19.04.2013 Views

Letra F - Terra de Miranda

Letra F - Terra de Miranda

Letra F - Terra de Miranda

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Dicionário Mirandês-Português – Ama<strong>de</strong>u Ferreira e José Pedro Cardona Ferreira<br />

fartábamos-mos <strong>de</strong> puxar. 6. Consumir<br />

em gran<strong>de</strong> quantida<strong>de</strong>: fartar-se d’auga.<br />

7. Ficar satisfeito: on<strong>de</strong> só se fártan ls<br />

uolhos para aquel lhado <strong>de</strong> ls montes.<br />

(AMM, 1961). a ~ à farta, em<br />

abundância: almórçan sopas i pan nun<br />

caçolico a ~. (AMM, 1961). ~ <strong>de</strong> rir rir<br />

muito: ... cumo éran sin malícia, fartaba<br />

<strong>de</strong> rir la gente. (FM, 1901).<br />

farto adj. 1. Farto, satisfeito com<br />

comida ou bebida: yá stou ~, nun tengo<br />

mais gana <strong>de</strong> comer. SIN. cheno. 2.<br />

Cansado, enfadado, aborrecido: yá bou ~<br />

<strong>de</strong> andar <strong>de</strong> ceca para Meca. 3. Que tem<br />

muita comida: era ua casa farta, nai<strong>de</strong><br />

passaba gana <strong>de</strong> nada. 4. Gran<strong>de</strong>:<br />

çcolgou la farta capa que traie als<br />

ombros. ir / star ~ <strong>de</strong> i. estar saturado:<br />

yá bou ~ <strong>de</strong> mendongo; ii. estar cansado:<br />

yá bou ~ <strong>de</strong> te aturar.<br />

fartote s.m. Gran<strong>de</strong> fartura.<br />

fartura s.f. 1. Fartura, efeito <strong>de</strong> ficar<br />

farto: dá-le algo <strong>de</strong> comer que nun há-<strong>de</strong><br />

tener muita ~. 2. Gran<strong>de</strong> quantida<strong>de</strong>: <strong>de</strong>ile<br />

inda ua ~ buona <strong>de</strong> semiente. 3.<br />

Fartura, bolo <strong>de</strong> massa frita. a dar cun ~<br />

em gran<strong>de</strong> quantida<strong>de</strong>: hai alhá mulones<br />

a dar cun ~. SIN. a ringalheira. cun ~ em<br />

gran<strong>de</strong> quantida<strong>de</strong>: ne ls casamentos dan<br />

antramoços, pan i bino cun ~.<br />

fase s.f. Fase. ~ <strong>de</strong> la lhuna fase da lua.<br />

SIN. lhuna, la muda <strong>de</strong> la lhuna.<br />

fasta interj. Voz usada para mandar<br />

recuar os animais quando puxam o carro.<br />

SIN. façte, faç-trás.<br />

fastar v. Recuar, ir para trás: pa que las<br />

bacas fastássen, daba-le cula guelhada<br />

no çofino. SIN. arrecular.<br />

fastídio s.m. 1. Aborrecimento. 2.<br />

Tédio.<br />

fástio adj. 1. Que é em quantida<strong>de</strong><br />

exagerada: l molino naugado nun dá<br />

salida a l’auga, nun dá corriente, ben ~<br />

pa l raneiro. 2. Rápido, com muita<br />

Edição 0.1 – Setembro <strong>de</strong> 2006<br />

10<br />

velocida<strong>de</strong>: l’auga benie mui fástia pa l<br />

raneiro.<br />

fastiu s.m. Fastio.<br />

fás-trás vd. faç-trás.<br />

fatiar v. Fazer em fatias. SIN. m.us.<br />

segar.<br />

fatie s.f. Fatia. SIN. m.us. talhada.<br />

fatigar v. 1. Fatigar. SIN. m.us. cansar.<br />

2. +-se Cansar-se. SIN. m.us. cansar-se.<br />

fatila vd. fatilha.<br />

fatilar v. Fatiar, cortar em fatias.<br />

fatilha, fatila s.f. 1. Fatia. SIN. m.us.<br />

talhada. 2. Pedaço <strong>de</strong> pão. SIN. carolo.<br />

fatioca, fatiota s.f. Fatiota.<br />

fato 1 s.m. Fato, conjunto composto por<br />

casaco e calças ou por casaco e saia. ~ <strong>de</strong><br />

macaco fato-macaco. SIN. macaco. fato<br />

<strong>de</strong> treino fato-<strong>de</strong>-treino.<br />

fato 2 s.m. Facto, acção. SIN. m.us.<br />

feito 1 .<br />

fator s.m. Factor.<br />

fatura s.f. Factura.<br />

faturaçon s.f. Facturação.<br />

faturar v. Facturar.<br />

fauna s.f. Fauna: Assi, essa flora i ~ stá<br />

protegida. (MF, 2001).<br />

fax s.m. Faxe.<br />

faxa vd. faixa.<br />

faxina 1 s.m.f. 1. Pessoa que faz<br />

limpezas. 2. Pessoa que trata da<br />

alimentação nos quartéis.<br />

faxina 2 s.f. Faxina, limpeza.<br />

faxineiro s. Pessoa que faz limpezas.<br />

faxismo vd. feixismo.<br />

faxista vd. feixista 1,2 .<br />

fazenda m.q. fazienda.<br />

fazer v. 1. Fazer, executar, realizar,<br />

produzir: nun hai nai<strong>de</strong> que faga cestos<br />

cumo el; … até yá you, que nun sirbo<br />

para nada, fiç un lhibrico an mirandés.<br />

(MF, 2001). 2. +se Fazer-se, crescer: l

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!