Plantebruk på vestlandet Kva er spesifikt for vestlandet? - FAGUS
Plantebruk på vestlandet Kva er spesifikt for vestlandet? - FAGUS
Plantebruk på vestlandet Kva er spesifikt for vestlandet? - FAGUS
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
<strong>Plantebruk</strong> <strong>på</strong> <strong>vestlandet</strong><br />
Fagleg samling Fagus<br />
B<strong>er</strong>gen 23.oktob<strong>er</strong> 2008<br />
Harald Olav Aksnes<br />
<strong>Kva</strong> <strong>er</strong> <strong>spesifikt</strong> <strong>for</strong> <strong>vestlandet</strong>?<br />
- Mykje nedbør<br />
- Milde, men variable vintrar<br />
- Kjølige sommarar<br />
- Korte sommarar<br />
- Lang og variabel vår og haust<br />
- Mykje myrjord<br />
- Mykje fjell og stein<br />
Vokseplass <strong>for</strong> spesielle vekst<strong>er</strong><br />
Gimle Planteskule<br />
Spesielle ”vestlandsplant<strong>er</strong>”<br />
• Plant<strong>er</strong> som ikkje likar <strong>for</strong> kalde vintrar, men<br />
som set relativt små krav til<br />
sommartemp<strong>er</strong>atur (varmesum)<br />
• Hed<strong>er</strong>a helix, Ilex aquifolium, Taxus baccata<br />
• Plant<strong>er</strong> som tol<strong>er</strong> vari<strong>er</strong>ande vint<strong>er</strong>klima utan<br />
å ”tru det <strong>er</strong> sommar og varme”.<br />
• VED TILRETTELIGGING KAN VI BRUKA EIT<br />
STORT PLANTEUTVAL PÅ VESTLANDET !!<br />
Myrull<br />
1
Miljøbetinga planing Miljøbetingelse<br />
Laurdag 4.oktob<strong>er</strong> 2008 Sundag 5.okt. 2008<br />
Vestlandsplant<strong>er</strong> <strong>er</strong> sopputsett<br />
p.g.a. fuktig klima<br />
• Stråleflekk <strong>på</strong> ros<strong>er</strong><br />
• Phytopht<strong>er</strong>a <strong>på</strong> mange plant<strong>er</strong><br />
• Rustsopp <strong>på</strong> t.d. Crataegus Paul Scarlet<br />
• Skurv <strong>på</strong> eple (også prydeple)<br />
• Bakt<strong>er</strong>iose <strong>på</strong> Syringa<br />
• Gråskimmel <strong>på</strong> mange plant<strong>er</strong><br />
Actinidia kolomikta - Ei plante som gj<strong>er</strong> ekstra god farge i<br />
vestlandsklima<br />
2
Hed<strong>er</strong>a helix<br />
Hed<strong>er</strong>a + Pi<strong>er</strong>is Forest Flame<br />
• Hed<strong>er</strong>a helix Lonic<strong>er</strong>a henryi – likar god jord og tol<strong>er</strong> skugge<br />
Hydrangea petiolaris <strong>på</strong> uthus<br />
Hydangea petiolaris <strong>på</strong> b<strong>er</strong>gvegg<br />
3
Wistaria<br />
Camellia williamsii x hybr.<br />
C<strong>er</strong>cidiphyllum japonicum (frøsådd) - Er det arv ell<strong>er</strong> miljø som<br />
gj<strong>er</strong> den vari<strong>er</strong>ande haustfargen? Miljø <strong>for</strong> plantene<br />
Rhododendron Elisabeth Lochart. Plante som får bladfarge i<br />
skugge<br />
• ’Tilia cordata kan i eit godt naturleg<br />
veksemiljø v<strong>er</strong>ta 20m høgt<br />
• Tilia cordata i ein plantekumme <strong>på</strong> 1m3<br />
v<strong>er</strong>t skjeldan ov<strong>er</strong> 8m<br />
• I kombinasjon med eit ofte stressande<br />
bymiljø (salt, varme, tørke, eksos med<br />
m<strong>er</strong>) v<strong>er</strong>t det langt <strong>på</strong> veg ein<br />
bonsaiv<strong>er</strong>knad <strong>på</strong> treet.<br />
Rhododendron Redwood<br />
4
Rhod. Cunningham White - hekk Rhododendron Frost Hexe<br />
Blad har ulik <strong>for</strong>m og farge<br />
Raud Prins i mai<br />
Raud Prins Form og fargeblanding<br />
5
• Manglande plan – anleggsarbeid – vedlikehald ?<br />
Junip<strong>er</strong>us communis Repanda<br />
Redus<strong>er</strong>t ugrasarbeid<br />
Sorbus sargentii – vakk<strong>er</strong> plante med dåreg alle<br />
Abies alba - spesielle veksttilhøve Drastisk miljøskifte<br />
6
Klimaendring<br />
• Det v<strong>er</strong>t s<strong>på</strong>dd tørrare sommarar og våtare vintrar<br />
• Det v<strong>er</strong>t s<strong>på</strong>dd eit mildare KLIMA, men været v<strong>er</strong>t like<br />
variabelt.<br />
• Daglengda endrar seg ikkje<br />
• Eg trur ikkje <strong>vestlandet</strong> v<strong>er</strong>t grønare, men det kan v<strong>er</strong>ta<br />
grønare lengre pga tidlegare vår og seinare haust (noko<br />
som kan v<strong>er</strong>a problematisk)<br />
• Plantesortimentet <strong>for</strong> vestladet vil truleg ikkje endra seg<br />
så mykje, men nokre av dei plantene vi brukar i dag vil<br />
trivst betre – nokre vil kanskje få problem.<br />
• Vårfrost <strong>på</strong> Spiraea cin<strong>er</strong>ea Grefsheim<br />
Rhododendron<br />
Jord til Rhododendron<br />
Aronia melanocarpa – ei mykje brukt plante<br />
Hed<strong>er</strong>a helix,Tropeolum og Cotoneast<strong>er</strong> damm<strong>er</strong>i Hjeltnes Pi<strong>er</strong>is Little Heath Green<br />
7
Erica carnea i<br />
Kjempespringfrø spreidd langs vege<br />
Vint<strong>er</strong>skade 2006 – Prunus l. van Nes<br />
Redus<strong>er</strong>ar sopp og skadedyr med<br />
at plantene <strong>er</strong> i god trivsel<br />
• God jord<br />
• Gode næringstilhøve<br />
• God dren<strong>er</strong>ing<br />
• God jordtemp<strong>er</strong>atur<br />
• Skj<strong>er</strong>ming <strong>for</strong> vind, men samstundes luftig<br />
• Dei lokale veksetilhøva vil utgj<strong>er</strong>a meir enn<br />
klimaendringane i dei komande 30åra<br />
Vint<strong>er</strong>skade 2006 <strong>på</strong> naturleg vegetasjon<br />
Vint<strong>er</strong>skadd Prunus i augst 2006<br />
8
Malus sargentii Natur ? Kultur ? Godt handalag?<br />
Meir og betre frukt Enkianthus campanulatus med haustfarge<br />
Sorbus koehneana i oktob<strong>er</strong> Parthenocissus tricuspidata i oktob<strong>er</strong><br />
9
Sambucus nigra Black ty<br />
Euonymus alatus m/haustfarge og grein<strong>for</strong>m<br />
Rosa Bonica m/stm 12.okt 2008<br />
C<strong>er</strong>cidiphyllum jap.Pendula i vint<strong>er</strong>drakt<br />
Notofagus antartica nov.2006 Hammamelis mollis Pallida<br />
10
Rhus typhina<br />
Junip<strong>er</strong>us sq.Blue Sweede<br />
Taxus b. Summ<strong>er</strong>gold Podocarpos Blue Gem<br />
Forsythia Golden Bells Chaenomeles s.Fire Dance<br />
11
Plant<strong>er</strong> som ofte trivst dårleg<br />
• Crataegus l. Paul Scarlet<br />
• Sorbus aucuparia Stord<br />
• Syringa <strong>på</strong> myrjord/våt jord<br />
• Junip<strong>er</strong>us c. Pfitz<strong>er</strong>iana<br />
• Junip<strong>er</strong>us sq. Mey<strong>er</strong>ii<br />
• Malus sortar (prydepletre som t.d.Liseth)<br />
• Sopp <strong>er</strong> eit aukande problem med<br />
våtare klima<br />
Konklusjon<br />
• Vestlandet har eit stort<br />
plantesortiment å velga i.<br />
• Det <strong>er</strong> ofte ikkje plantevalet som<br />
<strong>er</strong> feil i eit dårleg anlegg, det <strong>er</strong><br />
tilrettelegginga <strong>for</strong> plantene.<br />
• Picea g.Conica – ringrot og lus<br />
• Hengev<strong>er</strong>bena – tørke og lus<br />
• Ac<strong>er</strong> Fassens Black – mjøldogg i vekstfasen<br />
• Raudeik – <strong>for</strong> kaldt i jorda til god vekst<br />
Formklipt Jun.sq.Mey<strong>er</strong>ii - klippinga opnar <strong>for</strong> lufting –<br />
mindre sopp<br />
Plantemiljø<br />
Mahonia Wint<strong>er</strong> Sun 22.desemb<strong>er</strong>2006 Gunn<strong>er</strong>a om våren<br />
12
Gunn<strong>er</strong>a Gunn<strong>er</strong>a<br />
Gunn<strong>er</strong>a +<br />
13
Change language