Kommunedelplan for trafikksikring 2013-16/2020 - Fjell kommune

Fjell kommuneKommunedelplan fortrafikksikring 2013-16/2020 Vedteken i kommunestyret 21. februar 2013

SamandragMed grunnlag i handlingsprogrammet for perioden2011-2015, gjorde kommunestyret vedtak om å rulleratrafikk sikringsplanen i Fjell kommune. Kommunen sinførste trafikk sikrings plan (TS-plan) vart vedteken i 1994.Gjeldande TS-plan vart vedteken i 2006.Fjell kommune har omlag 23.000 innbyggjarar og er einav dei raskast veksande kommunane i Noreg med omsyntil folketal og tal på arbeidsplassar. Fjell har høgst arbeidsmarknadsintegrasjoni Hordaland, og heile 36 % av Fjell sinvaksne befolkning pendlar dagleg ut av kommunen for åkomma seg på arbeid. 1Den sterke auken i folketalet, talet på arbeidsplassar oghøg grad av pendling gjer at utbygging av infra strukturen ikommunen er ei utfordring. Nokre stader er ikkje vegnettettilpassa dagens trafikkmengder og i ettertid må ein innsjåat fleire bustadområde ikkje er godt nok utforma medomsyn til trafikktryggleik.Eit av føremåla med TS-planar er å leggja grunnlaget formålretta og systematisk trafikksikringsarbeid på lokalplanet.Kommunen sitt ansvar for trafikksikring er mangesidig.Ansvaret er dels knytt opp til rolla som vegeigar avkommunale vegar, dels til rolla som planmynde for arealogreguleringsplanar, og dels til ansvaret for opplæring iskule og barnehagar, og innanfor helsetenesta og miljørettahelsevern.Planen famnar om følgjande tema:• Visjon, mål, satsingsområde og strategiar.• Ansvarsdeling, overordna føringar og tilhøve til andreplanar.• Barn og unge i trafikken.• Oversyn over trafikkulukker i Fjell kommune.• Retningsliner for fysiske tiltak på vegnettet, ogeffekten av desse.• Trafikantåtferd, førebygging og haldningsskapandearbeid.• Arealplanlegging, utbygging og rekkefølgjekrav.• Langsiktige strategiar m/scenario for framtidigeutfordringsområde på vegnettet.• Handlingsplan med organisatoriske, førebyggande,haldningsskapande og fysiske tiltak.Visjonen for trafikksikringsarbeidet i Fjell kommunebyggjer på den nasjonale nullvisjonen, og er formulertslik: Ei ulukke er éi for mykje! Med bakgrunn i visjonener det formulert fire satsingsområde med tilhøyrandemålsetjingar, som kommunen skal ha eit særleg fokus påi planperioden.• Barn og unge:auka tryggleiken for mjuke trafikantar• Ulukker:redusera talet på personskadeulukker med 20 % iplanperioden• Trafikantåtferd:prioritera førebyggande og haldningsskapande arbeid• Arealplanlegging og utbyggingTrafikksikring skal bli teken i vare i all planlegging, sakshandsaming,politiske vedtak og utbyggingI løpet av planprosessen har det til saman kome inn 150innspel med forslag til rundt 200 tiltak. Dei fleste av innspelagjeld fysiske tiltak på vegnettet. Arbeidsgruppa har synfartdei fleste av desse tiltaka. Innspela dannar grunnlagetfor TS-planen sin handlingsdel, som er ei ut fyllande listeover tiltak som kommunen ønskjer å gjennom føra i planperioden,og tiltak som kommunen ønskjer at skal bliutført på fylkesvegane og riksvegen.Utgangspunkt for prioriteringane av fysiske tiltak påvegnettet er registrering av:• Trafikkulukker med personskade, og dødsulukker• Kommunen sine eigne registreringar avutfordringsområde• Stader der innbyggjarane kjenner seg utryggeMange av tiltaka er så omfattande og kostnadskrevjandeat dei ikkje kan gjennomførast utan at betydelege midlarvert stilt til rådvelde. Ein må rekna med at det går mange årfør alle tiltaka vert gjennomført. Sjølv om handlingsplanenfamnar om meir enn det som er mogleg å realisera i planperioden,er det viktig å synleggjera det store behovet foroppgradering som er på vegnettet i Fjell kommune.I tillegg til prioritering av fysiske tiltak på vegnettet, skildrarhandlingsplanen også organisatoriske, føre byggjandeog haldningsskapande tiltak som skal gjennomførast iplanperioden.1Innbygger- og flyttemotivsundersøkelse i Fjell, Respons AnalyseAS, 2011.1

InnleiingKommunedelplan for trafikksikring 2013-2016/2020 er einrevisjon av kommunedelplan for trafikksikring 2006-2009.Hovudføremålet med trafikksikringsplanen (TS-planen)er å leggja grunnlaget for målretta og systematisk trafikksikringsarbeidpå lokalplanet. TS-planen er eit overordnagrep for å få talet på ulukker ned og auka tryggleiken itrafikken, særskilt for mjuke trafikantar.TS-planen for Fjell kommune har fleire funksjonar:• Gje ein oppdatert gjennomgang av trafikksikringsutfordringari kommunen• Gje ei oversikt over ulukkessituasjonen• Påverka sentrale aktørar til å engasjera seg og tildelanødvendige midlar til å gjennomføra tiltak• Påverka innbyggjarane til å delta aktivt itrafikksikringsarbeidet• Forplikta til samarbeid om trafikksikring ulikesektorar imellom• Gje klare strategiske retningsliner for vidaretrafikksikringsarbeid• Gje eit betre grunnlag for budsjettmessigeprioriteringar• Prioritera fysiske trafikksikringstiltak i planperiodenOrganisering av planarbeidetKomité for drift har vore styringsgruppe for kommunedelplanen.Det vart oppnemnd ein politisk saksordførarfrå komiteen, som har vore formell leiar for arbeidsgruppa.Arbeidsgruppa har vore breitt samansett, med representantarfrå alle forvaltingsnivåa. Arbeidsgruppa har hatt timøter og fire synfaringar.Planen er utarbeida av ei arbeidsgruppe beståande av:• Kirsten Syljeset, Komité for drift, Fjell kommune(saksordførar)• Tore Dale, Eigedomssjefen, Fjell kommune (planeigar)• Therese Skårnes Borgen, Eigedomssjefen, Fjellkommune (planeigar)• Bjørn Rune Tvedt, Statens vegvesen• Lise Ådlandsvik, Hordaland fylkeskommune,samferdselsavdelinga• Arne Aase, Trygg Trafikk Hordaland• Anita-Karin Tellnes, Kommunalt foreldreutval i Fjell• Gro Elise Fardal, Ungdomens kommunestyre, Fjellkommune• Henriette Nortveit, Ungdomens kommunestyre, Fjellkommune (vara)• Synnøve Halvorsen Malkenes, Sotra, Askøy ogØygarden lensmannsdistrikt• Per Algrøy, Sotra, Askøy og Øygardenlensmannsdistrikt• Marit Selberg Sigurdson, Plan- og utbyggingssjefen;Samfunnsplan, Fjell kommune (prosjektleiar ogsekretær)Arbeidet har vore leia av ei styringsgruppe beståande avKomité for drift v/:• Vidar Arnesen (komitéleiar), FrP• Johnn Ravnkilde Hardang (nestleiar), KrF• Kirsten Syljeset (saksordførar for planarbeidet), H• Ernst Morten Einarsen, H• Ann-May Aase, FrP• Gunnar Hannisdal (Ap)• Eva Vik (Ap)• Sveinung Vethe (Ap)• Elna Nybakk (Sotralista)• Jarle Syltøy (Sotralista)• Elisabeth E. Sandvik (H)For å ta i vare dei førebyggande og haldningsskapandesidene ved trafikksikring, vart det sett saman eit utval medrepresentantar frå Skulesjefen, Barnehagesjefen, leiandehelsesøster, Trygg Trafikk og kommunalt foreldreutval,med Samfunnsplan som sekretariat. Utvalet har hatt tomøter våren 2012.I desember 2011 og januar 2012 vart det samla inninformasjon og synspunkt frå innbyggjarane. Det kom tilsaman 81 innspel frå skular v/FAU, barnehagar, grenda lagog privatpersonar. Innspela gav arbeidsgruppa eit godt2

ilete på tilhøve som har verknad for tryggleiken i trafikken,og stader der folk opplev utrygge og farlege situasjonar.I tillegg sette Eigedomssjefen fram ei liste over 41 fysisketiltak på det kommunale vegnettet, som bør gjennomførastdei næraste åra.Til saman vart det meldt inn ønskjer om 183 fysiske tiltakpå vegnettet, med denne fordelinga:• 1 tiltak på riksveg 555• 135 tiltak på fylkesvegane• 47 tiltak på dei kommunale veganeArbeidsgruppa har gjennomført fire synfaringar, og alleinnmeldte tiltak har blitt inspisert. I ettertid har det komeinn fleire innspel om tiltak på vegnettet. Dei fleste av dessevar allereie meldt inn til arbeidsgruppa, men nokre nyevart lagt inn i prioriteringslista.Ulukkesdata, innmeldte tiltak og synfaringar har gitt eitoppdatert bilete av trafikksikringsutfordringane i Fjell.Dette har peika ut viktige satsingsområde og har dannagrunnlag for prioritering av tiltak. Behova er store, ogdet er eit faktum at midlane ikkje strekk til for snarleggjennomføring av alle tiltak ein ønskjer. Dei økonomiskerammene for planen er 31 millionar kroner i planperioden2013-2016.Hordaland fylkeskommune gav økonomisk tilskottil ut arbeiding av TS-planen. Midlane har i hovudsakblitt nytta til å få gjennomført ei analyse av kva trafikksikringsutfordringardei store utbyggings- og samferdsleprosjektai Fjell vil skapa, og kvar den største auka itrafikkmengda vil komma. Rapporten, som er utarbeiddav Norconsult, dannar grunnlag for TS-planen sin langsiktigedel, som legg strategiske retningsliner for vidaretrafikksikringsarbeid.Ansvarsdeling i trafikksikringsarbeidFleire organisasjonar og forvaltingsnivå har ansvar forgjennom føring av trafikksikringsarbeidet i kommunen.Fleire av ansvarsområda vil vera samanfallande, ogsamarbeid på tvers av organisasjonane vil difor vera einføresetnad for at arbeidet med trafikksikring skal kunneutførast på ein god måte.Fysiske tiltak på vegnettet:• RV 555:Statens vegvesen• Fylkesvegar:Hordaland Fylkeskommune/Statens vegvesen• Kommunale vegar: Fjell kommune v/EigedomssjefenTrafikantåtferd: opplæring, informasjon, kontrollog overvaking:• Opplæring: Helsestasjonar, barnehagar, skular,politi, Trygg Trafikk, Statens vegvesen,køyreskular• Informasjon: Statens vegvesen, Trygg Trafikk, Fjellkommune• Kontroll og overvaking: Politi, Statens vegvesenFjell kommuneI Fjell kommune har Plan- og utbyggingssjefen, Eigedomssjefenog Skulesjefen eit særskilt ansvar for trafikksikring. Planogutbyggingssjefen har ansvar for at trafikksikring alltid ereit tema når kommunen planlegg, byggjer og godkjennertiltak i tilknyting til vegsystemet. Eigedomssjefen haransvar for drift, vedlikehald og fysiske trafikksikringstiltakpå det kommunale vegnettet. I tillegg er Eigedomssjefentillagt ansvaret for drift og vedlikehald av gang- og sykkelvegarlangs fylkesvegane.Skulesjefen har ansvar for trafikkopplæringa i skulen.Plan for trafikkundervisning på skulane er lagt inn i denlokale læreplanen for kroppsøving, og sikrar mellom annaat elevane får teoretisk og praktisk opplæring i trafikkreglarfor fotgjengarar og syklistar. Skulane samarbeidermed politiet og Trygg Trafikk om denne opplæringa.Opp læringa skal verka førebyggjande, og det er også settfokus på haldningsskapande arbeid i høve foreldra. Skulesjefenhar også ansvar for skuleskyss for dei elevane somhar særskilt farleg skuleveg. Det er komité for drift somfattar vedtak om særskilt farlege skulevegar.3

Hordaland fylkeskommuneHordaland fylkeskommune har etter Vegtrafikklova §40aansvar for å samordna tiltak for å fremja trafikktryggleikeni fylket. Fylkeskommunen er vegeigar av fylkesvegnettet,som frå 2010 også omfattar store delar av det tidlegare riksvegnettet.Gjennom sams vegadministrasjon er Statensvegvesen underlagt fylkeskommunen i saker som gjeldfylkesvegnettet, og med det har også Statens vegvesendet utøvande ansvaret for drift og vedlikehald på fylkesvegane.Fylkeskommunen har ansvar for kollektivtrafikkeni fylket, inkludert skuleskyss, og den har eit pådrivar- ogsamordningsansvar i høve til folkehelsearbeidet i fylket.Fylkeskommunen arrangerer trafikksikringskonferansefor kommunane kvart år, og gjev tilskot til kommunaleTS-planar.Samferdselsutvalet fungerer som trafikksikringsutval iHordaland fylkeskommune. Fylkestrafikksikringsrådet iHordaland (FTR) er eit rådgjevande organ for dette utvaleti saker som gjeld trafikksikring. Grunnelementet i arbeidettil FTR er fylkeskommunen sin fireårige handlingsplan fortrafikksikring.Statens vegvesenStatens vegvesen (Vegvesenet) er felles vegadministratorfor riksvegar og fylkesvegnettet, og har ansvar for å tryggjaferdsla på riks- og fylkesvegar. Vegvesenet har ansvar forplanlegging, utbygging, drift og vedlikehald av vegane.Vegvesenet har også ansvar for planlegging og utbyggingav gang- og sykkelvegar langs riks- og fylkesvegane.Kommunen har ansvar for drift og vedlikehald av gang- ogsykkelvegar langs fylkesvegane, utanom dei fylkesveganesom vart nedklassifisert frå riksvegar i 2010.Kontroll og godkjenning av køyretøy, kontroll av køyreogkviletid og kontroll av bilbeltebruk høyrer inn underVegvesenet sitt ansvarsområde. I tillegg er det Statensvegvesen som har ansvar for gjennomføring av førarprøvarog tilsyn av køyreskular. Vegvesenet skal fungerasom fagleg rådgjevar for nasjonale og lokale styresmakter,og kan hjelpa kommunen med faglege råd omtrafikksikring. Vegvesenet gjennomfører også nasjonaletrafikksikringskampanjar.LensmannskontoretI første rekkje er politiet sitt ansvar knytt til kontroll og overvaking.Politiet prioriterer sterkast dei formane for kontrollsom har størst potensiale for å redusera talet på drepne ellerskadde i trafikken. Høg fart og aggressiv åtferd i trafikken,køyring i ruspåverka tilstand og manglande bruk avsikringsutstyr er høgt prioriterte kontrollfaktorar. I tilleggtil kontroll av privattrafikken har politiet også oppgåverknytt til kontroll av køyre- og kviletidsreglar for tungtransportog kontroll av farleg transport. Politiet gjennom førertrafikkontrollar ved alle skulane i kommunen, særskilt rettetter skulestart på hausten.Politiet deltek også i det førebyggjande trafikktryggleiksarbeidet.Døme på tiltak er haldningsskapande arbeidog opplæring i trygg ferdsle i trafikken, med fokus på deiyngste trafikantane.Trygg TrafikkTrygg Trafikk er det viktigaste kompetansesenteret fortrafikktryggleik og -opplæring i Noreg. Målet til TryggTrafikk er å oppnå best mogleg trafikktryggleik for alletrafikantgrupper, gjennom å redusera fart og køyring iruspåverka tilstand, og å auka merksemda kring bruken avriktig sikringsutstyr. Organisasjonen arbeider mykje medtrafikkopplæring av barn og unge. Trygg Trafikk sine nettsiderhar ei rekkje informasjonsmateriell som kan lastastned gratis. Mykje av dette er råd og rettleiing til foreldreom trafikkoppdraging, farleg skuleveg og sikring av barni bil. Trygg Trafikk driv Barnas Trafikklubb, og tilbyr uliktopplæringsmateriell som kan nyttast i barnehage ogskule. I tillegg kan Trygg Trafikk tilby trafikktryggleikskurstil personalet i helsestasjonar, barnehagar og skular.Organi sasjonen har eit tett samarbeid med skulesektoren,og har etablert ei ordning med eigne trafikkambassadørari skulen.Overordna føringar for trafikksikringsarbeidNullvisjonenStortinget vedtok i høve handsaminga av Nasjonaltransport plan (NTP) for 2006-2015, ein nullvisjon med målom eit transportsystem som ikkje fører til tap av liv ellervarig skade. Nullvisjonen er det berande elementet forarbeid med trafikksikring i Noreg.Visjonen skal vera noko å strekkja seg etter, men sannsynlegvisklarer vi aldri å realisera visjonen fullt ut. Med einmålretta innsats frå alle aktørar i trafikksikringsarbeidetkan vi likevel redusera talet på alvorlege trafikkulukker. Forå følgja opp nullvisjonen er det i gjeldande NTP 2010-2019sett eit etappemål om å redusera talet på personar somblir drepne eller hardt skadde i vegtrafikken med minst eintredjedel innan 2020.Som ein naturleg konsekvens av nullvisjonen vert detfokusert både nasjonalt, regionalt og lokalt på satsingsområdesom har størst verknad i høve til ulukker med høgtpotensiale for døde eller hardt skadde. ”Nasjonal tiltaksplanfor trafikksikkerhet på veg” gjev ei samla framstillingav kva trafikksikringstiltak som skal gjennomførast i Noregi perioden 2010-2013.Handlingsplan for trafikktryggleik i Hordaland2010-2013Handlingsplan for trafikktryggleik i Hordaland 2010-2013skal samordna trafikksikringsarbeidet som vert utførtav ulike aktørar i fylket. Handlingsplanen skildrar femsærskilte satsingsområde for Hordaland:• Tiltak retta mot møteulukker• Tiltak retta mot utforkøyringsulukker• Tiltak retta mot MC-ulukker• Tiltak retta mot fotgjengar- og sykkelulukker• Betre trafikantåtferd – fokus på førebyggjande arbeid4

Tilhøve til kommunale planarFigur 1: Trafikksystem og gatehierarki i Straume sentrumFleire lokale planar gjev overordna føringar for kommunensitt trafikksikringsarbeid.I tiltredingserklæringa for kommune styreperioden2011-2015 vert realisering av eit nytt fastlands sambandframheva som regionen si viktigaste politiske sak. I tidafram mot eit nytt samband, skal ein arbeida for å setjai verk strakstiltak for å betra trafikkflyten. Vidare skalkommunen arbeida for at ferdig regulerte vegstrekningarvert prioritert i fylkeskommunen sin handlingsplan forfylkesvegar.Trafikktryggleik i samband med utbyggingsavtalar for nyebustadområde skal styrkjast, og kommunen skal sørgjafor ei styrt utvikling som tek omsyn til m.a. infrastruktur.Det vert også vektlagt at Fjell treng fleire parkeringsplassarsom betrar overgang frå bil til buss fleire stader ikommunen.Eit delmål i energi-, miljø- og klimaplanen 2009-2012 erå auka andelen kollektive og klimavennlege transportløysingar.Strategiane er å styrkja kollektivtilbodet, satsa påsamanhengande GS-vegar, auka bruken av miljøvennlegdrivstoff, og integrera innfartsparkering i dei framtidigekollektive løysingane.Visjonen i KDP for idrett og fysisk aktivitet 2011-2018er ”alle i aktivitet”, og folkehelseperspektivet er gjennomgåandei planen. GS-vegar er viktig for at folk skal la bilenstå, og kan stimulera til kvardagsaktivitet. Planen løftarfram behovet for samanhengande GS-veg på strekningaFjell - Kolltveit - Ågotnes - Sekkingstad - Ulveset, mellomBildøybakken og Straume, og fortau langs Fv 207 påBjorøyna.Kommuneplanen sin arealdel 2011-2022 vart vedteken28.04.2011. Gjennom føresegner for byggjeområde sikrarplanen at utbygging og fortetting ikkje skal finna stad førein har etablert tilfredsstillande trafikksikring. Retningslineneslår fast at talet på avkøyrsler inn på offentlegveg skal haldast på eit minimum. Målet om universellut forming er også teken i vare i planverket. ArealplanenKjelde: Norconsult AS.skal reviderast innan dei neste to åra, og det vert viktig atarealplanen bidreg til å sikra grunnlaget for effektiv transportog god trafikktryggleik gjennom heilskapleg og langsiktigplanlegging.Planprogram for Straume sentrum og områdereguleringsplanS-e og del av S-a Straume sentrum regulerersentrumskjernen på Straume. Det vert lagt til rette forein forventa trafikkvekst, gjennom etablering av rundkøyringar,tilstrekkeleg vegbredde, eigne sykkelfelt ogbreie fortau.5

Sartorvegen, Grønamyrsvegen, Bildøyvegen og Lonavegenblir lokalvegar med utforming som gater. Det er settav areal til sykkelfelt på begge sider av Sartorvegen ogBildøyvegen. Langs Lonavegen skal det byggast gang- ogsykkelveg (GS-veg). Samanhengande gangveg (Straumsallmenningen)skal opparbeidast frå Straume sjøfront,gjennom dei sentrumsnære bustadområda, og gjennomsentrum til Straumsfjellet. Alle fotgjengarkryssingarskjer i plan, og alle gangfelt vert heva opp. Parkering vil ihovudsak skje i parkeringsanlegg under bakkenivå, medinnkøyring via rundkøyringar nærast mogleg hovudvegsystemet.Ved å leggja tilkomst til parkering i ytterkant avStraume sentrum, unngår ein unødig gjennomgangstrafikki sentrumskjernen.Figur 2: Traséalternativ for Sotrasambandet, Fjell kommuneTrafikkbelastninga er allereie stor i delar av området.Utbygginga vil skapa ytterlegare auka trafikkmengd, nokosom gjev dårlegare trafikktryggleik. I planen er det lagt innfleire tiltak som reduserer ulukkesrisikoen, sjølv om trafikkmengdaaukar:• Ein legg opp til 30 km/t fartsgrense innafor heileplanområdet• For å sikra kryssande fotgjengarar best mogleganbefalast heva gangfelt• Rundkøyringar gjev betre tryggleik enn tre- eller firearmakryss• Sykkelfelt langs begge sider av Sartorvegen ogBildøyvegenKjelde: Kommunedelplan for fastlandssambandet Sotra-Bergen6Dei største endringane i høve til dagens vegsystem er åetablera rundkøyringar i krysset Grønamyrsvegen/Bildøyvegen,og etablera ein ny veg over Arefjordspollen til Storskaret.Det er sannsynleg at ein ny forbindelse mellomArefjord-Storskaret vil føra til noko omlegging av trafikkenmed mindre trafikk inn frå nord, og noko større trafikk innfrå Bildøyvegen i søraust.Kommunedelplan for fastlandssambandet Sotra-Bergen, parsell Kolltveit – Storavatnet vart vedteken iFjell kommunestyre 21.06.12. Planen for sambandet gjeldbåde vegsystem, kollektivsystem og samanhengandeGS-veg på heile strekninga. Sambandet skal gje betreframkomst, mindre sårbarheit og betre tryggleik for alletrafikantgrupper.Strekninga frå Kolltveit til kryss på Bildøyna vert bygdut i samsvar med konsept J, alternativ J101 (sjå figur 2).Konseptet inneber at det vert bygd ein ny tofelts tunnelved sida av Kolltveittunnelen, ny bru over Bildøysundetog fire felt gjennom Bildøymarka til kryss på Bildøyna.Noverande veg frå Kolltveit fram til området for nytt krysspå Bildøyna vert framtidig sekundærveg på strekninga.På strekninga mellom Bildøyna og Arefjord, vedtokkommunestyret konsept F, alternativ C102. Dettealternativet har fire felt med miljølokk gjennom Straumeområdet.Når det gjeld sekundærveg mellom krysset påBildøyna og Arefjord, ser Fjell kommunestyre alternativ 2,der traseen passerer Straumsundet omlag der Bildøvegengår i dag, som den mest tenlege løysinga. Alternativ fornye sekundærvegar over Straume skal verta nærare

utgreidd før det vert teke endeleg stilling til dette spørsmålet.Mellom Straume og krysset ved Arefjord skal to avfire felt vera prioritert for kollektivtrafikk.Strekninga frå krysset i Arefjord til Storavatnet vert bygdut i samsvar med konsept F. Konseptet inneber tunnelfrå Arefjord og ny firefelts bru i høgspenttraseen sør foreksisterande bru. Ny firefelts bru må dimensjonerast forbybane dersom dette lét seg teknisk/økonomisk gjennomføra.Bybane på eksisterande bru skal verta vurdert som eitalternativ. Kollektivtrafikken skal prioriterast ved at detvert sett av eigne felt til dette.Kommunedelplanen slår fast at det skal utgreiast tiltakfor å styra trafikken til ønskja trasé for ein best moglegfor deling av trafikken. Det skal også utførast risikoanalysari høve til eventuelle behov for restriksjonar eller tryggleikstiltakfor transport av farleg gods.Planarbeidet og realiseringa av Sotrasambandet vil fåfølgjer for trafikksituasjonen på store delar av vegnettet, iførste omgang frå Sotrabrua til Kolltveit. I dag medfører deistore trafikkmengdene på Rv 555 trafikk-, miljø- og tryggleiksulemperogså på internvegnettet. Mange vel å nyttaKv 0047 Bildøyvegen frå Kolltveit-tunnelen til Straume,og Fv 209 Arefjordvegen som omkøyringsveg til Rv 555.Desse vegstrekka er ikkje tilpassa dagens trafikkmengd, dådet er dårleg standard og kapasitetsproblem på vegnettetpå Litlesotra og Bildøyna. Den store trafikkmengda skaparutryggleik og farlege situasjonar for både bilistar og mjuketrafikantar.Reguleringsplanar på vegnettetDet føreligg godkjente reguleringsplanar på desse veganei Fjell:• Fv 203: Trengereid - Kallestad + Kv til Kallestadvik• Fv 207: Bjorøyna• Fv 209: Grunnavågen - Foldnes• Fv 209 Åttringjen - Grunnavågen (gamal plan)• Fv 210: Apalvågen - Eide• Fv 210 Møvika - Skålvika (gamal plan)• Fv 211 Ågotnes - Polleidet• Kv + Fv211 - mot Angeltveitsjøen• Fv 258 + Fv 561 - innkøyring til Bildøybakken• Reguleringsplan for sambruksfelt og innfartsparkeringRv 555 Straume - Knarrevik• Kommunal veg Møvika - Åse• Grønamyrsvegen gnr 35/170, og delar avStraumsfjell vegen (kommunale vegar)• Valavegen gnr 41 (kommunal veg)• Idrettsparken Søre Straume - Ebbesvika (kommunalveg)• Fv 206: Bildøybakken - Døsje• Fv 206 Døsje - Liaskjeret• Ny Fv Storskaret - Rv 555 Arefjord (planen er p.t. lagtut til høyring og offentleg ettersyn)Det blir drøfta ulike strakstiltak som kan betra trafikkavviklingafram til Sotrasambandet blir realisert. Det harvist seg vanskeleg å setja i verk tiltak som gjev dokumenterteffekt, og som samstundes ikkje kompliserer planarbeidetmed nytt samband. Vegmyndene ser behovet for tiltak inær framtid, og det gjenstår å finna tenelege tiltak som ertilpassa det framtidige sambandet, og finna økonomiskeløysingar for gjennomføring. Ny fylkesveg mellom Arefjord- Storskaret vil vera eit viktig bidrag til å redusera køanei Straumeområdet. Det er også utarbeidd reguleringsplanfor sambruksfelt på Rv 555 Straume - Knarrvika, menfinansiering manglar.7

Kort om Fjell kommune8FolkestrukturPer 1. januar 2012 er det 22.720 innbyggjarar i Fjellkommune 2 . Av desse bur om lag 40 prosent i del områdetLitlesotra og Bjorøyna. Dei resterande 60 prosent avinn byggjarane er jamt fordelt mellom dei tre delområdaNordre, Indre, og Søre og Ytre Fjell, med om lag 20 prosentav folketalet i kvart delområde.Flytting både til og frå kommunen (inkludert inn- ogutvandring) har auka dei siste 20 åra. Fødselsoverskotethar jamt vore i underkant av 200 per år. Folkemengdahar auka noko, og er i 2012 på nesten 400 personar i året.12000Det er venta at talet på innbyggjarar vil auka til 37.600fram mot år 2040. Veksten er venta å vera størst i talet på10000innbyggjarar over 67 år, medan det er venta lågast vekst ialdersgruppa 20-44 år.BustadbyggingDei siste fem åra har det vore ein gjennomsnittleg årlegtilvekst av nye bustader på 174 bustader per år. Fram mot2040 er det venta ei stor auke i talet på nye bustader, ogdet er lagt fram forslag om å byggja 8.100 nye bustader ikommunen dei neste 30 åra. Om lag halvparten av desseer planlagd utbygd i tiåret 2030-2040.BilparkenVed utgangen av 2011 var det registrert 10.806 personbilari Fjell kommune. Dette tyder at nesten annankvarinnbyggjar i kommunen eig ein personbil. Person bilaneutgjer 84 prosent av bilparken, og 76 prosent av alleregistrerte motoriserte køyretøy i kommunen. Til samanvar det i 2011 registrert 14.216 motoriserte køyretøyi kommunen. Av desse var det 12.841 bilar, bussar oglastebilar 3 .Drift og investering på vegnettetDei siste åra har det vore stor vekst både i folketalet og istorleiken på bilparken. Mellom 2003 og 2011 har detogså vore vekst i kostnader knytt til investering og driftav kommunale vegar, målt i kroner per innbyggjar. UnderForvaltningsreforma i 2010 vart om lag 17.000 km vegoverført frå stat til fylke (riksveg til fylkesveg). Det finstdifor ikkje tilsvarande offentleg tilgjengelege tal for fylkesveganei Fjell kommune per i dag.2Kjelde: SSB, Statistikkbanken3Kjelde: Statens VegvesenTal på personar80006000400020000Figur 3: Årleg folkeendring i Fjell kommune, 1990-2010Tal på personarÅrstalKjelde: SSB, statistikkbankenFigur 4: Venta folkevekst i Fjell kommune, 2012-2040Tal på personar1200010000800060004000200002012 2015 2020 2025 2030 2035 2040Kjelde: SSB, statistikkbanken2012 2015 2020 2025 2030 2035 2040Figur 5: Bruttoutgifter til kommunale vegar,i kr. per innbyggar2000180016001400120010008006004002000160014001200100080060040020001990 1995 2000 2005 20102003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011Kjelde: KOSTRA, SamferdselInnflyttingUtflyttingFødselsoverskotNettovekst0-5 år6-12 år0-5 år6-12 13-15 år år13-15 år16-1916-19årår20-44 år20-44 år45-66 år67-79 45-66 år år80 år eller eldre67-79 år80 år eller eldreDriftInvesteringSkulestrukturI Fjell kommune er det registrert 3.265 elevar fordeltpå barne- og ungdomstrinnet i skuleåret 2012/2013.I tillegg er det per i dag 330 elevar på Danielsen barne- ogungdomsskule. Av desse er det 90 elevar på barnetrinnet,men dette talet vil auka gradvis frå hausten 2012, då barneskulenskal utvidast. Det har vore vekst i elevtalet ved deiTabell 1: Barne- og ungdomsskular i Fjell kommuneBarneskular 1.-4. trinn 5.-7. trinn TotaltFoldnes 160 130 290Ågotnes 163 116 279Brattholmen 147 101 248Ulveset 128 92 220Landro 112 87 199Liljevatnet 98 87 185Knappskog 102 82 184Hjelteryggen 98 71 169Kolltveit 90 77 167Bjorøyna 66 54 120Skålevik 44 48 92Ekerhovd 42 32 74Tellnes 38 25 63Misje 27 23 50Algrøy 9 9 18Syltøy 9 9 18Totalt 1333 1043 2376Ungdomsskular8.-10.trinnFjell ungdomsskule 457Tranevågenungdomsskulefleste skulane dei siste 20 åra. Prognosar frå SSB viser atdet er venta at elevtalet vil vera stabilt dei neste fire åra,men at det er venta ei lita auke i elevtalet i barneskulanefrå 2015-2020.432Totalt 889

Mål og tema for trafikksikringsarbeid i FjellVisjonen for trafikksikringsarbeidet i Fjell kommunebyggjer på den nasjonale nullvisjonen, og er formulert slik:Ei ulukke er éi for mykje!Dette er det overordna, langsiktige målet for trafikksikringsarbeidet,og skal vera noko å strekkja seg etter. Medbakgrunn i visjonen er det formulert fire satsings område/tema med tilhøyrande målsetjingar, som kommunen skalha eit særleg fokus på i planperioden.VISJONEi ulukke er éi for mykje!Under kvart satsingsområde er det formulert strategiarsom byggjer opp under målsetjingane, og for kvar strategiviser handlingsplanen tiltak og stader/aktivitetar for gjennomføringav tiltaka.Strategi ATiltak som tryggjerskuleveganeStrategi DTiltak for å reduserapåkøyring bakfråStrategi GStimulera til ei åtferdsom samsvarar medtrygg trafikkStrategi ISikra at kommunen tek ansvar fortrafikksikring i alt sitt arbeidStrategi BArbeida for å få eitsamanhengande nettav fortau og gang- ogsykkelvegarStrategi ETiltak for å reduserautforkøyringStrategi HStyrkja trafikkopplæringapå helsestasjonar,i barnehagar og skularStrategi JSikra gode og presise rekkjefølgjekrav,og at krava vert utført avutbyggjarStrategi CAuka borna og foreldrasin kunnskap omtrafikktryggleikStrategi FTiltak for å reduseramøteulukkerStrategi KSikra at vegeigar oppfyllerein tilstrekkeleg drifts- ogvedlikehaldsstandardFigur 6: Oppbygging av trafikksikringsplanen, med visjon, tema, målog strategiar.9

Tema 1: Barn og unge i trafikkenTrafikken er i utgangspunktet utrygg for barn. Barn har ikkjedei same føresetnadane for å oppfatta og vurdera farar,som vaksne har. Dei er lågare og har difor dårlegare oversikt,og i tillegg har dei enno ikkje utvikla evna til å vurderaavstand, fart og retning. Denne evna er først utvikla kring10-12 års alder, og før den tid har barna liten føresetnad for åforstå til dømes kor raskt ein bil nærmar seg 4 . Barna manglarogså kunnskap om trafikkreglar og erfaring i trafikken.Trafikktryggleik for barn og unge er dei vaksne sitt ansvar.Det å bli ein trygg og ansvarleg trafikant må lærast, ogtrafikkopplæring må bli sett på som ein livslang læringsprosess.Barn treng trafikkopplæring og gode rollemodellarfor sjølve å bli trygge trafikantar. Vaksne må hahøg bevisstheit om kor viktige dei er som rollemodellar,og dei har ansvar for at det føregår kontinuerleg trafikkopplæringgjennom barneåra og i ungdomstida. Trafikktryggleikfor barn handlar om 5 :• Bruk av sikringsutstyr; bilbelte, sykkelhjelm og refleks• At vaksne forstår korleis det er å vera barn i trafikken• At barn får gåtrening og sykkeltrening i trafikken• Fysisk tilrettelegging av barn sitt leikemiljø• Trafikksikringstiltak som skjermar barn i trafikkenDet er barna sine føresette som har hovudansvar fortrafikkopplæringa, men helsestasjon, barnehage og skuleer særs viktige bidragsytarar. Grunnlaget for trafikksikkeråtferd vert lagt i barneåra, difor bør trafikkopplæringastarta tidleg. Vi må arbeida for meir trafikkundervisningi barnehagar og skular, og opplæring og informasjon tilhelsestasjonar, barnehagar og skular. Trygg Trafikk ogpolitiet er viktige samarbeidspartnarar i dette arbeidet.SkulevegOpplæringslova sitt kapittel 7 omhandlar elevar si rett tilskuleskyss. Skyssgrensa er 2 km for elevar på 1. trinn og4 km for elever på 2.-10. trinn. I tillegg har elevane rett påskyss dersom skulevegen er særleg farleg eller vanskeleg.Utdanningsdirektoratet (Udir-3-2009) presiserar at elevarsom ferdast i trafikken alltid vil vera utsett for ein viss fare,og at vilkåret ”særleg farleg” må bli forstått som ein fareutanom det vanlege. Vurderingane må difor byggja på eikonkret skildring av vegen sett opp mot det enkelte barnsine føresetnader for å klara desse utfordringane.På grunn av at mange elevar i Fjell kommune har langog/eller ekstra farleg skuleveg, får mange fri skuleskyss,spesielt i 1.-4. klassetrinn. Det er eit mål å leggja til rettefor at flest mogleg kan gå eller sykla til skulen. I tilleggtil at dette gjev ei samfunnsøkonomisk vinst, så vil detòg spara miljøet, og gje helsevinst ved at barna får aukafysisk aktivitet. Samstundes er erfaring med å bevega seg itrafikken, viktig for barn si trafikkforståing og -opplæring.Mange stader i kommunen manglar det fortau eller gangogsykkelveg som skil dei mjuke trafikantane frå trafikken.Mange foreldre opplever skulevegen som så farleg forbarna at dei vel å køyre dei til og frå skulen. Ofte kandette vera den einaste praktiske løysinga, men samtidigmedfører foreldrekøyringa ei sterk auke av trafikken rundtskulen. Som regel er ikkje skulen sitt nærområde laga forå ta imot den auka trafikken på ein trygg måte. I tilleggkan det vere trengsel, travelheit, stress og eit uoversiktlegtrafikkbilde når mange leverer eller hentar barnatil same tid. Dermed oppstår det uoversiktlege og farlegesituasjonar i forbindelse med stans, rygging og snuing, ogresultatet blir auka trafikkfare for alle som ferdast til og fråskulen.Problemet kan verta noko redusert ved at foreldra slår segsaman og køyrer kvarandre sine barn når det er mogleg.Kvar ekstra passasjer kan spare omgjevnadane for éin bil.Utfordingane kan også bli tatt opp i FAU, på foreldremøteosv, for å gjera foreldra merksame på situasjonen. Kanskjekan ein finne ein stad i nærleiken av skulen som kan fungerasom hente-/bringeplass, eller andre lokale løysingar somkan redusera trafikkmengda, og få fleire barn til å gå/sykla til skulen. Mange stader i landet arrangerer foreldrafølgjevennordningar, der foreldra byter på å følgja barnatil skulen. Då får barna gå-trening saman med ein vaksen, itillegg til frisk luft og mosjon før skulestart.104Kjelde: www.tryggtrafikk.no5Kjelde: www.barnastrafikklubb.no

I tillegg må vi vurdera fysiske tiltak som kan betra trafikktryggleiken,både langs skulevegen og ved skulen.I denne planen vert det sett nokre overordna føringar, sommellom anna slår fast at det skal vere 30 km/t forbi alleskular og barnehagar i Fjell kommune. Mange skular ogbarnehagar har også meldt inn ønskje om tiltak som tryggjernærmiljøa, som til dømes heva gangfelt, lys ved gangfeltog betre skilting. Dette søkjer kommunen å komma imøte så langt det lét seg gjera.i Fjell likevel haldt seg rimeleg stabilt dei siste 20 åra.Dette kan ha samanheng med at aukande trafikk fører tilat farten går ned, og at trafikantane skjerpar merksemda.I tillegg er det blitt satsa på tiltak som gjev lågare fart ibåde sentrumsområda og i bustadområda. Dette har aukatryggleiken, spesielt for mjuke trafikantar.I 20-årsperioden frå 1991 til 2010 er det registrert 595trafikkulukker i Fjell. Dette gjev eit snitt på nesten 30person skade ulukker per år. 26 personar har mista livet, og874 personar vart skadde i trafikken i denne perioden.Figur 7: Trafikkulukker i Fjell kommune, 1991-2010Tal på ulukker706050403020UlukkerDrepne/skaddeSnitt over tid (ulukker)Snitt over tid (drepne/skadde)Tema 2: UlukkerI dette delkapittelet vil først ulukkesstatistikk for Fjellkommune bli presentert. Deretter følgjer ei skildring avretningsliner og effekten av fysiske trafikksikringstiltaksom vert mest nytta, og som i stor grad vert etterspurt avinnbyggjarane.Ulukkesstatistikk for Fjell kommuneDen offisielle ulukkesstatistikken for vegtrafikken i Noreger basert på ulukker som er meldt til politiet. Det medførerat mindre alvorlege ulukker og uhell er underrepresenterti skadetala. Ein skil mellom ulukker, som er trafikkulukkermed personskader, og uhell, som er trafikkuhell der detberre oppstår materielle skader. Ofte er konsekvensaneav uhell bagatellmessige, som bulk i ei dør eller skjerm.TS-planen går ikkje nærare inn på registrering og analyseav trafikkuhell, men dette kapittelet vil gje ei skildring oganalyse av trafikkulukker som har skjedd på vegnettet iFjell kommune.Ulukkesdata er henta frå Statens vegvesen og Statistisksentralbyrå, som byggjer på politimeldingar.Fjell kommune er på andreplass på ulukkesstatistikkeni Hordaland, etter Bergen kommune, noko som hengsaman med trafikkbiletet og stor trafikkmengd. Eksempelvishar årsdøgntrafikken (ÅDT) 6 over Sotrabrua auka fråca 12.500 i 1991 til ca 26.241 i 2011. Generelt sett er det slikat når trafikkmengda aukar, aukar talet på personskadeulukkernesten proporsjonalt 7 .Til trass for den store aukeni folketal, køyretøy og trafikkmengd, har talet på ulukkerDei rette linene i figur 7 viser trenden i ulukkesutviklinga.Talet på trafikkulukker har vore stabil på rundt 30 ulukkerper år, medan talet på drepne/skadde har auka med 25% i perioden, frå 39 personskadar i 1991 til 51 personskadari 2010. Dette kan tyda på at ulukkene har blitt meiralvorlege.Trafikkulukker i høve til folketaletSamstundes som talet på personskadar har auka, har ogsåfolketalet auka i kommunen med heile 46 %. Dette tyderat i høve til folketalet har talet på trafikkulukker gått ned iløpet av 20-årsperioden. Dette gjeld også talet på drepne/skadde i trafikken. Samanlikna med 1991 var det i høvetil folketalet i 2010 31,5 % færre ulukker totalt, og 10,4 %færre drepne/skadde i trafikken. Dette er ei positiv utviklingnår ein veit at trafikkmengda har auka jamt år for år(figur 8).Måloppnåing frå TS-plan 2006-2009Eit av hovudmåla i førre plan var at talet på ulukker i perioden2006-2009 skulle reduserast med 20 % i høve tilplanperioden 2000-2004. I snitt var det årleg 1,37 ulukkerper 1000 innbyggjarar i 2000-2004. 2,1 personar per 1000innbyggjarar vart drepne eller skadde kvart år. I 2006-2009var det årleg 1,5 ulukker per 1000 innbyggjarar i snitt,medan 2,35 personar vart drepne eller skadde i trafikken.Dette tyder at sjølv om talet på ulukker i høve til folketalethar hatt ein avtakande tendens i løpet av 20-årsperioden,var det 9,6 % fleire ulukker totalt, og 11,9 % fleire drepneeller skadde i høve til folketalet i planperioden 2006-2009, samanlikna med gjennomsnittet for 2000-2004.Kommunen nådde difor ikkje målet om 20 % reduksjon italet på ulukker.10019911992199319941995199619971998199920002001200220032004200520062007200820092010Figur 8: Ulukker i høve til folketalet, 1991-2010Prosent av folketalet0,0040,00350,0030,00250,0020,00150,0010,0005019911992199319941995199619971998199920002001200220032004200520062007200820092010UlukkerDrepne/skaddeSnitt over tid (ulukker)Snitt over tid (drepne/skadde)6ÅDT: gjennomsnittleg tal passerande bilar i løpet av eitt døgn7Transportøkonomisk institutt: Trafikksikkerhetshåndboken11

Figur 11: Ulukker etter vegtype, 2005-20102001891801601401201008073DreptHardt skaddLettare skadd604020200 0 7 2 90 1 0 073 20Ukjent veg Fylkesveg Kommunal veg Privat veg RiksvegFigur 12: Personskadar etter alders- og trafikantgruppe, 2000-20101201009Andre8020AkarFotgjengar6018SyklistPerson mopedPerson annen MC40654620Person lett MCBilpassasjerBilførar120Figur 12 syner fordelinga av drepne og hardt skadde mellom2000 og 2010, etter alder og trafikantgruppe.Bilførarar og bilpassasjerar mellom 18 og 20 år, og mellom25 og 44 år er spesielt utsette grupper. Særskilt aldersgruppa25-34 er hyppig involvert i trafikkulukker, med 99personskadar i tidsperioden.Barn og unge mellom 0 - 18 år vert mest utsett for trafikkulukkersom bilpassasjerar og fotgjengarar. Det er sværtviktig at barn får gå- og sykkeltrening i trafikken, og atdei vert sikra på ein trygg og riktig måte i bil. Tema 3 gårnærare inn på førebygging og barn og ungdom i trafikken.Retningsliner og verknader av fysiske tiltakNedanfor følgjer ei skildring av retningsliner og effektenav dei trafikksikringstiltaka som vert mykje nytta, og somi stor grad vert etterspurt av innbyggjarane. Kjeldenetil oversikta er Effektkatalog for trafikk sikkerhetstiltak(Transportøkonomisk institutt, 2006), Trafikksikkerhetshåndboken(Statens vegvesen) og andre handbøker utgittav Statens vegvesen.Redusert fartsgrense:Dei generelle fartsgrensene i Noreg er 80 km/t utanfor tettbygdestrøk, og 50 km/t i byar og tettstader. Ut over dettekan det setjast særskilte fartsgrenser for ulike vegtyparog områder (30, 40, 60, 90, 100 km/t). Høg avkøyrsletettleik,mange ulukker og lite tilfredsstillande gang- ogsykkeltilbod kan føra til at fartsgrensa vert sett ned. Fjellkommune handsamar redusert fartsgrense for kommunalevegar etter søknad og i samråd med lensmannen.Skilting skal vurderast saman med andre fartsreduserandetiltak. Fjell kommune gjev uttale til Statens vegvesen kringredusert fartsgrense på fylkes- og riksvegane i kommunen.I tillegg til faktisk ulukkessituasjon, legg ein særleg vekt påom vegen er nytta til skuleveg.I Fjell kommune skal det:• Vera 30 km/t forbi alle skular og barnehagar• Vera 30 km/t på alle bustadvegar. Samlevegar kan hafartsgrense 40 km/t der dette er naturleg.Fysisk fartsdemping:Ulukkesundersøkingar viser at ulukkesrisikoen vertnærast halvert på vegar med 30 km/t og fartsdemparar,samanlikna med vegar med 50 km/t. Undersøkingar harvist at skilting åleine har liten effekt, og at andre fartsdempandetiltak er nødvendig for å få ned det reelle fartsnivået,som igjen gjev positiv effekt på ulukkesfrekvens ogskadeomfang.Fartshumpar er eit naturleg førsteval, dersom ikkjespesielle forhold tilseier noko anna. Humpar er effektivefartsdemparar, samtidig som det er relativt billig åopparbeida.Andre tiltak som kan vera med å redusera faren erinnsnevring, sideforskyving, trafikkøyar,rumlefelt ogutviding av fortau. Slike tiltak vil bli vurdert som alternativtil fartshumpar, der situasjonen tilseier det. Fjell kommuneog Statens vegvesen held seg her til retningslinene gitt ihandbok 072; Fartsdempende tiltak, 2006.Ved handsaming og prioritering av søknader om fartsdemparar,støttar Fjell kommune seg til følgjandeanbefalingar og føringar frå Statens vegvesen:Fartsgrense 50 km/t:• Normalt vert ikkje fartsdempande tiltak nytta vedfartsgrense 50 km/t. Slike tiltak kan likevel bli vurderti særskilte tilfeller, for eksempel viss fartsgrensa blirbroten i særleg stor gradFartsgrense 30 km/t og 40 km/t:• I bustadområde skal fysiske fartsdempande tiltakopparbeidast dersom 15% av køyretøya (målt fart)bryt fartsgrensa med meir enn 5 km/t.• I andre område bør fysiske fartsdempande tiltakopparbeidast dersom 15% av køyretøya (målt fart)bryt fartsgrensa med meir enn 5 km/t.• Ved fartsgrense 30 km/t og ofte ved 40 km/ter det i utgangspunktet nødvendig med fartsdempandetiltak. Om ønskjeleg kan fartsdempandetiltak bli opparbeidd utan at det vert gjennomførtfartsmålingar.13

For tilkomstvegar i middels tett og tett busetnad vert dettilrådd fartsdemparar når:• Vegen har rettstrekningar eller avstand mellomvegkryss på meir enn 150 meter.• Vegen har gjennomgangstrafikk eller fartsnivået liggover 30 km/t (etter fartsmåling).Som grunnlag for prioritering mellom vegar vil Fjellkommune også leggja vekt på:• Om vegen er mykje brukt som skuleveg• Registrerte ulukker/uhell• Trafikkmengde• Omsyn til utrykkingskøyretøy, busstrafikk og annatrafikk med tunge køyretøy må også vurderastForkøyrsvegar:Vegar som får status som forkøyrsvegar skal ha:• Stor trafikk• God standard• Utforming av kryss og avkøyrsler med tilfredsstillandesiktforhold• Relativt høg gjennomgangstrafikk• TransportfunksjonGangfelt/kryssing av veg:Dei fleste ulukker som involverer fotgjengarar skjer vedkryssing av veg. Undersøkingar viser at gangfelt som berreer merka opp og skilta på vanleg måte, gjev dårleg tryggleikfor dei mjuke trafikantane. Årsakene er ofte at bil føraraneikkje respekterer vikeplikta for dei gåande, og at deigåande vert mindre merksame på trafikken ved kryssingpå gangfelt (falsk tryggleikskjensle). I Effekt katalogenvert det oppgitt at opparbeiding av eit ordinært gangfeltaukar talet på ulukker med gjennomsnittleg 26 %, i høvetil kryssing utan gangfelt. Også SINTEF 10 konkluderer medat gangfelt ikkje er eit effektivt trafikksikringstiltak utanat det vert gjort ytterlegare tiltak. I følgje Effektkatalogenvert fotgjengarulukkene nærast halvert ved opp arbeidingav heva gangfelt (gangfelt over ein fartshump), der det førvar vanleg gangfelt. Samtidig vert også køyretøy ulukkeneredusert med ca 30 %, grunna farts reduksjon. Heva gangfelthar difor ein langt betre trafikksikringseffekt ennvanlege gangfelt.Gangfelt reduserer utryggleikskjensla ved kryssing av veg,men har ofte ein negativ effekt på ulukkesfrekvensen. Deter viktig at kriteria for etablering av gangfelt vert fylgt, ogat det ikkje går inflasjon i etablering av gangfelt.I Fjell kommune:• Skal det som hovudregel bli opparbeidd heva gangfeltframfor vanlege gangfelt• Skal heva gangfelt vera opplyst, merka og skiltaKriterium for opparbeiding av gangfelt:Generelle kriterium:• Fartsgrense 60 km/t eller lågare• God sikt: køyrande med augehøgde 1,1 m overvegbana skal sjå heile køyrebana fram til gangfelteti ein avstand tilsvarande stoppsikt. Køyrande skalkunne sjå heile gangfeltet og minst 2 meter til sida forgangfeltet.• Det skal vere gangveg/fortau på begge sider.• Meir enn 20 kryssande fotgjengarar i makstimen,minst 200 køyretøy/time ved fartsgrense 50 km/t,minst 100 køyretøy/time ved fartsgrense 60 km/t.Unntak frå desse to siste krava kan vurderast:• Der gang- og sykkelveg kryssar bilveg utan vegkryss• Der born kryssar i samband med skule/idrettsanlegg• Stader der rørslehemma, eldre eller svaksynte kryssar• Stader der det har skjedd ulukker ved kryssingFartsgrense 30 km/t:I utgangspunktet skal det ikkje bli etablert gangfelt i vegar/gater med fartsgrense 30 km/t. Krav kan fråvikast der deter skulebarn (tal barn i makstimen bør vera minimum 15),eller forhold som tilseier særleg tilrettelegging for eldre,synshemma eller rørslehemma.Der det blir etablert gangfelt i 30-soner skal fartsnivåetvera lågare enn 35 km/t. Viss dette ikkje er tilfelle må detgjennomførast fartsdempande tiltak.1410Plassering og sikring av kryssingssteder for gående, SINTEF:2005

Fartsgrense 40 km/t:Gangfelt kan bli etablert viss kriteriet om meir enn 20 kryssingari makstimen er oppfylt og ÅDT er over 2000. Kravkan fråvikast der det er skulebarn (tal barn i makstimen børvera minimum 15), eller forhold som tilseier særleg tilretteleggingfor eldre, synshemma eller rørslehemma.Der det vert etablert gangfelt i 40 km/t skal fartsnivået veralågare enn 40 km/t. Viss dette ikkje er tilfelle må det gjennomførastfartsdempande tiltak.Fartsgrense 50 km/t:Gangfelt kan bli etablert viss kriteriet om meir enn 20 kryssingari makstimen er oppfylt og ÅDT er over 2000. Kravkan fråvikast der det er skulebarn (tal barn i makstimenbør vera minimum 15), eller forhold som tilseier særlegtilrettelegging for eldre, synshemma eller rørslehemma.Om ÅDT er over 8000 vert kravet redusert til 10 kryssingari makstimen.Der det vert etablert gangfelt i 50 km/t skal fartsnivåetvera lågare enn 45 km/t. Viss dette ikkje er tilfelle må detgjennom førast fartsdempande tiltak.Fartsgrense 60 km/t:I utgangspunktet skal det ikkje etablerast gangfelt i vegar/gater med fartsgrense 60 km/t. Krav kan fråvikast der deter skulebarn (tal barn i makstimen bør vera minimum 15),eller forhold som tilseier særleg tilrettelegging for eldre,synshemma eller rørslehemma.Der det blir opparbeidd gangfelt i 60 km/t skal fartsnivåetvera lågare enn 45 km/t (eks. ved rundkøyringar),elles må gangfeltet bli signalregulert. Alternativt må fartsgrensasetjast ned og fartsdempande tiltak bli gjennomført.Kravet er absolutt ved ÅDT over 8000; då skal det bliopparbeidd planskilt kryssing, elles så skal fartsgrensasetjast ned.Undergang/gangbru:Planskilte overgangar har god effekt på ulukkestala. Vedplanlegging av nye utbyggingsområde og vegutbetringskal omsynet til mjuke trafikantar tilleggjast stor vekt, ogbehovet for planskilt kryssing skal alltid vurderast. Anleggmå sikrast ei fysisk utforming som gjer dei attraktive ogtrygge å bruka (stigning, lys og liknande).Signalregulerte gangfelt:Signalregulerte gangfelt har ein positiv trafikksikringseffektog reduserer personskadeulukkene med 5-10%(utanom kryss). Signalregulerte gangfelt vert i regelenberre nytta ved stor trafikk; vanlegvis minst ÅDT på 10.000og mange kryssande fotgjengarar. Slike gangfelt kan veraei løysing der trafikken er stor og det er mange fotgjengarar,eventuelt skuleveg.Gang- og sykkelveg (GS-veg) og fortau:Fortau:Fotgjengarar og syklistar er skilt frå motorisert trafikk vedat fortauet er heva 10-20 cm i høve til køyrebanen.GS-veg:Veg for fotgjengarar og syklistar som er skilt frå bilveg medgrasplen, grøft, gjerde, kantstein eller annan trafikkdelar.Opparbeiding av fortau og GS-veg gjev ein svak nedgangi talet på fotgjengar- og syklistulukker. For fotgjengarsom kryssar veg er det ikkje dokumentert noko effekt,men dette har tett samanheng med utforming av kryssingspunkta.Utbygging av tosidige anlegg for gåande ogsyklande vil kunne bidra til å redusera behovet for kryssingav veg.Etablering av fortau og GS-vegar gjev ein positiv helsevinst.Det vert enklare å komma seg fram til fots og på sykkel,og det aukar trivselen i eit nabolag. I tillegg fungerer eitsamanhengande nett for gåande og syklande som bindeleddmellom barn og naboar, og som rekreasjons- ogmosjonsarena for unge og gamle. Det er eit nasjonalt målå utvikla samanhengande sykkelnett i byar og tettstader.I Fjell kommune skal det vurderast:• Om det er skuleveg/nærleik til skule.• Om strekninga er eller kan bli ledd i samanhengandegang- og sykkelsamband.• Praktiske omsyn: mogleg vedlikehald .• For gang- og sykkelanlegg støttar Fjell kommune ogStatens vegvesen seg i hovudsak til retningslinene ihandbok 017.15

Tema 3: Trafikantåtferd - førebygging oghaldningsskapande arbeidTrafikk er samspel mellom trafikantar, køyretøy og sjølvevegsystemet. Når ei ulukke skjer, skuldast dette svikt i eiteller fleire av desse elementa. Ulukkesetter forsking viserat ein stor del av dei mest alvorlege ulukkene er knytt tilmanglande førardugleik, fart, rus, manglande beltebrukog at sjåføren er for trøtt 11 . Mykje av innsatsen i trafikksikringsarbeidetbør difor rettast mot å betra trafikkantåtferda.Dei sentrale verkemidla ovanfor trafikantane eropplæring, informasjon, kontroll og overvaking.Kontroll og overvaking ligg under politiet og Statensvegvesen sitt ansvarsområde, og vert omtalt i kapittel 1.Kommunen har stor påverknad på opplæring og dethaldningsskapande arbeidet, særskilt gjennom skule-,barnehage- og helsesektoren. Helsestasjonane er eit godtutgangspunkt for rettleiing, då alle foreldre og barn vertnådd gjennom rutinekontrollar, og ungdommar gjennomhelsestasjon for ungdom. Informasjonstiltak og prosedyrarer nærare skildra i handlingsplanen, i kapittel 5.Trafikkopplæring er ikkje obligatorisk i barnehagen sinrammeplan, men alle barnehagar arbeider med trafikantåtferdi naturlege samanhengar. Det er tradisjon for ånytta naturområde utanfor barnehageområda, og formange barnehagar inneber det at barna må ferdastlangs trafikkerte vegar. Den beste opplæringa skjer ute itrafikken saman med vaksne, og barnehagane kan bidratil gode trafikkvanar slik at barna er rusta til å ferdast åleinenår dei vert større. Tiltak i barnehagane er nærare skildra ihandlingsplanen.Skulen sin læreplan (Kunnskapsløftet) har kompetansemåli trafikk etter 4., 7. og 10. trinn. Barna skal kunne:• Følgja trafikkreglar for fotgjengarar og syklistar(kroppsøving, etter 4. trinn).• Praktisera trygg bruk av sykkel som framkomstmiddel(kroppsøving, etter 7. trinn).• Gjera greie for korleis trafikksikringsutstyr hindrar ogminskar skader ved uhell og ulukker (naturfag, etter10. trinn).11Vegdirektoratet 2011: Dybdeanalyser av dødsulykker i vegtrafikken2005-2010• Gjera greie for korleis bruk av rusmidlar kan føratil helseskade, og drøfta korleis den enkelte ogsamfunnet kan førebyggja helseskadar (naturfag,etter 10. trinn).• Gjera greie for omgrepa fart og akselerasjon, målastorleikar med enkle hjelpemidlar og gje eksempelpå korleis kraft er knytt til akselerasjon (naturfag, etter10. trinn).Tiltak i skulane er nærare skildra i handlingsplanen.Bilbelte, refleks, sykkelhjelm og barnesete er døme påsikringsutstyr som kan vera billige livreddarar. Trygg Trafikkføretek årlege teljingar av sikring av barn i bil. Tal frå 2009viser at berre 31 % av alle barn frå 1–3 år var sikra på denmåten som gjev best tryggleik i bil, det vil seia vendtbakover. Statens vegvesen og Trygg Trafikk distribuererei gratis brosjyre om barn i bil til helsestasjonar, barnehagarog andre. Denne er også omsett til dei mest vanlegeinnvandrarspråka. Trygg Trafikk tilbyr også kurs for helsepersonellom sikring av barn i bil. Både barnehagane oghelsestasjonane i Fjell bør nytta seg av dette tilbodet, ogspreia informasjonen vidare til foreldra.Nyare forsking tyder at deler av hjernen utviklar seg nokoseinare hjå menn enn hjå kvinner. Frontallappen sommellom anna styrer risikoforståing er ikkje ferdig utvikla hjåmenn før ved 24 års alder, og kan vera noko av forklaringapå kvifor unge menn er overrepresentert i det nasjonaleulukkesbiletet 12 . Dette gjev oss store utfordringar i forholdtil tiltak retta mot unge menn, men fortel òg kor viktig det erå ha kontinuerleg fokus på trafikksikring frå barndomenog opp til vaksen alder. For unge, uerfarne bilførarar ergod kjennskap til og respekt for den risiko ein utset segsjølv og andre for i trafikken, viktig å få formidla gjennomforeldre, skule og køyreskular. Også frivillige organisasjonar,som til dømes idrettslag kan vera bidragsytarar tilå skapa gode trafikanthaldningar; for mange ungdommarer kanskje fotballtrenaren ein viktigare rollemodell ennkva foreldra er, i den perioden i livet.Også bedrifter og verksemder kan bidra til ei meir bevissthaldning til eigen trafikantåtferd. Ved å setja trafikktryggleiksarbeidetinn i eit HMS-perspektiv, med kursingpå arbeidsplassane, kan ein gje trafikantane meir kunnskapom trafikktryggleik, og auka forståinga for ulike12Handlingsplan for trafikksikring i Hordaland 2010 - 2013Fakta om refleks:Huskereglar om refleksbruk:trafikant rollar. Trygg Trafikk tilbyr HMS-kurs på landsbasis.Bedrifter som ønskjer å setja fokus på trafikksikringkan også nytta seg av den nye Trafikksikringshallenpå Lyngbø i Bergen kommune. Trafikksikringshallen erprimært eit opplevingssenter der born og unge kan fåtrafikkopplæring, men tilbyr også opplegg for bedrifter.17

Tema 4: Arealplanlegging og utbygging18Eit viktig føremål med trafikksikringsplanen er å sikraat kommunen tek ansvar for trafikksikring i sitt arbeid,mellom anna gjennom å vurdera trafikktryggleiken i arealplanarpå alle nivå, frå kommuneplan til reguleringsplanar.Nullvisjonen, med mål om null drepne og hardt skaddei trafikken, må vera eit grunnleggjande prinsipp ved allareal- og transportplanlegging.Areal- og transportplanlegging har stor innverknad påtrafikkmengde, reiselengde, vegval og val av transportmiddel.Sidan talet på personskadeulukker aukar omtrentproporsjonalt med talet på køyrte kilometer 13 , har arealplanleggingog byggjesakshandsaming stor innverknadpå trafikktryggleiken. Det er også enklare å planleggjatrafikksikker arealbruk 14 , enn å innføra trafikksikre løysingarpå allereie utbygd areal 15 .Kommunen si moglegheit til å påverka trafikkforholda liggi stor grad i utforminga av utbyggingsstrukturen, og det erviktig å sjå areal- og transportplanlegginga i tett samanheng.Sentrale faktorar er kvar ein legg bustad områda,og at kommunen i størst mogleg grad legg til rette forsam lokalisering av byggjeområde og funksjonar som skule,barnehage og butikk. Ved å konsentrera utbygginga nærsentra og knutepunkt/strekningar for kollektiv trafikken,kan transportbehovet bli redusert. Eit utbyggings mønstersom skapar mindre trafikk vil som regel føra til færre trafikkulukker,gode miljøvinster, og redusera rushtidsforseinkinganefor næringslivet. Andre viktige verkemiddel er å sytafor gang- og sykkelvegnett og gode parkeringstilhøve vedviktige trafikknutepunkt. Ved å leggja til rette for gåande,syklande og kollektivtransport, gjev ein innbyggjarane eitreelt alternativ til privatbilen.Ei samordna areal- og transportplanlegging får positivinnverknad på trafikktryggleiken ved å:• Samlokalisera vegar, bustader, arbeidsplassar oganna verksemd slik at trafikkmengda ogreiseavstandenblir minst mogleg• Unngå å blanda trafikk ved å etablera eit trafikksystemsom separerer fotgjengarar og syklistar frå motorkøyretøypå vegar med fartsnivå over 30 km/t13Transportøkonomisk institutt: Trafikksikkerhetshåndboken14Førebyggjande tiltak15Avbøtande tiltak• Redusera bilbruken og auka andelen som går, syklareller reiser kollektivt• Etablera sikre og attraktive vegar for fotgjengarar ogsyklistar• Etablera attraktive kollektivtilbod mellom byggjeområdaog sentra/viktige funksjonar• Etablera eit vegnett som skjermar tilkomstvegar frågjennomgangstrafikk• Gjera trafikksystemet enkelt og oversiktleg for alletrafikantar• Utforma den enkelte vegen slik at risikonivået påvegen blir lågtI Hordaland fylkeskommune sin handlingsplan for trafikksikringi Hordaland 2010-2013 vert det tilrådd følgjandetiltak:• Eigne sjekklister til bruk i planprosessen ogbyggjesaks hand saminga• Kursing av offentlege planetatar og privatekonsulentar i TS-kvalitetssikring av arealplanar• Ekstern TS-revisjon av planframlegg etter modell avStatens vegvesen sitt systemEin TS-revisjon er ei systematisk og uavhengig gransking avTS-forhold, og er mest naturleg å gjennomføra i reguleringav vegar, men kan også vurderast i regulering av størrebyggjeområde.Statens vegvesen har utarbeida ei handbok som skildrar einsystematisk arbeidsmetode som skal bidra til sikrare vegarog tryggare vegtrafikk; ”Håndbok 222: Trafikksikkerhetsrevisjoner-og inspeksjoner”. Handboka er også eit godtutgangspunkt for å utarbeida eigne TS-sjekklister til bruki planprosessar, byggjesakshandsaming og politiskevedtak. Med TS-sjekkliste kan ein sikra at arealplanar ogpolitiske vedtak tilfredsstiller langsiktige omsyn til trafikksikringi nærmiljøa.

Rekkefølgjekrav og utbyggingsavtalarEit viktig verkemiddel kommunen har til rådvelde er åknyta rekkefølgjekrav om nødvendig infrastruktur tilregulerings planar. Reguleringsplanar skal innehaldavurdering av trafikkforholda i og utanfor planområdet. Omdet er behov for utbetring av vegar eller trafikksikringstiltak,er det vanleg å leggja inn rekkefølgjekrav. Rekkefølgjekravakan til dømes vera fortau/GS-veg med fysiskskilje mellom mjuke trafikantar og køyretøy, veglys, gjerde,trygge kryssingspunkt m. v.Det er viktig å stilla spesifikke og konkrete krav til trafikksikringi samband med utarbeiding av reguleringsplanar.Med presise rekkefølgjekrav vert det enklare forkommunen å sikra at krava vert teken i vare av utbyggjar,og det vert mindre diskusjon om korleis krava skal tolkast.Reguleringsplanar kan ikkje styra kven som skal ta kostnadenmed å innfri rekkefølgjekrava, men dette kan gjerastgjennom utbyggingsavtalar. Med utbyggings avtalevert det meint ein frivillig avtale mellom kommunen oggrunneigar eller utbyggjar om utbygging av eit område.Utbyggings avtalar kan brukast til å fordela utbyggingsoppgåverog kostnader mellom partane.Innhaldet i utbyggingsavtalar og rekkefølgjekrav må ståi rimeleg høve til utbygginga sitt omfang. Dette hengsaman med arealdisponeringa i overordna planar; omikkje utbyggingsstrukturen og transportplanlegginga ersamordna og sikrar at utbygginga i kommunen skjer på einslik måte at trafikktryggleiken vert teken i vare, så kan ikkjerekkefølgjekrav til utbyggar bøta på dette.Samordning av prosjektDet er ofte føremålsteneleg å samordna trafikksikringstiltakmed andre prosjekt som krev tiltak eller graving ioffentleg veg. Det kan dreia seg om sanering/nyanleggav vatn/avlaupsleidningar, trasé for gassrørleidning,strømkabel m.v. Ei slik samordning av prosjekt gjev storeinn sparingar, som igjen gjev rom for å få gjennomført fleiretrafikksikringstiltak innanfor dei same budsjett rammene.Lite tilgang på statlege og fylkeskommunale midlar tilvegutbygging og -utbetring har ført til at kommunensjølv ofte har måtta delta økonomisk i vegprosjekt ogsåpå fylkesveganlegg. Kommunen bør i størst mogleg gradsamordna planlegging og utføring av vegprosjekt medFjellVAR, BKK og andre relevante aktørar sine planlagdeprosjekt.Langsiktige strategiar i trafikksikringsarbeideti Fjell kommuneFjell kommune har høge vekstprognosar for arbeidsplassogfolketalsutvikling. I lys av planlagde utbyggingar ognytt fastlandssamband var det behov for å få eit oversynover forhold som kan gje utfordringar for trafikktryggleikeni åra som kjem, og kvar hovudutfordringane vilkomma. Norconsult fekk i oppdrag å utarbeida ei overordnaanalyse/utgreiing av hovudutfordringane i trafikksikringssamanhengpå kort og lang sikt. Rapporten 16 i sinheilskap ligg som vedlegg til trafikksikringsplanen, og hervert berre hovudpunkta trekt fram.På bakgrunn av kjende utbyggingsplanar, planlagdesamferdsleprosjekt og prognosar for arbeidsplass- ogfolketalsutvikling, skildrar rapporten den framtidigeutviklinga i Fjell kommune i form av tre ulike scenario:Sc 1. ”0”-alternativ – utan Sotrasambandet• Dagens infrastruktur.• Moderat utbygging på Straume og Bildøyna sidanSotrasambandet førebels ikkje blir realisert.• Parkeringshus Straume blir (delvis) bygd.• Storskaret-Arefjord blir bygd.• Bjorøyna (skuleveg mm).Utfordringar utan Sotrasambandet• RV 555 Knarrvika-KolltveitskiftetTransportkapasiteten på denne strekninga er pådet næraste oppbrukt allereie i dagens situasjon.Kryssingspunkt, kryss og avkøyrsler bør vurderastmed basis i TS-inspeksjon for vurdering av moglegesikringstiltak. Ei eventuell realisering av sambruksfeltKnarrevik-Straume vil gje trafikksikringsvinst m.a. pgamidtdelar.• FV 561 Kolltveitskiftet-ÅgotnesUtviklinga i Ågotnes-området medfører auke itrafikkmengder på fylkesvegen med ÅDT over 10 000.Kryssingspunkt, kryss og avkøyrsler bør vurderast t.d.16Utbygging og nye vegar - utfordringar i trafikksikringsarbeidet i Fjell. Delutgreiingtil trafikksikringsplan. Norconsult, 2012 19

gjennom TS-inspeksjon for vurdering av moglegesikringstiltak.FV 209 ArefjordvegenDelar av vegstrekket manglar tilbod til gåande ogsyklande. Dette er både skuleveg og avlastings-/omkøyringsveg for riksvegen.KV46 IdrettsvegenNy framtidig veg til Ebbesvik og ny framtidig vegStorskaret-Arefjord vil gje auka trafikk i dette snittet,både person- og tungtrafikk. Utviding av Straumeidrettspark tilseier at ein her må ha førebudd sikringstiltaknår dei nye vegane blir sett i drift. Ei aktuell førebuingkan vera å utføra TS-inspeksjon.• KV 47 Bildøyvegen frå kryss Sartorvegen–Bildøyna(Straumsundet bru)Manglar tilbod til gåande og syklande. Det vil bliendring i trafikkmengder når Straume sjøfront erbygd ut. I sjøfrontplanen er det stilt rekkefølgjekravom trygg skulevegSc 2. Sotrasambandet• Sotrasambandet blir bygd.• Tyngre utbygging på Straume og Bildøyna.• Parkeringshus på Straume blir bygd.• Storskaret-Arefjord blir bygd.• Ny veg til Ebbesvik.Utfordringar før SotrasambandetStraume/Litlesotra:• FV 209 Arefjordvegen frå kryss med Sartorvegen tilkryss ny veg Storskaret/ArefjordStore endringar i trafikkmengder når Storskaret-Arefjord står ferdig og parkeringshus under Sartorsenter er sett i drift. Viktig med TS-revisjon i planarbeidetsupplert med TS-inspeksjon.• FV 209 Arefjordvegen (Svingen-Arefjord)Skuleveg, tilførsel til idrettspark. Manglar tilbod tilgåande og syklande.• Samanhengande GS-vegnett Straume-KolltveitI dag prega av manglande samanheng. Viktig medgodt tilbod til syklistar og gåande m.a. for å reduserabilbruk. Det er føresett at Sotrasambandet skal hamed løysing for samanhengande G/S-tilbod.• Idrettsvegen og KV 47Bildøyvegen frå kryss Sartorvegen–Bildøyna(Straumsundet bru)Som i Sc 1.Bildøyna:• Samanhengande sykkelvegnett (over Bildøyna)Viktig å sikra samanheng både mot Straume ogmot Store-Sotra (Sjå pkt. over om samanhengandeGS-vegnett Straume-Kolltveit).• Utbyggingsplanar BildøynaDet meste av utbyggingsområda er i dag ubygdeareal. Det viktigaste grepet med omsyn til trafikksikringer at det blir gjort TS-revisjon på kvartplannivå.Store Sotra og Bjorøyna• Bildøybakken G/S-vegGodkjente planar for utbygging i Kolltveit vest setrekkefølgjekrav om tilbod for gåande/syklandefram til Kolltveit-krysset. Ønskjeleg med tilbod iBildøybakken (sjå pkt. over om samanhengandeGS-vegnett Straume-Kolltveit).• Ågotnes-områdetAuka verksemd både med omsyn til bustader ogforventa auke i næringsverksemd. Det er allereie i dagkø frå CCB og inn mot rundkøyringa. Kommunedelplaner under utarbeiding. Det vil vera eit viktig grepå foreta TS-revisjon på alle plannivå.• BjorøynaBustadbygging/fortetting av bustadområdeaukar trongen for vurdering av vegstandard ogspesielt løysingar for trygg skuleveg. Dagens vegheld låg standard og manglar tilbod til gåande ogsyklande. Dette gjeld i første rekkje strekninga fråBjørøyhamn og sørover forbi skulen.20

Sc 3. Godshamn CCB• Sotrasambandet blir bygd.• CCB som godshamn.• Ny veg Kolltveitskiftet-Ågotnes.• Tyngre utbygging på Straume og Bildøy.• Parkeringshus Straume blir bygd.• Storskaret-Arefjord blir bygd.• Ny veg til Ebbesvik.Utfordringar etter SotrasambandetStraume/Litlesotra/Bildøyna:• BildøynaForventa stor utbygging. Sikra trafikksikker koplingog GS-vegsystem mot StraumeStore Sotra:• CCB Bergen hamnDersom CCB blir valt som godshamn for Bergensområdetføreset dette at Sotrasambandet blirbygd. Strekninga Kolltveit-Ågotnes vil få status somriksveg. Dersom Sotra nord-traseen ikkje blir bygdvil trafikkauken, m.a. auka tungtrafikk, by på klareut fordringar i høve trafikksikring langs dagens vegmellom Kolltveitskiftet-Ågotnes.I handlingsdelen av Kommunedelplan for trafikksikring2013-2016 er det ei rekkje tiltak som søkjer å møta nokreav utfordringane som vert trekt fram i rapporten. Det ertett samanheng mellom trafikkmengde og tal på ulukker,og utbyggingar gjev også endringar i trafikkmønster og ifordelinga av trafikkmengder. Samtidig er ikkje vegnettet iFjell dimensjonert for verken dagens eller framtidas trafikkmengde.Det er difor svært viktig at trafikksikring vert einintegrert og prioritert del i alle plannivå og politiske vedtakframover. Det er også viktig å søkja å påverka Hordalandfylkeskommune og Statens vegvesen til å løyva midlar tilutbetring/oppgradering av vegnettet i Fjell.For å oppnå eit meir framtidsretta, trygt og miljøvenlegtransportsystem er det viktig å auka sykkelandelen ogfrekvensen og bruken av kollektivtrafikk. Planlegging avbybane til Sotra er eit særs framtidsretta grep, som vil verapositivt også for trafikktryggleiken i kommunen.Utbygging av bustadområde må leggja til rette formjuke trafikantar med fortau eller GS-veg. Rapporten fråNorconsult trekk fram Arefjord-Svingen, Bildøyvegen fråSartorvegen til Straumsundet bru, og Straume-Kolltveitsom utfordringspunkt i høve tilbod til mjuke trafikantar.Vi vil også trekkja fram Ågotnesområdet som eit særskiltviktig satsingsområde for tilrettelegging for gåandeog syklande. Ågotnes er, og vil bli vidareutvikla som, eiregional næringsklynge og eit kommunesenter. Tilretteleggingfor gåande og syklande er viktig for ei heilskaplegutvikling av ein god og attraktiv møtestad.21

Prioritering av tiltak for perioden 2013-201622Det er mange verkemiddel å velja mellom i trafikksikringsarbeidet,men det er stor variasjon med omsyn til denulukkesreduserande effekten til tiltaka, kostnader og talpå personar tiltaka kjem til gode. Eksempelvis er GS-vegeit svært kostbart tiltak som åleine kan binda opp midlarfor fleire år framover, medan t.d. fartsdempande tiltak kangjennomførast for ein relativt låg sum. Dei mindre kostnadskrevjandetiltaka kan ha ein større nytte/kostnadseffektenn t.d. opparbeiding av GS-veg.I trafikksikringsarbeidet skal det takast omsyn til både deimjuke trafikantane sin tryggleik, og bilistane sin framkome.Trafikktryggleik vert likevel prioritert før framkomefor bilistar. Det er Vegvesenet som har vedtaksmyndenår det kjem til tiltak på det overordna vegnettet.Fjell kommune vil søkja om å få gjennomført tiltaka somvert prioritert, men det er ikkje gitt at Vegvesenet vilgodkjenne alle endringar og tiltak.Standarden på fylkesvegane i kommunen er gjennomgåandedårleg. Vegane er smale og uoversiktlege, ogmange burde for lengst vore oppgraderte. Det er ogsåeit stort etterslep på vedlikehaldet. Vegnettet er ikkjetilpassa dagens trafikkbelastning, og forholda for mjuketrafikantar er svært dårleg mange stader. Handlingsplanenvil vera retningsgjevande for fylkeskommunale ogstatlege trafikksikringstiltak i Fjell. Tilgang til finansieringvil vera avgjerande for når dei ulike prosjekta kan bligjennomført. Dette avhenger av kva midlar som vert settav i stats-, fylkes- og kommunebudsjett. Fjell kommune vilbidra med eigeninnsats i enkelte tiltak på fylkesvegane.Eigeninnsatsen skal hjelpa til med å setja i gang prosjektsom er av særs stor tyding for å sikra vegane i kommunen.Kommunen kan også søkja om å forskottera vegprosjektpå fylkesvegar, men fylkeskommunen har stort ettersleppå tilbakebetaling av forskotteringar, og har difor strammainn denne ordninga.Det er eit faktum at trafikksikringsmidlane ikkje strekktil for snarleg gjennomføring av alle ønskja tiltak. Deiøkonomiske rammene for planen er 31 millionar kroner iplanperioden 2013-2016, medan behovet er opp i mot einhalv milliard kroner. Med knappe midlar er det vanskelegeprioriteringar som må gjerast. Mange av tiltaka på fylkesveganeer så omfattande og kostnadskrevjande at dei ikkjekan gjennomførast utan at betydelege midlar vert stilt tilrådvelde. Ein må rekna med at det går mange år før alletiltaka vert gjennomført.Prioriteringane er bygd på ei samla vurdering av:1. Satsingsområda i planen:• Auka tryggleiken i trafikken for mjuke trafikantar,med særskilt fokus på barn og unge.• Redusera talet på trafikkulukker ved å fokusera pådei mest vanlege ulukkene: påkøyring bakfrå, møteulukkerog utforkøyring.• Prioritera førebyggjande og haldningsskapandearbeid.• Sikra at trafikktryggleik blir teken i vare i all planlegging,sakshandsaming, politiske vedtak ogutbygging.2. Overordna føringar:• Særskilt fokus på tiltak knytt opp mot skuleveg, skularog barnehagar.• Det skal vera ei fartsgrense på 30 km/t forbi skular ogbarnehagar.• Det skal vera ei fartsgrense på 30 km/t i alle bustadfelt,det kan vera 40 km/t på samlevegar.• Som hovudregel skal det bli opparbeidd heva gangfeltframfor vanlege gangfelt.• Det skal arbeidast kontinuerleg med sanering av taletpå avkøyrsler frå offentleg veg.• Ved tilrettelegging for mjuke trafikantar skal hovudløysingavera universelt utforma.• I samband med utbygging skal det alltid gjerast eivurdering av trafikksikring og ansvar for finansieringog gjennomføring. Dette gjeld fortau, GS-veg, tryggkryssing, veglys, fysisk fartsdemping m.m. Dette skalvera på plass, som vist i plan/vedtak, før folk flyttarinn.3. Kriteriesett:• Er tiltaket knytt til skuleveg/område der born ferdasti trafikken?• Vil tiltaket redusera behov for ekstra skuleskyss?• Er staden/strekninga spesielt ulukkesutsett?• Kva typar ulukker har skjedd på staden, alvorsgrad?• Er det høg ÅDT på staden?• Er det registrert stor utryggleik på staden og verkardenne spesielt velgrunna?

Skilting:Årleg set kommunen opp nye skilt som fartsgrenser, fareskilt,forbodskilt m. fl. Desse vert sett opp i samråd medpoliti og Vegvesen for å sikra at trafikktryggleiken vertteken i vare. Gamle og utslitne skilt treng oppgradering forå vera synlege i trafikken.Autovern:Autovern vert sett opp for å hindra utforkøyringar påfarlege stader. Det er fleire stader i kommunen med mindrestup og bratte skråningar som må sikrast.Fartshumpar:Mange fartshumpar rundt i kommunen heldt ikkje lengrekrava til utforming og krev oppgradering. Fartshumparvert slitt over tid, og nyasfaltering av vegar fører til at fartshumpensi utforming ikkje er tilfredstillande.Merking:Fleire gangfelt og fartshumpar treng merking ellerny-merking for å bli godt synlege for trafikantane. Eit gangfeltsom ikkje er godt merka kan føra til farlege situasjonar.Veglys:Kommunen har svært mange eldre veglys. Desse veglysabrukar mykje straum, og lysrefleksjonen og styrken ermykje lågare enn i nyare veglys med ny teknologi. Åoppgradera veglysa vil vera straumsparande og miljøvenleg,i tillegg til at trafikktryggleiken vert betre, då lysagjev ein heilt annan verknad enn tidlegare.Universell utforming:Fleire stader er det vanskeleg for til dømes funksjonshemmaå bevega seg i trafikkbiletet. Det må tilretteleggastfor at alle skal kunne gå og sykla trygt langs vegane.Fjellsikring:Årleg må kommunen sikra farlege stader der steinar fellned på vegbanen. Steinsprang kan føra til alvorlege konsekvensarfor trafikantane.24

HandlingsplanOrganisatoriske tiltakArealplanlegging og utbyggingMål:Sikra at trafikksikring vert teken i vare i all planlegging,sakshandsaming, politiske vedtak og utbygging.Tiltak Ansvar TidspunktEtablera sjekklister 17 som sikrar at planar og politiskevedtak tilfredsstiller langsiktige omsyn til trafikksikringi nærmiljøaTil bruk i planprosessen, byggesakshandsaminga ogpolitiske vedtakDelta på fylkeskommunale kurs i TS-kvalitetssikring avarealplanarSjå på moglegheita til å innføra trafikksikringsinspeksjonar-og revisjonar ved regulering av størrebyggjeområde 18Plan- og utbyggingssjefen/fagleiarar Arealplan ogByggesakPlan- og utbyggingssjefen/fagleiar ArealplanPlan- og utbyggingssjefen/fagleiar Arealplan2013 – oppdatering /endring ved behovNår HFK arrangerer2013 –Oppfølging av TS-planen:Tiltak Ansvar TidspunktSyta for ei grundig og systematisk oppfølging av tiltaka Eigedomssjefen, Statens Planperiodeni handlingsplanen.vegvesen17Etter metode i Statens vegvesen si Handbok 222 ”Trafikksikkerhetsrevisjon av veg- og trafikkanlegg”.18Etter metode i Statens vegvesen si Handbok 222 ”Trafikksikkerhetsrevisjon av veg- og trafikkanlegg”.25

Førebyggjande og haldningsskapande tiltakHelsestasjonaneMål:Auka tryggleiken for mjuke trafikantar.Prioritera førebyggjande og haldningsskapande arbeid.Auka born og unge sin kunnskap om trafikktryggleik.Auka foreldra sitt medvit om førebygging av barneulukker.Tiltak Ansvar TidspunktHelsestasjonane tar opp trafikktryggleik under svangerskapskontrollarog kontrollar etter fødselHeimebesøk til foreldre med nyfødde barn:• Informasjon og råd om m.a. sikring av barn i bil.Utdeling av brosjyrene ”Barn og sikkerhet 0-6 mnd”og ”Dyrebar last”.6-mnd-konsultasjon:• Utdeling av brosjyrene ”Barn og sikkerhet 6 mnd -2 år” og ”Sikring av barn i bil”2-års-konsultasjon:• Utdeling av brosjyren ”Barns miljø og sikkerhet 2-4 år”Leiande helsesøster / personellLeiande helsesøster / personellLeiande helsesøster / personellLeiande helsesøster / personellKontinuerlegKontinuerlegKontinuerlegKontinuerleg4-års-konsultasjon:Utdeling av brosjyren ”Barns miljø og sikkerhet 4-6 år”5-års-/skulestartkonsultasjon:• Samtale om tryggleik på skuleveg• Utdeling av brosjyren ”Barns miljø og sikkerhet”7-års-konsultasjon:• Tema for helseopplysning: skuleveg, ulukker,skaderTrygg Trafikk held kurs for helsesøstreneLeiande helsesøster / personellLeiande helsesøster / personellLeiande helsesøster / personellLeiande helsesøster og TryggTrafikkKontinuerlegKontinuerlegKontinuerlegMin. kvart tredje årUtdeling av refleksar og premiar frå Trygg Trafikk Leiande helsesøster / personell Kontinuerleg26

SkulaneMål:Auka tryggleiken for mjuke trafikantar.Prioritera førebyggjande og haldningsskapande arbeid.Gjera barna til gode trafikantar.Auka foreldra sitt medvit om førebygging av barneulukker.Fokusera på barn og unge sitt eige ansvar og foreldra somrollemodellar.Tips til tiltak:• Skuleklassar kan melda seg inn i Barnas Trafikklubb, og nytta dette aktivt i undervisning og leik• Skular kan søkja Fylkestrafikksikringsrådet i Hordaland om tilskot til trafikantretta tiltak, som trafikkopplæringsprosjekt,materiell til trafikkopplæring eller føredragshaldarar (t.d. til foreldremøte m/ tema trafikktryggleik)• Skulane og foreldra kan sjå på moglegheita for å oppretta ordning med ”følgjeven” på skulevegen, i staden for busseller privatbilTrygg Trafikk tilbyr opplæring og økonomisk støtte til lærarar som tek på seg å vere Trygg Trafikk-ambassadør på skulen.Ordninga inneber at:• Ambassadøren har eit særskilt ansvar for å få på plass ein lokal handlingsplan for trafikkopplæring ved sin skule• Ambassadøren får eit personleg honorar på kr. 10 000,– per skuleår• Reise- og vikarutgifter knytt til deltaking på samling i nasjonalt nettverk, vert dekkja av Trygg Trafikk• Trygg Trafikk sentralt arrangerer ei samling årleg og støtter ambassadørane i læreplanarbeidet gjennom møter,telefon, e-post og skulebesøk etter avtale Småskuletrinnet ( 1.-4. klasse) Forslag til tiltak Ansvar TidspunktTrafikktryggleik som tema på foreldremøtaT.d. rutinar for trafikkåtferd ved henting og bringingLærarar/foreldraKontinuerlegTrafikksikring som fast tema i SU og FAU SU/FAU KontinuerlegUtdeling av refleksar og refleksdemonstrasjon Rektor, lærarar ÅrlegMarkering av refleksdagen 20. oktober Rektor, lærarar ÅrlegOpplæring:Rektor, lærarar, foreldraÅrleg• Ferdsel i trafikken / gå-trening på skuleveg• Buss til skulen; busstopp og kryssing av veg• Refleks• Bilbelte• Sykkelhjelm• Ferdsel i stor trafikkPraktisk trening i å ta buss til og frå skulen:Rektor, lærarar, foreldraÅrleg• Åtferd på busstopp• Åtferd på bussen• Kryssing av vegVurdera å oppretta ordning med ”følgjeven” på skulevegen,i staden for buss eller privatbilSU/FAU / øvrige foreldre Årleg28

Mellomtrinnet ( 5.-7. klasse)Tiltak Ansvar TidspunktTrafikktryggleik som tema på foreldremøtaLærarar/foreldraKontinuerleg• T.d. rutinar for trafikkåtferd ved henting ogbringingTrafikksikring som fast tema i SU og FAU SU/FAU KontinuerlegOpplæring:Rektor, lærarar, foreldra, politiet• Opplæring og tryggleik ved bruk av sykkel• Kontroll av sykkel og utstyr• Åtferd i trafikken med sykkelUtdeling av refleksar og refleksdemonstrasjon Rektor, lærarar ÅrlegMarkering av refleksdagen 20. oktober Rektor, lærarar ÅrlegFylkeskommunen arrangerar Fylkesfinalen i sykling for 6.klassingar kvart år i september.HFK, lærararÅrlegUngdomstrinnet (8.-10. klasse)Tiltak Ansvar TidspunktTrafikktryggleik som tema på foreldremøtaLærarar/foreldraKontinuerleg• T.d. rutinar for trafikkåtferd ved henting ogbringingTrafikksikring som fast tema i SU og FAU SU/FAU KontinuerlegFørebyggande og haldningsskapande arbeidSkulen, Trygg Trafikk, Politiet• T.d. prosjektarbeid om trafikk / rollespel• Vitjing av trafikkskadd• Informasjon om rus og trafikkUtdeling av refleks Skulen, Trygg Trafikk ÅrlegMopedopplæring frå fylte 15 år kan bli innført29

Andre tiltakBedrifter:Kommunen oppmodar bedrifter til å:• Ha TS-dag ein gong i året• Ha TS som tema på personalsamling ved jamnemellomrom• Vitja ”Trafikksikkerhetshallen i Hordaland” og nyttadeira bedriftsopplegg om trafikktryggleikIdrettslag:Kommunen oppmodar idrettslag og andre lag/organisasjonartil å:• Snakka med barn og ungdom om trafikktryggleik(t.d. effekten av refleksbruk)• Oppmoda til felleskøyring til treningar• Ha reglar for felleskøyring til kamp og trening (t.d.at ein må overhalda fartsgrensa)Arrangement:Ved avvikling av ulike arrangement der det er ventamange folk oppmodar kommunen arrangøren til åstilla med trafikkvaktar for å losa bilar trygt inn og ut avområdetGenerelt haldningsskapande arbeid blantinnbyggarane• Søkja å engasjera innbyggarane til samarbeid ogengasjement.• Alle trafikantar må ha medvit om eige ansvar itrafikken.• Alle sentrale aktørar bør arbeida for å betratrafikant åtferda (både mjuke trafikantar og bilistar).30

Handlingsplan – fysiske tiltak på vegnettetTiltak på kommunale vegarAnsvar: Fjell kommuneÅr 2013 2014 2015 2016Budsjett 5 500 000 15 500 000 5 000 000 5 000 000Årleg oppgradering ognyetableringFørebygging/ haldningsskapandearbeid750 000 750 000 750 000 750 000100 000 100 000 100 000 100 000Veg Tiltak Skulekrins 2013 2014 2015 2016KV 1178 Kalderasvegen, KV 1173 Liavegen og Kalvanesvegen(Turøy)Fartsdemparar Misje 125 000Landro Skule Av-/ påstigingsplass Landro 500 000KV 0038 Landrodalen(KV) Ågotnes skule, mellom tannlegesenter ogbarnehageNedsett fartsgrense og fartsdemparar. Vurdera stengingfor gjennomkøyring.Landro 200 000Ca 80 m fortau + lys, fjerna vegetasjon Ågotnes 150 000KV 1000; Steinsvikvegen (Søre Bildøy) Nedsett fartsgrense og fartsdempar. Kolltveit 210 000KV 1000; Steinsvikvegen (Søre Bildøy) Utviding av fortau Kolltveit 1 000 000Møvik, veg ned til kyrkjekaien 1 veglys Ulveset 10 000Anglevik Sperring til GS-veg Foldnes 30 000Brattholmen skule Av-/påstigingsplass, ny parkeringsplass til personalet Brattholmen 2 000 000KV 1146 IdrettsvegenSkilt for skuleområde, barnehage og fartsgrense (nedtil 30 km/t)Brattholmen 30 000KV 1146 Idrettsvegen, v/ kryss til Trollhaugmyra Heva gangfelt, etablering av fortau sørover Brattholmen 150 000KV 1146 Idrettsvegen Ferdigstille busslomme Brattholmen 80 000KV 1010: Hjelteryggsvegen 30-sone rundt skulen Hjelteryggen 15 000KV 0047 BildøyvegenGS-veg. Vurdera heva gangfelt v/avkøyring til Bjørkestølen,v/ Bingen og v/Bildøy gardMisje/Solsvikbrua Gangveg frå under Solsvikbrua opp til FV 561 Misje 100 000Kolltveit 910 000 12 000 000 2 940 000 4 150 000Sum 2 620 000 15 380 000 5 000 000 5 000 000Resterande midlar 2 880 000 120 000 - -31

Tiltak på kommunale vegar som ikkje vart prioritert i denne planperiodenVeg Tiltak Skulekrins Estimert kostnadKV 1010: Hjelteryggsvegen v/SvenesvegenKV 1010: Hjelteryggsvegen, NordreKnappen v/ BassvikhaugenBetre lys v/gangfelt Hjelteryggen 90 000Heva gangfelt Hjelteryggen 100 000KV1206 Gamleveg Misje Utforkøyringshinder Misje 300 000KV 0053 ÅsevegenUtbetring av veg i samsvar medvedteken reg.planUlveset 20 000 000KV 0038 Landrodalen GS-veg Landro 5 600 000MorlandsvegenVidareføring av fortau til snuplass ogutviding av vegKnappskog 3 000 000KV 0012 Eie (Bjorøy) Eie til barnehagen Gangsti Bjorøy 1 300 000Tiltak på kommunale vegar: pågåande arbeid eller andre løysingarVeg Tiltak Skulekrins Estimert kostnad KommentarTiltak frå førre plan 2006-2009 Midlar frå førreplanperiodeTiltak som har fått midlar i førre plan, men somikkje er utført skal gjennomførastGrønamyrsvegen 1 heva gangfelt + oppgradering av 2 Brattholmen 300 000 Blir utført i samband med StraumeutbyggingaBotnafjellsvegen til Straumsfjellsvegen Heva gangfelt Liljevatnet 150 000 Blir utført i samband med StraumeutbyggingaKV 1146 Idrettsvegen, Smålonane v/kryss til IdrettsvegenHeva gangfelt Brattholmen 100 000 Gangfeltet ligg i budsjett for Fleirbrukshallen.Bjorøy, v/ innkøyring til Polleide Sladrespeigel Bjorøy 2 500 Praksis i Fjell kommune er at velforeiningar,veglag eller liknande tek kostnad medsladrespeigel.Angeltveitvegen (Angeltveitsjøen) Utbetring av veg + GS-veg Landro 8 000 000 Vert gjennomført i 2013KV 0062 Hølmavegen, mot Syltøy skule Nedsett fartsgrense Syltøy 10 000 Skal bli vurdert på nytt. Evt. kostnad verttatt frå potten ”årleg oppgradering ognyetablering”KV 0063: HeimigardvegenNedsett fartsgrense og merka eksisterandedemparSyltøy 20 000 Skal bli vurdert på nytt. Evt. kostnad verttatt frå potten ”årleg oppgradering ognyetablering”32

Tiltak på fylkesvegar der Fjell kommune går inn med delfinansiering i planperiodenHovudansvar: Hordaland fylkeskommune og Statens vegvesenVeg Tiltak Estimert kostnad Finansiering frå Fjell kommuneFv 209 Arefjordvegen Redusera fart til 30 km/t eller 40 km/t 60 000Fv 209 Arefjordvegen Skiltplan 30 000Fv 209 Arefjordvegen GS-veg langs heile Fv 209.Fase 1: frå Svingen til bruaFase 2: frå brua til Liljevatnet6 000 000Fv 209 Arefjordvegen: Arefjordspollen tilLiljevatnetFv 209 Arefjordvegen:Svingen-ArefjordsbruaFv 209 Arefjordvegen:Svingen-ArefjordsbruaFv 209 Arefjordvegen: Svingen, kryssetved Sotra brukFv 209 Arefjordvegen: v/ ArefjordterrasseSamla sum frå Fjell kommune, øyremerkaFv 209 ArefjordsvegenFV 207 Bjorøy: MonsasvingenUtviding av veg 6 000 000Fartsdemparar 300 000Heva gangfelt v/Svingen barnehage 120 000Etablera gangveg utanfor betongrefuge+ heva overgangsfelt500 000Trygg kryssing v/Arefjord terrasse 120 000Utbetring av veg/kryss Monsasvingen, isamsvar med reg.plan2 000 000Ikkje kostnadsrekna 500 000FV 233 Ebbesvikvegen Utbetring av vegparti + GS-veg 2 000 000 500 000Sum delfinansiering 3 000 00033

Tiltak på fylkesvegar utan delfinansiering frå Fjell kommune i planperiodenHovudansvar: Hordaland fylkeskommune og Statens vegvesenHøgt prioritertTiltaka er ikkje prioritertinnbyrdesVeg Tiltak Skulekrins Estimert kostnadFv 233: Brattholmen skule Avskjerming av skuleplassen mot veg Brattholmen 500 000FV 233 Ebbesvikvegen: kryss til Snekkevik- EbbesvikbakkenFartsreduksjon Brattholmen 20 000FV 233: Brattholmen skule - Brattholmen kai Fortau Brattholmen 1 100 00034FV 224 Solsvikvegen GS-veg Landro 10 000 000Fv 207 - Bjorøy Utbetring i samband med reg.plan Bjorøy Ikkje kostnadsreknaFv 207 - Bjorøy Fv 207 som forkøyrsveg Bjorøy 150 000FV 207 Bjorøy: frå kryss v/Bjorøyhamn - skulen Veglys Bjorøy 500 000FV 207 Bjorøy: v/ tunellinnslaget (Nilsvika)Flytta avkjørsle til byggefelt og busstopp. Sikratrygg kryssing til busstoppBjorøy 2 000 000Fv 207 - Bjorøy, før kryss i Bjorøyhamn Heva gangfelt v/busstopp Bjorøy 120 000Fv 207 - Bjorøy: skulen - Tangen v/ Geitavegen Heva gangfelt v/busstopp Bjorøy 120 000FV 209 Foldnesvegen FV 209 som forkøyrsveg Foldnes 150 000FV 209 Foldnesvegen v/kryss til Haugavegen Heva gangfelt ved busstopp v/kryss til Haugavegen Foldnes 120 000FV 209 Foldnesvegen v/kryss Gml Foldnesvegen Heva gangfelt v/kryss Gml Foldnesvegen Foldnes 120 000FV 209 Foldnesvegen Fortau langs vegen, der det manglar Foldnes 3 500 000FV 258 Bildøybakken v/Gamle Bildøy bru Betre lys og skilting av gangfelt Kolltveit 20 000FV 258 Bildøybakken: Kolltveit v/bru Bøyle over GS-veg + refleksar Kolltveit 25 000FV 258 Bildøybakken Veglys Kolltveit 800 000FV 258 BildøybakkenProsjektering av GS-veg Kolltveit - FjellungdomsskuleKolltveit 300 000FV 258 Bildøybakken GS-veg eller fortau Kolltveit 4 500 000FV 206 Bildøybakken - Døsje Utbetring i samsvar med reg.plan Ekerhovd Ikkje kostnadsreknaFV 206 Døsje - Liaskjeret Utbetring i samsvar med reg.plan FV 206 Ekerhovd Ikkje kostnadsreknaFV 206 Ekerhovd skule Heva gangfelt Ekerhovd 120 000FV 561 Kolltveitskiftet-ÅgotnesFV 561: v/ kryss til MorlandKryssingspunkt, kryss og avkjørsler bør vurderastt.d. gjennom TS-inspeksjon for vurdering av mogelegesikringstiltak.Flytta busslommene. Lysregulert overgang mlbusstoppa.Kolltveit/Knappskog/ÅgotnesIkkje kostnadsreknaKnappskog 1 000 000FV 561 Spjeld - Fløythaugen Undergang og GS-veg Knappskog 7 000 000FV 561 v/Naustvikvegen Undergang eller lysregulert overgang Ågotnes 7 000 000FV 561: Ågotnes, 100 m nord for ”Wenches kjøkken” Gjerde Ågotnes 100 000

Veg Tiltak Skulekrins Estimert kostnadFV 224 Ågotnes skule Heva gangfelt Ågotnes 120 000FV 224 Ågotnes skule 30 km/t forbi skulen Ågotnes 40 000FV 224 Ågotnes skule - Kårtveitpollen Sperre ml veg og GS-veg (saksebom) Ågotnes 15 000FV 224 Ågotnes-Vindenes: Bleivassvegen Veglys Ågotnes 2 000 000FV 210: Vestsidevegen v/kryss til Valderhaug Utbetring av autovernavslutting Ågotnes Ikkje kostnadsreknaFV 210: Vestsidevegen v/ kryss til Valderhaug Utbetring av kryss Ågotnes 1 000 000FV 210 Vestsidevegen v/Skålevik skule 30 km/t forbi skulen Skålevik 40 000FV 210 Vestsidevegen v/Skålevik skuleStopp forbode i FV. Einvegskøyring i busslomma.Fjerna gamal busslomme på motsett side av vegen.Skålevik 30 000FV 210 Vestsidevegen v/Skålevik skule Heva gangfelt over Fv 210 Skålevik 120 000FV 208 Søre ØyavegenUtbetra busstopp/etablera busslomme; Storesundog RisholmenSyltøy/ Skålevik 100 000FV 559 Fv 559 som forkøyrsveg Ulveset 250 000FV 559 v/tidlegare Jokerbutikk på Møvik Fysisk sperring /hindra trailerparkering Ulveset 50 000FV 559 v/Åsevegen Heva gangfelt Ulveset 120 000FV 559 v/Kiwi Heva gangfelt Ulveset 120 000FV 559 Ulveset skule 30 km/t forbi skulen Ulveset 40 000FV 559: kryss til FV 205 Heva gangfelt Ulveset 40 000FV 205 v/Ulveseth-tunet Fartsdemparar Ulveset 150 000FV 205 v/Ulveseth-tunet 40 km/t Ulveset 40 000FV 555 v/Tellnes skule 30 km/t forbi skulen Tellnes 40 000FV 555 v/Tellnes skule Fartsdemparar v/gangfelt Tellnes 100 000FV 555 nord på Trengereid - avkøyring Slettebakken GS-veg Tellnes 1 000 000FV 555 v/avkøyring til Slettebakken Fysisk sperre ml fortau og køyrebane Tellnes 150 000FV 555 v/avkøyring til Slettebakken Heva gangfelt Tellnes 120 000FV 555 v/kryss til Kallestad Heva gangfelt Tellnes 120 000FV 203 Trengereidvegen og Kallestadvegen Utbetring i samsvar med reguleringsplan Tellnes Ikkje kostnadsreknaFV 203 Trengereidvegen Trygging av fire busstopp Tellnes 700 000FV 203 Kallestadvegen 30 km/t og fartsdemparar Tellnes 290 000FV 203 Kallestadvegen Sikring av bru/vegkant Tellnes 20 000FV 204: Tellnesskiftet - Tellnes (Pollen) 40 km/t Tellnes 40 000FV 204: Tellnesskiftet - Tellnes (Pollen) Skilting: innsnevring av veg Tellnes 20 000FV 204: Tellnesskiftet - Tellnes (Pollen) Fartsdemparar Tellnes 500 00035

Middels prioritertTiltaka er ikkje prioritertinnbyrdesVeg Tiltak Skulekrins Estimert kostnadFV 210 Vestsidevegen v/Skålevik skule til Møvik Utbetring av veg + GS-veg Skålevik 45 000 000FV 210 Vestsidevegen: NAF - Apalvågen GS-veg Skålevik 10 500 000FV 210 Vestsidevegen v/ Kårtveit, innkøyrsle tilTunfjellvegenFortau og heva gangfelt Ågotnes 400 000FV 224 Ågotnes-Vindenes: Gamle Vindenesveg GS-veg Ågotnes/Landro 3 500 000FV 207 Bjorøy: v/ tunellinnslaget - Bjorøyhamn Fortau/GS-veg Bjorøy 6 000 000FV 207 Bjorøy: v/ tunellinnslaget - Bjorøyhamn Veglys Bjorøy 1 000 000FV 207 Bjorøy: skulen - Tangen Utbetring av veg og kai v/ Sørekaien Bjorøy Ikkje kostnadsreknaFV 555 Fjell gard - Skogskiftet Busslommer, 12 stk Ulveset 2 500 000FV 555 Fjell gard til Gjerdet kulturminnegard GS-veg Ulveset 12 000 000FV 204: Tellnesskiftet - Tellnes (Pollen) GS-veg Tellnes 7 500 000FV 204: Tellnes (Pollen) - Haganes Veglys Tellnes 2 000 00036Lågt prioritertTiltaka er ikkje prioritertinnbyrdesTiltak på riks vegenVeg Tiltak Skulekrins Estimert kostnadFV 209 Foldnesvegen; Skiftedalsvegen - GmlFoldnesvegenFV 209 FoldnesvegenUtviding av smalt parti Foldnes 2 000 000Utvida kryss ml RV 555 og FV 209 (nedanforrådhuset)Foldnes 2 000 000FV 561: bru v/kryss til Morland 2 sebraskilt -innsnevring av veg Knappskog 30 000FV 561 Ågotnes-Misje 60-sone forbi kryss til Vindenes og frå Solsvik - Misje Ågotnes/Misje 100 000FV 561 Ågotnes-Misje Lysregulert fotgjengarovergang ved tre busstopp Misje 1 500 000FV 561 Ågotnes-Misje Veglys Misje 5 000 000FV 555 Fjell v/Storsteinvegen Heva gangfelt Ulveset 120 000FV 555 kryss til FV 559 (Fjell) Trafikklys Ulveset 1 500 000FV 555 Fjell festning Forlenga 60-sona forbi Fjell festning Ulveset 500 000FV 555 aust for Tellnes- Haganes Ny vegtrasé til Haganes Tellnes Ikkje kostnadsreknaFV 203 Trengereidvegen: Vågabrekko til FV 555 Fortau Tellnes 1 000 000FV 204: Tellnes (Pollen) - Haganes Etablera møtestader Tellnes 500 000FV 204: Tellnes (Pollen) - Haganes Utvida skar Tellnes 500 000FV 208 Søre Øyavegen: Langøy-Fagrehaugsvegen GS-veg Skålevik 4 000 000Veg Tiltak Estimert kostnadRV 555 Knarrvika-KolltveitskiftetKryssingspunkt, kryss og avkjørsler bør vurderastmed basis i TS-inspeksjon. Vurdera mogelegesikringstiltak.Ikkje kostnadsreknaRV 555 Knarrvika-Straume Sambruksfelt og innfartsparkering Ikkje kostnadsreknaRV 555 Knarrvika-Straume Strakstiltak for å betra trafikkflyten Ikkje kostnadsrekna

Eigne notat37

Fjell kommune