciplinaire muziek. we krijgen dan ook veel
verzoeken van kunstenaars uit de hele wereld om
werk in studio loos te mogen presenteren."
Wat maakt Studio LOOS aantrekkelijk?
"er is direct contact tussen kunstenaars en publiek.
ze lopen door elkaar heen, er zit geen podium tussen.
voor het publiek is dat geweldig, omdat je bij
wijze van spreken ‘in het ensemble’ zit. je wordt meegetrokken
in het maakproces. Het proces staat echt
voorop, de methode, hoe maak je iets. vorig jaar
was hier een concert van evan parker en zijn elektroakoestische
ensemble. dat zijn veertien bekende internationale
improvisatoren en topmusici. zij vinden
de kwaliteit van studio loos zeer inspirerend.
sommige mensen denken dat wij een gigantisch
programmeerbudget hebben, maar dat is niet waar!
kunstenaars vinden een plek als studio loos belangrijk.
ook wereldberoemde kunstenaars komen
hier graag, omdat hier een kunstenaarsmentaliteit
heerst, de inhoud voorop staat en er een ander
soort druk is dan in de reguliere concertzaal. er zijn
ensembles geweest die de dag ervoor 10.000 euro
verdienden en hier 800. studio loos is ook een meeting
point. men discussieert wat makkelijker en men
kan een kunstenaar direct aanspreken."
Zijn er vergelijkbare laboratoriumachtige
instellingen in Nederland?
"je hebt natuurlijk steIm. steIm en studio loos vullen
elkaar goed aan. maar je moet niet vergeten dat
steIm een hoge basisinfrastructuursubsidie heeft.
dat is bij studio loos wel even anders. studio loos
heeft geen megakantoor en geen giga pr-afdeling.
we leggen hier veel verantwoordelijkheid bij de kunstenaars.
daarmee vermijd je onnodige tussenlagen
en overhead. Het vraagt wel vaak jongleerwerk."
Je bent met je eigen promotie bezig
en maakt deel uit van het docARTEStraject.
Hoe verhoudt zich dat tot
Studio LOOS?
"een groot voordeel is dat ik studio loos zelf heb
opgericht en zo mijn eigen onderzoeksomgeving
heb gecreëerd. artistieke onderzoekers moeten ook
ondernemers zijn, vind ik. tegenwoordig wordt door
subsidiegevers de nadruk gelegd op hoge eigen
inkomsten en hoge bezoekersaantallen. ook heel
belangrijk. daarbij moeten kunstenaars zelf goede
omstandigheden creëren. met studio loos heb
ik een situatie gecreëerd waarbinnen ik zelf artistiek
onderzoek kan doen. Ik merk wat het betekent
en oplevert wanneer je regelmatig, met de juiste
voorwaarden op een eigen plek onderzoek kunt
doen. Het is de ambitie van studio loos om het
artistieke onderzoek verder te ontwikkelen. we hebben
de afgelopen jaren allerlei vormen van artistiek
onderzoek uitgeprobeerd. we zijn nu op het punt
dat we de ervaringen met artistiek onderzoek en
residencies evalueren, formats gaan formaliseren en
nieuwe ontwikkelen. overigens niet voor eeuwig. Ik
vind het belangrijk om te kunnen blijven reageren
op nieuwe ontwikkelingen en inzichten."
Een onderzoeksomgeving als
Studio LOOS lijkt mij ook voor
studenten interessant. Is er
belangstelling uit die hoek?
…
7
DE NIEUWE K #25

CHRISTUS TRIUMFATORKERK
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 154,
DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
8
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 18.30 UUR • GRATIS
…
Studenten van de afdeling
Oude Muziek.
Do 24 november
LUNCHCONCERT
Di 15 november
EMOS (EARLY MUSIC OPEN STAGE)
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Di 1 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
Di 15 november
LUNCHCONCERT
10.00 – 17.00 uur Masterclass
Roberta Alexander (zang) | 17.15 uur
Film | 19.30 uur Concert Symfonie
Orkest KC (zie ma 21 november
Symfonie Orkest KC).
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 24 november
KC LISZT FESTIVAL
Door studenten van het KC.
Do 27 oktober
LUNCHCONCERT
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 11:00 – 17:00 UUR
GRATIS
Ma 14 november
MASTERCLASS GITAAR
Door Roberto Aussell.
RAAD VAN STATE SERIE • GOTISCHE ZAAL
PALEISSTRAAT 1, DEN HAAG • 12.45 UUR
GRATIS
Do 27 oktober
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
"er worden op dit moment diverse goede gesprekken
gevoerd met instituten en organisaties over de
toekomst, bijvoorbeeld om de academie der kunsten
op een meer formele basis te verbinden aan
studio loos. studio loos is bedoeld als een creatieve
plek, een playground waar kunstenaars kunnen
onderzoeken of hun idee iets gaat opleveren.
Het moet elkaar dus aanvullen en uiteindelijk zijn
noodzakelijkheid in de praktijk van het onderzoek
bewijzen. je kunt veel praten over artistiek onder-
zoek, maar de praktijk is iets anders. en…probeer
werkelijk praktisch artistiek onderzoek maar eens
tot een bepaald niveau te brengen."
K424; Halvorsen–Händel, Passacaglia.
DR ANTON PHILIPSZAAL • SPUIPLEIN 150,
DEN HAAG • 11.00 UUR • € 6,–, KOFFIE EN
THEE GRATIS • MEER INFORMATIE:
WWW.ANTONPHILIPSZAAL.NL
Hoe gaat dat er in de praktijk uitzien?
"de academie der kunsten zou bijvoorbeeld studenten
kunnen voordragen voor een residency. Het is de
bedoeling dat ook promovendi delen van hun artistiek
onderzoek hier uitvoeren en presenteren. dat
gebeurt nu al, ook in de komende tijd zijn er diverse
lecture-concerten geprogrammeerd. die wijken af
van de standaard lectures. In de conferentiewereld
duren de presentaties vaak twintig minuten. er wordt
dan meestal een kort voorbeeldje gespeeld op een
instrument. In studio loos is het de bedoeling dat
mensen in de eerste plaats een concert geven, hun
Studenten en docenten van de afdelingen
Klassieke Muziek, Oude Muziek
en Jong KC. Werken van Schubert en
tijdgenoten in diverse bezettingen. Dit
studiejaar staan de Twilight Recitals in
het teken van Schubert. De studenten
voeren Schubert's meesterwerken voor
piano solo, liederen en kamermuziek in
diverse bezettingen uit.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 11.00 – 13.00 UUR
€ 5,– GRATIS VOOR STUDENTEN KC
Za 28 januari
OPEN DAG KONINKLIJKE ACADEMIE
VAN BEELDENDE KUNSTEN
Tijdens de Open Dag laten alle studierichtingen
van de Koninklijke Academie
van Beeldende Kunsten zien wat ze
in huis hebben.
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
10.00 –16.00 UUR • GRATIS
door Hanneke Faber
Wo 23 november
LUNCHCONCERT
Door Duo8cordes – Mozart, Duo
Franz lIszt (1811-1886) was een FascInerende
persoonlIjkHeId en een buItengewoon
veelzIjdIg musIcus. In zIjn tIjd
werd HIj al bescHouwd als een van de
grootste pIanIsten dIe Heel muzIkaal
europa aan zIjn voeten kreeg.
Wo 7 december
SCHUBERT TWILIGHT RECITALS
ZORGGROEP OLDAEL, AFD. OLDESLO
MAURITS DE BRAUWWEG 18, DEN HAAG
14.30 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
Wo 7 december
MIDDAGCONCERT
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Hoe groot hij ook was als pianist, als componist is
hij nog lange tijd miskend. zijn ontzagwekkende
oeuvre van circa 1500 werken kent daardoor ook nu
nog vele geheimen.
liszts composities kennen een groot stilistisch
verloop. zijn jeugdwerken staan nog in het teken
van de weense en parijse school (czerny, kalkbrenner),
de werken uit de weimarse jaren steken die
van wagner naar de kroon in hun harmonische
vernieuwingen en zijn latere composities dragen al
de kiem van het impressionisme en van de dodecafonie
van schönberg in zich. Het oeuvre van liszt
weerspiegelt zijn karakter: nu eens van een uitgelaten
virtuositeit, dan weer van een grote verstilling.
de man die bekend stond om zijn escapades wisselde
later zijn rokkostuum voor het priestergewaad
en woonde jaren lang in een klooster...
Het liszt-jaar is alom aanleiding voor activiteiten
zoals concoursen en festivals, vaak onder
Werken van Johann Sebastian Bach
(2e orkestsuite), Georg Philipp
Telemann, Chrisoph Graupner,
Johann Georg Pisendel, Sammartini en
niet in de laatste plaats: Pietro Locatelli's
Sinfonia Pastorale. Deze masterclass
is een samenwerking met Stichting
Musica Antica da Camera, en met steun
van de Europese Commissie, Fonds Podiumkunsten
en gemeente Den Haag.
Vr 16 december
MASTERCLASS MET EUROPEAN UNION
BAROQUE ORCHESTRA (EUBO) – ALEXIS
KOSSENKO, FLUIT
Za 26 november
UITREIKING OUBORGPRIJS AAN
KABK DOCENT ANDRÉ KRUYSEN
André Kruysen, docent Sculptuur aan
de KABK, ontvangt voor zijn oeuvre
de Ouborgprijs. De Ouborg Prijs, de
Haagse prijs voor beeldende kunst,
wordt toegekend aan een Haagse kunstenaar
van wie het oeuvre zowel lokaal
als nationaal van belang is.
GEMEENTEMUSEUM • STADHOUDERS-
LAAN 41, DEN HAAG • N.T.B.
RAAD VAN STATE SERIE • GOTISCHE ZAAL
PALEISSTRAAT 1, DEN HAAG • 12.45 UUR
GRATIS
Voor toelichting, zie 'Koperconcert,
wo 9 november'.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
Voor toelichting, zie
'CASS, di 1 november' .
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 16.30 UUR • GRATIS
OVERIG
Zo 13 november
KOPERCONCERT
Door Duo8cordes – Mozart, Duo
K424; Halvorsen–Händel, Passacaglia.
Wo 26 oktober
LUNCHCONCERT
VREDENBURG • LOCATIE LEEUWEN-
BERGHKERK • SERVAASBOLWERK 1A,
UTRECHT 12.30 UUR • GRATIS
10.00 – 13.00 uur Masterclass Igor
Roma (piano) | 14.00 – 16.00 uur In
Memoriam Rian de Waal | 16.30 uur
Film | 19.30 uur Concert/lezing
Yoram Ish–Hurwitz.
Di 6 december
CASS
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Voor toelichting, zie 'Koperconcert,
wo 9 november'.
Wo 23 november
KC LISZT FESTIVAL
Di 6 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
Vr 11 november
KOPERCONCERT
Di 25 oktober
LUNCHCONCERT
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 16.00 UUR • GRATIS
MEER INFORMATIE: WWW.KONCON.NL/PI
MUZIEK
Do 10 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
Roma (piano) | 16.30 uur Film | 19.30
uur Concert/lezing Geoffrey Madge |
20.30 uur Concert/lezing
Reinbert de Leeuw.
Di 22 november
KC LISZT FESTIVAL
10.00 – 16.00 uur Masterclass Igor
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
17.00 – 18.00 UUR • GRATIS
kunst presenteren en vervolgens vertellen wat ze
aan het doen zijn en hoe ze het maken. dat is het
grote verschil en dat noemen we dan ook 'lecture
concerten'. er wordt echt de tijd genomen. bezoekers
kunnen uitgebreid vragen stellen. we hebben
in de studio wereldkampioenen gehad, zoals bob
ostertag, kathleen coessens of michael young van
goldsmith university. als young vertelt over zijn onderzoek,
dan duurt dat minstens een uur. Het is dus
niet die twintig minuten hogedrukpan. er wordt echt
de tijd genomen; bezoekers kunnen uitgebreid vragen
stellen. dat is aantrekkelijker voor vakgenoten
en toegankelijker voor het grotere publiek: meer tijd,
meer openheid, meer ruimte, meer kunst."
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
In de masterfase van het kunstvakonderwijs
wordt tegenwoordig ook
tijd aan onderzoek besteed.
Zou Studio LOOS iets kunnen
betekenen voor deze studenten?
"Ik kan me voorstellen dat masterstudenten hier de
eerste schreden zetten op het onderzoekspad onder
supervisie van het instituut waaraan ze verbonden
zijn. Ik denk dat betrokken coördinatoren en docenten
daar een belangrijke rol in kunnen spelen. dat
zij bijvoorbeeld in overleg studenten afvaardigen,
LISzT fESTIVAL
de naam lisztomania, de titel van de film uit 1975
die slaat op de hype die liszt veroorzaakte onder
vrouwelijk publiek in zijn tijd. twee eeuwen na de
geboorte van liszt is dit echter een wel erg beperkt
beeld van de veelzijdige componist die als uitvoerend
musicus in een revolutionaire tijd leefde.
Het koninklijk conservatorium wil een totaalbeeld
van Franz liszt neerzetten in het kc liszt
Festival. In een week met een festivalwaardig
programma komen liszts werk, zijn betekenis als
pianist en componist en een beeld van zijn tijd op
intense wijze naar voren. docenten, gastdocenten
en oud-docenten, meesters van buiten, het symfonie
orkest kc, zangers en pianisten, studenten van het
koninklijk conservatorium en alumni werken samen
aan dit festival.
Het Studium Generale programma
start in januari 2012 en vindt iedere
week plaats. De lezingen zijn gratis toegankelijk
voor alle studiejaren van de
Academie en voor geïnteresseerden
van buitenaf.
Door studenten van het KC.
Do 10 november
LUNCHCONCERT
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 16.30 UUR • GRATIS
Jaarlijks wordt een klein aantal kinderen
uit het PI-kleuterprogramma uitgenodigd
voor deelname aan PI Plus, een
tweejarig leertraject bedoeld om muzikaal
gretige kinderen verder te begeleiden
en te volgen. Tijdens de Presentatie
PI Plus tonen de leerlingen waar zij
zich de afgelopen periode op muzikaal
gebied mee bezig hebben gehouden. U
bent allen van harte welkom om deze
festiviteit bij te wonen!
In het hart van het festival besteden
we aandacht aan leven en werk van de
grote afwezige Rian de Waal.
concertlezingen en een symposium maken het
festival af. een expositie van de Franz liszt kring en
vertoning van films (boven 18 jaar!) animeren deelnemers
en publiek. ◊
Voor toelichting, zie 'Symfonie Orkest
KC, di 13 december'. Dit concert is het
derde concert uit de Serie Middagconcerten
Symfonie Orkest KC.
Do 12 januari
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 15 december
SYMFONIE ORKEST KC
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
Do 15 december
LUNCHCONCERT
Do 12 januari
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
4E VERDIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
Do 15 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68,
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.00 UUR • GRATIS
Do 19 januari
STUDIUM GENERALE KABK
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 18.30 UUR GRATIS
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
17.00 – 18.00 UUR • GRATIS
Het Studium Generale programma
start in januari 2012 en vindt iedere
week plaats. De lezingen zijn gratis toegankelijk
voor alle studiejaren van de
Academie en voor geïnteresseerden
van buitenaf.
Studenten en docenten van de afdelingen
Klassieke Muziek, Oude Muziek
en Jong KC. Werken van Schubert en
tijdgenoten in diverse bezettingen. Dit
studiejaar staan de Twilight Recitals in
het teken van Schubert. De studenten
voeren Schubert's meesterwerken voor
piano solo, liederen en kamermuziek in
diverse bezettingen uit.
Wo 9 november
SCHUBERT TWILIGHT RECITALS
Do 12 januari
STUDIUM GENERALE KABK
Muziek, Kenneth Montgomery (dirigent),
Alessandro Soccorsi (piano)
(Pianoconcert nr. 2 in A, S.125), Andrew
Wright (piano) (Totentanz, S.126),
nnb (piano) (Pianoconcert nr. 1 in
Es, S.124). Franz Liszt – Symfonisch
gedicht nr. 5, Prometheus, S.99, Franz
Liszt – Pianoconcert nr. 2 in A, S.125,
Franz Liszt – Totentanz, S.126, Franz
Liszt – Pianoconcert nr. 1 in Es, S.124,
Franz Liszt – Symfonisch gedicht: Les
Préludes, S.97. Op het Maconcert wordt
een keuze uit bovenstaande werken gemaakt.
Dit concert is het tweede concert
uit de Serie Middagconcerten Symfonie
Orkest KC. Het volledige concert vindt
plaats op 24 november.
Za 3 december
PRESENTATIE PI PLUS
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Werken van studenten van het
Instituut voor Sonologie.
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek. De pianostudie is bij uitstek
een solitaire bezigheid. Voor het afdelingsconcert
komen de pianisten
uit hun studeerkamers en openen de
wondere wereld van het pianorepertoire.
Pianostudenten organiseren deze
avonden zelf.
Di 10 januari t/m Vr 20 januari
IMPROVISATIEWEEK
Als vervolg op het improvisatieproject
van afgelopen studiejaar, heeft het
Koninklijk Conservatorium een subsidie
ontvangen van het Europese
ERASMUS programma om in samenwerking
met conservatoria in Parijs,
London, Helsinki, Karlsruhe, Barcelona,
Antwerpen, Tallinn, Stockholm,
Oslo en Boekarest een intensief project
te organiseren op het gebied van improvisatie.
Het programma komt op de
website (www.koncon.nl)
KC • DIVERSE RUIMTES • JULIANA VAN
STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
Do 1 december
SONOLOGIE DISCUSSIECONCERT
Wo 14 december
PIANO AFDELINGSCONCERT
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Do 1 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
Di 13 december
EMOS (EARLY MUSIC OPEN STAGE)
Studenten van de afdeling
Oude Muziek.
LEZINGEN
dat er een vraagstelling en een einddoel wordt vastgesteld
en dat onderzoek plaatsvindt. wat studenten
hier ook goed kunnen oefenen, is het geven van
presentaties met publiek.
tegenwoordig moet je vechten voor mogelijkheden
om je werk te kunnen presenteren. zorg als kunstenaars
dat je samenwerkt, pas dan sta je sterk.
vorm samen een community, ondersteun elkaar, laat
horen en zien waar je voor staat. niet alleen met je
kunst, maar ook door je aanwezigheid bij concerten
van collega’s. er wordt door de gemeenschap gemeten
in aantallen. als veel kunstenaars ambitie tonen
Wo 9 november
LUNCHCONCERT
Door Duo8cordes – Mozart, Duo
K424; Halvorsen–Händel, Passacaglia.
RAAD VAN STATE SERIE • GOTISCHE ZAAL
PALEISSTRAAT 1, DEN HAAG • 12.45 UUR
GRATIS
en zich verzamelen op plekken als studio loos dan
is dat van essentieel belang voor de ontwikkeling
van de kunsten. bijvoorbeeld artistic research; ga
naar lezingen, doe zelf aan onderzoek. ga mee in
die stroom, want die stroom is nu bezig. die is niet te
stoppen, maar je moet wel in die boot springen om
maximaal te kunnen profiteren. Ik ben nooit vergeten
dat ik op het conservatorium in den Haag les
had in de tijd dat stockhausen en cage op bezoek
waren. Ik heb toen niet alles gevolgd en daar heb ik
nog wel eens spijt van..." ◊
www.loosfoundation.com
www.petervanbergen.nl
Ma 21 november
SYMFONIE ORKEST KC
Studenten van de afdeling Klassieke
programma
maandag 21 november t/m vrIjdag
25 november • arnold scHÖnbergzaal, kc
gratIs
maandag 21 november
19.30 uur Concert Igor Roma (piano)
dInsdag 22 november
10.00 – 16.00 uur Masterclass
Igor Roma (piano)
16.30 uur Film
19.30 uur Concert/lezing
Geoffrey Madge
20.30 uur Concert/lezing
Reinbert de Leeuw
woensdag 23 november
10.00 – 13.00 uur Masterclass
Igor Roma (piano)
14.00 – 16.00 uur In Memoriam
Rian de Waal
16.30 uur Film
19.30 uur Concert/lezing
Yoram Ish-Hurwitz
donderdag 24 november
10.00 – 17.00 uur Masterclass
Roberta Alexander (zang)
17.15 uur Film
19.30 uur Concert Symfonie
Orkest KC (zie maandag
21 november Symfonie Orkest)
vrIjdag 25 november
10.00 – 18.00 uur Symposium met
Bert Mooiman, Jan Marisse Huizing,
Klaas Trapman, Lodewijk Muns (NMI),
Albert Brussee en Christo Lelie
19.30 uur Marathonconcert met o.a.
eerstejaarskoor onder leiding van
Daniël Salbert
Di 10 januari
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Wo 4 januari
MIDDAGCONCERT
Door studenten van het KC.
ZORGGROEP OLDAEL, AFD. OLDESLO
MAURITS DE BRAUWWEG 18, DEN HAAG
14.30 UUR • GRATIS
Do 1 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68,
4E VERDIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
DE NIEUWE K #25
Do 15 december
PLAYTIME, FILMSERIE BEELDENDE KUNST
PLAYTIME is een serie van bijzondere
speelfilms, documentaires en
animatiefilms. PLAYTIME wordt georganiseerd
door de afdeling Beeldende
Kunst van de KABK en is openbaar
toegankelijk.
KABK • AUDITORIUM • PRINSESSE-
GRACHT 4, DEN HAAG • 19.15 UUR
GRATIS
Do 8 december
UITGELICHT FILMPROGRAMMA
BEELDENDE KUNST
UITGELICHT vindt plaats in het
Filmhuis Den Haag. Geselecteerde
video's van studenten Beeldende Kunst
aan de KABK worden vertoond.
FILMHUIS DEN HAAG • SPUI 191,
DEN HAAG • 20.00 UUR
Wo 9 november
KOPERCONCERT
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek, Martin van de Merwe (dirigent).
William Byrd – The Earl of
Oxford March, Johann Kuhnau –
Der Streit zwischen David und Goliath,
uit: Biblische Historien, Edvard Grieg
– Treurmars in memoriam Richard
Nordraak, Jim Parker – A Londoner in
New York.
RAAD VAN STATE • GOTISCHE ZAAL
KNEUTERDIJK 22, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
Ma 21 november t/m Vr 25 november
KC LISZT FESTIVAL
Ma 21 november – 19.30 uur Concert
Igor Roma (piano). Studenten van de
afdeling Klassieke Muziek. Concerten,
masterclasses en lezingen.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Di 13 december
SYMFONIE ORKEST KC
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek, Jac van Steen (dirigent), Tijl
Beckand (verteller, alleen in Nijmegen).
Richard Wagner – Die Walküre (akte 1)
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR: KICK–OFF
DIE WALKÜRE • GRATIS
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 22 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
Wo 30 november
STUDENTENCONCERT GITAAR
Door leerlingen van Zoran Dukic
en Enno Voorhorst.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 19:30 UUR • GRATIS
Di 8 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Zo 20 november
ZONDAGMIDDAG CONCERT
Door Accademia dell'Arcadia, met
werken o.a. van Purcell, Locke,
Pepusch & Eccles.
AUBERGE DE KIEVIET • STOEPLAAN 27,
WASSENAAR • 15.00 UUR • € 9,50 PER
PERSOON INCLUSIEF KOFFIE/THEE EN LUXE
PATISSERIE • MEER INFORMATIE:
WWW.HOTELDEKIEVIET.NL OF
070 511 92 32
Di 13 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 22 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
Di 29 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 24 november
PLAYTIME, FILMSERIE BEELDENDE KUNST
PLAYTIME is een serie van bijzondere
speelfilms, documentaires en
animatiefilms. PLAYTIME wordt georganiseerd
door de afdeling Beeldende
Kunst van de KABK en is openbaar
toegankelijk.
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
19.15 UUR • GRATIS
FILM
Vr 4 november
SERIE BACH OP VRIJDAG
Vader en Zoon: Johann Sebastian en
Johann Christian. Studenten van de
afdeling Oude Muziek, Susan Williams
(dirigent). Serie Bach op vrijdag (in
samenwerking met Musica Antica).
LUTHERSE KERK • LUTHERSE BURGWAL 7,
DEN HAAG • 17.00 UUR • € 10,– / GRATIS
VOOR CJP, STUDENTEN EN MEDEWERKERS
KC • GEEN RESERVERINGEN • KAARTEN
UITSLUITEND VANAF 16.15 UUR VERKRIJG-
BAAR AAN DE KERK • MEER INFORMATIE:
WWW.MUSANTICA.NL
Vr 18 november
SONOLOGIE CONCERT
Studenten van de afdeling Sonologie.
Trevor Wishart – Encounters in the
Republic of Heaven – All the colours
of speech.
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
19.30 UUR • GRATIS
Ma 28 november
TEST
Studenten van de afdeling Compositie.
Een aantal keer per jaar wordt het gebouw
'overgenomen' door de compositiestudenten
en het publiek uitgenodigd
voor een altijd verrassend spektakel.
NUTSHUIS • RIVIERVISMARKT 5,
DEN HAAG • 20.00 UUR • GRATIS
MEER INFORMATIE: WWW.NUTSHUIS.NL
ONDER DE NAAM TEST
Zo 11 december
SYMFONIE ORKEST KC
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek, Jac van Steen (dirigent), Jasper
Grijpink (klarinet), Arthur Klaassens
(hobo), Niek Baar (viool).Wolfgang
Amadeus Mozart – Klarinetconcert
in A, KV 622 (deel 1 en 2), Bohuslav
Martin – Hoboconcert H. 353, Dmitri
Shostakovich – Vioolconcert nr. 1 in a,
op. 77 (deel 1 en 2).
DR ANTON PHILIPSZAAL • SPUIPLEIN 150,
DEN HAAG • 11.00 UUR • € 6,–, KOFFIE EN
THEE GRATIS • MEER INFORMATIE:
WWW.ANTONPHILIPSZAAL.NL
Wo 21 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
BOSKANTKERK • FLUWELEN BURGWAL 45,
DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
Di 20 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Vr 13 januari t/m Ma 16 januari
FRIDAY 13: GROENLICHT-
TENTOONSTELLING
Alle vierdejaarsstudenten Beeldende
Kunst aan de KABK presenteren zich
in de tentoonstelling FRIDAY 13. Meer
informatie volgt op www.kabk.nl
LOCATIE N.T.B. • 19.00 UUR • GRATIS
Do 3 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Vr 18 november
BASSBOOK
Studenten van de afdelingen Klassieke
Muziek, Jazz en Oude Muziek. Een
interessante samenwerking tussen de
verschillende bassisten van de afdelingen
Jazz, Oude Muziek en Klassiek
mondde uit in BASSbook – zie
www.BASSbook.nl
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 13.00 UUR • GRATIS
Zo 27 november
OUDE KERK KLASSIEK
Door studenten van het KC.
OUDE KERK • WILHELMINAPLEIN 5, NAALD-
WIJK • 15.00 UUR • € 10,– / CJP € 9,– •
MEER INFORMATIE:
WWW.WESTLANDTHEATER.NL OF
0174 63 69 00
Vr 9 december
SERIE BACH OP VRIJDAG
Vader en Zoon: Johann Sebastian Bach
en Wilhelm Friedemann Bach. Studenten
van de afdeling Oude Muziek,
Ryo Terakado (dirigent). Serie Bach op
vrijdag (in samenwerking met Musica
Antica)
LUTHERSE KERK • LUTHERSE BURGWAL 7,
DEN HAAG • 17.00 UUR • € 10,– / GRATIS
VOOR CJP, STUDENTEN EN MEDEWERKERS
KC • KAARTEN UITSLUITEND VANAF
16.15 UUR VERKRIJGBAAR AAN DE KERK.
Ma 19 december
KERSTPROJECT ATHENEUM KAMERORKEST
Leerlingen van de afdeling Jong KC,
Arjan Tien (dirigent). Heinrich Ignaz
Franz Biber – Battalia voor viool solo,
strijkers en basso continuo, Johann
Sebastian Bach – Ouverture in b, voor
fluit solo, strijkers en basso continuo,
BWV 1067, Felix Mendelssohn – Symfonie
nr. 4 in A, op. 90, 'Italiaans'.
NIEUWE KERK • SPUI 175, DEN HAAG 20.00
UUR • GRATIS • RESERVEREN VERPLICHT
VIA: A.VANGENNIP@KONCON.NL
Vr 18 november t/m Do 22 december
TAGGING THE CITY TENTOONSTELLING
FOTOGRAFIE KABK
Vier laatstejaars Fotografiestudenten
van de KABK presenteren hun werk
dat geïnspireerd is op de stad Den
Haag. Waarin vind je inspiratie in deze
stad, door wie of wat word je getagd,
gegrepen, wat/wie houd je bezig en hoe
laat je dat zien?
NUTSHUIS • RIVIERVISMARKT 5,
DEN HAAG • 9.00 – 17.00 UUR • GRATIS
Do 3 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68,
4E VERDIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
Wo 2 november
MIDDAGCONCERT
Door studenten van het KC.
ZORGGROEP OLDAEL, AFD. OLDESLO
MAURITS DE BRAUWWEG 18, DEN HAAG
14.30 UUR • GRATIS
Do 17 november
SONOLOGIE CONCERT
Studenten van de afdeling Sonologie.
Uitvoering van klassiekers uit het repertoire
van elektronische composities
met stem, zoals De Aleph van Peter
Schat, Epitaph für Aikichi Kuboyama
van Herbert Eimert en Globalalia van
Trevor Wishart.
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
19.30 UUR • GRATIS
Vr 25 november
VENETIAANSE VESPERS VAN RIGATTI
Studenten van de afdeling Oude Muziek,
Charles Toet (dirigent). Giovanni
Antonio Rigatti – Venetiaanse Vespers.
DORPSKERK • KERKPLEIN 2, VOORSCHO-
TEN • 20.15 UUR • € 20,– / € 10,– VOOR
CJP EN STUDENTENCOLLEGEKAART OF
HAAGSE STUDENTENPAS EN ALLEEN AAN DE
KERK VANAF 45 MINUTEN VOOR AANVANG
VAN HET CONCERT • RESERVERINGEN TOT
TWEE DAGEN VOOR HET CONCERT VIA
WWW.MUSANTICA.NL OF THEATER DILIGEN-
TIA: 070 361 05 40 • RESTERENDE PLAAT-
SEN AAN DE KERK VANAF 45 MINUTEN
VOORAFGAANDE AAN HET CONCERT.
Vr 9 december
BASSBOOK
Voor toelichting, zie 'BASSbook,
vr 18 november' .
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 13.00 UUR • GRATIS
Zo 18 december
DAG VAN DE JONGE BLAZERS
Leerlingen van de afdeling Jong KC.
In samenwerking met het Nederlands
Blazers Ensemble (NBE) organiseert
Jong KC de Dag van de jonge blazers.
Leerlingen tussen 10 en 15 jaar worden
Za 10 september uitgenodigd om met
leden van het NBE en met docenten
Jong KC samen te spelen.
SCHOUWBURG ALMERE • ESPLANADE 10,
ALMERE • 16.00 UUR • GRATIS
MEER INFORMATIE:
WWW.SCHOUWBURGALMERE.NL
Vr 4 november t/m Do 24 november
INDUSTRIAL DESIGN SINCE 1951:
LEGENDS INSPIRE NEW ICONS
Overzichtstentoonstelling van het
60-jarig bestaan van de opleiding industrieel
ontwerpen aan de KABK. Van
designklassiekers als Wim Rietveld tot
aanstormend design talent.
KONINKLIJKE GALERIE KABK • PRINSESSE-
GRACHT 4, DEN HAAG • GRATIS
9.00 – 17.00 UUR • WWW.KABK.NL/
LEGENDSINSPIRENEWICONS
Di 1 november
CASS
Voor het tweede jaar op rij presenteren
de afdelingen Compositie, ArtScience
en Sonologie de CASS-concerten,
waarin mengvormen worden gepresenteerd
van compositie en improvisatie,
van traditionele instrumenten en
elektronica, van abstracte muziek en
theater. De werken worden toegelicht
door de makers en na de pauze is er
een informele discussie.
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
19.30 UUR • GRATIS
Do 17 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Vr 25 november
BIG BAND
Studenten van de afdeling Jazz,
John Ruocco (dirigent).
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
15.00 UUR • GRATIS
Do 8 december
GYÖRGY LIGETI ACADEMY
Studenten van de Afdeling Klassieke
Muziek, Bas Wiegers (dirigent). David
Dramm – Helen Barbara (live film
soundtrack), Claude Vivier – Bouchara,
Martijn Padding – Eight Metal Strings,
Harrison Birtwistle – Bach Measures.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 20.15 UUR • GRATIS
Zo 18 december
ZONDAGMIDDAG CONCERT
Door Ingrid Cornelisse (harp), met
muziek o.a. van Scarlatti, Ibert,
en Debussy.
AUBERGE DE KIEVIET • STOEPLAAN 27,
WASSENAAR • 15.00 UUR • € 9,50 PER
PERSOON INCLUSIEF KOFFIE/THEE EN LUXE
PATISSERIE • VOOR MEER INFORMATIE:
WWW.HOTELDEKIEVIET.NL OF
070 511 92 32
Do 17 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68, 4E VER-
DIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
Wo 16 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
BOSKANTKERK • FLUWELEN BURGWAL 45,
DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
Vr 25 november
KC LISZT FESTIVAL
10.00 – 18.00 uur Symposium met
Lodewijk Muns, Klaas Trapman, Jan
Huizing, Albert Brussee, Christo Lely
en Kolja Meeuwsen | 19.30 uur Marathon
Concert met o.a. eerstejaarskoor
onder leiding van Daniël Salbert.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
Do 8 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
Do 8 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Vr 16 december
SYMFONIE ORKEST KC
Voor toelichting, zie 'Symfonie Orkest
KC, di 13 december'.
CONCERTGEBOUW DE VEREENIGING
KEIZER KARELPLEIN 2D, NIJMEGEN
20.15 UUR • € 15,– / € 10,– STUDENTEN
MEER INFORMATIE:
WWW.KEIZERKARELPODIA.NL
DA
EXPOSITIES
AGENDA OKT 2011 T/M JAN 2012
DE NIEUWE K #25

evan parker in studio loos with his
electro-acoustic ensemble.
Fotograaf: ken vos
DE NIEUWE K #25
DE NIEUWE K #25

Do 24 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 154,
DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
Di 15 november
EMOS (EARLY MUSIC OPEN STAGE)
Studenten van de afdeling
Oude Muziek.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Di 1 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Di 15 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 24 november
KC LISZT FESTIVAL
10.00 – 17.00 uur Masterclass
Roberta Alexander (zang) | 17.15 uur
Film | 19.30 uur Concert Symfonie
Orkest KC (zie ma 21 november
Symfonie Orkest KC).
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
Wo 7 december
SCHUBERT TWILIGHT RECITALS
Studenten en docenten van de afdelingen
Klassieke Muziek, Oude Muziek
en Jong KC. Werken van Schubert en
tijdgenoten in diverse bezettingen. Dit
studiejaar staan de Twilight Recitals in
het teken van Schubert. De studenten
voeren Schubert's meesterwerken voor
piano solo, liederen en kamermuziek in
diverse bezettingen uit.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 18.30 UUR • GRATIS
Za 28 januari
OPEN DAG KONINKLIJKE ACADEMIE
VAN BEELDENDE KUNSTEN
Tijdens de Open Dag laten alle studierichtingen
van de Koninklijke Academie
van Beeldende Kunsten zien wat ze
in huis hebben.
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
10.00 –16.00 UUR • GRATIS
Do 27 oktober
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Ma 14 november
MASTERCLASS GITAAR
Door Roberto Aussell.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 11:00 – 17:00 UUR
GRATIS
Do 27 oktober
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
Wo 23 november
LUNCHCONCERT
Door Duo8cordes – Mozart, Duo
K424; Halvorsen–Händel, Passacaglia.
RAAD VAN STATE SERIE • GOTISCHE ZAAL
PALEISSTRAAT 1, DEN HAAG • 12.45 UUR
GRATIS
Wo 7 december
MIDDAGCONCERT
Door studenten van het KC.
ZORGGROEP OLDAEL, AFD. OLDESLO
MAURITS DE BRAUWWEG 18, DEN HAAG
14.30 UUR • GRATIS
Vr 16 december
MASTERCLASS MET EUROPEAN UNION
BAROQUE ORCHESTRA (EUBO) – ALEXIS
KOSSENKO, FLUIT
Werken van Johann Sebastian Bach
(2e orkestsuite), Georg Philipp
Telemann, Chrisoph Graupner,
Johann Georg Pisendel, Sammartini en
niet in de laatste plaats: Pietro Locatelli's
Sinfonia Pastorale. Deze masterclass
is een samenwerking met Stichting
Musica Antica da Camera, en met steun
van de Europese Commissie, Fonds Podiumkunsten
en gemeente Den Haag.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 11.00 – 13.00 UUR
€ 5,– GRATIS VOOR STUDENTEN KC
Za 26 november
UITREIKING OUBORGPRIJS AAN
KABK DOCENT ANDRÉ KRUYSEN
André Kruysen, docent Sculptuur aan
de KABK, ontvangt voor zijn oeuvre
de Ouborgprijs. De Ouborg Prijs, de
Haagse prijs voor beeldende kunst,
wordt toegekend aan een Haagse kunstenaar
van wie het oeuvre zowel lokaal
als nationaal van belang is.
GEMEENTEMUSEUM • STADHOUDERS-
LAAN 41, DEN HAAG • N.T.B.
Zo 13 november
KOPERCONCERT
Voor toelichting, zie 'Koperconcert,
wo 9 november'.
DR ANTON PHILIPSZAAL • SPUIPLEIN 150,
DEN HAAG • 11.00 UUR • € 6,–, KOFFIE EN
THEE GRATIS • MEER INFORMATIE:
WWW.ANTONPHILIPSZAAL.NL
Wo 26 oktober
LUNCHCONCERT
Door Duo8cordes – Mozart, Duo
K424; Halvorsen–Händel, Passacaglia.
RAAD VAN STATE SERIE • GOTISCHE ZAAL
PALEISSTRAAT 1, DEN HAAG • 12.45 UUR
GRATIS
Di 25 oktober
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Vr 11 november
KOPERCONCERT
Voor toelichting, zie 'Koperconcert,
wo 9 november'.
VREDENBURG • LOCATIE LEEUWEN-
BERGHKERK • SERVAASBOLWERK 1A,
UTRECHT 12.30 UUR • GRATIS
Wo 23 november
KC LISZT FESTIVAL
10.00 – 13.00 uur Masterclass Igor
Roma (piano) | 14.00 – 16.00 uur In
Memoriam Rian de Waal | 16.30 uur
Film | 19.30 uur Concert/lezing
Yoram Ish–Hurwitz.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
Di 6 december
CASS
Voor toelichting, zie
'CASS, di 1 november' .
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Di 6 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 15 december
SYMFONIE ORKEST KC
Voor toelichting, zie 'Symfonie Orkest
KC, di 13 december'. Dit concert is het
derde concert uit de Serie Middagconcerten
Symfonie Orkest KC.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 16.30 UUR • GRATIS
OVERIG
Do 12 januari
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
MUZIEK
Do 10 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Di 22 november
KC LISZT FESTIVAL
10.00 – 16.00 uur Masterclass Igor
Roma (piano) | 16.30 uur Film | 19.30
uur Concert/lezing Geoffrey Madge |
20.30 uur Concert/lezing
Reinbert de Leeuw.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
Do 19 januari
STUDIUM GENERALE KABK
Het Studium Generale programma
start in januari 2012 en vindt iedere
week plaats. De lezingen zijn gratis toegankelijk
voor alle studiejaren van de
Academie en voor geïnteresseerden
van buitenaf.
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
17.00 – 18.00 UUR • GRATIS
Do 10 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
Za 3 december
PRESENTATIE PI PLUS
Jaarlijks wordt een klein aantal kinderen
uit het PI-kleuterprogramma uitgenodigd
voor deelname aan PI Plus, een
tweejarig leertraject bedoeld om muzikaal
gretige kinderen verder te begeleiden
en te volgen. Tijdens de Presentatie
PI Plus tonen de leerlingen waar zij
zich de afgelopen periode op muzikaal
gebied mee bezig hebben gehouden. U
bent allen van harte welkom om deze
festiviteit bij te wonen!
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 16.00 UUR • GRATIS
MEER INFORMATIE: WWW.KONCON.NL/PI
Do 15 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 12 januari
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
Do 15 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68,
4E VERDIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
Do 12 januari
STUDIUM GENERALE KABK
Het Studium Generale programma
start in januari 2012 en vindt iedere
week plaats. De lezingen zijn gratis toegankelijk
voor alle studiejaren van de
Academie en voor geïnteresseerden
van buitenaf.
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
17.00 – 18.00 UUR • GRATIS
Wo 9 november
SCHUBERT TWILIGHT RECITALS
Studenten en docenten van de afdelingen
Klassieke Muziek, Oude Muziek
en Jong KC. Werken van Schubert en
tijdgenoten in diverse bezettingen. Dit
studiejaar staan de Twilight Recitals in
het teken van Schubert. De studenten
voeren Schubert's meesterwerken voor
piano solo, liederen en kamermuziek in
diverse bezettingen uit.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 18.30 UUR GRATIS
LEZINGEN
KABK • AUDITORIUM • PRINSESSE-
GRACHT 4, DEN HAAG • 19.15 UUR
GRATIS
Wo 9 november
LUNCHCONCERT
Door Duo8cordes – Mozart, Duo
K424; Halvorsen–Händel, Passacaglia.
RAAD VAN STATE SERIE • GOTISCHE ZAAL
PALEISSTRAAT 1, DEN HAAG • 12.45 UUR
GRATIS
Ma 21 november
SYMFONIE ORKEST KC
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek, Kenneth Montgomery (dirigent),
Alessandro Soccorsi (piano)
(Pianoconcert nr. 2 in A, S.125), Andrew
Wright (piano) (Totentanz, S.126),
nnb (piano) (Pianoconcert nr. 1 in
Es, S.124). Franz Liszt – Symfonisch
gedicht nr. 5, Prometheus, S.99, Franz
Liszt – Pianoconcert nr. 2 in A, S.125,
Franz Liszt – Totentanz, S.126, Franz
Liszt – Pianoconcert nr. 1 in Es, S.124,
Franz Liszt – Symfonisch gedicht: Les
Préludes, S.97. Op het Maconcert wordt
een keuze uit bovenstaande werken gemaakt.
Dit concert is het tweede concert
uit de Serie Middagconcerten Symfonie
Orkest KC. Het volledige concert vindt
plaats op 24 november.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 16.30 UUR • GRATIS
Do 1 december
SONOLOGIE DISCUSSIECONCERT
Werken van studenten van het
Instituut voor Sonologie.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Wo 14 december
PIANO AFDELINGSCONCERT
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek. De pianostudie is bij uitstek
een solitaire bezigheid. Voor het afdelingsconcert
komen de pianisten
uit hun studeerkamers en openen de
wondere wereld van het pianorepertoire.
Pianostudenten organiseren deze
avonden zelf.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.00 UUR • GRATIS
Di 10 januari t/m Vr 20 januari
IMPROVISATIEWEEK
Als vervolg op het improvisatieproject
van afgelopen studiejaar, heeft het
Koninklijk Conservatorium een subsidie
ontvangen van het Europese
ERASMUS programma om in samenwerking
met conservatoria in Parijs,
London, Helsinki, Karlsruhe, Barcelona,
Antwerpen, Tallinn, Stockholm,
Oslo en Boekarest een intensief project
te organiseren op het gebied van improvisatie.
Het programma komt op de
website (www.koncon.nl)
KC • DIVERSE RUIMTES • JULIANA VAN
STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
Di 10 januari
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 1 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Di 13 december
EMOS (EARLY MUSIC OPEN STAGE)
Studenten van de afdeling
Oude Muziek.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Wo 4 januari
MIDDAGCONCERT
Door studenten van het KC.
ZORGGROEP OLDAEL, AFD. OLDESLO
MAURITS DE BRAUWWEG 18, DEN HAAG
14.30 UUR • GRATIS
Do 1 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68,
4E VERDIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
DE NIEUWE K #25
PLAYTIME is een serie van bijzondere
speelfilms, documentaires en
animatiefilms. PLAYTIME wordt georganiseerd
door de afdeling Beeldende
Kunst van de KABK en is openbaar
toegankelijk.
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek, Martin van de Merwe (dirigent).
William Byrd – The Earl of
Oxford March, Johann Kuhnau –
Der Streit zwischen David und Goliath,
uit: Biblische Historien, Edvard Grieg
– Treurmars in memoriam Richard
Nordraak, Jim Parker – A Londoner in
New York.
RAAD VAN STATE • GOTISCHE ZAAL
KNEUTERDIJK 22, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
Ma 21 november t/m Vr 25 november
KC LISZT FESTIVAL
Ma 21 november – 19.30 uur Concert
Igor Roma (piano). Studenten van de
afdeling Klassieke Muziek. Concerten,
masterclasses en lezingen.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR • GRATIS
Di 13 december
SYMFONIE ORKEST KC
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek, Jac van Steen (dirigent), Tijl
Beckand (verteller, alleen in Nijmegen).
Richard Wagner – Die Walküre (akte 1)
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 19.30 UUR: KICK–OFF
DIE WALKÜRE • GRATIS
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 22 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
Wo 30 november
STUDENTENCONCERT GITAAR
Door leerlingen van Zoran Dukic
en Enno Voorhorst.
KC • STUDIO 1 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 19:30 UUR • GRATIS
Do 15 december
PLAYTIME, FILMSERIE BEELDENDE KUNST
FILMHUIS DEN HAAG • SPUI 191,
DEN HAAG • 20.00 UUR
UITGELICHT vindt plaats in het
Filmhuis Den Haag. Geselecteerde
video's van studenten Beeldende Kunst
aan de KABK worden vertoond.
Wo 9 november
KOPERCONCERT
AUBERGE DE KIEVIET • STOEPLAAN 27,
WASSENAAR • 15.00 UUR • € 9,50 PER
PERSOON INCLUSIEF KOFFIE/THEE EN LUXE
PATISSERIE • MEER INFORMATIE:
WWW.HOTELDEKIEVIET.NL OF
070 511 92 32
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Di 13 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Do 22 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
Di 29 november
LUNCHCONCERT
Do 8 december
UITGELICHT FILMPROGRAMMA
BEELDENDE KUNST
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Door Accademia dell'Arcadia, met
werken o.a. van Purcell, Locke,
Pepusch & Eccles.
Door studenten van het KC.
Zo 20 november
ZONDAGMIDDAG CONCERT
NUTSHUIS • RIVIERVISMARKT 5,
DEN HAAG • 20.00 UUR • GRATIS
MEER INFORMATIE: WWW.NUTSHUIS.NL
ONDER DE NAAM TEST
Di 8 november
LUNCHCONCERT
KABK • PRINSESSEGRACHT 4, DEN HAAG
19.15 UUR • GRATIS
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
19.30 UUR • GRATIS
animatiefilms. PLAYTIME wordt georganiseerd
door de afdeling Beeldende
Kunst van de KABK en is openbaar
toegankelijk.
Do 24 november
PLAYTIME, FILMSERIE BEELDENDE KUNST
PLAYTIME is een serie van bijzondere
speelfilms, documentaires en
LUTHERSE KERK • LUTHERSE BURGWAL 7,
DEN HAAG • 17.00 UUR • € 10,– / GRATIS
VOOR CJP, STUDENTEN EN MEDEWERKERS
KC • GEEN RESERVERINGEN • KAARTEN
UITSLUITEND VANAF 16.15 UUR VERKRIJG-
BAAR AAN DE KERK • MEER INFORMATIE:
WWW.MUSANTICA.NL
Republic of Heaven – All the colours
of speech.
Studenten van de afdeling Compositie.
Een aantal keer per jaar wordt het gebouw
'overgenomen' door de compositiestudenten
en het publiek uitgenodigd
voor een altijd verrassend spektakel.
Vr 18 november
SONOLOGIE CONCERT
Studenten van de afdeling Sonologie.
Trevor Wishart – Encounters in the
Ma 28 november
TEST
Zo 11 december
SYMFONIE ORKEST KC
Studenten van de afdeling Klassieke
Muziek, Jac van Steen (dirigent), Jasper
Grijpink (klarinet), Arthur Klaassens
(hobo), Niek Baar (viool).Wolfgang
Amadeus Mozart – Klarinetconcert
in A, KV 622 (deel 1 en 2), Bohuslav
Martin – Hoboconcert H. 353, Dmitri
Shostakovich – Vioolconcert nr. 1 in a,
op. 77 (deel 1 en 2).
DR ANTON PHILIPSZAAL • SPUIPLEIN 150,
DEN HAAG • 11.00 UUR • € 6,–, KOFFIE EN
THEE GRATIS • MEER INFORMATIE:
WWW.ANTONPHILIPSZAAL.NL
FILM
Vader en Zoon: Johann Sebastian en
Johann Christian. Studenten van de
afdeling Oude Muziek, Susan Williams
(dirigent). Serie Bach op vrijdag (in
samenwerking met Musica Antica).
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 13.00 UUR • GRATIS
OUDE KERK • WILHELMINAPLEIN 5, NAALD-
WIJK • 15.00 UUR • € 10,– / CJP € 9,– •
MEER INFORMATIE:
WWW.WESTLANDTHEATER.NL OF
0174 63 69 00
Vr 13 januari t/m Ma 16 januari
FRIDAY 13: GROENLICHT-
TENTOONSTELLING
Alle vierdejaarsstudenten Beeldende
Kunst aan de KABK presenteren zich
in de tentoonstelling FRIDAY 13. Meer
informatie volgt op www.kabk.nl
LOCATIE N.T.B. • 19.00 UUR • GRATIS
Vr 4 november
SERIE BACH OP VRIJDAG
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Studenten van de afdelingen Klassieke
Muziek, Jazz en Oude Muziek. Een
interessante samenwerking tussen de
verschillende bassisten van de afdelingen
Jazz, Oude Muziek en Klassiek
mondde uit in BASSbook – zie
www.BASSbook.nl
Door studenten van het KC.
LUTHERSE KERK • LUTHERSE BURGWAL 7,
DEN HAAG • 17.00 UUR • € 10,– / GRATIS
VOOR CJP, STUDENTEN EN MEDEWERKERS
KC • KAARTEN UITSLUITEND VANAF
16.15 UUR VERKRIJGBAAR AAN DE KERK.
Zo 27 november
OUDE KERK KLASSIEK
Door studenten van het KC.
Vr 18 november
BASSBOOK
Do 3 november
LUNCHCONCERT
Vr 18 november t/m Do 22 december
TAGGING THE CITY TENTOONSTELLING
FOTOGRAFIE KABK
Vier laatstejaars Fotografiestudenten
van de KABK presenteren hun werk
dat geïnspireerd is op de stad Den
Haag. Waarin vind je inspiratie in deze
stad, door wie of wat word je getagd,
gegrepen, wat/wie houd je bezig en hoe
laat je dat zien?
NUTSHUIS • RIVIERVISMARKT 5,
DEN HAAG • 9.00 – 17.00 UUR • GRATIS
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68,
4E VERDIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR
GRATIS
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
19.30 UUR • GRATIS
Do 3 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
Schat, Epitaph für Aikichi Kuboyama
van Herbert Eimert en Globalalia van
Trevor Wishart.
DORPSKERK • KERKPLEIN 2, VOORSCHO-
TEN • 20.15 UUR • € 20,– / € 10,– VOOR
CJP EN STUDENTENCOLLEGEKAART OF
HAAGSE STUDENTENPAS EN ALLEEN AAN DE
KERK VANAF 45 MINUTEN VOOR AANVANG
VAN HET CONCERT • RESERVERINGEN TOT
TWEE DAGEN VOOR HET CONCERT VIA
WWW.MUSANTICA.NL OF THEATER DILIGEN-
TIA: 070 361 05 40 • RESTERENDE PLAAT-
SEN AAN DE KERK VANAF 45 MINUTEN
VOORAFGAANDE AAN HET CONCERT.
Vader en Zoon: Johann Sebastian Bach
en Wilhelm Friedemann Bach. Studenten
van de afdeling Oude Muziek,
Ryo Terakado (dirigent). Serie Bach op
vrijdag (in samenwerking met Musica
Antica)
Vr 9 december
SERIE BACH OP VRIJDAG
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 13.00 UUR • GRATIS
Voor toelichting, zie 'BASSbook,
vr 18 november' .
ZORGGROEP OLDAEL, AFD. OLDESLO
MAURITS DE BRAUWWEG 18, DEN HAAG
14.30 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
Do 17 november
SONOLOGIE CONCERT
Studenten van de afdeling Sonologie.
Uitvoering van klassiekers uit het repertoire
van elektronische composities
met stem, zoals De Aleph van Peter
ziek, Charles Toet (dirigent). Giovanni
Antonio Rigatti – Venetiaanse Vespers.
Vr 9 december
BASSBOOK
Leerlingen van de afdeling Jong KC.
In samenwerking met het Nederlands
Blazers Ensemble (NBE) organiseert
Jong KC de Dag van de jonge blazers.
Leerlingen tussen 10 en 15 jaar worden
Za 10 september uitgenodigd om met
leden van het NBE en met docenten
Jong KC samen te spelen.
Vr 25 november
VENETIAANSE VESPERS VAN RIGATTI
Studenten van de afdeling Oude Mu-
Zo 18 december
DAG VAN DE JONGE BLAZERS
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • 20.15 UUR • GRATIS
Wo 2 november
MIDDAGCONCERT
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
15.00 UUR • GRATIS
Vr 4 november t/m Do 24 november
INDUSTRIAL DESIGN SINCE 1951:
LEGENDS INSPIRE NEW ICONS
Overzichtstentoonstelling van het
60-jarig bestaan van de opleiding industrieel
ontwerpen aan de KABK. Van
designklassiekers als Wim Rietveld tot
aanstormend design talent.
KONINKLIJKE GALERIE KABK • PRINSESSE-
GRACHT 4, DEN HAAG • GRATIS
9.00 – 17.00 UUR • WWW.KABK.NL/
LEGENDSINSPIRENEWICONS
Post Graduate IndustrIal
desIGn: leGends InsPIre
new Icons, sInce 1951
door Marjolein Brouwer
De opleiDing inDustrial Design aan De
KaBK is 60 jaar geleDen gestart als eerste
opleiDing in neDerlanD op het geBieD
van inDustrieel ontwerpen. Deze mijlpaal
is aanleiDing om zowel De opleiDing als
De iconen Die inDustrial Design heeft
voortgeBracht groots onDer De aan-
Dacht te Brengen.
een gesprek met Koos eissen, al bijna 30 jaar docent
bij industrial Design (voorheen civ), en tim
huiskens, laatstejaars student bij de opleiding en
nauw betrokken bij de organisatie van de jubileumtentoonstelling.
Koos eissen kent de KaBK al heel lang, niet alleen
als docent, maar ook als KaBK-student. hij heeft er
zijn onderwijsbevoegdheid in tekenen en kunstgeschiedenis
behaald. "ik ben na mijn KaBK-opleiding
design drawing techniques aan de tu Delft gaan
doceren en ben daarnaast in '82 weer bij de KaBK
beland om les te geven aan de post-academische
opleiding industrial Design."
tim huiskens is laatstejaars student industrial Design
en studeerde hiervoor hts luchtvaarttechnologie.
naast de opleiding is hij werkzaam als hydraulisch
ingenieur bij een offshore bedrijf in schiedam.
"ik heb altijd al creatief bezig willen zijn en ik
besloot industrial Design te gaan studeren om meer
met vormgeving en minder met rauwe techniek en
cijfers bezig te zijn."
Wo 21 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
BOSKANTKERK • FLUWELEN BURGWAL 45,
DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
Di 20 december
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Leerlingen van de afdeling Jong KC,
Arjan Tien (dirigent). Heinrich Ignaz
Franz Biber – Battalia voor viool solo,
strijkers en basso continuo, Johann
Sebastian Bach – Ouverture in b, voor
fluit solo, strijkers en basso continuo,
BWV 1067, Felix Mendelssohn – Symfonie
nr. 4 in A, op. 90, 'Italiaans'.
NIEUWE KERK • SPUI 175, DEN HAAG 20.00
UUR • GRATIS • RESERVEREN VERPLICHT
VIA: A.VANGENNIP@KONCON.NL
IndustrIeel ontwerpen
wat is industrieel ontwerpen? koos legt het uit: "Industrieel
ontwerpers leren te kijken in de toekomst,
auto-ontwerpers schatten bijvoorbeeld de ontwikkeling
voor over zes jaar in. auto's zijn ook echte
emotieproducten. waarom kiest de een voor een
bepaalde auto en iemand anders voor een andere
auto? een industrieel ontwerper vindt het belangrijk
dat een product technisch werkt, efficiënt gemaakt
kan worden en innovatief en duurzaam is. Hij of zij
onderzoekt de markt en kijkt naar een specifieke
doelgroep." "Industrieel ontwerpen is een combinatie
tussen wat goed werkt en het opwekken van een
gevoel. dit in tegenstelling tot een vrije vormgever
die meer experimenteert", voegt tim toe. een indus-
trieel ontwerper denkt volgens koos en tim meer in
randvoorwaarden, zoals voor een grote oplage van
Ikea of ahrend.
topopleIdIng
de opleiding Industrial design aan de kabk was 60
jaar geleden pionier in nederland. "er was 60 jaar
geleden een opkomende belangstelling voor de
vormgeving van producten. voorheen werden producten
bedacht vanuit de techniek en over betekenis
van vormgeving werd minder nagedacht. deze
opleiding in den Haag startte vanuit een groep ontwerpers
die vonden dat er meer mensen opgeleid
zouden moeten worden in het kunnen vormgeven
van producten", vertelt koos. Inmiddels bestaan er
ook opleidingen Industrial design in onder andere
eindhoven en delft. wat maakt de opleiding Industrial
design aan de kabk zo bijzonder? koos: "Ik
zie Industrial design aan de kabk als topopleiding,
dankzij de gedrevenheid bij docenten en het goed
gemêleerde team met ontwerpers uit het werkveld."
"Het zijn ook niet de minste ontwerpers uit het vakgebied
die hier doceren!", reageert tim, "daarnaast
is het handig dat onze docenten zelf werkzaam zijn
in het vakgebied. zo horen we ook hoe het er in de
praktijk aan toe gaat."
sleutelen aan IdentIteIt
Industrial design heeft in de loop der jaren aardig
wat veranderingen doorgemaakt. "vroeger werden
werknemers van philips naar Industrial design
gestuurd om de opleiding als bijscholing te doen
op vrijdag en zaterdag. dit waren mensen die al
aan het werk waren en één specifiek ding nog niet
konden. zij werden door ons 'gekneed' hierin. bedrijven
hebben nu minder geld voor of vraag naar zo'n
bijscholing, waarschijnlijk is de investering te groot
voor een medewerker die maar drie jaar ergens
werkt. tegenwoordig zijn er daarom meer jongere
studenten die direct na hun opleiding bij ons komen.
er wordt nu meer gesleuteld aan de eigen identiteit
van mensen, terwijl je vroeger meer een ambacht
leerde. de nadruk ligt op het ontwikkelen van een
persoonlijkheid en het leren om vanuit jezelf te
werken. wat ik wel een beetje mis, zijn de technische
kanten van het vak; welke materialen gebruik je en
waarom. In het verleden werd bijvoorbeeld iemand
aangetrokken omdat hij of zij één speciale techniek
beheerste die we wilden leren aan studenten."
aldus koos. "volgens mij ligt de focus nu inderdaad
vooral op iemands visie en het beginstadium van
het ontwerp en minder op hoe je het produceert en
of het economisch haalbaar is. voor mij werkt deze
focus goed, omdat ik al een goede technische basis
heb en op deze manier meer leer", reageert tim.
Ma 19 december
KERSTPROJECT ATHENEUM KAMERORKEST
SCHOUWBURG ALMERE • ESPLANADE 10,
ALMERE • 16.00 UUR • GRATIS
MEER INFORMATIE:
WWW.SCHOUWBURGALMERE.NL
overzIcHtstentoonstellIng: van
Frans de la Haye tot alFred van elk
de kabk viert het 60-jarig bestaan van Industrial
design met een grote overzichtstentoonstelling:
Legends inspire new icons, since 1951. de tentoonstelling
vindt plaats van 4 tot en met 24 november in
de galerie van de kabk.
KC • KEES VAN BAARENZAAL • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 1, DEN HAAG
19.30 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
Studenten van de afdeling Jazz,
John Ruocco (dirigent).
Studenten van de Afdeling Klassieke
Muziek, Bas Wiegers (dirigent). David
Dramm – Helen Barbara (live film
soundtrack), Claude Vivier – Bouchara,
Martijn Padding – Eight Metal Strings,
Harrison Birtwistle – Bach Measures.
AUBERGE DE KIEVIET • STOEPLAAN 27,
WASSENAAR • 15.00 UUR • € 9,50 PER
PERSOON INCLUSIEF KOFFIE/THEE EN LUXE
PATISSERIE • VOOR MEER INFORMATIE:
WWW.HOTELDEKIEVIET.NL OF
070 511 92 32
Do 17 november
LUNCHCONCERT
Vr 25 november
BIG BAND
Do 8 december
GYÖRGY LIGETI ACADEMY
Door Ingrid Cornelisse (harp), met
muziek o.a. van Scarlatti, Ibert,
en Debussy.
Voor het tweede jaar op rij presenteren
de afdelingen Compositie, ArtScience
en Sonologie de CASS-concerten,
waarin mengvormen worden gepresenteerd
van compositie en improvisatie,
van traditionele instrumenten en
elektronica, van abstracte muziek en
theater. De werken worden toegelicht
door de makers en na de pauze is er
een informele discussie.
OPENBARE BIBLIOTHEEK • SPUI 68, 4E VER-
DIEPING, DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
Door studenten van het KC.
KC • ARNOLD SCHÖNBERGZAAL
JULIANA VAN STOLBERGLAAN 1,
DEN HAAG • GRATIS
KC • STUDIO 3 • JULIANA VAN STOLBERG-
LAAN 1, DEN HAAG • 12.45 UUR • GRATIS
Zo 18 december
ZONDAGMIDDAG CONCERT
Door studenten van het KC.
Do 17 november
LUNCHCONCERT
BOSKANTKERK • FLUWELEN BURGWAL 45,
DEN HAAG • 12.30 UUR • GRATIS
10.00 – 18.00 uur Symposium met
Lodewijk Muns, Klaas Trapman, Jan
Huizing, Albert Brussee, Christo Lely
en Kolja Meeuwsen | 19.30 uur Marathon
Concert met o.a. eerstejaarskoor
onder leiding van Daniël Salbert.
CHRISTUS TRIUMFATORKERK • JULIANA
VAN STOLBERGLAAN 154, DEN HAAG
12.30 UUR • GRATIS
Do 8 december
LUNCHCONCERT
CONCERTGEBOUW DE VEREENIGING
KEIZER KARELPLEIN 2D, NIJMEGEN
20.15 UUR • € 15,– / € 10,– STUDENTEN
MEER INFORMATIE:
WWW.KEIZERKARELPODIA.NL
DA
EXPOSITIES
Di 1 november
CASS
tim is als student Industrial design nauw betrokken
bij de organisatie en ontwikkeling van de
tentoonstelling. "In de les hebben we een ontwerp
gemaakt voor de tentoonstelling en de verdeling
van de ruimte bepaald. de titel van de tentoonstelling
Legends inspire new icons, since 1951 houdt
in dat er zowel werk van Industrial design legendes
als Friso kramer, copier, gispen en wim rietveld te
zien is als werk van huidige studenten die zich door
hen hebben laten inspireren. Ik heb zelf bijvoorbeeld
alfred van elk, ontwerper, oud-student en docent
bij Industrial design, als 'inspiratie' gekozen. Hij
heeft een vierpersoonsstoel gemaakt waar ik een
eigen interpretatie op heb gemaakt. Ik heb zijn visie
bestudeerd en bedacht wat dat voor mij betekent.
zelf heb ik een schommelende vierpersoonsstoel
ontworpen die de ideale samenleving representeert
Wo 16 november
LUNCHCONCERT
Door studenten van het KC.
doordat je de stoel in balans houdt door samen
te werken. alfred is voor mij een voorbeeld, omdat
hij in mijn ogen een echte Industrieel ontwerper is,
waarbij hij vanuit de gebruiker redeneert, veel verschillende
ontwerpen maakt en ook technisch goed
onderlegd is." koos voegt daar aan toe dat alfred
ook een van de weinige studenten is die destijds
cum laude is afgestudeerd.
voorbeelden van objecten die in de tentoonstelling
zijn opgenomen, zijn designklassieker als cabinet
663 van wim rietveld, maar ook een bank van kho
liang Ie voor artifort uit 1968 en de Ij-lamp van
jacob de baan. ook gebruiksvoorwerpen waar je
dagelijks langs loopt en waar je (letterlijk) niet bij
stil staat, zijn te zien in de tentoonstelling, denk aan
Door studenten van het KC.
Voor toelichting, zie 'Symfonie Orkest
KC, di 13 december'.
Vr 25 november
KC LISZT FESTIVAL
de rembrandt kachel van joop osnabrugge en de
lantaarnpaal van Friso kramer. ◊
Do 8 december
LUNCHCONCERT
Koos Eissen doceert het vak
desIgn drawIng bij de Post Graduate
Industrial Design. Onlangs verscheen
een nieuw standaardwerk over design
drawing: sketcHIng, tHe basIcs, een
vervolg, of eigenlijk een voorloper van
de internationale bestseller sketcHIng
van hem en zijn vrouw Roselien Steur.
Van sketcHIng zijn internationaal
80.000 exemplaren verkocht in
meerdere talen. In het nieuwe boek
Vr 16 december
SYMFONIE ORKEST KC
beschrijven Eissen en Steur stap voor
stap hoe schets- en tekenvaardigheden
kunnen ondersteunen bij het
ontwerpproces. Uitgeverij:
bIs publIsHers amsterdam
AGENDA OKT 2011 T/M JAN 2012
13
DE NIEUWE K #25

14
Serie Middagconcerten
Kc
opgenoMen in
een MuziKale
StrippenKaart
door Marleen Leroy
In nederland wordt massaal afscheId
genomen van de 'ouderwetse' strIppenkaart,
maar het konInklIjk conservatorIum
kan er geen genoeg van krIjgen.
de muzikale strippenkaart wordt, wegens groot succes
van vorig jaar, wederom ingezet om u kennis
te laten maken met de wonderen van de klassieke
muziek. de serie middagconcerten van het symfonie
orkest kc is een bundeling van zes concerten
die lang genoeg duren om de werkdag van u af te
schudden. en u bent nog op tijd thuis ook.
hoogstwaarschijnlijk heeft u de muzikale strippenkaart
inmiddels ontvangen. wie weet heeft u deze
ook al gebruikt bij het concert van 10 oktober jl.
u heeft nu keuze uit nog vijf bijzondere concerten.
Bezoekt u vier van de zes concerten, dan ontvangt u
een vrijkaartje t.w.v. € 28,- voor het concert van het
residentie orkest samen met het symfonie orkest
van het kc op zaterdag 26 mei 2012.
Bewaar de muzikale strippenkaart goed en neem
hem mee als u een concert uit de serie komt bezoeken.
de portier bij de ingang van de zaal zet een
stempel op de datum van het concert. Bij vier stempels
levert u de kaart in bij de ticketshop van het
kc, waarna het kc ervoor zorgt dat u de vrijkaarten
voor het concert op zaterdag 26 mei ontvangt. ◊
Overzicht van de concerten die in deze serie zijn
opgenomen: maandag 21 november • donderdag
15 december • maandag 23 januari • maandag 5
maart • vrijdag 30 maart
de concerten vinden plaats in de arnold schönbergzaal
van het koninklijk conservatorium en zijn
gratis te bezoeken. de aanvang voor alle concerten
is 16.30 uur.
de muzikale strippenkaart is vanaf 1 oktober af te
halen bij de ticketshop van het kc. strippenkaarten
kunnen uiterlijk t/m 30 maart na het laatste concert
uit de serie ingeleverd worden.
voor meer informatie over de serie middagconcerten
van het symfonie orkest kc, ga naar de website
van het kc.
www.koncon.nl
ConCertserie
PraCtiCum
musiCae
Lokhorstkerk
Leiden
door Matthea de Muynck
na een succesvolle start In Het seIzoen
2010-2011, Is er dIt jaar opnIeuw een
concertserIe met studenten practIcum
musIcae In de lokHorstkerk te leIden.
In een serie van acht concerten zullen studenten
die studeren aan zowel de universiteit leiden als het
koninklijk conservatorium iets van hun repertoire laten
horen. toen het vroegere podium in de oude ub
werd opgeheven, bood de lokhorstkerk, een samenwerkingsgemeente
van remonstranten en doopsgezinden,
aan om een samenwerking te beginnen met
de academie der kunsten van de universiteit leiden.
studenten practicum musicae krijgen hierdoor de
gelegenheid om concerten te geven, als ze in ruil
daarvoor medewerking wilden verlenen aan enkele
kerkdiensten.
de samenwerking is er gekomen en in het afgelopen
jaar hebben zeer uiteenlopende concerten
plaatsgevonden. een van de hoogtepunten was het
optreden van het nieuw gevormde leiden university
baroque ensemble dat oude muziek in allerlei bezettingen
uitvoerde.
student klassieke talen en gitaar, rico seerden,
verleende zijn medewerking aan een van de concerten.
na afloop was hij erg enthousiast: "voor dit
concert had ik nog weinig ervaring met openbare
optredens. natuurlijk speelde ik wel op leerlingenavonden
van mijn docent, maar echte podiumervaring
was mij nog vreemd. de concertserie in de
lokhorstkerk was voor mij een geweldige mogelijkheid
om daar verandering in te brengen. dat ik zelf
een aandeel had in het maken van het programma
vond ik ook erg leuk. Ik kreeg een half uur de tijd
om te spelen en met die tijd mocht ik doen wat ik
zelf wilde. zo kon ik een aantal stukken kiezen die ik
ook voor mijn overgangstentamen moest voorbereiden.
Het concert was op die manier een soort tryout,
waardoor ik me op het tentamen veel zekerder
voelde. al met al heb ik het meedoen aan een van
de concerten ervaren als een zeer waardevolle aanvulling
op de lessen van mijn pm-programma."
de concerten van practicum musicae vinden plaats
op elke laatste donderdag van de maand, van 17
tot 18 uur in de lokhorstkerk in leiden. Het programma
wordt ongeveer twee weken van tevoren
bekendgemaakt op www.hum.leiden.edu/creativeperforming-arts.
de toegang is vrij en u bent voor
alle concerten van harte uitgenodigd! ◊
De concertdata voor komend seizoen op een rijtje:
27 oktober • 24 november • 26 januari • 23 februari
29 maart • 26 april • 31 mei • 28 juni
Stroom Den
Haag introDuceert
nieuwe
Digitale meDia
stroom den Haag HeeFt deze HerFst twee
nIeuwe dIgItale medIa geïntroduceerd:
de websIte atelIerantwoord en Het
weblog jegens & tevens.
deze platforms zijn samen met deskundige en enthousiaste
mensen ontwikkeld en bieden de Haagse
kunstenaars een rijk en informatief platform. ze
zullen echter pas optimaal functioneren wanneer ze
ook vanuit het kunstenaarsveld worden gevoed.
websIte atelIerantwoord
stroom den Haag voert een atelierbeleid uit dat
gericht is op goede en betaalbare ateliers voor
professionele kunstenaars. daarbij begeleidt en ondersteunt
stroom kunstenaars niet alleen financieel,
maar ook in de vorm van dienstverlening, kennisdeling
en inspiratie. In het kader van dit beleid en op
basis van gesprekken met het veld is een website
ontwikkeld die kunstenaars handreikingen biedt
om (tijdelijke) atelierpanden en ruimtes beter te
kunnen beheren. de website atelierantwoord ontsluit
een verzameling kennis, oplossingen, voorbeelden,
checklists, procedures, relevante contacten en
links, en nog veel meer. deze praktische informatie
kan aangevuld worden met de ervaringen van de
kunstenaars zelf op het gebied van atelierbeheer,
zodat de website steeds wordt voorzien van actuele
informatie en nieuwe ideeën.
www.atelierantwoord.nl
weblog jegens & tevens
Het nieuwe weblog jegens & tevens is een platform
voor en door alle kunstenaars en andere professionals
in de Haagse beeldende kunstwereld.
Het weblog biedt niet alleen informatie over uiteenlopende
onderwerpen, agenda's, oproepen, reviews,
reportages e.d., maar is nadrukkelijk ook een plek
voor debat en opinie. Iedereen wordt van harte uitgenodigd
tekst en beeld aan te leveren, te reageren
op geplaatste artikelen of een opinie te geven. ◊
www.jegensentevens.nl
stroom agenda
Tentoonstelling: Hans van Houwelingen
Until it stops resembling itself
t/m 11 december 2011 • Hogewal 1-9,
den Haag • woensdag t/m zondag
12.00 – 17.00 uur
DE NIEUWE K #25
Artist in residence in
shAnghAi: onderzoek nAAr
plAstic en tApe in kunst
door Marjolein Brouwer
Jochem Rotteveel, in 2009 afgestudeeRd
biJ de deeltiJdafdeling beeldende Kunst
van de KabK, is eind augustus vooR
tweeënhalve maand naaR shanghai afgeReisd
als aRtist in Residence. vanuit
china deelt hiJ ziJn bevindingen tot nu
toe.
het bevalt Jochem Rotteveel goed in shanghai: "het
is hier heerlijk! de mensen zijn ontzettend vriendelijk
en nieuwsgierig. en hoewel zij net zo slecht engels
spreken als ik chinees, weerhoudt het hen er niet
van om contact te maken. dan maar met handen
en voeten, veel buigen en lachen. ik woon in een
appartement aan de overkant van de Pantocrator
galerie waar ik mijn artist in residence uitvoer.
de galerie is gesitueerd in een voormalige kartonfabriek,
die een paar jaar geleden is omgebouwd tot
een groot complex van galeries en ateliers. er is hier
elke avond wel ergens een opening waar ik nieuwe
mensen ontmoet. een heel goede manier dus om in
korte tijd m'n sociale leven op te bouwen."
Hoe heb je de artist in
residency geregeld?
"in het voorjaar zag ik een oproep op de website
van transartists waarin deze projectruimte werd
aangeboden. ik had al een paar ideeën die ik in
shanghai wilde onderzoeken en deze heb ik voorgelegd
in een mail, met een link naar mijn website.
binnen anderhalf uur had ik een reactie. de organisatie
die de ruimte verhuurt, bleek Pantocrator te
zijn, een jonge galerie in shanghai, barcelona en
berlijn, die erg geïnteresseerd was in mijn werk en
mijn onderzoek. ik heb vervolgens subsidie aangevraagd
bij fonds bKvb en deze gekregen. het heeft
me een paar maanden aan voorbereidingen gekost,
maar nu ik er zit, is het de moeite dubbel en dwars
waard geweest."
Welke voorwaarden komen er
bij de artist in residency kijken?
"ik ben vrij om te werken in de projectruimte zonder
verplichtingen op welk vlak dan ook. laura clemente
(de eigenaresse van Pantocrator) moedigt me
aan om helemaal m'n eigen gang te gaan.
we hebben geen afspraken over aantallen werk of
het karakter van het werk (bijvoorbeeld de kleur, de
grootte of de compositie). de galerie streeft artistiek
onderzoek en de dialoog tussen kunstenaars na,
meer nog dan commerciële doelstellingen. Het zou
heel fijn zijn als ik m'n werk verkocht, want ik ben
daar natuurlijk ook van afhankelijk."
Wat houdt je werk precies in?
"Ik ben bij de kunstacademie begonnen met het
gebruik van tape. Ik bevestigde een groot stuk tape
op de muur en besefte dat het ook een manier was
om te tekenen of schilderen. tweeënhalf jaar later
heb ik mijn eigen stijl ontwikkeld in het gebruik van
tape. Het materiaal past bij me: het is onconventioneel,
no-nonsense en nieuw. er zijn inmiddels meer
kunstenaars die met tape werken, maar zij gebruiken
tape vaak alleen lineair en zetten het niet in als
middel om te schilderen. dat is eigenlijk wat me het
meest aanspreekt in tape: je kunt het op dezelfde
manier toepassen als verf. tape wordt gezien als
een 'low material', omdat het een bouwmateriaal is.
maar niets is minder waar; het levert zo veel mogelijkheden
op!"
Hoe helpt Shanghai je in
je ontwikkeling?
"Ik kan hier goed onderzoek doen naar de mogelijkheden
van nieuwe plastic- en tapesoorten. In het
centrum van shanghai vind je tientallen winkels
met kunstenaarsmaterialen. zo stuitte ik op een
aluminiumtape met ijzerdraad, wat me weer verder
inspireert. ook inspireert het straatbeeld me. niet
alleen de architectuur, maar ook de losse manier
waarop chinezen omgaan met de publieke ruimte.
dat klinkt als een eufemisme, maar het is eigenlijk
heel bevrijdend om te zien hoe men hier moeiteloos
verschillende materialen tegen elkaar aan bouwt,
bevestigt of over elkaar heen plakt. ook als dat in
mijn ogen niet direct esthetisch verantwoord is. deze
vrijheid hoop ik mee te nemen in mijn eigen werk.
daarnaast wil ik in gesprek komen met chinese
kunstenaars: hoe kijken zij tegen mijn werk en materiaal
aan, hoe gaan zij met hun eigen artistieke proces
om en hoe ervaren zij hun positie als kunstenaar
in china waar je vrijheid van expressie behoorlijk
wordt beperkt door censuur van de overheid en het
verbod op sociale media?"
Wat zijn de reacties op je werk?
"de galerie wordt gerund door de spaanse laura
clemente, zelf kunstenaar. zij is erg enthousiast over
mijn werk en voorspelde dat de mensen hier verrast
zouden zijn. dat klopt: de reacties die ik in de eerste
week kreeg, zijn erg positief. mensen vinden het
vernieuwend en spannend. de eerste dag kwamen
twee meisjes de galerie binnen. toen ze mijn werk
zagen, begon een van hen te giechelen en vroeg
of het al af was. de ander wilde weten of ik wel een
opleiding had gehad. toen ik uitlegde dat ik een
diploma in beeldende kunst had, fleurden ze op.
Het bleek dat ze tweedejaars kunststudenten waren.
mijn werk was duidelijk nieuw voor hen en ze realiseerden
zich dat er oneindige mogelijkheden zijn
voor kunstenaars om te onderzoeken."
Welke verschillen zie je tussen
Nederland en China op het
gebied van beeldende kunst?
"Ik denk dat er een duidelijk verschil in esthetiek is.
op de sH contemporary, de beurs voor hedendaagse
kunst, zag ik veel gestileerd werk, bijna handwerk.
weinig conceptuele kunst. erg hot hier op dit
moment zijn schilderijen waarop composities van
led-verlichting worden geprojecteerd. kijk voor een
voorbeeld hiervan naar het werk dat kunstenaarscollectief
Island6 bij red gate gallery in shanghai
laat zien. werk dat ik persoonlijk niet kan plaatsen,
maar dat me wel erg raakt, is het werk van He zubin.
net als yu Qiping heeft zubin een heel sterke beeldtaal.
Het raakt me, maar ik weet niet waarom. voor
het overgrote deel van chinese kunst is kennis van
cultuur en geschiedenis noodzakelijk om het echt
goed op waarde te kunnen schatten."
Wat is de meest opvallende
cultuur clash waar je tegenaan
bent gelopen?
"de chinese cultuur is erg gericht op het behoud
van eigenwaarde ('face'). 'to lose face' is het ergste
wat een chinees kan overkomen. daarom zijn er een
heleboel ongeschreven gedragscodes die mensen
volgen om een ander niet in verlegenheid te brengen.
laatst kocht ik een broodje op straat en wilde
dat opeten op de stoep voor een winkeltje.
of de eigenaresse van de winkel nu heel gastvrij
was of dat ze wilde voorkomen dat ik er als een
zwerver bij zou zitten, geen idee, maar ze kwam
binnen een paar seconden met een stoel aanzetten
waarop ik kon zitten. tegenover de particuliere
vriendelijkheid en behulpzaamheid staat de strikte
censuur van de overheid. youtube, twitter, Facebook,
maar ook het bijhouden van een eigen weblog – al
deze vormen van persoonlijke expressie zijn niet toegestaan
in china. waarschijnlijk omdat ze de collectieve
orde in gevaar kunnen brengen. Het is hoe dan
ook onvoorstelbaar en heel erg schrijnend." ◊
Jochem Rotteveel houdt een weblog bij
(hij schrijft, iemand anders plaatst
de berichten) over zijn avonturen in
Shanghai: Imageand.wordpress.com
Het werk dat hij maakt in Shanghai
verschijnt op zijn website
www.jocHemrotteveel.com
15
DE NIEUWE K #25

16
New Music for
the wiNter seasoN
gyÖrgy lIgetI ensemble, asko|scHÖnberg,
dag In de brandIng and state-X new Forms
by Ligety academy
On Thursday 8 december The ensemble Of
The György Ligeti Academy will perfOrm
under The inspired leadership Of bas
wiegers in The arnOld schönbergzaal Of
The rOyal cOnservaTOire in The hague.
works by dramm, vivier, padding and birtwistle appear
on the programme: a surprising cross-section
of asko|schönberg's most recent repertoire. martijn
padding won a classical edison last June with his
composition eight metal strings, and at this concert
the original soloists (martine sikkenk, mandolin and
Joey marijs, percussion) will perform alongside the
students of the academy.
for the györgy ligeti academy this will be the fourth
season in which initiators asko|schönberg and
the conservatoires in The hague and amsterdam
offer the youngest generation of musicians the
opportunity to become qualified in the practice of
contemporary music. This initiative stands as one
of the most important developments in our musical
life. The györgy ligeti academy is named after the
composer györgy ligeti, who died in 2006. conductor
reinbert de leeuw and the Asko|Schönberg
ensemble worked with him intensively for many
years. These musicians increasingly felt the need to
communicate the knowledge they had gained in
the performance of ligeti's music to a new generation.
at the györgy ligeti academy, music students
gain knowledge and experience in the performance
of 20th and 21st century music through workshops,
masterclasses and concerts.
asko|scHÖnberg
and dag In de brandIng
the concert on 8 december takes place on the
eve of the 22nd edition of Dag in de Branding on
saturday 10 december. a highlight of this edition
is the awarding of the willem pijper prize, a music
prize from the municipality of the Hague to composer
yannis kyriakides. kyriakides receives the
prize via a nomination from the johan wagenaar
Foundation for his work dreams of the blind (2007).
this acclaimed work for ensemble and electronics
follows the dreams of five blind people, and will be
performed immediately following the award ceremony
by Asko|Schönberg during a free concert in
korzo theater. alongside this piece, the more recent
wavespace (2010) is also on the programme.
two free concerts in which the audience meets the
apprentice on 8 december and the master on 10
december, both directed by bas wiegers. For more
information on the György Ligeti Academy, see:
www.askoschoenberg.nl
dag In de brandIng
and state-X new Forms
on the evening of 10 december Dag in de
Branding works together with colleague-festival
State-X New Forms, the internationally orientated
festival which places seminal artists alongside
innovative talent from the worlds of avant-garde
rock and electronics. during this evening a unique
performance by glenn branca is programmed in the
paard van troje. supported by his six-man ensemble
he will perform the ascension from 1981. In the
early 1980s this avant-garde composer and guitarist
created a series of guitar symphonies, of which the
ascension is one. In branca's orchestras numerous
guitarists could be found who would later become
well known in other bands, including thurston moore,
lee ranaldo, and kim gordon from sonic youth,
david rosenbloom, page Hamilton from Helmet, and
members of swans. aon 2001, at the foot of the twin
towers, branca made the composition Hallucination
city: symphony no. 13 for 100 guitars, a symphony
with 80 electric guitars, 20 electric basses and 1
drumkit. branca hasn't performed in the netherlands
since the Holland Festival early in the 1990s.
InFormatIon and tIcket sales
the complete programme and information on ticket
sales for Dag in de Branding on saturday 10
december can be found on the website for dag in
de branding: www.dagindebranding.nl
dag in de branding, the Hague's festival for new music,
is an initiative by a number of arts organisations
in the Hague. dag in de branding has as its aim to
increase the range of new music and see it regularly
performed in the Hague.
ticket sales for State-X New Forms will commence
on 30 september via the paard van troje website.
Information, news and more about the programme
can be found via the festival website:
www.state-xnewforms.nl
state-X new Forms takes place from 9 to 18 december
at various locations in the Hague, and represents
innovative music, ongoing exhibitions and
performances. ◊
non dutcH non dutcH
DE NIEUWE K #25
The momenT before
collapse: an inTerview
wiTh nika neelova
by Hanae Wilke
Nika Neelova, wiNNer of the 2010 Saatchi
New SeNSatioNS award, graduated from
the kaBk iN 2008, after which She coNti-
Nued her educatioN at the Slade School
of fiNe artS.
She now lives and works in london and exhibits
internationally. her work is characterized by large
spatial installations where the transience of time
and memory play a constant role.
When viewing your works, I felt a
very personal connection possibly
pertaining to a similar history.
My childhood was also shaped by
an international lifestyle of moving
from one place to another. I think
this way of life makes one aware at
a very early age, of the fleeting nature
of the present: that all is finite. I see
this consciousness of time in your
pieces. They are like monuments to
memory filled with the sense of loss.
"my history has indeed greatly affected the ideas
behind my work. i have moved around my whole
life, never staying in one country for more than five
years, so homes were always temporary and provisional.
the reccurring necessity to create or adopt a
foreign history and having to give it up when moving
on to a new beginning has instigated this desire
to recapture some sense of the places i have lost.
they are however recaptured from memory alone, in
a ways embracing the distortions applied by time.
they become re-enacted scenes from the past that
have entered the light of the wrong day, as if in an
attempt to capture what the past would look like in
the present. they also become monuments to the
fallibility and subjectivity of memory."
Another thing related to your up
bringing is your fascination with
architectural spaces—the strangeness
of your old homes existing only in
your memory, trying perhaps to hold
on to these fragments through the
memory of physical space.
"many of my earlier works were based on strong
visual memories, relating to how memories were
preserved in the places in which i once lived and
how those places were preserved in my memories.
with time, my concerns have shifted to the evocation
of more universal architectural spaces, often
taking on the appearance of architectural ruins. the
notion of ruin is really important to my work as it
signals simultaneously an absence and a presence.
the fragmented and decayed structures point to a
lost and invisible whole, while their still visible presence
points to durability and survival. my personal
experiences and history are still strongly embedded
in them, yet they are constructed from salvaged
elements belonging to other histories and places. i
believe this combination brings forth a certain cultural
and historical displacement, making these works
private monuments standing in for an anonymous
mass."
How do you choose your materials
and what draws you to specific objects?
For example, in "Scaffolds today,
monuments tomorrow" you use ropes
that are made of paper and ink,
infused with histories that will never
be precisely revealed to the viewer.
Can you tell me a bit about the
materials used for other works?
"materials are a very important, yet somewhat hidden
aspect of my work. From a distance, the pieces
often appear as decayed or damaged ready-mades
and their painstaking fabrication is only noticeable
upon closer inspection. I feel like that double layer
brings the work into the domain of the 'real' before
taking it back fairly abruptly into the domain of the
'unreal,' the handmade, the fictional. I often substitute
materials for something rather in opposition
to what the original would have been made of. In
principles of surrender, for instance, the bell clappers
are cast in wax, deprived of all their acoustic
properties and acquiring the fragility of eggshells.
In scaffolds... the rope is cast in paper, becoming
incredibly breakable and incapable of fulfilling its
purpose, as if the stone-hard cracking coils aspire to
be monuments to rope."
In your work The Grove I see what
looks almost like a graveyard for trees
which branches have been lopped
off but are now growing anew—a
symbol for hope? On the other hand,
"There is always a time for departure,
even when there is no certain place
to go..." is a precarious staircase
structure that would collapse with
one step and so is forever inaccessible.
Is this piece without hope?
"I think, in the very nature of my work, the desire to
rebuild a track from the past to the present is balanced
by the practical impossibility of going back.
places remain frozen and their collapse becomes almost
predictable. It is time, not life, which has been
lost in these places. they remain static because
there is only one way of moving on from their current
state. often the places physically enact a closing off
of all possibilities by their inevitable collapse."
Not only do your works embody an
image of loss, in themselves they are
fleeting in their physical state. Is it
important for you that a work is
permanent? Many of your works
are about the suspense of the moment
before collapse, but is the collapse
itself also interesting?
"the depiction of the moment before collapse
brings forth, in my opinion, a certain tension: the
predictability of the end and the refusal to embrace
this ending. decay, enforced by gravity and age, is
something from which it is impossible to retrieve the
original state. It obeys the laws of entropy so persistent
in life. It's impossible to turn back."
It's been three years now since you
graduated from the KABK. Looking
back, what did you benefit from most
during your time at the academy?
"the kabk was a very important period of my life,
which has taught me a lot and has challenged me
a lot. It has taught me to accept and even enjoy
criticism, never to stop challenging myself and to
constantly push the boundaries further. I had several
amazing tutors, conversations with whom have been
very influential." ◊
17
DE NIEUWE K #25

18
En dE winnaar is…
Dick RaaijmakeRs winnaaR
kunst+techniek-pRijs 2011
componist en theatermaker Dick Raaijmakers ontvangt
de witteveen+Bos-prijs voor kunst+techniek
2011 voor zijn gehele oeuvre. Op 10 november 2011
vindt de prijsuitreiking plaats in de Bergkerk te Deventer.
aansluitend wordt de bijbehorende expositie
geopend die tot 4 december 2011 te bezoeken is.
het juryrapport: "wij willen dit jaar graag een zeer
bijzonder kunstenaar eren die misschien geen belofte
meer is maar wiens werk wel een belofte inhoudt.
het grote van Dick Raaijmakers is dat hij altijd een
pionier is gebleven en zich van grenzen weinig heeft
aangetrokken. muziek, beeldende kunst, theater,
poëzie, hij bracht ze samen en in alle kunsten was
hij even thuis of even vreemd. Raaijmakers werk bevat
een zekere sprezzatura. hij is van het zeldzaam
soort kunstenaars dat ook leken beïnvloedt."
Raaijmakers studeerde piano aan conservatoria in
tilburg en Den haag. tot aan zijn pensionering in
1995 was Raaijmakers als docent en gastdocent
werkzaam aan het koninklijk conservatorium in Den
haag bij de compositieafdeling, het instituut voor
sonologie en de interfaculteit artscience. in 2005
ontving hij een eredoctoraat van de universiteit
Leiden.
stefanie tRue wint eeRste pRijs in De
hänDeL singing cOmpetitiOn in LOnDen
sopraan stefanie true heeft de adair prize op de
händel singing competition in Londen gewonnen.
Zij zong twee aria's uit Agrippina, een aria uit
Saul en een recitatief en aria uit de cantate Clori,
mia bella clori. Ze werd daarbij begeleid door het
London händel Orchestra onder leiding van Laurence
cummings. De händel singing competition is in
2002 ingesteld om jonge zangers de kans te geven
zich te concentreren op het rijke repertoire van
händel. afgelopen seizoen heeft stefanie de rol van
euridice gespeeld in de opera Orfeo ed Euridice
van de utrechtse spelen.
jaZZtROmpettist eRic VLOeimans wint
De gOuDen nOtekRakeR 2011
jazztrompettist eric Vloeimans heeft de gouden
notekraker 2011 gewonnen. De gouden notekraker
is de prijs van collega's voor collega's uit het vak.
Bij nORma en sena aangesloten musici en acteurs
konden stemmen op de genomineerden. De stemmers
konden eric Vloeimans' prestatie op muzikaal
gebied het afgelopen seizoen het meest waarderen.
hij liet de andere genomineerden Laura jansen en
Yes-R achter zich.
maRtijn paDDing wint eDisOn kLassiek
componist martijn padding, coördinator afdeling
compositie van het koninklijk conservatorium heeft
in de categorie De Ontdekking een edison klassiek
gewonnen. hij ontving de prijs voor zijn stuk Three
Concerti. het juryrapport laat er geen twijfel over
bestaan: "Zó zonnig, speels en ongecompliceerd
kan eigentijdse muziek dus klinken."
componIst yannIs kyrIakIdes wInnaar
buma toonzetters prIjs 2011
de winnaar van de buma toonzetters prijs 2011 is
yannis kyriakides met het werk Paramyth. op 22
juni jl. ontving de alumnus van het koninklijk conservatorium
de prijs ter waarde van € 10.000,- uit
handen van buma cultuur directeur Frank Helmink.
de internationale vakjury kwalificeerde paramyth
als beste nederlandse compositie van 2010. de
jury was onder de indruk van het originele gebruik
van de spreekstem, waarbij de opgenomen stem is
bewerkt tot een nieuwe manier van zingen die het
instrumentale materiaal modelleert. "de muziek en
ideeën van paramyth raken je geest en laten zien
dat een mythe kan bestaan dwars door cultuur, tijd
en esthetica heen", aldus het juryrapport.
ensemble klang wInnaar sena
perFormers toonzetters prIjs 2011
ensemble klang is door een vakjury unaniem verkozen
als winnaar van de sena performers toonzetters
prijs. de prijs van € 10.000,- is tijdens toonzetters
uitgereikt. de jury was lovend over de frisse en energieke
klanken van het ensemble en de gedurfde en
vaak verrassende keuze voor nederlandse composities.
Het ensemble heeft recentelijk bijzondere en
uiteenlopende projecten uitgevoerd waarmee een
nieuw en jonger publiek wordt aangesproken zonder
het bestaande publiek af te stoten.
cassandra mIllers lIeFdesarIa wInt
de jules lÉger prIze
componist cassandra miller is de winnaar van de
jules léger prize 2011. zij won de prijs voor
Bel Canto, een lied voor een mezzo-sopraan en
twee ensembles. cassandra vond de inspiratie voor
het lied tijdens een luie middaglunch met vrienden
in de griekse bergen. de prijs wordt uitgereikt voor
het beste nieuwe kamermuziekwerk van het jaar en
is een van de meest prestigieuze compositieprijzen
in canada.
eerste prIjs westFIeld InternatIonal
FortepIano competItIon voor
antHony romanIuk
Fortepianist anthony romaniuk won afgelopen
augustus de eerste prijs tijdens de westfield International
Fortepiano competition in Ithaka, verenigde
staten. naast een geldbedrag van $7.500,- won hij
tien soloconcerten in de verenigde staten in het
volgende seizoen, waaronder optredens op het
boston early music Festival en in het smithsonian in
washington dc. daarnaast geeft hij volgend jaar
een soloconcert tijdens het Festival oude muziek in
utrecht. ◊
Thomas heyer winT gedeelde Bni-prijs
de Bni-prijs dit jaar gewonnen is door twee jonge
talenten: KaBK-alumnus interieurarchitectuur Thomas
heyer en desmond ninaber van eijben van de
aKV|st. joost in Breda. Thomas en desmond zijn aan
elkaar gewaagd. niet alleen hun deskundigheid en
talent zorgden voor een gedeelde eerste plaats, ook
hun verschillende benadering van de interieurarchitectuur.
dit illustreert het brede spectrum van het
vak en dat je als succesvol interieurarchitect van
vele markten thuis moet zijn.
met winnaar Thomas heyer heeft de KaBK voor
de derde keer op rij de Bni-prijs binnengesleept.
alumni Bram Vromans (2010) en marte van maris
(2009) gingen hem voor. Tijdens zijn studie heeft
Thomas alle aspecten van het ontwerpvak die hem
fascineren onderzocht: van (stedenbouwkundige)
architectuur tot meubelontwerpen. de verschillende
schaalniveaus en de detaillering daarin spelen een
constante sleutelrol binnen zijn ontwerpen en vormden
ook de leidraad voor zijn afstudeerproject: het
ontwerp van een uitvaartcentrum in amsterdam.
docenT FoTograFie en Beeldende KunsT
Ton Van KinTs onTVangT de Van
ommeren-de VoogT prijs
met zijn werk 'heimweetak' heeft KaBK-docent Ton
van Kints uit een longlist van 20 kunstenaars de Van
ommeren-de Voogt prijs gewonnen. "Formeel zonder
formeel te zijn. het werk blijft een persoonlijke
uitspraak met iets onderhuids ingehouden. Ton van
Kints zoekt vrijheid binnen de gebondenheid van de
schilderkunst. een poëtisch beeld waar alles precies
in evenwicht is."
de jury bestond uit: anna de Voogt (Van ommeren–
de Voogt stichting), wim van sinderen, mirjam janse,
pietertje van splunter en werd voorgezeten door
riëlle Beekmans, voorzitter.
het werk van Ton van Kints is te bezichtigen in de
Tuingalerie van studio pulchri, lange Voorhout 15 in
den haag.
sasKia jeTTen, docenT oriënTaTiecursus
Bij KaBK winT 2 prijzen
Tijdens de grootste grafiekbiennale van canada is
bekend gemaakt dat KaBK docente saskia jetten
naast de toekenning van de 'prix Banque nationale
groupe financier du Biennale d'estampe contemporaine
de Trois riviéres' ook gelauwerd is met een
'residency prize'.
saskia jetten, docente en voormalig studente bij de
KaBK, ontving de 'residency prize' en 'prix Banque
nationale groupe financier du Biennale d'estampe
contemporaine de Trois riviéres' voor de zeven werken
die zij ingezonden had. uit het juryrapport:
'The jury unanimously appreciated the originality
of your approach, as well as the spatial
organization of your work and its character
at once intimist and intriguing. A fresh look
on printmaking.'
DE NIEUWE K #25
drIe alumnI kabk wInnen beurs
voor toptalent 2011
alumni mode esther boskaljon en nicolaas Hein en
alumnus Interieurarchitectuur thomas Heyer van de
kabk ontvingen alledrie de beurs voor toptalent
2011 t.w.v. 20.000 euro.
esther boskaljon, nicolaas Hein en thomas Heyer
hebben de afgelopen maanden hun werk en ondernemersplan
gepresenteerd aan een jury. deze heeft
bepaald dat zij de juiste combinatie van originaliteit,
ondernemersgeest en binding met de stad den
Haag hebben om voor de beurs in aanmerking te
komen. de beurs voor toptalent 2011 is een initiatief
van het programma creatieve stad den Haag. met
de beurs wil creatieve stad de groei van het aantal
creatieve bedrijven en starters in de stad stimuleren.
drIe FotograFIealumnI genomIneerd
voor steenbergen stIpendIum
sinds 1998 worden elk jaar enkele studenten van
de vijf foto-opleidingen van nederlandse kunstacademies
geselecteerd om mee te dingen naar het
steenbergen stipendium voor Fotografie ter waarde
van € 5.000. pieter van den boogert, guus kaandorp
en raoul de lange, alledrie alumni van de kabk,
zijn genomineerd.
de werken van alle eindexamenkandidaten van de
vijf geaccrediteerde foto-opleidingen in nederland
werden beoordeeld door een onafhankelijke jury,
bestaande uit kim knoppers (voorzitter), colette
olof (curator van Foam) en koen Hauser (fotograaf).
de jury selecteerde vervolgens de genomineerden:
sanne kabalt (Hogeschool voor de kunsten,
utrecht), lotte reimann (gerrit rietveld academie,
amsterdam), pieter van den boogert, guus kaandorp
en raoul de lange (alledrie kabk). op 25
oktober worden de winnaars van het stipendium en
de publieksprijs bekendgemaakt. de tentoonstelling
is tot en met 30 oktober te bezichtigen in het nederlands
Fotomuseum in rotterdam.
alumnus graFIscH ontwerpen rob van
den nIeuwenHuIzen wInnaar
beste verzorgde boeken
alumnus rob van den nieuwenhuizen ontwierp het
boek Betsabeé Romero, Cars and Traces, uitgegeven
door kIt publishers en behorende bij een
tentoonstelling in het tropenmuseum. zijn ontwerp is
uit 376 inzendingen verkozen tot een van de 33 best
verzorgde boeken van 2010.
de jury zegt over het werk van rob: 'de begeleidende
publicatie doet in elk geval haar best om niet
te kunstig over te komen. de jury vond dat streven
geslaagd. de teksten zijn vet en groot, maar krijgen
toch voldoende lucht. steunillustraties en voetnoten
in bruin zijn direct ter plekke aanwezig. de verschoven
tekst op het omslag werd 'meteen al spannend'
gevonden.'
er is een catalogus verschenen met daarin alle 33
gekozen boeken.
Ij-lamp jacob de baan genomIneerd
voor doen | materIaalprIjs
de Ij-lamp van jacob de baan, coördinator van de
post graduate Industrial design aan de kabk, is een
van de genomineerden voor de doen | materiaalprijs
2011.
de nominatiecommissie selecteerde uit alle inzendingen
zestien ontwerpen. de genomineerde werken
worden geëxposeerd in het van abbemuseum tijdens
de dutch design week, die van 22 tot en
met 30 oktober plaatsvindt in eindhoven. de winnaars
worden bekendgemaakt tijdens de openingsdag
van de dutch design week.
Ij-lamp
de Ij-lamp is een duurzaam massaproduct en
bestaat uit kunststof onderdelen die op verschillende
manieren gecombineerd kunnen worden. Het
gebruik van dit type kunststof is mogelijk omdat
spaar- of led-lampen niet warm worden, zoals
gloeilampen. de Ij-lamp bestaat uit twee identieke
zwarte en/of witte kappen en een gekleurd filter,
bijeengehouden door een fitting.
doen | materIaalprIjs 2011
de jury voor de doen | materiaalprijs 2011 bestaat
uit max bruinsma, hoofdredacteur Items, charles
esche, directeur van abbemuseum eindhoven, Ineke
Hans, ontwerper en dorine putman-devilee, senior
manager externe relaties asn bank, specialist duurzaamheid.
oud-student FotograFIe Henk
wIldscHut wInt dutcH doc award
documentair fotograaf Henk wildschut, oud-student
van de kabk, heeft de dutch doc award 2011 ontvangen
voor zijn project Shelter.
In Shelter richt wildschut zijn camera niet op de
economische vluchtelingen zelf, maar op hun tijdelijke
schuilplaatsen, de shelters. Hij was verrast door
de inventiviteit en soms zelfs esthetische kwaliteit
van de zelfbouwhuisjes, die veelal in schril contrast
staat met de wanhoop van de situatie waarin de
vluchtelingen verkeren.
de jury koos wildschut uit zes genomineerden als
winnaar voor de dutch doc award, die geldt als belangrijkste
prijs voor nederlandse documentaire
fotografie. juryvoorzitter plasterk roemde in zijn
toespraak "de spanning die wildschut in shelter
oproept tussen esthetiek en ethiek."
van de genomineerden kregen twee projecten een
eervolle vermelding. Lost Track van raoul kramer
en __en Willem van willem popelier (ook oud-student
van de kabk).
op zaterdag 9 julI 2011 vormde de jaarlIjkse
prIjsuItreIkIng aan meest talentvolle
aFstudeerders van de kabk een
FeestelIjke aFsluItIng van de eIndeXameneXposItIe.
er waren afdelingsprijzen voor de beste afstudeerwerken
per afdeling, de koninklijke academieprijs
voor het beste afstudeerwerk van de gehele academie
en de scriptieprijs voor de beste scriptie.
daarnaast werden prijzen uitgereikt namens externe
organisaties –paul schuitemaprijs, stroom den Haag,
windsor & newtonprijs en goedmanprijzen- die als
(financiële) stimulans gelden voor de geselecteerde
afstudeerders. ◊
aFdelIngsprIjzen
beeldende kunst
Gonul Vural-Albayrak
Puck Verkade
Vincent Schats
Fotografie
Guus Kaandorp
Pieter van den Boogert
Raoul de Lange
grafisch ontwerpen
Stella Akse
Laura Elprama
Pavla Nesverova
textiel en mode
Esther Boskaljon
Nicolaas Hein
Remi Veldhoven
Interieurarchitectuur en
meubelontwerpen
Thomas Heyer
Jakob Kunst
Rutger de Regt
artscience
Willem Waterschoot
Yerry Ydema
Interactive/media
/design
Maurice Mikkers
Victor Zwiers
koninklijke
academie prijs
Nicolaas Hein
Jakob Kunst
Vincent Schats
Puck Verkade
kabk scrIptIeprIjs
grafisch ontwerpen
Stella Akse
Viktor Hachmang
Fotografie
Aline Baggio
Fotografie
Guus Kaandorp
textiel
Martine Bastings
mode
Esther Boskaljon
beeldende kunst
Anja Bijl
beeldende kunst
Anne Forest
Interieurarchitectuur
Thomas Heyer
paul scHuItemaprIjs
Laura Elprama
Thomas Heyer
Raoul de Lange
stroom
aanmoedIgIngsprIjs
Puck Verkade
wIndsor &
newtonprIjs
Gonul Vural-Albayrak
goedman
graFIscHe prIjs
Niels Berk
goedman
aanmoedIgIngsprIjs
Leonard van de Ven
19
DE NIEUWE K #25

COLOFON
DE NIEUWE K is het nieuwsbulletin van de
Hogeschool der Kunsten Den Haag en de Academie
der Kunsten van de Universiteit Leiden en komt vier
keer per studiejaar uit.
REDACTIE
Marjolein Brouwer, Hanneke Faber, Marleen Leroy en
Tim Soekkha. De redactie heeft getracht aan alle
auteursrechtelijke verplichtingen te voldoen. Voor
zover iemand meent alsnog rechthebbende te zijn,
kan deze zich wenden tot de redactie.
MEDEWERKERS
Catharina Boon, Stroom Den Haag, Fanny Evers,
Renee Jonker, György Ligeti Academy, Matthea de
Muynk, Teun Verheij en Hanae Wilke.
Met grote dank aan Annemarie van den Berg en
Dominy Clements.
FOTOGRAFIE
Anna Melnikova, Ken Vos,
Jelle Veenstra, Iris van den Broek
ONTWERP
Tony van Nierop
Studio KABK, Den Haag
DRUKWERK
Veenman Drukkers, Rotterdam
Oplage: 6.000
LETTERTYPES
ITC Avant Garde Gothic Std Bold,
Times Ten LT Std, Suburban
PAPIER
Chromolux alu S, 80 g/m²
Core Uncoated, 80 g/m²
KLEUREN
Pantone 185, Black
REDACTIEADRES
p/a Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten
t.a.v. redactie DE NIEUWE K
Antwoordnummer 10568
2501 WB Den Haag
E-mail: denieuwek@kabk.nl