Raadsvoorstel - Gemeente Heerlen

Jaarrekening 2010

Jaarrekening
2010

Inhoudsopgave
A. Algemeen
Raadsvoorstel 5
I. Bestuurssamenvatting 8
II. Leeswijzer 12
III. Kerngegevens 14
IV. Bestuur en organisatie 16
B. Jaarverslag
1. Programmaverantwoording 21
Realisatie per programma
1.1 Programma Economische Stimulering 22
1.2 Programma Sociale Infrastructuur 39
1.3 Programma Leefomgeving 49
1.4 Programma Ruimtelijke Ontwikkeling 58
1.5 Programma Bestuur en Dienstverlening 73
2. Paragrafen
2.1 Lokale heffingen 91
2.2 Weerstandsvermogen en risico’s 99
2.3 Onderhoud kapitaalgoederen 104
2.4 Financiering 111
2.5 Bedrijfsvoering 116
2.6 Verbonden partijen 126
2.7 Grondbeleid 160
2.8 Demografische ontwikkelingen/krimp 171
2.9 Stadsregio Parkstad Limburg 180
C. Jaarrekening
3 Balans per 31 december 2010 182
4 Programmarekening over jaar 2010 184
5 Toelichtingen 185
5.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 185
5.2 Toelichting op de balans per 31 december 2010 189
5.2.1 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 203
5.2.2 Ontwikkelingen na balansdatum 203
5.3 Algemene dekkingsmiddelen 204
5.3.1 Lokale heffingen 204
5.3.2 Gemeentefonds 205
5.3.3 Dividend 207
5.3.4 Onvoorzien 208
5.4 Overzicht incidentele baten en lasten 209
D. Vaststelling
6.1 Raadsbesluit 210
6.2 Toezicht en bevindingen 211
3

Bijlagen
Single information, Single audit (SiSa) 213
Prestatiemonitor 228
Financiën per programma/kernthema/product 235
Voortgang moties 251
Begrippen en afkortingen 254
4

A. Algemeen
Raadsvoorstel
bevoegdheid raad
ambtelijke routing d.d. akk. opm. selectieve besluitenlijst
afdelingshoofd/dir. persbericht
projectleider raadsinformatiebrief
directeur Bedr.V uit. dat. b&w 19/20 april
bestuurlijke routing d.d. akk. bespr.
secretaris
burgemeester
weth. Aarts
weth. Gillissen
weth. Smeets
weth. de Wit
weth. van Zutphen
onderwerp
Jaarverantwoording 2010
5
Opmerk. secr./portefeuillehouder
Voorstel en besluit
De raad voor te stellen:
1a. de jaarrekening en het jaarverslag 2010 vast te stellen;
1b. het positieve resultaat van € 7.161.000 voor een bedrag van € 145.000 te storten in de reserve
nog uit te voeren werkzaamheden ter uitvoering van het Nationaal actieplan sport en bewegen;
1c. akkoord te gaan met een afboeking van de grondexploitaties ten bedrage van € 2.756.000;
1d. het resterende positieve resultaat ad. € 4.260.000 te storten in de algemene reserve.

Raadsvoorstel
Bevoegdheid raad.
Onderwerp
Jaarverantwoording 2010.
Inleiding/aanleiding
Met het jaarverslag en de jaarrekening legt het college verantwoording af aan de raad over het gevoerde beleid
en beheer van het afgelopen jaar. De informatie die deze verantwoording oplevert heeft zijn weerslag op het
lopende begrotingsjaar, maar ook op toekomstige begrotingen. De inhoud van het document vormt daarom
een belangrijk onderdeel bij de bespreking van de voorjaarsnota 2011 en de kaderbrief die opgesteld wordt als
voorbereiding op de begroting 2012-2015.
Onderdeel A bevat de algemene gegevens, waaronder de bestuurssamenvatting, leeswijzer en kerngegevens.
Van oudsher wordt de jaarverantwoording daarna opgesplitst in het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag
(onderdeel B) bestaat uit de programmaverantwoording van de 5 programma’s (hoofdstuk 1) en de in het
kader van het Besluit Begroting en Verantwoording verplichte paragrafen (hoofdstuk 2). De jaarrekening (onderdeel
C) bevat de balans, de programmarekening en de bijbehorende toelichtingen. Tot slot is in onderdeel D
het raadsbesluit en de accountantsverklaring opgenomen.
Kader
Conform artikel 198 van de Gemeentewet dient de raad de jaarrekening en het jaarverslag vast te stellen.
Op basis van artikel 200 van de Gemeentewet dienen de vastgestelde stukken uiterlijk 15 juli 2011 naar de
Provincie te worden gestuurd.
Kernthema:
Betreft alle kernthema’s.
Bevoegdheid
De raad stelt het jaarverslag en de jaarrekening vast.
Voorstel
1a. De jaarrekening en het jaarverslag 2010 vast te stellen.
1b. Het positieve resultaat van € 7.161.000 voor een bedrag van € 145.000 te storten in de reserve nog uit
te voeren werkzaamheden ter uitvoering van het Nationaal actieplan sport en bewegen.
1c. Akkoord te gaan met een afboeking van de grondexploitaties ten bedrage van € 2.756.000.
1d. Het resterende positieve resultaat ad. € 4.260.000 te storten in de algemene reserve.
Argumenten
1a.1. In de jaarverantwoording wordt door het college verantwoording afgelegd over de prestaties in 2010.
De in 2010 behaalde prestaties zijn in de programmaverantwoording opgenomen. Daarnaast wordt in
de paragrafen een dwarsdoorsnede gegeven van een aantal onderwerpen die een regulier karakter
hebben en betrekking hebben op meerdere programma’s (bedrijfsvoering, treasury, onderhoud
kapitaalgoederen).
1a.2. In de jaarrekening worden de financiële resultaten over 2010 gepresenteerd.
Het positieve jaarrekeningresultaat wordt in de jaarverantwoording uiteengezet en nader geanalyseerd.
1b. In het positieve resultaat zitten middelen die het ministerie van VWS beschikbaar heeft gesteld voor de
Impuls Nationaal Actieplan Sport en Bewegen. Middels de meicirculaire 2010 van het gemeentefonds
zijn deze middelen ontvangen maar de uitvoering zal in 2011 plaatsvinden.
a. Deze werkzaamheden zijn geen nieuwe initiatieven, maar uitvoering van het ‘Nationaal actieplan
sport en bewegen’ hetgeen reeds verwoord was in de meicirculaire 2010
b. Per abuis is in de najaarsnota dit onderdeel niet overgebracht naar de reserve nog uit te voeren
werkzaamheden.
6

c. Het is eenmalige afwijking van de geldende gedraglijn dat er geen ‘winstbestemmingen’ worden
gedaan in het raadsvoorstel behorende bij het jaarverslag en -rekening.
1c.1. In het verleden zijn opbrengsten hoog ingeschat met de wetenschap van toen. In de huidige situatie
(economische crisis, kredietcrisis, bevolkingskrimp) staan de resultaten van de grondexploitaties onder
druk en zullen grondexploitaties naar beneden moeten worden bijgesteld.
Locaties waarvoor geen initiatiefnemers zijn of geen concrete plannen bestaan worden toegevoegd aan
de strategische grondvoorraad. Conform de nota Sturend Grondbeleid moeten deze boekwaarden
worden afgewaardeerd naar nul.
1c.2. De eindstand van de algemene reserve grondbedrijf per ultimo 2010 is nul. Verliezen uit de grondexploitatie
kunnen niet opgevangen worden door de algemene reserve grondbedrijf.
1d. Het restende positieve jaarrekeningresultaat ten gunste van de algemene reserve te brengen. De stand
van de algemene reserve (inclusief de reserve van het grondbedrijf) bedraagt dan 22,7 miljoen, waar
mee de ratio van het weerstandsvermogen 1 is. De hoogte van het weerstandsvermogen wordt dan ook
- op basis van ons eigen beleid - als “voldoende” geclassificeerd.
Tegenargumenten
N.v.t.
Kosten en dekking
N.v.t.
Communicatie
Persbericht bij aanbieding aan raad.
Persbericht besluit raad met ter inzage legging voor burgers en artikel in de stadskrant.
Evaluatie
N.v.t.
Planning, procedure en uitvoering
• Uiterlijk 21 april 2011 aanlevering (inclusief dit voorstel) aan de werkgroep financial audit.
• Vaststelling door de raad in raadsvergadering 31 mei 2011.
Bijlagen meegezonden
Jaarverslag en jaarrekening 2010 (reeds in uw bezit).
Bijlagen ter inzage
Bijlagenboek jaarrekening 2010.
Burgemeester en wethouders van Heerlen,
de secretaris, de burgemeester,
mw. C.L.A.F.M. Bruls dr. P.F.G. Depla
7

I. Bestuurssamenvatting
Een frisse start van een nieuwe bestuursperiode
2010 was voor de stad, het gemeentebestuur en de gemeentelijke organisatie een jaar van vernieuwing.
In de stad ging het vooral om de effecten van de mensgerichte aanpak van de economische crisis die zijn
vruchten is gaan afwerpen. Met een dalende jeugdwerkeloosheid en een groeiende werkgelegenheid geeft
Heerlen het goede voorbeeld. Voor het gemeentebestuur is na de gemeenteraadsverkiezingen en met de
komst van een nieuwe burgemeester een nieuwe bestuursperiode positief van start gegaan met onder andere
de unanieme vaststelling van het Coalitieakkoord ‘Heerlen Versnelt’ en het Meerjarig Bestuurlijk Programma
2011-2014. In 2010 is ook een nieuwe gemeentesecretaris/algemeen directeur benoemd die meteen de
organisatieontwikkeling heeft aangepakt en versneld zodat de organisatie de komende jaren nog meer
uitvoeringsgericht wordt. 2010 was een jaar van vernieuwing maar ook een jaar van positieve resultaten
waar wij trots op mogen zijn. Heerlen is op de goede weg.
In 2010 heeft de Rabobank in een analyse voor het presteren van de Heerlense economie geconcludeerd
dat het Heerlens bedrijfsleven ‘beter presteert dan dat in Zuid Limburg en dat in Nederland’. Zowel op
werkgelegenheidsontwikkeling, economische groei en economische kracht doet Heerlen het bovengemiddeld
goed. Met name het feit dat er in Heerlen 121 banen voor elke 100 leden van de beroepsbevolking zijn,
daar waar het Nederlands gemiddelde ligt op 85 banen, bevestigt nogmaals de stedelijke en economische
centrumfunctie van Heerlen in de regio.
2010 was het laatste jaar van het MBP 2007-2010 en daarom gaan wij in het overzicht van de hoofdpunten
per begrotingsprogramma niet alleen in op 2010 maar kijken wij ook naar een aantal belangrijke indicatoren
uit de prestatiemonitor 2007-2010. Omdat het hier gaat om een overzicht uit 2010 hanteren wij als indeling de
begrotingsprogramma’s zoals die in 2010 van kracht waren in de wetenschap dat wij vanaf 2011 aan de slag
gaan met, en ook verantwoording afleggen over, de 3 bestuurlijke prioriteiten zoals vastgesteld in het
MBP 2011-2014: herstructurering, participatie en stedelijke dynamiek.
Economische stimulering
De economische crisis is nog steeds een tastbare realiteit voor een grote groep Heerlenaren. Toch zien wij
dat mensgerichte aanpak bij zaken als reïntegratie en voortijdig schoolverlaten effect hebben. Zo hebben
wij in 2010 via de Samenwerkende Werkpleinen 4200 leer/werktrajecten mogelijk gemaakt en is het aantal
leerbedrijven gegroeid van 7500 naar 8500. Als gevolg van onze aanpak zien wij dat, tegen de landelijke trend
in, de jeugdwerkeloosheid in Heerlen is gedaald.
De ontwikkeling van de algehele werkeloosheid baart ons zorgen. Heerlen heeft de achterstand op andere
steden wat dit betreft maar minmaal kunnen inlopen. De economische crisis heeft Heerlen, mede door de
zwakkere sociaal-economische structuur, hard getroffen met als gevolg dat de successen van de jaren daarvoor
voor een deel onzichtbaar zijn geworden in de cijfers. Baanbrekend werk blijft successen opleveren. Zo hebben
wij in 2010 mensen kunnen inzetten voor het onderhouden van het openbaar groen in Heksenberg tot grote
tevredenheid van de buurt. Het is echter ook een goed voorbeeld van hoe wij de participatie van mensen die
buiten de boot dreigen te vallen kunnen stimuleren.
De bedrijvigheid heeft zich de afgelopen jaren ook positief ontwikkeld met als resultaat dat de werkgelegenheid
in Heerlen in de periode van eind 2006 tot begin 2010 met bijna 10% is gestegen naar 49.673 banen.
Met succesvolle acquisities als Alinement, Photon en Solar Modules is het cluster Nieuwe Energie ook in 2010,
tegen de economische stroom in, versterkt. Het vestigen van het medisch-logistieke bedrijf Abbott Vascular op
Trilandis verdient hier zeker ook vermelding.
8

De belangstelling voor en de impact van de Culturele Lente neemt nog steeds toe, zowel bij de Heerlenaren
als bij mensen uit de regio en zelfs uit heel Nederland. Met toonaangevende exposities als John Cage en
topevenementen als het International Breakdance Event en Cultura Nova trekt Heerlen aandacht en bezoekers.
Maar ook tijdens het WK-voetbal stond het Pancratiusplein vol om samen het Nederlands elftal toe te juichen.
Het centrum van Heerlen wordt mede dankzij deze activiteiten steeds meer de het hoogstedelijk centrum van
de regio.
Op het gebied van onderwijshuisvesting gaat het niet zo snel als wij allemaal zouden willen. In de afgelopen
periode hebben wij Brede Maatschappelijke Voorzieningen (BMV) geopend in Mariagewande en Heerlerheide.
In 2010 zijn wij doorgegaan met de voorbereiding van de realisatie van de BMV’s in Hoensbroek en Molenberg.
Een van de moeilijkst te beïnvloeden indicatoren is het migratiesaldo, vijf jaar geleden was het saldo bijna 900
negatief. In 2010 was het positief migratiesaldo zelfs zo groot is dat het de demografische krimp cijfermatig
heeft geneutraliseerd. Heerlen is qua inwoneraantal in 2010 gegroeid! Een teken dat Heerlen een gemeente
was waar verhuiswagens vaker vertrokken en nu een gemeente is waar verhuiswagens vaker naartoe komen.
Sociale Infrastructuur
Ook binnen dit programma zien wij de positieve effecten van de mensgerichte aanpak. Met name op de
terreinen van het beter bekend maken van voorzieningen, inburgering en schuldhulpverlening zijn grote
stappen gezet in de uitvoering, maar ook in de samenwerking met derden. Concrete resultaten hiervan zijn
dat het aantal huisuitzettingen is gehalveerd en dat het percentage Heerlenaren dat onder de armoedegrens
leeft is gedaald.
Op basis van het in 2010 vastgesteld Integraal Maatschappelijk Accommodatiebeleid Heerlen zijn wij per
stadsdeel aan de slag gegaan met uitvoeringsplannen. In 2010 hebben wij jongerenaccommodatie ‘de Maxx’
in Hoensbroek geopend. Eind 2010 zijn wij met de buitensportverenigingen het gesprek aangegaan over de
concentratie van de buitensportaccommodaties.
Na jaren van lobby over de onrechtvaardigheid van de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) als
compensatiemaatregel voor gemeenten met structurele tekorten op de Wet Werk & Bijstand (WWB) heeft
Heerlen in 2010 op beide fronten gelijk gekregen. De indeling in de ‘5% eigen risico’ categorie bleek inderdaad
onterecht en is per direct gecorrigeerd zodat Heerlen nu in de laagste eigen risico categorie (2,5%) is geplaatst.
Daarnaast is erkend dat de MAU-systematiek ten onrechte was gebaseerd op historische cijfers met als gevolg
dat Heerlen nu voor de jaren vanaf 2009 gecompenseerd wordt op basis van de actuele tekorten van die jaren.
Participatie is van groot belang in een levendige stad. In 2010 is het ouderenbeleid door het college hernieuwd
en heeft integraal aandacht gekregen. Vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning zorgen wij via de hulp
in de huishouding en diverse woon/vervoersvoorzieningen dat mensen in staat worden gesteld deel te blijven
nemen. Met de vaststelling van de beleidsnota AWBZ-pakketmaatregelen in 2010 zijn de kaders bepaald om
ondanks de rijksbezuinigingen de kwaliteit van deze voorzieningen, die ook gericht zijn op participatie, in stand
te houden. Maatschappelijke participatie stimuleren wij onder andere via de vrijwilligerscentrale. Het is goed om
te zien dat het percentage Heerlenaren dat aan vrijwilligerswerk doet de afgelopen jaren ook is gestegen.
Op het gebied van sport is het gelukt om middels de combinatiefunctionarissen de sportparticipatie onder
jongeren te stimuleren.
9

Leefomgeving
Veiligheid is de basis van een leefbare stad. Lange tijd heeft Heerlen geworsteld met veiligheidsproblematiek,
maar de afgelopen jaren gaat het vooral over hoe wij onze succesvolle Hartslagaanpak en de Veiligheidshuissamenwerking
van het centrum naar de buurten hebben gebracht. De eerste concrete effecten waren in 2010
meetbaar en voelbaar. In de investeringsbuurten is het aantal slachtoffers van woninginbraak, autodelicten,
vernieling en geweldsmisdrijven gedaald. In de buurten Heerlen-Centrum, GMS, MSP, Molenberg, Vrieheide-
De Stack, Heerlerheide-Passart en Hoensbroek-De Dem zijn de onveiligheidsgevoelens afgenomen.
Met de vaststelling van de parkeernota en de nota begraafplaatsen is na een lange voorbereiding een
belangrijke stap gezet in de richting van de kostendekkendheid. Geen makkelijke besluiten maar wel besluiten
die nodig zijn om het kwaliteitsniveau op de lange termijn te kunnen waarborgen. Ook hebben wij in 2010 het
actieplan fiets vastgesteld. Naast nota’s hebben wij natuurlijk ook in de stad het nodige gedaan waaronder het
ophogen van de bushaltes, het uitbreiden van de bewaakte en onbewaakte fietsenstallingsmogelijkheden in het
centrum en fase 1 van het project ‘Ontkluizing Caumerbeek’.
2010 was ook het jaar waarin wij de groene inrichting op diverse plekken in de stad hebben aangepast
zodat deze makkelijker en goedkoper te onderhouden zijn. Ondanks dat er in het begin klachten over zijn
binnengekomen hebben wij achteraf ook complimenten gekregen voor de nette en strakke uitstraling van
de nieuwe inrichting. De IBOR-normen en onze MBP-ambitie wat betreft de tevredenheid van de burger over
de openbare ruimte zijn beide behaald. Daarnaast zijn wij erg trots dat wij ondanks de extreme winterse
omstandigheden toch de wegen begaanbaar hebben gehouden.
Ruimtelijke Ontwikkeling
Binnen ruimtelijke ontwikkeling ging de meeste aandacht uit naar de herstructureringsbuurten MSP,
Hoensbroek, Vrieheide en het centrum. In 2010 hebben wij samen met maatschappelijke partners en de
regio gewerkt aan de uitwerking van de businessplannen voor de Limburgse Wijkenaanpak met als groot
succes de toewijzing van € 14,75 miljoen euro door het Ministerie WWI voor met name de sloopopgave in
de Wijkenaanpak Parkstad Limburg. Deze middelen zijn door de provincie en de regio vervolgens verdubbeld
waarmee het transformatiefonds Parkstad een omvang heeft gekregen waarmee in 2011 zondermeer een
versnelling kan worden gerealiseerd. MSP loopt in deze aanpak voorop met de uitvoering die al enige tijd loopt
en ook al de nodige burgerparticipatie, sloop en herinrichting heeft gerealiseerd.
In het centrum is in 2010 Heerlen Live ‘online’ gegaan en zijn er ook al diverse activiteiten geweest die hierdoor
mogelijk zijn geworden. In fysieke zin hebben wij de herinrichting van de Oranje Nassaustraat gerealiseerd,
is het noodzakelijk onderhoud aan het interieur van de Royal bioscoop uitgevoerd en hebben wij belangrijke
stappen gezet richting uitvoering van Schinkelkwadrant-Zuid en Van Grunsvenplein. Ook voor het centrum is
het in 2010 gelukt om via het regioprogramma en de provincie middelen te verwerven.
De uitvoering van de binnenring heeft helaas vertraging opgelopen en de binnenring is niet in 2010 opgeleverd.
Voor de buitenring is de aanbestedingsprocedure in 2010 van start gegaan. Middels de realisatie van twee
rotondes hebben wij een betere verknoping van de N281 met het onderliggend wegennet gerealiseerd. In het
groen hebben wij fase 1 van het Project Groenspoor opgeleverd en is de planvisie voor CorioGlana vastgesteld.
Bestuur & Dienstverlening
In 2010 hebben gemeenteraadsverkiezingen plaatsgevonden en daarmee was 2010 de afsluiting van de vorige
bestuursperiode en de start van een nieuwe. Met de unanieme vaststelling van het Coalitieakkoord ‘Heerlen
Versnelt’ en het Meerjarige Bestuurlijk Programma 2011-2014 door de gemeenteraad is een duidelijk en breed
gedragen mandaat gegeven voor de uitvoering van prioriteiten. Om de bestuurlijke betrokkenheid, slagkracht
en transparantie te verhogen is besloten om de belangrijkste ontwikkelopgaven gebundeld te gaan besturen,
verantwoorden en organiseren in 3 bestuurlijke prioriteiten: Participatie, Herstructurering en Stedelijke
Dynamiek.
10

2010 is ook het jaar waarin het Pact van Parkstad is vastgesteld, de nieuwe WGR+ Stadsregio Parkstad Limburg
in werking is getreden en de onafhankelijke regiovoorzitter is aangesteld. Daarnaast is in december 2010
het meerjarig regioprogramma vastgesteld met substantiële bijdrages uit het regiofonds en daarmee ook de
provincie voor de herstructureringswijken, de centrumontwikkeling, nieuwe energie en grensoverschrijdend
openbaar vervoer.
Op Zuid-Limburgs niveau en binnen MAHHL hebben de centrumsteden elkaar in 2010 opgezocht met het oog op
het Nederlands regeerakkoord en de daarin opgenomen economische prioriteit Brainport Zuid-Oost Nederland.
Deze steden hebben een Zuid-Limburgse propositie met grensoverschijdende blik voorbereid in nauw overleg
met de provincie en onze partners in Eindhoven. Steeds meer zien wij dat door onze inspanningen de
prioriteiten van Heerlen, Parkstad en Zuid-Limburg ook de prioriteiten van MAHHL, Zuid-Oost Nederland en zelfs
het Rijk worden.
Het contact met Heerlenaren blijft belangrijk, vanuit de organisatie wordt gewerkt met vaste contactpersonen
per buurt en middels de buurtbezoeken van het College zijn ook in 2010 goede gesprekken met buurtbewoners
gevoerd waarbij vooral de mogelijkheid tot het leggen van persoonlijk contact door zowel het College als de
buurtbewoners zeer werd gewaardeerd. De Heerlense aanpak buurtgerichtwerken waarbij buurten middels
eigen budgetten zeggenschap krijgen over zaken die in hun buurt worden aangepakt is en blijft een voorbeeld
voor heel Nederland. Naast onze reguliere communicatieactiviteiten was 2010 ook het jaar waarin wij een
nieuwe website en een nieuwe huisstijl hebben geïntroduceerd.
Financieel Resultaat
De jaarrekening 2010 heeft een positief eindsaldo. Een positief resultaat is moeilijk te rijmen met de enorme
maatschappelijke opgave en de lopende bezuinigingsopdracht. Het is daarom van belang om te weten dat dit
overschot grotendeels wordt veroorzaakt door meevallers die pas laat in het jaar bekend zijn geworden: op
de algemene uitkering hebben wij laat in het jaar meevallers gehad en het resultaat van de MAU-lobby is veel
beter dan wij zelf hadden verwacht. Ondanks deze verklaring en het positief effect van dit resultaat voor de
algemene reserve en het weerstandsvermogen hadden wij het geld liever in 2010 geïnvesteerd in Heerlen en
onze Heerlenaren. Het belang van het verhogen van de uitvoeringsgerichtheid en de financiële flexibiliteit zoals
verwoord in het MBP 2011-2014 wordt hiermee onderstreept.
De gemeente Heerlen moet ombuigen en bezuinigen, grote en complexe uitdagingen en ontwikkelingen
liggen immers nog voor ons. Voorbeelden zijn de economische en financiële crisis, de Rijksbezuinigingen en
de gevolgen van de demografische ontwikkelingen. Zoals in het MBP vermeldt, zullen de ombuigingen en de
opgenomen taakstellingen ingevuld en gerealiseerd moeten worden. Een aantal posten zijn wel incidenteel
maar nog niet structureel gerealiseerd, hetgeen u uit de programmaverantwoording kunt herleiden.
Deze situatie is onwenselijk en krijgt in 2011 nadrukkelijk aandacht.
11

II. Leeswijzer
Met dit jaarverslag leggen wij, het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Heerlen, verantwoording
af over het gevoerde beleid en de daarmee samenhangende resultaten in 2010. Het verslag is
in eerste instantie bedoeld voor de leden van de gemeenteraad, het hoogste bestuurlijke orgaan binnen onze
gemeente. Daarnaast is het een middel om alle andere belangstellenden te informeren over het afgelopen jaar.
Na deze leeswijzer volgen de kerngegevens en bestuur en organisatie, waardoor een globale indruk wordt
verkregen over onder andere de opbouw, omvang en structuur van onze gemeente.
Vervolgens wordt in het onderdeel Jaarverslag in de ‘programmaverantwoording’ op hoofdlijnen een overzicht
gegeven van de resultaten, zoals deze in 2010, binnen de 5 programma’s van het Meerjarig Bestuurlijk
Programma 2007 – 2010 bereikt zijn.
De kaders, die gehanteerd zijn bij het realiseren van onze doelen, zijn opgenomen in de ‘paragrafen’. Hier wordt
toegelicht hoe de bedrijfsvoering gefunctioneerd heeft, maar ook op welke manier invulling gegeven is aan de
kaders rondom grondbeleid en lokale heffingen. Daarnaast maken weerstandsvermogen (inclusief een actueel
overzicht van de risico’s), onderhoud kapitaalgoederen, financiering en verbonden partijen deel uit van de door
het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) verplicht op te nemen paragrafen.
De financiële gegevens zijn opgenomen in het onderdeel ‘jaarrekening’. Hier wordt verantwoording afgelegd
over het gevoerde financiële beleid en de resultaten van het afgelopen jaar. De jaarrekening bestaat uit de
balans en de programmarekening, beide met toelichting.
In de tabellen worden de cijfers gepresenteerd in een veelvoud van € 1.000. Hierdoor ontstaan afrondingsverschillen
in totaaltellingen, saldi en dergelijke.
In aansluiting op voorgaande jaren zijn in dit jaarverslag en deze jaarrekening wederom de adviezen uit het
juryrapport Deloitte F.G. Kordes Trofee en de adviezen van de Werkgroep Financial Audit die we hebben ontvangen
naar aanleiding van de beoordeling van de jaarverantwoordingen 2008 en 2009 alsmede het MBP
2011-2014 meegenomen ten tijde van het opstellen van deze jaarverantwoording 2010. In het kader van de
kwaliteitsverbetering van de beleidspresentatie is met het opstellen van het nieuwe MBP 2011-2014 gestart
met het ‘smart maken’ van de programma’s. Dit met als doel om te komen tot duidelijke, beknopte, overzichtelijke,
meetbare en in een logische onderlinge samenhang gepresenteerde informatie over het te voeren
gemeentelijke beleid, de daaraan verbonden activiteiten, de maatschappelijke effecten en de kosten.
Het ‘smart maken’ is niet meegenomen in dit jaarverslag, daar het college verantwoording aflegt in dit document
over de laatste jaarschijf van het vorige Meerjarig Bestuurlijk Programma.
Als onderdeel van de programmaverantwoording zijn ook in het jaarverslag de prestatie-indicatoren en kengetallen
opgenomen. Een aantal indicatoren wordt conform afspraak slechts eenmaal per twee jaar gemeten,
waardoor niet alle waarden over 2010 beschikbaar zijn. Daarnaast heeft het college gehoor gegeven aan het
verzoek van de Werkgroep Financial Audit om bij de verantwoording van de programma’s antwoord gegeven
op de 4 W-vragen:
• Wat hebben we ons voorgenomen?
• Wat hebben we bereikt?
• Wat hebben we daarvoor gedaan?
• Wat heeft het gekost?
Raad en college hebben het afgelopen jaar, tijdens de algemene beschouwingen in oktober 2010, afgesproken
dat de gemeente Heerlen de komende jaren de onderwerpen Parkstad en Krimp een aparte plaats, aandacht en
transparante verantwoording verdienen in de begroting, de managementrapportages en het jaarverslag.
12

Wij hebben conform belofte in dit jaarverslag een paragraaf ‘Demografische ontwikkelingen/krimp’ en paragraaf
‘Stadsregio Parkstad Limburg’ opgenomen, dit ondanks dat een vergelijking met hetgeen in de begroting is
beschreven niet mogelijk is, daar deze paragrafen nog niet in de begroting 2010 waren opgenomen. Wij kiezen
voor een weergave van deze beide paragrafen om zodoende bij het opstellen van de begroting 2012 de vragen,
de aandachtspunten en (verbeter)voorstellen vanuit de raad te kunnen verwerken in de toekomstige documenten.
De afspraken die wij met de raad en/of de werkgroep Financial Audit hebben gemaakt inzake, een subsidieparagraaf
en de weergave van de financiële situatie van onze gemeente in een oogopslag, nemen wij mee in
de toekomstige begrotingen en jaarrekeningen.
13

III. Kerngegevens
Kerngegevens per 1 januari
Omschrijving 2006 2007 2008 2009 2010
A. Sociale structuur
Aantal inwoners:
waarvan:
90.536 89.678 89.385 89.225 89.272
0 t/m 14 jaar 13.002 12.664 12.382 12.166 12.093
15 t/m 64 jaar 61.033 60.361 60.201 60.055 59.882
65 jaar en ouder 16.501 16.653 16.802 17.004 17.297
Aantal periodieke bijstandsgerechtigden ingevolge
WWB (Wet Werk en Bijstand) + WIJ (Wet Investering
Jongeren) 3.948 3.755 3.532 4.098 4.343
Bron: Kerncijfers Heerlen 2010; Bureau Onderzoek en Statistiek
*voorlopige cijfers
Kerngegevens per 1 januari
Omschrijving 2006 2007 2008 2009 2010
B. Fysieke structuur
Aantal woningen
Oppervlakte gemeente x 1.000 m2
45.012 45.014 45.070 45.335 45.076
waarvan: 45.520 45.520 45.520 45.520 45.520
-binnenwater 100 100 100 100 100
Oppervlakte van wegen x 1.000 m2:
waarvan (per 31-12 van jaar n):
4.952 4.966 5.016 4.970 5.084
-wegen in verkeersgebieden 997 992 1.003 1.003
Aantal x 1.000 m² openbaar groen 4.705 4.730 4.744 4.745 4.745
Bron: Grootschalige basiskaart gemeente Heerlen
14

Kerngegevens per 31 december
Omschrijving 2006 2007 2008 2009 2010
C. Financiële structuur (x € 1.000)
Gewone uitgaven 272.545 302.037 358.373 434.425 399.212
Opbrengsten belastingen totaal,
waarvan
42.403 44.408 44.763 43.160 44.412
- algemene belastingen 15.898 16.488 16.860 17.459 18.844
- milieuheffi ngen 19.483 21.058 21.695 20.610 19.970
- overige heffi ngen en leges 7.022 6.862 6.208 5.091 5.598 1)
Gemeentefonds 86.476 100.346 105.664 121.384 148.245 2)
Vaste schuld: 82.716 75.336 95.670 85.617 80.551
waarvan voor woningbouw 5.893 5.301 4.926 4.543 4.149
Aantal inwoners (per 01-01)
Per inwoner:
90.536 89.678 89.385 89.225 89.272
Gewone uitgaven 3,01 3,37 4,01 4,87 4,47
Opbrengsten belastingen totaal,
waarvan
0,47 0,50 0,50 0,48 0,50
- algemene belastingen 0,18 0,18 0,19 0,20 0,21
- milieuheffi ngen 0,22 0,23 0,24 0,23 0,22
- overige heffi ngen en leges 0,08 0,08 0,07 0,06 0,06
Gemeentefonds 0,96 1,12 1,18 1,36 1,66
Vaste schuld: 0,91 0,84 1,07 0,96 0,90
waarvan voor woningbouw 0,07 0,06 0,06 0,05 0,05
1) Toelichting mutatie 2010 ten opzichte van 2009 is toegelicht in de paragraaf lokale heffi ngen
2) Toelichting mutatie 2010 ten opzichte van 2009 is toegelicht in de paragraaf gemeentefonds
15

IV. Bestuur en organisatie
Gemeenteraadsleden en collegeleden vormen samen het bestuur van de stad. Maandelijks gaan zij met elkaar
in debat gedurende de vijf commissievergaderingen waarin ook de burger rechtstreeks kan inspreken.
Het bestuur
De gemeenteraad vormt samen met het college en de burgemeester het bestuur van de stad. De gemeenteraad
is het belangrijkste bestuursorgaan. De raad stelt de kaders en controleert of het college zijn taken binnen deze
kaders uitvoert. Grote plannen op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, economie, welzijn, verkeer etc.
kunnen pas worden uitgevoerd nadat een meerderheid van de raad er vóór gestemd heeft.
De gemeenteraad
Samenstelling voor de gemeenteraadsverkiezingen 2010
De raad van de gemeente Heerlen was tot en met maart 2010 als volgt onderverdeeld:
• Socialistische Partij (SP) 11 zetels
• Partij van de Arbeid (PvdA) 6 zetels
• Christen Democratichs Appèl (CDA) 6 zetels
• Stadspartij Heerlen 5 zetels
• Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) 2 zetels
• Leefbaar Heerlen 2 zetels
• Ouderenpartij Heerlen 1 zetel
• Groen Links 1 zetel
• Fractie Hart-Leers 1 zetel
• Fractie Wouters 1 zetel
• Fractie Bertholet 1 zetel
Totaal 37 zetels
Samenstelling na de gemeenteraadsverkiezingen 2010
De raad van de gemeente Heerlen is vanaf maart 2010 als volgt onderverdeeld:
• Socialistische Partij (SP) 8 zetels
• Christen Democratichs Appèl (CDA) 6 zetels
• Partij van de Arbeid (PvdA) 4 zetels
• Stadspartij Heerlen 4 zetels
• Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) 3 zetels
• Ouderenpartij Heerlen 3 zetels
• D66 2 zetels
• Leefbaar Heerlen 2 zetels
• Hart-Leers 2 zetels
• Groen Links 1 zetel
• TROTS 1 zetel
• Fractie Meesters 1 zetel
Totaal 37 zetels
Burgemeester
Tot en met 15 maart 2010
Toine Gresel
• Politie, brandweer en rampenbestrijding
• Openbare orde en veiligheid (incl. handhaving)
• Algemeen bestuurlijke aangelegenheden
• Communicatie
• Euregionale zaken
16

• Voorzitter college van B&W
• Voorzitter gemeenteraad
Per 1 april 2010
Paul Depla
Burgemeester Depla is verantwoordelijk voor veiligheid, bestuurskracht, professionaliteit, transparantie, lobby
(betrokkenheid economie), regionale en internationale samenwerking en is voorzitter college van B&W en
gemeenteraad.
Wethouders
Samenstelling voor de gemeenteraadsverkiezingen 2010
Riet de Wit (SP) loco-burgemeester
• Economische stimulering Parkstad Limburg
• Promotie & acquisitie (regionaal)
• Jeugd, onderwijs, kennisinfrastructuur
• Arbeidsmarkttoeleiding
• Werkgelegenheid
• Coördinatie Buurtgericht werken
• Detailhandel
Pé Diederen (PvdA)
• Cultuur en evenementen
• Culturele instellingen
• Kunst
• Financiën
• Inkoop en aanbesteding
• Coördinatie GSB en Urban
• Coördinatie deelnemingen
Jos Offermans (VVD)
• Bedrijven, inclusief bedrijventerreinen
• Promotie & acquisitie (lokaal)
• Infrastructuur
• Beheer en onderhoud openbare ruimte
• Openbaar vervoer
• Parkeren
• Riolering en waterbeheer
• Verkeersmaatregelen
• Recreatie & Toerisme
• Milieuhandhaving
• Bouwstoffenbesluit
Peter van Zutphen (SP)
• Bijstandsverlening
• Inkomensvoorziening en minimabeleid
• WMO en overige sociale zekerheidsregelingen
• Maatschappelijke dienstverlening
• Integratiebeleid
• Gehandicaptenbeleid
• Openbare (jeugd)gezondheidszorg
• Ouderenbeleid
17

Lex Smeets (Pvda)
• Ruimtelijke ordening, inclusief groen, verkeer, grond, bouwvergunningen
• Volkshuisvesting/wonen
• Stadsvernieuwing
• Bestemmingsplannen
• Grondexploitatie
• Monumenten
• Groen
• Milieu (klimaatbeleid, duurzaamheid)
• Woonwagenzaken
Cor Duijf (SP)
• Publieke dienstverlening
• Burgerzaken, belastingen en begraafplaatsen
• Historische musea
• Sport
• Personeel en organisatie
• Vastgoed en gronden in beheer
Samenstelling na de gemeenteraadsverkiezingen 2010
Riet de Wit (SP) loco-burgemeester
Wethouder de Wit (SP) is locoburgemeester en wethouder economie, werk en onderwijs.
Zij is verantwoordelijk voor arbeidsmarkt, economie , onderwijs , Parkstad (samen met Paul Depla), Centrum
Heerlen (samen met Lex Smeets), Centrum Hoensbroek - Passart.
Lex Smeets
Wethouder Smeets (PvdA) is wethouder ruimte, wonen en cultuur en verantwoordelijk voor de fysieke leefomgeving,
cultuur en evenementen, Centrum Heerlen (samen met Riet de Wit), demografische ontwikkeling en het
wijkactieplan MSP.
Peter van Zutphen
Wethouder van Zutphen (SP) is wethouder jongeren, welzijn en zorg en is verantwoordelijk voor
armoedebestrijding, participatie en zorg en integraal jeugdbeleid.
Nico Aarts
Wethouder Aarts (Stadspartij Heerlen) is wethouder financiën, beheer en mobiliteit en is verantwoordelijk
voor financiën (incl. belastingen , inkoop & aanbesteding, deelnemingen), beheer en onderhoud (incl.
begraafplaatsen en vastgoed) en mobiliteit.
Fred Gillissen
Wethouder Gillissen (namens D66 en Ouderenpartij Heerlen) is wethouder sport, ouderen en dienstverlening
en is verantwoordelijk voor publieke dienstverlening, sport en sportaccommodaties, sportevenementen, afvalverwerking
en milieu (en evt. duurzaamheid uit portefeuille fysieke leefomgeving), integraal ouderenbeleid en
coördinatie buurtgericht werken.
Gemeentesecretaris
Han Bekkers t/m 31 augustus 2010
Carolien Bruls vanaf 1 september 2010
18

Organogram gemeentelijke organisatie
Gemeenteraad
College Burgemeester &
Wethouders
Griffie
46000
Directie
25000
19
Communicatie
30000
Administratie en Onderzoek
32000
Jurap
31000
Facilities
29000
P.O.I.
28000
Strategie en Control
27000
Welzijn
38000
Stadsplanning
36000
Integrale Veiligheid
35000
Beheer en Onderhoud
34000
Project Management
33000
Historisch Goud
51000
Publiekszaken
50000
Schunck Glaspaleis
48000
Werkg en Soc. Zkn
39000

B. Jaarverslag
1. Programmaverantwoording
Realisatie per programma
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Rekening
2010
Bijgest.
begroting
2010
Prim.
begroting
2010
Rekening
2010
Bijgest.
begroting
2010
Prim.
begroting
2010
Rekening
2010
Bijgest.
begroting
2010
Prim.
begroting
2010
Economische
stimulering -98.839 -112.607 -112.603 59.873 69.803 70.520 -38.966 -42.805 -42.084 721
Sociale infrastructuur -110.353 -128.290 -119.451 65.536 77.360 72.351 -44.817 -50.931 -47.100 3.831
Leefomgeving -47.879 -50.520 -51.764 2.794 3.848 5.294 -45.085 -46.672 -46.470 201
Ruimtelijke
ontwikkeling -20.115 -42.397 -39.619 9.174 30.596 23.984 -10.941 -11.800 -15.635 -3.835
Bestuur en dienstverlening
-36.388 -56.079 -53.001 176.438 203.246 205.531 140.050 147.167 152.530 5.364
Resultaat voor
bestemming -313.574 -389.893 -376.438 313.814 384.852 377.680 240 -5.041 1.242 6.283
Economische
stimulering -1.488 -2.864 -2.614 2.842 8.337 6.605 1.354 5.473 3.990 -1.483
21
Sociale infrastructuur 0 -528 -674 0 1.149 1.124 0 621 450 -171
Leefomgeving -496 -806 -811 259 1.799 2.054 -237 993 1.243 251
Ruimtelijke ontwikkeling
-567 -1.141 -4.332 768 4.000 6.276 201 2.859 1.943 -916
Bestuur en dienstverlening
-3.709 -14.419 -14.343 2.151 9.514 9.734 -1.559 -4.905 -4.609 296
Bestemming -6.260 -19.758 -22.774 6.019 24.798 25.792 -240 5.040 3.018 -2.023
Economische
stimulering -100.327 -115.471 -115.218 62.715 78.139 77.124 -37.612 -37.332 -38.093 -762
Sociale infrastructuur -110.353 -128.818 -120.124 65.536 78.509 73.474 -44.817 -50.310 -46.650 3.660
Leefomgeving -48.375 -51.326 -52.575 3.052 5.647 7.348 -45.322 -45.679 -45.227 452
Ruimtelijke ontwikkeling
-20.681 -43.538 -43.951 9.941 34.597 30.260 -10.740 -8.941 -13.692 -4.751
Bestuur en dienstverlening
-40.097 -70.498 -67.344 178.589 212.759 215.265 138.491 142.261 147.921 5.660
Resultaat na
bestemming -319.834 -409.651 -399.212 319.834 409.651 403.472 0 0 4.260 4.260
Bedragen x € 1.000

.
1.1 Programma Economische Stimulering
Kernthema Arbeidsmarkt
portefeuillehouder R. de Wit
directeur D. Schipperheijn
Wat hebben we ons voorgenomen?
Wij willen een passend aanbod aan werk stimuleren om enerzijds een economische basis te leggen voor onze
beroepsbevolking, en anderzijds om adequate ontplooiingsmogelijkheden te scheppen. In dat kader willen wij
de effecten van de als gevolg van de economische crisis afbrokkelende arbeidsmarkt opvangen.
Wat hebben we bereikt?
In de afgelopen jaren hebben we ons vooral gericht op de actieve bemiddeling naar werk en scholing. Geen
snelle successen, maar duurzame re-integratie en werken aan de mismatch op de arbeidsmarkt. Naast de
begeleiding van mensen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt en een langdurige afhankelijkheid van de
bijstand, is ook actief ingezet op het voorkomen van instroom van nieuwe bijstandsklanten. Hierbij hebben we
nadrukkelijk de samenwerking gezocht met diverse relevante partijen. De samenwerking met het
UWV Werkbedrijf en de onderwijsinstellingen is daarbij van grote waarde gebleken.
Namens Zuid-Limburg hebben we de regie gevoerd bij de aanpak van de jeugdwerkloosheid, waarbij we vooral
resultaat geboekt hebben bij de groep kwetsbare jongeren. Daarnaast zijn de sectorconvenanten succesvol
gebleken en speelden wij een toonaangevende rol bij de integrale werkgeversbenadering.
De effecten zijn evident en opmerkelijk. Zo is de jeugdwerkloosheid (tegen de verwachting in) licht gedaald en
zien wij op grond van de cijfers dat er minder nieuwe werkzoekenden bij zijn gekomen.
2005 2010
Aantal arbeidsplaatsen 44.837 49.673
Wat hebben we gedaan?
Leerwerktrajecten
De regionale partners in Samenwerkende Werkpleinen hebben in 2010 ruim 4.200 duale leer/werktrajecten en
EVC-trajecten (Erkenning van Verworven Competenties) gerealiseerd. In het licht van de economische crisis en
afgezet tegen de prestaties in andere regio’s in het land is dit een goed resultaat. Hiermee behoren we tot de
top van Nederland.
In 2010 is voor het laatst gebruik gemaakt van subsidie van de projectdirectie Leren & Werken. Eind 2010 is
toegewerkt naar een structurele verankering van de werkwijze en gezamenlijke bekostiging en inrichting van
een werkgeversteam op Zuidlimburgse schaal. Daarbinnen wordt ook de werkwijze van het Europees mobiliteitscentrum
(EMOC) geïntegreerd.
Monitoring van de arbeidsmarkt is essentieel om goed in te kunnen spelen op de dynamiek van de arbeidsmarkt.
Samen met onze ketenpartners zijn marktbewerkingsplannen opgesteld. De RAIL monitor (Regionale
Arbeidsmarkt Informatie Limburg) is herijkt en komt begin 2011 uit.
Tenslotte moet zeker ook binnen het kader van de hoge prioriteit die scholing krijgt het toezichthoudersproject
worden genoemd. Een duale aanpak van leren en werken, waarbij voor bijstandsgerechtigden in de vorm van
een leer/werkbedrijf een scholings- en trainingsomgeving is ingericht, die uiteindelijk duurzaam opleidt voor en
toeleidt naar de reguliere arbeidsmarkt.
Het aantal leerbedrijven is met ca. 1.000 gestegen. Inmiddels zijn er ongeveer 8.500 van deze leerbedrijven,
o.a. in de branches zorg, techniek en handel. Daarnaast hebben we zelf onze verantwoordelijkheid genomen en
50 extra werkervaringsplekken voor mensen in de bijstand gerealiseerd binnen de gemeentelijke organisatie.
22

Actieplan Jeugdwerkloosheid
We hebben middelen aangevraagd én gekregen voor het Actieplan Jeugdwerkloosheid. Het Actieplan geeft vorm
aan de samenwerking in Zuid-Limburg en richt zich specifiek op: jongeren langer op school houden, het behoud
en creëren van stage- en leerwerkplekken, matching naar werk en het versterken van netwerken voor kwetsbare
jongeren. De gekozen aanpak heeft zijn vruchten afgeworpen: de jeugdwerkloosheid is in 2010 (als enige
regio in Nederland) zelfs licht gedaald. Op het terrein van onderwijs, matching en kwetsbare jongeren hebben
de partners additionele formatie gekregen. Daar waar dat tot successen leidt, wordt de aanpak in 2011 gecontinueerd.
Ook de jongerenvouchers vonden een brede toepassing. Het is een werkzaam instrument gebleken om
werkgevers te bewegen jongeren in dienst te nemen danwel een stage of een leerbaan aan te bieden.
Het programma Bèta/Techniek
Het actieprogramma Bèta/Techniek is beëindigd. De doelstellingen gericht op de stimulering van Bèta/Technisch
onderwijs zijn gerealiseerd: meer jongeren kiezen en volgen deze studierichting.
Provincie, de centrumgemeenten en onderwijs hebben afgesproken borg te staan voor een basisstructuur van
het Technocentrum Zuid-Limburg als uitvoerder van het programma Bè-ta/Techniek. Aanvullend hieraan kunnen
specifieke projecten worden toegevoegd.
De personeelsvoorziening voor de technieksector wordt verder gestimuleerd door gerichte inzet van het sectorconvenant
‘License to Operate’. Met de partners rondom Bèta/Techniek zijn met succes inspanningen verricht
om mee te dingen naar de middelen van sectorinvesteringsplannen MBO/HBO. Zuid-Limburg sluit aan bij het
landelijk investeringsprogramma Brainport 2020. Drager daarbinnen is de stimulering van nieuwe chemie.
Participatieladder
Om de resultaten van onze inspanningen met betrekking tot de weg naar werk, goed in beeld te hebben is in
2010 de participatieladder geïntroduceerd. De participatieladder gaat uit van de feitelijke activiteiten die iemand
onderneemt en de mogelijkheden die er zijn om door te groeien op de ladder. Het hoogst bereikbare niveau is
betaald werk; het laagste niveau is het helemaal ontbreken van zelfredzaamheid. Het niveau en de groei in het
niveau van participatie van de klant kan aan de hand van de participatieladder stelselmatig worden gevolgd.
In 2010 is 80% van de klanten minimaal éénmaal op de ladder ingedeeld. Door het methodisch volgen van de
klant op de participatieladder zullen wij beter in staat zijn op het gebeid van re-integratiedienstverlening maatwerk
te leveren waardoor de effecten groter zullen zijn.
Maatschappelijke participatie
Sinds eind 2008 zetten we krachtig in op Baanbrekend Werk. Doelstelling van BbW is mensen met een bijstandsuitkering
die niet direct kunnen doorstromen naar een reguliere baan zo dicht mogelijk bij de arbeidsmarkt
brengen. Klanten nemen deel aan maatschappelijk zinvolle activiteiten die ten goede komen aan de
gemeente Heerlen en haar burgers. Er zijn 14 verschillende projecten, ondergebracht in 4 programmalijnen:
1. toezicht en ondersteuning; 2. beheer en onderhoud; 3. zorg en welzijn én 4. dienstverlening. Begin januari
2011 zijn dagelijks 150 klanten actief. De uitval is gering, 35 kandidaten zijn door- of uitgestroomd (10 doorstroom
naar een hoger niveau op de participatieladder en 25 uitstroom uit de uitkering).
De wachtlijst Wsw (Wet Sociale Werkvoorziening)
De aanpak jongeren < 27 jaar op de wachtlijst WSW is ingebed binnen het jongerenloket in Werkplein.
Het jongerenloket begeleidt continu ca. 240 Wsw-wachtlijstjongeren, waarvan ca. 100 Heerlense jongeren.
Alle Wsw-wachtlijstjongeren participeren naar maximaal vermogen.
Voor de aanpak > 27 jaar voeren we een activeringsbeleid voor de doelgroep WWB (Wet Werk en Bijstand).
We zoeken voor iedere kandidaat de maatwerkoplossing. In 2010 waren 154 mensen met een WWB en een
Wsw indicatie. Daarvan zijn 133 mensen aan de slag; binnen Baanbrekend werk, vrijwilligerswerk, een leer-/
werktraject, de SW-voorziening of binnen een regulier betaald dienstverband.
In 2010 is een loonkostensubsidieregeling WSW ter overbrugging van de periode op de wachtlijst ontwikkeld.
De implementatie vindt plaats in het eerste kwartaal 2011.
23

Realisatie ombuigingen
Ten aanzien van re-integratie- en participatiemiddelen was voor 2010 een bezuiniging opgenomen van
€ 120.000 structureel. De bedoeling was om weliswaar binnen de daarvoor geldende regelgeving deze middelen
‘slim’ in te zetten en daardoor financiële ruimte te creëren. De veranderende en strengere verantwoordingscriteria
van het Rijk omtrent deze middelen (dit heeft te maken met de invoering van het participatiebudgate
waarbij het Rijk specifiekere regelgeving heeft geformuleerd) hebben minder bewegingsruimte geboden dan we
tot en met de najaarsnota hadden aangenomen en wij zijn naar alternatieven gaan zoeken.
Wat heeft kernthema Arbeidsmarkt gekost?
Economische
Stimulering
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
24
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begoting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Arbeidsmarkt -58.128 -64.569 -65.779 53.241 57.147 59.364 -4.886 -7.422 -6.415 1.008
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Arbeidsmarkt
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Arbeidsmarkt Arbeidsmarktbeleid 875 -871 4
Re-integratie/participatie -1.899 2.886 987
Sociale Werkvoorziening -186 203 16
Totaal Arbeidsmarkt -1.210 2.217 1.008
Bedragen x € 1.000

.
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Arbeidsmarktbeleid Baten en Lasten: Onder het product Arbeidsmarktbeleid vallen zowel projecten
van de gemeente Heerlen als gezamenlijke projecten met andere
partners waarbij de gemeente Heerlen regisseur is. De projectmiddelen
komen bij de gemeente Heerlen binnen. Het resultaat is in principe budgettair
neutraal. In de begroting 2010 werden de totale projectkosten en
-inkomsten van meerdere jaren opgenomen waardoor de realisatie afwijkt.
In de voorjaarsnota 2011 wordt een begroting op jaarbasis opgezet zodat
onnodige grote afwijkingen voorkomen worden.
Re-integratie &
Participatie
Lasten: Vanwege de economische crisis zijn er meer re-integratiekosten
geweest door de stijging van het aantal klanten en daarnaast is er een
groter beroep gedaan op schuldhulpverlening.
Baten: Er zijn hogere lasten geweest dan we van het rijk aan budget hebben
gekregen voor 2010 maar dit tekort wordt volledig gecompenseerd door de
onttrekking uit de voorziening ‘WWB-Werkdeel’.
Sociale werkvoorziening Lasten: Het product sociale werkvoorziening is normaliter budgetneutraal.
De hogere lasten hier zijn het gevolg van eindafrekeningen over 2008 en
2009.
Baten: De hogere baten betreffen de eindafrekeningen uit de jaren 2008 en
2009.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Cultuur
portefeuillehouder A. Smeets
directeur D. Schipperheijn
25
875 -871 I
-1.899 I
2.886 I
-186 I
203 I
Wat hebben we ons voorgenomen?
Wij willen de culturele lente in Heerlen verder verankeren, om hiermee een zelfbewuste en positieve beleving
van de eigen identiteit van de Heerlense samenleving te stimuleren. Het beleven van en het deelnemen aan een
gevarieerd palet van cultuuruitingen is hiervoor een belangrijke voorwaarde.
Wat hebben we bereikt?
We constateren dat de culturele lente elk jaar weer meer ‘vaste voet’ in Heerlen krijgt. De stad bruist. De culturele
agenda kan kwantitatief en kwalitatief in de wijde omgeving concurreren. In 2010 zagen we weer dat de
daadwerkelijke kracht van de culturele lente een algemeen positief effect op de gehele stad heeft. Het optimisme
van de Heerlenaren groeit en de stad is de afgelopen jaren steeds sterker op de kaart komen te staan.
Ook zien we het effect dat de culturele lente mensen aan onze stad bindt en ook mensen van buiten naar ons
toe komen. We hebben een goed en doordacht cultuurbeleid gevoerd met positieve effecten op onze stedelijke
dynamiek, onze centrumfunctie en ook op onze herstructurering.
2006 2010
Bezoeken aan culturele instellingen 117.889 168.614
Wat hebben we gedaan?
Beleidsgestuurde contractfinanciering
Er is in 2010 een eerste succesvolle start gemaakt met de invoering van de beleidsgestuurde contractfinanciering
bij het Parkstad Limburg Theater.

Het concept van beleidsgestuurde contractfinanciering hebben we daarnaast gehanteerd bij het voortgaande
proces van de eventuele verzelfstandiging van SCHUNCK* en de his torisch musea/Rijckheyt. We verwachten
hierover een besluit eind 2011.
Cultuur beleidskaders
De beleidskaders cultureel erfgoed en cultuureducatie/amateurkunst zijn in 2010 behandeld in de raadscommissie
Economische Stimulering. Definitieve besluitvorming zal in 2011 plaatsvinden.
Evenementen
In 2010 zijn we gestart met een audittraject van de bestaande evenementen. Het doel hiervan is om tot herijking
te komen van het evenementenbeleid als geheel. De resultaten van dit traject worden in 2011 opgeleverd.
Een aantal evenementen/activiteiten verdienen een vermelding in de jaarrekening 2010. Zo was er de geslaagde
20 jarige verjaardag van het Cultura Nova festival, de aangekondigde samenwerking tussen het Booch festival
en de Nieuwe Nor. Ook het Internationale Breakdance Event (IBE) dat zijn negende editie kende in 2010
moeten we noemen. Wederom was dit een groot succes.
SCHUNCK*
In SCHUNCK* hebben een aantal activiteiten plaatsgevonden van internationale allure. Voorbeelden hiervan zijn
het project rondom de Amerikaanse componist John Cage en de viering van de verjaardag van de Braziliaanse
architect Oscar Niemeyer.
Afgelopen jaar hebben wij de financiële positie van SCHUNCK* (Glaspaleis, Muziekschool, Stadsgalerij en
Bibliotheken) onder de loep genomen. In de begroting van € 12 miljoen waarvan € 10,6 miljoen sub sidie van
de gemeente en € 1,4 miljoen eigen inkomsten zit een verschil van € 500.000 tussen het in de raad besproken
bedrijfsplan en de toegekende budgetten. Dit tekort hebben wij in 2010 eenmalig binnen het programma opgevangen.
In de Voorjaarsnota 2011 zullen wij met een voorstel komen hoe wij dit meerjarig gaan oplossen.
Daarnaast is er een tekort van € 412.000 in de Najaarsnota hebben wij een verwacht tekort van € 500.000
gemeld. Daarvan is € 168.000 afkomstig van de culturele ontvangststructuur (horeca), € 228.000 van de plusprogrammering
en € 16.000 door de viering van 100 jaar muziekschool.
Het college is teleurgesteld dat het nog niet is gelukt om de horeca kostendekkend te krijgen aangezien een
kostendekkende horeca altijd het uitgangspunt was en blijft. Het tekort op de plusprogrammering wordt met
name veroorzaakt door tegenvallende subsidie- en sponsorinkomsten. Het College ondersteunt de plusprogrammering
maar zal een dergelijke overschrijding in de toekomst niet meer accepteren. Beide problemen vereisen
een krachtige aanpak. Er ligt een kostendekkend horecaplan voor de culturele ontvangststructuur en wij zijn
met SCHUNCK* in overleg over de noodzakelijk bezuinigingen en de te nemen maatregelen.
Hee-art
Hee-art heeft in 2010 een doorstart doorgemaakt door de verhuizing vanuit de oude Muziekschool naar een
nieuwe lokatie nl. voormalige Ondergrondse Mijnvakschool aan de Huskensweg. Hierdoor is ruimte gecreëerd
voor het realiseren van een Beta-house in de oude Muziekschool.
Realisatie ombuigingen
Bij het Parkstad Limburg Theater is de bezuiniging van € 45.000 voor 2010 gerealiseerd.
De bezuiniging Hee-art ad € 5.000 voor 2010 is sec. niet gerealiseerd, maar wel opgevangen binnen de totale
bezuinigingsopgave van dit programma. Dit omdat er rondom Hee-art een organisatiewijziging heeft plaatsgevonden.
Wij hebben besloten om voor 2011 en 2012 nog € 50.000 per jaar beschikbaar te stellen.
Daarna zal Hee-art financieel op eigen benen moeten staan.
26

De BKV-gelden zijn voor een bedrag van € 106.000 ingezet t.b.v. reguliere middelen waardoor tot en met 2013
€ 106.000 bezuinigd wordt.
In het evenementenbudget is structureel € 50.000 bezuinigd.
De subsidies zijn in 2010 niet geïndexeerd, maar de nullijn is aangehouden op het niveau van 2009.
De ombuiging bij Historisch Goud ad € 100.000 werd gerealiseerd door meer inkomsten te genereren vanwege
hogere bezoekersaantallen.
Wat heeft kernthema Cultuur gekost?
De cijfers die betrekking hebben op SCHUNCK* zijn in samenhang verklaard in de programmatekst. Om deze
reden
hebben we er van afgezien om deze cijfers in dit overzicht te herhalen.
Economische
Stimulering
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
27
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Cultuur -19.214 -19.862 -21.159 2.625 3.945 4.630 -16.589 -15.918 -16.529 -611
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Cultuur
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Cultuur Beleid Cultureel Erfgoed 0 1 1
Beleid Educatie en Amateurkunsten -299 206 -93
Beleid Podiumkunsten -101 0 -101
Bibliotheek 65 -65 0
Culturele Activiteiten Glaspaleis -676 264 -412
Culturele Evenementenbeleid 44 9 53
Evenementen -38 -59 -97
Musea/Oudheidkamers -293 330 37
Totaal Cultuur -1.297 686 -611
Bedragen x € 1.000

.
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Beleid educatie en amateurkunsten
Baten: De bijdragen t.b.v. het actieprogramma cultuurparticipatie 2010 en
de bijdrage van de Provincie Creatieve industrie Tripool 2009 - 2012 werden
niet begroot omdat de betreffende beschikkingen pas eind 2010 werden
ontvangen. Extra baten vanwege de bijdrage van Stadsplanning inzake
‘Mediascapers’.
Lasten: Bijdrage actieprogramma cultuurparticipatie 2010 en bijdrage
Provincie Creatieve industrie Tripool 2009 - 2012 werden niet begroot.
Beleid Podiumkunsten Lasten: Het betreft een indexatie op subsidies (aan o.a. PLT en Mijnmuseum)
die niet begroot waren.
Culturele activiteiten
Glaspaleis
28
206 I
-299 I
-101 S
Lasten & Baten. Zie programmatekst cultuur. -676 264 I
Musea/Oudheidkamers Lasten: Het tekort op de lasten wordt voornamelijk veroorzaakt door een
taakstelling die niet gerealiseerd is (taakstelling € 226 correctie
P-budget).
Baten: Zowel thermenmuseum als kasteel hebben meer inkomsten gegenereerd
mede door de hoge bezoekersaantallen, voornamelijk tijdens het
zandsculpturenfestival en vanwege de extra horeca verkopen.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Economische Speerpunten
portefeuillehouder R. de Wit
directeur D. Schipperheijn
-293 I
330 I
Wat hebben we ons voorgenomen?
We willen de economische basisstructuur van de stad verbreden en versterken zodat er meer en betere groeimogelijkheden
voor de lokale economie ontstaan.
Wat hebben we bereikt?
Verbreding en versterking hebben we bereikt door consequent vast te houden aan onze economische speerpunten,
waarbij de begrippen innovatie en acquisitie de rode draad hebben gevormd. We zien dat innovatie en
acquisitie elkaar versterken en ons kansen biedt op een toekomstbestendige werkgelegenheid in onze stad.
Wat hebben we gedaan?
Het actieplan Creatieve Industrie
Creatieve Industrie is een opkomende ‘tak van sport’ die uitstekend past binnen de Heerlense cultuur waar
innovatie en ondernemerszin hand in hand gaan. Daartoe is het actieplan Creatieve Industrie vastgesteld.
Onderdeel daarvan is om met Creatieve Industrie ook de leegstaande winkels in het centrum te kunnen gaan
vullen met nieuwe aansprekende formules op het snijvlak van cultuur en ondernemerschap.
Het actieplan economische crisis
De keuze om bij de aanpak van de economische crisis te kiezen voor het versterken van en extra inzet op, bestaande
activiteiten die al in gang waren gezet heeft positief uitgepakt. Het stimuleren van ‘langer leren’ enerzijds
en het actief inzetten op het versterken van de werkgelegenheid én startend ondernemerschap anderzijds
is succesvol gebleken. Uit het monitoren van de resultaten en op basis van een benchmark, blijkt dat de situatie
in Heerlen minder ernstig is dan in andere gemeenten.

De nota Economie
De economische crisis maakt snel optreden noodzakelijk. Het college heeft besloten om i.p.v. een brede algemene
beleidsnota snel in te zetten op het opstellen van het hiervoor genoemde Actieplan Economische crisis en
de uitvoering daarvan.
De consequentie daarvan is dat het realiseren van de nota economie is uitgesteld. Wel is als eerste belangrijke
stap in 2010 op een interactieve wijze met de vele betrokkenen gesproken over de bouwstenen voor een
nieuwe nota Economie.
Deze werkwijze waarbij verschillende partijen (grote ondernemers, MKB, Onderwijs en burgers) betrokken zijn
geweest, maakt het mogelijk om in 2011 te komen met een ‘gedragen’ beleidsnota.
Verder heeft in 2010 het grote werkgeversoverleg gestalte gekregen waarbij de grote ondernemers en het
bestuur regelmatig om de tafel zitten om op basis van gedeelde belangen en verantwoordelijkheden tot concrete
acties te komen. Een voorbeeld is de afspraak om structureel meer ruimte te bieden voor stageplaatsen
waar leerlingen uit het voortgezet onderwijs ervaring kunnen opdoen. Dit stagebeleid moet er toe leiden dat
jongeren niet wegtrekken uit de regio, mogelijk besluiten om langer dan eerst bedacht door te leren en uiteindelijk
een baan vinden in de eigen regio.
Het actieprogramma ICT & Dienstverlening
Het actieprogramma ICT & Dienstverlening loopt in 2010 af. Met dit actieprogramma zijn de volgende resultaten
geboekt:
• in het stadscentrum is een glasvezelnetwerk aangelegd;
• het draadloos netwerk Heerlen Live is in de lucht.
Er worden verkennende gesprekken gevoerd met het bedrijfsleven c.q. grote werkgevers en onderwijsinstellingen
in het kader van service excellence valley. Een aanpak die er voor moet zorgen dat hoger opgeleiden in
deze regio in voldoende mate de vacatures die bij enkele grote bedrijven op het terrein van ICT en dienstverlening
ontstaan gaan vervullen en er bovendien nieuwe bedrijven worden aangetrokken die passen binnen deze
branche.
Het pilotproject herstructurering bedrijventerreinen
Het masterplan voor de herstructurering van de bedrijventerreinen in Parkstad Limburg is opgesteld. Voor het
bedrijventerrein De Beitel is een daarop aansluitend een uitvoeringsplan vastgesteld.
Actualiseren kaders kantorenbeleid
Uit recente gegevens blijkt dat de leegstandcijfers van kantoren in Heerlen landelijk gezien tot de laagste van
Nederland behoren. Dat neemt niet weg dat actief inzetten op het bestrijden van leegstand belangrijk blijft.
De gemeente participeert in een landelijke stuur- en werkgroep ter bestrijding van de leegstand van kantoren.
Onze deelname is er op gericht om bij het opstellen van landelijk beleid rekening te houden met de specifieke
omstandigheden in perifere regio’s. Daarnaast delen wij mee in de ervaringen die landelijk in experimenteergebieden
wordt opgedaan.
In Heerlen zelf zijn we actief bezig om de leegstand m.b.t. het kantoor aan de Putgraaf d.m.v. leegstandsbeheer
aan te pakken en zijn we met het voormalige CBS gebouw samen met de huidige eigenaar aan de slag
om te komen tot alternatieve invulling. Daarbij wordt enerzijds m.b.v. leegstandsbeheer de mogelijkheid geboden
aan startende ondernemers om hier flexibele werkruimte te vinden en zijn we bezig om met alternatieve
invulling een lange termijn oplossing te vinden.
Verder neemt de gemeente deel aan de pilot ‘Niet meer bouwen voor leegstand’.
Cluster Nieuwe Energie
De snel veranderende ontwikkelingen op het gebied van Nieuwe Energie hebben ook hun invloed gehad op de
verdere uitwerking van het cluster. Door de economische crisis zijn de potentiële investeerders terughoudend
bij het nemen van beslissingen m.b.t. het vestigen van nieuwe bedrijven.
29

Wel is duidelijk geworden dat voor het verder ontwikkelen van het Solarisproject er ingezet moet worden op
bedrijven die toonaangevend zijn op het gebied van nieuwe technologie, applicatie en machinebouw. De grootschalige
productie van zonnecellen en modules heeft zich vooral naar Azië verplaatst (Overigens hebben wij
in dat verband inmiddels verschillende contacten gelegd met bedrijven in China). Dat betekent ook dat het
Solarisproject zich veel meer moet ontwikkelen naar een zogenaamd ‘open innovatie’ instituut. Gesprekken
met bedrijfsleven en andere geïnteresseerden moeten in 2011 leiden tot definitieve besluitvorming.
Ondertussen is alles in gereedheid gebracht (businessplan, bestemmingsplan, bouwvergunning) om bij besluitvorming
tot snelle realisatie van Solaris op Avantis te komen.
Actieprogramma Medische Technologie & Innovatieve Zorgconcepten
We zien op dit onderdeel in 2010 duidelijk een cluster ontstaan. Het uitbouwen en versterken hiervan hebben
we ons tot doel gesteld waarbij acquisitie een centrale rol speelt.
Bij de Zorgacademie heeft de positieve ontwikkeling zich voortgezet. De financiering is rond en de overeenkomsten
zijn getekend. De ontwikkelingen rond de Zorgvallei hebben vertraging opgelopen door de economische
crisis. Met name de financiering door de medische sector is uitgebleven.
Implementeren startersbeleid en stimuleren ondernemerschap
De paragraaf economie van het Wijk Actie Plan MSP is opgesteld. Een start is gemaakt met de ondernemerskoepel
MSP. Het project ‘Microfinanciering’ wordt niet verder voortgezet, omdat hiervoor blijkens de pilot geen
markt is. Vanuit de kadernota economie van Parkstad Limburg is het thema ondernemerschap uitgewerkt.
Dit heeft geleid tot invoering van de Bijzondere Investeringszones (BIZ) Hoensbroek en Heerlen-Centrum
(Oranje-Nassaustraat).
Strategische visie toerisme Parkstad Limburg
Deze taak, omvattende de opstelling van actieplannen voor de te ontwikkelen toeristische clusters, is ondergebracht
bij Parkstad Limburg en wordt aldaar uitgevoerd.
Stedelijk Netwerk Zuid-Limburg
Heerlen participeert in het Stedelijk Netwerk Zuid-Limburg. De deelnemende gemeenten hebben hun economische
speerpunten vastgelegd in dit Netwerk. Bedrijven die zich in Zuid-Limburg willen vestigen worden vooraf
gescreend op basis van deze speerpunten. Vervolgens worden de bedrijven doorverwezen naar de desbetreffende
gemeente. Door deze werkwijze weten we te voorkomen dat gemeenten elkaar ‘in de weg lopen’ en
beconcurreren.
De regionale detailhandelsvisie
De regionale retailstructuurvisie is vastgesteld.
De paragraaf economie van het Wijk Actie Plan MSP is opgesteld. Een start is gemaakt met de ondernemerskoepel
MSP. Het project Microfinanciering wordt niet verder voortgezet, omdat hiervoor blijkens de pilot geen
markt is. Vanuit de kadernota economie van Parkstad Limburg is het thema ‘ondernemerschap’ uitgewerkt.
Dit heeft geleid tot invoering van de Bijzondere Investeringszones (BIZ) Hoensbroek en Heerlen-Centrum
(Oranje-Nassaustraat).
Acquisitie van bedrijven
In 2010 zijn enkele acquisitietrajecten voor Heerlen en de regio succesvol afgerond. Ook zijn enkele nieuwe
acquisitie-accounts, vooral betreffende de economische speerpunten, opgespoord. Inmiddels neemt het aantal
verzoeken en initiatieven tot uitbreiding van bedrijfsactiviteiten weer toe en wordt, meer algemeen, een geleidelijke
opleving van de vraag waargenomen.
Avantis
Dankzij Heerlense acquisitie-inspanningen is Solar Modules Nederland gestart met de productie van
zonne panelen in een bestaand pand op Dentgenbach.
30

Deze vestiging is tijdelijk; bij doorgroei binnen 3 jaar vestigt dit bedrijf zich op Avantis. Verwachting: ruim
200 nieuwe arbeidsplaatsen.
WTC Heerlen Aachen heeft in 2010 besloten de kantoorruimte op Avantis met 2.500 m 2 uit te breiden
tot 6.000 m 2 . De bouwplannen zijn opgesteld. Bij voldoende voorverhuur wordt in 2011 naar verwachting met
de bouw gestart.
In 2010 is het initiatief van ‘Alinement’ bekendgemaakt voor de vestiging van een nieuwe zonnecellen- en
zonnepanelenfabriek op Avantis. Het bouwplan met vergunningtraject wordt nu uitgewerkt en de investering
inclusief financiering wordt voorbereid. De bouwstart is medio 2011 gepland. Verwachting: bij volledige omvang
ca. 700 nieuwe arbeidsplaatsen Eind 2010 heeft Solland Solar met de gemeente overlegd over de geplande uitbreiding
van de productiefaciliteit voor zonnecellen met een modulefabriek. Het besluit hierover wordt 1e helft
2011 verwacht. Perspectief: groei van de werkgelegenheid met 100 arbeidsplaatsen.
Aan de Duitse zijde van Avantis heeft Photon besloten tot realisatie van een test- en onderzoeksgebied voor
zonnecellen/-panelen. Daarmee wordt het cluster zonne-energie verder versterkt. Ook een grote Duitse logistieke
dienstverlener overweegt vestiging op het Duitse deel van Avantis.
Trilandis
Na jarenlange acquisitie-inspanningen heeft het Amerikaanse medisch-technologisch bedrijf Abbott besloten
haar nieuwe Europese logistiek centrum te vestigen op Trilandis. De bouw is nagenoeg gereed en binnenkort
wordt het bedrijf operationeel met ruim 120 arbeidsplaatsen.
Overige locaties
Het al in Heerlen gevestigde bedrijf DocMorris heeft op C-Mill Molenberg een tweede vestiging geopend.
Daarmee zijn 40 nieuwe arbeidsplaatsen gemoeid. Het bedrijf heeft Avantis nog steeds in beeld als vestigingsoptie
voor de lange termijn.
De GGD Zuid-Limburg heeft de bouw van een nieuw hoofdkantoor in voorbereiding. Maximale inspanning wordt
geleverd om de nieuwbouw in Heerlen te realiseren.
Bedrijvencontactpunt
Dienstverlening
In 2010 zijn ongeveer 3.300 klantvragen (balie, mail, telefoon, brief) behandeld. De cijfers tonen een stijging
van circa 10% ten opzichte van 2009.
Intermediair richting ondernemers
In 2010 fungeerden wij als gemeentelijk contactpersoon voor ondernemersverenigingen, zoals: Industriële
Kring Heerlen-Noord (IKHN), Hogeschool Zuyd, Jonge Bedrijven Sociëteit (JBS).
Ook onderhielden wij contacten met ondernemersbelangenorganisaties zoals bijvoorbeeld Koninklijke
Horeca Nederland.
De communicatie richting bedrijven bestond in 2010 uit:
• Actualiseren, optimaliseren en ontwerpen van folders/nieuwsbrieven.
• Actualiseren website zakelijke Heerlen (nu tabblad ondernemen, samen met AA).
• Mede ontwikkelen en plaatsen van advertenties en artikelen in vakmedia voor ondernemersdoelgroep.
Deelname aan vakbeurzen, waaronder Bedrijven Kontakt Dagen Maastricht, Landelijke Startersdag Kamer
van Koophandel.
• Relatiebeheer en onderhouden van netwerken: KvK, MECC, mediapartijen, Starterscentrum, Koninklijke
Horeca Nederland en social media (Linkedin) etc.
• Promotie van Heerlen als vestigingslocatie.
Mijnwater N.V.
Het Mijnwater project is een dynamische voortzetting van de proef naar mogelijkheden om warm water uit
mijngangen op te kunnen pompen dat geschikt zou kunnen zijn voor warmte- en koude levering naar een
project waarbij bedrijfsmatige levering aan gebruikers verder gestalte krijgt.
31

In dit kader is energielevering gestart en wordt actief gewerkt aan het uitbreiden van het aantal afnemers alsmede
aan verdere technische optimalisatie.
Daarbij zijn ook de concept contracten meer en meer uitgewerkt naar professionele overeenkomsten.
Het veranderende denken bij veel gemeenten in Nederland over de rol van de lokale overheid als het gaat om
duurzame energie (verkoop van aandelen van grote energie leveranciers naar oprichting lokale energie bedrijven)
speelt ook een rol bij de oprichting van Mijnwater NV en de positie die de gemeente daarbij wil innemen/
behouden. De voortschrijdende ontwikkelingen op dit gebied hebben er o.a. toe geleid dat de oprichting van de
NV is verschoven naar 2011.
De intentieverklaring met Arcuscollege is getekend.
Ook zijn er vorderingen gemaakt met de verdere implementatie van het leveringssysteem waarbij met name
aandacht is besteed aan de mogelijkheden om van een aanbod gestuurd systeem naar een vraag gestuurd
systeem over te gaan. Naar verwachting kan dit in 2011 worden ingevoerd waardoor bij klanten ingespeeld kan
worden op de wisselende vraag naar warmte en koude levering. Hierdoor kan de capaciteit van het mijnwater
en de energie die nodig is voor het oppompen en transport beduidend beter worden benut.
Realisatie ombuigingen
Er is t.a.v. het kernthema economische speerpunten geen concrete taakstelling opgenomen. Wel stellen we vast
dat geen stortingen meer zijn gedaan in de bestemmingsreserve ‘economische stimulering’. De verwachting is
dan ook dat deze reserve in 2012 geen middelen meer zal bevatten.
Wat heeft het kernthema Economische Speerpunten gekost?
Economische
Stimulering
Economische
speerpunten
Bedragen x € 1.000
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
32
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
-2.084 -3.696 -3.341 460 962 983 -1.624 -2.734 -2.358 376
Producten kernthema Economische Speerpunten
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Economische speerpunten
Totaal Economische
speerpunten
Bedragen x € 1.000
Acquisitie
118 0 118
Beleggingen/Deelnemingen P1 (PM -0 -0 -0
Economisch Beleid 237 2 238
Groenmetropool 0 20 20
355 21 376

.
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Acquisitie Lasten: Er zijn lagere lasten op dit product vanwege de economische recessie.
Er hebben zich, ondanks de actieve rol inzake acquisitie, in 2010 minder
kansen voorgedaan om potentiële bedrijven te benaderen. Dit wordt ook
niet onttrokken uit de daarvoor bestemde bestemmingsreserve. Zie product
‘Bestemming’.
Economisch Beleid Lasten: Voor voorbeeldprojecten wijkeconomie is in 2010 een bedrag
begroot van € 750 maar vervolgens daadwerkelijk niet gerealiseerd. In het
kader van het speerpunt Nieuwe Energie zijn in 2010 meer kosten gemaakt
voor een bedrag van € 329. Op het totaal van het project Aktieplan Nieuwe
Energie heeft echter geen overschrijding plaatsgevonden, omdat in voorgaande
jaren de lagere lasten ten gunste van het resultaat zijn gekomen.
Dekking van het project Wink (kosten € 180) vindt plaats uit het positieve
resultaat van dit product.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Onderwijs, Jeugd en Sport
portefeuillehouder R. de Wit, P. van Zutphen, F. Gillissen
directeuren D. Schipperheijn, G. Vijgen
33
118 I
237 I
Wat hebben we ons voorgenomen?
Wij willen een aanbod van onderwijsvoorzieningen ontwikkelen dat enerzijds mogelijkheden biedt voor onderwijsvernieuwing
en anderzijds afgestemd is op de verwachte toestroom van leerlingen en scholieren. Wij willen
de huisvesting van het primair en het secundair onderwijs in de pas laten lopen met het verwachte aanbod aan
leerlingen en scholieren in de komende decennia. Onze jeugd en jongvolwassenen willen we een sluitende keten
van voorzieningen aanbieden voor een doorgaande ontwikkeling van hun potenties. We willen de behoefte aan
beweegmomenten stimuleren door een aan de behoefte aangepast aanbod aan sportfacilitering.
Wat hebben we bereikt?
We hebben op het gebied van het versterken van het onderwijsaanbod (zowel kwalitatief als kwantitatief) in
2010 stappen gemaakt. Het sluitend maken van de keten van voorzieningen voor jeugd en jongvolwassenen is
een continu proces, maar we kunnen vaststellen dat deze keten in 2010 al op een acceptabel niveau is gekomen.
Dit blijkt ook uit de hier opgenomen tabel waarin we een proportionele toename zien van het aantal
deelnemers aan de voorschoolse educatie en het aantal deelnemers aan de volwasseneducatie gedurende de
afgelopen 4 jaar. Een goed aanbod van sportfacilitering hebben we getracht te continueren door het aanpassen
van het sportaccommodatie-aanbod aan de actuele en lokale omstandigheden.
2006 2010
Aantal deelnemers voorschoolse educatie 68 86
Aantal deelnemers volwassene-ducatie 993 1.591
Wat hebben we gedaan?
Aanpak van kindermishandeling
De regionale aanpak kindermishandeling is succesvol opgepakt in Parkstad. Heerlen heeft daarbij als centrumgemeente
gefunctioneerd.

Jeugdaccommodaties
De jongerenaccommodatie ‘de Maxx’ in Hoensbroek is opgeleverd en in gebruik genomen. Het traject jongerenaccommodatie
Schandelermolenweg is in uitvoering en voor de derde stadsdeelaccommodatie in Heerlen-noord
loopt de voorbereiding.
Kinderopvang
In samenwerking met de Stichting Peuterspeelzalenwerk Heerlen en de kinderopvang is een traject gestart
waarin we onderzoeken of we integrale kindcentra kunnen opzetten waar kinderen van werkende en niet-
werkende ouders samen in één voorziening ondergebracht kunnen worden.
Huisvestingsbehoefte primair onderwijs
Samen met de onderwijsbesturen van het primair onderwijs is een onderzoek gestart ter herijking van het in
2006 opgeleverde Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs.
Daarnaast hebben de onderwijsbesturen in het voortgezet onderwijs het initiatief genomen om de toekomstige
huisvestingsbehoeften in kaart brengen. Aan de hand van deze behoefte en de staat van onderhoud van de gebouwen
is het traject van X-perience Parkstad opgepakt, waarin op termijn de samenwerking tussen voortgezet
onderwijs en MBO en de doorgaande leerlijn verder geoptimaliseerd kan worden.
Brede maatschappelijk voorzieningen
De BMV ‘de Vlieger’ is opgeleverd. Daarnaast is het eerste deel van de BMV Heerlerheide
opgeleverd. De ontwikkeling van de BMV Molenberg en de BMV MSP is heeft onze volle aandacht.
Het traject om tot realisatie van de unilocatie voor de Zonnewijzer te komen is gestart. Er is een beoogd
gebouw voor de Zonnewijzer nl. een vrijkomend Arcusgebouw.
Jeugdvoorzieningen
In het kader van de sluitende keten in de jeugdvoorzieningen zijn afspraken gemaakt op Parkstadschaal over
Centra voor Jeugd en Gezin, zorgcoördinatie, verwijsindex en procescoördinatie zorgketen, waarbij vanuit
Heerlen de regie gevoerd wordt op deze thema’s.
Sport
Evenementen
In 2010 hebben met succes de volgende grotere reguliere sportevenementen plaatsgevonden:
• Raboronde
• Cyclocross
Daarnaast is voor de eerste keer Limburgs Mooiste met succes georganiseerd. Tevens is tijdens het WKvoetballen
het Pancratiusplein toneel van veel voetbalplezier geweest. Door grote TV-schermen, mogelijk
gemaakt door de gemeente en ondernemens, hebben vele duizenden mensen de voetbalprestaties van het
Nederlands elftal kunnen volgen op het plein.
De multifunctionele accommodatie Bekkerveld
Na besluitvorming door de raad medio 2010 over de financiering van het Multifunctionele Accommodatie
Bekkerveld zijn we gestart met de voorbereidingen van de uitvoering.
Voetbalaccommodaties
In 2010 is een intensief traject gestart om te komen tot het reduceren van het aantal voetbalaccommodaties.
In dit traject zijn in samenwerking met diverse disciplines binnen de gemeenten vele variabelen onderzocht
die moeten leiden tot een gedegen en goed afgewogen besluit hierover. De definitieve keuze wordt begin 2011
vastgesteld. De voetbalverenigingen zijn over dit proces uitvoerig geïnformeerd.
34

Jeugdsportfonds
Sinds 2009 nemen we deel aan het jeugdsportfonds om de drempel voor sportdeelname van kinderen uit
gezinnen met een gering inkomen te verlagen. In 2010 is extra aandacht besteed aan communicatie over
deze regeling om op deze manier het gebruik te stimuleren.
Sportstimulering
In 2010 zijn twee extra sportconsulenten gestart voor zowel basisscholen als sportverenigingen. Het doel
hiervan is om de kwaliteit van het de sportlessen op scholen te verhogen, het sporten aantrekkelijk te maken
voor jeugd om hiermee de sportdeelname te verhogen en de verenigingen te versterken. Op 5 basisscholen is
het sportklimaat, waaronder het bewegingsonderwijs, versterkt. Samen met 15 sportverenigingen en 30 basisscholen
hebben de sportconsulenten in totaal 90 sportkennismakingstrajecten voor de jeugd verzorgd.
Tevens is het aantal activiteiten binnen BOS-project uitgebreid. Zo zijn ongeveer 15 kleinschalige sportevenementen
in samenwerking met scholen en verenigingen georganiseerd.
Wk wielrennen
De voorbereidingen voor het WK Wielrennen 2012 zijn in 2010 gestart. Ook hebben we in 2010 de basis gelegd
voor het verlengen van het contract met de skatebaan en het verlengen van het schoolzwemmen met een jaar.
In 2010 hebben we het contract met de skatebaan verlengd voor een periode van twee jaar en ook werd het
schoolzwemmen verlengd voor de periode van een jaar.
Realisatie ombuigingen
Binnen dit kernthema is met name aandacht besteed aan het doelmatiger en doeltreffender subsidiëren van
diverse instellingen. Door het inkopen bij de instellingen vraaggerichter aan te sturen, de gelden slimmer in
te zetten of onder te brengen bij andere instellingen en de bestaande budgetten te screenen op uitputting
en noodzaak, is aan de ombuiging vorm gegeven. De effecten op de samenleving zijn daardoor, ondanks de
be zuinigingen, gering. Het gaat hierbij om generieke subsidiemaatregelen op het gebied van: uren oudercursussen
Alcander, scouting, schoolzwemmen, Heerlen studentenstad, onderwijsachterstandenbeleid en jeugdaccommodaties.
Voor de gesubsidieerde instellingen en organisaties is bovendien de nullijn aangehouden d.w.z. is er geen
inflatiecorrectie doorgevoerd. In 2010 betekent dit een ombuiging van € 239.000 en in 2011 € 148.000.
Vanaf 2012 is dit bedrag van € 183.000.
Wat heeft kernthema Onderwijs, Jeugd en Sport gekost?
Economische
Stimulering
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
35
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Onderwijs, jeugd, sport -20.272 -23.714 -22.324 3.547 6.249 5.542 -16.724 -17.465 -16.782 683
Bedragen x € 1.000

Producten kernthema Onderwijs, Jeugd, Sport
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Onderwijs, Jeugd, Sport Beleid Sporteducatie en Amateursport 31 6 37
Onderwijs Huisvestingbeleid -1 0 -1
Onderwijs- en Arbeidsmarktbeleid ES 8 -0 7
Onderwijsachterstandenbeleid 1.486 -947 538
Onderwijshuisvestingbeleid 290 -20 270
Participatiebeleid -68 1 -66
Speelvoorzieningen 20 0 20
Sportaccomodaties -120 132 12
Sporteducatie en amat.sportbeleid -101 -0 -101
Sportstimuleringsbeleid -72 38 -35
Sportterreinen & Accomodaties (PM) 1 0 1
Totaal Onderwijs,
Voortijdig School Verlatenbeleid -84 84 -0
Jeugd, Sport 1.391 -707 683
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Onderwijsachterstandenbeleid
Onderwijs Huisvestingbeleid
Er heeft een opschoning plaatsgevonden van de verplichtingenvoorzieningen
1 . Hieruit is een positief resultaat ontstaan van € 538. (Dit is een vrijval
van GSB-middelen)
Lasten: Van het budget sloop Noodlokalen Horizon+Zonnewijzer is € 110
niet nodig geweest omdat de verhuurder de lokalen voor eigen rekening
heeft afgevoerd; Daarnaast lagere lasten Calamiteiten/vandalisme € 28;
lagere lasten bewegingsonderwijs € 38. Er zijn in 2010 37 meer leerlingen
die gebruik maken van het leerlingenvervoer, dit resulteert in € 80 aan
meerkosten. De budgetten werden niet geïndexeerd.
Baten: Extra eenmalige bijdrage mbt de ontwikkeling van BS Mariagewanden
ontvangen van Stichting Buurtbeheer Mariagewanden. Daarnaast is ook
de verplichtingenvoorziening gedeeltelijk vrij gevallen.
Sportaccommodaties Lasten: De skatehal wordt vanaf 1 januari 2010 door de gemeente zelf geexploiteerd;
hiermee was in de begroting geen rekening gehouden (zie ook
onder Baten). Afrekening BOS project In 2008 en 2009 heeft de afrekening
van het BOS project plaatsgevonden.
Sporteducatie en
amateursportbeleid
Baten: De skatehal wordt vanaf 1 januari 2010 door de gemeente zelf geexploiteerd;
hiermee was in de begroting geen rekening gehouden (zie ook
onder Lasten). Meer baten vanwege meer verhuur binnensportaccommodaties,
onder andere door winterweer
Lasten: De ingezette ombuiging ad € 82 werd niet volledig binnen dit
programma gerealiseerd, maar binnen het product IBOR (programma Leefomgeving).
Daarnaast zijn extra kosten gemaakt voor de noodzakelijke
bestrijding van de blauwalg in (vis)vijvers.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
36
1.486 -947 II
290 -20 II
-120 I
132 I
-101 I
1 Deze opschoning loopt vooruit op een (her)nieuwd onderzoek reserves en voorzieningen in het kader van de om- en bezuinigingen.

Wat kost het kernthema Regulier
Economische
Stimulering
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
37
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Regulier 858 -766 0 0 1.500 0 858 734 0 -734
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Regulier
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Regulier Algemene Baten & Lasten 766 -1.500 -734
Totaal Regulier 766 -1.500 -734
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Algemene Baten &
Lasten
Lasten: Niet ingevulde taakstelling Welzijn -234 I
Lasten & Baten: Zie programmatekst cultuur -500 S
Lasten & Baten:
1500
I
Gerealiseerde bezuinigtaakstelling WS
-1500
I
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft kernthema Bestemming gekost?
Economische
Stimulering
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Bestemming -1.488 -2.864 -2.614 2.842 8.337 6.605 1.354 5.473 3.990 -1.483
Bedragen x € 1.000

Producten kernthema Bestemming
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Bestemming Bestemming 249 -1.732 -1.483
Totaal Regulier 249 -1.732 -1.483
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Bestemming Baten: De producten acquisitie en economisch beleid worden verrekend met
de reserve Economische Structuurversterking. De acquisitieactiviteiten hebben
de begroting onderschreden (€ -118), deze onderschrijding wordt niet
onttrokken uit de daarvoor bestemde bestemmingsreserve.
Zie product Acquisitie. Economische projecten worden meerjarig in de
begroting opgenomen. Het project Actieplan Creatieve Industrie is in 2010
volledig begroot, zijnde € 750. In 2010 heeft hier geen realisatie op plaatsgevonden
derhalve ook geen onttrekking aan de reserve. Technische ondersteuning
op het gebied van onderwijshuisvesting ad € 65 zijn abusievelijk
begroot op programma SI, echter gerealiseerd op programma ES.
Er was minder onttrekking in verband met Regeling Binnen Klimaat onderwijsgebouwen
€ 93 omdat het project nog niet is afgerond; Lagere bijdrage
uit Reserve Nog uit te voeren werk met betrekking tot Schoolzwemmen
€ 175; Bijdrage WK Wielrennen lager € 55 want het is volledig in 2010
begroot maar wordt gefaseerd uitgevoerd over 2010 t/m 2012; Nog geen
bijdrage ten behoeve van inventaris verbouwing Schandelermolenweg omdat
de verbouwing nog niet is voltooid;
Lasten: Alle voor en nadelen van het product onderwijshuisvesting worden
afgewikkeld over de reserve onderwijshuisvesting. Bij de afrekening van het
resultaat heeft een lagere storting in de reserve plaatsgehad.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het programma Economische Stimulering gekost?
Economische
Stimulering
Prim.
begroting
2010
38
-1.732 I
249 I
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Arbeidsmarkt -58.128 -64.569 -65.779 53.241 57.147 59.364 -4.886 -7.422 -6.415 1.008
Cultuur -19.214 -19.862 -21.159 2.625 3.945 4.630 -16.589 -15.918 -16.529 -611
Economische speerpunten -2.084 -3.696 -3.341 460 962 983 -1.624 -2.734 -2.358 376
Onderwijs, jeugd, sport -20.272 -23.714 -22.324 3.547 6.249 5.542 -16.724 -17.465 -16.782 683
Regulier
Resultaat voor
858 -766 0 0 1.500 0 858 734 0 -734
bestemming -98.839 -112.607 -112.603 59.873 69.803 70.520 -38.966 -42.805 -42.084 721
Bestemming -1.488 -2.864 -2.614 2.842 8.337 6.605 1.354 5.473 3.990 -1.483
Resultaat na bestemming -100.327 -115.471 -115.218 62.715 78.139 77.124 -37.612 -37.332 -38.093 -762
Bedragen x € 1.000

.
1.2 Programma Sociale Infrastructuur
Kernthema Inkomensondersteuning en Armoedebestrijding
portefeuillehouder P. van Zutphen
directeur G. Vijgen
Wat hebben wij ons voorgenomen?
• Het niet-gebruik van voorzieningen terugdringen.
• Schuldhulpverlening zo effectief en toegankelijk mogelijk maken.
• Meer mensen maatschappelijk activeren.
• Het sociaal isolement van arme kinderen verminderen.
Wat hebben we bereikt?
De toename van het aantal aanvragen was o.a. het gevolg van de groei van het klantenbestand door de
economische crisis en de acties die waren ingezet om het niet-gebruik van voorzieningen terug te dringen.
Een belangrijke graadmeter voor de effectiviteit en toegankelijkheid van de schuldhulpverlening is het aantal
huisuitzettingen. We zien een sterke afname (halvering!) van het aantal uitgevoerde huisuitzettingen mede
door de inzet van diverse woningcorporaties, maar ook door de succesvolle aanpak van de schuldhulpverlening.
Een verandering in het aandeel van het vrijwilligerswerk en of daarmee meer mensen maatschappelijk zijn
geactiveerd wordt in 2011 gemeten.
In het kader van de vermindering van het sociaal isolement van arme kinderen zien wij een sterke toename in
de tegemoetkoming in de kosten van sportieve, sociale of culturele activiteiten.
Nulmeting Eindstand
Waarde Jaar Waarde Jaar
Het totaal aantal aanvragen voor voorzieningen 7.954 2009 8.832 2010
Het totaal aantal uitgevoerde huisuitzettingen 129 2009 65 2010
Kortingsregeling: vergoed aan bijstandsgerechtigden 10,61 2005 158,69 2010
Wat hebben we gedaan?
Niet-gebruik van voorzieningen
Om het niet-gebruik van voorzieningen terug te dringen:
• hebben er servicegesprekken met alle bijstandsgerechtigden plaatsgevonden en
• is getracht via intermediairs een bredere doelgroep te bereiken.
Door publicatie in gemeentelijke media (Stadskrant en Plussen & Minnen), doelgroepsgerichte voorlichting
en het voeren van servicegesprekken hebben we actie ondernomen om het gebruik van onze gemeentelijke
inkomensondersteunende voorzieningen onder de aandacht te brengen.
Uit de cijfers blijkt dat het aantal aanvragen fors is toegenomen. Onze aanpak uit de Strategische Nota
Armoedebeleid (Raad 2010) was dus succesvol.
Aantal aanvragen 2008 2009 2010
Bijzondere bijstand 2728 2953 3248
Kortingsregeling 1368 1697 2029
Langdurigheidstoeslag 1688 2365 2670
Ouderentoeslag 792 939 885
Totaal 6576 7954 8832
39

Ondanks alle inspanningen zijn er nog steeds (te) veel rechthebbenden die geen gebruik maken van onze regelingen.
De ambitie om het gebruik van regelingen verder te vergroten blijft dan ook gehandhaafd. Het effect
is niet alleen dat steeds meer mensen krijgen waar ze recht op hebben, maar ook dat armoede beter wordt
bestreden en maatschappelijke participatie wordt bevorderd.
Schuldhulpverlening
Proces
De knip, aangebracht in het schuldhulpverleningsproces (melding - stabilisatie - sanering) zetten we voort.
Het schuldhulpverleningsproces is opgedeeld in drie fasen: melding, stabilisatiefase en saneringsfase.
In 2010 hebben we stabilisatie ingebouwd in het schuldhulpverleningsproces. Alvorens aan de slag te kunnen
met sanering van schulden wordt de situatie beheersbaar gemaakt. Voor mensen met onoplosbare schulden
kan stabilisatie het maximaal haalbare zijn.
Verder is per 1 januari 2010 is de samenwerking met Impact beëindigd. In het Centraal Loket Schuldhulpverlening
werken sindsdien medewerkers van gemeente en van de KBL samen aan een (nog) betere dienstverlening.
De samenwerking tussen het centraal loket schuldhulpverlening (CLSH) en de KBL is in 2010 verder versterkt.
We hebben begin 2010 een nieuwe dienstverleningsovereenkomst gesloten met de KBL, waarin afspraken over
prijzen, producten en kwaliteit zijn gemaakt.
Huisuitzettingen
Het maatschappelijk rendement van het voorkomen dat mensen uit hun woning worden gezet is groot (ontruimingskosten,
herhuisvesting, maatschappelijke opvang etc.). Daarom is een belangrijke graadmeter voor de
effectiviteit van schuldhulpverlening het aantal huisuitzettingen. Zoals uit onderstaande tabel blijkt is het aantal
huisuitzettingen nagenoeg gehalveerd!
Huisuitzettingen 2009 2009 2009 2010 2010 2010
Aangezegd Geannuleerd Uitgevoerd Aangezegd Geannuleerd Uitgevoerd
Weller 67 40 27 54 40 14
Woonpunt 103 63 40 74 51 23
Wonen Zuid 27 19 8 17 16 1
Voorzorg 25 12 13 22 14 8
Heuvelsteden 10 5 5 12 9 3
Overige 73 37 36 39 23 16
Totaal 305 176 129 218 153 65
Woningcorporaties en de gemeente zien het, ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, als een gezamenlijke
taak om huisuitzetting wegens huurschuld zo veel mogelijk te voorkomen. In 2010 zijn wij met de Heerlense
woningcorporaties hierover in gesprek geweest. Het gemeentelijke Centraal Loket Schuldhulpverlening (CLSH)
is bij alle corporaties bekend. Woningcorporaties voeren een alert incassobeleid en verwijzen schuldenaren
steeds vaker door naar de schuldhulpverlening.
Kredietbank Limburg
Voor het eerst sinds de oprichting in 2005 van de gemeenschappelijke regeling Kredietbank Limburg is over
2010 een positief exploitatieresultaat gerealiseerd. De jaarrekening 2010 is nog niet gereed, maar de verwachting
is dat het positieve exploitatieresultaat minstens € 1.000.000 zal bedragen.
40

Jeugdcultuurfonds
Wij doen reeds zaken met het jeugdsportfonds. Het voornemen is om dat ook met het Jeugdcultuurfonds te
gaan doen. Probleem is dat het Jeugdcultuurfonds in Zuid-Limburg niet over een organisatie beschikt.
We onderzoeken in 2011 de eventuele mogelijkheden.
Kledingdagen
In samenwerking met de Kledingbank Limburg en Bureau Cliëntentelefoon zijn in 2010 weer kledingdagen
georganiseerd in het gemeenschapshuis Heksenberg. Dat de kledingdagen in een behoefte voorzien blijkt uit
de volgende cijfers.
Alleenstaanden Alleenstaande ouders Gezinnen Totaal
Voorjaar 392 335 420 1147
Najaar 428 382 313 1123
Totaal 820 717 733 2270
Bezwaar MAU gegrond
In 2010 kwam eindelijk duidelijkheid over het bezwaar tegen het besluit over toekenning van de meerjarige
aanvullende uitkering Wet Werk en Bijstand (aanvullende uitkering in verband met tekorten op de uitvoeringskosten
WWB). De minister was van oordeel dat de tekorten van Heerlen gedeeltelijk het gevolg waren van het
gemeentelijke beleid en de uitvoering daarvan. Daarom werd uitgegaan van een eigen bijdrage van Heerlen
van 5%.
Naast dit bezwaar hebben we een intensieve lobby gevoerd om tot een betere MAU regeling te komen.
Het ministerie van SZW heeft op 12 juli 2010 besloten de regeling zodanig aan te passen dat er met terugwerkende
kracht tot 2009 (tot en met 2011) compensatie wordt geboden op basis van het actuele tekort voor het
betreffende jaar.
Op basis van de beslissing op bezwaar, onze succesvolle lobby en de gevolgen van het Bestuursakkoord,
ontvangt Heerlen over de jaren 2009, 2010 en 2011 opgeteld zo’n € 14,7 miljoen meer dan op basis van het
oorspronkelijke besluit!
Realisatie ombuigingen
Sinds 1 januari 2010 loopt de aanvullende inkomensondersteuning aan 65+ ers met onvolledige AOW niet meer
via de gemeente, maar via de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Het bijstandsbudget voor 65+ ers is overgeheveld
van de gemeente naar de SVB. Er blijft echter een financiële verbondenheid tussen SVB en gemeente.
Deze vloeit voort uit een afspraak tussen de SVB en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) over het
innen van WWB-terugvorderingen die na 1 januari 2010 worden ingesteld maar betrekking hebben op een
periode daarvóór. Over 2010 hebben wij in dit kader € 14.555 ontvangen van de SVB.
De ombuiging inzake het verminderen van het budget ‘vergoeden van de eigen bijdrage rechtsbijstand en
legeskosten voor verblijfsvergunningen’ ad € 25.000 is niet gerealiseerd. Dit wordt veroorzaakt door de economische
recessie, de daaruit voortkomende klantengroei en als gevolg daarvan het stijgende aantal aanvragen.
Gezien de “goede” resultaten die wij binnen dit programma hebben gerealiseerd, hebben wij ook deze ombuiging
weten op te vangen.
41

Wat heeft het kernthema Armoedebestrijding gekost?
Sociale Infrastructuur Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
42
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Armoedebestrijding -73.352 -75.274 -76.581 57.153 59.089 61.898 -16.199 -16.186 -14.683 1.503
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Armoedebestrijding
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Armoedebestrijding Kwijtschelding Belastingen 31 0 31
Minimabeleid -616 -83 -699
Reguliere Bijstand 1.524 -92 1.431
Schuldhulpverlening -2.498 2.897 398
Specifi eke Bijstand 253 88 341
Totaal Armoedebestrijding
-1.307 2.810 1.503
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Minimabeleid Lasten: Eén van onze doelstellingen is het stimuleren van het gebruik van de
inkomensondersteunende regelingen. Ook in 2010 waren we daarin succesvol.
Dit succes vraagt echter wel zijn prijs (tekort). Bij alle voorzieningen wordt de
begroting overschreden door de stijging in het aantal aanvragen. Het gebruik
van de langdurigheidtoeslag is de laatste jaren enorm toegenomen. Het aantal
aanvragen is vanaf 2007 bijna verdubbeld en de kosten zijn verviervoudigd.
Inhoudelijk is de kortingsregeling in 2010 onveranderd gebleven. Het aantal
aanvragen en verstrekkingen is echter signifi cant toegenomen.
Ook de aanvragen bijzondere bijstand zijn toegenomen.
Regulier Bijstand Lasten: Op basis van ervaringen over 2009 en de voortdurende economische
crisis voorzagen wij voor 2010 een bestandstoename met 20 % tot 4.867 dossiers.
Deze prognose is gelukkig niet uitgekomen. Na een sterke groei in het
begin nam de toename in de loop van het jaar steeds verder af. Uiteindelijk
hebben wij 2010 afgesloten met 4.219 bijstandsdossiers, een bestandstoename
van “slechts” 4 %.
Schuldhulpverlening Lasten: Het bedrag staat voor de kosten van de schuldhulpverlening. In de
begroting 2010 zijn voor dit product geen lasten begroot, omdat deze volledig
worden gefi nancierd uit het participatie-budget.
Baten: De vergoeding voor de kosten van dit product, volledig vergoedt uit het
Participatiebudget (zie product Re-integratie & participatie bij programma 1 ES).
In de begroting 2010 zijn voor dit product geen baten begroot.
Specifi eke bijstand Lasten: Het product bijstand aan (ex) zelfstandigen werd ingaande 2010 door
het ministerie gesplitst. De startende zelfstandige behoort thans ook tot de
reguliere bijstand waardoor de Bbz verstrekking aan gevestigden nog de enige
regeling is die tot de specifi eke bijstand behoort.Deze verandering is niet in de
begroting 2010 verwerkt. Dit zal plaatsvinden via de voorjaarsnota 2011.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
-616 S
1.524 I
-2.498
2.897
I I
253 S

.
Kernthema participatie en zorg
portefeuillehouder P. van Zutphen, F. Gillissen
directeur G. Vijgen
Wat hebben wij ons voorgenomen?
Een goede doorstroom binnen de maatschappelijk opvangvoorzieningen om zowel cliënten op de juiste plek
te krijgen als om de opvangvoorzieningen zo efficiënt mogelijk te gebruiken.
We willen dakloosheid voorkomen en een sluitende opvang en zorg voor dakloze tienermoeders realiseren.
De negatieve gevolgen van landelijke maatregelen van de rijksoverheid op het terrein van de AWBZ
willen we zoveel mogelijk beperken met zo min mogelijk financiële middelen van gemeentewege.
Voor de inburgering willen wij zoveel mogelijk mensen een traject op maat laten volgen en afronden.
Tot slot gaan wij een accommodatiebeleidsplan maken dat gericht is op een goede spreiding over wijken en
effectieve inhoudelijke clustering van sociaal maatschappelijke organisaties, afgestemd op de huidige en
toekomstige behoeften.
Wat hebben we bereikt?
Er zijn vorderingen gemaakt in het realiseren van een goede doorstroom binnen de maatschappelijk opvangvoorzieningen
om zowel cliënten op de juiste plek te krijgen als om de opvangvoorzieningen zo efficiënt
mogelijk te gebruiken.
Door het fors minder aantal huisuitzettingen (zie kernthema armoedebestrijding) hebben wij dakloosheid voorkomen.
Door alle acties is een betere en meer sluitende opvang en zorg voor dakloze tienermoeders gerealiseerd.
Meer mensen (in totaal 63) hebben een op maat gemaakt inburgeringtraject gevolgd. Met nieuw geformuleerd
beleid zijn de negatieve gevolgen van landelijke maatregelen van de rijksoverheid op het terrein van de AWBZ
beperkt.
Wat hebben we gedaan?
Het stedelijk Kompas
Er is gestart met de uitvoering van het Stedelijk Kompas door binnen het Veiligheidshuis zich expliciet te richten
op een persoonsgerichte aanpak voor mensen die vergrote kans hebben op dakloosheid. Tevens is een aantal
werkgroepen gestart waarin de betrokken instellingen vertegenwoordigd zijn met als opdracht o.a. het verbeteren
van de samenwerking tussen instellingen.
Het derde Domushuis in Molenberg is sinds 2009 operationeel. Ondanks dat Domus 2 nu verbouwd wordt is er
al sprake van een capaciteitsuitbreiding van 10 plekken. Als de verbouwing van Domus 2 medio 2011 gereed is,
is de beoogde volledige capaciteitsuitbreiding van 30 gerealiseerd. Hiermee kan een deel van de mensen, die nu
nog in dag- en nachtopvang ‘de Klomp’ verblijven, doorstromen naar een Domus. Binnen dit kader wordt ook
gekeken naar de toekomstige behoefte aan voorzieningen voor dak- en thuislozen en met name naar de behoefte
in omvang en functie van de dag- en nachtopvang. In 2011 wordt hierover een advies geformuleerd.
Opvang voor alleenstaande jonge moeders is gerealiseerd door samenwerking van RIMO en Aktimo. Hierdoor
wordt 24-uursopvang gecombineerd met dagbesteding.
AWBZ-maatregelen
Er zijn maatregelen genomen om de gevolgen van de AWBZ-maatregelen op te vangen. Er is een beleid
geformuleerd om de AWBZ-pakketmaatregelen van het rijk op lokaal en regionaal niveau op te vangen binnen
de beschikbare financiële middelen. In deze beleidsnota “AWBZ pakketmaatregelen” van september 2010 zijn
een aantal concrete maatregelen opgenomen die in 2010 en 2011 uitgevoerd worden. Deze maatregelen zijn:
• toegankelijkheid algemeen toegankelijke voorzieningen bevorderen;
• versterken van de eigen kracht van burgers;
• versterken (semi)informele steunsystemen;
• stimuleren maatschappelijke participatie en zorgen voor elkaar;
• innovatie van zorg en welzijn;
• ondersteuning meest kwetsbare groepen.
43

Inburgering
Dit jaar zijn 263 allochtonen gestart met een inburgeringtraject. Dit zijn meer trajecten dan oorspronkelijk
voorgenomen (263 in plaats van 200) vanwege een extra bonus van het rijk die was toegezegd en inmiddels
ook is uitgekeerd. De inburgeringtrajecten zijn tevens meer op maat dan voorheen door hernieuwde afspraken
met de aanbieders.
Integraal maatschappelijke accommodatiebeleid
De kaders voor een nieuw Integraal Maatschappelijk Accommodatiebeleid Heerlen (IMAH) zijn geformuleerd en
vastgesteld door de Raad. De voorbereidingen voor de uitvoeringsplannen per stadsdeel zijn gestart.
Ouderenbeleid
In 2010 heeft het ouderenbeleid door het nieuwe college hernieuwde aandacht gekregen. Naast een uit gebreide
inventarisatie van alle activiteiten die regulier uitgevoerd worden, is vooral de aandacht gegaan naar een
integrale benadering van het ouderenbeleid. Beleidsnota’s worden nadrukkelijk getoetst op aandacht voor de
doelgroep ouderen. Tevens zijn een aantal acties in gang gezet die moeten leiden tot concrete activiteiten, zoals
nieuwe sportconcepten voor ouderen, het verhogen van de bushaltes, het experimenteren met een beweegtuin
voor ouderen, subsidie voor de aanschaf van een elektrische fiets en het realiseren van openbare toiletten.
Om ouderen als vitaal kapitaal intensiever te benutten voor diverse maatschappelijke doelen zijn diverse ideeën
gelanceerd die in 2011 in overleg met afgevaardigden uit de doelgroep getoetst gaan worden op haalbaarheid.
Realisatie ombuigingen
De ombuiging van de subsidieregeling ‘diensten voor welzijn en zorg’ die in de praktijk niet wordt aange -
sproken is gerealiseerd. Het overschot aan middelen op de OGGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) van
€ 210.000 is voor 2010 afgeroomd.
De ombuigingen in het kader van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) hebben in totaal circa
€ 900.000 opgeleverd. Deze zijn gerealiseerd door een minder aantal aanvragen op de onderdelen ‘individuele
begeleiding’ en ‘behoud vertrouwde hulp’. De administratie m.b.t. Hulp bij Huishouden wordt nu zelf uitgevoerd.
Tot slot zijn voordelen behaald bij de uitvoering van de gehandicaptenparkeerkaart, eigen bijdrage scootmobiel
(per oktober) en de aanbesteding van de Hulp bij Huishouden.
Wat heeft het kernthema Participatie en Zorg gekost?
Sociale Infrastructuur Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
44
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Participatie & Zorg
(WMO) -37.001 -45.583 -42.869 7.977 10.668 10.452 -29.024 -34.915 -32.417 2.498
Bedragen x € 1.000

Producten kernthema Participatie en Zorg
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Participatie & Zorg
(WMO)
Totaal Participatie &
Zorg (WMO)
Bedragen x € 1.000
Beleid Kinderopvang
104 219 323
Buurtgerichtwerken 150 30 180
Gezondheidsbeleid 1.234 -641 593
Integratiebeleid -110 603 492
Onderwijs- en Arbeidsmarktbeleid SI -0 0 -0
Opvangbeleid -43 -1.243 -1.286
Participatiebeleid 944 -74 870
Wmo Individuele Voorzieningen 436 890 1.326
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
45
2.714 -216 2.498
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Beleid Kinderopvang Lasten: De inspecties van de kinderopvanginstellingen, peuterspeelzalen
en gastouderopvangplekken worden gedeeltelijk pas in 2011 uitgevoerd en
worden betaald waardoor er een voordeel ontstaat in 2010
Baten: De voorzieningen is bij de jaarrekening 2010 opgeschoond.
De gelden die bestemd waren voor de afrekening GSB III zijn vrijgevallen
voor een bedrag van € 219.
Buurtgericht werken Lasten: Bij de subsidietoekenning aan de buurtorganisaties zijn afspraken
gemaakt over de besteding van de buurtbudgetten. Deze bestedingen
zijn lager dan geraamd. Daarnaast zijn nog een aantal (niet geraamde)
urbansubsidies ontvangen en zijn subsidiegelden bestemd voor MSP niet
uit gegeven.
Gezondheidsbeleid Lasten: Er zijn op product lasten begroot, maar de daadwerkelijke uitgaven
zijn ten laste van het opvangbeleid gerealiseerd omdat ze daar ook betrekking
op hebben. Met ingang van 2011 is op dit punt de begroting aangepast.
Lasten: De rijksmiddelen met betrekking tot Jeugdgezondheidszorg zijn hier
‘slechts’ deels begroot terwijl de uitgaven voor het merendeel ten laste van
dit product zijn gerealiseerd, waardoor een negatief saldo ontstaat. De bijdrage
aan de zorgnetwerken van de GGD heeft in 2009 niet plaatsgevonden,
daardoor is naast 2010 ook nog de bijdrage over 2009 betaald. Daarnaast
zijn in de primitieve begroting de baten en lasten vanuit GSB III abusievelijk
nog begroot. (Per saldo levert dit echter geen resultaat op). De regionale
middelen MO/OGGZ die middels een decentralisatie uitkering zijn ontvangen
in 2010, zijn voor een bedrag van € 986 gestort in een verplichtingenvoorziening.
Baten: In de primitieve begroting zijn de baten en lasten vanuit GSB III
abusievelijk nog begroot. (Per saldo levert dit geen resultaat op).
Integratiebeleid Lasten: Een gedeelte van de kosten betreffende asielzoekers was niet in de
begroting opgenomen.
Baten: Voor inburgering is er van het Ministerie van Justitie een extra
bonus ontvangen in 2010 van € 286. (‘Besluit Opvang Asielzoekers’). Deze
inkomsten waren niet begroot. De gemeente Heerlen heeft een voorlopige
afrekening ontvangen betreffende GSB III waardoor er een bedrag van
€ 228 is vrijgevallen.
104 I
219 I
150 I
1234 I
-110
-641
603
I
I
I

Opvangbeleid Baten: In de begroting stonden nog ten onrechte GSB III inkomsten
begroot, dit resulteerde in een tekort op de baten.
Participatiebeleid Lasten: Inzake ESF subsidie mbt Centrum Sociale Activering door RIMO
(Besluit 2009/37649) fungeert Heerlen als “doorgeefl uik”, wat betekent dat
hetgeen wordt ontvangen ook wordt doorbetaald aan RIMO. Er is echter in
2010 niets ontvangen, derhalve is ook niets doorbetaald. Met betrekking tot
Ouderenbeleid waren de subsidieaanvragen lager dan begroot. Met betrekking
tot de WMO is er bij de vaststelling van de subsidies 2009 een lagere
subsidie vastgesteld. Met betrekking tot de overige uitgaven onderwijs zijn
inzake de Koploperovereenkomst Homoacceptatie in 2010 geen betalingen
gedaan. Daarnaast bestaat er op dit terrein structurele budgetruimte ad
ca € 100 die met ingang van 2011 is ingezet om begrotingsknelpunten op
het gebied van Cultuur op te lossen.
WMO Individuele Voorzieningen
Lasten: Het positieve saldo is voornamelijk te wijten aan minder aanvragen
voor een woonvoorziening (€ 340).
Baten: Medio 2009 is besloten de administratie van de hulp bij het huishouden
niet meer uit te besteden, maar in eigen beheer uit te voeren.
Bij de beëindiging van het contract met het WMO-Kantoor per 1 juli 2010
zijn de werkzaamheden inzake de terugvorderingen PGB (Personeel Gebonden
Budget) 2009 overgedragen aan de gemeente Heerlen. Dit heeft geresulteerd
in een incidentele baat ad € 289. Daarnaast heeft de herberekening
van de voorziening woningaanpassingen een vrijval teweeggebracht van
€ 100. De Reserve RGSHG is voor een bedrag van € 492 vrijgevallen.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het kernthema Regulier gekost?
Sociale Infrastructuur
Prim.
begroting
2010
46
-1.243 I
944 I
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
436
Bijgest.
begroting
2010
890
Rekening
2010
Regulier 0 -7.433 0 406 7.603 0 406 170 0 -170
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Regulier
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Regulier Algemene Baten & Lasten 7.433 -7.603 -170
Totaal Regulier 7.433 -7.603 -170
Bedragen x € 1.000
I
I

Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Algemene
Baten &
Lasten
Lasten: Vanuit de Najaarsnota 2010 zijn de volgende correctieboekingen verricht die aan
de lastenkant betrekking hebben op:
• verlaging eigen risico (van 5% naar 2,5%) Inkomensdeel WWb;
• verhoging MAU (met 4%) vanuit het Bestuursakkoord;
• verhoging van het aanvullend budget WWb Mau 2009.
Baten: Vanuit de Najaarsnota 2010 zijn de volgende correctieboekingen verricht die aan
de batenkant betrekking hebben op:
• uitkering van het Inkomensdeel WWb;
• budget langdurigheidtoeslag;
• budget bijzondere bijstand;
• aanvullend budget WWb Mau 2009.
Het betreft een programmaoverstijgende correctieboeking n.a.v. het raadsbesluit over
de najaarsnota 2010.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het kernthema Bestemming gekost?
Sociale Infra structuur Prim.
begroting
2010
47
8.356
-929
-7.603
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Bestemming 0 -528 -674 0 1.149 1.124 0 621 450 -171
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Bestemming
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Bestemming Bestemming -146 -25 -171
Totaal Regulier -146 -25 -171
Bedragen x € 1.000

Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Bestemming Lasten: De decentralisatie uitkering Nationaal Actieplan Sport en Bewegen
welke middels de meicirculaire gemeentefonds in 2010 is ontvangen, is
gestort in de reserve nog uit te voeren werkzaamheden, omdat de uitvoering
in 2011 zal plaatsvinden.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het programma Sociale Infrastructuur gekost?
Sociale Infrastructuur Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
48
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
-146
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Armoedebestrijding
Participatie & Zorg
-73.352 -75.274 -76.581 57.153 59.089 61.898 -16.199 -16.186 -14.683 1.503
(WMO) -37.001 -45.583 -42.869 7.977 10.668 10.452 -29.024 -34.915 -32.417 2.498
Regulier
Resultaat voor
0 -7.433 0 406 7.603 0 406 170 0 -170
bestemming -110.353 -128.290 -119.451 65.536 77.360 72.351 -44.817 -50.931 -47.100 3.831
Bestemming
Resultaat na
0 -528 -674 0 1.149 1.124 0 621 450 -171
bestemming -110.353 -128.818 -120.124 65.536 78.509 73.474 -44.817 -50.310 -46.650 3.660
Bedragen x € 1.000

.
1.3 Programma Leefomgeving
Kernthema Schoon en Heel
portefeuillehouder N. Aarts, F. Gilissen
directeur G. Vijgen
Wat hebben wij ons voorgenomen?
• De inwoners van Heerlen geven een voldoende voor de kwaliteit van de openbare ruimte.
• De beleving van het centrum van Hoensbroek verbeteren.
• Het meer optimaliseren van de huishoudelijke afvalinzameling door invoering van het volumefrequentiesysteem.
Wat hebben we bereikt?
De prestatiemonitor geeft aan dat wij de kwaliteit van de openbare ruimte op peil hebben weten te houden.
Dit blijkt zowel uit onze gemeentelijke schouwen, maar we zien het ook terug in de mate waarin inwoners
tevreden zijn over het beheer en onderhoud. De tevredenheid over de afhandeling van klachten is, op kleine
verschuivingen na, niet substantieel veranderd. Het betreffen metingen uit 2009, die in 2011 opnieuw zullen
plaatsvinden. Tot slot constateren wij dat wij beter presteren dan wat de landelijke norm voorschrijft als het
gaat om het inzamelen van huishoudelijk restafval. Wij zien dit als een direct gevolg van de implementatie van
het volume frequentiesysteem en de daaraan gekoppelde inzameling van plastic afval.
Kwaliteit openbare ruimte;alle (100%) IBOR
waarden behalen*
Bron: * Heerlens Internet Panel (Bureau O&S gemeente Heerlen)
49
Nulmeting Eindstand
Waarde Jaar Waarde Jaar
100% 2006 100% 2010
Wat hebben we gedaan?
Herinrichting plantsoenen en reststroken
In 2010 is een gedeelte van de plantsoenen en reststroken zonder een bepaalde functie door gazon vervangen,
omdat dat goedkoper is in onderhoud. Dit leidde in eerste instantie tot veel klachten over het verdwijnen van
flora en fauna en de vrees voor een toename van hondenoverlast op de gazons. Maar ook zijn positieve signalen
ontvangen, omdat men de openbare ruimte er vaak netter en veiliger vindt uitzien.
‘Baanbrekend Werk’ in de openbare ruimte
In 2010 zijn mensen uit het gemeentelijk werkbedrijf ingezet bij het beheer en onderhoud van de openbare
ruimte. Het was de bedoeling om het onderhoud in Heerlerheide in zijn totaliteit uit te voeren. Vanwege de
specifieke werkzaamheden blijft de groep bijstandsgerechtigen die zich inzetten via Baanbrekend Werk relatief
klein en zijn de werkzaamheden ingeperkt tot het onderhouden van de speelvoorzieningen en het uitvoeren van
deeltaken in het groenonderhoud in de buurt Heksenberg. De werkzaamheden zijn, zowel vanuit de werknemers
van Baanbrekend Werk als vanuit de gemeente naar tevredenheid verlopen. Het mes snijdt namelijk
aan twee kanten: Een leefbare buurt en het vergroten van de maatschappelijke participatie.
Openbare ruimte Centra Hoensbroek en Heerlen
In het centrum van Hoensbroek is door het vernieuwen en het aanpassen van ‘straatmeubilair’ de uitstraling
van het centrum verbeterd. Hierbij is vooral te denken aan het bijplaatsen en vernieuwen van lichtmasten, zitbanken
en afvalbakken. Verder voldoen beide stadscentra aan de gestelde kwaliteitseisen.

Invoering volumefrequentiesysteem
In 2010 is in samenwerking met de Reinigingsdiensten Rd4 het volume frequentiesysteem volledig geïmplementeerd.
Tegelijkertijd is gestart met het inzamelen van kunststofverpakkingsmateriaal. Ten gevolge van beide
maatregelen is de hoeveelheid restafval fors gedaald. Hierdoor is de landelijke doelstelling, die is vastgelegd op
47 procent ongescheiden afval ten opzichte van de totale hoeveelheid afval, ruimschoots gehaald. Tevens blijkt
dat gemiddeld genomen de burger met dit systeem voordeliger uit is ten opzichte van de situatie dat er geen
Diftar zou zijn.
Beleidsplan Stedelijk Watermanagement
In 2010 is het ontwerp Beleidsplan Stedelijk Watermanagement voorbereid en zal in mei 2011 ter behandeling
aan de Raad worden voorgelegd.
Ontkluizing Caumerbeek
In 2010 is zowel binnen de gemeente Heerlen als het Waterschap Roer en Overmaas bestuurlijk een besluit
genomen om het project “Caumerbeek Zichtbaar Natuurlijk” uit te voeren. Gestart is met de uitvoering van
deelproject Hoensbroek. Verder heeft de provincie Limburg een subsidiebedrag toegekend van € 1.618.000.
De totale subsidiebijdragen voor het project Caumerbeek Zichtbaar Natuurlijk bedraagt € 5.848.000 op een
totale investering van € 7.750.000 (project wordt aldus voor 75% gesubsidieerd).
Beleidsplan begraafplaatsen
Het Beleidsplan Begraafplaatsen is inmiddels vastgesteld (Raad 2010). Met dit plan wordt door fysieke aanpassingen
op begraafplaatsen en zogenaamde keuzegraven, beter voldaan aan de wensen van onze inwoners.
Tegelijkertijd is het exploitatietekort verminderd door een aangepaste tariefstelling en het verminderen van
personeelskosten door de inzet van partijen zoals Schoon GMS, der Sjtiel en Baanbrekend Werk.
Kwaliteit openbare ruimte
Uit de schouwen blijkt dat is voldaan aan de kwaliteitseisen voor het beheer en onderhoud van de openbare
ruimte. Wel wordt opgemerkt dat het totaal aantal klachten over het beheer en onderhoud in 2010 (10.712)
met circa 10 procent is toegenomen ten opzichte van 2009 (9422) en de jaren daarvoor.
Enerzijds heeft dit te maken met extreme weersomstandigheden. Naast gladheid in de winter gaat het om
meldingen over omgewaaide bomen, afgebroken takken, kwaliteit wegen door slecht asfalt, verstopte rioleringskolken
(als gevolg van storm en extreme regenval). Anderzijds zijn er ook meer klachten over vervuiling
(dum pingen/overvolle afvalbakken) en groenonderhoud.
Realisatie ombuigingen
Kosten van rioleringen met een bedrag ad € 1.000.000 terug te brengen.
Deze ombuiging is gerealiseerd. In 2010 is de rioolheffing verlaagd. Hierdoor namen de inkomsten voor de
besteding aan rioolonderhoud af en is € 1.000.000 bezuinigd op het onderhoud van rioleringen.
De teruggang in gemeente-inkomsten wordt ‘gecompenseerd’ door een verhoging van de onroerend zaak belasting.
In tegenstelling tot de inkomsten uit de rioolheffing, zijn de inkomsten uit de onroerend zaak belasting vrij
besteedbaar.
Vanaf 2011 jaarlijks € 250.000 te besparen door het deels herinrichten van plantsoenen en reststroken.
De omvorming van 15 hectare groenvoorzieningen naar gras is in 2010 voltooid binnen het daarvoor beschikbare
budget (inclusief de uit de jaarrekening gereserveerde middelen). Hierdoor wordt het mogelijk om de door
de Heerlense Raad vastgestelde ombuiging van € 250.000 vanaf 2011 jaarlijks te realiseren.
Het verwijderen en vervangen van verharde paden in het buitengebied, waardoor de onderhoudskosten met
€ 400.000 zullen dalen.
De bezuiniging van € 400.000 is gerealiseerd door geen grootschalig onderhoud uit te voeren aan verhardingen
in bepaalde landschappelijk waardevolle gebieden.
50

Het aanpassen van de brandroosters en schakeltijden van de openbare verlichting.
Momenteel wordt op kleine schaal met het aanpassen van brandroosters en schakeltijden geëxperimenteerd.
De bezuiniging op de openbare verlichting van € 25.000 is gehaald.
Het dividend van de Rd4 rechtstreeks naar de algemene middelen brengen.
Het dividend van de Rd4 dient bij de afrekening van de jaarrekening ten gunste van de algemene middelen te
komen in plaats van de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing (€ 65.000).
Kostendekkend maken van het tarief voor de aanleg van inritten.
In het kader van de kostendekkendheid van het tarief voor de aanleg inritten is de post ‘uitbesteed werk’ met
€ 18.000 verlaagd. Door efficiency maatregelen door te voeren is het tarief kostendekkend gemaakt.
Aan één marktpartij een concessie te verlenen voor het plaatsen van borden voor evenementaankondiging.
Voor het plaatsen van borden voor reclame en evenementaankondigingen is een concessie verleend. Ombuiging
is gerealiseerd middels een vijfjarig contract dat jaarlijks € 110.000 zal opbrengen.
Wat heeft het kernthema Schoon en Heel gekost?
Leefomgeving Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
51
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Schoon en Heel -34.690 -33.889 -34.408 1.940 1.940 2.639 -32.750 -31.950 -31.769 181
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Schoon en Heel
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Schoon en heel Afval (Rd4) -49 322 273
Bomen en Plantsoenen 35 0 35
IBOR -396 7 -389
Riool Aanleg -59 347 288
Riool Onderhoud -49 24 -25
Totaal Schoon en heel -518 700 181
Bedragen x € 1.000

.
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Afval Baten: In 2010 is € 75 dividend van Rd4 NV ontvangen, hetgeen niet in de
begroting is opgenomen. Van Nedvang is € 247 ontvangen die in 2010 niet
zijn vergoed aan de Rd4. Deze vergoeding zal in 2011 plaatsvinden.
IBOR Lasten: Als gevolg van de strenge winter zijn op een groot aantal wegen
en fi etspaden meer kleinschalige asfaltreparaties uitgevoerd om een veilig
gebruik te garanderen. Verder is op een aantal wegen extra kleinschalig
asfaltonderhoud uitgevoerd. Dit levert een nadeel op van € 369. Het nadeel
ad € 27 betreffen overige kleine afwijkingen.
Riool aanleg Binnen dit product vinden onttrekkingen of stortingen uit de voorziening
rioolrenovaties en de voorziening groot onderhoud plaats. Deze onttrekkingen
of stortingen worden veroorzaakt door afwijkingen tussen de realisatie
(inkomsten en uitgaven) en de begroting. Het voordeel ad € 32 betreffen
overige kleine afwijkingen op dit product.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Veiligheid
portefeuillehouder P. Depla
directeur G. Vijgen
52
322 I
-396 I
347 I
Wat hebben wij ons voorgenomen?
Op het gebied van de veiligheid en de veiligheidsbeleving van de Heerlense burger de inzet (Hartslag, Flexteam
en Veiligheidshuis) van de afgelopen jaren continueren.
Wat hebben we bereikt?
Op het gebied van de veiligheid en de veiligheidsbeleving van de Heerlense burger is de inzet (Hartslag,
Flexteam en Veiligheidshuis) gecontinueerd. De succesvolle methode Hartslag is geprojecteerd op buurtniveau.
In de subbuurt werd deze methode met succes uitgevoerd.
Uit de prestatiemonitor volgt dat in de probleembuurten, zijnde Heerlen-Centrum, GMS, MSP, Molenberg,
Vrieheide-De Stack, Heerlerheide-Passart en Hoensbroek-De Dem, de onveiligheidsgevoelens zijn afgenomen.
Daarnaast is het aantal slachtoffers van woninginbraak, autodelicten, vernieling en geweldmisdrijven in de zes
investeringsbuurten afgenomen.
Gemiddelde Probleembuurten Gemiddelde Heerlen totaal
2003 2009 2003 2009
Onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt 53% 50% 43% 41%
Woninginbraak 13% 10% 10% 8%
Autodelicten 31% 22% 28% 22%
Vernieling 21% 17% 17% 16%
Geweldsmisdrijven 10% 8% 7% 6%
Bron: Burgeronderzoek parkstad Limburg 2003 en 2009 (Bureau A&O gemeente Heerlen)
Wat hebben we gedaan?
Veiligheidshuis en Flexteam
Het Veiligheidshuis en het Flexteam zijn structureel aan de gemeentelijke organisatie toegevoegd. Uit een
meerjarig onderzoek naar de effectiviteit van de Limburgse Veiligheidshuizen blijkt dat de methode die in de
Limburgse Veiligheidshuizen wordt gehanteerd zeer succesvol is.

De doelgroep van het Veiligheidshuis is verder uitgebreid met de multiprobleem doelgroep en de nazorg aan
(ex)gedetineerden. Het Flexteam heeft in 2010 naast de reguliere werkzaamheden ingezet op samenwerking
met het Veiligheidshuis. Met name de multiproblem-casussen in de subbuurten Passart en Vrieheide vragen
een vergaande samen werking tussen Veiligheidshuis en Flexteam teneinde persoonsgerichte en pandgerichte
aanpak te kunnen combineren. Omdat de kennis en kunde bij sommige (kleinere) gemeenten ontbreekt om
overlastpanden aan te pakken heeft het Flexteam haar diensten en producten op declaratiebasis aangeboden
bij de overige gemeenten in Zuid-Limburg. Voerendaal, Gulpen-Wittem en Brunssum hebben gebruik gemaakt
van deze diensten.
De Bestuurlijke strafbeschikking
De bestuurlijke strafbeschikking is een nieuw handhavingsinstrument waarmee aan personen die bepaalde
overtredingen hebben begaan door de gemeente Heerlen een geldboete kan worden opgelegd. In november
van 2010 is besloten tot invoering van de bestuurlijke strafbeschikking en zijn de voorbereidingen gestart.
Implementatie is voorzien in maart 2011.
Het huisverbod-online
Uit onderzoek blijkt dat een zorgvuldige uitvoering van de Wet Tijdelijk Huisverbod voor alle betrokken partijen
(politie, crisisdienst, Veiligheidshuis en gemeente) veel tijd en capaciteit vergt. Teneinde dat werk voor alle partijen
(inclusief bestuurders) te verlichten hebben de 19 Zuid-Limburgse gemeenten gekozen voor de
invoering van het Huisverbod-online. Het huisverbod-online is per 1 augustus 2010 ingevoerd. In 2010 zijn
28 huisverboden opgelegd.
Samenwerking omringende gemeenten
De samenwerkingsverbanden zijn verder uitgebreid en vrijwillige initiatieven zijn opgepakt. Dit is tot stand
gekomen als bottom-up proces en vanaf werkvloerniveau. Voorbeelden zijn de inzet van BOA’s in de gemeenten
Voerendaal en Simpelveld, het Flexteam dat in diverse gemeenten wordt ingezet en het uitvoeren van huisverboden
voor diverse gemeenten. Ook wordt op het gebied van cameratoezicht reeds samengewerkt met de
gemeente Kerkrade.
WABO (kwaliteitscriteria)
De landelijk ontwikkelde kwaliteitscriteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaving zijn in 2010 nog
niet wettelijk vastgelegd. Samen met de Parkstadgemeenten is een quickscan uitgevoerd in hoeverre voldaan
kan worden aan de criteria. Hieruit is gebleken dat als individuele gemeente niet aan alle criteria kunnen voldoen,
maar wel de Parkstadgemeenten gezamenlijk.
Regionale uitvoeringsorganisaties
In het voorjaar 2010 is de wettelijke verplichting om per 1-1-2012 regionale uitvoeringsdiensten te realiseren
op de schaalgrootte van de veiligheidsregio’s losgelaten. In de Parkstadgemeenten hebben wij als opvolging
van de quickscan een businesscase laten opstellen, waarbij de uitvoering van de WABO-taken vergunningverlening,
toezicht en handhaving in kaart is gebracht en in hoeverre en onder welke voorwaarden er draagvlak is
voor een regionale uitvoeringsdienst c.q. samenwerking op schaalgrootte van Parkstad. Tijdens de provinciale
bestuursconferentie in november 2010 over Regionale Uitvoeringsdiensten, is uitgesproken dat hiervoor draagvlak
is.
Gebiedsgerichte aanpak Vrieheide-De Stack
Wij hebben besloten in de subbuurten Vrieheide-De Stack, Passart en Maria Gewanden projectmatig in te
zetten op integrale fraudebestrijding en het verlenen van zorg aan zorgmijders. Dit realiseren wij door middel
van gebiedsgerichte interventies met ondersteuning van het Regionaal Coördinatiepunt Fraudebestrijding
Kenniscentrum Handhaving (RCF) te Eindhoven. De gemeente voert dit uit samen met lokale en bovenlokale
partners (Belastingdienst, UWV, SVB, Politie, AI, OM, Woningcorporaties, zorgpartners, GBRD).
53

Project Passart
Het buurtactieplan Passart 2009-2014 is een meerjarige projectaanpak gericht op het verbeteren van de
cumula tieve achterstanden op alle maatschappelijke aspecten die in Passart aan de orde zijn: wonen, veiligheid,
leren, opvoeden, werken en integreren. In dit plan wordt de in 2008 ingezette aanpak op veiligheid,
waarbij de methodiek Hartslag is toegepast doorontwikkeld. De projectresultaten op de diverse actielijnen
zijn beschreven in de eindrapportage van het project voor het uitvoeringsjaar 2010.
Bestuurlijke aanpak
Het Flexteam is aangesloten bij het convenant Samenwerkende Overheden. Dit convenant kent drie pijlers;
Aanpak hennepteelt, mensenhandel- en prostitutie en de patseraanpak. In 2010 zijn op alle drie genoemde
pijlers verdere activiteiten, acties en controles uitgevoerd. In de loop van afgelopen jaar werd duidelijk dat het
convenant onvoldoende voorziet in zaken als informatieveredeling en procesverantwoordelijkheid. Derhalve is
voorgesteld onderhavig convenant samen te voegen met het convenant bestuurlijke aanpak. Dit wordt opgepakt
in 2011.
Begroting brandweer Zuid-Limburg
Er is in 2010 een meningsverschil met de Brandweer Zuid-Limburg ontstaan over FLO (kosten voor overgangsrecht
functioneel leeftijdsontslag) en de restpunten uit de ontvlechting (o.a. kapitaallasten, loonlasten,
onderhoud gebouwen) als gevolg van de regionalisering van de brandweer per 1 januari 2009. In samenspraak
met de gemeenten heeft de Brandweer Zuid-Limburg een accountantsbureau een onafhankelijk onderzoek
laten doen. Naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek heeft de brandweer Zuid-Limburg een claim
ingediend bij de voorzitter van het dagelijks bestuur van de voormalige Brandweer Parkstad Limburg.
De betrokken gemeenten hebben verzocht om completering van ontbrekende gegevens en zullen daarna pas
officieel reageren. Specifiek voor Heerlen speelt nog het vraagstuk over de door de brandweer gehanteerde
indexering. In het kader van de ombuigingen is besloten dat het uitgangspunt bij subsidies is dat de nullijn
wordt toegepast (geen indexering van de subsidies). Ter discussie staat of in dit geval een uitzondering
gemaakt moet worden.
Inzet en resultaten Brandweer
In 2010 is de brandweer 1.386 keer repressief in actie gekomen binnen de grenzen van de gemeente Heerlen.
Dit is een lichte daling ten opzichte van 2009, toen er 1.415 inzetten zijn geteld. Deze afname komt volledig op
het conto van de inzetten ten gevolge van een brandmelding (1.074 in 2009 versus 967 in 2010). Bij hulpverleningen
is een stijging van bijna 80 inzetten te zien (419 in 2010 ten opzichte van 341 in 2009).
Inzet en resultaten Politie
Het aantal incidenten geeft een beeld van de criminaliteit in een gebied. Incidenten zijn registraties die een
gevolg zijn van aangiften of meldingen door burgers of zaken die door politiemedewerkers zelf zijn geconstateerd.
In 2010 zijn 25.383 incidenten in de gemeente Heerlen geregistreerd.
Dit zijn er 1.761 minder dan in 2009 en het laagste aantal sinds 2006. Dit is niet alleen zo op gemeentelijk
niveau maar ook stadsdeelniveau.
Resultaten Doen-team
Het DOEN-team (Drugs Overlast Even Niet) heeft in 2010 ingezet op de aanpak van drugs- en alcoholoverlast in
de openbare ruimte Daarnaast heeft het team zich bezig gehouden met de aanpak van drugspanden en participeerden
de medewerkers van het DOEN-team in de controles van panden door het Flexteam. Verder is ingezet
op de aanpak van hennepteelt binnen de basiseenheid Heerlen-Centrum.
Realisatie ombuigingen
Binnen het kernthema ‘Veiligheid’ hebben diverse ombuigingen c.q. besparingen plaatsgevonden die uiteindelijk
geleid hebben tot een voordeel van in totaal € 111.000. Op de eerste plaats door een efficiencyslag van de
inzet Camera Toezicht op het politiebureau door te voeren.
54

Daarnaast vindt de uitvoering bouwstoffenbesluit op een efficiëntere wijze plaats. Tot slot zijn enkele investeringen
door de inzet van het saldo van de GSB III middelen afgedekt, waardoor de kapitaalslasten verlaagd zijn.
Wat heeft het kernthema Veiligheid gekost?
Leefomgeving Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
55
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Veiligheid -12.584 -15.010 -15.880 686 1.680 2.378 -11.899 -13.330 -13.502 -172
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Veiligheid
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Veiligheid Handhaving IV -470 435 -35
Veiligheid leefomgeving -363 263 -100
Verkeersbesluiten & Vandalisme -38 0 -38
Totaal Veiligheid -870 698 -172
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Handhaving IV Lasten: Er is extra capaciteit ingehuurd ad € 226 om de beveiligingswerkzaamheden
op de bedrijventerreinen te kunnen uitvoeren. Daardoor hebben meer mensen
o.a. vanuit het Leerbedrijf deelgenomen aan opleidingen wat € 90 extra heeft
gekost. Het project ‘bestuurlijke aanpak georganiseerde criminaliteit’ werd in
het verleden betaald door GSB III middelen. Ondanks de verdere uitvoering van
het project bleek dat er geen dekking meer was ad € 59. De hogere lasten bij de
naheffi ng parkeerboetes € 89 zijn ontstaan door het inhuren van extra personeel
om parkeerboetes uit te schrijven.
Veiligheid leefomgeving
Baten: De incidentele beveiligingswerkzaamheden zijn bij de opdrachtgevers in
rekening gebracht € 226 en de extra opleidingen van het leerbedrijf zijn intern
verrekend € 90. Door de inzet van extra capaciteit voor parkeercontroles zijn er
€121 meer parkeerinkomsten gerealiseerd.
Baten/lasten: In 2010 is door het Ministerie van Volksgezondheid en Sport éénmalig
een bedrag via de decentralisatie uitkering verstrekt. Er is hiervoor extra
capaciteit ingezet op vrouwenopvang en huiselijk geweld. Door de late toekenning
van het Ministerie zijn deze inkomsten en uitgaven niet in de begroting meegenomen.
Lasten: De daadwerkelijke subsidieverlening van de GSB III-gelden is lager dan
begroot en zorgt daardoor voor een negatief resultaat. De uitkering is lager omdat
niet in alle gevallen aan alle subsidie voorwaarden is voldaan.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
-470 I
-267
-113
435 I
267 I
I
I

Wat heeft het kernthema Regulier gekost?
Leefomgeving Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
56
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Regulier -605 -1.621 -1.477 168 228 277 -436 -1.392 -1.200 192
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Regulier
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Regulier Algemene Baten & Lasten 171 90 221
Parkeren Auto’s en Fietsen 27 0 27
Werk Derden -54 -1 -55
Totaal Regulier 144 48 192
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Algemene Baten & Lasten Lasten: Kosten die hier zijn begroot, zijn geboekt op verschillende andere
producten. Hierdoor ontstaat er op dit product een voordeel ad € 650.
De uitgaven bij gladheidbestrijding zorgt voor een overschrijding (nadeel)
van € 445.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat kost het kernthema Bestemming?
Leefomgeving Prim.
begroting
2010
171 I
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Bestemming -496 -806 -811 259 1.799 2.054 -237 993 1.243 251
Bedragen x € 1.000

Producten kernthema Bestemming
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Bestemming Bestemming -5 255 251
Totaal Regulier -5 255 251
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Bestemming Baten: Het parkeerfonds is per eind 2010 opgeheven vanwege een administratieve
lasten verlichting. Hierdoor is € 188 vrijgevallen ten gunste van het
resultaat. Tevens was t.b.v. afdekking kapitaallasten € 40 meer beschikbaar
dan begroot.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het programma Leefomgeving gekost?
Leefomgeving Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
57
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
230 I
Rekening
2010
Resultaat
2010
Regulier -605 -1.621 -1.477 168 228 277 -436 -1.392 -1.200 192
Schoon en heel -34.690 -33.889 -34.408 1.940 1.940 2.639 -32.750 -31.950 -31.769 181
Veiligheid
Resultaat voor
-12.584 -15.010 -15.880 686 1.680 2.378 -11.899 -13.330 -13.502 -172
bestemming -47.879 -50.520 -51.764 2.794 3.848 5.294 -45.085 -46.672 -46.470 201
Bestemming
Resultaat na
-496 -806 -811 259 1.799 2.054 -237 993 1.243 251
bestemming -48.375 -51.326 -52.575 3.052 5.647 7.348 -45.322 -45.679 -45.227 452
Bedragen x € 1.000

.
1.4 Programma Ruimtelijke Ontwikkeling
Kernthema Afvalverwerking en Milieu
portefeuillehouder F. Gillissen, N. Aarts
directeur R. Hupkens
Wat hebben we ons voorgenomen?
We willen de duurzaamheid van de fysieke leefomgeving versterken door onder andere maatregelen op het
gebied van energiebesparing, mobiliteit en wonen.
Daarnaast willen we een reductie van CO 2 -uitstoot en reductie van geluid door wegverkeer realiseren.
Wat hebben we bereikt?
De kernambitie binnen dit kernthema is het versterken van de duurzaamheid in de fysieke leefomgeving.
We hebben ons in 2010 gericht op enerzijds het realiseren van specifieke, concrete activiteiten en daarnaast
op het vergroten van de bewustwording. Waar het gaat om concrete activiteiten hebben we onze doelstellingen
behaald. Het bewustwordingsproces verloopt moeizamer maar we zien ook steeds meer vooruitgang.
Wat hebben we gedaan?
Uitvoeringsprogramma klimaatbeleidsplan
Dit uitvoeringsprogramma is verder voorbereid; input is nog nodig vanuit de Lokale Energie Dag Heerlen op
31 januari 2011. Het uitvoeringsprogramma wordt in het 1e kwartaal 2011 ter vaststelling voorgelegd.
Energieproject (SUN-project)
De energievisie voor MSP is gereed en het uitvoeringsprogramma is, op basis van intensief overleg met de wijkbewoners,
in voorbereiding.
Project energiebesparing
De postercampagne voor het project energiebesparing/gebruik duurzame energiebronnen, is in 2010 uitgevoerd.
Verantwoording ISV-projecten klimaat/duurzaamheid
Er is in 2010 een subsidie aan het Herle College verleend voor de plaatsing van 12 zonnecollectoren op het
schoolgebouw in 2010. Een tweede subsidie is toegekend voor de plaatsing van zonnnepanelen op het dak van
het stadhuis. De uitvoering ervan is wegens de weersomstandigheden verschoven naar het voorjaar 2011.
Het project ‘rijdende energiewinkel’, in samenwerking met Baanbrekend Werk, is in voorbereiding.
Het convenant duurzaam bouwen
De actualisatie van dit convenant bleek in 2010 niet noodzakelijk te zijn omdat er landelijk een nieuw convenant
‘duurzaam bouwen’ opgesteld is.
Wij hebben maatregelen getroffen om het energiegebruik van de openbare verlichting te verlagen. Al langer
vervangen we de oude armaturen door energiezuinige armaturen. Daarenboven schakelen we op verkeerswegen
waar dit mogelijk is ‘s nachts de verlichting ‘om en om’ uit. Dit hebben we gedaan op o.a. de
Wickraderweg, de Euregioweg en de Heerenweg. Ook vervangen we oude armaturen steeds meer door
ar maturen met LED-verlichting, zoals op een deel van de Heerlerbaan, het gedeelte tussen de P. Schunckstraat
en J.F. Kennedylaan, de Burg. Slanghenstraat, de Deken Lendersstraat en de Singel.
E-laadpalen
Er is een verzoek binnengekomen van een initiatiefnemer om een E-laadpaal te plaatsen binnen de gemeente
Heerlen. Dit past in het doel van de gemeente om elektrisch rijden te stimuleren. Het draagt verder bij aan het
milieuvriendelijker rijden en minder uitstoot van gassen voor de leefomgeving.
58

Wij hebben ons hierover gebogen (juridisch, eigendomstechnisch, parkeren in de directe omgeving van de laadpaal).
Het resultaat is dat in 2011 de eerste E-laadpaal in Heerlen geplaatst gaat worden.
In de buurt
De energievisie voor MSP hebben we gerealiseerd en het uitvoeringsprogramma is in voorbereiding. Daarover
hebben we intensief overleg gehad met de bewoners uit de wijk. In het kader van de economische groei in de
wijk is er een starterscentrum voor ondernemers opgericht en in het kader van de sociale cohesie zijn moestuinen
samen met de bewoners aangelegd. In afwachting van de visie/masterplan van Vrieheide heeft er nog
geen overleg plaatsgevonden met de bewoners om besparingsacties uit te voeren. Dit zal worden opgepakt
wanneer de visie is afgerond.
Afhandelen en verantwoorden ISV
De bodemprojecten in Zeswegen/Rennemig zijn uitgevoerd. Hiermee hebben we de ISV-prestaties bodemsanering
gehaald. Voor het bodemproject aan de Romeinenstraat is de bodemsanering uitgebleven. De sanering
hebben we hier gekoppeld aan de ontwikkeling van de locatie.
Actualiseren bodembeleid
Het bodembeleidsplan met de onderdelen bodemkwaliteitskaart en functiekaart is vastgesteld in 2010.
Convenant Bodem
De visieontwikkeling over het gebruik duurzame ondergrond en beheer van het grondwater is vertraagd, omdat
landelijk zowel beleid als een juridisch kader moeten worden vastgesteld. Dit dient als referentie voor de gebiedsgerichte
visie van de gemeente. Hierdoor verschuift de oplevering van de visie ‘een duurzame ondergrond’
naar 2011 en de visie over het beheer van grondwater in relatie tot mijnsteen naar 2012. In 2010 hebben we
een lijst van spoedlocaties in het kader van landsdekkend beeld bodemverontreiniging opgesteld.
Raamcontract bodemonderzoeken
De aanbesteding van het raamcontract voor de uitvoering van bodemonderzoeken is conform het gemeentelijk
inkoop- en aanbestedingsbeleid uitgevoerd. Dientengevolge worden sinds augustus 2010 alle gemeentelijke
bodemonderzoeken uitgevoerd door het adviesbureau Geonius.
Voormalige stortplaatsen (NAVOS locaties)
De bodemonderzoeken op de 9 voormalige stortplaatsen binnen de gemeente zijn allen uitgevoerd.
Implementatie actieplan Luchtkwaliteit
Verbeteren bevoorrading bedrijven
Voor Heerlen-Centrum is een haalbaarheidsonderzoek naar een binnenstadserviceconcept gestart. De resultaten
van de gehouden interviews met ondernemers zijn in een tussenrapportage vastgelegd.
Vervoermanagement bedrijven
Alle bedrijven zijn benaderd voor het project vervoermanagement. Acht bedrijven hebben een quickscan ondergaan
en willen de samenwerking onderzoeken middels een aantal workshops, die in het 1e kwartaal 2011 zullen
worden afgesloten.
Implementatie Actieplan Geluid
Project geluidsarm asfalt
We hebben in 2010 een overzichtskaart gemaakt van de wegen die potentieel in aanmerking komen voor het
aanbrengen van stil asfalt. Deze kaart vormt de basis voor het aanbrengen van stil asfalt voor de gemeentelijke
projecten.
59

Project stille autobanden
In het kader van dit project is een advies voor stille banden opgesteld.
Project toezicht naleving snelheid
Aan 26 wegvakken is in 2010 gedurende twee weken per wegvak een snelheidsmeetbord geplaatst.
Mijnwater NV.
De oprichting van Mijnwater N.V. is verder voorbereid. In 2011 wordt de vennootschap opgericht. De leveringscontracten
met Weller en CBS zijn in voorbereiding. De intentieverklaring met Arcuscollege is getekend.
Vorderingen zijn gemaakt met de verdere implementatie van het leveringssysteem.
Beleidsvisie Externe veiligheid
Het beleidsplan externe veiligheid hebben we 2010 voorbereid en in het eerste kwartaal 2011 zal deze ter besluitvorming
worden voorgelegd. De gesprekken met betrokken instanties (brandweer, provincie) en inwoners
over de inhoud van het beleidsplan hebben een langere tijdsduur in beslag genomen dan was voorzien.
Ontwikkelen visie milieu-/duurzaamheidbeleid
Deze beleidsvisie is in 2010 verder voorbereid en de conceptnota Milieu en Duurzaamheid is opgesteld en
wordt verder toegespitst op de Heerlense situatie. De Structuurvisie Heerlen is hiervoor een belangrijke onderlegger.
Actualiseren kaders leefomgevingsplan 2010-2015
Het formuleren van de beleidskaders voor de gebieden groen, bodem, geluid, structuurvisie en IBOR is in 2010
verder voorbereid. Pas na afronding van al deze beleidskaders kan het raamplan leefomgevingsplan geactualiseerd
worden.
Leefomgeving
De kaders op de gebieden groen, bodem, geluid, structuurvisie en IBOR zijn verder voorbereid. Op basis van de
hierbij verkregen inzichten kan het leefomgevingsbeleid geactualiseerd worden in 2011.
Verkeersmilieukaart
Het vernieuwen van de verkeersmilieukaart Parkstad Limburg is in 2010 gevorderd tot de 3e van de in totaal
5 projectfasen. De oplevering van de nieuwe verkeersmilieukaart is in het 3e kwartaal 2011 voorzien.
Door aansluiting te zoeken met andere gemeenten in Parkstad, heeft de voorbereiding iets langer geduurd.
Realisatie ombuigingen
Binnen dit kernthema vinden geen ombuigingen plaats.
Wat heeft het kernthema Afvalverwerking en Milieu gekost?
Ruimtelijke Ordening Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
60
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Afvalverwerking & Milieu -518 -1.692 -776 82 1.256 328 -436 -436 -447 -11
Bedragen x € 1.000

.
Producten kernthema Afvalverwerking & Milieu
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Afvalverwerking & Milieu Geluid SP 388 -390 -2
Milieu 529 -538 -9
Milieubeleid/-Programma (PM) 0 0 0
Totaal Afvalverwerking
& Milieu
916 -928 -11
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Geluid Lasten: Binnen dit product worden 2 projecten verantwoord te weten;
Geluidsisolatie woningen en Sanering Geluid Wegverkeerslawaai. Lasten
en baten werden abusievelijk niet verspreid over 2010-2014 maar volledig
verantwoord in jaarschijf 2010. Hierdoor ontstaat op dit product een onderschrijding
van respectievelijk € 172 en € 222.
Baten: De bovenstaande onderschrijding op de lasten heeft een evenredige
uitwerking op de subsidieverstrekking.
Milieu Lasten: Door uitstel van het project ‘Luchtkwaliteit Akerstraat Noord’ in verband
met de koppeling van de nog uit te voeren rioolwerkzaamheden aldaar
wordt het budget € 522 doorgeschoven naar het jaar 2011.
Baten: De geraamde subsidie van € 522 is daarom niet aangesproken
vanwege het doorschuiven van het project ‘Luchtkwaliteit Akerstraat Noord’
naar 2011.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Fysieke Leefomgeving
portefeuillehouder R. de Wit, A. Smeets
directeur R. Hupkens
61
394 I
-394 I
522 I
-522 I
Wat hebben we ons voorgenomen?
Het versterken van het functioneren van de binnenstad door herontwikkeling van het Schinkelkwadrant, het
V. Grunsvenplein en het Stationskwartier. Het vergroten van de leefbaarheid in buurten in relatie tot de krimp,
toegespitst op de wijken MSP en Hoensbroek. Het versterken van de positieve beleving door verbetering van de
blauwe en groene kwaliteiten van de stad.
Wat hebben we bereikt?
In algemene zin kunnen we stellen dat de investeringen in het centrum effectief zijn geweest. De ontwikkeling
van het stationskwartier ligt op schema. Daar zien we concrete activiteiten. De ontwikkeling van het Van
Grunsvenplein en het Schinkelkwadrant zijn in 2010 verschoven van de initiatiefase naar de haalbaarheidsfase.
De herstructureringen in MSP en Hoensbroek zijn in 2010 volgens plan verlopen. In MSP komen de projecten
nu (2010) in de realisatiefase en voor Hoensbroek geldt dat, waar in 2010 met name de haalbaarheid van
projecten werd onderzocht, in 2011 een doorstart naar realisatie wordt voorzien.

Wat hebben we gedaan?
Centrum Heerlen
Het onderzoek naar de fysieke mogelijkheden van de parkeergarage onder het Burgemeester van Grunsvenplein,
is afgerond. Inmiddels is de haalbaarheidsstudie in de laatste fase beland. De eigenaar heeft het onderzoek
naar de haalbaarheid van de herontwikkeling van het Schinkelkwadrant-Zuid nagenoeg afgerond.
Wij hebben de revitalisering van de Oranje Nassaustraat afgerond en we hebben in samenspraak met de ondernemers
aldaar een bedrijfsinvesteringszone gerealiseerd.
Ook hebben we intensief overleg gehad over de ontwikkelingsvoorwaarden van de Luciushof en we zijn thans
in gesprek over de realisatie daarvan.
Het plan om het kegelpaleis te exploiteren is niet haalbaar gebleken. Er worden nu plannen ontwikkeld om te
komen tot het behoud van het voorste gedeelte en de sloop van de zaal.
Het noodzakelijke onderhoud aan het interieur van de Royal is uitgevoerd en de subsidie voor het opknappen
van de buitenschil van het gebouw is ontvangen.
Met betrekking tot de oude muziekschool hebben we met marktpartijen gesproken over een alternatieve invulling
van het gebouw. Inmiddels zijn deze gesprekken succesvol afgerond.
De voorbereidingen voor de realisatie van het Maankwartier (fase 2) zijn in volle gang. De ontwerpen naderen
hun definitieve vorm en daarop aansluitend zijn wij doende om het bestemmingsplan hierop aan te passen.
Hoensbroek
Wij hebben met de provincie, de regio, Parkstad Limburg en de corporaties een intentieverklaring getekend
om te komen tot een plan van aanpak voor de revitalisering van Hoensbroek. Vervolgens hebben we met deze
partijen een uitwerkingsprogramma voorbereid dat in het voorjaar van 2011 zal leiden tot een businesscase,
waardoor er een sterke financiële basis gelegd wordt voor de uiteindelijke realisatie. In dit kader is het verkeerscirculatieplan
Hoensbroek voorbereid en is het beeldkwaliteitsplan openbare ruimte centrum Hoensbroek
vastgesteld. Ook hebben we een eerste aanzet geleverd voor de plaats van de toekomstige maatschappelijke
voorzieningen in Hoensbroek.
De gebiedsontwikkeling Corio Glana is vastgesteld door de raad en we zijn vervolgens begonnen met de eerste
fase van de renaturering van de Caumerbeek in Hoensbroek.
Na een meerjarige zoektocht zijn we er in geslaagd om een nieuwe invulling van het voormalige gemeentehuis
te vinden. De plannen om hier een gezondheidscentrum te vestigen zullen, zo verwachten wij, in 2011 worden
gerealiseerd.
Op het terrein van de voormalige Schutse zijn levensloopbestendige woningen gerealiseerd.
Ten aanzien van de nieuwbouwwoningen De Deijl is er een oplossing gevonden voor de aansluiting van de inritten
op de Pastoorskuilenweg.
Er is in samenspraak met de ondernemers van Hoensbroek Centrum een bedrijfsinvesteringszone gerealiseerd.
We hebben het voormalige Breko-terrein verkocht aan een ontwikkelaar die hier woningen zal realiseren.
Passart
In de Passart zijn de flats aan de Laurierstraat gesloopt. Samen met de bewoners hebben we plannen in voorbereiding
om de lege plekken een bestemming te geven.
We hebben daarnaast intensief overlegd met de corporatie om de voorgenomen sloop van woningen in de Oude
Passart te voorkomen. Dit heeft inmiddels tot nieuwe plannen geleid voor een alternatieve ontwikkeling ter
plaatse. De corporatie heeft inmiddels ook besloten om in de karaktervolle Oude Passart zodanig onderhoud te
plegen dat deze woningen nog zeker 15 jaar mee kunnen.
Vrieheide-de Stack
Samen met het ministerie onderzoeken wij in de vorm van een pilot (in het kader van het experiment ‘onorthodoxe
maatregelen’) de aanpak van het particuliere woningbezit. Daarnaast heeft er een verkenning plaatsgevonden
van de mogelijkheden om te herstructureren in een gebied met voornamelijk particulier bezit.
62

Heerlerheide
In het kader van de arbitrage over de lekkage-problematiek in de parkeergarage van Heerlerheide hebben de
arbiters het risico in belangrijke mate aan de gemeente Heerlen toegeschreven als gevolg van gescheiden
opdrachtgeverschap. Vervolgens zijn wij in intensief overleg gegaan met de corporatie Weller om te komen tot
een deugdelijke oplossing van de problematiek. Er is nader onderzoek gedaan naar de constructie waarbij tevens
is bekeken of schadebeperkende maatregelen kunnen worden getroffen. Wij verwachten dat in het voorjaar
van 2011 overeenstemming wordt bereikt over de aanpak.
De BMV op Heerlerheide heeft de voltooiingsfase bereikt.
MSP
De flats aan de Limburgialaan zijn gesloopt. Samen met de betrokken corporatie hebben we een plan voor een
nieuw winkelcentrum ontwikkelend in MSP. De uitwerking van het stedenbouwkundig kader is gereed. De architectonische
uitwerking en het bestemmingsplan worden in 2011 opgesteld.
We zijn ook begonnen met de voorbereidingen voor het vestigen van een Brede Maatschappelijke Voorziening in
het centrum.
In samenwerking met de bewonersorganisaties en corporaties is een plan voor invulling van de openbare ruimte
opgesteld. Dit is vertaald in een uitvoeringsprogramma 2011-2014. De begeleiding heeft concreet geresulteerd
in de aanleg van 2 pocketparks en een volkstuinencomplex. Wij bereiden het opknappen van de visvijvers voor.
Molenberg
De revatilisering in Molenberg is afgerond. Alleen de Brede Maatschappelijke Voorziening moet nog worden
gerealiseerd. We hebben de voorbereidingen hiervan voortvarend opgepakt, zodat oplevering nog deze raadsperiode
zal plaatsvinden.
Heerlerbaan
In Heerlerbaan is de woonzorgcombinatie Giesen-Bautsch opgeleverd en is de renovatie van de Corisberghoeve
gestart. De eigenaar van het winkelcentrum heeft voorstellen gepresenteerd voor een facelift van het centrum.
Omdat corporatie Weller eerder al voorstellen heeft gedaan voor een herontwikkeling van dit stadsdeel (met
name de winkelvoorzieningen) gaan wij partijen bijeenbrengen om tot een samenhangend pakket van voorstellen
te komen. Tevens bereiden wij een wijziging van het bestemmingsplan voor om de situatie van de winkelvoorzieningen
op de Heerlerbaan veilig te stellen.
Herstructurering van de bedrijventerreinen
Het masterplan voor de herstructurering van de bedrijventerreinen in Parkstad Limburg is opgesteld.
Voor het bedrijventerrein De Beitel is een daarop aansluitend uitvoeringsplan vastgesteld.
Groenbeleidsplan
Er is gestart met het ontwikkelen van het nieuwe Groenbeleidsplan, waarin onder meer ook rekening wordt
gehouden met de effecten van de demografische ontwikkelingen voor (her)inrichting van de groene ruimte.
Er wordt nadrukkelijk aansluiting gezocht met de structuurvisie.
Groenprojecten
Project ontkluizing Caumerbeek
Het ontkluizingstraject is in fasen verdeeld. De 1e fase omvat het traject Hoensbroek Droomvijver - groengebied
De Koumen, en is gestart in 2010. Voor het niet-overkluisde deel van de Caumerbeek heeft het
Waterschap, in samenwerking met de gemeente een visie opgesteld en daaraan gekoppeld is een ontwerp
gemaakt.
Project Groenspoor Geleenbeek – Rode Beek (Groen II)
Het groenspoor is de ecologisch-recreatieve verbinding die begint bij de stadsparken Carisborg, Weggebekker
en Heidserpark en via de entree van de Brunssummerheide dwars door de stad loopt richting natuurgebied
Terworm.
63

Eind mei 2010 is de 1e projectfase formeel afgerond. Gestart is met het haalbaarheidsonderzoek voor de
2e fase, die de realisatie omvat van 2 eco-combibruggen en aanpak van de overzijde van de Schelsberg.
Project Brunssummerheide
In samenwerking met Vereniging Natuurmonumenten is een eerste planfase voor een verbeterde ontsluiting en
opwaardering van de entree tot het natuurgebied Brunssummerheide uitgevoerd.
Projectplan Groen I
De Groen I is de noordelijke ecologische-recreatieve verbinding vanaf de Wingerdweg tot aan de Akerstraat-
Noord/Kouvenderstraat met doorloop naar de Brunssummerheide. Binnen de ontwikkelingen en kaders van de
integrale businesscase Hoensbroek en de planvisies Corio Glana en Gebrookerbos wordt, na afronding van de
businesscase in maart/april 2011, gestart met het onderzoek naar de haalbaarheid van projectplan Groen I.
Projectplan Corio Glana
In november 2010 is de planvisie Corio Glana, omsluitende het Geleenbeekdal tussen Benzenrade en Beek,
vastgesteld. Het plan bevat 4 Heerlense ‘highlights’: gebiedsontwikkeling Imstenrade, amovering van de rioolwaterzuivering
Terworm, inrichting van een stadsmoeras in Hoensbroek en opwaardering van de ommelanden
rond kasteel Hoensbroek.
Wonen
Het opstellen van de businesscases en het ontwikkelen van instrumenten voor het weghalen van bouwtitels die
zijn vastgelegd in bestemmingsplannen (niet-gerealiseerde ABC-plannen), hebben in 2010 prioriteit gehad
binnen Parkstad Limburg. Het opstellen van een nieuwe regionale woonvisie is daardoor verschoven naar het
4e kwartaal 2011.
Dit heeft ook gevolgen voor het op te stellen Strategisch Akkoord woningbouwcorporaties 2011-2015.
In onderling overleg met Parkstad Limburg is besloten een Strategisch Akkoord op te stellen onder regie van
Parkstad Limburg. Zo blijft de regie over ‘beleid-afspraken-uitvoering’ in dezelfde handen. Het verschuiven van
de oplevertermijn van de nieuwe regionale woonvisie naar 2011 werkt hier vertragend. Dientengevolge worden
de prestatie-afspraken 2008-2010 met een jaar verlengd.
Structuurvisie Heerlen
Wij zijn gestart met het opstellen van een structuurvisie voor Heerlen als uitwerking van de regionale structuurvisie.
Wij willen hierover met de verschillende belanghebbende gaan overleggen, waarna wij de uitwerking
hiervan aan de Raad zullen voorleggen.
Monumentenbeleid en archeologie
De activiteiten voor het monumentenbeleid en het beschermingsregime zijn qua aanpak gekoppeld.
Beersdal en de Maria Christinawijk zijn aangewezen als rijksbeschermde stadsgezichten. Daartoe zijn voor
deze wijken beeldkwaliteitsplannen opgesteld. Verder is er een regime voor de bescherming van monumenten.
Tevens zijn we bezig met het verankeren van deze stadsgezichten in een bestemmingsplan waarbij wordt bezien
of dit mogelijk is middels een raamplan.
45 Historische panden in het stadscentrum zijn van informatieborden en/of markeringsschildjes voorzien.
Alle Parkstad Limburg-gemeenten, hebben na langdurig overleg ingestemd met het aanstellen van een regioarcheoloog.
De voorbereidingen hiertoe zijn inmiddels gestart en verwacht wordt dat de regio-archeoloog in het
1e kwartaal 2011 in dienst treedt.
Bestemmingsplannen
De actualisatie van de bestemmingsplannen ligt achter op schema. De oorzaak hiervan is dat de bestemmingsplantechnische
begeleiding van ontwikkelingen in de herstructeringsgebieden voorrang heeft. In het voorjaar
van 2011 wordt een uitvoeringsprogramma (actualisatie en ontwikkelingen) opgesteld.
64

In 2010 zijn de volgende bestemmingsplannen vastgesteld:
• Uitbreiding bedrijventerrein Baaks-Soureth
• Kerk aan de Laan van Hövell tot Westerflier
• Groepswoningen Meezenbroek
• Burg. Slanghenstraat - Mgr. Lemmensstraat
Ook zijn veel aanpassingen van bestemmingsplannen in voorbereiding, o.a.: Maankwartier, Aansluiting A76,
Arcus Valkenburgerweg, Zorgacademie, Avantis etc..
De digitale vastlegging en het beheer van bestemmingsplannen conform de richtlijnen van de nieuwe Wro zijn
gerealiseerd.
Realisatie ombuigingen
Binnen de vastgoedportefeuille hebben we ons voorgenomen om vanaf 2010 terug te gaan naar een ‘kernvoorraad’
gebouwen hetgeen betekent zou hebben dat we een aantal gebouwen zouden verkopen en vervolgens
temporisering van het onderhoud mogelijk zou zijn geweest (€ 300.000 in 2010). Deze ombuiging op ‘vastgoed’
hebben we niet kunnen realiseren omdat we, meer dan verwacht, geconfronteerd werden met de langer doorwerkende
gevolgen van de economische crisis en de gevolgen van de bevolkingskrimp. De realisatie van de
ombuiging is in 2010 gevonden in het zeer kritisch en selectief oppakken van het klein onderhoud. Daarmee is
temporiseren van het groot onderhoud voorkomen.
In 2010 was het de bedoeling om € 1.421.000 aan taakstelling te realiseren door het afrekenen van projecten.
Ook hier zien we dat de realiteit ons heeft ingehaald en de maatschappelijke, financiële en economische ontwikkelingen
in 2010 ons dusdanig parten hebben gespeeld dat we een bezuiniging hebben gerealiseerd van
€ 785.000.
Wat heeft het kernthema Fysieke Leefomgeving gekost?
Ruimtelijke Ordening Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
65
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Fysieke leefomgeving -5.597 -19.579 -20.791 2.409 17.079 14.706 -3.188 -2.500 -6.085 -3.585
Bedragen x € 1.000

Producten kernthema Fysieke Leefomgeving
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Fysieke leefomgeving Bestemmingsplannen (Sp) 17 -176 -159
Bodembescherming 710 -706 4
Bouwen / Wonen / Milieu -597 191 -405
Centrumplan -4 0 -4
Energie & Dubo (SP) -83 72 -11
Gemeentegronden & Vandalisme 65 0 65
Geo Dienstverlening & Projecten 1 -2 -1
Grondbedrijf -1.774 -1.734 -3.508
Kapitaallasten Sted.Vernieuwing (S&C) 0 0 0
Kleine Landschappen 0 0 0
Mobiliteit 661 0 661
Monumenten 79 -11 68
Ruimtelijk Beleid -287 -7 -293
Totaal Fysieke leefomgeving
-1.212 -2.373 -3.585
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Bestemmingsplannen Baten: De voornaamste afwijking is de taakstelling van € 250, kostenverhaal
exploitaties, die slechts voor € 86 is gerealiseerd. Doordat het volume van
de bestemmingsplannen (incidenteel) afneemt hebben we deze bezuiniging
niet kunnen realiseren. Binnen het totale budget van dit programma is dit
tekort opgevangen.
Bodembescherming Lasten: Een aantal projecten wordt in 2011 uitgevoerd zoals de projecten
grondwatersanering Corneliuslaan en het in kaart brengen van grondwateronderzoeken
van stortplaatsen. Dit resulteert in een onderschrijding van
€ 706 op van de lasten.
Baten: Omdat bovenstaande lasten worden gedekt uit GSBIII subsidie, is de
feitelijke onttrekking niet gedaan.
Bouwen/ Wonen/ Milieu Lasten: Er zijn geen minderkosten gerealiseerd naar aanleiding van het aframen
van de bouwleges ad € 550.
66
706
-176 I
-706
-635 I
Baten: De leges bouwvergunningen zijn hoger dan de bijgestelde begroting 54 I
Baten: Abusievelijk hebben we op deze post inkomsten verkeersmaatregelen
geboekt.
151 I
Grondbedrijf Baten: Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf
grondbeleid.
Lasten: Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf
grondbeleid.
Mobiliteit Lasten: De ‘zgn. ROCK’ gelden zijn enige tijd geleden beschikbaar gesteld
voor grensoverschrijdende OV projecten, aan Heerlen. De projecten zelf worden
uitgevoerd door Parkstad Limburg. PSL stemt met ons af wij stellen de
betreffende middelen beschikbaar. De uitputting verloopt volgens planning.
Het betreffen hier langer lopende projecten. De daadwerkelijke uitgaven
worden in 2011 en de jaren daarna voorzien.
Ruimtelijk Beleid Lasten: Binnen dit product zijn de projecten van gebiedsontwikkelingen verantwoord.
De gebiedsontwikkeling Heerlerheide en Hoensbroek worden hier
gerealiseerd. De kosten (-/- € 216) worden onttrokken uit de reserve claims
grondexploitaties.
-1.734 I
-1.774 I
700 I
-216 I
Lasten: Dit bedrag betreft o.a. een overschrijding op het project Groenspoor. -78 I
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
I
I

.
Kernthema Mobiliteit
portefeuillehouder N. Aarts
directeur G. Vijgen
Wat hebben we ons voorgenomen?
Versterken van de bereikbaarheid van de stad, het verhogen van de verkeersveiligheid, het terugdringen van de
luchtvervuiling en de bevordering van het gebruik van de fiets.
Wat hebben we bereikt?
We stellen vast dat de bereikbaarheid van de stad in 2010 is verbeterd. Daarnaast zijn allerlei concrete meetregelen
genomen die de verkeersveiligheid verhogen en de luchtvervuiling terugdringen. Het in 2009 vastgesteld
‘actieplan fiets’ heeft op veel beleidsterreinen (duurzaamheid, milieuvervuiling, gezondheid etc.) al effect
gehad.
Wat hebben we gedaan?
Het uitvoeren van verkeersprojecten in het kader van de Netwerk Analyse (NWA)
De onderstaande NWA-projecten zijn in 2010 gerealiseerd:
• inrichting bewaakte fietsenstalling Akerstraat;
• aanleg rotonde Schaesbergerweg-Spoorsingel-Groene Boord;
• aanpassing kruispunt Beersdalweg-N281-In de Cramer;
• aanleg rotonde afrit N281–J.F.Kennedylaan;
• invoering systeem verkeerslichtbeïnvloeding door radiosignalen ten gunste van bussen;
• uitvoeringsprogramma Actieplan Fiets Heerlen;
• uitvoeringsprogramma Fietsparkeren Heerlen-Centrum.
Nog uit te voeren zijn de volgende NWA-projecten:
• aanleg rotonde Schakelweg-Looierstraat en aanleg ontbrekend fietspad Looierstraat;
• aanpassing rotonde Nieuw Eyckholt-J.F. Kennedylaan-Valkenburgerweg en aanleg fiets- en voetgangerstunnel.
Mobiliteit, gemotoriseerd verkeer
In 2010 zijn diverse toegangpoorten van Heerlen, komende vanaf de stadsautoweg, verbeterd. De aansluiting
Beersdalweg - N281 is hier een goed voorbeeld van. Naast een verbetering in de doorstroming betekent dit ook
een reductie in geluidsbelasting - in luchtvervuiling (remmende, stationair en optrekkende auto’s versus een
constante stroom).
Mobiliteit, openbaar vervoer
In het totaal zijn in 2010 30 bushaltes verhoogd, waardoor de toegankelijkheid voor minder validen is toegenomen.
De lightrailhalte “woonboulevard” zorgt voor een verdere ontsluiting van In De Cramer en de Woonboulevard.
Uit reizigersonderzoek van Veolia is gebleken dat de reizigerstevredenheid is 2010 is toegenomen ten opzichte
van 2009, met name als gevolg van de verbeterde informatievoorziening.
Mobiliteit fietsverkeer
In het centrum zijn fietsparkeermogelijkheden in 2010 nadrukkelijk uitgebreid. Het gemak en het comfort om
de stad met de fiets te bezoeken is toegenomen.
Op diverse drukke verkeerspunten is de passage voor fietsers verbeterd in de vorm van een tunnel of een fietsbrug.
De veiligheid en doorstroming van het fietsverkeer is toegenomen.
Alle acties uit het Actieplan Fiets zijn inmiddels uitgevoerd. Deze acties hadden o.a. betrekking op de aanleg
van fietsparkeervoorzieningen en het promoten van het fietsgebruik.
67

Gerealiseerd zijn: de bewaakte fietsenstalling Akerstraat, aanleg fiets- en voetgangerstunnel bij de
Valkenburgerweg en de aanleg van het ontbrekend fietspad aan de Looierstraat.
Project grensoverschrijdend openbaar vervoer
De lightrailhalte Woonboulevard is in 2010 gerealiseerd. Het lobbywerk voor de financiering is voortgezet.
Parkeernota 2010
In november 2010 is de nieuwe parkeernota vastgesteld. Hierdoor zijn nieuwe parkeernormen aangenomen.
Verder zijn er met betrekking tot parkeren in het centrum diverse acties benoemd, die in 2011 worden uitgevoerd.
Dit geldt bijvoorbeeld voor het verhogen van het straattarief parkeren en de ontwikkeling van een
specifiek garage-abonnement voor centrumbewoners.
Verkeersveiligheidsnota 2011-2015
Momenteel wordt gewerkt aan het opstellen van de Verkeersveiligheidsnota 2011-2015 die de
Verkeersveiligheidsnota 1995 vervangt. De doelstelling om de nieuwe nota in 2010 op te leveren is juist niet
gehaald; de afronding wordt nu voorzien in het 2e kwartaal 2011.
Realisatie ombuigingen
Door minder uren te besteden aan het verkeersveiligheidsbeleid hebben we een besparing gerealiseerd van
€ 100.000.
Wat heeft het kernthema Mobiliteit gekost?
Ruimtelijke Ordening Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
68
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Mobiliteit -1.218 -1.220 -1.331 1.690 1.709 1.530 472 489 200 -290
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Mobiliteit
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Mobiliteit Openbaar Vervoer -2 0 -2
Parkeertoeleiding 2 0 2
Parkeervergunningen & Garage’s 4 0 4
Parkeren -111 -180 -291
Verkeersregeling -3 1 -3
Totaal Mobiliteit -111 -179 -290
Bedragen x € 1.000

Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Parkeren Baten: De parkeeropbrengsten zijn € 1.476 en per saldo € 180 lager dan
begroot. Dit komt grotendeels (€150 ) doordat de tarieven bij het Loon nog
niet gelijkgetrokken zijn met het centrum zijn, terwijl de meerinkomsten wel
in de begroting staan. Dit tekort wordt overigens in 2010 nog afgedekt uit
de reserve parkeren
Lasten: De overschrijding van de kosten komt met name doordat er meer
uren gemaakt zijn dan begroot
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het kernthema Regulier gekost?
Ruimtelijke Ordening Prim.
begroting
2010
69
-180 I
-111 I
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Regulier -12.782 -19.905 -16.722 4.994 10.552 7.419 -7.788 -9.354 -9.302 51
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Regulier
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Regulier Algemene Baten & Lasten 697 -1.377 -680
Incidentele Verkopen 27 -20 7
Lasten Inning Parkeerbelasting 0 0 0
Structuur & Haalbaarheid -209 304 95
Vastgoed 196 -171 25
Vastgoedmanagement 58 22 80
Wonen 2.415 -1.890 524
Totaal Regulier 3.184 -3.132 51
Bedragen x € 1.000

Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Algemene baten en
lasten
Baten: Er zijn meer verzoeken van nutsbedrijven dan gepland binnengekomen
om kabels of leidingen aan te leggen. De hoge kosten voor deze
herstelwerkzaamheden worden gecompenseerd door de hoge inkomsten
(€118).
70
118 I
Lasten: Zie toelichting baten nutsbedrijven. -131 I
Lasten: Afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door het project SUN waar
meer kosten gemaakt zijn dan dat er subsidies/bijdragen zijn ontvangen
-/- € 47 en de projecten Molenberg en Willemstraat waar de kosten lager
zijn uitgevallen dan verwacht € 20.
-39 I
Baten: In 2010 zijn subsidiegelden begroot voor het project SUN € 137,
terwijl dit 2011 had moeten zijn.
Lasten: De taakstelling om bij de projecten van 2010 € 1.400 voordelig af te
rekenen is slechts ten dele gerealiseerd, zoals vermeldt in de NJN, gezien de
gevolgen van de economische crisis. Er heeft een lichte verschuiving plaatsgevonden
binnen het gehele programma, waardoor er ten opzichte van de
NJN 235 minder is gerealiseerd.
Baten: Het budget ten behoeve van de indexering van materiële uitgaven is
hier centraal begroot.
Baten: De bijdragen uit de projecten Beitel Zuid en Klooster Grasbroekerweg
voor de bestemmingsreserve Fonds Bovenwijkse Voorzieningen worden hier
verantwoord € 64. Hierop zijn geen uitgaven gerealiseerd. Dit bedrag wordt
toegevoegd aan de reserve.
Structuur & haalbaarheid Lasten: Binnen de MSP projecten zijn € 124 minder kosten gemaakt als
gevolg van achterblijvende uitvoering.
Lasten: Er zijn meer uren ingezet op haalbaarheidsprojecten dan dat we
hebben voorzien.
Baten: Per saldo zijn op de MSP projecten € 32 minder opbrengsten gerealiseerd,
voornamelijk op het project Communicatie MSP als gevolg van
achterblijvende bijdrages door corporaties.
Baten: Haalbaarheidsplan: uren voor projecten worden binnen dit product
verantwoord. Daarnaast worden de opbrengsten van eerdere voorinvesteringen
op projecten teruggeboekt op dit product: € 33 voordeel. Hierdoor is er
in 2010 geen overschrijding bij de haalbaarheidsprojecten.
Vastgoed Baten: Doordat de verkoopopbrengst van sportzaal Apollo wel in 2010 is
begroot maar niet wordt gerealiseerd, blijft de storting in de reserve achterwege.
E.e.a. is pas in 2011 voorzien.
Lasten: De ombuiging vastgoed ad € 300 was in de begroting verwerkt als
extra inkomsten. Er zijn geen extra inkomsten gerealiseerd. De realisatie van
de ombuiging is in 2010 gevonden in het zeer kritisch en selectief oppakken
van het klein onderhoud. Daarmee is temporiseren van het groot onderhoud
voorkomen. Deze laatste ombuigingsmaatregel is zeer ongewenst, gelet
op de reeds bestaande achterstanden in onderhoud en de privaatrechtelijke
overeenkomst die wij met gebruikers hebben. Een en ander heeft erin
geresulteerd dat in 2010 de kosten zelfs lager zijn uitgevallen dan begroot
rekening houdend met de ombuiging.
Wonen Baten: In 2009 is de BWS-subsidie afgekocht. Voorheen verliepen de inkomsten/uitgaven
via de exploitatie. Vanaf 2010 wordt de gevormde voorziening
rechtstreeks aangesproken. Abusievelijk zijn de baten en lasten in 2010
alsnog begroot € 2.000.
Lasten: In 2009 is de BWS-subsidie afgekocht. Voorheen verliepen de
inkomsten/uitgaven via de exploitatie. Vanaf 2010 wordt de gevormde voorziening
rechtstreeks aangesproken. Abusievelijk zijn de baten en lasten in
2010 alsnog begroot € 2.000.
Binnen het kernthema Regulier bevinden zich diverse projecten die een relatie
hebben met een storting of onttrekking uit de reserve. Deze hogere
of lagere kosten worden gecompenseerd door een hogere of lagere storting
in de bestemmingsreserve.
-137 I
-635 I
110 I
64 I
124 I
-333 I
-32 I
333 I
-190 I
196 I
-2.000 I
2.000 I

Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Lasten: subsidie Wonen boven Winkels afgedekt uit de reserve Stadsvernieuwingsfonds
voor gevelverbetering aan diverse panden waaronder woningen
Morenhoek, Bongerd, Geleenstraat en Saroleastraat.
Lasten: Het project ICV valt binnen de exploitatie van product Wonen.
In de begroting zijn de projectuitgaven volledig in de exploitatie geraamd.
Hierdoor lijkt een grote onderuitputting te ontstaan, echter de middelen
worden doorgeschoven naar 2011.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het kernthema Bestemming gekost?
Ruimtelijke Ordening Prim.
begroting
2010
71
-227 I
702 I
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Bestemming -567 -1.141 -4.332 768 4.000 6.276 201 2.859 1.943 -916
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Bestemming
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Bestemming Bestemming -3.191 2.275 -916
Totaal Regulier -3.191 2.275 -916
Bedragen x € 1.000

Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten I/S*
Bestemming Baten: Het verschil wordt veroorzaakt door de lagere afdekking van kapitaallasten
ad -/- € 88. Het betreft kapitaallasten van de parkeergarage
Heerlerheide die lager uitvallen doordat het project in 2010 pas afgerond is.
Daarnaast is er een lagere afdekking van kosten parkeergarage Heerlerheide
ad -/- € 84. Vanuit het parkeerfonds was begroot om € 200 aan exploitatiekosten
van de parkeergarage af te dekken. In de realisatie is er maar € 116
geboekt.
Lasten: Doordat de verkoopopbrengst van sportzaal Apollo wel in 2010 is
begroot maar niet wordt gerealiseerd, blijft de storting in de reserve achterwege.
E.e.a. is eerst in 2011 voorzien.
Lasten: Betreft winstneming van grondexploitaties, zijnde stortingen in de
Algemene Reserve Grondbedrijf (Zie paragraaf grondbeleid).
Baten: Betreft verliesnemingen grondexploitaties, zijnde onttrekking uit de
Algemene Reserve Grondbedrijf (Zie paragraaf grondbeleid).
Baten: Minder uitgaven Integrale Centrum Visie, onder andere project
Kegelpaleis en opknappen Oranje Nassaustraat zijn vertraagd.
Baten: De “ROCK” gelden zijn enige tijd geleden beschikbaar gesteld voor
grensoverschrijdende OV-projecten, aan Heerlen. De feitelijke uitgaven
worden echter voorzien in de jaren 2011 en verder. Het gevolg is een onderschrijding
op van €700 voor dit jaar.
Baten: Dit bedrag betreft o.a. een overschrijding op het project Groenspoor.
Dit nadeel wordt gecompenseerd door een onttrekking van dit bedrag uit de
reserve.
Lasten: Door de recessie en economische crisis staan de grondexploitatieprojecten
zwaar onder druk. Deze projecten worden verantwoord als storting
in de algemene reserve grondexploitaties. In totaliteit bedraagt de bijstelling
-/- € 2.756.
Baten: Subsidie Wonen boven Winkels afgedekt uit de reserve Stadsvernieuwingsfonds
voor gevelverbetering aan diverse panden waaronder woningen
Morenhoek, Bongerd, Geleenstraat en Saroleastraat.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het programma Ruimtelijke Ordening gekost?
Ruimtelijke Ordening Prim.
begroting
2010
72
-198 I
-190 I
-426 I
3.269 I
-450 I
-700 I
216 I
-2.756 I
227 I
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Afvalverwerking &
Milieu -518 -1.692 -776 82 1.256 328 -436 -436 -447 -11
Fysieke leefomgeving -5.597 -19.579 -20.791 2.409 17.079 14.706 -3.188 -2.500 -6.085 -3.585
Mobiliteit -1.218 -1.220 -1.331 1.690 1.709 1.530 472 489 200 -290
Regulier
Resultaat voor
-12.782 -19.905 -16.722 4.994 10.552 7.419 -7.788 -9.354 -9.302 51
bestemming -20.115 -42.397 -39.619 9.174 30.596 23.984 -10.941 -11.800 -15.635 -3.835
Bestemming
Resultaat na
-567 -1.141 -4.332 768 4.000 6.276 201 2.859 1.943 -916
bestemming -20.681 -43.538 -43.951 9.941 34.597 30.260 -10.740 -8.941 -13.692 -4.751
Bedragen x € 1.000

.
1.5 Programma Bestuur en Dienstverlening
Kernthema Financiering, Belastingen en Dividenden
portefeuillehouder N. Aarts
directeur C. Bruls
Wat hebben we ons voorgenomen?
Het beschikbaar krijgen van voldoende middelen om de doelen en de daarbij horende maatschappelijke
effecten, die in de diverse programma’s zijn verwoord, te realiseren en deze middelen doelmatig te besteden.
Wat hebben we bereikt?
• Het Nieuw Treasury statuut met het beleid voor de komende 4 jaren is vastgesteld en door de raad goedgekeurd.
Het nieuwe statuut voldoet aan alle eisen van de wet Fido en de ministeriële regeling Ruddo.
• Het renterisiconorm gerealiseerd en voldoet aan wet Fido
• De kasgeld limiet is behaald en voldoet aan wet Fido
• Het begroot dividend is ontvangen
• Door het verlengen van de borgstelling aan de Vitalis zorggroep t.b.v. Parc Imstenrade heeft de kredietinstelling
geen aanspraak gemaakt op de reeds verleende borg en heeft Vitalis de herfinanciering kunnen
realiseren.
• Efficiënter en gebruiksvriendelijker betalingsverkeer.
• In het MBP 2011-2014 is de oprichting van een programmaoverstijgende reserve (pagina 83) vastgesteld
en heeft de raad toestemming gegeven voor de inrichting van de subsidiologenfunctie. Met de invoering van
programmamanagement kunnen de geldstromen op de belangrijke prioritaire thema’s beter worden ingezet
en bewaakt.
• De externe gerichtheid van de medewerkers is verhoogd.
• In 2010 werd actief deelgenomen in de nieuw opgestarte G-32 werkgroepen (werkgroep Europa en werkgroep
Regionale Ontwikkeling en Samenwerking). Verder werd deelgenomen aan diverse 100.000 + (voor
grote gemeenten) en krimpbijeenkomsten.
• Geen prijscompensatie: dit is niet in alle gevallen bereikt.
• De actualiteit en de betrouwbaarheid van de rapportages is verbeterd.
• Geen lastenverzwaring anders dan inflatiecorrectie: dit is bereikt
• De Essent inkomsten zijn veiliggesteld
• De oprichting van een regionaal shared services bedrijf is niet gerealiseerd.
Wat hebben we gedaan?
Bij treasury komen met name de onderwerpen aan de orde die behoren tot het geldstromenbeleid van de
gemeente. Dit zijn onder ander risicobeheer (met name rente en kredietrisico), de financieringspositie en de
informatievoorziening. Treasury onderscheidt zich door de focus op feitelijke kasstromen in plaats van te
redeneren in termen van baten en lasten. Benadrukt wordt dat de doelstelling van de treasuryfunctie van de
gemeente Heerlen is dat deze uitsluitend de lokale publieke taak dient en dat een zo prudent mogelijk beleid
gevoerd wordt binnen de kaders die zijn gesteld in de Wet Fido.
De informatiestromen rond treasury kunnen een intern of extern karakter hebben. Intern is ten behoeve van
het inzicht geven in de gemeentelijke posities op de geld- en kapitaalmarkt en de relevante (rente)ontwikkelingen.
Externe informatievoorziening bestond in 2010 voornamelijk uit rapportage aan de Provincie Limburg
inzake de liquiditeitspositie één en ander in relatie tot de kasgeldlimiet. Heerlen neemt structureel deel aan het
periodieke overleg van treasurers van 100.000+ gemeenten. Tevens zijn wij als gemeente Heerlen lid van de
Dutch Association of Corperate Treasurers (DACT). Deze vereniging organiseert seminars, workshops en de
jaarlijks terugkerende treasurybeurs. Voorts is vanuit Treasury gedurende 2010 intensief contact onderhouden
met geldverstrekkende en bemiddelende partijen op de geld- en kapitaalmarkten. Deze contacten waren gericht
op ontwikkelingen op de financiële markten (bijv. renteniveaus en kredietwaardigheden van tegenpartijen).
73

In 2010 is ons nieuwe treasurystatuut opgesteld. Het nieuwe statuut voldoet aan alle eisen van de wet Fido en
nieuwe ministeriële regeling Ruddo.
Het bewaken van de renterisiconorm. De renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de
renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Deze norm hebben wij niet
overschreden en ruimschoots behaald voor 2010.
Het monitoren van de kasgeldlimiet. Ter beperking van het renterisico is in de wet Fido een norm opgelegd ten
aanzien van de korte schuld, de zogenaamde kasgeldlimiet. Deze limiet wordt berekend naar een vast percentage
(8,5%) van het begrotingstotaal. Als blijkt dat de kasgeldlimiet wordt overschreden, wordt een deel van de
kortlopende schuld omgezet in langlopende schuld (geldlening langer dan 1 jaar). Doel van de kasgeldlimiet is
het beperken van de renterisico’s op de korte schuld. De toezichthouder (provincie) wordt geïnformeerd indien
voor het derde achtereenvolgde kwartaal de kasgeldlimiet wordt overschreden. De kasgeldlimiet is binnen de
norm van drie achtereenvolgende kwartalen gebleven.
In 2010 verlengden we de garantstelling aan Stichting Vitalis Residentiële Woonvormen ten behoeve van Parc
Imstenrade voor een periode van 5 jaar en voor een bedrag van € 8.000.000.
In 2010 is het nieuw betalingsverkeerpakket (Inside Businuss Payments) van onze huisbankier de ING met
succes geïmplementeerd.
Integrale afweging. Een voorstel voor programmamanagement is uitgewerkt en voorgelegd aan college.
Een voorstel voor programma-overstijgende reserve is opgesteld en voorgelegd aan college en raad.
Versterken lobbyfunctie. De lobbyfunctie is niet versterkt door iemand aan te nemen, maar door de reeds
aanwezige medewerkers ruimte te geven voor lobbywerkzaamheden, bijvoorbeeld door een meer nadrukkelijke
aanwezigheid van beleidsmedewerkers en projectleiders in trajacten als Brainport 2020 en het Mirt. In 2010
is ook sterk ingezet op de regiodialoog met de Provincie Limburg over de Parkstad-agenda met onderliggende
projectagenda.
We hebben de nullijn zo veel als mogelijk toegepast. Bij een aantal gemeenschappelijke regelingen is dit niet
gelukt, omdat wij daar een beperkte stem hebben.
Voortgangsrapportages. De actualiteit en de betrouwbaarheid van de rapportages is verbeterd door het invoeren
van maandrapportages op afdelingsniveau en het beter analyseren van de cijfers.
Geen lastenverzwaring. Lastenverzwaring anders dan kostendekkendheid is niet doorgevoerd. Uitzonderingen
daarop zijn in het MBP 2007-2010 toegestaan daar waar nog geen kostendekkendheid werd gerealiseerd.
Regionaal shared services bedrijf. Er is niet gekozen om een generiek shared services bedrijf op te richten
omdat er verschillende schaalniveaus van samenwerking mogelijk zijn. Per dienst/samenwerkingsgebied wordt
bepaald wie de meest geschikte partner is en welk model daarbij past.
Dividend
In de primitieve begroting 2010 was aan dividend en rendement op financiering Enexis een begroot van
€ 785.000. In werkelijkheid is in 2010 een bedrag aan dividend en rendement op financiering Enexis ontvangen
van € 1.497.000. Het behoorlijke verschil is met name toe te wijzen aan het uitgekeerde dividend bedrag
van de BNG (een surplus van € 548.000). Ondanks de slechte berichtgeving en verwachtingen in 2009 m.b.t.
de BNG was het resultaat van de BNG mede dankzij de lage rentetarieven boven verwachting. Beide Ava’s zijn
bezocht.
74

Voor de begroting 2011 is ongeveer hetzelfde bedrag meegenomen als ontvangen in 2010. Dit op basis van de
verwachtingen en conform het advies van de Provincie Limburg hebben wij dit maximale bedrag van € 2,50 per
aandeel meegenomen in onze meerjarenraming.
Om structureel meerjarig ruimte te creëren in onze begroting is de eenmalige opbrengst van € 13.457.000
(Essent) gebruikt om - per 31 december 2009 - boekwaarden van activa met maatschappelijk nut af te boeken.
Dit is een systematiek die door meerdere gemeenten wordt gehanteerd. De rentelasten en de afschrijvingslasten
nemen dan ingaande 2010 voor deze activa af c.q. vallen vrij. Welk ons ruimte verschaft in de kapitaallasten
tevens is door de ontvangst van het geld geen nieuwe langlopende lening aangetrokken, waardoor een
voordeel in de financiering ontstaat.
Realisatie ombuigingen
De ombuigingen, zoals omgeschreven in de begroting, zijn gerealiseerd.
Voor de volledigheid sommen we hierna het grootste deel van de ombuigingsposten op:
• verhogen OZB ter compensatie van de rioolbelasting ad € 900.000;
• goede resultaten van de GBRD ad € 50.000;
• dividend Rd4 NV naar de algemene middelen ad € 65.000;
• meer aandacht naar kleinschalige subsidiemogelijkheden ad € 50.000.
Wat heeft het kernthema Financiering, Belasting en Dividenden gekost?
Bestuur en Dienstverlening
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
75
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Financiering, Belastingen
& Dividenden -10.517 -28.906 -24.037 172.850 198.462 199.794 162.333 169.556 175.757 6.200
Bedragen x € 1.000

Producten kernthema Financiering, Belasting en Dividenden
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Financiering, Belastingen
& Dividenden
Totaal Financiering,
Belastingen &
Dividenden
Bedragen x € 1.000
Algemene Uitkeringen 1.402 299 1.701
Begraafplaatsen -139 -16 -155
Belastingen Baten -0 -598 -598
Beleggingen/Deelnemingen -0 165 165
Financiele Producten 3.606 1.482 5.087
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
76
4.869 1.331 6.200
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Algemene Uitkeringen Lasten: Niet gebruikte Decentralisatie-uitkeringen vallen vrij ten gunste
van het rekeningresultaat.
Baten: Her- en afrekening van de Algemene uitkering van de respectievelijke
jaren 2009 en 2008.
Begraafplaatsen Lasten: De overschrijding onder andere, doordat afvoer en verwerking
van het afval van begraafplaatsen in 2010 twee keer zo duur dan begroot
was. Daarnaast was het benodigde nader onderzoek ten behoeve van de
ontwikkeling van het beleidsplan begraafplaatsen niet voorzien.
Het wegwerken van achterstallig onderhoud heeft mede bijgedragen aan
de overschrijding. Ook draagt de hogere doorbelasting van uren bij aan
de overschrijding.
Belastingen baten Baten: Door invoering van het DIFTAR (gedifferentieerd tarief) voor
afvalstoffenheffi ng is er veel minder afval aangeboden dan begroot.
Baten: Naast een positieve bijstelling in de najaarsnota van € 800 is er
eind 2010 nog een extra voordeel van € 90 op de OZB belasting.
Beleggingen/Deelnemingen Baten: Betreft meeropbrengst aan dividenden Essent, Enexis, Publiek
belang en Asia risicofonds.
Financiële Producten Lasten: Voor onvoorziene kosten is een budget beschikbaar van € 400.
Hiervan is slechts € 112 gebruikt, waardoor het resterende deel vrijvalt.
1.402 I
298 I
-139 I
-703 I
90 I
165 I
288 I
Lasten: Diverse voordelen ten opzichte van de begroting :
• voordeel hoger dividend 2009 BNG
548
• bespaarde rente reserves en voorzieningen
372
• meeropbrengst OZB
800
•
•
voordeel Algemene Uitkering 2010
voordeel kapitaallasten
380
1.242
Lasten: Voorziening i.v.m. de lening bij de Triodosbank. -17 I
Baten: Voordeel van de in 2009 gereserveerde rijksmiddelen GSB III
inzake inburgering.
695
I
Een voordeel van de rente wordt niet gestort in de rentereserve aan
gezien de maximale omvang van deze reserve is bereikt. Huuropbrengst
752
van het perceel Hitjesvijver.
21
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten

.
Kernthema Bestuurskracht
portefeuillehouder P. Depla
directeur C. Bruls
Wat hebben we ons voorgenomen?
De bestuurskracht van Heerlen versterken middels een effectieve regionale samenwerking, met name in
Parkstad, maar ook met de andere stedelijke regio’s in Zuid-Limburg en de aangrenzende regio’s in Duitsland
en België.
Subdoelen:
1. Realisering van de Strategische agenda Parkstad.
2. Structureel voeden van het cofinancieringsfonds ten behoeve van de uitvoering van de Top-5 agenda.
3. Het Pact van Parkstad uitwerken en implementeren naar een slagvaardige WGR+.
4. Het Rijk binden aan de agenda van het Stedelijk Netwerk Zuid-Limburg.
5. Oprichting van een EGTS.
6. Decentralisatie van taken alleen met voldoende middelen en mandaat.
Wat hebben we bereikt?
Ad 1
Eind 2010 is het regioprogramma inclusief financieel verdeling vastgesteld door de Parkstadraad. Belangrijke
projecten die daarin zijn erkend en middelen ter beschikking hebben gekregen zijn de Royal, Solaris en de
Herstructurering. De daadwerkelijke uitvoering van de projecten op de strategische agenda wordt verantwoord
in de programma’s economische stimulering en ruimtelijke ontwikkeling.
Ad 2
De structurele voeding van het cofinancieringsfonds tot jaarlijks € 5.000.000 is in de vastgestelde meerjarenbegroting
verwerkt.
Ad 3
Het Pact van Parkstad is na een lange voorbereiding begin 2010 vastgesteld. In december 2010 is in de
Parkstadraad afgesproken dat voor de zomer van 2011 een advies zal worden voorgelegd.
Ad 4
Via Brainport 2020 is het gelukt om de Zuid-Limburg agenda in de Zuid-Oost Nederland agenda te krijgen die
in 2011 aan het Rijk wordt gepresenteerd.
Ad 5
Het is nog niet gelukt om tot de oprichting van de EGTS over te gaan. Bestuurlijk overleg om te komen tot een
heldere doelstelling en een duidelijk programma vergt meer tijd dan verwacht maar blijft voor ons een voorwaarde
vóórdat wij een structuur oprichten. Structuur volgt ook hier de inhoud.
Ad 6
In afwachting van het bestuursakkoord Rijk-IPO-VNG dat begin 2011 zal worden vastgesteld is dit traject in de
wacht gezet.
Wat hebben we gedaan?
Ad 1
In 2010 is door Heerlen meegewerkt aan de totstandkoming van het regioprogramma Parkstad en de overleggen
daarover met de provincie en het rijk.
77

Ad 2
De structurele voeding van het cofinancieringsfonds is meegenomen in de integrale afweging van de begroting
en met de aanbeveling van het college voorgelegd aan de gemeenteraad.
Ad 3
In overleg met het regiobestuur is door een ambtelijke werkgroep waar ook Heerlen in vertegenwoordigd was
een aantal varianten uitgewerkt voor de nieuwe ambtelijke organisatie waaruit het bestuur in 2011 een keuze
kan maken.
Ad 4
In 2010 is hard gewerkt aan een propositie van Zuid-Limburg aan Brainport 2020. Vanuit de bestaande Zuid-
Limburg agenda, ook bekend onder de naam Rijksontwikkelingsagenda Stedelijk Netwerk Zuid-Limburg, zijn
de prioriteiten in het Brainport model ingepast. De drie centrumsteden hebben hierin de rol van voortrekkers
namens heel Zuid-Limburg.
Ad 5
Met name op regionale schaal maar met medewerking van o.a. Heerlen is hard gewerkt aan de invulling van
het EGTS programma en het ontwerp van een EGTS structuur zodat er maximale aansluiting wordt gerealiseerd
met de bestaande uitvoeringsagenda’s en uitvoeringsorganisaties.
Ad 6
Op basis van het bestuursakkoord Provincie-VLG is een traject opgestart om tot decentralisaties te komen.
Dit proces liep stroef en had weinig perspectief op succes aangezien alle partijen zich steeds meer gingen
richten op het nationaal bestuursakkoord. Het traject is daarom even in de wacht gezet.
Realisatie ombuigingen
De ombuigingen, zoals omgeschreven in de begroting, zijn gerealiseerd.
Voor de volledigheid sommen we hierna het grootste deel van de ombuigingsposten op:
• terugbrengen van het aantal collegeleden en de ondersteuning hiervan ad € 125.000;
• verlagen budget rekenkamercommissie, het beëindigen van de audioweergave van de raadsvergaderingen
en het voortzetten van de bevriezing van de raads(onkosten)vergoeding in totaal ad € 75.000.
Wat heeft het kernthema Bestuurskracht gekost?
Bestuur en Dienstverlening
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
78
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Bestuurskracht -5.988 -6.052 -6.118 0 0 282 -5.988 -6.052 -5.836 216
Bedragen x € 1.000

.
Producten kernthema Bestuurskracht
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Bestuurskracht Bestuurlijke samenwerking -18 1 -16
Burgemeester en Wethouders -49 277 228
Gemeenteraad en Commissies -0 4 4
Totaal Bestuurskracht -66 282 216
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Burgemeester en
Wethouders
Baten:Voordeel is te verklaren door de vrijval van de wachtgeldvoorziening
voor een bedrag van € 270.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Professionaliteit
portefeuillehouder P. Depla
directeur C.Bruls
79
277 I
Wat hebben we ons voorgenomen?
De kwaliteit en professionaliteit van de ambtelijke organisatie verbeteren en komen tot een effectieve en doelmatige
dienstverlening aan burgers en bestuur.
Wat hebben we bereikt?
Er is een programma voor de organisatie-ontwikkeling is uitgewerkt. Dit is nog niet geïmplementeerd.
We zijn in gesprek getreden met de raad over een aantal cruciale mijlpalen van het project strategische huisvesting.
Er heeft grootschalige inventarisatie plaatsgevonden van de aanwezige archiefbescheiden om een beeld te
krijgen van de meerjarige behoefte.
De herprioritering in het kader van de meerjarige financiële verwachtingen vindt plaats in het traject ombuigingen
(wat doen we minder) en de uitwerking van de bestuurlijke prioriteiten (wat doen we sneller).
Regionaliseringsmogelijkheden op de gebieden ICT, HRM, O&S zijn onderzocht. De uitkomsten worden in 2011
aan de raad voorgelegd.
Wat hebben we gedaan?
Er is uitvoering gegeven aan het programma voor organisatie-ontwikkeling “Zijn we wachters op de drempel”.
Op onderdelen is hierbij succes geboekt. Als concrete gerealiseerde verbeteringen zijn onder meer te noemen:
• De invulling van het MBP 2011-2014 heeft geresulteerd in heldere kaders en prioriteiten voor de komende
jaren.
• De projectplanning van de afdeling Projectmanagement is op orde gebracht; de systematiek voor het rendabel
maken van uren is ingevoerd en de kwaliteit van de projectadministratie is verbeterd.
• Gestart is met initiatieven ter bevordering van de professionaliteit van medewerkers. Een aantal afdelingen
is gestart met feedbacktrainingen. Een training “regisseren van beleid en sturen op resultaat” is ontwikkeld.
Aandacht voor integriteit is expliciet opgenomen in het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers.

Met bedrijven zijn contacten gelegd om integriteit in de relatiesfeer te verbeteren.
• Het buiten de gebaande paden denken en doen is aangeslagen. De gangmakers hebben hun intrede gedaan
en een zgn. transitiegroep is ontstaan. Hieruit zijn initiatieven zoals de Düsseldorf-groep en het Challenge
jongerenambtenaren-netwerk.
• De vitaliteitscan is breed in de organisatie uitgevoerd en op een aantal plaatsen zijn naar aanleiding daarvan
maatregelen genomen.
• Er is een programmaplan Dienstverlening opgezet waarmee in de komende jaren het dienstverleningsconcept
“Gemeente heeft Antwoord@” zal worden ingevoerd.
• Er is een afdelingsmonitor ontwikkeld en het proces van maandafsluitingen is geïmplementeerd.
• Een vernieuwde gemeentelijke website is gelanceerd.
Ondanks deze verbeteringen is het ontwikkelingstraject in de kern niet succesvol geweest. Een door adviesbureau
IBC uitgevoerd evaluatie-onderzoek heeft aangetoond dat de slagkracht en resultaatgerichtheid van de
organisatie niet zijn verbeterd. Een werkende systematiek van programmamanagement gericht op de raadsprogramma’s
is niet gerealiseerd. Verder is de ingezette managementteam-ontwikkeling niet succesvol geweest.
Op basis van de bevindingen is een nieuw plan van aanpak opgesteld voor organisatie-ontwikkeling, bestaande
uit de volgende onderdelen:
• programma- en projectmanagement, vnl. gericht op het management van de in het MBP benoemde bestuurlijke
prioriteiten;
• verdere verbetering van de bedrijfsvoering, vanuit een eenduidige visie op bedrijfsvoering;
• versterking van resultaat- en mensgericht leidinggeven;
• versterking van de professionaliteit van medewerkers;
• mede ter ondersteuning van dit proces is de directiestructuur aangepast.
Strategische huisvesting
In het raadsbesluit van januari 2010 heeft de gemeenteraad één voorkeurslocatie uitgesproken met in beginsel
twee alternatieven. Bij de beraadslagingen heeft de raad ook overwogen en meegegeven dat het niet verstandig
is slechts uit te gaan van één voorkeurslocatie omdat dat een slechte onderhandelingspositie is.
Wegwerken archiefachterstanden
Binnen het project wegwerken archiefachterstanden hebben wij personeel ingezet en dit heeft geresulteerd in
een vermindering van de achterstand van 452 meter.
MBP 2011-2014
In het MBP 2011-2014 hebben wij de prioriteiten enerzijds en de voor ombuigingen anderzijds expliciet aangegeven.
De raad heeft hier unaniem mee ingestemd en beide gelden nu als concreet afwegingskader bij nieuwe
ontwikkelingen. Draagt iets bij aan de bestuurlijke prioriteit? Is iets een wettelijke verplichting? Is het antwoord
op een van deze vragen “nee” dan stellen we raad voor af te zien van uitvoering.
Regionalisering
Er is niet gekozen om een generiek shared services bedrijf op te richten omdat er verschillende schaalniveaus
van samenwerking mogelijk zijn. Per dienst/samenwerkingsgebied wordt bepaald wie de meest geschikte partner
is en welk model daarbij past.
Uitvoeren van het project integriteit
De werkgroep integriteit Limburg waarvan de gemeente Heerlen deel uitmaakt, heeft de landelijke Philip
Brouwer integriteitprijs gewonnen, voor de wijze waarop de werkgroep het integriteitbeleid in Limburg uitdraagt.
80

In 2010 is nog niet gestart met het inventariseren van de risicovolle functies. Eind 2010 is
samen met de werkgroep integriteit wel gestart met het maken van een plan van aanpak voor deze inventarisatie.
Integriteit vergt hoe dan ook permante aandacht van de organisatie. Integriteit komt dan ook aan de orde
tijdens werving en selectie, werkoverleggen en gesprekken over het functioneren.
Inhuur van derden
Het college heeft inmiddels de beleidsnotitie inhuur extern personeel vastgesteld en hierover is de raad geïnformeerd.
Hierbij is onder meer bepaald dat in 2011 maximaal 12,5% van de loonsom besteed wordt aan externe adviseurs.
Dit wordt in het najaar 2011 geëvalueerd.
Inmiddels is ook de boekhouding zodanig ingericht dat de kosten van externen geboekt worden op basis van de
definities zoals deze in de beleidsnotitie inhuur extern personeel zijn vastgelegd.
Realisatie ombuigingen
De ombuigingen, zoals omgeschreven in de begroting, zijn gerealiseerd.
Voor de volledigheid sommen we hierna het grootste deel van de ombuigingsposten op:
• aanbesteding dataverbinding ad € 10.000;
• meeropbrengst Onderzoek en Statistiek ad € 20.000;
• vervallen werkgeversbijdrage kinderopvang ad € 93.000;
• afschaffing IZA zorgpakket ad € 70.000.
De volgende ombuigingen zijn (nog) niet gerealiseerd:
• krimp gemeentelijke organisatie ad € 100.000;
• regionalisering BAG taken ad € 42.000 (vindt plaats in 2011).
Wat heeft het kernthema Professionaliteit gekost?
Bestuur en Dienstverlening
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
81
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Professionaliteit -3.944 -4.730 -5.404 467 260 494 -3.476 -4.470 -4.910 -440
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Professionaliteit
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Professionaliteit Gemeentearchief/Streekarchief -346 20 -326
Uitvoeringskosten belastingen -329 214 -115
Totaal Professionaliteit
-675 235 -440
Bedragen x € 1.000

.
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Gemeentearchief /
Streekarchief
Uitvoeringskosten
belastingen
Lasten: De P-kosten zijn doorbelast naar programma 5 en niet naar programma
1 waardoor een foutieve kostenverdeling over de producten Musea/
oudheidkamers en Gemeentearchief/Streekarchief is ontstaan.
Lasten: Een hogere bijdrage aan de GBRD wegens extra werkzaamheden
i.v.m. DIFTAR.
82
-346 I
-87 I
Lasten: Hogere kosten voor oninbare belastingdebiteuren. -242 I
Baten: Meer opbrengst door een betere procedure aanmaningen en dwangbevelen.
214 I
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Dienstverlening
portefeuillehouder N. Aarts, F. Gillissen
directeur C. Bruls
Wat hebben we ons voorgenomen?
De dienstverlening aan de burgers verder verbeteren. De ambitie is uitgesproken om in 2012 tot de top drie
van gemeentelijk dienstverleners van de provincie Limburg te behoren.
Wat hebben we bereikt?
De dienstverlening aan de burgers is in 2010 beperkt verbeterd. We liggen achter op schema om de ambitie te
realiseren om in 2012 tot de top drie van gemeentelijk dienstverleners van de provincie Limburg te behoren. De
vraag kan gesteld worden of dit een realistische en verstandige ambitie is. Het jaar 2014 is een meer realistische
ambitie.
In 2010 hebben we het volgende bereikt:
• onze organisatie is klantgerichter geworden;
• er is een begin gemaakt met het verbeteren van het telefonisch kanaal;
• er is een begin gemaakt met het verbeteren van het elektronisch kanaal.
Wat hebben we gedaan?
In 2008 is gestart met het verbeteren van de dienstverlening. Hiervoor maken we gebruik van het concept
Antwoord©, dat gemeenten handvatten biedt om uit te groeien tot hét overheidsloket in 2015. Medio 2010 is
geconstateerd dat de uitvoering van de diverse projecten en activiteiten zonder samenhang en sturing plaatsvond.
In de 2e helft 2010 hebben we daarom een programmaplan “Heerlen heeft Antwoord” opgesteld. In dit plan zijn
de lopende projecten beoordeeld, nieuw geformuleerde projecten opgenomen en is een planning op hoofdlijnen
gemaakt voor de jaren 2011-2014. Architectuur ligt ten grondslag aan dit programma en fungeert als instrument
voor overzicht en inzicht.
De heroriëntatie op de aanpak heeft ertoe geleid dat een groot deel van de voornemens voor 2010 naar
achteren verschuift. Dit zijn:
• het monitoren van de klantprocessen;
• het verbeteren van de informatievoorziening;
• het implementeren van een kwaliteitshandvest;
• het verbeteren van de schriftelijke correspondentie.
2010 heeft in het teken gestaan van het op orde krijgen van de vier kanalen.

Klantgerichte instelling
• Er is een document opgesteld met richtlijnen voor klantcontacten;
• Twee gastvrouwen zijn aangesteld om de bezoekers van de publiekshal te helpen;
• We zijn begonnen met het werken op afspraak voor een beperkt aantal producten;
• Een concept kwaliteitshandvest (servicenormen) is opgesteld op basis van de minimum branchenormen van
de VNG;
• Per 1 oktober 2010 zijn 21 vergunningen en ontheffingen, die deel uitmaken van de Wabo, ondergebracht
in één vergunning. Het is nu ook mogelijk een aanvraag omgevingvergunning digitaal in te dienen via het
Omgevingsloket. Deze veranderingen hebben ertoe geleid dat werkprocessen, afspraken, brieven en applicaties
grondig moesten worden aangepast. Medewerkers zijn opgeleid om zich de nieuwe regelgeving eigen
te maken. In 2011 zullen nog verdere aanpassingen en verfijningen nodig zijn om het hele vergunningverleningproces
te optimaliseren.
Telefonisch kanaal
• Een telefonisch bereikbaarheidsonderzoek is uitgevoerd onder de medewerkers. Uit dit onderzoek bleek dat
de bereikbaarheid intern niet op orde is. Hiervoor zijn maatregelen uitgezet. De afdelingen hebben opdracht
gekregen bereikbaarheidsplannen op te stellen. Een telefoonprotocol is opgesteld. Er is een instrument ontwikkeld
om de telefonische bereikbaarheid te monitoren;
• We hebben een begin gemaakt met de inrichting van een gemeentelijk callcenter, waarin alle telefonische
loketten van publiekszaken zijn ondergebracht. Voor de medewerkers is een opleidingstraject gestart.
• De medewerkers nemen inmiddels elkaars werkzaamheden over, op weg naar één gemeentelijk telefoonnummer.
Elektronisch kanaal
• Een nieuwe gemeentelijke website is in gebruik genomen;
• Een nieuwe producten- en dienstencatalogus is in gebruik genomen;
• Een groot aantal aanvraagformulieren is gedigitaliseerd.
Algemeen
We hebben deelgenomen aan de benchmarks Publiekszaken, ‘Waar staat je gemeente?’ en Dienstverlening aan
ondernemers.
Realisatie ombuigingen
In 2010 zijn de eerste stappen gezet in het kader van deregulering en lastenverlichting, die vanaf 2011 een
financieel voordeel zal moeten opleveren.
Een groot aantal maatregelen is uitgevoerd in het kader van administratieve lastenverlichting; hierbij moet
onder andere gedacht worden aan de invoering van de WABO, het actualiseren van de APV.
Een quickscan is uitgevoerd inzake vermindering van de regeldruk.
Het besluit om de begraafrechten in de hele stad gelijk te trekken is in november door de raad goedgekeurd.
Dat betekent dat vanaf 2011 € 100.000 structureel kan worden omgebogen.
De taakstelling op de totale financiering BWS Ad € 30.000 is binnen het beschikbare budget gerealiseerd.
De bemiddeling woningzoekenden, ingezet voor een bedrag ad € 30.000 is niet gerealiseerd conform de afspraak
met de raad tijdens de algemene beschouwingen in oktober 2010. Wij dragen zorg in de loop van 2011
voor een alternatieve ombuigingspost.
De extra inkomsten ad € 30.000 zijn als gevolg van extra sloopvergunningen gerealiseerd.
83

De sloopopgave voor de komende jaren maakt dat deze ombuiging structureel kan worden gerealiseerd.
De ombuigingen in het kader van het gratis huwelijk ad € 4.500 wordt op verzoek van het nieuwe college niet
gerealiseerd. In 2011 wordt een alternatieve dekkingsmogelijkheid aan de raad aangeboden.
Wat heeft het kernthema Dienstverlening gekost?
Bestuur en Dienstverlening
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
84
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Dienstverlening -15.728 -16.147 -17.071 3.120 4.524 4.957 -12.608 -11.623 -12.114 -491
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Dienstverlening
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Dienstverlening Algemeen Bestuur -1 0 -1
Algemene Baten & Lasten -847 -194 -1.041
Dienstverlening Ondernemers & Burgers
-283 -187 -470
Geldleningen 0 -51 -51
ICT 250 59 309
Juridisch Advies -214 0 -214
Ondersteuning College B&W 94 2 96
Overleg Rovo & Ambt Overl.Ec.Stim. -2 0 -2
Personeel en Organisatie 838 803 1.641
Voormalig personeel -759 0 -759
Totaal Dienstverlening -924 433 -491
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Algemene Baten & Lasten Lasten: Naheffi ng energieverbruik vanaf 2006 t/m 2009. -160 I
Lasten: Een overschrijding van de huisvestingskosten van met name bij
de schoonmaakkosten.
-75 I
Lasten: Meer personeelskosten door meer externe inhuur en uitbreiding
management (€ 223).
Lasten: Extra lasten werving en selectie en hogere lasten specifi eke software.
Lasten: Het uitbesteden van de GEO-werkzaamheden was gepland op 1
juli 2010. Deze overgang is verschoven naar 1 januari 2011, waardoor
kosten pas in 2011 lager worden.
Lasten: De loonlasten op dit product zijn gerealiseerd bij de andere programma’s
(op basis van werkelijk geschreven uren).
-617 I
-87 I
-47 I
390 I

.
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Dienstverlening, Ondernemers
& Burgers
Lasten: De ombuiging op het gebied van vergoeding raadsleden en fractieassistenten
is niet gerealiseerd. Mede doordat halverwege 2010 een
nieuwe Raad aan is getreden heeft deze ombuiging vertraging opgelopen.
Baten: Baten gerealiseerd via evenementen zoals het zandsculpturenfestival,
echter verwerkt in programma 1 en niet in programma 5.
Lasten: Grotere bijdrage aan de Stichting De Voorzorg t.b.v. de uitvoering
nieuwbouw Kasteellaan in Meezenbroek.
Lasten: Het tekort van 2009 is bij de jaarrekening 2009 is tijdelijk op de
balans geplaatst met het doel dit te verhalen op projecten. Dit doel is in
2010 niet haalbaar gebleken, waardoor het tekort van 2009 ook wordt
afgerekend middels de jaarrekening 2010.
Baten: Meer personeelskosten dan geraamd en abusievelijk als negatieve
baten geboekt.
Lasten:
Meer kosten:
• tweede kamerverkiezingen
• begraafrechten
• oud burgerzaken, selectieve vacature-invulling en archiefachterstanden
Baten: De baten parkeren in 2010 zijn de ramingen op dit product en de
realisatie abusievelijk op een ander product geboekt. Dit veroorzaakt op
dit product een nadeel.
85
-26 I
-100 I
-61 I
-177 I
-85 I
-100
-25
-149
-215 I
ICT Lasten: Lagere kosten van het ICT-project DURP. 135 I
Lasten: Minder kosten vanwege het later starten van een aantal projecten
alsmede het verleggen van het zwaartepunt van het uitwerken van nieuw
beveiligingsbeleid van het jaar 2010 naar 2011.
120 I
De lagere aanschafkosten van nieuwe software. 59 I
Personeel en Organisatie Lasten: Lagere kosten opleidingen. 320 I
Lasten: Minder lasten inzake WAO/WIA en WW-gelden. 438 I
Baten: De werkelijke opbrengsten van de WAO/WIA en de eindejaarsuitkering
zijn hoger.
737 I
Voormalig personeel Lasten: Meer kosten FLO-brandweer. -649 I
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Kernthema Transparantie
portefeuillehouder P. Depla
directeur C. Bruls
Wat hebben we ons voorgenomen?
Het contact met de burgers verbeteren door actieve openbaarheid, een intensieve
communicatie en een toenemende transparantie van ons handelen.
Wat hebben we bereikt?
We hebben in 2010 het contact met de burgers verbeterd (o.a. door middel van buurt- en bedrijfsbezoeken van
het college) door actieve openbaarheid, een intensieve communicatie en een toenemende transparantie van ons
handelen. Daarnaast hebben we een verbeterslag gerealiseerd in de opzet van het MBP 2011-2014. De stemmingsuitslag
van 36 voor en 0 tegen bij de vaststelling van het MBP 2011-2014 op 19/20 oktober 2010 zegt
genoeg.
De interne communicatie hebben we verstevigd en de kwaliteit en de intensiteit van de interne communicatie
verbeterd.
• De communicatielijn ‘Wij zijn Heerlen’ wordt steeds beter ingezet en is in 2010 flink versterkt door een
aansluiting van deze communicatielijn en de nieuwe gemeentehuisstijl. Deze huisstijl is nadrukkelijk vormgegeven
met als subdoel om een belangrijke bijdrage te leveren in de beeldvorming en uitstraling van een
moderne eigentijdse stad.

• Mensen staan centraal in de communicatielijn en de huisstijl voegt daar aan toe een kleurrijk maar sober
grafisch beeld. Snelle herkenbaarheid en spraakmakendheid stonden centraal. De nieuwe huisstijl is
zo gekozen dat het oude beeldmerk toch blijft bestaan. Hierdoor zijn forse uitgaven zoals vervanging van
auto- en gevelbelettering en kleding niet noodzakelijk. Duurzaamheid was een ander uitgangspunt bij de
ontwikkeling van de nieuwe huisstijl. Via “Wij zijn Heerlen” en de huisstijl willen wij ook een brug slaan naar
het stadspromotiebeleid. Op onderdelen zijn wij hier reeds actief in, maar er liggen nog meer kansen die we
kunnen en moeten benutten. Denk daarbij ook aan het intensiveren van de samenwerking met de Zuid-
Limburgse regiobranding. Door keuzes en tijdgebrek is het uitwerken en goede keuzes maken t.b.v. het
stadspromotiebeleid nog niet gerealiseerd in 2010. De aandacht voor perscommunicatie is in 2010 onveranderd
hoog in ons vaandel blijven staan. Persvragen en perscontacten vormen een belangrijk onderdeel
van onze communicatie en wij gaan hier zorgvuldig mee om en blijven ons richten op goede persrelaties.
In 2010 zijn vrijwel wekelijkse persgesprekken georganiseerd met het college en sommige onderwerpen
verdienen een aparte persconferentie. Hiervan hebben er naar schatting zo’n 35 plaatsgevonden in 2010.
• Digitale media worden steeds belangrijker. Het belang van websites en social media is flink toegenomen en
ook voor de gemeente Heerlen is het belangrijk om hier goede keuzes te maken. Keuzes waarbij de belangen
van onze klanten en gebruikers centraal staan. In 2010 is hard gewerkt aan de ontwikkeling van onze
nieuwe gemeentewetsite en begin november is de website ‘live’ gegaan, samen met de invoering van de
nieuwe huisstijl. De website heeft een compleet vernieuwde nieuwe navigatie en vormgeving en is vooral
ook gericht op een goede zoekstructuur en een duidelijk informatieaanbod. De ontwikkeling van de website
zit in 2011 vooral in de doelstelling om een belangrijk stuk dienstverlening via de website te ontsluiten en
een uitgebreide productencatalogus vormt hiervoor een belangrijke uitbreiding van ons internet.
Wat hebben we gedaan?
Een volgende verbeterslag plegen op de kwaliteit van het MBP 2011-2014.
We hebben in het MBP 2011-2014 gerealiseerd dat we steeds meer vanuit kernthema’s sturen en verantwoorden.
Concretere resultaten en meerjarige financiële doorkijk per kernthema inclusief meetbare doelen voor
2011-2014. Verder hebben we actief met de raad gekeken naar de programma-indeling en de relatie tussen
collegeportefeuilles en raadscommissies. Op deze manier willen wij de maatschappelijke ketens op alle niveaus
maximaal laten aansluiten. Een analyse van de onderliggende kernthema’s en daaronder weer de producten
heeft tot een dusdanige herindeling geleid zodat het de effectiviteit en transparantie van ons gemeentelijk handelen
vergroot.
In gesprek blijven met de stad, de positie van de stad versterken door actief stadspromotie in te zetten en de
interne communicatie verstevigen als belangrijke peiler onder de organisatie.
• Op communicatiegebied is onze inzet gericht geweest op de interne communicatie verstevigen door meer
prioriteit hieraan te geven, de beeldvorming van de stad positief beïnvloeden door actieve stadspromotie en
vooral ook de successen van gemeente en stad actief en met trots uit te dragen. Met de in 2010 ontwikkelde
huisstijl zien wij toe op meer uniformiteit van onze communicatiemiddelen en huisstijldragers. Hiermee
is de herkenbaarheid van het Heerlen beeld in 2010 versterkt en daar moeten wij de komende jaren koers
houden en de continuïteit blijven bewaken. In 2010 hebben wij onze bijdrage geleverd door de transparantie
van besluitvorming en ontwikkelingen proactief naar buiten te brengen en hierover de gevraagde
en ongevraagde communicatieadvisering te verzorgen. In onze communicatiemiddelenmix moeten digitale
middelen een hogere positie gaan innemen en daarvoor hebben wij in 2010 belangrijke stappen gezet maar
we zijn er nog lang niet! De website, naast z’n rol als promotie- en communicatiemiddel, aan kracht laten
winnen door deze een belangrijke rol te geven in de dienstverlening. Naast een plan van aanpak interne
communicatie gaan wij inzetten op het maken van duidelijke afspraken over stadspromotiebeleid. Hiermee
willen het antwoord geven op steeds meer behoefte bij de promotie van de stad en de toegenomen vraag
om communicatieondersteuning versus de beschikbare formatie en middelen. Zeker geen eenvoudige opgave
maar het gaat met Heerlen qua beeldvorming de goede kant op en die beweging moeten wij absoluut
vasthouden.
86

• In 2010 zijn in totaal 12 Stadskranten uitgegeven. Naast 10 reguliere uitgaven zijn er specials uitgebracht
voor het MBP 2011-2014. Communicatiewerk voor diverse beleidsterreinen en projecten zijn aan de orde
van de dag, maar in 2010 zijn op bepaalde projecten accenten gezet. Een opsomming van die accenten
zijn de communicatie over: krimp & herstructurering, MSP, Maankwartier, Passart, publieke dienstverlening,
actieplan Jeugdwerkloosheid, Werkplein en ondersteuning raadsgriffie.
• In 2010 is ook veel aandacht uitgegaan naar de crisiscommunicatie. Deze wordt verder geprofessionaliseerd
en Heerlen heeft in 2010 een zeer actieve bijdrage geleverd in de totstandkoming van nieuw regionaal communicatiebeleid
en -uitvoering op Zuid-Limburgse schaal. Uitgangspunt hierbij is geweest en is nog steeds
dat de gemeente op dit terrein nog flinke ontwikkelstappen moet maken en gelet op de risico’s verdient de
crisiscommunicatie meer onze aandacht dan voorheen.
• 2010 was ook een bijzonder jaar omdat met de verkiezingen en de burgemeesterswisseling ook sprake was
van een echt transitiejaar. De verkiezingen zijn communicatief begeleid net als de start van het nieuwe college
en de nieuwe burgemeester.
• In 2010 zijn wij in gesprek gegaan met de mensen in de buurten en de stad, de participatie is bevorderd
door een actieve samenwerking met de buurtorganisaties en de vele andere externe partners die betrokken
zijn bij leefbaarheid en buurtgericht werken. De gebiedsregisseurs zijn met hun werkzaamheden en een
actieve rol in de buurten en de gemeentelijke organisatie de spil in de samenwerking tussen buurten en gemeente.
In 2010 zijn 6 buurtbezoeken georganiseerd en in de zomer van 2010 zijn vier stadsdeelgesprekken
georganiseerd. Bij die stadsdeelgesprekken heeft het nieuwe college de bestuurlijke prioriteiten gepresenteerd
en heeft het college haar menselijk gezicht getoond en zijn zij in gesprek gegaan met de stad.
Persoonlijk contact stond in deze stadsdeelgesprekken dan ook centraal echter in de kennismakingsronde
heeft het college ook aandacht gevraagd voor de minder goede maar wel noodzakelijk harde boodschap van
de acute financiële situatie van de gemeente. Elk jaar wordt een nieuwjaarsbijeenkomst georganiseerd voor
alle vrijwilligers en professionals die betrokken zijn bij het buurtgericht werken in de stad. Deze nieuwjaarsbijeenkomst
in de eerste week van januari 2010 was net als de vorige jaren zeer goed bezocht. In 2010
hebben we ook meegewerkt aan een mini-conferentie waar alle buurtorganisaties aan hebben deelgenomen.
Samenwerking en van elkaar leren waren de thema’s van deze conferentie over buurtgericht werken
in Heerlen.
De kwaliteit en de intensiteit van de interne communicatie verbeteren
Het vigerende informatiebeleid is in juni 2008 vastgesteld in een Informatiebeleidsplan. Zo’n plan draagt bij aan
verbetering van de bedrijfsvoering en verhoging van de transparantie. Het plan uit 2008 is op dit moment onderwerp
van herijking, waarbij vanuit de destijds gelegde focus bij publieke dienstverlening uitgezoomd wordt
naar de gehele organisatie. De beheersing van het geheel van informatie- en ICT-activiteiten, zowel in procedures
als in geld, zal een belangrijk onderdeel vormen van dat plan. De scope van de herijkte versie van het
Informatiebeleidsplan reikt tot en met 2014.
87

In 2010 is energie gestoken in het in kaart brengen van de procesarchitectuur op hoofdlijnen voor publieke
dienstverlening. Datzelfde geldt voor het in beeld brengen van de onderliggende laag van applicatiearchitectuur
voor publieke dienstverlening. Hiermee is een belangrijke basis gelegd voor de uitwerkende werkzaamheden in
het Programmaplan Dienstverlening.
Dat Programmaplan is in opdracht van de Algemeen Directeur door bureau Informatiebeleid uitgewerkt en in
het nieuwe MBP verweven. Het plan omvat de gehele dienstverlening, bestrijkt meerdere jaren en speelt onder
meer in op het concept Antwoord ©, dat de Rijksoverheid in haar streven naar betere publieke dienstverlening
en vermindering van administratieve lasten heeft geïntroduceerd. In 2011 en volgende jaren wordt de dienstverlening
op basis van dit plan aan een herstructurering onderworpen.
We hebben in 2010 internetsite van de gemeente Heerlen vernieuwd. De website is het plateau voor de ontsluiting
van de digitale gemeentelijke dienstverlening. Hiermee is bij de ontwikkeling van de website rekening
gehouden. Dit aspect plus het inbedden van een kennissysteem in de nieuwe website, hebben er toe bijgedragen
dat de totale kosten van de nieuwe website uitvoerig in de publiciteit zijn belicht. Indien we echter de
onder delen op zijn juiste merites beoordelen, zijn de geïnvesteerde bedragen marktconform.
Realisatie ombuigingen
De ombuigingen, zoals omgeschreven in de begroting, zijn gerealiseerd.
Voor de volledigheid sommen we hierna het grootste deel van de ombuigingsposten op:
• toepassing van de beleidslijn ‘Wij zijn Heerlen’ ad € 10.000;
• de verplichting elk jaar een burgerjaarverslag te maken en te publiceren is vervallen in 2010 ad € 10.000.
Wat heeft het kernthema Transparantie gekost?
Bestuur en Dienstverlening
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
88
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Transparantie -211 -245 -370 0 0 4 -211 -245 -366 -121
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Transparantie
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Transparantie Publieke Communicatie -125 4 -121
Totaal Transparantie -125 4 -121
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Publieke communicatie Lasten: Hogere salariskosten (o.a. wegens systematiek begroten en inhuur). -125 I
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten

Wat heeft het kernthema Bestemming gekost?
Bestuur en Dienstverlening
Prim.
begroting
2010
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
89
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Bestemming -3.709 -14.419 -14.343 2.151 9.514 9.734 -1.559 -4.905 -4.609 296
Bedragen x € 1.000
Producten kernthema Bestemming
Kernthema Product Lasten Baten Resultaat
Bestemming Bestemming 76 220 296
Totaal Regulier 76 220 296
Bedragen x € 1.000
Analyse en toelichtingen afwijkingen groter dan € 100.000
Product Verklaring afwijkingen lasten/baten Lasten Baten I/S*
Bestemming Baten: Een vrijval van de niet afgeroepen middelen uit 2009 uit de reserve
nog uit te voeren werkzaamheden, met name AWBZ/Wmo en Wabo.
* I=Incidenteel / S= Structureel + = meer baten / minder lasten
* Bedragen x € 1.000 - = minder baten / meer lasten
Wat heeft het programma Bestuur en Dienstverlening gekost?
Bestuur en Dienstverlening
Financiering, Belastingen
& Dividenden
Prim.
begroting
2010
223 I
Lasten Baten Saldo Resultaat
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
Prim.
begroting
2010
Bijgest.
begroting
2010
Rekening
2010
-10.517 -28.906 -24.037 172.850 198.462 199.794 162.333 169.556 175.757 6.200
Bestuurskracht -5.988 -6.052 -6.118 0 0 282 -5.988 -6.052 -5.836 216
Professionaliteit -3.944 -4.730 -5.404 467 260 494 -3.476 -4.470 -4.910 -440
Dienstverlening -15.728 -16.147 -17.071 3.120 4.524 4.957 -12.608 -11.623 -12.114 -491
Transparantie
Resultaat voor
-211 -245 -370 0 0 4 -211 -245 -366 -121
bestemming -36.388 -56.079 -53.001 176.438 203.246 205.531 140.050 147.167 152.530 5.364
Bestemming
Resultaat na
-3.709 -14.419 -14.343 2.151 9.514 9.734 -1.559 -4.905 -4.609 296
bestemming -40.097 -70.498 -67.344 178.589 212.759 215.265 138.491 142.261 147.921 5.660
Bedragen x € 1.000

2. Paragrafen
2.1 Lokale heffi ngen
Algemeen
Deze paragraaf bevat informatie op hoofdlijnen over het gevoerde beleid en wat dit voor de lokale
belastingplichtige betekende. Lokale heffingen worden onderscheiden in heffingen waarvan de besteding
gebonden, dan wel ongebonden is. Deze verantwoordingsparagraaf lokale heffingen heeft betrekking op beide.
Ongebonden lokale heffingen (OZB, hondenbelasting, toeristenbelasting en precariobelasting) worden tot de
algemene dekkingsmiddelen gerekend. De inkomsten van dit onderdeel bedroegen in 2010 € 18.844.000.
De besteding is niet gebonden aan een bepaalde taak. Gebonden heffingen, zoals de afvalstoffenheffing en
rioolrechten, stonden in 2010 garant voor € 25.568.000 en deze worden verantwoord op het betreffende
programma. De kostendekkendheid van deze laatst genoemde heffingen mag de 100% niet overstijgen.
Met kostendekkendheidspercentage wordt bedoeld: het percentage van de lasten (inclusief kwijtschelding) voor
zover deze worden gedekt door de netto-opbrengsten. Netto-belastingopbrengsten zijn de belastingopbrengsten
gecorrigeerd voor oninbaarheid.
In navolging van artikel 10 Besluit Begroting en Verantwoording wordt onderstaand ingegaan op de inkomsten,
het gevoerde beleid ten aanzien van de lokale heffingen, een overzicht van de diverse heffingen, een aan -
duiding van de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid.
2.1.1 Overzicht gerealiseerde opbrengst belastingen en heffingen
Daar waar het belastingen betreft hebben de onderstaande cijfers betrekking op opgelegde aanslagen,
inkomsten voorgaande jaren en nog op te leggen aanslagen.
De kwijtschelding en oninbaar zijn niet in mindering gebracht. Dit wil zeggen dat er sprake is van zogenaamde
bruto-opbrengsten. Voor 2010 zijn de financiële ramingen van zowel de algemene belastingen, milieuheffingen
en overige heffingen bijgesteld. De financiële ramingen zijn voor het laatst bijgesteld bij de najaarsnota.
Verschillen tussen realisatie en deze bijgestelde ramingen worden in tabel 2 weergegeven. In de navolgende
paragrafen verklaren wij de verschillen tussen de begroting en de realisatie.
Heffi ng Belastingjaar
bedragen x € 1.000
Algemene belastingen
2007 2008 2009 2010
A. Onroerende zaakbelasting totaal 15.376 15.735 16.224 17.621
B. Hondenbelasting 650 659 748 744
C. Precariobelasting 291 291 332 325
D. Toeristenbelasting 171 175 155 154
Subtotaal 16.488 16.860 17.459 18.844
Milieuheffi ngen
E. Afvalstoffenheffi ng 12.085 12.274 12.172 12.454
F. Rioolheffi ng totaal 8.973 9.421 8.438 7.516
Subtotaal 21.058 21.695 20.610 19.970
Overige heffi ngen
G. Baatbelasting 82 80 81 78
H. Woonwagenrechten 55 32 19 62
I. Secretariegelden 1.794 1.633 1572 1.756
J. Parkeergelden 1.753 1.740 1762 1.652
K. Fiscalisering parkeerboetes 206 210 163 335
L. Begraafrechten 368 326 342 378
M. Bouwleges 2.366 1.947 917 1.110
N. Marktgelden 238 240 235 227
Subtotaal 6.862 6.208 5.091 5.598
Totaal generaal 44.408 44.763 43.160 44.412
91

Heffi ngen Begroting Begroting Rekening Verschil t.o.v. Verschil t.o.v.
2010 2010 2010 primitief Bijgesteld
A B C + = voordeel + = voordeel
bedragen x € 1.000
Algemene belastingen:
primitief bijgesteld - = nadeel - = nadeel
A. Onroerende zaakbelasting 16.730 17.530 17.621 + 891 + 91
B. Hondenbelasting 715 715 744 + 29 + 29
C. Precariobelasting 360 360 325 - 35 - 35
D. Toeristenbelasting 167 167 154 - 13 - 13
Subtotaal 17.972 18.772 18.844 + 872 + 72
Milieuheffi ngen:
E. Afvalstoffenheffi ng 12.944 13.158 12.454 - 490 - 704
F. Rioolheffi ng 7.477 7.477 7.516 + 39 + 39
Subtotaal 20.421 20.635 19.970 - 451 - 665
Overige heffi ngen:
G. Baatbelasting 84 84 78 - 6 - 6
H. Woonwagenrechten 72 74 62 - 10 - 12
I. Secretariegelden 1.775 1.739 1.756 -19 + 17
J. Parkeergelden 1.915 1.915 1.652 - 263 -263
K. Fiscalisering parkeerboetes 213 213 335 + 122 + 122
L. Begraafrechten 435 410 378 - 57 - 32
M. Bouwleges 1.606 1.056 1.110 - 496 + 54
N. Marktgelden 248 248 227 - 21 - 21
Subtotaal 6.348 5.739 5.598 - 750 - 141
Totaal generaal 44.741 45.146 44.412 - 329 - 734
2.1.2 Gerealiseerd beleid ten aanzien van de lokale heffingen
In de nota lokale heffingen gemeente Heerlen 2007-2010, welke door de raad is vastgesteld op
4 december 2006, is de beleidsvisie voor het meerjarig gemeentelijk belasting- en heffingenbeleid bepaald.
In deze nota is onder meer bepaald dat tariefstijgingen in beginsel maximaal gelijk mogen zijn aan de
inflatie correctie. Gestreefd wordt naar kostendekkendheid bij de retributies (leges) en het reeds bestaande
kwijt scheldingsbeleid wordt voortgezet. In navolging van deze nota heeft bijstelling van de tarieven enkel
plaatsgevonden indien dat – bijvoorbeeld in verband met de inflatie, loonstijgingen, wettelijke bepalingen of de
financiële positie van de gemeente – echt noodzakelijk was. Getracht werd de algemene lastendruk te beperken
tot een correctie in 2010 in verband met 1 % inflatie of 2,75 % reguliere kostenstijging. De kaders voor de
heffing en invordering van gemeentelijke belastingen zijn met name te vinden in de Gemeentewet, de Wet
Waardering Onroerende Zaken, de Wet Milieubeheer, de Algemene wet inzake rijksbelastingen, de Algemene
wet bestuursrecht en de Invorderingswet 1990. De belastingverordeningen en de Leidraad Invordering van de
gemeente zijn hierop gebaseerd. De belastingverordeningen 2010 zijn door de raad vastgesteld op
1 december 2009. Alle analyses zijn verricht t.o.v. de primaire begroting tenzij anders vermeld.
A. Onroerende zaakbelastingen (OZB)
De OZB heeft ruim € 891.000 meer opgeleverd dan begroot in de primaire begroting. De in 2009
gerealiseerde meeropbrengsten als gevolg van kwaliteitsverbeteracties door de GBRD, zoals intensivering
van de leegstandscontroles, bestandsoptimalisaties in termen van volledigheid en actualiteit, een adequate,
volledige en correcte waarderingssystemathiek, blijken structureel van aard te zijn. De begroting werd dan ook
tussentijds in 2010 bijgesteld met € 800.000.
Ondanks de economische crisis, die in het algemeen tot meer leegstand leidt, is door een omvangrijke controle
de leegstand van woningen en niet-woningen fors afgenomen hetgeen resulteert in een verhoging van de
belastingopbrengsten.
92

Belastingobjecten
Objecttype: Woning
Per 31-12-2010 hebben we in Heerlen 48.583 woningen (2009: 48.719).
Deze vertegenwoordigen een totale waarde van € 6.288.644.000 (2009: € 6.207.995.000)
Leegstand
Hiervan staan 2.185 (2009: 2.958) leeg, deze vertegenwoordigen een totale waarde van € 246.635.000
(2009: € 335.962.000)
Huurpanden
In Heerlen zijn 27.627 woningen verhuurd (2009: 27.734).
NB De defi nitie van een woning is een andere dan welke gehanteerd wordt bij de kerngegevens.
Objecttype: Niet woning
Per 31-12-2010 hebben we in Heerlen 4.655 bedrijfspanden (2009:4.458).
Deze vertegenwoordigen een totale waarde van € 2.510.133.000. (2009: € 2.356.579.000)
Leegstand
Hiervan staan 279 (2009: 336) leeg, deze vertegenwoordigen een totale waarde van € 101.925.000
(2009: € 143.552.000)
Huurpanden
In Heerlen zijn 2.929 bedrijfspanden verhuurd (2009: 2.520).
Bovenstaande cijfers verdienen enige nuancering voor wat betreft het aantal geregistreerde objecten als zijnde leegstand inclusief uiteraard
het dienovereenkomstige bedrag aan WOZ-waarden, Indien zich een wijziging voordoet in de maand december, dan zal dit niet meer leiden
tot een nieuwe belastingaanslag in 2010. Het object wordt, ter voorkoming van dubbele aanslagop legging, dan voor de resterende tijd 2010
als leegstand geregistreerd, per 01-01-2011 wordt het object weer als actief object, inclusief de subjectrelatie, automatisch geactiveerd
zodat voor 2011 een juiste en volledige aanslag zal worden opgelegd.
B. Hondenbelasting
De meeropbrengst ten opzichte van de begroting is toe te schrijven aan de wijze waarop de GBRD haar
controles heeft georganiseerd, een tariefstijging van 1 % ten opzichte van 2009 en een stijging van het aantal
geregistreerde honden. Jaarlijkse controle zal nu noodzakelijk zijn om de huidige opbrengst te kunnen
continueren en garanderen.
C. Precariobelasting
De aanpassingen in de regelgeving die in 2009 werden gerealiseerd zijn niet in de begrotingen 2009 en 2010
vertaald met als gevolg een minderopbrengst in 2009 van € 25.000 en in 2010 van € 35.000.
D. Toeristenbelasting
Het vierde kwartaal 2010 moet nog worden opgelegd. Rekening gehouden is (inclusief een balanspost van
€ 40.000) met een totale opbrengst welke ongeveer gelijk is aan het jaar 2009. Ten opzichte van de begroting
is sprake van een minderopbrengst van € 13.000. Sedert 2008 is er een dalende trend van het aantal overnachtingen.
Het tarief is in 2010 niet verhoogd ten opzichte van 2009.
93

E. Afvalstoffenheffing
De opbrengst afvalstoffenheffing blijft fors achter op de begroting. Gebleken is dat de opbrengst afvalstoffenheffing,
en ook de daarmee gemoeide kosten, te hoog zijn ingeschat. Tijdens het opmaken van
de begroting waren geen goede ervaringscijfers met DIFTAR bekend. Bij de overige Parkstad gemeenten
waar DIFTAR is ingevoerd doet zich het eerste jaar in verhouding een gelijk lagere opbrengst voor.
Met dit systeem wordt aanzienlijk minder vaak afval aangeboden Ook waren niet alle ondergrondse
inzamelmiddelen beschikbaar op 1 januari. Het gescheiden inzamelen van plastic heeft er ook toe bijgedragen
dat minder restafval werd aangeboden. De conclusie kan worden getrokken dat aan de oorspronkelijke
beleidsuitgangspunten: reductie afval en invoering vervuiler betaalt, in ruime mate is voldaan. Budgettair
vertaalt zich dit aan de kostenkant in lagere kosten.
F. Rioolheffing
De rioolheffing laat een meeropbrengst zien van € 39.000. Deze is tegen de achtergrond van de opmerkingen
bij de OZB verklaarbaar als gevolg van de resultaten van leegstandcontroles en een verschuiving van een aantal
woningen naar niet-woningen.
G. Baatbelastingen
Een in het verleden gehonoreerd bezwaarschrift en de uitspraak op een beroepschrift hebben tot gevolg dat de
inkomsten zijn achtergebleven op de begroting.
H. Woonwagenrechten
Ultimo 2010 waren in totaal 47 standplaatsen verkocht aan de bewoners uit het oorspronkelijke bestand.
In 2010 is de opbrengst uit woonwagenrechten € 10.000 lager ten opzichte van de oorspronkelijke begroting
geweest. Thans wordt van 20 standplaatsen retributie ontvangen. Hiermee is in 2010 een bedrag van € 25.000
gemoeid. Dit aantal zal verder afnemen en in overleg met de bewoners worden omgezet in huur. Uit verhuur
van 30 standplaatsen werd € 37.000 ontvangen.
I. Leges Secretariegelden
De leges werden in 2010, met uitzondering van de wettelijk vastgestelde tarieven, met 2,75% verhoogd. Ten
opzichte van de oorspronkelijke begroting zijn de inkomsten per saldo € 19.500 lager dan geraamd. Tussentijds
is de begroting bijgesteld door het aframen van de inkomsten gebruiksvergunningen welke als gevolg van de
invoering van het gebruikersbesluit tot nihil zijn teruggebracht. Ten opzichte van de bijgestelde begroting zijn
de inkomsten € 16.700 hoger uitgevallen.
J. en K. Parkeergelden en fiscalisering parkeerboetes
De tarieven van de parkeerbelastingen zijn in 2010 niet gewijzigd in afwachting van een nieuwe Parkeernota.
Op 5 oktober 2010 heeft de gemeenteraad besloten om vrijstelling van parkeerbelasting te verlenen aan de
bestuurder van een auto waarin een geldige gehandicaptenparkeerkaart duidelijk zichtbaar is aangebracht, op
een gehandicaptenparkeerplaats, voor een maximum van 3 uren.
In een eerdere versie van de nieuwe parkeernota was een verhoging van het parkeertarief bij ’t Loon voorzien.
Op basis hiervan is de begroting van de inkomsten in 2009 structureel met € 150.000 verhoogd. De parkeernota
is eind 2010 goedgekeurd en de nieuwe tarieven zijn per 1-1-2011 ingevoerd. De parkeertarieven bij
’t Loon zijn in tegenstelling tot de eerdere voornemens niet gelijkgetrokken aan de tarieven van het centrum.
Doordat de tarieven in 2010 niet zijn verhoogd, zijn de extra inkomsten gebaseerd op de verhoging bij ’t Loon,
evenals in 2009 niet gerealiseerd. De gerealiseerde parkeeropbrengsten zijn hierdoor € 180.000 lager dan
begroot.
Het tarief voor het vergunningenparkeren is met 2,75% verhoogd. De inkomsten blijven in 2010
€ 78.000 achter op de begroting als gevolg van het tijdstip (december) van het versturen van de nota’s.
In 2011 wordt zorggedragen voor tijdige facturering. Het tarief voor de kosten van een naheffingsaanslag
parkeerbelasting is met ingang van 1 januari 2010 verhoogd tot het maximum bedrag voor 2010, zijnde € 51.
94

Door de inhuur van extra capaciteit voor parkeercontroles uit te voeren en boetes te schrijven zijn de inkomsten
van het parkeren € 122.000 incidenteel hoger dan geraamd. De extra kosten voor deze inhuur waren daarentegen
€ 89.000.
L. Begraafrechten
Bij de begraafrechten wordt geen 100% kostendekkendheid nagestreefd gelet op de impact hiervan op maatschappelijk
en sociaal vlak. De tarieven zijn in 2010 met 2,75% verhoogd. De inkomsten bedroegen in 2010
€ 378.000. Dit is € 32.000 lager dan begroot. Dit is het gevolg van het teruglopen in aantal van uitgegeven
grafrechten, het toenemend aantal crematies en de afname van het aantal verzoeken tot verlengen van grafrechten.
M. Bouwleges
Als gevolg van de economische recessie loopt het aantal grote bouwplannen nog steeds terug, maar minder dan
verwacht. De recessie in de bouw is blijkbaar nog steeds niet voorbij. Bovendien heeft er in 2009 een maximalisering
van bouwleges plaatsgevonden. Ten gevolge van de economische recessie en de maximalisering zijn de
ontvangen bouwleges over 2010 € 496.000 minder dan oorspronkelijk begroot. Ten opzichte van de bijgestelde
begroting zijn de werkelijk ontvangen leges € 54.000 hoger. De Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht
(WABO) is op 1 oktober 2010 in werking getreden. De tarieven zijn in 2010 niet verhoogd.
N. Marktgelden
De tarieven op de marktterreinen in Heerlen (centrum) en Hoensbroek zijn met 2,75%, conform de begroting,
verhoogd. De opbrengst is € 21.000 achtergebleven bij de begroting als gevolg van afnemende belangstelling
van de marktkooplieden.
2.1.3 Overzicht van de belangrijkste belastingtarieven
Heffi ng
Bedragen in euro
Belastingjaar
2007 2008 2009 2010
Onroerende-zaakbelastingen:
- gebruikers:
a. woningen
0.00
0.00
0.00
0.00
b. niet-woningen
- eigenaren:
3.80
3.84
0.148885%
0.148885%
a. woningen
3.33
3.37
0.135651%
0.145463%
b. niet-woningen
Hondenbelasting:
4.74
4.79
0.194601%
0.194502%
- 1e hond 64.57 65.40 67.17 67.92
- 2e hond 184.52 186.84 191.36 193.92
- 3e en verdere honden 369.04 373.68 383.92 387.84
- kennel
Rioolheffi ng gebruikers:
987.99 1.000.44 1.027.65 1.038.24
0/200 m3 80.81 84.24 75.48 76.68
- 201/400 m3
Rioolheffi ng eigenaren:
149.62 156.00 139.80 141.84
- per eigendom
Afvalstoffenheffi ng:
104.33 108.84 97.56 76.32
- 1-persoons huishoudens 250.68 253.92 232.75 171.96
- 2-persoons huishoudens 310.80 314.76 288.60 213.24
- >2-persoons huishoudens 371.04 375.72 344.46 254.52
Tarief per lediging 3.40 en 4.60
95

Heffi ng
Bedragen in euro
Belastingjaar
2007 2008 2009 2010
Diverse leges:
- Huwelijk 183.00 185.15 190.30 195.50
- Attestatie de Vita 6.70 6.80 7.00 7.20
- Rijbewijs 35.60 36.00 37.00 38.00
- Paspoort 47.40 48.30 49.60 50.90
- Europese reiskaart
Bouwleges:
31.20 40.70 41.70 42.85
- Bouwkosten tot € 25.000 100.00+
100.00+
102.75+
102.75+
3.75/500
3.75/500
3.85/500
3.85/500
- Bouwkosten tot € 250.000 100.00+
100.00+
102.75+
102.75+
7.50/500
7.50/500
7.70/500
7.70/500
- Bouwkosten > € 250.000 m.i.v. 2009 tot
100.00+
100.00+
102.75+
102.75+
10.000.000
Marktgelden: (per marktdag per mtr front)
11.25/500
11.25/500
11.55/500
11.55/500
- per marktdag per mtr.: Heerlerheide 1.67 1.77 1.80 1.85
- kraam 2 m diep:
-
-
-
-
a. Heerlerheide
1,77
1,88
1,95
2.00
b. Hoensbroek
c. Heerlen
- kraam 4 m diep:
1.91
2.03
2.10
2.16
c. Heerlen
Begraafrechten:
2.48 2.64 2.70 2.77
- begraafrecht 343.80 348.10 357.70 367.50
- huurrecht (10 jaar) 534.00 540.00 555.00 570.00
- Gedenkteken
Toeristenbelasting:
85.90 87.00 89.40 91.85
- per overnachting
Parkeerbelasting:
Bij max. parkeerduur van:
1.01 1.02 1.05 1.05
1. een uur (in stadscentrum)
2. twee uur:
1.20/uur 1.20/uur 1.20/uur 1.20/uur
- in stadscentrum
1.20/uur
1.20/uur
1.20/uur
1.20/uur
- buiten stadscentrum
1.00/uur
1.00/uur
1.00/uur
1.00/uur
3. twaalf uur 1.00/uur met 1.00/uur met 1.00/uur met 1.00/uur met
Parkeervergunning:
max. 3.20
max. 3.20
max. 3.20
max. 3.20
1. voor bewoners
9.05/mnd
9.15/mnd
9.40/mnd
9.65/mnd
2. voor bedrijven
12.75/mnd
12.90/mnd
13.25/mnd
13.60/mnd
Parkeerboete 48.00 49.00 50.00 51.00
2.1.4 Aanduiding van de lokale lastendruk
In het onderstaande overzicht zijn de woonlasten van een meerpersoonshuishouden opgenomen voor de
periode 2007-2010, aangevuld met de procentuele stijging of daling ten opzichte van het voorafgaande
belastingjaar.
Het overzicht laat zien dat de lastendruk voor de burger in Heerlen, ondanks de daling in de laatste jaren en het
daardoor steeds kleiner wordende verschil, nog relatief hoog is ten opzichte van de vergeleken gemeenten.
De tarieven voor rioolheffing zijn in 2009 verlaagd. Bij de afvalstoffenheffing is DIFTAR in 2010 ingevoerd met
een vast bedrag per perceel per jaar en een bedrag per lediging.
In het in januari 2010 verschenen belastingoverzicht woonlasten 2010 van de 37 grote gemeenten van Coelo
staat de gemeente Heerlen op de 17e plaats. In 2009 was dit plaats 11 (nummer 1 is de duurste gemeente,
37 de goedkoopste).
96

Gemeente
Belastingjaren
2007 2008 2009 2010
Breda 604 3,6% 632 4,6% 670 6,0% 680 1,50%
Den Bosch 571 2,8% 586 2,6% 619 5,6% 620 0,20%
Enschede 661 2,3% 684 3,5% 697 1,9% 700 0,40%
Sittard/Geleen 600 -0,2% 634 5,7% 640 0,9% 679 6,10%
Maastricht 595 3,1% 615 3,4% 648 5,4% 685 5,70%
Heerlen 709 6,8% 726 2,4% 702 -3,3% 699 -0,40%
Landgraaf 639 -3,8% 682 6,7% 654 -4,1% 664 1,50%
Kerkrade 604 1,3% 619 2,5% 642 3,7% 671 4,50%
De percentages geven de ontwikkeling van de lasten ten opzichte van het voorafgaande jaar weer.
De gegevens zijn afkomstig van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO). Het COELO verstaat
onder de bruto woonlasten het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan OZB, rioolrecht en afvalstoffenheffi
ng.
Het volgende overzicht geeft inzicht in de ontwikkeling van de woonlasten in de periode tussen 2007 en 2010.
Hieruit blijkt dat in voornoemde periode de lasten voor de bewoners van de gemeente Heerlen als enige
gemeente zijn gedaald. Afhankelijk van de WOZ waarde van de eigen woning kunnen zich kleine afwijkingen in
de individuele lastendruk voordoen.
Gemeente Ontwikkeling woonlasten 2007-2010
Breda 12,6 %
Den Bosch 8,6%
Enschede 5,9%
Sittard/Geleen 13,1%
Maastricht 15,1%
Heerlen - 1,4%
Landgraaf 3,9%
Kerkrade 11,0%
Bron: COELO
2.1.5 Beschrijving van het gerealiseerde kwijtscheldingsbeleid
Het gemeentelijk beleid ten aanzien van het verlenen van kwijtschelding van gemeentelijke belastingen is
gericht op kwijtschelding van de woonlasten die voor de burger niet verwijtbaar zijn. Dit zijn de rioolheffing
gebruikersdeel en de afvalstoffenheffing. Om ook de minima te stimuleren om afval beter te scheiden is
besloten om de hoogte van het kwijtscheldingsbedrag op hetzelfde niveau te houden als 2009. In 2009, dus
voor de Diftar, was er sprake van 1 kwijtscheldingsbedrag, stel dat was € 180.
In 2010, dus met Diftar, is het tarief opgebouwd uit een vast deel en variabel deel. Het vast deel, stel dat is
€ 120, wordt sowieso kwijtgescholden. Het variabele deel wordt dan nog kwijtgescholden voor maximaal € 60
(€ 120 + € 60 = € 180).
Voor de categorie belastingplichtigen die in twee voorafgaande jaren volledige kwijtschelding kregen én die
op het moment van opleggen van de aanslag nog een uitkering in het kader van de Wet Werk en Bijstand
ontvingen, is automatische kwijtschelding verleend.
Belastingplichtigen die in het voorafgaande jaar gehele of gedeeltelijke kwijtschelding hebben ontvangen en
die niet in aanmerking komen voor automatische kwijtschelding, kregen automatisch het aanvraagformulier
toegestuurd.
Met ingang 2009 zijn de kwijtscheldingsverzoeken geautomatiseerd en worden deze vergeleken met
bestanden van de Stichting Inlichtingenbureau opgericht door het Ministerie van Sociale Zaken (een samenwerkingsverband
tussen Belastingdienst, UWV en Rijksdienst voor het wegverkeer). Voor de aanslagoplegging
2010 hebben alle belastingplichtigen, waarvan de Stichting had berekend dat deze voor automatische
kwijtschelding in aanmerking zouden komen, ook automatisch kwijtschelding ontvangen.
97

Over het belastingjaar 2010 werden 5.857 verzoeken om kwijtschelding ingediend. Dit zijn er 39 minder dan
vorig jaar. Het totale aantal toegekende verzoeken bedraagt 4.692 hetgeen een daling betekent van 22 ten
opzichte van 2009. Er dienen nog 60 verzoeken om kwijtschelding te worden afgehandeld. Ten opzichte van
de begroting 2010 (€ 1.715.000) zien wij dat het totaal toegekende bedrag aan kwijtschelding ad € 1.392.000
binnen de begroting blijft. Aangezien de aanslag DIFTAR 2010 pas op 31 januari 2011 wordt opgelegd, is het
verschil ad € 323.000 hiervoor “gereserveerd”.
Het totale aantal ingekomen beroepschriften, over het belastingjaar 2010, tegen de gehele of gedeeltelijke afwijzing
van een verzoek om kwijtschelding bedroeg 422 en zijn allemaal afgehandeld.
Ten aanzien van de relatie tussen de afgehandelde en toegekende verzoekschriften en beroepen om kwijtschelding
kan nog het volgende worden opgemerkt.
Veelal wordt een verzoekschrift afgewezen nadat, ondanks herhaaldelijk verzoek van de GBRD, niet of niet
volledig de benodigde gegevens worden overlegd. In de beroepsprocedure overleggen zij dan wel de benodigde
gegevens, waarna alsnog de kwijtschelding wordt verleend. Ook komt het regelmatig voor dat een beroep te
laat wordt ingediend. Hoewel het dan niet ontvankelijk is, vindt alsnog ambtshalve toetsing plaats en wordt,
eventueel, alsnog kwijtschelding toegekend.
98

2.2 Weerstandsvermogen en risico’s
Deze paragraaf geeft de actuele stand van het weerstandsvermogen en de risico’s van de gemeente Heerlen
weer. Het weerstandsvermogen geeft de mate aan, waarin de gemeente in staat is om de nadelige gevolgen
van risico’s (financiële tegenvallers) op te vangen zonder dat het beleid moet worden gewijzigd. Het geeft inzicht
in de robuustheid van de financiële positie van de gemeente.
Het weerstandsvermogen is afhankelijk van de benodigde weerstandscapaciteit (de ingeschatte risico’s) en de
beschikbare weerstandscapaciteit ( de middelen die beschikbaar zijn om eventuele tegenvallers op te vangen).
Het weerstandsvermogen wordt gevormd door de aanwezige middelen om de nadelige gevolgen van risico’s op
te vangen.
Bij de jaarrekening 2010 zijn risico’s geïnventariseerd, zoveel mogelijk gekwalificeerd en is vanuit deze gegevens
het weerstandsvermogen bepaald.
Het weerstandsvermogen is als volgt berekend:
Beschikbare weerstandscapaciteit
Ratio weerstandsvermogen = --------------------------------------
Benodigde weerstandscapaciteit
(= max. of min. risicobedrag)
Op basis van de beschikbare weerstandscapaciteit (algemene reserve) is de ratio:
Exclusief rekeningresultaat 2010
€ 18,4 mln (algemene reserve incl. grondbedrijf, excl. resultaat 2010) / € 22,1 mln (risicosimulatie) = 0,8.
Inclusief rekeningresultaat 2010
€ 22,7 mln (algemene reserve incl. grondbedrijf, incl. resultaat 2010) / € 22,1 mln (risicosimulatie) = 1.
Prognose voor Begroting 2011
€ 18,9 mln (algemene reserve incl. grondbedrijf) / € 17,8 mln (risicosimulatie) = 1,1.
Beoordeling weerstandsvermogen
Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen wordt gebruik gemaakt van onderstaande
waarderingstabel die in samenwerking tussen NAR en de Universiteit Twente is opgesteld. Op basis van
bovenstaande berekening wordt het weerstandsvermogen (inclusief resultaat 2010) van de gemeente Heerlen
gewaardeerd met voldoende. Dit betekent dat de gemeente Heerlen over voldoende vermogenspositie beschikt
om haar risico’s in financiële zin af te dekken.
Ratio weerstandsvermogen Waardering
> 2 Uitstekend
1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende
1,0 < x < 1,4 Voldoende
0,8 < x < 1,0 Matig
0,6 < x < 0,8 Onvoldoende
< 0,6 Ruim onvoldoende
Conform afspraak legt het college van Burgemeester en Wethouders in de loop van 2011 een geactualiseerde
nota Risico’s en weerstandsvermogen aan de raad voor. De eerste oriënterende gesprekken met de werkgroep
Financial Audit hebben reeds plaatsgevonden.
99

Risico’s
Omschrijving risicopost S/I
Claims alle programma’s I
Bij het uitoefenen van haar taken, wordt de gemeente regelmatig geconfronteerd met claims, van derden, die leiden tot juridische
procedures. Deze claims kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op aanbestedingen, (loonkosten)subsidies, planschades
óf op eerder toegekende schadevergoedingen. Het grootste deel van deze claims is niet verzekerd en de uitkomst van juridische
procedures is moeilijk in te schatten.
Te nemen maatregel: Blijven monitoren zodat mogelijke risico’s vermeden worden.
Economische activiteit programma Economische Stimulering S
De fi nanciële crisis van een aantal jaren terug, gevolgd door de economische crisis, is nog steeds merkbaar. Wel kan worden
vastgesteld, dat de economie terug op het krabbelen is en dat bedrijven weer nadenken over nieuwe resp. uitbreidingsinvesteringen.
In die zin constateren wij dat bedrijven meer informatie vragen over de mogelijkheden op de bedrijfsterreinen in
Heerlen. Daarop proberen wij met ons instrumentarium in te springen en de belangstelling voor Heerlen te vergroten. Voor de
locaties Avantis en Trilandis wordt daarbij intensief samen gewerkt met onze partners. Bij die locaties is sprake van gespreid risico
terwijl voor de locaties als Coriopolis, Autoboulevard en Emmaterrein de gemeente als grondeigenaar alleen het risico loopt
bij vertraging in de verkoop van gronden. Ondanks de toename van de vraag blijft de fi nanciële wereld erg terughoudend bij het
verstrekken van fi nancieringen met name bij nieuwe investeringen in nieuwe product/markt combinaties.
Te nemen maatregel: Samen met partners blijven wij werken aan een goed profi el en aan goede optimale acquisitie processen.
Datgene wat wij kunnen doen wordt maximaal ingezet. Echter er zijn vele factoren die positief besluit over vestiging respectievelijk
investering beïnvloeden. Factoren die door de gemeente resp. locatie aanbieder niet of nauwelijks te beïnvloeden zijn.
100

Omschrijving risicopost S/I
Gemeentegaranties programma Leefomgeving + Bestuur en Dienstverlening
De in het verleden geleden verliezen als gevolg van verleende gemeentegaranties zijn gedeeltelijk teruggevorderd. Zo heeft de
gemeente in totaliteit circa € 874.000 aan inkomsten gegenereerd. De verliezen konden destijds voor 50% bij het Ministerie
van VROM gedeclareerd worden, hetgeen ook is geschied. De gemeente loopt het risico dat het Rijk haar deel bij de gemeente
opeist, ofwel € 438.500. Het is nog niet duidelijk of het Rijk dan de bijbehorende uitvoeringskosten in mindering zal brengen.
Voorts heeft de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen de garanties o.b.v. de gemeenschappelijke regeling tussen Heerlen en
het B.L.G. niet overgenomen. Een eventueel verlies is 100% voor rekening van de gemeente. De gemeente Heerlen staat nog
garant voor 21 leningen met een restant hoofdsom van € 364.000.
Te nemen maatregel: De risicopost gemeentegaranties wordt elk jaar door de gemeente geactualiseerd. De toepassing van
verhaal (terugvordering van de in het verleden geleden verliezen als gevolg van verleende gemeentegaranties) en de hiermee
gepaard gaande (ontvangen) gelden worden elk jaar apart geregistreerd en administratief vastgelegd c.q. verwerkt. Het risico
van de openstaande leningen op basis van de gemeenschappelijke regeling tussen Heerlen en B.L.G. wordt elk jaar kleiner. Ook
dit risico wordt elk jaar geactualiseerd en geanalyseerd om het risico beheersbaar te houden. De cijfers over 2010 zijn nog niet
voorhanden.
Vandalisme en schade programma Leefomgeving S
Ongewenst gedrag als vernielingen en graffi ti en een toename van zwaardere en grotere voertuigen waardoor verhardingen in
de centra beschadigen zijn de belangrijkste oorzaken van vandalisme en schade. Indien we geen effectieve oplossingen vinden
om het een en ander te verminderen, zal dat in de toekomst niet anders zijn.
Reeds genomen maatregel: De fysieke maatregelen (meer toezicht houden, snoeien groen) ter voorkoming van vandalisme en
schade hebben nog niet tot een aantoonbare kostenreductie geleidt. Ook blijft het verhalen van schade een groot probleem.
Te nemen maatregel: Om dit maatschappelijke fenomeen effectief aan te pakken, zoeken we naar samenwerking met alle
betrokkenen. Daar waar acute problemen spelen, hebben de buurtteams hierin een belangrijke rol. Op dit moment lopen 2
projecten op dit gebied.
Projectenportefeuille programma Ruimtelijke Ontwikkeling S
De beschikbare budgetten om een aantal infrastructurele en/of herstructureringsprojecten te realiseren zijn op middellange en
lange termijn niet voldoende om alle voornemens te realiseren. (Her)prioritering van projecten is daarom noodzakelijk. Dit kan
impliceren dat een aantal voorgenomen projecten stopgelegd c.q. getemporiseerd zullen gaan worden; dit betekent mogelijk
dat gewekte verwachtingen bij derden niet nagekomen kunnen worden. In hoeverre dit leidt tot schade is niet in te schatten. In
Parkstadverband wordt momenteel een onderzoek naar mogelijk planschade in relatie tot het deprogrammeren van geplande
woningen gestart.
Reeds genomen maatregel: Er heeft een herprioritering van (woningbouw)projecten plaatsgevonden. Gevolg hiervan is dat een
aantal grondexploitatieprojecten niet zullen worden afgerond. Dit is in vrijwel alle gevallen een gevolg van de marktomstandigheden,
waarbij het plan op basis waarvan de exploitatie was opgesteld niet meer kan worden uitgevoerd. In al deze gevallen
zal uit nadere studie moeten blijken of en wanneer er alsnog opbrengsten voor deze locaties kunnen worden bereikt, wellicht
ondersteunt door de mogelijkheden die de nieuwe Grondexploitatiewet gaat bieden. De komende tijd zal duidelijk worden wat
de fi nanciële consequenties van de herprioritering zijn: het stopzetten c.q. alternatief ontwikkelen van plannen zal/kan ertoe
leiden dat de opgenomen boekwaardes binnen de grondexploitaties te hoog blijken te zijn.
Te nemen maatregel: Ook de woningbouwplannen die nog wel op de Parkstadprogrammering staan maar nog niet gerealiseerd
zijn, zullen beleidsmatig opnieuw tegen het licht worden gehouden. Hierbij zullen – voor zover mogelijk – ook de juridische en
fi nanciële consequenties van het eventueel schrappen van plannen in kaart worden gebracht. In 2011 wordt een nieuwe Parkstadprogrammering
opgesteld en een van de basisuitgangspunten zal zijn dat oude, nog niet-gerealiseerde plannen, niet zonder
meer opnieuw zullen worden geprogrammeerd.Op het moment dat nieuwe plannen per project opgesteld zijn, zullen deze aan
de Raad ter besluitvorming worden voorgelegd, inclusief de daaraan verbonden fi nanciële consequenties. Op dat moment zullen
wellicht voorzieningen gevormd moeten worden ter opvanging van deze fi nanciële consequenties.
Verbonden Partijen alle programma’s S
Verbonden partijen voeren meestal gemeentelijke taken uit met een groot politiek belang. Ze leveren een forse bijdrage aan de
realisatie van maatschappelijke doelen. Participatie in verbonden partijen levert de gemeente niet alleen voordelen op, maar
ook fi nanciële en bestuurlijke risico’s.
Te nemen maatregel: Het beleid conform de nota verbonden partijen uitvoeren. Om de voordelen optimaal te benutten en de
risico’s te beheersen is aandacht voor de sturingsrelatie met en risicobeheersing bij verbonden partijen belangrijk.
101
S

Omschrijving risicopost S/I
Onderhoud verhardingen – gebouwen - civiele technische kunstwerken programma Leefomgeving
Verhardingen
Uit de gegevens van globale weginspectie 2010, blijkt dat met name de kwaliteit van het asfalt aanzienlijk verslechterd is.
Oorzaken hiervan zijn de strenge winters maar ook uitgesteld onderhoud.
Gebouwen
De onderhoudstoestand van gemeentelijke eigendommen is niet op het gewenste niveau.
Civiel technische kunstwerken
Tot op heden wordt aan de civieltechnische kunstwerken kleinschalig onderhoud gepleegd op basis van een globale visuele
inspectie (schouwen). Actuele onderhoudsplanningen ontbreken en er zijn geen onderhoudsvoorzieningen getroffen voor grootschalig
onderhoud.Zolang het totale achterstallig onderhoud nog niet is ingelopen, kunnen zich onvoorziene kosten voordoen.
Reeds genomen maatregelen:
Verhardingen
Eind 2010 is gestart met de nota “wegverhardingen 2011-2016” waarin de problematiek beschreven wordt
Gebouwen
De onderhoudstoestand van alle gemeentelijke eigendommen is geïnventariseerd. Ter onderbouwing van de fi nanciële aspecten
zijn in 2008 meerjarige onderhoudsplannen gemaakt voor het gemeentelijke vastgoed. In de Raad van december 2008 is het
vastgoedbeleidsplan vastgesteld inclusief de bijbehorende fi nanciële consequenties en inmiddels zijn er voldoende fi nanciële
middelen in een voorziening opgenomen.
Civiel technische kunstwerken
De voor deze planningen en voorzieningen benodigde inventarisatie van de onderhoudstoestand van civieltechnische kunstwerken
is in 2009-2010 uitgevoerd.Mede aan de hand van deze inventarisatie is het concept van de nota “onderhoud civieltechnische
kunstwerken 2010 - 2014” opgesteld.
Te nemen maatregel: Civiel technische kunstwerken
In 2011 zal deze nota aan het bestuur worden voorgelegd ter besluitvorming.
Bodemsanering programma Ruimtelijke Ontwikkeling S
De gemeente kan op enig moment te maken krijgen met een geval van ernstige en gezondheidsbedreigende bodemvervuiling
waar onmiddellijk moet worden gesaneerd. In zo’n situatie, die tot nog toe niet is voorgekomen, worden de saneringskosten ten
laste van de algemene reserve gebracht.
Te nemen maatregel: Door onderzoek aantonen wie de veroorzaker is van de vervuiling. De kosten worden waar mogelijk verhaald
op de vervuiler.
Onderwijshuisvesting programma Economische Stimulering S
Schoolbesturen vragen jaarlijks investeringssubsidies aan voor onderwijshuisvesting. De gemeente zal de meeste van deze aanvragen
moeten honoreren als ze voldoen aan de voorwaarden zoals deze in de verordening onderwijshuisvesting zijn opgenomen.
Indien de noodzaak van de aanvraag door de gemeente is getoetst en de aanvraag een voorziening betreft die in de verordening
onderwijshuisvesting is opgenomen waardoor het een wettelijke verplichting betreft, zal honorering van de aanvraag
moeten volgen. De fi nanciële weigeringsgrond kan uitsluitend worden toegepast indien kan worden aangetoond dat de totale
gemeentefi nanciën tekortschieten om de aanvraag te kunnen bekostigen. Het risico bestaat dat de gehonoreerde aanvragen de
beschikbare budgetten overschrijden.
Te nemen maatregel: Dit risico proberen te voorkomen door in onderling overleg met belanghebbende de gehonoreerde aanvragen
te vertragen c.q. gefaseerd uit te voeren.
102
S

Omschrijving risicopost S/I
Compensatieregeling MAU programma Sociale Infrastructuur S
Te nemen maatregel:
Sinds jaren is Heerlen een zgn. nadeelgemeente. We komen jaarlijks tekort op het uitkeringenbudget. Voor de jaren 2009, 2010
en 2011 hebben we de Meerjarig Aanvullende Uitkering (de MAU) aangevraagd en toegekend gekregen. De MAU kent 3
varianten als eigen bijdrage. 2,5%, 5% en 7,5%. In eerste instantie werd Heerlen ingedeeld in de 5% categorie. In bezwaar
hebben wij dit oordeel van de minister bestreden, en gesteld dat het tekort nagenoeg niet aan het gemeentelijke beleid en de
uitvoering daarvan kan worden geweten. Ons bezwaar is uiteindelijk gehonoreerd en de eigen bijdrage op 2,5% - de meest
gunstige categorie - gesteld.
Naast dit bezwaar hebben we een intensieve lobby gevoerd om tot een betere MAU regeling te komen. Na een langdurige lobby
heeft het ministerie van SZW besloten de regeling zodanig aan te passen dat er met terugwerkende kracht tot 2009 (tot en met
2011) compensatie wordt geboden op basis van het actuele tekort voor het betreffende jaar.
Bestuursakkoord
Over de jaren 2009 – 2011 wordt er door het ministerie bovenop de genoemde 2,5 % nog een extra eigen risico gelegd van
4,3 % over 2009, 4,2% over 2010 (% 2011 volgt) waardoor het percentage eigen risico voor 2009 en 2010 op resp. 6,8%
en 6,7% uitkomt. Deze extra ophoging heeft betrekking op het Bestuursakkoord tussen Rijk en VNG en dateert van 2007. Het
Bestuursakkoord loopt tot en met 2011. Het defi nitieve percentage aan eigen risico ingevolge het Bestuurakkoord wordt in de
tweede helft van het jaar door de minister vastgesteld. 2011 is ook het laatste jaar van de huidige MAU regeling. Gezien de
effecten van de crisis en de op handen staande bezuinigingen van rijkswege, kunnen we ervan uitgaan dat Heerlen ook na 2011
een zgn. nadeelgemeente zal blijven en dat we derhalve in 2012 (fatale datum 31 maart 2012) een nieuwe MAU aanvraag
moeten indienen. Er wordt dan opnieuw en waarschijnlijk nog kritischer als bij onze eerste aanvraag, naar deze aanvraag
gekeken en beoordeeld in welke categorie onze gemeente wordt ingedeeld. Begrotingstechnisch gaan we ervan uit dat we in de
zelfde 2,5% categorie blijven.
Te nemen maatregelen:
Nieuw beleid afstemmen op de gevolgen voor de MAU indeling. We moeten ons huidig beleid en de uitvoering kritisch blijven
monitoren, evalueren en bijstellen.
Overgangsregelingen Brandweer Zuid-Limburg programma Bestuur en Dienstverlening I
In 2010 is een meningsverschil ontstaan met de Brandweer Zuid-Limburg over FLO (kosten voor overgangsrecht functioneel
leeftijdsontslag) en de restpunten uit de ontvlechting (o.a. kapitaallasten, loonlasten, onderhoud gebouwen) als gevolg van de
regionalisering van de brandweer per 1 januari 2009. In samenspraak met de gemeenten heeft de Brandweer Zuid-Limburg
een accountantsbureau een onafhankelijk onderzoek laten doen. Naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek heeft de
brandweer Zuid-Limburg een claim ingediend bij de voorzitter van het dagelijks bestuur van de voormalige Brandweer Parkstad
Limburg. De betrokken gemeenten hebben verzocht om complementering van ontbrekende gegevens en zullen daarna pas offi
cieel reageren. Specifi ek voor Heerlen speelt nog het vraagstuk over de door de brandweer gehanteerde indexering.
Te nemen maatregel:
Met de overige deelnemende gemeente in overleg treden met de Brandweer om de kwestie zo snel mogelijk en adequaat op te
lossen.
Bestuurskracht programma Bestuur en Dienstverlening S
Regionale samenwerking kan een risico met zich meebrengen. De mate waarin wij onze TOP-5 ambities tot uitvoering brengen
is afhankelijk van het vermogen van de regio om keuzes te maken, middelen te verzamelen en de uitvoering op gang te krijgen.
Ook op het gebied van operationele samenwerking zijn wij afhankelijk van onze buurgemeenten. Komt de samenwerking niet
van de grond dan betekent dat niet alleen dat wij onze inhoudelijke doelen niet halen maar dan halen wij de ombuigingsdoelen
ook niet.
Te nemen maatregel:
Voorgang in de samenwerking in Stadsregio Parkstad Limburg blijven sturen en monitoren.
Woonwagenstandplaatsen programma Leefomgeving
Er resteren nog een 50-tal standplaatsen in beheer en onderhoud bij de gemeente. In totaliteit zijn er 44 standplaatsen verkocht.
Het is te verwachten dat nog een beperkt aantal standplaatsen aan bewoners kan worden verkocht. Tengevolge van een
aantal juridische vraagstukken omtrent huurinning en gedoogbeschikkingen inzake bouwsels, stagneert de voorgenomen overdracht
van de resterende standplaatsen aan een of meer woningbouwcorporaties. Het risico heeft betrekking op het achterstallig
onderhoud van de resterende plaatsen.
Te nemen maatregel: Wij sturen actief op overdracht.
(S = Structureel / I = Incidenteel)
103

2.3 Onderhoud kapitaalgoederen
Wegen
Doelstelling
Op adequate wijze beheren en onderhouden van de verhardingen (wegen, straten, fietspaden, trottoirs/voetpaden
en pleinen).
Wat hebben we gedaan in 2010?
Medio 2010 hebben we de verhardingen globaal geïnspecteerd op basis van de CROW-systematiek.
De resultaten zijn weergegeven in onderstaande grafieken.
percentage
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
percentage
80%
60%
40%
20%
0%
technische kwaliteit asfalt
(2.622.022 m2)
55%
46%
39% 43%
27%
20%
9%
11% 11%
7%
0%
11% 10%
1%
6%
2%
7% 15%
5% 5%
104
39%
36% 37% 37%
zeer slecht slecht matig
kwaliteit op basis van planjaar
redelijk goed
inspectie 2004 inspectie 2006 inspectie 2008 inspectie 2010 evenwichtig wegennet (klei)
technische kwaliteit elementen
(2.394.496 m2)
2%
10%
2% 1% 1%
7%
1% 0% 0% 0% 0% 3% 1% 2% 3%
20%
73% 76% 74%
64%
55%
38% 23%
32%
22%
10%
zeer slecht slecht matig
kwaliteit op basis van planjaar
redelijk goed
inspectie 2004 inspectie 2006 inspectie 2008 inspectie 2010 evenwichtig wegennet (klei)
Opvallend is achteruitgang van de kwaliteit bij asfalt of anders gezegd de toename van de percentages bij zeer
slecht en slecht. Deze achteruitgang wordt met name veroorzaakt door de strenge winters van 2008/2009 en
2009/2010.
In 2010 is grootschalig onderhoud uitgevoerd aan 24.215 m2 verharding. De realisatie over de afgelopen
4 jaar laat het volgende zien:
Realisatie in vierkante meters 2007 t/m 2010:
2007 90.388
2008 125.427
2009 32.622
2010 24.215
De productie in 2009 en 2010 is lager uitgevallen dan begroot. In 2009 zijn als gevolg van de fraudezaak de
voorbereidende werkzaamheden tijdelijk stilgelegd om de risico’s beter te inventariseren en te beheersen. De
invoering van het nieuwe aanbestedingsbeleid en de daarmee samenhangende consequenties heeft extra tijd
gekost. Daarnaast bleek ook dat de planning niet haalbaar was met de beschikbare capaciteit.

We hebben grootschalig onderhoud uitgevoerd op de volgende wegen en straten of gedeelten hiervan:
• Daelseweg
• Hofdijkstraat
• Huskensweg
• Holleweg
• Nijverheidsstraat
• Parkeerplaats zwembad Otterveurdt
• Prins Clausstraat
• Schrieversheideweg
• Verlengde Klinkertstraat
• Willem Barentszweg
• Zeswegenlaan
Daarnaast heeft een bijdrage vanuit de voorziening “Grootschalig onderhoud verhardingen” plaats gevonden bij
de volgende infrastructurele projecten:
• Aanleg rotondes J.F. Kennedylaan
• Rioolrenovatie Valkenburgerweg
• Fietspaden rondom bezoekerscentrum Schrieversheideweg
• A gen Giezen – Ridderweg
• Wagenschutsweg
• Cluysenaersstraat
• Onderhoud viaducten RWS
• Mobiliteitsprogramma (rotondes Beersdalweg-N281)
Wat heeft het gekost?
Wegen begroting realisatie saldo
Totaal 5.693 6.172 -479
Bedragen x € 1.000
Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar de programma’s.
Kunstwerken
Doelstelling
Op adequate wijze beheren en onderhouden van kunstwerken.
Wat hebben we gedaan in 2010?
Alle civieltechnische kunstwerken in de openbare ruimte zijn globaal visueel geïnspecteerd (schouwen). Voor
de bruggen in het Aambos en bij Terschurenvoetpad was het noodzakelijk om gedetailleerde inspecties te laten
uitvoeren. De brug Zeswegenlaan is grootschalig gerenoveerd.
De nota “onderhoud civieltechnische kunstwerken 2010 - 2015” is opgesteld. Hierin zijn alle bevindingen van
de inspecties meegenomen inclusief de financiële vertaling, het correctieve onderhoud wordt omgebogen
naar preventief onderhoud. Uit de inspectie blijkt dat wij extra middelen nodig hebben om de kunstwerken te
onderhouden op een veilige basis. Wij zullen u Raad in 2011 de nota voorleggen met de diverse scenario’s.
Ons doel hierbij is om een nota te presenteren waarin de financiële afdekkingsmogelijkheden opgenomen zijn.
Momenteel is nog onbekend welke afdekkingsmogelijkheden haalbaar zijn.
105

Wat heeft het gekost?
Kunstwerken begroting realisatie saldo
Totaal 278 279 1
Bedragen x € 1.000
Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar de programma’s.
Riolering
Doelstelling
Het doelmatig inzamelen en transporteren van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerde huishoudelijke
en bedrijfsmatige afvalwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie of een adequate verwerking van het
huishoudelijke afvalwater ter plaatse. Het doelmatig inzamelen en verwerken van het binnen het gemeentelijk
gebied gevallen overtollige hemelwater en het bevorderen van een schoon milieu (water, bodem, lucht). Het
treffen van maatregelen in het openbare gebied teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand
voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.
Onderhoud en verbetering rioleringsstelsel, bescherming van het oppervlaktewater (terugdringen van
vervuiling). Riolering valt onder het programma leefomgeving. Via de doelstelling Schoon en Heel wordt het
rioolstelsel efficiënt beheerd en waar nodig vervangen. Daarnaast wordt geïnvesteerd in maatregelen zoals
afkoppelen en aanleggen bergbezinkbassins om de waterkwaliteit van de Caumerbeek en Geleenbeek te
verbeteren.
Wat hebben we gedaan in 2010?
In 2010 is gewerkt aan het integraal programmeren van alle projecten in de openbare ruimte. Het nieuwe
Beleidsplan Stedelijk Watermanagement (BSW) 2011-2015 is gereed en klaar voor besluitvorming in de raad in
de eerste helft van 2011.
De volgende projecten zijn in 2010 opgepakt:
• Uitvoering Wilhelminastraat, Burg. Slanghenstraat, Jaargetijdenbuurt, Zandweg, Emmastraat, Rotonde
Valkenburgerweg/Nieuw Eyckholt;
• Besteksvoorbereiding Nieuwstraat, Willemstraat (vooralsnog geen uitvoering), Zandweg 2e fase, relinen
N281 en ten Esschen, Singel en Looierstraat;
• Besteksvoorbereiding / uitvoering project Caumerbeek Zichtbaar Natuurlijk;
• Besteksvoorbereiding / uitvoering bergingsriool Laervoetpad, riolering Verlengde Klinkertstraat /
Prof. Eijkmanlaan;
• Uitvoering bergbezinkbassin Oliemolenstraat en Nieuw Eyckholt;
• Besteksvoorbereiding Bergbezinkbassin Drieschstraat en Welterlaan;
• Waterkrachtenergie uit riool;
• Proces Alternatieve bergbezinkbassins;
• Programmering projecten 2011;
• Vuiluitworpreducerende voorzieningen Caumer-Geleenbeek.
Wat heeft het gekost?
Riolen begroting realisatie saldo
Totaal 5.600 5.277 323
Bedragen x € 1.000
106

Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar de programma’s.
Groen
Doelstelling
Op adequate wijze beheren en onderhouden van het groen.
Wat hebben we gedaan in 2010?
De omvorming van groenvoorzieningen (20% van het totale intensief te onderhouden plantsoenareaal) heeft
€ 815.000 gekost. De overgang van chemische onkruidbestrijding in beplantingen naar arbeidsintensieve
handmatige onkruidbestrijding heeft niet tot kwaliteitsverlies geleid. De omvorming heeft hieraan bijgedragen.
Voorwaarde om dit beeld vast te houden is de inzet van minimaal 7 schoffelbeurten in plaats van 5, bij gebruik
van chemische bestrijdingsmiddelen. Met de uitvoering van het groenonderhoud in de buurt Heksenberg heeft
het project ‘Baanbrekend werk’ in 2010 de overstap gemaakt van additioneel naar structureel werk. De groei
van het project verloopt niet zo snel als gehoopt en verwacht werd. Hierdoor is het effect van het project
nog steeds beperkt en worden beoogde bezuinigingen die wij met de start van ‘Baanbrekend werk’ in het
groenonderhoud hoopten te bereiken niet gehaald.
Het project “aanpak overlast bomen”, waarbij klachten met betrekking tot bomen (wortelopdruk, lichtgebrek
in woningen, overmatige vervuiling) worden verholpen zal in 2011 worden afgesloten. Naast de aanpak
van de overlast op een aantal locaties hebben wij met het onderzoek ervaring opgedaan in de aanpak van
overlastbomen. Overlast van bomen zal met de afronding van het project niet tot het verleden behoren. In
2010 is vanuit de wetgeving (Flora- en Faunawet) een aanzet gegeven tot een meer ecologische benadering van
het groenonderhoud. Dit heeft geleid tot het vervaardigen van een verspreidingsatlas van beschermde soorten
binnen Heerlen.
Daarnaast zijn werkprotocollen ontwikkeld die in het kader van de Flora- en Faunawet vanaf 2011 aan de
groen onderhoudsbestekken worden gekoppeld. In 2010 is gestart met de ontwikkeling van een nieuw
groenbeleidsplan.
Wat heeft het gekost?
Groen
begroting realisatie saldo
Totaal 5.731 5.853 -122
Bedragen x € 1.000
Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar de programma’s.
Vastgoed
Doelstelling
Op adequate wijze beheren en onderhouden van het vastgoed.
Wat hebben we gedaan in 2010?
Teneinde het gemeentelijk vastgoed gezond te houden zijn de volgende activiteiten in 2010 ontplooid. Er is
wederom voor gekozen de inhaalslag te koppelen aan de MOP’s. Kortom daar waar wij regulier onderhoud gaan
doen nemen we het achterstallig onderhoud zoveel mogelijk mee, denk aan bijvoorbeeld het patronaat en de
muziekschool Hoensbroek. Verder is een programma aangeschaft om mutaties in het onderhoud bij te houden
ten behoeve van de sturing en beheersing van het onderhoud.
107

In 2010 is vastgoed verder geprofessionaliseerd en zijn tijdelijke medewerkers in vaste dienst gekomen, omdat
het onderhoud van gebouwen een continue en structurele taak is. Het blijkt een uitdaging te zijn om met de
huidige capaciteit regulier onderhoud en projectopdrachten naar behoren volledig uit te voeren. De uitvoering
van het reguliere onderhoud blijft weliswaar achter bij de urgentie van prominent op de agenda geplaatste
nieuwe projecten.
Elk jaar wordt er kritisch gekeken naar leegstaande of vrijkomende panden. Reeds in 2009 zijn panden ter
verkoop aangeboden. Eén gymzaal wordt in 2011 aan de huidige gebruiker verkocht. Drie andere panden
zijn ter verkoop aangeboden. De financiële situatie (recessie) in 2010 was echter van dien aard dat de markt
behoorlijk op slot zit. Eén pand is dan ook vooralsnog verhuurd aan een kinderopvang. De twee andere panden
zullen ook in 2011 te koop staan. Het door de raad vastgestelde beleid om kostprijsdekkende huur door te
voeren voor diverse panden blijkt in praktijk niet altijd maatschappelijk of juridisch haalbaar te zijn. Met de
komst van het in 2010 vastgestelde accommodatiebeleid wordt het wel mogelijk om hier op een integrale wijze
invulling aan te geven.
De volgende in 2009 gestarte grootschalige renovatie- en bouwprojecten liepen ook door in 2010 namelijk:
• De Royal bioscoop
• De brede School Molenberg
• het multifunctionele accommodatie Bekkerveld
• De muziekschool Hoensbroek
• Het Helios gebouw
• De loketten van het stadshuis
In 2010 zijn hier de volgende werkzaamheden bijgekomen:
• De gedachteniskapel
• De verbouwing van de Klomp
• De sloop Helios
• De akoestiek en klimaatbeheersing van het Patronaat.
In 2010 is bovendien gestart met de opzet van een proces om gedurende deze MBP periode vier brede scholen
te realiseren.
Het merendeel van de projecten verloopt conform planning. Afwijkingen hebben meestal te maken met vergunningsprocedures
en/of beperkte jaarlijkse budgetten bij de opdrachtgevers waardoor werkzaamheden gefaseerd
moeten worden opgepakt. Naast de projecten is er sprake van regulier onderhoud al dan niet gecombineerd
met renovatie of ombouw. Hoewel alle panden conform een meerjarig onderhoudstraject onderhouden worden
proberen we slim in te spelen op functiewijzigingen of renovatieplannen van onze gebruikers. In dit geval
trekken we de onderhoudswerkzaamheden naar voren om de werkzaamheden gecombineerd uit te voeren. Dit
dient twee doelen het drukt de kosten en het beperkt de overlast gedurende de werkzaamheden.
Naast het technische beheer is er ook het administratieve/juridische beheer. In 2010 is actief bijgedragen in de
exploitatievraagstukken. Juist nu we steeds meer multifunctionele gebouwen realiseren wordt het exploitatie
vraagstuk steeds complexer.
Wat heeft het gekost?
De realisatie van de ombuiging is in 2010 gevonden in het zeer kritisch en selectief oppakken van het klein
onderhoud. Daarmee is het moeten temporiseren van groot onderhoud voorkomen. Deze laatste ombuigingsmaatregel
is zeer ongewenst gelet op de reeds bestaande achterstanden in onderhoud en de privaatrechtelijke
overeenkomst die wij met gebruikers hebben. Daarnaast blijkt dat de huidige werkcapaciteit voor de combinatie
van regulier onderhoud en projectopdrachten uit de gemeentelijke organisatie te smal is om beide gelijktijdig
uit te voeren.
108

Vastgoed begroting realisatie saldo
Totaal 6.195 5.916 279
Bedragen x € 1.000
Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar de programma’s.
Onderhoud buitensportaccommodatie
Doelstelling
Op adequate wijze beheren en onderhouden van sportaccommodaties.
Wat hebben we gedaan in 2010?
Ten aanzien van de sportvelden betekende 2010 een voortzetting van het gehele onderhoud van de 14 buitensportaccommodaties.
Om desinvesteringen te voorkomen is er in afwachting van de uitkomsten van het
onderzoek naar de toekomst van de Heerlense voetbalaccommodaties geen grootschalig onderhoud aan velden
uitgevoerd. De in 2010 uitgevoerde 0-meting van de sportvelden wordt inmiddels gebruikt als één van de
onderleggers voor het genoemde onderzoek en als basis voor het beheer en onderhoud van de accommodaties.
Behoudens noodzakelijke acties met betrekking tot de waterkwaliteit en de veiligheid van bezoekers rondom
vijvers voeren wij geen onderhoudswerkzaamheden aan vijvers en beschoeiingen uit. De nog op te stellen nota
waterbeleid zal duidelijkheid moeten geven over de verantwoordelijkheden van de gemeente en hengelsportverenigingen
in het beheer en onderhoud van vijvers.
Wat heeft het gekost?
In afwachting van de resultaten van het onderzoek naar de toekomst van de voetbalaccommodaties zijn er in
2010 geen investeringen aan buitensportaccommodaties uitgevoerd. De begroting is hierop aangepast.
Buitensport-accommodaties begroting realisatie saldo
Totaal 1.181 1.282 -101
Bedragen x € 1.000
Voor de financiële verantwoording wordt verwezen naar de programma’s.
Onderwijshuisvesting
Doelstelling
Kwalitatief goede onderwijsgebouwen die het verzorgen van kwalitatief onderwijs mogelijk maken en voldoen
aan de hedendaagse eisen van modern onderwijs. Het doelmatig uitvoeren van noodzakelijk groot onderhoud
aan de buitenkant van de Heerlense schoolgebouwen voor primair onderwijs alsmede gymlokalen/sporthallen.
De schoolbesturen kunnen op basis van de verordening “voorzieningen huisvesting onderwijs” jaarlijks een
aanvraag indienen voor het uitvoeren van noodzakelijk groot onderhoud aan de Heerlense schoolgebouwen
alsmede de gymlokalen/sportzalen/sporthallen. Voor de gemeenten is het een wettelijke plicht om te voorzien
in adequate schoolgebouwen die voldoen aan de eisen van deze tijd en geschikt zijn voor het geven van
modern onderwijs. Met name op het gebied van binnenklimaat staan de huidige schoolgebouwen onder druk.
Voor alle schoolgebouwen worden in het schooljaar 2010/2011 CO 2 metingen uitgevoerd om zodoende te
kunnen beoordelen of het binnenklimaat voldoet aan de geldende eisen in het kader van het bouwbesluit.
Aan de hand van de uitslagen van deze metingen zal bezien worden of de aangevraagde voorzieningen op het
gebied van binnenklimaat gehonoreerd zullen worden.
109

Wat hebben wij gedaan?
Het merendeel van het onderhoud is conform de planning van het investeringsprogramma en de beschikbaar
gestelde kredieten in 2010 uitgevoerd. Een aantal grotere projecten zitten nog in de voorbereidingsfase/
uitvoeringsfase en zullen in de loop van 2011 worden afgerond.
Met de betreffende schoolbesturen zijn over de planning van de uitvoering afspraken gemaakt. Een overzicht
van een aantal uitgevoerde werkzaamheden:
• Bijzondere basisschool de Horizon
- Vervangen dakbedekking
- Aanpassen brandcompartimentering
• Bijzondere basisschool Eikenderveld
- Vervangen hekwerk rondom schoolplein
• Bijzondere basisschool de Schakel, de Windwijzer en de Schakel
- Aanbrengen ontruimingsinstalltie/noodverlichting
• Bijzondere basisschool de Schakel
- Vervangen stalen kozijnen
• Bijzondere basisschool Tarcisius
- Overdrachtkosten onderhoud dislocatie
- Herstel constructiefouten metselwerk gevel
- Vervangen stalen binnenkozijnen
• Speciaal onderwijs ZMOK de Zonnewijzer
- Herbestraten schoolplein
• Speciaal onderwijs Mgr. Hanssen
- Vervangen noodverlichting
• Speciaal onderwijs de Buitenhof
- Herstel rioolwater en verwarmingsbuizen
• Bijzondere basisschool de Windwijzer
- Aanbrengen ontruimingsinstallatie/noodverlichting
- Onderhoud dakbedekking
• Bijzondere basisschool de Schacht
- Vervangen asbesthoudende boeiboorden
- Vervangen aluminium lichtstraat
• Brede school de Vlieger
- Vervangen buitenkozijnen
- Vervangen CV-leidingen
- Vervangen dakbedekking
• Diverse scholen
- Treffen van legionella voorzieningen
Een aantal onderhoudszaken zijn in de planning van uitvoering in overleg met de schoolbesturen doorge schoven
naar 2011. Dit uitstel is verleend omdat er met betrekking tot voorbereiding van de uitvoering (aanbesteding
etc.) en de daadwerkelijke realisatie meer tijd noodzakelijk is. Dit is ook tevens de verklaring van het saldo.
Wat heeft het gekost?
Onderwijshuisvesting begroting realisatie saldo
Totaal 765 259 506
Bedragen x € 1.000
De financiële weergave heeft betrekking op het programma onderhoud van 2010 en kleine investeringen.
110

2.4 Financiering
Algemeen
In deze paragraaf komen de onderwerpen aan de orde die behoren tot het geldstromenbeleid van de gemeente.
Dit zijn onder andere risicobeheer, de financieringspositie en de informatievoorziening. Treasury onderscheidt
zich door de focus op feitelijke kasstromen in plaats van te redeneren in termen van baten en lasten. Benadrukt
wordt dat de doelstelling van de treasuryfunctie van de gemeente Heerlen is dat deze uitsluitend de lokale
publieke taak dient en dat een zo prudent mogelijk beleid gevoerd wordt binnen de kaders die zijn gesteld in de
Wet financiering decentrale overheden (fido).
De uitvoering van de gemeentelijke financieringsfunctie dient plaats te vinden binnen de kaders zoals gesteld
in de (Wet fido). In deze wet staan vooral transparantie en risicobeheersing centraal. De transparantie
komt daarbij tot uitdrukking in voorschriften voor een verplicht treasury statuut alsmede een treasury- c.q.
financieringsparagraaf in begroting en rekening. Het begrip treasury kan worden gedefinieerd als het besturen
en beheersen, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële geldstromen, de financiële
posities en de hieraan verbonden risico’s. Meer concreet gaat het om financiering van het beleid tegen zo
gunstig mogelijke voorwaarden, het te allen tijde zorgen voor voldoende liquide middelen, waarbij een tijdelijk
overschot tegen een zo hoog mogelijk rendement wordt belegd, en het daarbij afdekken van met name
rente- en kredietrisico’s. Naar aanleiding van o.a. de “IJslandbanken affaire” is in april 2009 de op de Wet fido
gebaseerde Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden en van Uitvoeringsregeling Financiering
decentrale overheden (Ruddo) gewijzigd. De regels m.b.t. het uitzetten van gelden zijn in deze regeling verder
aangescherpt. Ons nieuw treasurystatuut welk is vastgesteld door de Raad in 2010 voldoet aan alle eisen van
de Wet fido en nieuwe ministeriële regeling Ruddo.
De informatiestromen rond treasury kunnen een intern of extern karakter hebben. Intern is ten behoeve van
het inzicht gegeven in de gemeentelijke posities op de geld- en kapitaalmarkt en de relevante (rente)ontwikkelingen.
Externe informatievoorziening bestond in 2010 voornamelijk uit rapportage aan de Provincie Limburg
inzake de liquiditeitspositie één en ander in relatie tot de kasgeldlimiet. Heerlen neemt structureel deel aan het
periodieke overleg van treasurers van 100.000+ gemeenten. Tevens zijn wij als gemeente Heerlen lid van de
Dutch Association of Corperate Treasurers (DACT). Deze vereniging organiseert seminars, workshops en de
jaarlijks terugkerende treasurybeurs. Voorts is vanuit Treasury gedurende 2010 intensief contact onderhouden
met geldverstrekkende en bemiddelende partijen op de geld- en kapitaalmarkten. Deze contacten waren gericht
op ontwikkelingen op de financiële markten (bijv. renteniveaus en kredietwaardigheden van tegenpartijen).
Kasgeldlimiet
Ter beperking van het renterisico is in de Wet Fido een norm opgelegd ten aanzien van de korte schuld,
de zogenaamde kasgeldlimiet. Deze limiet wordt berekend naar een vast percentage (8,5%) van het
begrotingstotaal ad € 320.000.000 per 1 januari 2010. Voor 2010 bedroeg deze limiet circa € 27.200.000.
Als blijkt dat de kasgeldlimiet wordt overschreden, wordt een deel van de kortlopende schuld omgezet
in langlopende schuld (geldlening langer dan 1 jaar). Doel van de kasgeldlimiet is het beperken van de
renterisico’s op de korte schuld. De toezichthouder (provincie) wordt geïnformeerd indien voor het derde
achtereenvolgde kwartaal de kasgeldlimiet wordt overschreden, dit was in 2010 niet noodzakelijk.
De gemeente Heerlen overschreed de limiet twee kwartalen.
111

Tabel kasgeldlimiet
Kasgeldlimiet 2010 1e kw 2e kw 3e kw 4e kw
Omvang begroting per 1
januari 2010
(= grondslag)
Toegestane kasgeldlimiet
in procenten van de
grondslag
320.000 320.000 320.000 320.000
8,50% 8,50% 8,50% 8,50%
in bedrag 27.200 27.200 27.200 27.200
Toets kasgeldlimiet
Totaal netto vlottende
schuld*
Toegestane kasgeldlimiet
(1)
-44.943 -41.480 -25.487 -22.499
27.200 27.200 27.200 27.200
Ruimte (+) 1.713 4.701
Overschrijding (-) 17.743 14.280
Bedragen x € 1.000
* Onder “netto vlottende schuld” wordt verstaan het saldo van leningen en uitzettingen met een rentetypische looptijd van korter dan éé
jaar.
Renterisiconorm
De berekening van de renterisiconorm is met de inwerkingtreding van de gewijzigde Wet Fido ook aangepast.
De nieuwe rente risiconorm is eenvoudig, ziet vooruit en is direct gerelateerd aan het budgettaire risico.
De rente-risiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De nieuwe
renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen
bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Het begrotingstotaal komt daarbij in de plaats van de totale vaste
schuld.
In 2010 mocht niet meer dan € 64.000.000 worden geherfinancierd. Bij herfinanciering gaat het om de
noodzaak de aflossingen op bestaande schuld te herfinancieren dus exclusief nieuw aan te trekken leningen
voor nieuwe investeringen. Het renterisico op vaste schuld bedroeg in 2010 € 12.566.000.
In onderstaande tabel – opgesteld conform de in de Uitvoeringsregeling gegeven richtlijnen (Model B) - is
de voorgeschreven toetsing uitgevoerd, waarbij tevens een vergelijking is gemaakt met de cijfers van de
begroting.
112

Tabel renterisiconorm
Renterisico vaste schuld in relatie tot renterisiconorm (x € 1.000)
2010 2010 2011 2012 2013
jaarrekening begroting begroting begroting begroting
Renteherziening 0 0 0 0
Afl ossingen 12.566 13.566 15.087 12.757 14.844
Renterisico (1+2) 12.566 13.566 15.087 12.757 14.844
Renterisiconorm 64.000 64.000 66.777 62.148 61.377
Ruimte onder
renterisiconorm
Overschrijding
51.434 50.434 51.690 49.391 46.533
renterisiconorm - - - - -
Begrotingstotaal 320.000 320.000 333.887 310.740 306.884
Percentage 20% 20% 20% 20% 20%
Renterisiconorm 64.000 64.000 66.777 62.148 61.377
Leningportefeuilles lange termijn
Aangetrokken geld
In de loop van 2010 is voor een bedrag van € 12.566.000 afgelost op langlopende leningen. Vanwege overschrijding
van onze kasgeldlimiet is er in 2010 één langlopende lening aangetrokken van € 7.500.000 op de
kapitaalmarkt. Deze lening is aangetrokken via onze (cultuur)leenovereenkomst met de Triodosbank. Het rentevoordeel
van 0,5% wordt conform de leenovereenkomst ingezet voor culturele doeleinden.
Tabel leningportefeuilles
Mutaties leningportefeuilles (x € 1.000)
omschrijving saldo opgenomen / normale extra saldo
leningportefeuille 01-01-2010 verstrekt afl ossing afl ossing 31-12-2010
Opgenomen geldleningen 85.617 7.500 12.566 0 80.551
Verstrekte geldleningen 6.149 41 486 0 5.704
Saldo gemeentefi nanciering 79.468 7.459 12.080 0 74.847
Verstrekt geld
In 2010 werden géén vaste geldleningen verstrekt. De mutatie bij verstrekte gegevens heeft te maken met
‘oprente’ op de achtergestelde lening van Ontwikkelingsmaatschappij Beitel Zuid B.V.. In de loop van 2010 is er
een bedrag van € 486.000 ontvangen aan aflossingen van verstrekte geldleningen.
113

Tabel mutaties verstrekte vaste geldlening
Mutaties verstrekte vaste geldleningen per kredietrisicogroep (x € 1.000)
kredietrisicogroep / saldo verstrekte normale extra saldo
geldnemers 1-1-2010 leningen afl ossing afl ossing 31-12-2010
Woningcorporaties 5.004 479 0 4.525
Ontwikkelingsmaatschappij Beitel Zuid 683 41 0 0 724
GR Kredietbank Limburg 359 0 0 0 359
Overige 79 0 8 0 71
Totaal vaste geldleningen u/g 6.125 41 487 0 5.679
De lening aan zowel GR Kredietbank Limburg en Ontwikkelingsmaatschappij Beitel Zuid BV is achtergesteld en
is aan te merken als risicodragend kapitaal.
Leningportefeuilles korte termijn
Aangetrokken geld
Maandelijks worden er door de gemeente kasgeldleningen doorgerold. In december 2010 heeft de gemeente
Heerlen twee kortlopende leningen aangetrokken. Het betreft een kasgeldlening voor een totaalbedrag van
€ 25.000.000 en een kasgeldlening voor een totaalbedrag van € 12.500.000 beide met een looptijd van één
maand. Beide geldleningen worden aangewend voor de Heerlense financiering. Hiermee is er een ruimere
marge gecreëerd ten opzichten van onze kredietlimiet (€ 30.000.000) bij de INGbank, waardoor de kans op
eventuele overschrijding was uitgesloten.
Verstrekt geld
De gemeente Heerlen heeft een rekening-courant overeenkomst met Ontwikkelingsmaatschappij Beitel Zuid
BV (Trilandis) van maximaal € 8.000.000. Per 31 december 2010 bedroeg de vordering van onze gemeente
€ 6.685.899. Ter beperking van de risico’s is het recht van eerste hypotheek op alle onroerende zaken
bedongen. Tevens heeft de gemeente Heerlen een rekening-courant verhouding met Schaesbergerveld BV voor
een bedrag van € 1.748.951 per ultimo 2010.
Gemeentegaranties (niet uit de balans blijkende verplichtingen)
Het saldo van de leningen waarvoor gemeentegarantie werd verstrekt en waarvan het (Waarborgfonds
Sociale Woningbouw) de directe risico’s van onze gemeente heeft overgenomen (vrijwaringen) bedroeg op
dezelfde datum € 29.800.000. Onze gemeente neemt daarbij slechts een tertiaire achtervangpositie in. In
2010 verlengden we de garantstelling aan Stichting Vitalis Residentiële Woonvormen ten behoeve van Parc
Imstenrade voor een periode van 5 jaar en voor een bedrag van € 8.000.000.
Kredietrisicobeheersing richt zich op de kredietwaardigheid (en dus het risicoprofiel) van de tegenpartijen
bij financiële transacties. Kredietrisico’s kunnen zich op twee manieren manifesteren. Ten eerste is er het
directe risico dat wordt gelopen uit hoofde van door de gemeente gedane uitzettingen (verstrekte leningen en
beleggingen). Daarnaast is een kredietrisico verbonden aan gemeentelijke borgstellingen. Dit laatste wordt
omschreven als een indirect kredietrisico.
114

Tabel gemeentegaranties
Gemeentegaranties per kredietrisicogroep (x € 1.000)
kredietrisicogroep / schuldrestant
geldnemers 31-12-2009 31-12-2010
Woningcorporaties Gewaarborgde geldleningen 34.155 29.788
Gemeenschappelijke regelingen Garantstelling 1.928 1.133
Zorgsector Garantstelling 15.959 15.636
Sociaal culturele sector Garantstelling 186 176
Overige Garantstelling 57 41
Totaal 52.285 46.774
Betalingsverkeer
Dit betreft het beheer van het gemeentelijke rekeningstelsel, het coördineren van bevoegdheden en het
verrichten van feitelijke betalingen. In 2010 is het nieuw betalingsverkeerpakket (Inside Businuss Payments)
van onze huisbankier de ING met succes geïmplementeerd.
Ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt
Een visie omtrent de rente-ontwikkeling van de korte en de lange termijn rente is een voorwaarde om de
treasuryfunctie te kunnen uitoefenen. Het in beschouwing nemen van macro-economische ontwikkelingen
met betrekking tot het BNP, betalingsbalans, economische groei, inflatie, consumentenvertrouwen,
werkloosheidscijfers, oorlogsdreiging, politieke spanning en met name de rentevisie van grootbanken leidt tot
een rentevisie waarop treasury haar financierings- en beleggingsbeslissingen fundeert.
De Europese Centrale Bank (ECB) voert het monetaire beleid uit voor het Euro gebied. De belangrijkste taak
is het in de hand houden van de inflatie. Hiervoor heeft de Europese Centrale Bank verschillende instrumenten
tot zijn beschikking. Een belangrijk instrument is het rente-instrument. Op het moment dat er gesproken wordt
over “de rente van de ECB” gaat het meestal over de herfinancieringsrente. De ECB kan dus door een mutatie
hiervan de marktrente beïnvloeden. Sinds 7 mei 2009 bedraagt de herfinancieringsrente 1%. Het EONIA tarief
(maatstaf voor de rekening courantrente) steeg van 0,34% begin januari naar 0,44% eind december. Dit
tarief is ver onder het ECB tarief van 1% is komen te liggen. In de jaren voor de kredietcrisis lag het EONIA
tarief altijd een fractie boven het ECB tarief. Dit heeft alles te maken met het gebrek aan onderling vertrouwen
tussen de banken, waarbij banken liever overtollige middelen bij de ECB stalden tegen 0,25% dan bij elkaar.
De 10-jarige swaprente daalde van een niveau van 3,60% naar een niveau van 3,31%. Onder normale
omstandigheden was dit het niveau waarop een gemeente 10 jarige leningen kan aantrekken. Echter als gevolg
van de kredietcrisis wordt door de banken op dit tarief een liquiditeitspremie gezet. Deze liquiditeitspremie is
gedurende het jaar wel gedaald. Naar verwachting zal er voorlopig wel sprake blijven van een opslag op de
swaptarieven.
115

2.5 Bedrijfsvoering
Personeel en organisatie
Organisatieontwikkeling
Er is uitvoering gegeven aan het programma voor organisatieontwikkeling “Zijn we wachters op de drempel”.
Op onderdelen is hierbij succes geboekt. Als concrete gerealiseerde verbeteringen zijn onder meer te noemen:
• De invulling van het BMP 2011-2014 heeft geresulteerd in heldere kaders en prioriteiten voor de komende
jaren.
• De projectplanning van de afdeling Projectmanagement is op orde gebracht; de systematiek voor het
rendabel maken van uren is ingevoerd en de kwaliteit van de projectadministratie is verbeterd.
• Gestart is met initiatieven ter bevordering van de professionaliteit van medewerkers. Een aantal afdelingen
is gestart met feedbacktrainingen. Een training “regisseren van beleid en sturen op resultaat” is ontwikkeld.
Aandacht voor integriteit is expliciet opgenomen in het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers.
Met bedrijven zijn contacten gelegd om integriteit in de relatiesfeer te verbeteren.
• Het buiten de gebaande paden denken en doen is aangeslagen. De gangmakers hebben hun intrede gedaan
en een zgn. transitiegroep is ontstaan. Hieruit is onder andere het initiatief van het jonge ambtenarennetwerk
“Challenge” ontstaan.
• De vitaliteitscan is breed in de organisatie uitgevoerd en op een aantal plaatsen is naar aanleiding daarvan
maatregelen genomen.
• Er is een programmaplan Dienstverlening opgezet waarmee in de komende jaren het dienstverleningsconcept
“Heerlen heeft Antwoord” wordt ingevoerd.
• Er is een afdelingsmonitor ontwikkeld en het proces van maandafsluitingen is geïmplementeerd.
• Een vernieuwde gemeentelijke website is gelanceerd.
Ondanks deze verbeteringen is het ontwikkelingstraject in de kern niet succesvol geweest. Een door
adviesbureau IBC uitgevoerd evaluatie-onderzoek heeft aangetoond dat de slagkracht en resultaatgerichtheid
van de organisatie niet zijn verbeterd. Een werkende systematiek van programmamanagement gericht op de
raadsprogramma’s is niet gerealiseerd. Verder is de ingezette managementteam ontwikkeling niet succesvol
geweest.
Op basis van de bevindingen is een nieuw plan van aanpak opgesteld voor organisatieontwikkeling, bestaande
uit de volgende onderdelen:
• programma- en projectmanagement, vnl. gericht op het management van de in het MBP benoemde
bestuurlijke prioriteiten;
• verdere verbetering van de bedrijfsvoering, vanuit een eenduidige visie op bedrijfsvoering;
• versterking van resultaat- en mensgericht leidinggeven;
• versterking van de professionaliteit van medewerkers;
Mede ter ondersteuning van dit proces is de directiestructuur aangepast.
WOPT
Op 1 maart 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) van start
gegaan. De wet regelt dat elke instelling die overwegend uit publieke middelen wordt gefinancierd, jaarlijks het
inkomen per functie moet publiceren, indien dit inkomen uitgaat boven het gemiddeld ministersalaris (2010:
€ 193.000). Medegedeeld kan worden dat geen enkele medewerker binnen de organisatie van de gemeente
Heerlen in 2010 deze norm overschrijdt.
Publieke dienstverlening
De in 2009 ingezette ontwikkelingen op het gebied van de publieke dienstverlening wordt voortgezet in 2011-
2014. De nieuwe afdeling Publiekszaken is geformeerd en de publiekshal is gerenoveerd.
De opzet van dienstverleningsprocessen, de bijbehorende digitalisering en informatisering en de
klantgerichtheidstrainingen zijn inmiddels gestart. De doorontwikkeling van Het Nieuwe Huis als samenwerkingstraject
tussen WS, CWI en UWV loopt ook door in 2011-2014.
116

Interne verzelfstandiging
Op basis van het model “Glaspaleis” zijn de bedrijfsonderdelen Historische Musea en Kasteel Hoensbroek onder
de naam “Historisch Goud” bezig met de voorbereiding naar verzelfstandiging. Wij zijn voornemens een besluit
te nemen over deze verzelfstandiging voor het einde van 2011.
Samenwerken binnen Parkstad en/of regio Zuid-Limburg
Samenwerking is binnen gemeenten een actueel thema. Op zowel de schaal van de regio Zuid-Limburg als van
de drie afzonderlijke subregio’s (Maastricht-Heuvelland, Westelijke Mijnstreek en Parkstad) is sprake van een
groeiend aantal dossiers ‘van onder op’, waarbinnen één of meerdere gemeenten samenwerking zoeken. Het
betreft zowel initiatieven op het gebied van uitvoering als op het gebied van beleidsinhoud en gezamenlijke
positionering. Een belangrijk deel van deze samenwerkingsinitiatieven is ingegeven door het waarborgen van
basiskwaliteit tegen zo gunstig mogelijke prijs, tegen de achtergrond van de noodzaak tot bezuinigingen. Het
gaat hierbij om het realiseren van zo groot mogelijke (bedrijfsmatige) schaalvoordelen. Daarnaast is er een
groeiende behoefte om meer als één regio zichtbaar te zijn (richting Den Haag en/of Brussel) en regionale (niet
gemeente-specifieke) problemen gezamenlijk aan te pakken. Het gaat hierbij hoofdzakelijk om kwalitatieve
redenen.
Samenwerking is geen nieuw thema. De drie regiogemeenten hebben op dit gebied ieder een eigen
trackrecord opgebouwd, overwegend binnen de eigen subregio. Daarbij is sprake van verschillen tussen
samenwerkingsonderwerpen (inhoud), samenwerkingsvormen (vorm), maar ook verschillen in tevredenheid
over hoe deze samenwerking verloopt en wat deze daadwerkelijk voor de deelnemende gemeenten
oplevert. We zijn van mening dat een intensievere samenwerking tussen de ambtelijke organisaties van
Maastricht, Sittard-Geleen en Heerlen in de eerste fase gebaat is bij het verkennen van nieuwe terreinen,
in plaats van het losweken van taken uit de reeds bestaande (subregionale) samenwerkingsverbanden.
Wel zien wij mogelijkheden om de samenwerking tussen de drie centrumsteden zodanig vorm te geven,
dat deze een vehikel kan vormen om in een latere fase de afzonderlijke subregio’s aan te haken en daar
belegde onderwerpen op te schalen naar Zuid-Limburgs niveau. Van belang is daarbij om bestaande
samenwerkingsverbanden hierbij een eigen ritme te gunnen. In dat verband is met name de bijzondere positie
van Heerlen binnen Parkstad Limburg noemenswaardig.
Zeker tegen de achtergrond van de vele al bestaande samenwerkingsvormen, moet voorkomen worden dat
binnen de intensivering van de samenwerking tussen Maastricht, Sittard-Geleen en Heerlen per dossier het
wiel opnieuw wordt uitgevonden, resulterend in een nog bontere lappendeken in schaalniveaus, constructies
en samenwerkingsafspraken. Niet alleen omdat dit leidt tot suboptimaliteit op het gebied van efficiency, maar
ook omdat dit niet resulteert in overzichtelijke sturingsmodellen voor bestuurders, voor wie het belangrijk is om
zicht en grip te blijven houden op de onderwerpen waarvoor zij lokaal verantwoordelijk blijven. Sterker nog,
het verdient aanbeveling dat een intensievere samenwerking tussen de drie centrumsteden op termijn leidt
tot een toenemende uniformering van samenwerkingsvormen op Zuid-Limburgse schaal, ter vergroting van de
bestuurbaarheid.
Vitaliteit
Het vitaliteitsonderzoek heeft geleid tot een aantal concernbrede afspraken om te komen tot versterking van de
vitaliteit van medewerkers.
Interventieafspraken:
• interventies inzetten vanuit de energiebronnen en niet vanuit de stressoren;
• gebruik de uitkomsten als input voor het bijstellen van het personeelsbeleid, m.n. loopbaanbeleid, leeftijdsbewust
personeelsbeleid, beoordelingssystematieken, gezondheidsmanagement, ziekteverzuimbeleid,
opleidingsbeleid etc.;
• onderken de cruciale rol van het management bij sturing op vitaliteit en bevlogenheid.
117

Zet in op o.a.:
• training op stresssignalering bij medewerkers;
• training verdiepingsslag verzuim (verhogen competenties leidinggevenden t.a.v. sturen op verzuim);
• training sturen op bevlogenheid;
• training feedback geven (aanspreken, complimenten geven, steun geven, teamdoelen bereiken);
• inzet via Management Leergang, wat is onze stijl van leidinggeven en wat zou die moeten zijn (ist->soll);
• inzet via intervisiegroepen (van elkaar leren). Vergelijk met ‘best practices’ (afdelingen met een structureel
laag verzuim en verzuimfrequentie);
Vanuit de kengetallen gerichte acties oppakken o.a. op het gebied van:
• terugdringen werkgerelateerd ziekteverzuim bij m.n. mannelijke medewerkers (stijging van 29% in 2008
naar 53% in 2009). Achterhaal de trend van oorzaken van het verzuim;
• terugdringen langdurig psychisch verzuim bij vrouwelijke medewerkers (stijging van 56% in 2008 naar 66%
in 2009);
• terugdringen meldingsfrequentie (preventief ook in relatie tot de “at risk groep”);
• verhogen van de bevlogenheid bij medewerkers die tussen 5-10 jaar in dienst zijn;
• terugdringen verzuim binnen de leeftijdsklasse 45-54 jaar.
Borging
• organiseer op concernniveau ‘refresh’ of terugkombijeenkomsten om een consistente aanpak en omgang
met verzuim te borgen;
• zorg voor een inbedding van de interventieafspraken ook op afdelingsniveau. Maak hierbij o.a. gebruik van
de sociale paragraaf in het afdelingsplan;
• thematisch SMT in plaats van casuïstiek bespreking;
• zet bevlogenheid op de agenda (AMT, diverse werkoverleggen);
• neem de interventieafspraken mee in de organisatie-ontwikkeling. Focus hierbij op bewustwording, strategie,
leiderschap, cultuur en HR-processen;
• de uitvoering van de interventie-acties is op niveau van de individuele afdelingen gelegd.
Kengetallen
Op 31 december 2010 waren er 1.119 mensen in dienst (528 vrouwen en 591 mannen). Deze medewerkers
bezetten 928 formatieplaatsen, exclusief de additionele plekken.
De totale instroom van personeel bedroeg 134 personen, de uitstroom 51. Het verschil zit met name in een toename
van additioneel personeel. De reden van uitstroom is in de volgende categorieën onder te verdelen.
Uitstroom personeel
Reden einde dienstverband
Arbeidsongesch/Afkeuring 22
FPU 4
Ongesch/Onbekwaamheid 2
Op Verzoek 18
Ouderdomspensioen 2
Overlijden 3
118
51

Het ziekteverzuim is licht gedaald: in 2009 was dit nog 6,12%; thans is dit gemiddeld 5,83%.
6,150
6,100
6,050
6,000
5,950
5,900
5,850
5,800
5,750
5,700
5,650
5,890
Ombuigingen i.r.t. personele aangelegenheden
ziekteverzuim 2007-2010
5,954
119
6,122
5,823
2007 2008 2009 2010
Formatieonderzoek
Bezuinigingen en krimp zullen zeker van invloed zijn op personele uitkeringen en budgetten. Het is
daarom van belang de haalbaarheid van formatiebesparing te onderzoeken en daarmee eventuele
kostenbesparing door efficiencyverbeteringen binnen de bedrijfsprocessen. Het in 2009 gestarte
functie-onderzoek zal in de loop van 2011 worden afgerond en dient als basis voor de verdere voorstellen ter
verbetering van de processen en het terugbrengen van de formatie.
Inhuur van derden
Wij hebben inmiddels de beleidsnotitie inhuur extern personeel vastgesteld en hierover is de raad geïnformeerd.
Hierbij is onder meer bepaald dat in 2011 maximaal 12,5% van de loonsom besteed wordt aan externe
adviseurs. Dit wordt in het najaar 2011 geëvalueerd.
Inmiddels is ook boekhouding zodanig ingericht dat de kosten van externen geboekt worden op basis van de
definities zoals deze in de beleidsnotitie inhuur extern personeel zijn vastgelegd.
Integriteit
Uitvoeren van het project integriteit
De werkgroep integriteit Limburg waarvan de gemeente Heerlen deel uitmaakt, heeft de landelijke Philip
Brouwer integriteitprijs gewonnen, voor de wijze waarop de werkgroep het integriteitbeleid in Limburg
uitdraagt.
In 2010 is nog niet gestart kunnen worden met het inventariseren van de risicovolle functies.
Eind 2010 is samen met de werkgroep integriteit wel gestart met het maken van een plan van aanpak voor
deze inventarisatie.
Integriteit vergt hoe dan ook permante aandacht van de organisatie. Integriteit komt dan ook aan de orde
tijdens werving en selectie, werkoverleggen en gesprekken over het functioneren.
Informatiebeleid / ICT
Het vigerende informatiebeleid is in juni 2008 vastgesteld in een Informatiebeleidsplan. Zo’n plan draagt bij
aan verbetering van de bedrijfsvoering en verhoging van de transparantie. Het plan uit 2008 is op dit moment
onderwerp van herijking, waarbij vanuit de destijds gelegde focus bij publieke dienstverlening uitgezoomd
wordt naar de gehele organisatie.
De beheersing van het geheel van informatie- en ICT-activiteiten, zowel in procedures als in geld,
zal een belangrijk onderdeel vormen van dat plan. De scope van de herijkte versie van het
Informatiebeleidsplan reikt tot en met 2014.

Met structurering in de informatievoorziening proberen we de kosten van ondersteuning te verlagen en kwaliteit
te verhogen. Door structurering ontstaat standaardisatie en helderheid en kan kostenreductie tot stand komen.
In structurering ligt ook overzicht besloten, waardoor betere besluitvorming op ieder niveau van de organisatie
tot stand kan komen en kwaliteitsverbetering wordt behaald.
Architectuur wil waarborgen dat gelijksoortige informatiestromen (processen en gegevens) met elkaar worden
verbonden en essentiële schakels op elkaar aansluiten. Als bij een informatieverwerkend bedrijf als de
gemeente de onderliggende werkprocessen zich in samenhang afspelen verloopt de informatieverwerking zo
effectief mogelijk.
Investeringen in de informatievoorziening dienen derhalve onder architectuur te geschieden. Dit betekent
bijvoorbeeld, dat in aanbestedingen van de verschillende organisatieonderdelen in het proces getoetst moet
worden of dit passend is in het geheel van de informatievoorziening van de organisatie. Datzelfde geldt voor de
daaraan voorafgaande planvorming in afdelingsplannen. Ten aanzien van dit laatste is in 2010 besloten om deze
toets voortaan op te nemen in de Planning & Control cyclus.
In 2010 is energie gestoken in het in kaart brengen van de procesarchitectuur op hoofdlijnen voor publieke
dienstverlening. Datzelfde geldt voor het in beeld brengen van de onderliggende laag van applicatiearchitectuur
voor publieke dienstverlening. Hiermee is een belangrijke basis gelegd voor de uitwerkende werkzaamheden in
het Programmaplan Dienstverlening “Heerlen heeft Antwoord”.
Het plan omvat de gehele dienstverlening, bestrijkt meerdere jaren en speelt onder meer in op het concept
Antwoord ©, dat de Rijksoverheid in haar streven naar betere publieke dienstverlening en vermindering van
administratieve lasten heeft geïntroduceerd. In 2011 en volgende jaren wordt de dienstverlening op basis van
dit plan aan een herstructurering onderworpen.
In deze paragraaf vermelden we nog het in 2010 bereikte resultaat met de vernieuwde internetsite van de
gemeente Heerlen. De website is het plateau voor de ontsluiting van de digitale gemeentelijke dienstverlening.
Hiermee is bij de ontwikkeling van de website rekening gehouden. Dit aspect plus het inbedden van een
kennissysteem in de nieuwe website, hebben er toe bijgedragen dat de totale kosten van de nieuwe website
uitvoerig in de publiciteit zijn belicht. Indien we echter de onderdelen op zijn juiste merites beoordelen, zijn de
geïnvesteerde bedragen marktconform.
Juridische kwaliteitszorg
Als overheid en deelnemer aan het maatschappelijk en economisch verkeer, loopt de gemeente risico’s. Een
goede juridische bedrijfsvoering zorgt ervoor dat risico’s als gevolg van onrechtmatig handelen beheersbaar
zijn.
Behandelen bezwaren en klachten
Het behandelen van bezwaarschriften en klachten is een wettelijk voorgeschreven taak. Inherent aan het bieden
van een goede rechtsbescherming aan de burger is, dat op bezwaarschriften tijdig wordt beslist.
De hierop gerichte inspanningen zijn succesvol en worden voortgezet. Met het oog op alternatieve geschiloplossing,
zet de gemeente het instrument premediation in. Door een geslaagde premediation kan de formele afhandeling
van een bezwaar of klacht achterwege blijven. Het succes is ook zichtbaar. We gingen uit van een gemiddelde
afhandelingtermijn van 42 dagen, hetgeen 5 dagen lager was ten opzichte van 2009. Het daadwerkelijke
resultaat is zelfs 31 dagen, zoals uit de onderstaande gegevens blijkt.
120

Klachtbrieven interne procedure Voornemen Resultaat
Ingetrokken 17
Buiten behandeling gesteld 38
Klachtenbrieven in behandeling genomen 53
Totaal aantal klachten 100 108
Totaal (deel)beslissingen 61
Ongegrond
41
Gegrond 10% van het aantal ingekomen klachten
20
(= 19,8% van het aantal ingekomen
klachten)
Gemiddelde afhandelingstermijn 42 dagen 31 dagen
Bezwaarschriftafhandeling
Van de 1.049 dossiers zijn er 693 inhoudelijk afgehandeld. In deze 693 inhoudelijke besluiten zijn 711 resultaten
bereikt. Resultaten enkelvoudige besluiten:
Resultaat / jaar 2010:
Niet-ontvankelijk 159 (= 22,4% van totaal inhoudelijke resultaten)
Ongegrond 361 (= 50,8% van totaal inhoudelijke resultaten)
Gegrond 182 (= 25,6% van totaal inhoudelijke resultaten)
Gegrond én ongegrond 9 (= 1,2% van totaal inhoudelijke resultaten)
Totaal aantal resultaten inhoudelijke beslissingen 711
Ingetrokken 353
Buiten behandeling 12
Herziening 35
Voorlopige voorzieningen in bezwaarfase
Afgewezen 12 (= 35,3%)
Toegewezen 12 (= 35,3%)
Intrekking 9 (= 26,5%)
Niet-ontvankelijk 1 (= 2,9%)
Totaal 34
Voorlopige voorzieningen beroep / hoger beroep
Afgewezen 2 (= 50%)
Toegewezen 0 (= 0%)
Intrekking 0 (= 50%)
Niet-ontvankelijk 2 (= 0%)
Totaal 4
Mandaatbesluit
De mandaatverzamelstaat is conform het voornemen bijgehouden en meermaals geactualiseerd.
Gemeentelijke regelgeving
Kwalitatief goede en actuele regelgeving is essentieel. Voor de totstandkoming van verordeningen en
beleidsregels is een protocol beschikbaar. Verouderde regelingen zijn de voorbije jaren ingetrokken.
Verordeningen worden in beginsel vastgesteld overeenkomstig door de VNG beschikbaar gesteld model.
Afwijkingen van een VNG-modelverordening zijn uiteraard mogelijk, maar vergen een bijzondere motivering.
De gemeentelijke regelgeving is raadpleegbaar via het internet, in overeenstemming met de eisen die
vanaf 2011 gelden op grond van de Wet elektronische bekendmaking. Het terugdringen van onnodige
administratieve lasten blijft in 2011-2014 extra aandacht vragen.
121

Contracten
Gemeentebreed bestaat er veel kritiek op het systeem van de contractenbank, omdat de invoering van de
contracten bewerkelijk en daardoor gebruiksonvriendelijk is. Het gevolg daarvan is, dat het systeem van de
contractenbank niet optimaal wordt benut.
Deze geconstateerde beperking én onder bijstelling van de huidige ambities wordt gestart met een
vereenvoudiging van het systeem, waarbij rekening wordt gehouden met de nieuwe huisstijlmodule en Decos.
Het streven is om per 1 juli 2011 of zoveel eerder als technisch mogelijk blijkt over een gebruiksvriendelijker
contractenbank te kunnen beschikken, waarbij evaluatie van aanbestedingen kan worden gegarandeerd.
Inkoop en aanbesteding
Naar aanleiding van de eind 2009 gehouden evaluatie van het inkoop- en aanbestedingsbeleid is een evaluatie
opgesteld. De evaluatie heeft geresulteerd in een nieuw inkoopbeleid. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten
vastgesteld die van toepassing zijn bij het inkopen en aanbesteden zoals:
• doelmatigheid en rechtmatigheid;
• duurzaamheid;
• toepassing van een social return;
• professioneel opdrachtgeverschap;
• integriteit;
• verantwoording van besteding van publieke middelen;
• stimulering van lokale / regionale economie;
• stimulering van de inkoopsamenwerking.
Daarnaast zijn naar aanleiding van de evaluatie de drempelbedragen verhoogd. Dit is gebeurd uit het oogpunt
van efficiency en vooral uit het oogpunt van minder administratieve lasten druk bij de inschrijvers.De verhoging
van de drempelbedragen moet tot meer doelmatigheid leiden bij het inkopen zonder afbreuk te doen aan de
aanbestedingsprincipes. De nieuwe drempelbedragen sluiten grotendeels aan bij die van de gemeenten in de
Parkstadregio en daarbuiten.
Audits
In 2010 zijn de audits naar de kwaliteit van de subsidiebeschikkingen en kapvergunningen uitgevoerd.
De audit bij de afdelingen Werkgelegenheid en sociale zaken en Publiekszaken gericht op de invoering van de
Wet dwangsom en rechtstreeks beroep bij niet tijdig beslissen is gestart, maar nog niet gereed. Deze audit zal
in 2011 worden afgerond.
Sinds 2009 is in de uitvoering van de audits vertraging ontstaan omdat de concernjuristen in een groot aantal
nieuwe dossiers en in bestaande dossiers uit voorgaande jaren juridische ondersteuning hebben geleverd.
Rechtmatigheid en doelmatigheid
Kaders
In 2010 zijn wederom de nodige interne controlewerkzaamheden verricht om aan te tonen in welke mate wij als
gemeente Heerlen rechtmatig zijn. De goedgekeurde kaders zijn ter kennisgeving aan de Werkgroep Financial
Audit voorgelegd en akkoord bevonden. Eveneens heeft er afstemming met de accountant plaatsgevonden.
In 2010 zijn weer de nodige interne controle werkzaamheden verricht om aan te tonen in welke mate wij
als gemeente Heerlen rechtmatig zijn. De controle werkzaamheden zijn verdeeld in de primaire en overige
processen.
Primaire processen
De primaire processen zijn (Inkoop en aanbesteding, Personele kosten, Subsidieverstrekkingen, GBRD en
Inkomensoverdrachten (Wwb c.a.). Alle controle werkzaamheden hebben plaatsgevonden. Bovenstaande
processen worden (zoals afgesproken met de externe accountant) in ieder geval jaarlijks aan interne controle
onderworpen.
122

Het financiële belang van deze processen is van een dergelijke orde van grootte dat het achterwege laten van
interne controle direct tot gevolg kan hebben dat de accountant aanvullende werkzaamheden moet verrichten
indien er fouten gevonden worden die bij de IC (interne controle) niet verder onderzocht zijn of werkzaamheden
te beperkt van omvang en diepgang zijn geweest.
Inkoop en aanbestedingen
Dit is het risicovolste onderdeel van de rechtmatigheidcontrole (95% van de onrechtmatigheden) waarin
ook veel uren worden geïnvesteerd. In 2010 hebben wij ons geconcentreerd op de overheveling van de
interne controle werkzaamheden Inkoop & Aanbestedingen naar de afdelingen. Voordeel van deze meer
procesmatige werkwijze is dat de afdelingen op termijn in control zullen zijn m.b.t. de rechtmatigheid van de
inkoop en aanbestedingen en onrechtmatigheden zoveel mogelijk vooraf constateren en verbeteren. Achteraf
geconstateerde onrechtmatigheden kunnen immers meestal niet meer gecorrigeerd worden.
Het proces van Inkoop en aanbestedingen blijkt uit uitgevoerde controles en steekproeven rechtmatig;
de goedkeuringstoleranties worden in 2010 niet overschreden. Voor de jaarrekening 2010 zal dus een
goedkeurende accountantsverklaring afgegeven worden door de externe accountant. Opgemerkt dient te
worden dat het aantal onrechtmatigheden (2010: € 1.600.000) t.o.v. vorig jaar (2009: € 3.400.000) weliswaar
wederom gedaald is maar nog niet op het juiste niveau zit zodat wij nog altijd risico lopen op een beperkende
verklaring van de accountant. Ons streven is om in 2011 de daling voort te zetten naar € 1.000.000 aan
onrechtmatigheden. Alleen dan is het risico op een beperkende verklaring gering.
€ (miljoenen)
5
4
3
2
1
0
Ontwikkeling onrechtmatigheden 2008-2010
2008 2009
Jaar
2010
123
Goedkeuringstolerantie
Onrechtmatigheden
I&A
Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de laatste jaren belangrijke stappen zijn gezet op het gebied van
rechtmatigheid. In 2008 ontving de gemeente nog een beperkende verklaring van de accountant m.b.t.
rechtmatigheid. In 2009 kon voor het eerst een goedkeurende verklaring worden ontvangen maar was er
sprake van ‘met de hakken over de sloot’. In 2010 zet de daling van het bedrag aan onrechtmatigheden door.
Vooral de onrechtmatigheden m.b.t. de Europese aanbestedingen zijn erg laag. Hier staat tegenover dat er ook
in 2010 veel fouten zijn geconstateerd m.b.t. het eigen beleid (< € 193.000). De interne controles zullen zich in
de toekomst hier dan ook op concentreren.
Stuks
80
60
40
20
0
Ontwikkeling uitzonderingen I&A beleid 2008-2010
2008 2009
Jaar
2010
Aantal uitzonderingen
I&A beleid
Uit bovenstaande grafiek blijkt dat het aantal uitzonderingen inkoop & aanbestedingen beleid de laatste jaren
is gestegen. Dit is het gevolg van de meer intensieve interne controles vanaf 2008. Deze ontwikkeling geeft het
spanningsveld weer van het huidige Inkoop en Aanbestedingen beleid en de dagelijkse praktijk.

Inkomensoverdrachten (Wwb c.a.)
De kwaliteit van de uitkeringsverstrekkingen in het kader van de WWB en WMO worden continue gemonitord.
Uit de rapportages en de intern uitgevoerde controles kan worden opgemaakt dat de uitkeringsverstrekkingen
evenals voorgaande jaren rechtmatig plaatsvinden.
Personele kosten
Op grond van de opgestelde procesbeschrijvingen met betrekking tot de personele mutaties kan gesteld
worden dat dit proces voldoende waarborgen biedt voor de juiste en rechtmatige verantwoording van de
hieruit voortvloeiende kosten. Onrechtmatigheden zijn niet gesignaleerd. Het proces van de personele lasten /
salarisverwerking is in opzet voldoende om een correcte en rechtmatige verwerking te waarborgen.
Voor de structurele formatie is in de begroting 2010 € 54.265.000 aan loonkosten opgenomen. De realisatie in
2010 betrof € 52.927.000, hetgeen een resultaat oplevert van € 1.338.000. Gedeeltelijk is dit bedrag ingezet
voor inhuur/vervanging om de afgesproken prestaties met de raad te realiseren. Verder is dit positief resultaat
een resultante van het ingezette ombuigingsbeleid. Beleid en realisatie lopen echter niet altijd parallel. Het
verloop binnen een aantal afdelingen is niet direct te beïnvloeden, of wij moeten overgaan tot gedwongen
ontslagen. Deze maatregel wensen wij niet te treffen, daardoor laten een aantal taakvelden een overschrijding
zien. Denk hierbij aan de taakvelden ruimtelijke ordening en veiligheid. Op andere niet prioritaire taakvelden
is geen invulling geven aan de vacatureruimte. Het spreekt voor zich dat daardoor niet alle afgesproken
doelstellingen gehaald konden worden door ons, zoals in detail verwoord binnen de programma’s. Voor het
komende jaar zetten nog verder in op een differentiatie met betrekking tot de invulling van vacatures. Aan
de hand van een nieuwe op te stellen strategisch personeelbeleid wordt de link gelegd naar de bestuurlijke
prioriteiten om op deze wijze de wens tot de versnelde uitvoering ook waar te kunnen maken.
Belastingen en heffingen
Met ingang van 2007 is de aanslagoplegging en behandeling uitbesteed aan de Gemeenschappelijke
Belasting- en Registratiedienst. Binnen deze instantie is op basis van interne controlewerkzaamheden
vastgesteld dat de processen aan de daaraan gestelde eisen voldoen en dat voldaan is aan de door onze
gemeente voorgeschreven regelgeving (belastingverordeningen). Deze werkzaamheden worden ondersteund
door de door de accountant van de GBRD afgegeven accountantsverklaring bij de opgestelde eindafrekening ten
behoeve van onze gemeente. De beheersing bij de GBRD is met andere woorden van een zodanig niveau dat de
rechtmatige belastingheffing voor onze gemeente is gewaarborgd.
Ombuigingen:
De gemeente Heerlen moet ombuigen en bezuinigen, grote en complexe uitdagingen en ontwikkelingen liggen
voor ons. Voorbeelden zijn de economische en financiële crisis, de a.s. Rijksbezuinigingen en de gevolgen van
de demografische ontwikkelingen. Zoals in het MBP vermeldt, zullen de ombuigingen en de opgenomen taakstellingen
ingevuld en gerealiseerd moeten worden.
Conform hetgeen vermeldt in de NJN zijn er een aantal posten nog niet structureel gerealiseerd, hetgeen u uit
de programmaverantwoording kunt herleiden. Deze situatie is niet wenselijk. Komende periode zal er samen
met medewerkers, bureauhoofden en afdelingshoofden worden gewerkt aan de invulling van het projectplan
ombuigingen, genaamd ‘Bobby’, U als lezer vertaald dit (wellicht) onbewust naar de stripverhalen van Kuifje.
Ons beeld is een snuffelhond die geen mogelijkheid onbenut laat om structureel een ombuiging of bezuiniging
te realiseren, waarbij we iedereen Bewust willen maken over de nut en noodzaak van deze Ombuigen, zonder
dat de Betrokkenheid van de organisatie en of burgers er onder gaat leiden. Alleen met ombuigingen komen we
er helaas niet, Bezuinigingen komen wellicht ook nog op ons af en deze nemen we derhalve meteen mee in dit
traject. Waarbij we tevens rekening blijven houden met een adminstratieve lastenverlichting voor de organisatie
burgers en ondernemingen. We noemen dit Yzerzaag.
124

Het project ‘Bobby’ bestaat uit drie deelprojecten:
• Ombuigingen structureel, wat is er tot nu toe gerealiseerd binnen de ombuigingen ingezet vanaf 2010.
• Toekomstige & niet gerealiseerde ombuigingen, welke bezuinigingen zijn er buiten de reeds gerealiseerde
ombuigingen nog te genereren.
• Onderzoek, waar is nog ruimte in o.a. de exploitatie, afgesloten projecten, de reserves en voorzieningen.
Al onze acties, successen en zorgpunten leggen wij in onze P&C-producten aan de raad voor.
Overige processen
De overige processen betreffen: onderwijshuisvesting, onderwijsachterstandenbeleid, opbrengsten parkeervergunningen,
bouwgrondexploitatie, verstrekkingen BWS subsidies, verkoop gebouwen en controle toepassing
aanbevelingen voorgaande jaren. Bij deze processen zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd.
125

2.6 Verbonden partijen
In de paragraaf verbonden partijen wordt zowel bij de begroting als bij de rekening een beeld geschetst van
derde rechtspersonen, waarmee de gemeente een bestuurlijke en financiële relatie heeft.
Het financieel belang bestaat uit middelen die aan de verbonden partij beschikbaar zijn gesteld en die
niet verhaalbaar zijn bij een faillissement van de verbonden partij. De financiële relatie komt voort uit het
verstrekken van kapitaal in de vorm van risicodragend kapitaal (aandelen), een lening of een borgstelling, een
subsidie, structurele opdrachten of een combinatie van deze mogelijkheden. Het bestuurlijk belang verwijst
naar hetzij de zeggenschap uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht.
Een verbonden partij kan zijn een deelneming in een vennootschap, een gemeenschappelijke regeling, een
stichting of verenigingen, indien de gemeente een zetel in het bestuur heeft én een financieel risico (met
juridische afdwingbaarheid) loopt.
Conform de verordening artikel 212 van de gemeentewet is in 2008 de nota verbonden partijen middels een
agendavoorstel aangeboden aan zowel het college als de raad. Beide gremia hebben de nota verbonden partijen
goedgekeurd.
Voor de gemeente is het belangrijk om inzicht te hebben en te houden in de realisatie van doelstellingen,
activiteiten, financiën, bestuursverantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verbonden partijen. Het
nieuwe beleid is ingebed in de jaarlijkse planning en control cyclus zodat er een totaalbeeld ontstaat van elke
afzonderlijke verbonden partij. Het proces zal continue en systematisch worden doorlopen en steeds verder
worden uitgewerkt.
In het vervolg van deze paragraaf treft u relevante informatie aan van de verbonden partijen met betrekking
tot: doel, financieel belang, zeggenschap en ontwikkelingen.
De gemeente heeft een financiële en/of bestuurlijke relatie met de volgende organisaties:
Naamloze Vennootschappen programma
Attero N.V. (voormalig Essent Milieu Holding B.V.) Bestuur en Diensverlening
Bank Nederlandse Gemeenten Bestuur en Dienstverlening
Enexis Holding Bestuur en Dienstverlening
Corio Energy (Mijnwater) i.o. Economische Stimulering
Grensoverschrijdend Bedrijventerrein (Avantis) Economische Stimulering
Industriebank LIOF Economische Stimulering
Licom Economische Stimulering
Parkstad Limburg Theaters Economische Stimulering
Reinigingsdiensten Rd4 Leefomgeving
Waterleidingmaatschappij Limburg Leefomgeving
126

Besloten Vennootschappen programma
Claim Staat Vennootschap Bestuur en Dienstverlening
Cross Border Lease Vennootschap Bestuur en Dienstverlening
Publiek Belang Electriciteits Bestuur en Dienstverlening
Vordering op Enexis Bestuur en Dienstverlening
Verkoop Vennootschap Bestuur en Dienstverlening
Avantis services Economische Stimulering
Beitel-Zuid (Bedrijventerrein Trilandis) Economische Stimulering
Parkeer Heerlen Economische Stimulering
Technohouse Economische Stimulering
Nazorg Limburg Leefomgeving
Schaesbergerveld Ruimtelijke ontwikkeling
Certificaten van aandelen programma
Holding Stadion Kerkrade B.V. Economische Stimulering
Gemeenschappelijke regelingen
Regio Parkstad Limburg Bestuur en Dienstverlening
Brandweer Zuid-Limburg Leefomgeving
Reinigingsdiensten Rd4 Leefomgeving
Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zuid-Limburg Sociale infrastructuur
Kredietbank Limburg Sociale infrastructuur
Werkvoorzieningschap Oostelijk-Zuid-Limburg (Parkstad) Sociale infrastructuur
Stichtingen
Centrummanagement Heerlen-Centrum Economische stimulering
Centrummanagement Heerlerbaan Economische stimulering
Centrummanagement Hoensbroek Economische stimulering
Stichting Isidoor Economische stimulering
Stichting WTC Economische stimulering
127

Bank Nederlandse Gemeente N.V. (BNG). Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel De N.V. Bank Nederlandse gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen
voor het maatschappelijk belang. De gemeente participeert in de NV Bank Nederlandse
Gemeenten met de bedoeling daarmee een goede toegankelijkheid tot de geld- en
kapitaalmarkt te waarborgen.
Financieel belang De gemeente Heerlen heeft 424.827 aandelen in haar bezit tegen een boekwaarde van
€ 1.062.068. Jaarlijks wordt er dividend uitgekeerd door de BNG. De BNG heeft in 2010
over boekjaar 2009 een dividend uitgekeerd van € 1.057.819 (€ 2,49 per aandeel).
In de begroting 2011 gaan we uit van een dividendbedrag van € 1.060.000.
Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder en behoort tot de top tien
van aandeelhouders. De gemeente heeft een aanzienlijk financieel belang terwijl het bestuurlijk
belang gering is. Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders
door wethouder financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen De liquiditeitskracht van de BNG is hoog, mede omdat haar balans voor het grootste
deel uit activa bestaat met een goede tot zeer goede marktliquiditeit. De bank heeft
door haar excellente kredietwaardigheid (triple A rating) en goede naam ook in moeilijke
marktomstandigheden goede toegang to de financiële markten en de financieringsbronnen
zijn voldoende gespreid. De liquiditeitspositie van de BNG ligt ruim boven
de door DNB gehanteerde minima. Wellicht dat Basel III wel nog consequenties kan
hebben voor de BNG.De nettowinst na belastingen van de BNG over 2009 bedroeg
€ 278.000.000 (2008: € 158.000.000). Bij een dividenduitkering van 50% is het
dividend per aandeel € 2.49. Ten tijde van de opmaak van ons jaarverslag waren de
cijfers over 2010 nog niet voorhanden.
Grensoverschrijdend bedrijventerrein Avantis (GOB N.V.). Programma Economische Stimulering
Doel Deelname door gemeente Heerlen in verband met belang voor de economie en de ontwikkeling
van de werkgelegenheid.
Financieel belang Aandelenkapitaal 25% € 1.247.895 en tevens een borgstelling voor de herfinanciering
van € 26.000.000 van het bedrijventerrein Avantis door alle aandeelhouders afgegeven.
Maximaal risico per aandeelhouder ten behoeve van borgstelling is € 3.105.000.
In verband met liquiditeitsproblemen als gevolg van “crisis” elke aandeelhouder gronden
aangekocht voor een bedrag van € 1.300.000.
128

Zeggenschap In de vorm van aandeelhouderschap 25%. Mede-aandeelhouders zijn Stadt Aachen,
Ministerium fur Wirtschaft, Mittelstand und Energy van NRW en LIOF, elk voor 25%.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
economie, werk en onderwijs.
Ontwikkelingen De afwachtende houding van ondernemers om te investeren heeft zich in 2010 doorgezet.
Er is wel interesse, investeringsbeslissingen worden echter niet genomen. Om de
financiële positie en de acute liquiditeitsproblemen op te lossen hebben de aandeelhouders
hun verantwoordelijkheid genomen en door middel van het aankopen van gronden
in totaal een bedrag van € 5 m. aan liquide middelen ingebracht.Er wordt nog steeds
hard gewerkt aan het binnenhalen van het PV research center “Solaris” (zonne energie),
als ook de vestiging van het gezondheids cluster Cardiovascular center (CVC) en Particle
Therapy Center (PTC) van het Klinikum/AZM. De vestiging van het CVC/PTC en het
Solaris instituut is een absolute voorwaarde voor de ontwikkeling van het Wetenschaps-
en bedrijvenpark. Zonder de vestiging van deze instellingen zal Avantis degraderen tot
een gewoon bedrijventerrein en kan de voorgestane cluster en economische structuurversterking
niet voldoende van de grond komen. Bij de vestiging van bedrijven moet
worden geconstateerd, dat het huidige bestemmingsplan (inmiddels meer dan 10 jaar
oud) erg belemmerend werkt en niet meer voldoet aan de gewijzigde marktomstandigheden.
Samen met Aken is thans een nieuw bestemmingsplan in voorbereiding;
daarbij wordt meer flexibiliteit geboden en kunnen bedrijven zonder extra procedure
sneller over een bouwvergunning beschikken. Afgesproken is wel de kwaliteit van het
bedrijvenpark te handhaven. De bedoeling is dit nieuwe bestemmingsplan in de loop
van 2011 rechtsgeldig te laten zijn. Bij het nieuwe bestemmingsplan wordt ook rekening
gehouden met het noodzakelijke tracee voor de railverbinding tussen Heerlen en Aken
(de Via Avantis). Voor wat betreft het Nederlandse deel is voor de aanleg investeringsbudget
vrijgemaakt. In 2011 moet duidelijkheid bestaan over de financiering van het
Duitse deel.
129

Industriebank LIOF N.V. Programma Economische Stimulering
Doel De Industriebank LIOF is de Limburgse ontwikkelingsmaatschappij. LIOF draagt bij aan
de welvaart van deze provincie door de economische structuur verder te versterken. De
industrie en stuwende dienstverlening zijn de doelgroepen waarop LIOF zich richt. Door
middel van de kerntaken Investeringsbevordering/acquisitie, Participatie, Ontwikkeling/
Innovatie en Bedrijventerreinen werkt men aan de versterking van de Limburgse structuur
en het bevorderen van de ondernemerskracht. LIOF opereert offensief, gericht op
kansen die de economische ontwikkeling op lange termijn biedt. Daarbij vervult LIOF
een brugfunctie tussen overheid en bedrijfsleven.
Financieel belang De boekwaarde van de aandelen is ultimo 2010 € 5.445,36. De aandelen hebben een
nominale waarde van € 113,45.Onze gemeente is in het bezit van 215 aandelen N.V.
Industriebank LIOF. Onze participatie in het totale aandelen kapitaal (500.000 en
300.000 aandelen) is dus verhoudingsgewijs zéér gering. In 2010 is over boekjaar 2007
een dividend uitgekeerd van € 9.932.
Zeggenschap De aandelen worden gehouden door publiekrechtelijke lichamen, te weten de Staat der
Nederlanden (94,4%), de Provincie Limburg (5,4%) en de Limburgse gemeenten en
Kamer van Koophandel (0,2%). Het aandeel van de gemeente Heerlen is verwaarloosbaar
klein. Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door
wethouder financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen Ten tijde van de opmaak van ons jaarverslag waren de cijfers over 2010 nog niet
voorhanden. In 2009 heeft LIOF € 23.400.000 risicodragend kapitaal verstrekt aan 41
Limburgse bedrijven. In de loop van 2009 zijn de gevolgen van de wereldwijde financiële
en economische crisis zichtbaar geworden in de reguliere economie. Voor het participatiebedrijf
betekende die enerzijds een teruglopend aanbod van nieuwe initiatieven,
anderzijds een toename van het aantal verzoeken tot uitbreiding binnen de bestaande
portefeuille. In de afdeling ontwikkeling en innovatie heeft in 2009 als innovatie-impuls
voor ruim € 52.000.000 aan projecten ontwikkeld. Om de innovatiepotentie van energy
te versterken is in nauwe samenwerking met de afdeling IBD gewerkt aan het project
Solaris: het naar Avantis halen van een deel van het kenniscentrum ECN. Ondanks de
moeilijke tijd heeft het LIOF op acquisitie gebied goede resultaten weten te bereiken;
de komende periode moet vooral voor deze regio gescoord worden op het gebied van
de zonnecellen technologie; Solar Modules Limburg is onlangs in deze regio van start
gegaan en zal over een paar jaar waarschijnlijk op avantis gaan investeren. Een paar
andere projecten zien er veelbelovend uit. Over 2009 kende het Liof een positief resultaat
van bijna € 410.000 en met een eigen vermogen van € 100.000.000 op een
balanstotaal van € 166 miljoen is Liof uitstekend solvabel. Gelet op deze sterke positie
wil Liof in deze tijd van recessie een actieve rol spelen bij het stimuleren en ondersteunen
van bedrijven waar goede kansen liggen en de “financiële sector” het laat afweten.
Daarbij blijft men vasthouden aan de kernsectoren waarvan verwacht mag worden dat
deze de grootste bijdrage zullen leveren aan de economische groei en de structuurversterking.
Voor Heerlen zijn daarbij de sectoren nieuwe energie en Health& Care inclusief
medische technologie interessant en goed in beeld.
130

Parkstad Limburg Theaters N.V. Programma Economische Stimulering
Doel Het uitdragen en verzorgen van een goed cultuurbeleid en podiumkunsten in Parkstad.
Het realiseren van de programmeerdoelstellingen.
Financieel belang Het geplaatste en gestorte kapitaal bedraagt € 680.670 in 1500 aandelen van € 453,78
nominaal. De gemeente Heerlen heeft 1050 aandelen en de gemeente Kerkrade heeft
450 aandelen in haar bezit. Bijdrage (in de vorm van subsidie) vanuit de begroting gemeente
Heerlen bedraagt € 2.054.212 (2010 ex indexeringen).
Zeggenschap Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit. De Raad van Commissarissen bestaat uit: de heer ing.
K. Bonnema, de heer mr. B.J.M. Van Voorst tot Voorst (voorzitter), de heer
T.A. Goedmakers en mevr. M.H. Dunnewijk.
Ontwikkelingen In 2007 is intrek genomen in een prachtig gerevitaliseerd Theater Heerlen. Parkstad
Limburg Theaters beschikt nu over een mooie combinatie van vier theaterzalen:
Rabozaal, Theater Kerkrade, Limburgzaal en ING-zaal. Dit biedt de mogelijkheid een
uitgebalanceerde programmering te kiezen. Afstemming met andere culturele instellingen
op het gebied van programmering vindt reeds plaats. Het festival Cultura Nova
is op eigen benen komen te staan. De samenwerking met dit festival in het bijzonder,
en verder met Nieuwe Nor, Cultuurhuis Patronaat en SCHUNCK* zal in 2011 verder
doorontwikkeld worden. In 2011 wordt ook verder gewerkt aan een actualisatie van de
ambities die moet resulteren in een nieuw bedrijfsplan (2012–2016). Dit moet uitmonden
in meer prestatiegerichte afspraken met de subsidiegevers. In het meerjarenbedrijfsplan
zoekt Parkstad Limburg Theaters aansluiting bij de doelstellingen van de stad
in het algemeen en die op het terrein van cultuur in het bijzonder, zoals neergelegd in
het nieuwe MBP 2011 – 2014 en de culturele agenda Heerlen 2009 – 2012.
Reinigingsdienst Rd4 N.V. Programma Leefomgeving
Doel Het tot stand brengen van doelmatige, milieuhygiënische verantwoorde en marktconforme
inzameling en verwerking van afvalstoffen, het adviseren op het gebied van ontwikkeling
en implementatie van milieubeleid.
Financieel belang Eenmalige bijdrage bij start deelneming. De gemeente Heerlen bezit 8.696 aandelen
tegen een waarde van € 4,54 per aandeel welke in totaal een waarde vertegenwoordigen
van € 39.461. Er vindt geen jaarlijkse bijdrage plaats. De N.V. heeft in 2010
een bruto dividend uitgekeerd van € 75.016 uitgekeerd.
131

Zeggenschap Gemeente Heerlen, Brunssum, Kerkrade, Landgraaf, Voerendaal, Simpelveld, Vaals,
Nuth, Onderbanken. De vertegenwoordiger in de AVA geschiedt door de wethouder
ouderen, sport en dienstverlening.
Ontwikkelingen In voorjaar 2008 is het bedrijfsplan voor de periode 2008-2010 gepresenteerd. In dit
bedrijfsplan is de koers voor de komende periode aangegeven. Deze koers is opgebouwd
uit 3 pijlers: interne optimalisatie, schaalvergroting en meerwaarde.
Watermaatschappij Limburg (W.M.L.). Programma Leefomgeving
Doel Per 1 januari 1989 werd het waterleidingbedrijf van de N.V. Nutsbedrijf Heerlen overgedragen
aan de WML. WML voorziet in de behoefte aan water in de provincie Limburg en
aangrenzende gebieden. WML tracht dit te bereiken door het winnen, zuiveren, opslaan,
inkopen, transporteren, distribueren en het leveren van water.
Financieel belang Boekwaarde van de aandelen is € 158.823,-. Er wordt geen dividend uitgekeerd door
de WML. De gemeente Heerlen heeft 32 aandelen (totaal aantal aandelen 500) in haar
bezit.
Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Vertegenwoordiging in de
algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder financiën, beheer en mobiliteit.
132

Ontwikkelingen Ten tijde van de opmaak van ons jaarverslag waren de cijfers over 2010 nog
niet voorhanden. Het resultaat 2009 (€ 11.300.000 negatief) bevat t.o.v. het
genormaliseerde resultaat over 2008 een aantal eenmalige/incidentele posten die
van invloed zijn op de hoogte van het negatieve resultaat. Met name een bedrag van
€ 8.400.000 voor reorganisatievoorziening en een stelselwijziging op de materiële
vaste activa van € 1.700.000 zijn hier debet aan.Voor de WML was 2009 een bewogen
jaar. De organisatie verandering, een van de drie onderdelen van de operatie Vento,
werd volgens plan uitgevoerd. De klant merkte er niets van, getuige de blijvend hoge
waarderingscijfers. Intussen zett WML een aantal opvallende stappen buiten de deur
en kreeg de organisatie nieuwe energie. Operatie Vento bestaat uit drie onderdelen;
verandering van de organisatiestructuur, invoering van het nieuwe systeem van
bedrijfsautomatisering SAP en informatisering van de buitendienst.Toekomstige
ontwikkelingen. De belangrijkste is dat we in Limburg te maken krijgen met de krimp
van de bevolking. Het aantal huishoudens, en daarmee ook het aantal aansluitingen,
zal door de verkleining van huishoudens de komende jaren nog licht blijven stijgen,
al verschilt dit per regio. Het waterverbruik zal hoe dan ook afnemen omdat de
huishoudens nu eenmaal minder water verbruiken. Bij de huidige tariefstructuur
betekent dit dat de inkomsten dalen, terwijl de vaste kosten gelijk blijven. Dat heeft
eind 2009 geleid tot het besluit om in 2010 het vastrecht stapsgewijs te verhogen en
het verbruikstarief te verlagen.De meeste van de doelstellingen zijn bereikt alleen het
negatieve resultaat is een tegenvaller. Dit komt zoals reeds vermeld door aanpassing
van de verslagleggingsregels en de voorziening ten behoeven van het sociale plan. In
2010 zal WML weer een positief resultaat boeken.
Avantis Services B.V. Programma Economische Stimulering
Doel Partner in GOB N.V. en daarmee ook partner in de Beheers B.V. (beheer van de locatie
en te verlenen diensten).
Financieel belang Aandelenkapitaal 33,33% € 100.000.
Zeggenschap In de vorm van aandeelhouder 33,33% met medeaandeelhouders Stadt Aachen en
Avantis GOB N.V. Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders
door wethouder economie, werk en onderwijs.
Ontwikkelingen De in samenwerking met Isilinx aangelegde infrastructuur voor glasvezelverbindingen
voldoet aan de verwachtingen. De gevestigde bedrijven zijn op dit netwerk aangesloten
en tevreden over de verbindingen. In 2010/2011 zal ter verruiming van de dienstverlening
camerabewaking worden ingevoerd. Dit komt in de plaats van de fysieke beveiliging
en het behoort tot de beheerstaken van de NV Services. Additioneel kunnen
bedrijven hier extra op in spelen naar eigen behoefte (bv interne gebouwenbewaking).
133

Beitel-Zuid (Bedrijventerrein Trilandis) B.V. Programma Economische Stimulering
Doel Invloed op ontwikkeling business park met de daarbij behorende eventuele financiële
voordelen.
Financieel belang Verstrekte rekening courant krediet voor maximaal € 8.000.000 stand van deze lening
per 31-12-2010 was € 6.685.899. Daarbij is er ook nog een achtergestelde lening verstrekt
voor een bedrag ad € 723.871.
Zeggenschap
Aandeelhouder samen met 3W vastgoed en Comox Beitel-Zuid B.V. De wethouder
Economie, werk en Onderwijs neemt deel aan de algemene vergadering van aandeelhouders.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door
wethouder economie, werk en onderwijs.
Ontwikkelingen In 2011 zal naar verwachting een nieuw bedrijf in de Medische technologie zich gaan
vestigen op het terrein ook wordt een uitbreiding van een bestaand bedrijf verwacht. De
onderzoeken naar de archeologische situatie zijn bijna afgerond. De kosten drukken het
resultaat van het bedrijventerrein.
Werkvoorzieningschap Oostelijk Zuid-Limburg (onder Parkstad). Programma Sociale
Infrastructuur
Doel Gemeenschappelijk regeling met als doel passend werk bieden aan mensen die op
grond van een WSW-indicatie zijn aangewezen op aangepast werk.
Financieel belang De gemeentelijke bijdragen aan de schapslasten zijn in 2010 binnen de begroting gebleven.
Voor 2010 is er een beschikking ter hoogte van € 35.272.209. Deze Wsw-subsidie
wordt per omgaande vanuit de gemeente naar WOZL (belast met de uitvoering en behalen
taakstelling) overgemaakt.
134

Zeggenschap De GR WOZL is m.i.v. 20-01-2010 gewijzigd. Het betreft nu een GR tussen de colleges
van de deelnemende gemeenten. De afgevaardigden van de colleges nemen zitting
in het AB en DB (wethouder economie, werk en onderwijs) . De gemeentewet schrijft
in kader van een GR voor dat er een AB en DB is. Binnen de GR WOZL zijn de AB en
DB leden dezelfde. Stemmingen in kader AB zijn gewogen (op basis inwonersaantal).
Binnen het DB worden de uitvoeringszaken besproken en besloten. De leden hebben
ieder één stem. De nieuwe GR schrijft voor dat alleen de uitvoerende taken t.b.v.
plaatsing Wsw-geïndiceerden aan de GR WOZL zijn toebedeeld. Beleid en regie is een
bevoegdheid van de individuele gemeenten.
De deelname in kosten en zeggenschap (AB) is als volgt;
Gemeente
Heerlen
Kerkrade 24,35%
Brunssum 11,83%
Landgraaf 15,50%
Nuth 3,49%
Simpelveld 3,51%
Onderbanken 2,90%
Gulpen-Wittem 3,68%
Voerendaal 2,29%
Vaals 2,07%
Valkenburg 2,28%
Totaal 100,00%
135
Percentage deelname:
28,10%
Ontwikkelingen De besluitvorming over de nieuwe koers binnen WOZL en hoe de gemeenten gaan
opereren binnen de ontstane ruimte is bepaald. De nieuwe koers houdt in dat regie
en beleid naar de gemeentes gaat en dat het WOZL de uitvoering voor haar rekening
neemt. Deze GR wordt aangegaan tussen de colleges van de deelnemende gemeenten
en lokaal vindt de verantwoording naar de gemeenteraad plaats. M.i.v. 20 januari 2010
is de nieuwe GR vastgesteld en bij de deelnemende gemeenten ingeschreven.

Parkeer Heerlen B.V. Programma Economische Stimulering
Doel De deelname aan Parkeer Heerlen B.V. dient twee belangen: een maatschappelijk en
een economisch belang. Er wordt voorzien in de parkeerbehoefte van de bezoekers
van het centrum en de parkeerbehoefte die is gerelateerd aan de kantoorfuncties in de
omgeving van de Parallelweg. Via de vennootschap heeft de gemeente invloed op de
parkeertarieven in de parkeergarages in het centrum van Heerlen.
Financieel belang Boekwaarde is € 765.000 (765 aandelen van € 1000 nominaal). Borgstelling ten behoeve
van een lening van € 6.000.000 is voor de gemeente Heerlen maximaal 51% en
bedraagt € 3.060.000. Daartegenover staat de waarde van het onroerend goed (parkeergarages).
Parkeer Heerlen B.V. heeft tevens “schulden participanten” met een saldo
per 31-12-2009 van € 185.425. Dit bedrag wordt in 3-jaarlijkse termijnen terugbetaald.
Zeggenschap Aandeelhouders zijn de gemeente Heerlen voor 51% en Q-park voor 49%.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen De Parkeer Heerlen B.V. speelt een belangrijke economische en maatschappelijke rol in
de gemeente Heerlen, zowel ten aanzien van het kort parkeren voor bezoekers van het
centrum als het voorzien in parkeerfaciliteiten van de in het centrum aanwezige kantoorfuncties
en dan met name de kantoorfuncties gelegen nabij de Teleparking. Mede
gezien de te verwachten resultaten op de langere termijn pleit dit voor de instandhouding
van de Parkeer Heerlen B.V. Op grond van deze ontwikkelingen worden de vooruitzichten
van de vennootschap door de directie van de vennootschap positief beoordeeld
zodat zij de continuïteit gewaarborgd acht. Als de lijn der verwachting zich doortrekt zal
zowel de omzet toenemen als de waarde van de parkeergarages. De garages worden
gewaardeerd tegen marktwaarde, gebaseerd op de jaarlijkse taxaties door onafhankelijke
deskundigen.
136

Technohouse B.V. Programma Economische Stimulering
Doel B.V. Technohouse exploiteert op het bedrijventerrein Coriopolis een
bedrijfsverzamelgebouw voor techno starters en doorstarters en heeft en heeft tot doel
de link tussen bedrijfsleven en kennisinstellingen op dat terrein mede gestalte te geven
en aantrekkelijke huisvesting te bieden tegen een redelijke prijs met service pakket en
flexibiliteit.
Financieel belang Aandelenkapitaal is als volgt verdeeld N.V. Industriebank LIOF 93,2% (15.784
aandelen) en gemeente Heerlen 6,8% (1152 aandelen). Het geplaatst en gestort
aandelenkapitaal bedraagt € 1.693.651. De nominale waarde per aandeel bedraagt
€ 100.
Zeggenschap De wethouder economie, werk en onderwijs vertegenwoordigt de gemeente in de
algemene vergadering van aandeelhouders. Namens de gemeente is de heer Hol lid van
de Raad van Commissarissen.
Ontwikkelingen Om te kunnen voldoen aan de economisch-maatschappelijke doelstelling is het
Technohouse op Coriopolis gericht op het huisvesten van startende en doorstartende
bedrijven in een kennisgeoriënteerde sector. De lagere bezetting in 2009 van het
Technohouse gebouw heeft zich in de loop van 2010 doorgezet. De hoofdoorzaak is
gelegen in de algemene economische situatie en de minder courantheid van een deel
van het gebouw. Daarnaast spelen ook concurrerende ontwikkelingen in de omgeving
zoals bv C-mill. In de loop van 2010 zijn beslissingen genomen om de exploitatie een
impuls te geven. Mogelijk kan dit leiden tot extra investeringen in het gebouw waarvoor
de financiering alsdan dient te worden geregeld.
Nazorg Limburg B.V. Programma Leefomgeving
Doel Het aanbrengen en in stand houden van een voldoende voorzieningenniveau op stortplaatsen
voor afval na beëindiging van de exploitatie alsmede het verwerven, vervreemden,
huren, beheren en exploiteren van onroerende zaken die verband houden met en/
of betrekking hebben op deze stortplaatsen.
Financieel belang Bijdrage in begroting verbonden partij op basis van tonnage gestort huishoudelijk afval
(€ 2,27 per ton gestort huishoudelijk afval). Het bedrag zit in het verwerkingstarief van
huishoudelijk restafval.
137

Zeggenschap Limburgse gemeenten (50%) en provincie Limburg (50%). Deelname in Algemene
Vergadering van Aandeelhouders door wethouder sport, ouderen en dienstverlening.
Ontwikkelingen Door opbouw van de voorziening wordt ervoor gezorgd dat de stortplaatsen na
beëindiging beheerd en onderhouden kunnen worden De financiële kaders worden
door de aandeelhouders bepaald. Hierin wordt door de provincie toezicht gehouden.
De risico’s worden afgedekt doordat een voorziening wordt gecreëerd om de
nazorgverplichtingen in de toekomst te kunnen voldoen. Het uiteindelijke doelvermogen
is vastgesteld op € 18.200.000. Voornemen van de provincie is om de nazorgorganisatie
anders te gaan inrichten. Dit betekent dat herziening van de taken en organisatie zal
gaan plaatsvinden.
Schaesbergerveld B.V. Programma Ruimtelijke Ontwikkeling
Doel Het doel van het samenwerkingsverband is: het ontwikkelen (bouw-/woonrijp maken),
zodanig saneren, slopen van opstallen, exploiteren, kopen en verkopen van gronden,
alles ter voorbereiding van en gericht op het mogelijk maken van de bouw van voor
bewoning bestemde gebouwen op die gronden en wel in het gebied Schaesbergerveld
(omgeven door de Heuvelweg en Schandelerboord) te Heerlen. Deze B.V. is tevens
opgericht om voor de ontwikkeling van het gebied Schaesbergerveld als gemeentelijke
B.V. deel te nemen in de V.O.F. Ontwikkelingsmaatschappij Schaesbergerveld (OMS).
Dit ter beperking van de financiële aansprakelijkheid bij deconfiture (faillissement).
Financieel belang Verkrijgingsprijs € 45.381 de boekwaarde ultimo 2008 was € 45.381 en er is een rekening
courant verhouding van € 1.748.951 (lening en rente).
Zeggenschap Gemeente Heerlen 100% aandeelhouder. Met een afgevaardigde uit directie
van gemeente Heerlen directeur van Schaesbergerveld B.V. en het college als
aandeelhouder. Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders
door de wethouder ruimte,wonen en cultuur.
Ontwikkelingen Fase 1 en 2 : bouw gereed. Fase 3A (15 woningen) bouw gestart december 2010.
Voorjaar 2011 zal fase 3B (17 woningen) in verkoop gaan. Gelet op de regionale
woningmarkt en woonprogrammering en de stedenbouwkundige visie op MSP
heeft de directie van de vof OMS in overweging om fase 4 te beperken in omvang.
Voorstellen worden ontwikkeld om een beperkt aantal (20 tot 25) appartementen in
fase 4A te realiseren in plaats van de oorspronkelijk voorgenomen realisatie van 83
appartementen. Voor fase 4B wordt de realisatie van appartementen niet meer gewenst
geacht en zal een alternatieve ontwikkeling bekeken moeten worden.
138

Holding Roda Kerkrade N.V./Stichting AK. Programma Economische Stimulering
Doel Het altijd durende recht dat het stadion van voetbalclub Roda JC de naam “Parkstad
Limburg Stadion” draagt.
Financieel belang De gemeente participeert voor 4,27% stichting Administratie Kantoor voorheen Holding
Roda Kerkrade N.V. Deze certificaten hebben geen marktwaarde.
Zeggenschap 4,27% belang en de invloed van de gemeente Heerlen is zo goed als nihil. Gemeente
Heerlen wordt vertegenwoordigd door de wethouder sport, ouderen en dienstverlening.
Ontwikkelingen Op dit moment zijn er geen nieuwe ontwikkelingen te vermelden.
Parkstad Limburg. Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel Economische structuurversterking. Parkstad loopt op diverse kernindicatoren achter op
landelijke gemiddelden. Denk hierbij aan gemiddeld inkomen, economische participatiegraad,
opleidingsniveau en de gemiddelde prijs van een woning. Dit gecombineerd met
een bevolkingsdaling biedt kansen maar dwingt ook tot een gestructureerde, centraal
geregisseerde aanpak van de economische ontwikkeling van de regio Parkstad Limburg.
Daarom hebben de acht gemeenten in 2010 ervoor gekozen om de reeds bestaande
WGR+ regeling uit 2006 om te vormen van een beleidsgericht (de belangrijkste beleidsdocumenten
zijn immers afgerond) naar uitvoeringsgericht kader en organisatie.
Met de realisatie van de top-5 agenda gezamenlijk handen en voeten te geven aan de
economische structuurversterking van de regio is de ambitie voor de komende jaren.
Financieel belang De bijdrage in 2010 is op basis van het ‘Pact van Parkstad’ € 3.033.692. Dit bedrag
loopt de komende jaren middels een gezamenlijk groeimodel op naar € 4.333.845 zodat
de regio vanaf 2012 beschikt over een begroting van € 10.000.000 voor de realisatie/
cofinanciering van voor de regio strategische projecten uit het regioprogramma.
139

Zeggenschap Het bestuur van de WGR+ Parkstad Limburg werkt op basis van het monistisch stelsel.
Dit betekent dat het Parkstadbestuur onderdeel uitmaakt (en meestemt) in de
Parkstadraad. Het Parkstadbestuur bestaat uit een portefeuillehouder per deelnemende
gemeente plus een onafhankelijk voorzitter. De Parkstadraad bestaat uit het
Parkstadbestuur plus een gewogen vertegenwoordiging van de Raden en Colleges van
de deelnemende gemeenten. De Parkstadraad is opdrachtgever van het Parkstadbestuur
en de voorzitter. De voorzitter wordt apart benoemd omdat deze binnen het
Parkstadbestuur de verantwoordelijkheid draagt voor de integrale uitvoering van het
uitvoeringsprogramma en hierover ook als voorzitter verantwoording moet afleggen aan
de Parkstadraad.
Ontwikkelingen In 2010 is het Pact van Parkstad in de 8 deelnemende gemeenteraden vastgesteld met
de nieuwe bestuurlijke structuur en de aangepaste ambitie (van beleid naar uitvoering).
Op het gebied van organisatieontwikkeling is in 2010 gewerkt aan de transformatie
van de Parkstadorganisatie naar een uitvoeringsregisserend orgaan, dat proces loopt
op dit moment door. In 2010 is het regioprogramma (2010-2014) ‘Naar een duurzaam
en vitale regio’ door de nieuwe Parkstad vastgesteld. Ook Gedeputeerde Staten
en Provinciale Staten hebben dit regioprogramma onderschreven als leidraad voor
de investeringsagenda in Parkstad voor de komende 4 jaar (m.n. in het kader van de
Regiodialoog).
140

Brandweer Zuid-Limburg / Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR).
Programma leefomgeving
Doel Gezamenlijke uitvoering van de Brandweerwet 1985 en de Wet GHOR. Tevens een wettelijke
taak van de gemeente de organisatie en het beheer van de brandweer en de
GHOR te regelen.
Financieel belang Brandweer Zuid-Limburg. De bijdrage in 2010 is € 4.523.960 GHOR De bijdrage in 2010
is € 142.836.
Zeggenschap Burgemeester zit in zowel het dagelijks als algemeen bestuur.
Ontwikkelingen De Brandweer en de GHOR vallen onder één gemeenschappelijke regeling. De GHOR
is organisatorisch ondergebracht bij de GGD Zuid-Limburg, maar valt bestuurlijk onder
het Algemeen Veiligheidsbestuur van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. In 2010
is de brandweer en de GHOR ingezet bij diverse branden en calamiteiten in Heerlen.
Naast de reguliere taken van branden blussen is de brandweer ook actief in de preventieve
controles. Gedurende het jaar worden de gebruikersvergunningen gecontroleerd.
Op 1 oktober 2010 is de de nieuwe Wet Veiligheidsregio’s in werking getreden. De
Brandweerwet 1985, de Wet GHOR en de Wet Rampen en Zware Ongevallen (WRZO)
zijn hierin opgenomen. Doel van de nieuwe Wet Veiligheidsregio’s is de realisatie van
een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, geneeskundige
hulpverlening bij ongevallen en rampen, rampenbestrijding en crisisbeheersing
onder één regionale bestuurlijke regie te realiseren. Naar aanleiding van de invoering
van de Wet Veiligheidsregio’s per 1-10-2010 wordt een nieuwe gemeenschappelijke
regeling Veiligheidsregio Zuid-Limburg opgesteld. De bestaande gemeenschappelijke
regeling brandweer ZL/GHOR komt te vervallen en wordt opgenomen in een gemeenschappelijke
regeling Veiligheidsregio Zuid-Limburg. De nieuwe gemeenschappelijke
regeling Veiligheidsregio Zuid-Limburg wordt momenteel opgesteld. Hiervoor is door de
regio een extern bureau ingehuurd.
141

Gemeenschappelijke regeling Rd4. Programma Leefomgeving
Doel Het tot stand brengen van doelmatige, milieuhygiënische verantwoorde en marktconforme
inzameling en verwerking van afvalstoffen, het adviseren op het gebied van ontwikkeling
en implementatie van milieubeleidDeze verbonden partij is verantwoordelijk
voor een doelmatige afvalinzameling binnen de gemeente Heerlen en uitvoering van een
aantal schoonmaaktaken zoals doorspuiten riool, kolkenlediging, gladheidbestrijding,
straatreiniging, aanbesteding van gemeentelijk afval uit openbare ruimte, rattenbestrijding,
transport verhuur, calamiteitendienst, reinigen markten.
Financieel belang Bijdrage in begroting verbonden partij is basis van begrote hoeveelheden en uren.
Deze worden vastgelegd in de begroting. De afrekening vindt plaats op basis van
werkelijke hoeveelheden en uren. Het voordeel van de nieuwe begrotingssystematiek
is dat deze veel sterkere prikkels geeft aan de individuele gemeenten om beleid te
voeren, aangezien het voordeel van en verlaging van kosten ook voor een groot deel bij
dezelfde gemeente terechtkomt. Dit in tegenstelling met de oude systematiek waarbij
dit voordeel door alle gemeenten werd gedeeld. Andersom zal afwijkend beleid mogelijk
leiden tot hogere kosten voor de individuele gemeente en worden deze kosten niet
meer gedeeld door de andere gemeenten. De samenhang tussen beleid en financiële
resultaten wordt hierdoor veel sterker beïnvloed. Aan de andere kant ontstaan er
voor de individuele gemeenten ook extra risico’s. Zo kan bij een nihil resultaat van
Rd4 de ene gemeente een positief resultaat hebben terwijl dit voor een andere
gemeente negatief kan zijn. Er is een financiële commissie ter ondersteuning van het
Dagelijks Bestuur in het leven geroepen.De gemeenschappelijke regeling Rd4 werkt
conform de begroting. In 2010 heeft de gemeenschappelijke regeling een overschot
behaald van € 861.021. In het Algemeen Bestuur is besloten om een tweedeling te
maken in de bestemming van overschotten en tekorten. Overschotten en tekorten
op de bedrijfsvoering worden voordele of ten laste van het weerstandsvermogen
van de gemeenschappelijke regeling Rd4 gebracht. Overschotten of tekorten op
de inzamelresultaten worden verrekend met de deelnemende gemeenten. Het
weerstandvermogen is nu € 928.376.
Zeggenschap Deelname in Algemeen Bestuur door wethouder ouderen, sport en dienstverlening.
Deelname in Dagelijks Bestuur door wethouder ouderen, sport en dienstverlening.
De stemverhouding in het Dagelijks Bestuur is een op een. De stemverhouding in het
Algemeen Bestuur is op basis van inwoneraantallen.
142

Ontwikkelingen Het is inmiddels alweer vijf jaar geleden dat de gemeenten hebben ingestemd met het
Afvalinzamelplan. Dit plan bestaat uit twee fasen, waarvan de eerste fase (containermanagement)
in alle gemeenten volledig is ingevoerd. De tweede fase is gestart in 2010
betrof de invoering van volume/frequentie systeem, waarbij er sprake is van een andere
verrekeningssystematiek naar de burgers toe, zodat uiteindelijk de doelstellingen in het
Landelijk Afvalbeheer Plan benadert of zelfs gehaald kunnen gaan worden. Het volume/
frequentie systeem is afgelopen jaar in de gemeente Heerlen met succes ingevoerd.
Daarnaast heeft de Rd4 de huis aan huis inzameling van kunststofverpakkingsmaterialen
ter hand genomen. Dit ook met groot succes. De verwerkingstarieven van papier
en metalen die in 2008 en 2009 onder druk hebben gestaan lieten in 2010 weer een
stijgende lijn zien.
Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Zuid-Limburg (GGD). Programma Sociale Infrastructuur
Doel De GGD geeft uitvoering aan de Wet Publieke gezondheid namens de 19 Zuidlimburgse
gemeenten.
Financieel belang De omzet van de GGD over 2009 bedraagt € 41.501.053 welk bedrag voor
€ 13.571.885 door de deelnemende gemeenten bijeengebracht wordt. Voor Heerlen
bedraagt de bijdrage over 2009 € 1.228.857 ofwel 2,96 % van de totale opbrengsten
GGD en 9,05 % van de totale bijdragen van de gemeenten. Door te beschikken
over reserves gedurende het boekjaar laat de jaarrekening een te bestemmen
resultaat zien van € 1.601.566. Wanneer sprake zou zijn van een faillissement van
de GGD Zuid-Limburg zijn de ter beschikking gestelde bedragen niet verhaalbaar.
Financiële aansprakelijkheid indien de verbonden partij haar verplichtingen niet
nakomt. De begrote omzet voor 2010 is € 33.684.235 en voor 2011 een bedrag van
€ 35.362.492. De gemeente bijdrage over 2010 en 2011 is respectievelijk € 1.480.437
en € 1.511.105. De gemeentelijke bijdrage geldt voor 4 van de 5 programmalijnen
van de GGD (GGD, GHOR, HALT en huiselijk geweld). De 5e programmalijn is de RAV
(ambulance vervoer). Hier geldt geen bijdrage van de gemeente voor, maar deze wordt
betaald uit de ziektekostenverzekering en is mede afhankelijk van het gebruik.
Zeggenschap De GGD Zuid-Limburg is een Gemeenschappelijke Regeling die is ingesteld door 19
gemeenten in Zuid–Limburg, te weten: Beek, Brunssum, Eijsden, Gulpen-Wittem,
Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Maastricht, Margraten, Meerssen, Nuth, Onderbanken,
Schinnen, Simpelveld, Sittard–Geleen, Stein, Vaals, Valkenburg a/d Geul en Voerendaal.
Conform de wettelijke bepaling in de wet gemeenschappelijke regelingen bestaat de
bestuursstructuur uit een Algemeen Bestuur, een Dagelijks Bestuur en een voorzitter.
De gemeenten zijn vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur en het Dagelijks Bestuur.
In het Algemeen Bestuur zitten de burgemeester en 1 wethouder afgevaardigd namens
Heerlen. Beide hebben in het AB 1 stem, naar rato van het aantal inwoners.In het
Dagelijks Bestuur zitten 7 bestuurders, met ieder 1 gelijke stem. Vanuit Heerlen is dit
de wethouder jongeren, welzijn en zorg.
143

Ontwikkelingen GGD is recent gefuseerd. Na de gemeenteraadsverkiezingen van april 2010 is een nieuw
Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur samengesteld. De gemeenschappelijke regeling
is gewijzigd, zodat het nieuwe bestuur een andere, compactere samenstelling krijgt.
Het Algemeen Bestuur is teruggebracht van 38 naar 19 leden, waarbij elke gemeente
zelf bepaalt wie er namens de gemeente zitting heeft. Dit zijn leden van het college van
B&W.
Kredietbank Limburg. Programma Sociale Infrastructuur
Doel Doel van de gemeenschappelijke regeling is hulp te verlenen aan burgers die door hun
schuldenlast in maatschappelijke problemen zijn of kunnen komen en het op verantwoorde
wijze voorzien in de kredietbehoefte van personen met een inkomen tot 130%
van het minimum. Uitvoerder van de GR is het rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam
Kredietbank Limburg (KBL).
Financieel belang Exploitatietekorten komen voor rekening van de GR-gemeenten. De verdeelsleutel
is 50% op basis van inwonersaantal en 50% op basis van aandeel in de
kredietportefeuille. Een eventueel batig saldo wordt op basis van dezelfde verdeelsleutel
uitgekeerd aan de deelnemende gemeenten nadat de openstaande leningen zijn
afgelost. De gemeente Sittard-Geleen heeft binnen de GR een aparte status. Middels
een side-letter is vastgelegd dat deze gemeente niet participeert in verliezen van voor
oprichting van de GR. In 2009 zijn afspraken gemaakt met de KBL om meer producten
af te nemen. Over 2009 was het exploitatieresultaat € 26.059 negatief (€ 860.303
negatief in 2008). Over 2010 wordt voor het eerst een positief exploitatieresultaat
verwacht. Daarnaast is er een voorziening worden getroffen voor oude leningen
(

Ontwikkelingen Jaarlijks wordt een dienstverleningsovereenkomst (DVO) afgesloten. In 2010 bedroeg
het inkoopbudget op basis van het DVO € 1.776.486 waarvan € 1.578.405 is gerealiseerd.
Van 2005 tot en met 2009 is verlies geleden. Voor 2010 wordt een sluitende
begroting voorzien. Door de financieel-economische crisis stijgt het aantal schuldhulpvragers.
Het kabinet heeft vanwege de economische crisis tijdelijk extra middelen
beschikbaar gesteld voor de jaren 2009 tot en met 2011 om ook in economisch zware
tijden extra aandacht te kunnen geven aan problematische schuldensituaties. Over
2009 is € 324.851 toegekend en over 2010 € 507.221. Het bedrag voor 2011 is nog
niet bekend. De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) is in 2010 niet behandeld.
Essentie van de wet is dat de wachttijd wordt beperkt tot maximaal 4 weken en bij
bedreigende situaties maximaal 3 werkdagen. Ook moet de gemeenteraad vierjaarlijks
een plan vaststellen dat richting geeft aan de integrale schuldhulpverlening.
Het komend jaar worden mutaties verwacht op directieniveau bij de KBL.
Corio Energy N.V. (Mijnwater) i.o. Programma Economische Stimulering
Doel Corio Energy N.V. is momenteel in oprichting door de gemeente Heerlen. Deze rechtspersoon
gaat de in de pilot van het mijnwaterproject gedane investeringen exploiteren,
passend binnen het Europese mededingingsrecht. De gemeente Heerlen wil hiermee
haar aandeel in het pilotproject terugverdienen, zij het over een lange periode.
Daarnaast is het project een uithangbord voor het economische speerpunt Nieuwe
Energie van gemeente en regio. Exploiteren van de levering van warm en koud water
t.b.v. verwarming en koeling van gebouwen. Oprichten van een juridische structuur
(NV/BV) waarmee dit op bedrijfsmatige en bedrijfseconomische manier kan worden
uitgevoerd.
Financieel belang Het totale mijnwaterproject heeft € 13.100.000 gekost. De gemeente heeft hierin een
aandeel in gehad van uiteindelijk € 5.800.000. (Raadsbesluit 2009/38255).
Zeggenschap Op grond van de Europese mededingingsregels moet de gemeente minstens vijf jaar na
de oplevering van het pilotproject eigenaar blijven van de investeringen. Dit betekent
dat minimaal 51% van de aandelen van Corio Energy N.V. in handen van de gemeente
dient te blijven. Mogelijkerwijs kan dit meer zijn, afhankelijk van de uitkomst van
de onderhandelingen met de potentiële afnemers die eventueel een aandeel in Corio
Energy zouden willen hebben. Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van
aandeelhouders door wethouder economie, werk en onderwijs.
145

Ontwikkelingen Het mijnwaterproject is een lange termijn project. Corio Energy zal niet snel een
winstgevend bedrijf zijn. De investeringen hebben echter een begin gemaakt met de
energietransitie in de stad. Niet alleen fysiek maar ook in de gedachten van mensen,
energievoorziening hoeft immers niet persé met behulp van fossiele brandstoffen, het
kan ook anders. Een taskforce zal advies uitbrengen over de ontwikkelingen op lange
termijn, een businessplan en de organisatorische setting. Een overzicht van de in
2010 benodigde investeringen zal onderdeel vormen van het advies van de taskforce.
Deze investeringen worden aan de raad voorgelegd. Op den duur kan Corio Energy
uitbreiden, zowel met nieuwe klanten als nieuwe investeringen. De nu nog traditionele
energievoorziening van de pompen kan worden verduurzaamd door bijvoorbeeld zonneenergie.
Ook het gebruik van uit industriële processen afkomstige restwarmte behoort
tot de mogelijkheden. De ontwikkelingsmogelijkheden van Corio Energy hangen nauw
samen met de wereldwijde ontwikkelingen op de energiemarkt en de maatregelen tegen
klimaatverandering.
Stichting Isidoor. Programma Economische Stimulering
Doel Samenwerking op het gebied van telecommunicatie, informatietechnologie en overige
diensten. Dit initiatief van de gemeente Heerlen en de provincie Limburg heeft in 2005
geresulteerd in de aanleg van een groot glasvezelnetwerk in Zuid-Limburg (via de gelieerde
stichting Isilinx).
Financieel belang Er is eenmalig € 15.000 geïnvesteerd als procesgeld.
Zeggenschap Vertegenwoordiging in het stichtingsbestuur door de wethouder Economie, werk en
onderwijs.
Ontwikkelingen In het afgelopen jaar heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de gang van zaken
en afspraken rond de stichting Isilinx en het netwerk dat door de stichting Isidoor tot
stand is gekomen. De stichting Isidoor is niet actief.
146

Stichting WTC Heerlen-Aachen. Programma Economische Stimulering
Doel De exploitatie van een World Trade Center-concept met een optimale dienstverlening
op het gebied van handelsbevordering aan het euregionale bedrijfsleven alsmede het
bieden van hoogwaardige bedrijfsruimte aan het internationale bedrijfsleven in de kantorensfeer.
Financieel belang Als eigenaar de waarde van de WTC-licentie ingebracht; in de voorbereiding een bedrag
beschikbaar gesteld van € 300.000.
Zeggenschap Als licentiehouder is de wethouder economie, werk en onderwijs lid van het bestuur
(zowel algemeen als dagelijks bestuur). De wethouder financiën, beheer en mobiliteit
vertegenwoordigt de gemeente in de algemene vergadering van aandeelhouders.
Ontwikkelingen Sinds 2008 is het WTC Heerlen-Aachen gevestigd in een kantoorgebouw van ca. 6000
m2 op Avantis. Het WTC functioneert als gebouwen beheerder en verleend alle mogelijke
diensten. De huidige positie moet verder worden uitgebouwd zowel qua meerwaarde
in de dienstverlening naar bedrijven als ook qua gebouwde voorziening. Door de
hoge bezetting van ca. 90 % heeft de eigenaar besloten een uitbreiding van ca. 3000
m2 te realiseren op voorwaarde van een voorverhuur van ca. 50 %. De verwachting is
dat in eind 2010/begin 2011 deze beslissing zal worden genomen. De plannen voor een
financial center op de grens onder de vlag van het WTC zijn voorlopig uitgesteld mede
als gevolg van de huidige economische situatie.
Stichting Centrummanagement Heerlen-centrum. Programma Economische Stimulering
Doel Het op een bedrijfsmatige manier verder ontwikkelen, beheren en daardoor vergroten
van de concurrentiekracht van het kernwinkelgebied te Heerlen.
Financieel belang In totaal € 56.444 (€ 28.084 betreft gemeentelijke subsidie, de indirecte ondernemersbijdrage
via de precarioheffing bedraagt € 28.360).
Zeggenschap Namens het college van B en W participeren de wethouder economie, werk en
onderwijs.
Ontwikkelingen Medio 2010 is er een nieuwe voorzitter aangetreden.
147

Stichting Centrummanagement Hoensbroek. Programma Economische Stimulering
Doel Het op een bedrijfsmatige manier verder ontwikkelen, beheren en daardoor vergroten
van de concurrentiekracht van het kernwinkelgebied te Hoensbroek-centrum alsmede
de toegangsradialen, het mede zorgdragen voor een integraal beheer van de aldaar
gelegen openbare ruimten en het streven naar verbetering van het woon-, werk- en
leefklimaat in het gebied.
Financieel belang Bijdrage van € 12.982.
Zeggenschap De gemeente Heerlen levert één bestuurlijke afgevaardigde (de wethouder economie,
werk en onderwijs) en één ambtelijke afgevaardigde voor het bestuur van de stichting.
Ontwikkelingen Op 1 februari 2011 is er een nieuwe centrummanager aangetreden.
Stichting Centrummanagement Heerlerbaan. Programma Economische Stimulering
Doel Het op een bedrijfsmatige manier verder ontwikkelen, beheren en daardoor vergroten
van de concurrentiekracht van het kernwinkelgebied te Heerlerbaan-centrum alsmede
de toegangsradialen, het mede zorgdragen voor een integraal beheer van de aldaar
gelegen openbare ruimten en het streven naar verbetering van het woon-, werk- en
leefklimaat in het gebied.
Financieel belang Bijdrage van € 1.000.
Zeggenschap De gemeente Heerlen levert één bestuurlijke afgevaardigde (de wethouder ruimte wonen
en cultuur ) en één ambtelijke afgevaardigde voor het bestuur van de stichting.
Ontwikkelingen De stichting leidt op dit moment een slapend bestaan.
148

Naam van de verbonden partij: Enexis Holding N.V. Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland
dient Essent uiterlijk vóór 1 januari 2011 gesplitst te worden in een Netwerkbedrijf en
een Productie- en Levering Bedrijf. Deze verplichte splitsing is echter al doorgevoerd per
30 juni 2009. Op basis van de wet zijn de publieke aandeelhouders van Essent NV voor
exact hetzelfde aandelenpercentage aandeelhouder van Enexis geworden. De wetgever
treedt in beginsel niet in de wijze waarop gesplitst wordt. Bij de wijze van splitsing
door Essent (afsplitsing van het Netwerkbedrijf) volgt de keuze voor deelname in Enexis
Holding NV, dit om een nevenschikking te creëren tussen de gereguleerde netwerkactiviteiten
en de wettelijk toegestane nevenactiviteiten van het netwerkbedrijf.
Financieel belang 0,20834% (procentuele participatie voortvloeiend uit aandelenbezit voormalig Essent
(311.850 aandelen). Over het boekjaar 2009 werd in 2010 een dividend uitgekeerd van
€ 164.381 t.b.v. de gemeente Heerlen.
Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Voor de rest heeft de
gemeente als aandeelhouder geen echte invloed op de te volgen strategie door Essent.
De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn wel gebundeld in de VEGAL.
Deze vereniging blijft van kracht daar de gemeente aandeelhouder blijft van Enexis
(netwerkbedrijf), Essent Milieu en diverse BV’s waarin de SPV’s worden verwerkt.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen Sinds de operationele afsplitsing en de eigendom afsplitsing heeft Enexis een enorme
ontwikkeling doorgemaakt. Een zelfstandig netwerkbedrijf met een eigen strategie,
leidende ambities en een duidelijk eigen gezicht. En een manier van werken,
waarbij de energiebehoefte van de klanten, aandeelhouders en het maatschappelijk
belang centraal staan. Deze ontwikkelde manier van werken is gebaseerd op de
kernwaarden: samen, slagvaardig, verantwoordelijk en toekomstgericht. Enexis
hanteert een stakholdermodel met vier stakeholders. Naast klanten, aandeelhouders
en medewerkers, is de maatschappij als vierde stakeholder toegevoegd. Het
maatschappelijk belang staat bovenaan, gevolgd door klanten, medewerkers en
aandeelhouders. Bij het vaststellen van intern beleid maakt Enexis gebruik van een
beleidsdriehoek. Deze is gebaseerd op de beleidsdriehoek van Economische Zaken (EZ).
En bevat elementen betaalbaar, betrouwbaar, duurzaam en publieksgericht. Enexis is
verantwoordelijk voor de aanleg, het onderhoud, het beheer en de ontwikkeling van de
energietransport- en distributienetten in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland. Ze zorgen
ervoor dat gas en electriciteit veilig bij ongeveer 2,6 miljoen huishoudens, bedrijven en
overheden terechtkomen. In 2010 neemt de energiekamer een nieuw methodebesluit
over de tariefregulering voor de periode 2011-2014. De inhoud van dit besluit zal naar
verwachting aanzienlijke gevolgen hebben voor de gereguleerde omzet van Enexis.
Op het vlak van duurzaamheid gaat Enexis zich nog meer bewijzen. Een viertal grotere
demoprojecten op het gebied van Groen Gas, en Smart Grids is in voorbereiding.
149

Naam van de verbonden partij: vordering op Enexis B.V. Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland
diende Essent uiterlijk vóór 1 januari 2011 gesplitst te zijn in een Netwerkbedrijf en
een Productie- en Levering Bedrijf. Deze verplichte splitsing is inmiddels doorgevoerd
per 30 juni 2009. Essent heeft eind 2007 een herstructurering doorgevoerd waarbij de
economische eigendom van de gas- en electriciteitsnetten binnen de Essent-groep zijn
verkocht en overgedragen aan Enexis tegen de geschatte fair market value. Omdat
Enexis BV over onvoldoende contante middelen beschikte om de koopprijs hiervoor te
betalen is deze onverschuldigd gebleven en omgezet in een lening van Essent Nederland
BV. In de Wet Onafhankelijk Netbeheer staat opgenomen dat het niet wenselijk is dat
na splitsing financiële kruisverbanden blijven bestaan en omdat het op dat moment
niet mogelijk was om de lening extern te financieren is derhalve besloten om de lening
(vordering) niet mee te verkopen aan RWE, maar over te dragen aan de aandeelhouders.
Op het moment van overdracht bedroeg de vordering € 1,8 miljard. De aflossing
hiervan is vastgelegd in een viertal leningsovereen-komsten met verschillende looptijden
(tot en met 10 jaar). Het gemiddelde rentepercentage dat op deze leningen wordt
vergoed bedraagt ongeveer 4,65%. Op basis van de Aanwijzing van de Minister van
Economische Zaken is een bedrag van € 350 miljoen geoormerkt als achtergesteld ten
behoeve van mogelijke toekomstige conversie naar het eigen vermogen van Enexis.
Financieel belang 0,20834% (procentuele participatie voortvloeiend uit aandelenbezit voormalig Essent
(311.850 aandelen). De totale vordering bedraagt voor Heerlen € 3.750.145,41 en
bestaat uit 4 leningdelen:€ 937.536 rente 3,27% af te lossen 2012 € 1.041.707 rente
4,10% af te lossen 2014 € 1.041.707 rente 4,65% af te lossen 2016 € 729.195, rente
7,20% af te lossen 2019. Uit het Heerlense aandeel van de bruglening is een rendement/intrest
ontvangen van € 184.726.
Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Voor de rest heeft de
gemeente als aandeelhouder geen echte invloed op de te volgen strategie door Essent.
De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn wel gebundeld in de VEGAL.
Deze vereniging blijft van kracht daar de gemeente aandeelhouder blijft van Enexis
(netwerkbedrijf), Essent Milieu en diverse BV’s waarin de SPV’s worden verwerkt.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen a. Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is gering en
beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap (ongeveer
€ 100.000), art 2:81 BW. b. Daarnaast loopt Vordering op Enexis BV beheerst
geachte risico’s op Enexis Holding NV voor de niet-tijdige betaling van rente en/of aflossing
en, in het ergste geval, faillissement van Enexis Holding NV.
150

Naam van de verbonden partij: Cross Border Lease Vennootschaps B.V.
Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel De functie van deze CBL Vennootschap BV is dat zij de verkopende aandeelhouders
zal vertegenwoordigen als medebeheerder (naast RWE, Enexis en Essent) van het
CBL Fonds en in eventuele andere relevante CBL-aangelegenheden en zal fungeren als
“doorgeefluik” voor betalingen namens aandeelhouders in en uit het CBL Fonds. Ter
voorkoming van misverstanden: het CBL Fonds zelf is niets meer dan een bankrekening
die zal worden aangehouden bij een gerenommeerde bank waarop het afgesproken
bedrag zal worden gestort en aangehouden. Voor zover na beëindiging van alle CBLs
en de betaling uit het CBL Fonds van de daarmee corresponderende voortijdige beëindigingvergoedingen
nog geld overblijft in het CBL Fonds, wordt het resterende bedrag
weer in de verhouding 50%-50% verdeeld tussen RWE en verkopende aandeelhouders.
Naast het feit dat deelname in CBL Vennootschap BV de noodzakelijke randvoorwaarden
creëert voor maximalisatie van de verkoopopbrengst van Essent en een optimale (financiële)
risicoafdekking voor eventuele aansprakelijkheid van de publieke aandeelhouders,
is het deelnemen door de verkopende aandeelhouders in CBL Vennootschap BV om de
volgende redenen in het openbaar belang:
Redenen waarom het medebeheer van het CBL Fonds en de vertegenwoordiging inzake
CBL aangelegenheden door de verkopende aandeelhouders wordt gebundeld in CBL
Vennootschap BV en niet individueel wordt gedaan door ongeveer 140 aandeelhouders
zijn gelegen in argumenten van flexibiliteit, eenvoudiger coördinatie en beheersbaarheid.
Het is in de praktijk vrijwel ondoenlijk om met ongeveer 140 separate partijen het
(mede)beheer te voeren over een fonds. Ook in de context van communicatie over, en
besluitvorming met betrekking tot, de onderliggende CBL’s zelf, is het efficiënter, sneller
en goedkoper om met één partij van doen te hebben in plaats van met ongeveer 140.
Deze argumenten van eenvoudiger coördinatie en efficiëntie gelden niet alleen in de
relatie tussen de aandeelhouders onderling, maar zijn ook aspecten die door Essent,
Enexis en RWE als van wezenlijk belang voor de toekomstige verhouding worden beschouwd.
Hoewel niet te maken hebbend met CBL Vennootschap BV, maar met het CBL Fonds, is
het openbaar belang ook bijzonder gediend met het bestaan van het CBL Fonds omdat
dit het risico van de aandeelhouders jegens de wederpartijen van de CBL’s deels beperkt
en leidt tot een heldere en eenvoudige (namelijk 50%-50%) aansprakelijkheidsverdeling
(althans voor het bedrag dat in het CBL Fonds zit) van CBL risico’s tussen verkopende
aandeelhouders en RWE.
Financieel belang 0,20834% (procentuele participatie voortvloeiend uit aandelenbezit voormalig Essent
(311.850 aandelen). In de AVA is besloten om in 2010 over te gaan tot uitkering van
het ASA Risicofonds. Dit betekent een incidenteel voordeel voor de gemeente Heerlen in
2010 van € 36.517. Per jaar wordt bekeken welke gedeelte eventueel kan vrijvallen van
de voorziening die getroffen is ten behoeve van claims uit de cross border leases van de
voormalige Essent N.V.
151

Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Voor de rest heeft de
gemeente als aandeelhouder geen echte invloed op de te volgen strategie door Essent.
De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn wel gebundeld in de VEGAL.
Deze vereniging blijft van kracht daar de gemeente aandeelhouder blijft van Enexis
(netwerkbedrijf), Essent Milieu en diverse BV’s waarin de SPV’s worden verwerkt.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen
a. Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering
en beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap
(ca. € 250.000), art 2:81 BW). b. Daarnaast lopen de verkopende aandeelhouders van
Essent het risico dat het gecreëerde CBL fonds ontoereikend kan zijn voor mogelijke
CBL claims, waarbij de koopovereenkomst met RWE spreekt van een maximale begrenzing
van het risico dat gelijk is aan de koopprijs. De kans dat dit risico zich voordoet
wordt zeer onwaarschijnlijk geacht. Er is in de 2e helft van 2009 een aantal CBL contracten
vervroegd beëindigd binnen de daarvoor gemaakte reserveringen. Er zijn ultimo
2009 geen aanwijzingen dat CBL Vennootschap BV onvoldoende solvabel zal zijn om
mogelijke CBL claims dan wel vervroegde afwikkelingen te kunnen voldoen.
Naam van de verbonden partij: Verkoop Vennootschaps B.V.
Programma Bestuur en Diensverlening
Doel In het kader van de transactie met RWE hebben de verkopende aandeelhouders een
aantal garanties gegeven aan RWE. Het merendeel van deze garanties is door de verkopende
aandeelhouders op het moment van verkoop van Essent PLB aan RWE overgedragen
aan deze deelneming, die vanaf het moment van oprichting dus ook aansprakelijk
is mochten een of meer van deze garanties onjuist blijken te zijn. Ter verzekering
van de betaling van eventuele schadeclaims heeft RWE bedongen dat een deel van de
verkoopopbrengst door de verkopende aandeelhouders gedurende ene bepaalde tijd
op een aparte bankrekening zal worden aangehouden (in jargon: in escrow zal worden
gestort). Buiten het bedrag dat in escrow zal worden gehouden, zijn de verkopende
aandeelhouders niet verder aansprakelijk voor inbreuken op garanties. Daarmee is de
functie van Verkoop Vennootschap BV dus tweeërlei. Als vennootschap die vrijwel alle
garanties onder de verkoopovereenkomst heeft overgenomen van de verkopende aandeelhouders
zal zij eventuele garantieclaim procedures voeren tegen RWE. Daarnaast
treedt Verkoop Vennootschap BV op als vertegenwoordiger van de verkopende aandeelhouders
met betrekking tot het geven van instructies aan de escrow agent wat betreft
het beheer van het bedrag dat in escrow wordt gestort.
Financieel belang 0,20834% (procentuele participatie voortvloeiend uit aandelenbezit voormalig Essent
(311.850 aandelen).
152

Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Voor de rest heeft de
gemeente als aandeelhouder geen echte invloed op de te volgen strategie door Essent.
De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn wel gebundeld in de VEGAL. Deze
vereniging blijft van kracht daar de gemeente aandeelhouder blijft van Enexis (netwerkbedrijf),
Essent Milieu en diverse BV’s waarin de SPV’s/joint Ventures worden verwerkt.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en
beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap (ca.
€ 550.000), (art 2:81 BW). Er zijn geen claims door RWE ingediend die uit de binnen
Verkoop Vennootschap BV gevormde escrow moeten worden voldaan. Gegegeven de
kostenbegroting en de beperkte rentevergoeding op de General Escrow is de verwachting
dat er geen rentevergoeding wordt uitgekeerd naar de aandeelhouders toe. De gemeente
Heerlen heeft hiermee ook geen rekening gehouden in de meerjarenbegroting.
Naam van de verbonden partij: Attero N.V. voormalig Essent Milieu Holding B.V.
Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel Het deelnemen in vennootschappen die werkzaam zijn op het gebied van de afvalverwijdering
en –verwerking, recycling/verwerking en het geschikt maken van afval tot
producten voor hergebruik en energie-opwekking.
Financieel belang Het gemeentelijk belang van Heerlen is 0,20834% (procentuele participatie voortvloeiend
uit aandelenbezit voormalig Essent (311.850 aandelen). Het uitgekeerde dividend
in 2010 bedroeg € 20.834 voor de gemeente Heerlen. Het risico en daarmee de aansprakelijkheid
voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt tot de hoogte van
het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap (ca. € 1.500.000) bedragen (art
2:81 BW). De Ava van Attero heeft besloten om een bedrag van € 10 miljoen uit te
keren als dividend in 2010 over het boekjaar 2009. Het ontvangen dividend in 2010 was
€ 20.834.
Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Voor de rest heeft de
gemeente als aandeelhouder geen echte invloed op de te volgen strategie door Essent.
De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn wel gebundeld in de VEGAL.
Deze vereniging blijft van kracht daar de gemeente aandeelhouder blijft van Enexis
(netwerkbedrijf), Essent Milieu en diverse BV’s waarin de SPV’s worden verwerkt.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
153

Ontwikkelingen Attero zoekt voortdurend naar nieuwe oplossingen. Het is een betrouwbare en klantgerichte
onderneming met een uitgebreid producten- en dienstenpakket. Het bedrijf is
uitgegroeid tot de grootste afvalverwerker op de Nederlandse markt en biedt werk aan
zo’n 650 mederwerkers. Op een vijftiental locaties wordt jaarlijks zón 2,5 miljoen afval
verwerkt, waaronder het restafval van circa 40 % van alle Nederlanders (ofwel ruim
6 miljoen inwoners). In 2009 werd een omzet behaald van € 330 miljoen en een positief
resultaat van € 84.000.000. Attero’s paradepaardjes zijn het nascheiden van kunstof
verpakkingsmateriaal, het winnen van groene stroom uit gft en het opwekken van biogas
naar groen gas. De nieuwe posititie ten opzichte van de aandeelhouders, klanten en
andere ‘stakeholders’in combinatie met de marktontwikkelingen, maken het noodzakelijk
de strategie tegen het licht te houden, en daar waar mogelijk en noodzakelijk aan
te passen. De kernwaarden bij het strategisch handelen zijn: duurzaamheid, innovatie,
betrouwbaarheid en klantgerichtheid. Het herijkingsproces is momenteel in volle gang.
154

Naam van de verbonden partij: Claim Staat Vennootsch B.V.
Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel In februari 2008 zijn Essent en Essent Nederland BV, met toestemming van de publieke
aandeelhouders, een procedure begonnen tegen de Staat der Nederlanden waarin zij
een verklaring voor recht vragen dat bepaalde bepalingen van de splitsingwetgeving
onverbindend zijn. Als gevolg van deze, in de ogen van Essent, onverbindende splitsingwetgeving
(en de als gevolg daarvan doorgevoerde splitsing) lijden haar aandeelhouders
schade. Inmiddels heeft de Rechtbank te ‘s-Gravenhage de vordering van Essent
afgewezen. Essent heeft tegen deze uitspraak hoger beroep aangetekend. Vanwege
praktische moeilijkheden met betrekking tot de overdracht van deze procedure aan de
individuele aandeelhouders van Essent NV, hebben Essent en RWE afgesproken dat de
onderliggende (declaratoire) procedure over de vraag of (delen van) de splitsingswetgeving
onverbindend zijn, ook na afronding van de transactie met RWE door Essent blijft
worden gevoerd. Essent en RWE zijn echter overeengekomen dat de eventuele schadevergoedingsvordering
van Essent op de Staat der Nederlanden die zou kunnen ontstaan
als de rechter inderdaad van oordeel is dat (delen van) de splitsingswetgeving onverbindend
zijn, wordt gecedeerd aan de aandeel-houders (en dus niet achterblijft binnen
de Essent groep), die deze vordering gebundeld zullen gaan houden via de deelneming
(de “Claim Staat Vennootschap BV”). In het kader van afronding van de verkoop van de
aandelen in het kapitaal van Essent NV aan RWE wordt de Claim Staat Vennootschap
BV verkocht en geleverd aan alle aandeelhouders in Essent NV die participeren in de
verkoop van RWE, alsmede aan die aandeelhouders in Essent NV die hun aandelen in
het kapitaal van Essent NV niet aan RWE verkopen, maar toch aandelen in het kapitaal
van Claim Staat Vennootschap BV willen kopen. Naast het feit dat deelname in Claim
Staat Vennootschap BV de noodzakelijke randvoorwaarden creëert voor maximalisatie
van de verkoopopbrengst van Essent en een optimale (financiële) risico-afdekking voor
eventuele aansprakelijkheid van de publieke aandeelhouders, is het deelnemen door de
aandeelhouders in Claim Staat Vennootschap BV is in het openbaar belang om redenen
van flexibiliteit, eenvoudiger coördinatie en beheersbaarheid. Het spreekt voor zich dat
het voor de aandeelhouders (en ook voor RWE) eenvoudiger, beter en goedkoper is om
gezamenlijk via de band van Claim Staat Vennootschap BV te procederen dan dit ieder
voor zich te moeten doen (met alle kosten en moeilijkheden die met de onderlinge afstemming
dan gepaard zouden gaan). Inmiddels blijkt dat Essent beroep heeft ingesteld
tegen de uitspraak van de Rechtbank.
Financieel belang 0,20834% (procentuele participatie voortvloeiend uit aandelenbezit voormalig Essent
(311.850 aandelen). In de AVA is besloten om in 2010 over te gaan tot uitkering van
het ASA Risicofonds. Dit betekent een incidenteel voordeel voor de gemeente Heerlen in
2010 van € 36.517. Per jaar wordt bekeken welke gedeelte eventueel kan vrijvallen van
de voorziening die getroffen is ten behoeve van claims uit de cross border leases van de
voormalige Essent N.V.
155

Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Voor de rest heeft de
gemeente als aandeelhouder geen echte invloed op de te volgen strategie door Essent.
De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn wel gebundeld in de VEGAL.
Deze vereniging blijft van kracht daar de gemeente aandeelhouder blijft van Enexis
(netwerkbedrijf), Essent Milieu en diverse BV’s waarin de SPV’s worden verwerkt.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
Ontwikkelingen Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en
beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap (ca.
€ 100.000) bedragen (art 2:81 BW).
Naam van de verbonden partij: Publiek Belang Electriciteitsproductie B.V.
Programma Bestuur en Dienstverlening
Doel De rechter heeft, in kort geding, bepaald dat Essent’s 50% belang, in economische
zin, in NV Elektriciteits Productiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ (EPZ), welke
vennootschap onder meer eigenaar is van de kerncentrale te Borssele niet mag
worden mee verkocht aan RWE. Dit houdt in dat de verkopende aandeelhouders zowel
het juridische als het economische eigendom van Essents 50%-belang in EPZ zullen
verkrijgen en daarmee de rechten om de publieke belangen te borgen (naast de borging
die uitgaat vanuit de Rijksoverheid via o.a. de Kernenergiewet en de voorschriften in de
aan EPZ verleende vergunning). Het 50% belang in EPZ is ondergebracht onder Publiek
Belang Electriciteitsproductie BV (PBE BV). De onderneming heeft als doelstelling het
beschermen van de belangen van de stakeholders in relatie tot alle activiteiten die zijn
verbonden aan EPZ, rekening houdend met de contractuele afspraken zoals die zijn
vastgelegd in EPZ SPA en de daarmee verband houdende documenten.
Financieel belang 0,20834% (procentuele participatie voortvloeiend uit aandelenbezit voormalig Essent
(311.850 aandelen). Het uitgekeerde dividend in 2010 bedroeg € 22.918 voor de
gemeente Heerlen.Over het boekjaar 2009 heeft de AVA besloten om een bedrag aan
dividend uit te keren van € 11 miljoen. Dit betekent voor de gemeente Heerlen een
bedrag van € 22.918.
Zeggenschap De gemeente Heerlen is vertegenwoordigd als aandeelhouder. Voor de rest heeft de
gemeente als aandeelhouder geen echte invloed op de te volgen strategie door Essent.
De krachten van alle Limburgse aandeelhouders zijn wel gebundeld in de VEGAL.
Deze vereniging blijft van kracht daar de gemeente aandeelhouder blijft van Enexis
(netwerkbedrijf), Essent Milieu en diverse BV’s waarin de SPV’s worden verwerkt.
Vertegenwoordiging in de algemene vergadering van aandeelhouders door wethouder
financiën, beheer en mobiliteit.
156

Ontwikkelingen Het risico en daarmee de aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering
en beperkt tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van deze vennootschap
(ca. € 1.500.000) bedragen (art 2:81 BW).Omdat vooralsnog wordt uitgegaan van
een uitgestelde levering van aandelen draagt RWE het economisch risico. De (rente)
vergoeding wordt aan de oud-aandeelhouders van Essent uitbetaald na levering van de
aandelen. De werkelijk te ontvangen dividenden, die zolang in een voorziening worden
geplaatst, worden na levering van de afgesproken verkoopopbrengst van € 950.000.000
afgetrokken. De informatie betreft het feit dat termijncontracten (de zogenoemde
‘forwardcontracten’) betreffende de verkoop van stroom, die eerder door de voormalige
holding Essent waren afgesloten voor de komende paar jaren, in het kader van de
zogenaamde ‘carve out’ van EPZ eind september 2009 volledig aan RWE dienden te
worden toegerekend. In dergelijke ‘forwardcontracten’ worden met andere (kopende)
partijen op voorhand prijzen overeengekomen voor een toekomstige verkoop van een
deel van de beschikbare productiecapaciteit uit een energiecentrale. Deze contracten
vertegenwoordigen, gezien de sterke daling van de energieprijzen in de afgelopen
tijd, een aanzienlijke waarde. Doordat deze ‘forwardcontracten’ zijn overgegaan
naar RWE, heeft dit een significante invloed op de dividendprognoses van ERH. De
Aandeelhouderscommissie is hierover in contact getreden met de Raad van Bestuur
van Essent/RWE. Omdat het overleg hierover nog gaande is, kan over de mogelijke
resultaten daarvan nog geen uitsluitsel worden gegeven.
157

Licom N.V. Programma Economische Stimulering
Doel Licom N.V. is een maatschappelijke onderneming die diensten verleent op het gebied
van arbeidsmarkttoeleiding m.n. voor Heerlense/Parkstad burgers die op grond van een
WSW indicatie te werk worden gesteld. Expertise op het gebied van werkgelegenheidsontwikkeling
voor de sociale werkvoorziening en haar infrastructuur bij uitstek geschikt
voor het re-integreren van deze arbeidskrachten.
Financieel belang Aandeelhouder van Licom N.V. met een boekwaarde van € 1.740.000. Bijdrage in begroting
van Licom N.V. op basis van een eenmalige storting in het eigen vermogen in
de vorm van een extra aandelenemissie voor een gezamenlijk bedrag ad € 6.000.000
(voor Heerlen € 1.740.000) op 01-01-2006. Voorheen was er een jaarlijkse bijdrage aan
Licom N.V.
Zeggenschap Alleen de deelnemende 11 gemeenten zijn aandeelhouder. Dit zijn Heerlen,
Kerkrade, Brunssum, Landgraaf, Onderbanken, Nuth, Simpelveld, Voerendaal,
Valkenburg, Gulpen-Wittem en Vaals. Namens de aandeelhouders is er een Raad van
Commissarissen (5) die de gezamenlijke doelstellingen bewaakt en ook toezicht houdt
op het functioneren van de directie. De directie van Licom N.V. (3) bestaat uit een algemeen
directeur, een directeur financiën en een directeur HRM. Zij zijn verantwoordelijk
voor de bedrijfsvoering. Namens de gemeenten nemen de portefeuillehouders (of diens
afgevaardigden) en de voorzitter en secretaris van het WOZL deel aan de AvA. Namens
Licom N.V. is er minimaal een vertegenwoordiging vanuit de RvC en directie. Vanuit
Heerlen neemt de Wethouder Economie en Werkgelegenheid, Onderwijs en Buurtgericht
werken deel aan de AvA. Het gemeentelijk aandeel in deelname is 28,1%.
158

Ontwikkelingen Realiseert de verbonden partij haar aandeel in het begrotingsprogramma? Ja, als
opdrachtnemer uitvoering geven aan de wettelijke WSW taak. Doet zij dit binnen de
financiële kaders? Licom N.V. maakte in februari 2010 de volgende financiële resultaten
bekend: over 2009 een verlies van € 6.200.000 en voor 2010 een geprognosticeerd
verlies van € 2.300.000. Over 2011 zou het resultaat -/- € 73.000 bedragen, waarna
voor de jaren 2012 en verder een winst verwacht zou worden. De negatieve resultaten
zouden uit de reserve van Licom (begin 2009 ca. € 10 mln.) gedekt worden waardoor
er geen gemeentelijke bijdrage over de vermelde jaren nodig zou zijn. In het laatste
kwartaal van 2010 maakte Licom bekend dat er een tekort van 9.000.000 over 2011
dreigde te ontstaan. Een deugdelijke onderbouwing ontbrak nog op dat moment,
de begroting moest nog volgen. In januari 2011 heeft Licom aangegeven dat het
tekort over 2010 het dubbele zal zijn van hetgeen begin 2010 geprognosticeerd was.
Hierdoor wordt de reserve uitgeput. Daarnaast laat de in januari 2011 aan de AVA
gepresenteerde begroting 2011 een tekort van € 11.800.000 zien. Het risico van de
gemeente Heerlen op het dreigend tekort van € 11.800.000 zal gezien zijn deelneming
(naar rato aantal Heerlense sw-werknemers bij Licom NV) voor 2011 ca. € 3.400.000
bedragen. Het spreekt voor zich dat de aandeelhoudende gemeenten adequate acties
hebben opgestart om de schade zoveel mogelijk te beperken. Naast de bijdrage die
onze gemeente in dit tekort zal moeten betalen, zal ook de waarde van de aandelen
bijgesteld moeten worden. Welke risico’s kunnen zich voordoen?Faillissement van de
onderneming, met het risico dat de aandelen geen waarde meer vertegenwoordigen en
de in dienst zijnde WSW-ers hun taak/functie verliezen. De werkgeversverplichtingen,
waaronder loonbetaling, blijven bij de gemeente. Wat zijn de relevante actuele
ontwikkelingen? Landelijke bezuiniging op de WSW budgetten. Het budget per
arbeidsjaar gaat van € 27.080 naar € 25.759 wat een bezuiniging van € 1.734.000
betekent. We kunnen onze SW-uitvoerders niet meer subsidie geven dan wij van
rijkswege ontvangen. Daarvoor zijn de gemeentelijke middelen niet toereikend. Licom
biedt aan 90 procent van onze SW-ers werk. Dus de bezuiniging komt voor het grootste
deel bij hen terecht. Daarnaast speelt de invoering van de één regeling onderkant. Hier
is men voornemens om alleen de beschutte doelgroep nog voor de WSW toe te laten.
Deze doelgroep heeft per definitie een hoger subsidie bedrag nodig. Het oude subsidie
bedrag was voor deze doelgroep al niet toereikend. Een fundamentele herbezinning
over de toekomst van ons SW-bedrijf is zodoende noodzakelijk.
159

2.7 Grondbeleid
Inleiding
Het gemeentelijk grondbeleid heeft tot doel het realiseren van de ruimtelijke en economische doelstellingen
conform de MBP-programma’s: Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Stimulering. Daarnaast kunnen
bijdragen geleverd worden aan de overige programma`s.
Deze doelstellingen vloeien voort uit de Stadsvisie Heerlen, Structuurvisie Parkstad Limburg, de diverse
gebiedsvisies (waaronder de Centrumvisie) en de diverse masterplannen. Het grondbeleid ondersteunt de
uitvoering van deze programma`s. Binnen de bestuurlijke programma’s worden de prioriteiten gesteld voor de
uitvoering van de (ruimtelijke) doelstellingen door middel van projecten.
Visie grondbeleid in relatie tot programmadoelstellingen
Grondbeleid is een instrument dat bijdraagt aan de realisatie van de bestuurlijk geformuleerde doelstellingen.
Binnen de programma’s Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Stimulering zijn dit onder meer navolgende
doelstellingen :
• het ontwikkelen van de binnenstad van Heerlen tot centrum van Parkstad;
• het versterken van een positieve beleving van stad en buurt;
• het opwaarderen van het woningaanbod;
• een krachtige economie voor werkgelegenheid en levendigheid.
De ambities op het gebied van ruimtelijke ordening zijn vastgelegd in de Stadsvisie, gebiedsvisies en beleidsdocumenten.
Hiermee wil de gemeente Heerlen sturing geven aan de realisatie van ruimtelijke ordeningsplannen.
De ontwikkelingsrichting, zoals geschetst in de Stadsvisie Heerlen en de verschillende visies op de Heerlense
ruimtelijke ontwikkelingen betekent dat Heerlen, als onderdeel van de Parkstad Limburg regio, steeds meer
van stadsuitbreiding naar stadsinbreiding zal gaan. Daarnaast hebben demografische ontwikkelingen tot gevolg
dat het woningbestand en de zogenaamde woonmilieus kwalitatief en kwantitatief aanpassing behoeven aan de
gewijzigde vraag. Ook in de economische structuur van onze stad is sprake van een omslag van kwantiteit naar
kwaliteit.
Doel is te komen tot kwaliteitsgroei bij een gelijkblijvend of dalend totaalvolume. De stedelijke vernieuwingsprocessen
kosten echter veel geld, dat mede door de gemeente moet worden opgebracht. Het positief resultaat
van renderende projecten kan worden ingezet voor de realisatie van bijv. stedelijke vernieuwingsprojecten.
Indien bedrijven of particulieren reeds grondposities innemen in gemeentelijke exploitatiegebieden zal gezocht
worden naar samenwerking(svormen) om de realisatie van de veranderingsprocessen vorm te geven.
Grondexploitatiewet
Eind 2009 is de nota (Sturend) Grondbeleid door de Raad vastgesteld. Het grondbeleid kenmerkt zich door
het faciliteren, stimuleren en regisseren van ontwikkelingen, waarbij de gemeente zich in principe uitsluitend
richt op het scheppen van randvoorwaarden. De daadwerkelijke implementatie is in handen van marktpartijen,
met name corporaties en projectontwikkelaars. Hierbij wordt alleen een actieve grondexploitatie gevoerd,
indien noodzakelijke ontwikkelingen anders niet tot stand komen (bijv. bij herstructureringsgebieden).
De Grondexploitatiewet sluit goed aan op dit sturend grondbeleid. Het nieuwe instrument uit de
Grondexploitatiewet, te weten de vaststelling van exploitatieplannen, is in 2010 nog niet toegepast.
In het verleden zijn opbrengsten hoog ingeschat met de wetenschap van toen. In de huidige situatie
(economische crisis, kredietcrisis, bevolkingskrimp) staan de resultaten van de grondexploitaties onder druk en
zullen grondexploitaties naar beneden moeten worden bijgesteld.
160

Ontwikkelingen per complex
Complex "Boekwaarde Investeringen Opbrengsten "Winst/ "Boekwaarde Bes.reserve
31-12-2009"
verliesnemin- 31-12-2010" algemene
CPL003 De Beitel vm
gen"
economische
risico’s
Gartner 428 20 - 30 418
CPL004 De Beitel Zuid
CPL005 Kookerstraat/
558 49 - 74 - 22 512 100
Kaldeborn
CPL007 Crama / Husken /
- 572 - 3 - 575
de Vrank
CPL008 Herstructurering
1067 130 1197 1035
Heerlerheide centrum
CPL009 Emma-Akerstraat
- 695 503 64 - 819 - 947 202
n./industrieterrein
CPL011 Burg. Gijzelslaan
3756 10 - 7 - 178 3581 184
1 (vm politiebureau)
CPL016 Burg.Slanghen-
1266 61 - 1327
straat
CPL023 Geleendal/Nieuw
159 9 168 23
Eyckholt 695 41 - 7 729 135
CPL024 G.O.B.
CPL032 Burgemeester
- 3 - 3
Slanghenstraat 3 3 4
CPL036 Parc Hoogveld 25 65 - 33 57 489
CPL037 Overbroek - 192 20 - 172
CPL038 Uterweg 2e fase
CPL039 Nieuwstraat / in
- 16 5 - 11
't Wieãr 400 16 - 16 400 82
CPL040 De deijl
CPL041 Koopovereen-
- 96 13 - 82
komst Vossenkuilterrein - 32 12 - 20
CPL042 Heisterberg
CPL043 Exploitatie over-
- 650 - 2 - 652
eenkomst v.o.f. OMS 6 23 - 4 - 15 10 15
CPL044 Onderwijslokaties
CPL046 Afgew.-/toekom-
1372 55 - 290 1137 182
stige grondexploitaties - 115 24 - 12 - 103
CPL047 Litscherveld
CPL051 Bedrijfskavels
- 241 20 - 221
Kissel
CPL052 Exploitatie over-
2 2
eenkomst plan Tummers
CPL053 Verpleeshuis
- 201 77 - 2 - 125
Bergweide 30 8 - 38
CPL054 Zorgacademie
CPL055 De Schutse
23 108 131
Hoensbroek
TCENTRPL Totaal Herstructurering
centrum
- 205 13 - 192
Heerlen
TCN Totaal centrum
- 535 - 17 - 552
Noord
CPL102 Postzegelplannen
- 5188 1911 - 7262 - 337 - 10876 395
getekende overeenkomst
Subtotaal gronden in
36 - 61 - 25
exploitatie 1046 3210 - 7428 - 3041 - 6214 2846
161

Complex "Boekwaarde
31-12-2009"
Investeringen Opbrengsten "Winst/
verliesnemingen"
162
"Boekwaarde
31-12-2010"
Bes.reserve
algemene
economische
risico’s
Totaal incl. gronden
niet in exploitatie 1046 3263 - 7676 - 2847 - 6214 2846
CPL012 Verspreid bezit 54 - 248 194
CPL 950 Erfpachtgronden
CPL 950 Landbouwgron-
38 118
den
CPL 950 Benzine ver-
35 2964
kooppunten 18
Totaal generaal - 2756
Bedragen x € 1.000
1. Heerlen Stad
1.1 Maankwartier fase 2
Het project Maankwartier is in een vergevorderd stadium van voorbereiding van de realisatie. De gebouwen aan
de noordzijde zijn besteksgereed en de overige in voorontwerp. Het voorontwerp bestemmingsplan is in procedure
geweest en wordt omgezet in een ontwerp. De engineering van de verbinding over het spoor is gestart.
Ter voorbereiding van de aanleg zijn de treinvrije periodes voor 2012 aangevraagd. Voorbereidende werkzaamheden
zoals proefsleuven etc. zijn in volle gang. Het communicatieplan gericht op de uitvoering is vastgesteld.
Alle activiteiten zijn gericht op de bouwstart medio 2011.
1.2 Grasbroek
Een van de onderdelen van het voormalig Stadspark Oranje Nassau (SON) is Grasbroek-Midden, het gebied tussen
de flats Aurora, het Belastingkantoor en de Praktijkschool. Het voornemen is om conform de geformuleerde
stedenbouwkundige uitgangspunten hier een 80-tal gestapelde huur- en koopwoningen te realiseren. De grond
is verkocht aan Nieuweborg die plannen voorbereidt voor de nieuwbouw. De gemeente heeft zich verplicht om
de openbare ruimte in te richten als park. In 2011 wordt daarvoor een grondexploitatie opgesteld.
1.3 Zeswegen
De gronddepots aan de CBS-weg zijn na Europese aanbesteding afgevoerd. Er zijn geen concrete plannen wat
met deze locatie gaat gebeuren. Er waren plannen voor het ontwikkelen van een kantoor, maar deze worden
niet gerealiseerd. Derhalve wordt het project afgesloten en worden de gronden afgewaardeerd (€ 189.404).
Hierdoor worden nieuwe initiatieven niet belast met hoge inbrengwaardes.
1.4 Driehoek Spoorsingel / Willemstraat / Kempkensweg
Wij hebben een marktconsultatie uitgevoerd waaruit blijkt dat het handhaven van de panden met gebruik voor
sociaal culturele voorzieningen het meest haalbaar is. Wij zullen dit dienovereenkomstig uitvoeren, totdat uit de
markt haalbare initiatieven komen.
Het verlies dat in dit project in 2010 is genomen bedraagt € 147.841 en heeft betrekking op kapitaalrente.
1.5 Voormalig Klooster Grasbroekerweg
In 2010 zijn gesprekken gevoerd over de ontwikkeling van appartementen in combinatie met de renovatie van
het kapel. Ook zijn de grondgebonden huurwoningen opgeleverd en overgedragen aan de woningcorporatie.
Intussen zijn de woningen bewoond. Ten grote delen wordt de infrastructuur aangelegd. Er was een onvoorzien
waterprobleem, dat binnen de kaders van de grondexploitatie wordt opgevangen.

1.6 Burgemeester Gijzelslaan 1
De onderhandelingen om te komen tot een schikking begeven zich in een eindfase. De oorspronkelijke ontwikkeling
vindt geen doorgang en er is nog geen concreet plan voor deze locatie.
Ultimo 2010 is de totale boekwaarde van dit project ( € 1.326.923) als verlies ten laste van de algemene reserve
van het grondbedrijf geboekt. daardoor worden nieuwe initiatieven, welke leiden tot een grondexploitatie,
niet belast met een te hoge inbrengwaarde van de grond.
Ontwikkelingen na balansdatum
In maart 2011 is de schikking getroffen. Afgesproken is dat de gemeente Heerlen een bedrag van € 95.000
betaalt aan de architect. Daarnaast garandeert de betrokken projectontwikkelaar een aantal opdrachten aan
de architekt.) De vergoeding van de gemeente Heerlen wordt afgedekt uit de bestemmingsreserve claims
grondexploitaties en wordt in 2011 verwerkt.
1.7 Oud Centrumplan (vm. Locatie Vak C)
Van het oude centrumplan dient als laatste locatie nog vak C te worden ontwikkeld. Wij hebben in 2010 de
resterende openbare ruimte buiten de beoogde gebouwen opgeknapt. In 2011 zal bezien worden of dit project
kan worden ondergebracht bij het project ICV (integrale centrum visie).
1.8 Vossekuilterrein
Het plan is voltooid. In 2011 volgen de laatste restplekken binnen het plan, waarna de exploitatie kan worden
afgesloten.
1.9 Exploitatieovereenkomst V.O.F. O.M.S. (Parkheuvel)
Op 1 november 2005 is de hierboven bedoelde exploitatieovereenkomst door de betrokken partijen
ondertekend. De stand van zaken is in de paragraaf “verbonden partijen” weergegeven.
1.10 Zorgacademie
2010 stond vooral in het teken van opstellen van het bestemmingsplan Zorgacademie. Tegen het ontwerp is één
zienswijze van een natuurstichting ingediend. Ultimo 2010 is de procedure voor vaststelling van het BP gestart,
is een overeenkomst gesloten met de provincie over de natuurcompensatie, is de erfpachtovereenkomst met
de tennisvereniging ontbonden en zijn de voorbereidingen voor het bouwrijp maken getroffen. Arcus heeft
inmiddels als initiator een contract gesloten met diverse partners op basis van een zogenaamde Design Build
Finance Maintenance Operate (DBFMO) opzet. De grondexploitatie is in februari 2011 door de raad bijgesteld.
Verwacht wordt dat de bouw nadat het bestemmingsplan is vastgesteld door de raad, nog voor de zomer kan
starten. Ook kunnen dan de natuurcompensatiemaatregelen worden uitgevoerd.
1.11 Exploitatieovereenkomst Benzenraderweg
In 2010 heeft het laatste stukje sanering plaatsgevonden. Tevens zijn er 6 woningen opgeleverd en is een
gedeelte infra gerealiseerd. In oktober is exploitant gestart met laatste deel: de bouw van 18 appartementen.
Naar verwachting wordt het project in 2012 afgesloten.
1.12 Verpleeghuis Bergweide
Doordat Stichting Verpleeghuis Bergweide haar financiering voor het project niet rond heeft gekregen, wordt
het project gestopt. We hebben het restant van de boekwaarde ad € 35.000 afgeboekt.
163

2. Hoensbroek
2.1 Overbroek woningbouwlocatie
Nadat in 2008 de eerste fase van het woningbouwproject Overbroek is opgeleverd (43 woningen), is in
2010 fase 2 met 57 woningen opgeleverd. Over de verdere planontwikkeling van fase 3 en 4 (81 woningen)
– in combinatie met de procedure ter wijziging van het bestemmingsplan - wordt intensief overleg gevoerd
tussen Stienstra Nouville ontwikkelaars en de gemeente. Hierin wordt dezerzijds, gelet op de regionale
woonprogrammering, gepoogd het plan in ‘afgeslankte’ vorm af te bouwen waardoor minder aantallen aan de
woningvoorraad worden toegevoegd.
2.2 Uterweg fase 2
Het betreft hier de verkoop van in totaal 27 kavels. Er is gestart met de bouw van de laatste 4 woningen.
Daarnaast zijn 9 woningen projectmatig gerealiseerd.
In 2010 zijn gesprekken gevoerd over de overdracht van de openbare ruimte. Deze gesprekken zijn nagenoeg
afgerond.
2.3 Nieuwstraat / In ‘t Wieër
In het masterplan Hoensbroek is deze locatie benoemd als ontwikkelingslocatie voor de langere termijn. Gelet
op de ontwikkeling van het voormalige gemeentehuis tot een gecombineerde zorgfunctie huisartsen, apotheek,
fysiotherapeut en als optie een zorgsteunpunt heeft deze locatie potentie in de zorgsfeer. We hebben € 16.000
rentelasten geboekt ten laste van de boekwaarde.
2.4 De Deyl
In 2010 is eindelijk tot tevredenheid van bewoners de problematiek rond de bouw van de 10 kavels aan de
Pastoorskuilenweg opgelost. De noodzakelijke civieltechnische maatregelen zijn uitgevoerd, de contracten met
de exploitant en de bewoners zijn aangepast, respectievelijk opgesteld. In 2011 wordt de grondexploitatie
bijgesteld. De te ontwikkelen vlek aan Steenkoolstraat wordt in de wachtstand gezet.
2.5 Heisterberg
In 2010 is de aankoop van de resterende hotspot niet gerealiseerd omdat de vraagprijs voor het pand te hoog
is. Deze locatie blijft wel op het ‘verlanglijstje’ staan. Qua herontwikkeling vindt stagnatie plaats door een
aantal oorzaken: de terughoudende bereidheid om te investeren door de recessie, het imago van het gebied en
door de demografische ontwikkeling. Wij denken dat herontwikkeling eerst zal gebeuren als er in de toekomst
een aangepaste stedenbouwkundige visie is waarbinnen rekening is gehouden met de verplaatsing van de
basisschool. We denken dat dit pas over enige jaren zal plaatsvinden.
2.6 Breko terrein
In 2009 heeft de bodemsanering plaatsgevonden op de locatie. Gelijktijdig met de bodemsanering heeft ook
de sloop plaatsgevonden (in opdracht van de gemeente) van een gedeelte van de vm. bioscoop, e.e.a. conform
de gemaakte afspraken met Heuvelland. In 2010 is de sloop geheel afgerekend met de aannemer. Ultimo 2010
zijn de voorbereidingen getroffen voor de transactie van de gehele Breko-locatie naar Heuvelland, waarbij de
gemaakte kosten verrekend worden conform de gemaakte afspraken. Na overdracht kan dit project begin 2011
financieel worden afgewikkeld.
2.7 Exploitatieovereenkomst Burg. Slanghenstraat
Op 13 juni 2000 heeft het College van B&W medewerking verleend aan het in exploitatie brengen van een
terrein gelegen aan de Burgemeester Slanghenstraat. In het exploitatiegebied zullen door de exploitanten 8
vrije sector kavels worden gerealiseerd. De exploitanten zijn eigenaar van alle in het exploitatiegebied gelegen
gronden.
164

2.8 Burg. Slanghenstraat
De grondexploitatie is geactualiseerd. Ten opzichte van de oorspronkelijke exploitatie is het aantal te
verkopen kavels ongewijzigd. De exploitatie sluit met een voordelig saldo van ruim € 163.000. In 2009 is
een exploitatieovereenkomst gesloten met een projectontwikkelaar. Deze heeft nog geen bouwvergunning
aangevraagd.
2.9 De Schutse Hoensbroek
Plannen voor de nieuwbouw van 20 gestapelde zorgwoningen, 31 levensloopbestendige woningen en een
zorgpunt zijn op die locatie getoetst aan het Masterplan Hoensbroek. Met woningcorporatie “De Voorzorg”
is overeenstemming bereikt over de financiële implicaties van dit plan. De grond is in 2009 aan De Voorzorg
overgedragen. De bouw van het complex is inmiddels gestart.
In 2010 is de grondexploitatie bijgesteld. Het beschikbare budget voor de inrichting van de openbare ruimte
bij het bouwplan was niet voldoende om de gebruikelijke kwaliteit van de leefomgeving te realiseren. In
medio april 2011 wordt de openbare ruimte aangepakt. Begin 2012 kan het project naar verwachting worden
afgesloten.
3. Heerlerheide
3.1 Herstructurering Heerlerheide Centrum
Binnen het stadsdeel Heerlerheide vindt een ingrijpende herontwikkeling van het centrum plaats.
In 2010 zijn diverse verbeteringen uitgevoerd in de openbare ruimte. De Wannerstraat is geheel nieuw
ingericht. Er zijn procesafspraken gemaakt over de herinrichting van het wijkpark. Daarnaast is structureel
overleg gevoerd met alle betrokkenen over de verkeerssituaties incl. de overlast. Eind 2010 is in principe
overeenstemming bereikt met de stichting Corneliushuis over de aankoop van het oude Corneliushuis. Ook
over de herontwikkeling van de locaties Cramignonterrein en Schuttersweide zijn diverse overleggen geweest.
Ten aanzien van de locatie Geitstraat wordt momenteel de herontwikkeling onderzocht. De ontwikkeling van de
Heulstraat zal geen doorgang vinden. De opbrengstwaarde (€ 591.000) zal naar beneden worden bijgesteld.
In 2011 zal een nieuwe grondexploitatie volgen. Er vindt overeenkomstig het arbitrage vonnis intensief overleg
plaats met woningcorporatie Weller over het herstel van de lekkage in de parkeergarage.
Het verlies is als volgt tot stand gekomen:
Post Voorbereiding en Toezicht (interne uren) € 228.000
Afboeking geraamde grondopbrengst Heulstraat € 591.000
------------
Totaal genomen verlies 2010 € 819.000
3.2 Litscherveld
In 2010 is gesproken met alle betrokken partijen over de voortgang van het project en daarmee samenhangend
de reparatie van het eerder afgekeurde deel van het bestemmingsplan. Wij hebben gemaakte onkosten
gedeclareerd bij ontwikkelaar, waarover overigens nog geen overeenstemming is bereikt met de ontwikkelaar.
In 2011 zal bekeken worden of het bestemmingsplan aangepast moet worden. Tevens zullen er eventueel
nieuwe afspraken gemaakt worden.
4. Heerlerbaan
4.1 Parc Hoogveld
In 2010 is de verkoop van kavels verder gegaan (mondjesmaat). Er heeft een financiële afrekening met
betrekking tot door te belasten uren vanaf 2008 met de exploitant plaatsgevonden.
Er loopt een procedure met een particulier rond het Bestemmingsplan en de verkrijgende verjaring van
gronden.
165

Een (marginale) heroverweging van de verkaveling (van 8 geschakelde projectmatige woningen naar
6 vrijstaande particuliere kavels) heeft plaatsgevonden. Tevens heeft in 2010 een verrekening plaatsgevonden
met de exploitant met betrekking tot de vervroegde aanleg van de groenbestemming op de locatie “Gielkens”.
4.2 Hoeve Corisberg
In 2010 zijn zowel de nieuwbouw van de woningen als de renovatie van de hoeve gestart. In september 2010
is het hoogste punt van de nieuwbouwwoningen bereikt. Daarnaast zijn nog diverse overleggen gevoerd over
de geplande sanering. In april 2011 worden de nieuwbouwwoningen opgeleverd. Hierna kan de gemeente, na
voorafgaande aanbesteding, een deel van de locatie saneren. Najaar 2011 kan dit dossier dan worden afgerond.
5. Verspreid bezit
5.1 Algemeen
Onder deze post worden alle verspreid liggende bouwpercelen van het grondbedrijf verantwoord. In 2010 is
onder aftrek van kosten door verkoop en door geïnde gebruiksvergoedingen van diverse percelen een bedrag
van € 194.000 toegevoegd aan de algemene reserve van het grondbedrijf.
Grondverkoop 26
Gebruiksvergoedingen e.d. 221
Kosten voorbereiding en toezicht -/- 1
Diversen (algemene kosten) -/- 14
Grondlasten -/- 38
Totaal 194
Bedragen x € 1.000
5.2 Onderwijslocaties
Oude Brunsummerweg
Deze locatie is gelegen in Vrieheide-De Stack. Voor dit gebied is in het kader van de herstructureringsvisie
Parkstad een aanzienlijke krimpopgave afgesproken. Derhalve is het niet reëel om voor deze locatie een separate
herontwikkeling te starten. De huidige raadsperiode wordt benut om een nieuwe visie voor de wijk op te
stellen. Omdat het dus nog geruime tijd zal duren vooraleer duidelijkheid ontstaat over deze locatie is besloten
om de boekwaarde € 250.000 en de verschuldigde rente € 40.000 van deze locatie af te waarderen.
Pater Beatusstraat
Pater Beatusstraat 1 is momenteel in gebruik als schoollocatie voor asielzoekerkinderen (op verzoek van
Welzijn). Voor deze locatie is op de korte termijn geen ontwikkeling te verwachten.
Pater Beatusstraat 5 is om niet ter beschikking gesteld aan de Stichting Samen Delen. We zijn in gesprek met
belangstellenden om dit complex te verkopen.
Zandstraat 12/14, Spoordijkstraat 2 (voormalig Broekland)
Deze locatie is in het masterplan Hoensbroek opgenomen als een op korte termijn te ontwikkelen locatie. Voor
deze locatie is in de tweede helft van 2010 gestart met het opstellen van een stedenbouwkundig plan in relatie
met de herontwikkeling van het Gebrookerplein.
5.3 Afgewikkelde / toekomstige grondexploitaties
In 2010 hebben mutaties plaatsgevonden van af te wikkelen projecten tot een bedrag van € 12.000.
166

6. Industrieterreinen
6.1 De Beitel / vm. terrein Gartner
In 2010 is nauwelijks beweging geweest in de ontwikkeling van dit terrein. Eind 2010 is ca. 13.000 m2 beschikbaar
voor verkoop. Ca. 8.000 m2 hiervan valt onder een koopoptie tot november 2011. Hiervoor wordt
een jaarlijkse vergoeding van € 28.000 betaald. n 2011 hoopt de gemeente de koopoptie om te zetten in een
kooptransactie. Het betrokken bedrijf heeft intussen ook een oog laten vallen op de resterende 5.300 m2, die
mogelijk in dezelfde transactie wordt meegenomen. Indien dit lukt, kan het dossier in 2012 worden afgesloten.
6.2 Beitel Zuid
Binnen deze exploitatie worden na 2000 ten behoeve van Beitel-Zuid BV geen kosten meer voorgefinancierd
door het Grondbedrijf. Alle investeringen en desinvesteringen vinden rechtstreeks via de exploitatie van deze
B.V. plaats. In het verslagjaar is een nadelig “renteresultaat” van € 21.000 behaald. Dit bedrag is ten laste gebracht
van de algemene reserve van het grondbedrijf.
Bij verkoop van grond kunnen wij een bijdrage in het fonds bovenwijkse voorziening bij de BV innen.
Per 31-12-2010 staat nog een bedrag open van € 813.000.
6.3 Bedrijventerrein Crama-Husken-De Vrank
Per balansdatum bedraagt het aantal nog te verkopen m2 circa 85.800 m2. Het betreft 15 kavels.
In 2010 is de verbouwing van Ikea gereedgekomen, inclusief parkeergarage. Wij hebben voor de verbetering
van de bereikbaarhied turborotondes en een ‘vrije rechtsaffer’ (vanaf N281) aangelegd.
Autobedrijf Rotor heeft in 2010 de deuren geopend als “laatste” grote autodealer.
Verder is ambtelijke overeenstemming bereikt over een nieuwe vestiging. Daarop hebben wij de procedure van
aanpassing van het bestemmingsplan voor die locatie gestart, inclusief alle Grexwet-componenten.
6.4 Emma-Akerstraat Noord/Tuindorp
In 2010 zijn geen kavels verkocht. De verkoop van de kavels hangt samen met de ontmanteling van Tuindorp.
Over de begeleiding van de herplaatsing van de bewoners hebben we nieuwe afspraken gemaakt met de corporaties.
In 2011 zal er duidelijkheid komen over de aanpak van de verplaatsing. Er is ambtelijk overleg gevoerd
met de gemeenten Brunssum over de teruggave van het voormalige terrein van SV Treebeek (nu eigendom
Brunssum).
In 2011 wordt de grondexploitatie bedrijventerrein Emma geactualiseerd. Vooraf wordt een nieuw verkavelingsplan
opgesteld, waarin de amovering van Tuindorp en de verkaveling van het terrein SV Treebeek zijn meegenomen.
Wij zullen het bestemmingsplan actualiseren na vaststelling van de bijgestelde grondexploitatie.
Het negatieve resultaat ad € 178.000 is ontstaan door de ten laste van dit project gebrachte kapitaalrente 2010
voor een bedrag van € 162.000 en de kosten van voorbereiding en toezicht voor € 16.000.
6.5 Geleendal-Nieuw Eyckholt
In 2010 is de bouwvergunning 1e fase voor het Techniekgebouw van Arcus verleend. De bestemmingsplanaanpassing
is verder uitgewerkt, inclusief start van de bijstelling van de grondexploitatie. Er is een inventarisatie
gemaakt van de nog te realiseren voorzieningen (natuurcompensatie, infra-aanleg buitenkant “Oor” en waterhuishouding).
In 2010 zijn verder geen nieuwe initiatieven voor uitgifte kavels gehonoreerd.
6.6 Avantis
In de grondexploitatie van Avantis zijn gronden opgenomen, die liggen in een gebied dat nog niet is ontsloten.
Deze wordt pas verkocht als deze nodig is voor de vestiging van een nieuw bedrijf. Daarnaast zal te zijner tijd
grond geleverd worden voor de aan te leggen zuidelijke ontsluiting; het initiatief daartoe zal pas worden opgepakt
bij voldoende financiële middelen bij de N.V. Avantis.
Het afgelopen jaar is er geen grond door ons verkocht.
167

6.7 Bedrijfskavels Kissel
In 2010 is de grondexploitatie bedrijfskavels Kissel geactualiseerd. Daarmee is budget vrijgemaakt om het bestemmingsplan
Kissel-Voskuilenweg te gaan actualiseren. Dit zal in 2011 gebeuren, waarna de percelen
verkocht kunnen worden.
Vermogenspositie
De totale vermogenspositie van het grondbedrijf bestaat uit de algemene reserve grondbedrijf,
bestemmingsreserve claims grondexploitatie en de bestemmingsreserve voor algemeen economische risico’s.
De vermogenspositie van het grondbedrijf wordt onderstaand voor 2010 en 2009 weergegeven.
Vermogenspositie ultimo boekjaar 2010 2009
1 Algemene reserve van het grondbedrijf 0 865
2 Bestemmingsreserve claims grondexploitatie 1.597 1.716
3 Bestemmingsreserve ter afdekking van alg. economische risico’s 2.964 2.958
Saldo 31-12 4.561 5.538
Bedragen x € 1.000
Ad 1 Algemene reserve grondbedrijf
Het verloop van de algemeen reserve van het grondbedrijf is als volgt:
Beginstand 1-1-2010 865
Rentetoevoeging 34
Voorlopige saldo 899
Onttrekking ombuigingen 2010 421
Onttrekking claim Project 1616 Nicolaas Beetstraat 478
Voorlopige saldo 0
Verlies grondexploitatieprojecten 2010 2.756
Storting aanvulling saldo vanuit jaarrekening 2.756
Eindsaldo 31-12-2010 0
Bedragen x € 1.000
Ter toelichting op deze cijfers het volgende:
De onttrekking ombuigingen 2010 heeft te maken met winstnemingen als gevolg van het afrekenen van
projecten.
168

Het verlies over de grondexploitatieprojecten 2010 is ontstaan door de onderstaande mutaties:
Totaaloverzicht winst en verliezen
Projecten Verlies Winst Saldo 2010
Winstneming Benzine verkooppunten 18
Winstneming Landbouwgronden 35
Winstneming Erfpachtgronden 38
Winstneming Verspreid bezit 194
Verliesneming Zeswegen 189
Verliesneming De Beitel Zuid 22
Verliesneming Herstructurering Heerlerheide Centrum 819
Verliesneming Burg. Gijzelslaan (vm politiebureau) 1.327
Verliesneming Onderwijslocaties 290
Verliesneming Verpleeghuis Bergweide 38
Verliesneming Willemstraat / Spoorsingel 148
Verliesneming VOF OMS (Parkheuvel) 15
Verliesneming In het Wieër 16
Verliesneming Emma-Akerstraat N. / Industrieterrein 177
Totaal 2010 3.041 285 2.756
Bedragen x € 1.000
Door deze mutaties is het eindsaldo van de algemene reserve grondbedrijf per ultimo 2010 €0.
Dit betekent dat toekomstige verliezen uit grondexploitaties niet meer kunnen worden opgevangen door de
algemene reserve grondbedrijf omdat ook de komende jaren eventuele winsten uit andere exploitatie eerst ten
gunste worden gebracht van de taakstelling Stopzetten en winstnemingen projecten.
Ad 2 Bestemmingsreserve grondbedrijf
Voor 2011 zijn door de raad al de volgende claims op de bestemmingsreserve claims grondexploitatie vastgesteld.
1-1-2010 beschikking 31-12-2010
Implementatie GREX wet 48 -/- 23 25
Bijdrage haalbaarheid Hoensbroek 493 -/- 216 277
Tekort bijdrage Kissel/Vossekuilenweg 454 0 454
ICV 470 -/- 470 0
Herinr. openbare ruimte Vrieheide / De Stack 251 0 251
Schikking Burg. Gijzelslaan 0 112 112
Nicolaas Beetstraat 0 478 478
Totaal 1.716 -/- 119 1.597
Bedragen x € 1.000
Ad 3 Weerstandsvermogen en risico’s grondbedrijf
Op basis van de in de nota sturend grondbeleid benoemde methode worden de financiële risico’s van grondexploitaties
gekwantificeerd voor zowel vastgestelde als niet-vastgestelde grondexploitaties. De projectrisico’s
worden beoordeeld op de volgende risico’s:<br /&g