voor indirecte belastingen - Belastingrecht aan de VU > Welkom

Indirect IndirectTax. Tax.nl nl
MAGAZINE OVER INDIRECTE BELASTINGEN ALS AANTREKKELIJK STUDIE- EN WERKGEBIED
Kiezen
EEN UITGAVE VAN FONDS INDIRECT TAX
voor indirecte belastingen
Ervaringen en meningen van studenten, docenten,
belastingadviseurs, een bedrijfsfiscalist, een inspecteur,
een Advocaat-Generaal en een belastingrechter

IndirectTax.nl
colofon
Magazine over indirecte belastingen als aantrekkelijk
studie- en werkgebied
Eerste uitgave 2008
3
4
6
7
8
10
12
14
16
17
18
20
22
23
KIEZEN VOOR INDIRECTE BELASTINGEN
Hoogleraren Herman van Kesteren,
Arthur Denie en Jaap Bellingwout
VIJF JONGE ADVISEURS INDIRECTE
BELASTINGEN OVER HUN WERK
Arjan de Winter, Hans Rennings, Lena Wachtel,
Gino Sparidis, Mandy Gabriël
ADVISEUR VAN MORGEN 1
Othleo Gemin
ADVISEUR VAN MORGEN 2
Esther Bakker
BTW ALS BEROEP
Hoogleraar Herman van Kesteren
HET HELE BEDRIJF IN JE VINGERTOPPEN
VAT Manager Ivo Wittebrood
BRUSSELSER DAN BRUSSELS
Douaneadviseur Gooike van Slooten
WERKEN IN DE ACTUALITEIT
Btw-inspecteur Toon Vroon
VOLOP PERSPECTIEF
Hoogleraar Arthur Denie
IndirectTax.nl is een uitgave van het Fonds Indirect Tax, opgericht door de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit
Maastricht, de Universiteit van Tilburg, Baker & McKenzie N.V., de Belastingdienst, Deloitte Belastingadviseurs B.V., Ernst &
Young Belastingadviseurs, KPMG Meijburg & Co, Loyens & Loeff N.V. en PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V.
SAMENSTELLING Henk Bergman, Irene Reiniers
en Roelof Vos
TEKSTEN Henk Bergman
WEBSITE www.indirecttax.nl
CONTACTADRES Universiteit van Tilburg/
Fiscaal Instituut Tilburg
Warandelaan 2, 5037 AB Tilburg
Postbus 90153, 5000 LE Tilburg
Tel: 013-4662412
E-mail: info@indirecttax.nl
ENTHOUSIASTE STUDENTEN
Universitair docent Folkert Idsinga
LEKKER LAAG-BIJ-DE-GRONDS
Advocaat-Generaal Mariken van Hilten
ADVISEUR, RECHTER, DOCENT
Dick van Vliet, vice-president Hoge Raad
FEITEN EN CIJFERS OVER
INDIRECTE BELASTINGEN
INFORMATIE OVER MASTERRICHTING
INDIRECTE BELASTINGEN
VORMGEVING Studio Putto BNO, De Rijp
FOTOGRAFIE Ingeborg Deppe, Frans Schellekens,
Barbara Brolsma, Levien Willemse
DRUK Drukkerij Hooiberg Salland, Deventer
Kiezen voor
Vraag een willekeurige voorbijganger welke belasting de schatkist het meest oplevert en
tien tegen één dat hij niet de btw noemt. Toch is dat wel het geval. De btw is goed voor
bijna een derde van de totale belastinginkomsten van het rijk. De opbrengst van deze
indirecte belasting is daarmee groter dan de loonbelasting en de vennootschapbelasting.
Het belang van de indirecte belastingen staat buiten kijf. Toch is de praktijk dat er een
groot tekort bestaat aan specialisten op dit gebied. De belastingadvieswereld heeft
ongetwijfeld het grootste aantal vacatures, maar in mindere mate hebben ook bedrijven
en de Belastingdienst met de schaarste te maken. Alle reden voor een offensief. Daarom
startten de masteropleidingen fiscaal recht en fiscale economie van de Universiteit van
Tilburg, de Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit Amsterdam in september 2007
met de Masterrichting indirecte belastingen. Doel is om meer toekomstige specialisten
op te leiden.
In dit magazine lees je waarom de indirecte belastingen zo’n aantrekkelijk studie- en
werkgebied zijn. Studenten, docenten, belastingadviseurs, een bedrijfsfiscalist, een
inspecteur, een Advocaat-Generaal en een rechter vertellen over hun ervaringen. Je komt
echt alles te weten over het vakgebied dat ook jou kansen voor een mooie carrière biedt.
Of zoals één van de geïnterviewden het zegt: ‘Eenmaal indirecte belastingen, altijd
indirecte belastingen.’
HERMAN VAN KESTEREN
hoogleraar Universiteit van
Tilburg
indirecte belastingen
ARTHUR DENIE
hoogleraar Universiteit
Maastricht
JAAP BELLINGWOUT
hoogleraar Vrije
Universiteit Amsterdam
INDIRECTTAX.NL 3

Vijf jonge
WAAROM KOOS JE NA
JE FISCALE STUDIE VOOR
BELASTINGADVISEUR?
2HOE BEN JE BIJ DE
INDIRECTE BELASTINGEN
TERECHT GEKOMEN?
3VOOR WAT VOOR SOORT
CLIËNTEN WERK JE?
4WAT MAAKT DE INDIRECTE
BELASTINGEN TOT EEN
BOEIEND ADVIESGEBIED?
5VRAGEN DE INDIRECTE
BELASTINGEN SPECIFIEKE
VAARDIGHEDEN VAN EEN
ADVISEUR?
adviseurs
Arjan de Winter (1980)
Afgestudeerd aan de Univer -
siteit van Tilburg (2007)
Werkt bij PricewaterhouseCoopers
in Amsterdam sinds
2007
Tijdens mijn studie kwam ik erachter dat ik het
leuk vond om zowel met economie als met recht
bezig te zijn. Omdat ik als starter op de arbeids -
markt graag veel verschillende bedrijven wilde
zien leek het me aantrekkelijk om bij een belastingadvieskantoor
te gaan werken, waar je met veel
uiteenlopende cliënten te maken hebt. Daarnaast
trok het internationale karakter van het werk bij
belastingadvieskantoren me erg aan.
Tijdens mijn studie heb ik een vakantiebaan
gedaan bij PwC, mijn huidige werkgever. Toen
vond ik indirecte belastingen al boeiend omdat
de onderwerpen waarmee je bezig bent erg
concreet zijn. Bovendien is de btw-wetgeving
overal in Europa ongeveer hetzelfde, wat mogelijkheden
biedt als je in het buitenland wil gaan
werken.
Ik werk vooral voor cliënten die actief zijn in de
vastgoedsector. Denk aan beleggers en aanbieders
van beleggingsfondsen, projectontwikkelaars
en banken. Omdat mijn team vaak vastgoedtransacties
begeleidt werk ik samen met
collega’s van directe belastingen, advocaten,
notarissen en andere adviseurs. Behalve over
btw adviseer ik ook vaak over overdrachtsbelasting.
Vrijwel elke handeling van een bedrijf heeft een
gevolg voor de btw. Als de btw-behandeling van
een investeringsbeslissing anders uitpakt dan
een bedrijf denkt dan kan de investering ineens
19% duurder uitvallen. Een goede investering
kan dan plotseling verliesgevend worden. Als
btw-adviseur heb je te maken met een zeer
gevarieerd palet aan processen en beslissingen.
Als btw-adviseur moet je uiteraard geïnteresseerd
zijn in de vaktechniek van de btw. In mijn
werk als real estate btw-adviseur heb ik veel
contact met makelaars en beleggers. Je moet
van deze cliënten weten waar ze zich mee bezig
houden en hoe je dit kunt vertalen naar een
fiscale behandeling. Inlevingsvermogen in de
wereld van je cliënt en interesse in diens activiteiten
zijn dus belangrijk.
over hun werk
Hans Rennings (1981)
Afgestudeerd aan de Universiteit
van Tilburg (2006)
Werkt bij KPMG Meijburg &
Co in Amstelveen sinds 2006
Als onderdeel van mijn studie heb ik stage
gelopen op de btw-afdeling van KPMG Meijburg
& Co in Amstelveen en bij Loyens & Loeff in
Amsterdam. Daar ben ik enthousiast geworden
voor het vak. Bovendien heb ik tijdens mijn stage
ervaren dat je als belastingadviseur ontzettend
goede opleidingsmogelijkheden krijgt, die
verder gaan dan alleen vaktechniek. En dat je
zeer afwisselend werk doet.
Voor mijn studie in Tilburg heb ik een paper
geschreven over een btw-onderwerp. Aangezien
het onderwerp en het vak Omzetbelasting me
zeer goed bevielen, ben ik vervolgens het fiscaal
keuzevak Capita-Selecta omzetbelasting gaan
volgen. Dat werd toen verzorgd door een zeer
enthousiast onderwijsteam. Mede daardoor ben
ik de btw ingetrokken. Vervolgens gaf mijn eerste
stage bij Meijburg de doorslag.
Voor heel verschillende cliënten. Afhankelijk van
je wensen kun je je wel specialiseren in een bepaalde
marktgroep, maar momenteel probeer ik
gewoon zoveel mogelijk te leren binnen de indirecte
belastingen. Zo werk ik bijvoorbeeld voor
internationaal handelende bedrijven, banken,
verzekeraars, software-ontwikkelaars, productiebedrijven
en zelfs internationaal bekende
artiesten.
Doordat je werk aansluit bij wat er feitelijk gebeurt
leer je veel bij over andere zaken dan alleen
vaktechniek. Een voorbeeld. Er werd een subsidie
verstrekt voor een onderzoek, maar die zou wellicht
een vergoeding voor een prestatie kunnen
vormen. Er zou dan btw in rekening gebracht
moeten worden, die de subsidieontvanger niet in
aftrek zou kunnen brengen. Dan leer je wat zo’n
onderzoek inhoudt en hoe het wordt uitgevoerd.
Jazeker! Volhardend zijn en geduld hebben.
Vaak zijn niet alle relevante feiten duidelijk en
kost het tijd en doorzettingsvermogen om ze
wél helder te krijgen.
Lena Wachtel (1982)
Afgestudeerd aan de Uni -
versiteit Maastricht (2007)
Werkt bij Deloitte Belastingadviseurs
in Amsterdam
sinds 2007
Voordat ik met de fiscale studie begon had ik al
een masteropleiding International Business aan
de Universiteit Maastricht afgerond. Daarna heb
ik voor een eenjarige masteropleiding in Inter -
national Tax Law gekozen. Als Duitse in Nederland
wilde ik na mijn studie in ieder geval bij een
internationaal bedrijf werken. Ik koos voor belastingadviseur
omdat je dan met veel verschillende
klanten te maken krijgt.
In eerste instantie begon ik bij Deloitte in een
klein innovatief team dat zich bezighield met Tax
Decision Management. Dat gaat over het inzichtelijk
maken van complexe fiscale problemen
voor klanten. De TDM-techniek wordt nu binnen
de dagelijkse praktijk van de verschillende afdelingen
toegepast. Daarbij heb ik gekozen voor de
indirecte belastingen omdat die in mijn ogen een
van de meest internationale belastingen zijn.
Ik werk hoofdzakelijk voor multinationals. En
begrijpelijk word ik ook vaak ingeschakeld als
we werken voor een Duitse cliënt of een bedrijf
met activiteiten in Duitsland – bijvoorbeeld
bedrijven die daar vastgoed exploiteren.
Indirecte belastingen zijn internationale belastingen,
zodat fiscale vragen meestal niet alleen
vanuit Nederlandse perspectief beantwoord
kunnen worden. Dit betekent dat je vaak contact
hebt met klanten of collega’s in het buitenland.
Bij indirecte belastingen bestaat er altijd
een direct verband met goederen en diensten.
Je moet goed begrijpen wat een bedrijf produceert
of doet.
Ik denk niet dat er verschillende vaardigheden
gevraagd worden van belastingadviseurs in de
directe of indirecte belastingen. Naast je vaktechnische
kennis is het belangrijk dat je goed
kunt communiceren. Dat betekent onder meer
dat je goed kunt luisteren naar de wensen en
opmerkingen van klanten en collega’s. Belangrijk
is ook dat je complexe situaties zo eenvoudig
mogelijk kunt uitleggen.
Gino Sparidis (1984)
Afgestudeerd aan de Universiteit
van Tilburg in 2007
Werkt bij Loyens & Loeff in
Rotterdam sinds 2007
Als fiscalist kun je bij verschillende werkgevers
aan de slag. Natuurlijk bij de belastingadvieskantoren
of de Belastingdienst, maar ook in het
bedrijfsleven en bij ministeries, gemeenten en
andere overheidsinstanties. Bij belastingadviseur
trok me de commerciële omgeving waarin
je werkzaam bent en het contact met cliënten.
Tijdens je studie ontwikkel je een voorkeur voor
bepaalde vakken. Zelf vond ik de btw leuk. Na
het volgen van het verdiepende keuzevak Omzetbelasting
stond de keuze voor mij vast: ik
wilde verder met de btw. De stage bij de btwafdeling
van Loyens & Loeff, mijn huidige werkgever,
vergrootte deze interesse voor het vakgebied
nog.
Ik kan slechts spreken over de btw, want dat is
de enige indirecte belasting waarmee ik me bezighoud.
De btw is een brede heffing: iedereen
komt er weleens mee in aanraking. Deze
breedheid in combinatie met de vele onderwerpen
die nog uitgekristalliseerd moeten worden
maken de btw een uiterst boeiend vakgebied
om in te adviseren.
De gevarieerdheid aan btw-onderwerpen vind ik
terug in de cliënten voor wie ik werk. Bij adviezen
over goederenleveringen zijn dat vaak (buitenlandse)
logistieke partijen, bij vastgoedadviezen
bijvoorbeeld projectontwikkelaars en
(gemeentelijke) grondbedrijven. Btw-adviezen
over de financiële sector worden in de regel
gegeven aan partijen als banken, verzekeraars,
pensioen- en beleggingsfondsen.
Je moet de vaardigheden bezitten die van elke
goede belastingadviseur worden gevraagd. In
de eerste plaats is dat klantvriendelijkheid. Net
zo belangrijk is echter het vermogen om een
advies te schrijven dat de verschillende nuances
niet tekort doet en toch de wetgeving op
een heldere en voor de cliënt begrijpelijke manier
analyseert. De adviezen moeten altijd voldoen
aan de behoeften van de cliënt.
Mandy Gabriël (1985)
Afgestudeerd aan de Universiteit
Maastricht (2007)
Werkt bij Ernst & Young Belastingadviseurs
in Eindhoven
sinds 2007
Tijdens het afronden van mijn studie fiscaal recht
werkte ik al twee dagen per week bij Ernst &
Young in Eindhoven. Het sprak mij aan dat ik het
geleerde gelijk in praktijk kon brengen. Adviseren
geeft je de kans om fiscaal relevante feiten niet
alleen aan de regelgeving te toetsen, maar ook
om – binnen de grenzen van de wet – na te
denken over andere mogelijkheden en kansen voor
klanten. Bovendien is het werk erg afwisselend.
Tijdens de studie merkte ik al dat mijn voorkeur
uitging naar de indirecte belastingen. Ik ben
dan ook meteen aan de slag gegaan binnen die
adviespraktijk. Tot nu toe blijkt dat de juiste
keuze. Ik ben zelfs met een promotieonderzoek
begonnen aan de Universiteit Maastricht.
Voornamelijk voor cliënten in de nationale praktijk.
Dat varieert van overheidslichamen tot
woningcorporaties.
Voor mijn gevoel staan de activiteiten van de
klant meer centraal. Het draait niet alleen om
winstcijfers, maar ook om wat de klant moet
doen om aan die cijfers te komen. Om die
reden ben je nauw betrokken bij de bedrijfsvoering.
Ja, ik denk het wel. Vaak zul je met de klant
moeten meedenken over de aanpassing van
goederen- en dienstenstromen. Daarbij moet je
je steeds de vraag stellen in hoeverre dit voor
die klant ook fiscale voordelen oplevert.
4 INDIRECTTAX.NL
INDIRECTTAX.NL 5

Adviseur van morgen morgen 1
OTHLEOGEMIN
Othleo Gemin volgde het masterjaar fiscaal
recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Als specialisatie koos hij voor de Masterrichting
indirecte belastingen.
Zijn voorkeur voor fiscaal recht had te
maken met het keuzevak bedrijfseconomie,
waarvan hij twee onderdelen
volgde als bijvak bij zijn studie Nederlands
recht. ‘Daar kwamen fiscale zaken aan de orde.
Die vond ik zo interessant dat ik er meer van
wilde weten. Toen ontdekte ik al gauw dat de
indirecte belastingen me het meest boeiden.’
IN DE KEUKEN
Wat trok hem zo aan in de btw, het douanerecht
en de accijnzen? Hij noemt het feit dat het bij die
belastingsoorten om heel concrete en tastbare
zaken gaat. ‘Je moet goed weten hoe een bedrijf
in elkaar zit en wat er precies gemaakt wordt.
Dat betekent bijvoorbeeld dat je ook de contracten
met leveranciers en afnemers moet
onderzoeken. Je neemt dus echt een kijkje in de
keuken van de onderneming. Daardoor is het
allemaal minder abstract dan bij de directe
belastingen.’
DRIE VAKKEN
Voor de Masterrichting indirecte belastingen
heeft hij twee van de drie vakken gevolgd. ‘In
Tilburg ging het over de indirecte belastingen
binnen concerns, aan de VU over internationale
handel en douane. Het vak in Maastricht over
de Btw-richtlijn en andere Europeesrechtelijke
aspecten moet ik nog doen. Inhoudelijk heel
verschillende ingangen dus, waarbij het ook
heel verfrissend is om eens op andere universiteiten
rond te kunnen kijken. Ik had me dat
nooit zo gerealiseerd, maar overal heeft men
een eigen denkwijze en een eigen onderwijsmethode.
Daar leer je van dat je op verschillende
manieren naar de stof kunt kijken. Ja, de
Masterrichting indirecte belastingen bevalt me
tot nu toe uitstekend.’
VEEL WERK
Wat hij gaat doen nadat de laatste horde – de
scriptie – genomen is? ‘Eerst drie maanden vrij
nemen. Het was alles bij elkaar toch een heel
drukke tijd. Op de VU duurt de fiscale master
maar één jaar. Ja, dat is genoeg. Ik weet net
zoveel als studenten die al eerder in de studie
fiscale vakken hebben gedaan.’
Maar na die drie maanden? Othleo Gemin wil
graag bij een belastingadvieskantoor gaan
werken. ‘De douanepraktijk trekt me, hoewel ik
nog geen definitieve keuze heb gemaakt. Bij alle
indirecte belastingen ben je Europees en internationaal
bezig, maar bij de douane toch wel
het meest. Ik ben al bij een aantal kantoren op
excursie geweest. Dat was leerzaam. Opvallend
was dat hun verhalen op één punt precies
overeen kwamen: op het gebied van de indirecte
belastingen is er werk genoeg.’
BTW BELANGRIJKSTE
BELASTING VOOR DE OVERHEID
De btw was in 2007 goed voor bijna
32 pro cent van de totale belastinginkomsten
van het rijk. De opbrengst van
deze indirecte belasting is daarmee
groter dan de loonbelasting (29 procent),
de vennootschapbelasting (14 procent)
en de accijnzen (8 procent). Tot 1997
vormde de loonbelasting de belangrijkste
bron van belastinginkomsten van de
overheid.
(Bron: CBS)
Adviseur van morgen 2
ESTHERBAKKER
Esther Bakker volgde in Tilburg de master fiscaal
recht, met als specialisatie de Masterrichting
indirecte belastingen.
Ze begon ooit aan de studie Recht &
Management, maar die kon haar niet
boeien. Te veel juridische regeltjes, te
weinig concreet allemaal. Het inleidende college
belastingrecht bracht haar op het juiste
spoor. ‘Daar ging het over de combinatie van
economie en recht, met allerlei herkenbare
zaken uit de werkelijkheid. Toen ben ik dus
overgestapt naar fiscaal recht.’
VERKOCHT
In het derde jaar volgde ze het inleidende vak
Omzetbelasting. Bij het eerste college was ze,
zoals ze zelf zegt, ‘meteen verkocht’. ‘Ik wist
direct: dit wil ik gaan doen. Dat kwam door de
stof, maar ook door de inspirerende en enthousiaste
manier waarop Herman van Kesteren en
zijn collega’s die inzichtelijk maakten.’
Tijdens haar bachelor besteedde ze een jaar
lang veel tijd aan bestuurswerkzaamheden voor
de fiscale studievereniging De Smeetskring. De
studie zelf stond in die periode even op een laag
pitje, maar achteraf kwam dat goed uit. ‘In september
2007 ging de Masterrichting indirecte
belastingen van start. Daar kon ik toen direct
mee beginnen.’
GEVARIEERD
Inmiddels heeft ze de drie indirecte belastingvakken
afgesloten. Een gevarieerd geheel, was
haar ervaring. ‘In Maastricht ging alles in het
Engels. Begrijpelijk, want daar stond de internationale
kant centraal. Alles werd teruggeleid
tot de Btw-richtlijn. In Tilburg moesten we in
een btw-zaak pleiten voor een oefenrechtbank
met echte rechters. Dat was dus vooral praktisch
bezig zijn. En in Amsterdam ging het
vooral over de meer specialistische onderdelen
van de indirecte belastingen zoals energie, telecommunicatie
en douane. Als combinatie vond
ik het zeer geslaagd.’
DYNAMIEK
Behalve de bekende aantrekkelijkheden van de
indirecte belastingen – het gaat over concrete
transacties; het is een bij uitstek internationaal
gebied – houdt Esther Bakker ook van de dynamiek
van het vak. ‘De regels veranderen voortdurend.
Dat moet je allemaal goed bijhouden,
anders loop je zo achter. Het maakt het vak
boeiend, maar het is natuurlijk ook wel eens
lastig. Dan vraag je je af waarom die regel nu
eigenlijk veranderd is.’
Je moet in de indirecte belastingen altijd
Europees denken. De Btw-richtlijn en de jurisprudentie
van het Europese Hof bepalen je doen
en laten. Dat vraagt een omschakeling, is haar
ervaring. ‘Maar op een gegeven moment gaat
het vanzelf. Dan weet je niet beter meer.’
ADVISEUR
Studenten fiscaal recht worden al tijdens hun
studie benaderd door de grote advieskantoren.
Ook Esther Bakker heeft al een aantal kennismakingsdagen
en stages achter de rug. Het
heeft haar geholpen bij de beslissing wat ze na
de studie wil doen. ‘Ik wil als btw-adviseur aan
de slag. En ik hoef me eigenlijk geen zorgen te
maken of dat gaat lukken. Er is een tekort aan
btw-specialisten. Zo gauw ik m’n scriptie af heb
kan ik aan het werk.’
6 INDIRECTTAX.NL INDIRECTTAX.NL 7

‘Geen wonder dat de
overheid de btw koestert’
Met een bèta-eindexa -
menpakket begon hij aan
de studie fiscaal recht in
Leiden. Daar raakte hij al
gauw in de ban van de
indirecte belastingen. Nu
is Herman van Kesteren
hoogleraar omzetbelasting
aan de Universiteit
van Tilburg en hoofd
vaktechniek indirecte
belastingen bij
PricewaterhouseCoopers.
Meteen maar de hamvraag: wat vindt hij
zo aantrekkelijk aan de btw dat hij er
zijn beroep van heeft gemaakt? Voor
Herman van Kesteren telt zwaar de manier
waarop in de indirecte belastingen wordt
gewerkt. ‘Het gaat altijd over transacties, over
een bepaald product dat is verkocht of gekocht
of een dienst die is verricht of afgenomen. Dat
betekent dat je steeds te maken hebt met het
vlees en bloed van een onderneming. Je moet
heel goed – vaak zelfs tot in detail – weten wat
een bedrijf doet. Anders gezegd: je bent altijd
met heel concrete zaken bezig.’
Dat onderscheidt de indirecte belastingen dus
van de directe? ‘Ja. Om de vergelijking door te
trekken: bij de directe belastingen kom je
meestal niet verder dan het geraamte van de
onderneming. Daar blijf je wat meer op afstand.’
VOLOP MUZIEK
Er zit volop muziek in de indirecte belastingen,
vindt hij. ‘Ze worden steeds belangrijker. Dat
komt voor een groot deel omdat het voor de
overheid “lekkere” belastingen zijn. Optisch zijn
ze nogal verborgen. Wie realiseert zich bij de
dagelijkse boodschappen dat op vrijwel alles
wat je koopt een flink percentage verbruiksbelasting
zit? En daarnaast heeft de overheid de
be roep
be roep
HERMANVANKESTEREN
Btw als
heffing, inning en voldoening ook nog eens uitbesteed
aan de ondernemers. Die zijn eigenlijk
een soort rijksontvanger – maar dan wel onbezoldigd.
Geen wonder dat de overheid de btw
koestert.’
Je ziet het ook in de cijfers. ‘De btw levert de
schatkist al jaren het meest op – meer dan de
loonbelasting. En dat aandeel groeit nog steeds.
Dat betekent ook dat er steeds meer vraag komt
naar btw-specialisten. Er is volop werk, zeker
bij de belastingadvieskantoren.’
INTERNATIONAAL
Nóg een reden voor Herman van Kesteren om
de indirecte belastingen warm aan te bevelen:
het is zo’n internationaal vak. ‘De btw is bij
uitstek een Europese belasting. Tachtig tot
negentig procent van de regelgeving is geharmoniseerd;
het resterende deel mogen de lidstaten
zelf invullen. Het betekent dat je met collega’s in
andere landen altijd op hetzelfde niveau werkt.
Iedereen heeft te maken met dezelfde Btw-richtlijn
en met dezelfde uitspraken van het
Europese Hof van Justitie.’
De directe belastingen hebben wat dit betreft
een kans gemist, vindt hij. ‘In onze sector is
dertig jaar geleden al begonnen met harmonisatie,
toen het aantal lidstaten dat nog toeliet.
Nu, met een kleine dertig lidstaten en de eis van
eenparigheid van stemmen die het EG Verdrag
oplegt, is dat vrijwel onmogelijk geworden. De
eerste klap is een daalder waard gebleken.’
RIVALITEIT
Bespeuren we hier iets van leedvermaak?
Anders gevraagd: is er sprake van rivaliteit
tussen de directe en indirecte belastingen?
Hij ontkent het niet. ‘Wij zijn de kleinere partij:
hooguit een kwart van de belastingadviseurs
houdt zich bezig met indirecte belastingen.
Zeker de fiscalisten die actief zijn op het gebied
van de internationale vennootschapsbelasting
beschouwen ons nog altijd een beetje als ploeteraars,
die zich tot in detail in allerlei transacties
moeten verdiepen. Zichzelf zien ze graag als de
fiscale genieën die voor een onderneming
mooie internationale structuren opzetten en
daarmee veel belasting besparen. Ach, het is
niet serieus natuurlijk; we plagen elkaar maar
wat. Maar wel zeker is dat de indirecte belastingen
in verhouding sterker groeien dan de
directe. En ook dat steeds vaker de goede studenten
durven af te wijken van de mainstream
en bewust voor de indirecte vakken kiezen.
Gelijk hebben ze: de stof is boeiend en de mogelijkheden
na de studie zijn zonder meer prima.’
SPECIALIST
Een adviseur indirecte belastingen heeft een
andere relatie met z’n klant dan een specialist
in een van de directe belastingen, benadrukt
Herman van Kesteren. ‘Wij worden vooral ingeschakeld
als een onderneming een acute vraag
heeft. Men gaat een nieuw gebouw neerzetten
of een nieuwe markt betreden. Wat zijn de btwgevolgen
van die stappen? Daarvoor is echt de
specialistische kennis nodig die wij kunnen
bieden.’
Het gevolg is dat een btw-adviseur meer klanten
heeft dan bijvoorbeeld een adviseur vennootschapsbelasting.
‘Maar, zoals gezegd, van die
klanten moeten we wel alles weten. De praktijk
is dus dat er – zeker binnen de grote kantoren –
specialistensecties bestaan. Bij PwC bijvoorbeeld
houdt ruwweg dertig procent van de
btw-adviseurs zich bezig met onroerend goed,
dertig procent met internationale handel en
dertig procent met banken en verzekeraars. De
rest heeft een algemene praktijk of adviseert
overheden.’
UNIVERSITEIT VAN TILBURG
Nog even naar zijn andere werkkring: de
Universiteit van Tilburg. De indirecte belastingen
krijgen er in de fiscale studie meer dan
gemiddelde aandacht. ‘We zijn mede-initiatiefnemer
van de Masterrichting indirecte belastingen,
het samenwerkingsverband met de
Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit
Amsterdam dat op 1 september 2007 van start
is gegaan. De grootste groep studenten die
eraan meedoet komt uit Tilburg. Op zich niet
vreemd, want we hebben al een aantal jaren het
extra keuzevak Capita Selecta omzetbelasting
op het programma staan. Dat trekt jaarlijks zo’n
vijfendertig studenten.’
Hij kijkt vooruit. ‘Over een jaar of vier à vijf
moet er een volwaardige universitaire masteropleiding
indirecte belastingen zijn. En geloof
me, die gaat er komen.’
8 INDIRECTTAX.NL
INDIRECTTAX.NL 9

‘Bedenk dat het bij de btw
om de omzet gaat en niet
om de winst’
Het hele bedrijf in je
Na zijn afstuderen in 1997
(fiscaal recht, Universiteit
van Amsterdam) heeft hij
zich alleen maar met indirecte
belastingen beziggehouden.
Het begon bij
Sara Lee Douwe Egberts,
waar de douanewerkzaamheden
overheersten. Nu is
Ivo Wittebrood VAT Manager
bij Canon Europa in
Amstelveen.
Tussen zijn eerste baan van vier jaar bij
Sara Lee en zijn huidige bij Canon liggen
nog twee relatief korte periodes als douaneadviseur
bij PwC en bedrijfsfiscalist bij het
Chinese telecommunicatiebedrijf Huawei. En
ook nog een tweede verblijf van bijna drie jaar
bij Sara Lee, nu met nadruk op de btw. Kortom,
Ivo Wittebrood is gepokt en gemazeld als het op
de indirecte belastingen aankomt.
VEEL CONTACTEN
Ze passen bij hem, vindt hij, die indirecte belastingen.
‘Financiën hebben me altijd minder
getrokken. Winst- en verliesrekeningen en
balansen laat ik liever aan anderen over. Een
groot pluspunt van het werk als VAT Manager is
dat je met alle geledingen van je bedrijf te
maken hebt: inkoop, orderadministratie, debiteuren,
crediteuren, ict – noem maar op. Je
moet het hele bedrijf in je vingertoppen hebben.’
Bedrijfsfiscalisten die zich met directe belastingen
bezighouden hebben vooral contacten
met de controllers en de chief financial officer.
‘Ja, in die zin is er wel een duidelijk verschil in
belangstelling en gerichtheid aan te wijzen.
Maar tegelijkertijd is je opdracht weer dezelfde:
het verzekeren van een goede compliancestandaard
en voorkomen dat je de cfo onaan-
IVOWITTEBROOD
gename fiscale verrassingen moet rapporteren.’
Hij is de enige VAT Manager bij Canon Europa,
met drie collega’s die de directe belastingen als
werkgebied hebben.
COMPLIANCE VOOROP
Canon Europa fungeert als holding van alle
Europese werkmaatschappijen. Het is een marketing-,
sales en distributieorganisatie, want de
productie vindt hoofdzakelijk plaats in Azië.
Fiscaal gezien staat bij Canon compliance
voorop, licht Wittebrood toe. ‘Ons beleid is dat
we uit eigen beweging willen voldoen aan onze
wettelijke verplichtingen. Wat de btw betreft
betekent dat vooral dat onze administratie op
orde moet zijn. Dat vraagt onder meer maximale
aandacht voor de ict. Omdat we recht
hebben op volledige vooraftrek zou de btw
financieel voor ons geen kostenpost moeten
zijn. Bij een controle moet de fiscus wel wat we
noemen een audit trail hebben. De administratie
moet daarom volledig zijn en goed toegankelijk
voor de controleurs van de
Belastingdienst.’
FISCUS VERSCHILT
De contacten met de fiscus verschillen van land
tot land, ervaart hij dagelijks. ‘In Nederland en
vingertoppen
enkele andere landen gaat het meer om “doel en
strekking van de wet”. Zolang je daarbinnen
blijft is de kans op grote inhoudelijke discussies
met de Belastingdienst kleiner. De Nederlandse
fiscus bijvoorbeeld is sterk gericht op de business
als geheel. Hij wil de totale onderneming
begrijpen in relatie tot het totaal van de btwafdracht,
hoewel natuurlijk ook naar individuele
transacties wordt gekeken. Uitgangspunt
is in elk geval dat fiscus en bedrijf elkaar respecteren
en zo goed mogelijk samenwerken.’
In andere EU-landen ligt dat wel eens anders.
‘Daar kijkt de fiscus simpelweg naar compliance
en dus naar de individuele transacties
zonder het totaal van de business in acht te
nemen. Administratief gezien moeten alle transacties
precies kloppen. Dus een kleine onnauwkeurigheid
in een factuur kan je daar als bedrijf
al flink wat last bezorgen.’
OP REIS
Als VAT Manager is Ivo Wittebrood regelmatig
op reis. ‘Het zijn meestal korte tripjes, van twee
à drie dagen. Gemiddeld doe ik dat twee keer
per maand. Ik sta dan de werkmaatschappijen
in de verschillende landen bij, bijvoorbeeld als
er een controle is of als de business zich wijzigt.
Mijn taak is om de Btw-richtlijn en de jurispru-
dentie van het Europese Hof van Justitie uit te
leggen en toe te passen. Maar er is natuurlijk
ook lokale kennis voorhanden die ik weer niet
heb. De combinatie is eigenlijk altijd voldoende
om mogelijke problemen te voorkomen of op te
lossen.’
Hij geniet nog altijd van die tripjes. ‘Minder van
het vliegen op zich. Maar wel van de kortstondige
confrontatie met een andere cultuur.’
VOORZICHTIGHEID GEBODEN
De btw is bij uitstek een transactiegerichte
belasting. Dat noopt bedrijven tot grote voorzichtigheid,
want mocht later bijvoorbeeld
blijken dat voor een bepaalde transactie ten
onrechte een vrijstelling is gehanteerd, dan
kunnen de gevolgen groot zijn.
‘Het hoge percentage btw in de EU loopt van 15
tot 25 procent,’ legt Wittebrood uit. ‘Gemiddeld
is het 18 à 20. Komt dat bovenop je kostprijs dan
ben je in vrijwel alle gevallen je marge kwijt.
Bedenk dat het bij de btw om de omzet gaat en
niet om de winst. Dat kan snel oplopen tot grote
bedragen. Bovendien kunnen de boetes substantieel
zijn en dan ben je je marge zeker kwijt.’
Het dwingt bedrijven om voor een correcte btwafdracht
veel aan risk management te doen.
‘Mogelijke btw-perikelen voorkomen is een
belangrijke taak van een VAT Manager. In dat
kader hoort ook het trainen van medewerkers
tot je bezigheden. Allemaal bedoeld om de
btw-awareness in de onderneming te maximaliseren.’
VERGELIJKEN
Hij vergelijkt zijn bezigheden als bedrijfsfiscalist
met die van belastingadviseurs. ‘Een groot
verschil is dat ik er zelf verantwoordelijk voor
ben dat de dingen die ik adviseer ook werkelijk
worden uitgevoerd. Je ziet dus altijd het resultaat
van je inspanningen. Als adviseur bij een
kantoor moet je maar zien wat je cliënt met je
advies doet. Je kent het bedrijf dat je adviseert
ook vaak te weinig, want je komt er maar een
enkele keer. Als bedrijfsfiscalist leer je de eigenaardigheden
van je eigen organisatie tot in
detail kennen. Een extern adviseur blijft toch
altijd een beetje een buitenstaander.’
Snel kunnen beslissen is ook onderdeel van het
verschil. ‘In een bedrijf is er vaak geen gelegenheid
om alle theoretische alternatieven uitgebreid
tegen elkaar af te wegen. Je onderzoekt
wat voor de business mogelijk en wenselijk is
en dan beslis je. Op de kantoren worden vaak
uitvoerige theoretische discussies gevoerd.
Daarvoor hebben we hier niet altijd tijd.’
10 INDIRECTTAX.NL
INDIRECTTAX.NL 11

‘Wie eenmaal door dit
exotisch specialisme is gegrepen
laat het nooit meer los’
In Leiden volgde hij bij
fiscaal recht de afstudeervariant‘Kostprijsverhogende
belastingen’. Het
douanevak boeide hem het
meest. Nu is Gooike van
Slooten douaneadviseur bij
advocaten- en belastingadvieskantoor
Baker &
McKenzie in Amsterdam.
Brusselser dan
Hij komt de kamer binnen met twee
flessen Cocktail Appel. Nee, ze zijn niet
bedoeld om zijn bezoekers op een alcoholische
versnapering te onthalen. Hij kan er
wel een belangrijk onderdeel van zijn vak mee
demonstreren.
INHOUD
‘Er loopt nu een procedure bij de Hoge Raad
waarin het gaat om de vraag wat de inhoud van
deze flessen is: wijn of gedistilleerd. Ja, dat maakt
een groot verschil voor de accijnzen die betaald
moeten worden. Een factor drie om precies te zijn
– ten gunste van wijn. Volgens mijn cliënt had het
product als wijn moeten worden ingedeeld in de
zogenoemde Gecombineerde Nomenclatuur. Dat
is een onderdeel van de Europese douanewetgeving
waarin alle goederen zijn ingedeeld en
beschreven. De Belastingdienst vond later echter
dat Cocktail Appel gedistilleerd is.’
Als gevolg daarvan kreeg Van Slootens cliënt
een aanzienlijke naheffingsaanslag. ‘Daartegen
heeft hij bezwaar gemaakt en later beroep aangetekend.
Uiteindelijk moet de Hoge Raad zich
er nu dus over uitspreken. Maar die gaat eerst
prejudiciële vragen stellen aan het Europese
Hof van Justitie in Luxemburg. Op de einduitslag
moeten we dus nog even wachten.’
GOOIKEVANSLOOTEN
BEELD
Hij vindt dat de casus een goed beeld geeft van
het werk van de douaneadviseur. ‘Alles komt er
in samen. Ten eerste: het gaat om grote financiële
belangen. Als de inspecteur zijn zin krijgt
dan gaan de heffingen op zo’n fles Cocktail
Appel de kostprijs ervan overtreffen. Welke producent
kan daarmee leven? Ten tweede: je bent
altijd met heel praktische en concrete zaken
bezig. Hier gaat het om de kwalificatie van
drank, maar er kan evengoed een dispuut ontstaan
over de vraag of kinderyoghurt een melkproduct
is of niet. Ja? Dan is het belast. Nee? Dan
is het vrijgesteld.’
Maar dat is nog niet alles. Sterk bepalend voor
het werk van de douaneadviseur is het feit dat
het douanerecht Brusselser dan Brussels is. ‘Het
Europese recht is bij uitstek je leidraad, te meer
omdat het – anders dan bij de btw – uit verordeningen
bestaat, die een directe werking hebben.’
CONTROLE
Van Slooten zit inmiddels 13 jaar in het vak en
heeft het douanerecht zich in die periode zien
ontwikkelen in een meer formalistische richting.
‘Toen ik begon kon je met de inspecteur
meestal wel een pragmatische oplossing vinden
in het geval je het met elkaar oneens was. Nu is
Brussels
dat veel lastiger. De Europese Commissie controleert
de douanehandelingen van alle lidstaten
nauwkeurig. Onvermijdelijk gevolg daarvan is
dat de douane zich behoorlijk formeel opstelt.
Het vak is zonder meer gejuridiseerd. Dat betekent
dat je als adviseur veel procedures voor
cliënten voert. Ik besteed daar zo’n veertig
procent van mijn tijd aan.’
PREVENTIEF
Een ander belangrijk deel van het werk heeft
een meer preventief karakter. ‘Het vak is echt
omvangrijk. Wil je bijblijven dan moet je veel
lezen en praten. De ontwikkelingen in
Nederland volg je uiteraard nauwlettend. Maar
je moet ook van de meeste andere EU-landen
het nodige weten, want morgen kan er een cliënt
komen die iets met Spanje of Bulgarije heeft.’
ZELFDE RECHT
Het helpt natuurlijk dat voor iedereen hetzelfde
recht geldt. ‘Maar alle landen hebben toch hun
eigen manier om dat te interpreteren. Lastig
daarbij is dat het douanerecht een soort compromis
van de verschillende nationale wetgevingen
is, waardoor het vaak op verschillende
manieren uitgelegd kan worden. Je cliënt verwacht
uiteraard van je dat je dat – binnen de
wettelijke grenzen – op een voor hem gunstige
manier kan doen. Maar jammer genoeg denkt
de fiscus daar dan vaak weer anders over.’
Je moet je ook altijd blijven realiseren dat er
tussen de rechtsstelsels van de lidstaten aanzienlijke
verschillen bestaan. ‘In Nederland hebben we
bijvoorbeeld de algemene beginselen van behoorlijk
bestuur, die duidelijke grenzen aan het overheidsoptreden
stellen. Andere lidstaten kennen
zoiets helemaal niet en kijken dus heel anders
tegen de bevoegdheden van de overheid aan.’
CLIËNTEN
Een douaneadviseur heeft minder vaste
cliënten dan een btw-adviseur en zeker dan
een adviseur op het gebied van de directe
belastingen. ‘Ze komen bij mij als er iets aan de
hand is,’ zegt Van Slooten. ‘De lopende zaken
worden afgehandeld door hun douane-expediteur.
Dat is hun huisarts. Is er onenigheid met
de fiscus of beginnen ze met iets nieuws dan
hebben ze behoefte aan specialistisch advies
en word ik ingeschakeld.’
Maar langetermijnrelaties heeft hij natuurlijk
ook. ‘Dan gaat het met name over douaneplanning,
waarbij geprobeerd wordt de compliancelast
of de invoerrechtendruk te optimaliseren.
Dat laatste kan bijvoorbeeld gebeuren door de
heffing van douanerechten te baseren op een eerdere
handelstransactie met een lagere waarde.’
WARENKENNIS
Hij komt veel bij zijn cliënten over de vloer. Het
zijn bedrijven waar goederen worden geproduceerd
of opgeslagen, want in douanezaken gaat
het om goederentransacties. ‘Warenkennis is
heel belangrijk in dit vak. Je moet als adviseur
precies weten waaruit een product bestaat en
welke productiemethoden een bedrijf gebruikt.
Die kennis moet je dan toetsen aan de
Gecombineerde Nomenclatuur, waarin duizenden
producten in maximaal zes regels
worden getypeerd. De kans op verschil van
mening is daarbij ruimschoots aanwezig.’
CARRIÈRE
Wie in het douanevak aan de slag wil moet het
nodige doorzettingsvermogen meebrengen, weet
Van Slooten uit eigen ervaring. ‘Beginners moeten
echt hun tanden erin zetten. Het invoerproces is
complex en het douanevak heeft een heel eigen
jargon en manier van redeneren. En zoals voor
elk vak geldt: een dosis gezond verstand en een
beetje nuchterheid hel pen aanzienlijk. Maar wie
eenmaal door dit exotisch specia lisme is
gegrepen laat het nooit meer los.’
12 INDIRECTTAX.NL
INDIRECTTAX.NL 13

Hij begon er als lastige
puber met het incidenteel
wegbrengen van zakken
post omdat hij nog niet
goed wist wat hij wilde
worden. Inmiddels werkt
Toon Vroon 28 jaar bij de
Belastingdienst. Hij is btwinspecteur/klantbehandelaar
bij de unit Financiële
instellingen in Amsterdam
en daarnaast landelijk
vaktechnisch coördinator
voor de btw.
Werken TOONVROON
Het afvoeren van zakken post maakte al
gauw plaats voor het volgen van de driejarige
interne controleursopleiding.
Later werd die aangevuld met de deeltijdstudie
fiscaal recht in Tilburg. Tot hij in 2001 als
inspecteur in Amsterdam ging werken vervulde
Toon Vroon een aantal verschillende functies
binnen de Belastingdienst. Maar bijna altijd
waren de indirecte belastingen zijn werkgebied.
Waarom hij de btw zo’n aantrekkelijke belasting
vindt? Zijn antwoord is kort maar krachtig. ‘De
btw is de enige belasting waar het regelmatig
over seks en drugs gaat!’
Pardon: seks en drugs?
‘Ja, kijk maar naar de jurisprudentie. Maar ik
bedoel ermee te zeggen dat je werk heel dicht
ligt bij wat daarbuiten allemaal gebeurt.’ Ter
toelichting maakt hij een weids gebaar naar het
raam van zijn kamer op de zesde verdieping van
het Belastingdienstgebouw langs de A10.
SNEL BESLISSEN
Een btw-inspecteur werkt ‘in de actualiteit’.
Daarmee wordt bedoeld dat hij zich hoofdzakelijk
bezighoudt met zaken waarin snel beslissingen
moeten worden genomen; soms nog
voordat de fiscale feiten zich voordoen. ‘Een
inspecteur vennootschapsbelasting kan jaren
in de actualiteit
na het betreffende belastingjaar nog bezig zijn
met de aangifte,’ zegt Vroon. ‘Weliswaar wordt
ook in de vennootschapsbelasting steeds meer
in de actualiteit gewerkt, maar in veel gevallen
wordt een aangifte er toch pas behandeld als de
fiscaal relevante feiten al een jaar oud zijn. Dat
komt in de btw eigenlijk niet voor. Wij spreken
niet voor niets over “klanten”. De ondernemer
hoeft de btw immers niet te betalen, maar
alleen te berekenen, te innen en af te dragen.
Het is voor hem vooral een administratieve last.’
OPEN CONTACT
Omdat er geen direct financieel belang van de
ondernemer in het geding is kan het contact
open zijn, is Vroons ervaring. ‘Wij beseffen dat
hij zich voor ons inspant. Uiteraard zijn er
regels en uiteraard passen wij die toe, maar
generaliserend mag je toch zeggen dat we proberen
begrip voor elkaar te hebben en elkaar
het leven niet onnodig zuur te maken.’
Het betekent volgens hem weer niet dat aan een
inspecteur indirecte belastingen andere eisen
worden gesteld dan aan een inspecteur directe
belastingen. ‘In beide gevallen gaat het om werk
dat deels fiscaal-juridisch is en dat deels uit
onderhandelen bestaat en om persoonlijke
vaardigheden vraagt. Binnen de wettelijke
mogelijkheden moet je maatwerk afleveren.
Dat wil zeggen dat je waar dat kan oog hebt
voor de omstandigheden van het geval. Maar
wel met als uitgangspunt dat gelijke gevallen
gelijk worden behandeld.’
HOOGSTE OPBRENGST
De btw is voor de overheid een heel belangrijke
belasting. De – stabiele – opbrengst maakt haar
al jaren de kampioen van de nationale schatkist.
Voor Toon Vroon is de efficiënte manier
waarop de btw wordt geïnd een van de redenen
waarom hij zijn werk met plezier doet. ‘Binnen
de Belastingdienst vormen de mensen die zich
met indirecte belastingen bezighouden een
kleine minderheid. Landelijk werken er bijvoorbeeld
– uitgedrukt in voltijdbanen – maar zo’n
honderd fiscaal juristen op indirect gebied,
tegenover een veelvoud bij de directe belastingen.
Maar dat klein zijn heeft voordelen. Je
kent elkaar en daardoor heerst er een open
sfeer. En ook belangrijk: bij de btw werken de
leukste meisjes.’
EIGEN DENKWIJZE
De btw heeft wel een eigen denkwijze, geeft hij
aan. ‘Iedereen die begint moet leren de btw-taal
te spreken. Die bestaat uit een soort extra juri-
‘Wij spreken niet voor niets
over “klanten”’
dische laag. Neem het zo belangrijke begrip
levering: dat heeft in de omzetbelasting een
heel andere inhoud dan in het civiele recht. Op
zich begrijpelijk, want elk EU-land heeft z’n
eigen civiele stelsel en met die veelheid valt
natuurlijk niet te werken. Het leveringsbegrip in
de btw is meer economisch ingevuld, met als
gevolg dat levering voor de btw niet altijd
samenvalt met de civiele levering. Voor de btw
is bepalend het moment waarop de macht om
over het goed te beschikken overgaat op de
andere partij. Aan dat soort redeneringen moet
je even wennen.’
ANDERE VORM
Dat veel transacties zich vandaag de dag op een
andere manier manifesteren dan voorheen
heeft volgens hem het werk niet principieel veranderd.
Wel zijn er nieuwe vragen gerezen.
‘Goederen blijven goederen, maar diensten
hebben nu vaak een andere vorm. De automatisering
outsourcen bijvoorbeeld, wat veel
bedrijven doen: hoe moet je dat btw-technisch
kwalificeren? En het elektronisch bewaren van
virtuele aandelen?’
EUROPESE BELASTING
Het Calimerogevoel – ‘ik ben klein en zij zijn
groot’ – waaraan de indirecte belastingen nog
wel eens leden is volgens Vroon grotendeels
verdwenen. ‘Waarom zouden we ook? Behalve
dat de btw de schatkist het meest oplevert is het
ook veruit de meest Europese belasting. In de
zaken die ik doe word ik door adviseurs regelmatig
geconfronteerd met een casus waarin de
inspecteur in Italië, Engeland of welke lidstaat
dan ook hetzelfde standpunt heeft ingenomen
als zijn cliënt nu doet. Dus als je internationaal
bezig wilt zijn dan kom je bij de btw heel goed
aan je trekken.’
OVERAL WERKEN
Hij wijst nog op een extra plus die je als btwspecialist
hebt. ‘Omdat we allemaal gebonden
zijn aan dezelfde richtlijn kunnen we ook in
heel Europa werken. Wie de Nederlandse btw
beheerst kan na enige inspanning ook uit de
voeten met de Italiaanse of de Letse.’
BALANS BEWAREN
Toon Vroon vindt de Belastingdienst een goede
werkgever. ‘Ik zit hier niet voor niets al zo lang.
Ik doe interessant werk, ik heb prettige collega’s.
En ook belangrijk: ik kan heel goed de
balans tussen werk en privé bewaren.’
14 INDIRECTTAX.NL
INDIRECTTAX.NL 15

ARTHURDENIE
Volop perspectief
Arthur Denie begon als adviseur vennootschapsbelasting. Een
enkele keer moest hij wel eens een btw-probleempje oplossen
– wat hij leuk vond om te doen. Als docent aan de Universiteit
Leiden raakte hij verslingerd aan het vakgebied. Nu is hij hoogleraar
kostprijsverhogende belastingen aan de Universiteit Maastricht.
Sinds zijn eerste bemoeienissen met de btw,
midden jaren zeventig, is er veel gebeurd.
‘De ingrijpende wijzigingen in wet en
richtlijnen in de jaren negentig en de aanzwellende
rechtspraak vanuit Luxemburg houden
ons op een aangename manier van de straat.
Intellectueel is het een heel boeiend gebied,
zowel wat onderzoek als onderwijs betreft.’
EUROPESE DIMENSIE
Hij vindt vooral de Europese dimensie fascinerend.
‘Ik geniet met volle teugen als in een werkgroep
in Maastricht een Fransman en een
Duitser hun oude btw-regimes tegen de huidige
gemeenschappelijke regeling in de Btw-richtlijn
aanhouden. Of als een Turkse studente opeens
met een Duits leerstuk op de proppen komt –
verklaarbaar vanuit het feit dat de Duitsers
Turkije hebben geadviseerd. Dat raakt me, zo
klein als het voorbeeld ook is. Indirecte belastingen
is Europees recht en Europees recht is
het recht van de toekomst.’
INSPIRATIE
Arthur Denie heeft al menig student geïnspireerd
om in de indirecte belastingen verder te
gaan. ‘Als je er eenmaal inzit kom je er niet
meer uit. Alle belangwekkende vakgebieden –
civiel, fiscaal, bestuurs- en Europees recht –
heb je nodig. Welke beginnende student vindt
dat niet leuk? Plus de wetenschap dat je in een
positief Europees proces zit. We zijn met 27 lidstaten
in staat er een Europees Douanewetboek
op na te houden en binnenkort grensoverschrijdende
btw-teruggaven te regelen – om maar een
paar niet geringe zaken te noemen.’
Daarbij komt: het btw-wereldje is overzichtelijk.
‘Er is altijd een goede sfeer tussen de mensen
uit de praktijk, het beleid, de rechtspraak en de
wetenschap. Dat geldt ook internationaal. En
ook belangrijk: op een of andere manier hebben
btw-mensen vaak wat te lachen. Die goede
onderlinge verhoudingen hebben ook een positieve
invloed gehad bij het opzetten en uitvoeren
van de nieuwe Masterrichting indirecte
belastingen.’
BREEDTE EN DIEPTE
Het programma van fiscaal recht in Maastricht
heeft zowel in de bachelor als de master ruim
aandacht voor de indirecte belastingen. ‘In de
bachelor staan de breedte van het vak en het
beroepsmatige centraal. De master is er voor de
diepte en voor het academische. Daar praten we
alleen in termen van Europees recht, de richtlijnen
en de rechtspraak van het Europese Hof
van Justitie. Het programma voorziet ook in een
aantal gastcolleges van “toppers” en een bezoek
aan de Belastingdienst. We hebben een team
met zeer betrokken docenten, van wie het
merendeel ook in de praktijk werkzaam is.’
BOTERHAM VERZEKERD
Hij vat de geneugten van het vak samen. ‘De
variatie binnen het werkveld, de Europese
dimensie, de goede verhoudingen en de internationale
uitdaging. Dat zijn zaken om voor te
kiezen. En ik voeg er aan toe: je boterham is
verzekerd en je kunt die op verschillende
plaatsen dik of dun beleggen. Je bent dus ook
niet aan één locatie gebonden. Zelf ben ik op
acht verschillende plekken werkzaam geweest.
Hoe dan ook, perspectief is er volop.’
Enthousiaste studenten
FOLKERTIDSINGA
Folkert Idsinga is btw-adviseur bij Baker &
McKenzie in Amsterdam en universitair docent
indirecte belastingen aan de Vrije Universiteit.
Zijn eigen fascinatie voor de indirecte
belastingen dateert uit de studietijd in
Groningen, begin jaren negentig. ‘Europa’
was populair in die dagen en kreeg in 1993 met
de opheffing van de fiscale grenzen een stevige
wind in de rug. Ook op btw-gebied veranderde
er daardoor veel. ‘Die ontwikkelingen kregen op
de universiteit veel aandacht,’ herinnert Idsinga
zich. ‘Toen is mijn belangstelling voor de indirecte
belastingen en met name voor de btw ontstaan.
Een belangstelling die sindsdien alleen
maar is toegenomen.’
BUITENLAND
Hij heeft het over ‘een hartstikke leuk vak’. ‘Je
leert bedrijven heel goed kennen en als je internationale
cliënten hebt dan zit je ook regelmatig in
het buitenland. Ik heb zelf bijvoorbeeld in 2000 het
organiserend comité van de Olympische Spelen in
Sydney geadviseerd over btw-vragen en over het
nieuwe belastingstelsel dat Australië toen net had
ingevoerd. Dat stelsel vertoont veel overeenkomsten
met het Europese systeem. Om dat de
Australiërs er nog weinig ervaring mee hadden
werden veel Europese btw-specialisten ingevlogen.
Aan die tijd heb ik mooie herinneringen.’
VRIJE UNIVERSITEIT
Als universitair docent wijdt hij studenten fiscaal
recht aan de Vrije Universiteit in in de
geheimen van de btw. ‘De nadruk ligt daarbij op
de internationale aspecten: de Europese richtlijn
en de jurisprudentie van het Europese Hof
van Justitie. We werken met een thematische
benadering, bijvoorbeeld “Financial Services”
en “Supply Chain”-structuren. Maar daarnaast
besteden we ook ruim aandacht aan vakken die
bij geen enkele andere universitaire fiscale
opleiding aan bod komen: douane, accijnzen en
andere bijzondere belastingen.’
De studenten zijn enthousiast, ziet hij. ‘Je hoort
altijd weer dezelfde elementen: het gaat over
concrete en actuele zaken, het is internationaal,
je staat midden in de maatschappij. Dat geeft
kennelijk een prettig houvast.’
SNEL WERK
De meeste afgestudeerden vinden onmiddellijk
werk, is Idsinga’s ervaring. ‘Veel moeite hoeven
ze daar niet voor te doen. Omdat er een groot
tekort is aan specialisten heb je als student
indirecte belastingen een soort baangarantie.
De meesten komen terecht in de adviespraktijk,
een aantal kiest voor de Belastingdienst of het
ministerie van Financiën en een enkeling wordt
direct in het bedrijfsleven of de wetenschap
actief. Voor beginners verdienen ze goed.’
OPROEP
Hij doet graag een oproep aan studenten fiscaal
recht en fiscale economie. ‘Geef de indirecte
belastingen wat meer aandacht. Onderzoek bijvoorbeeld
serieus of je niet in die richting door
wilt gaan. Je kunt er een heel mooie carrière in
opbouwen. Het is echt een aantrekkelijk vakgebied:
internationaal, altijd actueel en met veel
dynamiek. Bovendien wordt het voor de overheid
steeds belangrijker; er is een duidelijke verschuiving
zichtbaar van de directe naar de
indirecte belastingen. Wie er door gegrepen
wordt laat het niet meer los. Zo zie ik het om me
heen: eenmaal indirecte belastingen, altijd indirecte
belastingen.’
16 INDIRECTTAX.NL INDIRECTTAX.NL 17

‘Het kan om grote
financiële belangen gaan’
Ze was hoogleraar kostprijsverhogende
belastingen
aan de Universiteit Leiden,
adviseur bij de Btw/
Douanegroep van KPMG
Meijburg & Co en tien jaar
belastingrechter in btw-
en douanezaken. Nu
is Mariken van Hilten
Advocaat-Generaal bij de
Hoge Raad.
‘
Lekker laag-bij-de-gronds.’ Zo typeert ze de
btw – haar favoriete belastingsoort. ‘Uit
mijn studie herinner ik me het boeiende
probleempje waarom een broodje kaas hoog
belast werd, maar brood en kaas elk op zich
laag. Die vraag speelt nu niet meer, maar soortgelijke
voorbeelden zijn er nog volop. Moet een
bedrijf btw berekenen over het cadeautje dat het
een bestaande klant heeft gegeven omdat die
een nieuwe klant heeft aangebracht?’
En wat is daarop het antwoord?
‘Het antwoord is ja.’
AANTREKKELIJKE MIX
Maar ‘laag-bij-de-gronds’ is zeker niet het enige
kenmerk van de btw, vult ze aan. ‘Het is een
aantrekkelijke mix van alledaagse praktijk en
fiscaal-juridische techniek. Want naast dat
broodjekaasgedoe ben je ook altijd bezig met de
combinatie van nationaal en Europees recht –
en die wordt al gauw behoorlijk ingewikkeld.’
Ze geeft een voorbeeld. ‘Bij dienstverlening speelt
de vraag aan wie de prestatie precies wordt verricht.
Wie is de afnemer? Stel een moedermaatschappij
geeft een accountant in het buitenland
opdracht de jaarrekening van de dochters in verschillende
landen te controleren. Wordt die dienst
van de accountant nu aan de dochters verricht of
Lekker
MARIKENVANHILTEN
aan de moeder? Of eerst aan de moeder en dan
aan de dochters? Of nog anders? Wie is de afnemer
van de prestatie? Dat is lang niet altijd duidelijk.’
CREATIEF BENUTTEN
Bij dit alles speelt steeds ook het punt dat de
btw weliswaar geharmoniseerd is en iedereen
dus aan dezelfde Btw-richtlijn is gebonden,
maar dat het een misverstand is om te denken
dat elke lidstaat de zaken op dezelfde manier
geregeld heeft. ‘Integendeel, op nationaal niveau
bestaan er aanzienlijke verschillen, bijvoorbeeld
wat betreft de registratie als ondernemer, de
invulling van de vrijstellingen die gelden en het
boete beleid. Ook de manier waarop de fiscus
zich opstelt loopt sterk uiteen. Dat merk je
onherroepelijk als je adviseur bent van een
cliënt die veel zaken met andere lidstaten doet.
Maar het geeft je ook de mogelijkheid om die
verschillen op een creatieve manier te benutten.’
ALTIJD WERK
Studenten die voor de indirecte belastingen
kiezen doen dat voor een deel vanwege de goede
toekomstperspectieven, is haar ervaring. ‘Er is al
jaren een schreeuwende vraag naar btw- en douaneadviseurs,
dus werk vinden is nooit een probleem.
Ik zie ook dat de studenten die indertijd in
laag-bij-de-gronds
Leiden afstudeerden in de kostprijsverhogende
belastingen vrijwel allemaal nog in het vak actief
zijn – uiteraard enkele stappen verder in hun
carrière. Maar wie ik ook spreek, ze vinden allemaal
dat ze een goede keuze hebben gemaakt. Ze
hebben gewoon een mooi vak.’
GEMOEDELIJKER
Als rechter heeft Mariken van Hilten de btwregels
vaak moeten uitleggen aan ondernemers –
degenen die belast zijn met de berekening, inning
en afdracht. ‘Generaliseren is gevaarlijk, maar ik
denk dat de gemiddelde procedure over een btwzaak
wat gemoedelijker en informeler verloopt
dan een over directe belastingen. Dat is tenminste
mijn ervaring. En het geldt eigenlijk voor
het hele btw-wereldje: men kent elkaar en gaat
op een redelijk ontspannen manier met elkaar
om. Waarschijnlijk speelt ook een rol dat in de
indirecte belastingen niet gedacht wordt in
termen van winst, maar in termen van prestaties.
Daardoor zitten er al gauw wat minder
scherpe kantjes aan een zaak. Niettemin kan het
om grote financiële belangen gaan – laat daarover
geen misverstand bestaan.’
MODETRENDS
Tijdens de tien jaar van haar rechtersbestaan
– vijf jaar Hof ’s-Hertogenbosch en vijf jaar Hof
Amsterdam – zag ze dat ook de btw onderhevig
is aan modeverschijnselen. ‘Een tijdje domineerden
de vastgoedconstructies. Daarna
raakten constructies met roerende zaken in en
de laatste tijd zien we regelmatig zaken over ten
onrechte in rekening gebrachte btw. Uiteraard
zorgt ook de groeiende verkoop van goederen en
diensten via internet voor de nodige problemen.’
Het aantal zaken over de basics van de btw is
inmiddels afgenomen. ‘De grote richtinggevende
arresten over de omzetbelasting dateren
al uit het begin van de jaren tachtig. De jurisprudentie
die ze hebben opgeleverd – en die
later nog is aangevuld – heeft veel duidelijk
gemaakt. Uitzonderingen daargelaten, maar
over zulke vragen zal een ondernemer of een
inspecteur niet gauw meer een procedure
beginnen.’
OP BEZOEK
Uit haar eigen tijd als adviseur herinnert ze zich
een groot voordeel van het werken in de indirecte
belastingen. ‘Je mag al vrij snel zelf naar
cliënten, want je kunt alleen zinnig adviseren
als je het bedrijfsproces met eigen ogen hebt
gezien. Mijn eerste bezoek was aan een hamburgerketen,
mijn tweede aan de scientology
church. Dat geeft meteen al aan hoe gevarieerd
het bestaan van een btw-adviseur is.’
ANALYTISCH VERMOGEN
Mariken van Hilten vindt dat voor adviseurs in
de indirecte belastingen dezelfde vaktechnische
eisen gelden als voor adviseurs in de directe
belastingen. ‘In beide gevallen is analytisch vermogen
heel belangrijk. Je moet in staat zijn uit
een brij van juridische en andere gegevens de
voor je cliënt relevante te selecteren en die op
een overtuigende manier te presenteren. De
belastingsoort maakt daarbij niet veel uit.’
CONCURRENTIE
En de vermeende concurrentie tussen directe en
indirecte belastingen? Ze moet er een beetje om
lachen. ‘Toen ik studeerde was die er zeker.
Iedereen gaf hoog op over de directe belastingen
en natuurlijk vooral over internationaal belastingrecht.
De realiteit was dat ik me als beginnend
btw-adviseur veel sneller met internationale
zaken bezighield dan mijn collega’s in de
directe belastingen. Dan doel ik vooral op de
manier van werken. Ik ging bij multinationals op
bezoek, maar hun contacten verliepen eigenlijk
alleen via de telefoon en later via e-mail. Het is
maar wat je leuker vindt.’
18 INDIRECTTAX.NL
INDIRECTTAX.NL 19

Bij zijn sollicitatie naar de
functie van adjunct-inspecteur
van ’s Rijks belastingen
werd hem de vraag gesteld
die zijn verdere fiscale leven
zou bepalen. Wilde hij
misschien indirecte belastingen
gaan doen? Als een
van de weinigen wilde hij
dat wel. Na een korte
carrière bij het ministerie
en een veel langere als
adviseur is Dick van Vliet
nu vice-president van de
Hoge Raad en voorzitter
van de Belastingkamer.
Hij weet nog goed waarom hij indertijd ja
zei toen hem gevraagd werd of hij zich in
de indirecte belastingen wilde bekwamen.
‘Het douanevak trok me; ik wilde graag iets internationaals
doen. En de btw was in die tijd – ik
heb het over begin jaren zeventig – een belasting
in opkomst. Bij beide had je te maken met
Europees recht. Er was een gemeenschappelijke
markt in aantocht, met allemaal nieuwe regels en
afspraken. Alles bij elkaar leek het me toch iets
spannender dan bijvoorbeeld de loonbelasting.’
PROCEDURES
Zijn bezigheden in overheidsdienst duurden
maar kort. In 1975 stapte Van Vliet over naar
het advieskantoor Wisselink & Co, dat later zou
opgaan in KPMG Meijburg & Co. ‘Daar stond ik
cliënten vooral bij in btw- en douaneprocedures.
Mijn eerste zaak voor de Hoge Raad vergeet
ik natuurlijk nooit, zeker niet omdat ik hem
nog won ook. Het ging om de vraag of bij de stacaravans
die park Duinrell verhuurde sprake
was van vrijgestelde verhuur – waardoor er dus
ook geen recht op vooraftrek bestond – of van
belaste verhuur met wel recht op aftrek van
voorbelasting. De Hoge Raad vond dat het om
belaste verhuur ging en dat leverde mijn cliënt
een aardige besparing op.’
Adviseur,
DICKVANVLIET
VEEL WERK
De btw werd in die periode een steeds belangrijker
belasting, zeker na de publicatie van de
Zesde richtlijn in 1979 (nu: Btw-richtlijn). Het
leverde Van Vliet veel werk op. ‘De Wet op de
omzetbelasting 1968 was voor de praktijk nog
nieuw en onwennig. Bijna elk artikel moest wel
een keer uitgelegd worden. Maar er waren uitschieters.
De meeste zaken gingen over de vraag
of iemand – dat kon ook een gemeente zijn – on der -
nemer was, over de precieze werking van de vrijstellingen
en over de heffing op onroerend goed.’
ESSENTIEEL KENMERK
In al die procedures komt een volgens hem
essentieel kenmerk van het vak naar voren. ‘Je
moet precies weten wat er speelt en daarvoor
wil je de situatie met eigen ogen aanschouwen.
Je moet het bedrijfsproces van je cliënt tot in
detail kennen. Ik heb vaak genoeg met een helm
op in bouwputten gestaan. En voor douane- en
accijnszaken in koekjesfabrieken en op schepen
met suikerbietenpulp en graanproducten voor
veevoer. Om wat voor goederen het ook gaat: je
hebt ze vaak zelf gezien en onderzocht.’
HOGE RAAD
Na ruim twintig jaar als adviseur gewerkt te
rechter,
hebben – en daarnaast actief te zijn geweest als
raadsheer-plaatsvervanger in het Hof ‘s-Gravenhage
en als universitair docent aan de afstudeerrichting
‘Kostprijsverhogende belastingen’
in Leiden – werd Van Vliet gevraagd zitting te
nemen in de Hoge Raad. ‘Ik heb geaarzeld, want
ik was toen nog geen vijftig. Maar uiteindelijk
heb ik het gedaan en daar heb ik nooit spijt van
gehad. Hoewel de Hoge Raad natuurlijk al voor
mijn komst vele arresten over indirecte belastingen
had gewezen is het aantal zaken op dat
gebied sindsdien sterk toegenomen. Inmiddels
zijn we met z’n tweeën. Collega Liesbeth Punt is
de specialist voor douanezaken. En met
Mariken van Hilten hebben we ook een gespecialiseerde
Advocaat-Generaal. Daarnaast is er
natuurlijk de nodige steun van een professionele
staf.’
BARRIÈRE
De positie van de Hoge Raad in indirectebelastingzaken
is anders dan in directe, beaamt hij. ‘De
btw is een Europese belasting, waardoor we de
wet eigenlijk altijd moeten uitleggen in de geest
van de richtlijn. En bij douanezaken gaat het om
verordeningen, die directe werking hebben. Het
betekent dat we relatief vaak – zo’n vijf keer per
jaar – prejudiciële vragen aan het Hof EG in
‘Alles bij elkaar leek het
me toch iets spannender dan
bijvoorbeeld de loonbelasting’
docent
Luxemburg stellen om erachter te komen hoe een
Europese bepaling moet worden uitgelegd en
soms ook of de Nederlandse wet op een bepaald
punt in strijd is met de Europese richtlijn. Ja, dat
voelt wel een beetje als een barrière. Je bent in
een zaak gedoken en die kan je dan niet op eigen
kracht afmaken. Bovendien vertraagt het de
voortgang aanzienlijk. De gang naar Luxemburg
kost minimaal anderhalf jaar extra, vaak twee.’
VAN DER STEEN
De directe belastingen hebben Bosal en Marks &
Spencer – om maar eens twee spraakmakende
arresten van het Europese Hof van Justitie van de
afgelopen zes jaar te noemen. Wat stellen de indirecte
belastingen daar tegenover? Van Vliet wijst
meteen op het Van der Steen-arrest van 18
oktober 2007, waarin bepaald werd dat de directeur-grootaandeelhouder
die een arbeidsovereenkomst
met zijn BV heeft niet btw-plichtig is. ‘Dat
ging dus linea recta in tegen ons arrest van 26
april 2002, waarin we juist wel tot btw-plicht
hadden geconcludeerd. We hebben toen geen
vragen aan Luxemburg gesteld; achteraf gezien
hadden we dat misschien beter wel kunnen doen.’
VOORPAGINA
Bosal bracht het in 2003 tot openingsitem van het
achtuurjournaal, maar ook de indirecte belastingen
hebben hun mediamomenten. Van Vliet laat
een voorpagina van De Telegraaf uit 1988 zien,
met een kop in chocoladeletters over de
Bijzondere Verbruiks Belasting (BVB), de voorloper
van de huidige Belasting voor Personenauto’s
en Motorrijwielen (BPM). ‘De BVB zou in
strijd zijn met het Europese recht. Het Hof in
Luxemburg bestreed dat toen niet, maar gunde de
lidstaten nog de ruimte om dit soort zaken zelf te
regelen. Dat zou nu denk ik niet meer zo gebeuren.’
BUNDEL
Van Vliet wijst op de sterk gegroeide jurisprudentie
op btw-gebied. ‘Elk jaar verschijnt de
bundel BTW Jurisprudentie van het Hof van
Justitie EG van Wilbert Nieuwenhuizen. Die is
elke keer weer dikker. De wet- en regelgeving is
de afgelopen tien jaar omvangrijker en complexer
geworden – daarin verschillen we niet
van de directe belastingen. Maar het betekent
ook: meer vragen van belastingplichtigen, meer
beroep- en bezwaarschriften en meer procedures.
Kortom: meer werk voor gespecialiseerde
adviseurs.’
20 INDIRECTTAX.NL
INDIRECTTAX.NL 21

Bijna 43 miljard euro btw
De belasting over de toegevoegde waarde (btw) bestaat in Nederland sinds 1 januari 1969. De
opbrengst is opgelopen van 2,5 miljard euro in 1969 naar 42,9 miljard euro in 2007. In 1989, 1992
en 1994 daalde de opbrengst van de btw. Het hoge btw-tarief is in deze periode geleidelijk verlaagd
van 20 procent in 1988 naar 17,5 procent eind 1992. De laatste mutatie van het hoge tarief dateert
van 1 januari 2001. Toen is het tarief verhoogd naar 19 procent, waardoor de op brengst in 2001 fors
toenam. De verhoging leidde in 2001 ook tot een toename van de inflatie met 0,5 procentpunt.
Tariefsveranderingen kunnen leiden tot stijgingen of dalingen van de btw-opbrengsten. Op de
lange duur echter bepaalt de ontwikkeling van de economie en de inflatie de omvang van de
opbrengsten. In de afgelopen 40 jaar schommelde de jaarlijkse opbrengsten rond de 6,5 procent
van het bbp. Sinds de laatste eeuwwisseling ligt dit percentage boven de 7.
(Bron: CBS)
Belangrijke
veranderingen
in 2010
In 2010 worden in het Europese btw-stelsel
twee belangrijke veranderingen doorgevoerd.
Allereerst wordt vanaf dat jaar ook voor de
heffing op diensten zoveel mogelijk aangehaakt
bij de plaats waar de dienst wordt verbruikt
(zoals sinds 1993 al het geval is bij producten).
Daarnaast kunnen ondernemers vanaf
2010 in het buitenland betaalde btw via hun
eigen fiscus terugkrijgen. Nu laten bedrijven
miljoenen euro’s aan btw-claims liggen omdat
het terugvragen administratief te ingewikkeld
is en daardoor te veel tijd kost.
Fouten bij nakomen
btw-regels
meest gevreesd
Uit een onderzoek van KPMG International (2008)
blijkt dat finance directors, chief financial officers
en VAT professionals fouten bij het nakomen van
de btw-regels als een groter bedrijfsrisico
beschouwen dan fouten bij het voldoen aan de
wettelijke verplichtingen voor de vennootschapsbelasting.
Het onderzoek werd uitgevoerd in 22
landen. Het United Kingdom wordt vanuit VAToogpunt
als het makkelijkste land beschouwd om
zaken te doen; Italië als het moeilijkste.
Fraude in de btw
Fraude is in de btw al vele jaren een groot
probleem. Een adequate bestrijdingsmethode
is nog niet gevonden. In Europa wordt jaarlijks
naar schatting voor rond de 250 miljard euro
gefraudeerd – met name via zogenoemde
carrouselconstructies. In Nederland bedraagt
het fraudebedrag rond de € 900 miljoen.
Feiten en
cijfers
Internet steeds
belangrijker
De rol van internet in de indirecte belastingen
wordt steeds belangrijker. Het deel van de totale
transacties dat via internet wordt afgewikkeld is
weliswaar nog gering (3 à 4 procent), maar zal
sterk groeien naarmate het betalingsverkeer veiliger
wordt. Afstand speelt steeds minder een rol
bij de levering van goederen. Dat vraagt speciale
voorzieningen voor de btw, want elektronisch
geleverde producten zijn belast in het land van
consumptie. De internationale dimensie van het
vak wordt daarmee verder opgevoerd.
Niet alle btw opgebracht
door huishoudens
Huishoudens betalen via het
kopen van goederen en
diensten ruim de helft van
de btw. Daarnaast brengen
ze via de btw op koopwoningen
nog eens bijna 12 procent
op. Bedrijven, instellingen
en overheid betalen
19 procent van de btw. Via
de in vesteringen van de
overheid en instellingen die
niet-btw-plichtig zijn – zoals
woningbouwverenigingen en
zie kenhuizen – komt ruim
13 procent binnen.
(Bron: CBS)
Btw-fout kan jaarwinst wegvagen
Veel ondernemingen besteden
te weinig aandacht aan hun
indirecte belastingen als btw.
De gevolgen zijn soms
dramatisch. Foute btwberekeningen
kunnen de
jaarwinst van een bedrijf, of
een veelvoud daarvan,
wegvagen.
Het probleem is vaak operationeel:
door gebrekkige interne
systemen worden transacties
vanuit btw-oogpunt niet goed
verwerkt en weergegeven. Bij
een grote multinational leidde een softwarefout ertoe dat de onderneming elf jaar lang te veel
btw betaalde. De software registreerde wanneer een klant na opzegging het resterende deel
van zijn abonnement terug kreeg. Het systeem registreerde niet dat hij ook de btw over het te
veel betaalde terugkreeg. Het totale bedrag aan ten onrechte afgedragen btw liep op tot
ongeveer € 55 mln, waarvan de fiscus slechts € 20 mln wilde teruggeven.
(Bron: Het Financieele Dagblad 260608)
Masterrichting
De Masterrichting indirecte belastingen is het resultaat van een unieke
samenwerking tussen de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit
Maastricht en de Universiteit van Tilburg. De Masterrichting is een
specialisatie binnen de Masteropleidingen Fiscaal Recht en Fiscale
Economie.
Aan de Vrije Universiteit Amsterdam wordt de Masterrichting aangeduid
als ‘Variant indirecte belastingen’, aan de Universiteit Maastricht als
‘Profiel indirecte belastingen’ en aan de Universiteit van Tilburg als
‘Accent indirecte belastingen’. De Masterrichting is zowel in voltijd als in
deeltijd te volgen.
CURRICULUM
Het curriculum van de Masterrichting indirecte belastingen bestaat voor
de helft van het aantal studiepunten uit vakken op het gebied van indirecte
belastingen. Het betreft de masterscriptie plus de vakken European
Value Added Tax (verzorgd door de Universiteit Maastricht), Capita
Selecta omzetbelasting (Universiteit van Tilburg) en Indirecte belastingen
en internationale handel (Vrije Universiteit Amsterdam).
DRIE VAKKEN
Het Engelstalige vak European Value Added Tax gaat uit van de Europese
Btw-richtlijn en de rechtspraak van het Europese Hof van Justitie.
Centrale thema’s vormen de fiscale neutraliteit, het Europese btwsysteem
als zodanig en de keuze tussen het oorsprongsland- en het
bestemmingslandbeginsel.
Bij het vak Capita Selecta omzetbelasting ligt de nadruk op concernproblematiek,
bancaire en financiële handelingen en onroerend goed.
Bij Indirecte belastingen en internationale handel wordt aandacht
besteed aan btw, douanerechten en accijnzen. De onderwerpen lopen
uiteen van in- en uitvoer, bijzondere intracommunautaire transacties,
telecommunicatie en elektronische dienstverlening tot bijzondere financiële
transacties.
indirecte belastingen
CONTRACTONDERWIJS
De vakken van de Masterrichting indirecte belastingen kunnen ook in de
vorm van contractonderwijs worden gevolgd. Ze zijn dus ook toegankelijk
voor fiscalisten die al werkzaam zijn op het gebied van de indirecte belastingen.
OP ANDERE UNIVERSITEIT
De Masterrichting indirecte belastingen biedt een unieke gelegenheid om
onderwijs op andere universiteiten te volgen en daarbij kennis te maken
met andere onderwijsperspectieven. Ook kan zo een waardevol netwerk
met toekomstige vakgenoten en collega’s worden opgebouwd.
FONDS INDIRECT TAX
De Masterrichting indirecte belastingen wordt gefinancierd door het
Fonds Indirect Tax. Dit Fonds is opgericht door de Vrije Universiteit
Amsterdam, de Universiteit Maastricht, de Universiteit van Tilburg, Baker
& McKenzie N.V., de Belastingdienst, Deloitte Belastingadviseurs B.V.,
Ernst & Young Belastingadviseurs, KPMG Meijburg & Co, Loyens & Loeff
N.V. en PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. De Raad van
Toezicht van het Fonds Indirect Tax staat onder leiding van Dick van
Vliet, vice-president van de Hoge Raad (zie pag. 20-21).
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
Het Fonds Indirect Tax stelt de drie samenwerkende universiteiten niet
alleen in staat om gezamenlijk het onderwijs van de Masterrichting indirecte
belastingen te verzorgen, maar ook om het onderzoek op het gebied
van de indirecte belastingen verder uit te bouwen. Hierdoor hebben de
drie universiteiten de mogelijkheid extra wetenschappelijk onderzoekers
op het gebied van de indirecte belastingen aan te stellen.
Meer informatie op www.indirecttax.nl
E-mail info@indirecttax.nl
22 INDIRECTTAX.NL INDIRECTTAX.NL 23

DEELNEMERS AAN HET FONDS INDIRECT TAX