Melankoli, Politikk og Økologisk medvit - diskusjon ... - Rebbestad.no

er ramnane på offensiven og i rørsle. I AKP (m-l) sin teneste kan engelen sitt destruktive utrykk,
bli tolka som eit varsku om at endringar må skje, elles kan samfunnet sin situasjonen i framtida
bli verre.
Vidare i narrativ samanheng, kan ein undre over om det er Gud som er nådelaus og har
ekskludert engelen i frå himmelrike. Kanskje har engelen fått innsikt i noko som ikkje samsvarer
med bodskapen Gud representerer, slik at ånda har gitt fuglande jobben med å operere i
forlenging av seg. Motivet signaliserer gjennom denne narrative førestillinga ei ateistisk
haldning med eit anna livssyn enn det religiøse. Innhaldet i bodskapen engelen bringer er i frå ei
annan depressiv ånd. Dette uttrykket blir forsterka med den rolige, passive og framoverbøygde
stillinga engelen set i og fører til at ho blir tolka sørgjande. På grunn av at ho blir framstilt
som ein narsistisk melankolikar, er det vanskeleg å tru at ho sjølv er årsak til handlinga, då er
det meir logisk å tru at andre er årsaka bak den. Det kan verke som hennar sorg blir spegla i
høgblokkene og i dei mørke tunge skyene i bakgrunnen. I den samanheng seier Rolf Braadland
at han oppfattar biletet som ein kommentar til den aktuelle sivilisasjonen sin problematikken
på 1970-talet. 111 Skyene over oppfattar han som forureina og står for miljøøydeleging (ibid.).
Sidan engelen har utført Guds handlingar, er ho medansvarleg for det som har skjedd. Då ser vi
ho som sørgjande offer for synder, og årsak til det kunstnaren har avbilda i bakgrunnen. Biletet
er ein kritisk refleksjon over samtida sine kapitalistiske styresmakter. Engelen står fram som
ein øydelagt utopi, eit symbol som viser at gamle verdiar og ideal blir brotne ned. For å kunna
danna seg eit nytt utopisk ideal, er ein avhengige av fantasien som kjem fram under tolkinga av
biletelementa.
Motivet i ”Melankolia” signaliserer at verdiar er i ulage og ved å belyse Enehaug sine etiske
verdiar viser eg til Kristeva som studerer forholdet mellom religion og estetikk. På bakgrunn
av det presenterer eg Enehaug sine etiske ytringar: ”Jeg forsøker å male mennesker som tilskuerne
skal få sympati for i den situasjonenen vedkommende er i.” 112 Kunstnaren ville at folk gjennom
empati skulle få sympati for det han avbilda i motivet. Kanskje han meinte at folk skulle få
innblikk kvinna sin psykiske tilstand, og ut i frå det handle politisk på ein medfølande måte. Å
vise nestekjærleik er ein sentralt etisk bodskap innan kristnedomen. 113 Sjølv om AKP (m-l) rørsla
ikkje blir sett på som religiøs, kan teologien sin fokusering på; tru, håp og kjærleik få meining
innanfor denne ideologiske retninga også (ibid.). AKP (m-l) ville i utgangspunkt endre samfunnet
slik at desse humane verdiane fekk betre vilkår. Retninga har bakgrunn i dei sosialistiske ideane
om fellesskap, der trua på nestekjærleik er viktig for å bygge opp eit ideelt samfunn. Å visa
nestekjærleik tyder å tilgje synd. Fordi vi alle er syndarar, kan vi tilgje på bakgrunn av å erkjenne
våre erfaringar. Denne haldninga dannar grunnlag for håp og tru på framtida.
111 Refererer til personlige kommunikasjonskjelder, 2006.
112 Egil Rafto, ”-Spennende utstilling i Galleri 1”, Bergens Arbeiderblad, fredag 5. desember,
1980.
113 Danbolt, Gunnar, “Kunsten mellom historie og aktualitet”, 1991.
46