de HAARLEMMERBUURT - Theo Bakker's Domein

de Haarlemmerbuurt
Nog armoediger werd de Haarlemmer Houttuinen toen die,
na als houtopslag uitgediend te zijn, ook aan de noordzijde
bebouwd werd met huizen. Die bebouwing grensde aan de
Eilandsgracht (zie kadasterkaart pag. 30), tot die voor de helft
gedempt werd om de spoorbaan te kunnen aanleggen. De weinig
fraaie achterzijden van de huizen tot de Korte Prinsengracht
hebben jarenlang een even lelijk visitekaartje van de
stad afgegeven aan treinreizigers vanuit Haarlem en Zaandam.
De Haarlemmerbuurt kreeg geen protestantse kerk. In de
17 e eeuw kreeg het stadsbestuur de opdracht kerkgebouwen
voor de nieuwe religie te bouwen. Het libertijnse stadsbestuur
maakten wel fraaie plannen voor kerkgebouwen in de nieuwe
uitleg, maar uitgevoerd werden ze nauwelijks. Op de Noordermarkt
kwam in 1623 na lang aandringen de Noorderkerk
gereed. Dat was voor de buurt de dichtstbijzijnde kerk, tot in
1660 de Eilandskerk, een houten preekschuur op het Bickerseiland
gereed kwam en die in 1739 in steen herbouwd werd.
Toen konden de bewoners kiezen naar welke buurt ze wilden
gaan kerken, maar een eigen kerk kregen ze niet. En dat terwijl
een tijdlang wel een katholieke schuilkerk in de buurt was
(zie kader De Posthoorn).
Met begraven ging het precies zo! Er was op het terrein van
het Karthuizerklooster in 1602 een begraafplaats aangelegd
en bij de Noorderkerk kwam een kerkhof in 1623. Op het
bolwerk Haarlem werd in 1655 het Noorderkerkhof ingericht
en eenzelfde voorziening op bolwerk Rijkeroord. Beiden ter
Links: De Korte Prinsengracht, hoek Haarlemmer Houttuinen in 1906,
gefotografeerd door Breitner.
20