n Den Tomme Grava n Trusopplæring i Skånevik side 9
n Den Tomme Grava n Trusopplæring i Skånevik side 9
n Den Tomme Grava n Trusopplæring i Skånevik side 9
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Påskas symbol<br />
av HELjE krINGLEBOtN SØDaL<br />
Artikkelen er tidligare trykt i Menighetsbladet for Lund menighet, Agder.<br />
krOSSEN<br />
Krossen er både påska og<br />
kristendommen sitt viktigaste<br />
symbol - det sterkaste<br />
uttrykket for Guds kjærleik<br />
til menneska. Det vitnar om<br />
tilgjeving og seier over død<br />
og vonde krefter. Krossen<br />
formidlar sjølve kjernen i<br />
den kristne trua, at Jesus<br />
døydde for å sone menneska<br />
si skuld. <strong>Den</strong> vertikale aksa<br />
symboliserer det guddommelege ved Jesus,<br />
den horisontale hans menneskelegdom. Når<br />
dei to aksane settast saman til ein kross, uttrykkar<br />
det at Jesus som sann Gud og sant<br />
menneske gjenoppretta forbindelsen mellom<br />
himmel og jord. Krossen skapar soning.<br />
Sjølv om Jesu død på krossen alltid har vore<br />
sentrum i den kristne trua, var dette noko av<br />
det aller vanskelegaste for dei første kristne.<br />
Dei måtte tåle spott og forakt på grunn av<br />
krossen. Ein ”graffiti” funne i eit hus i Roma viser<br />
dette tydeleg. <strong>Den</strong> avbildar ein mann som<br />
4<br />
Johs. Lundal & Sønner AS<br />
Teigland, 5590 Etne, tlf. 53 77 15 80<br />
tilbed Jesus på krossen - med eselhovud for å<br />
understreike det absurde i den kristne trua.<br />
Innskrifta lyder: «Alexamenos tilbed Gud.» I<br />
et anna rom blei det funne ein kort innskrift<br />
som slo fast at Alexamenos var kristen.<br />
(Sjå teikninga neste <strong>side</strong>).<br />
Krossfesting var den mest nedverdigande<br />
avrettingsmåten som fanst. Det var ein pinefull<br />
død som varte i timevis – til ofra endeleg<br />
døydde av blodtap eller kveling fordi dei ikkje<br />
greidde å halde kroppen oppreist nok til å<br />
trekkje pusten. Berre dei grovaste forbrytarane<br />
kunne dømmast til døden på denne<br />
måten, og romerske statsborgarar vart spart<br />
for ein slik dom.<br />
Under kristendoms-forfylgingane som gjekk<br />
føre seg i større og mindre omfang frem til<br />
300-tallet, kunne dei kristne sjølv risikere å<br />
bli krossfest på grunn av si tru. Difor var det<br />
ikkje naturleg for dei å bruke krossen som<br />
symbol. Det skjedde først etter at dødsstraff<br />
ved krossfesting var blitt avskaffa. Då blei krossen<br />
eit æra og mykje brukt symbol og kunne<br />
no oppfattast som eit sigersteikn, slik Paulus<br />
hadde skrive at Jesus triumferte på krossen<br />
(Kol 2,15). Mange forskjellige kross blei tatt<br />
i bruk. Til saman er det funne omkring 400<br />
ulike typar.<br />
EGGEt<br />
Egget har vore symbol på<br />
vår, fruktbarheit og livskraft<br />
i mange kulturar. Dei<br />
kristne omdefinerte etter<br />
kvart det tradisjonelle<br />
symbolinnhaldet i egget<br />
til ein oppståingssymbolikk.<br />
Difor fins det bilete av Jesu oppståing som<br />
viser at han stig opp av eit knust egg, ikkje ut<br />
av graven. Påskekyllingane heng sjølvsagt saman<br />
med egget. Biletet av den vesle kyllingen<br />
som trenger seg ut av egget, kan minne om<br />
livets siger over døden i påska.<br />
Eggdekorering er kjent frå middelalderen. I<br />
Noreg er denne skikken forholdsvis ung. Før<br />
1900 var det beskjeden egg- og høneproduksjon<br />
her i landet, og difor var det ikkje så<br />
aktuelt å male egg.<br />
Ølensvåg<br />
Tlf. 53 76 82 03
Change language