VA Jaarverslag 2011-LR
VA Jaarverslag 2011-LR
VA Jaarverslag 2011-LR
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Van Alckmaer <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Van Alckmaer<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong>
Voorwoord<br />
Ook het jaar <strong>2011</strong> kenmerkte zich door de onzekerheden in de corporatiewereld. We wisten dat<br />
ons nog een aantal belangrijke wijzigingen in wet- en regelgeving te wachten stond. Voor een<br />
aantal is de gewenste duidelijkheid gekomen. Helaas hebben die vooralsnog geen positieve<br />
uitwerking op de woningmarkt.<br />
Er staat nog veel meer te gebeuren. Zeker met nieuwe verkiezingen in het vooruitzicht, is niet te<br />
voorspellen welke beleidswijzigingen we nog kunnen voorzien. Dit maakt het voor ons lastig om<br />
nieuwe plannen te maken. Het voelt alsof we door het heelal zweven. We weten dat daar een<br />
heleboel gebeurt, veelal buiten onze invloedssfeer. Zo vliegen er kometen rond, die soms in de<br />
buurt komen. Wanneer precies, of ze inslaan en met welke gevolgen, dat is niet altijd voorspelbaar.<br />
Maar het kan onszelf en onze omgeving drastisch veranderen. Zo kijken we ook naar de mogelijke<br />
veranderingen in de corporatiewereld.<br />
Onze keuze was in <strong>2011</strong> dan ook om ons met name te richten op de zaken die dichtbij onszelf<br />
staan en waar we wel invloed op hebben. Zo hebben we de klantfocus nog sterker vorm gegeven.<br />
Bijvoorbeeld met klantenpanels en onderzoeken. Op die manier kunnen we onze dienstverlening<br />
nog beter laten aansluiten op de klantwensen. Ook is er veel aandacht gegaan naar duurzaamheid,<br />
onze monumentenaanpak en (interne) kostenbesparingen.<br />
Daarmee zijn mooie resultaten behaald. Zo behaalden we de status van Aangewezen Organisatie<br />
voor Monumentenbehoud en vielen we in de prijzen met de restauratie van de monumentale<br />
panden aan de Appelsteeg en de Karenhuizen. Ook waren we - ondanks de slechte economische<br />
tijden - in staat de herstructureringsopgave in Overdie onverminderd tot uitvoer te brengen.<br />
En, zoals het er nu uitziet, blijft dit ook voor de toekomst financieel haalbaar. Uit deze resultaten<br />
halen we meer dan genoeg positieve energie om alle uitdagingen voor de toekomst aan te gaan.<br />
In dit jaarverslag zijn al onze activiteiten, de financiële resultaten en de activiteiten van de Raad<br />
van Commissarissen in <strong>2011</strong> beschreven.<br />
Ik wens u veel leesplezier!<br />
Elise Hoorn<br />
Directeur/bestuurder Van Alckmaer<br />
3
Inhoudsopgave
Voorwoord 3<br />
Verhuur 9<br />
Landelijke ontwikkelingen 10<br />
Gevarieerd woningaanbod 10<br />
Doorstroming neemt verder af 10<br />
Woonruimteverdeling 11<br />
Jongeren 12<br />
Bijzondere verhuurprojecten 12<br />
Portfoliomanagement 12<br />
Ontruimingen 12<br />
Verkoop 13<br />
Duurzaamheid 13<br />
Serviceabonnement 14<br />
Klachten 14<br />
Monumenten 17<br />
Aedes-netwerk Monumenten 18<br />
Behoud van hofjes 18<br />
Projectontwikkeling monumenten 18<br />
Open monumentendag 19<br />
Herstructurering en onderhoud 21<br />
Herstructurering Overdie 22<br />
Onderhoud 23<br />
Nieuwbouw 24<br />
Overige projecten 25<br />
Leefbaarheid 27<br />
Tuinen Ommering 28<br />
Bedrijfsruimten Ommering 28<br />
Buurtgericht samenwerken 28<br />
Speciaal Sociaal 29<br />
‘Wij de wijk’ in Kooimeer 29<br />
‘Wij de wijk’ in Hoefplan Zuidoost 30<br />
Bruggenbouwers 30<br />
Communicatie 33<br />
Klantenpanels 34<br />
Klanttevredenheidsonderzoek 34<br />
Persoonlijk contact met huurders 34<br />
Overleg met de huurdersvereniging 34<br />
Bewoners- en wijkcommissies 35<br />
Nieuwsbrieven 35<br />
Website en social media 35<br />
Dag van de Dialoog 35<br />
Culturele evenementen 36<br />
Bestuurlijk en ambtelijk overleg/netwerken 36<br />
Interne organisatie 39<br />
Ondernemingsplan <strong>2011</strong>-2016 40<br />
Personeelsomvang 40<br />
Ontwikkeling medewerkers 40<br />
Ziekteverzuim 40<br />
Uitzend- en inleenkrachten 40<br />
Ondernemingsraad (OR) 40<br />
Bedrijfshulpverlening (BHV) 41<br />
Financieel beleid en beheer 43<br />
Treasurybeleid 44<br />
Renterisicoprofiel 44<br />
Huren 45<br />
Investeringen kantoor en kosten algemeen beheer 45<br />
Accountant 45<br />
Financiële rapportages 45<br />
Verslag Raad van Commissarissen 47<br />
Algemeen 48<br />
Samenstelling 48<br />
Afscheid van de heer Vegter 48<br />
Benoeming nieuwe voorzitter 48<br />
Benoeming 5 e lid RvC 49<br />
Vergaderingen en andere activiteiten 49<br />
Beoordeling directeur-bestuurder 49<br />
Herstructureringsopgave Overdie 50<br />
Goedkeuringen en besluiten 50<br />
Commissies 50<br />
Inhoudelijk toezicht 51<br />
Professionalisering governance 51<br />
Zelfevaluatie van de RvC 51<br />
Overleg met huurdersvereniging en ondernemingsraad 52<br />
Integriteit 52<br />
Verantwoording van de honorering van de leden van de RvC 52<br />
Kengetallen 55
Verhuur<br />
Het zwarte gat. Daarin leek de (sociale) woningmarkt zich in<br />
<strong>2011</strong> te bevinden wat betreft het huurbeleid. De helderheid<br />
waarop werd gehoopt rond tal van dossiers kwam niet.<br />
Zo bleef er onduidelijkheid over het inkomensafhankelijke<br />
huurprijsbeleid, de voorgenomen huurtoeslagheffing en de<br />
aanbiedingsverplichting. Dit leverde een vacuüm op, waarin<br />
het lastig was koers te bepalen. Voor Van Alckmaer bood de met<br />
het ondernemingsplan eerder ingezette koers houvast; de focus<br />
bleef gericht op de klant. Die stond ook in <strong>2011</strong> bij alle<br />
verhuuractiviteiten centraal.
Landelijke ontwikkelingen<br />
De Europese Commissie heeft de regels voor sociale verhuur veranderd. De doelgroep voor<br />
sociale huurwoningen is door een beschikking van de Europese Commissie verkleind. Vanaf<br />
1 januari <strong>2011</strong> mogen woningcorporaties 90% van hun sociale huurwoningen (woningen met een<br />
maandhuur tot € 652 (<strong>2011</strong>)) alleen nog toewijzen aan mensen met een belastbaar jaarinkomen<br />
tot maximaal € 33.614 (<strong>2011</strong>). Woningzoekenden die meer verdienen, hebben geen recht meer<br />
op een sociale huurwoning. Daarnaast zijn in oktober <strong>2011</strong> de schaarstepunten geïntroduceerd.<br />
Dit betekent dat bij de woningwaardering, die bepalend is voor de huurprijs, een (beperkt) aantal<br />
extra punten wordt toegekend als de woning binnen een schaarstegebied valt. Alkmaar behoort<br />
hiertoe. Bij mutatie kan dan meer huur worden gevraagd, om beter recht te doen aan de marktprijzen<br />
van huur- en koopwoningen in het gebied. Tot slot is vanaf 1 juli <strong>2011</strong> het energielabel<br />
onderdeel geworden van het woningwaarderingsysteem. Daarmee is het energielabel van een<br />
woning mede bepalend voor de huurprijs die kan worden gevraagd door de verhuurder.<br />
Gevarieerd woningaanbod<br />
Van Alckmaer is van mening dat een leefbare buurt wordt gevormd door mensen met verschillende<br />
inkomens een vrije(re) keuze te geven in waar en hoe zij wonen. Vandaar dat wordt ingezet<br />
op een gevarieerd woningaanbod. Het streven is minimaal 80% van de woningen (60% kernvoorraad<br />
en 20% betaalbare huur) beschikbaar te houden voor de primaire doelgroep. Dit zijn huurders<br />
die moeilijk zelf voor hun eigen huisvesting kunnen zorgen. Het gaat dan om mensen die in<br />
aanmerking komen voor huurtoeslag, maar ook om mensen met een lichamelijke of geestelijke<br />
beperking. Daarnaast verhuren wij woningen in het hogere segment (20% van onze woningvoorraad).<br />
De kernvoorraad bestaat uit sociale huurwoningen met een huurprijs tot € 517, de 20%<br />
betaalbare huur bestaat uit sociale huurwoningen met een huurprijs hoger dan € 517 en lager dan<br />
€ 652 (<strong>2011</strong>). Het hogere segment omvat woningen in de zogenaamde vrije sector. De extra huuropbrengsten<br />
van het hogere segment worden ingezet voor investeringen in de sociale woningen.<br />
Van Alckmaer heeft 7% van de sociale huurwoningen toegewezen aan mensen met een hoger<br />
jaarinkomen dan € 33.614. Hiermee blijft Van Alckmaer ruimschoots binnen de gestelde 10%norm<br />
die vanaf <strong>2011</strong> geldt.<br />
10<br />
Doorstroming neemt verder af<br />
In <strong>2011</strong> zijn de gevolgen van de kredietcrisis op de woningmarkt niet verminderd. Sterker nog,<br />
de economische crisis heeft nog meer effect dan in 2010. De woningmarkt zit op slot. Het aantal<br />
langdurig te koop staande woningen neemt toe en nieuwbouwprojecten worden steeds minder<br />
gerealiseerd. Het aantal verhuizingen neemt nog steeds af. De koop- en de huurmarkt zijn nauw<br />
met elkaar verbonden; doorstroming vindt nauwelijks nog plaats. Ook bij Van Alckmaer is het<br />
aantal verhuizingen verder afgenomen. Het aantal nieuwe verhuringen bedroeg 152, de mutatiegraad<br />
is hiermee in <strong>2011</strong> 6,1% (2010: 7,3%).<br />
Mensen met een hoger jaarinkomen dan € 33.614 komen niet meer in aanmerking voor een<br />
sociale huurwoning. Zij zijn aangewezen op een huurwoning in de vrije sector of moeten een<br />
woning kopen. Echter, door de aangescherpte hypotheekregels van banken liggen die voor veel<br />
van deze mensen buiten bereik. Mensen die nu ‘scheef’ huren blijven zitten en startende woningzoekers<br />
maken zo op de huur- en koopmarkt zeer geringe kans. Mogelijk daalt de mutatiegraad de<br />
komende jaren hierdoor verder. Nu houden de herstructureringsactiviteiten de mutatiegraad nog<br />
enigszins op niveau. Wanneer de investeringen hierop ook verder teruglopen, daalt die verder.<br />
Woonruimteverdeling<br />
Van Alckmaer wijst de woningen die leegkomen toe via het gezamenlijke systeem van de Stichting<br />
Sociale Verhuurders Noord-Kennemerland (SVNK). Corporaties uit Alkmaar en omgeving maken<br />
hiervan deel uit. Dit woonruimteverdelingsysteem is in <strong>2011</strong> aangepast. Dit gebeurde naar aanleiding<br />
van de aanpassing van de inkomensgrens voor sociale huur en de verplichting 90% van de<br />
sociale huurwoningen toe te wijzen aan mensen die aan die betreffende inkomensgrens voldoen.<br />
In <strong>2011</strong> is het aantal geregistreerde woningzoekenden in de regio voor het eerst sinds enkele<br />
jaren gedaald (3% ten opzichte van 2010). Het aantal reacties per leeggekomen woning blijft<br />
echter voortdurend stijgen en is met 5% toegenomen ten opzichte van vorig jaar. De slagingskans<br />
voor alle groepen is in de regio gemiddeld iets verbeterd. De groep woningzoekenden met een<br />
minimuminkomen neemt in omvang toe. Het betreft in <strong>2011</strong> 46% van het totaal aantal woningzoekenden.<br />
De groep met een jaarinkomen hoger dan € 43.000 is in <strong>2011</strong> sterk afgenomen.<br />
Ook opvallend, maar wel volgens verwachting, is de gestage groei van het aantal eenpersoonshuishoudens<br />
onder de woningzoekenden. Deze ‘verdunning’ heeft zich enkele jaren geleden<br />
ingezet. In <strong>2011</strong> is dit aantal 65% hoger dan in 2007 en maakt het ruim 55% van het totaal aantal<br />
woningzoekenden uit. Het aantal woningen dat aan mensen uit de laagste inkomensgroep wordt<br />
verhuurd, neemt langzaam toe. De tabel geeft het overzicht over de laatste vijf jaar voor alle<br />
verhuurders van SVNK.<br />
Jaar % verhuringen aan<br />
laagste inkomensgroep<br />
2007 30 %<br />
2008 35 %<br />
2009 37 %<br />
2010 41 %<br />
<strong>2011</strong> 43 %<br />
Bron: Rapportage Woonruimteverdeling <strong>2011</strong><br />
Noord-Kennemerland<br />
11
12<br />
Jongeren<br />
De slagingskans van jongeren (tot 23 jaar) op de regionale woningmarkt blijft een punt van aandacht.<br />
In Alkmaar loopt het experiment om een aantal complexen specifiek aan jongeren beschikbaar<br />
te stellen met behoud van inschrijfduur. Van Alckmaer stelde hiervoor een complex beschikbaar<br />
dat voorheen was aangewezen als complex met jongerenwoningen. Ook een complex dat<br />
binnen niet al te lange tijd wordt gerenoveerd, is voor het experiment gebruikt. Bij de evaluatie<br />
van het experiment bleek dat de slagingskans voor jongeren hierdoor niet wezenlijk verbetert.<br />
De over het algemeen incourante woningen staan wel minder lang leeg dan voorheen. Een sterk<br />
toenemend aantal klachten op het gebied van leefbaarheid en de daarmee samenhangende kans<br />
op imagoschade aan het complex met de voormalige jongerenwoningen, deed Van Alckmaer<br />
besluiten dit complex uit het experiment terug te trekken.<br />
Bijzondere verhuurprojecten<br />
Van Alckmaer levert graag haar bijdrage aan bijzondere of vernieuwende projecten. Zo is in <strong>2011</strong><br />
het project ‘Simulatiewoning’ voortgezet. Sinds eind 2009 is de woning aan de J. van Galenstraat 12<br />
verhuurd aan praktijkschool De Polsstok. Zij mogen dit pand drie jaar gebruiken als simulatiewoning.<br />
Dit onderwijsvernieuwende project stelt leerlingen in staat te leren hoe het is om zelfstandig<br />
te functioneren in de maatschappij: een huishouden runnen en een sociaal-maatschappelijke<br />
bijdrage leveren. De reacties van de direct betrokkenen bij dit project zijn tot op heden<br />
positief.<br />
Daarnaast neemt Van Alckmaer deel aan ‘Transferpunt’, een initiatief uit 2005 van corporaties in<br />
de regio. Instellingen voor maatschappelijke opvang, psychiatrie, verslavings- of gehandicaptenzorg<br />
kunnen via Transferpunt woningzoekenden laten plaatsen in een woning van de deelnemende<br />
corporaties. 5% van de vrijkomende woningen wordt toegewezen aan deze bijzondere<br />
doelgroepen. Van Alckmaer heeft in <strong>2011</strong> twee woningen beschikbaar gesteld aan maatschappelijke<br />
instellingen en drie vluchtelingen met een recent verkregen verblijfsvergunning gehuisvest.<br />
Portfoliomanagement<br />
Met ons portfoliomanagement bewaken wij onder andere de doelstelling dat 60% van onze woningvoorraad<br />
voor de primaire doelgroep betaalbaar blijft. In <strong>2011</strong> is via het portfoliomanagement<br />
de informatie over alle woningen en de woonomgeving geactualiseerd. Ook de gevolgen van de<br />
nieuwe wet- en regelgeving zijn doorgevoerd, bijvoorbeeld de introductie van het energielabel.<br />
Zo houden wij een actueel overzicht van het soort woning, de prijs, de typering van de wijken en<br />
buurten, de woon- en leefstijl van de huurders en toekomstige plannen met de woningen. Die zijn<br />
overigens mede afhankelijk van de woonwensen van onze huurders.<br />
Ontruimingen<br />
In <strong>2011</strong> zijn vijf woningen ontruimd (2010: 2). Eén woning is ontruimd vanwege de aanwezigheid<br />
van een hennepplantage. In een aantal gevallen van hoge huurschuld is besloten de woning niet<br />
13<br />
te ontruimen. Met deze huurders is een langlopende betalingsregeling getroffen in combinatie<br />
met verplichte schuldhulpverlening. Overigens is het beleid van Van Alckmaer om zo’n situatie<br />
zoveel mogelijk te voorkomen. Huurders met een huurachterstand worden snel benaderd, om te<br />
bekijken of schuldhulpverlening gewenst is. Grotere financiële problemen voor huurders kunnen<br />
op die manier worden afgewend.<br />
Verkoop<br />
De verkoop van woningen kan een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid in een wijk.<br />
Soms is het ook de wens van een huurder. Tot slot levert het financiële middelen op die ten<br />
goede kunnen komen aan andere (sociale) activiteiten. Goede redenen voor Van Alckmaer om<br />
huurwoningen te koop aan de bieden. Echter, in <strong>2011</strong> is in Noord-Alkmaar een aantal daarvan<br />
teruggebracht in de verhuur. Simpelweg omdat de woningen te lang leeg bleven staan bij gebrek<br />
aan kopers. De verhuurbaarheid van deze woningen is wel goed. Desondanks zijn vier woningen<br />
verkocht (2010: 8), twee minder dan begroot. Het verkoopresultaat in <strong>2011</strong> kwam daarmee uit op<br />
€ 460.000.<br />
Duurzaamheid<br />
Duurzaamheid kan bij Van Alckmaer rekenen op brede aandacht. Allereerst volgen wij de doelstellingen<br />
die zijn opgenomen in het convenant ‘Energiebesparing Corporatiesector’. Doel daarvan is<br />
20% reductie van het gasverbruik, uitbanning van de F- en G-energielabels in ons woningbezit en<br />
een energetische verbetering van twee labels bij renovatie- en restauratie-ingrepen. Wij zorgen<br />
ervoor dat energiebesparing in al onze processen veel aandacht krijgt. Niet alleen bij werkzaamheden<br />
aan ons woningbezit, maar ook bij onze eigen werkprocessen. Daarnaast informeren wij<br />
onze huurders en medewerkers over de voordelen van bewust energiegebruik.<br />
Energielabel<br />
Medio <strong>2011</strong> zijn de energielabels ingevoerd bij de woningwaardering. Van Alckmaer is in 2008 al<br />
begonnen met het labelen van woningen bij mutaties. In <strong>2011</strong> had ongeveer een derde van onze<br />
woningen een officieel energielabel. Tot 2014 is nog een overgangsregeling van toepassing. De<br />
woningen zonder energielabel worden gewaardeerd op basis van het bouwjaar. In samenhang<br />
met het duurzaamheidbeleid wordt jaarlijks een programma opgesteld om energetisch slecht<br />
presterende woningen aan te pakken.<br />
Winst op de bouwplaats<br />
In <strong>2011</strong> hebben wij een ‘huizenarts’ ingeschakeld om diagnose te stellen bij opgeknapte woningen.<br />
Hebben wij ons werk goed gedaan als het gaat om duurzaamheid? Want alleen maar de voorgeschreven<br />
materialen toepassen leidt niet automatisch tot verbeteringen. Onderzoek leert dat<br />
veel energie wordt verspild doordat tijdens de bouw onzorgvuldig is gewerkt. De ‘huizenarts’<br />
controleert de werkzaamheden en legt op de bouwplaats aan de werklieden uit hoe het beter<br />
kan. Vooral het terugdringen van (te) grote kieren in isolatiemateriaal levert forse prestatieverbeteringen<br />
op.
14<br />
Project ‘Beter Peter’<br />
Dit jaar is duidelijk geworden dat deelname aan het project ‘Beter Peter’, waarbij huurders via<br />
internet een persoonlijk actieplan kunnen opstellen om energie te besparen, niet de gewenste<br />
resultaten oplevert. Dit project is een initiatief van Milieu Centraal, de Woonbond en Aedes.<br />
Van Alckmaer onderzoekt nu alternatieve methodes om het energiebewustzijn van huurders te<br />
vergroten. Door de stijgende energieprijzen stijgt een steeds groter deel van de maandelijkse<br />
woonlasten. Veel huurders zijn dan ook gebaat bij energiebesparingen.<br />
Serviceabonnement<br />
Van Alckmaer biedt klanten met een serviceabonnement de mogelijkheid reparaties door<br />
medewerkers van Van Alckmaer uit te laten voeren die normaal voor rekening zijn van de<br />
huurder. De kosten bedragen € 5,50 per maand. Binnen zes maanden na aanmelding voor een<br />
serviceabonnement vindt een controle van de woning plaats. Eenmaal in de vijf jaar krijgen de<br />
abonnementhouders een preventieve servicecontrole van hun woning aangeboden. Eind <strong>2011</strong><br />
maakten 1.894 huurders gebruik van het serviceabonnement. Een groei van 1,2% ten opzichte<br />
van 2010. In <strong>2011</strong> is 1.310 keer een opdracht voor serviceonderhoud verstrekt, een stijging van<br />
ruim 7% ten opzichte van 2010.<br />
Klachten<br />
Van Alckmaer hecht veel waarde aan een goede dienstverlening. Mocht een klant ontevreden<br />
zijn en niet met Van Alckmaer tot een oplossing komen, dan kan de formele klachtenprocedure<br />
worden gestart. De onafhankelijke SVNK Regionale Klachtencommissie wordt hierbij ingeschakeld<br />
en geeft uiteindelijk een advies aan Van Alckmaer. Klachten worden op deze manier zorgvuldig<br />
behandeld.<br />
15
16<br />
Monumenten<br />
17<br />
De Melkweg. Met zo’n 200 miljard sterren laat dit spiraalvormig<br />
sterrenstelsel zich aan ons zien als een lichtende band die de<br />
aarde omspant. Typerend voor de activiteiten van Van Alckmaer<br />
op het gebied van monumenten. Naast de kernactiviteiten voor<br />
de verhuur van woningen, is dit een belangrijk aandachtsterrein<br />
van Van Alckmaer. Een werkvlak waarop in <strong>2011</strong> veel lichtpuntjes<br />
waren te zien. Zo verwierven wij begin <strong>2011</strong> de zo gewenste<br />
AOM-status (Aangewezen Organisatie voor Monumentenbehoud).<br />
Van Alckmaer kan nu gecombineerde instandhoudingplannen in-<br />
dienen bij de Rijksdienst voor het cultureel erfgoed. Dit hoeft nu<br />
niet meer per monument. Bovendien kan Van Alckmaer met de<br />
status ook voor woonhuizen subsidieaanvragen indienen.<br />
Vijf monumenten zijn in <strong>2011</strong> opgeleverd. Door grootschalige<br />
restauratie zijn ze weer toekomstbestendig. En met twee van<br />
deze projecten vielen we zelfs in de prijzen.
18<br />
Aedes-netwerk Monumenten<br />
Van Alckmaer is via het Aedes-netwerk Monumenten nauw betrokken bij de Modernisering van<br />
de Monumentenzorg (MoMo). Ook adviseert Van Alckmaer over de verbetering van het Besluit<br />
Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten (BRIM). Voor de gehanteerde procedure bestaat<br />
bij veel instellingen onbegrip. Protesten van corporaties tegen de gang van zaken hebben uiteindelijk<br />
tot vragen in de Tweede Kamer geleid. Voor 2012 zijn kleine verbeteringen toegezegd.<br />
Voorlopig kunnen veel facetten van de monumentenaanpak nog onder de aandacht van het rijk<br />
worden gebracht om behoud van deze ‘sterretjes’ in de woningvoorraad te vergemakkelijken.<br />
Behoud van hofjes<br />
Via het Landelijk Hofjes Beraad hebben wij in 2010 onderzocht of hofjesbesturen behoefte hebben<br />
aan ondersteuning bij het beheer en de exploitatie van monumenten. Van Alckmaer heeft immers<br />
een schat aan kennis, ervaring en vaardigheden op dit terrein opgebouwd, waarmee ook landelijk<br />
voordeel kan worden gedaan. In <strong>2011</strong> zijn de resultaten van de enquête onder de verschillende<br />
(particuliere) hofjesbesturen geanalyseerd. De uitkomsten gaven geen eenduidig beeld. Ongeveer<br />
de helft van de respondenten reageerde positief op eventuele ondersteuning door een partij als<br />
Van Alckmaer. Deze uitkomst geeft geen directe aanleiding om ons aanbod aan de hofjesbesturen<br />
op korte termijn om te zetten in concrete activiteiten. Mocht op enig moment de behoefte aan<br />
ondersteuning meer zichtbaar worden, dan is Van Alckmaer bereid die te verlenen.<br />
Projectontwikkeling monumenten<br />
Restauratie Karenhuizen<br />
De restauratie van de Karenhuizen is in <strong>2011</strong> feestelijk afgerond. Het pand is in 1918 ontworpen<br />
door het architectenduo Duiker & Bijvoet in opdracht van de rechtsvoorganger van Van Alckmaer,<br />
de Vereeniging voor Volkshuisvesting ‘Alkmaar’. Er zijn in de Karenhuizen twaalf zelfstandige<br />
appartementen gerealiseerd (deels sociale huur) en twaalf woningen voor cliënten met een licht<br />
verstandelijke beperking. Deze laatste twaalf woningen worden gehuurd door een zorgaanbieder<br />
in de gehandicaptensector. Ook zijn er ruimtes voor dagbesteding, evenals een onderkomen voor<br />
de begeleiders van de bewoners.<br />
De Karenhuizen wonnen de Alkmaarse Puienprijs <strong>2011</strong> in de categorie ‘Woonhuizen restauratie’.<br />
De Historische Vereniging Alkmaar is de initiatiefnemer van de prijs. Zij sprak haar waardering<br />
uit voor de inspanningen van Van Alckmaer bij de restauratie en de zorgvuldige uitvoering ervan.<br />
Ook werden de Karenhuizen voorgedragen voor De Arie Keppler Prijs, een initiatief van Stichting<br />
Welstandszorg Noord-Holland. De Karenhuizen scoorden zeer hoog bij de jury, maar deze prijs<br />
ging helaas aan het pand voorbij.<br />
Restauratie Appelsteeg 2-4-6<br />
Dit project bestaat uit een woning (Appelsteeg 4), een winkel (Appelsteeg 6) en het historische<br />
Huis met de Kogel (Appelsteeg 2). Al eerder was de restauratie van de rijksmonumenten<br />
Appelsteeg 4 en 6 afgerond. In <strong>2011</strong> is ook de restauratie van het Huis met de Kogel voltooid.<br />
En succesvol, want Van Alckmaer heeft voor de panden de Puienprijs <strong>2011</strong> in de categorie ‘Zakelijke<br />
panden met een historische pui’ ontvangen. De Puienprijscommissie meende dat dit pand ‘met<br />
kop en schouders boven de andere genomineerden’ uitstak. Als één van de weinig overgebleven<br />
gotische houten huizen in Alkmaar, dat ook veel Hollandse renaissance elementen in zich heeft,<br />
is dit rijksmonument uit 1557 een uniek pand in de geschiedenis van de stad Alkmaar.<br />
Tijdens de grootschalige restauratie in 2010 zijn de gevels van het Huis met de Kogel en de<br />
naastliggende 17e-eeuwse panden grondig onder handen genomen. Het middelste pand heeft<br />
zelfs een gespiegelde beganegrondindeling gekregen. Het Huis met de Kogel heeft een<br />
‘multi-monumentale’ publieksfunctie gekregen. Het pand is uitermate geschikt voor vergaderingen<br />
en bijeenkomsten met kleine groepen. Bij de restauratie zijn zoveel mogelijk originele materialen<br />
en detailleringen behouden of in oorspronkelijke staat teruggebracht. Het meest gewijzigd is<br />
de kleurstelling, die is bepaald aan de hand van een uitvoerig bouwhistorisch kleurenonderzoek.<br />
Synagoge Hofstraat 13-15-17<br />
De Alkmaarse synagoge is na een ingrijpende restauratie op 15 december <strong>2011</strong> officieel weer in<br />
gebruik genomen. De openingshandeling is verricht door de achterkleinzoon van de laatste rabbijn.<br />
Op 5 maart 1942 deed deze laatste rabbijn het licht uit in de sjoel. Bijna 70 jaar later heeft zijn<br />
achterkleinzoon het licht weer aan mogen doen. In 2010 is gestart met de restauratie van het<br />
totale complex. Het Alkmaarse Synagogecomplex bestaat uit het rijksmonumentale kerkgebouw<br />
(sjoel) en de gemeentelijke monumenten het schooltje (cheider) en rabbijnhuisje. Van Alckmaer<br />
is vanwege haar kennis van en ervaring met restauraties van monumentale panden door de<br />
Stichting Alkmaarse Synagoge (SAS) gevraagd de restauratie van de synagoge uit te voeren. Aan de<br />
sjoel is een multifunctionele ruimte gebouwd, die samen met de sjoel door de SAS wordt gehuurd.<br />
Het schooltje en het rabbijnhuisje blijven in bezit van Van Alckmaer en zijn gerestaureerd tot<br />
twee individuele huurwoningen.<br />
Open Monumentendag<br />
Tijdens de Open Monumentendag <strong>2011</strong> hebben wij ons kantoor aan de Keetgracht 1, de<br />
monumentale voormalige Stadtstimmerwerf, opengesteld voor bezoekers. Medewerkers van<br />
Van Alckmaer vertelden over het pand en presenteerden de voortgang van diverse lopende<br />
restauratieprojecten. Bijna 400 bezoekers hebben het kantoorpand van Van Alckmaer bezocht.<br />
Dit leverde veel positieve reacties op. Bezoekers waren over het algemeen zeer lovend over de<br />
combinatie van oude en nieuwe elementen in het pand.<br />
19
20 21<br />
Herstructurering<br />
en onderhoud<br />
De zon. Het helderste object aan de hemel, 2.700 lichtjaren<br />
verwijderd van het centrum van de Melkweg (het zwarte gat).<br />
Een ster die licht, warmte en vrolijkheid brengt. Een gevoel dat<br />
wij ook - waar het mist - willen terugbrengen in de wijken waar<br />
wij actief zijn. De revitalisering van het vastgoedbezit is een<br />
doorlopend proces, waarbij met name door herstructurering<br />
een positieve transformatie van een wijk kan plaatsvinden.<br />
Minder ingrijpend, maar zeker net zo belangrijk, is de<br />
(kleinschalige) woningverbetering en het reguliere planmatig<br />
onderhoud. Beide broodnodig om onze huurders woonplezier<br />
te geven.
Herstructurering Overdie<br />
De herstructureringsopgave in Overdie blijft een grote inspanning vragen van Van Alckmaer.<br />
Communicatie met en participatie van bewoners zijn essentieel voor het welslagen van de<br />
verschillende projecten. Overdie is één van de veertig aangewezen ‘kracht- en/of prachtwijken’<br />
in Nederland. Van Alckmaer werkt samen met de gemeente Alkmaar en collega-corporatie<br />
Woonwaard aan de herstructurering van deze wijk. De fysieke ingrepen zijn omschreven in het<br />
‘Integraal Plan Overdie’ (IPO) uit 2003 en worden nog steeds ongewijzigd uitgevoerd. Ondanks<br />
de problemen in de bouw- en woningmarkt is het Van Alckmaer nagenoeg steeds gelukt om de<br />
bouwactiviteiten volgens planning uit te voeren. Ook de activiteiten opgenomen in het Wijk Actie<br />
Plan (WAP) en uitgesplitst naar sociale- en economische pijlers, zijn door Van Alckmaer verricht.<br />
Voor de herstructureringsopgave ontvangt Van Alckmaer een subsidie uit het Corporatie-<br />
Wijkenfonds. Inmiddels is bekend geworden dat dit fonds per 2013 ophoudt te bestaan.<br />
Fysiek programma<br />
In <strong>2011</strong> was de fysieke opgave voor Overdie gericht op:<br />
• de restauratie van 105 eengezinswoningen in de Uitenboschstraat;<br />
• de voorbereiding van de sloop/nieuwbouw aan de Melis Stokelaan (portiekflats).<br />
22<br />
Renovatie 105 eengezinswoningen Uitenboschstraat<br />
De Uitenboschstraat is uniek omdat hier de allereerste sociale woningen van Alkmaar te vinden<br />
zijn, gebouwd in 1912. Met de renovatie zijn veel authentieke elementen in oude glorie hersteld,<br />
maar is ook modern woongenot ingebracht. De eerste fase, de veertig woningen (gemeentelijke<br />
monumenten) aan de Uitenboschstraat nummer 1 t/m 79, is begin 2012 opgeleverd. De voorgevel<br />
van de woningen is gerestaureerd op basis van de oorspronkelijke raamindeling. De woningen<br />
hebben daarbij een compleet nieuwe indeling op de begane grond en de eerste verdieping gekregen.<br />
Toilet, douche en slaapkamers zijn ruimer, doordat de achterkant van de woningen is uitgebouwd.<br />
Daarnaast zijn nieuwe kozijnen aangebracht en zijn de woningen optimaal geïsoleerd. De woningen<br />
worden verwarmd via het warmtenet van de Huisvuilcentrale (HVC), een primeur in de regio.<br />
Via het ‘Niet meer dan anders’-principe, vastgelegd in de Warmtewet (conceptwet), weten de<br />
huurders dat hun energielasten niet hoger zijn dan bij andere energieleveranciers.<br />
Van Alckmaer heeft draagvlak voor de renovatie gecreëerd door de bewoners uitgebreid te<br />
informeren en de werkzaamheden in nauwe samenwerking met de bewonerscommissie uit te<br />
voeren. Vanwege het verdwijnen van de gasaansluiting in de keuken, hebben alle bewoners een<br />
cursus elektrisch koken aangeboden gekregen. Deze cursus werd een groot succes.<br />
Voor de woningen in de Uitenboschstraat die nog gerenoveerd moeten worden (tweede en derde<br />
fase) zijn in 2010 plannen gemaakt. De werkzaamheden starten in 2012 en de oplevering van<br />
de laatste woningen staat gepland in 2013. Na de renovatie wordt een deel van de woningen bij<br />
mutatie verkocht.<br />
Sloop/nieuwbouw Melis Stokelaan<br />
Net als in 2010, is in <strong>2011</strong> gewerkt aan de voorbereiding van de sloop/nieuwbouw van de 54<br />
woningen in de twee laagbouwflats aan de Melis Stokelaan. Met begeleiding van het Sociaal<br />
Team zijn alle bewoners (op één huurder na) per 31 december <strong>2011</strong> verhuisd. Het Sociaal Team<br />
ondersteunt de bewoners gedurende het gehele proces van opzegging tot oplevering en bij het<br />
vinden van een andere passende woning. Het team regelt ook de uitbetaling van de verhuiskostenvergoeding.<br />
De leeggekomen woningen worden via een anti-kraak organisatie tijdelijk<br />
verhuurd. Over de nieuwbouw leest u verderop in dit hoofdstuk meer.<br />
Sociaaleconomisch programma<br />
Voor Overdie is samen met de partners in de wijkvernieuwing (bewoners, gemeente, Woonwaard<br />
en Van Alckmaer) het Wijkactieplan (WAP) Overdie opgesteld. Met dit plan is er extra aandacht<br />
voor de samenhang tussen de fysieke projecten en de sociale versterking van de wijk. Begin <strong>2011</strong><br />
zijn de werkafspraken en de taakverdeling tussen de partners geactualiseerd. De veranderde<br />
economische situatie en de striktere afbakening van taken tussen de verschillende betrokken partijen<br />
bij sociale projecten gaven hiertoe aanleiding. Zo is de aanpak van de openbare ruimte weer<br />
onder verantwoordelijkheid van de gemeente gekomen. Onze inzet varieert van participeren in<br />
tot ondersteunen van verschillende sociale projecten.<br />
Buurtmeester<br />
De functie van buurtmeester is in <strong>2011</strong> voortgezet. De functie is ingesteld om tijdens de<br />
renovatiewerkzaamheden in 2006 in en aan de flats aan de Ommering de contacten met de<br />
bewoners te vergemakkelijken. De functie wordt samen met collega-corporatie Woonwaard<br />
ingevuld. De buurtmeester houdt nu toezicht op de flats, de rondom gelegen eengezinswoningen<br />
en de woonomgeving. Kleine reparaties verricht de buurtmeester zelf. Grotere problemen worden<br />
direct doorgespeeld aan de opzichters en woonconsulenten van de betreffende woningcorporatie.<br />
De buurtmeester heeft middenin de buurt een werkplek, in een van de vrijgemaakte bedrijfsruimten.<br />
Onderhoud<br />
23<br />
Uitgangspunten bij het onderhoudsbeleid<br />
De afgelopen twaalf jaar is circa 75% van ons vastgoedbezit aangepast aan de huidige kwaliteitseisen.<br />
In de periode 2012–2020 gebeurt dit voor de resterende 25%. Regulier planmatig onderhoud<br />
wordt waar mogelijk meegenomen bij bredere verbeterplannen. Om energetisch minder of<br />
slecht presterende woningen aan te pakken, is een meerjarenprogramma opgesteld. Tegelijkertijd<br />
wordt bij mutatie woningverbetering uitgevoerd, zodat het aanbod aansluit op de kwaliteitsvraag<br />
uit de markt. Ook is er aandacht voor de veiligheid van woningen. Bij iedere vrijgekomen woning<br />
worden de gas-, water- en elektriciteitsinstallaties gecontroleerd door een externe partij.
Ingreep 94 eengezinswoningen Kooimeer<br />
De eerste fase voor de aanpak van de eengezinswoningen in Kooimeer (2010) bestond uit de<br />
verbetering van acht woningen in één bouwblok. Pas na uitvoerige evaluatie met de bewoners<br />
zijn de plannen voor de overige woningen ingevuld, inclusief planning. In <strong>2011</strong> is de tweede fase<br />
uitgevoerd. Vooral de buitenkant van de woningen wordt aangepakt. De kozijnen en dakpannen<br />
worden vervangen, het dak en de gevels geïsoleerd. Verder kunnen de huurders rekenen op<br />
mechanische ventilatie en nieuwe radiatoren. Op verzoek van de bewoners kunnen extra<br />
verbeteringen in de woning worden uitgevoerd. De kleur en de toegepaste materialen van de<br />
gevels zijn per straat verschillend, waardoor variatie in uitstraling ontstaat. Duurzaamheid heeft<br />
volop de aandacht bij alle ingrepen.<br />
De tweede fase is inmiddels opgeleverd en geëvalueerd. Resultaat is dat voor de overige woningen<br />
in de Kooimeer de aanpak ongewijzigd wordt uitgevoerd. De derde fase is begin mei 2012 gestart.<br />
Nieuwbouw<br />
24<br />
Melis Stokelaan<br />
De voorbereiding van de sloop van de twee laagbouwflats aan de Melis Stokelaan is eerder in dit<br />
hoofdstuk beschreven. Vanwege de onduidelijke markt zijn de eerdere uitgangspunten voor de<br />
nieuwbouw herzien. Het nieuwbouwplan richt zich nu op de realisatie van eengezinswoningen,<br />
met mogelijkheden voor differentiatie. De huurprijzen vallen binnen die van de sociale sector.<br />
De afronding van de nieuwbouw wordt in het najaar van 2013 verwacht.<br />
Starterswoningen Bergerweg<br />
Nabij de voormalige ambachtsschool aan de Bergerweg ontwikkelt Van Alckmaer 19 moderne<br />
stadswoningen. De gemeente bouwt hier een Regionaal Archief. In de voormalige ambachtsschool<br />
en het nieuwe archief wordt de stichting Kunst en Cultuur gehuisvest. De bouw is eind <strong>2011</strong><br />
volgens planning gestart. Vier woningen krijgen de entree aan de Krelagestraat. De overige vijftien<br />
woningen worden vanaf het dak van het archief toegankelijk. Ook bij deze woningen is gezocht<br />
naar duurzame oplossingen. Zo worden ze voorzien van de zogenaamde ventilatielucht WTW’s<br />
(Warmte Terug Winning). Dit betekent dat warme lucht van het ventilatiesysteem wordt gebruikt<br />
voor de voorverwarming van CV-water.<br />
Voormeer/De Laat<br />
Van Alckmaer zou in <strong>2011</strong> beginnen met de werkzaamheden aan het aangekochte pand aan<br />
de Voormeer, aansluitend op de afronding van het nieuwbouwproject Schelphoek. De bouwactiviteiten<br />
aan de Schelphoek zijn echter vertraagd, mede door de economische crisis. De planning<br />
van het project Voormeer is daarom bijgesteld en de tijdelijke verhuur van het pand voor-<br />
lopig voortgezet. Ook de ontwikkeling van het pand aan De Laat is uitgesteld. Er wordt gekeken<br />
of mogelijk projecten gezamenlijk kunnen worden aangepakt.<br />
25<br />
Overige projecten<br />
Ook in <strong>2011</strong> is Van Alckmaer met enige regelmaat benaderd door marktpartijen om nieuwbouwprojecten<br />
over te nemen of te participeren in de ontwikkeling van een project. Met de focus op<br />
revitalisering van de eigen bestaande woningvoorraad en het beslag dat dit legt op onze financiële<br />
middelen, wordt elk verzoek zorgvuldig afgewogen op kwaliteit en de huidige marktsituatie.<br />
Van Alckmaer heeft op basis hiervan niet positief kunnen reageren op de verzoeken.<br />
Gezien haar expertise in het beheer van monumentaal vastgoed is Van Alckmaer in <strong>2011</strong> door<br />
een collega-corporatie benaderd voor de overname van twee monumentale panden. De panden<br />
bestaan uit dertien zelfstandige wooneenheden. Er is nog geen overeenstemming bereikt over de<br />
overdracht.
26 27<br />
Leefbaarheid<br />
Sterren en planeten. Ze zijn er in alle soorten en maten.<br />
Groot en klein, zichtbaar en niet zichtbaar, ver en dichtbij.<br />
Die diversiteit is ook te vinden in de wijken. Zowel bij haar<br />
bewoners als bij de vraagstukken op het gebied van leefbaarheid.<br />
Om ondanks de krappere financiën en politieke ontwikkelingen<br />
goede keuzes te maken voor de investeringen in een goed<br />
leefklimaat, worden heel gericht de doelgroepen, woonwensen en<br />
mogelijke problemen in buurten en wijken in kaart gebracht.<br />
Wij streven daarom naar een nog betere relatie met onze<br />
huurders en luisteren kritisch naar hen. Voor sommige<br />
doelgroepen is daar meer tijd en energie voor nodig, maar<br />
die verdienen zich terug in de resultaten.
Tuinen Ommering<br />
In samenhang met verschillende sociale en fysieke projecten is in 2010 een groot tuinenproject in<br />
Ommering uitgevoerd. In <strong>2011</strong> hebben we de aanpak geëvalueerd. De gezamenlijke aanpak met<br />
de collega-corporaties Kennemer Wonen en Woonwaard Noord-Kennemerland is heel succesvol<br />
gebleken. Het onderhoud aan de tuinen wordt gezamenlijk uitgevoerd. Het aantal meldingen van<br />
overlast en vervuiling is sterk afgenomen, mede door de inzet van een buurtmeester. Bij mooi<br />
weer wordt door de kinderen uit de wijk volop in de tuinen gespeeld en vinden de ouders een<br />
plekje op de banken. Daar was het ons om te doen!<br />
Bedrijfsruimten Ommering<br />
In de flats aan de Ommering hebben zich in de loop der jaren vier horecaondernemingen gevestigd<br />
in de hoekpanden die de flats verbinden. Bij de fysieke aanpak van de flats en openbare ruimten<br />
is ervoor gekozen de functie van de hoekpanden te wijzigen. Aanleiding was de overlast die de<br />
horecavoorzieningen met zich meebrengen. Beëindiging van de huurovereenkomst met de enige<br />
overgebleven horecaondernemer wordt in 2012 verwacht. Nieuwe huurders worden gezocht<br />
onder sociaal-maatschappelijke dienstverlenende organisaties. De voortdurende economische<br />
crisis maakt dit niet eenvoudig. Desondanks is een aantal panden inmiddels verhuurd.<br />
Buurtgericht samenwerken<br />
Van Alckmaer participeert sinds de start, eind jaren negentig van de vorige eeuw, in het<br />
‘Buurtgericht samenwerken’. Door deelname aan wijkteams in de stad op plekken waar<br />
Van Alckmaer bezit heeft, werken wij samen met bewoners, de gemeente Alkmaar, politie<br />
Noord Holland Noord en collega-corporaties aan prettige buurten. Schoon, heel en veilig is<br />
het uitgangspunt. In wijken waar wij geen woningen hebben, doen wij mee op uitnodiging.<br />
28<br />
Eind 2010 kondigde de gemeente een nieuwe samenwerkingsstructuur aan: het Nieuw Alkmaars<br />
Peil (NAP). Het NAP staat voor een nieuwe standaard voor een integrale, programmatische aanpak<br />
van wijken en buurten met aandacht voor zowel fysieke als sociale aspecten. Voor alle wijken<br />
wordt op uniforme wijze een Wijkagenda opgesteld. Deze agenda bestaat uit een actieplan voor<br />
de korte termijn en een ontwikkel- of toekomstplan. Deze aanpak bouwt voort op de ervaring met<br />
het integraal plan en het wijkactieplan voor Overdie. In <strong>2011</strong> zou deze manier van buurtgericht<br />
samenwerken verder worden uitgewerkt.<br />
Echter, in maart <strong>2011</strong> trad het college van Burgemeester en Wethouders van Alkmaar af.<br />
Het nieuwe college, dat in april <strong>2011</strong> werd gevormd, zag af van het NAP-plan. Het buurtgericht<br />
samenwerken werd om die reden ongewijzigd voortgezet. In iedere buurt organiseert het wijkteam<br />
jaarlijks één of meerdere buurtcontactbijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten kunnen<br />
bewoners hun vragen stellen en hun wensen, ideeën en klachten uiten bij de verschillende<br />
samenwerkingspartners. Ook worden de buurtgerichte projecten gepresenteerd. In <strong>2011</strong> hebben<br />
de wijkteams aandacht besteed aan leefbaarheid, veiligheid, vandalisme en jeugdoverlast.<br />
Vanuit het buurtgericht samenwerken wordt ook geld beschikbaar gesteld voor bewonersinitiatieven.<br />
Bewoners die iets voor hun buurt of wijk willen doen, kunnen hiervoor een aanvraag<br />
indienen. In alle wijken is hiervan gebruik gemaakt.<br />
Speciaal Sociaal<br />
De ‘Speciaal Sociaal’-projecten liepen ook in <strong>2011</strong> verder door. In het kader van het buurtgericht<br />
samenwerken worden na signalen van een wijkteam de problemen in een buurt of wijk aangepakt<br />
met het project ‘Speciaal Sociaal’. Verloedering, criminaliteit en overlast kunnen hiervoor aanleiding<br />
zijn. Een van de doelen is het vergroten van de inzet van bewoners voor hun leefomgeving. De<br />
anonimiteit van buurtbewoners wordt op die manier verkleind en de sociale verbondenheid<br />
versterkt. Aan bewoners wordt gevraagd tijdig problemen te signaleren en te melden. Vervolgens<br />
wordt gezamenlijk naar een oplossing gezocht.<br />
Galerijgesprekken<br />
In dit kader hebben in <strong>2011</strong> zogenaamde galerijgesprekken plaatsgevonden in de flats. Hierbij<br />
worden galerijvertegenwoordigers geworven en leefregels onder de aandacht gebracht. Dit gebeurde<br />
in de flats van onze collega-corporatie Woonwaard. Omdat de gesprekken goede resultaten<br />
opleverden, worden in 2012 deze gesprekken voortgezet in de flat van Van Alckmaer.<br />
‘Wij de wijk’ in Kooimeer<br />
Van Alckmaer verhuurt middenin Kooimeer een woning aan de gemeente die van hieruit<br />
leefbaarheidprojecten uitvoert. De huurovereenkomst loopt gedurende het ‘Speciaal Sociaal’programma.<br />
Activiteiten in de woning waren in <strong>2011</strong> onder meer:<br />
29<br />
• Nederlandse taalles voor allochtone vrouwen;<br />
• gesprekken in de ouderkamer, waarbij ouders met elkaar in gesprek gaan over onder andere<br />
de opvoeding van hun kinderen;<br />
• ‘Drawing her story’: vrouwen tekenden het levensverhaal van andere vrouwen. Deze tekeningen<br />
werden onderdeel van een reizende tentoonstelling, die in verschillende instellingen in de wijk,<br />
waaronder scholen en zorgcentra, een plek kreeg;<br />
• het Mozaïekproject. Bij dit project hebben alle buurtbewoners per post een mozaïeksteentje<br />
ontvangen. Zij werden allen uitgenodigd dit steentje op een bepaald tijdstip op de juiste plaats<br />
op een mozaïekbank te plakken. Op deze wijze vindt ontmoeting plaats. Ook werd de zitbank<br />
zo een gebruiksvoorwerp in de openbare ruimte waaraan iedereen uit de buurt heel specifiek<br />
verbonden is. Jong en oud deden enthousiast mee.
30<br />
‘Wij de wijk’ in Hoefplan Zuidoost<br />
In januari <strong>2011</strong> is een nieuwjaarsbijeenkomst georganiseerd waarin de activiteiten en de actiepunten<br />
voor <strong>2011</strong> aan de bewoners in Hoefplan Zuidoost zijn gepresenteerd, de zogenoemde<br />
buurtagenda. In het najaar was er een buurtfeest met de titel ‘Het is leuk in de Hoef’. In deze wijk<br />
is het lastiger gebleken om bewoners actief bij thema’s te betrekken. De activiteiten die worden<br />
georganiseerd sluiten daarom meer aan bij praktische programma’s, zoals ‘Schoon, heel en veilig’.<br />
Bruggenbouwers<br />
Het project Bruggenbouwers heeft als doel mensen met elkaar in contact te brengen. De Bruggenbouwers<br />
leggen huis-aan-huis contacten en komen daarmee ‘achter de voordeur’. Wanneer<br />
mensen met problemen komen, worden zij gestimuleerd en geholpen om deze zelf op te lossen.<br />
De Bruggenbouwers verwijzen eventueel door naar relevante instanties. Samen met collegacorporatie<br />
Woonwaard en de gemeente Alkmaar zetten wij deze methodiek met succes in op<br />
verschillende plekken in de herstructureringswijk Overdie. Ook in <strong>2011</strong> is dit gebeurd.<br />
Eind 2010 is de aanpak in de Melis Stokeflat in Nieuw Overdie afgerond en geëvalueerd. Uit dit<br />
gezamenlijk onderzoek en een eigen buurtonderzoek dat begin <strong>2011</strong> is afgerond, blijkt dat het de<br />
Bruggenbouwers helaas niet is gelukt om in deze flat de betrokkenheid van de bewoners meetbaar<br />
te vergroten. De overige partners wilden het project voorzetten in een ander deel van de wijk,<br />
maar Van Alckmaer heeft naar aanleiding van de onderzoeksresultaten besloten niet verder te<br />
gaan met het project Bruggenbouwers. Zelf schenken wij nu extra aandacht aan de buurt.<br />
31
32<br />
Communicatie<br />
De maan. Een natuurlijke satelliet van de aarde, waarvan wij<br />
33<br />
vanaf de aarde alleen maar de voorzijde kunnen zien. Maar met<br />
moderne technieken is het inmiddels al tientallen jaren mogelijk<br />
om ook een beeld te krijgen van de achterzijde van de maan.<br />
Wij zien graag zoveel mogelijk van onze huurders, met het doel<br />
onze activiteiten zo goed mogelijk op hun wensen af te stemmen.<br />
Met alle nieuwe communicatiemiddelen is dat steeds beter mo-<br />
gelijk. Ook kunnen wij daarmee sneller meer mensen informe-<br />
ren over relevante ontwikkelingen op het gebied van wonen en<br />
onze organisatie. Persoonlijk contact blijft voor ons onmisbaar,<br />
zowel met huurders als met andere belanghebbenden, naast de<br />
kansen en mogelijkheden van bijvoorbeeld social media.
34<br />
Klantenpanels<br />
In <strong>2011</strong> is gestart met klantenpanels om woonwensen inzichtelijk te maken. Van Alckmaer wil op<br />
deze wijze de contacten met klanten optimaal benutten om haar dienstverlening te verbeteren.<br />
Er is gekozen voor een gelaagde opzet. Een panel van zeven mensen komt vijf- tot zesmaal per<br />
jaar bijeen om thematische onderwerpen te bespreken. Daarnaast wordt een tweede klantpanel<br />
schriftelijk benaderd. Dit panel bestaat ook uit zeven personen. Zij reageren schriftelijk op<br />
dezelfde onderwerpen. De zogenaamde mutatiewoning (leeggekomen huurwoning) is in <strong>2011</strong> als<br />
eerste onderwerp aan de panels voorgelegd. Wat verwacht het panel van een dergelijke woning<br />
en hoe verwacht het panel dat een mutatie door Van Alckmaer wordt afgehandeld? Op basis<br />
daarvan kunnen onze normen beter worden afgestemd op die van de klant.<br />
Klanttevredenheidsonderzoek<br />
In <strong>2011</strong> is door het onderzoeksbureau USP een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder<br />
al onze huurders. Alle huurders hebben een brief van Van Alckmaer ontvangen met daarin het<br />
verzoek om aan dit digitale onderzoek mee te doen. Meer dan 400 mensen hebben zich hiervoor<br />
gemeld. Om de representativiteit te kunnen garanderen, is daarnaast een aantal mensen<br />
telefonisch benaderd. Ook schriftelijke deelname behoorde tot de mogelijkheden. Om tot een<br />
zo waardevol mogelijke uitkomst te komen met zoveel mogelijk respondenten, is onder de<br />
deelnemers een maand gratis huur verloot. Uit het onderzoek kwamen de volgende scores voor<br />
Van Alckmaer: 7,3 voor de woning, 7,4 voor de woonomgeving en 7,6 voor haar dienstverlening.<br />
In 2012 worden de uitkomsten geanalyseerd om tot verbeterplannen te komen.<br />
Persoonlijk contact met huurders<br />
Wij kennen veel van onze huurders persoonlijk. De medewerkers van Van Alckmaer zijn veel in<br />
de wijk te vinden. Om een goed beeld te krijgen van de wensen en behoeften van de huurders<br />
is dit ook nodig. Direct (door)vragen, uitleggen en vragen beantwoorden helpt klanten bij het<br />
formuleren van hun verwachtingen. En Van Alckmaer bij het signaleren van verbeterpunten of het<br />
in kaart brengen van gewenste acties. Huisbezoeken vinden plaats bij renovatie- en restauratieprojecten,<br />
zoals in Overdie en in Kooimeer. Ook worden zonodig voorlichtingsbijeenkomsten<br />
georganiseerd of participeren wij bij dergelijke initiatieven van samenwerkingspartijen.<br />
Na oplevering bij vertrek en bij nieuwe verhuringen vinden er ‘after sales’-gesprekken plaats.<br />
De bevindingen worden gebruikt om onze producten en dienstverlening waar nodig bij te stellen.<br />
Overleg met de huurdersvereniging<br />
Naast de eerder genoemde persoonlijke contacten is er ook een aantal formele overlegmomenten.<br />
Zo is ook in <strong>2011</strong> regelmatig overleg gevoerd met de huurdersvereniging. De volgende ‘vaste’<br />
onderwerpen stonden op de agenda: de jaarlijkse huuraanpassing, de afrekening servicekosten,<br />
het meerjarig planmatig onderhoud en de voortgang van de verschillende projecten, het voorgenomen<br />
activiteitenplan, de jaarrekening en het jaarverslag (inclusief het volkshuisvestingsverslag)<br />
en de ontwikkelingen in de woningbranche. Een goede afstemming met de huurdersvereniging is<br />
van groot belang. In het overleg worden de uitgangspunten en standpunten met betrekking<br />
tot rollen, taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden uitgewisseld.<br />
35<br />
Bewoners- en wijkcommissies<br />
De voor- en najaarsoverleggen met de bewoners- en wijkcommissies zijn eveneens voortgezet.<br />
In het voorjaar zijn de jaarlijkse huurverhoging en de afrekening van de servicekosten besproken;<br />
in het najaar het geplande onderhoud. De agenda van deze overleggen wordt in nauwe samenspraak<br />
met de bewonerscommissie opgesteld. Afhankelijk van de specifieke situatie krijgen onderwerpen<br />
zoals de inrichting en het onderhoud van tuinen, voorkomende vervuiling en overlast<br />
meer of minder aandacht. Overleg met bewonerscommissies van complexen waar planmatig<br />
onderhoud, renovatie- of restauratiewerkzaamheden plaatsvinden, gebeurt veel vaker.<br />
Nieuwsbrieven<br />
Regelmatig brengen wij onze klanten met een nieuwsbrief op de hoogte van onze activiteiten en<br />
de ontwikkelingen binnen de branche. In <strong>2011</strong> is de nieuwsbrief driemaal verschenen. In <strong>2011</strong> is<br />
onder andere aandacht besteed aan de verschillende renovatie-en restauratieprojecten, waaronder<br />
de Uitenboschstraat en de Karenhuizen. Daarnaast was er in de nieuwsbrieven onder meer infor-<br />
matie te vinden over het nieuwe wijkcentrum Overdie, monumenten, veiligheid en personele<br />
zaken bij Van Alckmaer. De nieuwsbrief wordt ook digitaal naar geïnteresseerden gestuurd.<br />
Website en social media<br />
Op de website van Van Alckmaer is de meest actuele informatie te vinden over de woningen en<br />
activiteiten van Van Alckmaer. Bezoekers van de website kunnen daar ook hun interesse voor<br />
koopwoningen of huurwoningen in de vrije sector kenbaar maken. Social media (met name<br />
Twitter en Linkedin) worden waar mogelijk aanvullend ingezet.<br />
Dag van de Dialoog<br />
Van Alckmaer is lid van de kerngroep Dag van de Dialoog. De voornaamste activiteiten van de<br />
kerngroep zijn, naast het voorbereiden van de dag zelf, het vergroten van het draagvlak voor het<br />
evenement en het aantrekken van nieuwe deelnemers en sponsoren. De Dag van de Dialoog is<br />
opgezet om ontmoetingen tot stand te brengen tussen mensen die elkaar anders nooit zouden<br />
ontmoeten. In de gehele stad wordt een aantal lunch- en dinertafels georganiseerd waarbij mensen<br />
aanschuiven en met elkaar in dialoog treden naar aanleiding van een jaarlijks gekozen thema.<br />
In <strong>2011</strong> was het thema: ‘Jouw vraag is mij ‘n zorg’. Op 3 november organiseerde van Alckmaer<br />
rond dit thema een lunchtafel. Het enthousiasme van de deelnemers was groot.
36<br />
Culturele evenementen<br />
Van Alckmaer bezit relatief veel woningen in en nabij het centrum van de stad Alkmaar.<br />
Een derde deel van het bezit van Van Alckmaer ligt in de aan het centrum grenzende<br />
herstructureringswijk Overdie. Om de aantrekkelijkheid en bekendheid van de binnenstad<br />
te vergroten, sponsort Van Alckmaer enkele culturele evenementen die daar plaatsvinden.<br />
Het geeft Van Alckmaer daarbij de mogelijkheid huurders en andere stakeholders uit te nodigen<br />
om elkaar te ontmoeten in een inspirerende omgeving. Bovendien nemen veel huurders van<br />
Van Alckmaer deel aan deze evenementen.<br />
Lindegrachtconcerten<br />
Ook in <strong>2011</strong> was Van Alckmaer hoofdsponsor van het Lindegrachtconcert. Van Alckmaer nodigt<br />
haar huurders en andere relaties uit hierbij aanwezig te zijn. Zo kan op een ontspannen en<br />
laagdrempelige manier kennis worden gemaakt met klassieke muziek. Dit evenement groeit<br />
nog elk jaar en is buitengewoon succesvol te noemen. In <strong>2011</strong> vonden de concerten plaats op<br />
12 en 26 juli en 9 augustus.<br />
5 mei comité<br />
Tijdens de herdenking die jaarlijks wordt georganiseerd door het 5 mei comité, wordt de<br />
niet-vanzelfsprekendheid van de waarden vrijheid en respect onder de aandacht gebracht.<br />
Van Alckmaer wil deze waarden met nadruk bij haar huurders bekend maken, vandaar de keuze<br />
om de herdenking ook in <strong>2011</strong> weer te ondersteunen.<br />
Bestuurlijk en ambtelijk overleg/netwerken<br />
In <strong>2011</strong> heeft door de val van het college van Burgemeester en Wethouders van Alkmaar weinig<br />
bestuurlijk overleg plaatsgevonden. Op ambtelijk niveau is dit wel regelmatig gebeurd. Zo is<br />
tussen de regionale corporaties en de gemeente Alkmaar over de verdere detaillering van de<br />
prestatieafspraken gesproken. Het Hoofden Woondienstenoverleg, waarbij tweemaandelijks<br />
wordt overlegd met andere corporaties (en gemeenteambtenaren op uitnodiging), is in <strong>2011</strong><br />
voortgezet. Op de agenda stonden onder meer het woonruimteverdelingsysteem, de wijzigingen<br />
bij het aanbieden van vrijgekomen woningen, de implementatie van de nieuwe huisvestingsverordening<br />
en het Transferpunt. Het Portefeuillehouders Overleg Noord-Kennemerland Wonen<br />
(PONK) en het directeurenoverleg SVNK hebben in <strong>2011</strong> ook weer plaatsgevonden.<br />
De werkconferentie samenwerking corporaties Noord Holland Noord is bezocht. Daar is het<br />
initiatief genomen voor een platform woningcorporaties Noord Holland Noord. De initiatiefnemers<br />
menen dat vooral de demografische ontwikkelingen bovenregionale samenwerking vereisen.<br />
Van Alckmaer is een maatschappelijke onderneming. Wij onderhouden daarom een intensief<br />
sociaal netwerk in de regio. De directeur-bestuurder is in het belang van Van Alckmaer verbonden<br />
aan verschillende organisaties, instellingen en commissies. Voorbeeld hiervan is de Adviesraad<br />
Centrum Woord, Beeld en Geluid (Yxie).<br />
37
38 39<br />
Interne organisatie<br />
Zoals de dampkring van essentieel belang is voor het leven<br />
op aarde, zo belangrijk is een goed functionerende interne<br />
organisatie voor de prestaties van Van Alckmaer. Zorgvuldigheid<br />
en een kritische houding zijn dan ook vereist bij de interne<br />
maatregelen om de economische crisis, de ingrijpende wet- en<br />
regelgeving en de maatschappelijke en demografische<br />
ontwikkelingen te trotseren. Door flexibel en innovatief te<br />
werken worden kosten laag gehouden. Ook wordt het totale<br />
personeelsbestand aangepast aan deze tijden en het aantal<br />
externe adviseurs tot een minimum beperkt. Contracten met<br />
leveranciers worden waar nodig herzien.
Ondernemingsplan <strong>2011</strong>-2016<br />
Uitgangspunt voor alle activiteiten vormt het ondernemingsplan <strong>2011</strong>-2016 ‘Historisch<br />
toekomstperspectief’ (herijking ondernemingsplan 2010-2015), waarin klantfocus, de aanpak<br />
van monumenten en de inzet op leefbaarheid en duurzaamheid de belangrijkste pijlers vormen.<br />
Echter, de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen volgen elkaar zo snel op, dat het niet<br />
ondenkbaar is dat het ondernemingsplan op korte termijn nog eens tegen het licht gehouden<br />
moet worden.<br />
Personeelsomvang<br />
Het totale personeelbestand bestond op 31 december <strong>2011</strong> uit 30 medewerkers (27,9 fte’s).<br />
Dit is minder dan in 2010. In totaal zijn vier medewerkers in <strong>2011</strong> uit dienst getreden. De gemiddelde<br />
leeftijd van de werknemers was per 31 december <strong>2011</strong> 47,4 jaar. De deeltijdfactor is met<br />
een gemiddelde van 0,93 gelijk gebleven.<br />
Ontwikkeling medewerkers<br />
Gedurende <strong>2011</strong> hebben verschillende medewerkers voor de uitvoering van hun functie relevante<br />
opleidingen, bijeenkomsten, workshops en symposia gevolgd. Enkele voorbeelden: opfriscursussen<br />
voor informatiesystemen, herhalingscursussen voor gecertificeerde BHV-ers (Bedrijfshulpverlening),<br />
financiële seminars, cursussen Personeel & Organisatie, netwerkbijeenkomsten en opfriscursussen<br />
Secretariaat. Twee medewerkers hebben de opleiding tot EPA (Energie Prestatie Advies)-adviseur<br />
met goed gevolg afgerond. Enkele medewerkers uit het middenkader hebben de opleiding<br />
Functioneren van de manager gevolgd.<br />
Ziekteverzuim<br />
In <strong>2011</strong> was het verzuimpercentage 5,65%, exclusief de langdurig zieken was dit percentage 2,21%.<br />
Uitzend- en inleenkrachten<br />
In <strong>2011</strong> is een bedrag van € 88.000 uitgegeven aan uitzend- en inleenkrachten (begroot:<br />
€ 182.000). De kosten zijn gemaakt voor de vervanging van langdurig zieke werknemers.<br />
40<br />
Ondernemingsraad (OR)<br />
In <strong>2011</strong> is het bestuur van de OR vernieuwd. Het aantal kandidaten en de beschikbare plaatsen<br />
kwamen overeen, zodat verkiezingen niet nodig waren. Er is tweemaal officieel overleg gevoerd<br />
met de directie. De stand van zaken van de organisatie (ondernemingsplan en afdelingsplannen),<br />
de opzegging van het lidmaatschap van Aedes, het project ‘Door het Glazen Plafond’ (FNV Formaat),<br />
de wijzigingen binnen de RvC en het beheer van de Burgemeester Peeckstichting kwamen aan<br />
de orde. Ook is de handleiding personele zaken vastgesteld. Naast deze officiële overleggen vindt<br />
maandelijks informeel overleg plaats tussen de OR en directie.<br />
Bedrijfshulpverlening (BHV)<br />
In <strong>2011</strong> is afscheid genomen van één BHV-er. Deze vacature is opgevuld door twee nieuwe<br />
BHV-ers. In totaal heeft Van Alckmaer nu drie BHV-ers die allen gecertificeerd zijn, ook voor de<br />
Automatische Externe Defibrillator (AED). Elk jaar worden herhalingscursussen gevolgd voor<br />
brandbestrijding, ontruiming, eerste hulp en AED. Het bedrijfsnoodplan is op een aantal kleine<br />
punten aangepast. Besloten is de functie van hoofd BHV te laten vervallen. Eén BHV-er is het<br />
aanspreekpunt voor de interne organisatie.<br />
41
42 43<br />
Financieel beleid<br />
en beheer<br />
Terug op aarde, waar het einde van de economische crisis nog<br />
niet in zicht is. De dagelijkse realiteit is dat om ons heen veel<br />
partijen in de bouwwereld en branchegenoten in de financiële<br />
problemen komen. Door het uitblijven van de concrete<br />
uitwerking van wet- en regelgeving is daarbij de onzekerheid<br />
over de juiste koers groot. Van Alckmaer heeft om die redenen<br />
in <strong>2011</strong> ervoor gekozen dichtbij de kern van haar organisatie-<br />
doelstellingen te blijven. Binnen de financiële mogelijkheden<br />
worden de weinige risico’s weloverwogen genomen, om de<br />
stabiele financiële situatie van Van Alckmaer vast te houden.
Treasurybeleid<br />
Het treasurybeleid van Van Alckmaer is gericht op het actief beheersen van financierings- en<br />
renterisico’s. Het treasurystatuut van Van Alckmaer voorziet in een treasurycommissie. De treasurycommissie<br />
vergaderde in <strong>2011</strong> driemaal. De commissie heeft voor de directeur-bestuurder een brede<br />
adviserende taak op het gebied van financiën en treasury. De treasurycommissie heeft daarnaast<br />
een adviserende rol bij het opstellen van documentatie en informatie op het gebied van treasury,<br />
zoals het treasurystatuut en het treasuryjaarplan. Eén lid van de Raad van Commissarissen (met<br />
de financiële portefeuille) is op verzoek van de directeur-bestuurder aanwezig als toehoorder bij<br />
de treasurycommissie.<br />
Een belangrijke doelstelling van treasury is het bewaken en zekerstellen van de financierbaarheid<br />
van de activiteiten van de organisatie door tijdige en voldoende toegang tot de geld- en kapitaalmarkt<br />
op zowel de korte als lange termijn. Dit gebeurt door actief saldobeheer. Als deelnemer van<br />
het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) worden nieuwe langlopende leningen afgesloten<br />
onder borgstelling van het WSW. Van Alckmaer voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid<br />
en solvabiliteit die het WSW stelt.<br />
In <strong>2011</strong> is het treasuryjaarplan over het tijdvak 2012-2017 vastgesteld. Door de hoge mate van<br />
onvoorspelbaarheid van onze nabije toekomst en de daaraan verbonden risico’s, zijn drie<br />
scenario’s uitgewerkt.<br />
Renterisicoprofiel<br />
Renterisico is door het WSW gedefinieerd als het totale bedrag waarover te zijner tijd een nu<br />
nog onbekend rentepercentage wordt betaald. Het renterisico wordt gemeten door de eindaflossingen<br />
en renteaanpassingen van langlopende leningen in enig jaar te relateren aan de<br />
totale leningportefeuille van het lopende jaar. Spreiding van de renterisico’s over de jaren maakt<br />
dat de exploitatie minder wordt blootgesteld aan schommelingen van het renteniveau en dat de<br />
rentelasten gelijkmatig over de jaren worden verdeeld. De huidige norm van het WSW voor het<br />
maximaal aanvaardbare renterisico in een jaar is bepaald op 15% van de restant hoofdsom van<br />
langlopende leningen. Het renterisicoprofiel van Van Alckmaer is in het tijdvak 2012-2017 niet<br />
hoger dan 10%. Dit is conform de uitgangspunten in het treasurystatuut 2008.<br />
In 2010 zijn twee nieuwe WSW-geborgde langlopende leningen aangetrokken voor het jaar <strong>2011</strong>:<br />
Lening Transactiedatum<br />
Looptijd Hoofdsom Type Rente Verstrekker<br />
44<br />
1 31-05-<strong>2011</strong> 8 jaar € 4.000.000 Fixe 3,88 % Nederlandse Waterschapsbank<br />
2 15-12-<strong>2011</strong> 50 jaar € 5.000.000 Fixe + opslag 3,95 % Nederlandse Waterschapsbank<br />
Ook zijn in 2010 nog twee leningen afgesloten van elk € 8.000.000 met een opnamedatum in<br />
2012 en 2013, met een rentepercentage van respectievelijk 4,12% en 4,13%. De genoemde<br />
leningen zijn aangetrokken voor de herfinanciering van bestaande en vervallen leningen en passen<br />
binnen de kaders van het WSW. De gemiddelde rente van de leningportefeuille bedroeg per<br />
31 december <strong>2011</strong> 4,20% (in 2010: 4,25%). De gemiddelde looptijd van de leningportefeuille past<br />
bij de gemiddelde restant levensduur van het vastgoedbezit.<br />
Van Alckmaer maakt geen gebruik van derivaten voor speculatieve doeleinden. Het renterisico<br />
is nihil.<br />
Huren<br />
In <strong>2011</strong> zijn onze huurprijzen gemiddeld 1,26% gestegen. De maximaal toegestane gemiddelde<br />
huurverhoging voor de huurtoeslag verhuringen was 1,3%. In complexen waar renovatie, restauratie<br />
of sloop/nieuwbouw is gepland, was de jaarlijkse huurverhoging 0%. De reguliere huurverhoging<br />
heeft een stijging van de huuropbrengsten met circa € 85.000 tot gevolg. Het effect van de huur-<br />
harmonisatie bij mutaties en woningverbetering was in <strong>2011</strong> circa € 88.000. De overige stijging in<br />
huuropbrengsten is het gevolg van de opleveringen van de Karenhuizen, de Kennemerstraatweg<br />
en de eerste fase Uitenboschstraat.<br />
Investeringen kantoor en kosten algemeen beheer<br />
Over de kosten voor algemeen beheer wordt maandelijks gerapporteerd. De realisatie van de<br />
uitgaven was conform de prognose van <strong>2011</strong>. De investeringen in het eigen kantoor bestonden<br />
uit uitgaven op het gebied van veiligheid en onderhoud.<br />
45<br />
Accountant<br />
Het beleid van Van Alckmaer is dat de externe accountant wordt benoemd voor een periode van<br />
maximaal vier jaar. Conform deze afspraak is in 2008 een contract voor vier jaar afgesloten met<br />
Ernst & Young. In <strong>2011</strong> was dit de controlerende accountant.<br />
Financiële rapportages<br />
Projectontwikkeling en treasury zijn de meest risicovolle activiteiten van Van Alckmaer. Om ervoor<br />
te zorgen dat de risico’s beheersbaar en inzichtelijk zijn, wordt maandelijks gestructureerd gerapporteerd.<br />
De frequentie van viermaandelijkse overzichtrapportages is in <strong>2011</strong> weer verhoogd naar<br />
overzichtrapportages per kwartaal. Daarnaast worden een begroting en een jaarrekening opgesteld.<br />
De directeur-bestuurder en de Raad van Commissarissen nemen op basis daarvan besluiten<br />
over eventuele verdere investeringen.
46 47<br />
Verslag van de<br />
Raad van<br />
Commissarissen
Algemeen<br />
De Raad van Commissarissen (RvC) heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de<br />
algemene gang van zaken bij Van Alckmaer. De RvC staat tevens het bestuur met raad terzijde.<br />
De RvC houdt onder andere toezicht op:<br />
• realisatie van de doelstellingen van de corporatie;<br />
• strategie en risico’s verbonden aan activiteiten van de corporatie;<br />
• opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen;<br />
• kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording;<br />
• financieel verslaggevingproces;<br />
• naleving van toepasselijke wet- en regelgeving.<br />
De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvC zijn in de statuten van Van Alckmaer<br />
omschreven. In dit verslag legt de RvC verantwoording af over zijn activiteiten.<br />
Samenstelling<br />
De RvC startte in <strong>2011</strong> met vijf leden: de heer A. Vegter (financiële en economische zaken,<br />
voorzitter), de heer H. van Kuijk (commercie en ondernemersoriëntatie, vice-voorzitter),<br />
mevrouw mr. R.K. Beltman-Jeelof (juridische en sociale zaken), de heer ir. ing. J.J.M.E. de Vries<br />
(volkshuisvesting en vastgoed) en de heer drs. K.L.W.M.M. Spruyt (financiële en economische<br />
zaken). Per april trad de heer Vegter af als voorzitter en werd de heer Spruyt benoemd in die<br />
functie. Daarmee bestond de RvC vanaf dat moment uit vier leden.<br />
48<br />
Afscheid van de heer Vegter<br />
Op 8 april <strong>2011</strong> is de heer Vegter, conform het rooster, afgetreden als voorzitter van de RvC.<br />
Na een periode van twaalf jaar als lid van de RvC, heeft de heer Vegter op 11 mei afscheid genomen.<br />
Hij was sinds 1 januari 2006 voorzitter van de RvC. Onder zijn bezielende leiding, met als basis de<br />
Governance Code, is de professionalisering van de RvC verder tot stand gekomen. Daarnaast heeft<br />
de heer Vegter, als toezichthouder en adviseur van het directieteam, een belangrijke bijdrage<br />
geleverd aan de stabiele financiële positie van Van Alckmaer en de toonaangevende rol van Van<br />
Alckmaer in het behoud van cultureel erfgoed. De inzet en betrokkenheid van de heer Vegter in al<br />
die jaren worden door de overige leden van de RvC en de directeur-bestuurder zeer gewaardeerd.<br />
Benoeming nieuwe voorzitter<br />
De RvC heeft uit zijn midden een nieuwe voorzitter benoemd. Met ingang van 11 mei <strong>2011</strong> is de<br />
heer Spruyt voorzitter van de RvC van Van Alckmaer.<br />
49<br />
Benoeming 5 e lid RvC<br />
In april is na het aftreden van de heer Vegter een vacature ontstaan voor een 5 e RvC-lid. Op basis<br />
van een geactualiseerde profielschets volgde een benoemingsprocedure. Die heeft geleid tot de<br />
aanstelling van mevrouw M.A.M. van der Poel per 1 januari 2012. Zij is verantwoordelijk voor de<br />
portefeuille algemene zaken.<br />
Vergaderingen en andere activiteiten<br />
De RvC kwam in <strong>2011</strong> tienmaal bijeen voor overleg, waarvan zesmaal met de directie. Dit betrof<br />
zes reguliere vergaderingen en vier bijeenkomsten waarin de benoeming van een nieuwe voorzitter,<br />
het 5 e RvC-lid, de zelfevaluatie en de beoordeling van de directeur-bestuurder werden voorbereid.<br />
In <strong>2011</strong> is gewerkt met een thematisch vergaderschema, naast de reguliere onderwerpen.<br />
Thema’s die aan de orde kwamen waren onder andere de consequenties van de kredietcrisis<br />
voor de actuele ontwikkeling van renovatie- en restauratieprojecten, de toepassing van de<br />
risicobeheermaatregelen, integriteit, het CFV Continuïteitsoordeel <strong>2011</strong>-2015 en de projectsteun<br />
Vogelaar-wijken, het CFV Solvabiliteitsoordeel verslagjaar 2010, het sectorbeeld voornemens<br />
woningbouwcorporaties 2010 en de Oordeelsbrief 2010. Ook zijn de beoordelingssystematiek<br />
voor de beoordeling van de bestuurder, de voortgang van de herstructurering van de wijk Overdie<br />
en het rapportagemodel ondernemingsplan 2010-2015 besproken. Voor een aantal agendapunten<br />
is een beroep gedaan op een externe deskundige, die tijdens de vergaderingen of speciale<br />
bijeenkomsten van de RvC het betreffende onderwerp van een toelichting voorzag en met de<br />
RvC hierover van gedachten wisselde.<br />
Naast de vergaderingen zijn er meerdere activiteiten geweest waarbij een of meerdere leden<br />
aanwezig waren als vertegenwoordiger van de RvC van Van Alckmaer. Bijvoorbeeld bij de afronding<br />
van de restauraties van de rijksmonumenten de Karenhuizen en het synagogecomplex,<br />
de nieuwjaarsreceptie van Van Alckmaer, het Lindegrachtconcert, de 8 oktober festiviteiten,<br />
het Kaeskoppenstad festival, de kerstlunch van Van Alckmaer en de Open Monumentendag.<br />
Ook dodenherdenking en de 5 mei viering werden bijgewoond.<br />
Beoordeling directeur-bestuurder<br />
De beoordeling van de directeur-bestuurder (DB) over het jaar <strong>2011</strong> gebeurde aan de hand<br />
van de beloningscode Westerlaken. Het handelen vanuit het besef van de maatschappelijke<br />
voorbeeldfunctie is hierbij vanzelfsprekend en door de RvC gehanteerd. De RvC concludeert dat<br />
de ‘performance’ van de DB over het jaar <strong>2011</strong> uitstekend dan wel bovengemiddeld is geweest.<br />
De RvC heeft hiervoor unaniem zijn waardering uitgesproken.
Herstructureringsopgave Overdie<br />
De herstructureringsopgave in Overdie is door de RvC getoetst. Gekeken is in hoeverre de realisatie<br />
in de pas liep met de vooraf opgestelde planningen en begrotingen. Hierbij is rekening gehouden<br />
met de stijgende bouwkosten en de actuele verkoopresultaten. De RvC is tevreden over de voortgang<br />
van het project. In het licht van de actuele ontwikkelingen op zowel de vastgoed- als de<br />
financiële markt blijft de RvC de bereikte resultaten nauwgezet volgen.<br />
Goedkeuringen en besluiten<br />
De RvC gaf in <strong>2011</strong> zijn goedkeuring aan de volgende door het bestuur vastgestelde besluiten:<br />
• de meerjarenbegroting 2012-2016;<br />
• de opdracht voor het maken van een verbeterde rapportage interim-controle door Ernst & Young;<br />
• de jaarrekening 2010;<br />
• de rapportage interim-controle van Ernst & Young;<br />
• het Volkshuisvestings- en Bestuursverslag inclusief het verslag van de Raad van Commissarissen<br />
2010;<br />
• de directeur-bestuurder decharge te verlenen voor het gevoerde beleid in 2010;<br />
• de benoeming van de heer drs. K.L.W.M.M. Spruyt als voorzitter van de RvC;<br />
• de benoeming van mevrouw M.A.M. van der Poel tot 5 e lid van de RvC met als portefeuille algemene<br />
zaken met ingang van 1 januari 2012;<br />
• het treasuryjaarplan 2012;<br />
• de bekrachtiging van het bestuursbesluit tot aankoop van de Verdronkenoord 70 en 78;<br />
• de notulen d.d. 8-12-2010, 2-2-<strong>2011</strong>, 7-2-<strong>2011</strong>, 6-4-<strong>2011</strong>, 11-5-<strong>2011</strong>, 4-7-<strong>2011</strong>, 14-9-<strong>2011</strong><br />
en 2-11-<strong>2011</strong> (tevens ondertekend).<br />
Ook ging de RvC akkoord met:<br />
• de inhoud en strekking van de Governance Code en de Aedescode en het daarmee<br />
samenhangende actieplan voor 2008-<strong>2011</strong>;<br />
• het thematische vergaderschema van de RvC voor 2012.<br />
50<br />
Commissies<br />
De voorzitter van de RvC is toehoorder van de treasury (kern)commissie, waardoor hij goed op de<br />
hoogte blijft van dit belangrijke onderwerp. Dit onderwerp komt overigens ook steeds uitgebreid<br />
aan de orde in de RvC-vergaderingen. In de treasurycommissie, die bestaat uit de directeurbestuurder<br />
van Van Alckmaer, het verantwoordelijke managementteamlid en een externe adviseur,<br />
wordt frequent gesproken over het treasurybeleid (gericht op de financierbaarheid en het<br />
renterisicobeleid van de organisatie) en de financiële resultaten.<br />
De zelfevaluatie is in <strong>2011</strong> voorbereid en voorgezeten door het RvC-lid de heer De Vries. De beoordeling<br />
van de directeur-bestuurder is in <strong>2011</strong> voorbereid door de voorzitter van de RvC de heer<br />
Spruyt en als lid de heer De Vries.<br />
51<br />
Inhoudelijk toezicht<br />
Het Ondernemingsplan 2010–2015 en de afdelings- en activiteitenplannen die hiervan zijn afgeleid,<br />
bieden de leden van de RvC handvatten bij het houden van toezicht op het bereiken van de<br />
gestelde doelen. Ook worden prestatieafspraken gemaakt met de directeur-bestuurder. De begroting<br />
en de jaarrekening bieden verder de mogelijkheid om te beoordelen of de onderneming<br />
voldoende investeert en rendeert op de werkterreinen van Van Alckmaer. De RvC is zich ervan<br />
bewust dat bij de activiteiten van een woningcorporatie als Van Alckmaer onrendabele investeringen<br />
nodig zijn gezien de sociaal-maatschappelijke doelstellingen van de onderneming.<br />
Met interne viermaandsrapportages, rapportages over de strategische- en volkshuisvestelijke<br />
prestaties, projectplannen en –presentaties en het treasurybeleid heeft de RvC goed zicht op<br />
de financiële risico’s en resultaten van Van Alckmaer. De RvC heeft dit beeld getoetst aan de<br />
uitkomsten van de interim-controle door de accountant, de oordeelsbrief van het Centraal Fonds<br />
Volkshuisvesting (CFV), inclusief continuïteits- en solvabiliteitsoordeel en het oordeel van het<br />
Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) over de kredietwaardigheid en het faciliteringsvolume.<br />
Van Alckmaer conformeert zich aan de definities en normen van het WSW. Deze definities en<br />
normen worden gebruikt als toetsingscriteria bij het invullen van het treasurybeleid.<br />
Professionalisering governance<br />
De governance van Van Alckmaer is ingericht volgens de richtlijnen van Aedes en de commissies<br />
Glasz en Tabaksblat. In 2008 is structurele invulling gegeven aan de zelfevaluatie van de RvC en dit<br />
is in <strong>2011</strong> voortgezet. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvC, evenals die van<br />
de directeur-bestuurder, zijn vastgelegd in de statuten van Van Alckmaer.<br />
Er heeft in het verslagjaar geen visitatie plaatsgevonden. Het standpunt van de RvC ten opzichte<br />
van het visitatiesysteem is niet relevant gewijzigd ten opzichte van dat in 2010. Van Alckmaer blijft<br />
een goed toepasbare visitatie van belang vinden, maar de markt biedt vooralsnog geen bureaus<br />
met ervaring met een corporatie als Van Alckmaer. Het betreft met name de combinatie van de<br />
bedrijfsmatige-, strategische- en volkshuisvestelijke prestaties met de rol van Van Alckmaer in het<br />
behoud van cultureel erfgoed. De wijze waarop invulling aan de visitatie kan worden gegeven,<br />
wordt om die reden in 2012 actief onderzocht.<br />
Zelfevaluatie van de RvC<br />
Als onderdeel van de voor 2010 benoemde governance actiepunten heeft in oktober <strong>2011</strong> de<br />
zelfevaluatie van de RvC plaatsgevonden. Begin 2012 zijn de resultaten hiervan met de directeurbestuurder<br />
besproken. Het RvC-lid De Vries heeft een zelfevaluatie-instrument voor de RvC van<br />
Van Alckmaer ontwikkeld. Met dit instrument kan de RvC zelfstandig, aan de hand van een aantal<br />
toetsvragen en op systematische wijze, de kwaliteit, effectiviteit en toegevoegde waarde van<br />
de RvC in kaart brengen en beoordelen. De uitkomsten van de zelfevaluatie geven een duidelijk<br />
beeld van de huidige situatie en de (noodzakelijke of gewenste) verbeterpunten.
Overleg met huurdersvereniging en ondernemingsraad<br />
In <strong>2011</strong> hebben de leden van de RvC die op voordracht van de huurdersvereniging zijn benoemd<br />
overleg met de huurdersvereniging gevoerd. Ook zijn zij aanwezig geweest bij de algemene<br />
ledenvergadering. Er is gesproken over het kabinetsbeleid en de aangekondigde wijzigingen in<br />
wet- en regelgeving, de ontwikkelingen in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en<br />
de rol van woningbouwcorporaties, de toepassing van de participatieovereenkomst, het<br />
ondernemingsplan 2010-2015 en de doelstellingen op het terrein van monumenten.<br />
In <strong>2011</strong> is niet overlegd met de ondernemingsraad.<br />
Integriteit<br />
In het licht van de maatschappelijke onrust over de integriteit van bestuurders van maatschappelijke<br />
ondernemingen en de werving van een 5 e RvC-lid, heeft de RvC bij bijna iedere gelegenheid<br />
aandacht besteed aan dit onderwerp. Ook als onderdeel van de zelfevaluatie is dit gebeurd,<br />
specifiek benaderd vanuit de eigen rol als RvC-lid. Er hebben geen transacties plaatsgevonden<br />
waarbij sprake is van belangenverstrengeling van leden van het bestuur en/of de RvC.<br />
Verantwoording van de honorering van de leden van de RvC<br />
De leden van de RvC ontvangen per kwartaal een vaste beloning en een onkostenvergoeding.<br />
De totale honorering van de RvC bedroeg in <strong>2011</strong> € 24.000. Daarnaast werd aan de commissarissen<br />
€ 5.000 aan onkostenvergoeding betaald. De kosten voor inhuur van externe adviseurs voor de<br />
RvC en voor teambuilding bedroegen in <strong>2011</strong> € 8.000.<br />
Alkmaar, juni 2012<br />
52<br />
53
54 55<br />
Kengetallen
56<br />
<strong>2011</strong> 2010<br />
Woongelegenheden in exploitatie naar bouwperiode<br />
Vooroorlogse woningen 405 362<br />
Na-oorlogse woningen 2.090 2.105<br />
Subtotaal 2.495 2.467<br />
Woningen in aanbouw 2 26<br />
Garages 199 199<br />
Bedrijfsruimten/winkels 29 26<br />
Overig bezit 24 29<br />
Totaal 2.749 2.747<br />
Totaal verzekerde waarde (x € 1.000) 185.025 185.025<br />
Gemiddelde verzekerde waarde per woning 75.000 75.000<br />
Gemiddelde grondslag OZB per woning 151.603 147.259<br />
Aantal woningen naar huurprijsklasse<br />
Goedkoop : maandhuur < € 362 543 569<br />
Betaalbaar : maandhuur > € 362 < € 555 1.605 1.595<br />
Duur : maandhuur > € 555 347 303<br />
Kwaliteit<br />
Aantal reparatieverzoeken per woning 1,7 1,4<br />
Kosten niet-planmatig onderhoud per woning in euro 475 480<br />
Kosten planmatig onderhoud per woning in euro 413 417<br />
Totale kosten onderhoud per woning in euro 888 897<br />
Prijs-kwaliteitverhouding<br />
Gemiddeld aantal punten WWS 140 132<br />
Gemiddelde nettohuurprijs per woning per maand in euro 451 434<br />
Het verhuren van woningen<br />
Huurachterstand in % van de huren en de vergoedingen 0,90% 0,75%<br />
Huurderving in % van de huren en de vergoedingen 2,94% 1,92%<br />
Mutatiegraad 6,10% 7,30%<br />
Aanbiedingscoëfficiënt 3,02 2,30<br />
<strong>2011</strong> 2010<br />
Financiële continuïteit<br />
Solvabiliteit 53,07% 53,09%<br />
Rentabiliteit totaal vermogen 6,27% 0,93%<br />
Rentabiliteit eigen vermogen 8,43% -1,75%<br />
Liquiditeit (current ratio) 1,02 2,06<br />
Gemiddelde rentevoet vreemd vermogen 4,20% 4,25%<br />
Balans en winst- en verliesrekening (x € 1.000)<br />
Eigen vermogen 104.795 95.956<br />
Vreemd vermogen 92.652 84.787<br />
Totaal vermogen 197.447 180.744<br />
Vlottende activa 5.684 2.805<br />
Vlottende passiva 5.608 4.977<br />
Jaarresultaat 8.838 -1.675<br />
Rentelasten 3.544 3.365<br />
Huren 13.495 13.102<br />
Vergoedingen 702 687<br />
Huurachterstand actieve contracten (incl. WSNP)* 128 104<br />
Huurderving 418 265<br />
Algemeen<br />
Algemene bedrijfsreserve per woning in euro 42.002 38.896<br />
Salarissen en sociale lasten (x € 1.000) 2.239 2.585<br />
Personele bezetting (in fte’s):<br />
• Directie en staf 1,00 1,89<br />
• Vastgoedstrategie, -ontwikkeling en uitvoering 11,23 6,00<br />
• Front office 7,56 15,50<br />
• Back office en algemene zaken 7,53 7,14<br />
* Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen<br />
57
58<br />
Balans per 31 december <strong>2011</strong> (x € 1.000)<br />
A C T I V A 31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />
<strong>VA</strong>STE ACTI<strong>VA</strong><br />
Materiële vaste activa<br />
Onroerende en roerende zaken in exploitatie 155.277 151.000<br />
Monumenten in exploitatie 22.823 11.412<br />
Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling 7.881 9.642<br />
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 3.843 3.861<br />
189.824 175.915<br />
Financiële vaste activa<br />
Deelnemingen 20 0<br />
Latente belastingvordering 1.919 2.023<br />
1.939 2.023<br />
Totaal vaste activa 191.763 177.938<br />
VLOTTENDE ACTI<strong>VA</strong><br />
Voorraden 6 8<br />
Vorderingen<br />
Huurdebiteuren 81 98<br />
Overige vorderingen 38 186<br />
Overlopende activa 307 152<br />
Rekening courant deelnemingen 371 414<br />
797 850<br />
Liquide middelen 4.882 1.948<br />
Totaal vlottende activa 5.685 2.806<br />
Totaal activa 197.448 180.744<br />
59<br />
P A S S I V A 31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />
EIGEN VERMOGEN<br />
Algemene bedrijfsreserve 102.472 93.480<br />
Bestemmingsreserve 2.323 2.476<br />
Totaal eigen vermogen 104.795 95.956<br />
VOORZIENINGEN<br />
Latente belastingverplichting 298 310<br />
Loopbaanontwikkeling 88 99<br />
Negatieve deelnemingen 13 36<br />
Voorziening onrendabele investeringen 609 1.350<br />
Totaal voorzieningen 1.008 1.795<br />
LANGLOPENDE SCHULDEN<br />
Leningen 86.037 78.016<br />
KORTLOPENDE SCHULDEN<br />
Aflossingsverplichtingen 142 163<br />
Schulden aan leveranciers 2.148 1.600<br />
Belastingen en premies sociale verzekeringen 900 471<br />
Overlopende passiva 2.418 2.743<br />
Totaal kortlopende schulden 5.608 4.977<br />
Totaal passiva 197.448 180.744
60<br />
Winst- en verliesrekening over het boekjaar (x € 1.000)<br />
<strong>2011</strong> 2010<br />
Bedrijfsopbrengsten<br />
Huren 13.495 13.102<br />
Vergoedingen 702 687<br />
Overige bedrijfsopbrengsten 663 316<br />
Som der bedrijfsopbrengsten 14.860 14.105<br />
Bedrijfslasten<br />
Afschrijvingen 348 335<br />
Erfpacht 3 3<br />
Lonen en salarissen 1.659 1.865<br />
Sociale lasten en pensioenen 578 720<br />
Lasten onderhoud 2.294 2.698<br />
Overige bedrijfslasten 3.582 3.538<br />
Som der bedrijfslasten 8.464 9.159<br />
RESULTAAT UIT VERHUURACTIVITEITEN 6.396 4.946<br />
Resultaat uit projecten en verkopen<br />
Verkoop van onroerende zaken 266 519<br />
Onrendabele investeringen 576 -1.954<br />
Som van het resultaat uit projecten en verkopen 842 -1.435<br />
BEDRIJFSRESULTAAT 7.238 3.511<br />
61<br />
<strong>2011</strong> 2010<br />
Financiële baten en lasten<br />
Rentebaten 11 1<br />
Rentelasten -3.544 -3.365<br />
Som der financiële baten en lasten -3.533 -3.364<br />
RESULTAAT VOOR BELASTINGEN 3.705 147<br />
Vennootschapsbelasting -92 1.116<br />
Resultaat deelnemingen 43 -13<br />
RESULTAAT NA BELASTINGEN VOOR MUTATIE REËLE WAARDE 3.656 1.250<br />
Mutatie reële waarde materiële vaste activa 5.183 -2.925<br />
RESULTAAT NA BELASTINGEN NA MUTATIE REËLE WAARDE 8.839 -1.675<br />
Mededeling accountant<br />
De balans en winst- en verliesrekening zijn ontleend aan de jaarrekening <strong>2011</strong> van Van Alckmaer<br />
in Alkmaar. Deze jaarrekening is d.d. 4 april 2012 door Ernst & Young Accountants voorzien van<br />
een goedkeurende accountantsverklaring.
62 63<br />
Colofon<br />
Fotografie<br />
Shutterstock<br />
Druk<br />
Finesse Druk, Heerhugowaard<br />
Vormgeving<br />
De Combinatie, Alkmaar<br />
Eindredactie<br />
Zuyver communicatieadvies en -management, Katwijk<br />
Van Alckmaer<br />
Keetgracht 1<br />
1811 AM Alkmaar<br />
Postbus 191<br />
1800 AD Alkmaar<br />
T (072) 541 03 40<br />
F (072) 540 07 95<br />
E info@vanalckmaer.nl<br />
www.vanalckmaer.nl