Bruk Bibelen: Bibelmaraton (nn)

BRUK BIBELEN
Bibelmaraton

Heilt frå du var eit lite barn, har du kjent
dei heilage skriftene, som kan gje deg
visdom til frelse ved trua på Kristus
Jesus. Kvar bok i Skrifta er innanda av
Gud og til nytte i opplæring, formaning,
rettleiing og oppseding i rettferd, så det
mennesket som høyrer Gud til, kan bli
fullt utrusta til all god gjerning.
2 Tim 3,15–17
2
© Bibelselskapet 2015
ISBN 978-82-541-0900-7
Omslagsfoto: Hans Johan Sagrusten
Design: Åsmund Sand
Sats: Ole Arnøy
Trykk: Strålfors

Bibelmaraton
Det er ei heilt spesiell stemning i rommet. I fleire
dagar har orda frå Bibelen vorte lesne høgt. Nokre
sit stilt og følgjer med på lesinga,somme med attlatne
auge,andre med peikefingeren i sin eigen
bibel. Folk kjem og går. Nokre står og snakkar lågt
saman ute på gangen. I storsalen er det foredrag om
Bibelen. Snart har vi kome fram til den siste boka,
og det siste kapitlet skal lesast.
Mål: Å bli kjende i Bibelen og
læra dei lange linene i
forteljingane.
Tid: 20 minutt – 80 timar.
Stad: I ei kyrkje eller eit forsamlingshus
med fleire rom,
helst sentralt i lokalmiljøet.
Tal på personar:
2 – 160 personar.
Kven gjer kva:
- Til kvar tid trengst det to
som skifter på å lesa.
- Ein full bibelmaraton
inneheld 80 vakter på ein
time kvar.
- Det trengst leiarar som
organiserer lesarane,
ordnar med mat og tek
imot tilhøyrarane.
3

Korleis gjer vi det?
Å lesa gjennom Bibelen kan samla heile forsamlinga.
Den lange lesinga gjev oversikt over Bibelen og viser oss
dei lange linene gjennom boka. Dersom heile Bibelen er
for krevjande, kan ein lesa berre Det nye testamentet,
alle evangelia eller eit einaste evangelium.
Om dei første kristne står det at dei las frå skriftene sine «så
langt tida tillét» (Justin Martyr ca.år 150 e.Kr). Den lange,
samanhengande lesinga frå Bibelen gjev ei heilt anna og
djupare oppleving enn å lesa nokre få vers om gongen. Ein
bibelmaraton er eit stort løft som krev god planlegging,
men både lesarar og tilhøyrarar får kjenna at det er ei stor
oppleving.
Ei førebuande øving kan vera å arrangera eit kurs i
Bibelreisen ei veke eller to i forkant av bibelmaraton. Då
vil fleire på ein morosam og enkel måte ha fått ei oversikt
over den store forteljinga i Bibelen. For meir informasjon,
sjå bibel.no/kurs-bibelreisen.
Det kan lagast stuttare variantar av bibelmaraton. I dette
heftet finst det fleire ulike forslag til val av tekster og
lengde på lesinga. Bruk gjerne kreativiteten til å laga andre,
lokalt tilpassa variantar. Tenk likevel nøye gjennom både
tid,stad og førebuing til arrangementet.
4

Ein bibelmaraton kan arrangerast på ulike stader:
- I ei kyrkje
- I eit anna forsamlingshus
- På det lokale biblioteket
- På eit kjøpesenter eller i ei gågate
- På eit bygdetun eller friluftsmuseum
Gode tips til bibelmaraton:
- Bibelmaraton må kunngjerast lang tid i førevegen,slik at
mange nok melder seg som lesarar.
- Lesarane les i skift på ein halv eller ein heil time.
- To lesarar deler på det same skiftet og les annakvart
kapittel.
- Det trengs difor minst to biblar med stor skrift.
- Inviter nokre til å lesa på andre språk,til dømes framandspråklege
i nærmiljøet.
- Varier gjerne mellom bokmål,nynorsk og samisk, om
mogleg.
- Dersom ein får dårleg tid mot slutten, les parallelt i to
team.
Dei som skal lesa:
- Legg vekt på god fordeling når det gjeld alder, kjønn og
kyrkjetilknyting.
- Legg vekt på variasjon i målformer og språk.
- Les gjerne frå både nye og gamle bibelomsetjingar.
- Inviter gjerne kjende personar til å vera med og lesa,til
dømes politikarar, idrettsutøvarar m.m.
5

- Pass på at dei som er inviterte, får enkle og kjende
tekster å lesa,til dømes frå evangelia.
- Kom i hug at eldre ofte ikkje les så fort som yngre.
Rammene rundt lesinga:
- Lag tydelege skilt som syner kvar lesinga går føre seg.
- Parallelt med lesinga kan det vera undervising om
Bibelen og andre aktivitetar i eit anna rom.
- Kom i hug å ha mat og drikke tilgjengeleg, både til dei
som les og til dei som hører på.
- Legg gjerne avsluttinga av lesinga til eit møte eller ei
gudsteneste,slik at det siste kapitlet i Johannes’
Openberring blir lese i fellesskap.
Kunngjering og publisering:
- Viss lesinga skal gå føre seg på offentleg stad, er det
viktig å spørja politi og kommune om tillating.
- Bruk lokalpressa til å få gode oppslag om arrangementet
på førehand.
- Samarbeid med det lokale biblioteket om ei eiga bibelutstilling.
- Samarbeid gjerne med ein lokalradio om overføring av
heile eller delar av lesinga. Dette må klarerast med alle
som skal lesa.
Ein bibelmaraton kan gjennomførast i mange ulike variantar.
Finn den lengda og vanskegraden som passar lokalt,
i oversikta på dei neste sidene.
6

Kortdistansen:
Bergpreika
Tid: 20 minutt
Bergpreika er den mest kjende tala i verdshistoria. Ho har
inspirert mange av dei andre store talene i historia,til
dømes Martin Luther Kings store taler. Ho kan lesast i
staden for preika i ei gudsteneste eller eit møte, eller ho kan
lesast som del av ein tur, ein forsamlingsdag eller ei anna
fellesskapssamling.
Foto: Det Nederlandske Bibelselskap
7

Mellomdistansen:
Eit heilt evangelium
Tid: 2-4 timar
Lengda på dei fire evangelia er nokså ulik. Lukasevangeliet
er nesten dobbelt så langt som Markusevangeliet,som er
det stuttaste. I staden for ei vanleg gudsteneste kan forsamlinga
by inn til lesing av Markusevangeliet,som tek
omkring to timar. Eit heilt evangelium kan òg delast opp i
fleire delar og lesast i løpet av ei helg, ein leir eller eit anna
arrangement som går over fleire dagar.
Foto: Hans Johan Sagrusten
8

Milløpet:
Dei fire evangelia
Tid: 12 timar
Å lesa dei fire evangelia i samanheng gjev ei heilt unik
fordjuping i personen Jesus frå Nasaret. Lik fire portrettmålarar
gjev evangelistane oss kvar si tolking av Jesus, frå
litt ulike vinklar. Evangelia kan lesast i løpet av ein dag eller
ei helg.
Alternativt kan forsamlinga lesa eit evangelium kvar helg i
ein månad. Etter lesinga kan ein innby til samtalegrupper,
der ein snakkar om dei fire ulike framstillingane ein har
høyrt:
- Kva likskapar er det mellom evangelia?
- Kva skilnader la de merke til?
- Kva er favoritt-evangeliet til kvar einskild?
- Kva tekst vart de særleg gripne av?
9

Halvmaraton:
Heile Det nye testamentet
Tid: 20 timar
Heile Det nye testamentet kan lesast på omkring 20 timar.
Tekstmengda er berre omkring ein firedel av lengda på
Det gamle testamentet. Ved å konsentrera seg om Det nye
testamentet unngår ein å introdusera nye bibellesarar for
dei vanskelegaste tekstene i Det gamle testamentet. Ein
bibelmaraton for konfirmantar kan difor med fordel halda
seg til NT.
Lesinga kan gå føre seg utan stans i løpet av eit døgn, eller
ho kan delast opp over to dagar,til dømes laurdag og
sundag. På ein konfirmantleir kan all undervisinga bytast
ut med lesing av Det nye testamentet,med spørsmål og
samtale på slutten av kvar dag.
Ein kan òg fordela dei 27 bøkene i Det nye testamentet på
dei 26 vekene i eit halvår,slik at ein kvar helg har ei bok i
NT som tema. Ein slår då gjerne saman dei to stutte breva
2 og 3 Joh.
10

Foto: Det Nederlandske Bibelselskap
11

Bibelmaraton:
Heile Bibelen
Tid: 80 timar
Ein full bibelmaraton er krevjande å gjennomføra og krev
god planlegging. Men attendemeldingane etter gjennomført
maraton er ofte overveldande:
«Endeleg har eg fått oversikt over heile Bibelen!»
«Det var så mykje eg ikkje visste stod i Bibelen!»
Men ei full gjennomlesing av Det gamle testamentet krev
òg at arrangøren er førebudd på å svara på vanskelege
spørsmål. Dei blodige hendingane i Josva og Dommarane
er krevjande for mange nye bibellesarar. Andre synest det
er mykje einsformig stoff i Mosebøkene og dei historiske
bøkene. Ein bør gje sjansen til å stilla spørsmål og samtala
om vanskelege tekster før,under eller etter lesinga.
Det er vanleg å rekna 80 timar som ramme for bibelmaraton,men
det er vanskeleg å treffa nøyaktig med tida når
tekstmengda er så stor. Mange opplever at det tek mellom
80 og 85 timar. Det er viktig å leggja inn litt «slakk» i programmet,slik
at ein blir ferdig til den tida ein har bestemt
seg for,til dømes under eit møte eller ei gudsteneste.
12

Foto: Det Nederlandske Bibelselskap
13

Triatlon:
Undervising, lesing
og samtale
Tid: 80 timar
Mange av tekstene i Bibelen er vanskelege å skjøna.
Skildringane av krigar og slag i Det gamle testamentet kan
skapa mange spørsmål og verka skremmande på nye bibellesarar.
Andre tekster i Bibelen kan vera vanskelege å setja
inn i den rette samanhengen. Difor kan bibelmaraton
gjerne supplerast med undervising før lesinga og samtale
etterpå.
Emne for undervisinga før lesinga startar, kan vera:
- Kva er den raude tråden i Bibelen?
- Kven er dei ulike personane i Det gamle testamentet?
- Kva skal vi tenkja om dei vanskelege tekstene?
- Korleis er forholdet mellom Det gamle og Det nye
testamentet?
- Må eg tru heilt bokstavleg på alt som står i Bibelen?
Etter undervisinga bør det gjevast høve til å stilla spørsmål,gjerne
skriftlege og anonyme, og leiarane i forsamlinga
bør vera tilgjengelege for å svara på spørsmål og vera
med i samtala.
14

Restitusjonsfasen:
Bibelgrupper
Tid: Innan ei veke etter bibelmaraton
Å gjennomføra ein bibelmaraton er eit stort løft, og det er
lett å gløyma det viktige etterarbeidet. Mange får lyst til å
lesa og læra meir etter å ha vore med på lesinga. Det er
viktig å ta tak i denne oppglødde stemninga med det same.
Forsamlinga bør difor ha eit ferdig opplegg for bibelgrupper,som
deltakarane kan melda seg på. Etterarbeidet
kan innehalda ulike tilbod:
- Bibelstudiegrupper som les ei og ei bok i Bibelen
- Samtalegrupper som tek for seg tema frå Bibelen
- Alphakurs eller andre kurs som gjev ei enkel innføring i
kristen tru
15

Ei vandring frå perm til
perm på 80 timar!
I heftet finn du:
• Korleis gjer vi det?
• Kortdistansen: Bergpreika
• Mellomdistansen: Eit heilt evangelium
• Milløpet: Dei fire evangelia
• Halvmaraton: Heile Det nye testamentet
• Bibelmaraton: Heile Bibelen
• Triatlon: Undervising, lesing og samtale
• Restitusjonsfasen: Bibelgrupper
ISBN 978-82-541-0900-7
Bibelen open for alle
9 788254 109007