RETRINCOS DE MEDO
Retrincos de medo é unha recopilación de historias fantásticas con temática terrorífica, feitas durante o Samaín do Novembro de 2017, por parte do alumnado e o titor de 6º de Educación Primaria do Colexio Luis Vives de Pontedeume.
Retrincos de medo é unha recopilación de historias fantásticas
con temática terrorífica, feitas durante o Samaín do Novembro
de 2017, por parte do alumnado e o titor de 6º de Educación
Primaria do Colexio Luis Vives de Pontedeume.
Transforme seus PDFs em revista digital e aumente sua receita!
Otimize suas revistas digitais para SEO, use backlinks fortes e conteúdo multimídia para aumentar sua visibilidade e receita.
R E T R I N<br />
C O S D E<br />
M E D O<br />
6 º E D U C A C I Ó N P R I M A R I A - L U I S V I V E S 2 0 1 7<br />
"O <strong>MEDO</strong> PO<strong>DE</strong> ESTAR ON<strong>DE</strong> MENOS O<br />
AGARDAS..."<br />
A S T R O S L U I S V I V E S
Retrincos de medo.<br />
ÍNDICE<br />
"O faro tebroso" por Samuel Murga (páx.3)<br />
"O lobishome" por Uxía Malde (páx. 4)<br />
"A casa do misterio" por Abián Perdomo (páx.4)<br />
"O orfanato" por Enrique Freire (páx. 5)<br />
"A mansión" por Miguel Martínez (páx. 6)<br />
"A rapaza degolada" por Edu Pereira (páx. 7)<br />
"Unha viaxe moi terrorífica" por Brais Ois<br />
(páx.7)<br />
"Xa o saberás" por Lucas Vázquez (páx. 8)<br />
"A persoa misteriosa" por Israel Calvo (páx.8)<br />
"Unha noite que nunca esquecerei" por Xurxo<br />
Sarmiento (páx. 9)<br />
"Un bosque con sorpresa" por Uxía González<br />
(páx. 10)<br />
"A estatua de mármore" polo titor Pablo López<br />
(páx. 11)<br />
Retrincos de medo é unha recopilación de historias fantásticas<br />
con temática terrorífica, feitas durante o Samaín do Novembro<br />
de 2017, por parte do alumnado e o titor de 6º de Educación<br />
Primaria do Colexio Luis Vives de Pontedeume.
O faro tebroso<br />
Samuel Murga<br />
Sempre me acordarei daquel día.<br />
Era o 3-11-2014 fai aproximadamente 3 anos.<br />
Quedaramos para xogar nun pobo que xa non me lembro do seu nome. Invitei a tres<br />
amigos meus da infancia, para que non me aburrira só.<br />
Aquel pobo estaba rodeado do mar e tiña unhas vistas moi bonitas.<br />
Só pasaba unha cousa,o pobo tiña unha sobrecolledora historia.<br />
Nun faro que estaba na zona máis terrorífica do pobo pasaban cousas estrañas.<br />
Tal e como di a lenda, un ser misterioso saía dunha cova debaixo do faro.<br />
Un día estabamos xogando no bosque e…de súpeto un oso apareceu nun intre e<br />
comezou a correr cara nós.<br />
Só tiñamos unha opción, meternos no faro.<br />
Pechamos a porta e como o oso non se ía, tivemos que facer noite alí.<br />
Coma un dos meus amigos tíñalle medo á escuridade subimos arriba, porque o faro<br />
como todos os faros , tiña unha luz na copa, pero se mal non recordo... ás 12 da<br />
madrugada escoitouse un son que nos espertou a todos.<br />
Pouco despois alguén abriu a porta e subiu polas escaleiras.<br />
Tiñamos moitísimo medo e… alí estaba!<br />
O monstro levouse a un dos meus amigos e o resto escapamos.<br />
Sorte que o oso xa non estaba.<br />
Contámosllo todo á miña nai e nos marchamos daquel lugar para sempre.<br />
Nunca volvemos a saber nada do meu amigo.
O lobishome<br />
Uxía Malde<br />
Un día pola mañá o mestre Xoán ergueuse<br />
todo empapado en suor, todo rabuñado,<br />
coas mans cheas de sangue e a roupa feita xiróns.<br />
Sentíase moi aturdido, non sabia onde se<br />
atopaba nin o que acontecera. Ao erguer a<br />
cabeza decatouse que estaba no medio do<br />
bosque. Seguiu un rastro de sangue e<br />
plumas que o levou ata unha granxa…<br />
Ao mirar ao seu redor, moreas de galiñas<br />
xacían mortas por todas partes.<br />
Un arrepío percorreulle o pescozo ao ver<br />
de lonxe o corpo sen vida do granxeiro, deitado no chan, enriba dun charco de<br />
sangue.<br />
A lenda do lobishome era certa e o mestre Xoán era un deles .<br />
A casa do misterio<br />
Abián Perdomo<br />
Érase una vez un home moi maior que vivía nunha casa de madeira. Moitas veces<br />
os nenos ían xogar ao lado da casa, pero cando se lles caía un xoguete e ían collelo,<br />
a casa comíase aos nenos.<br />
Conta a lenda que a casa estaba posuída pola muller defunta do home maior. Un<br />
día, un grupo de dous nenos saltaron á fiestra e metéronse na casa pola noite. Eles<br />
non crían na lenda e despois de estar rexistrando na casa atoparon unha carta que<br />
dicía:<br />
“Hoxe a fame matou á miña muller e estou triste. Despois de tres días escoitei a voz da<br />
miña muller. Díxome que estaba dentro da casa e que sendo unha pantasma tiña que<br />
comer nenos para saciar a súa fame”<br />
Os nenos asustados intentaron irse pero antes de saír unha man de madeira colleu<br />
aos nenos que xa case estaban na entrada e unha enorme boca intentou comelos<br />
pero de súpeto, un deles sacou unha caixa de mistos, acendeu un e a tirouno na<br />
boca da casa. Todo o edificio incendiouse e puideron saír salvos da casa do<br />
misterio.
O orfanato<br />
Enrique Freire<br />
Fai moito tempo no monte de Breamo había un<br />
orfanato cheo de nenos. Pero eu evitaba pasar<br />
por alí porque conta a lenda que houbo unhas<br />
mortes terribles e os nenos vagan pola noite<br />
polos corredoiros . De feito contan que houbo<br />
unha nena que se caeu polo pozo do orfanato e<br />
sempre que alguén vai non volve . Entón un día<br />
quedei cos meus colegas para ir ao vello<br />
orfanato. De camiño atopamos a un vello con<br />
ollos cegos, mans brancas e traumatizado.<br />
Seguro que algo malo lle debeu pasar. Seguro<br />
que viña do orfanato.<br />
Unha vez no patio do orfanato vimos o pozo,<br />
entón Lucas acercouse ao pozo e de socato,<br />
unha nena con traxe de forza e pelos revoltos tirou a Lucas polo pozo abaixo.<br />
Saímos correndo e entramos no orfanato. Só quedamos Samuel, Miguel eu. De<br />
golpe, unha nena chorando apareceu no corredoiro. Miguel acercouse a ela, pero<br />
resultou ser unha boneca de trapo sucia e vella que o arrastrou ata unha sala escura.<br />
Nós aparecemos nunha sala de música que de repente se pechou toda e apareceu un<br />
boneco encadeado que apagou as luces.<br />
O boneco intentou matar a Samuel pero pisou unha táboa vella e caemos no monte.<br />
Por pouco morremos.
A mansión<br />
Miguel Martínez<br />
Era un día normal de samaín pedindo lambonadas e caramelos nas casas, ata que<br />
atopei unha mansión coa verxa aberta. Achegueime e decidín pasar a ollar no xardín.<br />
De súpeto a verxa pechouse de golpe. Eu tiña moito medo...<br />
De repente o chan comezou a tremer coma se dun terremoto se tratase e caín por un<br />
burato. Mirei ao meu redor e só estaba a mansión. Avancei cara ela e coma un<br />
lóstrego apareceu ante min un can de tres cabezas que case me mata do susto. Corrín<br />
a adentrarme na mansión para protexerme do can, pero o que atopei dentro era máis<br />
aterrador: corpos aforcados e descuartizados. Xirei un curruncho e cheguei a unha<br />
cociña que tan só contiña unha neveira. Por curiosidade abrín a cámara frigorífica e<br />
apareceu unha cabeza cunha chave na boca. Botei a correr coa chave polas escaleiras<br />
ata o segundo piso onde vin unha porta con tres pechaduras e unha nota no chan que<br />
poñía tres sitios: o primeiro era a cociña, o segundo o comedor e o terceiro unha<br />
habitación.<br />
Baixei polas escaleiras cara o comedor, onde vin tres pratos. De contado apareceu un<br />
esqueleto que me dixo:<br />
- A ver se atopas a chave.<br />
Fixo un xogo de mans moi rápido, coma se dun trileiro se tratase, pero eu escollín o<br />
medio e acertei. O esqueleto desapareceu e quedei coa chave.<br />
Subín agora á habitación. Nela estaba unha nena chorando nun recuncho e a chave<br />
na cama. Con moito sixilo collín a chave, escapei correndo e pechei a porta antes de<br />
que a nena me atrapase.<br />
Tiña as tres chaves, así que bulín ata a porta das pechaduras. Introducín unha chave,<br />
logo outra, despois a derradeira, xireinas e...<br />
- Riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiing!!<br />
Tocou o espertador... todo fora un pesadelo.
A rapaza degolada<br />
Eduardo Pereira<br />
O dia 31 de outubro de 2017 un rapaz disfrazouse de zombie . Foi paseando polas<br />
rúas ata que chegou a unha na que estaba un ancián. O ancián contoulle que o seu<br />
veciño matara a unha persoa e o seu fantasma paseaba polas casas . El non cría nada<br />
de aquilo, así que marchou á súa casa, ceou e se foi durmir . Espertouse as 2:39 da<br />
madrugada e viu a unha rapaza degolada cun camisón branco que parecía vermello<br />
da sangue que tiña. Mexouse de medo.<br />
Foi avisar aos seus pais, volveron ao seu cuarto pero a rapaza degolada xa non<br />
estaba.<br />
Ao día seguinte chamaron os seus pais a un cura para que se fora o fantasma , pero<br />
non fixo ningún efecto . O rapaz foi correndo a buscar ao ancián e este lle dixo ao<br />
rapaz que era a súa filla que fora secuestrada e asasinada polos veciños.<br />
O ancián foi durmir a casa do rapaz e puxo o espertador para as 2:39. Espertáronse<br />
e viron á rapaza degolada. Entón, o ancián lle dixo que se fose ao ceo que estaba<br />
molestando a este rapaz . E a rapaza degolada se foi.<br />
3 anos despois volveu outra vez a rapaza degolada e matou ao rapaz e a os seus pais.<br />
Foi a súa vinganza.<br />
Unha viaxe moi terrorífica<br />
Brais Ois<br />
Fai uns meses a miña clase e eu estivemos de viaxe en Tarragona, Lucas un compañeiro<br />
meu que lle encanta organizar plans, propuxo ir de noite ao bosque e pasar a noite alí.<br />
Todos dixemos que si, xa que era dia 31 e seria moi divertido. Cando xa se estaba facendo<br />
de noite fixemos grupos para ir polo bosque, entón Samu (outro bo amigo) e mais eu<br />
decidimos darlles un susto ao resto, agochándonos tras un arbusto. A algún non lle fixo<br />
moita graza, pero era unha broma.<br />
Pouco despois de camiñar por alí preparamos as tendas de campaña nun sitio onde non<br />
había moitas árbores. Abián o mais gracioso da clase propuxo cear uns bocatas que<br />
trouxeramos, mentres ceabamos contabamos historias de medo e entón empezamos a<br />
escoitar uns ruídos de follas movéndose e entón apareceu un señor moi alto cunha<br />
mascara moi terrorífica,todos intentamos fuxir pero non puidemos escapar e dende<br />
entón non se sabe nada daquela clase de sexto.<br />
E vos estaredes preguntando… Se morreron todos, como se sabe esta historia? Pois<br />
porque o asasino era o seu titor que xa estaba farto de traballar naquel colexio e agora<br />
escribe estas liñas. Facemos unha viaxe?
Érase unha vez un matrimonio cun fillo. Un día cando o neno tiña dez anos no colexio<br />
mandáronlle escribir un cómic de medo. Cada noite o neno desaparecía da súa habitación e<br />
os pais o buscaban pero as 3:33 da mañá o neno sempre aparecía morto na súa cama e ás 6:33<br />
da maña aparecía vivo no comedor. Os pais asustábanse cada día máis ca o anterior e así<br />
durante moito tempo. Cando o neno xa tiña 12 anos o neno díxolle aos seus pais: “nunca pero<br />
nunca mires cando morro”. Os pais asustados preguntábanlle a especialistas pero non<br />
atopaban resposta. Nin os máis sabios, nin os máis listos. Ninguén, pero ninguén, tiña<br />
resposta para esa paranormal historia. E así seguía sucedendo día tras día ata unha noite que<br />
o pai quixo saber como morría o seu querido fillo. Mentres subía polas escaleiras da súa casa<br />
o corazón latíalle a mil por hora pensaba que a súa vida e a do seu fillo corría perigo. Cando<br />
entrou na habitación eran as 3:19 da mañá, faltaban varios minutos para que ocorrera a<br />
catástrofe de todas as noites. En plena noite non se vía nada na habitación dese neno. Tiña<br />
que esconderse nalgún lugar desa habitación e decidiu esconderse no armario do seu fillo e o<br />
armario estaba cheo de sangue. Eran as 3:32 da maña e ninguén aparecera na habitación.<br />
Xusto ás 3:33 escoitouse sonar o reloxo e apareceu un home de tres metros co neno vivo e<br />
sacou unha fouce a cravoulla na cabeza. O pai saíu do armario e berrou: - Non! Meu<br />
querido fillo! Era o mellor da miña vida…<br />
Pero os pais non sabían que eles eran os que estaban mortos.<br />
Así que pensade… Quen estará morto, ti ou eu?<br />
Xa o saberás<br />
Lucas Vázquez<br />
Un día do que non me quero acordar estaba na miña casa e chegou unha chamada, pensei que sería a<br />
miña muller que estaba no seu traballo. Pero non. Era unha voz que non escoitara nunca antes e me<br />
dixo: - Reúnete comigo na escola dos teus fillos. Fun alí correndo pero non encontrei a ninguén, non<br />
había luz e chamáronme ao móbil. Era a mesma voz de antes dicíndome que secuestrara a miña<br />
familia e debería de facer unha serie de probas para ver se era merecedor de encontralos con vida. -<br />
Vai ata a antiga fábrica e alí che direi o que tes que facer. Cando cheguei encontrei un casete e o<br />
reproducín nunha radio que había ao lado. A gravación dixo: ``se a túa familia queres salvar un brazo<br />
te deberas cortar. Logo non poderás conducir así que che darei máis tempo antes de que a túa familia<br />
vaia morrer´´. Fun correndo á seguinte proba. Era na miña antiga casa e alí había unha máquina que<br />
me retorcería os dedos un a un. Puxen a man e empezou a retorcelos ata que…Me arrincou un<br />
polgar. Xa podería salvar a miña familia, pero a cambio…Deberia loitar coa persoa misteriosa a<br />
morte.<br />
A persoa misteriosa<br />
Israel Calvo<br />
Fun ata o serradoiro e collín unha pistola que había no chan, de repente apareceu unha persoa con<br />
mascara e lle disparei no peito, uns segundos mas tarde desangrouse e volvín a casa coa miña familia.
Unha noite que<br />
nunca esquecerei<br />
Xurxo Sarmiento<br />
Era un dia calquera pola noite. Nuno, Miguel e eu que me chamo Xurxo, estabamos volvendo<br />
para casa , pero estabamos perdidos pois nos equivocamos de camiño e a única forma de volver<br />
era polo bosque prohibido. Din que o que pasa por ali non volve a ser visto, pero como era a<br />
única forma de volver para as nosas casas metémonos na espesura do bosque. Cando entramos<br />
no tebroso bosque todo estaba moi escuro. Para poder pasar o camiño había un cemiterio.<br />
Cando entramos, a porta pechouse de repente e empezaron a saír zombis. Nós bulimos cara a<br />
saída pero a Nuno colleuno un zombi da perna. Miguel e eu axudamos a Nuno dándolle ao<br />
zombi cun pau. Pechamos a porta da saída e saímos correndo. Entón ao lonxe vimos un barco<br />
fantasma e un fantasma saltou do barco sacou a súa espada fantasma e atacounos. Nós saímos<br />
correndo crendo que o despistaramos e vimos unha casa ao lonxe que parecía abandonada e<br />
decidimos repousar un pouco. Cando entramos na casa todo estaba cheo de trastos, entón<br />
escoitouse un ruído e uns pasos. A porta do soto da casa empezou a abrirse de par en par e<br />
veuse unha especie de monstro. Subimos rapidamente as escaleiras mentres o monstro nos<br />
perseguía. Non quedaba máis remedio que saír pola fiestra. Ao fondo víase unha especie de<br />
cabaza viva e o seu corpo estaba feito de madeira coa súa cabeza ardendo e montada nun cabalo.<br />
Viña a por nós e nós bulimos a fume de carozo. Nuno berrou: - A saída!<br />
Saltamos a fóra do bosque e ao mirar ao noso redor estabamos moi lonxe das nosas casas.<br />
Tardamos unha hora en volver e ao chegar, miña casa a miña nai preguntoume onde estivera.<br />
Mellor que non o saibas, contesteille.
Un bosque con<br />
sorpresa<br />
Uxía González<br />
Fai uns cantos anos estabamos a miña<br />
clase máis o noso titor pasando algúns<br />
días nun bosque. Estabamos montando as<br />
tendas de campaña porque xa era de noite<br />
e facía bastante frío. Cando acabamos,<br />
fómonos todos a durmir excepto Pablo (o<br />
titor) que se quedou fóra ao lado da<br />
fogueira. Xa nos espertaramos todos pero sucedeu algo terrible…Pablo non<br />
estaba!!! Estabamos moi preocupados pero Uxía M atopou unha nota que dicía o<br />
seguinte: ”Ola nenos, teño unha sorpresa para vós e se a queredes tedes que vir<br />
buscala”. De súpeto dixo Samuel : – Isto chéirame mal... Penso que algún estraño<br />
raptou a Pablo. Entón Miguel mirou cara ao chan e viu un rastro de pedriñas,<br />
recollémolas e empezamos a seguir o rastro. Acabábamos de saír e nos encontramos<br />
un mapa que estaba cheo de árbores cunha cruz, algúns árbores tiñan puntos de<br />
cores, Abián dixo: – Isto poden ser pistas e mirade tamén esta o noso campamento.<br />
Seguimos para diante e Brais ía o último. Brais comezou a berrar e fomos todos<br />
xunta el para tranquilizalo. Cando se tranquilizou dixo que sentiu algo nas costas<br />
que lle tocara. Pero non lle dimos importancia e seguimos para diante. Xa pasara<br />
un bo anaco do de Brais e cada vez que nos adentrabamos máis no bosque o chan ía<br />
cambiando de cor. Volvemos mirar o mapa e estabamos moi preto do punto de cor<br />
violeta. Miramos todos para arriba e nas follas dunha arbore estaba o punto!<br />
Collémolo e caemos todos por un oco que había baixo os nosos pés. Cando tocamos<br />
o chan outra vez había un túnel moi profundo e escuro ,a Lucas non se lle ocorreu<br />
outra idea que ir polo túnel e alá fomos. A medida que máis dentro estabamos do<br />
túnel máis luz había. Cando pasamos todo o túnel ao fondo estaba unha sala escura<br />
e de súpeto se acenderon as luces e vimos a Pablo amarrado a unha cadeira de pés e<br />
mans. Enrique máis eu tratamos un plan para soltar a Pablo de alí, e todos<br />
estiveron de acordo co noso plan. Démonos a volta e… apareceu unha persoa toda<br />
de negro ao lado de Pablo! Mentres Israel, Xurxo e Edu o entretiñan os demais<br />
fomos liberar Pablo. Conseguimos desatalo e corremos todo o que puidemos.<br />
Saímos por unhas escaleiras que apareceran máxicamente, volvemos ao<br />
campamento correndo e xa estaba o autobús esperándonos. Entramos e nos fomos<br />
todos a salvo e alegres de ter rescatado a Pablo.
A estatua de<br />
mármore<br />
Pablo López<br />
Cando pecho os ollos aínda a podo ver. Aquela figura de mármore perseguirame até o resto dos meus<br />
días. Como esquecela? Calquera neno ou nena que a vira sabe do que falo.<br />
Si. Refírome a esa estatua que vin cando tiña dez anos no cemiterio de Pontedeume. Aquela tarde, 1 de<br />
Novembro, acudín a acompañar a meu pai a deixar un ramo de flores á miña defunta avoa. Cando xa nos<br />
dispoñíamos a marchar, iamos deixando atrás nichos e nichos de defuntos, cruces e oracións... pero de<br />
súpeto avistei unha gran figura de mármore dunha esvelta muller. Aqueles ollos de pedra branca<br />
puxéronme os pelos de punta. Aínda hoxe podo velos, ante min, ollándome, como suplicando a miña<br />
axuda ou compaixón. Marchei correndo.<br />
Xa na casa, seguíalle dando voltas á miña visión e non me puiden aguantar. Pregunteille ao meu avó por<br />
aquela tumba tan diferente con aquel busto de mármore. Ao ancián cambioulle a faciana.<br />
- Senta meu neno. Éche unha historia moi triste- Dixo serio o meu avó. – Esa estatua que viches<br />
pertence a unha antiga nadadora da nosa vila, que perdeu a vida en estrañas circunstancias... Non<br />
notaches que só tiña un pendente nunha orella?<br />
De socato, a cara de mármore veume coma un flash á mente. Meu avó tiña razón. Agora que o comentaba<br />
unha orella non tiña pendente.<br />
- Ese foi o motivo da súa morte – continuou co relato- Ela era unha nadadora profesional, con marcas<br />
asombrosas para a época. Moito traballo detrás. Sempre adestrando. Ata que coñeceu a un rapaz do que<br />
quedou totalmente namorada.<br />
El regaloulle dous pendentes de perlas, que lle custaran o traballo de varios meses, como compromiso de<br />
casamento.<br />
Pero unha tarde, cruzando a ponte de ferro, por onde pasa o ferrocarril, a muller dirixíase ao seu<br />
adestramento na praia de Cabanas.<br />
Contan os mariñeiros que a viron dende o peirao, que nun momento dado, ela acicalouse o pelo e un dos<br />
pendentes caeu ao mar. Sen dubidalo nin medio segundo, saltou de cabeza dende a ponte. A entrada á<br />
auga foi perfecta. Os segundos pasaban coma minutos, os minutos coma horas e as horas coma os días.<br />
Nunca saíu á superficie. Nunca máis voltou.<br />
Os mariñeiros que se tiraron a rescatala tiveron que voltar, pois as fortes correntes e os remuíños que se<br />
forman nos piares da ponte impedían tan sequera achegarse onde a muller saltara. Unha gran mágoa...<br />
Como ves meu neno- seguía contando meu avó- nin unha nadadora profesional coma ela pode coas fortes<br />
correntes do mar, así que nunca te tires desa ponte. Prometido? – Eu asentín.<br />
Os anos foron pasando e un día de verán, o meu mellor amigo máis eu cruzabamos a ponte de ferro<br />
camiño da praia. Lembreime entón daquela historia do meu avó sobre a nadadora e conteilla ao meu<br />
amigo. El riuse e dixo:<br />
- Aínda cres neses contos de vellos? Ha ha ha. Parece mentira! Iso díxocho para asustarte e que non te<br />
tirases da ponte. Que parvada! Eu xa me tirei varias veces e aquí me tes. Mira, voume tirar. Xa verás.<br />
Eu rogueille que non o fixera, pero non me fixo caso. Colleu impulso e saltou. Non quixen mirar, tan só<br />
escoitei o ruído do seu corpo ao entrar na auga. Contaba os segundos: un, dous, tres, ... Non saía, non<br />
saía. Xa era demasiado tempo para tratárense dunha broma.<br />
Non sei como, armeime de valor e saltei a rescatar ao meu amigo. Pareceume que o salto durara<br />
eternamente. Pechei os ollos e sentín como entreba na auga a gran velocidade. Abrín os ollos baixo o mar<br />
e alí distinguín o corpo do meu amigo, braceando, intentando buscar á superficie. Pero había algo máis...<br />
Unha silueta parecía non deixalo subir. E non o fixo. Nunca máis subiu.<br />
Sego pensando que a nadadora que me contou o meu avó estaba alí con nós, pero seguro que ti tampouco<br />
me cres.
<strong>RETRINCOS</strong> <strong>DE</strong> <strong>MEDO</strong><br />
L U I S V I V E S 6 º E D U C A C I Ó N P R I M A R I A<br />
N O V E M B R O 2 0 1 7