Norsk Tidend 3-11 - Noregs Mållag

Vegard Markhus Foto: Eirik Svela
Vinnaren av Nynorsk barnelitteraturpris for
2010 vart Vegard Markhus for boka Timothy
mister seg sjølv! Han har både skrive og illustrert
boka som er gjeven ut på Aschehoug forlag.
I grunngjevinga står mellom anna dette:
«Juryen for Nynorsk barnelitteraturpris
har i år oppdaga ei perle av ei biletbok. Det er
forfattaren si andre bok, og han har laga eit
surrealistisk univers som er stringent logisk og
burlesk på same tida.»
Juryen for Nynorsk barnelitteraturpris har
vore Anne Marit Godal, Eva Westvik og Ketil
Kolstad. Det er Noregs Mållag som deler ut
prisen på 30 000 kroner, og Vegard Markhus
kom sjølv til Suldal for å ta i mot prisen.
Stipend til Paleologos
og Mariell Øyre
Noregs Mållag har med støtte frå Kulturdepartementet
delt ut to nynorskstipend, kvart
av dei på 50 000 kroner. Dei to stipenda gjekk
i år til Andreas Paleologos og Mariell Øyre.
Tanken med desse
stipenda er at dei
skal få nynorsk i
bruk på område
der han ikkje har
så stort spelerom
frå før. Andreas
Paleologos får
stipendet for å
utvikle vidare mu-
sikkteaterframsyninga
Det beste
eg veit, og sende
henne på turné.
– Me har tru
på dette prosjektet. Det syner fram nynorsken
på ein ny og spanande måte som er retta mot
eit særs viktig publikum – nemleg små barn.
Framsyninga er leiken, levande og moderne,
seier Håvard B. Øvregård, leiar i Noregs Mållag.
Mariell Øyre har lenge fått mykje merksemd
for bloggen sin «Hjartesmil». Ho får
stipend for å lage Hjartemagasinet, som er eit
magasin basert på bloggen «Hjartesmil». Hjartesmil-bloggen
er populær og stadig å fi nne
på oversyna over dei mest lesne bloggane i
landet. Magasinet presenterer mellom anna
stoff og bilete frå eit knippe av dei mest lesne
bloggarane i Europa innanfor den sjangeren
«Hjartesmil» tilhøyrer. Den glansa vekeblad-
og magasinverda har sakna nynorskrøyster.
– Med det brennande engasjementet
for å nå ut har prisvinnaren slege den fyrste
kilen inn i bokmålsmonopolet som har prega
denne sjangeren. Noregs Mållag vonar at den
kilen står djupt og støtt, seier Øvregård.
8
ynorsk Barnelitteraturris
til Vegard Markhus
Mållagsleiaren og
stipendmottakar
Andreas Paleologos.
Foto: Kjartan Helleve
Landsmøtet
I Sand i Suldal fekk 160 utsendingar
og gjester oppleve
eit av dei mest vellukka landsmøta
på mange år. Det var god
stemning, men også skarpe,
viktige ordskifte.
– Den nye målstriden handlar ikkje berre
om norsk språk i Noreg, men også om minoritetsspråk
og framandspråk. Djupast
sett dreier det seg om å verdsetje språk,
fl eirspråkskunnskap og det at vi lever i eit
fl eirspråkleg samfunn, sa Håvard B. Øvregård
i leiartalen til landsmøtet.
Språkglede
– Målsaka er heilt avhengig av språkgleda.
Gleda i å lære språk er ein av våre beste
medspelarar. Mange foreldre er språkfi endar.
Vaksne trur gjerne at ungar lærer like
tregt som dei sjølve. Og så fôrar dei ungane
med negative språkhaldningar, sa Øvregård,
og kom også inn på kor viktig dette er
i sidemålsordskiftet.
– Sidemålsordskiftet handlar om drap
på gleda i å lære språk. Ei sjølvoppfyllande
førestilling om elevane si manglande interesse
for sidemål, som i dette ordskiftet
konsekvent tyder nynorsk, reduserer evna
og viljen elevane har til å lære både nynorsk
og bokmål i skulen.
Rettskrivingsdebatt
Det var fl eire spennande debattar, men det
var saka om framlegg til ny nynorskrettskriving
som fekk mest merksemd. Styret
i Noregs Mållag hadde levert høyring til
rettskrivingsnemnda i februar, basert på
landsmøtevedtaket frå 2008. Styret bad
difor landsmøtet om ikkje å fatte vedtak i
saka. Fleire var usamde med styret i dette.
I dei utsende landsmøtepapira hadde
Arvid Langeland, leiar i Voss Mållag, utforma
eit framlegg som opna slik:
– Framlegget til ny rettskriving for det
nynorske skriftmålet opnar i urovekkjande
grad for tilnærming til eller reint samanfall
med bokmål. Det er ikkje vorte ei tydeleg,
enkel og stram norm. Noregs mållag bed
difor om at framlegget vert gjennomgjenge
på nytt, heitte det i framlegg til vedtak.
Mange ulike syn
Det var fl eire som var sterkt kritiske til
framlegget til nemnda, men det var mange
som tvilte på om det var rett å byrje prosessen
ein gong til.
Astrid Myhre, leiar i Aust-Agder Mållag,
ynskte å avvise framlegget til rettskriving.
Men hennar utgangspunkt var at ho
var usamd i at nemnda gjorde framlegg om
å ta ut fl eire bokmålsnære ord som er viktige
for nynorsken lokalt på Agder. Også
Margit Ims, frå Bø Mållag i Telemark, ytra
seg kritisk til nemnda si innstilling til ny
rettskriving, med bakgrunn i at ordtilfanget
som det er naturleg å bruke i austlandsnynorsk,
vert teke vekk.
Spennande røysting
Siste dag var det knytt stor spenning til
Nynorsk litteraturpris til Jan Roar Leikvoll
«Leikvoll er ein av dei dristigaste og mest interessante
forfattarane i norsk samtidslitteratur», skriv
juryen i grunngjevinga for Nynorsk litteraturpris
2010.
Jan Roar Leikvoll fekk prisen for boka Fiolinane
som er gjeven ut på Samlaget. Det er Noregs
røystinga i saka. Det skulle no røystast
over fl eire framlegg, og det var 124 røyster
i salen. Fyrst var det røysting for framlegget
frå Voss Mållag, som vart sett opp mot
eit framlegg frå Sigbjørn Hjelmbrekke:
Landsmøtet i Noregs mållag ynskjer å
oppretthalda skiljet mellom hovudformer
og sideformer.
I denne røystinga fekk Voss Mållag 48
røyster og Hjelmbrekke sitt framlegg fekk
25 røyster. I neste røysting vart framlegget
frå Voss Mållag sett opp mot eit framlegg
frå Astrid Myhre og Vegard Sætervadet:
Landsmøtet avviser rettskrivingsnemnda
sitt forslag til ny nynorsk rettskriving og
bed om ny gjennomgang av nynorsknorma.
I denne røystinga fekk Voss Mållag
52 røyster og Myhre/Sætervadet fekk
14. Resten var fråhaldne. Deretter vart
Mållag, Det Norske Samlaget og Det Norske Teatret
som står bak prisen. Han vart fyrste gong delt ut i
1982 og er på 30 000 kroner og eit diplom. Juryen
har vore Vidar Lund og Margunn Vikingstad.
Leikvoll kom til opninga av landsmøtet og tok i
mot prisen. Han vart veldig glad for tildelinga.
Sullikt landsmøte i
RØYSTING: Det var knytt stor spenning til utfallet av røystingane om rettskrivinga i nynorsk. Her
røystar mellom andre Marie Morken og Kari Pedersen frå Meland Mållag og Arvid Langeland og
Lars Kvamsdal frå Voss Mållag. Foto: Hege Lothe
framlegget frå Voss Mållag sett opp mot eit
framlegg frå Rogaland Mållag: Framlegget
til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet
opnar i nokon grad for tilnærming
til eller reint samanfall med bokmål, men
Noregs Mållag aksepterer at ein viss grad
av valfridom må verta oppretthalden for
at nynorsk framleis skal kunna ha ei brei,
geografi sk utbreiing.
I denne røystinga fekk Voss Mållag 48
røyster og Rogaland Mållag 78 røyster.
Deretter vart det eit lengre ordskifte om
røysterekkjefølgja. Resultatet vart at framlegget
frå Rogaland Mållag vart sett opp
mot framlegget frå styret om ikkje å vedta
noko. I denne røystinga var det 51 som
ikkje ville vedta fråsegna og 49 som ville
vedta henne, og resten var fråhaldande.
Dermed valde eit fl eirtal på landsmøtet ik-
NORSK TIDEND NR. 3 – 2011