Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Пьер Кюри<br />
(1859— 1906)<br />
Эрнест Резерфорд<br />
(1871— 1937)<br />
тап қараса, бұлар бұрын заттың бөлініп болған шегі, енді бөлінбейтін<br />
ең кіші бөлшегі деп жүрген атомда электрондар бар<br />
екенін жэне онда ядролык процестердің (радиоактивтік) болатынын<br />
көрсетеді.<br />
Сырт карағанда бұл айтылғандар таза физикалық процесс<br />
сияқты болғанымен, ғылымның келешек дамуы, осы айтылғандардың<br />
барлығы, яғни атомның электрон кауыздарының және ядросының<br />
кұрылысы периодтык системаға тікелей байланысты екенін<br />
көрсетті. Сондыктан XX ғасырдын 20 жылдарының аяғына<br />
дейін атомнын электрон кауызы зерттелді, одан кейін 1932 жылдардан<br />
бастап атомның ядросы зерттелді. Сөйтіп атомның бұл<br />
екі сферасы екі баска зерттелді. Осыған байланысты периодтык<br />
заң өзінің дамуында әуелі электрон кауыздарынын заңы болып<br />
(оны біз осы тарауда өтеміз), сонынан атом ядросының заңы<br />
болып (XXIII тарау) дамыды.<br />
Атомның ядролык моделі. Атомның эксперимент<br />
корытындысынан шығарылған ең алғаш моделін 1911 жылы<br />
ағылшын ғалымы Эрнест Резерфорд ұсынды.<br />
Бұл уакытка дейінгі эксперименттер нәтижесінде зат ішінен,<br />
демек, атомнан, электрондар бөлініп шығатындығы анык болды,<br />
олай болса, атомнын, ішінде оларды нейтралдайтын он зарядтар<br />
да болуы керек.<br />
Міне, осы он зарядтарды, олардын орналаскан жерін, Резерфорд<br />
а-бѳлшектерімен тэжірибе жасау аркылы тапкан.<br />
Резерфорд ѳз тэжірибелерінде бір шок а-бѳлшектерін жұка<br />
металға бағыттап жібергенде, олардың басым көпшілігі жұка<br />
58
Change language