Bruk Bibelen: Bibeldagen (nn)

BRUK BIBELEN
Bibeldagen

«Dette er dagen som Herren
har gjort; lat oss jubla og gleda
oss no!»
Sal 118,24
2
© Bibelselskapet 2015
ISBN 978-82-541-0902-1
Omslagsfoto: Dag Kjær Smemo
Design: Åsmund Sand
Sats: Ole Arnøy
Trykk: Strålfors

Bibeldagen
- Eg visste ikkje at Bibelen fanst på så mange språk!
Har liksom alltid tenkt på Bibelen som ei norsk bok
... Dei pratar saman på veg ut frå kyrkja. I handa
har dei ein brosjyre frå Bibelselskapet. – Og så
mange gamle biblar dei hadde greidd å få tak i her i
bygda ...eg visste ikkje at det fanst så mange!
Mål: Å opna Bibelen for alle
– i vår eiga forsamling, i
Noreg og i heile verda.
Tid: Hovudsamlinga til
forsamlinga.
Stad: I ei kyrkje eller eit
forsamlingshus.
Kor mange personar:
Heile forsamlinga.
Kven gjer kva:
- Bibelkontakten i
forsamlinga informerer om
Bibeldagen
- Talaren for dagen preikar
om Bibelen
- Nokon deltek med bøner
og lesingar
- Nokon deler ut blad og
brosjyrar ved utgangen
- Born deltek, utkledde som
bibelske personar
3

4
Kva er Bibeldagen?
Bibeldagen er den årlege feiringa av Bibelens plass i
forsamlinga, i Noreg og i verda. På Bibeldagen set vi
Bibelen i sentrum og gler oss over at vi har han på vårt
eige språk. Vi set fokus på bibelbruk og vil hjelpa alle til å
opna Bibelen. Og vi vender blikket ut mot menneske i
andre land som òg ønskjer seg ein bibel.
Det er lang tradisjon i Noreg for å feira Bibeldagen på
Såmannssundag eller ein annan dag i året. Bibeldagen er eit
godt høve til å skapa bibelglede og inspirasjon i den lokale
forsamlinga. Kvifor ikkje markera dagen på ein ny og kreativ
måte i år?
Bibeltekstene på Bibeldagen handlar om Guds ord, og
heile hovudsamlinga i forsamlinga kan bli farga av vår takksemd
til Gud for at vi gjennom mange hundre år har kunna
bruka Bibelen. Det å ha sin eigen bibel er ikkje noko sjølvsagt
mange stader i verda. Difor gjev vi gjerne ei offergåve
til bibelarbeidet i andre land på Bibeldagen.
Dei fleste forsamlingar har ein bibelkontakt som kan
involverast i planlegginga av dagen.
Forsamlinga kan ha tre konkrete målsettingar for dagen:
- Vi kan takka for at vi har Bibelen på vårt eige språk.
- Vi kan gje andre menneske den same sjansen som vi har til
å få ein bibel.
- Vi kan hjelpa kvarandre til å opna Bibelen og ta han i bruk.

Bibeldagen med fokus på
bibelarbeidet internasjonalt
Det er millionar av menneske som ønskjer seg ein bibel,
men ikkje kan få tak i ein. Grunnen kan vera at det ikkje
finst biblar på språket deira,at det ikkje blir selt biblar i
landet deira eller at dei ikkje har råd til å kjøpa ein. Målet til
Bibelselskapet er at alle menneske skal få tilgang til sin
eigen bibel, på eit språk dei skjønar,til ein pris dei kan
betala og i ei form som dei kan bruka.
På grunn av dei mange gåvene gjennom heile året og takkofra
på Bibeldagen er Det Norske Bibelselskap mellom dei
bibelselskapa som gjev mest til trykking og spreiing av biblar
i andre land. Bibelselskapet støttar kvart år prosjekt i
omkring 40 land. Prosjekta omfattar alt frå omsetjingsarbeid
og leseopplæring til drift av bibelbutikkar og
subsidiering av biblar til fattige.
Sjølv ei lita gåve frå ein norsk gjevar rekk langt når ho blir
brukt i eit anna land. 100 norske kroner dekkjer papiret til
ti kinesiske biblar, eller sørgjer for trykking og frakt av tre
illustrerte barnebiblar til Cuba. Sjølv om forsamlinga ikkje
har ressursar til å gjera så mykje ut av Bibeldagen, kan eit
enkelt takkoffer til bibelarbeidet ha mykje å seia for nokre
menneske som for første gong kan få sin eigen bibel.
5

6
Kven gjer kva?
Kvart år blir det lagt ut informasjon om årets bibeldagsprosjekt
på bibeldagen.no.Her finn forsamlinga ressursar
til både gudstenester og andre samlingar.
Bibelkontakten i forsamlinga minner staben på å setja inn
Bibeldagen i årsplanen og kan syna dei ressursane frå
Bibelselskapet på bibeldagen.no;
- Forsamlinga finn artiklar og bilete til bruk i kyrkjebladet
i god tid før Bibeldagen, eller som kan sendast til lokalavisene
like før dagen.
- Den som skal forkynna, finn framlegg og gode moment
til preika ut frå teksta for Såmannssundag.
- Ved å spørja i god tid kan forsamlinga få ein talar frå
Bibelselskapet til å koma.
- Den lokale bibelkontakten kan fortelja om årets bibeldagsprosjekt
under kunngjeringane, eller under kyrkjekaffien
etterpå.
- Den som skal leia gudstenesta, finn framlegg til forbøn
og kunngjeringar om dagens takkoffer.
- Den musikalske leiaren i forsamlinga vil ofte finna ein
song frå årets prosjektland, eller ein annan song som
høver til bruk på Bibeldagen.
- Den som skal leia kunngjeringane, kan lasta ned ein
presentasjon av årets prosjektland.

- Under kunngjeringane kan ein òg bruka ein stutt film
med presentasjon av årets prosjektland. Denne bør ein
lasta ned på førehand,slik at eit treigt internett ikkje
hindrar avspelinga på storskjerm.
- På nettsida finn ein òg ressursar til markering av
Bibeldagen for born (sjå neste punkt).
Foto: Tot Tjeransen
7

8
Bibeldagen for born
Bibeldagen kan gjerne feirast som Bibeldagen for born.
For heile historia til bibelselskapa i verda starta med eit
barn. Den unge jenta Mary Jones frå Wales hadde spart
pengar i fleire år og gjekk fleire mil til fots for å kjøpa seg
ein bibel. Men då ho kom fram, hadde ikkje presten ein
einaste bibel å selja. Men han gav likevel ein bibel til den
unge jenta.
Dette hende omkring år 1800. Det veit vi fordi forteljinga
om Mary Jones er referert i papira frå den gongen Det britiske
bibelselskapet vart skipa i 1804. For den presten som
Mary kom til, var til stades på skipingsmøtet og fortalde
om den store mangelen på biblar på slutten av 1700-talet.
Slik vart historia om Mary Jones inspirasjonen til ei verdsomspennande
lenkje med bibelselskap.
Kven gjer kva?
- Born utkledde som bibelske personar ønskjer velkomen
til gudsteneste. Ein kan farga gamle konfirmantkapper i
ulike fargar og bruka dei som utgangspunkt for
utkledinga:
• Abraham og Sara med kompass
• David med slynge eller kongekrone
• Daniel med ei leikeløve
• Samuel og Eli med ei lykt
• Enkja fra Sarepta med ei krukke med mjøl

• Rut med eit kornband
• Peter med fiskegarn
• Marta med kaffikoppar
• Kvinna ved brønnen med ei bøtte vatn
- Gudstenesta kan opna med ein konkurranse mellom
høgre og venstre sida i kyrkjerommet: Kva for bibelske
personar skal borna likna på?
- Under gudstenesta kan ein dela ut biblar til born i ei
bestemt aldersgruppe, eller til konfirmantane.
- Ein kan fortelja historia om Mary Jones som dagens
preike. Historia finst som PowerPoint-presentasjon på
bibeldagen.no.
- Historia om Mary Jones kan også dramatiserast av born,
som eit alternativ eller supplement til preika.
- «Mi favorittforteljing frå Bibelen»: Eit barn, ein ungdom,
ein vaksen og ein eldre kan dela favoritthistoria si frå
Bibelen og fortelja kvifor dei likar denne forteljinga
spesielt godt.
- Kyrkjerommet kan dekorerast med barneteikningar av
forteljingar i Bibelen. Ei skuleklasse eller ei barnegruppe
i kyrkja kan laga teikningane.
- Takkofferet går til arbeidet med å gje alle som ønskjer det,
ein bibel på eit språk dei kan skjøna og til ein pris dei kan
betala.
9

Bibeldagen med måltid
Foto: Anne Kristin Aasmundtveit
10
I Bibelen er måltidet ofte ramma for fellesskapet mellom
menneske. Også i dag blir menneske meir opne for kvarandre
og for bodskapen i Bibelen når auga kan møtast over eit
duka bord. Ein kan difor feira Bibeldagen i ramma av eit
stort fellesmåltid,gjerne med retter frå heftet «Bibelmat».
Eit anna alternativ er å invitera til eit bibelsk måltid før
eller etter gudstenesta i forsamlinga.
På Såmannssundag handlar evangelietekstene om ein
kornåker,anten han blir sådd (Luk 8,4–15), veks (Mark
4,26–34) eller er full av ugras (Matt 13,24–30). Då høver det
godt å baka byggbrødet i heftet «Bibelmat» og servera i
samband med gudstenesta,gjerne saman med «Esaus
raude linsesuppe». Viss ein i staden lagar vanleg kyrkjekaffi,
høver det godt å baka honningkaka i heftet.
Send gjerne eigne framlegg og tips til oppskrifter til
nettredaksjonen@bibel.no,så kan de finna dei att på
bibel.no/bruk-bibelen.

Kven gjer kva?
- Kyrkjekontoret kunngjer måltidet i god tid,særleg
dersom det tek til før vanleg gudstenestetid.
- Konfirmantane eller andre grupper i forsamlinga kan
baka brød eller laga suppe. Saman med bakinga kan ein
lesa dei aktuelle tekstene i heftet «Bibelmat».
- I ei tradisjonell langkyrkje kan ein prøva å dekkja bordet i
midtgangen, viss brann- og rømmingsforskriftene tillèt
dette.
- På borda kan ein laga dekorasjonar der biblar og kornaks
er sette saman, evt.med andre element som kan syna at
Ordet gjev næring til trua.
- Ein kan knyta forkynninga til maten som ein deler, ved at
bibellesingar og korte refleksjonar blir knytte til rettene,
etter førebilete frå det jødiske påskemåltidet.
- Kan ein bruka lokale råvarer eller produkt i måltidet?
Undersøk kva alternativ som finst i lokalmiljøet.
Kanskje det alt er nokon i nærområdet som bakar
byggbrød?
- Takkofferet går til biblar i andre land,slik at dei òg kan få
Ordet som gjev næring til trua.
11

Bibeldagen med
bibelutstilling
Ei utstilling av gamle biblar frå lokalsamfunnet kan engasjera
både historisk og kulturelt. Slik kan Bibeldagen markera
den lange historia som Bibelen har på staden. Fleire
ulike grupper kan engasjerast i arbeidet med utstillinga,
som kan setjast opp i kyrkja, biblioteket, eit galleri eller ein
annan stad som høver. Gudstenesta på Bibeldagen kan
markera opninga av utstillinga.
Kven gjer kva?
- Forsamlinga må kunngjera utstillinga lang tid i førevegen,slik
at dei som eig gamle biblar, får god tid til å
respondera på utfordringa.
- Også biletkunst med bibelske motiv,som broderte bilete
med bibelvers, kan inkluderast i utstillinga.
- Dersom kyrkjebygningen ikkje er eigna til å husa utstillinga,
kan både utstillinga og gudstenesta leggjast til eit
anna lokale,som biblioteket eller eit galleri.
- Det lokale historielaget eller biblioteket kan få ansvar for
å merkja og setja opp utstillinga. Kom i hug å avklara
kven som har ansvaret for tryggleiken og forsikringa av
biblane.
12

- Under gudstenesta kan ein bera inn nokre gamle biblar i
prosesjon og leggja dei på ein sentral stad i kyrkjerommet.
- Tekstlesingane kan hentast frå nokre av dei eldre omsetjingane
som er i utstillinga. Eventuelt kan ei og same
tekst lesast frå ulike gamle utgåver,slik at forsamlinga
kan høyra korleis den same teksta var omsett i tidlegare
hundreår.
- Ein kan gjerne kopla markeringa av gamle biblar saman
med utdeling av nye,til born eller konfirmantar.
- Dei som eig biblane, kan utfordrast til å fortelja det dei
veit om historia deira, for eksempel kor lenge biblane har
vore i familiens eige og kva dei veit om personane som
har namnet sitt i dei.
- I samband med utstillinga bør det vera høve til å kjøpa
eller tinga nye biblar. Den lokale bokhandelen kan utfordrast
til å ordna dette.
- Takkofferet går til bibelspreiing i andre land, der mange
ikkje har ein eigen bibel.
13

14
Bibeldagen og diakoni
Bibelen seier mykje om å elska nesten sin og syna kjærleik i
handling. Gudstenesta på Bibeldagen kan ikkje berre utfordra
oss til å bruka Guds Ord og halda det høgt,men også
til å gjera det Ordet seier. Det manglar noko viktig i vår
bibelbruk viss ikkje orda om nestekjærleik blir sette ut i
livet.
Dei siste åra har mange forsamlingar fått ein ny røyndom
tett inn på livet,gjennom menneske som søkjer kyrkjeasyl,
asylsøkjarar som ønskjer å konvertera til kristen tru og
utanlandske tiggarar som tek plass på kyrkjetrappa.
Samtidig har forsamlinga kjende utfordringar i eldre og
sjuke som ikkje lenger greier å lesa i Bibelen sin, eller som
treng eit fellesskap der dei kan lytta til lesingar frå Bibelen.
Forsamlinga kan knyta kontakt med diakonale institusjonar
og organisasjonar i lokalsamfunnet i planlegginga
av denne gudstenesta.
Kven gjer kva?
Punkta nedanfor er meinte som eksempel; dei konkrete
tiltaka må utformast slik at dei passar i lokalmiljøet.
- Diakoniutvalet i forsamlinga bør i god tid drøfta kva
grupper ein vil gjera noko for i samband med Bibeldagen.
- Ein kan samarbeida med den lokale omsorgs- og sjukeheimen
for å kartleggja kva brukarar som ønskjer seg ein
bibel med stor skrift eller ein lydbibel. Også heimebuande
eldre kan få tilbod om ein bibel med stor skrift.

- Ein del av takkofferet på Bibeldagen kan gå til biblar til
omsorgs- og sjukeheimen, og biblar kan evt. overrekkjast
til brukarane eller leiinga under gudstenesta.
- Tekstlesingane på Bibeldagen kan hentast frå
«Fattigdoms- og rettferdighetsbibelen» (Verbum Forlag
2015).
- Forsamlinga kan kartleggja kva språk som finst mellom
flyktningar og asylsøkjarar i kommunen og kven som
ønskjer seg ein bibel.
- Forsamlinga kan kontakta Bibelselskapet,som har biblar
på meir enn 100 språk. Fleire utgåver kan skaffast på
bestilling. Noko bestillingstid må påreknast.
- Flyktningar og asylsøkjarar kan inviterast spesielt til gudstenesta
på Bibeldagen, og forsamlinga kan dela ut biblar på
språket deira.
- Bibeltekstene i gudstenesta kan lesast på fleire forskjellige
språk som er representerte i lokalsamfunnet.
- Flyktningar og asylsøkjarar kan utfordrast til å fortelja kva
plass Bibelen har i livet deira og korleis Bibelen blir lesen i
heimlandet deira.
- Dei som forsamlinga får kontakt med på denne måten, bør
inviterast inn i eit fellesskap,som ei bibelgruppe eller
liknande.
- Forsamlinga kan kartleggja om det trengst ei fast tekstlesing
på andre språk under dei faste gudstenestene.
- Takkofferet går til arbeidet med å omsetja Bibelen til stadig
nye språk.
15

Det er lang tradisjon i Noreg for å feira
Bibeldagen på Såmannssundag eller ein
annan dag i året. Bibeldagen er eit godt
høve til å skapa bibelglede og inspirasjon
i den lokale forsamlinga. Kvifor ikkje
markera dagen på ein ny og kreativ måte
i år?
I heftet finn du:
· Kva er Bibeldagen?
· Bibeldagen med fokus på
bibelarbeidet internasjonalt
· Bibeldagen for born
· Bibeldagen med måltid
· Bibeldagen med bibelutstilling
· Bibeldagen og diakoni
ISBN 978-82-541-0902-1
Bibelen open for alle
9 788254 109021