A análise das cifras sobre delitos viol<strong>en</strong>tos sinálanos que o exercicio da viol<strong>en</strong>cia estáunida á condición masculina; 326 así, o Consello Xeral do Poder Xudicial, ao analizar ascaracterísticas das vítimas, afirma que “con indep<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia do tipo de viol<strong>en</strong>cia, a desagregacióndos datos <strong>en</strong> función do sexo da vítima pon de manifesto de maneira rotundaque a muller é claram<strong>en</strong>te a vítima nos casos de viol<strong>en</strong>cia doméstica. A análise desdea perspectiva do sexo das vítimas dos supostos rexistrados pon <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cia que a viol<strong>en</strong>ciaintrafamiliar supón na maioría dos casos a agresión de homes contra mulleres...No oit<strong>en</strong>ta e oito por c<strong>en</strong>to dos casos, as vítimas d<strong>en</strong>tro da categoría «viol<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> parella»son mulleres. S<strong>en</strong> acadar esta porc<strong>en</strong>taxe, as vítimas tamén son maioritariam<strong>en</strong>t<strong>en</strong><strong>en</strong>as ou mulleres novas no suposto de viol<strong>en</strong>cia contra «m<strong>en</strong>ores desc<strong>en</strong>d<strong>en</strong>tes»”. 327O mesmo Consello Xeral do Poder Xudicial, nos seus informes relativos a mortes viol<strong>en</strong>tasacaecidas no ámbito da viol<strong>en</strong>cia doméstica, refire unha porc<strong>en</strong>taxe do set<strong>en</strong>tapor c<strong>en</strong>to de mortes nas que a vítima son mulleres, <strong>en</strong> relación co ano 2001; nun set<strong>en</strong>-m<strong>en</strong>talm<strong>en</strong>te, para delimitalo como feitos illados, particulares e limitados non só a unhas familias quedan a coñecer a súa situación, s<strong>en</strong>ón tamén a determinados grupos de familias (por exemplo, as debaixo nivel económico), a determinadas mulleres (provocadoras, con falta de responsabilidade, masoquistas),a determinados homes (psicópatas, alcohólicos, parados, drogadictos), a determinadas circunstancias(crise familiar, illam<strong>en</strong>to social nunha nova cidade, paro laboral...) e así de forma interminable,sempre e todo para int<strong>en</strong>tar non recoñecer algo que supón un grave quebranto e unha importanteaxitación dalgunhas das columnas sobre as que se as<strong>en</strong>ta a nosa sociedade patriarcal”. Lor<strong>en</strong>teAcosta, M. ; J. A.: Agresión a la mujer: maltrato, violación y acoso, Comares, Granada, 1999, p. 81.326 Creo que, ademais diso, é significativo analizar o índice da actividade delituosa at<strong>en</strong>d<strong>en</strong>do ao sexodas/os autores. Se examinamos o total da poboación reclusa, <strong>en</strong>contrámonos con que, fronte a unhacifra que alcanza un total de 44.197 homes, o número de mulleres reclusas é de 3.732, o cal significaque só 8 de cada 100 reclusos son mulleres. Se a difer<strong>en</strong>ciación se leva a cabo t<strong>en</strong>do <strong>en</strong> conta o tipode delito, a difer<strong>en</strong>za é máis relevante, e así, se o delito cometido é o de lesións ou homicidio, frontea 2.130 homes, a cifra de mulleres é de 102. Habería que preguntarse por que as mulleres non delinqu<strong>en</strong>,por que o seu nivel de participación delituosa é significativam<strong>en</strong>te inferior e se iso non terá unhavinculación directa co lugar historicam<strong>en</strong>te asignado ás mulleres na sociedade (elaboración doInstituto da Muller, Ministerio de Asuntos Sociais, a partir de datos facilitados pola Dirección Xeral deInstitucións P<strong>en</strong>it<strong>en</strong>ciarias, correspond<strong>en</strong>tes ao 31 de decembro de 2001). Véxase ao respectoLaberge, D.: “Las investigaciones sobre las mujeres calificadas de criminales: cuestiones actuales ynuevas cuestiones de investigación” <strong>en</strong> Derecho p<strong>en</strong>al y discriminación de la mujer. Anuario deDerecho P<strong>en</strong>al 1999-2000, Pontificia Universidade Católica de Perú e Universidade de Friburgo, Perú,2001, p. 357, onde o autor se interroga sobre por que poucas mulleres deveñ<strong>en</strong> delincu<strong>en</strong>tes, se estáaum<strong>en</strong>tando a criminalidade das mulleres; se son mellor tratadas polo sistema p<strong>en</strong>al e se é o feminismoresponsable do aum<strong>en</strong>to da criminalidade feminina.327 García Calvo, M.: El tratami<strong>en</strong>to de la viol<strong>en</strong>cia doméstica <strong>en</strong> la administración de Justicia, ConselloXeral do Poder Xudicial, Madrid, 2003, p. 84. Na investigación ao analizar a relación do agresor coavítima <strong>en</strong> supostos de viol<strong>en</strong>cia na parella, e referido ao total de s<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zas ditadas no ano 1999 <strong>en</strong>instancias superiores, conclúese que no 52,0% dos supostos analizados o agresor é o cónxuxe; no16,5% é a parella con ou s<strong>en</strong> conviv<strong>en</strong>cia estable; no 9,8% o agresor é o cónxuxe separado de feito;no 14,6% o agresor está separado legalm<strong>en</strong>te; no 1,2% o agresor é o cónxuxe divorciado, e no 5,9%non consta. Estas cifras permít<strong>en</strong>nos corroborar que na maior parte dos supostos <strong>en</strong>tre vítima e agresorexiste ou existiu un matrimonio legalm<strong>en</strong>te constituído. Véxase García Calvo, M.: El tratami<strong>en</strong>to dela viol<strong>en</strong>cia doméstica <strong>en</strong> la administración de Justicia, Consello Xeral do Poder Xudicial, Madrid,2003, p. 214.O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres143
ta e cinco por c<strong>en</strong>to nos supostos correspond<strong>en</strong>tes ao ano 2002, e nun set<strong>en</strong>ta e oitocoma seis por c<strong>en</strong>to dos supostos nos que a vítima era unha muller no ano 2003, doscales nove vítimas eran m<strong>en</strong>ores de idade. 328Non obstante, atopar razóns ou xustificacións desa realidade non constitúe unha tarefafácil. Durante anos tanto os medios de comunicación como a comunidade ci<strong>en</strong>tífica quecomezou a analizar a problemática da viol<strong>en</strong>cia apuntaban dunha maneira practicam<strong>en</strong>tex<strong>en</strong>eralizada que esas condutas viñan ligadas a graves problemáticas de alcoholismoou drogadicción ou mesmo que a viol<strong>en</strong>cia se manifestaba case <strong>en</strong> exclusiva <strong>en</strong> familiasdesestruturadas <strong>en</strong> que as condicións de vida raiaban practicam<strong>en</strong>te na pobreza ou aindix<strong>en</strong>cia, chegándose mesmo a afirmar por parte de importantes repres<strong>en</strong>tantes dapolítica española que o f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>o crec<strong>en</strong>te de parellas unidas <strong>en</strong> proxectos de conviv<strong>en</strong>ciaalleos ao matrimonio legalm<strong>en</strong>te constituído predispoñía dunha forma máis int<strong>en</strong>saá práctica desas condutas. 329A realidade constatou que a problemática da viol<strong>en</strong>cia habitual se dá <strong>en</strong> todo tipo defamilias e formas de conviv<strong>en</strong>cia, e que as condicións precarias de vida ou o influxodunha grave problemática de alcohol ou consumo de estupefaci<strong>en</strong>tes, aínda cando podeagravar substancialm<strong>en</strong>te a situación <strong>en</strong> que se des<strong>en</strong>volv<strong>en</strong> as vítimas, non constitú<strong>en</strong>por si só un factor determinante do exercicio da viol<strong>en</strong>cia de maneira habitual. Cuestióndistinta é o feito de que a maior parte das mulleres usuarias de servizos de acollida pert<strong>en</strong>zana situacións económicas máis desfavorecidas, e isto na medida <strong>en</strong> que unhamaior preparación, a pert<strong>en</strong>za a un determinado grupo social ou a maior capacidadeeconómica da persoa que sofre unha situación deste tipo permite <strong>en</strong>contrar solucións deurx<strong>en</strong>cia s<strong>en</strong> ter que contar co acceso a servizos sociais, e á marxe de canles pert<strong>en</strong>c<strong>en</strong>tesá rede pública de axuda ás vítimas.Como diciamos, unha vez abandonada practicam<strong>en</strong>te esa consideración de que a viol<strong>en</strong>ciasó se dá <strong>en</strong> situacións de marxinalidade, e parec<strong>en</strong>do querer <strong>en</strong>contrar unha xustificaciónmáis globalizada a esa problemática, escóitase con frecu<strong>en</strong>cia a afirmación deque o exercicio da viol<strong>en</strong>cia é algo connatural á natureza humana, e, se o home agridefisicam<strong>en</strong>te, a muller destaca na agresión psíquica, interpretación que por parte dalgúnautor veu d<strong>en</strong>ominarse o “mito da muller agresora”. Para LORENTE ACOSTA “trátasedun mito, posto que o que se produce é unha desfiguración da realidade, que pres<strong>en</strong>tacomo as mulleres pod<strong>en</strong> levar a cabo agresións sobre os homes, coa int<strong>en</strong>ción de quesexa considerado un problema xeral e comparable á agresión do home á muller”. 330No <strong>en</strong>tanto, a busca de argum<strong>en</strong>tos que apoi<strong>en</strong> a posible x<strong>en</strong>eralización do exercicio da viol<strong>en</strong>ciaconstitúe unha tarefa infrutuosa á vista da realidade. O índice de agresións non só écuantitativam<strong>en</strong>te moi superior no caso da viol<strong>en</strong>cia exercida por homes contra as súasesposas ou compañeiras, s<strong>en</strong>ón que os mesmos actos de viol<strong>en</strong>cia adoitan ter consecu<strong>en</strong>-144328 Consello Xeral do Poder Xudicial. Informe sobre fallecimi<strong>en</strong>tos por viol<strong>en</strong>cia doméstica <strong>en</strong> los años2001 y 2002, p. 13 e 27; Consello Xeral do Poder Xudicial. Informe sobre muertes viol<strong>en</strong>tas <strong>en</strong> el ámbitode la viol<strong>en</strong>cia doméstica <strong>en</strong> el año 2003, p. 39.329 Véxase El Correo Gallego, 3 de xuño de 2000; El País, 2 e 3 de xuño de 2000, onde se recoll<strong>en</strong> declaraciónsde importantes repres<strong>en</strong>tantes da política española nas que se afirma que “as parellas de feitoproduc<strong>en</strong> máis viol<strong>en</strong>cia”.330 Lor<strong>en</strong>te Acosta, M.: Mi marido me pega lo normal, Ares y Mares, Barcelona, 2001, p. 123.O tratam<strong>en</strong>to p<strong>en</strong>al da viol<strong>en</strong>cia contra as mulleres
- Page 1:
O Tratamento penal da violenciacont
- Page 5 and 6:
Edita:Autora:Dep. Legal:ISBN:Serviz
- Page 8:
PresentaciónA violencia contra as
- Page 11 and 12:
2.C.2.- Utilización de armas .....
- Page 14 and 15:
IntroduciónNinguén discute hoxe e
- Page 16:
tema penal ante algunhas das condut
- Page 20 and 21:
A.- O grao de tolerancia ante o exe
- Page 22 and 23:
nenas ou das mulleres, causando en
- Page 24 and 25:
2002, se ben foron examinados 72 su
- Page 26 and 27:
A primeira vista parece innecesario
- Page 28 and 29:
Non podemos esquecer que a violenci
- Page 30 and 31:
activo compromiso de defensa e prom
- Page 32 and 33:
como causa necesaria ou suficiente
- Page 34 and 35:
Estado de Dereito é imprescindible
- Page 36 and 37:
dun lugar de acceso restrinxido aos
- Page 38 and 39:
sas tan distintas como son o xéner
- Page 40 and 41:
expresar de forma unívoca o mesmo
- Page 42 and 43:
D.- A estrutura social como mecanis
- Page 44 and 45:
cial encóntrase nas experiencias d
- Page 46 and 47:
como estratexia de control das súa
- Page 48 and 49:
CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 50 and 51:
CAUSAS DO MALTRATO A NIVEL DE MACRO
- Page 52 and 53:
tude cos citados polo representante
- Page 54 and 55:
E.- A introdución da perspectiva d
- Page 56 and 57:
das importantes modificacións oper
- Page 58 and 59:
En canto ao ámbito do ordenamento
- Page 60 and 61:
a ausencia de prestacións sociais
- Page 62 and 63:
As mulleres coidadoras dos fillos e
- Page 64 and 65:
e a discapacidade, mesmo cando son
- Page 66 and 67:
As mulleres adolescentes ás cales
- Page 68 and 69:
En definitiva, ¿por que é tan imp
- Page 70 and 71:
- promover o emprego das inmigrante
- Page 72 and 73:
Viría ser o mesmo que absterse de
- Page 74 and 75:
do na sociedade e con claras manife
- Page 76 and 77:
G.- O principio de intervención m
- Page 78 and 79:
Quizais, e sobre todo en relación
- Page 80 and 81:
É certo que a adopción de medidas
- Page 82 and 83:
dos; pero o respecto a este catálo
- Page 84 and 85:
O Ministerio de Traballo e Asuntos
- Page 86 and 87:
nos se se lle deu desde o Ministeri
- Page 88 and 89:
dade das persoas. A análise das ac
- Page 90 and 91:
As resolucións que foron obxecto d
- Page 92 and 93:
cento dos supostos 196 impúxose a
- Page 94 and 95: 2.C.4.- Presenza doutras persoasO e
- Page 96 and 97: puidera darse dos deberes inherente
- Page 98 and 99: Xa dunha forma expresa a Lei orgán
- Page 100 and 101: iso, unicamente se conceptúa a imp
- Page 102 and 103: lectualizando a súa expresión a t
- Page 104 and 105: homicidio entre parellas con respec
- Page 106 and 107: O estudo a que nos estamos a referi
- Page 108 and 109: Así o considerou tamén recentemen
- Page 110 and 111: anterioridade ao Código Penal de 1
- Page 112 and 113: “motivos” entenderanse os móbi
- Page 114 and 115: que as unións de feito tiveron na
- Page 116 and 117: pode producirse un incremento do de
- Page 118 and 119: O lugar onde se leva a cabo a comis
- Page 120 and 121: O domicilio conxugal, por tratarse
- Page 122 and 123: H.- A voltas coa posible despenaliz
- Page 124 and 125: cales a pena é evidentemente un fr
- Page 126 and 127: cia con anterioridade e no cal, tra
- Page 128: menor entidade, quixera sinalar que
- Page 132 and 133: A Lei orgánica 11/2003, do 29 de s
- Page 134 and 135: A cuestión radica na dúbida que x
- Page 136 and 137: En definitiva, para os autores ante
- Page 138 and 139: to de coñecer a problemática; a t
- Page 140 and 141: xustifica a creación dun delito di
- Page 142 and 143: Tamén o Tribunal Supremo considero
- Page 146 and 147: cias máis graves. Ademais, a princ
- Page 148 and 149: A vivencia da inxustiza que supón
- Page 150 and 151: dereito penal debe cumprir a súa f
- Page 152 and 153: nese ambiente familiar. Trátase de
- Page 154 and 155: Inhumanas ou Degradantes e o artigo
- Page 156 and 157: definicións de tortura, como atent
- Page 158 and 159: Partindo desta concepción da integ
- Page 160 and 161: síndromes depresivas, os máis imp
- Page 162 and 163: En páxinas anteriores referíamos
- Page 164: A consideración actual de que o be
- Page 168 and 169: 1.- Da intensiva aplicación do Pri
- Page 170 and 171: É certo que suscita numerosas dúb
- Page 172 and 173: en todo caso considerando que os no
- Page 174 and 175: 2.- A necesaria atención aos inter
- Page 176 and 177: Con independencia da importancia do
- Page 178 and 179: Non obstante, é indubidable que a
- Page 180 and 181: Con independencia da escasa aplicac
- Page 182 and 183: sempre, diciamos, coñece a vítima
- Page 184 and 185: No momento en que se asume a citada
- Page 186 and 187: Á marxe da xestión anteriormente
- Page 188 and 189: VÍNCULO DAS VÍTIMAS DE SEXO MASCU
- Page 190 and 191: SENTENZA CONDENATORIA OU ABSOLUTORI
- Page 192 and 193: PROHIBICIÓN DE RESIDENCIARETIRADA
- Page 194 and 195:
MEDIDAS CIVÍSIMPOSICIÓN DE MEDIDA
- Page 196 and 197:
MEDIDAS DE ASISTENCIA E PROTECCIÓN
- Page 198 and 199:
pesar da posta en marcha polo Minis
- Page 200 and 201:
Medidas Penais acordadas por Xuíce
- Page 202 and 203:
Delito ao que están vinculadas as
- Page 204 and 205:
Período de consulta: Entre 06/06/2
- Page 206 and 207:
Na táboa anterior o acento ponse p
- Page 208 and 209:
posibilidades poucas veces chegan.
- Page 210 and 211:
É indubidable o complicado que sup
- Page 212:
lles posibilite ás mulleres percib
- Page 216 and 217:
DATA:MODELO DE SOLICITUDE DE ORDE D
- Page 218 and 219:
3. ¿Sabe se a citada persoa ten al
- Page 220 and 221:
MEDIDAS QUE SE SOLICITAN NO ÁMBITO
- Page 222:
ANEXO II: Exemplo dun suposto de se
- Page 225 and 226:
DATA PROFESIONAL XESTIÓN30-07-042-
- Page 227 and 228:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNsobre os d
- Page 229 and 230:
DATA PROFESIONAL XESTIÓNtodos os i
- Page 232:
ANEXO III: DATOS DE VIOLENCIA CONTR
- Page 235 and 236:
O maior número de condenados espa
- Page 238 and 239:
1. IntroduciónA violencia de xéne
- Page 240 and 241:
desagrado e cólera; pouca toleranc
- Page 242 and 243:
Unha vez que o suxeito é quen de i
- Page 244 and 245:
Retroalimentación e reforzo.Para g
- Page 246 and 247:
- Avaliación do autoconcepto media
- Page 248 and 249:
mos os datos fornecidos polo cuesti
- Page 250 and 251:
3.2. Temporalización do programaA
- Page 252:
BIBLIOGRAFÍA
- Page 255 and 256:
• Bernal del Castillo: La Discrim
- Page 257 and 258:
256• Consello Xeral do Poder Xudi
- Page 259 and 260:
• Figueroa Navarro, M.ª C.: Las
- Page 261 and 262:
• Lagarde y de los Ríos, M.: Cla
- Page 263 and 264:
• Ministerio de Traballo e Asunto
- Page 265 and 266:
• Red Feminista contra la Violenc
- Page 267:
• Villota, P. e Ferrari, I.: La i