n goede t de trein n. - Travel Express Benelux
n goede t de trein n. - Travel Express Benelux
n goede t de trein n. - Travel Express Benelux
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10 11 12 13 14 15 16<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Britta Baeke<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
<strong>Benelux</strong><br />
Al drie <strong>de</strong>cennia<br />
kwalitatief<br />
vaknieuws!<br />
30ste jaargang | 30i me ann e<br />
september | septembre 2009<br />
nummer | num ro<br />
express<br />
264<br />
<strong>Benelux</strong>
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
HIVER 2009-10<br />
www.jetair.be<br />
Vacances en avion<br />
Argentine, Brésil, Chili, Costa Rica, Cuba, Mexique, Pérou<br />
avril 2009 - mars 2010<br />
www.jetair.be<br />
S p é c i a l i s t e d e s t i n a t i o n s l o i n t a i n e s<br />
Amérique latine<br />
Vacances en avion<br />
Costa Rica<br />
Vol Jetairfl y chaque vendredi<br />
Vacances <strong>de</strong> plage & circuits<br />
‘Quelle riche côte!’, s’écria Colomb et il fonda sa nouvelle conquête ‘Costa Rica’. Et en effet, son or vert est inestimable.<br />
La nature y colore plus que la moitié <strong>de</strong>s terres et est chérie, tel un enfant par sa mère, dans <strong>de</strong>s parcs nationaux et <strong>de</strong>s<br />
réserves. Et pourtant, ses richesses ne vous seront pas privées. Des fameux ponts suspendus vous permettront <strong>de</strong> vous<br />
promener entre les cimes, c.-à-d. pratiquer du ‘skywalking’, avec un brin d’aventure tout en respectant la nature. Voilà qui<br />
pourrait bien définir ‘l’écotourisme’. Au Costa Rica les merveilles se multiplient, pleines <strong>de</strong> contraste et l’une encore plus<br />
fascinante que l’autre: plages exotiques, plaines <strong>de</strong> prairie, forêts tropicales, plantations <strong>de</strong> caféiers, forêts humi<strong>de</strong>s, forêts<br />
nébuleuses imprégnées <strong>de</strong> mystère et volcans. Un milieu très propice à la nidification d’une faune multicolore, avec, en<br />
premier lieu, la grenouille verte comme symbole national. Le Costa Rica est parfois surnommé ‘le pays <strong>de</strong> l’éternel printemps’.<br />
Rien d’étonnant, si on considère ses températures douces, sa splen<strong>de</strong>ur florale inégalée et sa population toujours<br />
souriante.<br />
Vous trouvez notre offre au Costa Rica<br />
pour l’hiver 2009-2010 dans ces brochures !<br />
NOUVEAU<br />
Hiver 2009 - 2010
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
Feest<br />
Dat 2009 geen Grand Cru jaar wordt voor<br />
onze sector, is stilaan wel dui<strong>de</strong>lijk. De<br />
algemene economische crisis laat ook in<br />
alle segmenten van <strong>de</strong> reisindustrie zijn<br />
sporen na. Toch is het niet al kommer<br />
en kwel in <strong>de</strong>ze moeilijkere tij<strong>de</strong>n. De<br />
touroperators brengen strijdlustig nieuwe<br />
brochures, met pareltjes van nieuwe<br />
bestemmingen en formules, op <strong>de</strong> markt<br />
(lees vanaf blz 15), en bij <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
<strong>Benelux</strong> is het zelfs (beschei<strong>de</strong>n) feest.<br />
Want <strong>de</strong>rtig jaar lang al <strong>de</strong>elt dit oudste<br />
vakblad lief en leed met <strong>de</strong> gehele sector.<br />
Vanaf blz 47 zetten wij <strong>de</strong>ze <strong>de</strong>rtigste<br />
verjaardag graag even in <strong>de</strong> kijker. Maar<br />
”het leven begint pas bij 30”, dus gaan<br />
wij met evenveel inzet en journalistiek<br />
professionalisme ver<strong>de</strong>r. Op naar <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>rtig jaar!<br />
En f te<br />
Il est clair que 2009 ne sera pas un grand<br />
cru pour notre secteur. La crise marquera<br />
aussi tous les secteurs du voyage <strong>de</strong> son<br />
empreinte. Pourtant, les tour-opérateurs<br />
se montrent offensifs sur le marché,<br />
proposant dans leurs nouvelles brochures<br />
<strong>de</strong> petites perles en matière <strong>de</strong> nouvelles<br />
<strong>de</strong>stinations et <strong>de</strong> formules (lire en page<br />
15). Chez <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>, on fait même<br />
la fête puisque voici maintenant 30 ans<br />
que le plus ancien magazine professionnel<br />
vit et vibre au rythme <strong>de</strong> tout le secteur.<br />
Nous mettons même volontiers ce trentième<br />
anniversaire sous la loup (lire en<br />
page 47). Et comme « la vie commence à<br />
30 ans », nous continuerons notre tâche<br />
avec dévouement et professionnalisme. En<br />
avant pour les trente prochaines années !<br />
Colofon | Colophon<br />
Britta Baeke<br />
Hoofdredacteur/Rédactrice en chef<br />
30<br />
jaar|ans<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong> ¥ september | septembre 2009<br />
Aviation<br />
¥ La s curit a rienne en recul? p. 4<br />
¥ Aviation en <strong>de</strong>ux mots 10<br />
¥ Addit Value: Comment g rer le trop-plein <strong>de</strong> donn es? 36<br />
TO<br />
¥ Thomas Cook naar Lapland 5<br />
¥ Skiworld: ski met het vliegtuig 8<br />
Actua<br />
¥ Joker bouwt segment zakenreizen uit 8<br />
¥ Dezelf<strong>de</strong> logica voor winterseizoen? 11<br />
¥ Michel Meyfroidt et Bernard Gustin: Nous ne sommes pas<br />
Lufthansa Belgium! 12<br />
¥ Nieuwe brochures: Een rijke oogst voor <strong>de</strong> winter 15<br />
¥ Reiscontractenwet: 18 artikelen reiscontract zijn uniek 16<br />
Dossier<br />
Zui<strong>de</strong>lijk Afrika: meer la carte en iets avontuurlijker 25<br />
Bestemming | Destination<br />
¥ Shorttrips: Voyages en pays tout proches 31<br />
¥ De vele vari teiten van Thomas Cook in India 34<br />
¥ La route <strong>de</strong>s motions au Br sil 40<br />
Cruises<br />
De Celebrity Equinox, unaniem een voltreffer 38<br />
Agence <strong>de</strong> voyage<br />
BTS <strong>Travel</strong> 43<br />
Desktop news 44<br />
Extra bijlage<br />
30 jaar TEB | 30 ans TEB 47<br />
¥ Felicitaties/F licitations 49<br />
¥ De Glazen Bol 53<br />
¥ Cruise-annekdotes 60<br />
¥ 30 hoogtepunten en evoluties 63<br />
¥ Wat v r 1979? 66<br />
¥ Britta Baeke (<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong>): Al drie <strong>de</strong>cennia<br />
kwalitatief vaknieuws! 68<br />
¥ De toekomst van <strong>de</strong> reisagent 72<br />
¥ Ook Berlitz Gui<strong>de</strong> to Cruising viert feest 74<br />
¥ Overrun special 76<br />
¥ Norma Nachtergaele: 50 jaar in <strong>de</strong> reissector 78<br />
������������������� ������ ����� � ������������������������� �� ����� ������ ����� � ������������������� ������� �������� ������ ����<br />
���� ���� ����������� ���� �������� ���� ������������ ������� �� �������� ����������� ������� ��� ��������� ����� ������ ���� ������<br />
���� �������� ������ ��������� ������ ����������� ��� ��� �������� ���� ������ � ����������������������� ������ ��� ����� ����� ���<br />
������ � ������ � ���������� ������ � ����������������� ���������������� ������������ ������ ������ ����������������� ��� ������<br />
���� � ��������������������� ��������� ����� �� ��� �� ��� ��������������������� � ����������� ��� ������� ��� ������� �������<br />
��� ��� �������������������������� �� ����� �������������������� �� ����� ��� ��������������<br />
www.travelexpress.be<br />
<strong>Travel</strong>express 264 3
17 18 19 20 21 22 23<br />
4 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Quelques<br />
acci<strong>de</strong>nts<br />
ont marqu<br />
les esprits<br />
Au cours <strong>de</strong>s six premiers<br />
mois <strong>de</strong> l’année,<br />
13 acci<strong>de</strong>nts d’avions(1)<br />
ont fait 499 morts. La<br />
moyenne semestrielle<br />
<strong>de</strong>s dix <strong>de</strong>rnières années<br />
fait état <strong>de</strong> 14,8<br />
acci<strong>de</strong>nts et 344 tués.<br />
Moins <strong>de</strong> crashs donc,<br />
mais plus <strong>de</strong> victimes,<br />
ce qui s’explique par<br />
la perte <strong>de</strong> <strong>de</strong>ux grosporteurs,<br />
tous <strong>de</strong>ux au<br />
mois <strong>de</strong> juin : celle <strong>de</strong><br />
l’Airbus A330 d’Air<br />
France le 1er juin (228<br />
victimes) et celle <strong>de</strong><br />
l’A310 <strong>de</strong> Yemenia le<br />
30 juin (153 morts et…<br />
une rescapée !). Il faut<br />
remonter à 2002 pour<br />
dépasser ce nombre <strong>de</strong><br />
disparus : 716.<br />
������������� �� ������ �� �� �������<br />
���� �������� �������� ������������ ��<br />
�� ��������� ��� ����������<br />
jaar|ans<br />
La s curit a rienne<br />
en recul?<br />
Selon les analystes, à moins d’un<br />
progrès manifeste, donc quasi<br />
plus d’acci<strong>de</strong>nts d’ici à fin 2010,<br />
l’aviation commerciale enregistrera<br />
la pire décennie en taux <strong>de</strong><br />
sécurité <strong>de</strong>puis la <strong>de</strong>rnière guerre<br />
mondiale. Ceci en valeur absolue,<br />
bien entendu, c’est-à-dire sans tenir<br />
compte <strong>de</strong> l’augmentation continue<br />
du trafic aérien <strong>de</strong> dix ans en<br />
dix ans. Force est tout <strong>de</strong> même <strong>de</strong><br />
constater qu’un ou <strong>de</strong>ux acci<strong>de</strong>nts<br />
majeurs peuvent facilement faire<br />
basculer les statistiques, ce qui<br />
démontre a contrario qu’en regard<br />
<strong>de</strong>s passagers transportés et <strong>de</strong>s<br />
kilomètres parcourus, le nombre <strong>de</strong><br />
victimes <strong>de</strong>meure excessivement<br />
faible.<br />
Il n’empêche que ce coup <strong>de</strong> frein<br />
à la sécurité aérienne effrite la<br />
confiance dûment ancrée dans les<br />
esprits. Du coup, nombreux sont<br />
ceux qui tentent <strong>de</strong> percevoir dans<br />
les différents acci<strong>de</strong>nts <strong>de</strong> ces<br />
<strong>de</strong>rniers mois quelques constantes.<br />
N’oublions pas que, <strong>de</strong>puis janvier,<br />
d’autres acci<strong>de</strong>nts majeurs ont<br />
frappé les esprits. Citons parmi<br />
d’autres celui du 737 <strong>de</strong> Turkish<br />
Airlines le 25 février à Amsterdam<br />
(9 morts) ou encore celui du Bombardier<br />
Q400 <strong>de</strong> Colgan Air (pour<br />
Continental) le 12 février à Buffalo<br />
(59 victimes).<br />
Comme toujours, les acci<strong>de</strong>nts<br />
aériens sont le résultat d’une<br />
chaîne d’erreurs. Il n’empêche<br />
que, dans les cinq cas que nous<br />
avons évoqués, les premières<br />
indications <strong>de</strong>s enquêtes font<br />
état d’instruments défaillants<br />
et <strong>de</strong> réactions inadéquates <strong>de</strong><br />
l’équipage. A titre d’exemple, cela<br />
paraît évi<strong>de</strong>nt aujourd’hui dans<br />
le cas <strong>de</strong> l’atterrissage en rase<br />
campagne du 737 <strong>de</strong> Turkish. Une<br />
mauvaise indication altimétrique<br />
a fait réagir le pilote automatique<br />
comme s’il allait toucher la piste<br />
d’une secon<strong>de</strong> à l’autre. Du coup,<br />
il (l’ordinateur <strong>de</strong> bord) a réduit<br />
la vitesse en conséquence (juste<br />
avant <strong>de</strong> se mettre en mo<strong>de</strong> rétro)<br />
et l’avion a plongé. En tout état<br />
<strong>de</strong> cause, l’équipage aurait dû s’en<br />
���������� �� ������ �� ��������<br />
�� ����� �������� ������ �����<br />
����� ����� ���������<br />
rendre compte et reprendre immédiatement<br />
les comman<strong>de</strong>s.<br />
C’est là où interviennent les spécialistes<br />
<strong>de</strong> la formation <strong>de</strong>s pilotes.<br />
Ils soutiennent <strong>de</strong> plus en plus<br />
que le problème n’est pas que les<br />
pilotes ne soient pas bien formés,<br />
c’est qu’ils ne sont « pas » formés<br />
à <strong>de</strong> telles situations. La tendance<br />
serait <strong>de</strong> trop se fier aux machines<br />
et à l’informatique <strong>de</strong> bord au lieu<br />
d’apprendre aux pilotes à « piloter<br />
au manche ». Comme nous le disait<br />
un instructeur : « Un ordinateur a<br />
moins d’intuition qu’un pilote. »<br />
Il y a une exception <strong>de</strong> taille en ce<br />
premier semestre : l’amerrissage<br />
dans l’Hudson d’un A320 d’US<br />
Airways le 15 janvier à New York.<br />
Aucune victime ! Tout cela grâce à<br />
l’habileté <strong>de</strong> tout l’équipage. Mais<br />
il est vrai que les pilotes n’étaient<br />
pas <strong>de</strong> la nouvelle génération. Il y<br />
aurait peut-être là quelques enseignements<br />
à tirer…<br />
Liste noire mondiale ?<br />
En 2004, quand <strong>de</strong>s Français ont<br />
péri dans l’acci<strong>de</strong>nt d’un avion <strong>de</strong><br />
Flash Airlines à Sharm-el-Sheikh,<br />
la Commission européenne, par la<br />
voix <strong>de</strong> son commissaire (français)<br />
aux Transports, a eu l’idée d’une<br />
« liste noire » <strong>de</strong>s compagnies interdites<br />
<strong>de</strong> vol dans l’Union. Elle a vu<br />
le jour en 2006 et est actualisée à<br />
peu près tous les trois mois. Cette<br />
fois, après l’acci<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> Yemenia,<br />
où sont concernés <strong>de</strong>s ressortissants<br />
français (ou assimilés), la<br />
Commission se lance dans l’idée<br />
d’une liste « mondiale ». On constatera<br />
que ce genre d’initiative<br />
apparaît lorsque la compagnie<br />
concernée par un crash est « exotique<br />
» et pas « occi<strong>de</strong>ntale ». Il<br />
n’en fut évi<strong>de</strong>mment pas question<br />
après la disparition <strong>de</strong> l’A330 d’Air<br />
France dans l’Atlantique.<br />
« Evi<strong>de</strong>mment », parce qu’il s’avère<br />
<strong>de</strong> plus en plus que la liste noire<br />
européenne est – quoique s’en défen<strong>de</strong>nt<br />
régulièrement les experts<br />
<strong>de</strong> la Commission – très politique.<br />
Même si ce sont <strong>de</strong>s experts reconnus<br />
qui émettent un avis, mettre<br />
une compagnie aérienne et, encore<br />
plus un Etat, au ban <strong>de</strong>s accusés<br />
soulève beaucoup <strong>de</strong> questions<br />
diplomatiques.<br />
Fondamentalement, une liste<br />
noire n’est toujours que le reflet<br />
<strong>de</strong> situations ponctuelles. Lorsque<br />
fut décidée la création <strong>de</strong> la liste<br />
noire <strong>de</strong> l’UE, c’est parce que la<br />
France avait jugé inouï que la<br />
Suisse eut interdit <strong>de</strong> vol un avion<br />
(égyptien) <strong>de</strong> Flash Airlines, lequel<br />
avait été admis en France. Normal :<br />
après les remarques suisses, il avait<br />
été en révision et puis parfaitement<br />
conforme. Si une voiture sort du<br />
contrôle technique en ordre, elle<br />
peut contrevenir à la législation <strong>de</strong>ux<br />
jours après parce que son clignotant<br />
ne fonctionne plus ou parce que le<br />
chauffeur n’a pas son permis <strong>de</strong> conduire.<br />
En aviation, c’est pareil, avec<br />
la différence que l’on risque d’être<br />
interdit <strong>de</strong> « circulation » pendant<br />
trois mois.<br />
Le commissaire européen Tajani évoque<br />
désormais une « liste mondiale ».<br />
Nous lui souhaitons bonne chance.<br />
Les Etats-Unis ont leur liste et elle<br />
ne concerne que <strong>de</strong>s Etats qui, selon<br />
le Département <strong>de</strong>s Transports, n’ont<br />
(n’auraient) pas les capacités <strong>de</strong><br />
vérifier les normes <strong>de</strong> sécurité reconnues<br />
mondialement. L’Association du<br />
transport aérien international (IATA)<br />
a aussi ses normes dites IOSA. Ces<br />
listes ne sont pas i<strong>de</strong>ntiques. Compte<br />
tenu <strong>de</strong> ce que nous avons dit, c’est<br />
logique. Garuda est en ordre selon<br />
l’IATA, mais toutes les compagnies<br />
indonésiennes sont sur liste noire <strong>de</strong><br />
l’Union européenne.<br />
Peut-on unifier les règles <strong>de</strong> sécurité<br />
? Oui, puisque cela existe au sein<br />
<strong>de</strong> l’Organisation <strong>de</strong> l’aviation civile<br />
internationale (OACI). Peut-on exiger<br />
<strong>de</strong> l’OACI qu’elle joue le gendarme <strong>de</strong><br />
la sécurité mondiale dans l’aviation ?<br />
Oui, au même titre qu’on peut <strong>de</strong>man<strong>de</strong>r<br />
à l’ONU la paix dans le mon<strong>de</strong>.<br />
Inscrivez donc « mission improbable<br />
». C’est si vrai que la première<br />
réaction du prési<strong>de</strong>nt <strong>de</strong> l’OACI,<br />
Roberto Kobeh, a été <strong>de</strong> dire : « Je<br />
pense que ce n’est pas la solution au<br />
niveau mondial. Une liste noire peut<br />
décourager les passagers à voyager<br />
sur certains avions <strong>de</strong> certaines<br />
compagnies sur certains trajets, mais<br />
elle ne va pas nécessairement réduire<br />
les acci<strong>de</strong>nts. Les Etats restent souverains<br />
». La messe est dite.<br />
Les listes noires pointent <strong>de</strong>s compagnies<br />
ou <strong>de</strong>s Etats qui se défen<strong>de</strong>nt<br />
diplomatiquement mal, c’est tout.<br />
Il vaudrait mieux, comme le pense<br />
l’IATA, <strong>de</strong> former tous les Etats<br />
du mon<strong>de</strong> au respect <strong>de</strong>s règles <strong>de</strong><br />
sécurité. C’est plus cher, bien sûr. Un<br />
« avion-poubelle » n’est pas nécessairement<br />
un avion où on est mal assis.<br />
C’est un avion qui vole alors qu’il ne<br />
<strong>de</strong>vrait pas.<br />
������� �������<br />
��� ��� ������������ �� ������� ��� ��� ���� ����<br />
�������� �� ������ ������� ��������� ��������<br />
������������ ��������� �� ������ �� ���� ���<br />
��������� ���������� �������� �� ����������� ��<br />
��������� �� ����������
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
Thomas Cook naar Lapland<br />
‘Vorige winter hebben we eigenlijk al een try-out<br />
gedaan, met Neckermann en vluchten vanuit Amsterdam.<br />
Daar zijn toen een aantal klanten op ingegaan.<br />
Dat heeft aangetoond dat er wel interesse voor die<br />
bestemming bestond’, luidt het.<br />
Niet gekeken naar an<strong>de</strong>ren (Jetair<br />
stopt)<br />
Niet zozeer het feit dat Jetair Lapland niet meer programmeert<br />
(‘dat wisten we niet’), heeft <strong>de</strong> beslissing<br />
om Lapland te gaan aanbie<strong>de</strong>n versneld. ‘We hebben<br />
niet zozeer gekeken naar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re aanbie<strong>de</strong>rs, wel<br />
het feit dat we via onze collega’s van Vrij Uit daar<br />
contacten had<strong>de</strong>n en dat we een rechtstreekse vlucht<br />
kunnen aanbie<strong>de</strong>n, heeft <strong>de</strong> doorslag gegeven’.<br />
Thomas Cook gaat in zee met Transavia. Deze maatschappij<br />
vliegt vanaf begin januari vanuit Amsterdam,<br />
maar als het hoogseizoen ter plaatse echt start<br />
(februari), komt er een twee<strong>de</strong> rechtstreekse vlucht<br />
vanuit Brussel. Wie wil, kan echter blijven kiezen<br />
voor vertrek vanuit Schiphol. Daar krijgen Belgische<br />
klanten trouwens gratis parking aangebo<strong>de</strong>n.<br />
Constant sluit trouwens niet uit dat men in <strong>de</strong> toekomst,<br />
als Lapland zou aanslaan, vroeger van start<br />
gaat met vluchten ex Brussel.<br />
Meerwaar<strong>de</strong><br />
‘We hebben gestreefd om een totaalpakket aan te bie<strong>de</strong>n.<br />
Dat wil zeggen: Ne<strong>de</strong>rlandstalige begelei<strong>de</strong>rs zijn<br />
op <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> locaties aanwezig, transfers vanop<br />
<strong>de</strong> luchthaven naar <strong>de</strong> accommodaties zijn in <strong>de</strong> prijs<br />
begrepen en thermische pakken wor<strong>de</strong>n gratis ter<br />
beschikking gesteld’. Dat laatste is beslist geen luxe,<br />
maar men wil, door het zelf inclusief aan te bie<strong>de</strong>n,<br />
vooral <strong>de</strong> klant ontlasten.<br />
Thomas Cook is ook bewust gaan zoeken naar het<br />
belevingselement, daar leent <strong>de</strong> bestemming zich<br />
uitstekend toe. ‘Zo sluiten <strong>de</strong> avonturenweken in het<br />
Thomas Cook-aanbod daar heel goed bij aan. En ook<br />
<strong>de</strong> logies bij mensen thuis op <strong>de</strong> boer<strong>de</strong>rij zijn een<br />
typisch Thomas Cook-product. Die boer<strong>de</strong>rij ligt trouwens<br />
dicht tegen <strong>de</strong> Russische grens en dus een beetje<br />
buiten het gewone’, dixit <strong>de</strong> brandmanager.<br />
Nog een leuke extra, en i<strong>de</strong>aal om <strong>de</strong> sfeer te proeven<br />
in dat wijdse landschap, is <strong>de</strong> (initiatie) sneeuwscooter-tocht<br />
die ie<strong>de</strong>re klant (in Ruka en Luosto) krijgt.<br />
In Kuusamo wordt dat vervangen door het op stap<br />
gaan met husky’s, rendieren en sneeuwschoenen<br />
–evenzeer een typische ervaring van ginds.<br />
ÔBulgarije zeker niet afbouwenÕ<br />
De nieuwe bestemming brengt het aantal wintersportlan<strong>de</strong>n<br />
bij Thomas Cook op acht. Naast <strong>de</strong> klassiekers<br />
in <strong>de</strong> Alpen plus Andorra (waar <strong>de</strong> Thomas Cook<br />
Junior Club voor het eerst ook tij<strong>de</strong>ns schoolvakanties<br />
actief wordt in <strong>de</strong> wintersport) blijft men resoluut <strong>de</strong><br />
kaart van het budgetvrien<strong>de</strong>lijke Bulgarije trekken.<br />
Constant: ‘De lancering van Lapland betekent niet dat<br />
we Bulgarije willen afbouwen. Dat is een an<strong>de</strong>re type<br />
wintervakantie, misschien meer budgetvrien<strong>de</strong>lijk,<br />
maar we zien dat er nog steeds mensen naartoe gaan.<br />
Misschien geen vijf jaar na elkaar, maar voor beginners<br />
blijft het heel interessant. We zijn trouwens nog<br />
<strong>de</strong> enige to die er met een eigen charter naartoe gaat.<br />
Bovendien, als je ziet hoe <strong>de</strong> hotellerie er geëvolueerd<br />
is sinds we Bulgarije opgestart hebben, dat is enorm.<br />
De weliswaar kleine pistes en skimateriaal zijn echt<br />
goed gewor<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> hotels zijn heel <strong>de</strong>gelijke viersterrenkwaliteit.<br />
Dus<br />
ja, we geloven heel<br />
sterk in Bulgarije’.<br />
Net zoals Lapland<br />
is het meer een<br />
nichemarkt, die niet<br />
<strong>de</strong> aantallen pax van<br />
Oostenrijk of <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
grote skilan<strong>de</strong>n<br />
zal bena<strong>de</strong>ren. Maar<br />
in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong><br />
vakantiebeleving die<br />
<strong>de</strong> touroperator centraal<br />
stelt, vormen<br />
bei<strong>de</strong> bestemmingen<br />
beslist een mooie<br />
aanvulling.<br />
���� �������<br />
30<br />
jaar|ans<br />
De opvallendste<br />
nieuwigheid in het<br />
winteraanbod van<br />
Thomas Cook is <strong>de</strong> introductie<br />
van een nieuwe<br />
winter-bestemming:<br />
Lapland. ‘Binnen <strong>de</strong><br />
profilering van het merk<br />
Thomas Cook waarbij<br />
vakantiebeleving sterk<br />
naar voren komt, is<br />
dit daarvoor een perfecte<br />
bestemming’, stelt<br />
brandmanager Nathalie<br />
Constant.<br />
<strong>Travel</strong>express 264 5
17 18 19 20 21 22 23<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
www.thomascookagent.be<br />
News<br />
Extra EASY WAY Punten voor Winter 09-10!<br />
Dubbele EASY WAY<br />
Punten voor boekingen<br />
tot 27/9/09!<br />
THOMAS COOK VLIEGVAKANTIES<br />
Thomas Cook Discover 25 punten per pax voor alle bestemmingen<br />
Thomas Cook Cruises 25 punten per pax voor alle cruises<br />
Porto Bay hotels 25 punten per pax voor:<br />
Porto Bay Falésia****(*) (Algarve)<br />
Porto Mare****(*), Porto Santa Maria****(*)<br />
E<strong>de</strong>n Mar****(*) (Ma<strong>de</strong>ira)<br />
Domaine Les Palétuviers 25 punten per pax<br />
THOMAS COOK AUTOVAKANTIES<br />
Pierre & Vacances 40 punten per geboekte kamer of woning<br />
Maeva/Latitu<strong>de</strong>s 40 punten per geboekte kamer of woning<br />
PEGASE VLIEGVAKANTIES<br />
Pegase Cruises 25 punten per pax voor alle cruises<br />
Cordial Mogan Playa**** 25 punten per pax<br />
(Gran Canaria)<br />
Maak zelf kans op een gratis Nobody handtas!<br />
Ook <strong>de</strong>ze winter beloont Pegase uw trouwe klanten met een exclusieve<br />
handtas van het Belgische haute couture merk Nobody.<br />
Wie een Pegase wintervakantie boekt vóór 1 oktober 2009 met<br />
afreis tussen 29 oktober 2009 en 12 april 2010 krijgt gratis een<br />
Nobody handtas ter waar<strong>de</strong> van 210 euro. Dit aanbod is geldig<br />
voor alle Pegase boekingen Mid<strong>de</strong>llandse Zee, Exoten, Citytrips<br />
en Sneeuw met een minimum waar<strong>de</strong> van 1.250 euro (1 handtas<br />
per dossier).<br />
Maar ook ú maakt kans op <strong>de</strong>ze elegante Nobody handtas! Mocht<br />
u dat nog niet gedaan hebben, registreer u dan – eenmalig - via het<br />
formulier op www.thomascookagent.be en vali<strong>de</strong>er uw registratie<br />
met een PO nummer geboekt binnen <strong>de</strong>ze actie. 20 EASY WAY le<strong>de</strong>n<br />
kaapten al zo’n handtas weg, eind september maken we voor<br />
<strong>de</strong> laatste keer 10 EASY WAY le<strong>de</strong>n gelukkig!
10 11 12 13 14 15 16<br />
Terug naar school met Tommy!<br />
24 november ’09:<br />
eerste Kerstfeest van het jaar!<br />
E-learning: al hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n trouwe gebruikers!<br />
Jaargang 7 • Editie 9 • 2009<br />
Familiedag voor EASY WAY<br />
le<strong>de</strong>n in Plopsaland op<br />
11/10!
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
8 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Joker bouwt segment<br />
zakenreizen uit<br />
Touroperator Joker Toerisme heeft <strong>de</strong> voorbije drie jaar zijn<br />
segment zakenreizen gestaag zien groeien. Met het oog op <strong>de</strong><br />
toekomst (en <strong>de</strong> unieke Gateways-reizen als boegbeeld) wil<br />
men <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling een dui<strong>de</strong>lijkere merkenpositionering geven.<br />
Welkom bij ‘Business by Joker’.<br />
Joker Toerisme timmert al 30 jaar aan <strong>de</strong> weg van <strong>de</strong> interculturele<br />
dialoog. Via reisprogramma’s (met kleine groepen) maken <strong>de</strong>elnemers<br />
kennis met an<strong>de</strong>re culturen, projecten en i<strong>de</strong>eën. Maar <strong>de</strong> leiding van<br />
Joker zag on<strong>de</strong>rweg vaak dat tal van interessante commerciële projecten<br />
bij gebrek aan kennis van interculturele waar<strong>de</strong>patronen amper<br />
kansen kregen. Afgevaardigd bestuur<strong>de</strong>r Bob Elsen, zelf on<strong>de</strong>rnemer,<br />
vervolgt: ‘Volgens <strong>de</strong> Amerikaanse zakenbank Meryll Lynch mislukken<br />
38 % van fusies en overnames omwille van culturele re<strong>de</strong>nen.<br />
Daar wil<strong>de</strong>n wij iets aan doen’.<br />
In 2005 heeft men daarom met <strong>de</strong> KU Leuven het Living Stone<br />
Competentiecentrum voor Intercultureel On<strong>de</strong>rnemen (LSC) opgericht,<br />
om <strong>de</strong> relatie tussen on<strong>de</strong>rnemerschap en interculturaliteit meer te<br />
on<strong>de</strong>rbouwen, zowel via aca<strong>de</strong>misch on<strong>de</strong>rzoek als met trainingen,<br />
netwerken én reizen naar het buitenland.<br />
Die Living Stone Gateways-reizen richten zich op on<strong>de</strong>rnemers en<br />
leidinggeven<strong>de</strong> figuren die han<strong>de</strong>len met an<strong>de</strong>re culturen. In het reisprogramma<br />
zitten niet enkel <strong>de</strong> klassieke formele en informele elementen,<br />
maar –en dat is vrij uniek- ook training en ka<strong>de</strong>ring waardoor<br />
<strong>de</strong>elnemers bewuster en efficiënter leren communiceren en omgaan<br />
met <strong>de</strong> bezochte cultuur en samenleving. Elsen: ‘Dat wij <strong>de</strong>elnemers<br />
opdrachten meegeven, hen doen na<strong>de</strong>nken over hetgeen ze ter plaatse<br />
ervaren en voelen, is uniek. Tegelijkertijd brengen we hen samen met<br />
onze lokale netwerken, faciliteren nieuwe contacten zodat on<strong>de</strong>rnemers<br />
hun ding kunnen doen. Zo gaan we dit najaar met Agoria, <strong>de</strong><br />
Vlaamse Bouwfe<strong>de</strong>ratie en <strong>de</strong> Belgische Zuid-AfrikaClub naar Zuid-<br />
Afrika. Een klassieke han<strong>de</strong>lsmissie, maar met typische Gatewayselementen<br />
zoals interculturele trainingen en praktijkgerichte sessies<br />
over han<strong>de</strong>len met Afrikanen. Volgend jaar zijn er bijvoorbeeld reizen<br />
naar ons netwerk in Shanghai, met bezoek aan <strong>de</strong> Expo. Het volledige<br />
reisaanbod is te vin<strong>de</strong>n op: www.lscoop.com<br />
Repeaters bij bedrijfslei<strong>de</strong>rs<br />
Het concept slaat blijkbaar aan. Binnen <strong>de</strong> businessunits van Joker is<br />
Gateways nog een niche, maar wel een die <strong>de</strong> jongste jaren flink aantrekt<br />
(het aantal Gateways-reizen is dit jaar verdubbeld). ‘We zien dat<br />
bij die bedrijfslei<strong>de</strong>rs flink wat repeaters zijn. Ze maken van die reizen<br />
gebruik om ervaringen uit te wisselen, om contacten te leggen. En<br />
binnen bedrijven heeft men ook wel oren naar het verhaal van Joker<br />
dat uitein<strong>de</strong>lijk meer is dan alleen vluchten en logies verkopen. Zaken<br />
als Living Stone Dialoog en ViaVia cafés zijn er immers niet zomaar<br />
gekomen’, zegt ook Jeroen Vincken die bij Joker het luik zakenreizen<br />
on<strong>de</strong>r zijn hoe<strong>de</strong> heeft.<br />
Sinds een drietal jaar is Joker zich trouwens meer systematisch<br />
gaan richten naar kmo’s als potentiële partner voor vluchten en<br />
an<strong>de</strong>re reisdiensten. ‘We mikken (nog) niet op multinationals, wel op<br />
bedrijven die per jaar tussen pakweg 50 en 400 tickets nodig hebben.<br />
Daar hebben we intussen 30, 35 nieuwe partners kunnen vin<strong>de</strong>n. Ook<br />
tal van vzw’s en ngo’s doen op Joker beroep voor vluchten. In <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
instantie zijn er <strong>de</strong> incentives. Joker organiseert sowieso voor veel<br />
incentivehuizen in België <strong>de</strong> logistiek, maar die markt is zoals bekend<br />
het laatste jaar danig door <strong>de</strong> crisis getroffen. En daarnaast zijn er<br />
<strong>de</strong> Gateways, die ook helpen om <strong>de</strong> bekendheid van Joker binnen <strong>de</strong><br />
bedrijfswereld te vergroten’, stelt Vincken.<br />
Dat het aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> zakenreizen gegroeid is, lijkt wel vast te staan<br />
feit, maar dat in cijfers uitdrukken is moeilijk, omdat <strong>de</strong> bedrijfsklanten<br />
over meer<strong>de</strong>re distributiekanalen verspreid zitten. ‘Sommige<br />
klanten zitten bij bepaal<strong>de</strong> kantoren, an<strong>de</strong>re bedienen we vanuit <strong>de</strong><br />
hoofdzetel. Dat maakt het een beetje moeilijk om het te meten of<br />
kwantificeren. Maar het klopt allicht dat het luik zakenreizen binnen<br />
<strong>de</strong> businessunit vluchten een belangrijker aan<strong>de</strong>el heeft weten te<br />
verwerven’. Men is sowieso van plan om dit najaar een ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong><br />
analyse te maken van het segment zakenreizen.<br />
Dan wil men meteen ook een vernieuw<strong>de</strong> merkenpositionering van het<br />
Joker zakenluik lanceren, gekoppeld aan een actieplan. Vincken: ‘Een<br />
concrete naam hebben we nog niet, maar we willen zeker <strong>de</strong> link met<br />
Joker niet verliezen. Zoiets als ‘Business by Joker’ of ‘Joker Business’<br />
is dus perfect <strong>de</strong>nkbaar’. ����
10 11 12 13 14 15 16<br />
Skiworld:<br />
ski met het vliegtuig<br />
Eddy Hernould en<br />
Skiworld, ondanks <strong>de</strong><br />
terughou<strong>de</strong>ndheid in het<br />
verle<strong>de</strong>n, trekken <strong>de</strong>ze<br />
winter resoluut <strong>de</strong> kaart<br />
van vliegtuig én bus om<br />
<strong>de</strong> skiërs naar <strong>de</strong> Alpen te<br />
brengen.<br />
‘We hebben in het verle<strong>de</strong>n ooit<br />
geprobeerd om skiërs met VLM te<br />
vervoeren. Maar die prijzen lagen<br />
toen veel te hoog. De pogingen van<br />
Jetairfly en Transavia vorige winter<br />
waren evenmin een succes. We<br />
proberen het toch opnieuw, maar<br />
vooral omdat we met Brussels<br />
Airlines een <strong>goe<strong>de</strong></strong> partner hebben<br />
gevon<strong>de</strong>n’, legt Eddy Hernould <strong>de</strong><br />
beweegre<strong>de</strong>nen om toch te gaan<br />
vliegen uit.<br />
Er zijn zowel week- als weekendformules<br />
uitgewerkt, op Lyon en<br />
Genève, twee vooral zakenbestemmingen.<br />
Dat is ook <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n<br />
waarom men bij <strong>de</strong> nationale luchtvaartmaatschappij<br />
tevre<strong>de</strong>n is over<br />
<strong>de</strong>ze <strong>de</strong>al. Marketingman Christian<br />
Dumortier schetst het plaatje: ‘Het<br />
gaat om twee bestemmingen waar<br />
we vooral tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> week veel<br />
business op hebben. Dat we nu ook<br />
in het weekend kunnen werken,<br />
is dat voor ons een <strong>goe<strong>de</strong></strong> zaak’.<br />
Bovendien mogen Skiworldklanten<br />
als b-lightvliegers gratis hun ski’s<br />
mee vervoeren (normaliter moet<br />
je dan voor b-flex kiezen, zegt<br />
Dumortier).<br />
Vanuit Genève (voor Châtel)/Lyon<br />
(an<strong>de</strong>re) gaat het met een (inbegrepen)<br />
transfer (of huurwagen)<br />
richting hotel. In al <strong>de</strong>ze eigen Skisun<br />
hotels kan je kiezen voor een<br />
weekformule in all-inclusive, ofwel<br />
–maar dat kan enkel in Châtelvoor<br />
een shortski-weekend. Nog in<br />
Châtel is er een twee<strong>de</strong> mogelijkheid,<br />
namelijk een verwenweekend:<br />
met logies in een juniorsuite,<br />
ontbijt op bed en een diner. Deze<br />
verwenformule wordt aangebo<strong>de</strong>n<br />
in halfpension. Let wel: in <strong>de</strong>ze<br />
vliegoperatie zitten <strong>de</strong> skipassen<br />
niet in <strong>de</strong> prijs begrepen.<br />
Er is nog een twee<strong>de</strong> vliegoperatie,<br />
naar enkele Italiaanse bestemmingen.<br />
De skiërs krijgen <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
om ter plaatse te kiezen voor<br />
een huurwagen of bustransfer<br />
naar het hotel. Hernould merkt<br />
terzake op dat <strong>de</strong> Val di Sole busshuttles<br />
sponsort. ‘Dat biedt zeker<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> toekomst’,<br />
luidt het.<br />
Bus only<br />
Naast het vliegtuig blijft uiteraard<br />
<strong>de</strong> bus een belangrijk transportmid<strong>de</strong>l<br />
om skiërs ter bestemming<br />
te brengen. Het aantal opstapplaatsen<br />
is gereduceerd (zo valt<br />
Luik weg, wegens ‘maar weinig<br />
opstappers vorige winter’ -wat<br />
Hernould doet opmerken dat ‘Walen<br />
wel veel meer gaan skiën maar<br />
groten<strong>de</strong>els rechtstreeks boeken.<br />
Voor mij zijn ze goed voor amper 5<br />
% van <strong>de</strong> omzet in <strong>de</strong> ski, terwijl<br />
ze voor zonvakanties net wel heel<br />
belangrijk zijn’), ‘maar dat laat ons<br />
toe efficiënter te rij<strong>de</strong>n’.<br />
Maar <strong>de</strong> belangrijkste vernieuwing<br />
is ongetwijfeld dat men voortaan<br />
bus-only tickets kan boeken, dus<br />
zon<strong>de</strong>r verblijfsarrangement. Net<br />
zoals voor <strong>de</strong> hotelprijzen zal ook<br />
voor het aantal beschikbare zetels<br />
het fluid pricing-principe wor<strong>de</strong>n<br />
gehanteerd. Vroeg boeken wordt<br />
dus ook hier <strong>de</strong> regel.<br />
Fluid pricing<br />
In <strong>de</strong> prijstabellen wor<strong>de</strong>n in<strong>de</strong>rdaad<br />
twee kolommen gepubliceerd:<br />
<strong>de</strong> vroegboektarieven tot eind<br />
september, en <strong>de</strong> ‘normale’ prijzen.<br />
Dat zijn ook <strong>de</strong> maximumprijzen.<br />
‘We hebben gemerkt dat mensen<br />
toch boeken, ook tegen die hogere<br />
prijs. Door nu fluid pricing te introduceren<br />
kunnen we prijzen, gekoppeld<br />
aan <strong>de</strong> capaciteit, die tussen<br />
<strong>de</strong> laagste en hogere prijs liggen,<br />
gaan aanbie<strong>de</strong>n’. En het systeem<br />
(dat op wenkbrauwengefrons bij<br />
concullega’s is onthaald) scoort,<br />
meldt Hernould half augustus. Heel<br />
wat Skiworldklanten boeken blijkbaar<br />
sowieso vroeg, en die wil men<br />
belonen. ‘Wie tijdig boekt, kan tot<br />
40 % goedkoper op reis dan vorig<br />
jaar’. Eenmaal het fluid pricinggegeven<br />
in zwang is, kunnen<br />
reisagenten <strong>de</strong> stand van zaken<br />
van <strong>de</strong> prijzen op www.skiworld.be<br />
of BTN raadplegen in real time.<br />
De klassiekers<br />
blijven<br />
Skiworld hanteert ook<br />
voor komen<strong>de</strong> winter<br />
<strong>de</strong> skigarantie<br />
(‘die hebben we<br />
vorige winter<br />
niet moeten gebruiken,behou<strong>de</strong>ns<br />
één keer<br />
toen er te veel<br />
wind stond’), een<br />
uitgebreid gamma<br />
aan short-, midweek<br />
en weekski, early ski en <strong>de</strong> skicarrousel<br />
(‘nog goedkoper dan early<br />
boeking’). Ook begelei<strong>de</strong> reizen,<br />
beperkte toeslagen voor singles,<br />
skilessen enzomeer behoren intussen<br />
tot <strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n.<br />
Opmerkelijk blijft <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
om een twee<strong>de</strong> vakantieformule<br />
gratis te verkrijgen.<br />
�������� ����� �� ����� ���<br />
��������� �� ��� �� ������ ����<br />
�� ����� �� �������<br />
Deze vorm van koppelverkoop<br />
is, ‘zeker nu Europa België heeft<br />
teruggefloten’, voor <strong>de</strong>ze winter<br />
zelfs uitgebreid: wie minstens<br />
een midweek skivakantie boekt,<br />
kan binnen <strong>de</strong> 48 uur een twee<strong>de</strong><br />
gratis-skivakantie vastleggen, of<br />
een verblijf in <strong>de</strong> Ski-Sun hotels<br />
voor volgen<strong>de</strong> zomer (die hotels<br />
hebben trouwens <strong>de</strong>ze zomer al<br />
zo’n 1500 fietsers ontvangen, voor<br />
2010 mikt men op niet min<strong>de</strong>r dan<br />
5000 sportievelingen). De twee<strong>de</strong><br />
gratis vakantie behelst wel enkel<br />
het verblijf, niet <strong>de</strong> skipas of het<br />
eten. Die kunnen wor<strong>de</strong>n bijgeboekt.<br />
Nieuwe bestemmingen<br />
Op een drafje krijgen<br />
we nog <strong>de</strong> nieuwe<br />
bestemmingen. In<br />
Noord-Italië is<br />
Vale di Sole <strong>de</strong>ze<br />
winter uitgebreid,<br />
in Oostenrijk<br />
gaat het<br />
om Sell am Zee,<br />
Schlapming dat<br />
opnieuw opduikt en<br />
Saalbach.<br />
30<br />
jaar|ans<br />
����<br />
Hernould<br />
����� ���<br />
�������������<br />
������������<br />
�� �������<br />
CEO gaat hotel<br />
runnen<br />
En dan gaat het richting Alpen.<br />
Eddy Hernould zal immers<br />
enkele maan<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Antwerpse<br />
thuisbasis verlaten: vanaf <strong>de</strong><br />
start van het winterseizoen zal<br />
hij in Châtel <strong>de</strong> hotelmanager<br />
vervangen. ‘Helemaal van<br />
het toneel verdwijnt hij niet<br />
hoor. Er bestaan tegenwoordig<br />
voldoen<strong>de</strong> communicatiemid<strong>de</strong>len<br />
opdat Eddy met ons kan<br />
communiceren en beslissingen<br />
nemen, en we hebben competente<br />
brandmanagers. Maar het<br />
is ook interessant, want met<br />
zijn ervaring zal hij beslist nog<br />
dingen opmerken en kunnen<br />
verbeteren. En dat komt uitein<strong>de</strong>lijk<br />
onze klanten ten <strong>goe<strong>de</strong></strong>’,<br />
stipuleert pr-man Tom Bossuyt.<br />
���� �������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 9
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
30<br />
jaar|ans<br />
������� ��������<br />
����������� ��� �����<br />
�������� ��� ������ �<br />
��������<br />
Des nouvelles dÕOlympic<br />
Estimant que la Grèce a failli dans le<br />
remboursement <strong>de</strong>s ai<strong>de</strong>s illégales d’Etat à<br />
la compagnie Olympic <strong>de</strong>puis plus <strong>de</strong> quatre<br />
ans, la Cour <strong>de</strong> Justice européenne a condamné<br />
le pays à payer une amen<strong>de</strong> <strong>de</strong> 2 millions<br />
d’EUR. Cette peine est assortie d’une<br />
as<strong>trein</strong>te <strong>de</strong> 16.000 EUR par jour <strong>de</strong> retard<br />
à partir <strong>de</strong> septembre. La somme indûment<br />
versée à Olympic Airlines (privatisée en mars<br />
<strong>de</strong>rnier) est évaluée à 104,5 millions d’EUR.<br />
La plainte <strong>de</strong> la Commission européenne<br />
remontait à 2002. Comme quoi, on peut faire<br />
traîner les choses. Et ce n’est sans doute pas<br />
fini…<br />
R sultats semestriels<br />
Au cours du premier semestre, les aéroports<br />
européens ont enregistré un recul<br />
<strong>de</strong> 10% en nombre <strong>de</strong> passagers. Ce recul<br />
s’est forcément manifesté également au<br />
niveau <strong>de</strong>s commerces. 2009 sera incontestablement<br />
une mauvaise année pour<br />
les aéroports. Les seuls aéroports qui<br />
ont tiré leur épingle du jeu sont Zurich<br />
(+1,8%), Marseille (+5,4%), Milan-<br />
Bergame (+6,3%), ainsi que Stockholm<br />
Bromma, Bari et Riga avec <strong>de</strong>s croissances<br />
à <strong>de</strong>ux chiffres. Brussels Airport<br />
affiche une baisse <strong>de</strong> 11,7% en passagers<br />
et <strong>de</strong> 12,6% en mouvements d’avions.<br />
MyAir suspendue<br />
« A seguito <strong>de</strong>l provvedimento di sospensione<br />
<strong>de</strong>lla licenza di ezercizio adottato dall’Enac<br />
nei confronti di myair.com...”…voilà ce qu’on<br />
peut lire <strong>de</strong>puis la mi-juillet en tête du site <strong>de</strong><br />
la compagnie low-cost MyAir. Très vite, à la<br />
même époque, <strong>de</strong>s confrères ou amis nous ont<br />
appelés pour nous dire qu’ils avaient réservé<br />
sur internet <strong>de</strong>s vols entre Bruxelles et Bari<br />
et qu’ils ne trouvaient pas <strong>de</strong> responsables en<br />
Belgique. Oui, et alors ? « Quid du remboursement?<br />
» nous <strong>de</strong>mandaient-ils. « Eh bien,<br />
c’est foutu ! », répondions-nous. Quand on se<br />
passe <strong>de</strong>s intermédiaires professionnels, on<br />
joue cavalier seul en cas <strong>de</strong> pépins aussi.<br />
Fonds <strong>de</strong> garantie A/L ?<br />
Cela ne fera toujours qu’une quinzaine<br />
d’années que le secteur belge du voyage le<br />
<strong>de</strong>man<strong>de</strong>, mais soit, ne boudons pas notre<br />
plaisir : la Commission européenne étudie la<br />
10 <strong>Travel</strong>express 264<br />
création d’un fonds d’in<strong>de</strong>mnisation <strong>de</strong>s passagers<br />
en cas <strong>de</strong> faillite d’une compagnie aérienne,<br />
a annoncé le commissaire aux Transports,<br />
Antonio Tajani. Celui-ci a donné cette information<br />
à la suite <strong>de</strong> la suspension <strong>de</strong> la licence <strong>de</strong><br />
vol <strong>de</strong> MyAir.<br />
Turkish en t te<br />
Avec 868 millions <strong>de</strong> dollars, Turkish Airlines a<br />
réalisé le troisième meilleur score <strong>de</strong>s compagnies<br />
mondiales en 2008, <strong>de</strong>rrière Lufthansa<br />
et Qantas. Dans ces conditions, on comprend<br />
mieux les nouvelles comman<strong>de</strong>s passées par<br />
la compagnie <strong>de</strong>puis la fin juillet. Sept Boeing<br />
777-300ER ont été commandés en plus <strong>de</strong>s cinq<br />
autres il n’y a pas si longtemps fin juillet. Le 18<br />
août <strong>de</strong>rnier, Turkish a signé un contrat pour<br />
la fourniture <strong>de</strong> sept Airbus A330-300 pour<br />
livraison à partir <strong>de</strong> fin 2010 comme les 777.<br />
Mais comment fait-elle ? Il faudra aller voir ça<br />
<strong>de</strong> plus près…<br />
����� �� ��� ���� ��������� �����<br />
������� �������� ��������� ����<br />
������ ���������<br />
Bagarres sur les bagages<br />
L’arrivée d’Hewa Bora sur le marché belge avec<br />
sa liaison entre Bruxelles et Kinshasa, même<br />
si elle ne rencontre pas un succès phénoménal,<br />
fébrilise quand même un peu ses concurrents.<br />
Surtout en poids <strong>de</strong> bagages admis. Depuis<br />
début juillet, Brussels Airlines admet en Eco<br />
2 bagages <strong>de</strong> 23 kilos chacun (32 kg en Biz),<br />
plus 1 <strong>de</strong> 23 kg pour les titulaires <strong>de</strong> la carte<br />
Privilege Gold (bientôt Miles & More) et <strong>de</strong> 32<br />
kg pour les Platinum. De son côté, Ethiopian, a<br />
annoncé le 7 août l’admission <strong>de</strong> 2 bagages <strong>de</strong><br />
32 kilos chacun jusqu’à la fin <strong>de</strong> l’année. Mais<br />
ici, le vol n’est pas direct, pour rappel.<br />
��� ������ ������ ��� ������<br />
���� �� ����� �� �� ������<br />
���� �������������������<br />
Sachez<br />
aussi que:<br />
� United Airlines étendra sa ligne<br />
Chicago-Londres à Bruxelles à partir<br />
<strong>de</strong> la saison d’hiver. L’avion arrivera<br />
à Zaventem à 16h35 et repartira le<br />
len<strong>de</strong>main matin à 6h05 pour Londres<br />
et puis Chicago. Le night stop serait-il<br />
moins cher à Bruxelles ?<br />
� Openskies, compagnie full business<br />
rachetée par British Airways (et régulièrement<br />
menacée <strong>de</strong> disparition), a<br />
supprimé sa liaison entre Amsterdam et<br />
New York.<br />
� SkyEurope a trouvé un nouvel investisseur<br />
autrichien disposé à investir<br />
16,5 millions d’EUR dans la compagnie.<br />
Sera-ce suffisant pour la sortir<br />
<strong>de</strong> ses problèmes financiers et <strong>de</strong> son<br />
concordat ?<br />
� Le terminal low-cost <strong>de</strong> Brussels<br />
Airport ne pourra sans doute pas<br />
s’ouvrir en octobre comme prévu. Il est<br />
désormais davantage question <strong>de</strong> début<br />
2010.<br />
� Les premiers vols commerciaux d’Air<br />
France en A380 auront lieu les 20 et<br />
21 novembre prochains sur l’axe Paris-<br />
New York. A cette occasion, la compagnie<br />
mettra aux enchères sur internet<br />
<strong>de</strong>ux fois 380 sièges en octobre. Les<br />
bénéfices <strong>de</strong> l’opération seront versés<br />
à trois projets humanitaires (sur 580 !)<br />
soutenus par la Fondation Air France<br />
pour l’Enfance en difficulté. Sympa.<br />
� Qantas a annulé la comman<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
quinze Boeing 787 et obtenu le report<br />
<strong>de</strong> livraison <strong>de</strong> quinze autres. La raison<br />
n’est pas le retard du programme (on<br />
ne sait toujours pas quand aura lieu le<br />
premier vol), mais la détérioration <strong>de</strong> la<br />
situation économique.<br />
� Quelques nouvelles d’Airbus. Le constructeur<br />
a livré son millième appareil<br />
<strong>de</strong> la famille A330/A340, un A330-300<br />
à Thai Airways. Virgin Atlantic a commandé<br />
dix nouveaux A330, dont quatre<br />
le seront en leasing. Afriqiyah Airways<br />
a pris livraison <strong>de</strong> son premier A330 le<br />
12 août <strong>de</strong>rnier.<br />
� Dans la rubrique « People », vous<br />
serez intéressés d’apprendre que Philip<br />
Saun<strong>de</strong>rs (ex-SN), a quitté son poste <strong>de</strong><br />
CEO <strong>de</strong> Carribean Airlines (ex-BWIA).<br />
Il avait succédé à Peter Davies (ex-SN<br />
aussi) qui est aujourd’hui managing<br />
director <strong>de</strong> la compagnie régionale<br />
britannique Air Southwest.<br />
� Sous-chapitre <strong>de</strong> la même rubrique :<br />
Fernando Conte a quitté la prési<strong>de</strong>nce<br />
d’Iberia, six mois avant la fin <strong>de</strong> son<br />
mandat. Il semblerait que les retards<br />
liés au rapprochement avec British<br />
Airways aient joué. Il a été remplacé<br />
par Antonio Vásquez. Jukka Hienonen a<br />
également démissionné début août <strong>de</strong> la<br />
prési<strong>de</strong>nce <strong>de</strong> Finnair, après l’annonce<br />
d’une quatrième perte semestrielle (<strong>de</strong><br />
26,1 millions d’EUR) successive.<br />
����
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
30<br />
Dezelf<strong>de</strong> logica voor winterseizoen?<br />
Nu het zomerseizoenbijna achter <strong>de</strong><br />
rug is, wordt stilaan dui<strong>de</strong>lijk dat<br />
2009 geen grand cru jaar wordt voor<br />
<strong>de</strong> touroperators. Enig pluspunt: in<br />
vergelijking met <strong>de</strong> ons omringen<strong>de</strong><br />
lan<strong>de</strong>n vallen <strong>de</strong> mincijfers in België<br />
nog mee.<br />
Uit een analyse van De Tijd blijkt immers<br />
dat voor <strong>de</strong>ze zomer <strong>de</strong> georganiseer<strong>de</strong><br />
reismarkt <strong>de</strong> grootste terugval in absolute<br />
cijfers ooit zou noteren. Min<br />
5 à 7 procent, of 200.000 tot een<br />
kwart miljoen vakanties min<strong>de</strong>r,<br />
luidt het verdict. Daarmee zou<br />
2009, na <strong>de</strong> terugval van<br />
1991 en 2002, slechts het<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> jaar in 20 jaar zijn dat<br />
<strong>de</strong> reismarkt op die manier<br />
krimpt.<br />
Bart Brackx gaf tegenover<br />
De Tijd toe dat er sprake<br />
is van een boekingsachterstand<br />
van zes procent.<br />
‘Dat halen we niet meer<br />
in tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> rest van het<br />
seizoen’, dixit Brackx.<br />
Bij Thomas Cook wil<strong>de</strong><br />
men liever geen cijfers<br />
kwijt, maar <strong>de</strong> situatie zou<br />
gelijkaardig zijn, meen<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
collega’s.<br />
Gelet op het overwicht van<br />
bei<strong>de</strong> spelers hebben <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
touroperators weinig marge om<br />
<strong>de</strong> algemene trend van <strong>de</strong> markt<br />
om te buigen. Eddy Hernould van<br />
Intermed <strong>Travel</strong> (Ski- en Sunworld/<br />
Mediterra) bevestigt hetgeen hierboven<br />
wordt gesteld: ‘Ik <strong>de</strong>nk dat <strong>de</strong> globale<br />
markt 10 à 15 % achteruitgaat, Abto<br />
spreekt over acht procent. Wijzelf noteren<br />
momenteel min 18 procent, maar ik zie daar<br />
geen probleem, integen<strong>de</strong>el: onze marges zullen<br />
beter zijn dan in 2008’.<br />
Jetair CEO Bart Brackx re<strong>de</strong>neert op gelijkaardige<br />
wijze in De Tijd. ‘Onze rendabiliteit zal<br />
zeker niet teleur-stellen’, luid<strong>de</strong> het. De truc<br />
heet capaciteitsreductie, en die is door ie<strong>de</strong>reen<br />
op grote schaal toegepast. Enkel op die manier<br />
is men in staat om in een krimpen<strong>de</strong> markt zich<br />
toch enigszins staan<strong>de</strong> te hou<strong>de</strong>n.<br />
Brackx liet zich ver<strong>de</strong>r nog ontvallen dat ‘we<br />
<strong>de</strong> opgelopen boekingsachterstand tij<strong>de</strong>ns het<br />
twee<strong>de</strong> kwartaal voor een <strong>de</strong>el hebben kunnen<br />
ophalen, maar in juli en augustus lukte dat niet<br />
meer’. Met an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n: het last minuteseizoen<br />
heeft <strong>de</strong> situatie niet kunnen rechttrekken.<br />
Of zoals Frank Bosteels van Best Tours het<br />
formuleert: ‘De zomer is niet gelopen zoals we<br />
had<strong>de</strong>n gehoopt, wel zoals we die verwacht<br />
had<strong>de</strong>n’.<br />
Een en an<strong>de</strong>r betekent niet dat er geen vertrekkers<br />
meer zijn, integen<strong>de</strong>el, meldt Bosteels<br />
<strong>de</strong>sgevraagd. ‘We hebben nog steeds heel wat<br />
last minutevertrekkers (tot duizend pax die<br />
boeken om <strong>de</strong> maand erop te vertrekken). Je<br />
ziet dat mensen in die buyersmarket heel goed<br />
uitkijken waar er koopjes te doen zijn, ze profi-<br />
teren van <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n om meer te krijgen<br />
voor <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> prijs’.<br />
De grootste klappen<br />
vallen in het<br />
segment<br />
van<br />
<strong>de</strong><br />
longhaul<br />
vliegvakanties,<br />
luidt het unisono.<br />
Voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re vliegvakantiebestemmingen<br />
rond <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>llandse Zee is er sprake van ‘goed<br />
standhou<strong>de</strong>n’ volgens Thomas Cook. Spanje verliest<br />
veel van zijn pluimen: het toerismeministerie<br />
gewaag<strong>de</strong> onlangs van min 11 procent (veel<br />
Britten hebben afgehaakt), maar ook Turkije<br />
gaat volgens Hernould achteruit.<br />
Dat <strong>de</strong>ze bei<strong>de</strong> laatste bestemmingen, en vooral<br />
Spanje (vooral <strong>de</strong> Costa Blanca en Brava, aldus<br />
Bosteels), gretig lastminutes aanbiedingen<br />
produceren, mag dan niet verwon<strong>de</strong>ren.<br />
Voor <strong>de</strong> neergang is <strong>de</strong> crisis uiteraard <strong>de</strong> grote<br />
boosdoener. ‘Men zal op reis gaan, of niet’,<br />
noteer<strong>de</strong>n wij enkele maan<strong>de</strong>n gele<strong>de</strong>n al. De<br />
min<strong>de</strong>re resultaten (men hoopt in <strong>de</strong> laatste<br />
maan<strong>de</strong>n van het zomerseizoen <strong>de</strong> achterstand<br />
ver<strong>de</strong>r te verkleinen) hebben meer<strong>de</strong>re verklaringgron<strong>de</strong>n.<br />
De terugval in <strong>de</strong> longhaul en exotische<br />
vakantiebestemmingen noopt hoteliers<br />
om prijsgunstige promoacties te gaan lanceren<br />
(zoals bijvoorbeeld Mexico). Maar die brengen<br />
wel min<strong>de</strong>r op in se normaliter duur<strong>de</strong>re<br />
bestemmingen. Ten twee<strong>de</strong>, door (overtollige)<br />
jaar|ans<br />
capaciteit te reduceren wordt <strong>de</strong> rendabiliteit<br />
weliswaar geoptimaliseerd, maar het eindresultaat<br />
wordt wel kleiner dan vooropgesteld. Ook<br />
<strong>de</strong> doorgereken<strong>de</strong> brandstofreducties<br />
spelen een rol, stipt Bart<br />
Brackx nog aan.<br />
Het groeisegment in<br />
<strong>de</strong>ze krimpmarkt<br />
is het luik autovakanties.Begin<br />
dit jaar<br />
zagen <strong>de</strong><br />
grote<br />
to’s<br />
nog<br />
geen<br />
verschuiving<br />
van<br />
vlieg- naar<br />
autovakanties,<br />
vandaag geeft<br />
Brackx toe dat net die<br />
(goedkopere) autovakanties<br />
het beter doen.<br />
Met het ruimschoots vroeger in <strong>de</strong> markt<br />
zetten van het winteraanbod, gecombineerd<br />
met extra voor<strong>de</strong>lige vroegboekkortingen en<br />
voorschotregelingen, heeft men in Oosten<strong>de</strong> en<br />
Gent alvast pogingen gedaan om <strong>de</strong> aarzelen<strong>de</strong><br />
consument nogmaals over <strong>de</strong> streep te trekken.<br />
Het is vooralsnog ondui<strong>de</strong>lijk hoe <strong>de</strong> markt<br />
daardoor inpikt. Frank Bosteels stelt zich dan<br />
ook luidop <strong>de</strong> vraag ‘of <strong>de</strong> huidige ten<strong>de</strong>ns of<br />
logica zich zullen doorzetten naar <strong>de</strong> winter?’<br />
Bij al dat min<strong>de</strong>r rooskleurige nieuws zou men<br />
haast vergeten dat <strong>de</strong> Belgische reismarkt een<br />
van <strong>de</strong> meest veerkrachtige blijkt te zijn op het<br />
ou<strong>de</strong> continent. Uit <strong>de</strong> cijfers van <strong>de</strong> TUI-groep<br />
blijkt dat <strong>de</strong> situatie in <strong>de</strong> buurlan<strong>de</strong>n niet<br />
bepaald florisanter te noemen is. Ne<strong>de</strong>rland en<br />
Frankrijk boeren zo’n 13 procent achteruit, <strong>de</strong><br />
grote reismarkten van Duitsland en Engeland<br />
zagen respectievelijk 10 en 12 procent min<strong>de</strong>r<br />
klanten op reis gaan. Bij onze noor<strong>de</strong>rburen<br />
gaat men zelfs al zover om te stellen dat ‘2009<br />
een verloren jaar is voor <strong>de</strong> reiswereld’.<br />
Erik Brusten<br />
<strong>Travel</strong>express 264 11
17 18 19 20 21 22 23<br />
Une interview <strong>de</strong><br />
Michel Meyfroidt<br />
et Bernard Gustin<br />
Juste avant les vacances d’été, la<br />
Commission européenne a donné<br />
son feu vert au rapprochement entre<br />
Lufthansa et Brussels Airlines.<br />
Cet accord est valable aussi pour<br />
le jour où la compagnie disposera<br />
<strong>de</strong> 100% <strong>de</strong>s parts <strong>de</strong> Brussels<br />
Airlines. Rappelons que, pour<br />
l’instant, elle n’en a que 45%. Le<br />
sol<strong>de</strong> pourra être acheté pour une<br />
somme à déterminer et qui tiendra<br />
compte <strong>de</strong> la situation <strong>de</strong> la<br />
compagnie belge d’ici <strong>de</strong>ux ans.<br />
En attendant, pour ne pas répéter<br />
les erreurs du passé – Sabena<br />
avec Swissair, pour mémoire -, la<br />
bonne gouvernance prévoit que<br />
Brussels manœuvrera en parfaite<br />
autonomie. C’est ce qu’ont tenu<br />
à nous affirmer les <strong>de</strong>ux co-administrateurs-délégués<br />
<strong>de</strong> Brussels<br />
Airlines au début <strong>de</strong> l’été.<br />
12 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
������� ������ ��<br />
������ ��������� ����<br />
������������ � ���� ���<br />
���� ��� ��� ���������<br />
�� �� ���� ��� ���<br />
��������������<br />
���� ���� ��� ���������<br />
�� �� ������� ������� �� ��<br />
������ �� ������ ������ ��<br />
������� �� �������������� ��<br />
������ ��� ��������<br />
jaar|ans<br />
Le 22 juin, la Commission européenne a<br />
donné son feu vert au rapprochement entre<br />
Lufthansa et Brussels Airlines, neuf mois<br />
après l’annonce <strong>de</strong> celui-ci. Est-ce que ce<br />
n’est pas un peu long ?<br />
Michel Meyfroidt (MM). C’est anormal. Heureusement<br />
que nous n’étions pas aux abois. On<br />
a pris six mois <strong>de</strong> retard sans pouvoir aller <strong>de</strong><br />
l’avant, alors que la concurrence savait déjà à<br />
quoi s’attendre. Lufthansa, avec nous comme<br />
observateurs, s’est trouvée ici <strong>de</strong>vant un mammouth<br />
qui n’a absolument aucune considération<br />
pour les coûts que cela engendre pour les<br />
entreprises. Peut-être qu’ils ignorent d’ailleurs<br />
ce que cela veut dire « <strong>de</strong>s coûts ».<br />
Bernard Gustin (BG). Pour nous, Lufthansa<br />
et Brussels Airlines, cela a représenté 40.000<br />
pages <strong>de</strong> dossiers pour discuter <strong>de</strong> 4 routes<br />
où nous pourrions nous trouver en position <strong>de</strong><br />
monopole. Mais ce sont <strong>de</strong>s routes où personne<br />
ne veut aller ! Nous étions en face <strong>de</strong> jeunes<br />
cols blancs aux connaissances limitées dans le<br />
secteur aérien, au point que nous avons suggéré<br />
qu’ils commencent à faire un stage dans une<br />
compagnie. Je plains la Lufthansa qui a encore<br />
<strong>de</strong>s dossiers en cours.<br />
A propos <strong>de</strong> Lufthansa, on se trouve aujourd’hui<br />
dans la situation qu’a connue la<br />
Sabena. Un partenaire minoritaire <strong>de</strong>stiné à<br />
<strong>de</strong>venir majoritaire et qui pourrait imposer<br />
ses vues.<br />
MM. C’est évi<strong>de</strong>mment la question que tout<br />
le mon<strong>de</strong> nous pose. Les leçons <strong>de</strong> la pério<strong>de</strong><br />
Swissair/Sabena ont été retenues et les règles<br />
<strong>de</strong> « Corporate Governance » seront respectées<br />
scrupuleusement. Le conseil d’administration<br />
se compose <strong>de</strong> dix personnes, dont trois venant<br />
<strong>de</strong> la Lufthansa. Et puisque vous les connaissez<br />
(Mayrhuber, Lauer et Antinori), vous savez que<br />
ce sont <strong>de</strong>s grands formats qui visent le long<br />
terme. Ce que je peux dire est que les actionnaires<br />
d’origine et qui ont aujourd’hui 55% <strong>de</strong>s<br />
parts auront à cœur <strong>de</strong> valoriser Brussels Airlines<br />
au mieux avant la vente <strong>de</strong> leurs actions à<br />
la Lufthansa.<br />
BG. C’est si vrai que dans <strong>de</strong>ux ans, Lufthansa<br />
pourrait très bien déci<strong>de</strong>r <strong>de</strong> ne pas se porter<br />
acquéreur <strong>de</strong>s 55% restants. Nous avons donc<br />
bien <strong>de</strong>ux ans pour prouver notre valeur à tous<br />
les niveaux.<br />
MM. Pour le personnel, le rapprochement donne<br />
aussi <strong>de</strong>s perspectives, ne l’oublions pas, mais<br />
elles ne se réaliseront évi<strong>de</strong>mment que si nous<br />
sommes à la hauteur !<br />
Les synergies vont se mettre en place. On<br />
suppose que tout a déjà bien été étudié en<br />
coulisses…<br />
BG. Oh non ! Nous avons été très stricts et<br />
Lufthansa encore dix fois plus stricte. Il n’était<br />
pas question <strong>de</strong> prêter le flanc à la moindre<br />
accusation, surtout que Lufthansa doit encore<br />
négocier les dossiers Austrian ou BMI. Maintenant,<br />
nous allons pouvoir très clairement<br />
profiter <strong>de</strong> la « force <strong>de</strong> frappe » <strong>de</strong> Lufthansa.<br />
On a désormais « une boîte à outils » à disposition.<br />
Par exemple, ils ont une connaissance<br />
pratique <strong>de</strong> l’approche <strong>de</strong>s PME et <strong>de</strong>s gran<strong>de</strong>s<br />
entreprises que nous pouvons utiliser sous la<br />
forme <strong>de</strong> « plug and play ». Nos collègues <strong>de</strong><br />
Swiss nous ont bien expliqué tous les avantages<br />
qu’ils en ont retiré.<br />
MM. Les synergies seront perceptibles dans<br />
toutes les centrales d’achat. On parlera <strong>de</strong> la<br />
mise en commun <strong>de</strong> pièces <strong>de</strong> rechange – y<br />
compris <strong>de</strong>s moteurs ! -, <strong>de</strong> postes comme les<br />
sociétés <strong>de</strong> handling, voire d’achats groupés <strong>de</strong><br />
fuel ou même <strong>de</strong> mise en commun <strong>de</strong> nos forces<br />
en escale. Aux Etats-Unis, la Lufthansa a 250<br />
agents et nous trois. Lesquels, au passage, ne<br />
seront pas noyés car il est évi<strong>de</strong>nt que John Lin<strong>de</strong>kens<br />
(représentant aux Etats-Unis et ancien<br />
<strong>de</strong> la Sabena) expliquera aux autres comment<br />
vendre l’Afrique, par exemple.<br />
Dans la foulée, vous intègrerez aussi Star<br />
Alliance, probablement en décembre. Cela<br />
ouvre <strong>de</strong>s perspectives, mais cela a aussi un<br />
coût !<br />
MM. On peut l’évaluer à une dizaine <strong>de</strong> millions<br />
d’euros. Mais cela aurait été plus cher si nous<br />
n’avions pas un partenaire majeur (Lufthansa,<br />
donc) pour nous épauler.<br />
BG. Les perspectives sont très larges. Il faut se<br />
rendre à l’évi<strong>de</strong>nce que sur le marché mondial<br />
<strong>de</strong>s alliances, nous sommes aussi la tête <strong>de</strong> pont<br />
pour la France et les Pays-Bas (Air France et<br />
KLM sont dans SkyTeam) et peut-être même<br />
le Royaume-Uni. Sur le marché africain, nous<br />
avons la gran<strong>de</strong> ambition <strong>de</strong> faire <strong>de</strong> Brussels<br />
Airport une plaque tournante pour non seulement<br />
la Lufthansa, mais aussi les partenaires<br />
<strong>de</strong> Star.<br />
En revanche, il vous faudra sans doute rompre<br />
vos accords existants avec <strong>de</strong>s compagnies<br />
qui ne sont pas membres <strong>de</strong> Star…<br />
BG. Si vous faites<br />
référence à American<br />
Airlines, les accords<br />
<strong>de</strong> partages <strong>de</strong> co<strong>de</strong>s<br />
seront supprimés<br />
quand ce sera nécessaire.<br />
Pour l’heure,<br />
tout le mon<strong>de</strong> y gagne.<br />
Attendons l’arrivée <strong>de</strong><br />
Continental dans Star<br />
le 27 octobre et puis<br />
l’intérêt qu’il y aura<br />
à modifier la donne<br />
avec aussi United ou
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
US Airways. Avec la compagnie indienne Jet<br />
Airways qui n’appartient à aucune alliance,<br />
les échéances sont encore plus lointaines. En<br />
attendant, nous restons partenaires.<br />
Vous avez évoqué l’Afrique. Je me souviens<br />
qu’il y a <strong>de</strong>ux ans encore, les projets <strong>de</strong> compagnies<br />
régionales au Cameroun, au Rwanda<br />
et au Congo étaient à l’ordre du jour. Peut-on<br />
parler d’un flop ?<br />
MM. Il y a plusieurs raisons à cela et parfois<br />
l’émotionnel n’y est pas étranger. Au Congo, le<br />
projet Air DC a capoté pour <strong>de</strong>s divergences <strong>de</strong><br />
vues avec notre partenaire Hewa Bora qui, du<br />
reste, a pris le pari <strong>de</strong> reprendre ses fréquences<br />
sur la ligne entre Bruxelles et Kinshasa. On<br />
verra combien <strong>de</strong> temps cela durera. Mais le<br />
fondamental ne change pas. Il faut du transport<br />
régional fiable en Afrique et <strong>de</strong> tels projets ne<br />
peuvent se faire qu’avec <strong>de</strong>s partenaires locaux.<br />
Et dans les autres pays ?<br />
MM. Au Cameroun, la plupart <strong>de</strong> nos interlocuteurs<br />
au gouvernement ont changé. Plus<br />
globalement, les négociations en Afrique ont du<br />
mal à arriver à leur terme. Chaque fois que l’on<br />
croit aboutir, certains veulent plus, comme par<br />
exemple épurer les <strong>de</strong>ttes du passé, alors que<br />
notre ambition est <strong>de</strong> construire l’avenir. Quand<br />
nous parlons <strong>de</strong> liaisons régionales indispensables,<br />
on nous parle <strong>de</strong> l’importance <strong>de</strong> lignes<br />
intercontinentales <strong>de</strong> prestige. C’est irréaliste<br />
et je dirais même que le prési<strong>de</strong>nt Kagame au<br />
Rwanda a reconnu le problème, tout en nous<br />
accordant une fréquence supplémentaire sur<br />
Kigali. Ceci pour dire que les relations ne sont<br />
pas rompues. Il y a toujours <strong>de</strong>s perspectives,<br />
mais ce n’est pas facile.<br />
Hewa Bora vous pose problème sur le marché<br />
belge ?<br />
MM. Très peu. Les agences <strong>de</strong> voyages nous<br />
font davantage confiance. Vous savez, d’une<br />
manière générale, la concurrence est plus<br />
gran<strong>de</strong> qu’on l’imagine. Sur Kinshasa, notre<br />
clientèle est essentiellement business, diplomatique<br />
(ou ONG, diplomatique, etc.) et ethnique.<br />
Pour le business et le gouvernemental,<br />
c’est Air France notre concurrent. Sur<br />
l’ethnique, c’est Kenyan ou Ethiopian.<br />
On voit ça par exemple avec les admissions<br />
d’emports bagages. Hewa ne<br />
tient pas réellement la distance avec<br />
le 757 <strong>de</strong> RAK Airways. Quant au<br />
marché touristique sur Kin, il est<br />
carrément inexistant.<br />
BG. Il faut dire aussi que seuls<br />
25% <strong>de</strong> nos ventes à Bruxelles<br />
viennent <strong>de</strong> Belgique. Le reste<br />
est apporté par notre réseau<br />
et nos accords <strong>de</strong> partenariat<br />
avec Jet, American<br />
ou Hainan pour ne citer<br />
qu’eux. C’est aussi la raison<br />
<strong>de</strong> l’importance <strong>de</strong> notre<br />
fréquence quotidienne sur<br />
le Congo.<br />
Pour parler d’un autre<br />
sujet, vous avez un commentaire<br />
sur le projet <strong>de</strong><br />
terminal low-cost (LCT) ?<br />
BG. Je pense que c’est un<br />
bon produit, surtout qu’ils<br />
vont allonger la piste…<br />
A Zaventem ?<br />
Miles & More, FFP <strong>de</strong> B.Air le 25 octobre<br />
Brussels Airlines intègrera le programme <strong>de</strong> fidélisation <strong>de</strong> Lufthansa le 25 octobre<br />
prochain. « Privilege » sera donc remplacé par « Miles & More », ce qui changera un<br />
peu la donne en matière d’accumulation <strong>de</strong> points avec les différents partenaires tant<br />
aériens que terrestres. Il n’y aura plus d’accumulation avec les compagnies membres<br />
<strong>de</strong> l’alliance Oneworld (American, British, Finnair…), mais bien avec Jet Airways.<br />
Pour Etihad, Malmö et Hainan, on discute. A l’inverse, viendront les partenaires <strong>de</strong><br />
Lufthansa (puis <strong>de</strong> Star) comme Swiss, BMI, Lot et, ultérieurement TAP, Egyptair,<br />
United, Continental, US Airways et d’autres. En rent-a-car, Avis, Sixt ou Hertz seront<br />
maintenus, <strong>de</strong> même que les gran<strong>de</strong>s chaînes hôtelières.<br />
BG. Ah ? Je croyais que vous parliez <strong>de</strong> Charleroi<br />
! Pour nous, il n’y a qu’un aéroport low-cost<br />
et il est là-bas ! Plus sérieusement, je ne<br />
comprends pas pourquoi Brussels Airport veut<br />
diluer ses recettes en prenant <strong>de</strong> la clientèle<br />
aux compagnies qui sont fidèles à l’aéroport.<br />
MM. Il faut dire qu’ils ont quand même fait<br />
très fort ! Se mettre 52 compagnies à dos et en<br />
justice d’un coup est une performance. On n’a<br />
jamais vu autant <strong>de</strong> clients se plaindre en même<br />
temps <strong>de</strong> leur fournisseur. Mais soit, nous continuons<br />
à dialoguer parce qu’il serait intéressant<br />
que nous ayons un jour un terminal Star<br />
Alliance, comme cela se passe dans d’autres<br />
aéroports.<br />
Terminons avec le sujet <strong>de</strong> préoccupation <strong>de</strong><br />
tous les grands patrons <strong>de</strong> Belgique<br />
: gar<strong>de</strong>ront-ils tous leurs<br />
« miles » dans le programme<br />
« Miles & More »<br />
<strong>de</strong> Lufthansa ?<br />
BG. Vous avez<br />
raison <strong>de</strong><br />
dire que<br />
c’est<br />
le<br />
seul poste que les hauts responsables ne délèguent<br />
pas ! Nous y sommes très attentifs. Les<br />
membres actifs <strong>de</strong> « Privilege » ont été avertis<br />
par courrier qu’ils seront transférés automatiquement<br />
sans pertes <strong>de</strong> points. Mais il s’est<br />
avéré aussi que nombreuses sont nos adresses<br />
informatiques qui ne sont plus valables,<br />
parce que nous n’avons pas été informés <strong>de</strong>s<br />
changements. Le mieux est <strong>de</strong> se rendre sur le<br />
site, mais <strong>de</strong> toute façon, nous allons suivre le<br />
dossier <strong>de</strong> près. Il est hors <strong>de</strong> question que nous<br />
lésions nos meilleurs clients.<br />
������� �������
17 18 19 20 21 22 23<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Nieuw voor 2010 :<br />
Verre Reizen<br />
Caraïben<br />
Mid<strong>de</strong>n Amerika<br />
Mid<strong>de</strong>n Oosten<br />
Indische Oceaan<br />
Pacific<br />
Azië<br />
Afrika<br />
Cruises<br />
Weddingmoons<br />
2010<br />
•Jordanië :strandvakanties, rondreizen, fly&drive<br />
•Turks &Caicos ,parel in <strong>de</strong> Caraïben<br />
•20Nieuwe hotels<br />
•Uitbreiding Caraïben, Afrika en Azië<br />
TRAVELWORLD<br />
Vlaan<strong>de</strong>renstraat 29 - 8400 Oosten<strong>de</strong> - Belgium<br />
Tel +32 (0) 59 80 73 74 - Fax +32(0) 59 25 17 58 - www.travelworld.be
10 11 12 13 14 15 16<br />
Een rijke oogst<br />
voor <strong>de</strong> winter<br />
Doordat <strong>de</strong> twee grote touroperators hun winteraanbod al heel vroeg in <strong>de</strong> markt hebben<br />
gezet, zijn ook <strong>de</strong> nichetouroperators verplicht om te volgen. De afgelopen maand<br />
zijn al tal van brochures geleverd in <strong>de</strong> reiskantoren, en <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> weken mag u er<br />
nog verwachten. Een overzicht.<br />
ARTHEMA Nieuwe horizonten<br />
De oogst aan nieuwe brochures en bestemmingen is bijzon<strong>de</strong>r rijk<br />
<strong>de</strong>ze winter bij Arthema. De zeven nieuwe brochures komen er <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> weken en maan<strong>de</strong>n aan. Egypte en Arista Tours al heel<br />
snel, in <strong>de</strong> loop van september volgen <strong>de</strong> nieuwe seizoensbrochure<br />
Arthemarine en het jaarprogramma van Secrets of the Desert, rond<br />
half oktober wor<strong>de</strong>n Arthema Azië en Mid<strong>de</strong>n-Oosten geleverd en<br />
tenslotte Méditerranée volgt tegen het ein<strong>de</strong> van het jaar.<br />
Een en an<strong>de</strong>r betekent verschillen<strong>de</strong> nieuwe brochures en bestemmingen.<br />
Benoit Ho<strong>de</strong>ige geeft tekst en uitleg: ‘Dat wij nieuwe<br />
bestemmingen aandoen, heeft alles met risicospreiding te maken.<br />
Wij kunnen als to niet meer alleen in één regio actief zijn, want als<br />
er iets gebeurt, dreigen we in <strong>de</strong> problemen te komen. We hebben<br />
specialisten in huis, dat is ook onze sterkte. Zodoen<strong>de</strong> kunnen we<br />
stilletjes maar gestaag onze actieradius uitbrei<strong>de</strong>n. Dat moeten we<br />
trouwens ook naar onze klanten toe: als die tevre<strong>de</strong>n zijn en met<br />
ons opnieuw willen vertrekken, moeten we hen ook nieuwe dingen<br />
kunnen aanbie<strong>de</strong>n’.<br />
Dan <strong>de</strong> brochures en nieuwighe<strong>de</strong>n. Het aanbod rond <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>llandse<br />
Zee en het Mid<strong>de</strong>n-Oosten is zodanig herschikt dat <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>n-<br />
Oostenbrochure voortaan <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n op het Arabisch schiereiland<br />
omvat. Nieuwkomers hier zijn Qatar, Bahrein én Saoedi-Arabië.<br />
CEO Méziant Méziane is twee maand gele<strong>de</strong>n zelf naar dat laatste<br />
land gereisd en bemerkte een groeien<strong>de</strong> openheid naar toeristen.<br />
Arthema gaat hier meteen twee rondreis-formules programmeren:<br />
1 week Saoedi-Arabië en een 11 daagse unieke combinatiereis<br />
met Jordanië. Ho<strong>de</strong>ige: ‘In bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n zijn immers monumenten<br />
te vin<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Nabateeërs. In Saoedi-Arabië is er zelfs een site<br />
te vin<strong>de</strong>n die gelijkenissen vertoont met Petra!’. Voor een kleiner<br />
doelpubliek (moslims) komen er trouwens ook be<strong>de</strong>vaartsreizen naar<br />
<strong>de</strong> heilige plaatsen Mekka en Medina.<br />
De Mediterranee-brochure zal het aanbod op Marokko, Turkije, Tunesië<br />
en (nieuw) Griekenland omvatten. ‘Tunesië had<strong>de</strong>n we al via<br />
Secrets, Griekenland is helemaal nieuw. Voor 2010 zal het aanbod<br />
daar relatief beperkt zijn, maar <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> jaren willen we dat<br />
gelei<strong>de</strong>lijk uitbrei<strong>de</strong>n’.<br />
De twee<strong>de</strong> grote nieuwkomer is <strong>de</strong> Aziëbrochure. Productverantwoor<strong>de</strong>lijke<br />
Britta Campe (die haar eerste stappen in <strong>de</strong> reiswereld<br />
in die regio zette en er ook veelvuldig naartoe reist) licht toe: ‘Naast<br />
het aanbod dat Arthema al had op India gaan we ook Sri Lanka,<br />
China-Taiwan, Indonesië en Indochina (Vietnam, Laos, Cambodja)<br />
aanbie<strong>de</strong>n. We mikken op het luxesegment, dus gaan we ook proberen<br />
meerwaar<strong>de</strong> te creëren door bijvoorbeeld te zoeken naar <strong>goe<strong>de</strong></strong><br />
gidsen, door klanten niet te laten aanschuiven aan <strong>de</strong> hotelbuffetten<br />
maar hen te laten dineren op bijzon<strong>de</strong>re locaties, of in <strong>de</strong> baai van<br />
Halong een privéjonk te huren. Daar kunnen wij het verschil maken’.<br />
Campe is ook <strong>de</strong> drijven<strong>de</strong> kracht achter Secrets of the Desert. ‘Er<br />
komt ein<strong>de</strong>lijk een nieuwe jaarbrochure, en die zal helemaal <strong>de</strong><br />
Arthema-layout dragen. Qua bestemmingen nemen we er ditmaal<br />
Senegal bij, een land dat het goed doet bij groepen en incentives.<br />
We opteren voor een eer<strong>de</strong>r klassieke aanpak: <strong>de</strong> cruise met <strong>de</strong> Bou<br />
el Mogdad en een rondreis met nationale parken. Daarnaast kan<br />
ook Tanzania à la carte. Op onze an<strong>de</strong>re woestijn- bestemmingen<br />
blijven we ver<strong>de</strong>r doen, enkel<br />
in Oman komt er een nieuwe<br />
selfdrive jeefsafari bij. Het is<br />
een luxeprogramma, dat je in<br />
bepaal<strong>de</strong> opzichten kan vergelijken<br />
met <strong>de</strong> sundowners<br />
van Namibië’.<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Actua<br />
Porto bij Transeurope<br />
ASTERIA Naar Lapland<br />
De nieuwe Laplandbrochure van Asteria Expeditions pakt niet<br />
enkel uit met een reeks nieuwe programma’s. Er is ook sprake<br />
van een serieuze prijsreductie tegenover voorgaan<strong>de</strong> winter. Die<br />
lopen op tot 100 à 150 euro per persoon, luidt het, on<strong>de</strong>r meer door<br />
betere prijsafspraken, gereduceer<strong>de</strong> brandstoftoeslagen en ook<br />
<strong>de</strong> gunstigere wisselkoersen. Dat maakt met an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n dat<br />
een bezoek aan het Hoge Noor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze winter extra aantrekkelijk<br />
wordt. Bovendien heeft Asteria zetels op <strong>de</strong> Transavia-charter die<br />
<strong>de</strong>ze winter (januari-maart 2010) Brussel rechtstreeks met Fins<br />
Lapland zal verbin<strong>de</strong>n. Wat <strong>de</strong> programma’s zelf betreft, zijn er vier<br />
eigen groeps-reizen, naar zowel Fins, Noors als Zweeds Lapland. In<br />
Noord-Zwe<strong>de</strong>n blijft men als een van <strong>de</strong> enige Vlaamse touroperators<br />
vasthou<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> programmatie van het autentieke ijshotel in<br />
Jukkasjärvi. Vroegboekers (voor 1 oktober) krijgen extra kortingen.<br />
BUREAU SCANDINAVIA Eind september<br />
‘Het is een raar seizoen geweest’, vertelt An De Visscher. ‘Alles is<br />
trager op gang gekomen, maar tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> zomer hebben we veel late<br />
boekingen gekregen, waardoor <strong>de</strong> productie voor <strong>de</strong> winterbrochure<br />
een beetje blijven liggen is’. Maar geen paniek: ze komt eraan en<br />
moet tegen eind september klaar zijn. De specialisten van het Hoge<br />
Noor<strong>de</strong>n zweren bij Fins Lapland, hét product dat bij het publiek<br />
nog steeds het meest aanslaat. In grote lijnen verwacht De Visscher<br />
dan ook geen spectaculaire koerswijzigingen tegenover voorgaan<strong>de</strong><br />
jaren. Dat betekent echter niet uitsluitend Finland: ook an<strong>de</strong>re regio’s<br />
en sneeuwproducten in <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n krijgen opnieuw hun<br />
plaats. Maar we komen daarop nog terug.<br />
BEST TOURS Gerestyle<strong>de</strong> brochures<br />
Zoals <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> begin <strong>de</strong>ze zomer al meld<strong>de</strong>, heeft Best Tours<br />
zijn brochures gerestyled naar A4-formaat. Dat betekent niet per se<br />
min<strong>de</strong>r informatie, wel een an<strong>de</strong>re presentatie, aangevuld –en dat is<br />
essentieel in <strong>de</strong>ze operatie- met een meer performante website waar<br />
alle (praktische) informatie in extenso en volledig up-to-date kan<br />
wor<strong>de</strong>n geconsulteerd. ‘De kleinere brochures leveren bovendien een<br />
aanzienlijke besparing in papier op. Maar het belangrijkste is vooral<br />
dat we evolueren naar een situatie waar brochure en website elk<br />
hun eigen rol moeten kunnen spelen’, stipuleert Frank Bosteels.<br />
Het aantal brochures is in één a<strong>de</strong>m gereduceerd. De klassiekers<br />
Thailand (met veel nieuwe hotels) en Egypte wor<strong>de</strong>n aangevuld met<br />
Exotische Stran<strong>de</strong>n en Rondreizen –die brochure wordt verwacht<br />
eind augustus. Bosteels: ‘Het bun<strong>de</strong>len van alle exotische strandbestemmingen<br />
heeft voor ons geresulteerd in een heel goed strandjaar.<br />
We hebben op enkele bestemmingen zoals Indonesië (ook villa’s op<br />
Bali) en Mauritius wel nieuwe hotels geïntroduceerd, maar dat fenomeen<br />
is normaal. Belangrijk is vooral dat we eenzelf<strong>de</strong> dynamiek<br />
hopen te creëren voor <strong>de</strong> rondreizen als we gezien hebben voor <strong>de</strong><br />
strandverblijven’. Een nieuwe bestemming in dat ka<strong>de</strong>r is alvast<br />
Senegal waar Best Tours een zevental strandhotels ten zuidoosten<br />
van Dakar aanbiedt. Deze hotels kunnen gecombineerd wor<strong>de</strong>n<br />
met een cruise op <strong>de</strong> Senegalrivier, langsheen <strong>de</strong> noordgrens met<br />
Mauretanië.<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 15
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Ont<strong>de</strong>k onze<br />
vergunning: Cat. A 5539<br />
nieuwe brochures<br />
met talrijke voor<strong>de</strong>len bij vroege boeking<br />
Rechtstreekse vlucht<br />
Brussel-Phuket<br />
Lijnvluchten Etihad<br />
en Thai Airways<br />
Rondreizen met XL<br />
Airways: € 100* korting<br />
bij boeking vóór 1/10<br />
Early booking tot 31/10<br />
in <strong>de</strong> meeste hotels<br />
Protections Plus voor<br />
slechts € 5/pers.<br />
Winter 2009-2010, nu in uw reiskantoor!<br />
Nieuw! Alle rondreizen<br />
gebun<strong>de</strong>ld in 1 brochure<br />
Nieuw! Senegal<br />
€ 100* korting bij boeking<br />
vóór 1 oktober<br />
Protections Plus voor<br />
slechts € 5/pers.<br />
* korting € 100 per 2pers. kamer. Raadpleeg <strong>de</strong> prijsbijlage van <strong>de</strong> brochures Thailand en Rondreizen 2009-2010<br />
voor <strong>de</strong> toepassingsvoorwaar<strong>de</strong>n.
10 11 12 13 14 15 16<br />
> Nieuwe brochures<br />
ENJOY PARADISE Top-skiresort in<br />
Wyoming<br />
Tom Mertens stipt eerst en vooral <strong>de</strong> cruises aan voor komen<strong>de</strong><br />
winter, ‘dat is en blijft onze corebusiness. En we hebben wel meer<br />
klanten, maar door <strong>de</strong> gezakte prijzen is <strong>de</strong> omzet wat min<strong>de</strong>r.<br />
Maar over prijzen gesproken: er zijn echt zaakjes te doen. Zo hebben<br />
wij een promotie voor Costa Rica en <strong>de</strong> Caraïben met Windstar<br />
tegen een fractie van <strong>de</strong> prijzen van vorig jaar’. Nog een interessante<br />
formule wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> cruises van RCI vanuit Dubai: ‘Dat is toch<br />
nog iets an<strong>de</strong>rs, ook qua publiek, dan Costa. We hebben allotments<br />
op alle afreisdata’.<br />
Inzake ski heeft Enjoy Paradise zijn aanbod op Canada flink verhoogd,<br />
ook omdat nu ook driesterrenhotels aanbiedt: ‘Normaliter<br />
werken we pas vanaf vier sterren. Maar ik heb <strong>de</strong> hotels gezien, <strong>de</strong><br />
standaards liggen er hoog, dus brei<strong>de</strong>n we daar ons aanbod zon<strong>de</strong>r<br />
schroom uit. Bovendien verwacht ik dat <strong>de</strong> Winterspelen in Vancouver<br />
heel wat mediaaandacht gaan genereren. Maar echt impact<br />
verwacht ik pas nadien’. Het effect van tv zal evenzeer spelen door<br />
<strong>de</strong> uitzendingen van Vlaan<strong>de</strong>ren Vakantieland over skiën in Colorado,<br />
verwacht onze gesprekspartner. Enjoy Paradise was <strong>de</strong> logistieke<br />
partner. In <strong>de</strong> VS is maar één<br />
echte nieuwkomer in het aanbod,<br />
maar wat voor één: het Amangani<br />
resort in Jackson Hole (Wyoming):<br />
‘On<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Amanketen, een<br />
luxeresort dat je zon<strong>de</strong>rmeer tot <strong>de</strong><br />
top vijf van <strong>de</strong> wereld mag rekenen.<br />
Het is nog maar twee jaar open,<br />
maar het is echt super’.<br />
ESCAPE Nu al Expo Shanghai<br />
Een van <strong>de</strong> blikvangers in het nieuwe winteraanbod van Escape is<br />
een pakket World Expo Shanghai 2010 (die loopt van mei tot oktober).<br />
Het vierdaagse programma kan vanaf nu al geboekt wor<strong>de</strong>n.<br />
Maar het volledige aanbod aan nieuwighe<strong>de</strong>n omvat veel meer. Drie<br />
van <strong>de</strong> vijf brochures zijn al uit (Azië, Egypte, Marokko), <strong>de</strong> Franse<br />
Antillen wordt verwacht tegen <strong>de</strong> <strong>Travel</strong> Alliance-avon<strong>de</strong>n, het<br />
Mid<strong>de</strong>n-Oosten volgt. We zetten <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re blikvangers op een rijtje.<br />
In Azië is het aantal stran<strong>de</strong>xtensies in Thailand en Maleisië<br />
gevoelig uitgebreid. In Japan kan je voortaan ook het cultureel werel<strong>de</strong>rfgoedpatrimonium<br />
en <strong>de</strong> lokale Alpen integreren in het reisprogramma.<br />
Sri Lanka is herwerkt tot een tiendaags programma.<br />
Nog in Sri Lanka, en ook Zuid-India, wor<strong>de</strong>n voor het eerst speciale<br />
aanbiedingen rond ayurveda-kuren aangebo<strong>de</strong>n.<br />
In <strong>de</strong> jaarbrochure Marokko is voor <strong>de</strong> rondreizen een ruime<br />
hotelkeuze mogelijk. Niet enkel viersterren-, voortaan zitten ook<br />
vijfsterrenhotels in het aanbod. In Marrakesh zijn er diverse nieuwe<br />
hotels en riads opgenomen, plus zijn er ook buiten brochure een<br />
resem extra logiesmogelijkhe<strong>de</strong>n. Men heeft ook het nieuwe resort<br />
Saïdia geprogrammeerd.<br />
Wat Egypte betreft: ook daar zijn er diverse nieuwe programma’s.<br />
Een reeks klassiekers met cruises, al dan niet in combinatie met<br />
Caïro (Ramses prestige, Nefertiti, Isis prestige, Osiris), zitten opnieuw<br />
in <strong>de</strong> brochure. Helemaal nieuw is Isis exclusive (kan zowel<br />
individueel als in groep). In dit 15daags pakket zit een uitgebrei<strong>de</strong><br />
verkenning van Caïro, een overlandprogramma langs <strong>de</strong> boor<strong>de</strong>n<br />
van <strong>de</strong> Nijl naar Luxor en aansluitend een cruise tussen Luxor en<br />
Aswan met bezoeken aan alternatieve sites. Het cruiseaanbod is<br />
eveneens uitgebreid: nieuw is <strong>de</strong> MS Sonesta Dahabiya, een klein<br />
luxezeilschip met 6 kajuiten en 2<br />
suites. Hiermee wordt het traject<br />
tussen Luxor en Aswan afgelegd.<br />
Vermel<strong>de</strong>n we nog dat een an<strong>de</strong>r<br />
para<strong>de</strong>paardje, <strong>de</strong> Queen of Escape,<br />
volledig gerenoveerd is door<br />
Belgische architecten. Cruises<br />
op het Nassermeer blijven in het<br />
aanbod.<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Actua<br />
EXCLUSIVE DESTINATIONS Angelsaksi<br />
‘Wij werken met jaarbrochures, dus voorlopig nog geen nieuwe<br />
kleurenbrochures. Maar er komen wel <strong>de</strong> nieuwe prijsbijlages uit.<br />
Maar intussen hebben we wel nieuwe hotels in ons aanbod, zoals<br />
het nieuwe Mazagan Resort ten zui<strong>de</strong>n van Casablanca. Het is een<br />
initiatief van <strong>de</strong> grote baas van <strong>de</strong> One and Only-groep, pal aan het<br />
strand maar formeel hoort het niet bij <strong>de</strong> groep. We nemen het op,<br />
omdat het perfect in ons aanbod past’.<br />
Marc van Zeveren laat zich intussen wel ontvallen dat <strong>de</strong> komen<strong>de</strong><br />
maan<strong>de</strong>n een aantal nieuwe initiatieven zullen ontplooid wor<strong>de</strong>n.<br />
‘Met <strong>de</strong> komst van Patricia Schoemans (ex-Jetair Specialists) bij<br />
ons hebben we <strong>de</strong> regio’s een beetje herver<strong>de</strong>eld. Tegen oktobernovember<br />
gaan we alvast een nieuwe brochure voor <strong>de</strong> Angelsaksische<br />
lan<strong>de</strong>n UK-Ierland uitbrengen. We hebben dat ooit in<br />
ons aanbod gehad, nu proberen we het opnieuw. Odysseus en TUI<br />
zijn er immers mee gestopt, dus <strong>de</strong>nken we dat we met Patricia’s<br />
kennis, samen met <strong>de</strong> knowhow van <strong>de</strong> golfmanager die we hebben<br />
aangetrokken, daar iets nieuws kunnen brengen’. De nieuwe<br />
regio- verantwoor<strong>de</strong>lijke krijgt overigens ook Noord-Amerika (waar<br />
begin 2010 ook een nieuw aanbod in <strong>de</strong> VS zal wor<strong>de</strong>n uitgewerkt,<br />
met Florida, Noord- en Zuid-Carolina, <strong>de</strong> Westcoast tot <strong>de</strong> Grand<br />
Canyon), <strong>de</strong> Caraïben en <strong>de</strong>len van Mid<strong>de</strong>llandse Zeeregio on<strong>de</strong>r<br />
haar hoe<strong>de</strong>.<br />
De eerstkomen<strong>de</strong> brochure die te verwachten valt, is <strong>de</strong> nieuwe<br />
citytripbrochure, tegen eind september.<br />
GALLIA Winter in Lapland en<br />
Spitsbergen<br />
Het winteraanbod van Gallia verlegt opnieuw zijn geografische<br />
grenzen. De belangrijkste innovatie is <strong>de</strong> uitbreiding van het<br />
traditionele Lapland. Deze winter zijn er niet enkel programma’s<br />
op Finland, met naast <strong>de</strong> klassiekers in Rovaniemi ook <strong>de</strong> noor<strong>de</strong>lijker<br />
gelegen ein<strong>de</strong>jaarsbestemmingen zoals Inari, bij Saariselkä,<br />
en Muonio. Ditmaal richt men het vizier ook op Noors Lapland,<br />
met on<strong>de</strong>r meer het sneeuwhotel in Kirkenes en een cruise met <strong>de</strong><br />
Hurtigruten. Daarenboven heeft men ook Spitsbergen opgenomen<br />
in het aanbod, met een vijfdaags programma.<br />
Philippe Bellemans en zijn team stellen <strong>de</strong> brochure met het nieuwe<br />
winteraanbod en <strong>de</strong> plannen voor <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re toekomst voor op <strong>de</strong><br />
avon<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>Travel</strong>alliance, waarvan men nu volwaardig lid is<br />
gewor<strong>de</strong>n, tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste dagen van september.<br />
JETAIR City en sneeuw<br />
In het laatste nummer hebben we al uitgebreid gefocust op <strong>de</strong><br />
nieuwighe<strong>de</strong>n in het Jetair-vliegvakantieaanbod voor komen<strong>de</strong><br />
winter. We kunnen intussen al meegeven dat ook <strong>de</strong> wintersporten<br />
citytripbrochures beschikbaar zijn. Die wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze maand<br />
uitgebreid voorgesteld, daarover leest u dus meer binnenkort. We<br />
kunnen nu al mel<strong>de</strong>n dat inzake ste<strong>de</strong>nreizen Lyon als twee<strong>de</strong> stad<br />
van Frankrijk als nieuwe citytripbestemming is weerhou<strong>de</strong>n, en dat<br />
ook voor Istanbul als toekomstige culturele hoofdstad kan bogen op<br />
een nog uitgebrei<strong>de</strong>r hotelaanbod.<br />
JETAIR Specialists<br />
De zeven jaarbrochures van <strong>de</strong> Specialist division van Jetair<br />
blijven nog even geldig, het zijn immers jaarbrochures. De nieuwe<br />
prijsbijlages zijn wel beschikbaar. Daaruit blijkt on<strong>de</strong>r meer dat op<br />
diverse bestemmingen scherpere prijzen zijn bedongen (on<strong>de</strong>r meer<br />
in het Mid<strong>de</strong>n-Oosten, India en Cambodja, gratis nachten in New<br />
York). Her en <strong>de</strong>r zijn er wel een aantal nieuwighe<strong>de</strong>n te mel<strong>de</strong>n.<br />
Zo kunnen klanten gebruik maken van een nieuw Flight Engine,<br />
een zoekmachine die <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>ligste vlucht opsnort die ook online<br />
kan gereserveerd wor<strong>de</strong>n. Wat vluchten betreft, speelt ook <strong>de</strong>ze<br />
divisie in op <strong>de</strong> nieuwe Jetairfly-vluchten naar Oost-Afrika en Costa<br />
Rica om een aantal bestaan<strong>de</strong> en nieuwe producten (safari’s en<br />
rondreizen) voor bei<strong>de</strong> regio’s in <strong>de</strong> kijker te zetten. Nog nieuw, in<br />
het aanbod Mid<strong>de</strong>n-Oosten, is <strong>de</strong> RCI-cruise vanuit Dubai. En in<br />
Libië heeft men <strong>de</strong> eerste privé gerun<strong>de</strong> hotels ten lan<strong>de</strong> (in Tripoli<br />
en Yefren) meteen in het aanbod opgenomen.<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 17
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
winter vakanties<br />
V AKANTIE VERHURIN G EN EN HO TELS<br />
BROCHURE<br />
WEKEN<br />
KORT VERBLIJVEN<br />
Zee<br />
Bergen<br />
Platteland<br />
FRANKRIJK<br />
OOSTENRIJK<br />
ZWITSERLAND<br />
������ ��<br />
���������<br />
����<br />
Inclusief De Selectie Prestige<br />
VROEGBOEKVOORDELEN<br />
Tel.: 02/511.80.34 - Fax: 02/513.00.80<br />
18 <strong>Travel</strong>express 264<br />
www.lagrange-holidays.be<br />
> Nieuwe brochures<br />
JOSK Start to ski<br />
De Lokerse nichetouroperator Josk zweert voor komen<strong>de</strong> winter<br />
bij Oostenrijk en Italië. In totaal heb je bij <strong>de</strong>ze wintersportspecialist<br />
keuze uit 16 wintersportgebie<strong>de</strong>n, met <strong>de</strong> Kronplatz als<br />
topper. ‘Maar we zijn ook gaan zoeken naar iets nieuws dat op een<br />
aanvaardbare afstand ligt. Zo zijn we uitgekomen bij Bad Kleinkirchheim<br />
in Karinthië, een skigebied dat in België weinig bekend is’, zegt<br />
Koen Har<strong>de</strong>man. Onbekend betekent echter niet onbemind, want<br />
in skimid<strong>de</strong>ns staat het stadje bekend als mondain, met bovendien<br />
uitgesproken wellness- en kuurmogelijkhe<strong>de</strong>n. Nog nieuw is <strong>de</strong><br />
wekelijkse charter naar Flachau. Men vliegt (met Transavia) naar<br />
Salzburg, van daaruit is er een transfer naar Flachau. Naar <strong>goe<strong>de</strong></strong><br />
gewoonte programmeert Josk <strong>de</strong>ze winter opnieuw een hele reeks<br />
miniskitrips, on<strong>de</strong>r meer voor het begin van <strong>de</strong> kerstvakantie. Ook <strong>de</strong><br />
themaweken (van culinair tot senioren, zelfs een lowbudgetweek na<br />
<strong>de</strong> krokusvakantie en programma’s waar je <strong>de</strong> Nordica-ski’s ca<strong>de</strong>au<br />
krijgt) keren terug. Inspelend op <strong>de</strong> start-to-trend lanceert Josk een<br />
nieuwe start-to-ski-campagne: ervaren skimonitoren leren beginners<br />
van alle leeftij<strong>de</strong>n graag hun eerste stappen op <strong>de</strong> latten zetten.<br />
‘We mikken daarbij ook op een nieuw stukje markt, bijvoorbeeld<br />
van actieve senioren of partners van die misschien wel <strong>de</strong> intentie<br />
maar niet <strong>de</strong> durf hebben om te leren skiën. Je weet ook: één <strong>goe<strong>de</strong></strong><br />
skiervaring en men is vertrokken. Daar hopen we met <strong>de</strong>ze actie een<br />
stukje drempelverlagend te werken’, dixit Har<strong>de</strong>man. Opmerkelijk:<br />
meteen na het online plaatsen van het aanbod half augustus bleek<br />
dat enkele viersterrenhotels tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> krokusvakantie erg in trek<br />
zijn en dus snel vollopen. ‘Het is een fenomeen dat elk jaar terugkeert:<br />
mensen willen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> schoolvakanties met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
gaan skiën. En dus zijn <strong>de</strong> populaire bestemmingen snel volgeboekt’,<br />
luidt het.<br />
LAGRANGE Nieuwe productlijn charme<br />
Lagrange wijzigt voor komen<strong>de</strong> winter niets: appartementen, chalets<br />
en hotels in diverse wintersportregio’s van vooral Frankrijk (ook<br />
Pyreneeën, Jura en Centraal Massief!) zitten in het aanbod. De logies<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n gecombineerd met extra diensten, zoals ‘vlijmscherpe’<br />
prijzen op skipassen en skimateriaal, berei<strong>de</strong> maaltij<strong>de</strong>n (<strong>Travel</strong>food<br />
biedt nu ook een vegetarische formule), of spa en wellness.<br />
In bijna alle Prestige-resi<strong>de</strong>nties is <strong>de</strong> formule ‘spa et bien être by<br />
Lagrange’ beschikbaar.<br />
Daarnaast bevat <strong>de</strong> wintercatalogus twee nieuwe i<strong>de</strong>eën: cityresi<strong>de</strong>nties,<br />
dat zijn viersterren-aparthotels met studio’s en appartementen<br />
voor 2 tot 6 personen, in Strasbourg en Boulogne bij Parijs.<br />
De twee<strong>de</strong> nieuwigheid betreft een nieuwe productlijn: my Select<br />
hotels by Lagrange. Het gaat om een productlijn met charmehotels.<br />
Daarvan wil men <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> jaren een 40-tal adressen vin<strong>de</strong>n. De<br />
nieuwe productlijn moet het logiesgamma vervolledigen, naast het<br />
Prestige- en gewone brochureaanbod. Het eerste ‘Selecthotel’ is al<br />
een feit: het gaat om Mas <strong>de</strong>s herbes blanches in Gor<strong>de</strong>s (Provence).<br />
ODYSSEUS Nieuwe Worldbrochure<br />
Begin <strong>de</strong>ze maand presenteert Odysseus op zijn roadshows <strong>de</strong> nieuwe<br />
brochures. Het gaat om World, Afrika en <strong>de</strong> cruises. ‘We bie<strong>de</strong>n<br />
voor dat laatste on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el heel wat nieuwe re<strong>de</strong>rijen, zowel voor<br />
zee- als riviercruises’, weet woordvoer<strong>de</strong>r Eric Morren. ‘De grootste<br />
vernieuwing betreft <strong>de</strong> Worldbrochure. Die is eigenlijk een bun<strong>de</strong>ling<br />
van ons vroegere aanbod Worldwi<strong>de</strong>, Mid<strong>de</strong>n-Oosten en Parfums en<br />
dus van (boetiek- en charme-) hotels als rondreizen’. De touroperator<br />
komt daarmee tegemoet aan een vraag van reisagenten, die een op<strong>de</strong>ling<br />
tussen strand- en verblijfhotels en rondreizen niet altijd even<br />
handig von<strong>de</strong>n. ‘Door bei<strong>de</strong> zaken opnieuw samen te brengen, zie je<br />
per bestemming meteen welke hotels na een rondreis in ons aanbod<br />
zitten. De basis van het Parfums-concept, individuele rondreizen die<br />
à la carte kunnen aangepast wor<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> no<strong>de</strong>n en vraag van <strong>de</strong><br />
klant, blijft onvermin<strong>de</strong>rd bestaan’ (Morren laat trouwens verstaan<br />
‘dat <strong>de</strong> rondreizen het niet slecht doen, maar het zou hautain zijn<br />
om te zeggen dat wij geen last hebben van <strong>de</strong> crisis’). Bij <strong>de</strong> nieuwe<br />
bestemmingen die in <strong>de</strong> 380 pagina’s dikke brochure vallen on<strong>de</strong>r<br />
meer Laos (met boetiekhotels) op, en enkele terug-van-weggeweestlan<strong>de</strong>n:<br />
Java, Sri Lanka (ook boetiek-hotels), Tunesië en Libanon<br />
T
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
(ook met rondreis). De grote lijnen van het Afrika-aanbod blijven<br />
behou<strong>de</strong>n.<br />
In één a<strong>de</strong>m zal <strong>de</strong> Lierse touroperator eveneens een nieuw online<br />
reservatiesysteem presenteren. Dat moet <strong>de</strong> reisagent toelaten<br />
om permanent promoties en beschikbaarhe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> hotels te<br />
controleren. ‘Je hoeft dus niet meer te bellen en te wachten tot wij<br />
beschikbaarhe<strong>de</strong>n hebben gecheckt. Dat kan voortaan online. We<br />
willen ook reisagenten gaan belonen die het systeem gebruiken,<br />
bijvoorbeeld door maan<strong>de</strong>lijks een reis ca<strong>de</strong>au te geven aan wie het<br />
nieuwe systeem het meest gebruikt’.<br />
PEGASE Voor het eerst sneeuwbrochure<br />
Het kon niet uitblijven: Pegase lanceert <strong>de</strong>ze winter –na het eigen<br />
cruise- en citytripaanbod- voor het eerst ook een topselectie<br />
sneeuwvakanties. Het gaat om bijzon<strong>de</strong>re wintersportaccommodaties<br />
op vijf bestemmingen: <strong>de</strong> klassiekers Frankrijk, Zwitserland,<br />
Oostenrijk en Italië én Dubai. De indoorskihal en -piste in <strong>de</strong><br />
Emiraten zijn niet enkel een coole ervaring, ze duikt wellicht voor<br />
het eerst op in <strong>de</strong> Belgische reisbrochures. Ook <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re weerhou<strong>de</strong>n<br />
locaties dragen <strong>de</strong> Pegase-stempel: bijzon<strong>de</strong>re hotels (het<br />
historische Klosterbräu in Seefeld of hét <strong>de</strong>signhotel van Oostenrijk,<br />
Mavida Balance), wellness (Tschuggen Grand Hotel in Arosa), een<br />
<strong>goe<strong>de</strong></strong> keuken (Chalet Mounier in Les Deux Alpes) of butlerservice<br />
(diverse resi<strong>de</strong>nties).<br />
Wie eer<strong>de</strong>r een zonbestemming verkiest, kan terecht in twee<br />
boekwerken, Mid<strong>de</strong>llandse Zee en Exotische Vakanties. In dit<br />
laatste luik wor<strong>de</strong>n (Noord-)India, Peru –bei<strong>de</strong> als privérondreis- en<br />
Mozambique (als extensie op Zuid-Afrika) als nieuwe bestemmingen<br />
opgenomen. Maar je kan voortaan ook naar een privé-eiland<br />
op <strong>de</strong> Seychellen of tophotels in <strong>de</strong> Dominicaanse Republiek (Cayo<br />
Levantado) of Bali (Bulgari). Dichter bij huis zijn er een aantal<br />
nieuwe reisformules in Marrakesh (boetiekhotels), Egypte (nieuwe<br />
Nijlcruise) en <strong>de</strong> Canarias (met kooklessen bij een nieuwe topchef<br />
op Tenerife).<br />
7 PLUS Myanmar en Argentini<br />
Het aanbod culturele rondreizen van 7 Plus voor <strong>de</strong>ze winter is al<br />
ge<strong>de</strong>eltelijk beschikbaar. Dat is al het geval voor het nieuwe aanbod<br />
Latijns-Amerika en Egypte, Nabije Oosten en Marokko. De overige<br />
brochures (Azië, Europa) verschijnen <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> weken. Jan Van<br />
Durme: ‘We lanceren <strong>de</strong>ze winter Argentinië, veelzijdig en kleurrijk<br />
land. Wij werken er met verzeker<strong>de</strong> afreizen vanaf 2 pax, drie- en<br />
viersterrenhotels en volpension. Zulke verzeker<strong>de</strong> afreizen bie<strong>de</strong>n<br />
we ook op Peru-Bolivia en het nog steeds te weinig beken<strong>de</strong> Guatemala,<br />
dat al te vaak als verlenging van Mexico wordt beschouwd.<br />
De authenticiteit is er ng heel sterk aanwezig’. In het Azië- programma<br />
is Myanmar terug van weggeweest: ‘een won<strong>de</strong>rmooi land,<br />
onklopbare service in <strong>de</strong> hotels en verbazingwekken<strong>de</strong> <strong>de</strong>cors. Maar<br />
vergeet ook <strong>de</strong> parel Laos niet. 7 Plus biedt bijvoorbeeld ‘Ont<strong>de</strong>kking<br />
van Laos en Cambodja’, met het zui<strong>de</strong>n van Laos en <strong>de</strong> tempels<br />
van Angkor’. In Egypte is een<br />
nieuw achtdaags programma ‘De<br />
parels van Egypte (met Caïro,<br />
cruise en Luxor) ‘i<strong>de</strong>aal voor<br />
wie weinig tijd heeft’. In het<br />
Nabije Oosten (met Syrië-Jordanië<br />
als blikvangers) zijn er geen<br />
nieuwighe<strong>de</strong>n, ‘en dat is goed<br />
nieuws: <strong>de</strong> rust is weergekeerd’.<br />
Libanon wordt niet hernomen in<br />
brochure, maar blijft wel mogelijk<br />
à la carte.<br />
Sudamerica tours Bolivia<br />
De specialist op Zuid-Amerika heeft <strong>de</strong> voorbije (en ook nog komen<strong>de</strong>)<br />
maan<strong>de</strong>n zijn aanbod ver<strong>de</strong>r uitgediept. Zo is een nieuwe<br />
rondreis Bolivia uitgewerkt, Viva Bolivia, met gewaarborg<strong>de</strong><br />
vertrekdata (internationaal Frans- talig gezelschap). Daarbij staat<br />
on<strong>de</strong>r meer een uitgebreid bezoek aan <strong>de</strong> grootste zoutvlakte op het<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Actua<br />
programma. Nog nieuw is een combinatie van <strong>de</strong>ze regio met Chili<br />
en <strong>de</strong> Atacamawoestijn in het noor<strong>de</strong>n van dat land. Ver<strong>de</strong>r wijst<br />
Niels Feys ook op het stevige aanbod dat <strong>de</strong>ze to heeft op Venezuela:<br />
‘Mensen associëren het land al te vaak met Chavez of petroleum.<br />
Maar hier kan je schitteren<strong>de</strong> natuur en van <strong>de</strong> beste safari-ervaringen<br />
die Zuid-Amerika biedt, gaan combineren. Je reist trouwens<br />
privé, met chauffeur en gids, Cessna’s e.d. Het land loont echt wel <strong>de</strong><br />
moeite’.<br />
Transeurope Porto en charming box<br />
De afgelopen weken zijn <strong>de</strong> drie nieuwe citytripbrochures voor <strong>de</strong><br />
winter verschenen. De nieuwkomer in het Europa-aanbod is Porto.<br />
Deze Noord-Portugese stad kan al dan niet in combinatie met Lissabon<br />
wor<strong>de</strong>n aangedaan. De vluchten zijn met TAP, voor <strong>de</strong> vluchten<br />
Lissabon-Porto-Lissabon betaal je enkel taksen. Op <strong>de</strong> Portugese<br />
hoofdstad (samen met Rome, Barcelona, Praag, Wenen en Boedapest)<br />
heeft Transeurope bovendien sterke promopakketten uitgewerkt<br />
voor 4 dagen/3 nachten (269 of 299 euro, inclusief vluchten).<br />
Tenslotte: <strong>de</strong> combinatie citytrip en cruise (in samenwerking met<br />
MSC) doet ook hier zijn intre<strong>de</strong>. Als introductie biedt men Barcelona<br />
en Venetië als vertrekhavens voor <strong>de</strong> cruise aan.<br />
Voor <strong>de</strong> klassiekers Parijs en Lon<strong>de</strong>n zijn er geen fundamentele wijzigingen,<br />
wel enkele nieuwe smaakmakers. Zo is er een samenwerking<br />
met Paradis Latin en <strong>de</strong> Galeries Lafayette (gratis personal shopper)<br />
in <strong>de</strong> Lichtstad. In Lon<strong>de</strong>n, blijvend interessant door het lage pond,<br />
wor<strong>de</strong>n aparthotels in <strong>de</strong> kijker geplaatst, plus het gratis english<br />
breakfast in bijna <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> gecontracteer<strong>de</strong> logiesadressen.<br />
Een blijvend actiepunt zijn <strong>de</strong> culturele evenementen en zeker tentoonstellingen<br />
in bei<strong>de</strong> hoofdste<strong>de</strong>n.<br />
Nathalie Gouweloose stipt tot slot ook <strong>de</strong> gerestyl<strong>de</strong> ‘nieuwe generatie’<br />
Charming Box die half oktober uitkomt. ‘We opteren voortaan<br />
voor een an<strong>de</strong>r formaat en lay-out. We hebben vier trendy en<br />
elegante kleuren weerhou<strong>de</strong>n. Vier, dat betekent dat er in<strong>de</strong>rdaad<br />
een extra box bijkomt: naast 100, 150 en 200 euro is er nu ook eentje<br />
van 250 euro. Het concept blijft ongewijzigd: <strong>de</strong> Box geeft recht<br />
op 1, 2 tot zelfs 3 hotelovernachtingen in <strong>de</strong> <strong>Benelux</strong>, Frankrijk of<br />
Duitsland, inclusief ontbijt en soms een extraatje’.<br />
Nog dit: tegen BT Expo of begin januari zitten <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re brochures<br />
in <strong>de</strong> pipeline: New York en het Charming aanbod voor zui<strong>de</strong>lijk<br />
Europa: Frankrijk, Italië en het Iberische schiereiland.<br />
<strong>Travel</strong>world Jordani en Argentini met<br />
Belgen<br />
De nieuwe Verre Reizen- en ABC-brochures zijn al beschikbaar,<br />
Malta en Cyprus zijn tegen <strong>de</strong> <strong>Travel</strong>alliance avon<strong>de</strong>n zeker klaar. In<br />
het aanbod exotische bestemmingen brengt <strong>Travel</strong>world twee nieuwe<br />
bestemmingen, met name Jordanië en ‘<strong>de</strong> vergeten eilan<strong>de</strong>n’ van <strong>de</strong><br />
Caraïben, Turks & Caicos. Deze paradijselijke archipel ten zui<strong>de</strong>n<br />
van <strong>de</strong> Bahama’s kan pronken met een van <strong>de</strong> mooiste stran<strong>de</strong>n in<br />
<strong>de</strong> regio, uitsteken<strong>de</strong> duikfaciliteiten en tophotellerie. ‘Het is voor <strong>de</strong><br />
happy few, maar wij mikken daarmee op het kliënteel dat ook naar<br />
<strong>de</strong> Bahama’s en Barbados trekt’. Jordanië is ook nieuw, met eer<strong>de</strong>r<br />
klassieke rondreiscircuits. Maar Thierry Rayée heeft zeker een extra<br />
troef in han<strong>de</strong>n: voor <strong>de</strong> begeleiding heeft hij een landgenoot gevon<strong>de</strong>n<br />
die al vele jaren in het land woont en voor <strong>de</strong> incoming agent<br />
werkt. ‘Het gaat om een Antwerpenaar die het land bijzon<strong>de</strong>r goed<br />
kent en tij<strong>de</strong>ns het winterseizoen onze reizen gaat begelei<strong>de</strong>n’.<br />
Een gelijkaardig verhaal voor Argentinië, een nieuwe bestemming<br />
die <strong>Travel</strong>world enkel via <strong>de</strong> website gaat publiceren. ‘Daar zijn we<br />
op een jonge Bruggeling gestoten. Hij heeft een incoming agentschap<br />
en werkt voor ons <strong>de</strong> rondreizen uit. Wij opteren voor <strong>de</strong> klassiekers:<br />
Iguazu, Ushuaïa, Peninsula Val<strong>de</strong>z<br />
enzomeer’. De keuze voor <strong>de</strong> website is een<br />
beetje een test, zegt Rayée. ‘We hebben<br />
het gedaan met Panama en Suriname. De<br />
verkoop op bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n is na het eerste<br />
jaar geslabakt, dus willen we kijken of <strong>de</strong><br />
mensen het ook via <strong>de</strong> site terugvin<strong>de</strong>n.<br />
Alle programma’s zijn daar beschikbaar’.<br />
���� �������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 19
17 18 19 20 21 22 23<br />
NEW THALYS<br />
Metamorphosis in progress<br />
A new interior <strong>de</strong>sign, new uniforms, new catering,<br />
onboard WIFI* and very soon... a high speed line<br />
to Cologne and Amsterdam!<br />
Innovation today for the Thalys of tomorrow.<br />
Information and booking through your travel agency.<br />
* Service subject to availability, <strong>de</strong>pending on technical conditions on the day.<br />
Service provi<strong>de</strong>d by 21Net and activated by Nokia Siemens Network and Telenet.<br />
PARIS<br />
BRUSSELS<br />
DIFFERENT RIGHT DOWN THE LINE<br />
AMSTERDAM<br />
COLOGNE
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
ÒOnze 18 artikelen<br />
reiscontract in miljoenen<br />
brochures zijn uniekÓ<br />
Terwijl Ne<strong>de</strong>rland zich opwarmt om het<br />
Belgische voorbeeld te volgen en ein<strong>de</strong>lijk<br />
wil na<strong>de</strong>nken over een verplichte vergunning<br />
voor reisverkopers, willen enkele<br />
politici in onze Wetstraat met <strong>de</strong> hulp<br />
van sectoronkundige professoren, aan <strong>de</strong><br />
bestaan<strong>de</strong> reglementeringen prutsen. Op<br />
fe<strong>de</strong>raal vlak maakten zij van <strong>de</strong> reiscontractenwet<br />
een mikpunt, terwijl an<strong>de</strong>rzijds<br />
<strong>de</strong> Brusselse ‘regering’, los daarvan,<br />
als een grote jongen oor<strong>de</strong>elt dat ook zij<br />
een eigen vergunningsbeleid moet uitwerken.<br />
Bovendien wil <strong>de</strong>ze gewestregering<br />
<strong>de</strong> Vlaamse reisbemid<strong>de</strong>laars hieraan<br />
on<strong>de</strong>rwerpen, die met een Vlaamse<br />
vergunning actief zijn binnen <strong>de</strong> 19<br />
gemeentelijke grenzen die één hoofdstad<br />
met evenveel burgemeesters en nog een<br />
handvol ministers vormen. Een toeristisch<br />
Brussel-Halle-Vilvoor<strong>de</strong> ogend probleem,<br />
lijkt meteen tot <strong>de</strong> toekomstmogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
te behoren.<br />
Jos Speybrouck, specialist reisrecht en voorzitter van<br />
een arbitragecommissie binnen <strong>de</strong> Geschillencommissie<br />
Reizen, en Mark De Vriendt, directeur van het<br />
Garantiefonds, zijn het er nochtans roerend over eens<br />
dat <strong>de</strong> Belgische reiziger nu al tot <strong>de</strong> best bescherm<strong>de</strong><br />
consument van Europa, en misschien zelfs van <strong>de</strong><br />
wereld, behoort : “Onze reisverkopers pakken daar<br />
helaas zelf te weinig mee uit naar hun klanten toe. Zij<br />
zou<strong>de</strong>n met het oog op die gewaarborg<strong>de</strong> bescherming<br />
voortdurend moeten on<strong>de</strong>rstrepen: Boek Belgisch,<br />
boek niet (buitenlands) online of in Ne<strong>de</strong>rland.”<br />
Jos en Mark on<strong>de</strong>rstrepen eensgezind dat onze 15jaar<br />
ou<strong>de</strong> Reiscontractenwet haar <strong>de</strong>gelijkheid heeft<br />
aangetoond. Aanvullend verwerpen zij een Brusselse<br />
licentie voor Vlaamse reisagenten uit <strong>de</strong> hoofdstad.<br />
De geviseer<strong>de</strong>n voldoen immers al aan <strong>de</strong> strenge<br />
Vlaamse voorwaar<strong>de</strong>n van het <strong>de</strong>creet Bourgeois, <strong>de</strong><br />
NVA-er die sinds <strong>de</strong> voorbije verkiezingen opnieuw<br />
toerisme als bevoegdheid kreeg toegeschoven.<br />
Indien ook Ne<strong>de</strong>rland uitein<strong>de</strong>lijk een verplichte<br />
reisvergunning wil invoeren, dan kan het straks wellicht<br />
kiezen tussen een Vlaamse, Waalse én Brusselse<br />
licentieversie, of bondig samengevat… een nieuwe<br />
politieke Belgenmop.<br />
De ou<strong>de</strong> tante heeft alleen wat<br />
schmink nodig<br />
Jos Speybrouck vergeleek <strong>de</strong> reiscontractenwet eer<strong>de</strong>r<br />
al met een ou<strong>de</strong> tante, die hooguit wat bijgeschminkt<br />
moet wor<strong>de</strong>n: “De dame heeft haar <strong>de</strong>gelijkheid aangetoond<br />
en alleen enkele bijschavingen zijn vereist.<br />
Nieuwe problemen creëren, is daarom onzin. Onze<br />
politici moeten natrekken wat <strong>de</strong> echte problemen zijn<br />
en hoe zij die kunnen oplossen. Als voorzitter van het<br />
arbitraal college stel ik vast dat <strong>de</strong>ze wetgeving nu<br />
door ie<strong>de</strong>reen is gekend en dat zij een hoge graad van<br />
rechtvaardigheid inhoudt”.<br />
Mark De Vriendt beaamt dit: “wij bezitten iets dat<br />
goed werkt met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> 18 contractvoorwaar<strong>de</strong>n op<br />
miljoenen reisbrochures, websites en bestelbons, én…<br />
on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ld met <strong>de</strong> verbruikersverenigingen. De reissector<br />
neemt hiermee een unieke plaats in tegenover<br />
alle an<strong>de</strong>re economische sectoren. Bovendien levert <strong>de</strong><br />
geschillencommissie goed werk, net als <strong>de</strong> verzoeningsprocedure.<br />
Sinds het dossier ‘European Flight<br />
Center’ (een commerciële naam voor een officieel onbestaand<br />
bedrijf waarbij reizen wer<strong>de</strong>n geboekt voor<br />
Alfa Vacances en Air Alfa), in juli 2001, kwam ook<br />
<strong>de</strong> faillissementsverzekering niet meer onheus in het<br />
nieuws. Integen<strong>de</strong>el, noem nog eens een sector op die<br />
zijn klanten zo goed beschermt tegen faillissement?”<br />
“Vele ministers voelen zich telkenmale geroepen om<br />
iets totaal nieuw door te drukken. Daar is niemand<br />
mee gebaat wanneer kleine aanpassingen volstaan”,<br />
on<strong>de</strong>rstreept Jos.<br />
Met een herziening van <strong>de</strong> reiscontractenwet willen<br />
<strong>de</strong> politici <strong>de</strong> reiskantoren volledig aansprakelijk<br />
maken en hen op dit vlak op een gelijke voet plaatsen<br />
met <strong>de</strong> touroperators.<br />
Sommige politici lieten zich intoxiceren door verbruikersorganisaties<br />
en het zogeheten ‘ontwerp Balate’<br />
biedt geen enkele meerwaar<strong>de</strong> (Eric Balate, docent<br />
aan <strong>de</strong> Université <strong>de</strong> Mons-Hainaut, is beheer<strong>de</strong>r van<br />
het door het Waalse gewest erken<strong>de</strong> “Observatoire<br />
du Crédit et <strong>de</strong> l’En<strong>de</strong>ttement” en <strong>de</strong>ze vzw is, zoals<br />
<strong>de</strong> naam zegt, gespecialiseerd in schul<strong>de</strong>nregeling en<br />
kredieten). Het houdt bovendien geen rekening met<br />
ons distributiemo<strong>de</strong>l. Balate en zijn consumentenver<strong>de</strong>digers<br />
moeten <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laars, die aan strenge<br />
normen voldoen, nu eens ein<strong>de</strong>lijk met rust laten.<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Politici<br />
schieten met<br />
kanon op een<br />
toeristische<br />
muis om<br />
zichzelf te<br />
bewijzen<br />
��� ���������� ������� ��<br />
���� �� ������� ������� ���<br />
�������� ���<br />
<strong>Travel</strong>express 264 21
17 18 19 20 21 22 23<br />
Wie beschermt<br />
uw klanten<br />
bij gebrek<br />
aan sneeuw ?<br />
=<br />
Nu inschrijven<br />
gratis<br />
annuleringsverzekering<br />
bij gebrek aan<br />
sneeuw !<br />
De speciale ski<strong>de</strong>kking van Touring kent u al. Maar kent u<br />
ook Touring Snow Card * ? Touring neemt <strong>de</strong> medische<br />
kosten, <strong>de</strong> repatriëring, <strong>de</strong> kosten van reddings- en zoekacties<br />
en nog veel meer op zich. Bovendien zijn uw klanten<br />
ge<strong>de</strong>kt bij een breuk of diefstal van hun ski’s én hebben zij<br />
een annuleringsverzekering bij gebrek aan sneeuw. En<br />
voor een volledige bescherming is er <strong>de</strong> optie ‘wagen’ om<br />
het voertuig te <strong>de</strong>kken op <strong>de</strong> vakantieroute.<br />
Meer info over Touring Snow Card ?<br />
Bel 02 286 31 38 of mail naar adm.sales@touring.be<br />
*De gewaarborg<strong>de</strong> prestaties wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>kt door ATV NV, waarvan <strong>de</strong> maatschappelijke zetel gevestigd is in België, te 1040<br />
Brussel, Wetstraat 44, Fortis 001-2122045-52, verzekeringson<strong>de</strong>rneming toegelaten bij KB van 11/01/1991 en 24/02/1992<br />
(BS 13/02/1991 en 14/03/1992), erkend door <strong>de</strong> C.B.F.A. on<strong>de</strong>r het nummer 1015 om verzekeringsoperaties uit te voeren in<br />
<strong>de</strong> takken 9, 16, 17 en 18. De beschrijving van <strong>de</strong> garanties is een uittreksel uit <strong>de</strong> Algemene Voorwaar<strong>de</strong>n en is slechts een<br />
beperkte weergave van onze producten en diensten. Voor meer inlichtingen, raadpleeg onze Algemene Voorwaar<strong>de</strong>n.<br />
Annulatiebedrag en reiskost<br />
gelijk maken<br />
“Zij haal<strong>de</strong>n een kanon te voorschijn om op een muis te schieten,<br />
on<strong>de</strong>rstrepen bei<strong>de</strong>n, en zij zou<strong>de</strong>n beter hun pijlen richten op <strong>de</strong><br />
niet-vergun<strong>de</strong> internetspelers, zoals een Ryanair, Martinair en<br />
an<strong>de</strong>ren, die meer dan alleen vluchten verkopen. Zij ontvangen<br />
immers een commissie en zijn dus aan <strong>de</strong> wetgeving on<strong>de</strong>rworpen.<br />
Het toepassingsgebied van onze reiscontractenwet moet wel wor<strong>de</strong>n<br />
uitgebreid: 70% van <strong>de</strong> klachten behelzen het vervoer”.<br />
“Bij <strong>de</strong> raad voor verbruik zijn nog twee an<strong>de</strong>re ‘farfelu-dossiers’ in<br />
behan<strong>de</strong>ling”, meldt Jos. “Zij behelzen <strong>de</strong> reisverzekeringen en <strong>de</strong><br />
dossierkosten”.<br />
Voor <strong>de</strong> verzekeringsmarkt oogt men op wettelijke minimumnormen.<br />
De reisverzekeringen reguleren echter zichzelf al voldoen<strong>de</strong>,<br />
zoals blijkt uit <strong>de</strong> toename van jaarpolissen en <strong>de</strong> opmars van<br />
all-risk contracten. Jos is het er wel over eens dat <strong>de</strong> zogeheten<br />
all inclusieve verzekeringen van touroperators hierbij het zwakke<br />
broertje zijn. Dergelijke annulatieverzekeringen lei<strong>de</strong>n dikwijls<br />
tot een ontgoocheling van <strong>de</strong> klant, niet wegens <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n<br />
maar door <strong>de</strong> uitgekeer<strong>de</strong> bedragen die in vele gevallen slechts<br />
een doekje tegen het bloe<strong>de</strong>n zijn. Het ge<strong>de</strong>kte bedrag zou altijd<br />
gelijk moeten zijn met <strong>de</strong> werkelijke kostprijs van een pakket.<br />
Een scha<strong>de</strong>plafond moet verdwijnen en franchises moeten wor<strong>de</strong>n<br />
vastgelegd: het volstaat om hiervoor één regel in <strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong><br />
reglementering te herschrijven.<br />
De autovakanties vormen eveneens een probleem. Sommige<br />
touroperators beweren dat zij niet als een pakketverkoop mogen<br />
beschouwd wor<strong>de</strong>n en zij bestempelen zichzelf alleen bemid<strong>de</strong>laars.<br />
Onlangs wer<strong>de</strong>n ze hierin zelfs bijgetre<strong>de</strong>n door het Gentse Hof van<br />
Beroep. “Op autovakanties en op dynamic packaging verkoop -al<br />
dan niet door luchtvaartmaatschappijen- dient <strong>de</strong> reiscontractenwet<br />
ook te wor<strong>de</strong>n toegepast”, beaamt Mark.<br />
Dossierkost in alle vrijheid<br />
Bei<strong>de</strong> gesprekspartners zijn ook gekant tegen het opleggen van<br />
een ‘menukaart’ voor <strong>de</strong> dossierkosten. Transparantie is gewenst.<br />
In een vorige regering heeft Freya Van <strong>de</strong>n Bossche (SP.A) <strong>de</strong> zerocommissie<br />
willen toepassen op alle rondreizen. Het Hof van Beroep<br />
besliste uitein<strong>de</strong>lijk dat dossierkosten afzon<strong>de</strong>rlijk mogen wor<strong>de</strong>n<br />
aangerekend.<br />
Misbruiken aangaan<strong>de</strong> <strong>de</strong> berekening van <strong>de</strong>ze kosten zijn marginaal,<br />
zegt Jos, en wie zich hieraan bezondigt, doet zichzelf op termijn<br />
<strong>de</strong> das om. Voor Mark is het geen probleem van zodra <strong>de</strong> klant<br />
een dui<strong>de</strong>lijk weet heeft van <strong>de</strong> te betalen prijs en <strong>de</strong> toegevoeg<strong>de</strong><br />
commissiekosten. Hij wijst een prijsmenu af, zoals dat bijvoorbeeld<br />
bij een kapper aan <strong>de</strong> muur hangt: zoveel voor het knippen, zoveel<br />
voor het scheren… Wie een brochurevakantie boekt, moet wel<br />
dui<strong>de</strong>lijkheid krijgen over <strong>de</strong> bijkomen<strong>de</strong> dossierkost. Voor een à la<br />
carte reis hoeft echter geen afzon<strong>de</strong>rlijke prijslijst of een ‘uurtarief’.<br />
Volgens Jos moet <strong>de</strong> klant zich neerleggen bij <strong>de</strong> fair play en begrijpen<br />
en aanvaar<strong>de</strong>n, dat <strong>de</strong> reisverkoper zijn kosten doorberekent,<br />
zoals elke zelfstandige op wie hij een beroep doet.<br />
Wij stel<strong>de</strong>n tot nog toe ook geen frappante misbruiken vast, on<strong>de</strong>rstreept<br />
Mark, en wij hebben evenmin weet van probleemdossiers.<br />
De zogeheten consumentenver<strong>de</strong>digers regelen alweer een nietbestaand<br />
probleem! Bovendien zaaien zij door hun voortduren<strong>de</strong><br />
bemoeienissen en verklaringen veel twijfel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> klanten.<br />
Faillissementsverzekering<br />
voor luchtvaart<br />
Zij zou<strong>de</strong>n beter aandacht koesteren voor <strong>de</strong> rechtstreekse boekingen<br />
van vliegtuigreizen en voor <strong>de</strong> bagageverzekeringen. Per<br />
dag gaan 10.000 stuks verloren, zoals blijkt uit recente Europese<br />
informatie. Jos beaamt dat elke klant, volgens het ‘verdrag van<br />
Montréal’ recht heeft op een scha<strong>de</strong>vergoeding tot 1200 euro per<br />
persoon. Er wordt nu on<strong>de</strong>r druk van het European Consumer<br />
Centres Network zelfs gesleuteld aan het begrip ‘morele scha<strong>de</strong>’<br />
bij verlies van bijvoorbeeld bezittingen ‘met een grote sentimentele<br />
waar<strong>de</strong>’.<br />
Veel belangrijker oor<strong>de</strong>elt Mark <strong>de</strong> verzekeringsvoorwaar<strong>de</strong>n bij<br />
vluchtboekingen. Hij verwijst naar <strong>de</strong> Italiaanse low cost carrier<br />
‘MyAir’, van <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> vergunning op 24 juli werd ingetrokken.<br />
MyAir verzorg<strong>de</strong> driemaal per week vluchten tussen Brussel en<br />
T
10 11 12 13 14 15 16<br />
Bari. Reisagenten en touroperators zijn in ons land<br />
verplicht een verzekering af te sluiten tegen financieel<br />
onvermogen, voor <strong>de</strong> luchtvaartmaatschappijen<br />
bestaat dat niet. Wie online boekte, is zijn geld kwijt!<br />
Net zoals <strong>de</strong> Belgen die eer<strong>de</strong>r van een heerlijke vakantie<br />
in een onbestaan<strong>de</strong> Spaanse villa droom<strong>de</strong>n.<br />
Een keurslijf dat helpt<br />
“Onlangs nog nam ik <strong>de</strong>el aan een Europese verga<strong>de</strong>ring<br />
waarbij wij met onze garantieverzekering als een<br />
voorbeeld wer<strong>de</strong>n omschreven”, meldt Mark. “Wij <strong>de</strong>kken<br />
ook enkelvoudige diensten, zoals hotelreservaties,<br />
seats only en dynamic packaging indien zij geboekt<br />
werd via een reisorganisator. Het Garantiefonds<br />
spreekt ook <strong>de</strong> specialisten van business travel aan<br />
en meer en meer incentive kantoren willen nu klanten<br />
aantrekken met ons logo. In België kennen wij ook<br />
een <strong>goe<strong>de</strong></strong> samenwerking met Toerisme Vlaan<strong>de</strong>ren,<br />
Cocof en CGT (voor Wallonië) en <strong>de</strong> fe<strong>de</strong>rale economische<br />
inspectie.<br />
Onze bedoeling is om faillissementen te vermij<strong>de</strong>n,<br />
door tot vervelens toe aan te dringen op een sterke<br />
financiële on<strong>de</strong>rbouw van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rnemingen eer<strong>de</strong>r<br />
dan het eigen risico volledig af te <strong>de</strong>kken met bankgaranties.<br />
Als verzekeraar werken wij bovendien binnen<br />
een strak wettelijk keurslijf (het Garantiefonds is in<br />
Europa het enige fonds dat werkt als echte verzekeraar),<br />
maar hierdoor waarborgt die spirit van “verzekering”<br />
(met het <strong>goe<strong>de</strong></strong> vertrouwen als basis) ons een<br />
belangrijke mogelijkheid tot filtering. Dat helpt bij <strong>de</strong><br />
preventie”.<br />
Jos en Mark betreuren intussen het ver<strong>de</strong>el<strong>de</strong> en<br />
vooral uiteenlopen<strong>de</strong> vergunningsbeleid in ons land.<br />
Dat is ook merkbaar op vakantiesalons. Op <strong>de</strong> ene<br />
beurs mag wor<strong>de</strong>n verkocht, op <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re niet en <strong>de</strong><br />
Vlaamse reglementering is strenger dan <strong>de</strong> Waalse,<br />
met Brussel voorlopig als vraagteken.<br />
Er zou ook een beter toezicht moeten komen op <strong>de</strong><br />
non-profit sector, die vrijgesteld is van <strong>de</strong> vergunningsplicht:<br />
wie er geld mee verdient en regelmatig reizen<br />
organiseert, moet zich aanpassen. De christelijke en<br />
socialistische ziekenfondsen (Intersoc en S-Reizen)<br />
<strong>de</strong><strong>de</strong>n dat, maar er bestaan nog altijd organiseren<strong>de</strong><br />
skiclubs, verenigingen voor volwassenenwerk,<br />
sport- en jeugdcentrales. Scholen zijn vrijgesteld voor<br />
zogeheten pedagogische initiatieven, maar waar trek<br />
je uitein<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> lijn?<br />
Misschien kan Toerisme Vlaan<strong>de</strong>ren nu eens een<br />
evaluatie on<strong>de</strong>rnemen, oppert Jos: het toepassingsbied<br />
is nu wel zeer ruim.<br />
ÔLiberaalÕ Ne<strong>de</strong>rland begint na te<br />
<strong>de</strong>nken<br />
Dankzij ons wettelijk keurslijf is onze screening van<br />
reisaanbie<strong>de</strong>rs ook veel strikter dan in Ne<strong>de</strong>rland dat<br />
een ‘liberaler’ beleid huldigt en geen vergunningsplicht<br />
kent. Wettelijk moet elke reisorganisator ook<br />
in Ne<strong>de</strong>rland verzekerd zijn, maar niemand is echter<br />
verplicht om bij SGR of ANVR aan te sluiten. De<br />
Consumentenraad kan daar hooguit advies inwinnen<br />
bij <strong>de</strong> kamer van koophan<strong>de</strong>l.<br />
Op Europees vlak kregen wij <strong>de</strong> minste scha<strong>de</strong>gevallen<br />
te verwerken, on<strong>de</strong>rstreept Mark, en bedui<strong>de</strong>nd<br />
min<strong>de</strong>r dan in Ne<strong>de</strong>rland, hoewel wij geen monopoliepositie<br />
bekle<strong>de</strong>n zoals SGR bij <strong>de</strong> noor<strong>de</strong>rburen.<br />
In België zijn <strong>de</strong> meeste (Vlaamse) le<strong>de</strong>n van VVR<br />
verzekerd door De Europese; <strong>de</strong> reisorganisatoren,<br />
<strong>de</strong> grote reisketens en <strong>de</strong> Franstalige bemid<strong>de</strong>laars<br />
kozen meestal voor het Garantiefonds. Een viertal<br />
kantoren (meestal aanbie<strong>de</strong>rs uit <strong>de</strong> zogeheten zachte<br />
sector) teken<strong>de</strong>n bij Dexia (ex DVV) en één Brussels<br />
kantoor is in Frankrijk verzekerd en één in Duitsland.<br />
Voorheen waren reeds bedrijven in Duitsland of Zwitserland<br />
verzekerd.<br />
Het Garantiefonds noteer<strong>de</strong> dit jaar nog maar één<br />
faillissement, en dan nog zon<strong>de</strong>r scha<strong>de</strong>: Sferatours<br />
uit Brussel. De redactie noteer<strong>de</strong> er 3 bij De Europese<br />
(THA group, Brussel; Sun City <strong>Travel</strong>, Leuven;<br />
<strong>Travel</strong> Lounge, Antwerpen). In Ne<strong>de</strong>rland waren er<br />
dat ein<strong>de</strong> augustus al 10! On<strong>de</strong>r hen twee frauduleuze,<br />
alweer tour operators op Turkije (ik wens niet<br />
voor het CGKR te komen: dus geen: Turkse, gevallen):<br />
BeachHolidays BV (Tourmax en Turkijeticket)<br />
en Gol<strong>de</strong>n Tours, die helaas ook Belgische slachtoffers<br />
maakten.<br />
Met Gol<strong>de</strong>n Tours verloren 250 gedupeer<strong>de</strong>n hun<br />
geld. Tourmax had 2.000 klanten in Turkije zitten,<br />
maar in het totaal wordt het aantal slachtoffers<br />
geraamd op 6.500.<br />
Gol<strong>de</strong>n Tours had <strong>de</strong> klanten belangrijke voorschotten<br />
ontfutseld en pronkte ten onrechte met het<br />
ANVR en het SGR-logo. ANVR had hen nochtans al<br />
geschorst wegens overtreding van <strong>de</strong> regels.<br />
Een tip voor Bourgeois ?<br />
Toen <strong>de</strong> melding viel had BeachHolidays BV zijn<br />
kantoren al opgekuist en zelfs <strong>de</strong> boekhouding was<br />
‘met <strong>de</strong> noor<strong>de</strong>rzon al naar het zui<strong>de</strong>lijke Turkije<br />
vertrokken’.<br />
SGR-directeur Piet Hein Debets verwachtte dat <strong>de</strong><br />
financiële scha<strong>de</strong> voor het garantiefonds in <strong>de</strong> miljoenen<br />
zal gaan lopen, maar kan over <strong>de</strong> werkelijke<br />
omvang nog niet bij bena<strong>de</strong>ring een schatting maken.<br />
In <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse reiswereld werd toch al gewag<br />
gemaakt van 3 miljoen euro.<br />
Van <strong>de</strong> reisbureaus is zo’n 95 procent aangesloten bij<br />
<strong>de</strong> SGR. De laatste drie jaar is <strong>de</strong> scha<strong>de</strong> die moet<br />
wor<strong>de</strong>n vergoed aan vakantiegangers ruim verviervoudigd,<br />
van 1,5 miljoen naar 6 tot 7 miljoen euro<br />
per jaar.<br />
Piet Hein Debets pleitte na het bankroet van Beach-<br />
Holidays voor een drempelverhogend vergunningstelsel,<br />
gekoppeld aan eisen van vakkennis. Politiek<br />
Den Haag bleef ditmaal niet doof, maar is evenmin<br />
gehaast. Economieminister Maria van <strong>de</strong>r Hoeven<br />
stel<strong>de</strong> al wel voor om hierover ‘op een latere datum’<br />
van gedachten te wisselen.<br />
Mark De Vriendt on<strong>de</strong>rstreept dat <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
chaos ook een na<strong>de</strong>lige uitwerking heeft in ons land:<br />
“Het is tijd dat <strong>de</strong> overheid daar schoon schip maakt.<br />
Ik ben ervan overtuigd dat mijn Ne<strong>de</strong>rlandse collega<br />
alles doet wat binnen zijn mogelijkhe<strong>de</strong>n ligt, maar<br />
<strong>de</strong> overheid zou wel aan een stringenter ka<strong>de</strong>r mogen<br />
werken. Al die berichten hebben een negatieve<br />
weerslag op <strong>de</strong> hele reissector. Zo bouwt men geen<br />
vertrouwen op”.<br />
Misschien een tip voor onze toerismeministers om die<br />
buurvrouw eens uit te nodigen voor een bezoekje?<br />
En hun Turkse collega’s? Die sturen hun ongesluier<strong>de</strong><br />
verwijten naar Den Haag. ����<br />
30<br />
jaar|ans<br />
��� ����������<br />
����������� �����<br />
��������� ����������<br />
��� ���������������<br />
���������� ������� �����<br />
���� ������� ������ ���<br />
����� ������� ��� ����<br />
���� ������� ����� ��<br />
�������<br />
Een<br />
toeristisch<br />
kaartspel<br />
Voortaan kunnen <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />
van reiskantoren<br />
ook eens een kaartje leggen.<br />
Het is een leerzame vrijetijdsbesteding<br />
die bedacht<br />
werd door Jos Speybrouck.<br />
Hij is coördinator van het<br />
Kenniscentrum reisrecht,<br />
docent toerisme in Leuven<br />
en Brugge en publiceert <strong>de</strong><br />
jaarlijkse Toerismeco<strong>de</strong>x.<br />
‘<strong>Travel</strong> Law in a box’ bevat<br />
80 kaarten. De ene helft<br />
bestaat uit rechtsfiguren,<br />
zoals “overmacht”, “scha<strong>de</strong>beperkingsplicht”<br />
enzomeer.<br />
De an<strong>de</strong>re 40 stuks bevatten<br />
voorvallen, die in overleg<br />
met reissector letterlijk<br />
op kaart wer<strong>de</strong>n gezet. Zij<br />
vertellen wat er misloopt.<br />
Door <strong>de</strong> kaarten te schuiven<br />
kan een oplossing gevon<strong>de</strong>n<br />
wor<strong>de</strong>n. Het volstaat dan<br />
een kaart om te keren en<br />
<strong>de</strong> speler leest het resultaat.<br />
Het spel werd al in <strong>de</strong><br />
cursussen van Jos uitgetest.<br />
Belangstellen<strong>de</strong>n kunnen<br />
hem bereiken via jos.speybrouck@telenet.be.<br />
<strong>Travel</strong>express 264 23
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
�������� ���� ���� �� ���� �����<br />
��������������������������������������������������������������������<br />
������������������������������������������������������������������<br />
��������������������������������������������������������<br />
��������� ������� ���� ����� ���� �� ������ ���� ����<br />
����� �������� �� ���� ��� ������ ���� ���������� ��<br />
���� ���� �� ������������� ���� �� ���� �� ���<br />
���������� ��������� ����������� �� ��� ������<br />
��� ���� ����� �� ��� ������ ����<br />
��� ������ �� �������
10 11 12 13 14 15 16<br />
Zui<strong>de</strong>lijk Afrika:<br />
meer la carte en iets<br />
avontuurlijker<br />
Witte stran<strong>de</strong>n, charmante mensen en<br />
vooral veel beestjes. Zui<strong>de</strong>lijk Afrika blijft<br />
<strong>de</strong> Belgische toerist bekoren. Toch heeft<br />
het wereldwij<strong>de</strong> economische dipje ook<br />
een weerslag op <strong>de</strong>ze bestemmingen. De<br />
reservaties verlopen trager dan voorheen,<br />
soms letterlijk “laste minute”. In afwachting<br />
van <strong>de</strong> komst van Koning Voetbal in<br />
2010 zit ‘the Lion King’ een beetje op zijn<br />
honger. Om toch naar voldoen<strong>de</strong> toeristen<br />
te kunnen klauwen, zwaait ook zui<strong>de</strong>lijk<br />
Afrika met vooral vluchtpromoties. En<br />
dat heeft zo zijn voor<strong>de</strong>len voor allen,<br />
want naar sommige bestemmingen is het<br />
vluchtaanbod nog altijd langs <strong>de</strong> magere<br />
kant. De zui<strong>de</strong>lijke verschei<strong>de</strong>nheid blijft<br />
inspirerend werken op onze touroperators,<br />
die met soms verrassen<strong>de</strong> nieuwighe<strong>de</strong>n<br />
uitpakken. De klemtoon evolueer<strong>de</strong><br />
wel naar meer ‘soft adventure’.<br />
Secrets of the Desert<br />
(Arthema)<br />
Nog meer zui<strong>de</strong>lijke woestijn<br />
Secrets of the Desert vond nog meer woestijn en<br />
breidt zijn bestemmingen uit. Nieuw in het aanbod<br />
zijn Tanzania, Mozambique en Zambia à la carte. Voor<br />
Tanzania wor<strong>de</strong>n gegaran<strong>de</strong>er<strong>de</strong> groepsvertrekken<br />
met Engelsspreken<strong>de</strong> gids aangebo<strong>de</strong>n.<br />
“Wij blijven een à la carte specialist”, on<strong>de</strong>rstreept<br />
Britta Campe:” wij organiseren alleen groepsreizen op<br />
aanvraag van reisbemid<strong>de</strong>laars. Onze klanten kiezen<br />
tussen comfort en natuur, overnachten in (luxe)lodges<br />
of in tenten en kamperen in <strong>de</strong> vrije natuur van Namibië<br />
tij<strong>de</strong>ns onze exclusieve privésafari’s met ervaren<br />
rangers”.<br />
“Het overnachtingaanbod breidt in alle segmenten,<br />
van B&B tot luxe, voortdurend uit, maar dit doet <strong>de</strong><br />
tarieven helaas niet vermin<strong>de</strong>ren. Namibia werd wel<br />
beter bereikbaar omdat Air Namibia nu zesmaal per<br />
week vanuit Frankfurt vertrekt en Etihad Airways<br />
voortaan ook naar Kaapstad vliegt. De crisis leid<strong>de</strong><br />
tot promotionele tarieven. Toch boeken meer mensen<br />
amper 2 tot 3 weken voor vertrek. Madagascar wordt<br />
aangebo<strong>de</strong>n via Arthemarine in een mogelijke combinatie<br />
met ons aanbod. Het lokt zowel ‘avonturiers’<br />
als strandliefhebbers voor Nosy Be en omliggen<strong>de</strong><br />
eilan<strong>de</strong>n. Mauritius blijft pronken voor <strong>de</strong> honeymooners.<br />
Er is een groeien<strong>de</strong> vraag naar Mozambique en<br />
zijn vrij moeilijk te bereiken eilan<strong>de</strong>n. Zij blijven een<br />
exclusieve bestemming”.<br />
Jetair & VTB<br />
Meer vraag naar Ôsoft adventureÕ<br />
Goed Namibië nieuws ook bij Jetair. “Deze bestem-<br />
ming overleeft <strong>de</strong> crisis beter dan Zuid-Afrika”, zegt<br />
product manager Filip Jacobs. Namibië is al verschillen<strong>de</strong><br />
jaren na elkaar een belangrijke bestemming bij<br />
VTB/Jetair, en is <strong>de</strong> grootste stijger. Hij ziet vooral<br />
het aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> individuele rondreizen groeien.<br />
Vroegboekingen of last minutes spelen amper een rol.<br />
Klanten boeken wel zeer laat… me<strong>de</strong> door <strong>de</strong> extra<br />
promo’s. Zuid-Afrika in het algemeen en rondreizen<br />
per huurwagen in het bijzon<strong>de</strong>r, zijn voor Jetair<br />
<strong>de</strong> toppers. Namibië en Botswana zitten in <strong>de</strong> lift.<br />
Botswana wil geen massatoerisme en bleef dus duur<strong>de</strong>r.<br />
Mauritius beleeft een terugloop als één van <strong>de</strong><br />
duur<strong>de</strong>re strandbestemmingen. Réunion is een nieuwe<br />
bestemming van Jetair. “Onze aanra<strong>de</strong>r”, zegt Filip,<br />
“voor wie een exotisme zoekt. Bovendien kan men het<br />
combineren met Zuid-Afrika”.<br />
Madagaskar is eveneens een nieuwe bestemming voor<br />
Jetair en VTB: spijtig genoeg werd er een tij<strong>de</strong>lijk<br />
negatief reisadvies uitgevaardigd door Buitenlandse<br />
Zaken. Voor Zimbabwe werd het negatieve reisadvies<br />
opgeheven. Er blijven echter zoveel problemen dat<br />
we Zimbabwe niet actief promoten. Boekingen voor<br />
Angola en Mozambique zijn zeer beperkt.<br />
De vraag naar ‘soft adventure’ neemt ver<strong>de</strong>r toe en<br />
vooral Botswana scoort daarbij goed. Hoewel <strong>de</strong> crisis<br />
ook Zuid-Afrika treft, openen er maan<strong>de</strong>lijks nieuwe<br />
hotels. Dat iste danken an <strong>de</strong> Wereldbeker Voetbal<br />
die er in 2010 wordt afgetrapt. Op Zuid-Afrika is er<br />
eveneens een groot vluchtaanbod. De vluchtprijzen liggen<br />
dui<strong>de</strong>lijk lager dan <strong>de</strong> vorige jaren. De omliggen<strong>de</strong><br />
lan<strong>de</strong>n zijn moeilijker bereikbaar.<br />
Live2<strong>Travel</strong><br />
Namibi wordt Ôthe place to goÕ<br />
“Ik ben ervan overtuigd dat Namibië in 2010 onze<br />
topper wordt”, zegt Bruno De Lathauwer. Vanaf <strong>de</strong>ze<br />
maand vertoont VRT op Eén geduren<strong>de</strong> 13 weken <strong>de</strong><br />
televisieserie ‘Los Zand’. De reeks werd voor 60%<br />
in Namibië opgenomen. Het land komt het eerste<br />
en twee<strong>de</strong> weekend van oktober eveneens aan bod<br />
in ‘Vlaan<strong>de</strong>ren Vakantieland’. De VRT werkte met<br />
‘Live2travel’ als organisator. In Namibië kwamen er<br />
<strong>de</strong> voorbije jaren bovendien echte pareltjes van lodges<br />
bij. “Ons aanbod op Namibië, en in min<strong>de</strong>re mate op<br />
Zuid-Afrika, werd behoorlijk uitgebreid. Het verheugt<br />
me dat alsmaar meer reisbemid<strong>de</strong>laars hun à la carte<br />
groepen aan ons toevertrouwen. Wij zijn altijd bereid<br />
om kosteloos een voorstelling te organiseren”.<br />
Als exclusieve vertegenwoordiger van ‘Drifters’ in <strong>de</strong><br />
<strong>Benelux</strong> beschikt Live2<strong>Travel</strong> nu eveneens over een<br />
uitgebreid aanbod van ‘avontuurlijke rondreizen’ of<br />
‘min<strong>de</strong>r comfortabele trekkings’. Daarnaast bie<strong>de</strong>n ze<br />
ook meerdaagse 4X4 reizen door het Namib Naukluft<br />
Park aan, in exclusiviteit zelfs doorheen het ‘Sperrgebiet’.<br />
Deze tochten wor<strong>de</strong>n volledig professioneel<br />
begeleid.<br />
“Voor Zuid-Afrika bestaat er nu een ruim vluchtaanbod.<br />
Dit jaar waren er vele promotionele aanbiedingen<br />
en kon men voor het eerst sinds vele jaren tegen 636<br />
euro naar Johannesburg vliegen. Onze aanbiedingen<br />
wer<strong>de</strong>n soms tot 200 euro goedkoper. Die promoties<br />
gebruikten wij ook voor klanten op Namibia of Botswana”<br />
aldus De Lathauwer.<br />
><br />
30<br />
jaar|ans<br />
Madagascar<br />
Zambia<br />
<strong>Travel</strong>express 264 25
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
30<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Namibi<br />
� � � � � �<br />
������������������������������������������������<br />
����������������������������������������<br />
���������������<br />
jaar|ans<br />
> Zui<strong>de</strong>lijk Afrika<br />
Mauritius verkocht niet zo gemakkelijk en Madagascar<br />
ken<strong>de</strong> door <strong>de</strong> onlusten een valse start. Angola<br />
staat op onze verlanglijst. Op Mozambique bie<strong>de</strong>n we<br />
enkele prachtige lodges aan op <strong>de</strong> Bazaruto Archipel,<br />
maar die is helaas afgelegen en dus duur. De avontuurlijke<br />
reizen door Mozambique met Drifters lopen<br />
wel heel goed.<br />
Zuid-Afrika Reiscenter<br />
A la carte met ÔFive Base CampsÕ<br />
“Zuid-Afrika boer<strong>de</strong> achteruit, Namibië bleef stabiel”,<br />
zegt Marc Van <strong>de</strong>r Donck van Zuid-Afrika Reiscenter.<br />
“De Wijnstreek, Kaapstad en Krugerpark blijven <strong>de</strong><br />
toppers. Onze begelei<strong>de</strong> rondreis ‘Nie Gewoon Nie<br />
Lang’ van 21 dagen, blijft het goed doen. Spotgoedkope<br />
‘snel te boeken’ tarieven doorkruisen <strong>de</strong> touroperatorcontracten.<br />
Vroegboekingen hebben min<strong>de</strong>r<br />
effect dan vroeger, omdat mensen langer afwachten<br />
om te reserveren. De belangstelling voor Namibië gaat<br />
in stijgen<strong>de</strong> lijn, me<strong>de</strong> dank zij onze gespecialiseer<strong>de</strong><br />
website www.namibia.be. Botswana blijft duur en wil<br />
het massatoerisme mij<strong>de</strong>n.<br />
De reizen op maat zitten in <strong>de</strong> liften avontuurlijke<br />
campingsafari’s genieten veel belangstelling. Zelfs bij<br />
wie zich meer luxe kan veroorloven. Bed & breakfast<br />
blijft <strong>de</strong> voorkeur wegdragen, samen met <strong>de</strong> gezellige<br />
kleinere karakterhotels. In Kaapstad centrum<br />
wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> hotelprijzen wel erg duur. De prijzen van <strong>de</strong><br />
wildparken zijn licht stijgend.<br />
In <strong>de</strong> toekomst komt er meer diversificatie, weg van<br />
het massatoerisme en <strong>de</strong> standaardrondreizen. In<br />
samenspraak met klanten voor Namibëa ontwikkel<strong>de</strong>n<br />
wij het semibegelei<strong>de</strong> ‘Five Base Camps’ programma.<br />
In 5 geselecteer<strong>de</strong> lodges/hotels verblijven reizigers<br />
gemid<strong>de</strong>ld 2 of 3 dagen, en kunnen zij lokale activiteiten<br />
beleven of relaxen. Transfers luchthavenhotel<br />
en hotel-hotel wor<strong>de</strong>n geregeld. Of neem een selfdrive<br />
van Victoria Falls, via <strong>de</strong> Okavango Delta naar<br />
Namibië. In Zuid-Afrika wor<strong>de</strong>n beschikbare activiteiten<br />
steeds belangrijker. Wij gaan bijgevolg ook een<br />
ruimer assortiment aan vooraf boekbare activiteiten<br />
aanbie<strong>de</strong>n.<br />
Thomas Cook & Pegase<br />
Namibi , als je er geweest bent,<br />
wil je terug<br />
Thomas Cook Discover noteert nog altijd een mooie<br />
groei op zui<strong>de</strong>lijk Afrika. Groepsrondreizen blijven<br />
bijzon<strong>de</strong>r populair, meldt Koen van <strong>de</strong>n Bosch. Het<br />
Thomas Cook Discover aanbod speelt hier dan ook bij<br />
uitstek op in. Bovendien kan onze reiziger zijn reis<br />
ten <strong>de</strong>le personaliseren met een keuzepakket van<br />
excursies. Voor à la carte liefhebbers biedt Pegase een<br />
bijzon<strong>de</strong>r uitgebreid aanbod aan, dat men via BTN<br />
reserveren. Zo spelen we in op een stijgen<strong>de</strong> vraag<br />
naar à la carte reizen in zui<strong>de</strong>lijk Afrika. Zuid-Afrika<br />
is zon<strong>de</strong>r twijfel <strong>de</strong> topper. De rondreis “Wereld in één<br />
land” in combinatie met Victoria Falls blijft bekoren.<br />
Mauritius is i<strong>de</strong>aal als strandverblijf, maar wordt ook<br />
gewaar<strong>de</strong>erd door golfers of als strandverlenging op<br />
een mooie safari.<br />
Ont<strong>de</strong>k Namibië met <strong>de</strong> specialisten<br />
Avontuurlijke<br />
rondreizen<br />
����<br />
Drifters.indd 1 27-08-2008 15:27:45<br />
� � � � � � � �<br />
� � � � � � � � � � � � � � �<br />
� � � �<br />
���������������������������������������������������������������������������<br />
��������������������������������������������������������������������<br />
01 55185.indd 1 21-08-2008 15:46:45<br />
Namibië<br />
info@live2travel.be T: 053 60 61 51 F: 053 60 61 52<br />
2 0 1 0<br />
Individuele en groepsreizen<br />
52 pagina’s<br />
��������������������������������� ����������������
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
Zimbabwe blijft door zijn politieke klimaat een zwakke broer. Enkel<br />
<strong>de</strong> Victoria Falls lokken bezoekers. Namibië heeft één grote troef: eens<br />
je er geweest bent… wil je terug. Botswana is duur<strong>de</strong>r en min<strong>de</strong>r<br />
ontsloten, maar er zijn nu mogelijkhe<strong>de</strong>n om het land en zijn prachtige<br />
Okavango <strong>de</strong>lta met een rondreis in mobiele kampen tegen een betere<br />
prijs te ont<strong>de</strong>kken.<br />
Er komen meer en meer B&B’s in een hoger segment. Pegase geeft<br />
exclusief in vele accommodaties een gratis anti-stress massage. De<br />
wildparken hebben wegens het Wereldkampioenschap Voetbal in 2010<br />
<strong>de</strong> parkfees al verhoogd: soms 9 tot 12.5%.<br />
Wij vliegen met kwalitatieve carriers zoals British Airways, Air Namibia<br />
en South African Airways en werkten met een 150 euro vroegboekkorting<br />
tot begin september. Onze voor<strong>de</strong>len zijn gegaran<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
vertrekken, begeleiding in <strong>de</strong> eigen landstaal, een volledig programma<br />
met excursiepakket. Bovendien kunnen <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r aangebo<strong>de</strong>n combinaties<br />
nu eveneens met privé driver/gui<strong>de</strong> aangebo<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n. Alles<br />
werd gebun<strong>de</strong>ld in <strong>de</strong> jaarbrochure Exotische vakanties.<br />
De reiziger kan boeken via onze belangrijkste partner: <strong>de</strong> reisagent.<br />
Die bezit een unieke toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>, die online spelers nooit kunnen<br />
bie<strong>de</strong>n en dat is dus een zekerheid voor <strong>de</strong> klant.<br />
Africadona<br />
Vakkennis en uitgebrei<strong>de</strong>r Ôactief aanbodÕ<br />
Dona De Leenheer: “Groepsreizen krijgen <strong>de</strong> zwaarste klappen. A la<br />
carte reizen scoren nog steeds zeer goed en meer en meer mensen<br />
willen liever op privébasis reizen. De zomermaan<strong>de</strong>n waren uitstekend<br />
met boekingen van vele families, honeymooners en koppels. Het luxe<br />
segment wordt voorlopig min<strong>de</strong>r getroffen. Wel pikt ook <strong>de</strong> luxeklant<br />
graag een gratis nacht mee. Maar boven alles wil hij <strong>de</strong> waarborg<br />
dat wat hij boekt van uitsteken<strong>de</strong> kwaliteit is en dat hij hiervoor een<br />
correcte prijs betaalt. Onze klant boekt bij zijn vertrouw<strong>de</strong> reisagent.<br />
Vakkennis is het allerbelangrijkste voor <strong>de</strong>ze klant en dat vindt je niet<br />
op internet”, on<strong>de</strong>rstreept Dona De Leenheer.<br />
“Luxe lodges schieten als pad<strong>de</strong>nstoelen uit <strong>de</strong> grond en meer dan ooit<br />
is het van belang om het kaf van het koren te schei<strong>de</strong>n. Een mooie<br />
lodge is nog steeds geen garantie voor een kwalitatief hoogstaan<strong>de</strong><br />
safari. De vraag naar luxe is er en daar wordt op ingespeeld. Guesthouses<br />
scoren in Zuid-Afrika en Namibië traditioneel zeer goed omdat<br />
<strong>de</strong>ze bestemmingen makkelijk als Fly & Drive kunnen bereisd wor<strong>de</strong>n.<br />
Vele hotels blijven gratis nachten geven tot net voor <strong>de</strong> kerstvakantie”.<br />
Er is een groeiend verlangen naar wat meer actieve vakanties: wan<strong>de</strong>lingen<br />
met olifanten of leeuwen, raftings, bunji jumping, wan<strong>de</strong>lsafari’s<br />
of “elephant back safari’s” of safari’s per mountain bike.<br />
De meeste prijzen in Zuid-Afrika zijn verhoogd. In Botswana en<br />
Zambia handhaven diverse lodges <strong>de</strong> prijzen. Ook in Namibia zijn er<br />
lodges die hun tarieven niet verhogen. De vraag naar Namibië steeg <strong>de</strong><br />
voorbije jaren en meer Belgen ont<strong>de</strong>kken nu dit prachtige onmetelijke<br />
land, soms tweemaal zelfs wegens <strong>de</strong> uitgestrektheid.<br />
Botswana en Zambia scoren helemaal niet slecht. In het grootste ge<strong>de</strong>elte<br />
van Botswana zijn <strong>de</strong> lodges klein en exclusief en gebeuren <strong>de</strong><br />
verplaatsingen meestal met een klein vliegtuig. Enkel Chobe National<br />
Park is makkelijker te bereiken en biedt grotere hotels. In Botswana<br />
bie<strong>de</strong>n we een verblijf aan van 8 nachten in <strong>de</strong> “And Beyond Lodges”:<br />
2 nachten zijn gratis. In Zambia krijg je bij 2 betalen<strong>de</strong> nachten <strong>de</strong> 3<strong>de</strong><br />
gratis in sommige lodges. Madagascar loopt moeilijk na <strong>de</strong> politieke<br />
onlusten en het ontbreekt aan luxehotels. Safari’s met privé 4x4 of in<br />
klein gezelschap scoren in het algemeen.<br />
Kuoni<br />
Velen rij<strong>de</strong>n zelf via Kruger naar Mozambique<br />
In zui<strong>de</strong>lijk Afrika kan er heel goed budgetgericht gewerkt wor<strong>de</strong>n.<br />
“Kuoni is ijzersterk in à la carte”, on<strong>de</strong>rstreept Luc Maes. “De sterkste<br />
groei tekenen wij op voor selfdrives naar Zuid-Afrika (of in combi<br />
met Namibië). De vraag naar wat meer gedurf<strong>de</strong> routes groeit, zoals<br />
<strong>de</strong> combi Namibië/Botswana; Zuid-Afrika/Mozambique of onze “Off<br />
the beaten Track” met Zambia. Alsmaar meer reizigers tonen meer<br />
zelfvertrouwen om grensoverschrij<strong>de</strong>nd met een 4x4 zelf te rij<strong>de</strong>n,<br />
stelt Luc Maes vast. De selfdrive “Highlights of South Africa” is een<br />
klassieke topper die standaard wordt geboekt maar die ook inspireert<br />
voor een gepersonaliseerd programma. Onze KIDZ reizen zitten in <strong>de</strong><br />
lift. Mauritius blijft super voor honeymooners, Madagascar neemt<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 27
17 18 19 20 21 22 23<br />
Mauritius<br />
28 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
jaar|ans<br />
> Zui<strong>de</strong>lijk Afrika T<br />
stilaan terug <strong>de</strong> draad op, en<br />
<strong>de</strong> Vic Falls ont<strong>de</strong>kken we via<br />
Zambia.<br />
Kuoni heeft een open en transparant<br />
beleid: wij verkopen zowel<br />
direct als via <strong>de</strong> reisagent, die gezien<br />
ons à la carte product uiterst<br />
belangrijk is.<br />
Daarom volgen wij <strong>de</strong> aanbiedingen<br />
en kortingen goed op om die te<br />
integreren in <strong>de</strong> prijsofferte.<br />
Wij spelen eveneens in op <strong>de</strong><br />
vraag naar grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
programma’s: onze ‘Perfect Matcharrangementen’<br />
combineren 2<br />
lan<strong>de</strong>n of gebie<strong>de</strong>n zoals Zuid-<br />
Afrika & Etosha, of Victoria Falls<br />
& Hwange.<br />
Best Tours<br />
Ook stijging van Franstalige klanten<br />
Bij BEST tours heeft Zuid-Afrika met 2 rondreizen <strong>de</strong> crisis zeer goed<br />
doorstaan. Tussen juni en oktober stegen <strong>de</strong> groepsboekingen zelfs met<br />
28%. “Voor Namibië noteren wij nu gemid<strong>de</strong>ld 10 pax per afreis”, zegt<br />
Frank Bosteels. “Vorig jaar waren er dat 7. Globaal zit heel zui<strong>de</strong>lijk<br />
Afrika bij BEST tours in <strong>de</strong> lift. Al bedoelen we in absolute cijfers vooral<br />
Zuid-Afrika. Voor vele reizigers is Namibië nog onbekend en onbemind.<br />
De bestemming is iets duur<strong>de</strong>r en dat schrikt wat af, maar <strong>de</strong> interesse<br />
groeit. Madagascar wordt wegens <strong>de</strong> politieke strubbelingen voorlopig<br />
niet meer aangebo<strong>de</strong>n. Dat geldt eveneens voor Zimbabwe. Wij verkopen<br />
alleen Victoria Falls, als uitbreiding op Zuid-Afrika. De watervallen blijven<br />
publiek lokken, hoewel <strong>de</strong> vraag <strong>de</strong> voorbije jaren terugliep.<br />
Mauritius handhaaft zijn positie in het hogere marktsegment. Het<br />
hotelaanbod blijft er toenemen maar momenteel zon<strong>de</strong>r enige weerslag<br />
op <strong>de</strong> prijzen. De vraag is hoelang ze dat beleid gaan kunnen handhaven.<br />
Momenteel halen vooral <strong>de</strong> 3 en 4-sterrenhoetls die <strong>de</strong> hoogste bezettingsgraad.<br />
Met <strong>de</strong> meeste hotelpartners werken wij inmid<strong>de</strong>ls al talrijke jaren<br />
samen. Buiten <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n bie<strong>de</strong>n wij meer typische lodges aan, zoals <strong>de</strong><br />
Dumazulu Kraal, die klanten in <strong>de</strong> Zulu cultuur dompelt. De Nkambeni<br />
lodge waarborgt een authentieke safari ervaring in het Krugerpark met<br />
luxueuze, versterkte tenten. Alleen <strong>de</strong> hoteliers in Pretoria en Kaapstad<br />
tonen naar <strong>de</strong> Wereldbeker Voetbal toe enige prijsnervositeit, maar globaal<br />
valt het goed mee. Slechts enkele parken verhoog<strong>de</strong>n <strong>de</strong> toegangprijzen.<br />
Vroegboekers genieten een korting van 100 euro per 2 pax. kamer.<br />
Dit helpt, maar in 2009 zijn nieuwe boekingen één of twee weken voor<br />
het vertrek niet uitzon<strong>de</strong>rlijk! BEST tours vliegt met British Airways<br />
en voor binnenlandse vluchten contracteer<strong>de</strong>n wij dochtermaatschappij<br />
Comair. Ons percentage Franstalige reizigers steeg <strong>de</strong> voorbije jaren vrij<br />
verrassend”.<br />
<strong>Travel</strong> Worldwi<strong>de</strong><br />
Meer en meer reisagenten vin<strong>de</strong>n ons<br />
Zuid-Afrika werd plots een dure bestemming. In enkele maan<strong>de</strong>n tijd<br />
steeg die koers met 15%. Daarbij komt <strong>de</strong> jaarlijkse prijsverhoging van<br />
<strong>de</strong> hotels met minstens 10%, zegt Julien Roelants. Toch noteren wij<br />
voor ons Afrika product slechts een kleine 5% achterstand ten opzichte<br />
van vorig jaar. Meer en meer reisagenten vin<strong>de</strong>n ons, als specialist op<br />
Zui<strong>de</strong>lijk Afrika, voor hun à la carte dossiers. Na Zuid-Afrika zijn Namibia,<br />
Botswana en Zambia <strong>de</strong> meest aangevraag<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n. Botswana en<br />
Zambia wer<strong>de</strong>n echter dure bestemmingen en hiervoor bestaat slechts<br />
één excuus: nergens an<strong>de</strong>rs ter wereld geniet men zo’n unieke safari<br />
ervaring.<br />
Voor <strong>de</strong> toeristische diensten van zui<strong>de</strong>lijk Afrika is België een vergeten<br />
land. Samen met enkele collega’s touroperators heb ik daarom een 2-tal<br />
jaren gele<strong>de</strong>n VisitSouthernAfrica.be opgericht. Met <strong>de</strong>ze vzw doen wij<br />
al het mogelijke om het toerisme naar zui<strong>de</strong>lijk Afrika te promoten en<br />
on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len wij met <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> toeristische diensten om hen<br />
toch aan te zetten enige promotie in België te maken. Onze inspanningen<br />
hiervoor beginnen stilaan vruchten af te werpen.<br />
Rainbow<br />
Veel kortingen en euro in Mauritius<br />
“Wij zijn uiterst tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> resultaten voor <strong>de</strong> reizen naar Mauritius.<br />
Zeer succesvol is <strong>de</strong> combinatie van een individuele rondreis (4-5<br />
dagen) in La Réunion, verlengd met een strandverblijf op het Mauritius”,<br />
meldt Laurence Chiarelli. “Op Mauritius trekken vooral <strong>de</strong> 4* en 5*<br />
hotels <strong>de</strong> klanten aan. De verhouding prijs-kwaliteit is er schitterend<br />
maar ook iemand die voor een 3* hotel kiest zal niet teleurgesteld zijn.<br />
In <strong>de</strong> hotels op Mauritius kan men intussen ook met euro’s betalen, een<br />
voor<strong>de</strong>el bij <strong>de</strong> betaling van <strong>de</strong> extra’s. Momenteel wor<strong>de</strong>n wij overspoeld<br />
diverse soorten kortingen. Elke korting wordt wel in ons systeem<br />
ingebracht en bij prijsoffertes en/of reservaties krijgt <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laar<br />
<strong>de</strong> goedkoopste tarieven. Voor vele ‘Early Booking’ kortingen werd <strong>de</strong><br />
geldigheid verlengd. Soms is <strong>de</strong>ze korting zelfs geldig tot 30 dagen vóór<br />
afreis.<br />
Mauritius blijft zeer stabiel. Elk jaar openen er op Mauritius nieuwe<br />
hotels hun <strong>de</strong>uren of wor<strong>de</strong>n hotels gerenoveerd. De verhouding prijs/<br />
kwaliteit, <strong>de</strong> prachtige stran<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> lekkere gastronomie en <strong>de</strong> uitsteken<strong>de</strong><br />
service waarborgen <strong>de</strong> reputatie van het eiland en zorgen voor<br />
repeaters! “. ����
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
verneem het uit<br />
<strong>goe<strong>de</strong></strong> bron...<br />
Infos Commerciales<br />
source <strong>de</strong> sécurité<br />
Database Marketing<br />
source <strong>de</strong> succès<br />
Call Center<br />
source <strong>de</strong> contact<br />
Formations<br />
source <strong>de</strong> compétence<br />
IT-Facility Management<br />
source <strong>de</strong> solutions<br />
Archivage<br />
source <strong>de</strong> plus-values<br />
Han<strong>de</strong>lsinformatie<br />
bron van zekerheid<br />
Database Marketing<br />
bron van succes<br />
Call Center<br />
bron van contact<br />
Opleidingen<br />
bron van <strong>de</strong>skundigheid<br />
IT-Facility Management<br />
bron van oplossingen<br />
Archivering<br />
bron van meerwaar<strong>de</strong><br />
apprenez-le <strong>de</strong><br />
bonne source...<br />
Graydon Belgium nv/sa | Uitbreidingstraat 84-b1 | BE-2600 Berchem<br />
T: 0032 (0)3 280 88 00 | F: 0032 (0)3 280 88 99 | info@graydon.be | www.graydon.be
17 18 19 20 21 22 23
10 11 12 13 14 15 16<br />
Voyages en pays tout<br />
proches<br />
La tendance du « moins longtemps, plus<br />
souvent », observée <strong>de</strong>puis quelques<br />
années, s’est compliquée cette année<br />
par <strong>de</strong>ux dimensions supplémentaires :<br />
« moins cher » — compte tenu <strong>de</strong> la crise,<br />
on s’en serait douté — mais aussi « moins<br />
loin ».<br />
Non seulement les voyages lointains semblent n’avoir<br />
plus la cote — la tendance <strong>de</strong>man<strong>de</strong>ra cependant à<br />
être vérifiée en fin <strong>de</strong> saison — mais même les « city<br />
trips » n’ont plus tellement le vent en poupe. Cette<br />
tendance-là, on l’observait déjà <strong>de</strong>puis plusieurs<br />
mois, un peu partout en Europe. Venise ou Barcelone<br />
s’éloigneraient-elles <strong>de</strong>s préoccupations <strong>de</strong>s touristes<br />
en puissance ?<br />
L’incertitu<strong>de</strong> économique actuelle incite à la pru<strong>de</strong>nce,<br />
et il semble qu’une partie, tout au moins, <strong>de</strong>s consommateurs<br />
<strong>de</strong> voyage se replient cette année sur <strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>stinations <strong>de</strong> réelle « proximité » : <strong>de</strong>s vacances en<br />
voiture,vers <strong>de</strong>s <strong>de</strong>stinations accessibles en une <strong>de</strong>mijournée<br />
<strong>de</strong> route. Cette nouvelle approche est facilitée,<br />
il faut bien le dire, par les efforts qui ont été consentis<br />
ces <strong>de</strong>rnières années chez nos voisins — comme<br />
en Belgique ! — pour mieux valoriser le patrimoine<br />
culturel, naturel, et l’offre touristique en général.<br />
Qu’il s’agisse d’animation, mais surtout <strong>de</strong> qualité <strong>de</strong>s<br />
prestations, notamment hôtelières. Le touriste belge,<br />
plutôt exigeant comme on sait, y est particulièrement<br />
sensible. Il reste que cette tendance nouvelle s’affirme<br />
davantage en « <strong>de</strong>rnière minute ».<br />
Le bonheur pr s <strong>de</strong> chez soi<br />
Explication ? Ceux qui ne sont pas encore partis<br />
ne recherchent pas nécessairement <strong>de</strong>s voyages en<br />
avion, avance Hans Vanhaelemeesch, responsable<br />
<strong>de</strong> la communication chez Jetair. Et avec une météo<br />
aussi clémente qu’elle l’a été dans nos régions, on est<br />
davantage tenté <strong>de</strong> rechercher son bonheur près <strong>de</strong><br />
chez soi…<br />
On n’en veut pour preuve que le succès, cette année,<br />
<strong>de</strong> Disneyland Paris : 25 p.c. <strong>de</strong> familles en plus, mais<br />
<strong>de</strong>s réservations en <strong>de</strong>rnière minute qui ont encore<br />
porté jusqu’à 30 p.c. la croissance <strong>de</strong> la <strong>de</strong>stination.<br />
Et ce n’est peut-être pas fini, étant donné <strong>de</strong>s conditions<br />
particulièrement alléchantes, à 129 euros par<br />
personne pour <strong>de</strong>ux jours d’accès au parc et une nuit<br />
d’hôtel, et la gratuité totale pour les enfants <strong>de</strong> moins<br />
<strong>de</strong> six ans — une offre qui ne peut être réservée que<br />
chez les agents <strong>de</strong> voyage.<br />
Hormis Disneyland Paris, les vacances « près <strong>de</strong> chez<br />
vous » — l’Allemagne, la France, la Belgique, les<br />
Pays-Bas et le Luxembourg — connaissent chez Jetair<br />
une augmentation du nombre <strong>de</strong> réservations cette<br />
été, avec là aussi une forte croissance <strong>de</strong>s réservations<br />
en <strong>de</strong>rnière minute, sans doute également poussée<br />
par le même effet « beau temps ». L’Allemagne et la<br />
France connaissent la plus forte augmentation, à<br />
l’inverse <strong>de</strong> la Belgique et du Luxembourg. J<br />
Jetair a regroupé toutes ses offres <strong>de</strong> proximité dans<br />
sa brochure « Près <strong>de</strong> chez vous » : 21 hôtels au<br />
><br />
Luxembourg, 97 en Allemagne, presque tous situés<br />
dans l’Eifel, le versant allemand <strong>de</strong> nos Ar<strong>de</strong>nnes, ou<br />
la Moselle, 46 aux Pays-Bas et 85 en France, dans les<br />
régions limitrophes <strong>de</strong> Champagne-Ar<strong>de</strong>nnes, Nord-<br />
Pas <strong>de</strong> Calais et Picardie, mais aussi l’Alsace et les<br />
Vosges ainsi que la Normandie. En Ile <strong>de</strong> France, Jetair<br />
ne propose qu’un seul hôtel : l’adorable hôtel <strong>de</strong>s<br />
Trois Hiboux, l’unique hôtel du Parc Astérix. Auquel<br />
s’ajoute une offre <strong>de</strong> pas moins <strong>de</strong> 78 établissements<br />
rien qu’à Paris. Car les capitales <strong>de</strong> nos voisins sont<br />
proposées à part, dans la rubrique Citytrips, comme<br />
Amsterdam et Londres, avec respectivement 18 et 67<br />
hôtels.<br />
Le malheur <strong>de</strong>s unsÉ<br />
Comme on pouvait s’y attendre, la Gran<strong>de</strong>-Bretagne,<br />
où Jetair ne propose que Londres, connaît cette<br />
année une croissance énorme, en raison <strong>de</strong> la chute<br />
vertigineuse <strong>de</strong> la livre sterling ces <strong>de</strong>rniers mois, et<br />
donc d’un taux <strong>de</strong> change très intéressant pour nous,<br />
auquel s’ajoutent les promotions qu’un tour-opérateur<br />
comme Jetair a pu obtenir.<br />
On ne sera pas autrement surpris d’entendre le même<br />
son <strong>de</strong> cloche chez l’autre « grand ». Thomas Cook<br />
a probablement anticipé ce mouvement <strong>de</strong> « repli »<br />
en créant l’an <strong>de</strong>rnier un nouveau département et<br />
une brochure, Minibreaks, exclusivement dédiés aux<br />
séjours <strong>de</strong> proximité, et plus spécialement la France,<br />
l’Allemagne et le <strong>Benelux</strong>. Depuis le 1er septembre<br />
cependant, la brochure ne sera plus distribuée en<br />
agences <strong>de</strong> voyage, la formule étant désormais au<br />
programme <strong>de</strong> la seule filiale B2B du groupe dont<br />
l’enseigne commence par un N… Si Disneyland<br />
Paris faisait l’objet d’une<br />
brochure séparée, Minibreaks<br />
a commercialisé<br />
avec succès <strong>de</strong>s dizaines<br />
d’hôtels proposés sous<br />
diverses formules :<br />
gastronomie, bien-être,<br />
sports, golf, etc. dans un<br />
rayon <strong>de</strong> 350 kilomètres<br />
en moyenne. Y compris<br />
en Belgique, où Thomas<br />
Cook offrait cette année<br />
<strong>de</strong> nombreux hôtels<br />
supplémentaires. « Et<br />
personne n’a eu à s’en<br />
plaindre », précisait-on<br />
chez le TO gantois.<br />
Londres<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Luxembourg<br />
De plus<br />
en plus <strong>de</strong><br />
Belges<br />
choisissent<br />
aussi <strong>de</strong> ne<br />
pas partir<br />
loin. Surtout<br />
la <strong>de</strong>rni re<br />
minuteÉ<br />
Amsterdam<br />
<strong>Travel</strong>express 264 31
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
32 <strong>Travel</strong>express 264<br />
Bretagne<br />
30<br />
jaar|ans<br />
> Voyages en pays tout proches<br />
La C te dÕAzur<br />
É fait le bonheur <strong>de</strong>s autres !<br />
La région la plus « lointaine » est la Normandie, qui a<br />
rencontré cette saison estivale un succès très important.<br />
En raison du fait que c’est une <strong>de</strong>stination traditionnellement<br />
fréquentée par les touristes britanniques<br />
qui, cette année, se sont fait plus rares en raison<br />
du renchérissement <strong>de</strong> l’euro — on évoque une baisse<br />
<strong>de</strong> 30 à 40 p.c. <strong>de</strong> la fréquentation. Conséquence : un<br />
grand nombre <strong>de</strong> chambres supplémentaires disponibles<br />
sur le marché, à <strong>de</strong>s prix promotionnels dont la<br />
clientèle belge a pu profiter. Le malheur <strong>de</strong>s uns…<br />
Chez Transeurope, les établissements répertoriés dans<br />
les régions les plus proches <strong>de</strong> France, Champagne-Ar<strong>de</strong>nnes,<br />
Alsace, Nord-Pas <strong>de</strong> Calais et Normandie, figurent<br />
pour la plupart parmi les hôtels « <strong>de</strong> charme ».<br />
La France reste la <strong>de</strong>stination préférée <strong>de</strong>s clients<br />
<strong>de</strong> Transeurope aussi. Spécialisée dans les minitrips<br />
urbains, elle classe respectivement la Provence, la<br />
Champagne, La Normandie, la Côte d’Azur et l’Alsace<br />
dans l’ordre <strong>de</strong>s régions préférées, la Normandie et<br />
l’Alsace se positionnant donc comme une offre <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>stinations <strong>de</strong> proximité.<br />
Il ne faudrait pas négliger la Belgique, et principalement<br />
le littoral, où Transeurope avait concocté <strong>de</strong>s offres<br />
<strong>de</strong> séjour reliées au Projet Beaufort, qui accueille<br />
tous les trois ans un circuit d’œuvres d’art, avec <strong>de</strong>s<br />
forfaits incluant, par exemple, le Tram <strong>de</strong> la Côte...<br />
Le Luxembourg, en revanche, ne suscite plus guère<br />
l’intérêt, tout au moins chez les clients <strong>de</strong>s touropérateurs<br />
: rien <strong>de</strong> comparable,en effet, en termes<br />
<strong>de</strong> fréquentation, avec le « boom » enregistré en 2007,<br />
lorsque Luxembourg fut « capitale européenne <strong>de</strong><br />
la culture ». Pourtant, la <strong>de</strong>stination ait continué à<br />
surfer sur cette vague. Non sans innover, d’ailleurs,<br />
dans <strong>de</strong>s offres moins spectaculaires, sans doute,<br />
mais répondant à une incontestable attente. Comme<br />
l’aménagement, poursuivi, d’itinéraires <strong>de</strong> promena<strong>de</strong><br />
à pied ou à vélo, combinés avec le recours au chemin<br />
<strong>de</strong> fer. Ou la rénovation d’auberges encore dites <strong>de</strong><br />
jeunesse, qui n’ont décidément plus rien à voir avec<br />
les dortoirs d’antan…<br />
Citytrips : une baisse limit e<br />
Pour en revenir aux citytrips, qui <strong>de</strong>meurent la spécialité<br />
<strong>de</strong> Transeurope, « nous n’avons pas trop à nous<br />
plaindre, reconnaît Nathalie Gouweloose, Sales &<br />
Marketing Director : notre chiffre d’affaires est un peu<br />
en baisse, c’est vrai, mais la baisse sera sans doute<br />
limitée à 2 p.c.. En revanche, le nombre <strong>de</strong> dossiers<br />
est resté sensiblement le même : l’explication rési<strong>de</strong><br />
dans le fait que <strong>de</strong> nombreux hôtels ont consenti<br />
d’importants rabais ».<br />
Chez Transeurope, la France, qui fait l’objet d’un<br />
catalogue séparé, n’a pas faibli : la baisse s’est<br />
manifestée surtout sur l’Allemagne et le <strong>Benelux</strong>. En<br />
fait, c’est encore une fois, ici, la Gran<strong>de</strong>-Bretagne qui,<br />
avec une livre qui vaut aujourd’hui moins d’un euro, a<br />
permis <strong>de</strong> maintenir les ventes à un niveau acceptable.<br />
Le cours <strong>de</strong> la livre a probablement permis aux<br />
opérateurs belges proposant <strong>de</strong>s <strong>de</strong>stinations proches<br />
<strong>de</strong> sauver leur saison…<br />
Et <strong>de</strong>main ? Les uns et les autres <strong>de</strong>vront prendre en<br />
compte ce qui apparaît comme un nouveau comportement<br />
<strong>de</strong>s touristes belges — encore que, une fois <strong>de</strong><br />
plus, la tendance <strong>de</strong>man<strong>de</strong> à être confirmée. Auquel<br />
cas, les tour-opérateurs <strong>de</strong>vront s’adapter à un glissement<br />
progressif <strong>de</strong> la clientèle vers <strong>de</strong> nouvelles<br />
formes <strong>de</strong> vacances, forcément moins rentables pour<br />
la profession.<br />
On attend donc avec curiosité la parution <strong>de</strong>s prochaines<br />
offres. Chez Transeurope, le catalogue <strong>Benelux</strong><br />
est valable jusqu’à fin mars 2010, mais la nouvelle<br />
brochure « France » doit paraître début décembre. On<br />
peut déjà annoncer que la belle ville <strong>de</strong> Lyon y figurera<br />
en bonne place, mais aussi — peut-être ! — Bor<strong>de</strong>aux<br />
et Marseille. Car on fait face ici à un problème :<br />
si la réservation <strong>de</strong> l’acheminement en train à Lyon ne<br />
pose aucun problème, dans la mesure où il s’agit d’un<br />
train Thalys, il n’en vas pas <strong>de</strong> même pour les autres<br />
gran<strong>de</strong>s villes <strong>de</strong> France accessible par TGV… lequel<br />
ne peut toujours pas être réservé en ligne ! C’est<br />
d’autant plus ennuyeux que Marseille, par exemple,<br />
s’affirme <strong>de</strong> plus en plus comme<br />
port d’escale pour les navires <strong>de</strong><br />
croisière. Or, Transeurope, qui a<br />
aussi ouvert un bureau à Lille voici<br />
quelques années et a bien réussi<br />
son implantation sur le marché<br />
français du Nord, a déjà conclu un<br />
accord avec MSC pour proposer un<br />
séjour urbain, avant ou après une<br />
croisière au départ ou à l’arrivée<br />
<strong>de</strong> Venise ou <strong>de</strong> Barcelone. Ce<br />
serait bien d’y ajouter Marseille,<br />
non ? D’autant que les Belges, qui<br />
ont déjà « leur »quai sur le Vieux<br />
Port, qui n’ont pas peu fait pour le<br />
football local, peuvent aujourd’hui<br />
s’y sentir comme chez eux…<br />
������ ������<br />
T
10 11 12 13 14 15 16<br />
Vous retrouvez tous les détails <strong>de</strong> cet incentive sur<br />
www.swingline.be > inloggen > Transeurope > nouvelle<br />
réservation > Partner+ > actions pour agents <strong>de</strong> voyages<br />
Réservez pour vos clients:<br />
Hôtel Mercure<br />
Square <strong>de</strong>s Batignolles HHH<br />
PARP0279<br />
1 RESERVATION<br />
PAR MOIS AU<br />
PARADIS LATIN<br />
ET VOUS PARTEZ<br />
GRATUITEMENT A<br />
PARIS<br />
INCLUS<br />
2 nuits + Paradis Latin avec dîner<br />
valable pour 2 personnes<br />
Comman<strong>de</strong>z notre bannière pour votre étalage via sales@transeurope.com<br />
ET PARTEZ PLUS VITE QUE VOUS NE LE PENSEZ!<br />
3 JOURS À PARIS<br />
logement + petit déjeuner<br />
+ cabaret revue<br />
champagne<br />
à partir <strong>de</strong><br />
�149p.p. �149p.p.<br />
E.R. K. Stuyts Lic 1615
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
Bestemming<br />
34 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
jaar|ans<br />
De vele vari teiten van<br />
Thomas Cook in India<br />
India is een land van superlatieven<br />
en indrukwekken<strong>de</strong> getallen: <strong>de</strong><br />
grootste <strong>de</strong>mocratie ter wereld, <strong>de</strong><br />
twee<strong>de</strong> producent van tractoren, <strong>de</strong><br />
twee<strong>de</strong> grootste rijstproducent, <strong>de</strong><br />
grootste veestapel, een jaarlijkse<br />
bevolkingsaangroei met meer dan<br />
20 miljoen eenhe<strong>de</strong>n. Het land telt<br />
27 erfgoedmonumenten en ein<strong>de</strong>loos<br />
veel bezienswaardighe<strong>de</strong>n. Touroperator<br />
Thomas Cook biedt op <strong>de</strong>ze<br />
bijzon<strong>de</strong>re bestemming een variëteit<br />
van mogelijkhe<strong>de</strong>n aan. Jet Airways,<br />
dat weliswaar zijn vleugels bre<strong>de</strong>r<br />
heeft gespreid, bracht ons in alle<br />
comfort ter plaatse.<br />
Vóór India onafhankelijk werd in 1947 tel<strong>de</strong> het<br />
meer dan 500 vorstendommen. De noordoostelijk<br />
gelegen <strong>de</strong>elstaat Rajasthan wordt wel eens<br />
aanzien als het thuisland van <strong>de</strong> maharadja’s<br />
omwille van <strong>de</strong> machtige forten en <strong>de</strong> schitteren<strong>de</strong><br />
paleizen die ze er bouw<strong>de</strong>n. Een grondige<br />
kennismaking met Rajasthan heeft dan ook<br />
Jaipur, Jodhpur, Bikaner, Jailsamer, Udaipur<br />
op het programma staan. On<strong>de</strong>rlinge rivaliteit<br />
tussen <strong>de</strong> nakomelingen dreef <strong>de</strong> Rajputprinsen<br />
evenwel tot het oprichten van eigen (vazal)<br />
staatjes met een eigen kasteel of paleis als<br />
bekroning. Heel wat van die paleizen wer<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> jongste <strong>de</strong>cennia ombebouwd tot hotels.<br />
Thomas Cook legt haar reizigers met plezier in<br />
die paleizen te slapen.<br />
Mandawa Castle in Noord-Rajasthan met 70<br />
kamers is zo’n 18<strong>de</strong> eeuws fortpaleis pal in het<br />
gelijknamige stadje gelegen. Bij <strong>de</strong> toegang<br />
tot kastelen wer<strong>de</strong>n altijd pinnen op olifantenhoogte<br />
geplaatst om vijandige aanvallen<br />
af te slaan. Via zo’n imposante toegangspoort<br />
bereiken we een gezellig binnenpleintje. Aan <strong>de</strong><br />
donkere kleur van één van gevels kunnen we<br />
zien dat het geen sinecure is om in dit klimaat<br />
zo’n bouwwerk in perfecte staat te hou<strong>de</strong>n. Dat<br />
bevestigt <strong>de</strong> dame <strong>de</strong>s huizes, echtgenote van<br />
erfgenaam en manager Keshri Sing, ons. In het<br />
laagseizoen wordt jaarlijks weer een <strong>de</strong>el van<br />
het patrimonium opgeknapt.<br />
Een diner in een sprookjesachtig verlichte tuin<br />
en van daaruit met een gewichtige sleutel naar<br />
<strong>de</strong> luxueuze kamer waar het hemelbed wacht,<br />
om dan ‘s morgens van een fraai uitzicht over<br />
Mandawa te genieten : <strong>de</strong> paleiservaring is<br />
voor herhaling vatbaar!<br />
Even feeëriek is <strong>de</strong> ontvangst met een heus<br />
vuurwerk in het Samo<strong>de</strong> Palace, op een uur<br />
rij<strong>de</strong>n van Jaipur. Ook hier hebben <strong>de</strong> nakomelingen<br />
het familiepaleis in zijn oorspronkelijke<br />
pracht hersteld. Met een welkomstdrink in<br />
<strong>de</strong> hand bewon<strong>de</strong>ren we het indrukwekkend<br />
ge<strong>de</strong>coreer<strong>de</strong> interieur en <strong>de</strong> “Durbar hall” of<br />
ontvangstruimte voor belangrijke gasten met<br />
fresco’s en glasmozaïeken.<br />
Wie om één of an<strong>de</strong>re re<strong>de</strong>n zijn draai in één<br />
van <strong>de</strong> 43 suites van het paleis niet vindt, kan<br />
terecht in Samo<strong>de</strong> Bagh. Waar in vorstelijke tij<strong>de</strong>n<br />
jachtpartijen wer<strong>de</strong>n georganiseerd, staat<br />
nu een luxueus tentencomplex in een mooie rustige<br />
bloementuin. Het lijken veeleer bungalows,<br />
airconditionning en alle comfort inbegrepen,<br />
maar met een tenten<strong>de</strong>coratie er omheen.<br />
HaveliÕs<br />
De koopmanslie<strong>de</strong>n van Shekhavati, het noor<strong>de</strong>lijke<br />
<strong>de</strong>el van Rajasthan vergaar<strong>de</strong>n rijkdom<br />
met <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l in krui<strong>de</strong>n, specerijen, katoen<br />
zij<strong>de</strong> en zelfs opium op <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsroutes tussen<br />
Delhi, Centraal-azië en <strong>de</strong> grote havens zoals<br />
Bombay, Calcutta en Madras. Ze investeer<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> opbrengsten in hun dorpen en bouw<strong>de</strong>n er<br />
in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> tussen 1740 en 1940 grote en gul<br />
met fresco’s versier<strong>de</strong> huizen.<br />
De fraaie muurschil<strong>de</strong>ringen, zowel binnen als<br />
buiten vormen vandaag een bezienswaardigheid.<br />
Naast <strong>de</strong> verhalen uit <strong>de</strong> mythologie of<br />
<strong>de</strong> folklore die wer<strong>de</strong>n afgebeeld wer<strong>de</strong>n ook<br />
T
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
allerlei nieuwighe<strong>de</strong>n als motief aangebracht.<br />
Treinen, vliegtuigen, auto’s, telefoons, soldaten,<br />
heren met met hoge hoe<strong>de</strong>n illustreren <strong>de</strong> intre<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> “mo<strong>de</strong>rne tij<strong>de</strong>n”. In <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft<br />
van vorige eeuw wer<strong>de</strong>n vele haveli’s verlaten<br />
of on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hoe<strong>de</strong> van een oppasser of een familie<br />
achtergelaten. “Minstens 15% van India’s<br />
rijkste industriëlen en families is uit <strong>de</strong>ze streek<br />
afkomstig” verklaart Ashok, onze erudiete en<br />
veeltalige gids. Enkele haveli’s wer<strong>de</strong>n tot hotel<br />
omgebouwd. De vraag of ze hier in Shekhavati<br />
voldoen<strong>de</strong> beseffen welk interessant patrimonium<br />
ze in han<strong>de</strong>n hebben is terecht. Want er<br />
zijn grotere ingrepen nodig dan hier of daar een<br />
kleinschalige restauratie om het ver<strong>de</strong>r verdwijnen<br />
van <strong>de</strong> fresco’s tegen te gaan. Soms werd<br />
er gewoon publiciteit overheen gekleefd.<br />
Impressies<br />
In <strong>de</strong> kleine centra en markten van Noord-Rajasthan<br />
is het vaak moeilijk doorkomen met een<br />
bus. We krijgen er meteen een voorproefje van<br />
<strong>de</strong> drukte overal waar mensen samenkomen,<br />
<strong>de</strong> stem uit een luidspreker die een loterij aanprijst,<br />
het onophou<strong>de</strong>lijke getoeter van <strong>de</strong> autoof<br />
motorriksja’s dat zich vermengt met <strong>de</strong> rook<br />
van <strong>de</strong> bereidingen in <strong>de</strong> eetstalletjes. Eenmaal<br />
het centrum uit krijgen we het gezelschap van<br />
ezels met volgestouw<strong>de</strong> karren, tractors, auto’s<br />
en alles wat rijdt.<br />
Vrouwen, altijd even kleurig gekleed, houwen<br />
en sjouwen stenen langs <strong>de</strong> weg, omdat ze nooit<br />
<strong>de</strong> kans kregen iets an<strong>de</strong>rs te leren. Wie door<br />
het platteland rijdt krijgt het allemaal te zien.<br />
Zestig procent van India’s bevolking woont op<br />
het platteland. In <strong>de</strong> kleine dorpen, waar al dan<br />
niet met <strong>de</strong> hulp van buitenlandse sponsors een<br />
waterpomp werd geïnstalleerd, blijkt <strong>de</strong> toerist<br />
die een kijkje komt nemen zélf <strong>de</strong> bezienswaardigheid,<br />
veeleer bekend van op TV. Je krijgt er<br />
een overmij<strong>de</strong>lijke opgewon<strong>de</strong>n sliert kin<strong>de</strong>ren<br />
achter je aan die <strong>de</strong> aandacht van <strong>de</strong> bezoeker<br />
proberen te trekken. En natuurlijk gaan ze naar<br />
school en willen ze dus graag een “schoolpen”<br />
van je hebben.<br />
Tijgers en mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
Het Rantambore National Park in het Noord-<br />
Oosten van Rajasthan herbergt nog een vijfen<strong>de</strong>rtig<br />
in het wild leven<strong>de</strong> Indiase tijgers. De<br />
bezoeker klimt in canters of speciale voertuigen.<br />
Het hobbelige en steile terrein wordt door-<br />
kruist en afgespeurd. Dat er tij<strong>de</strong>ns ons bezoek<br />
geen enkel exemplaar zich laat zien, behoort<br />
natuurlijk tot <strong>de</strong> risico’s. Maar veel is mogelijk,<br />
voor elk wat wils, ook naast <strong>de</strong> betre<strong>de</strong>n pa<strong>de</strong>n,<br />
dat is <strong>de</strong> teneur van <strong>de</strong>ze reis.<br />
Vanzelfsprekend is in dit land ook een traject<br />
afleggen met <strong>de</strong> <strong>trein</strong> een specifieke ervaring.<br />
Met 2 miljoen Indiërs aan <strong>de</strong> slag is <strong>de</strong> spoorwegmaatschappij<br />
<strong>de</strong> grootste werkgever van<br />
het land.<br />
Onze reisorganisatoren van Thomas Cook laten<br />
niets ongemoeid om het gezelschap op alle<br />
mogelijke wijze te transporteren: op <strong>de</strong> rug van<br />
een kameel door <strong>de</strong> zanduinen, in een “tonga”<br />
(versier<strong>de</strong> paar<strong>de</strong>nkoets) of jeep op weg naar<br />
India’s grootste bezienswaardighe<strong>de</strong>n tot zelfs<br />
met <strong>de</strong> helm op, achterop een snelle moto om te<br />
gaan dineren in <strong>de</strong> stad.<br />
ÔMultispecialist van XXS tot<br />
XXLÕ<br />
“Thomas Cook wil zeker zijn sterke reputatie<br />
als massamerk met succesvolle all-inclusives<br />
hoog hou<strong>de</strong>n en zoekt daarbij formules om<br />
zowel ou<strong>de</strong>rs als kin<strong>de</strong>ren hun gading te laten<br />
vin<strong>de</strong>n”, aldus Koen Van <strong>de</strong>n Bosch, Manager<br />
Specialist Division bij Thomas Cook. “Maar<br />
daarnaast blijft innoveren noodzakelijk. Vandaar<br />
het mooie aanbod aan Discover-formules,<br />
<strong>de</strong> recente lancering van motoreizen en het<br />
cruiseaanbod bij ons. In feite zijn we een multispecialist<br />
van maatje XXS tot XL en zoeken naar<br />
een op maat gemaakte reisoplossing voor ie<strong>de</strong>re<br />
reiziger” aldus Van <strong>de</strong>n Bosch.<br />
Roze stad<br />
De gou<strong>de</strong>n driehoek Jaipur, Agra en Delhi betekent<br />
een eerste stap voor wie naar India reist.<br />
De reis ver<strong>de</strong>rzetten naar <strong>de</strong> erotische tempels<br />
van Khajuraho en het intrigeren<strong>de</strong> Varanasi<br />
kan eveneens. De roze stad Jaipur werd, in tegenstelling<br />
tot <strong>de</strong> meeste Indiase ste<strong>de</strong>n, vanaf<br />
1727 in opdracht van Maharadja Jai Singh<br />
volgens een vast geometrisch Hindu-patroon<br />
gebouwd met bre<strong>de</strong> lanen en voetpa<strong>de</strong>n, centrale<br />
pleinen geor<strong>de</strong>n<strong>de</strong> gelijkvormige bazaars.<br />
Zes jaar later was <strong>de</strong> verhuis vanuit het 11 km<br />
vandaar verwij<strong>de</strong>r<strong>de</strong> Amberfort een feit.<br />
De op hoogbejaar<strong>de</strong> leeftijd overle<strong>de</strong>n koninginmoe<strong>de</strong>r,<br />
voorheen <strong>de</strong> Maharani (echtgenote van<br />
<strong>de</strong> Maharadja) van Jaipur schreef zowel haar<br />
bevoorrechte high society herinneringen uit <strong>de</strong><br />
twee<strong>de</strong> helft van vorige eeuw als haar politieke<br />
belevenissen neer in “A princess remembers”. In<br />
het centrum van <strong>de</strong> stad ligt het imposante city<br />
paleiscomplex. Dat geeft uit op <strong>de</strong> achterkant<br />
van het vermaar<strong>de</strong> “Paleis <strong>de</strong>r win<strong>de</strong>n, in feite<br />
geen echt gebouw maar een gevel. Van daaruit<br />
kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong> paleisdames die in “purdah” of afzon<strong>de</strong>ring<br />
leef<strong>de</strong>n ongezien <strong>de</strong> optochten en ceremonies<br />
in <strong>de</strong> straat ga<strong>de</strong> slaan en voldoen<strong>de</strong><br />
verkoeling krijgen omdat <strong>de</strong> wind in <strong>de</strong> talrijke<br />
gevelboogjes en -nissen vrij spel had.<br />
Vandaag wordt Jaipur het kloppen<strong>de</strong> hart van<br />
Rajasthan genoemd. De kle<strong>de</strong>rdracht van vrouwen<br />
geeft <strong>de</strong> stad een uitbundige kleurenpalet.<br />
Werel<strong>de</strong>rfgoed en contrasten<br />
In Agra lokt India’s beroemdste monument <strong>de</strong><br />
meeste bezoekers: <strong>de</strong> Taj Mahal, een parel van<br />
het Werel<strong>de</strong>rfgoed, die in 1653 werd voltooid.<br />
Aan het ein<strong>de</strong> van een lange tuin en een langwerpig<br />
waterbekken pronkt het wit-marmeren<br />
mausoleum dat <strong>de</strong> keizer van <strong>de</strong> Mogholdynastie<br />
Shah Jahan voor zijn diepbetreur<strong>de</strong> levensgezellin<br />
liet oprichten. Het gazon vlak rond <strong>de</strong><br />
stuiken wordt met een schaar bijgeknipt. We<br />
zijn hier overigens niet alleen. Gemid<strong>de</strong>ld zo’n<br />
tienduizend bezoekers per dag, waarvan een<br />
vijftienhon<strong>de</strong>rd buitenlan<strong>de</strong>rs, vallen voor <strong>de</strong><br />
charme van <strong>de</strong>ze locatie. Zoals politie in het<br />
verkeer, zo lei<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opzichters met fluitsignalen<br />
het bezoek aan het eigenlijke mausoleum in<br />
<strong>goe<strong>de</strong></strong> banen.<br />
“Om <strong>de</strong> verkleuring door pollutie van <strong>de</strong> oorspronkelijk<br />
melkwitte Taj Mahal tegen tegen<br />
te gaan, wer<strong>de</strong>n 200 bedrijven op <strong>de</strong> lijst voor<br />
verhuizing geplaatst” vertelt Ashok. In een<br />
wij<strong>de</strong> perimeter rond het monument mogen nog<br />
slechts busjes op electriciteit rij<strong>de</strong>n.<br />
Het moment suprème van luxe is dan genieten<br />
van een relaxe “teatime” in een privétuin mét<br />
zicht op <strong>de</strong> Taj Mahal en kijken naar <strong>de</strong> silhouetten<br />
van zijn minaretten in <strong>de</strong> tinten van <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rgaan<strong>de</strong> zon.<br />
Elke dag spoelen er in <strong>de</strong> hoofdstad Delhi zo’n<br />
duizend nieuwe bewoners aan op zoek naar<br />
werk. Met nu al meer dan 15 miljoen inwoners<br />
mag het zich na Bombay en Calcutta <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
grootste megapool van India noemen. De drukte<br />
van het ou<strong>de</strong> stadsge<strong>de</strong>elte in het noor<strong>de</strong>n, Old<br />
Delhi met zijn Ro<strong>de</strong> fort en <strong>de</strong> grootste moskee<br />
van het land, overvalt je. Een onwaarschijnlijke<br />
mengelmoes van kleuren en geuren,<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 35
Desktop Bestemming Aviation<br />
30<br />
17 18 19 20 21 22 23<br />
��� ����������� ������� ���<br />
���� ��� ��� ����� ���� ��<br />
�������������� ��� �����<br />
> India<br />
van mensen en riksja’s ontvouwt zich<br />
in <strong>de</strong> uitgestrekte bazaars van Chandni<br />
Chowk en <strong>de</strong> nauwe soekachtige steegjes.<br />
In een <strong>de</strong>cor van electriciteitsdra<strong>de</strong>n sjouwen<br />
en sleuren mannen met alle mogelijke<br />
koopwaar. Op een bepaald ogenblik valt<br />
<strong>de</strong> mensenstroom stil. Niemand kan nog<br />
voor- of achteruit.<br />
In New Delhi daarentegen creëren <strong>de</strong><br />
bre<strong>de</strong> lanen met bougainvilleas en aman<strong>de</strong>lbomen<br />
een gevoel van ruimte. Mensen<br />
flaneren in <strong>de</strong> parken, kin<strong>de</strong>ren zwemmen<br />
en ped<strong>de</strong>lbootjes glij<strong>de</strong>n over het<br />
water. Duizen<strong>de</strong>n ambtenaren wachten op<br />
transport na hun dagtaak of verdwijnen<br />
in vernieuw<strong>de</strong> metro. Het parlementsgebouw,<br />
<strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ntie van <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nt,<br />
ambassa<strong>de</strong>gebouwen, geven <strong>de</strong> hoofdstad<br />
een statig allure. FH<br />
36 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Comment g rer<br />
le trop-plein <strong>de</strong> donn es?<br />
AdditValue apporte les r ponses par lÕinformatique<br />
Fin 2002, nous avions rencontré un ingénieur<br />
commercial issu <strong>de</strong> Solvay dont l’idée<br />
était d’intégrer le flot continu d’informations<br />
qu’enregistrent les gestionnaires <strong>de</strong> compagnies<br />
aériennes dans <strong>de</strong>s bases <strong>de</strong> données<br />
exploitables dans la pratique. Depuis lors,<br />
Jean-Cédric Bienfait, c’est son nom, a fait<br />
son chemin et affiné ses logiciels informatiques<br />
en ajoutant aux critères quantitatifs<br />
<strong>de</strong>s modèles qualitatifs. Les objectifs <strong>de</strong>meurent<br />
les mêmes : la croissance <strong>de</strong>s liquidités,<br />
l’amélioration <strong>de</strong> la profitabilité et la recherche<br />
<strong>de</strong>s performances opérationnelles.<br />
L’aviation n’est pas un secteur comme les<br />
autres. Outre les aspects traditionnels que<br />
sont le marketing, le social, le juridique, la<br />
communication ou le management, les données<br />
exogènes incontrôlables sont légions :<br />
aspects diplomatiques (pour les droits <strong>de</strong><br />
trafic <strong>de</strong>s Etats, par exemple), risques <strong>de</strong><br />
guerre ou d’épidémies (grippe A), taxes <strong>de</strong><br />
toutes natures, prix du fuel, psychologie<br />
<strong>de</strong>s voyageurs sont autant <strong>de</strong> facteurs sur<br />
lesquels il faut compter et sur lesquels les<br />
transporteurs aériens ont peu <strong>de</strong> prise.<br />
Pourtant, après une vingtaine d’années<br />
d’expertise dans ce secteur et même dans<br />
celui du voyage plus généralement, Bienfait<br />
a mis au point <strong>de</strong>s modèles informatiques<br />
qui laissent <strong>de</strong> moins en moins <strong>de</strong> place<br />
au hasard. Ainsi, pour ne donner qu’un<br />
exemple, les compagnies qui ont fait confiance<br />
à AdditValue disposent aujourd’hui<br />
<strong>de</strong> baromètres ponctuels <strong>de</strong> la situation<br />
commerciale réelle <strong>de</strong> l’entreprise. Au jour<br />
le jour, il est ainsi possible <strong>de</strong> connaître les<br />
coûts d’exploitation <strong>de</strong> types d’aéronefs en<br />
fonction <strong>de</strong>s réseaux et <strong>de</strong>s habitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la<br />
clientèle et <strong>de</strong> choisir <strong>de</strong> façon optimale les<br />
horaires ou les fréquences indispensables<br />
(ou suffisantes) pour certaines liaisons.<br />
« Cela <strong>de</strong>vient une nécessité impérieuse,<br />
explique Bienfait : aujourd’hui, les cycles<br />
économiques sont <strong>de</strong> plus en plus courts, <strong>de</strong><br />
plus en plus imprévisibles et avec <strong>de</strong>s effets<br />
<strong>de</strong> plus en plus forts, comme on le constate<br />
justement à l’heure actuelle. La mission<br />
d’AdditValue est donc <strong>de</strong> rendre les sociétés<br />
<strong>de</strong> plus en plus ‘agiles’, une qualité dont la<br />
souplesse n’est qu’une <strong>de</strong>s composantes. »<br />
L’exemple <strong>de</strong>s passagers<br />
Partons <strong>de</strong> l’idée simple selon laquelle on<br />
peut augmenter ses revenus en connaissant<br />
mieux sa clientèle. Or celle-ci fournit <strong>de</strong>s<br />
informations en permanence. Les programmes<br />
<strong>de</strong> fidélisation permettent notamment<br />
<strong>de</strong> connaître les habitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong>s passagers<br />
fréquents et à haute contribution. Mais une<br />
bonne maîtrise <strong>de</strong> modèles informatiques<br />
<strong>de</strong>vrait aussi permettre <strong>de</strong> se rappeler que<br />
le voyageur lambda achète toujours sa<br />
bouteille <strong>de</strong> Jack Daniel’s sur telle ligne, par<br />
exemple. Par conséquent, lorsqu’on voudra<br />
réduire le poids <strong>de</strong>s articles free-shop en<br />
vente à bord pour limiter les coûts, on<br />
n’oublieraen tout cas pas la bouteille en<br />
question car le passager en question aura<br />
justement réservé son vol ce jour-là. Cela<br />
peut paraître insignifiant comme bénéfice,<br />
mais pas tellement si l’on tient compte aussi<br />
<strong>de</strong> la satisfaction du client.<br />
Plus globalement, on peut choisir les articles<br />
à bord en fonction <strong>de</strong>s pays <strong>de</strong>sservis,<br />
<strong>de</strong> l’âge moyen <strong>de</strong>s passagers ou d’autres<br />
paramètres : « En vérité, explique Bienfait,<br />
nous sommes en mesure <strong>de</strong> tenir compte<br />
<strong>de</strong> données qui ne sont jamais exploitées et<br />
c’est cela qui fera la différence. » Le concept<br />
général vise donc à tenir compte <strong>de</strong> tous<br />
les indicateurs <strong>de</strong> tendance pour permettre<br />
d’anticiper <strong>de</strong>s besoins : « Ce qu’AdditValue<br />
propose, c’est finalement d’entraîner le<br />
management comme on entraîne <strong>de</strong>s pilotes<br />
en simulateurs. Les gestionnaires doivent<br />
anticiper tous les cas <strong>de</strong> figure et être prêts<br />
au pire ! »<br />
Au cours <strong>de</strong>s sept <strong>de</strong>rnières années, les<br />
responsables d’AdditValue ont surtout travaillé<br />
comme un laboratoire <strong>de</strong> recherche et<br />
<strong>de</strong> développement en vue <strong>de</strong> « matérialiser<br />
<strong>de</strong>s idées », mais avec <strong>de</strong>s moyens limités.<br />
« Maintenant, nous passons au sta<strong>de</strong> <strong>de</strong> la<br />
pénétration <strong>de</strong>s marchés, constate Jean-<br />
Cédric Bienfait. Nous offrons une plateforme<br />
logicielle spécifique et <strong>de</strong>s produits<br />
et services matures. » On peut donc parler<br />
d’une nouvelle phase <strong>de</strong> développement<br />
d’AdditValue avec la commercialisation<br />
du produit et <strong>de</strong> son exposition « au grand<br />
jour ». Ce qui s’accompagne d’une augmentation<br />
<strong>de</strong>s moyens financiers en vue <strong>de</strong><br />
« s’investir davantage dans le tactique et le<br />
stratégique ».<br />
Pour Jean-Cédric Bienfait, il faut entraîner<br />
le management comme on forme <strong>de</strong>s pilotes<br />
en les préparant au pire.<br />
jaar|ans
Z B C M Y X CMY Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% B CC M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2<br />
��������������<br />
������������������<br />
��������������������������<br />
��������� �� ��� �������������� ��� ���� ����������� ������� ����������� ��� ��������� ��<br />
���� ������������ ����� ������������� �� ����� ��� �� ������� ��������� ��������������<br />
�� ��������� ����� ��������� ��� ������ ��������� ��������� �� ��������<br />
�������� ����� �� ������ ��������� ��������� ��� ����� ����� �������� ��� ��������<br />
������ �������� ����� ���������� �������� ������� ����� �� �� ��������� �� ����������<br />
��������� ����������������� ��� �������� ��������<br />
��� �� �� ����� �� �� ������� �������������<br />
��� �� ��������� ��� ����� �������������� ��������� ������ �� ��������� ���� �������<br />
�������� �� �� ���� ����� ��� ����� ���� ��� ���� ��� �� ������� �������� ���� ������� ��<br />
���� ��� �� ���� ��� �� ��� �� ��� �� ���������� ��� �� ������� ����� �� ��� ������� ���<br />
������� �� ���� ��� ����� ������� ������� �� ������� ���� ������� ������� ����� ���<br />
������ ����� ��������� ���� ������������� ��� ������� ��������������� ������ ���<br />
������ ���� ��� ��� ���� ������� ��� �� �� ������� ����������<br />
�� ��� ��� ���� ��� ����� ��� �� ����������<br />
�������� �� ��� ��� ���� ��� ������ ����� �� ��� ������ ��� ����� ������� �� ��� ����<br />
������� ��� ��������� ������� ���� ��������� ������� �� ��� ��� ��� ��� ������ �������<br />
���� ������ �� ��� ��� ���������<br />
�� ���� ��� ���� ����� ��� ���������� ���� �� �����<br />
��� ��� �� ���� �������������� ����� ���� ��<br />
������� ��� ��� ���� ��� �� �������� ��� ����� ���<br />
��� �������� �������� ������� �� ��� ��� ���������<br />
������<br />
���� �� ������ ��� ���� ���� ��� �� �� ������� ����<br />
��� �� �� ������� ��� �� ������� ���� ���� �����<br />
������ ������� �� ��� ����� ������� �� ��� ����<br />
������������� ��������� �������� �������� ����<br />
��� �� ���� ����� ������ �� ������ ������� ���<br />
���� ������� �������� ��� ���� ���������� �� �����<br />
�������� ���� �� ��� �������� ��������� ��� ���<br />
������� ��� ��� ����� �� ���������� �� �� ������<br />
��� �� ���� ����� ������ �������<br />
������� ������ �� ��� ���������� ������ ��� ��<br />
������ ��������� �������� ���� ���� ���� ���� ����<br />
��������� ��� �� ������� ��� ��� �������� ������� �������� �� ����� �������� ���� ��<br />
������� ���������� ������� ������� �� ���� ���� ����������� �� ����������� �� ��� ���<br />
���� ��� �� ��� �� �� ������ ��� ��� ����� �������� ������<br />
�������� ������� �� �� ������� ������ ����������� �� ���������� ��� ���� ��� �� ����<br />
�����<br />
�������������� ������ ���� �� ���� ������� ����������� ���� ��� ������������� �������<br />
������ ����������� ������ �� ���������� ������������ ���� ������ ������ �� �������<br />
��� �� ������ ���������� �� ���������� ������ �� ��� �������� ��������� �� ��� �������<br />
�� �������� ������������ �� �����<br />
��� ��������� ���������� ���� ����������� ��� ��� ���������� ������� �� ��� ���� �� ���<br />
����������� �� ������� �� �� ��������� ��� �� ��������� �� ������� ��� ���� ��� ���<br />
��������� ������� ��� ���� �� ���������� ��� �������� ��� ��� �������������� ��� ����<br />
������ ������� ��� ��� ������� ���� �������<br />
��� �� ������� ������ ������ ���� ������������ ������ ���������<br />
���� ��� �� ��� �� ���� �� ���������� ���� �� ��� ������ �� ���� �� ������� ��� �� ��� ����<br />
��� ������������ �� ������ ��� ����� ���� �� ������� ��� �� ��� �� �������� �� ����<br />
�������� ��� ��������� ���� �������������� ��� ���� ������� ����� ��������� ��� ������<br />
����������� ����� ���� �������� �� ���� ���� ����� ��������� ��� ����� ��� �� ���������<br />
��� ���� ����� �� �� ��������� ���������� ������� ��� ������������ ���������<br />
��� ����� ����� ��� �����������������������<br />
����������� ���� ��� �������� ����������� ��� ������ ���� ��� ���� ��� ���� ������<br />
����� ��� ���� �������� ������������� �� ���� �� �������� ��� ����� ���� ��� �� ������<br />
������ ������� ����� ��� ������� �������� �� ���� ��� ��� �� ����� ��������� ������������<br />
����������������������������������������������<br />
��������� �������� ������ ��� ��������� �� ������ �� ������� ������ ����� ����� ���� ���<br />
�� ���� ��� �� ��� ����� ��� ��� ������ ����������� ������<br />
�� ���������������� ����� ����� ��� ������� ���� ��� ���� ����� ��������������� �������<br />
����� ����� ������ ���� �� ���������� ��� �� ����� ���������� �� ������� �� ��� �����<br />
���� ��� ������� ������� ����� ����� �� �������� ��� �������� ���� ���������� ���� �����<br />
����� ������� ���� ��� ��������������� ������ �� �������� ������<br />
���� ��� �� ���� ��� ������ �� ���� �������� ��������� ���� �������� ��������� �����<br />
����� �� ����������� ����� ��� ������ ������ ��� ������ ��� ���� ���������� ���� ����<br />
���� ��� ����� ��������� ����� �� �� ����� ������� �� ���� ������ �� �� ������ �� ����<br />
��� ������� ���� ���������<br />
�� �� ������ ��� ������������� ��������<br />
���� ���� ��� �� ������ ��� ������ �� ������� ��� �� �������� ������ ��� �� ���� �������<br />
�� ������ ��� ������ �� ����� ������ ������� ��������� ����� ���� ��� ��� �� ���� ���<br />
���� ��� ������ ������ ����� �� ������� �� ��� ���� �� �������� �� ����� ��� ��<br />
������ ����� �� �������� ������ �� �� ������������ ������� ��� ������ ���� ����� ��<br />
�������� �� ��� ���������� ������ ��������� ����� �� ���� ��� ��� ���� �� ��� ������<br />
��������� ��� ���� ���� ����� �� ��� ������ ���� �����<br />
�� ������� ��� �� ��� ���� ��� �������� ������<br />
������ ��� ��� ������������ ���� �������� ���<br />
������ ���� ������ ������������ �� �� ��� ����<br />
���� ��������������� ����� �� ��� �������� ��<br />
���� �������� ������� ������ �� �������� ������� ����<br />
���� ����� �� ������ ����������� ��������� �� ��<br />
������ ��� ��� ������������ ������� �� ��� ���<br />
���� �� ���� ��� ��� ��� �� ������� ���� �� ����<br />
������������ �� ���� ��������� ��� ��� ������ ���<br />
��� ������ ����� �����<br />
��� ��� ������ ��� �� ������ ����� ��������<br />
����<br />
��� �� �� �������<br />
��� ����� �� �� �� �� ������ �� ������ ��� ���<br />
������ ����� ������ ������� ��� ��������<br />
���������� ��� �� ����������� ������ ��� ��<br />
������� ������ ������������ ��� �������� ����� ��<br />
�� ��� ������� ������ ���� ���� �������� �� ����� �� ���� �� ������ ��� ����� ���<br />
����������� �� �� ���� ��� ��� �����������<br />
�������� �� ��� ������ ��� ���������� ����������<br />
��� ���� ���� ��� ����� �� ���� ����������� �� ������������� �� ������ ��� �����<br />
��� ��� ���������������� �� ����� �� ���������������� �� ��������������� ���������<br />
����� �� �� ����������� ������ �� ��� ���������� �� ���������� ���� �� ��� ���<br />
�� ������� ��������� �� ������� �� ����� ������������������� ������������������ ��<br />
����� ������ �������� ��� ����� ��� �������� �� ����������� �� ��� ���������� ��� �<br />
������ ������� �� ��������� ������� �� ���� ��������<br />
��� �� ����������� ������ �� ���� �� ��������� �� ��������� ��� ��� ������ ��� �� �������<br />
����� ��� ������ ��� ���� ���� ����� ��� �� ��� ���������� ���� ������� ��� ������<br />
���� ����������� �� ��������� ��� ���� ���� ��� ���� ��� �������� ���� ������ ����� ���<br />
��� ��� ��� ��� ���� ��� ������ ���� ���� �� ��� ��� ���� ���� ����������� �� ���<br />
������<br />
������ ������ ��� �� ���� ��� ����� ��� ���� ������ �������� �� ���������� ���� ��<br />
�������� ������ ���� ��� ����� ���� ���������� ���� �� ����������<br />
��� ���� ��� �� ������������� ��� ������ ��� �� ������� ����� �� ����� ���� ���� ��������<br />
�� ��� �� ���� ���� �������� �� ���� ���� ���� ��������� ��� ���� �� ��������� ��<br />
��� ���� ���� ����� ���������������� ��������� ����� �� ����� ��� �� ������ ���� ���<br />
�� �������� ���� �� ������ ������� �� ������ �� ���� ���� ���� ������� ����� ���<br />
����������� ��� ����<br />
����� �������� ��� ��� �������� ����<br />
���������� �� ���� ������ �������������� �� ����� �� �������� ������ ���� �� ���������<br />
�� ��� �� ����� ��� �� ������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 37
17 18 19 20 21 22 23<br />
Cruises<br />
Het is bijna niet te<br />
geloven, maar begin juli<br />
kwam reeds het twee<strong>de</strong><br />
schip van <strong>de</strong> Solstice<br />
klasse in <strong>de</strong> vaart. De<br />
Europese reiswereld<br />
bleef vorig jaar wat op<br />
zijn honger zitten toen<br />
<strong>de</strong> Celebrity Solstice<br />
eind oktober meteen <strong>de</strong><br />
Atlantische Oceaan overstak,<br />
zon<strong>de</strong>r zich ook<br />
maar even voor te stellen.<br />
Dat had te maken<br />
met <strong>de</strong> complexiteit van<br />
het prototype.<br />
38 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
jaar|ans<br />
De Celebrity Equinox:<br />
unaniem een voltreffer<br />
De Solstice-klasse zal uitein<strong>de</strong>lijk vijf schepen tellen,<br />
en een eerste schip is het moeilijkst om te bouwen.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> transatlantische overtocht waren <strong>de</strong> enige<br />
“passagiers” een tweehon<strong>de</strong>rdtal technici om alle<br />
laatste <strong>de</strong>tails in or<strong>de</strong> te krijgen. Met die ervaring<br />
was <strong>de</strong> bouw van het twee<strong>de</strong> schip, <strong>de</strong> Celebrity Equinox,<br />
veel makkelijker.<br />
Zo makkelijk dat er een extra cruise kon ingepland<br />
wor<strong>de</strong>n; Bovendien kregen <strong>de</strong> Europese cruisespecialisten<br />
nu wel <strong>de</strong> kans om even <strong>de</strong> Equinox uit te<br />
testen. Zel<strong>de</strong>n was het ongenuanceerd enthousiasme<br />
zo overdui<strong>de</strong>lijk. Alle gasten waren in <strong>de</strong> wolken bij<br />
het zien van zoveel schoonheid.We vroegen aan Dan<br />
Hanrahan, CEO van Celebrity Cruises, of <strong>de</strong> Equinox<br />
erg verschilt met <strong>de</strong> Solstice.<br />
Werd geleerd uit <strong>de</strong> ervaring met het prototype?<br />
Dan Hanrahan: “Er zijn twee soorten verschillen.<br />
Zo zijn er hier en daar veran<strong>de</strong>ringen in het interieur,<br />
zoals an<strong>de</strong>re kleuren of an<strong>de</strong>re kunstwerken. De<br />
grootste transformaties hebben echter plaatsgevon<strong>de</strong>n<br />
achter <strong>de</strong> schermen, en vooral in <strong>de</strong> manier waarop<br />
<strong>de</strong> bemanning ingezet wordt. We hebben veel geleerd<br />
met <strong>de</strong> Solstice en dat wordt nu op bei<strong>de</strong> schepen<br />
toegepast. Toen <strong>de</strong> Solstice werd opgeleverd had<strong>de</strong>n<br />
we nog een paar weken tijd voor <strong>de</strong> eerste gasten<br />
aan boord kwamen. De Equinox werd eergisteren aan<br />
ons overgedragen en vandaag vetrekken <strong>de</strong> eerste<br />
passagiers. Als dat niet het bewijs is dat we geleerd<br />
hebben”.<br />
Zullen <strong>de</strong> drie volgen<strong>de</strong> schepen dan i<strong>de</strong>ntiek zijn?<br />
DH: “Op het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> schip, <strong>de</strong> Eclipse (voorzien mid<strong>de</strong>n<br />
2010) hebben we meer tijd om veran<strong>de</strong>ringen aan te<br />
brengen. Het interieur zal dui<strong>de</strong>lijk verschillend zijn.<br />
Omdat veel zaken lang op voorhand gepland wor<strong>de</strong>n,<br />
was het niet mogelijk om veel te wijzigen aan nummer<br />
twee. Wie volgend jaar echter aan boord van <strong>de</strong><br />
Eclipse stapt, zal meteen <strong>de</strong> vernieuwing merken”.<br />
De Solstice schepen zijn bijzon<strong>de</strong>r extrovert. Het<br />
is niet een opeenvolging van aparte ruimtes. Alles<br />
lijkt wel in elkaar over te vloeien. Was dit een<br />
bewust concept om <strong>de</strong>ze schepen an<strong>de</strong>rs te maken<br />
dan die van <strong>de</strong> collega’s?<br />
DH:” Het begint al bij <strong>de</strong> naam. We wil<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong><br />
Solstice (of “zonnewen<strong>de</strong>”) een schip zou wor<strong>de</strong>n met<br />
veel licht van buitenaf. We wil<strong>de</strong>n dat passagiers<br />
binnen zou<strong>de</strong>n ervaren alsof ze buiten zijn. We wil<strong>de</strong>n<br />
ook dat ze op een zeer natuurlijke wijze door het schip<br />
zou<strong>de</strong>n kunnen bewegen, in<br />
plaats van door corridors te<br />
stappen.<br />
De oriëntatie moest ook<br />
gemakkelijk zijn zodat passagiers<br />
niet constant het gevoel<br />
hebben verloren te lopen. Het<br />
kloppend hart van het schip is<br />
het atrium, waar je makkelijk<br />
en snel van het ene <strong>de</strong>k naar<br />
het an<strong>de</strong>re pen<strong>de</strong>lt met één<br />
van <strong>de</strong> zes liften. De laagste<br />
drie <strong>de</strong>kken, met Martini Bar,<br />
<strong>de</strong> Bistro on Five en <strong>de</strong> koffiebar,<br />
dat is echt het centrum.<br />
Dat loopt dan vloeiend door<br />
tot aan <strong>de</strong> restaurants, of<br />
naar boven richting zwembad<br />
en spa. Het was een heel<br />
bewuste keuze om alles extrovert<br />
te maken”.<br />
In <strong>de</strong> eerste plaats staat het<br />
<strong>de</strong>sign van een schip in functie<br />
van <strong>de</strong> winst. Het moet<br />
opbrengen. Is dit schip voor<br />
<strong>de</strong> re<strong>de</strong>rij meer rendabel dan<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re?
10 11 12 13 14 15 16<br />
DH: “Ja hoor, we maken graag winst (lacht). Er<br />
waren drie elementen om dat te realiseren. Om<br />
te beginnen is dit schip buitengewoon energievrien<strong>de</strong>lijk.<br />
Eerst werd <strong>de</strong> romp ontworpen, en<br />
dan pas <strong>de</strong> accommodatie. Normaal wor<strong>de</strong>n<br />
eerst alle ruimtes bepaald, en dan zet men daar<br />
een schip on<strong>de</strong>r. Wij wil<strong>de</strong>n een schip dat erg<br />
weinig brandstof verbruikte, en dat is gelukt,<br />
door <strong>de</strong> vorm, <strong>de</strong> speciale Teflonverf, commonrail<br />
dieselmotoren, tot en met zonnepanelen”.<br />
Ver<strong>de</strong>r zijn er heel veel hutten met balkon (91%<br />
buitenhutten, waarvan 85% met balkon). Daar<br />
betalen passagiers meer voor.<br />
Als <strong>de</strong>r<strong>de</strong> punt zorg<strong>de</strong>n we voor meer onboard<br />
revenue, met zeer uitgebrei<strong>de</strong> winkels en<br />
een grote spa. Ook <strong>de</strong> manier waarop we <strong>de</strong><br />
bars gepositioneerd hebben, zorgt voor extra<br />
inkomsten. De Martinibar is <strong>de</strong> beste bar van<br />
onze vloot.<br />
Is er geen risico dat passagiers afhaken<br />
omwille van <strong>de</strong> voortduren<strong>de</strong> druk om geld<br />
uit te geven?<br />
DH: “Onze stijl is niet om mensen als citroenen<br />
uit te persen. Als een gast meer wil betalen,<br />
kan hij dat, bewust. An<strong>de</strong>re re<strong>de</strong>rijen durven<br />
geld vragen voor een brugbezoek. Dat doen wij<br />
niet. Kijk, alle hoofdrestaurants zijn gratis. Als<br />
iemand naar een specialiteitenrestaurant wil,<br />
kan dat, tegen betaling. Maar het is niet zo dat<br />
<strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> main dining room en het<br />
buffetrestaurant min<strong>de</strong>rwaardig is. Onze eerste<br />
focus was om in <strong>de</strong> gratis restaurants te starten<br />
met een zeer hoog kwalitatief niveau”.<br />
“We hebben ook nog nooit klachten gekregen<br />
van gasten daarover. Aan boord is een aanbod<br />
waarop men kan ingaan, zo moet je het zien.<br />
Trouwens, ie<strong>de</strong>reen gaat op vakantie met een<br />
bepaald budget. Onze gastenmoeten zich goed<br />
voelen als ze thuis komen. Als <strong>de</strong> kredietkaartrekening<br />
arriveert, moeten ze het gevoel<br />
hebben om echt waar voor hun geld gekregen<br />
te hebben. Maar versta me niet verkeerd, we<br />
willen wel winst maken. Maar we zijn geen<br />
re<strong>de</strong>rij die <strong>de</strong> mensen bij <strong>de</strong> enkels vastpakken<br />
en on<strong>de</strong>rsteboven hou<strong>de</strong>n tot het laatste muntje<br />
uit <strong>de</strong> zakken is gerold”.<br />
Celebrity is een premium merk, wat meestal<br />
min<strong>de</strong>r met families wordt geassocieerd. Toch<br />
Dan<br />
Hanhanbran<br />
en Peter<br />
Mathieu<br />
zien we een innovatief systeem van <strong>de</strong>uren<br />
(een stel extra <strong>de</strong>uren vormt een kleine<br />
entreehall voor twee hutten), waardoor je<br />
makkelijk twee hutten combineert tot een<br />
familieverblijf. Een contradictie?<br />
DH: “De manier waarop we <strong>de</strong>nken is vooral gericht<br />
op volwassenen. Maar als mensen met hun<br />
kin<strong>de</strong>ren komen zijn we gezinsvrien<strong>de</strong>lijk. Het<br />
is niet onze doelgroep en toch hebben we veel<br />
gezinnen. We hebben een jeugdanimatieteam en<br />
speciale ruimtes voor <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren”.<br />
Zijn er ook kindvrien<strong>de</strong>lijke tarieven?<br />
Neen.<br />
Wil u dan door <strong>de</strong>ze prijszetting vermij<strong>de</strong>n<br />
dat er kin<strong>de</strong>ren komen?<br />
DH: “We willen dat ou<strong>de</strong>rs hun kin<strong>de</strong>ren<br />
meebrengen om samen een premium ervaring<br />
te beleven. Bij ons zijn kin<strong>de</strong>ren niet gratis. We<br />
wil<strong>de</strong>n een an<strong>de</strong>r signaal geven”.<br />
En toch is het Aziatisch restaurant Silk Harvest<br />
echt iets om als familie te doen. Zoals <strong>de</strong><br />
grote plateaus die je kunt <strong>de</strong>len.<br />
DH: “We willen zeker zijn dat families aan<br />
boord gelukkig zijn, maar we positioneren ons<br />
als premium brand eerst, niet als familiere<strong>de</strong>rij<br />
zoals an<strong>de</strong>ren dat doen”.<br />
We hoor<strong>de</strong>n dat u gisteravond kelner was?<br />
DH: “Haha, we had<strong>de</strong>n een groot feest voor <strong>de</strong><br />
bemanning. Ik heb Champagne geserveerd, en<br />
dan moest ik zorgen dat op elke tafel <strong>de</strong> waterkan<br />
gevuld was”.<br />
Was Richard Fain (<strong>de</strong> CEO van <strong>de</strong> Royal<br />
Caribbean groep) uw assistent?<br />
DH: “Hij was bar ten<strong>de</strong>r. Maar het i<strong>de</strong>e dat hij<br />
mijn assistent is zint me wel!” (schaterlach)<br />
����� � ������� ���� �������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 39
B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z6 B6 C6 M6 Y6 X6 Z B C M Y X<br />
Destination<br />
La région comprise entre<br />
Fortaleza et Camocin<br />
dans le Nor<strong>de</strong>ste du<br />
Brésil est facile d’accès<br />
grâce aux liaisons <strong>de</strong> la<br />
TAP via Lisbonne. Cette<br />
route <strong>de</strong>s émotions a<br />
été conçue pour souligner<br />
avec précision les<br />
merveilles du Ceara et<br />
du Piaui.<br />
40 <strong>Travel</strong>express 264<br />
30<br />
jaar|ans<br />
La route <strong>de</strong>s motions<br />
au Br sil<br />
L’exploration <strong>de</strong> ces régions s’est clôturée par le salon<br />
professionnel du tourisme, BNTM, qui s’est tenu pour<br />
sa 18ème édition à Fortaleza. L’occasion <strong>de</strong> prendre<br />
en compte l’ensemble <strong>de</strong> l’offre du Brésil et <strong>de</strong> comparer<br />
immanquablement l’expérience vécue sur cette<br />
route <strong>de</strong>s émotions avec les autres produits proposés.<br />
Si on excepte Jericoacoara qui est très tendance <strong>de</strong>puis<br />
sa découverte dans les années ‘70, l’immensité et<br />
la beauté <strong>de</strong>s sites naturels qui ont été dévoilés représentent<br />
sans conteste une puissante source d’attrait<br />
pour l’ensemble du Brésil. Ce Nor<strong>de</strong>ste n’a pas fini <strong>de</strong><br />
nous étonner car le potentiel y est considérable et le<br />
développement n’en est peut-être qu’à ses prémices.<br />
Il n’y a qu’à considérer par exemple la Serra da Capivara<br />
qui recèle <strong>de</strong> véritables trésors <strong>de</strong> l’art rupestre<br />
reconnu par l’Unesco.<br />
Un d part temp r<br />
La capitale du Ceara, Fortaleza, ne brille pas à priori<br />
comme une ville très captivante, car les clichés colportés<br />
ne sont pas toujours très flatteurs. Mais comme<br />
toujours, il faut aller au-<strong>de</strong>là <strong>de</strong>s images toutes faites.<br />
Le front <strong>de</strong> mer est en réalité très séduisant et les<br />
plages aux environs tels que Praia do Futuro ou Pesca<br />
Beach annoncent la couleur <strong>de</strong>s plus belles que nous<br />
avons pu voir par la suite plus au nord. Les enfants<br />
apprécieront tout particulièrement le Beach Park, le<br />
plus grand parc d’attraction aquatique d’Amérique du<br />
Sud. La visite du Musée <strong>de</strong> la Cachaça est passionnante<br />
et surtout réjouissante car intégrée dans un<br />
vaste complexe groupant <strong>de</strong>s activités sportives et<br />
d’aventure. Le musée donne lui ses lettres <strong>de</strong> noblesse<br />
à la caipirinha que l’on a tôt fait d’adopter. Les lieux<br />
<strong>de</strong> sortie abon<strong>de</strong>nt notamment à Iracema Beach et la<br />
gastronomie locale, les churrascaria comme Boi Preto,<br />
laissent un souvenir très gourmand. Pour se loger, il<br />
est possible d’opter pour <strong>de</strong>s hôtels <strong>de</strong> standing. A<br />
l’exemple du Marina Park <strong>de</strong> Fortaleza, situé au bord<br />
<strong>de</strong> la marina, et qui offre un bon niveau <strong>de</strong> confort,<br />
tout en disposant d’équipements adaptés pour la<br />
tenue d’événements d’affaires, conférences ou autres<br />
séminaires.<br />
Pour<br />
un cadre<br />
nettement<br />
plus raffiné,<br />
le Gran<br />
Marquise<br />
représente<br />
une bonne<br />
option<br />
mais pour<br />
effectuer<br />
une simple<br />
étape à Fortaleza, l’Holiday Inn<br />
assure bien plus que l’essentiel.<br />
Car l’intérêt pour la plupart <strong>de</strong>s<br />
voyageurs se trouve ailleurs, essentiellement<br />
en <strong>de</strong>hors <strong>de</strong> la ville.<br />
A 140 km au nord <strong>de</strong> Fortaleza,<br />
Flecheiras Beach est un petit<br />
village <strong>de</strong> pêcheurs et représente<br />
déjà une étape <strong>de</strong> charme très<br />
plaisante avec <strong>de</strong>ux posadas<br />
vivement recommandables. La<br />
plus belle adresse reprise dans<br />
l’excellente brochure <strong>de</strong>s ‘Roteiros<br />
(adresses) <strong>de</strong> Charme’, Orixas Art Hotel propose en<br />
bord <strong>de</strong> mer 18 suites thématiques très spacieuses<br />
dont la décoration ethnique est rustique tout en étant<br />
raffinée : le confort est d’un excellent niveau avec un<br />
spa, et pour chaque suite, une piscine privative, airco,<br />
Wifi, Dvd, etc. Le Nootka Beach Hotel est plus simple,<br />
mais les chambres quoique minimalistes disposent<br />
<strong>de</strong> l’essentiel nécessaire, tandis que les prix sont eux<br />
aussi ramenés à la mesure <strong>de</strong>s prestations.<br />
La Mecque <strong>de</strong>s sportifs<br />
Le pays du football compte <strong>de</strong> remarquables centres<br />
d’entraînement et <strong>de</strong>s échanges ont pu se nouer grâce<br />
à la présence dans la délégation Belge <strong>de</strong> Geert Buyck<br />
<strong>de</strong> la Fédération Belge <strong>de</strong> Football. Les « nouveaux »<br />
sports ont également la cote et le Nor<strong>de</strong>ste s’impose<br />
progressivement comme la Mecque <strong>de</strong>s a<strong>de</strong>ptes du<br />
windsurf et surtout du kite surf. Notons que cette<br />
discipline a vu le jour en 1996 sous l’impulsion d’un<br />
certain Laird Hamilton. De l’avis <strong>de</strong>s spécialistes,<br />
les conditions sont idéales dans la région, et faut-il<br />
le souligner, le climat dans le Nor<strong>de</strong>ste brille par sa<br />
générosité, puisque le soleil est présent toute l’année<br />
avec <strong>de</strong>s variations minimes en raison <strong>de</strong> la proximité<br />
<strong>de</strong> la ligne <strong>de</strong> l’équateur. La plupart <strong>de</strong>s hôtels comme<br />
Aimbere Eco Resort incluent <strong>de</strong>s Clubs <strong>de</strong> sports très<br />
bien fournis en matériel et propose <strong>de</strong>s cours <strong>de</strong> haut<br />
niveau pour les divers sports nautiques. En termes<br />
<strong>de</strong> confort, la meilleure découverte est le Boa Vista<br />
Resort situé à Camocin et aux comman<strong>de</strong>s duquel<br />
on trouve un italien passionné par la région. Les<br />
chambres y sont lumineuses et spacieuses, bien dans<br />
l’esprit d’un resort avec <strong>de</strong> nombreuses facilités.<br />
Des arguments enb ton<br />
L’expérience du Brésil rend manifeste une série<br />
d’évi<strong>de</strong>nces : le plus grand pays <strong>de</strong> la planète à<br />
disposer d’un cadre tropical côtier aussi vaste est<br />
porteur d’une ambiance tout à fait unique, capable<br />
<strong>de</strong> déri<strong>de</strong>r le plus coincé <strong>de</strong>s vacanciers. La créativité<br />
musicale et l’extraordinaire diversité <strong>de</strong> ces rythmes<br />
sont d’ailleurs largement méconnues et sous-estimées<br />
outre-Atlantique. Il convient <strong>de</strong> souligner que l’accueil<br />
réservé par la population est extrêmement chaleureux.<br />
Cet état d’esprit est contagieux et favorise<br />
l’accomplissement <strong>de</strong> réelles vacances, synonymes<br />
d’évasion, en rupture avec une certaine froi<strong>de</strong>ur que<br />
l’on déplore parfois sur le Vieux continent. Quant à<br />
l’aspect sécuritaire qui affecte manifestement la perception<br />
<strong>de</strong>s voyageurs potentiels, il ne faut certes pas<br />
s’afficher, Rolex au poignet et chaîne en or rutilante<br />
au cou. Mais rien ne sert d’être parano, juste afficher<br />
un profil bas sur le plan vestimentaire. Dans les métropoles<br />
d’Europe, cela fait longtemps que l’on a intégré<br />
parfois inconsciemment le risque quasi permanant, à<br />
pied comme en voiture, <strong>de</strong> se faire dérober. L’argument<br />
sécuritaire semble prépondérant ainsi qu’une image<br />
floue voire négative. Le constat est relayé chez l’un<br />
<strong>de</strong>s spécialistes, à savoir Sudamerica Tours : «C’est<br />
triste, car malgré les investissements réalisés pour<br />
tenter <strong>de</strong> faire décoller cette merveilleuse <strong>de</strong>stination<br />
en sortant <strong>de</strong>s sentiers battus, on n’assiste à aucun<br />
retour significatif. Et nos correspondants s’étonnent.<br />
Les gens se focalisent sur la mauvaise réputation <strong>de</strong><br />
Sao Paulo, voire <strong>de</strong> Rio et ils ramènent tout à cette<br />
réalité. Mais ce n’est pas parce qu’il y a un problème
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
TAP Portugal:<br />
ax sur leBr sil<br />
L’un <strong>de</strong>s objectifs poursuivi par la TAP est naturellement<br />
d’intensifier le nombre <strong>de</strong> visiteurs vers le Portugal, mais<br />
aussi et surtout <strong>de</strong> stimuler le marché Belge à <strong>de</strong>stination<br />
du Brésil. Expérience faite, il est sidérant <strong>de</strong> constater la<br />
relative désaffection <strong>de</strong> nos compatriotes à l’égard d’un pays<br />
pourtant si attractif. Araci Coimbra, GM <strong>de</strong> TAP Portugal<br />
Belux souligne ce paradoxe : « La sécurité est un souci<br />
majeur et légitime pour les voyageurs Belges, mais ceux-ci<br />
n’hésitent pas à se rendre en Afrique du Sud. Les européens<br />
doivent réaliser à quel point ils sont riches et être simplement<br />
plus pru<strong>de</strong>nts lorsqu’ils voyagent, mais sans plus ! Il<br />
faut considérer que les Suisses sont 3x plus nombreux à se<br />
rendre au Brésil que les Belges. Et les Scandinaves le sont<br />
également, en particulier les Norvégiens et les Suédois. Leur<br />
attraction est compréhensible car ce pays grand comme un<br />
continent, à lui seul plus grand que l’Europe, est simplement<br />
fabuleux. Après une 20taine <strong>de</strong> voyages, je ne peux toujours<br />
pas considérer que je le connais. La nature est fascinante, la<br />
joie <strong>de</strong> vivre omniprésente et le climat très généreux. C’était la pire saison<br />
dans le Nor<strong>de</strong>ste en 8 ans avec <strong>de</strong>s routes impraticables à cause <strong>de</strong>s pluies et<br />
malgré tout, nous avons eu beaucoup <strong>de</strong> soleil ! »<br />
En pério<strong>de</strong> <strong>de</strong> crise, il faut se mettre au diapason <strong>de</strong> la <strong>de</strong>man<strong>de</strong> en recul<br />
partout, et la TAP n’échappe pas à la nécessaire diminution <strong>de</strong> ses fréquences.<br />
Malgré <strong>de</strong>s adaptations qui interviendront dès le 10 septembre, 8<br />
<strong>de</strong>stinations sont toujours <strong>de</strong>sservies au Brésil. Ainsi, on totalise 53 vols/<br />
semaine via Lisbonne dont 6 vols hebdomadaires pour Fortaleza ainsi que<br />
pour Salvador, 10 vols pour Sao Paulo et 12 vols pour Rio <strong>de</strong> Janeiro dont<br />
<strong>de</strong>s vols du soir y compris sur Brasilia.<br />
à Naples qu’il ne faut pas voyager à<br />
Stockholm ! »<br />
Du charme gogo<br />
A chaque étape <strong>de</strong> ce périple, on a pu constater<br />
que les posadas fleurissent bon mais<br />
sans la moindre concentration intempestive.<br />
A tout seigneur tout honneur, le plus<br />
connu <strong>de</strong>s villages, qui reste très tendance<br />
est Jericoacoara situé à 320 km <strong>de</strong> Fortaleza<br />
: petits restos/bars & hôtels décorés<br />
avec amour, ruelles <strong>de</strong> sable, on craque<br />
facilement et on a tôt fait <strong>de</strong> se convaincre<br />
d’un retour prochain. La plage lovée dans<br />
une baie entourée <strong>de</strong> dunes est considérée<br />
comme l’une <strong>de</strong>s plus belles <strong>de</strong> la planète,<br />
et National Geographic recommandait<br />
en 2005 le Ceara pour tout amateur à la<br />
recherche <strong>de</strong>s plus belles plages tropicales.<br />
A cet égard, la Pousada Vila Kalango<br />
s’intègre magistralement dans le cadre<br />
luxuriant <strong>de</strong> Jeri en proposant <strong>de</strong>s chambres<br />
assez rustiques, privilégiant un retour<br />
à la nature et faisant un bon usage du bois<br />
tropical : la simplicité est <strong>de</strong> rigueur dans<br />
ces bungalows sur pilotis, mais le tout<br />
avec beaucoup <strong>de</strong> goût et <strong>de</strong>s commodités<br />
rassurantes pour tout Robinson mo<strong>de</strong>rne<br />
qui se respecte. La référence locale est<br />
le Mosquito Blue qui possè<strong>de</strong> également<br />
l’avantage d’être positionné sur la plage<br />
et qui offre un confort plus conforme aux<br />
exigences habituelles. Le salon BNTM a<br />
permis <strong>de</strong> mieux connaître les produits<br />
disponibles. Ainsi, l’ouverture fin 2008<br />
d’une pousada <strong>de</strong> charme à Jericoacoara,<br />
l’Aqua Chili House pourrait bien bousculer<br />
la hiérarchie locale.<br />
Des activit s sportives<br />
pour tous<br />
Le florilège <strong>de</strong>s activités sportives impressionne,<br />
mais il ne faut pas être un sportif<br />
chevronné pour se faire plaisir au Brésil<br />
ou organiser un événement <strong>de</strong> qualité. Que<br />
du contraire ! De Camocin à Jericoacoara,<br />
plusieurs agences se disputent le marché<br />
<strong>de</strong>s randonnées en buggy. Un moyen idéal<br />
et ludique, <strong>de</strong>s heures durant, pour parcourir<br />
dans le Parc National <strong>de</strong> Jericoacoara<br />
<strong>de</strong>s étendues kilométriques <strong>de</strong> plages immaculées,<br />
découvrir l’entrelacs <strong>de</strong>s dunes<br />
et la mangrove tentaculaire. L’aventure est<br />
au ren<strong>de</strong>z-vous car le franchissement <strong>de</strong><br />
certains bras <strong>de</strong> rivières se fait à l’ai<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
ra<strong>de</strong>aux sur lesquels sont transportés les<br />
buggys d’une rive à l’autre ainsi que les<br />
passagers d’un jour, à moins que ceux-ci<br />
ne veuillent nager, et le frisson est garanti,<br />
car la force du courant peut être plus ou<br />
moins forte. Dans un autre registre, la<br />
journée passée dans le <strong>de</strong>lta <strong>de</strong> Parnaïba<br />
s’avère plus reposante, mais tout aussi<br />
riche en émotions dès l’embarquement à<br />
Porto das Barcas. On évolue dans <strong>de</strong>s horsbords,<br />
parfois à vive allure, remontant le<br />
dédale <strong>de</strong>s canaux formant les méandres<br />
<strong>de</strong> ce <strong>de</strong>lta unique aux Amériques, et dont<br />
la formation ne se retrouve que sur le Nil<br />
et le Mékong. L’émerveillement est porté à<br />
son comble dans cette zone protégée lorsqu’on<br />
débouche sur ces immenses dunes<br />
<strong>de</strong> sable dont le blanc éclatant se détache<br />
magistralement <strong>de</strong> la mangrove et qui annonce<br />
à quelques pas l’océan Atlantique.<br />
������� �� �������<br />
Araci<br />
Coimbra,<br />
GM <strong>de</strong> TAP<br />
Portugal<br />
Belux<br />
<strong>Travel</strong>express 264 41
4 5 6 7 8 9 10<br />
�������� �����: a 2m bed, seat with massage<br />
function, refined cuisine and fine French wines,<br />
a relaxing atmosphere for peace and quiet<br />
������ ��� ��� ��� ���� ����� �� �����.<br />
www.afkl.biz
24 25 26 27 28 29<br />
BTS <strong>Travel</strong> fait du bruit<br />
Un partenariat a t sign avec Amex<br />
Début 2008, Mickey Creyf et Patrick Culot ont lancé en Flandre la formule <strong>de</strong>s « <strong>Travel</strong><br />
Experts », c’est-à-dire <strong>de</strong>s agents <strong>de</strong> voyages qui travaillent à domicile. Plus exactement<br />
au départ <strong>de</strong> chez eux. Ils rayonnent dans un certain périmètre, en s’adressant<br />
à une clientèle locale qu’ils connaissent bien. Ou plutôt qu’ils « ont » bien connue du<br />
temps où ils étaient employés dans une agence <strong>de</strong> voyages. Comme ils ont quitté leur<br />
employeur avec leur portefeuille, l’initiative fait grincer <strong>de</strong>s <strong>de</strong>nts, on l’imagine. Mais<br />
peut-être que cette formule est dans l’air du temps. On verra.<br />
« Vous avez dix ans <strong>de</strong> métier<br />
comme employé dans une agence<br />
<strong>de</strong> voyages et vous gagnez entre<br />
1.600 et 1.700 EUR par mois.<br />
Quelles sont vos perspectives ?<br />
Ouvrir votre propre agence <strong>de</strong><br />
voyages ? Cela nécessite un<br />
gros investissement, <strong>de</strong>s tracas<br />
administratifs et présente <strong>de</strong> gros<br />
risques. La seule solution est <strong>de</strong><br />
vous lancer comme indépendant<br />
et <strong>de</strong> bénéficier du support d’une<br />
structure soli<strong>de</strong>. Voilà le concept<br />
que nous proposons avec BTS<br />
<strong>Travel</strong>. »<br />
Celui qui parle est Patrick Culot.<br />
Après 35 ans dans le métier (VIP<br />
<strong>Travel</strong> racheté par TUI, TQ3 et<br />
BCD), il a préféré quitter un grand<br />
groupe pour revenir sur le terrain :<br />
« Je gagne cinq fois moins, mais je<br />
suis très heureux », commente-t-il.<br />
Avec Mickey Creyf, il a lancé BTS<br />
<strong>Travel</strong> début 2008. Une agence –<br />
une antenne à Anvers, l’autre à<br />
Bruxelles - comme les autres qui<br />
vend <strong>de</strong>s voyages d’affaires, les<br />
incentives, les missions commerciales<br />
et les loisirs. Mais ce qui en fait<br />
surtout sa spécificité aujourd’hui,<br />
ce sont les « <strong>Travel</strong> Experts », dont<br />
nous allons parler plus bas.<br />
En Corporate Business, BTS se<br />
spécialise dans le marché <strong>de</strong>s PME<br />
et <strong>de</strong>s clients qui <strong>de</strong>man<strong>de</strong>nt un<br />
support permanent : « Je refuse<br />
régulièrement certains types <strong>de</strong><br />
sociétés à gros volume car nous ne<br />
voulons pas <strong>de</strong>venir une usine à<br />
billets », commente Patrick Culot.<br />
Pour les Incentives, il existe une<br />
équipe <strong>de</strong> 6 professionnels dans<br />
une agence séparée « car c’est un<br />
métier à part » avec une approche<br />
très spécifique. Il faut plus <strong>de</strong><br />
créativité que <strong>de</strong> technicité. C’est<br />
une équipe différente <strong>de</strong>s Incentives<br />
qui s’occupe <strong>de</strong>s conférences,<br />
missions commerciales, congrès et<br />
meetings. Un team très spécialisé<br />
se charge du smart-ticketing et <strong>de</strong><br />
la gestion très spéciale <strong>de</strong> centaine<br />
<strong>de</strong> passagers partant <strong>de</strong> dizaines<br />
<strong>de</strong> pays différents vers un lieu <strong>de</strong><br />
rencontre pour une conférence,<br />
par exemple. Et ce, avec support<br />
permanent 24h/24.<br />
Avec American<br />
<strong>Express</strong><br />
Et enfin, le leasure. Ici, on joue<br />
beaucoup sur les voyages à la<br />
carte, même s’il y a vente <strong>de</strong>s produits<br />
<strong>de</strong> T-O. La gran<strong>de</strong> nouvelle<br />
<strong>de</strong> l’été est qu’American <strong>Express</strong> a<br />
choisi <strong>de</strong> s’allier à BTS le 1er juillet<br />
<strong>de</strong>rnier en lui confiant tout son<br />
département « loisirs », l’entreprise<br />
pouvant ainsi se consacrer au<br />
marché <strong>de</strong>s grands comptes<br />
d’affaires. « Depuis le 1er juillet,<br />
nous conseillons donc les clients<br />
d’affaires d’Amex (grands comptes<br />
et autres) pour leurs vacances. Ce<br />
‘corporate leisure’ <strong>de</strong>man<strong>de</strong> une<br />
approche spécifique car la clientèle<br />
est exigeante. Nous pouvons la<br />
servir au départ <strong>de</strong> nos <strong>de</strong>ux<br />
agences d’Anvers et <strong>de</strong> Bruxelles,<br />
mais aussi via nos voyagistes indépendants<br />
en Flandre », explique<br />
Patrick Culot. Et voilà qui nous<br />
amène directement aux « <strong>Travel</strong><br />
Experts ».<br />
Il s’agit d’un réseau d’une<br />
quinzaine d’agents <strong>de</strong> voyages<br />
indépendants dont la niche est géographique.<br />
« Bien que nous soyons<br />
un petit pays, nous sommes quand<br />
même très ‘chapelle’ commente<br />
Patrick Culot. Le client aime bien<br />
qu’on prenne le temps <strong>de</strong> lui parler.<br />
Et il ne faut pas croire que le<br />
Limbourgeois aimera s’adresser à<br />
une agence anversoise. Les gens<br />
s’accrochent toujours à une personne<br />
qu’ils connaissent. » On les<br />
trouve donc à Zoersel, Borgerhout,<br />
E<strong>de</strong>gem, Willebroeck, Drogenbos,<br />
etc. Et dans la partie francophone<br />
du pays ? Non, c’est interdit.<br />
« La réglementation n’est pas la<br />
même dans les <strong>de</strong>ux communautés,<br />
poursuit Culot. Le décret<br />
flamand qui est en vigueur <strong>de</strong>puis<br />
plusieurs années autorise le métier<br />
d’agent <strong>de</strong> voyages ‘à la maison’<br />
donc sans ouverture d’un point<br />
<strong>de</strong> vente classique, mais toujours<br />
avec <strong>de</strong> véritables professionnels<br />
disposant <strong>de</strong>s garanties pour le<br />
client (Fonds <strong>de</strong> garantie, etc.). Du<br />
côté francophone, nous dépendons<br />
toujours <strong>de</strong> la loi <strong>de</strong> 1965 exigeant<br />
un local <strong>de</strong> 25 m? minimum, ce qui,<br />
à mon sens, est ridicule à l’époque<br />
<strong>de</strong>s agences virtuelles (voir les<br />
sites spécialisés sur internet). » En<br />
Angleterre, plus <strong>de</strong> 1.200 personnes<br />
travaillent comme conseillers<br />
ou agents <strong>de</strong> voyages chez eux<br />
et du reste certains groupements<br />
d’outre-manche cherchent déjà à<br />
s’investir en Flandre.<br />
Evi<strong>de</strong>mment, BTS <strong>Travel</strong> ne se<br />
fait pas que <strong>de</strong>s amis car il est<br />
évi<strong>de</strong>nt que les agents <strong>de</strong> voyages<br />
qui travaillent à domicile et qui<br />
connaissent bien leurs clients<br />
locaux ont été démarchés dans les<br />
agences <strong>de</strong> voyages. Ils y ont été<br />
formés et en sont partis avec leur<br />
portefeuille <strong>de</strong> clients. L’irritation<br />
<strong>de</strong> la concurrence pourrait retar<strong>de</strong>r<br />
le processus d’unification <strong>de</strong><br />
la réglementation dans l’ensemble<br />
du pays.<br />
« Je sais bien que je ne suis pas<br />
aimé <strong>de</strong> mes confrères, constate<br />
Patrick Culot, car on va à la pêche.<br />
Mais cela dit, la <strong>de</strong>man<strong>de</strong><br />
pour <strong>de</strong>venir indépendant n’est<br />
pas colossale. Les premiers mois<br />
ne sont jamais faciles. S’il vous<br />
faut l’assurance <strong>de</strong> gagner 2.000<br />
euros par moi pour vivre normalement,<br />
autant oublier. » Le calcul<br />
est simple : lors <strong>de</strong> la vente d’un<br />
produit, l’agent indépendant touche<br />
70% <strong>de</strong> la marge bénéficiaire.<br />
Dans l’hypothèse où la marge est<br />
<strong>de</strong> 10%, il faudra bien réaliser un<br />
chiffre d’affaires <strong>de</strong> 500.000 EUR<br />
annuel pour toucher… 35.000<br />
EUR (10% du CA x 70% = 7%).<br />
En revanche, explique Culot, « on<br />
a plus <strong>de</strong> liberté, on est moins<br />
stressé car on peut organiser son<br />
temps <strong>de</strong> travail comme on veut ».<br />
Surtout si on a <strong>de</strong>s enfants, ce qui<br />
explique que ce sont surtout <strong>de</strong>s<br />
femmes (Annelies, Mieke, Patricia,<br />
Tina, Bianca…) qui sont « experts<br />
». Et à propos d’expertise, il<br />
est évi<strong>de</strong>nt qu’on peut (très) bien<br />
connaître son marché clientèle,<br />
mais pas toutes les <strong>de</strong>stinations du<br />
mon<strong>de</strong>. « C’est évi<strong>de</strong>nt, reconnaît<br />
Culot, c’est du reste la raison pour<br />
laquelle BTS est là en support<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Agence<br />
������ ����� �� ������� ��<br />
������� ����� ��� ����� ���<br />
�������� ������� �� �������<br />
������� ���� ���������� ��<br />
���������� ��������<br />
avec ses propres spécialistes.<br />
C’est aussi la raison d’être <strong>de</strong><br />
l’apport logistique. Ainsi, c’est<br />
BTS qui se charge du Fonds <strong>de</strong><br />
garantie, c’est BTS qui est responsable<br />
<strong>de</strong>s garanties bancaires<br />
(plus élevées en Flandre),<br />
etc. C’est aussi ce qui justifie<br />
que nous nous octroyons 30%<br />
<strong>de</strong> la marge. »<br />
Bien entendu, il n’entrera pas<br />
dans notre propos <strong>de</strong> prendre<br />
position sur la formule. Il est<br />
normal que le secteur francophone<br />
<strong>de</strong>meure attentif aux<br />
développements <strong>de</strong> BTS <strong>Travel</strong>,<br />
la loi étant ce qu’elle est, mais<br />
rien n’interdit <strong>de</strong> penser qu’elle<br />
pourrait évoluer, surtout<br />
compte tenu <strong>de</strong> l’argument<br />
« agences virtuelles », mais<br />
cette fois avec garanties réelles.<br />
Si ça se trouve, les agences<br />
elles-mêmes seraient tentées <strong>de</strong><br />
développer le produit avec leur<br />
propre personnel puisque le<br />
« télétravail » paraît intéresser<br />
les entrepreneurs. « A Bruxelles,<br />
on pourrait arriver à une<br />
nouvelle réglementation dans<br />
les <strong>de</strong>ux ou trois ans », estime<br />
Patrick Culot. Un dossier à<br />
suivre, donc.<br />
������� �������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 43
44 <strong>Travel</strong>express 264<br />
Desktop<br />
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
20 jaar El Gouna<br />
El Gouna, het bij Belgen ontzettend populaire resort aan <strong>de</strong> Ro<strong>de</strong><br />
Zee wordt 20 jaar en viert dit vanaf 20 september een hele week<br />
lang met allerlei festiviteiten zoals een chinese circusshow, pool-en<br />
schuimparty, folkloreshow, enz. Hotelketens zoals <strong>de</strong> Belgische<br />
Three Corners group, Sheraton, Steigenberger, Club Med en<br />
Mövenpick vieren met plezier mee in <strong>de</strong> vakantiestad met een oppervlakte<br />
groter dan het centrum van Brussel.<br />
Bovendien is <strong>de</strong>ze verjaardag geen re<strong>de</strong>n om het rustiger aan te<br />
doen. Zo staan er 4 gloednieuwe hotels in <strong>de</strong> steigers waarvan<br />
twee super <strong>de</strong>luxe boutique hotels met elk een twintigtal suites,<br />
een gepersonaliseer<strong>de</strong> service en comfort dat een zes sterren<br />
niveau zal halen. Daarnaast bouwt men aan een bijkomen<strong>de</strong> villazone<br />
in Andalousische stijl en een nieuwe marina die zich richt op<br />
luxe jachten en wordt gewerkt aan een twee<strong>de</strong> 18 holes golfterrein.<br />
Escape neemt afscheid<br />
van Eric Maus<br />
Afgelopen maand overleed Eric Maus, zelfstandig consultant-manager<br />
van het <strong>de</strong>partement groepen en incentives bij Escape, onverwacht na<br />
een korte maar agressieve ziekte.Maus begon zijn carrière in <strong>de</strong> reiswereld<br />
bij Weinberg in<br />
Antwerpen en ken<strong>de</strong><br />
daar een boeien<strong>de</strong> en<br />
leerrijke start in onze<br />
sector. In 1969 spoel<strong>de</strong><br />
hij in Oosten<strong>de</strong> aan om<br />
mee te timmeren aan<br />
<strong>de</strong> uitbouw van Sunair.<br />
Daarna volg<strong>de</strong> Jetair,<br />
<strong>Travel</strong>world en sinds<br />
2000 dus Escape.<br />
De hele redactie van<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong><br />
biedt <strong>de</strong> familie en<br />
collega’s haar oprechte<br />
<strong>de</strong>elneming aan bij dit<br />
pijnlijke afscheid.<br />
10-jarig partnership voor<br />
Ama<strong>de</strong>us en TAM<br />
TAM, <strong>de</strong> grootste luchtvaartmaatschappij van het zui<strong>de</strong>lijke halfrond,<br />
en Ama<strong>de</strong>us hebben eind augustus een technologisch partnership voor<br />
<strong>de</strong> komen<strong>de</strong> 10 jaar afgesloten. Het partnership dient on<strong>de</strong>rmeer voor<br />
<strong>de</strong> ontwikkeling van een ‘new generation passenger service system’<br />
waarbij Ama<strong>de</strong>us <strong>de</strong> meer<strong>de</strong>re applicaties die momenteel gebruikt<br />
wor<strong>de</strong>n, zal vervangen door één geïntegreerd platform gebaseerd op<br />
<strong>de</strong> ‘Ama<strong>de</strong>us Altéa Customer Management Solution’. Paulo Castello<br />
Branco (VP Commercial & Planning): “TAM ken<strong>de</strong> een grote groei in<br />
<strong>de</strong> laatste jaren een enorme groei, vooral op vlak van internationale<br />
Business. Daarom hebben we nood aan een technologische oplossing<br />
die voldoen<strong>de</strong><br />
flexibel is om onze toekomstige uitbreidingsplannen aan te kunnen”.<br />
Taks op<br />
NYC hotels:<br />
geen toeslag<br />
bij Euram<br />
De overheid van New York City wil<br />
van 1 september af een taks heffen<br />
op <strong>de</strong> betalingen van boekingen<br />
van hotelkamers in ‘Big Apple’.<br />
Peter Keijers van Euram reageert<br />
als volgt: “Het lijkt op een theo-<br />
retische maatregel die een ambtenaar heeft uitgedokterd zon<strong>de</strong>r kennis<br />
van het toerisme. Aangezien het een belasting en geen taks is zou die ten<br />
laste moeten zijn van het agentschap dat <strong>de</strong> inkoop van <strong>de</strong> hotels doet.<br />
Maar het is een illusie te geloven dat dit naar <strong>de</strong> consument wordt door<br />
gerekend. Volgens mij gaat <strong>de</strong> impact echter miniem zijn en die agentschappen<br />
die bij Euram voor hun klanten kamers in New York hebben<br />
geboekt in ie<strong>de</strong>r geval geen toeslag moeten betalen.” ����<br />
Bruxelles-Montr al<br />
en direct avec Air Canada<br />
en juin 2010<br />
Air Canada a annoncé qu’elle ouvrira le 13 juin 2010 une liaison<br />
directe entre Bruxelles et Montréal, avec continuation du vol sur<br />
Toronto. Il ne s’agira pas d’une liaison ponctuelle, pendant la<br />
saison d’été, par exemple (comme ce fut le cas par le passé), mais<br />
d’une liaison permanente. Le communiqué <strong>de</strong> la compagnie précise<br />
que les passagers <strong>de</strong> ces vols (en Boeing 767) « pourront bénéficier<br />
<strong>de</strong>s correspondances<br />
exploitées par Brussels<br />
Airlines, futur partenaire<br />
<strong>de</strong> Star Alliance » (dont Air<br />
Canada est membre fondateur).<br />
Le vol <strong>de</strong> Montréal<br />
se fera <strong>de</strong> nuit et partira <strong>de</strong><br />
Bruxelles en matinée pour<br />
une arrivée à Montréal à<br />
midi et <strong>de</strong>mie.<br />
La liaison sur Toronto se<br />
fera avec le même avion<br />
avec une arrivée à 15h15.<br />
En sens inverse, le 767<br />
quittera Toronto à 17<br />
heures. Pas sûr que ce vol sera assuré en co<strong>de</strong>-share, compte tenu<br />
du partenariat <strong>de</strong> SN avec Jet Airways, mais d’ici à la mi-juin, il y<br />
a encore le temps <strong>de</strong> discuter. ����<br />
holiday autos fortune cookies<br />
Dans le cadre <strong>de</strong> son voyage incentive en Chine, holiday autos envoyait,<br />
à l’ensemble <strong>de</strong>s agences <strong>de</strong> voyage du Royaume, un sachet <strong>de</strong> biscuits<br />
chinois. Cette action marquait le début <strong>de</strong> la <strong>de</strong>rnière ligne droite pour ce<br />
concours qui permettra à 10 agents <strong>de</strong> partir découvrir la Chine en compagnie<br />
<strong>de</strong> l’équipe <strong>de</strong>s ventes <strong>de</strong> holiday autos. Yorick Amerlynck, Sales<br />
Manager holiday autos <strong>Benelux</strong>: « Il ne reste qu’un mois pour participer<br />
à notre incentive Chine 2009, mais rien n’est joué! Tout le mon<strong>de</strong> peut<br />
encore gagner! » Les agences<br />
ont jusqu’au 30 septembre<br />
2009 pour réaliser les<br />
réservations qui entreront en<br />
compte pour le concours. Les<br />
gagnants se verront offrir la<br />
chance <strong>de</strong> visite rShangaï et<br />
Bejing, <strong>de</strong> goûter à la culture<br />
ancestrale chinoise.<br />
30<br />
jaar|ans
24 25 26 27 28 29<br />
Sunparks wil tegen 2015<br />
30 vakantieparken<br />
De Center Parcs groep, on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Pierre & Vacances-groep,<br />
heeft <strong>de</strong> komen<strong>de</strong> jaren ambitieuze plannen met Sunparks. Blijkens<br />
een communique dat <strong>de</strong>ze zomer werd verspreid, wil men on<strong>de</strong>r het<br />
merk Sunparks tegen 2015 een 30-tal vakantieparken on<strong>de</strong>rbrengen.<br />
Daartoe is <strong>de</strong> voormalige bedrijfslei<strong>de</strong>r Guido De Paepe aangesteld<br />
tot directeur Strategische Ontwikkeling. Momenteel opereren on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> noemer Sunparks acht vakantieparken (in België, Ne<strong>de</strong>rland en<br />
Duitsland). Het is nu <strong>de</strong> bedoeling ‘om in elk toeristisch gebied in<br />
Europa een Sunparks op te starten’. Dat zou moeten gebeuren door<br />
akkoor<strong>de</strong>n af te sluiten met zowel bestaan<strong>de</strong> als nieuw te ontwikkelen<br />
parken en die vervolgens on<strong>de</strong>r het Sunparkslabel te laten<br />
opereren. Vooral in het segment van <strong>de</strong> korte vakanties ziet men nog<br />
groeimogelijkhe<strong>de</strong>n. ����<br />
CEO MSC wordt rid<strong>de</strong>r<br />
In <strong>de</strong> lijsten, die traditioneel wor<strong>de</strong>n gepubliceerd rond<br />
<strong>de</strong> nationale feestdag van <strong>de</strong> mensen die door <strong>de</strong> koning<br />
in <strong>de</strong> a<strong>de</strong>lstand wor<strong>de</strong>n verheven, viel <strong>de</strong>ze zomer een<br />
personaliteit uit <strong>de</strong> reissector op. Het gaat om <strong>de</strong> CEO van<br />
MSC België, Jean-Marie Denis. De maritieme manager van<br />
2008, die kan terugblikken op een jarenlange ervaring in<br />
<strong>de</strong> maritieme sector, kreeg <strong>de</strong> titel van rid<strong>de</strong>r. ����<br />
Ryanair quitte Manchester<br />
Ryanair a annoncé le 17 août qu’elle suspendait neuf <strong>de</strong> ses dix liaisons<br />
au départ <strong>de</strong> Manchester, dont celles à <strong>de</strong>stination <strong>de</strong> Charleroi,<br />
Marseille ou Milan Bergame. En cause, <strong>de</strong>s re<strong>de</strong>vances aéroportuaires<br />
estimées trop élevées. La compagnie irlandaise a pris <strong>de</strong>s mesures similaires<br />
au départ <strong>de</strong>s aéroports <strong>de</strong> Stansted (Angleterre), Shannon et<br />
Dublin (Irlan<strong>de</strong>). La décision <strong>de</strong> Ryanair touche 44 vols hebdomadaires<br />
au départ <strong>de</strong> la métropole qui accueille quelque 600.000 passagers<br />
Ryanair par an. La perte d’emplois serait <strong>de</strong> 600 unités. A lire les<br />
commentaires <strong>de</strong>s analystes outre-manche, les raisons invoquées par<br />
la low-cost ne tiennent pas la distance. D’abord, les re<strong>de</strong>vances aéroportuaires<br />
à Manchester sont <strong>de</strong> 3 livres sterling, soit 3,5 EUR. Il n’y a<br />
pas beaucoup d’aéroports qui peuvent présenter <strong>de</strong>s re<strong>de</strong>vances aussi<br />
basses. L’aéroport regrette cette décision, tout en rappelant qu’avec<br />
ses 22 millions <strong>de</strong> passagers par an, elle n’est pas inféodée à Ryanair<br />
(la situation serait évi<strong>de</strong>mment différente à Charleroi). Ses responsables<br />
ajoutent que d’autres compagnies <strong>de</strong>sservent l’aéroport et même<br />
sur certaines <strong>de</strong>s <strong>de</strong>stinations <strong>de</strong> Ryanair, ce qui <strong>de</strong>vrait limiter les<br />
dégâts pour les passagers habitués.<br />
Selon nos confrères insulaires, les pertes d’emplois <strong>de</strong>vraient également<br />
être limitées dans la mesure où ceux-ci font essentiellement partie<br />
du personnel navigant qui migrera par conséquent dans d’autres<br />
aéroports. Mais, plus généralement, les analystes estiment que<br />
d’autres raisons plus sérieuses ont motivé la décision <strong>de</strong> la low-cost.<br />
Celle-ci n’a gardé en fait que la seule liaison où elle n’est pas en concurrence<br />
avec d’autres. Ryanair aurait donc les mêmes difficultés <strong>de</strong><br />
remplissage <strong>de</strong> ces avions que les autres transporteurs et chercherait<br />
à recentrer ses opérations dans <strong>de</strong>s aéroports disposant <strong>de</strong> meilleurs<br />
potentiels. Il est notamment question <strong>de</strong> l’aéroport <strong>de</strong> Leeds-Bradford.<br />
����<br />
Nieuwe CEO Nationale Suisse<br />
Belgi & De Europese<br />
Sinds 1 september is Sonja Rottiers (46) aan <strong>de</strong> slag als nieuwe CEO van<br />
<strong>de</strong> verzekeraars Nationale Suisse België en <strong>de</strong> Europese, die bei<strong>de</strong>n <strong>de</strong>el<br />
uitmaken van <strong>de</strong> groep “Nationale Suisse”. Rottiers heeft al jarenlang<br />
managementervaring in het bank- en verzekeringswezen en begeeft zich<br />
dus opnieuw op vertrouwd terrein. Nationale Suisse is ervan overtuigd<br />
dat <strong>de</strong> nieuwe<br />
CEO over <strong>de</strong><br />
nodige ervaring<br />
en het<br />
juiste profiel<br />
beschikt om<br />
<strong>de</strong>ze nieuwe<br />
uitdaging aan<br />
te gaan.<br />
Uurverschil Vlaan<strong>de</strong>ren-<br />
Brussel bezorgt P rignon<br />
jetlag<br />
Piloten hebben veel te maken met het tijdsverschil, maar in tegenstelling<br />
tot een wereldreiziger hebben zij er alleen last van in eigen land.<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren is in<strong>de</strong>rdaad een uur eer<strong>de</strong>r wakker dan Brussel. Officieel<br />
eindigt <strong>de</strong> nacht in <strong>de</strong> hoofdstad om 07.00 u. In Vlaan<strong>de</strong>ren en dus<br />
Zaventem om 06.00 u. Dit onooglijk uurtje leidt ertoe dat luchtvaartmaatschappijen<br />
herhaal<strong>de</strong>lijk met Brusselse boetes wor<strong>de</strong>n bedacht.<br />
Wie om 06.00 u op Zaventem vertrekt en richting Steenokkerzeel het<br />
luchtruim ingaat, hoeft niets te vrezen. Dat is wel het geval wanneer<br />
Belgocontrol <strong>de</strong> piste richting Diegem aanwijst. Hierdoor komen <strong>de</strong><br />
klimmen<strong>de</strong> toestellen onmid<strong>de</strong>llijk boven het hoofdste<strong>de</strong>lijk gebied en<br />
kunnen zij onvoldoen<strong>de</strong> hoogte halen om <strong>de</strong> lawaaimetingen te ontwijken.<br />
“Je doet alles wat ze zeggen te doen, maar dat kost geld”, on<strong>de</strong>rstreept<br />
Clau<strong>de</strong> Pérignon, voorzitter van ABTO. De aanwijzingen van<br />
<strong>de</strong> verkeersleiding moeten wor<strong>de</strong>n gevolgd en zij houdt geen rekening<br />
met dat uurverschil. Wie voor 07.00 u boven Brussel opstijgt, wordt<br />
dus automatisch geflitst! Pérignon houdt er als het ware een jetlag<br />
aan over: “Ik heb al overal navraag gedaan. Niemand is bevoegd om<br />
dit probleem te verhelpen. Wil iemand mij een politiek verantwoor<strong>de</strong>lijke<br />
voorstellen die ons van dit Belgisch euvel kan verlossen?”<br />
Op Europees vlak hebben <strong>de</strong> Belgische reisbemid<strong>de</strong>laars en touroperators<br />
eveneens onmid<strong>de</strong>llijke steun nodig. De Europese commissie wil<br />
ten gunste van <strong>de</strong> verbruiker<br />
<strong>de</strong> grenzen doen vervagen<br />
en verdwijnen. Hierdoor zal<br />
hij beter kunnen profiteren<br />
van <strong>de</strong> concurrentiestrijd en<br />
dus betere reismogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
genieten. Ons land dreigt<br />
echter <strong>de</strong> verliezen<strong>de</strong> partij<br />
te wor<strong>de</strong>n, on<strong>de</strong>rstreept<br />
Clau<strong>de</strong>.<br />
Wijzigingen in <strong>de</strong> ‘cross bor<strong>de</strong>r’<br />
trafiek vergen eveneens<br />
een harmonisering van <strong>de</strong> fiscale regels. België is het enige of één van<br />
<strong>de</strong> weinige lan<strong>de</strong>n binnen <strong>de</strong> Europese Unie waar 3,78% btw moet betaald<br />
wor<strong>de</strong>n op reizen buiten <strong>de</strong> EU. In Ne<strong>de</strong>rland is dat 0,0% en in<br />
Frankrijk wordt alleen btw geheven op trips binnen <strong>de</strong> Unie. Zon<strong>de</strong>r<br />
een ingreep van financieminister Didier Reyn<strong>de</strong>rs (MR) of zijn collega<br />
voor on<strong>de</strong>rnemen Vincent Van Quickenborne (Open-VLD) zullen onze<br />
bemid<strong>de</strong>laars en touroperators dus nooit met gelijke wapens kunnen<br />
vechten. Ik betreur overigens dat er in al onze regeringen geen<br />
aandacht wordt besteed aan <strong>de</strong> ‘outbound’ en <strong>de</strong> hieruit voortvloeien<strong>de</strong><br />
werkgelegenheid. Reisagenten, touroperators en aanverwante<br />
sectoren (zon<strong>de</strong>r hotels en restaurants) zijn goed voor zowat 15.000<br />
jobs en dat is toch een pak meer dan Opel Antwerpen! ����<br />
<strong>Travel</strong>express 264 45
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
) for 2009 is<br />
a great year for<br />
Costa Cruises...<br />
... and also we<br />
wishes a beautiful<br />
30 th birthday<br />
to <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
Reservations:<br />
www.costaclick.be<br />
or 070/2.3.4.5.6.7<br />
www.costacruises.be
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
30 jaar <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
Zover zijn we dan: <strong>de</strong>rtig jaar <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>! En<br />
daar zijn we best fier op. Dit nummer is dan ook<br />
het resultaat van drie <strong>de</strong>cennia lang nauwkeurig<br />
observeren en analyseren. Van talrijke persconferenties,<br />
intensieve studiereizen, congressen en<br />
interviews. Maar ook van gezellige workshops,<br />
receptie-avon<strong>de</strong>n en ongedwongen gesprekken.<br />
Het waren 30 afwisselen<strong>de</strong> jaren, voor <strong>de</strong> hele<br />
sector maar zeker ook voor <strong>de</strong> professionele toeristische<br />
journalisitiek. We zagen vanop <strong>de</strong> eerste rij<br />
touroperators ontstaan en verdwijnen, luchtvaartallianties<br />
gecreëerd, steeds groter wor<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
cruiseschepen gelanceerd,... Om dan nog maar te<br />
zwijgen over talrijke fusies, schaalvergrotingen en<br />
(Duitse) monopoliseringen. Kortom, <strong>de</strong> sector van<br />
vakantiemakers evolueer<strong>de</strong> voortdurend en gelijkt<br />
in niets meer op wat ze 30 jaar gele<strong>de</strong>n was.<br />
Ook <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> zelf evolueer<strong>de</strong>. Van pril<br />
pioniersblad in 1979 tot het nog steeds meest<br />
gerespecteer<strong>de</strong> vakblad in <strong>de</strong> <strong>Benelux</strong> vandaag. En<br />
ere wie ere toekomt: dit alles was het tijdschrift<br />
nooit geweest zon<strong>de</strong>r het lef en vakmansschap van<br />
stichter Walter Baeke. Als pionier leid<strong>de</strong> hij het<br />
schip 25 jaar lang met gedreven hand (en pen)<br />
doorheen <strong>de</strong> soms hoge golven van <strong>de</strong> reisindustrie.<br />
Correct en integer, maar steeds ook met een<br />
ongedwongen flair die niemand kon weerstaan. Het<br />
<strong>de</strong>finitieve afscheid van hem vijf jaar gele<strong>de</strong>n viel<br />
dan ook ontzettend zwaar.<br />
Maar een fantastisch team van journalist-me<strong>de</strong>werkers<br />
ontving mij met ongeken<strong>de</strong> loyaliteit als<br />
nieuwe kapitein van het schip. Ze <strong>de</strong>el<strong>de</strong>n kennis<br />
en ervaring waardoor <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> vandaag nog<br />
steeds kan staan waarvoor het blad altijd heeft<br />
gestaan. Degelijk en onafhankelijk vaknieuws blijft<br />
het motto, gedreven journalistiek ons han<strong>de</strong>lmerk.<br />
En dit voor <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> <strong>de</strong>rtig jaar... Happy birthday<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>!<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> a 30 ans<br />
Nous y voilà: trente ans <strong>de</strong> <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>! Et<br />
c’est notre gran<strong>de</strong> fierté que ce numéro soit le<br />
résultat <strong>de</strong> trois décennies d’observations et<br />
d’analyses précises, <strong>de</strong> nombreuses conférences <strong>de</strong><br />
presse, d’intenses voyages d’étu<strong>de</strong>, <strong>de</strong> congrès et<br />
d’interviews, mais aussi d’agréables workshops, <strong>de</strong><br />
soirées, réceptions et <strong>de</strong> conversations désinvoltes,<br />
qui se sont succédé pendant 30 ans, pour<br />
l’ensemble du secteur mais aussi pour les journalistes<br />
professionnels du tourisme.<br />
Nous avons vu surgir et disparaître la première<br />
vague <strong>de</strong>s tour-opérateurs, se créer <strong>de</strong>s alliances,<br />
se lancer <strong>de</strong>s navires <strong>de</strong> croisière toujours plus<br />
grands… Pour ne rien dire <strong>de</strong>s nombreux regroupements,<br />
fusions et monopoles (allemands). Bref,<br />
le mon<strong>de</strong> <strong>de</strong>s créateurs <strong>de</strong> vacances a évolué et ne<br />
ressemble plus en rien à ce qu’il était voici 30 ans.<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> aussi a évolué, D’une feuille <strong>de</strong><br />
pionnier née en 1979, jusqu’à <strong>de</strong>venir aujourd’hui<br />
le magazine professionnel le plus respecté au <strong>Benelux</strong>.<br />
Cet honneur qui nous est fait n’aurait pas été<br />
possible sans l’implication <strong>de</strong> son fondateur, Walter<br />
Baeke, qui tint la barre du navire durant 25 ans<br />
d’une main (et d’une plume) fermes, à travers les<br />
vagues quelquefois élevées que connut l’industrie<br />
du voyage. Correct et intègre, mais avec ce flair<br />
désinvolte auquel personne n’a jamais pu résister.<br />
L’adieu définitif que nous lui avons fait voici cinq<br />
ans nous a pesé bien lourd.<br />
Mais une fantastique équipe <strong>de</strong> collaborateurs m’a<br />
accueillie avec une loyauté insoupçonnée comme<br />
nouveau capitaine du navire. Ils partagent la culture<br />
et l’expérience grâce à laquelle <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
peut être encore aujourd’hui le magazine qu’il a<br />
toujours été. Sérieux et indépendant, telle est notre<br />
<strong>de</strong>vise, notre marque <strong>de</strong> fabrique journalistique.<br />
En avant donc pour les trente prochaines années.<br />
Bon anniversaire, <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>!<br />
Britta Baeke<br />
30<br />
jaar|ans<br />
<strong>Travel</strong>express 264 47
4 5 6 7 8 9 10<br />
Met je hoofd al in <strong>de</strong> sneeuw?<br />
Sneeuwvakanties<br />
Even opla<strong>de</strong>n...<br />
met een Jetair sneeuwvakantie<br />
Dollen in <strong>de</strong> sneeuw, heerlijk naar bene<strong>de</strong>n zoeven in<br />
<strong>de</strong> zon, op je positieven komen in<strong>de</strong> après-skichalet, …<br />
Niks geeft meer energie dan zo’n zalige vakantie in <strong>de</strong><br />
bergen. Ont<strong>de</strong>k nu Jetairs sneeuwvakanties in <strong>de</strong> nieuwe<br />
Jetair brochure!<br />
www.jetair.be
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
<strong>Travel</strong>express 30<br />
Gefeliciteerd <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>!<br />
Een blad is niets zon<strong>de</strong>r zijn lezers. Daarom laten we<br />
enkelen van hen graag aan het woord over 3 <strong>de</strong>cennia<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong>.<br />
Gualtiero Togneri<br />
MSC Cruises<br />
30 jaar, wat een prestatie! Het lei<strong>de</strong>n van zo’n succesblad<br />
zit blijkbaar in <strong>de</strong> genen bij <strong>de</strong> familie Baeke.<br />
Bij het overlij<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> spirituele va<strong>de</strong>r van <strong>Travel</strong><br />
<strong>Express</strong> werd door velen gevreesd dat hiermee het<br />
meest kwalitatieve vakblad niet langer van <strong>de</strong> persen<br />
zou rollen. Echter, niets is min<strong>de</strong>r waar : Britta heeft<br />
<strong>de</strong> fakkel meer dan succesvol overgenomen en getoond<br />
dat zij dit vakblad<br />
perfect kan<br />
lei<strong>de</strong>n met haar<br />
eigen visie en haar<br />
originele aanpak.<br />
Dus, Britta doe er<br />
minstens nog 30<br />
bovenop, proficiat!<br />
Frank Van<br />
<strong>de</strong>n Eyn<strong>de</strong><br />
Thomas Cook<br />
Belgium<br />
Toen Walter Baeke 30 jaar gele<strong>de</strong>n <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> stichtte,<br />
leg<strong>de</strong> hij daarmee <strong>de</strong> basis voor <strong>de</strong> toeristische vakbla<strong>de</strong>n.<br />
Wat ik als lezer altijd weer geapprecieerd heb, zijn <strong>de</strong> mooie<br />
en vaak originele insteken die het blad kenmerken. De jaarlijkse<br />
analyse van jaarrekeningen van TO’s en reisagenten is<br />
daar een goed voorbeeld van. Ook een woordje van waar<strong>de</strong>ring<br />
voor Britta is hier op zijn plaats, want zij heeft <strong>Travel</strong><br />
<strong>Express</strong> enkele jaren gele<strong>de</strong>n op een zeer professionele manier<br />
overgenomen. Op naar <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> 30 jaar, zou ik zo zeggen!<br />
Olivia van <strong>de</strong>r Ghinst<br />
Star Clippers<br />
Prendre le pouls du marché<br />
pendant 30 ans, et nous le rapporter<br />
<strong>de</strong> manière aussi pertinente<br />
: belle performance pour<br />
toute l’équipe <strong>de</strong> <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>!<br />
Continuez à faire battre<br />
le cœur du voyage encore pour<br />
les 30 suivantes!<br />
« Wishing you fair winds and<br />
following seas! »<br />
Olga Jacob<br />
American Airlines<br />
Wilfried<br />
Lauwers<br />
BTExpo<br />
jaar|ans<br />
Fantastisch en van harte gefeliciteerd met jullie 30ste verjaardag.<br />
Het is moeilijk te geloven dat jullie ou<strong>de</strong>r zijn dan wij – en wij zijn<br />
hier al 20 jaar! Zoals je weet heeft <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> mij altijd nauw<br />
aan het hart gelegen en ben ik altijd on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> indruk geweest van <strong>de</strong><br />
kwaliteit van <strong>de</strong> artikels en inhoud. Ik wens jullie veel success naar<br />
<strong>de</strong> toekomst – op naar <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> 30 jaar!<br />
Bernard Guisset<br />
Jet Airways<br />
30 kaarsjes uitblazen!!! … weinigen<br />
doen dit na in <strong>de</strong> toeristische wereld!<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong> kan men in<br />
drie woor<strong>de</strong>n formuleren: Pionier –<br />
Familie – Vakmanschap.<br />
Een héél dikke proficiat !!!<br />
Thirty years ago, I started working for a<br />
British airline, British Caledonian. Thirty years<br />
ago, my aviation career started and thirty<br />
years ago, <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> was born. Is this<br />
coinci<strong>de</strong>nce? I believe not. The last thirty years<br />
were absolutely thrilling. <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> managed<br />
to keep us informed about this evolution<br />
that could well have been a revolution. Month<br />
after month, we were looking our postbox for<br />
more news-by-<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>. Britta, you may<br />
be proud of your magazine. Happy sailing on the quiet news wave, happy<br />
flying in the cloudless news skies, happy driving on the news roads, we<br />
will follow you wherever you go…. Congratulation, Britta and team!<br />
Geert Sciot<br />
Brussels Airlines<br />
“<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> was <strong>de</strong> pionier van <strong>de</strong> vakpers<br />
en legt 30 jaar later nog altijd <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
oer<strong>de</strong>gelijke klemtonen die stichter Walter<br />
Baeke <strong>de</strong>stijds vastleg<strong>de</strong>: onafhankelijke<br />
journalistiek, uitgebalanceer<strong>de</strong> analyses,<br />
diepte-interviews, een kritische noot, een<br />
dosis humor, ... Het feit dat ik sinds ik <strong>Travel</strong><br />
<strong>Express</strong> begon te lezen elk nummer heb<br />
bewaard, zegt eigenlijk alles. Ik heb in mijn<br />
vorig, journalistiek, leven met veel plezier bijgedragen tot <strong>Travel</strong><br />
<strong>Express</strong> en ik wens <strong>de</strong> redactie van harte nog vele <strong>goe<strong>de</strong></strong> jaren toe!”<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 49
4 5 6 7 8 9 10<br />
<strong>Travel</strong>express 30<br />
> Felicitaties | F licitations<br />
Jean-Luc HANS<br />
Groupe BT TOURS<br />
Félicitations Britta! 30 ans cela se fête. Tu as continué à œuvrer<br />
dans l’esprit rédactionnel <strong>de</strong> Walter. Ce numéro anniversaire est<br />
aussi un hommage à son esprit créatif. Tu as veillé à prolonger une<br />
collaboration efficace avec <strong>de</strong>s journalistes professionnels reconnus<br />
et dont les articles sont appréciés par le secteur.<br />
J’espère que tu continueras dans cette voie et que <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
fêtera encore <strong>de</strong> nombreux anniversaires.<br />
Kristof Joosen<br />
Jetaircenter Kristof Holidays<br />
30 jaar <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>, waarvan ik toch<br />
17 jaar heb meegemaakt! Een informatief<br />
magazine waarin toch plaats is voor duiding<br />
en kritiek, waarin bijzon<strong>de</strong>r interessante<br />
artikels staan en waar men toch al eens<br />
tegen schenen durft stampen. Een magazine<br />
dat mij geholpen heeft om <strong>de</strong> reiswereld beter<br />
te leren kennen en nog steeds het reisaanbod<br />
–onze dagelijkse broodwinning- in <strong>de</strong> kijker<br />
plaatst. Proficiat en doe er nog minstens 30<br />
jaar bij!<br />
Beatrijs Croes<br />
Alk Reizen Alken<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> is een no-nonsense vakblad met prima afwisseling<br />
van het leven én beleven van <strong>de</strong> toeristische sector! Mijn favoriet!<br />
50 <strong>Travel</strong>express 264<br />
Patrick Vancompernolle<br />
Jetair<br />
“Werken in <strong>de</strong> reisbranche is topsport.<br />
Wij moeten continu op een hoog<br />
niveau en on<strong>de</strong>r hoge druk presteren<br />
om aan <strong>de</strong> top mee te kunnen blijven<br />
draaien. <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> draait al 30<br />
jaar aan <strong>de</strong> top mee. Daarmee is alles<br />
gezegd! Van harte.“<br />
Wim Melis<br />
SAS Scandinavian Airlines<br />
jaar|ans<br />
Frank<br />
Bosteels<br />
Best Tours<br />
Het probleem met <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> is dat je niet weet waar je best<br />
begint te lezen. Met het Interview? De Actua? Aviation? TO? Of toch<br />
maar <strong>de</strong> Overrun helemaal achtertaan het blad. Het speelt helemaal<br />
geen rol. Elke rubriek die je aandacht trekt waarmee je als lezer<br />
wordt aangetrokken sleept je immers mee naar <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> rubriek.<br />
Zolang het interessant is en aangenaam leest blijf je gekluisterd aan<br />
<strong>de</strong> pagina’s van <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>, …en voor je ’t weet heb je het blad<br />
helemaal gelezen en sommige stukken dan nog liefst twee maal. Deze<br />
verdienste dankt het blad niet het minst aan <strong>de</strong> gedrevenheid van <strong>de</strong><br />
bekwame journalisten, stuk voor stuk specialisten in hun branche<br />
binnen <strong>de</strong> reisindustrie en natuurlijk aan hun getalenteer<strong>de</strong> hoofdredactrice.<br />
Proficiat <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>!<br />
Tinne<br />
Vanmoer<br />
Lagrange<br />
Wij wensen <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
nog 30 jaar met alleen<br />
maar positieve dingen, vol<br />
reportages en nieuws ‘hot<br />
van <strong>de</strong> presse’ Vanwege het Lagrange-team: Gelukkige<br />
verjaardag, <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>!<br />
Bart<br />
Brackx<br />
TUI<br />
Hoewel ik on<strong>de</strong>rtussen<br />
toch al een serieus tijdje<br />
actief meedraai in<br />
<strong>de</strong> branche, is het vakblad<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
er al die tijd geweest<br />
om me te informeren,<br />
te inspireren. Of te alarmeren (lacht). <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> maakt voor mij<br />
dan ook integraal <strong>de</strong>el uit van onze Belgische toerismesector. Britta<br />
zet trouwens op voortreffelijke wijze het werk van Walter ver<strong>de</strong>r.<br />
Ze heeft daarbij een team rond zich verzameld, dat enkel bestaat uit<br />
topjournalisten. Vandaar <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>, die <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> ook na 30<br />
jaar nog altijd heeft als klankbord en spreekbuis van onze sector.<br />
Namen SAS, Scandinavian Airlines, wens ik het oudste vakblad in <strong>de</strong> sector van harte proficiat met haar 30ste<br />
verjaardag. Sinds <strong>de</strong> dag dat ik in het toerisme begon, heb ik steeds met veel enthousiasme het blad gelezen.<br />
Een hoge informatieve waar<strong>de</strong>, professionele aanpak en verschei<strong>de</strong>nheid in doelgroep zijn naar mening <strong>de</strong> juiste<br />
ingrediënten om nog jaren ‘Het maandblad voor <strong>de</strong> reiswereld’ te blijven.
24 25 26 27 28 29<br />
30 jaar <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
Daar nemen wij ons hoedje voor af!<br />
Gefeliciteerd!<br />
www.travelcoop.be
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B
24 25 26 27 28 29<br />
30<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Specialisten blikken<br />
in <strong>de</strong> Ôkristallen bolÕ<br />
Clau<strong>de</strong> P rignon (ABTO)<br />
De klant verlangt meer,<br />
wij alleen kunnen hem<br />
adviseren<br />
Alle toeristische spelers moeten beseffen<br />
dat <strong>de</strong> klant meer en meer een centrale rol<br />
gaat spelen. Hij heeft nu een enorme kennis<br />
en boekingsmogelijkhe<strong>de</strong>n ter beschikking.<br />
Zowel touroperators als reisbemid<strong>de</strong>laars<br />
zullen zich aan <strong>de</strong>ze evolutie moeten aanpassen.<br />
Kennis van <strong>de</strong> technologie is een must<br />
gewor<strong>de</strong>n. De klant heeft meer en meer<br />
mid<strong>de</strong>len ter beschikking. Wij moeten flexibel<br />
mee evolueren. Een toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van<br />
ABTO moet zijn dat alle le<strong>de</strong>n over <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
standaardfaciliteiten beschikken. We moeten<br />
een kakafonie vermij<strong>de</strong>n waarbij ie<strong>de</strong>reen<br />
zijn eigen ding doet.<br />
Schaalvergroting is door dit alles onvermij<strong>de</strong>lijk.<br />
Dat speelt in het voor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> klant<br />
en <strong>de</strong> reisverkopers. Nieuwe synergieën zullen<br />
lei<strong>de</strong>n tot een doeltreffen<strong>de</strong>r werking. De<br />
klant kan kiezen uit een meer competitieve<br />
concurrentie en een hoger ren<strong>de</strong>ment kan<br />
<strong>de</strong> aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r alleen verheugen. Men zal<br />
hogere volumes kunnen aankopen en dit versterkt<br />
<strong>de</strong> invloed bij <strong>de</strong> leveranciers, die zich<br />
uiteraard ook flexibeler zal gaan opstellen.<br />
Door internet groei<strong>de</strong>n ook nieuwe spelers,<br />
zoals <strong>de</strong> low cost carriers en <strong>de</strong> hotelbanken.<br />
De klassieke hoofdrolspelers zijn betrouwbaar,<br />
vele nieuwkomers niet. Wij kunnen <strong>de</strong><br />
reiziger meer bie<strong>de</strong>n: ervaring, bescherming,<br />
adviesverlening en bijstand. Sommigen<br />
lappen <strong>de</strong> wetgeving zelfs aan hun laars en<br />
uitein<strong>de</strong>lijk zal onze strenge regelgeving in<br />
ons voor<strong>de</strong>el uitdraaien. We moeten onze<br />
kwaliteiten ook uitdrukkelijk mel<strong>de</strong>n aan<br />
<strong>de</strong> klant: wij waarborgen een bescherming,<br />
wie via internet boekt, staat in zijn blootje.<br />
Bovendien: internet zal nooit kunnen praten<br />
met <strong>de</strong> klant, <strong>de</strong> reisadviseur wel. Op grond<br />
van een behoefteanalyse kan hij met zijn<br />
kennis van het product <strong>de</strong> klant het best kan<br />
overtuigen van zijn toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>.<br />
En doorgedreven specialisatie zal alleszins<br />
belangrijker wor<strong>de</strong>n, zowel bij <strong>de</strong> touroperator<br />
als <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laar. Er zullen meer niches<br />
ontstaan. Het reisgedrag evolueert naar<br />
het genieten van een quality time. De klant<br />
wil meer ont<strong>de</strong>kken tij<strong>de</strong>ns één reis en <strong>de</strong><br />
lokale cultuur en gewoonten opsnuiven. Ook<br />
<strong>de</strong> all-in evolueer<strong>de</strong> door dit meerverlangen.<br />
Van half pension naar, alle maaltij<strong>de</strong>n, alle<br />
drank, alle activiteiten en zelfs maaltij<strong>de</strong>n à<br />
la carte in themarestaurants.<br />
Rechtstaan<strong>de</strong> vliegen? Dat vergt een certificaat<br />
dat alleen <strong>de</strong> bouwer van het toestel<br />
kan aanvragen. Wil men meer passagiers<br />
vervoeren dan moeten ook meer flight attendants<br />
wor<strong>de</strong>n ingezet: 1 per 50 pax is<br />
<strong>de</strong> norm. Volgens mij zoekt men alleen een<br />
argument om straks een supplement te vragen<br />
voor wie zittend wil blijven vliegen. De<br />
lijst extras wordt bovendien alsmaar langer.<br />
Sommigen willen nu zelfs geld vragen om <strong>de</strong><br />
boarding pass uit te printen, die nochtans<br />
een essentieel element is van een vlucht. Een<br />
low cost is al lang geen low cost meer en <strong>de</strong><br />
klassieke spelers wor<strong>de</strong>n opnieuw aantrekkelijker.<br />
Vakantievluchten bie<strong>de</strong>n nu een service met<br />
soms een hoger niveau dan bij een economyticket<br />
op een lijnvlucht. Ik geloof in een<br />
cohabitatie aan boord van pakketreizigers,<br />
low cost passagiers en an<strong>de</strong>ren.<br />
De low cost na<strong>de</strong>rt zijn natuurlijke grens. Ze<br />
hebben nu al aangetoond dat ze niet kunnen<br />
overleven door puur <strong>de</strong> luchtvaart, maar<br />
alleen door een forse nevenverkoop, zoals<br />
hotelaccommodaties en huurauto’s. Dit zal<br />
door <strong>de</strong> Europese Unie weldra ook binnen<br />
een pakketreis vallen met alle verplichtingen<br />
en aansprakelijkhe<strong>de</strong>n die er aan verbon<strong>de</strong>n<br />
zijn en dan zal <strong>de</strong> low coast niet meer<br />
lucratief blijven.<br />
De bescherming van <strong>de</strong> consument zal op<br />
Europees nog toenemen en dat is goed want<br />
het is <strong>de</strong> klant die ons in leven houdt. We<br />
moeten een juist evenwicht vin<strong>de</strong>n en daarbij<br />
waken over onze waar<strong>de</strong>n. Een duurzaam<br />
beleid is vereist. Onze bestemmingen moeten<br />
aantrekkelijk blijven. Er moeten prioriteiten<br />
komen voor natuur en milieu. Voor onze<br />
miljoenen brochures wor<strong>de</strong>n bomen gekapt.<br />
Met <strong>de</strong> hulp van <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laar zou<strong>de</strong>n<br />
we een mentaliteit moeten kweken om die<br />
terug in te leveren en dan zal blijken dat we<br />
min<strong>de</strong>r brochures moeten drukken. Ook <strong>de</strong><br />
jaar|ans<br />
Jules Verne stuur<strong>de</strong> Pileas Fogg in 80 dagen rond <strong>de</strong> wereld. Hergé stuur<strong>de</strong> Kuifje naar <strong>de</strong> Maan. Nog geen 50 jaar<br />
gele<strong>de</strong>n schreven we artikels met <strong>de</strong> hand. Toen volg<strong>de</strong> <strong>de</strong> schrijfmachine en nadien <strong>de</strong> computer. De telex verdween<br />
voor <strong>de</strong> fax en toen volg<strong>de</strong> <strong>de</strong> e-mail. Naar aanleiding van <strong>de</strong> 30e verjaardag van <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> polsten we enkele<br />
specialisten over hun visie op <strong>de</strong> toekomst van <strong>de</strong> toeristische sector of naar <strong>de</strong> plannen voor hun bedrijf.<br />
klant van Delhaize brengt nu zijn plastiektas<br />
terug mee. Er is een sectoriële en internationale<br />
aanpak vereist.<br />
Benoit Ho<strong>de</strong>ige (Arthema)<br />
Voortaan genieten niet alleen<br />
klant en hotelier van<br />
een reis<br />
Arthema werkt aan een meer functionele en<br />
interactieve website. Zo krijgt <strong>de</strong> klant een<br />
beter inzicht in onze à la carte mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
en onze verkooppunten in zijn buurt, zegt<br />
Benoit Ho<strong>de</strong>ige. In <strong>de</strong> toekomst zal <strong>de</strong> rol van<br />
zowel reisbemid<strong>de</strong>laar als touroperator veran<strong>de</strong>ren.<br />
De reisadviseur zal actiever moeten<br />
wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> klant zelf op te zoeken.<br />
Sommigen zullen samensmelten. De tijd van<br />
<strong>de</strong> simpele verkoper is voorbij. Reisbemid<strong>de</strong>laars<br />
zullen meer eigen producten moeten<br />
aanbie<strong>de</strong>n. Het is ook mogelijk dat Arthema<br />
zuivere advieskantoren opent, bemand met<br />
specialisten op elke bestemming. Een ethisch<br />
charter valt niet langer weg te <strong>de</strong>nken. Ook<br />
ter plaatse moeten wij aandacht koesteren<br />
voor een correcte verloning: toerisme mag<br />
geen uitbuiting inhou<strong>de</strong>n en op een bestemming<br />
leven meer lokale betrokkenen dan<br />
alleen <strong>de</strong> hotelier.<br />
Kleine feiten kunnen lei<strong>de</strong>n tot grote<br />
gevolgen. De overmediatisering blijft het<br />
grootste gevaar: “Als er een vlieg op <strong>de</strong><br />
ramen van <strong>de</strong> Amerikaanse ambassa<strong>de</strong> zit,<br />
wijst men onmid<strong>de</strong>llijk naar al-Quayda”. Eén<br />
valse scoop kan het toerisme vermoor<strong>de</strong>n.<br />
Klanten geloven helaas sneller <strong>de</strong> pers dan<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 53
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
<strong>de</strong> touroperator. Zo beoor<strong>de</strong>len velen Syria<br />
en Jordanië als gevaarlijke bestemmingen,<br />
hoewel men daar zelfs mid<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> nacht<br />
veilig op straat loopt.<br />
De beoor<strong>de</strong>lingsfiches van <strong>de</strong> klanten zijn<br />
belangrijk. Zij willen reizen volgens onze<br />
filosofie en uiten wensen. Wij testen vooraf<br />
het product uit en werven specialisten aan.<br />
Onze nieuwe brochures bie<strong>de</strong>n daarom rondreizen<br />
aan in Europa en Azië. Met Secrets of<br />
the Desert blijft <strong>de</strong> woestijn een specialiteit.<br />
Wij brei<strong>de</strong>n ook onze themareizen uit, zoals<br />
gastronomie in Vietnam, een trip voor een<br />
fotografieschool, begeleiding door historici.<br />
Alle thema’s zijn <strong>de</strong>nkbaar. Wij werken alleen<br />
een basispakket uit: <strong>de</strong> klant kan ver<strong>de</strong>r<br />
à la carte invullen.<br />
Pieter Weymans (Kuoni)<br />
ÔFlexible pricingÕ en<br />
business mo<strong>de</strong>l voor<br />
samenwerking tussen TO<br />
en reisadviseur<br />
Online verwacht ik een verzadiging en ik<br />
zie zelfs on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> webaanbie<strong>de</strong>rs een grote<br />
schoonmaak beginnen, die het kaf van het<br />
koren zal schei<strong>de</strong>n. De kennisoverdracht van<br />
<strong>de</strong> reisadviseur is zijn toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong><br />
en die rol zal belangrijker wor<strong>de</strong>n.<br />
In 1906 werkte <strong>de</strong> Italiaanse economist<br />
het ‘80-20’ mo<strong>de</strong>l uit: 20% van <strong>de</strong> bevolking<br />
bezit 80% van <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len. Een ruw<br />
geraam<strong>de</strong> verhouding die echter op alles kon<br />
wor<strong>de</strong>n toegepast. Zo kon men zeggen dat in<br />
<strong>de</strong> boekhan<strong>de</strong>ls amper 20% van het aanbod<br />
prijkte, <strong>de</strong> ‘bestsellers’ die goed waren<br />
voor 80% van <strong>de</strong> inkomsten. In een artikel<br />
reageer<strong>de</strong> <strong>de</strong> Amerikaan Chris An<strong>de</strong>rson<br />
in 2004 door <strong>de</strong> ‘long tail grafiek’ uit te<br />
tekenen: een kortere verticale lijn voor <strong>de</strong><br />
inkomsten en een lange horizontale streep<br />
voor <strong>de</strong> producten. Er was immers meer beschikbaar<br />
dan die 20% in het boekhan<strong>de</strong>lrek.<br />
Hiermee ontston<strong>de</strong>n langs <strong>de</strong> horizontale lijn<br />
<strong>de</strong> nicheproducten. De keuze werd alsmaar<br />
groter en zo groei<strong>de</strong> ‘The paradox of choice’,<br />
zoals <strong>de</strong> psycholoog Barry Schwartz het<br />
fenomeen omschreef. Die uitbreiding leid<strong>de</strong><br />
ertoe dat <strong>de</strong> verbruiker door <strong>de</strong> bomen het<br />
bos niet meer zag. Ook het online aanbod<br />
werd hiervan <strong>de</strong> weerspiegeling. De klant<br />
weet niet meer waar en wat zoeken en dat<br />
wordt nu <strong>de</strong> taak van <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laar, die<br />
<strong>de</strong> zaken thematisch zal moeten aanpakken.<br />
Dit vergt in <strong>de</strong> eerste plaats een profielkennis<br />
54 <strong>Travel</strong>express 264<br />
van <strong>de</strong> klant. Hij moet diens verlangens kunnen<br />
peilen en hij zal internet beter moeten<br />
beheersen dan <strong>de</strong> klant. Dat geldt eveneens<br />
voor <strong>de</strong> touroperator, die zijn pakketaanbiedingen<br />
moet baseren op het profiel van <strong>de</strong><br />
klant. Om dat klantenprofiel te beheersen is<br />
alleszins een samenwerking vereist tussen<br />
touroperator en reisadviseur. De reiziger zelf<br />
heeft eveneens aandacht nodig en wie hem<br />
die schenkt, zal groeien.<br />
Het ecologisch verantwoor<strong>de</strong> toerisme zal<br />
hierbij alleen maar toenemen en is gebon<strong>de</strong>n<br />
aan een zorgvuldige keuze van <strong>de</strong> lokale<br />
partner en hotelier, en hun behan<strong>de</strong>ling van<br />
<strong>de</strong> lokale bewoners.<br />
‘Flexible pricing’ wordt onvermij<strong>de</strong>lijk, niet<br />
alleen door fuel oprispingen. Brochures wor<strong>de</strong>n<br />
beperkt tot een informatieve inhoud. De<br />
prijsberekening zal naar het web verhuizen.<br />
Reisadviseurs en touroperators moeten samen<br />
een businessmo<strong>de</strong>l uitwerken waarmee<br />
het reiskantoor boven een richtprijs zelf zijn<br />
kosten kan berekenen. Onze nieuwe concurrenten<br />
zijn niet alleen <strong>de</strong> ‘groten’, want<br />
buiten onze grenzen duiken eveneens vele<br />
niche to’s op.<br />
John Pot (<strong>Travel</strong>coop)<br />
De politiek kent ons niet,<br />
wij moeten nu eensgezind<br />
een initiatief nemen<br />
“<strong>Travel</strong>coop streeft van bij zijn stichting<br />
naar een meerwaar<strong>de</strong>. Onze le<strong>de</strong>n zijn geen<br />
reisagenten, maar reisadviseurs, die nagaan<br />
wat het beste is voor <strong>de</strong> klant en tegen<br />
welke prijs dat kan wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n”,<br />
on<strong>de</strong>rstreept John Pot. “Die adviseren<strong>de</strong> rol<br />
gaat zeker sterker wor<strong>de</strong>n: er komen min<strong>de</strong>r<br />
verkooppunten, maar meer reisadviseurs. Dit<br />
betekent schaalvergrotingen en/of samenwerkingsverban<strong>de</strong>n<br />
on<strong>de</strong>r gespecialiseer<strong>de</strong><br />
reisadviseurs. Dit leidt tot meer vrijheid,<br />
ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> kosten en meer kwaliteit. Ik ben<br />
er geen tegenstan<strong>de</strong>r van dat men van <strong>de</strong><br />
‘reisadviseur’ een vrij beroep maakt. Dat zou<br />
een betere opleiding waarborgen, die ook <strong>de</strong><br />
klant ten <strong>goe<strong>de</strong></strong> komt. De reisadviseur zal<br />
meer tijd krijgen om een eigen bedrijfsorganisaties<br />
te werken, zoals vroeger. In het begin<br />
waren er immers geen touroperators. Zo zal<br />
hij het eigen ren<strong>de</strong>ment kunnen waarborgen.<br />
Daarom spoort <strong>Travel</strong>coop zijn le<strong>de</strong>n aan om<br />
zelf reizen te organiseren. <strong>Travel</strong>coop is een<br />
label, een imago. Onze le<strong>de</strong>n blijven binnen<br />
die cohesie totaal vrij en onafhankelijk en<br />
dat beseffen nog niet alle reiskantoren.<br />
Sneller, doeltreffen<strong>de</strong>r, beter en goedkoper<br />
zijn dan het internet is <strong>de</strong> boodschap, en er<br />
ook op aanwezig zijn om <strong>de</strong> klant dui<strong>de</strong>lijk te<br />
maken dat wij hem in dat overaanbod naar<br />
<strong>de</strong> beste keuze kunnen lei<strong>de</strong>n. Reisverkopers<br />
zullen vooral inzicht moeten krijgen op <strong>de</strong><br />
verlangens van <strong>de</strong> klant.<br />
<strong>Travel</strong>coop is voorstan<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> Europese<br />
regelgeving volgens het Belgische mo<strong>de</strong>l. De<br />
normen liggen in onze buurlan<strong>de</strong>n mijlen ver<br />
uit elkaar en in sommige lidstaten bestaat<br />
niet eens enige regelgeving. <strong>Travel</strong>coop pleit<br />
vandaag voor een initiatief in eigen land<br />
waarbij alle betrokkenen wor<strong>de</strong>n geraadpleegd,<br />
<strong>de</strong> reisadviseurs, <strong>de</strong> touroperators,<br />
maar ook <strong>de</strong> airlines en politici. De politiek<br />
is één van <strong>de</strong> problemen. Onlangs organiseer<strong>de</strong>n<br />
wij hierover een colloquium. De politiek<br />
had zijn zogeheten specialisten gestuurd,<br />
maar die bleken zich niet bewust te zijn van<br />
<strong>de</strong> problemen binnen <strong>de</strong> toeristische sector!<br />
Bovendien bestaat ook voor <strong>de</strong> Vlaamse politici<br />
alleen <strong>de</strong> incoming en het binnenlandse<br />
toerisme. De politieke structuren zijn fe<strong>de</strong>raal<br />
en regionaal gespreid maar zij zijn niet<br />
aan <strong>de</strong> toeristische sector aangepast. Wij<br />
hebben echter geen politiek gekrakeel nodig,<br />
maar daadkracht en dus beter geïnformeer<strong>de</strong><br />
politici en kabinetten. In België bestaat geen<br />
eenduidig platform. Dat zou al een eerste<br />
oefening inhou<strong>de</strong>n”.<br />
Luc Coussement (distribution<br />
& new media, Jetair)<br />
“De toekomst ligt in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> consument,<br />
die <strong>de</strong> toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
reisagent en <strong>de</strong> reissector kritisch tegen het<br />
licht zal hou<strong>de</strong>n. Reisagenten die hun toegevoeg<strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong> tegenover <strong>de</strong> klant weten te<br />
realiseren, hebben <strong>de</strong> beste kansen om stand<br />
te hou<strong>de</strong>n, en krijgen <strong>de</strong> resolute steun van<br />
Jetair. Jetair blijft kiezen voor <strong>de</strong> reisagent,<br />
ondanks het veran<strong>de</strong>ren<strong>de</strong> gedrag van <strong>de</strong><br />
consument zelf.<br />
On<strong>de</strong>r invloed van <strong>de</strong> kritische consument zal<br />
<strong>de</strong> rol van <strong>de</strong> reisagent evolueren van <strong>de</strong> rol<br />
van boekingsfacilitator, naar <strong>de</strong> rol van reisadviseur:<br />
oriënterend en adviserend, daarbij<br />
al zijn beroeps-, bestemmings- en productkennis<br />
gebruikend”.<br />
Elie Bruyninckx (Jetair vliegvakanties)<br />
“Hoewel grenzen en afstan<strong>de</strong>n virtueel<br />
ver<strong>de</strong>r zullen blijven vervagen, zal omwille<br />
van <strong>de</strong> zintuiglijkheid van <strong>de</strong> mens <strong>de</strong> drang
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
naar het fysische reizen blijven toenemen.<br />
Dit betekent mijn inziens dat <strong>de</strong> frequentie<br />
waarmee mensen korte-, mid<strong>de</strong>llange- en<br />
lange afstandsreizen on<strong>de</strong>rnemen ver<strong>de</strong>r zal<br />
toenemen, waarbij er een accentverschuiving<br />
mag wor<strong>de</strong>n verwacht naar het intercontinentale<br />
verkeer. Touroperators zullen hierbij<br />
enkel een hoofdrol kunnen blijven spelen<br />
indien zij enerzijds <strong>de</strong> echte aspiraties van<br />
hun klanten kunnen blijven traceren en an<strong>de</strong>rzijds<br />
<strong>de</strong> gepaste mid<strong>de</strong>len kunnen inzetten<br />
om <strong>de</strong>ze behoeften te bevredigen”.<br />
Peter Keijers (Euram)<br />
Hebben we morgen nog<br />
toeristenÉ of producten!?<br />
“Reizen om te leren, reizen opent <strong>de</strong> geest,<br />
… toch lijkt er iets mis te zijn met ons i<strong>de</strong>e<br />
over reizen in <strong>de</strong> 21ste eeuw. Tenminste,<br />
als we <strong>de</strong> ontwerpers van toeristische<br />
megaprojecten, zoals in <strong>de</strong> golfstaten of van<br />
het CityCenter Las Vegas, moeten geloven.<br />
Super jumbo’s à la A380 vliegen straks overstresste<br />
toeristen naar <strong>de</strong>ze megaprojecten<br />
tegen, wellicht, “mega lage” prijzen, waar<br />
klanten in een afgelijn<strong>de</strong> artificiële omgeving<br />
in overweldigen<strong>de</strong> luxe wor<strong>de</strong>n gedompeld.<br />
Of zou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> ontwerpers van <strong>de</strong>ze megaprojecten<br />
hun consulenten echt te duur betaald<br />
hebben? Wellicht niet, maar <strong>de</strong> bezoekers<br />
zullen niet uit Europa komen. De eclatante<br />
luxe van <strong>de</strong> megaprojecten in <strong>de</strong> golfstaten<br />
zullen hoofdzakelijk Aziatische, en vooral<br />
Chinese, toeristen aantrekken, omwille van<br />
<strong>de</strong> geografische ligging en het ontbreken van<br />
<strong>de</strong>rgelijke projecten (tot nu toe) in Azië. Het<br />
aanraken van rijkdom en succes betekent<br />
voor veel Chinezen ongeveer evenveel als <strong>de</strong><br />
reis naar Mekka voor een moslim. Las Vegas<br />
zal hoofdzakelijk <strong>de</strong> business uit <strong>de</strong> USA en<br />
Mexico halen, me<strong>de</strong> door <strong>de</strong> kortere vakanties<br />
die <strong>de</strong> modale Amerikaan doorgaans<br />
neemt.<br />
Het toerisme van <strong>de</strong> 21st eeuw zal zijn<br />
aanbod niet meer op Europa of Amerika<br />
afstemmen maar op Azië. Het toeristisch<br />
epicentrum verschuift ongetwijfeld naar<br />
Azië. De voorkeuren van <strong>de</strong>ze toeristen uit<br />
het oosten is even verschillend en exotisch<br />
als hun continent zelf. Europa is voor hen<br />
een mega openlucht museum. Het massagebeuren<br />
is niet echt besteed aan <strong>de</strong> individueel<br />
ingestel<strong>de</strong> Europese reiziger die zijn vrijheid<br />
op prijs stelt en liever zelf ont<strong>de</strong>kt dan geleid<br />
te wor<strong>de</strong>n. Zijn reisgedrag zal in wezen niet<br />
veel veran<strong>de</strong>ren.<br />
De relatief kleine toeristische industrie in<br />
België, nu een marketing speeltuin voor <strong>de</strong><br />
grote spelers in het toerisme zal stilaan in<br />
één Europese markt opgaan.<br />
De reiziger zal zich meer bedienen van het<br />
internet. De Europese reizigers zullen het<br />
steeds gevarieer<strong>de</strong>r aanbod van <strong>de</strong> grote<br />
to’s blijven appreciëren maar <strong>de</strong> concurrentie<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze to’s zal hard zijn. Om <strong>de</strong><br />
distributie beter te controleren en ook <strong>de</strong>ze<br />
marge binnen <strong>de</strong> groep te hou<strong>de</strong>n zullen ze<br />
<strong>de</strong> distributie meer naar zich toe trekken.<br />
Veel reizigers vin<strong>de</strong>n hun gading niet in het<br />
massaproduct van <strong>de</strong> grote to’s en zoeken<br />
naar originele à la carte reizen. Zij komen<br />
heel wat informatie tegen op het internet<br />
maar lopen verloren in <strong>de</strong> wirwar van sites<br />
en soms tegenstrijdige informatie.<br />
Reisbureaus van hun kant gaan meer samenwerkingsverban<strong>de</strong>n<br />
zoeken, vooral om kennis<br />
uit te wisselen en samen te zoeken naar tools<br />
om een efficiënt antwoord te geven aan <strong>de</strong><br />
toenemen<strong>de</strong> à la carte vraag. Net <strong>de</strong>ze markt<br />
laat hen toe om <strong>de</strong> omzet die zij verliezen<br />
aan het netwerk van <strong>de</strong> grote to’s terug<br />
te halen. Zij kunnen immers <strong>de</strong> klant beter<br />
bedienen dan <strong>de</strong> touroperator of het internet.<br />
Maar daar moeten zij dan wel <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len<br />
toe hebben. Om een reis te plannen heeft<br />
een reisagent nood aan informatie, concurreren<strong>de</strong><br />
prijzen en aan een tool die hem helpt<br />
<strong>de</strong> klant te overtuigen van <strong>de</strong> reis. Hij moet<br />
<strong>de</strong> klant kunnen meevoeren op een virtuele<br />
trip naar <strong>de</strong> bestemming vooraleer <strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>lijke<br />
reis aan te vatten. De reisagent wordt<br />
zo een reisarchitect.<br />
Commissies zullen stilaan tot het verle<strong>de</strong>n<br />
gaan behoren omdat <strong>de</strong> prijzen steeds<br />
transparanter wor<strong>de</strong>n. Zijn inkomsten<br />
zullen overwegend bestaan uit verschillen<strong>de</strong><br />
vormen van fees, zowel voor het gebruik van<br />
<strong>de</strong> tools waarmee hij zich zal omringen en<br />
vooral voor <strong>de</strong> kwaliteit en betrouwbaarheid<br />
van <strong>de</strong> diensten die hij aanbiedt”.<br />
Frank Bouckaert (De Buck<br />
Incentives)<br />
“Internet zal groeien voor eenvoudige<br />
verblijfsreizen zijn<strong>de</strong> één vlucht, één hotel.<br />
Het leisure toerisme zal blijven groeien<br />
omdat mensen nog altijd meer vrije tijd<br />
krijgen en of hebben (vergrijzing bevolking).<br />
Er zal business zijn voor slechts 2 soorten<br />
toerismebedrijven: zij die <strong>de</strong> massa efficiënt<br />
en goedkoop organiseren (hier hebben fysieke<br />
reisbureaus nauwelijks een toegevoeg<strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong>) en zij die oplossingen bie<strong>de</strong>n voor<br />
30<br />
jaar|ans<br />
zeer specifieke reisproblemen<br />
(rondreizen,<br />
incentives, à la carte). De reisagent zal als<br />
ervaren reiziger vooral adviseren (voor verre,<br />
min<strong>de</strong>r beken<strong>de</strong> streken), organiseren en<br />
een financiële veiligheid voor <strong>de</strong> reisgel<strong>de</strong>n<br />
bie<strong>de</strong>n. De banken organiseren <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> segmentatie<br />
in hun kantoren: <strong>de</strong> gemakkelijke<br />
routine taken via e-banking of <strong>de</strong> terminals<br />
aan <strong>de</strong> ingang; nog één on<strong>de</strong>rsteunend<br />
loketje voor mensen die een vraag hebben<br />
en <strong>de</strong> privé ruimte waar <strong>de</strong> gefortuneer<strong>de</strong><br />
klant op maat advies krijgt. Deze 3 functies<br />
of positioneringen in één gebouw geven soms<br />
<strong>de</strong> nodige spanningen. Vandaar dat er zeker<br />
plaats is voor het schei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>ze drie, ook<br />
voor <strong>de</strong> reisagent.<br />
De duurzaamheid zal zich toch langzaam<br />
doorzetten om incentives maatschappelijk<br />
meer aanvaard te krijgen. De vraag naar<br />
sportieve incentives, naar meer incentives<br />
met een lokaal ‘charity’ luik (hulp aan bevolkingsgroep<br />
en omgeving) zal groeien. Het<br />
pure luxe en glitter aspect zal meer en meer<br />
on<strong>de</strong>r druk komen te staan. In diezelf<strong>de</strong> sfeer<br />
zal men ook meer en meer bereid zijn om<br />
internationale luxe soms te laten vallen voor<br />
een unieke lokale ervaring. De wereld zal te<br />
klein wor<strong>de</strong>n en extremen zullen opgezocht<br />
wor<strong>de</strong>n (eerste incentive naar een an<strong>de</strong>re<br />
planeet)”.<br />
Jean-Philippe Cuvelier (Rainbow<br />
& UPAV)<br />
“In 30 jaren tijd is, behalve een verschuiving,<br />
eigenlijk een instorting van <strong>de</strong> autocarreizen,<br />
<strong>de</strong> markt tussen <strong>de</strong> to’s en reisagentschappen<br />
weinig veran<strong>de</strong>rd. België is een atypisch<br />
land op het vlak van reisbureauketens:<br />
er is nog een groot aantal onafhankelijke<br />
reisbureaus.<br />
Ruim 80% van <strong>de</strong> klanten reizen om te<br />
rusten. Groepsreizen zijn vooral voor culturele<br />
reizen een belangrijk gegeven, door <strong>de</strong><br />
vergrijzing van <strong>de</strong> bevolking en <strong>de</strong> verhoging<br />
van het aantal ‘jonge gepensioneer<strong>de</strong>n’ zou<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong>ze misschien best in stijgen<strong>de</strong> lijnen<br />
kunnen gaan.<br />
Thematische reizen in <strong>de</strong> meest ruime zin<br />
van het woord zullen nog steeds door formele<br />
of informele groeperingen wor<strong>de</strong>n georganiseerd,<br />
die meestal meer gespecialiseerd zijn<br />
dan reisagenten.<br />
Een <strong>goe<strong>de</strong></strong> reisagent is een grote gebruiker<br />
van internet. De klanten hebben bijna toegang<br />
tot evenveel informatie. De reisagent<br />
moet dus slimmer, sterker, sneller zijn om<br />
het beste uit het overvol aanbod te halen<br />
en te synthetiseren. De bescherming van<br />
<strong>de</strong> consument is geen gevaar. Dankzij haar<br />
groei<strong>de</strong> het vertrouwen in touroperators en<br />
reisagenten, meer dan in internet.<br />
Er is een zeer dui<strong>de</strong>lijke evolutie in <strong>de</strong><br />
cruisesegment, vooral omdat tegenwoordig<br />
cruises goedkoop zijn (door <strong>de</strong> <strong>de</strong>fiscalisatie,<br />
geen taksen, an<strong>de</strong>re wetten voor sociale<br />
wetgeving)”.<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 55
4 5 6 7 8 9 10<br />
Jan Bleyenberg (Rail1)<br />
Treinpassen voor <strong>de</strong> hele<br />
wereld en brochures zon<strong>de</strong>r<br />
uurregeling<br />
“Ons klein België beschikt als eerste land<br />
binnen Europa naar alle grenzen toe over een<br />
volledig afgewerkt hogesnelheidsnet. Luik-<br />
Duitsland is voltooid en van 2010 kan, indien<br />
Ne<strong>de</strong>rland gereed is, ook <strong>de</strong> FYRA (letterlijk:<br />
‘Vier’) rij<strong>de</strong>n die Antwerpen, Rotterdam, Amsterdam<br />
en onze hoofdstad verbindt. Brussel-<br />
Zuid wordt hierdoor een Europese hub. Het is<br />
bovendien <strong>de</strong> enige flits<strong>trein</strong>terminal in één<br />
station. In Parijs moet je nog overstappen,<br />
on<strong>de</strong>rstreept Jan Bleyenberg.<br />
Se<strong>de</strong>rt 1 september bie<strong>de</strong>n wij nu via <strong>de</strong><br />
betaallijn 070/79.79.79 in ons Internationaal<br />
Call Center <strong>de</strong> mogelijkheid aan om hotels<br />
te boeken of een auto te huren. Dit is niet<br />
opgevat als touroperating.<br />
Reizigers kunnen weldra ook <strong>trein</strong>passen<br />
voor <strong>de</strong> hele wereld kopen, van Japan tot <strong>de</strong><br />
Verenig<strong>de</strong> Staten. Via mail of ons ‘Special<br />
Products team’ in het call center kunnen zij<br />
<strong>de</strong>ze passen voor exotische bestemmingen<br />
boeken. Alle informatie werd gebun<strong>de</strong>ld in<br />
onze nieuwe brochure ‘Reizen in <strong>de</strong> Wereld’,<br />
die beschikbaar is bij <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laars en<br />
<strong>de</strong> stations.<br />
De nieuwe viertalige website wordt in<br />
<strong>de</strong>cember gelanceerd en <strong>de</strong> brochure ‘Reizen<br />
in Europa’ beperkt zich niet meer tot een<br />
boekje met uurregelingen. Zij focust nu<br />
in hoofdzaak op <strong>de</strong> bestemmingen en hun<br />
bezienswaardighe<strong>de</strong>n en groei<strong>de</strong> dus meer<br />
uit tot een geïllustreer<strong>de</strong> beknopte, handige<br />
reisgids. Zij bevat ook kortingbons voor sommige<br />
sites en musea”.<br />
Thierry Ray e (<strong>Travel</strong>world)<br />
Klanten hebben reisadviseurs<br />
nodig en geen<br />
baliebedien<strong>de</strong>n<br />
“Reizen zullen hoe langer hoe meer via het<br />
‘www’ geboekt wor<strong>de</strong>n, of we dat nu willen<br />
of niet. Als je merkt hoe hard <strong>de</strong> online<br />
verkoop nu al in <strong>de</strong> VS gaat, <strong>de</strong>nk ik dat<br />
die verkoop bij ons alleen maar kan stijgen.<br />
Ie<strong>de</strong>reen loopt met een toestel rond waar<br />
men mee op het internet kan surfen, straks<br />
kunnen we reizen aankopen via onze blackberry,<br />
ik zie het zeker gebeuren dat we via<br />
ons telefoonnummer en een daarbij horen<strong>de</strong><br />
56 <strong>Travel</strong>express 264<br />
pinco<strong>de</strong> een reis kunnen bestellen. De grootste<br />
uitdaging wordt waarschijnlijk wel <strong>de</strong><br />
aanpak van <strong>de</strong> frau<strong>de</strong>, want hackers zullen<br />
maar al te graag uw toestel overnemen en<br />
een reisje bestellen.<br />
Ik kan me niet voorstellen dat <strong>de</strong> reisagenten<br />
zullen verdwijnen, maar het zullen veel meer<br />
reisadviseurs zijn dan baliebedien<strong>de</strong>n die<br />
met een paar muisklikken uw reis vastleggen.<br />
Daarom is het belangrijk dat men als<br />
reisagent <strong>de</strong> kleine niche to’s on<strong>de</strong>rsteunt.<br />
Reisbureaus zullen ook niet kunnen zon<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> dossierkosten en waarom geen 50 euro<br />
vragen voor een <strong>de</strong>tailofferte of een uitgewerkt<br />
reisvoorstel, al dan niet terugbetaalbaar<br />
bij reservatie. Reiskantoren zullen nooit<br />
verdwijnen, wel meer veran<strong>de</strong>ren. Er zullen<br />
nog veel fusies en overnames komen, vooral<br />
bij airlines, maar ook bij reiskantoren en<br />
touroperators.<br />
Als we zien dat al <strong>de</strong> baby boomers binnenkort<br />
kunnen genieten van veel meer vrije tijd<br />
door hun pensioengerechtig<strong>de</strong> leeftijd, zullen<br />
<strong>de</strong>ze groep van mensen ook veel meer gaan<br />
reizen. Het is aan <strong>de</strong> sector om hierop in te<br />
spelen en promoties en last minutes om te<br />
draaien naar first minutes en early booking<br />
incentives”.<br />
Marc Van <strong>de</strong>r Donck (Zuid-<br />
Afrika Reiscenter)<br />
ReismafÞa verliest terrein<br />
aan Try <strong>Travel</strong>lers<br />
“Marc Van <strong>de</strong>r Donck droomt 30 jaar vooruit:<br />
“In <strong>de</strong> jaren 90 van vorige eeuw heeft<br />
het internet nieuwe mogelijkhe<strong>de</strong>n, maar ook<br />
neveneffecten gecreëerd. Rond 2010 doken<br />
immers <strong>de</strong> eerste malafi<strong>de</strong> websites op voor<br />
rechtstreekse villa- en appartementverhuringen<br />
in Spanje en België: volledig fake.<br />
De volgen<strong>de</strong> jaren werd dit een ware rage.<br />
Goed georganiseer<strong>de</strong> ben<strong>de</strong>s zijn zich gaan<br />
specialiseren in toeristische misdaad.<br />
Ze domineer<strong>de</strong>n ook <strong>de</strong> manipulatie van<br />
websites met reisbeoor<strong>de</strong>lingen. Volgens<br />
anonieme bron kon een hotel 10 negatieve<br />
klantenreacties over een concurrerend hotel<br />
bestellen bij <strong>de</strong> reismaffia. Perfect uitgevoerd,<br />
zon<strong>de</strong>r een verdacht spoor na te laten.<br />
De toeristische misdaad bereikte een hoogtepunt<br />
in <strong>de</strong> jaren <strong>de</strong>rtig, meer dan 25% van <strong>de</strong><br />
reiswebsites en beoor<strong>de</strong>lingen was fake.<br />
In 2035 wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Try <strong>Travel</strong>lers opgericht:<br />
een internationaal netwerk van reisspecialisten.<br />
Momenteel tellen ze 7.196 le<strong>de</strong>n. Zij verenigen<br />
hun ervaringen en beschikken zo over<br />
een internationaal beoor<strong>de</strong>lingsmechanisme.<br />
De tijd van touroperators en reisagenten is<br />
anno 2039 immers voorbij. Elke Try <strong>Travel</strong>ler<br />
is zelfstandig en werkt meestal thuis ofwel<br />
in groepjes. Ze boeken alles rechtstreeks<br />
bij <strong>de</strong> hotels, lokale triporganisatoren,<br />
airlines, <strong>trein</strong>en, cruisemaatschappijen. Het<br />
EGF (European Garantee Fund) zorgt voor<br />
<strong>de</strong> nodige zekerhe<strong>de</strong>n en consumentenbescherming.<br />
Voormalige productmanagers en<br />
specialisten stellen hun kennis en ervaring<br />
ter beschikking van collega’s en <strong>de</strong>len <strong>de</strong><br />
opbrengst. Elke Try <strong>Travel</strong>ler heeft (dankzij<br />
eigen netwerking) het vertrouwen gewonnen<br />
van zijn/haar reisvrien<strong>de</strong>n en kan perfect<br />
inspelen op <strong>de</strong> ultieme reiswens ( tegen betaling).<br />
Want elke reis is hyperindividueel en<br />
uiterst ge<strong>de</strong>tailleerd gewor<strong>de</strong>n. Bladzij<strong>de</strong>n<br />
lang beschrijft <strong>de</strong> Try <strong>Travel</strong>ler <strong>de</strong> belevenissen,<br />
uitstappen, kamer, terras, zwembad,<br />
maaltij<strong>de</strong>n... aangevuld met objectieve, maar<br />
ook kritische beoor<strong>de</strong>lingen. Twee keer per<br />
jaar confereren <strong>de</strong> reisvrien<strong>de</strong>n samen met<br />
<strong>de</strong> Try <strong>Travel</strong>ler via Skype, om ook eigen ervaringen<br />
uit te wisselen. Of ze gaan gewoon<br />
samen een pintje drinken. Want <strong>de</strong> persoonlijke<br />
sfeer, het intens beleven, contacten met<br />
mensen en culturen, het zich-goed-voelen is<br />
in <strong>de</strong> plaats gekomen van <strong>de</strong> grote glitter en<br />
praal. Liever een gezellig muziekkoortje in<br />
hartje Afrika dan een hightech discobar; een<br />
boottochtje op een ‘mokoro’ in Botswana dan<br />
een Hilton hotel; een eenvoudig tangohotelletje<br />
met ‘s avonds lokaal en gepassioneerd<br />
tangodansen in Buenos Aires dan het chique<br />
torengebouw. Voor <strong>de</strong> verplaatsingen heeft<br />
<strong>de</strong> Try <strong>Travel</strong>ler het niet makkelijk om<br />
lange-afstandsvlucht door <strong>trein</strong> en wagen te<br />
combineren. Gezien <strong>de</strong> strenge VN-wetgeving<br />
van 2037 over het ecologische voetspoor zijn<br />
alle vluchten min<strong>de</strong>r dan 7 uur verbo<strong>de</strong>n.<br />
Airlines hebben zich dan ook gegroepeerd, en<br />
per continent zijn er slechts 1 of 2 intercontinentale<br />
luchthavens open. Zo is bv. Frankfurt<br />
<strong>de</strong> enige Europese airport, fee<strong>de</strong>rs zijn <strong>de</strong><br />
hogesnelheids<strong>trein</strong>en met hernieuwbare<br />
energie.<br />
Uiteraard zijn er enkele mega-projecten die<br />
zo speciaal en geavanceerd zijn, dat ze <strong>de</strong><br />
ont<strong>de</strong>kkingsreiziger in elke mens wakker maken.<br />
Vanaf 2041 is het maanhotel Benjovish<br />
operationeel, genoemd naar <strong>de</strong> Russische<br />
kernfusie-industrieel Boris Benjovish. Per
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
shuttle er naartoe, 1 x ruimtewan<strong>de</strong>ling<br />
on<strong>de</strong>rweg en 2 x moonwalk per dag inbegrepen.<br />
Reeds boekbaar is het spectaculaire<br />
on<strong>de</strong>rgrondse BlackStone complex, gebouwd<br />
in <strong>de</strong> goudmijngangen van Johannesburg. De<br />
trip in <strong>de</strong> Noordkoreaanse atoomduikboot is<br />
reeds een traditional om als honeymoon te<br />
schenken. Voor <strong>de</strong> sterrenliefhebbers is het<br />
verblijf op Kreton, het Zeppelineiland op 20<br />
km hoogte dan weer een belevenis. Al dit<br />
moois, persoonlijk kleinschalig of grensverleggend,<br />
kan <strong>de</strong> Try <strong>Travel</strong>ler in vertrouwen<br />
aanbie<strong>de</strong>n; het beste antwoord op <strong>de</strong> webjungle<br />
van <strong>de</strong> reismaffia.”<br />
Bruno De Lathauwer<br />
(Live2<strong>Travel</strong>)<br />
Avontuur, maar ook cruises<br />
naar zui<strong>de</strong>lijk Afrika<br />
“Zowel in België als in Ne<strong>de</strong>rland zijn we<br />
nu <strong>de</strong> exclusieve aanbie<strong>de</strong>r van Drifters, <strong>de</strong><br />
organisator van professionele gegaran<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
avontuurlijke reizen in zui<strong>de</strong>lijk en oostelijk<br />
Afrika tegen budgetprijzen. In 2010 bie<strong>de</strong>n<br />
we hierdoor 24 dagen Zuid-)Afrika en Namibia<br />
aan tegen 1895 euro. Het is een makkelijk<br />
te verkopen product waarvoor <strong>de</strong> reisadviseur<br />
12% commissie ontvangt. Een vorm<br />
van schaalvergroting vormen onze vaste luxe<br />
groepsreizen van 2010 af in internationale<br />
groepen. Voor Vlamingen alleen gaat niet.<br />
Daarvoor is onze regio te klein. In Ne<strong>de</strong>rland<br />
wordt Live2<strong>Travel</strong> B.V. opgericht en daar<br />
gaan we ook onze Vespa tours aanbie<strong>de</strong>n,<br />
een product dat in Ne<strong>de</strong>rland nog weinig gekend<br />
is. Nieuwe producten op termijn wor<strong>de</strong>n<br />
vermoe<strong>de</strong>lijk Ethiopië, Zambia en Angola en<br />
wij zijn eveneens in contact met MSC voor<br />
een cruise van <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>llandse Zee naar<br />
Zuid-Afrika, gekoppeld aan een rondreis”.<br />
Gregory Lamoot (Seadream<br />
Yacht Club)<br />
Groot, groter, grootst n<br />
klein telt ook nog steeds<br />
mee<br />
“Een tiental jaar gele<strong>de</strong>n tel<strong>de</strong> het grootste<br />
cruiseschip in <strong>de</strong> vaart ongeveer 2650<br />
passagiers. Van dan af is men steeds groter<br />
gaan construeren zodat we momenteel dat<br />
cijfer van tien jaar gele<strong>de</strong>n hebben ingehaald<br />
tot 5400 passagiers. Er zijn plannen voor<br />
<strong>de</strong> bouw van het allergrootste cruiseschip<br />
ter wereld. Het wordt maar liefst een halve<br />
kilometer lang en is daarmee qua lengte<br />
bijvoorbeeld tweeënenhalf maal zo groot als<br />
<strong>de</strong> Queen Mary 2. Een Japanse holding wil<br />
<strong>de</strong>ze Princess Kaguya tegen 2012 bouwen in<br />
Finland. Er is plaats voor 8400 passagiers en<br />
4000 bemanningsle<strong>de</strong>n. Er zullen 20 <strong>de</strong>kken<br />
zijn, een megawinkelcentrum van 300 bij<br />
16 meter, 45 restaurants, 10 000 m? aan<br />
lounges en bars, duizen<strong>de</strong>n vierkante meters<br />
zwemba<strong>de</strong>n, kin<strong>de</strong>rspeeltuinen, theaters en<br />
fitnessruimten. Bovendien komen er hotels<br />
aan boord, zodat in ie<strong>de</strong>re aanloophaven nog<br />
eens een extra duizen<strong>de</strong>n mensen een paar<br />
nachtjes aan boord kunnen toeven. Naar<br />
verluidt zullen er faciliteiten zijn voor 10.000<br />
extra passagiers bovenop <strong>de</strong> reeds genoem<strong>de</strong><br />
12 400. .<br />
Het kan ook ecologischer, zo heeft scheepsbouwer<br />
STX immers vergevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> plannen<br />
voor <strong>de</strong> bouw van <strong>de</strong> EOSEAS, een nieuwe<br />
generatie milieuvrien<strong>de</strong>lijke Cruiseschepen<br />
van 105.000 ton. Het schip heeft een<br />
driehoekige catamaranvorm (lees: ‘pentamaran’)<br />
en heeft 5 masten van 100 meter<br />
voor een totaal van 12.440 m? aan zeilen.<br />
Ver<strong>de</strong>r zijn er nog eens meer dan 1000 m?<br />
aan zonnepanelen aangebracht. Dit samen<br />
is goed voor 50% min<strong>de</strong>rbrandstofverbruik<br />
en CO?-uitstoot. De EOSEAS zou 3.311 passagiers<br />
kunnen vervoeren, samen met 1309<br />
bemanningsle<strong>de</strong>n. Win<strong>de</strong>nergie, aerodynamica,<br />
hydrodynamica, warmtewisseling, het<br />
is waarschijnlijk <strong>de</strong> ware toekomst van <strong>de</strong><br />
Cruises.<br />
Toch is er nog een an<strong>de</strong>re mogelijkheid,<br />
namelijk <strong>de</strong>ze van Fredrik Johansson, senior<br />
architect bij Tilberg Design. De man wil één<br />
groot aerodynamisch schip gaan bouwen<br />
als moe<strong>de</strong>rschip, vanwaar dan met kleinere<br />
cruiseschepen naar verschillen<strong>de</strong> bestemmingen<br />
kan gevaren wor<strong>de</strong>n. U ziet het: zelfs <strong>de</strong><br />
kleine Cruiseschepen wacht nog een mooie<br />
toekomst, en laat dát nu net <strong>de</strong> sector zijn<br />
waarin ik actief ben.”<br />
Peter Mathieu (Cruise<br />
Connection)<br />
Nog meer faciliteiten aan<br />
boord<br />
Voor Peter Mathieu, managing director<br />
van Cruise Connection, <strong>de</strong> International<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Representative voor Royal Caribbean<br />
International, Celebrity Cruises en Azamara<br />
Cruises is <strong>de</strong> opmars van het cruisetoerisme<br />
niet te stuiten. Niet alleen zullen <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
jaren steeds meer mensen op cruisevakantie<br />
vertrekken, maar ook <strong>de</strong> creativiteit van <strong>de</strong><br />
scheepsarchitecten en -ontwerpers kent geen<br />
grenzen.<br />
Toen ik in 1999 <strong>de</strong> eerste maal aan boord<br />
van <strong>de</strong> Voyager of the Seas kwam, vond ik<br />
<strong>de</strong> belevenis onwezenlijk. De Voyager of the<br />
Seas was toen het eerste schip met een klimmuur,<br />
een Royal Promena<strong>de</strong> en een ijspiste.<br />
Ik was <strong>de</strong> mening toegedaan dat zoiets niet<br />
kon wor<strong>de</strong>n overtroffen. Na vijf schepen<br />
kreeg <strong>de</strong> Voyager-klasse enkele jaren later<br />
een vitaminebeurt met <strong>de</strong> Freedom-klasse.<br />
De Freedom of the Seas en haar twee zusterschepen,<br />
waren op zich <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> schepen als<br />
<strong>de</strong> Voyager of the Seas, maar <strong>de</strong> schaal was<br />
groter. Dit werd <strong>de</strong> nieuwe norm.<br />
Eind dit jaar wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wildste fantasieën<br />
weer door elkaar geschud met <strong>de</strong> lancering<br />
van Oasis of the Seas. Het nieuwste<br />
vlaggenschip van Royal Caribbean International<br />
is het grootste en meest innovatieve<br />
cruiseschip ooit gebouwd. Het is het eerste<br />
vaartuig met een AquaTheater, Central Park,<br />
24 eetgelegenhe<strong>de</strong>n, duplexsuites en nog<br />
zoveel meer vernieuwen<strong>de</strong> faciliteiten.<br />
Met <strong>de</strong> komst van Oasis of the Seas en<br />
volgen<strong>de</strong> jaar Allure of the Seas, lijkt <strong>de</strong><br />
wedloop naar het grootste passagiersschip<br />
toch tij<strong>de</strong>lijk te wor<strong>de</strong>n opgeschort. An<strong>de</strong>re<br />
re<strong>de</strong>rijen hebben namelijk laten weten dat ze<br />
<strong>de</strong>ze schaal - 220.000 brutoton, 360 meter<br />
lang en 5.600 passagiers - niet wensen te<br />
overtreffen.<br />
Ik zie naar <strong>de</strong> toekomst toe dui<strong>de</strong>lijk nog een<br />
evolutie op het vlak van <strong>de</strong> faciliteiten aan<br />
boord van een cruiseschip. Er circuleren al<br />
ontwerpen zoals <strong>de</strong> Cruise Bowl van John<br />
Mc Neece of het Freedom Ship van Norman<br />
Nixon met zijn 25 verdiepingen, 40.000<br />
bewoners en zelfs een landingsbaan voor<br />
vliegtuigen en helikopters. Dergelijke projecten<br />
duiken al meer dan tien jaar op, maar het<br />
lijkt mij onre<strong>de</strong>lijk dat ze ooit het daglicht<br />
zullen zien.<br />
><br />
<strong>Travel</strong>express 264 57
4 5 6 7 8 9 10
24 25 26 27 28 29<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Koen Van <strong>de</strong>n Bosch<br />
(Thomas Cook)<br />
Onze krachten bun<strong>de</strong>len<br />
Ik ben ervan overtuigd dat <strong>de</strong> georganiseer<strong>de</strong><br />
reissector een belangrijke meerwaar<strong>de</strong><br />
heeft voor ie<strong>de</strong>re reiziger en dat we indien<br />
we binnen <strong>de</strong> sector <strong>de</strong> krachten bun<strong>de</strong>len<br />
hem/haar hiervan kunnen overtuigen. Bovendien<br />
zie ik meer in een aangepast aanbod<br />
aan <strong>de</strong> betrokken doelgroep. Goe<strong>de</strong> service,<br />
uitsteken<strong>de</strong> kwaliteit, oog voor het duurzame<br />
en rekening hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> vraag van <strong>de</strong><br />
reiziger zullen we steeds meer op maat van<br />
gelijkgezin<strong>de</strong>n moeten inspelen... golfers,<br />
motorreizigers, enz... mogelijkhe<strong>de</strong>n te<br />
over... De uitdaging is zon<strong>de</strong>r twijfel om dit<br />
alles volledig doeltreffend te beheersen. Ethinking<br />
is dan zon<strong>de</strong>r twijfel <strong>de</strong> enige weg<br />
voorwaarts, zon<strong>de</strong>r echter te vergeten dat<br />
we in een ‘people2people’ business werken.<br />
Kennis van onze producten, leveranciers en<br />
klanten zijn een wissel op <strong>de</strong> toekomst.<br />
Ren Dirkx (Gazelle World<br />
Wave)<br />
Niche toÕs zijn er voor <strong>de</strong><br />
reisagent<br />
Meer en meer onafhankelijke reisagenten<br />
hebben interesse in eigen TO activiteiten<br />
of tenminste rechtstreekse inkoop achter<br />
<strong>de</strong> huidige TO’s om. De meeste niche TO’s<br />
hebben reeds jarenlang contacten en weten<br />
met wie men moet samenwerken. Door hun<br />
ervaring beschermen zij <strong>de</strong> klant, maar ook<br />
<strong>de</strong> reisagent die trips wil aanbie<strong>de</strong>n.<br />
Klanten reizen specifiek! Avontuur ligt kort<br />
bij culturele interesse met uitzon<strong>de</strong>ring van<br />
extreem avontuur, dat wordt meestal gecombineerd<br />
met bepaal<strong>de</strong> sporten in uitzon<strong>de</strong>rlijke<br />
omstandighe<strong>de</strong>n.<br />
Ik <strong>de</strong>nk dat 75% van onze klanten <strong>de</strong>ze<br />
combinaties maken ! Meer mensen reizen<br />
individueel omdat men op <strong>de</strong>ze manier enkel<br />
doet wat men wil doen en vermij<strong>de</strong>n op <strong>de</strong>ze<br />
manier rekenschap te moeten geven aan hun<br />
me<strong>de</strong>reizigers die er in dit geval niet zijn.<br />
Strand en All-Inn is uiteraard een mogelijke<br />
combinatie voor <strong>de</strong> reiziger die het rustig en<br />
relax wil hou<strong>de</strong>n.<br />
Goe<strong>de</strong> afspraken maken met grensoverschrij<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
collega’s is volgens mij meer<br />
aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> dan als Belgische TO te gaan<br />
concurreren in het buitenland. We leven<br />
nu eenmaal in een klein land waar aanbod<br />
ruim voldoen<strong>de</strong> is maar het potentieel aantal<br />
reizigers nooit kan opwegen tegenover onze<br />
buurlan<strong>de</strong>n die op <strong>de</strong>ze manier steeds concurrentiëler<br />
zullen wor<strong>de</strong>n.<br />
Yorick Amerlynck (holiday<br />
autos)<br />
Rij<strong>de</strong>n als keizer of<br />
maharadja<br />
De leukste vakantieherinneringen zijn steeds<br />
<strong>de</strong> onverwachte/onvoorziene. De kans is<br />
klein dat dit aan het zwembad zal gebeuren.<br />
Het is natuurlijk ook leuk om thuis te kunnen<br />
zeggen dat je meer van Turkije hebt gezien<br />
dan enkel het hotel. Ik verwacht én hoop<br />
dat all-in hotelklanten liever meer vrijheid<br />
wensen ter plaatse en niet ‘opgesloten’ willen<br />
blijven, zodat zij een huurwagen nemen<br />
om <strong>de</strong> regio te ont<strong>de</strong>kken.<br />
In China en India kan <strong>de</strong> holiday autos klant<br />
zelfs genieten als een keizer of een maharadja<br />
door zich te laten met een eigen privé<br />
chauffeur. Hij kan van het land genieten<br />
zon<strong>de</strong>r zich zorgen te moeten maken over <strong>de</strong><br />
plaatselijke reglementen, <strong>de</strong> drukte, of het<br />
zoeken van <strong>de</strong> weg. Gewoon genieten als je<br />
van a naar b gaat. Geen enkel tijdverlies<br />
door te wachten op taxi, bus. Elke morgen<br />
ligt er bovendien in <strong>de</strong> huurauto een (Engelstalige)<br />
krant klaar.<br />
Etienne Van Camp<br />
(Odysseus)<br />
In 30 jaar tijd zijn heel wat dingen veran<strong>de</strong>rd<br />
in het toerisme. De positie van <strong>de</strong> TO<br />
en zeker ook die van <strong>de</strong> reisagent is danig<br />
geëvolueerd.<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Door <strong>de</strong> komst van het internet zag <strong>de</strong><br />
reisagent zijn functie als reisadviseur stilaan<br />
verloren gaan, wat hem dreig<strong>de</strong> te reduceren<br />
tot enkel uitvoer<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> reeds volledig uitgewerkte<br />
reisplannen van <strong>de</strong> klant. Recente<br />
studies in <strong>de</strong> USA tonen echter aan dat het<br />
belang van reisagenten opnieuw toeneemt.<br />
De consument verliest immers zijn weg door<br />
<strong>de</strong> overinformatie en onbetrouwbaarheid<br />
van het internet. De regelmatige mediaberichtgevingen<br />
over gedupeer<strong>de</strong> reizigers<br />
die hun vakantie boekten op één of an<strong>de</strong>re<br />
site wakkeren dit wantrouwen alleen maar<br />
ver<strong>de</strong>r aan.<br />
Om op <strong>de</strong>ze trend goed te kunnen inspelen,<br />
is het ons inziens van primordiaal belang dat<br />
<strong>de</strong> reisagent zich regelmatig bijschoolt om<br />
volledig up-to-date zijn vernieuw<strong>de</strong> functie<br />
van raadgever te kunnen vervullen. Daarbij<br />
is het belangrijk <strong>de</strong> juiste keuzes te maken<br />
in <strong>goe<strong>de</strong></strong>, trouwe partners en betrouwbare<br />
producten. Pas dan kan <strong>de</strong> reisagent anno<br />
2010 een effectieve toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong><br />
leveren, en precies dat is het wat <strong>de</strong> verloren<br />
gelopen consument zoekt. Odysseus wil voor<br />
<strong>de</strong> reisagent daarin een betrouwbare partner<br />
blijven en een lei<strong>de</strong>r zijn in toekomstgerichte<br />
producten en systemen.<br />
Mensen blijven nood hebben aan een jaarlijkse<br />
vakantie, het behoort tot één van die<br />
ervaringen die ze liever niet overslaan. De<br />
crisis heeft uiteraard het vakantiepatroon<br />
wat door elkaar geschud en <strong>de</strong> consument<br />
is meer dan ooit prijsbewust gewor<strong>de</strong>n voor<br />
een kwalitatieve vakantie aan een eerlijke<br />
prijs. De consument wenst ook meer en meer<br />
als individuele klant gezien en behan<strong>de</strong>ld<br />
wor<strong>de</strong>n. De tijd van <strong>de</strong> massabena<strong>de</strong>ring is<br />
over z’n hoogtepunt. Ook hier heeft Odysseus<br />
zijn pioniersfunctie voort te zetten met creatieve<br />
formules en een rijk palet aanbiedingen<br />
De reisagent anno 2010 krijgt dus een profiel<br />
aangemeten waardoor hij zijn alou<strong>de</strong> functie<br />
van raadgever opnieuw kan uitspelen. Dit<br />
impliceert ook een gesofisticeer<strong>de</strong> en gebruiksvrien<strong>de</strong>lijke<br />
bookingstool, waarbij hij 7<br />
op 7 en 24 u op 24 beschikbaarhe<strong>de</strong>n, prijzen<br />
en actuele promoties kan opvragen én vlot<br />
een online boeking kan maken zon<strong>de</strong>r tussenkomst<br />
van <strong>de</strong> TO, ook voor individuele reizen.<br />
Het gloednieuwe Odysseus online boeking<br />
tool is daarvan een geavanceerd voorbeeld.<br />
Pas dan is <strong>de</strong> ‘nieuwe’ reisagent prima gewapend<br />
om een hoopvolle toekomst tegemoet te<br />
gaan. Door het nieuw online boekingsysteem<br />
is er geen tijdverlies aan <strong>de</strong> telefoon, maar<br />
een gemakkelijke en directe mogelijkheid om<br />
informatie en beschikbaarhe<strong>de</strong>n op te vragen<br />
en <strong>de</strong> gekozen reis te boeken. ����<br />
<strong>Travel</strong>express 264 59
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Opgepast!<br />
Gelei<strong>de</strong>hond aan boord!<br />
In een verjaardagsnummer mogen anekdotes, weetjes en leuke verhalen uiteraard niet<br />
ontbreken. Enkele leuke fait-divers uit <strong>de</strong> cruise-industrie.<br />
Gualtiero Togneri (MSC<br />
Cruises)<br />
“Mijn eerste cruise heb ik te danken aan mijn<br />
vrouw. Voor een klant organiseer<strong>de</strong> zij een<br />
chartervlucht naar een schip van een Italiaanse<br />
re<strong>de</strong>rij, een zekere Mediterranean Shipping<br />
Cruises. Ik had er nog nooit van gehoord! Het<br />
was een volledige charter waar <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
leeftijd boven <strong>de</strong> 85 lag, dus mijn eerste indruk<br />
in verband met cruises was meteen “top”.<br />
Wat een speling van het lot dat ik voor die<br />
re<strong>de</strong>rij general manager ben gewor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong><br />
<strong>Benelux</strong>. On<strong>de</strong>rtussen is niet alleen onze vloot<br />
sterk vernieuwd, maar ik ook <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
leeftijd van onze passagiers meer dan gehalveerd.<br />
Mijn mening heb ik on<strong>de</strong>rtussen hemaal<br />
herzien!”<br />
Echt gebeurd op <strong>de</strong> nieuwe<br />
Celebrity Solstice, het eerste<br />
schip met een echt grasveld!<br />
Dit schip beschikt over bijna 2.000 m? versgemaaid<br />
gras. De personeelsle<strong>de</strong>n die verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
zijn voor <strong>de</strong> Lawn Club von<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns een<br />
cruise elke morgen hon<strong>de</strong>ndrollen op het gazon.<br />
Na on<strong>de</strong>rzoek bleek <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke een<br />
slechtzien<strong>de</strong> dame met haar gelei<strong>de</strong>hond te zijn.<br />
Zij vertel<strong>de</strong> achteraf dat ze precies omwille van<br />
het grasveld <strong>de</strong> Celebrity Solstice had geboekt.<br />
Zo kon ze elke dag haar hond uitlaten.<br />
Riet Goetschalckx (Oceania<br />
Cruises)<br />
“Zelf een excursie organiseren kan soms erg<br />
spannend zijn. Ik herinner me een cruise met <strong>de</strong><br />
Crystal Symphony, van Montréal tot New York.<br />
Toen we in Halifax (Canada) aanleg<strong>de</strong>n, had<strong>de</strong>n<br />
we helemaal geen zin om <strong>de</strong> stad te bezoeken<br />
maar wil<strong>de</strong>n we een tocht maken langs <strong>de</strong> Atlantische<br />
kust. In <strong>de</strong> terminal huur<strong>de</strong>n we een<br />
auto, en weg waren we. Hier en daar stopten<br />
we, en vooral een kleine baai zal ik nooit vergeten.<br />
De golven leken wel on<strong>de</strong>r een zij<strong>de</strong>n laken<br />
te glij<strong>de</strong>n, om zich dan met volle geweld op <strong>de</strong><br />
ron<strong>de</strong> keien van het strand te storten. Elke golf<br />
60 <strong>Travel</strong>express 264<br />
was goed voor enkele secon<strong>de</strong>n geraas, en toen<br />
werd het weer even stil.<br />
Het idyllische was meteen over toen we naar<br />
onze klok keken. We moesten DRINGEND terug<br />
naar het schip. Men had ons gezegd dat we via<br />
<strong>de</strong> autosnelweg kon<strong>de</strong>n, maar plots wer<strong>de</strong>n we<br />
geconfronteerd met wegenwerken, een afrit<br />
was gesloten, <strong>de</strong> kaart in <strong>de</strong> auto reikte niet<br />
zover etc… Kortom: verhoog<strong>de</strong> hartslag, zweetdruppels,<br />
en een wil<strong>de</strong> autorit door <strong>de</strong> straten<br />
van Halifax. We waren net op tijd: <strong>de</strong> loopplank<br />
was al half ge<strong>de</strong>monteerd.<br />
Moesten we het schip gemist hebben, zaten we<br />
pas dik in <strong>de</strong> miserie. Onze paspoorten waren<br />
nog aan boord, en <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> aanleghaven<br />
was Boston in <strong>de</strong> USA! Maar gelukkig eind<br />
goed, al goed!”<br />
Peter Mathieu (Cruise<br />
Connection/ Royal Caribbean)<br />
In <strong>de</strong> winter van 1970 – ik was toen bijna drie<br />
jaar oud – namen mijn ou<strong>de</strong>rs mij mee op een<br />
cruise met Fred. Olsen Cruise Lines vanuit Rotterdam<br />
naar <strong>de</strong> Canarische Eilan<strong>de</strong>n.<br />
Ik heb aan <strong>de</strong>ze eerste stappen in <strong>de</strong> cruisewereld<br />
enkele vage herinneringen overgehou<strong>de</strong>n.<br />
Zo was er op <strong>de</strong> schepen toen helemaal geen<br />
sprake van kin<strong>de</strong>ranimatie. Ik was trouwens<br />
ook het enige kind aan boord. Ik kan mij nog<br />
enkele flar<strong>de</strong>n herinneren over hoe <strong>de</strong> Franse<br />
animator zich over mij ontferm<strong>de</strong>. Hij zette mij<br />
op zijn schou<strong>de</strong>rs en samen trokken we naar<br />
<strong>de</strong> crew quarters waar we <strong>de</strong> bemanningsle<strong>de</strong>n<br />
geld aftroggel<strong>de</strong>n. Ik kwam van die cruise<br />
terug met een beker vol muntstukken uit <strong>de</strong><br />
meest exotische uithoeken van <strong>de</strong> wereld! Wie<br />
kon ooit vermoe<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> schepen en <strong>de</strong> faciliteiten<br />
voor kin<strong>de</strong>ren er 40 jaar later zo totaal<br />
an<strong>de</strong>rs zou<strong>de</strong>n uitzien?<br />
Mijn ‘opvoeding in <strong>de</strong> cruisewereld’ is trouwens<br />
niet altijd over rozen gelopen. Zo heb ik op 7<br />
augustus 1981 <strong>de</strong> schipbreuk van <strong>de</strong> Navarino<br />
meegemaakt, een schip van 17.392 brutoton<br />
van Karageorgis Lines. Het voorval gebeur<strong>de</strong><br />
tij<strong>de</strong>ns een cruise vanuit Venetië. We waren al<br />
enkele dagen on<strong>de</strong>rweg toen het schip bij het<br />
buitenvaren van Patmos in<br />
Griekenlandop<br />
een<br />
rots voer.<br />
Ik zat op<br />
dat ogenblik<br />
bene<strong>de</strong>n in<br />
het schip in<br />
<strong>de</strong> bioscoop<br />
naar <strong>de</strong> film<br />
Flash Gordon<br />
te kijken.<br />
Toen ik op<br />
<strong>de</strong> hogere<br />
<strong>de</strong>kken mijn<br />
30<br />
jaar|ans<br />
ou<strong>de</strong>rs trachtte te lokaliseren, zag ik op mijn<br />
weg verschillen<strong>de</strong> mannen verkleed als vrouw<br />
<strong>de</strong> trap afrennen. Het was een burlesk beeld.<br />
Wat ik toen niet wist, was dat er die avond een<br />
gemaskerd bal werd gehou<strong>de</strong>n. Drievier<strong>de</strong> van<br />
<strong>de</strong> passagiers was verkleed, wat een vreemd<br />
zicht gaf toen we ons naar <strong>de</strong> reddingssloepen<br />
moesten begeven. We hebben <strong>de</strong> hele noodprocedure<br />
doorlopen, maar het schip net niet<br />
moeten verlaten. De Navarino lag namelijk zo<br />
verankerd op <strong>de</strong> rotsen dat het niet kon zinken.<br />
De Griekse bemanningsle<strong>de</strong>n amuseer<strong>de</strong>n zich<br />
kostelijk tij<strong>de</strong>ns het inci<strong>de</strong>nt, in tegenstelling<br />
tot <strong>de</strong> Engelse hostesses die nogal hysterisch<br />
rondhuppel<strong>de</strong>n.<br />
Ik heb <strong>de</strong> schipbreuk achteraf altijd beschouwd<br />
als een interessante ervaring, zeker voor<br />
iemand die zelf in <strong>de</strong> cruisewereld zit. Ik moet<br />
zeggen dat ik een <strong>de</strong>rgelijke ervaring liever<br />
meemaak aan boord van een schip, dan op een<br />
vliegtuig.”<br />
Een kapitein van Holland<br />
America Line vertelt...<br />
“Elke cruise begint altijd met een verplichte<br />
reddingsbootoefening. Zodra het alarmsignaal<br />
gegeven is moeten <strong>de</strong> passagiers hun zwemvest<br />
halen en zich naar hun verzamelstation<br />
begeven. Er wordt nauwlettend gecontroleerd<br />
of ie<strong>de</strong>reen wel aanwezig is op die oefening.<br />
Daarom wor<strong>de</strong>n alle hutnummers afgeroepen en<br />
aangevinkt. Terwijl <strong>de</strong> verzamelstations oranje<br />
kleuren inspecteren bemanningsle<strong>de</strong>n of <strong>de</strong><br />
hutten effectief leeg zijn. Om die procedure te<br />
verifiëren had ik gevraagd aan iemand van <strong>de</strong><br />
staff om zich in een lege hut te begeven, om te<br />
zien of hij ont<strong>de</strong>kt zou wor<strong>de</strong>n. Ik had hem het<br />
hutnummer op een briefje gegeven, bijvoorbeeld<br />
1069.<br />
Helaas hield <strong>de</strong> man het briefje omgekeerd vast<br />
en open<strong>de</strong> hij hut 6901 met een masterkey,<br />
waarmee je overal binnen kunt. Hij merkte niet<br />
dat er persoonlijke spullen lagen en ging op het<br />
bed liggen om te wachten tot hij “ont<strong>de</strong>kt” zou<br />
wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> veiligheidsofficier.<br />
Even later valt <strong>de</strong> man op het lekkere bed half<br />
in slaap. In <strong>de</strong>ze verdoof<strong>de</strong> toestand ziet hij<br />
tot zijn ontzetting plots een jonge vrouw die <strong>de</strong><br />
kamer binnenkomt (<strong>de</strong> oefening was afgelopen),<br />
het zwemvest in <strong>de</strong> kast stopt, en zich begint<br />
uit te kle<strong>de</strong>n (met <strong>de</strong> bedoeling om een bikini<br />
aan te trekken). Ze was zo gehaast om zich<br />
klaar te maken voor het zonnen dat ze nooit <strong>de</strong><br />
matroos heeft zien liggen. De man wist niet hoe<br />
te reageren toen bijna het laatste stukje textiel<br />
op <strong>de</strong> grond viel. En toen zag ze hem liggen. De<br />
weinige stukken van woor<strong>de</strong>n die <strong>de</strong> matroos<br />
over zijn lippen kreeg wer<strong>de</strong>n gesmoord door<br />
het krijsen van <strong>de</strong> vrouw.”<br />
���� �������
24 25 26 27 28 29<br />
CONGRATULATIONS!<br />
THINGS DO CHANGE IN 30 YEARS...<br />
Ariane<br />
1979<br />
6.644 gross tonnage<br />
239 guests<br />
De Damhou<strong>de</strong>restraat 1 5<br />
2 0 1 8 A n t w e r p e n<br />
T: + 3 2 3 2 2 6 4 3 0 3<br />
F: + 3 2 3 2 2 6 4 2 3 5<br />
info@cruiseconnection.be<br />
www.cruiseconnection.be<br />
Celebrity Equinox<br />
2009<br />
122.000 gross tonnage<br />
2.850 guests
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
All Inclusive Ski!<br />
www.skiworld.be<br />
Z elfs d e skip as!<br />
Winter 2009-2010 • FRANKRIJK • ITALIE • OOSTENRIJK<br />
Boek vóór 30/09/09<br />
en geniet tot<br />
€<br />
vroegboekvoor<strong>de</strong>el!<br />
Lic. A1879<br />
wordt 33 jaar jong!<br />
Daarom nú extra voor<strong>de</strong>lig!<br />
✓ Nieuw!<br />
maximum voor<strong>de</strong>el<br />
dankzij Fluid Pricing<br />
✓ Boek min. 5 nachten en<br />
vertrek twee<strong>de</strong> keer GRATIS!<br />
✓ Kin<strong>de</strong>ren tot 100% korting<br />
op verblijf<br />
✓ Vertrek met skigarantie<br />
✓ Nieuw!<br />
Naar <strong>de</strong> sneeuw<br />
per vliegtuig<br />
Info & reservatie via BTN of 03/320.94.50
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
<strong>Travel</strong>express 30<br />
30 jaar, 30 hoogtepunten<br />
en evoluties<br />
1 “Verspreid over 14 jaar heb ik heel wat bigshots uit <strong>de</strong><br />
sector mogen vereeuwigen. Regelmatig ging het voor die<br />
coverfoto <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant van <strong>de</strong> wereld op: Bart De Bruyn<br />
(Classix) op Brooklyn Bridge, Peter Mathieu (Cruise Connections)<br />
op <strong>de</strong> klimmuur van <strong>de</strong> Voyager of The Seas in Mexico.<br />
Soms bleven we gewoon aan <strong>de</strong> Belgische kust: Luc Glorieux<br />
met opgestroopte broekspijpen drijvend op een opblaaszetel<br />
in <strong>de</strong> Noordzee, pint in <strong>de</strong> hand, of Gerard Brackx (Jetair)<br />
rij<strong>de</strong>nd in een oldtimer op <strong>de</strong> Oostendse pier ... Drie Sheratondames<br />
samen op het dak en allerhan<strong>de</strong> toeren op het tarmac<br />
... Het plezier en <strong>de</strong> voldoening die gepaard ging en nog<br />
steeds gaat met het maken van die foto’s is ongetwijfeld een<br />
hoogtepunt ������ ��� �������<br />
2 Les métiers du tourisme se sont professionnalisés. Ce<br />
qui passait jusque là pour un aimable jouet pour dilettantes<br />
extravertis est <strong>de</strong>venu une affaire sérieuse. Seul secteur où<br />
l’offre d’emplois ne faiblit pas, le tourisme est aussi l’un <strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>rniers où l’on peut encore se former « sur le tas » avec <strong>de</strong><br />
belles perspectives <strong>de</strong> carrière. Inspirées peu ou prou <strong>de</strong>s<br />
écoles hôtelières, <strong>de</strong>s écoles <strong>de</strong> tourisme ont vu le jour un peu<br />
partout tandis que, parallèlement, les grands groupes hôteliers<br />
organisaient eux-mêmes la formation <strong>de</strong> leurs cadres<br />
— l’immense majorité <strong>de</strong> ceux du groupe Accor, par exemple,<br />
sont toujours issus <strong>de</strong> la « base ». On attend d’une hôtesse<br />
d’accueil ou d’un chef <strong>de</strong> rang comme d’un réceptionniste ou<br />
d’un loueur <strong>de</strong> voitures qu’il soit non seulement trilingue (au<br />
moins), mais qu’il ait aussi en permanence la connaissance<br />
d’un produit évolutif, le souci <strong>de</strong> la qualité du service à la<br />
clientèle et <strong>de</strong>s objectifs à long terme <strong>de</strong> ses employeurs.<br />
������� �������<br />
3 Belgie is niet immuun voor globalisering: <strong>de</strong> pioniers van<br />
het Belgisch massatoerisme, Sunair en Sunsnacks, hebben<br />
<strong>de</strong> groeien<strong>de</strong> globalisering niet overleefd. Het Sunair van Van<br />
Moerkerke ging finaal ten on<strong>de</strong>r in het begin van dit <strong>de</strong>cennium.<br />
Intussen had<strong>de</strong>n eerst NUR Touristic (intussen omgevormd<br />
tot <strong>de</strong> Thomas Cookgroep) en later TUI al hun intre<strong>de</strong><br />
op <strong>de</strong> Belgische markt gedaan. Bei<strong>de</strong> toerismeconcerns zijn<br />
nog steeds <strong>de</strong> nummers 1 en 2 op <strong>de</strong> Belgische reismarkt, met<br />
een grote voorsprong op <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re marktspelers. Initiatieven<br />
zoals <strong>de</strong> lancering van Neckermann eind van <strong>de</strong> jaren 70 en<br />
later Sunjets met respectievelijk een eigen distributienetwerk<br />
buiten <strong>de</strong> reisagent om en rechtstreekse verkoop blijven<br />
zorgen voor spanningen in <strong>de</strong> relatie tussen <strong>de</strong> grote reisconcerns<br />
en <strong>de</strong> reisagent. ����� ��������<br />
4 De touristische sector ziet er verlei<strong>de</strong>lijk uit van buiten,<br />
maar is in werkelijkheid soms zeer technisch. Als nochtans<br />
re<strong>de</strong>lijk doorwinter<strong>de</strong> reiziger kreeg ik dra in <strong>de</strong> smiezen dat<br />
mijn bagage licht uitviel voor een vakblad. Toeval gaf mij <strong>de</strong><br />
><br />
jaar|ans<br />
Een professioneel vakblad is niets zon<strong>de</strong>r zijn journalisten. In 30 jaar tijd heeft <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong> heel wat<br />
journalisten gekend en opgeleid. In die drie <strong>de</strong>cennia viel er voor hen dan ook heel wat nieuws te verslaan. Ze<br />
maakten <strong>de</strong> hoogten en laagten in <strong>de</strong> sector mee, ervaar<strong>de</strong>n nieuwe trends en zagen (on)verwachte evoluties. Enkele<br />
redacteurs selecteer<strong>de</strong>n voor dit nummer “30 hoogtepunten en evoluties” uit 30 jaar toerisme.<br />
kans om enkele maan<strong>de</strong>n te werken op het reiskantoor van<br />
het toenmalige North Sea Ferries in Zeebrugge. De hoogst<br />
capabele en aimabele Chris Berkein was daar op dat moment<br />
<strong>de</strong> teamlea<strong>de</strong>r. Ik heb er geleerd wat bookings in <strong>de</strong> praktijk<br />
zijn, echter niet zon<strong>de</strong>r een serieuze portie fouten te maken.<br />
Man, wat heb ik een respect voor <strong>de</strong> reisagenten en voor al<br />
wie betrokken is in <strong>de</strong> touroperating, want zij moeten eigenlijk<br />
van alle informaticaruiven eten en tegelijk <strong>de</strong> kunst van<br />
het verkopen on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> knie hebben. ������� ���������<br />
5 La sécurité. Il y a quinze ans, on prédisait qu’à l’horizon<br />
2010, <strong>de</strong>main donc, on assisterait à un acci<strong>de</strong>nt majeur<br />
d’avion par semaine. On en est loin. Malgré la hausse du trafic<br />
aérien, le nombre <strong>de</strong> victimes annuelles reste en <strong>de</strong>ssous<br />
du millier <strong>de</strong> passagers. Certes, quelques acci<strong>de</strong>nts spectaculaires<br />
retiennent l’attention et reposent périodiquement les<br />
mêmes questions. Tant mieux car c’est <strong>de</strong>s (mauvaises) expériences<br />
qu’on apprend le mieux à renforcer la sécurité. Et<br />
ce qui est vrai pour les drames involontaires l’est tout autant<br />
pour les actes <strong>de</strong> terrorisme. Il y a trente ans, les détournements<br />
d’avions étaient monnaie courante. Puis vinrent les<br />
bombes à bord. A l’exception notoire <strong>de</strong>s attentats du 11 septembre<br />
2001, ce genre d’actions a considérablement diminué.<br />
Revers <strong>de</strong> la médaille, les contrôles dans les aéroports se sont<br />
considérablement renforcés pour le plus grand désagrément<br />
<strong>de</strong>s passagers en chaussettes et sans ceinture sous les arches<br />
<strong>de</strong> sécurité (qui sonnent quand même). �������� ��������<br />
6 Meer vakantie, een betere betaalbaarheid en charters<br />
leid<strong>de</strong>n weliswaar tot een globalisering en monopolieposities,<br />
maar zij beletten niet dat <strong>de</strong> wereld alsmaar groter werd<br />
en het aanbod verschei<strong>de</strong>ner. Niche to’s wer<strong>de</strong>n creatiever,<br />
reisadviseurs lieten zich hierdoor inspireren en <strong>de</strong> keuze werd<br />
alsmaar groter. Nieuwe vormen van toerisme groei<strong>de</strong>n, zoals<br />
ecotoerisme, agritoerisme en meer. Meer reizigers kregen ook<br />
<strong>de</strong> smaak te pakken van B&B’s en boetiek hotels, die wereldwijd<br />
zijn beginnen charmeren ������� �����������<br />
7 De bescherming van <strong>de</strong> consument is steeds ver<strong>de</strong>r uitgebreid.<br />
Sinds <strong>de</strong> jaren 90 opereert het garantiefonds reizen<br />
als een soort verzekering tegen faillissement en staking van<br />
activiteit. De afgelopen jaren zijn er uiteraard nog wel interventies<br />
geweest, maar in wezen oogt <strong>de</strong> reissector relatief<br />
gezond (al blijven <strong>de</strong> marges vaak bijzon<strong>de</strong>r klein), en vooral:<br />
hij is en blijft veerkrachtig. Turbulente perio<strong>de</strong>s als het faillissement<br />
van Sunair lijken dan ook veraf. En het contrast<br />
met <strong>de</strong> elke zomer weerkeren<strong>de</strong> en schrijnen<strong>de</strong> verhalen over<br />
reisorganisatoren die in faling gaan en dus ook klanten hun<br />
vakantie in rook zien opgaan is toch wel opvallend. �����<br />
��������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 63
4 5 6 7 8 9 10<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
64 <strong>Travel</strong>express 264<br />
> 30 jaar, 30 hoogtepunten<br />
8 Notre époque est marquée par le terrorisme et l’une <strong>de</strong><br />
ses facettes concerne le terrorisme culturel. La <strong>de</strong>struction<br />
à l’explosif <strong>de</strong>s Statues géantes <strong>de</strong> Bouddha dans la vallée<br />
<strong>de</strong> Bamiyan en 2001 par les Talibans reste gravée dans les<br />
esprits épris <strong>de</strong> culture. Il est temps aussi <strong>de</strong> se soucier <strong>de</strong><br />
la visite inlassablement répétée <strong>de</strong>s hor<strong>de</strong>s <strong>de</strong> touristes sur<br />
certains sites archéologiques qui crée aussi <strong>de</strong>s dégâts irréparables.<br />
En cause, le manque <strong>de</strong> moyens investis pour protéger<br />
efficacement les sites archéologiques. Or la sanction<br />
après dégât est souvent sans appel : je n’ai jamais pu visiter<br />
Lascaux. Mais quel sera le sort <strong>de</strong>s Tombes thébaines, <strong>de</strong><br />
celle <strong>de</strong> Ramosé, peut-être un jour fermée au tout-venant.<br />
�������� �� ��������<br />
9 De reissector vindt zich steeds opnieuw uit. Ondanks<br />
faillissementen,aanslagen, griepjes en crisissen allerhan<strong>de</strong><br />
blijft <strong>de</strong> industrie zich steeds vernieuwen om te overleven.<br />
En ze slaagt daar won<strong>de</strong>rwel in! ������ ��� �������<br />
10 De Belg blijft een doe-het-zelver. het aan<strong>de</strong>el van<br />
<strong>de</strong> Belgische touroperators in <strong>de</strong> Belgische reismarkt is het<br />
afgelopen <strong>de</strong>cennium schoorvoetend gegroeid maar het<br />
blijft een opvallend: voor zover Belgen ervoor kiezen om te<br />
reizen, regelen ze vaak hun zaakjes zelf én rechtstreeks,<br />
veel meer dan dat het geval is in onze buurlan<strong>de</strong>n. Dat geldt<br />
zeker voor dichtbij- en autovakanties, min<strong>de</strong>r voor vliegvakanties.<br />
De groei van het lowcostfenomeen wekt alvast <strong>de</strong><br />
indruk dat wat men zelf regelt ook goedkoper is –al is die<br />
indruk maar ten <strong>de</strong>le juist. Dat calamiteiten helpen om toch<br />
te kiezen voor zekerheid die <strong>de</strong> georganiseer<strong>de</strong> reissector<br />
toch biedt, is evenzeer een feit. Maar touroperators en reisagenten<br />
zullen ook in <strong>de</strong> toekomst moeten blijven knokken<br />
om het vertrouwen van <strong>de</strong> reizen<strong>de</strong> belg te verdienen. �����<br />
��������<br />
11 Des avions plus gros. Il ne faut pas écarter les progrès<br />
techniques. Il y a trente ans, on parlait du Concor<strong>de</strong>,<br />
beaucoup moins <strong>de</strong> l’Airbus A300. Pourtant, le constructeur<br />
européen a réussi à se hisser au niveau <strong>de</strong> celui <strong>de</strong> Boeing,<br />
ce qui paraissait impensable. Aujourd’hui, les avions ne<br />
vont pas plus vite (au contraire, <strong>de</strong>puis la fin du Concor<strong>de</strong>),<br />
mais ils transportent plus <strong>de</strong> mon<strong>de</strong> sur <strong>de</strong> plus gran<strong>de</strong>s<br />
distances. Cela évite les escales et diminue les coûts<br />
d’exploitation. C’est d’autant plus nécessaire que le prix<br />
du carburant a connu <strong>de</strong>s sommets vertigineux et que la<br />
situation actuelle n’est sans doute qu’une douce parenthèse<br />
en attendant un rebond. A l’intérieur <strong>de</strong>s avions, les progrès<br />
en IFE (In-Flight Entertainment) ont été rapi<strong>de</strong>s. On est<br />
passé <strong>de</strong> l’écran unique en cabine à <strong>de</strong>s systèmes vidéo<br />
individuels avec choix <strong>de</strong> films. Dans les cockpits aussi,<br />
l’instrumentation a été complètement revue. Les radars<br />
météo sont plus performants et les systèmes informatiques<br />
ont allégé la charge <strong>de</strong> travail <strong>de</strong>s pilotes en matière <strong>de</strong><br />
navigation. �������� �������)<br />
12 De cruisesector is exponentieel veran<strong>de</strong>rd. Vorige<br />
week was ik nog op <strong>de</strong> werf waar ze het grootste passagiersschip<br />
<strong>de</strong> Oasis of the seas, ter wereld bouwen: goed<br />
voor 5400 passagiers. Mijn eerste schip dat ik ooit bezocht,<br />
was <strong>de</strong> Amerikanis van Chandris Cruises van 1952, met nog<br />
een stuurhut in hout en een romp in klinknagels. Wat een<br />
evolutie! ����� ��������<br />
13 La gran<strong>de</strong> massification du tourisme est génératrice<br />
du meilleur et du pire: 10 après Woodstock, le tourisme<br />
<strong>de</strong> masse n’en était plus à ses débuts. L’utopie d’une meilleu-<br />
re compréhension entre les peuples était en marche favorisée<br />
pour beaucoup par un mon<strong>de</strong> en mouvement. L’essor<br />
du tourisme a contribué à faciliter l’accès au voyage en le<br />
rendant plus démocratique, ce qui est incontestablement<br />
une marque <strong>de</strong> progrès. Reste que tout le mon<strong>de</strong> n’est pas<br />
à la hauteur <strong>de</strong> l’exigence nécessaire à la réalisation <strong>de</strong><br />
certains voyages, au <strong>de</strong>gré d’ouverture d’esprit à d’autre<br />
mœurs, d’autres coutumes, in fine à une autre vision du<br />
mon<strong>de</strong> qui n’est ni meilleure, ni moins bonne, mais tout<br />
simplement différente. �������� �� ��������<br />
14 De betaal<strong>de</strong> vakanties en <strong>de</strong> inzet van <strong>de</strong> eerste<br />
vaste charterverbindingen maakten verre bestemmingen<br />
betaalbaar. Mijn eerst reis naar Cuba kostte mij twee<br />
maandlonen, mijn eerste trip naar Kenia en <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong><br />
Staten vier. Voor velen is die kostprijs nu herleid tot één of<br />
twee maan<strong>de</strong>n. ������� �����������<br />
15 Alles is, vooral <strong>de</strong> jongste jaren, in een stroomversnelling<br />
geraakt is. Door het concentratiefenomeen is <strong>de</strong><br />
touroperating van eigen bo<strong>de</strong>m en dito kapitaal groten<strong>de</strong>els<br />
weggeblazen, een beetje zoals ons voetbal -en, ja ik<br />
hou van het spel - dat internationaal helemaal weggezakt<br />
is. Alleen zijn <strong>de</strong> marges niet altijd meegegroeid met <strong>de</strong><br />
schaalvergroting, althans dat claimt men toch vaak. ����<br />
���� ���������<br />
16 L’explosion du tourisme a rétréci le mon<strong>de</strong>. Le bassin<br />
méditerranéen s’est élargi à <strong>de</strong> nouvelles <strong>de</strong>stinations :<br />
la Mer Noire, la Mer Rouge, le proche Atlantique. Mais<br />
aussi, dans la foulée, les Antilles, l’Océan Indien, … Avec<br />
<strong>de</strong>s formules désormais bien « calées » : départs réguliers,<br />
hôtels répondant à <strong>de</strong>s standards désormais unanimement<br />
reconnus — air conditionné, télévision dans les chambres,<br />
accueil et animation permanente,… — <strong>de</strong> préférence « tout<br />
compris ». Les formules « club » d’abord, les croisières<br />
ensuite, sont l’archétype <strong>de</strong> cette conception d’un tourisme<br />
qui n’a évi<strong>de</strong>mment rien à voir avec le « voyage ». La Chine,<br />
l’In<strong>de</strong>, le Brésil — seul pays du mon<strong>de</strong> où le tourisme est en<br />
croissance en cette année <strong>de</strong> crise — se nourrissent certes<br />
d’abord <strong>de</strong> leur marché intérieur, mais s’apprêtent à envahir<br />
le mon<strong>de</strong> avec très exactement les mêmes métho<strong>de</strong>s…<br />
puisqu’elles ont fait leurs preuves! ������� �������<br />
17 Er bestaat nog respect voor <strong>de</strong> bestemmingen. Alle<br />
kleinschalige touroperators die op mensenmaat werken<br />
en natuur en cultuur op <strong>de</strong> diverse bestemmingen met het<br />
broodnodige respect behan<strong>de</strong>len, blijven voor mij terecht<br />
een hoogtepunt binnen <strong>de</strong> reisindustrie. ������ ��� �������<br />
18 Een beslagen reisadviseur vindt in het bos van<br />
aanbie<strong>de</strong>rs wel zijn/haar weg. Het is in het verle<strong>de</strong>n al<br />
meermaals gezegd, ‘<strong>de</strong> toekomst is aan <strong>de</strong> onafhankelijke<br />
en professioneel opereren<strong>de</strong> reisagent, <strong>de</strong> bollenwinkels zullen<br />
verdwijnen’. Productkennis en professionalisme zijn en<br />
zullen ook in <strong>de</strong> toekomst troeven blijven van <strong>de</strong> reisagent,<br />
die ook met eigen producten en handig gebruik makend<br />
van internet <strong>de</strong> klant mee kan helpen om door het bos van<br />
aanbie<strong>de</strong>rs nog <strong>de</strong> bomen te helpen zien. ����� ��������<br />
19 La déréglementation: Il aurait fallu parler <strong>de</strong><br />
« reréglementation », puisque <strong>de</strong>s règles subsistent. Ou alors<br />
<strong>de</strong> « libéralisation » du transport aérien. Elle remonte à<br />
1978. A l’époque, Jimmy Carter voulait que les compagnies<br />
puissent fixer les tarifs qu’elles souhaitent et qu’on laisse
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
la place à toute nouvelle initiative. Il en<br />
résultera un essor <strong>de</strong> nouvelles compagnies,<br />
les unes plus fragiles que les autres et qui,<br />
la plupart du temps disparaîtront ou seront<br />
absorbées. C’est ainsi que naîtront les grands<br />
groupes, les « Majors » comme American,<br />
United, Delta, etc., lesquelles développeront<br />
la notion <strong>de</strong> « hubs ».<br />
En Europe, la déréglementation se fera<br />
par étape. Après un premier mémorandum<br />
en 1979, puis un second en 1984 ; après<br />
l’« arrêt Nouvelles Frontières » en 1985, un<br />
premier « Paquet » est adopté en 1987. Il<br />
concerne l’accès au marché. Deux autres suivront<br />
en 1990 et 1992 et se sol<strong>de</strong>ra en 1994<br />
par le droit au cabotage (vols intérieurs par<br />
une compagnie étrangère).<br />
Bien que progressive, la libéralisation en<br />
Europe aura <strong>de</strong>s conséquences durables.<br />
D’abord, les dinosaures du transport aérien<br />
<strong>de</strong>vront se restructurer. Pour certaines, ce<br />
sera très difficile <strong>de</strong> passer du statut <strong>de</strong><br />
« compagnie nationale » à un modèle <strong>de</strong> société<br />
privée. Ensuite, elles <strong>de</strong>vront rechercher<br />
<strong>de</strong>s alliances. Sabena a vécu l’expérience<br />
avec SAS, British Airways, KLM, Air France<br />
et Swissair. Et l’aventure continue ! Ailleurs,<br />
cet impératif se matérialisera par la création<br />
<strong>de</strong>s gran<strong>de</strong>s alliances.<br />
Enfin, encore un effet <strong>de</strong> la déréglementation,<br />
l’arrivée <strong>de</strong>s compagnies low-cost. Le<br />
phénomène est mondial, même s’il n’est plus<br />
très aisé <strong>de</strong> définir <strong>de</strong>s contours clairs entre<br />
low-costs, charters et compagnies traditionnelles.<br />
Point <strong>de</strong> vue tarifs, toutes proposent<br />
aujourd’hui <strong>de</strong>s promotions. ��������<br />
��������<br />
20 Het succes van all inclusive: ooit gestart<br />
als een vakantieformule voor <strong>de</strong> happy<br />
few in caraïbische resorts is het door Belgische<br />
productmakers danig gepopulariseerd.<br />
Van <strong>de</strong> Dominicaanse Republiek tot Turkije<br />
en <strong>de</strong> rest van het Mid<strong>de</strong>llandse Zeebekken is<br />
<strong>de</strong>ze vakantieformule intussen gemeengoed<br />
gewor<strong>de</strong>n, ook buiten belgië. Meer dan twee<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> Belgische vliegvakantiegangers<br />
kiest voor <strong>de</strong>ze formule, ook omwille van het<br />
budgetvrien<strong>de</strong>lijke karakter. Na <strong>de</strong> vliegvakanties<br />
begint het fenomeen ook op te duiken<br />
in auto- en skivakanties. ����� ��������<br />
21 Bestemmingen zoals Afrika wer<strong>de</strong>n<br />
door massatoerisme aantrekkelijker en<br />
toegankelijker. Dit kwam niet alleen <strong>de</strong><br />
lokale bevolking ten <strong>goe<strong>de</strong></strong> maar ook <strong>de</strong><br />
bescherming van het wild. Safari beteken<strong>de</strong><br />
aanvankelijk ‘jagen’, maar <strong>de</strong> camera<br />
overwon het geweer. Ook Azië kwam in het<br />
vizier te liggen, me<strong>de</strong> door het wegebben<strong>de</strong><br />
maoïsme in China, waar net als in Vietnam<br />
binnen <strong>de</strong> communistische structuren het<br />
meest radicale kapitalistische bestel groei<strong>de</strong>.<br />
Ook zij ont<strong>de</strong>kten het massatoerisme en versoepel<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> toegangsregels. Dit alles zorg<strong>de</strong><br />
vooral voor een groei van het culturele<br />
toerisme. ������� �����������<br />
22) En trente ans, le tourisme est <strong>de</strong>venu<br />
la première industrie au mon<strong>de</strong> en<br />
termes <strong>de</strong> chiffre d’affaires, d’emploi,<br />
d’investissements, … Au prix <strong>de</strong> concentrations<br />
— les petits tour opérateurs généralistes<br />
n’ont plus aujourd’hui la moindre chance <strong>de</strong><br />
survie — et <strong>de</strong> l’internationalisation, mais<br />
aussi grâce à la mise en place <strong>de</strong> centrales<br />
d’achat, à la rationalisation <strong>de</strong>s réseaux<br />
<strong>de</strong> distribution et à l’adoption <strong>de</strong> métho<strong>de</strong>s<br />
mo<strong>de</strong>rnes <strong>de</strong> gestion. On parle aujourd’hui <strong>de</strong><br />
positionnement <strong>de</strong> « produits », <strong>de</strong> stratégies<br />
marketing avec retour sur investissement,<br />
<strong>de</strong> gestion <strong>de</strong> stocks en flux tendus, etc. : le<br />
vocabulaire — et pas seulement — <strong>de</strong>s financiers<br />
et <strong>de</strong>s ingénieurs a fait irruption dans<br />
le secteur du tourisme, jusque là épargné…<br />
������� �������<br />
23 L’E-ticket. Ce n’est pas en soi<br />
l’événement marquant <strong>de</strong>s trois décennies,<br />
mais bien le symbole <strong>de</strong>s mutations en matière<br />
<strong>de</strong> distribution. La révolution internet<br />
a modifié la donne. Maintenant, le passager<br />
lambda peut réserver directement son vol,<br />
choisir sa place et imprimer son billet chez<br />
lui. Il peut aussi comparer différentes offres.<br />
L’agent <strong>de</strong> voyages n’est plus le passage<br />
obligé et les compagnies elles-mêmes tentent,<br />
sans le dire, <strong>de</strong> contourner les intermédiaires.<br />
A charge pour eux – qui ne bénéficient<br />
plus <strong>de</strong> commissions (quoique…) – <strong>de</strong><br />
prouver leur valeur ajoutée. Simplement en<br />
faisant valoir, par exemple, que lorsqu’on<br />
réserve seul, on doit aussi se débrouiller seul<br />
quand il y a <strong>de</strong>s pépins. Au passage, l’Eticket<br />
a considérablement réduit la paperasserie<br />
et fait faire <strong>de</strong>s économies à tout le<br />
secteur. �������� ��������<br />
24 Le train, que d’aucuns vouaient<br />
aux oubliettes, a pris sa revanche sur<br />
l’avion avec le TGV. Rapidité, confort, temps<br />
d’attente minimal, sentiment <strong>de</strong> sécurité, le<br />
quadrillage <strong>de</strong> l’Europe n’en est peut-être<br />
qu’à ses débuts. (Fabrice De Brouwer)<br />
25) L’écologie: Ce sera sans doute le sujet<br />
<strong>de</strong> préoccupation majeur au cours <strong>de</strong>s trente<br />
« prochaines » années, mais il faut rendre<br />
justice à l’aviation : il est à l’ordre du jour<br />
<strong>de</strong>puis plusieurs années déjà. Il concerne<br />
d’abord les constructeurs et plus particulièrement<br />
les motoristes qui cherchent <strong>de</strong>s<br />
carburants alternatifs (les réserves pétrolières<br />
s’épuisent). Pour <strong>de</strong>s raisons <strong>de</strong> coûts<br />
d’abord, écologiques ensuite (soyons réalistes),<br />
tout le mon<strong>de</strong> cherche à diminuer la<br />
consommation <strong>de</strong>s avions. Les constructeurs<br />
recherchent <strong>de</strong>s matériaux plus légers, les<br />
compagnies adoptent <strong>de</strong> nouveaux comportements<br />
(atterrissages en ligne droite…) et<br />
les responsables mondiaux <strong>de</strong> la navigation<br />
cherchent à limiter les vols en zigzag (projet<br />
Sesar à l’échelon européen). Tout ceci en<br />
dépit d’une constatation : le transport aérien<br />
ne compte que pour 2 à 4% <strong>de</strong>s émissions <strong>de</strong><br />
carbone dans le mon<strong>de</strong>. �������� ��������<br />
30<br />
jaar|ans<br />
26 20.000 lieux sous les mers: c’était<br />
prémonitoire! Le tourisme « sous-marin»: il<br />
y a 30 ans, le scaphandre autonome mis au<br />
point par Cousteau en 1943 n’était encore<br />
que l’apanage d’une caste <strong>de</strong> privilégiés fort<br />
téméraires. Aujourd’hui, la généralisation <strong>de</strong><br />
ce sport conduit à <strong>de</strong> véritables « embouteillages<br />
» en Mer Rouge. �������� �� ��������<br />
27 Ons kleine landje kan zich ook<br />
behoorlijk klein gedragen. Zo blijft het<br />
beleidsmatig frequent kurieren am Symptom.<br />
Niks tegen minister Bourgeois en zijn<br />
voorgangers, maar wanneer wordt voor <strong>de</strong>ze<br />
essentiële sector ook eens een door <strong>de</strong> wol<br />
gewassen extra-parlementair weggeplukt<br />
om echt <strong>de</strong> bakens te verzetten? �������<br />
���������<br />
28 Grâce à Internet, n’importe qui<br />
peut organiser et gérer son voyage, … et<br />
personne ne s’en prive : la moitié <strong>de</strong>s réservations<br />
passe aujourd’hui par Internet ! Mais<br />
l’immensité <strong>de</strong> l’offre présente sur la Toile<br />
rend l’internaute <strong>de</strong> moins en moins fidèle.<br />
Au-<strong>de</strong>là, Internet lui permet <strong>de</strong> s’informer<br />
avant le départ, <strong>de</strong> visualiser <strong>de</strong>s photos<br />
ou <strong>de</strong>s vidéos sur la <strong>de</strong>stination et même<br />
<strong>de</strong> s’y promener virtuellement, <strong>de</strong> prendre<br />
connaissance <strong>de</strong>s avis <strong>de</strong>s voyageurs qui<br />
l’ont expérimentée précé<strong>de</strong>mment,... Grâce à<br />
Google, on peut découvrir un<br />
hôtel <strong>de</strong> l’espace et le situer très précisément<br />
dans son environnement : plus personne<br />
n’osera, désormais, vendre une auberge<br />
située entre la ligne <strong>de</strong> chemin <strong>de</strong> fer et une<br />
décharge publique ! L’internaute lui-même<br />
est <strong>de</strong>venu un expert — il en sait souvent<br />
plus que l’agent <strong>de</strong> voyage — et ne s’en<br />
laisse plus conter. ������� �������<br />
29 Kleinere spelers zullen steeds <strong>de</strong><br />
krenten op <strong>de</strong> taart blijven leveren: ondanks<br />
het overwicht van <strong>de</strong> twee grote reisconcerns<br />
op onze reismarkt blijven vele kleinere<br />
spelers <strong>de</strong> reismarkt voe<strong>de</strong>n met vooral<br />
innovatieve i<strong>de</strong>eën. Net door hun doorgedreven<br />
kennis van producten en bestemmingen<br />
kunnen zij niches aanboren van beperkte<br />
doelgroepen, nieuwe reisi<strong>de</strong>eën lanceren en/<br />
of producten uittesten. Dat dit soort pionierswerk<br />
in geval het aanslaat in een later<br />
stadium misschien wordt overgenomen door<br />
grote marktspelers wijst ook op <strong>de</strong> dynamiek<br />
die <strong>de</strong> Belgische markt kenmerkt. Thema’s<br />
als avontuurlijke reizen, actieve vakanties,<br />
wellness, duurzaamheid zijn intussen<br />
gemeengoed gewor<strong>de</strong>n en wor<strong>de</strong>n ook door<br />
grotere spelers aangebo<strong>de</strong>n, soms ook buiten<br />
<strong>de</strong> Belgische grenzen. ����� ��������<br />
30 Een laatste hoogtepunt is ongetwijfeld<br />
het voortbestaan van <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong><br />
an sich. In tij<strong>de</strong>n waarin verkleutering<br />
en oppervlakkigheid steeds meer <strong>de</strong> norm<br />
wor<strong>de</strong>n, is dit een prestatie van formaat.<br />
������ ��� �������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 65
4 5 6 7 8 9 10<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Wat gebeur<strong>de</strong> er voor 1979?<br />
Evolutie van <strong>de</strong> reiswereld<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong> zag het levenslicht in 1979. 30 jaar reisgeschie<strong>de</strong>nis staat dus al op <strong>de</strong> teller. 30 jaar die<br />
we als vakblad op <strong>de</strong> voet hebben gevolgd. Maar uiteraard is dat niets in vergelijking met <strong>de</strong> gehele reisindustriegeschie<strong>de</strong>nis.<br />
Wij duiken voor <strong>de</strong>ze jubileumeditie iets ver<strong>de</strong>r het verle<strong>de</strong>n in. Want wat gebeur<strong>de</strong> er voor 1979? Een<br />
geschie<strong>de</strong>nis die soms verbazen<strong>de</strong> weetjes onthult...<br />
Grote reizigers uit <strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>nis zijn niet<br />
alleen <strong>de</strong> in Korcula (Croatië, toen Venetië)<br />
geboren Marco Polo (13<strong>de</strong> eeuw), <strong>de</strong> Marokkaanse<br />
Berber Ibn Battuta (14<strong>de</strong> eeuw), <strong>de</strong><br />
Chinese admiraal Zheng He (14<strong>de</strong> eeuw), <strong>de</strong><br />
Zweed Sven Hedin (19<strong>de</strong> eeuw) en <strong>de</strong> Amerikaanse<br />
journalist en auteur Mark Twain<br />
(19<strong>de</strong> eeuw). Zij reis<strong>de</strong>n alleen. De eerste<br />
toeristische initiatieven met meer<strong>de</strong>re mensen<br />
wer<strong>de</strong>n echter gelanceerd door Thomas<br />
Cook (1808-1892) uit het Engelse Derbyshire.<br />
Hij was aanvankelijk een timmerman,<br />
evangelist, drukker en boekenhan<strong>de</strong>laar, die<br />
na het pionieragentschap Cox & Kings in<br />
1758, een reiskantoor open<strong>de</strong> om transportbiljetten<br />
te verkopen. De Duitser Karl<br />
Bae<strong>de</strong>ker publiceer<strong>de</strong> al in 1839 <strong>de</strong> eerste<br />
reisgids voor België en Ne<strong>de</strong>rland.<br />
Ein<strong>de</strong> 1869 kwam Thomas Cook toe in Egypte.<br />
Hij organiseer<strong>de</strong> een rondreis voor een<br />
<strong>de</strong>rtigtal be<strong>goe<strong>de</strong></strong> belangstellen<strong>de</strong>n en had<br />
daarvoor ook twee Nijlboten ingehuurd. “De<br />
Cookies stromen hier in gehoorzame troepen<br />
toe... “, schreef <strong>de</strong> Franse officier en auteur<br />
Pierre Loti al in 1907. Hij beleef<strong>de</strong> toen zelf<br />
een Nijlvaart, ingericht door het agentschap<br />
Cook. De eerste toeristen, die een cruise<br />
boekten, waren miljonairs en aristocraten.<br />
In 1872 lanceer<strong>de</strong> Thomas Cook een eerste<br />
wereldreis van… 222 dagen. De Atlantische<br />
oceaan werd overgestoken met een stoomboot,<br />
<strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong> Straten doorkruist met<br />
een postkoets. Voor China, Japan en India<br />
wer<strong>de</strong>n diverse transporten ingeschakeld. In<br />
1928 werd het familiaal bedrijf verkocht aan<br />
<strong>de</strong> Compagnie Internationale <strong>de</strong>s Wagons-<br />
Lits. Thomas Cook zou in 2002 wor<strong>de</strong>n<br />
gekocht door het Duitse C&N Touristic AG<br />
en omgedoopt tot Thomas Cook AG. In 2006<br />
kwam <strong>de</strong> groep in han<strong>de</strong>n van Karstadt-<br />
Quelle.<br />
66 <strong>Travel</strong>express 264<br />
Luikenaar lanceert<br />
wagons-lits<br />
Een halve eeuw na <strong>de</strong> eerste verkoop van TC<br />
had <strong>de</strong> Luikse ingenieur Georges Nagelmaekers<br />
in 1867 genoten van een reis doorheen<br />
<strong>de</strong> USA. Hij was toen amper 23. Tij<strong>de</strong>ns die<br />
tocht geraakte <strong>de</strong>ze bankierszoon on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> indruk van <strong>de</strong> Pullman slaap<strong>trein</strong>en. Hij<br />
ontwikkel<strong>de</strong> een nog meer luxueuze versie in<br />
Europa en op 4 <strong>de</strong>cember 1876 stichtte hij<br />
met 4 miljoen frank en <strong>de</strong> hulp van Leopold<br />
II “la Compagnie Internationale <strong>de</strong>s Wagons-<br />
Lits”, die ook <strong>de</strong> basis werd voor <strong>de</strong> ‘Orient<br />
<strong>Express</strong>’, <strong>de</strong> ‘Sud <strong>Express</strong>’ (tot Lissabon), <strong>de</strong><br />
‘Nord <strong>Express</strong>’ (Scandinavië en Sovjetunie)<br />
en uitein<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> ‘Transsiberia’ (Moskou-<br />
Beijing). De naam werd uitgebreid tot ‘Compagnie<br />
Internationale <strong>de</strong>s Wagons-Lits et <strong>de</strong>s<br />
Grands <strong>Express</strong> Européens’.<br />
In 1981 zou <strong>de</strong> ‘La Compagnie <strong>de</strong>s Wagons-<br />
Lits’ wor<strong>de</strong>n uitverkoren voor <strong>de</strong> catering en<br />
<strong>de</strong> service eerste klasse in <strong>de</strong> toen revolutionaire<br />
TGV (Flits<strong>trein</strong>). Voordien had Georges<br />
Nagelmaekers in 1894 ook <strong>de</strong> ‘Compagnie<br />
Internationale <strong>de</strong>s Grands Hotels’ opgericht,<br />
die hotels uitbaatte zoals Pera Palace te<br />
Istanbul, Hotel <strong>de</strong> la Plage in Oosten<strong>de</strong>, en<br />
het Grand Hotel <strong>de</strong>s Wagons-Lits in Beijing,<br />
dat nog <strong>de</strong>el uitmaakte van het keizerlijke<br />
rijk van <strong>de</strong> Qing dynastie. In 1991<br />
kwam <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming in han<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
Franse groep Accor, die in 1967 als ‘Société<br />
d’investissement et d’exploitation hôteliers’<br />
wortel had geschoten met een eerste Novotel<br />
te Rijsel.<br />
Omstreeks het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> 19<strong>de</strong> eeuw<br />
waren <strong>de</strong> kuuroor<strong>de</strong>n beginnen bloeien,<br />
een begin van het he<strong>de</strong>ndaagse ‘medisch<br />
toerisme’ en <strong>de</strong> wellness kuren. De Noor<br />
Sondre Norheim uit Morgedal in <strong>de</strong> regio<br />
Telemark, die in 1850 een nieuwe skitechniek<br />
uitwerkte, kan beschouwd wor<strong>de</strong>n als<br />
‘<strong>de</strong> va<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> wintersport’. Het alpinisme<br />
kreeg zijn aantrekkingskracht ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
18<strong>de</strong> eeuw.<br />
Na een tocht van <strong>de</strong> Auguste Viktoria in <strong>de</strong><br />
Mid<strong>de</strong>llandse Zee in 1891 bouw<strong>de</strong> <strong>de</strong> toenmalige<br />
‘Hamburg-America Line’ (HAPAG) <strong>de</strong><br />
‘Prinzessin Victoria Luise’, het eerste echte<br />
cruiseschip voor transatlantische routes. Er<br />
waren 120 kajuiten aan boord. Het was een<br />
boot van 4409 ton die een snelheid haal<strong>de</strong><br />
van 28 km/uur (15 knopen). De ‘prinses’ liep<br />
zes jaar later na haar vertrek uit Kingston<br />
aan <strong>de</strong> grond voor Jamaica.<br />
VTB reis<strong>de</strong> snel in het<br />
buitenland, met meerdaagse<br />
naarÉ Luxemburg<br />
Tot het begin van vorige eeuw was reizen<br />
echter een privilegie van koningen, keizers,<br />
aristocraten en kapitalisten. De betaal<strong>de</strong><br />
vakantie voor <strong>de</strong> massa werken<strong>de</strong>n bestond<br />
tij<strong>de</strong>ns die ‘Belle Epoque’ niet en een<br />
meer<strong>de</strong>rheid kon toen jaarlijks maximaal<br />
een 100 frank (2,5 euro) sparen. Duitsland<br />
was in 1909 het eerste land op het Europese<br />
continent dat <strong>de</strong> jaarlijkse arbei<strong>de</strong>rsvakantie<br />
via collectieve overeenkomsten invoer<strong>de</strong>. Dat<br />
liep per bedrijf en in enkele lan<strong>de</strong>n werd dit<br />
voorbeeld gevolgd.<br />
In mei 1936 werd Frankrijk overspoeld door<br />
een stakingsgolf. Het land ging plat. De regering<br />
van het linkse Volksfront zwichtte en<br />
<strong>de</strong> sociale tsunami sloeg over naar België. Op<br />
3 juni leg<strong>de</strong>n <strong>de</strong> Antwerpse dokwerkers <strong>de</strong><br />
haven lam. Datzelf<strong>de</strong> jaar nam <strong>de</strong> Internationale<br />
Arbeidsconferentie. ‘Conventie 52’ aan,<br />
een aanbeveling tot het betaal<strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rsverlof.<br />
De 2 weken wer<strong>de</strong>n er 3 in <strong>de</strong> jaren<br />
zeventig van vorige eeuw.<br />
Samen met <strong>de</strong> betaal<strong>de</strong> vakantie ontston<strong>de</strong>n<br />
ook <strong>de</strong> eerste organisaties voor sociaal<br />
toerisme: <strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n vrees<strong>de</strong>n dat hun<br />
le<strong>de</strong>n <strong>de</strong> ruimere vrije tijd wel eens verkeerd<br />
zou<strong>de</strong>n kunnen invullen. Ook in nazi-Duitsland<br />
was het arbei<strong>de</strong>rstoerisme al in <strong>de</strong> jaren<br />
twintig in han<strong>de</strong>n genomen met het ‘Kraft<br />
durch Freu<strong>de</strong>’ programma.<br />
In 1922 was <strong>de</strong> Vlaamse Toeristenbond<br />
(VTB) al wel wan<strong>de</strong>lingen en daguitstappen<br />
beginnen inrichten en zowat een jaar<br />
later werd <strong>de</strong> eerste meerdaagse reis<br />
georganiseerd naar… het Groothertogdom<br />
Luxemburg. Eén van <strong>de</strong> grote promotors was<br />
Karel De Meulemeester. Tot <strong>de</strong> jaren zestig<br />
zou<strong>de</strong>n landgenoten vooral reizen in eigen<br />
land of met <strong>trein</strong>, bus of auto binnen Europa.<br />
Op 5 mei 1835 stoom<strong>de</strong> tussen Mechelen<br />
en Brussel <strong>de</strong> eerste <strong>trein</strong> ‘De Olifant’ op<br />
het Europese vasteland. Welgeteld 100 jaar<br />
later zou <strong>de</strong> eerste elektrische verbinding<br />
tussen Brussel-Noord en Antwerpen-Centraal<br />
ontstaan.<br />
Van Zeppelin en Fokker tot<br />
ÔConcordskiÕ<br />
Na <strong>de</strong> <strong>trein</strong>ritten en scheepstochten lokte<br />
ook <strong>de</strong> legen<strong>de</strong> van Ikaros, het reizen door<br />
<strong>de</strong> lucht. In 1909 stichtte graaf von Zeppelin<br />
<strong>de</strong> eerste luchtvaartmaatschappij met <strong>de</strong>
24 25 26 27 28 29<br />
‘Deutsche Luftschiffahrt Aktien Gesellschaft’<br />
(DELAG), waarmee <strong>de</strong> eerste luchtvaartmaatschappij<br />
ontstond. De ‘Hin<strong>de</strong>nburg’<br />
vloog in 61 uur van Berlijn naar New York.<br />
Hij stortte op 6 mei 1937 bran<strong>de</strong>nd neer bij<br />
Lakehurst (Boston) en dit beteken<strong>de</strong> meteen<br />
het ein<strong>de</strong> van dit soort commerciële vluchten.<br />
Op 7 oktober 1919 werd KLM gevormd, nu<br />
<strong>de</strong> oudste internationale luchtvaartmaatschappij<br />
ter wereld. De eerste commerciële<br />
passagiersvlucht verbond op 17 mei 1920<br />
Amsterdam met Lon<strong>de</strong>n.<br />
De allereerste passagiersvlucht en lijndienst<br />
verliep in 1919 echter tussen Brussel en<br />
Parijs. In november van dat jaar was in<br />
België SNETA (Syndicat National pour<br />
l’Étu<strong>de</strong> <strong>de</strong>s Transports Aériens) gesticht, <strong>de</strong><br />
voorloper van Sabena dat op 23 mei 1923<br />
zou ontstaan. SNETA verzorg<strong>de</strong> al in 1921<br />
<strong>de</strong> eerste vluchten in toenmalig Belgisch<br />
Congo (Matadi, Leopoldville en Stanleyville).<br />
Initiatiefnemer Georges Nélis zou als eerste<br />
Sabena-baas met een Handley-Page W8<br />
vliegen op Lon<strong>de</strong>n - Keulen, Amsterdam -<br />
Zwitserland en Parijs - Scandinavië.<br />
De toestellen stegen aanvankelijk op in<br />
Haren (in 1914 aangelegd door <strong>de</strong> Duitse<br />
bezetter; nu <strong>de</strong> Navo basis van Evere) dat<br />
snel te kort bleek te zijn voor nieuwe vliegtuigtypes,<br />
zoals <strong>de</strong> DC-4 toestellen. Haren<br />
werd in 1947 vervangen door Melsbroek.<br />
Een tijdlang moesten <strong>de</strong> toestellen zelfs tussen<br />
bei<strong>de</strong> pistes taxiën langs <strong>de</strong>… openbare<br />
weg. De vliegvel<strong>de</strong>n van Antwerpen-Deurne<br />
en Oosten<strong>de</strong>-Stene open<strong>de</strong>n in 1923. De<br />
terminal van Zaventem kwam er in 1958<br />
om <strong>de</strong> ‘massa’ te verwerken die ‘Expo58’<br />
(Wereldtentoonstelling) zou bezoeken. Een<br />
wereldprimeur was toen <strong>de</strong> eerste <strong>trein</strong>verbinding<br />
tussen vliegveld en stad!<br />
Op 1 oktober 1924 vertrok vanuit Ne<strong>de</strong>rland<br />
<strong>de</strong> eerste intercontinentale vlucht. Om<br />
Nieuw-Indië (nu Indonesië) te bereiken werd<br />
een Fokker F-VII ingezet. Een motorstoring<br />
zorg<strong>de</strong> voor een noodlanding te Philippopel<br />
(nu het Bulgaarse Plovdiv). De vlucht<br />
arriveer<strong>de</strong> in Batavia (nu Jakarta) op… 24<br />
november 1924. De Fokker had een snelheid<br />
van 136 km/uur en woog 1955 kilogram.<br />
Vliegtuigen haal<strong>de</strong>n toen niet eens <strong>de</strong> snelheid<br />
van een… Smart. In één van <strong>de</strong> laatste<br />
DC-3’s (max. 368 km/uur) van <strong>de</strong> Belgische<br />
para’s prijkte een bordje: “Met dit toestel<br />
(DC-3 C-47B) vloog <strong>de</strong> prins in vijf dagen<br />
naar Leopoldstad (nu Kinshasa)”. Karel was<br />
tussen 1944-1950 prins-regent en verving<br />
zijn na <strong>de</strong> strijd tegen <strong>de</strong> nazi’s geschorste<br />
broer Leopold III.<br />
De eerste chartervlucht van KLM werd in<br />
1928 ingelegd en <strong>de</strong> eerste steward kwam<br />
in 1930 aan boord. Een jaar later vloog<br />
men voor het eerst non-stop over <strong>de</strong> Stille<br />
Oceaan.<br />
Pan American Airways In juni 1939 lanceer<strong>de</strong><br />
Pan American Airways een commerciële<br />
passagiersdienst over <strong>de</strong> Atlantische<br />
Oceaan met watervliegtuigen Boeing 314.<br />
De verbinding werd in september geschorst<br />
wegens Wereldoorlog II) en hernomen in<br />
1946. Ook Sabena begon toen met een DC-4<br />
over <strong>de</strong> oceaan te vliegen. Van 1947 af vloog<br />
Sabena naar Congo met een DC-6. In 1949<br />
nam Sabena <strong>de</strong> in 1946 opgerichte concurrent<br />
Sobelair (Société Belge <strong>de</strong>s Transports<br />
Aériens) over, die in 2004, 3 jaar na Sabena,<br />
in faling ging.<br />
Autocarist Gerard Brackx<br />
<strong>de</strong> lucht in<br />
Het gebruik van vliegtuigen (en raketten)<br />
tij<strong>de</strong>ns Wereldoorlog II zorg<strong>de</strong> voor een<br />
versnel<strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong> luchtvaart. Met <strong>de</strong><br />
Lockheed Constellation, een viermotorig propellervliegtuig,<br />
begon in 1946 <strong>de</strong> ‘mo<strong>de</strong>rne<br />
luchtvaart’. In 1946 vloog KLM als eerste<br />
Europeaanse carrier naar New York met<br />
een Douglas DC-4, het eerste viermotorige<br />
toestel (snelheid 450 km/uur; 86 passagiers).<br />
De Britse ‘De Havilland Comet’, werd het<br />
eerste straalvliegtuig en verrichtte <strong>de</strong> eerste<br />
commerciële vlucht met BOAC (British Overseas<br />
Airways) op 2 mei 1952 (Lon<strong>de</strong>n naar<br />
30<br />
jaar|ans<br />
Johannesburg). De eerste transatlantische<br />
vlucht van <strong>de</strong> Comet verliep op 4 oktober<br />
1958 van Lon<strong>de</strong>n naar New York Zij was<br />
<strong>de</strong> eerste versie van <strong>de</strong> Boeing 707 met drie<br />
weken te snel af.<br />
In 1965 wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> eerste chartervluchten<br />
met straalvliegtuigen uitgevoerd. VTB<br />
organiseer<strong>de</strong> al sinds 1961 groepsreizen per<br />
vliegtuig en die zomer vertrokken 15 vluchten<br />
naar Mallorca.<br />
Het was echter tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> jaren zestig dat het<br />
massatoerisme echt groei<strong>de</strong>. Na Wereldoorlog<br />
waren <strong>de</strong> autocaristen als pad<strong>de</strong>nstoelen<br />
uit <strong>de</strong> grond geschoten. De familie De Buck<br />
(nu De Buck Incentives) lag aan <strong>de</strong> basis<br />
van Intercomfort <strong>Travel</strong> (nadien gekocht<br />
door Sunworld) dat reis<strong>de</strong> met slaapbussen<br />
(2 ligplaatsen boven elkaar). Op 8 oktober<br />
1976 werd <strong>de</strong> Vereniging van Vlaamse<br />
Reisbureaus gesticht. Na Thomas Cook en <strong>de</strong><br />
Compagnie <strong>de</strong>s Wagons-Lits kwamen an<strong>de</strong>re<br />
spelers op <strong>de</strong> markt, met on<strong>de</strong>r meer Rudolf<br />
Van Moerkerke. Sunair, Airtour, Transair,<br />
Centrair, Touring Reizen, Wirtz Reien (met<br />
Sunsnacks) en Suncomfort overleef<strong>de</strong>n in<br />
België <strong>de</strong> 20ste eeuw niet. Ook Best Tours<br />
(Edmond Boone) dateert uit <strong>de</strong> jaren zeventig.<br />
Wijlen Gerard Brackx overleef<strong>de</strong> <strong>de</strong> uitdaging<br />
eveneens. Gerard Brackx, schoonzoon<br />
van garagehou<strong>de</strong>r Provoost, begon in 1956<br />
met busreizen naar Ieper, Italië, Lour<strong>de</strong>s en<br />
Spanje). In 1971 stichtte hij Jetair om zijn<br />
vliegtuigreizen uit te brei<strong>de</strong>n. Zijn latere<br />
Duitse partner TUI (Touristik Union International)<br />
heette aanvankelijk Preussag AG en<br />
groei<strong>de</strong> in 1968 uit een samenwerking van<br />
mid<strong>de</strong>lgrote touroperators: (Touropa) Deutsches<br />
Reisebüro, Scharnow-Reisen, Hummel<br />
Reise en Dr. Tigges. Ook <strong>de</strong> re<strong>de</strong>rij Hapag-<br />
Lloyd AG behoort tot het concern.<br />
De mach 2 snelheid <strong>de</strong>ed haar intre<strong>de</strong> in<br />
1969. De primeur kwam echter niet toe<br />
aan <strong>de</strong> Frans-Britse Concor<strong>de</strong> maar aan <strong>de</strong><br />
sovjetrussische Tupolev Tu-144. Die ging<br />
vier maan<strong>de</strong>n eer<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lucht in. Frankrijk<br />
beweer<strong>de</strong> dat <strong>de</strong> plannen van <strong>de</strong> Concor<strong>de</strong><br />
gestolen waren en Parijs lachte met <strong>de</strong><br />
‘Concordski’. Het was overigens in <strong>de</strong> Franse<br />
hoofdstad dat dit eerste exemplaar van <strong>de</strong><br />
Tu-144 op 3 juni 1973 tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> airshow<br />
van Le Bourget verongelukte. Meer<strong>de</strong>re<br />
rampen later werd <strong>de</strong> productie stopgezet.<br />
In 1969, het jaar waarin <strong>de</strong> eerste mannen<br />
op <strong>de</strong> Maan wan<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n, steeg ook <strong>de</strong> eerste<br />
‘Jumbo’ op, <strong>de</strong> Boeing 747. Het Europese consortium<br />
Airbus werd gesticht in 1970.<br />
1979: Stichting van Neckermann België met<br />
Wim De Smet. Stichting Vlaamse Geschillencommissie<br />
Reizen. Sony lanceert <strong>de</strong> eerste<br />
Walkman. China voert het ‘Pinyin’ in, <strong>de</strong><br />
omzetting van het Chinese schrift naar het<br />
Latijnse. Diplomatieke betrekkingen tussen<br />
Washington en Beijing. Het Engelse Brighton<br />
krijgt een officieel naaktstrand. Tsunami<br />
maakt slachtoffers in Nice. De meest beken<strong>de</strong><br />
reiziger van dat jaar is Mohammed Reza<br />
Pahlavi, die moest vluchten voor islamfanaat<br />
Ayatollah Khomeini. Maar vooral: <strong>de</strong> eerste<br />
publicatie van <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong>! ����<br />
264<br />
<strong>Travel</strong>express 264 67
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Britta Baeke<br />
Gewoon <strong>de</strong> beste blijven<br />
Was het Britta? Of één van haar zussen? Ik weet dat het een meisje was, alleen <strong>de</strong> naam ben ik vergeten. De bevalling<br />
geschied<strong>de</strong> in <strong>de</strong> kraaminrichting van het Leuvense Sint- Rafaëlziekenhuis. De moe<strong>de</strong>r kon haar geluk niet op,<br />
en <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r heette Walter Baeke. Hij schonk <strong>de</strong> talloze bezoekers champagne uit flessen die hij bewaar<strong>de</strong> in het bad.<br />
Omdat hij uiteraard ook zichzelf bedien<strong>de</strong> werd hij steeds gelukkiger en ik herinner mij dat hij ons bij het afscheid<br />
iets toezong vanuit het raam van <strong>de</strong> kamer, tot hij door een verpleegster werd weggehaald. Niemand die toen bevroed<strong>de</strong><br />
dat één van zijn dochters, <strong>de</strong>rtig jaar later hoofdredacteur zou zijn.<br />
We schrijven <strong>de</strong> jaren zeventig. Walter kwam uit <strong>de</strong> geschreven pers<br />
en functioneer<strong>de</strong> enige tijd als researcher bij mijn radioprogramma<br />
“Janenalleman”. Behalve dat hij altijd twee koffies tegelijk bestel<strong>de</strong><br />
om wakker te wor<strong>de</strong>n, viel hij algauw op doordat hij charme en<br />
lef combineer<strong>de</strong> en die gave handig gebruikte om gasten naar het<br />
programma te lokken. Hij beschikte ook over een opmerkelijke dosis<br />
koppigheid, waardoor hij (bijna) alles gedaan kreeg. Eigenschappen<br />
die hem later van pas kwamen om van <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong> het<br />
eerste blad voor <strong>de</strong> reissector te maken.<br />
Britta Baeke: Eigenlijk was hij voorbestemd om in <strong>de</strong> geneeskun<strong>de</strong><br />
te stappen. Hij kwam uit een familie van medici, zijn broers wer<strong>de</strong>n<br />
chirurg of apotheker of psychiater. Alleen Walter schakel<strong>de</strong> over<br />
naar <strong>de</strong> journalistiek. Dat zat hem in het bloed. Hij heeft enige tijd<br />
voor kranten geschreven, maakte interviews en <strong>de</strong>ed research voor<br />
<strong>de</strong> toenmalige Omroep Brabant en startte in september 1979 met<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> <strong>Benelux</strong>. Dat was in die tijd een gat in <strong>de</strong> markt: er<br />
bestond geen <strong>de</strong>gelijk maandblad voor <strong>de</strong> reissector.<br />
Een sector waar hij niet in thuis was. Maar hij had <strong>de</strong> gave om<br />
snel contacten te leggen.<br />
Britta Baeke: Precies. Binnen <strong>de</strong> kortst mogelijke tijd werd hij een<br />
autoriteit op dat gebied, en dat kwam vooral omdat hij zijn hele leven<br />
correct is blijven omgaan met ie<strong>de</strong>reen. Hij heeft nooit irrelevant<br />
nieuws gebracht om mensen te beschadigen, hij bleef een integer<br />
journalist. Dat werd geapprecieerd door <strong>de</strong> sector en dat verklaart<br />
ook <strong>de</strong> snelle groei van het blad.<br />
Onafhankelijk blijven was allicht niet gemakkelijk in een sector<br />
waar het invitaties en recepties regent?<br />
Britta Baeke: Dat is in<strong>de</strong>rdaad hét probleem van een vakblad: niet<br />
toegeven aan <strong>de</strong> druk van bijvoorbeeld adverteer<strong>de</strong>rs. Mijn va<strong>de</strong>r<br />
schroom<strong>de</strong> zich niet om consequent <strong>de</strong> waarheid te schrijven, ook<br />
al zijn daardoor contracten gesneuveld en ook al leef<strong>de</strong> het blad<br />
dan <strong>de</strong>els van <strong>de</strong> advertenties. En dat is nog altijd zo. We krijgen<br />
advertenties omdat het blad druk gelezen wordt en het wordt gelezen<br />
omdat we correcte en neutrale informatie brengen. Daarom blijf ik<br />
vasthou<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> politiek van mijn va<strong>de</strong>r. Ik heb alle re<strong>de</strong>nen om op<br />
dat gebied consequent te blijven.<br />
Heb je veel van hem geleerd?<br />
Britta Baeke: Alles heb ik van hem geleerd. Het gaat om een sector<br />
waar heel veel in gebeurt en waarin langs vele kanalen wordt<br />
gecommuniceerd, en ik heb via mijn va<strong>de</strong>r ontzettend veel mensen<br />
leren kennen. En gezien hoe je correct met die mensen omgaat, welke<br />
positie ze ook bekle<strong>de</strong>n.<br />
Wat voor een va<strong>de</strong>r was Walter?<br />
Britta Baeke: Hij was een familieman, hij leef<strong>de</strong> echt voor zijn gezin.<br />
Als hij voor het blad naar een mooie bestemming was gereisd, kon je<br />
ervan op aan dat hij er nadien met <strong>de</strong> hele familie naartoe trok. Hij<br />
wil<strong>de</strong> die ervaring met vrouw en kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>len. Streng was hij niet,<br />
68 <strong>Travel</strong>express 264<br />
wel correct. Je moest goed stu<strong>de</strong>ren, maar wat je stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>, mocht je<br />
zelf kiezen.<br />
Bij ons thuis a<strong>de</strong>m<strong>de</strong> alles het blad. Als kind heb ik al een flink stuk<br />
van <strong>de</strong> wereld gezien: Bali, Maleisië, Zuid-Afrika,... Dat krijgen<br />
niet veel kin<strong>de</strong>ren ca<strong>de</strong>au. Terwijl <strong>de</strong> schoolvriendjes op reis gingen<br />
naar zee of Frankrijk, zaten wij ergens 3 weken in <strong>de</strong> jungle of <strong>de</strong><br />
Filipijnen!<br />
Gelijk je op je va<strong>de</strong>r?<br />
Britta Baeke: We zijn allebei “maagd”…<br />
Van sterrenbeeld, bedoel je?<br />
Britta Baeke: …(lacht) en we zijn allebei “paard” als Chinees teken.<br />
Er zijn veel gelijkenissen en toch verschillen we soms grondig.<br />
Walter was geen waterfanaat en vond onze kust een <strong>de</strong>primeren<strong>de</strong><br />
bestemming, en ik ben gek van <strong>de</strong> (Noord)zee, zeilboten en (water)<br />
sporten. Ik <strong>de</strong>ed vanaf mijn zes<strong>de</strong> aan competitieturnen en ben acht<br />
jaar cheerleadster geweest voor <strong>de</strong> nationale basketbalploegen van<br />
Antwerpen en Leuven (mijn geheim verle<strong>de</strong>n). Ik beweeg graag, in<br />
tegenstelling tot mijn va<strong>de</strong>r die mij wel ter plekke bracht maar daar<br />
ver<strong>de</strong>r aan een tafeltje van een aperitiefje genoot. Maar het gemakkelijk<br />
leggen van sociale contacten, dat heb ik dan weer van hem.<br />
Het waren wel an<strong>de</strong>re tij<strong>de</strong>n. Walter zat eer<strong>de</strong>r chaotisch in<br />
elkaar. Hij beschikte over een gigantisch archief maar moest<br />
telkens weer lang zoeken om iets terug te vin<strong>de</strong>n.<br />
Britta Baeke: Ja, dat kon toen. Zijn archief moet ik trouwens ooit nog<br />
eens uitpluizen, ik vrees dat het veel tijd zal vragen. Ik ben een stuk<br />
strikter en or<strong>de</strong>lijker. Ik ben begonnen met zijn bureau te reorganiseren<br />
en dat was een hele opgave. Walter was een in <strong>de</strong> eerste plaats<br />
“puresang journalist”, hij was niet echt een zakenman.<br />
Nu moet je een mediaplanning op lange termijn hebben, er moeten<br />
vaste rubrieken zijn die ook moeten ingevuld wor<strong>de</strong>n. In mijn va<strong>de</strong>rs<br />
tijd zat er niet bepaald veel structuur in het blad, hij was vooral<br />
ambachtelijk bezig. Maar dat was ook <strong>de</strong> charme van het magazine.<br />
Hij wil<strong>de</strong> een journalistiek verantwoord blad en al <strong>de</strong> rest kwam op<br />
<strong>de</strong> twee<strong>de</strong> plaats. Tja, <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>n zijn veran<strong>de</strong>rd.<br />
Zeg dat wel. Ik kwam soms mijn kopij in het holst van <strong>de</strong> nacht in<br />
<strong>de</strong> brievenbus stoppen.<br />
Britta Baeke: Ja, en nu is er Internet. Dat heeft voor het blad ontzettend<br />
veel veran<strong>de</strong>rd. Kopij en foto’s flitsen nu heen en weer, helemaal<br />
an<strong>de</strong>rs dan, euh, in jouw tijd.<br />
Wanneer ben je bij <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> begonnen?<br />
Britta Baeke: Ik heb vrij lang gestu<strong>de</strong>erd. Eerst Licenciaat Communicatiewetenschappen<br />
aan <strong>de</strong> Universiteit van Leuven, daarna<br />
Event-en Projectmanagement en dan nog eens een aanvullen<strong>de</strong><br />
universitaire opleiding Taal-en Bedrijfskun<strong>de</strong> erbij. Maar toen ik tien<br />
was, maakte ik al voor mijn zussen en viendjes mini-travelexpressen,<br />
het heeft er dus wel altijd in gezeten (lacht). Ik heb stage gelopen op
24 25 26 27 28 29<br />
<strong>de</strong> VRT en op Buitenlandse zaken (ik hielp mee aan <strong>de</strong> begeleiding<br />
van buitenlandse journalisten bij <strong>de</strong> huwelijken van Prins Laurent<br />
en Prins Filip). Tenslotte ben ik bij mijn va<strong>de</strong>r het vak gaan leren en<br />
toen zijn assistente ziek werd ben ik meteen gebleven.<br />
Toen mijn va<strong>de</strong>r overleed zat ik al een klein jaartje in <strong>de</strong> zaak. Ik ben<br />
er dus echt in gerold. We hebben er eigenlijk nooit écht over gepraat,<br />
maar het lag voor <strong>de</strong> hand dat ik hem zou opvolgen. Natuurlijk was<br />
het ook zijn wens dat het blad in <strong>de</strong> familie zou blijven, het was<br />
tenslotte zijn levenswerk, iets unieks, het eerste vakblad in <strong>de</strong> hele<br />
<strong>Benelux</strong>. Ik heb het hem dan op zijn sterfbed ook beloofd en ik heb<br />
gezien hoe geruststellend dat voor hem was. Het waren moeilijk<br />
tij<strong>de</strong>n, maar ik <strong>de</strong>nk nog altijd ontroerd terug aan <strong>de</strong> solidariteit die<br />
<strong>de</strong> <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> me<strong>de</strong>werkers toen getoond hebben. Ik was 25 en<br />
moest mijn plaats veroveren. Mijn va<strong>de</strong>r heeft mijn pad geëffend, dat<br />
is waar, ik kreeg door <strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n krediet van <strong>de</strong> sector, maar<br />
zoiets heeft voor- en na<strong>de</strong>len. Ik hoor<strong>de</strong> me meteen ook te bewijzen.<br />
En een autoriteit als Walter Baeke evenaren, was niet evi<strong>de</strong>nt. En<br />
zon<strong>de</strong>r mijn fantastische me<strong>de</strong>werkers was dat ook nooit mogelijk<br />
geweest, dat besef ik als geen an<strong>de</strong>r.<br />
Walter heeft mijn eerste blad nog in han<strong>de</strong>n gehad. Ik heb hem nog<br />
veel kunnen vragen. Het blad heeft hem overleefd, en dat was ook<br />
zijn laatste wens. Ik <strong>de</strong>nk dat hij nu best wel trots zou zijn op zijn<br />
kind (in <strong>de</strong> dubbele betekenis), vijf jaar later.<br />
Er is sindsdien wel veel veran<strong>de</strong>rd. Papier, lay-out…<br />
Britta Baeke: Je moet mee met <strong>de</strong> tijd. Dat heb ik nog met hem kunnen<br />
bespreken, want ik vond al langer dat we daar iets moesten aan<br />
doen. Ik wil<strong>de</strong> <strong>de</strong> look veel fraaier, misschien dat ik als vrouw meer<br />
aandacht besteed aan het esthetisch aspect. Een mooie bladspiegel,<br />
een prachtige foto, dat maakt het lezen veel aangenamer. Maar het<br />
spreekt vanzelf dat <strong>de</strong> inhoud op zich nog steeds primeert. Niets zo<br />
teleurstellend als een fout ca<strong>de</strong>au in schoon papier.<br />
Het ligt ook aan <strong>de</strong> tijd. De markt is veran<strong>de</strong>rd, sinds ik vijf jaar<br />
gele<strong>de</strong>n het blad in han<strong>de</strong>n heb genomen.<br />
Klopt het dat Internet aan belang inboet en reisagenten weer een<br />
belangrijke rol gaan spelen?<br />
Britta Baeke: Internet is leuk en zélf een reis in elkaar knutselen is<br />
niet zo moeilijk meer, maar als het fout loopt sta je daar hulpeloos.<br />
Bovendien is het aanbod gigantisch en zien mensen door het bos <strong>de</strong><br />
bomen niet meer. Reisagenten kunnen een reis op maat van <strong>de</strong> klant<br />
zoeken en bie<strong>de</strong>n vakantiehuisjes aan die wél bestaan. Aan vrien<strong>de</strong>n<br />
geef ik altijd het advies om bij een <strong>de</strong>gelijk reisbureau binnen te stappen.<br />
Je hebt hier nog een groot aantal onafhankelijke reisagenten die<br />
zelfstandig overleven en dat is een <strong>goe<strong>de</strong></strong> zaak, in Ne<strong>de</strong>rland behoren<br />
ze bijna allemaal tot grote ketens. Bij ons hebben ze nog <strong>de</strong> gelegenheid<br />
om voor hun klanten te kiezen tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> touroperators.<br />
Reisagenten moeten zelf ook veel reizen en dingen ont<strong>de</strong>kken.<br />
En wij proberen ze zo goed als mogelijk te informeren.<br />
De crisis?<br />
Britta Baeke: Dat is vooral iets van, zeg maar, het laatste jaar. Tot<br />
dan gingen <strong>de</strong> cijfers in <strong>de</strong> sector gezapig in stijgen<strong>de</strong> lijn. Nu heb je<br />
lowcost-maatschappijen die enerzijds van <strong>de</strong> crisis profiteren maar<br />
het an<strong>de</strong>rzijds ook moeilijk krijgen en over kop gaan omdat ze min<strong>de</strong>r<br />
back-up hebben dan <strong>de</strong> grotere maatschappijen. Maar er zijn altijd<br />
wel problemen geweest in <strong>de</strong> sector: wie had ooit gedacht dat Sabena<br />
zou failliet gaan? Daar had het blad een stevige kluif aan.<br />
Een aantal journalisten werkt al heel lang voor je blad.<br />
Britta Baeke: Dat is waar. Ik weet dat men regelmatig heeft geprobeerd<br />
om sommigen on<strong>de</strong>r hen weg te kapen, maar dat is niet gelukt.<br />
Daar ben ik blij om want als uitgever/hoofdredacteur kan je niet<br />
zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>gelijke en vooral loyale journalisten. Ik heb met alle me<strong>de</strong>werkers<br />
een <strong>goe<strong>de</strong></strong> band, respecteer hen als geen an<strong>de</strong>r en voel me<br />
niet verheven boven hen. De journalisten zijn tenslotte <strong>de</strong> gedreven<br />
specialisten waardoor het blad zijn kwaliteit kan behou<strong>de</strong>n.<br />
Er is telkens veel te doen om <strong>de</strong> balansen en resultaten die jullie<br />
jaarlijks publiceren.<br />
Britta Baeke: Dat stamt al uit Walter’s tijd. Het zijn officiële cijfers<br />
30<br />
jaar|ans<br />
><br />
264<br />
<strong>Travel</strong>express 264 69
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
264<br />
30<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
><br />
en han<strong>de</strong>lsbalansen die neergelegd wor<strong>de</strong>n<br />
en die wij verzamelen en analyseren.<br />
Dat valt natuurlijk niet altijd in <strong>goe<strong>de</strong></strong><br />
aar<strong>de</strong>, maar cijfers zijn cijfers, we hebben<br />
nog nooit een rechtzetting moeten publiceren.<br />
Ooit kreeg ik een woe<strong>de</strong>n<strong>de</strong> woordvoer<strong>de</strong>r<br />
van Reizen Wasteels aan <strong>de</strong> lijn<br />
die echt niet kon lachen met <strong>de</strong> publicatie<br />
van <strong>de</strong> cijfers. Ze klopten zogezegd niet<br />
maar op ons voorstel van een we<strong>de</strong>rwoord<br />
wou hij niet ingaan. Nog geen jaar later<br />
bleek dat ze <strong>de</strong> boeken moesten neerleggen.<br />
Ongelooflijk ook hoeveel verzoeken<br />
er maan<strong>de</strong>n na <strong>de</strong> publicatie binnen lopen<br />
om <strong>de</strong> cijfers nog eens door te spelen.<br />
Ze willen allemaal goed nieuws lezen<br />
over hun bedrijf en ze willen allemaal wel<br />
min<strong>de</strong>r goed nieuws lezen over hun concurrenten,<br />
maar <strong>de</strong> zeilen naar <strong>de</strong> wind<br />
hangen is niet <strong>de</strong> functie van een vakblad.<br />
Hoe ziet <strong>de</strong> toekomst van <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong><br />
eruit?<br />
Britta Baeke: Ik wil dat we het beste blad<br />
blijven en dat we kunnen blijven genieten<br />
van het respect van onze lezers. We<br />
krijgen echt veel respons en enthousiaste<br />
reacties, moge het zo ver<strong>de</strong>r gaan. Want<br />
dat bewijst dat <strong>de</strong> artikels goed gelezen<br />
wor<strong>de</strong>n en dat is op zijn beurt weer van<br />
het allergrootste belang voor <strong>de</strong> adverteer<strong>de</strong>rs.<br />
Iemand zei me ooit: <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> is<br />
een blad met een ziel. Daar ben ik trots<br />
op. De dag dat ik moet toegeven aan<br />
<strong>de</strong> commercie en allerlei compromissen<br />
moet sluiten, stop ik ermee. We moeten<br />
onafhankelijk blijven. Ik heb, sinds ik <strong>de</strong><br />
fakkel heb overgenomen, nog nooit een<br />
rechtzetting moeten publiceren. Ik vind<br />
dat we journalistiek correct en integer<br />
moeten blijven.<br />
Ik hoor Walter spreken...<br />
��� ��� �������<br />
70 <strong>Travel</strong>express 264<br />
I<strong>de</strong>ntiteitskaart<br />
Britta Baeke<br />
jaar|ans<br />
¥ Geboortedatum: 18 september 1978<br />
¥ Sterrenbeeld: Maagd<br />
¥ Studie: Licenciaat Communicatiewetenschappen<br />
(KULeuven), Event-en projectmanagement<br />
(KHMechelen) & Taal- en Bedrijfskun<strong>de</strong> (KULeuven)<br />
¥ Hobbies: Þtnessen, ski n, lezen.<br />
Welke souvenirs breng je mee van op<br />
reis?<br />
Zelf ben ik geen zware souvenir-koper maar<br />
van elk hotel waarin logeer, breng ik het<br />
“do not disturb”- bordje mee. Het is een verzameling<br />
die mijn va<strong>de</strong>r ooit begonnen is en<br />
die ik nu ver<strong>de</strong>r zet. On<strong>de</strong>rtussen zitten er<br />
hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n stuks in <strong>de</strong> collectie en ik moet<br />
zeggen dat er echte pareltjes tussen zitten.<br />
Welk bestemming ter wereld heeft het<br />
meeste indruk op je gemaakt?<br />
De Galapagoseilan<strong>de</strong>n. De ongerepte natuur<br />
en <strong>de</strong> dieren die daar bijna letterlijk<br />
op je schoot komen zitten, vond ik een<br />
overweldigen<strong>de</strong> ervaring! Ook Azië kan me<br />
steeds bekoren. Het klimaat, <strong>de</strong> cultuur, <strong>de</strong><br />
mensen, ...<br />
Hoe reis je zelf het liefst?<br />
Het mag voor mij best actief/ sportief zijn<br />
en ik heb er geen problemen mee me vuil<br />
te maken tij<strong>de</strong>ns excursies, maar s’avonds<br />
heb ik wel graag een <strong>de</strong>ftig bed en een<br />
propere douche. Dan kan ik enige luxe wel<br />
appreciëren.<br />
Ook van cruises ben ik fan. Zet mij op het<br />
water en ik ben perfect gelukkig!<br />
Ben je een sociaal dier of een Eizelganger?<br />
Ik <strong>de</strong>nk dat ik on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> categorie « sociale<br />
personen » mag gerekend wor<strong>de</strong>n. Ik heb<br />
een behoorlijke vrien<strong>de</strong>n-en kennissenkring<br />
en mijn agenda is altijd goed gevuld.<br />
Wat is je levensmoto?<br />
Je kan beter spijt hebben van iets dat je<br />
geprobeerd hebt dan van iets dat je niet<br />
geprobeerd hebt.<br />
Al snelheidsboetes gehad?<br />
Ik durf wel snel rij<strong>de</strong>n, maar ben gelukkig<br />
tot nu toe gespaard gebleven van zware<br />
boetes.<br />
Waarop bespaar je niet graag?<br />
Op mooie zaken. Ik kan echt genieten van<br />
een mooi interieur, een leuk <strong>de</strong>sign-stuk.<br />
En ik kan ik ook best wat geld uitgeven<br />
aan kledij en schoenen. Maar is dat niet<br />
iets typisch vrouwelijk?<br />
Wat is jouw lievelingsgerecht? En welke<br />
drank mag daarbij?<br />
Ik kan vooral <strong>de</strong> Italiaanse en Thaïse keuken<br />
appreciëren. Ook schaaldieren behoren<br />
tot mijn favoriete gerechten.<br />
Qua drank kan je me met een Mojito of<br />
Caiperinha altijd verlei<strong>de</strong>n.<br />
Van wie in <strong>de</strong> sector ben jij on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
indruk?<br />
Hij is niet echt meer werkzaam in <strong>de</strong><br />
sector maar Rudolf Van Moerkerke heeft<br />
op mij een grote indruk nagelaten. Onlangs<br />
kreeg ik <strong>de</strong> kans om met <strong>de</strong>ze persoonlijkheid<br />
te gaan eten en dat is een heel boeien<strong>de</strong><br />
en leerzame namiddag gewor<strong>de</strong>n.<br />
Ver<strong>de</strong>r kijk ik op naar ie<strong>de</strong>reen die<br />
vakmansschap en enthousiasme weet te<br />
combineren met menselijkheid.<br />
Van welke club ben je (actief) lid?<br />
Fitnessclub. Drie keer per week probeer ik<br />
me lichamelijk uit te leven op <strong>de</strong> toestellen.<br />
I<strong>de</strong>aal om <strong>de</strong> geest even helemaal leeg te<br />
maken en om in conditie te blijven.<br />
Ben je een ochtendtype of nachtmens?<br />
Een avondtype. Tussen zes en mid<strong>de</strong>rnacht<br />
ben ik op mijn best (lacht)<br />
Waarvoor mag je je altijd wakker<br />
maken?<br />
Voor een boeien<strong>de</strong> primeur voor <strong>Travel</strong><br />
<strong>Express</strong> uiteraard!
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
Happy<br />
- 30 years <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> -<br />
irthday,<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>!<br />
brusselsairlines.com
4 5 6 7 8 9 10<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
De toekomst van <strong>de</strong> reisagent<br />
ÒTOÕs en reisbemid<strong>de</strong>laars moeten<br />
elkaar opnieuw aanvullenÓ<br />
VVR, <strong>de</strong> Vereniging van Vlaamse Reisbureaus,<br />
werd gesticht op 8 oktober 1976<br />
en is dus net iets ou<strong>de</strong>r dan uw favoriete<br />
vakblad. De door Antoon Van Eeckhout<br />
opgerichte groepering wuif<strong>de</strong> toen<br />
vaarwel aan het nog unitaire en eer<strong>de</strong>r<br />
TO-gerichte UPAV. Zij besloot uitsluitend<br />
<strong>de</strong> belangen van <strong>de</strong> Vlaamse reisbemid<strong>de</strong>laars<br />
(en Ne<strong>de</strong>rlandstalige Brusselaars)<br />
te behartigen. VVR telt nu ruim 650<br />
le<strong>de</strong>n en is hierdoor <strong>de</strong> grootste in het<br />
noor<strong>de</strong>lijke lands<strong>de</strong>el. Een exclusief gesprek<br />
met voorzitter Jan Van <strong>de</strong>n Abeele<br />
over het verle<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> toekomst<br />
Al meer dan een <strong>de</strong>cennium gele<strong>de</strong>n overrompel<strong>de</strong>n<br />
TC en TUI <strong>de</strong> wereld van <strong>de</strong><br />
reisverkopers. Zie je <strong>de</strong> macht van die<br />
mastodonten nog toenemen?<br />
“De reisagenten beston<strong>de</strong>n al toen <strong>de</strong> touroperators<br />
samen met hen het reizen toegankelijker<br />
maakten voor <strong>de</strong> grotere massa. De<br />
touroperator smolt diverse reisproducten samen,<br />
kon door grotere aankoopkracht betere<br />
prijzen bedingen, en verkocht <strong>de</strong> producten<br />
via hun enige distributie: <strong>de</strong> reisagent. Dit<br />
was transparant zowel voor <strong>de</strong> sector als<br />
voor <strong>de</strong> consument.<br />
Het was pas toen <strong>de</strong> touroperators groei<strong>de</strong>n<br />
en zij door een grotere kapitaalbehoefte niet<br />
meer in han<strong>de</strong>n van reisagenten maar van<br />
bankiers kwamen dat <strong>de</strong> groeien<strong>de</strong> nega-<br />
72 <strong>Travel</strong>express 264<br />
tie van <strong>de</strong> reisagentendistributie aanving.<br />
De wedloop naar marktaan<strong>de</strong>el en snel<br />
verdien<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n belangrijker<br />
dan <strong>de</strong> kwetsbare distributie, die voor <strong>de</strong><br />
touroperator nochtans een levensnoodzakelijke<br />
<strong>goe<strong>de</strong></strong> relatie is.<br />
Hierdoor stimuleert <strong>de</strong> TO nu in feite <strong>de</strong><br />
basiscreativiteit van <strong>de</strong> echte reisagent - het<br />
zelf organiseren van reizen - en verwaarloost<br />
<strong>de</strong> TO tegelijk een goedkoop en professioneel<br />
distributiekanaal.<br />
De macht van <strong>de</strong> mastodonten zal binnen<br />
een bepaald reissegment en binnen die<br />
agentschappen die intussen hetzij verticaal<br />
geïntegreerd zijn of een overwegend touroperatoraanbod<br />
in <strong>de</strong> rekken hebben, toenemen.<br />
Mettertijd, en misschien vlugger dan we<br />
verwachten, zal evenwel bloedarmoe<strong>de</strong><br />
optre<strong>de</strong>n. Bloedarmoe<strong>de</strong> door <strong>de</strong> complexere<br />
vraag van <strong>de</strong> consument (waar flexibiliteit<br />
en creativiteit zal ontbreken), <strong>de</strong> onoverzichtelijkheid<br />
van het directe aanbod van<br />
<strong>de</strong> TO’s (met stijgen<strong>de</strong> ontevre<strong>de</strong>nheid van<br />
<strong>de</strong> indirecte distributie) en <strong>de</strong> onbetaalbaarheid<br />
van naast hun overhead zowel van het<br />
directe distributienet als van hun strategie<br />
van verticale integratie.<br />
Er ligt nog een gou<strong>de</strong>n toekomst voor <strong>de</strong> creatieve,<br />
flexibele en vooral gedreven zelfstandige<br />
reisagent die bepaal<strong>de</strong> markten aan <strong>de</strong><br />
TO zal verliezen maar die, binnen een gepersonaliseer<strong>de</strong><br />
dienstverlening, <strong>de</strong> enige is die<br />
een antwoord zal kunnen geven op <strong>de</strong> nu al<br />
meer complexe reisvragen van <strong>de</strong> consument.<br />
Een gepersonaliseer<strong>de</strong> dienstverlening die<br />
nooit kan wor<strong>de</strong>n waargemaakt door <strong>de</strong>ze<br />
zogeheten mastodonten, die meestal een zeer<br />
logge structuur kennen.<br />
De touroperator is gegroeid door <strong>de</strong> reisagent,<br />
<strong>de</strong> reisagent is ge<strong>de</strong>eltelijk gegroeid<br />
door <strong>de</strong> touroperator. De dag dat we elkaar<br />
opnieuw aanvullen en dat <strong>de</strong> distributie weer<br />
transparant wordt kunnen er weer gou<strong>de</strong>n<br />
tij<strong>de</strong>n aanbreken, met elk onze sterkte. De<br />
vraag is of <strong>de</strong> wil bestaat om dit ooit te<br />
bereiken”.<br />
Onafhankelijke reisbemid<strong>de</strong>laars zou<strong>de</strong>n<br />
inzake verantwoor<strong>de</strong>lijkheid wor<strong>de</strong>n gelijkgesteld<br />
met reisorganisators, indien het<br />
ontwerp Balate voor <strong>de</strong> wijziging van <strong>de</strong><br />
reiscontractenwet ooit wordt goedgekeurd.<br />
Komt dit neer op een doodsteek voor <strong>de</strong><br />
onafhankelijken?<br />
“Dit is een ontwerp dat getuigt van een compleet<br />
gebrek aan grondige analyse van <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong><br />
problematiek , en is voor mij tot op<br />
he<strong>de</strong>n een “<strong>de</strong> inkt niet waard” . Het is zelf<br />
verwon<strong>de</strong>rlijk dat een <strong>de</strong>rgelijk iets ooit <strong>de</strong><br />
actualiteit haal<strong>de</strong>. Trouwens, dit “ontwerp”<br />
komt niet van <strong>de</strong> Europese tafels maar is een<br />
hersenspinsel van onze “consumentenorganisatie”<br />
die verkeer<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong>nkt dat zij hiermee<br />
in het voor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> verbruiker werkt. Bij<br />
het verschuiven van <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
heeft niemand baat, niet <strong>de</strong> touroperator,<br />
niet <strong>de</strong> reisagent en zeker niet <strong>de</strong> consument.<br />
Wat zij transparantie noemen, leidt tot<br />
complete chaos en bemoeilijkt <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>diging<br />
van <strong>de</strong> consumentenbelangen”.<br />
De afschaffing of vermin<strong>de</strong>ring van vele<br />
commissies had<strong>de</strong>n een wurgend effect.<br />
Hoe kan een onafhankelijk reisagent nog<br />
overleven?<br />
“Het commissiesysteem is en blijft een goed<br />
systeem voor zover het effectief <strong>de</strong> toegevoeg<strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> reisagent <strong>de</strong>kt . Te<br />
gemakkelijk wordt dit systeem beschouwd<br />
als een “te liqui<strong>de</strong>ren” kostenpost. Dit vloeit<br />
voort uit het globaliseren van een sector,<br />
waarbij sectorvreem<strong>de</strong> geldschieters, ver<br />
van <strong>de</strong> basis, in ivoren torens verregaan<strong>de</strong><br />
beslissingen treffen. Deze ‘commission cut’,<br />
gecombineerd met een concurreren<strong>de</strong> prijszetting<br />
en directe verkoop door <strong>de</strong> producenten<br />
zelf, verziekt <strong>de</strong> relatie. Er is maar<br />
één manier ook hier tot transparantie en<br />
betere relatie te komen … onze toegevoeg<strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong> uitdragen naar <strong>de</strong> consument toe,<br />
een toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van neutraliteit,<br />
zekerheid en betrouwbaarheid. De <strong>goe<strong>de</strong></strong><br />
reisbemid<strong>de</strong>laar slaagt hierin en kon zelfs<br />
<strong>de</strong> commission cut in <strong>de</strong> luchtvaart in zijn<br />
voor<strong>de</strong>el doen uitdraaien.<br />
Meer en meer onafhankelijke reisbemid<strong>de</strong>laars<br />
beginnen zelf reizen te organiseren.<br />
Ziet VVR daarin voor zichzelf of voor<br />
aankoopcentrales een rol tot krachtenbun<strong>de</strong>ling?<br />
De VVR zal elke vorm van solidariteit en<br />
krachtenbun<strong>de</strong>ling on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n toejuichen<br />
en steunen. Er zijn reeds <strong>goe<strong>de</strong></strong> organisaties<br />
die krachtenbun<strong>de</strong>ling in het vaan<strong>de</strong>l dragen.<br />
Deze organisaties krijgen <strong>de</strong> volle appreciatie<br />
van <strong>de</strong> VVR. VVR telt nu reeds meer<br />
dan 650 le<strong>de</strong>n. Zelfs <strong>de</strong> passievere le<strong>de</strong>n<br />
vin<strong>de</strong>n nu hun weg naar <strong>de</strong> VVR als het<br />
moeilijk wordt, en dat hoort zo. Wanneer <strong>de</strong><br />
nood en <strong>de</strong> vraag van <strong>de</strong> basis zou ontstaan<br />
tot een doorgedreven actie tot krachtenbun<strong>de</strong>ling,<br />
dan zal <strong>de</strong> VVR dit na wijs overleg<br />
zeker doen. Zo kan <strong>de</strong> VVR, zon<strong>de</strong>r zelf een<br />
commerciële i<strong>de</strong>ntiteit te wor<strong>de</strong>n, er wel een<br />
helpen oprichten en/of er in participeren”.<br />
Internet weegt alsmaar zwaar<strong>de</strong>r door.<br />
Meen je dat interactieve websites en<br />
onlineverkoop ook voor <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laar<br />
onafwendbaar zijn?<br />
“Mijn persoonlijke mening hierover is dat <strong>de</strong>
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
creatieve reisagent die streeft naar gepersonaliseer<strong>de</strong><br />
service in <strong>de</strong> eerste plaats zichzelf<br />
moet voorstellen op het internet. Of daar<br />
het online gebeuren moet bijkomen betwijfel<br />
ik, omdat <strong>de</strong> reisagent van morgen juist die<br />
zaken zal kunnen aanbie<strong>de</strong>n, die niet in te<br />
blikken zijn in internetmodules. Voor die<br />
reisagent is internet in <strong>de</strong> eerste plaats een<br />
niet te on<strong>de</strong>rschatten “mid<strong>de</strong>l” om zich en<br />
zijn competenties kenbaar te maken . An<strong>de</strong>rs<br />
wordt het dan weer als <strong>de</strong> reisagent een<br />
niche aanbiedt. Uiteraard moet die “niche”<br />
in <strong>de</strong> internetkijker wor<strong>de</strong>n gezet. Zich op<br />
internet manifesteren met zo’n typische “jungle”<br />
website met 105 keuzemogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
kan voor zo’n reisagent enkel een negatief<br />
effect hebben. Als appeltje voor <strong>de</strong> dorst en<br />
liefst na een <strong>goe<strong>de</strong></strong> berekening van kosten en<br />
baten kan hij zich linken aan bepaal<strong>de</strong> TO-,<br />
hotelbrooker- en an<strong>de</strong>re brookersites voor<br />
online booking. Zichzelf op het www werpen<br />
met een eigen online bookingsite voor een<br />
globaal toeristisch aanbod, is misschien<br />
verlei<strong>de</strong>lijk maar was tot op he<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong><br />
meeste reisagenten een zware streep door <strong>de</strong><br />
rekening of zelfs <strong>de</strong> doodsteek”.<br />
Het <strong>de</strong>creet Bourgeois verzwaar<strong>de</strong> <strong>de</strong> vestigingsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
voor reisbemid<strong>de</strong>laars<br />
in Vlaan<strong>de</strong>ren. Vereist dit een schaalvergroting?<br />
Meer specialisatie? Welke?<br />
“Het <strong>de</strong>creet Bourgeois is, als het correct<br />
wordt toegepast door <strong>de</strong> bevoeg<strong>de</strong> overheid,<br />
een bevestiging van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van ons<br />
beroep. Het verzwaart <strong>de</strong> vestigingsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
niet maar actualiseert die en brengt<br />
ze wel dichter bij <strong>de</strong> economische realiteit.<br />
Schaalvergroting en specialisatie hebben<br />
voor mij niet te maken met dit <strong>de</strong>creet maar<br />
lijken mij een zeer verstandige keuze binnen<br />
onze meer en meer globaliseren<strong>de</strong> markt<br />
waarin morgen onze mid<strong>de</strong>lgrote reisbureaus<br />
tot kleine spelers kunnen verwateren. Als<br />
die kleine speler dan heeft gekozen voor een<br />
niche zit hij op het <strong>goe<strong>de</strong></strong> spoor”.<br />
On<strong>de</strong>r druk van <strong>de</strong> verbruikersorganisaties<br />
mikt Europa op nieuwe verplichtingen ten<br />
gunste van <strong>de</strong> consument. Heeft er iemand<br />
ooit een initiatief genomen om <strong>de</strong> vestigingsvoorwaar<strong>de</strong>n<br />
te uniformiseren?<br />
De Europese Commissie heeft ooit het plan<br />
opgevat om samen met <strong>de</strong> richtlijn die leid<strong>de</strong><br />
tot <strong>de</strong> reiscontractenwet ook een richtlijn<br />
uit te vaardigen die moest lei<strong>de</strong>n tot een<br />
Europees reisbureaustatuut. Dit werd en<br />
wordt geblokkeerd door <strong>de</strong> reisbureausector<br />
in Duitsland, het Verenigd Koninklijk en<br />
<strong>de</strong> Scandinavische lan<strong>de</strong>n waar <strong>de</strong> grote<br />
touroperators <strong>de</strong> dienst uitmaken. De grote<br />
touroperators willen geen statuut, zij willen<br />
alleen hun regels opleggen.<br />
Ne<strong>de</strong>rland leeft zon<strong>de</strong>r vergunningstelsel,<br />
maar hun reisagenten en touroperators<br />
bestrijken nog altijd <strong>de</strong> Belgische markt,<br />
ondanks onze reglementeringen. Hoe kan<br />
dit verholpen wor<strong>de</strong>n?<br />
“Wij kunnen niet verhin<strong>de</strong>ren dat Belgische<br />
consumenten hun reis in Ne<strong>de</strong>rland - direct<br />
of via het internet - boeken. Dit wor<strong>de</strong>n dan<br />
Ne<strong>de</strong>rlandse contracten. De Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
overheid kan evenmin verhin<strong>de</strong>ren dat Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>rs<br />
in Vlaan<strong>de</strong>ren boeken. Wij kunnen<br />
evenmin verhin<strong>de</strong>ren dat argeloze consumenten<br />
onbestaan<strong>de</strong> vakantiewoningen boeken<br />
in Spanje of Frankrijk of een rondreis in Peru<br />
die nog nooit is doorgegaan. De misbruiken<br />
hierrond zijn legio en pleiten voor <strong>de</strong> waar<strong>de</strong><br />
en <strong>de</strong> zekerheid van een boeking via onze<br />
reisagent.<br />
Ook in eigen land is <strong>de</strong> concurrentie<br />
oneerlijk. Waalse vestigings- en waarborgnormen<br />
zijn veel soepeler dan <strong>de</strong> Vlaamse.<br />
Is daar al ooit enige samenspraak over<br />
geweest, zowel wat betreft <strong>de</strong> politici als<br />
bijvoorbeeld UPAV en VVR?<br />
UPAV ziet het nut niet in om mee te werken<br />
aan het “upgra<strong>de</strong>n” van <strong>de</strong> vestigingsvoorwaar<strong>de</strong>n.<br />
Dit is hun verantwoor<strong>de</strong>lijkheid.<br />
Wij hebben gezien wat er in Wallonië in <strong>de</strong><br />
reissector en in an<strong>de</strong>re sectoren is gebeurd.<br />
An<strong>de</strong>rzijds zal Europa ook aan Wallonië een<br />
aanpassing van het reisbureaustatuut aan <strong>de</strong><br />
dienstenrichtlijn opleggen”.<br />
Brussel wil nu ook <strong>de</strong> Vlaamse reisverkopers<br />
in <strong>de</strong> hoofdstad aan haar vergunningsplicht<br />
on<strong>de</strong>rwerpen. Is dit voor VVR<br />
aanvaardbaar?<br />
“De Vlaamse Gemeenschap is nog altijd bevoegd<br />
over <strong>de</strong> Vlaamse vergunninghou<strong>de</strong>rs in<br />
Brussel, wel vallen zij nu on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Fe<strong>de</strong>rale<br />
wetgeving en als er ooit een Brussels statuut<br />
voor <strong>de</strong> reisbureaus komt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze wetgeving.<br />
Bij een grondige staatshervorming zal<br />
<strong>de</strong> Vlaamse Gemeenschap <strong>de</strong> volle bevoegdheid<br />
over <strong>de</strong> Vlaamse reisbureaus in Brussel<br />
verwerven zodat <strong>de</strong> Vlaamse reisbureaus<br />
in Brussel aan <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n zullen<br />
beantwoor<strong>de</strong>n als in Vlaan<strong>de</strong>ren. Overigens<br />
vallen <strong>de</strong> Franstalige vergunninghou<strong>de</strong>rs die<br />
in Vlaan<strong>de</strong>ren een verkooppunt uitbaten vallen<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Vlaamse wetgeving”.<br />
Moet er op vakantiesalons kunnen verkocht<br />
wor<strong>de</strong>n?<br />
“De VVR is en blijft van oor<strong>de</strong>el dat er best<br />
niet verkocht wordt op vakantiesalons. Dit<br />
is niet goed voor <strong>de</strong> sector en zeker niet voor<br />
<strong>de</strong> consument omdat die teveel gedreven<br />
wordt tot een impulsieve aankoop. Een reis<br />
30<br />
jaar|ans<br />
kopen is geen vluggertje, <strong>de</strong>gelijk advies is<br />
een noodzaak, en daarvoor is een “salon”<br />
geen correcte omgeving. Wettelijk is het in<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren echter toegelaten en in Brussel<br />
on<strong>de</strong>r strikte voorwaar<strong>de</strong>n”.<br />
De zogeheten non-profit vormt een ruim<br />
gebied. Wordt het niet hoogtijd dat die<br />
activiteiten on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> loep wor<strong>de</strong>n genomen<br />
en aan ban<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n gelegd? Dezelf<strong>de</strong><br />
vraag geldt voor carriers die zich bezondigen<br />
aan dynamic packaging en die gekoppeld<br />
aan een biljet meer en meer ook hotel<br />
en auto in het dossier betrekken.<br />
“Voor bei<strong>de</strong> vragen geldt dat <strong>de</strong>ze mistoestand<br />
door het <strong>de</strong>creet is gereglementeerd en<br />
er aldus alle mogelijkhe<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n gebo<strong>de</strong>n<br />
om dit aan ban<strong>de</strong>n te leggen. Toerisme<br />
Vlaan<strong>de</strong>ren interpreteert het <strong>de</strong>creet en<br />
haar bepalingen op een te lakse wijze. VVR<br />
betreurt dit en zal hier blijven tegen ageren<br />
tot op het ogenblik dat <strong>de</strong> ontkrachting van<br />
het <strong>de</strong>creet stopt”.<br />
Bourgeois kondig<strong>de</strong> een kwaliteitslabel<br />
aan voor <strong>de</strong> reisbemid<strong>de</strong>laar. Hoever staan<br />
we daar met <strong>de</strong> uitvoering?<br />
“Hierover bestaat een groot misverstand.<br />
Er bestaat in feite geen kwaliteitslabel. De<br />
reisbureauvergunning is het kwaliteitslabel,<br />
het feit dat men een vergunning ontving,<br />
bevestigt dat voldaan is aan alle wettelijke<br />
bepalingen om reizen op een correcte wijze<br />
te verkopen. Tegen 1 september 2010 moeten<br />
alle reisbureaus <strong>de</strong> nieuwe vergunning/<br />
kwaliteitslabel verwerven”.<br />
“Het bezitten van een vergunning zal in <strong>de</strong><br />
ogen van <strong>de</strong> consument pas een “kwaliteitslabel”<br />
wor<strong>de</strong>n van zodra <strong>de</strong> sector en <strong>de</strong><br />
overheid samen hun schou<strong>de</strong>rs zetten on<strong>de</strong>r<br />
een imagocampagne voor het “vergun<strong>de</strong><br />
reisbureau”.<br />
Hoeveel reisbemid<strong>de</strong>laars zullen er overleven<br />
over pakweg 10 jaar, omstreeks 2020<br />
dus?<br />
“Deze vraag is niet te beantwoor<strong>de</strong>n. Hoeveel<br />
bankfilialen zullen er nog zijn in 2020?<br />
Hoeveel vakbla<strong>de</strong>n ? Ik hoop, voor <strong>de</strong> consument,<br />
nog heel veel.... <strong>goe<strong>de</strong></strong>!” ����<br />
264<br />
<strong>Travel</strong>express 264 73
4 5 6 7 8 9 10<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Ook feest bij ÒBerlitz Gui<strong>de</strong><br />
to Cruising and CruiseshipsÓ<br />
www.thomascookagent.be<br />
Een man in een rolstoel laat zich rondlei- en daar heb ik veel mensenkennis opgedaan. en taalcursussen. Iemand had hen een van<br />
<strong>de</strong>n op een cruiseschip. Misschien hebt u Vooral in verband met het strelen van ego’s.<br />
Of het omgaan met vervelen<strong>de</strong> passagiers.<br />
<strong>de</strong> foto ook ooit gezien? De persoon is al- Zo herinner ik me een groep Venezolanen<br />
les behalve min<strong>de</strong>rvali<strong>de</strong>. Het is Douglas die het leuk von<strong>de</strong>n om glazen asbakken een<br />
Ward, die voor zijn Berlitz Cruise Gui<strong>de</strong> paar <strong>de</strong>kken naar bene<strong>de</strong>n te gooien. Of ze<br />
toetst of een schip wel 100% geschikt is wierpen bran<strong>de</strong>n<strong>de</strong> lucifers op <strong>de</strong> dansvloer.<br />
voor personen met een handicap. De ab- THOMAS Gelukkig COOK werd VLIEGVAKANTIES<br />
niemand gewond”.<br />
mijn clubblaadjes opgestuurd. Berlitz vroeg<br />
me of ik mijn bevindingen niet wou <strong>de</strong>len<br />
met het grote publiek. Eerst zei ik dat mijn<br />
besprekingen enkel voor <strong>de</strong> cluble<strong>de</strong>n waren<br />
bestemd, maar na veel aandringen heb ik<br />
dan toch toegehapt, zodat in 1984 <strong>de</strong> eerste<br />
cruisegids in <strong>de</strong> rekken lag”.<br />
solute zoektocht naar het <strong>de</strong>tail: dat is, Thomas “Veel van Cook <strong>de</strong> Discover excursies die nu bestaan 25 punten heb ik per pax Is <strong>de</strong> voor jubileumuitgave alle bestemmingen van 2010 erg ver-<br />
net zoals voor <strong>de</strong> journalisten van <strong>Travel</strong> Thomas nog opgestart, Cook Cruises zoals bijvoorbeeld 25 een punten vlucht per pax schillend voor alle met cruises het eerste boek?<br />
<strong>Express</strong>, het credo van Douglas Ward. boven <strong>de</strong> Men<strong>de</strong>nhall gletsjer in Alaska. “Het boek is alleen maar beter en rijper<br />
Porto<br />
Een<br />
Bay<br />
shorex<br />
hotels<br />
manager moest in die<br />
25<br />
tijd<br />
punten<br />
ook<br />
per pax<br />
gewor<strong>de</strong>n.<br />
voor:<br />
In 1984 had<strong>de</strong>n we slechts 120<br />
Voor dit feestnummer liet <strong>de</strong>ze autoriteit goed <strong>de</strong> havens en <strong>de</strong> bestemmingen Porto kennen. Bay Falésia****(*) schepen (Algarve) en 256 bladzij<strong>de</strong>n. Nu zijn er al 710<br />
uit <strong>de</strong> cruisesector, die zelf <strong>de</strong> 25e ver- Het was <strong>de</strong> gewoonte om lezingen Porto te geven Mare****(*), pagina’s Porto Santa en 271 Maria****(*) schepen. Ik zou nog veel<br />
jaardag van <strong>de</strong> befaam<strong>de</strong> Berlitz Gui<strong>de</strong> met dia’s en 35mm film. E<strong>de</strong>n Mar****(*) meer (Ma<strong>de</strong>ira) willen schrijven maar nu reeds krijg ik<br />
viert, zich graag door <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> Later ben ik dan uitein<strong>de</strong>lijke cruise direc- van ver<strong>de</strong>lers te horen dat het boek te dik<br />
Domaine teur gewor<strong>de</strong>n”. Les Palétuviers 25 punten per pax<br />
is”.<br />
<strong>Benelux</strong> interviewen.<br />
THOMAS Voor welke COOK re<strong>de</strong>rij AUTOVAKANTIES werkte u?<br />
De grote vraag is altijd hoe u tewerk gaat.<br />
“Mijn eerste re<strong>de</strong>rij was Cunard in 1965, U kan toch nooit elk jaar alle schepen<br />
Hoe bent u in <strong>de</strong> cruisewereld beland? Pierre & Vacances 40 punten per geboekte kamer of woning<br />
maar ik werkte ook voor Fred Olsen en P&O, bezoeken?<br />
“Na mijn muzikale opleiding kreeg ik een job Maeva/Latitu<strong>de</strong>s of re<strong>de</strong>rijen die on<strong>de</strong>rtussen verdwenen 40 punten zijn, per geboekte “Alhoewel kamer ik zelf tot of woning 200 dagen per jaar aan<br />
aangebo<strong>de</strong>n aan boord van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> Queen zoals <strong>de</strong> Shaw Savill Line, of Union Castle boord van schepen ben kan ik in<strong>de</strong>rdaad<br />
Elizabeth. Ik woon<strong>de</strong> in <strong>de</strong> New Forest PEGASE Line”. VLIEGVAKANTIES<br />
niet alles zien. Dat is ook niet nodig omdat<br />
vlakbij Southampton, en had reeds als kind<br />
er geen dramatische verschillen zijn van het<br />
een zekere fascinatie voor passagierssche- Pegase U hebt Cruises dus echt <strong>de</strong> volledige evolutie 25 punten vanper<br />
pax ene voor jaar alle op het cruises an<strong>de</strong>re. Ik werk volgens een<br />
pen. Geduren<strong>de</strong> een aantal jaar had ik een Cordial <strong>de</strong> cruisewereld Mogan Playa**** meegemaakt? 25 punten per pax rotatiesysteem waarbij ik toch om <strong>de</strong> zoveel<br />
jazzkwartet, en het mag gezegd, we speel<strong>de</strong>n “Ja, daar heb ik echt geluk in gehad. Ook<br />
altijd voor eersteklas passagiers. Dat waren<br />
(Gran Canaria)<br />
jaar een schip terugzie.<br />
doordat ik aan boord werkte kon ik alles ook Bovendien doe ik het niet alleen. Ik beschik<br />
gou<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>n want toen, in<strong>de</strong>jaren zestig, bekijken van achter <strong>de</strong> schermen. In Miami over een team van vijf trouwe me<strong>de</strong>werkers,<br />
reis<strong>de</strong>n nog veel mensen per schip van en<br />
Dubbele zag ik van dichtbij hoe nieuwe re<strong>de</strong>rijen<br />
naar <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong> EASY Staten. WAY<br />
die voor mij naar schepen gaan als ik zelf<br />
Ik heb er veel be- ontston<strong>de</strong>n zoals Royal Caribbean of NCL. niet beschikbaar ben. Opgelet, uitein<strong>de</strong>lijk<br />
roem<strong>de</strong> mensen ontmoet, en zelfs jam sessies Maar ik was ook getuige van an<strong>de</strong>ren die ten ben ik, en ik alleen, <strong>de</strong> persoon die <strong>de</strong> scores<br />
Punten gehad met voor Count Basie boekingen<br />
en Duke Ellington. on<strong>de</strong>r gingen. Dikwijls had<strong>de</strong>n wij spotna- geeft”.<br />
Voor <strong>de</strong> jonge man die ik toen was, waren dit men voor <strong>de</strong> pechvogels on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> schepen.<br />
tot 27/9/09!<br />
onvoorstelbare momenten”.<br />
De Calypso noem<strong>de</strong>n wij <strong>de</strong> Collapso, en <strong>de</strong> Hoe werkt het systeem van scores?<br />
Southern Cross werd steevast <strong>de</strong> Suffering “Ik heb een systeem waarbij een twintigtal<br />
Bent u altijd muzikant gebleven?<br />
Cross”.<br />
hoofdthema’s van een cruiseschip geëvalu-<br />
“Neen, in die tijd was er een soort logische<br />
Maak zelf kans op een gratis Nobody handtas! eerd wor<strong>de</strong>n, zoals keuken, entertainment,<br />
evolutie op <strong>de</strong> hiërarchische cruiselad<strong>de</strong>r. Als Vijfentwintig jaar publiceer<strong>de</strong> u <strong>de</strong> eerste accommodatie enz… Op het ein<strong>de</strong> van het<br />
muzikant werd je eventueel entertainment Berlitz Gui<strong>de</strong> for Cruising. Hoe kwam u beoor<strong>de</strong>lingsproces komen alle scores ano-<br />
manager, om dan verantwoor<strong>de</strong>lijk te wor<strong>de</strong>n daarbij?<br />
voor <strong>de</strong> excursies. Cruise director wor<strong>de</strong>n<br />
Ook <strong>de</strong>ze winter beloont Pegase niem samen, uw trouwe dat wil klanten zeggen dat met ik dan eenniet ex-<br />
“Als cruise directeur moest ik veel “socia-<br />
was dan <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> ultieme job.<br />
clusieve handtas van het Belgische<br />
weet welke<br />
haute<br />
cijfers<br />
couture<br />
bij welk schip<br />
merk<br />
passen.<br />
Nobody.<br />
Zo<br />
lizen” met passagiers. Op een dag had<strong>de</strong>n blijf ik 100% objectief. Pas als <strong>de</strong> totale sco-<br />
Ik werd dus eerst shore excursion manager, we tij<strong>de</strong>ns het aperitief Wie een een Pegase gesprek over wintervakantie <strong>de</strong> res samengeteld boekt vóór wor<strong>de</strong>n 1 oktober kan ik terug 2009weten met<br />
vele nieuwe cruiseschepen afreis tussen die in 29 <strong>de</strong> vaart oktober 2009 om welk en 12 schip april het gaat. 2010 krijgt gratis een<br />
Vanaf begin<br />
oktober is<br />
<strong>de</strong> Berlitz<br />
Gui<strong>de</strong> for<br />
kwamen. De passagiers Nobody von<strong>de</strong>n handtas het jammer ter waar<strong>de</strong> Devan metho<strong>de</strong> 210 is euro. erg belangrijk, Dit aanbod want is ik geldig moet<br />
dat er zo weinig vergelijken<strong>de</strong> informatie me te allen tij<strong>de</strong> kunnen verantwoor<strong>de</strong>n voor<br />
voor alle Pegase boekingen Mid<strong>de</strong>llandse Zee, Exoten, Citytrips<br />
voorhan<strong>de</strong>n was. Ik vond hun opmerking te- <strong>de</strong> rechtbank. Onze objectiviteit is primorrecht<br />
en even later en startte Sneeuw ik een met vereniging een minimum diaal. waar<strong>de</strong> van 1.250 euro (1 handtas<br />
van cruise passagiers. per dossier). Voor <strong>de</strong> 5000 le<strong>de</strong>n Ook van passagiers krijg ik tot 3.000 brieven<br />
Cruising and<br />
produceer<strong>de</strong> ik een soort plooifol<strong>de</strong>rs waarin per jaar. Dat houdt me op <strong>de</strong> hoogte van<br />
Cruiseships<br />
2010 in <strong>de</strong><br />
boekhan<strong>de</strong>l te<br />
schepen uitvoerig wer<strong>de</strong>n geanalyseerd en veran<strong>de</strong>ringen. Ze vertellen me of er nog<br />
besproken. Omdat<br />
Maar<br />
het toen<br />
ook<br />
makkelijk<br />
ú maakt kans<br />
was<br />
op <strong>de</strong>ze<br />
haar<br />
elegante<br />
lag in <strong>de</strong> badkamer,<br />
Nobody<br />
of<br />
handtas!<br />
als er niet<br />
Mocht<br />
langer<br />
om schepen te bezoeken, u dat nog zeker niet in gedaan mijn hoeda- hebben, een registreer chocolaatje u op dan het – hoofdkussen eenmalig - ligt. via het<br />
verkrijgen.<br />
nigheid van cruise formulier directeur, op had www.thomascookagent.be ik al gauw Sommige mensen enwillen vali<strong>de</strong>er kleine uw <strong>de</strong>tectives registratie<br />
een tachtigtal schepen met een gekeurd. PO nummer In Miami geboekt of zijn binnen en gaan <strong>de</strong>ze op jacht actie. naar 20 <strong>de</strong>tails. EASY An<strong>de</strong>ren WAY le-<br />
New York was het gewoon een kwestie om overdrijven en doen het om upgra<strong>de</strong>s e.d. te<br />
even aan boord <strong>de</strong>n van een kaapten an<strong>de</strong>r schip al zo’n te gaan. handtas bekomen”. weg, eind september maken we voor<br />
Van veiligheid was <strong>de</strong> toen laatste nogkeer geen 10 sprake. EASY WAY le<strong>de</strong>n gelukkig!<br />
Op een dag kreeg ik een telefoontje van Reeds jaren is <strong>de</strong> Europa van Hapag-Lloyd<br />
Berlitz, een beken<strong>de</strong> uitgeverij van reisgidsen het enigste schip met een vijfsterren plus<br />
74 <strong>Travel</strong>express 264<br />
News<br />
Extra EASY WAY Punten voor Winter 09-10!
24 25 26 27 28 29<br />
notering. Is dat dan echt het beste schip<br />
ter wereld?<br />
“Als ik volgens mijn scoresysteem werk is dit<br />
in<strong>de</strong>rdaad het beste schip. Toch is dit niet<br />
het meest geschikte schip voor ie<strong>de</strong>reen. Wie<br />
een megaschip wil met veel toeters en bellen<br />
moet niet op <strong>de</strong> Europa zijn. Dat is uitein<strong>de</strong>-<br />
lijk <strong>de</strong> belangrijkste boodschap uit mijn boek:<br />
Terug naar school met Tommy!<br />
kies het juiste schip omwille van <strong>de</strong> juiste<br />
re<strong>de</strong>n”.<br />
Hoe ziet u <strong>de</strong> taak van een reisagent?<br />
“Net zij moeten helpen om <strong>de</strong> juiste persoon<br />
op het juiste schip te krijgen voor <strong>de</strong> correcte<br />
re<strong>de</strong>n. Vakkennis is erg belangrijk maar het<br />
is niet makkelijk. Het is niet makkelijk om<br />
tij<strong>de</strong>ns een kort scheepsbezoek een indruk te<br />
krijgen van het product. Daar moet je al wat<br />
ervaring voor hebben, want vaak is het schip<br />
op dat moment erg doods.<br />
Het is uiteraard nog moeilijker voor reisagenten<br />
die nooit een schip zien. Wie zich echter<br />
specialiseert leert op <strong>de</strong>n duur wel om heel<br />
vlug een schip te beoor<strong>de</strong>len”.<br />
Momenteel zitten we volop in een promotieperio<strong>de</strong>.<br />
Hoe staat u daar tegenover?<br />
“Het <strong>de</strong>mocratiseringsproces is een <strong>goe<strong>de</strong></strong><br />
zaak, maar er zijn ook neveneffecten. Zeker<br />
op <strong>de</strong> grote schepen is er soms een gebrek<br />
aan burgerzin, net als in het gewone leven.<br />
Er zijn mensen die op cruise gaan voor <strong>de</strong><br />
mooie bestemmingen, terwijl op hetzelf<strong>de</strong><br />
schip lawaaierige bierzuipen<strong>de</strong> individuen <strong>de</strong><br />
rust kunnen verstoren. Dingen die je ook in<br />
vakantieclubs tegenkomt.<br />
Wat ik wel vaststel is dat door <strong>de</strong> promoties<br />
reisagenten te vaak gewoon een bestelling<br />
opnemen zon<strong>de</strong>r meer. Om cruises te<br />
verkopen moet je proactief zijn. Men moet<br />
ook niet steeds het goedkoopste voorleggen.<br />
Ik <strong>de</strong>nk dat een verkoopsgesprek meer in <strong>de</strong><br />
opwaartse richting moet gaan”.<br />
Wat <strong>de</strong>nkt over <strong>de</strong> informatie op het<br />
internet, zoals blogs en discussiefora? Dat<br />
is gratis en voor uw boek moet er betaald<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
“Ik <strong>de</strong>nk dat je nooit <strong>de</strong> volledige waarheid<br />
krijgt op het internet. Het is allemaal<br />
te subjectief. Soms zijn <strong>de</strong> reacties totaal<br />
contradictorisch zodat je niet weet wie er nu<br />
<strong>de</strong> waarheid spreekt.<br />
Er is heel wat informatie voorhan<strong>de</strong>n, het<br />
is alleen een kwestie hoe je er kritisch mee<br />
omgaat.<br />
Sommige mensen breken alles ongenuanceerd<br />
af, terwijl toch velen eerlijk commentaar<br />
geven. Weet je, <strong>de</strong> cruisesector levert<br />
24 november ’09:<br />
echt wel een goed product af”.<br />
eerste Kerstfeest van het jaar!<br />
U hebt <strong>de</strong> transformatie van <strong>de</strong> sector<br />
E-learning: al hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n trouwe gebruikers!<br />
30<br />
jaar|ans<br />
vanaf het begin meegemaakt.<br />
Vindt u dat <strong>de</strong> re<strong>de</strong>rijen genoeg<br />
creativiteit aan <strong>de</strong> dag leggen?<br />
“Mmm (zucht) ik vrees dat ze in feite dat <strong>de</strong><br />
stroom aan i<strong>de</strong>eën drooggevallen is. In het<br />
algemeen zijn er wel <strong>goe<strong>de</strong></strong> i<strong>de</strong>eën gerealiseerd.<br />
Maar zoveel dingen zijn reeds gedaan<br />
of geprobeerd. Ik <strong>de</strong>nk aan Celebrity. Daar<br />
kon je vroeger aan boord een maatpak laten<br />
maken. Het was klaar op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
cruise en het was veel goedkoper dan aan<br />
Jaargang 7 • Editie 9 • 2009<br />
Familiedag voor EASY WAY<br />
le<strong>de</strong>n in Plopsaland op<br />
11/10!<br />
land. Costa heeft het i<strong>de</strong>e dan gekopieerd.<br />
Dat is een fenomeen dat we nu vaak zien:<br />
ie<strong>de</strong>reen kopieert.<br />
Door <strong>de</strong> stringente veiligheidsvoorschriften<br />
zijn nu een hele boel activiteiten niet langer<br />
mogelijk. Op <strong>de</strong> Cunard Countess had<strong>de</strong>n we<br />
op het achter<strong>de</strong>k een kite competitie. Twee<br />
teams moesten proberen hun vlieger zolang<br />
mogelijk in <strong>de</strong> lucht te hou<strong>de</strong>n. Nu zou je<br />
meteen een reactie krijgen van een veiligheidsofficier<br />
omwille van aansprakelijkheid<br />
of het gevaar dat <strong>de</strong> touw een reddingsboot<br />
blokkeert enz…”<br />
Kan u wel nog genieten van een cruise?<br />
“Ik ben er nog steeds dol op! Wat ik zal doen<br />
als ik groot wordt, weet ik echter nog niet”.<br />
(Zegt hij spottend. Douglas Ward is...64.)<br />
���� �������<br />
<strong>Travel</strong>express 264 75<br />
264
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Les coulisses <strong>de</strong> Overrun<br />
Lecture arabe?<br />
« J’avoue que je commence <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> en lisant la <strong>de</strong>rnière page . » Cette sympathique confession ne nous a pas<br />
été formulée par un Arabe distrait, mais par beaucoup <strong>de</strong> lecteurs. Ce n’est pas une attitu<strong>de</strong> qu’il faut « avouer » car,<br />
en vérité, le compliment se retourne vers celui qui l’exprime. Car n’est-ce pas une qualité humaine, dans ce mon<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> brutes, <strong>de</strong> vouloir démarrer une lecture avec le sourire ? Merci donc à vous, amis lecteurs pour votre fidélité. Et<br />
commémorons ce numéro anniversaire en répondant aux questions qui sont les plus souvent posées. Overrun, au fond,<br />
vous connaissez ?<br />
�������� �<br />
�������� ��<br />
������ �����<br />
������ ����<br />
�������� ��<br />
�������� �����<br />
���� ������<br />
�������<br />
La d Þnition<br />
Si, dans le « Harrap’s », (to) overrun signifie envahir ou infester, dans<br />
le langage aéronautique, il s’agit d’un dépassement, d’un prolongement<br />
d’arrêt ou d’une sortie en bout <strong>de</strong> piste. « To overrun », c’est dépasser<br />
le bout <strong>de</strong> piste comme un 747 <strong>de</strong> Kalitta et c’est bien ce que<br />
nous faisons chaque semaine. En bout <strong>de</strong> magazine, nous ajoutons<br />
encore un petit quelque chose. Nous « franchissons les limites », sans<br />
dépasser les bornes, si vous voyez ce que nous voulons dire…<br />
LÕHistoire<br />
L’histoire d’Overrun démarre en 1980. Eh oui !, bientôt trente<br />
ans, donc. A l’époque, l’éditeur du mensuel aéronautique Aviastro<br />
(ex-Aviation et Astronautique), Roger Busschots, <strong>de</strong>man<strong>de</strong> à son<br />
rédacteur-en-chef, votre serviteur, d’imaginer une rubrique qui<br />
puisse mettre en valeur ce qu’on appelle dans notre métier, la « 3e <strong>de</strong><br />
couverture », c’est-à-dire la publicité qui se trouve au bout du journal<br />
avant qu’on ne le referme. Une publicité qui, généralement, n’est pas<br />
très « visible » du point <strong>de</strong> vue impact commercial.<br />
Aux Etats-Unis, certaines revues placent en <strong>de</strong>rnière page rédactionnelle<br />
l’éditorial ou la chronique d’une gran<strong>de</strong> signature. J’imagine<br />
alors d’y mettre les potins du<br />
mon<strong>de</strong> <strong>de</strong> l’aviation, les livres<br />
que nous avons lus, le sommaire<br />
du prochain numéro, etc. Et très<br />
vite, nous trouvons l’intitulé <strong>de</strong> la<br />
rubrique : « Overrun ». Le succès<br />
est immédiat et ce melting-pot<br />
d’informations diverses <strong>de</strong>viendra<br />
une rubrique humoristique<br />
avec <strong>de</strong>s cartoons et <strong>de</strong>s photos<br />
plaisantes.<br />
Un changement au comité <strong>de</strong><br />
direction mettra fin à la rubrique.<br />
Qu’à cela ne tienne, comme entretemps,<br />
j’ai repris la chronique<br />
aviation hebdomadaire <strong>de</strong> L’Echo<br />
<strong>de</strong> la Bourse, la direction du journal<br />
accepte la publication dans cette chronique d’un pavé intitulé…<br />
« Overrun ». La rubrique renaît en août 1985 et tiendra plus <strong>de</strong> six<br />
ans, avant que ne disparaisse la chronique Aviation fin décembre<br />
1991.<br />
En octobre 2002, à l’occasion du n°200 <strong>de</strong> <strong>Travel</strong> <strong>Express</strong>, Walter<br />
Baeke cherche <strong>de</strong> nouvelles idées. Parmi d’autres, alors que je l’ai<br />
rejoint en août 1989, je lui suggère une page d’« humeurs » que l’on<br />
pourrait intituler…, ben oui, « Overrun ». Quelques mois plus tard, les<br />
sujets que l’on peut développer sur toute une page s’épuisent et réapparaissent<br />
les différents articulets que l’on connaît aujourd’hui. Cela<br />
fait maintenant sept ans que ça dure et jamais, en dépit <strong>de</strong> problèmes<br />
<strong>de</strong> santé <strong>de</strong> son rédacteur, la rubrique Overrun n’a manqué dans ces<br />
pages.<br />
Je ne l’ai jamais dit, mais si un jour il <strong>de</strong>vait m’arriver quelque chose,<br />
cela me ferait plaisir qu’Overrun <strong>de</strong>meure. Le bébé a grandi et il<br />
mérite <strong>de</strong> me survivre. Il y a assez <strong>de</strong> talents pour faire vivre Overrun.<br />
Après tout, il suffit d’écouter et <strong>de</strong> vouloir faire partager rires et<br />
sourires. C’est si vrai que cette rubrique est alimentée largement par<br />
nos lecteurs que je ne remercierai jamais assez.<br />
76 <strong>Travel</strong>express 264<br />
La r gle<br />
Peut-on rire <strong>de</strong> tout ? Si on connaît son lectorat, probablement que<br />
oui. Mais si Overrun a souvent fustigé le racisme et les intégrismes <strong>de</strong><br />
tous poils ou, plus généralement, la bêtise, la rubrique s’est toujours<br />
imposé une règle, elle n’a jamais été méchante. L’humour permet certes<br />
d’adoucir <strong>de</strong>s critiques frontales, mais personne – personne ! – ne<br />
doit se sentir injustement blessé dans son honneur et sa dignité. C’est<br />
ce qu’on appelle l’humanisme.<br />
O est la source ?<br />
D’où viennent les histoires ? De partout ! De<br />
livres, <strong>de</strong> revues, mais surtout <strong>de</strong> conversations.<br />
Quand un bon mot fait mouche,<br />
je m’empresse <strong>de</strong> le noter (même si c’est<br />
moi qui l’ai fait !) Très peu d’internet, en<br />
revanche. Une histoire sur internet fait vite<br />
le tour. Pas besoin <strong>de</strong> répéter ici-même ce<br />
qui est connu <strong>de</strong>puis un mois. Et quand<br />
je tombe sur un long texte, alors je le<br />
découpe. Et c’est ainsi qu’on créée <strong>de</strong>s<br />
ren<strong>de</strong>z-vous permanents.<br />
Les sous-rubriques<br />
Les réflexions <strong>de</strong> Philippe Geluck,<br />
Jean-Clau<strong>de</strong> Vandamme ou Jean Yanne<br />
ont duré plus d’un an, <strong>de</strong> même que les<br />
rubriques Kulula Airlines, « Ne disez<br />
pas disez… », le bêtisier du voyageur,<br />
l’assuré du mois, les perles. Le record<br />
<strong>de</strong> longévité est détenu par « la citation<br />
du mois » (<strong>de</strong>puis novembre 2004),<br />
mais d’autres tiennent bien la distance,<br />
comme par exemple « S’il y a un truc<br />
qui m’agace… ». Au départ, je pensais<br />
que c’était le seul. C’était en janvier<br />
2008. J’en ai trouvé plein par la suite : les<br />
traductions approximatives, les arguments<br />
fallacieux, les <strong>de</strong>man<strong>de</strong>s pour « <strong>de</strong>venir mon<br />
ami », l’o<strong>de</strong>ur <strong>de</strong> certains dans les avions,<br />
les bagagistes en grève, mon agrafeuse, les<br />
cartes <strong>de</strong> vœux illisibles, les hôtels qui ne<br />
ven<strong>de</strong>nt pas <strong>de</strong> timbres, les débraillés, le<br />
manque <strong>de</strong> ponctualité et plein d’autres.<br />
A dire vrai, la plupart du temps, je ne suis<br />
pas le seul agacé !<br />
La suite, page suivante !<br />
Bon, maintenant s’il y a encore quelqu’un<br />
qui me pose <strong>de</strong>s questions sur Overrun, je<br />
lui dirai qu’il n’a pas lu cette page et pourrai<br />
la lui envoyer. Cela a du bon, les numéros<br />
anniversaires !...<br />
������� �������<br />
������� ������ ��� ��������<br />
��� �������� �� �� ������� �� ��<br />
������ ������������ ������� ��<br />
������ ���� ��� ������ ��� �
24 25 26 27 28 29<br />
Overrun<br />
La citation du mois<br />
On ne dit pas un stylo noir, on dit un crayon<br />
<strong>de</strong> couleur<br />
���������<br />
Le Sarkozy du mois<br />
Quand la tartine <strong>de</strong> Sarkozy tombe, la confiture<br />
change <strong>de</strong> côté.<br />
LÕinsulte du mois<br />
Je me sens si misérable sans vous ; c’est<br />
presque comme si vous étiez là.<br />
�������� �������<br />
Le mot ultime du<br />
mois<br />
Je l’ai lu dans le gui<strong>de</strong>, ce sont <strong>de</strong>s champignons<br />
comestibles.<br />
La r ßexion du mois<br />
Pour arrêter <strong>de</strong> boire, il faut un déclencheur<br />
psychologique. Moi, je l’ai eu une nuit. Je<br />
rentrais en voiture avec un ami et soudain, je<br />
lui ai dit : « Attention à la voiture en face ! ».<br />
Il m’a répondu : « Mais c’est toi qui conduis,<br />
Jean ! » Ca m’a donné à réfléchir.<br />
����� ������<br />
LÕavocat du mois<br />
L’avocat : - Cette myasthenia gravis affectet-elle<br />
votre mémoire d’aucune façon ?<br />
Le témoin : - Oui.<br />
- Et <strong>de</strong> quelle façon affecte-t-elle votre<br />
mémoire ?<br />
- J’oublie<br />
- Vous oubliez ? Pouvez-vous nous donner un<br />
exemple <strong>de</strong> ce que vous oubliez ?<br />
La photo du mois<br />
Ca existe vraiment en France pour se faire<br />
livrer les apéritifs à domicile !<br />
���� ����� �� ���� ����� ���� �� ������� �����������<br />
�� ��������� ���� ���� ��������� �� ������� �<br />
Low-cost ?<br />
Le nouveau rep’ d’Air France chez nous<br />
est Vincent Coste. Parlez lui <strong>de</strong> « l’eau<br />
Coste ». Il adorera ! Il ne l’a jamais<br />
entendue, celle-là ! Mais comme il a <strong>de</strong><br />
l’humour, il répondra à l’image <strong>de</strong> son<br />
prédécesseur : « Yes, Kahane ! »<br />
Vachement important !<br />
Il y a quelques années, un copain, Alain<br />
D’Hooghe, avait lancé l’« International<br />
Foolish Magazine » (IFM) avec <strong>de</strong>s<br />
nouvelles qui ne servaient à rien. Les résultats<br />
du tiercé à Singapour, les horaires<br />
<strong>de</strong> train à Ulan-Bator, le poids du kilo <strong>de</strong><br />
tomates ce matin à Hoedspruit, etc. Tout<br />
du vrai, tout du inutile, tout un art ! IFM<br />
n’aurait pas renié ce <strong>de</strong>rnier communiqué<br />
que nous avons reçu : Alaska Airlines<br />
vient <strong>de</strong> lancer quatre fréquences hebdomadaires<br />
entre Las Vegas et Bellingham<br />
dans l’Etat <strong>de</strong> Washington. A noter que<br />
le vol du lundi quitte Bellingham à 13h45<br />
au lieu <strong>de</strong> 17h35. Pour plus <strong>de</strong> renseignements,<br />
alaskaairlines@apg.fr.<br />
SÕil y a un truc<br />
qui mÕagace...<br />
...ce sont les juke-box ambulants. Vous<br />
savez, ces types qui roulent avec <strong>de</strong>s<br />
consoles audio à faire trembler les murs <strong>de</strong><br />
Forest-National. Grâce au beau temps <strong>de</strong><br />
cet été, ils roulaient en décapotables évi<strong>de</strong>mment.<br />
Et aussi à 2 heures du matin, du<br />
retour <strong>de</strong> leur night-club. Quand un type<br />
s’arrête au feu rouge à côté <strong>de</strong> ma voiture,<br />
je me dis qu’elle va tomber en poussière.<br />
Vivement l’hiver, on n’entendra plus que<br />
le bruit <strong>de</strong>s basses. Et à ce sujet, vous<br />
savez pourquoi les sirènes <strong>de</strong>s pompiers,<br />
ambulances et police paraissent <strong>de</strong> plus en<br />
plus fortes ? Parce qu’elles le sont, pour<br />
que les jeunes sourdingues qui roulent<br />
en « Jukebox » puissent les entendre. La<br />
spirale infernale !<br />
Question dÕ -propos<br />
Juste après les acci<strong>de</strong>nts d’Air France<br />
dans l’Atlantique et <strong>de</strong> Yemenia dans<br />
l’Océan Indien, les services <strong>de</strong> marketing<br />
<strong>de</strong> Jetair ont fait très fort avec leur offre<br />
du 2 juillet : « A saisir : qui réserve tôt<br />
emporte gratuitement son matériel <strong>de</strong><br />
plongée dans l’avion ». En l’occurrence,<br />
pour les a<strong>de</strong>ptes <strong>de</strong> la plongée en Egypte,<br />
(Sharm el-Sheikh, par exemple), ce<br />
matériel n’a plus été considéré comme<br />
bagage excé<strong>de</strong>ntaire jusque fin août. A<br />
se <strong>de</strong>man<strong>de</strong>r quand même si à Osten<strong>de</strong>,<br />
������ ��������� ��� ������� ���� ���<br />
���������� �� ������ ������������� �� ������ �<br />
���������� ���� ����� ����� �� ����������� �<br />
30<br />
jaar|ans<br />
ils ont réalisé que proposer <strong>de</strong> prendre son<br />
matériel <strong>de</strong> plongée en avion était une<br />
bonne idée au vu <strong>de</strong>s <strong>de</strong>rnières catastrophes<br />
aériennes. Ou alors, c’est nous qui voyons<br />
malice à tous les étages !<br />
La <strong>de</strong>rni re <strong>de</strong> Philippart<br />
Ne pas confondre Fonds <strong>de</strong> Garantie et<br />
couche-culotte.<br />
Northwest plus grosse<br />
que Delta ?<br />
On appelle cela <strong>de</strong>s synergies. Pour<br />
uniformiser ( !) les uniformes <strong>de</strong> Delta et<br />
<strong>de</strong> Northwest en cours <strong>de</strong> fusion, le styliste<br />
Richard Tyler a prévu quelque chose <strong>de</strong><br />
« grandiose et sexy », c’est-à-dire <strong>de</strong>s vêtements<br />
rouges et « ajustés ». Taille maximale<br />
: 48 (18 aux States). Les hôtesses<br />
<strong>de</strong> Northwest se plaintes <strong>de</strong> ne pouvoir<br />
entrer <strong>de</strong>dans et les syndicats ont exigé <strong>de</strong>s<br />
uniformes allant jusqu’à la taille 58. Chez<br />
Delta, les « girls » rient bien. Cela fait trois<br />
ans qu’elles ont adapté ces uniformes sans<br />
le moindre problème.<br />
Les sites visiter<br />
Puisque c’est la rentrée, ouvrez votre<br />
ordinateur dans les règles. Cliquez sur<br />
http://users.telenet.be/kixx/ et puis surtout<br />
ne touchez plus à rien et laissez faire ! Un<br />
petit jeu pas si facile pour la pause café ?<br />
www.members.shaw.ca/gf3/circle-thecat.html<br />
et comme l’intitulé le dit, il faut<br />
entourer le chat. C’est un malin ! Mais on<br />
peut y arriver avec un peu <strong>de</strong> chance au<br />
début. Enfin, si vous aimez voir votre nom<br />
(ou celui d’un ami) affiché partout lors du<br />
festival <strong>de</strong> Cannes, allez faire un tour sur<br />
www.monfestival.fr/. C’est bien foutu.<br />
Ciao !<br />
En espérant que ce numéro 30 ans vous a<br />
donné autant <strong>de</strong> plaisir à lire que l’équipe à<br />
le réaliser (tu parles !), ren<strong>de</strong>z-vous le mois<br />
prochain pour <strong>de</strong> nouvelles aventures !<br />
������� �������<br />
264<br />
<strong>Travel</strong>express 264 77
Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B<br />
<strong>Travel</strong>express<br />
Norma Nachtergaele<br />
Al meer dan een halve eeuw<br />
in het toerisme<br />
<strong>Travel</strong> <strong>Express</strong> bestaat 30 jaar, maar er<br />
zijn in onze sector mensen met nog véél<br />
meer ervaring. Norma Nachtergaele is<br />
zo iemand. Norma heeft <strong>de</strong> grote pioniers<br />
gekend, <strong>de</strong> eerste touroperators, <strong>de</strong><br />
eerste charters, <strong>de</strong> eerste studiereizen.<br />
Reizen <strong>de</strong>ed zij liefst individueel, want<br />
een bange was zij nooit. Norma zelf was<br />
ook een pionier voor trips naar het Keizersbal<br />
te Wenen, en wat meer is… zij<br />
is nog altijd actief! Ruim een halve eeuw<br />
al helpt zij reizen verkopen. Dat is voor<br />
dit verjaardagsnummer uiteraard een<br />
interview waard.<br />
“Toen ik met mijn studies begon, was er van<br />
een opleiding toerisme nog geen sprake. Na<br />
mijn humaniora heb ik me ingeschreven bij<br />
het provinciaal taalinstituut waar ik <strong>de</strong> vier<br />
basistalen leer<strong>de</strong>. In het toerisme ben ik,<br />
zoals ie<strong>de</strong>reen in die tijd, per toeval terechtgekomen.<br />
Mijn eerste job was bij <strong>de</strong> Duitse<br />
dienst voor toerisme. In <strong>de</strong> jaren zestig ben<br />
ik bij Wirtz begonnen in Antwerpen. Daar<br />
had ik alleen contact met <strong>de</strong> klant want<br />
Wirtz had afzon<strong>de</strong>rlijke af<strong>de</strong>lingen, zoals<br />
vliegtuigreizen, <strong>trein</strong>reizen en <strong>de</strong>rgelijke<br />
meer. Bijna alle reizen waren toen à la<br />
carte”, vertelt Norma.<br />
Een reis regelen nam gemid<strong>de</strong>ld één week<br />
of meer in beslag. Klanten meld<strong>de</strong>n bij hun<br />
bezoek meestal ‘ik zou met vakantie willen<br />
vertrekken’. Het contact vervolg<strong>de</strong> met ‘hoeveel<br />
tijd heb je, hoe lang wil je reizen, welke<br />
richting wil je uit’?. Dan moest ik een interne<br />
bon opstellen. Die ging naar <strong>de</strong> gespecialiseer<strong>de</strong><br />
af<strong>de</strong>ling die alles uitwerkte. Hotels<br />
boeken, dat verliep per telefoon. De meeste<br />
hoteliers bezaten toen zelfs geen telex. Een<br />
fax kwam pas veel later in gebruik.<br />
Vroeger moest je ook geografisch gaan<br />
uitleggen waar alles lag. Nu weet ie<strong>de</strong>reen<br />
(dankzij <strong>de</strong> charters en nadien door internet)<br />
Turkije liggen, maar ik herinner me dat ik<br />
op <strong>de</strong> aardbol of <strong>de</strong> map zelfs Portugal moest<br />
aanwijzen.<br />
In mijn beginperio<strong>de</strong> waren er vooral veel<br />
autocaristen. Zij organiseer<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> meeste<br />
reizen naar het<br />
buitenland. Auto’s<br />
en bussen re<strong>de</strong>n toen<br />
veel min<strong>de</strong>r snel, <strong>de</strong><br />
wegen waren smal<br />
en een trip van 500<br />
km verg<strong>de</strong> toen een<br />
hotelovernachting.<br />
78 <strong>Travel</strong>express 264<br />
(n.v.d.r.: Frankrijk ken<strong>de</strong> toen zijn ‘Autoroute<br />
du Soleil’ nog niet, een ruim 22 uur duren<strong>de</strong><br />
rit naar Nice of Cannes liep langs <strong>de</strong> tweevaks<br />
Route Napoléon).<br />
Ook <strong>de</strong> <strong>trein</strong>verbindingen lieten toen nog<br />
veel te wensen over. Zelfs vanuit Antwerpen<br />
of Brussel, herinnert Norma zich. Wirtz<br />
verkocht in <strong>de</strong> jaren zestig ook al cruises en<br />
dat liep altijd zeer vlot.<br />
Wirtz had klanten over heel België. Hij<br />
organiseer<strong>de</strong> zelfs economische zendingen<br />
voor toenmalige ministers, zoals Jacques<br />
Van Offelen die minister van buitenlandse<br />
han<strong>de</strong>l en economische zaken was, en CVP-er<br />
Dries Dequae, die diverse ministerportefeuilles<br />
beheer<strong>de</strong>. Ook vele Franstalige klanten<br />
kwamen in die perio<strong>de</strong> aankloppen.<br />
Bij Wirtz genoten wij een enorme persoonlijke<br />
vrijheid. Het was een familiebedrijf<br />
met een groot vertrouwen <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers.<br />
Emile was een monument door zijn sterke<br />
persoonlijkheid. Hij nam vele initiatieven en<br />
bezat een geweldige flair. Hij was ook altijd<br />
met alles mee. Ik beleef<strong>de</strong> daar een fantastische<br />
tijd en het begin van <strong>de</strong> groei van het<br />
toerisme.<br />
Ik heb nog altijd contact met collega’s van<br />
vroeger en me<strong>de</strong>werkers van jaren gele<strong>de</strong>n.<br />
De toeristische sector werkte meer collegiaal.<br />
We hielpen elkaar altijd, er waren<br />
veel min<strong>de</strong>r reizen, maar meer cocktails en<br />
ontvangsten. Vroeger stapte men ook veel<br />
min<strong>de</strong>r vlug over naar an<strong>de</strong>re werkgever. In<br />
mijn ogen is <strong>de</strong> sector nu har<strong>de</strong>r gewor<strong>de</strong>n.<br />
Wij werkten meteen onbevangen i<strong>de</strong>alisme,<br />
<strong>de</strong> concurrentie en dat bittere zaten er nog<br />
niet in.<br />
Met Richard Burton<br />
op het Weense Keizersbal<br />
In 1967 werd Wirtz overgenomen door First<br />
National City Bank. Dat werd nadien BBL<br />
<strong>Travel</strong>. Bij BBL ben ik als eerste begonnen<br />
met trips naar het Keizersbal in Wenen. VTB<br />
nam dat nadien over. Zo’n balreis in galatenue<br />
kostte ongeveer 7.500 BEF (186 euro).<br />
Ik heb toen Richard Burton ontmoet.<br />
Uit BBL groei<strong>de</strong> Ticket met Dirk Renard. Ook<br />
toen beleef<strong>de</strong> ik een mooie tijd. Ik moest er<br />
ook een driemaan<strong>de</strong>lijkse Nieuwsbrief opstellen,<br />
zelfs als er niets nieuws te vertellen<br />
was. Dat was een corvee! Met Ticket liep het<br />
echter mis na <strong>de</strong> overname door Superclub.<br />
Toen ben ik gaan werken voor Agitour,<br />
nadien voor CIS Vilvoor<strong>de</strong> van Joz Ghijs,<br />
een ancien van VTB, en sindsdien werk ik<br />
<strong>de</strong>eltijds voor Focus Reizen Gent, maar…<br />
Ama<strong>de</strong>us en zo, dat is niks meer voor mij!<br />
In jaren zestig zijn Airtour en Sunsnacks<br />
eveneens begonnen. Ik heb hen allemaal<br />
264<br />
30<br />
jaar|ans<br />
gekend. Bij Airtour heb ik op <strong>de</strong> eerste computer<br />
moeten werken. Ik haatte dat toen.<br />
Rudolf van Moerkerke was ook zo’n grote<br />
mijnheer. Bij hem waren <strong>de</strong> <strong>de</strong>partementen<br />
gesplitst in warme - en kou<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n (met<br />
het toenmalige Oostblok erbij). Hij was één<br />
van <strong>de</strong> eersten die ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> jaren vijftig,<br />
begin van <strong>de</strong> jaren zestig, vliegtuigvakanties<br />
aanbood en die zich specialiseer<strong>de</strong> in reisorganisaties<br />
voor zakenrelaties.<br />
Met Sunair heb ik het begin van <strong>de</strong> charters<br />
beleefd en iets nadien met Sunsnacks. Daar<br />
heb ik mij nooit mee bezig gehou<strong>de</strong>n. Ik<br />
kwam uit generatie die alles zelf in elkaar<br />
knutsel<strong>de</strong>. Het toerisme werd toen toegankelijker<br />
voor ie<strong>de</strong>reen en meer sociaal. Met<br />
Gerard Brackx, die toen nog Royal Tours<br />
had en nadien Jetair zou stichten, ben ik op<br />
studiereis geweest.<br />
Ik reis<strong>de</strong> echter liefst alleen of in familiaal<br />
verband, wat ik was altijd een te grote<br />
individualist voor studiereizen. Ik ben nooit<br />
een bange geweest en bezocht Japan, het<br />
pure Sri Lanka en ook Venezuela. New York<br />
en Hong Kong fascineer<strong>de</strong>n mij. Ook in <strong>de</strong><br />
Caraïben was ik meermaals, maar op <strong>de</strong><br />
lokale bevolking na die bijzon<strong>de</strong>r boeiend is,<br />
hoeft men niet zover te gaan om te genieten.<br />
Ik heb veel door Europa gereisd. Italië,<br />
Portugal, Frankrijk, Oostenrijk en Engeland.<br />
Op elke plaats ont<strong>de</strong>k je iets fijn en interessant.<br />
Dat heeft gewoon met het leven te<br />
maken. Ook in eigen land. Zelfs van Lier kan<br />
ik genieten (waar Norma woont)… <strong>de</strong> Vest,<br />
het Begijnhof. ����
X 40% Z B C M Y X Z B C M Y X 40% Z B C M Y Prinect/FOGRA 6 Dipco 2.1 Format 102 © 2004 FOGRA/Hei<strong>de</strong>lberger Druckmaschinen AG<br />
B C M Y X 40% Z B C<br />
TOUR & TAXIS,<br />
BRUSSELS (BELGIUM)<br />
THE LEADING<br />
‘BEST VALUE FOR MONEY’ B2B<br />
TRAVEL TRADE FAIR IN EUROPE<br />
MEET 80% OF ALL BENELUX TRAVEL TRADE PROFESSIONALS<br />
IN JUST 2 DAYS<br />
MAXIMIZE BUSINESS OPPORTUNITIES DURING FLAGSHIP EVENTS<br />
(NETWORKING DINNER,TRAVEL AGENTS NIGHT)<br />
LEISURE & MICE<br />
WEDNESDAY 9TH & THURSDAY 10TH<br />
DECEMBER 2009<br />
10H00 - 22H00<br />
9 DECEMBER 09<br />
BTE NETWORKING DINNER<br />
10 DECEMBER 09<br />
TRAVEL AGENTS NIGHT<br />
STICK YOUR NECK OUT<br />
TO BE SEEN...<br />
7 PLUS | AFRICADONA | AIEL TOURS & TRAVEL | AIR FRANCE | AIR SEYCHELLES | AIR TRANSAT | ALBATRAVEL | ARTHEMA | ASTERIA EXPEDITIONS | ATOUT France | AZUR VOYAGES | BB VOYAGE |<br />
BEGONIA TOURS | BEST TOURS | BOLSHOI TOURISM ST PETERSBURG | BT TOURS | CHYPRE | CROATIA | DE EUROPESE | DV PRODUCTIONS | ESSENTIAL GREECE | EXCLUSIVE DESTINATIONS |<br />
GALLIA | GLOBAL TOURISME | GUINEA | HOLIDAY AUTOS | HORIZON SELECT | HOTEL ARCHIPEL | HOTEL PALMERAIE MARRAKECH | ILE DE LA REUNION | INDIA TOURISM | INFO TRAVEL | JERSEY |<br />
JOBS4TOURISM & JOBS4HOTELS | LABRIZ SILHOUETTE | LES ORRES SEMLORE | LES RECEPTIFS REUNIS | LISBOA | MONDIAL ASSISTANCE | MORABEZA | NORFOLKLINE | RAIL 1 | RAIL EUROPE |<br />
RAINBOW | SATGURU TRAVEL | SAVANNA TOURS | SELECT4YOU | SELECTAIR | SENEGAL | SEYCHELLES | SEYCHELLES EUR | RESERVATIONS | SIXT | SNCM | TENE VOYAGES | THAI AIRWAYS |<br />
THALASSA CRUISES | TOB ALSACE | TOB ZAGREB | TOURING | TRANSEUROPE | TRANSORIENT | TRAVEL EXPRESS | TRAVEL MAGAZINE | TRAVELPORT | UDAY | ...<br />
AND YOU ?<br />
www.btexpo.com<br />
THE ANNUAL GET-TOGETHER OF TOURISM TRADE PROFESSIONALS
4 5 6 7 8 9 10<br />
Er is altijd een <strong>goe<strong>de</strong></strong><br />
re<strong>de</strong>n om met <strong>de</strong> <strong>trein</strong><br />
te reizen.<br />
Brussel - Parijs<br />
vanaf<br />
25€ 1<br />
metThalys<br />
Brussel -<br />
Poitiers/Bor<strong>de</strong>aux<br />
vanaf<br />
25€ 1<br />
metTGV<br />
Met hoge snelheid door Europa<br />
Brussel - Lon<strong>de</strong>n<br />
vanaf<br />
80€ 2<br />
retour met Eurostar<br />
Binnenland Frankrijk<br />
vanaf<br />
22€ 1<br />
metTGV<br />
Uw contact bij Rail Europe<br />
Jean Pol De Grave,<br />
Sales Manager Brussels & Flan<strong>de</strong>rs<br />
jp<strong>de</strong>grave@raileurope.com<br />
1 Prijs vanaf, on<strong>de</strong>r voorwaar<strong>de</strong>n, geldig voor een enkele reis in 2 <strong>de</strong> klasse.<br />
2 Prijs vanaf, on<strong>de</strong>r voorwaar<strong>de</strong>n, geldig voor een retour reis in standard.<br />
Reserveren op voorhand verplicht.<br />
Tickets beschikbaar op basis van een beperkt aantal te reserveren plaatsen voor dit tarief.Ticket niet inwisselbaar en niet terugbetaalbaar.<br />
of<br />
Tamara De Angeli<br />
Sales Manager Wallonia & Luxemburg<br />
t<strong>de</strong>angeli@raileurope.com