Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
нын кұрамына колданылады. Онымен катар жылу жэне жарык<br />
энергиясын тікелей электрге айналдыратын термоэлемент ѳндіруге,<br />
шалаѳткізгіштер материалына колдануға кең жол ашылмак.<br />
§ 7. Т Е Л Л У Р Ж Э Н Е ОНЫҢ Қ О С Ы Л Ы СТАРЫ<br />
Теллур сирек элементтердің катарына жатады. Теллурды<br />
да селен алатын калдык, шаңдардан алады, екеуі кѳбіне бірге<br />
кездеседі. Екеуін ажырату үшін селен жэне теллур бар ѳнімдерді<br />
күкірт кышкылымен эрекеттестіреді, сонда мысалы NagSeCb<br />
ерітіндіде кала береді де, теллур оксид түрінде тұнбаға түседі:<br />
ЫагТеОз-f-H 2SO4= N a2S0 4-j- J ТеОг-І-НгО<br />
Теллурдың да аморфты жэне металл сиякты жалтыраган кристалдык<br />
түрі бар. Теллур жылуды, электрді жаксы ѳткізеді, ол<br />
жагынан металдарга жакындайды.<br />
Теллурсутек жэне теллуридтер, күкірт пен селеннің сондай<br />
косылыстарына өте ұксас. Теллур диоксиді ТеОг жэне теллурлы<br />
кышкыл Н2Т е 0 3 селеннің сондай косылыстары сиякты.<br />
Теллур кышкылы кұрамы, кұрылысы жэне касиеттері жагынан<br />
күкірт пен селен кышкылдарына мүлдем ұксамайды. Онын, молекуласынын<br />
формуласы Т е(О Н )6= Н 6ТеОб, кұрылысы октаэдрлі.<br />
Теллур кышкылы — ак түсті кристалдык зат, ^б=136°С , тыгыздыгы<br />
3,158 г/см3, ыстык суда жаксы ериді. Н6Т е0 6-алты<br />
негізді әлсіз кышқыл. Сілтімен бейтараптағанда, әдетте, кышкыл<br />
бір немесе екі сутек атомы ғана металл атомына алмасып, кышкыл<br />
тұздар — гидротеллураттар түзіледі. Мысалы, М' Н5Т е0 6, Мг<br />
Н4ТеОб. Орта тұзды, мысалы натрий теллуратын N a6Te06 теллур<br />
кышкылын натрий сілтісіне косып балкыту аркылы алады.<br />
Ag6Te06, H g6TeÖ6 сиякты тұздары да алынган.<br />
Қыздырса, екі молекула су шығарып, Н 2Те04 айналады, одан<br />
эрі кыздырса ТеОз — теллур триоксидіне ауады.<br />
Теллур триоксиді Т е 0 3(^б= 195°С)— кызғылт — сары түсті,<br />
суда ерімейтін кристалдык зат. Сілтілерде ериді.<br />
Теллур триоксиді T e03( /s = 195°С)— кызғылт-сары түсті,<br />
ғыштығын жаксарту үшін, кышкылға беріктігін к^шейту үшін,<br />
электр өткізгіштігін көтеру үшін тағы баска касиеттерін жаксарту<br />
үшін косады.<br />
§ 8 . П О Л О Н И Й Ж Ә Н Е ОНЫН, Қ О С Ы Л Ы С ТА РЫ<br />
Полоний сирек элементтерге жатады. Полонийдін тұракты<br />
изотоптары белгісіз, тек радиоактивті изотоптары ғана болады.<br />
Полоний изотоптарының ішіндегі маңыздысы — 210 Ро. Ол а —<br />
бөлшектердін көзі есебінде колданылады.<br />
Полоний сутек Н2Ро — өте тұраксыз, кәдімгі жагдайда тез<br />
арада өздігінен элементтерге ыдырап кетеді.<br />
Полонийдің РоО жэне Р 0О2 оксидтері бар. Полоний оксидінің<br />
РоО касиеттері толык зерттеліп бітпеген. ТеО-ға карағанда<br />
РоО түракты. Полоний мен оттекті.тікелей әрекеттестіру аркылы<br />
полоний диоксиді-РоОг алады. Оның негіздік касиеті кышкылдык<br />
375
Change language