Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
сак, бұлар реакцияласа бастайды, мырыш еріп, ерітіндіден корғасын<br />
бөлініп шығады, бұл ығыстыру реакциясынын. теңдігі өздеріңе<br />
бұрыннан таныс:<br />
ион түрінде:<br />
Zn + Pb(N03)2= Pb + Zn(N03)2<br />
Zn + Pb = Pb -+- Zn<br />
Бұл арада мырыш корғасынды ығыстырып шығарып оты'р,<br />
демек мырыш корғасыннан гѳрі актив екенін көреміз. Реакцияның<br />
мазмұнына келеек, мырыш атомдары өзінін, валенттік электрондарын<br />
Pb иондарына беріп, олар нейтралданып, металдык<br />
қорғасын түрінде бөлініп шыкты.<br />
Қорғасынды мыспен салыстырсак:<br />
Pb + Cu = С и + РЬ ,<br />
корғасынның мыстан актив екендігін көруге болады, сонымен бұл<br />
салыстырған үш металдын, активтігі мына бағытта төмендейді:<br />
Zn->-Pb->-Cu.<br />
Металдардын активтігін алғаш рет толык зерттеп салыстырған<br />
.H. Н. Бекетов (1865 ж.) болды; металдарды активтігінің<br />
төмендеу ретімен тізіп, оны «ығыстыру катары» деп атаған.<br />
Қазіргі кезде Бекетовтың тәжірибелері де, айтканы да дұрыс<br />
екендігі аныкталды, ол бұрын ығыстыру катары, не активтік<br />
катары деп аталатын катарды<br />
казірде металдардын<br />
кернеу катары деп атайды,<br />
ѳйткені ол катардағы эр<br />
бір металдын орыны, осы күнгі<br />
көзқарас бойынша, онын электрлік<br />
кернеу шамасымен аныкталады,<br />
яғни сол металды ѳз<br />
тұзының ерітіндісіне батырранда<br />
туатын кернеу айырымымен<br />
аныкталады.<br />
460<br />
Николай Николаевич<br />
Бекетов (1826—1911) кѳп уакыт<br />
Харьков университетінің профессоры<br />
болды, кейін академик ірі окымысты<br />
Бекетовтың негізгі ғылыми жұмысы<br />
заттын жалпы касиеті мен химиялык<br />
кұбылыстардың байланысын табуға<br />
арналды. Н. Н. Бекетовтын тамаша<br />
еңбегі «Бір элементтін екінші элементті<br />
ығыстырып шьіғару кұбылыстарын<br />
зерттеу» 1865 жылы жарияланды.<br />
Алюминийдін баска металдарды ок-
Change language