ШЫМКЕНТ КЕЛБЕТІ-18-19
Сәрсенбі 7 наурыз 2018 жыл
Сәрсенбі 7 наурыз 2018 жыл
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong><br />
(1557-1558)<br />
8 наурыз – Халықаралық әйелдер күні<br />
Өлеңімнен<br />
ұсынамын гүлдесте<br />
...Наурыз келсе, жауқазындар жар сала,<br />
Көктем келіп, көктен жаңбыр жауса да,<br />
Бәйшешек боп, қызғалдақ боп бой түзеп,<br />
Келеді өсіп қыздарымыз қаншама!<br />
Сәрсенбі 7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
Келеміз біз бір керуен, бір көште,<br />
Әйел жайлы таусылмас жыр мың кеште.<br />
Барлығында құттықтаймын мен бүгін,<br />
Өлеңімнен тоқып тұрып гүлдесте.<br />
Бауыржан Жақып<br />
Елбасы үндеуі<br />
Әлеуметтік бес бастама — баянды болашақ<br />
Қазақстан Республикасы Парламентінің бірлескен<br />
отырысында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан<br />
Назарбаев «Президенттің бес әлеуметтік бастамасы»<br />
атты халыққа үндеуін жария етті.<br />
Көктемнің алғашқы айын<br />
халыққа жағымды тың бастамамен<br />
бастаған Елбасы<br />
Наурыз айының еліміздің<br />
Тәуелсіздік күнтізбесінде<br />
ерекше орны бар екенін,<br />
яғни көктемнің алғашқы<br />
күнінде Алғыс айту күнін<br />
атап өтетінімізді, сонымен<br />
бірге, бұл – Қазақстан халқы<br />
Ассамблеясы құрылған<br />
күні екенін, Ұлыстың ұлы<br />
күні – Наурыз мейрамы мен<br />
әйелдер мерекесі де шуақты<br />
көктем айының еншісінде<br />
екенін атап өтті. Осы ізгі<br />
оқиғалардың бәрі Қазақстан<br />
халқын біріктіре түсетінін,<br />
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы<br />
да осыған бағытталғанын<br />
тілге тиек етті.<br />
Нұрсұлтан Назарбаев бұдан<br />
соң қоғамның әлеуметтік<br />
бірлігін нығайту ауқымды<br />
әлеуметтік жобалар<br />
арқылы жүзеге асатынына<br />
тоқталып, қазақстандықтардың<br />
әл-ауқатын әрі қарай<br />
жақсарта түсуге бағытталған<br />
жаңа бес әлеуметтік бастамасын<br />
ұсынды.<br />
Бірінші бастама: «Әрбір<br />
отбасына баспана алудың<br />
жаңа мүмкіндіктерін беру».<br />
«Біз соңғы жылдары қазақстандықтардың<br />
баспана<br />
алу мүмкіндіктерін кеңейту<br />
үшін көп нәрсе жасадық.<br />
2017 жылы 11,2 миллион<br />
шаршы метр тұрғынүй<br />
пайдалануға берілді.<br />
Бұл – рекордтық көрсеткіш.<br />
Дегенмен, оның өзі<br />
жеткіліксіз, әлі күнге дейін<br />
көптеген отбасы баспанасыз<br />
жүр. Бұл – айрықша<br />
әлеуметтік маңызы бар мәселе.<br />
Оның шешімін тұрғын-үй<br />
ипотекасының қалың<br />
көпшілікке жаппай<br />
қолжетімділігін арттыру<br />
арқылы табуға барлық жағдай<br />
жасау керек. Сондықтан,<br />
мен «7 – 20 – 25» бағдарламасын<br />
ұсынамын. Несие<br />
өсімінің мөлшерлемесі<br />
қазіргідей 14-16 емес, жылына<br />
7 проценттен аспайтын<br />
болады.<br />
u<br />
Жалғасы 3-БЕТТЕ<br />
құттықтау<br />
Әйел –<br />
өмір<br />
шырағы<br />
Нұрлан САУРАНБАЕВ,<br />
Шымкент қаласының әкімі<br />
Әлемге көктемнің шуағындай – жылылық<br />
пен мейірім нұрын төккен, Күндей<br />
шуақты, Айдай ажарлы, Гүлдей нәрлі де<br />
көркем асыл аналарды, аяулы аруларды –<br />
шұғылалы мереке 8 наурыз – Халықаралық<br />
әйелдер күнімен құттықтаймыз!<br />
Әйел – тіршіліктің тірегі, отбасының<br />
шырағы, тәрбиенің шырайы! Сіздердің<br />
бойларыңыздағы қайрат пен қажыр,<br />
шапағат пен шарапат, қайсарлық<br />
пен құлшыныс күллі әлемнің тамырына<br />
нәр беріп жатқандай.<br />
Бүгінде қыз-келіншектер қоғамның<br />
қай саласында да белсенді, беделді.<br />
Еліміздің экономикасы, білімі мен денсаулық<br />
сақтау саласында, мәдениеті мен<br />
бизнес көкжиегінде Сіздердің, қымбатты<br />
арулар, іздеріңіз бар. Сол тамаша талпыныстарыңызбен<br />
төл қаламыз Шымкенттің<br />
дамуына сүбелі үлес қосып келесіздер.<br />
Сіздер қоғамдық өмірдің қозғаушы<br />
күші бола білумен қатар ұрпағымыздың<br />
өрісін кеңейтіп, еліміздің еңсесін биіктетіп<br />
келе жатқан жігерлі жандарсыздар!<br />
Сіздердің ақыл мен парасат, махаббат<br />
пен шапағат, төзім мен сезім тұнған<br />
жүректеріңіз бізге әркез сенім пен жігер<br />
береді.<br />
Қымбатты аналар, сүйікті әпке-қарындастар,<br />
аяулы қыздар!<br />
Мерекелеріңізбен! Әрбіріңізге және отбасыларыңызға<br />
бақыт пен шаттық, денсаулық<br />
мен байлық, береке мен ынтымақ<br />
тілейміз!<br />
Нұрлан БЕКНАЗАРОВ,<br />
қалалық мәслихат хатшысы
2<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
Апта<br />
www.shymkala.kz<br />
Мегаполис<br />
Әкім<br />
кәсіпкерлермен<br />
пікірлесті<br />
Шымкентте<br />
жергілікті билік<br />
өкілдері кәсіпкерлермен<br />
кездесті.<br />
Ашық диалогпен өткен<br />
кездесуге қатысушылардың<br />
әрқайсысы<br />
түйткілді мәселелерін,<br />
жұмыс барысында кездесетін<br />
әкімшілік кедергілер<br />
жөнінде айтты.<br />
ОҚО кәсіпкерлер палатасының<br />
басшысы Асқар Әбубәкіров<br />
қазіргі таңда әкімшілік кедергілерді<br />
азайту мақсатында біршама<br />
жұмыстар жасалып жатқанын<br />
айтып өтті. Дегенмен,<br />
кәсіпкерлердің әлі де шешімін<br />
таппаған сұрақтары бар. Мәселен,<br />
белгілі бір аумақта коммуникация<br />
бар екенін іскер азаматтардың<br />
барлығы бірдей біле<br />
бермейді.<br />
Жаңа технология<br />
Шымкенттегі жастар<br />
ресурстық<br />
орталығында<br />
білім беру мекемелері<br />
арасында алғаш рет<br />
«Цифрлық Қазақстан»<br />
зияткерлік сайысы өтті.<br />
Цифрлық<br />
Қазақстан<br />
Конкурс қалалық әкімдік ҚР<br />
мемлекеттік қызмет істері және<br />
сыбайлас жемқорлыққа қарсы ісқимыл<br />
агенттігінің ОҚО бойынша<br />
департаментінің бастамасымен<br />
ұйымдастырылған.<br />
Ж а ң а т е х н о л о г и я н ы ң<br />
қыр-сырын меңгергендердің<br />
біріншілігіне Шымкент қаласының<br />
әкімі Нұрлан Сауранбаев<br />
қатысты.<br />
Бұл сайыс «Цифрлық<br />
Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын<br />
жүзеге асыру барысында<br />
халыққа электронды қызмет<br />
көрсетуді жеделдету мен жеңілдету<br />
мақсатында ұйымдастырылып<br />
отыр.<br />
Сайыста үздік 5 мектептің<br />
топтары өзара бақ сынады.<br />
Ол топта екі-екіден ұстаз, оқушы<br />
мен ата-ана болды. Солардың<br />
арасынан оза шапқан №65<br />
мектеп-гимназиясының «Сандық<br />
әлем.kz» командасы жеңіске<br />
жетті.<br />
Сайысқа қатысушылар e-gov.<br />
kz электронды үкімет порталындағы<br />
халыққа қызмет көрсету<br />
түрлеріне қатысты білімдерін<br />
жан-жақты көрсете білді.<br />
Сайыс барысында қажетті барлық<br />
анықтамаларды электронды<br />
түрде алудың тиімділігі көрсетілді.<br />
Азамат ЖАППАР<br />
Кездесуде билік пен кәсіпкерлердің<br />
өзара жұмыс жасауы<br />
егжей-тегжей талқыланды.<br />
Атап айтқанда, Шымкент<br />
қаласының әкімі кәсіпкерлікті<br />
дамыту барысында әкімшілік<br />
рәсімдерді заңға сәйкес жеңілдету<br />
үшін арнайы комиссия құруды<br />
ұсынды. Шаһар басшысы,<br />
бұған қоса, инвестиция жұмылдыруға<br />
баса мән берді.<br />
– Шымкент – бай қала, бірақ,<br />
біз инвесторларға жағдай<br />
жасауымыз керек, – дейді<br />
Нұрлан Сауранбаев. – Бізде жүзеге<br />
асыруға болатын қызықты<br />
жобалар жетерлік. Қаржы болса<br />
- кедергі жоқ. Мемлекеттік жекеменшік<br />
әріптестіктің қағидаттарын<br />
белсенді түрде пайдаланыңыздар.<br />
Бұл, әсіресе, балабақшалардың<br />
құрылысына<br />
Білім<br />
Шымкентте мектеп<br />
директорларын<br />
ашық конкурс<br />
арқылы тағайындау<br />
жалғасуда.<br />
Бұл жолы қала әкімі Нұрлан<br />
Сауранбаевтың жетекшілігімен<br />
арнайы комиссиялық топ шаһардағы<br />
№72 жалпы орта мектебінің<br />
басшылығына үміткерлерді<br />
сынақтан өткізді.<br />
Жалпы №72 жалпы орта<br />
мектептің басшылық лауазымы<br />
үшін 3 үміткер комиссия қабылдауына<br />
қатысты. Солардың ішінен<br />
мектеп директорлығы лауазымына<br />
Ахметбаев Аманбек Молдабекұлы<br />
лайық деп танылды.<br />
Қала әкімдігі<br />
қатысты. Ал биылдан бастап<br />
мемлекеттік-жекеменшік әріптестік<br />
негізінде мектеп те салынатын<br />
болады.<br />
Мегаполистің сәулеттік<br />
көрінісі де әкімнің назарынан<br />
тыс қалған жоқ.<br />
– Шымкенттің өзіндік стилі<br />
мен келбеті болуы керек, – дейді<br />
Нұрлан Ермекұлы. – Бұл шаһарымыздың<br />
туризм орталығына<br />
айналуы үшін маңызды. Оған<br />
қоса Шымкент 2020 жылы ТМДның<br />
мәдени астанасы атанғалы<br />
отыр. Ал қаламыздағы көптеген<br />
нысандар «қызыл» сызықта<br />
салынған, біраз көшелердің<br />
жарықшамдары нашар.<br />
Екі тараптың талқылауында<br />
қоғамдық көліктер, жаңа автобустарды<br />
әкелу мәселесі де<br />
сөз болды.<br />
Конкурспен тағайындалды<br />
Әдеп жөніндегі<br />
уәкіл қабылдайды<br />
Шымкент қаласы әкімдігі<br />
аппаратының персоналды басқару<br />
қызметі бөлімінің басшысы<br />
- әдеп жөніндегі уәкіл<br />
Мұратжан Омарбекұлы Акишев<br />
мемлекеттік қызметшілердің<br />
қызметтік әдеп нормаларының<br />
сақталуын және<br />
мемлекеттік қызмет, сыбайлас<br />
жемқорлыққа қарсы іс-қимыл<br />
туралы заң және мемлекеттік<br />
қызметшілердің әдеп кодексін<br />
бұзудың алдын алуды қамтамасыз<br />
ету қызметін жүзеге<br />
асырады, сондай-ақ өз функциялары<br />
шегінде мемлекеттік<br />
қызметшілер мен азаматтарға<br />
консультация береді.<br />
Аманбек Молдабекұлы 37<br />
жылдық еңбек өтілі бар педагог.<br />
Бұған дейін №1 кешкі жалпы<br />
орта мектеп директоры болып<br />
қызмет атқарған.<br />
Шымкент қаласы<br />
әкімдігі аппаратының<br />
әдеп жөніндегі уәкілінің<br />
мемлекеттік қызметшілерді<br />
және басқа да азаматтарды<br />
қабылдау кестесі:<br />
Әр айдың екінші және<br />
төртінші сәрсенбі күндері<br />
сағат 15:00-ден 17:00-ге дейін.<br />
Мекенжайы: Шымкент<br />
қаласы, Тәуке хан даңғылы<br />
№6, Шымкент қаласы<br />
әкімдігі ғимараты, 2-қабат,<br />
№207 бөлме. Тел: 8 (7252) 53-<br />
00-07, 53-00-04.<br />
Кәсіпкерлік<br />
20 жоба – 70 миллиард теңге<br />
әлеуметтіккәсіпкерлік<br />
«Шымкент»<br />
корпорациясы биыл<br />
еншілес ұйымдарымен<br />
бірге жалпы құны 70,82<br />
млрд теңгені құрайтын<br />
20 жобаны жүзеге асырғалы<br />
отыр. Нәтижесінде<br />
2600-ге жуық адам жұмыспен<br />
қамтылатын болады.<br />
«Шымкент» ӘКК<br />
ҰК» басқарма төрағасы<br />
Айтмұхаммед Алдажаров<br />
осылай деп мәлімдеді.<br />
Басқарма төрағасының<br />
айтуынша, аталған жобалар<br />
«Оңтүстік» индустриалды аймағы<br />
және «Оңтүстік» арнайы<br />
экономикалық аймағында<br />
жүргізіледі.<br />
– Биыл қолға алынатын<br />
20 жобаның 12-ін «Шымкент»<br />
әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы<br />
жүзеге асырады.<br />
Олардың құны 23,5 млрд<br />
теңгені құрап отыр. Ал «Оңтүстік»<br />
арнайы экономикалық<br />
аймағында жалпы құны<br />
Қала шаруашылығы<br />
Заңсыз<br />
құрылысқа<br />
жол жоқ<br />
Шымкент қаласының<br />
әкімдігі<br />
қала аумағында<br />
жер телімдерін өз бетінше<br />
иелену және ауыл<br />
шаруашылығы жерлерінде<br />
заңсыз құрылыстарға<br />
тосқауыл қою<br />
мақсатында қала тұрғындарына<br />
түсіндіру<br />
жұмыстарын жүргізуде.<br />
Солардың бірі Еңбекші аудандық<br />
әкімдігі мен учаскелік<br />
полицейлер Қаратөбе, Бадам-1<br />
шағынаудандарының тұрғындарымен<br />
кездесті.<br />
Кездесуде Қазақстан Республикасының<br />
жер кодексіне<br />
өзгертулер мен толық-<br />
хабарландыру<br />
3,5 млрд теңге болатын 5 жобаны<br />
іске асыру жоспарлануда.<br />
Бұдан бөлек «Оңтүстік»<br />
индустриалды аймағында 40<br />
млрд теңге көлеміндегі 5 жобаны<br />
іске қосу көзделуде, – деді<br />
Айтмұхаммед Тұрарбекұлы.<br />
Жалпы 2017 жылы «Шымкент»<br />
ӘКК трансформациялау<br />
кезеңінен өткен. Нәтижесінде<br />
жаңа жұмыс әдісі әзірленіп,<br />
инвестициялық жобаларды<br />
тиімді басқаруға және іске<br />
асыруға бағытталған басқару<br />
жүйесі енгізілген. Соның нәтижесінде<br />
бірқатар ауқымды жобаларды<br />
іске асыру жеңілдей<br />
түсті. Мысалы, «Астана» тұрғын<br />
үй кешенін салуға отандық<br />
инвесторлар 1 млрд 507<br />
млн теңге қаржы құйған болатын.<br />
Бүгінде кешеннің 2 блогы<br />
ел игілігіне тапсырылды.<br />
тырулар енгізіліп жатқаны,<br />
заңға сәйкес қолданыстағы<br />
жер телімдері нақты<br />
мақсатта пайдаланылмаса,<br />
мемлекет меншігіне қайтарып<br />
алу да қарастырылғаны<br />
түсіндірілді. Құжаты жоқ,<br />
белгісіз жерлерге қоныстанғандарға<br />
алдымен ескерту<br />
жасалады. Егер оған көнбесе,<br />
айыппұл салынып, соңында<br />
заңсыз құрылыс бұзылады.<br />
Заңсыз үй салған және<br />
негізсіз жер берген азаматтар<br />
да жауапкершілікке тартылады.<br />
Сондай-ақ, жер телімін өз<br />
бетінше иемденгені үшін ҚР<br />
ӘҚБтК 136-бабына сәйкес 75<br />
айлық көрсеткіш мөлшерінде<br />
айыппұл салынатыны да ескертілді.<br />
Әкімдіктің жұмысшы<br />
тобы Еңбекші ауданына<br />
Төле би және Сайрам аудандарынан<br />
енген Қазығұрт, Қаратөбе<br />
және Жұлдыз аумақтарын<br />
тексеру кезінде 222<br />
жер теліміне заңсыз құрылыс<br />
жүргізілгені анықталды.<br />
Айта кетейік, мұндай іс-шара<br />
әкімдік тарапынан аптасына<br />
бір рет тұрақты түрде<br />
өткізілуде.<br />
Прокурор қабылдайды<br />
Құрметті Абай ауданының тұрғындары! Құқық қорғау қызметтері<br />
орталығында құқық қорғау және мемлекеттік орган<br />
басшылары 13 наурыз күні азаматтарды жеке қабылдайды.<br />
Осыған байланысты қабылдауға алдын ала жазылу үшін Абай<br />
ауданының прокуратурасына (Шымкент қаласы, Республика<br />
даңғылы, 6 үй) немесе 33-97-60, 33-87-14 сымтетіктері арқылы<br />
хабарласуға болады.<br />
Абай ауданының прокуратурасы
Қоғам<br />
www.shymkala.kz<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
3<br />
Қазір банктер бастапқы жарнаға<br />
баспана құнының 30 пайызға<br />
дейін, кейде тіпті 50 пайызын<br />
салуды талап етсе, бұл<br />
бағдарлама бойынша ол 20 проценттен<br />
аспауға тиіс. Несие алушының<br />
ай сайынғы төлемін<br />
азайту үшін оның мерзімі 10-15<br />
емес, 25 жылға дейін болады»,<br />
– деді Мемлекет басшысы<br />
Екінші бастама: «Жалақысы<br />
төмен жұмысшылардың еңбекақысын<br />
көбейту үшін олардың<br />
салық жүктемесін азайту».<br />
Елбасы жалақысы төмен қазақстандықтарды<br />
қолдау үшін<br />
20<strong>19</strong> жылдың 1 қаңтарынан<br />
бастап олардың салық жүктемесін<br />
10 есеге азайтып, 1 процент<br />
қана салық салуды ұсынды.<br />
Ай сайын ең төменгі есептік<br />
көрсеткіштің 25 еселенген көлемінен<br />
аз жалақы алатындарға<br />
салынатын жеке табыс<br />
салығын азайту арқылы олардың<br />
салық жүктемесін жеңілдету<br />
керектігін, осылайша салықты<br />
азайтудан шығатын қаржы<br />
есебінен олардың жалақысын<br />
көбейтуге көзделді.<br />
Үшінші бастама: «Жоғары<br />
білім алудың қолжетімділігі<br />
мен сапасын арттырып, стуu<br />
Басы 1-БЕТТЕ<br />
Әлеуметтік бес бастама –<br />
баянды болашақ<br />
дент жастардың жатақханадағы<br />
жағдайын жақсарту».<br />
Бұл орайда Елбасы «Қазір<br />
еліміздің жоғары оқу орындарында<br />
530 мыңнан астам жас<br />
оқып жатыр, олардың 30 пайызға<br />
жуығы мемлекет бөлген<br />
грантпен білім алуда. Жыл сайын<br />
бөлінетін 54 мың грантқа<br />
қосымша 20<strong>18</strong>-20<strong>19</strong> оқу жылында<br />
тағы 20 мың грант бөлу<br />
керек. Оның 11 мыңы техникалық<br />
мамандықтар бойынша<br />
бакалаврлық білім беруге<br />
тиесілі болады. Бұл төртінші<br />
өнеркәсіптік революция жағдайындағы<br />
жаңа экономикада<br />
зор сұранысқа ие болатын<br />
сан мың жаңа маманды даярлауға<br />
мүмкіндік береді», – дей<br />
келе қазір жоғары оқу орындары<br />
мен колледждердің студенттерін<br />
жатақханамен қамтамасыз<br />
ету мәселесі өте өзекті<br />
екеніне де тоқталды.<br />
«Бұл міндетті шешу үшін<br />
жоғары оқу орындары, колледждер<br />
мен девелоперлік компаниялар<br />
мемлекет пен жеке<br />
меншіктің серіктестігі қағидасымен<br />
жатақхана салуды бастауы<br />
керек. Мемлекет өз тарапынан<br />
Білім және ғылым министрлігі<br />
арқылы жатақхана<br />
құрылысына жұмсалған инвестициялардың<br />
белгілі бір<br />
бөлігі біртіндеп қайтарылуына<br />
кепілдік береді. 2022 жылдың<br />
соңына дейін студенттерге<br />
арнап кемінде 75 мың орындық<br />
жаңа жатақхана салуды тапсырамын.<br />
Бұл алдағы жылдарда<br />
өсе түсетін сұранысты ескергеннің<br />
өзінде жатақхана тапшылығын<br />
біржола шешеді» –<br />
деді Президент.<br />
Төртінші бастама: «Шағын<br />
несие беруді көбейту».<br />
2017 жылы жалпы сомасы 32<br />
миллиард теңге болатын 7200<br />
шағын несие беріліпті. Алайда,<br />
Мемлекет басшысы атап өткендей,<br />
«Бастау Бизнес» жобасы<br />
бойынша білім алған тағы<br />
5 мың адам өз ісін бастауға қажетті<br />
шағын несиелерді ала алмаған.<br />
«Сондықтан, 20<strong>18</strong> жылы<br />
қосымша 20 миллиард теңге<br />
бөліп, шағын несиелердің жалпы<br />
сомасын 62 миллиард теңгеге<br />
жеткізуді тапсырамын. Нәтижесінде<br />
шағын несие алатындардың<br />
саны 2017 жылмен салыстырғанда<br />
2 есеге артып, 14<br />
мың адамға жететін болады.<br />
Бұл жұмысты одан кейінгі жылдарда<br />
да белсенді жалғастыру<br />
керек» – деді Н. Назарбаев.<br />
Бесінші бастама: «Елді<br />
газбен қамтамасыз етуді жалғастыру».<br />
«Елімізде газ өндіру<br />
Тәуелсіздік кезеңінде жылына<br />
8-ден 52 миллиард текшеметрге<br />
дейін артты, әрі қарай да өсе<br />
түседі. Қазір еліміздегі тұрғындардың<br />
50 пайызға жуығы газбен<br />
қамтамасыз етілген. 9 облысқа<br />
газ тартылған. Дегенмен,<br />
орталық және солтүстік<br />
өңірлер әлі де газсыз отыр. Біз<br />
Қараөзек (Қызылорда облысы)<br />
- Жезқазған-Қарағанды-Теміртау-Астана<br />
бағытында магистральді<br />
газ құбырын салу жобасын<br />
жүзеге асыруымыз керек.<br />
Оған тиісінше қаражат тарту<br />
қажет болады, соның ішінде<br />
халықаралық қаржы институттарынан<br />
да. Бұл 2,7 миллион<br />
адамды газбен қамтамасыз<br />
етумен қатар, шағын және<br />
орта бизнестің жаңа өндірістерін<br />
ашуға мүмкіндік береді.<br />
Сонымен бірге, экология жақсарады.<br />
Газға көшу тек Астананың<br />
өзінде зиянды қалдықтардың<br />
ауаға таралуын 6 есеге<br />
немесе жылына 35 мың тоннаға<br />
азайтады. Бұл жобаны жүзеге<br />
асыру әрі қарай өзге өңірлерді<br />
де газбен қамтамасыз етуге<br />
мүмкіндік береді».<br />
Президенттің бес бастамасы<br />
– осы. Оларды іске асыру<br />
жаңа жұмыс орындарын құруға,<br />
сол арқылы ел экономикасының<br />
әрі қарай дами түсуіне<br />
жол ашады.<br />
Н. Назарбаев Үкімет пен<br />
Ұлттық Банкке бастамаларды<br />
іске асырудың егжей-тегжейлі<br />
тетіктерін жасауды тапсырды.<br />
Сондай-ақ Парламент депутаттарынан<br />
заңнамаға қажет<br />
өзгерістерді уақтылы енгізуді<br />
өтініп, бағдарламаны заңдық<br />
тұрғыдан бекіту қажет екенін<br />
айтты.<br />
Мереке<br />
Дерек пен дәйек<br />
Ана мен бала – егіз ұғым<br />
2017 жылдың қаңтар-ақпан<br />
айларында туған бала саны<br />
Ал 20<strong>18</strong><br />
жылы<br />
4929 4995<br />
Көп балалы аналар<br />
марапатталды<br />
ОҚО<br />
әкімі<br />
Ж.Түймебаев<br />
қыз-келіншектер<br />
мен<br />
аяулы аналарды<br />
8 наурыз –<br />
халықаралық<br />
әйелдер күнімен<br />
құттықтады.<br />
Мейрам қарсаңында<br />
нәзік жандыларға арнайы<br />
ақ дастархан жайылып,<br />
«Әйел-ана – өмірдің өзегі»<br />
атты концерттік бағдарлама<br />
ұйымдастырылды.<br />
Салтанатты іс-шараға ардагерлер<br />
мен зиялы қауым<br />
өкілдері, облыс әкімінің<br />
жанындағы әйелдер істері<br />
және отбасылық-демографиялық<br />
саясат жөніндегі<br />
комиссия мүшелері, түрлі<br />
салада қызмет ететін қызкеліншектер<br />
қатысты.<br />
– Құрметті, ардақты аналар<br />
мен аяулы арулар! Сіздерді<br />
төл мерекелереңізбен<br />
шын жүректен құттықтаймын!<br />
Біздің қоғамымызда<br />
әйел тек отбасының береке-бірлігін<br />
ойлайтын тұлға<br />
ғана емес, ол мемлекеттік<br />
қызмет пен қоғамдық істе<br />
де, кәсіпкерлік пен тәлімгерлікте<br />
де тамаша табыстарға<br />
қол жеткізе отырып,<br />
саяси мәселелерге белсене<br />
араласатын қоғам мүшесі.<br />
Елімізде көп балалы аналар<br />
саны бойынша біздің<br />
өңіріміз көш бастап тұр.<br />
Бүгінде облыста көп балалы<br />
аналарымыз 98 600-ден<br />
асты. Олардың 3998-і «Батыр<br />
аналар», 16361-і «Алтын<br />
алқа», 42 724-і «Күміс<br />
алқа» иегері. Ал, 6906 ана І<br />
және ІІ дәрежелі «Ана Даңқы»<br />
орденімен марапатталған.<br />
Елдің өсіп, өркендеуіне<br />
ерекше үлес қосып отырған<br />
жандар қашанда аман<br />
болсын, – деді Жансейіт<br />
Қансейітұлы.<br />
Мерекелік жиында аймақ<br />
басшысы қоғамда айрықша<br />
белсенділігімен көзге<br />
түсіп жүрген 33 әйел азаматын<br />
марапаттады. Бесеуіне<br />
«Облысқа сіңірген еңбегі<br />
үшін» белгісі табысталса,<br />
14-і облыс әкімінің грамотасын,<br />
9-ы облыс әкімінің алғыс<br />
хатын алды. Ал 5 ананың<br />
кеудесіне «Алтын алқа»<br />
төсбелгісі тағылды. Сондайақ,<br />
әкім салтанатты шараға<br />
келген басқа да әйелдерге<br />
сый-сияпат жасады.<br />
1<br />
«Алтына<br />
алқа»<br />
иегері<br />
20<strong>18</strong><br />
жылы<br />
ОҚО-да<br />
76 353<br />
сәби<br />
дүниеге<br />
келсе,<br />
Шымкент қаласында<br />
100 жастағы және<br />
100-ден асқан қарт аналардың<br />
қатарында:<br />
3<br />
«Күміс<br />
алқа»<br />
иегері<br />
оның<br />
32 307-сі<br />
Шымкент<br />
қаласында<br />
туған.<br />
2<br />
Батыр<br />
ана<br />
10<br />
Ұлы Отан<br />
соғысының<br />
жұбайы<br />
бар.<br />
12<br />
Тыл<br />
ардагері<br />
Шымкент қаласында жалпы<br />
542 – Батыр ана<br />
3421 – «Алтын алқалы» ана<br />
4472 – «Күміс алқалы» ана<br />
838 – І-ІІ дәрежелі «Ана даңқы»<br />
орденінің иегері бар.<br />
Шымкент қаласы жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі<br />
тарапынан 8 наурыз – Халықаралық әйелдер күні мерекесіне орай мәслихат<br />
депутаттарының шешімімен «Алтын алқа», «Күміс алқамен» марапатталған<br />
немесе «Ардақты ана» атағын, сондай-ақ І және ІІ дәрежелі «Ана даңқы»<br />
орденін алған көп балалы аналарға 5АЕК көлеміндегі, яғни 12025 теңге<br />
мөлшерінде біржолғы әлеуметтік көмек тағайындалды.
4<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
Мейірім<br />
www.shymkala.kz<br />
63<br />
Анимациялық<br />
фильмнің<br />
тұсауы кесілді<br />
Шымкентте «Сақ» киностудиясы түсірген<br />
«Отырарды қорғау» мультфильмі<br />
көрерменге жол тартты.<br />
Айгүл КЕРІМҚұлова<br />
aigul-kerim@mail.ru<br />
Қазақ халқының тарихынан<br />
сыр шертетін анимациялық<br />
фильмнің тұсаукесер<br />
рәсіміне облыс әкімі<br />
Жансейіт Түймебаев,<br />
Шымкент қаласының әкімі<br />
Нұрлан Сауранбаев, зиялы<br />
қауым өкілдері мен қала<br />
тұрғындары қатысты.<br />
Елбасы Н. Назарбаевтың<br />
«Болашаққа бағдар:<br />
Рухани жаңғыру» бағдарламасы<br />
аясында аймақ басшысының<br />
идеясымен бұған<br />
дейін «Күш атасы Қажымұқан»,<br />
«Киелі Қазығұрт» атты<br />
мультфильмдер жарыққа<br />
шыққан болатын.<br />
Фильмде көне Отырар<br />
қаласының тұрмыс-тіршілігі<br />
мен мәдениеті елін сүйетін<br />
екі баланың бастан кештен<br />
хикаялары суреттеледі. Олар<br />
Отырар кітапханасы мен Әбу<br />
Насыр Әл Фараби туралы толық<br />
мағлұматтарға қанығады.<br />
Сондай-ақ, жауды күшпен<br />
ғана емес, ақылмен де<br />
жеңуге болатынын түсінген<br />
балалардың ерлігі баяндалған.<br />
Өңіріміздің туризм саласын<br />
дамыту, Отырар төбесінің<br />
мәртебесін көтеру<br />
арқылы шетел азаматтарының<br />
қызығушылығын арттыруға<br />
және көрерменді патриотизмге<br />
баулуға бағытталған<br />
дүние 2D, 3D форматында<br />
жасалған.<br />
Анимациялық фильмнің<br />
режиссері әрі бас суретшісі<br />
– Азамат Ерназаров, сценарий<br />
авторы – Бақытжан<br />
Құлжабай, музыкасын жазған<br />
– Руслан Шынықұлов,<br />
ал фильм директоры –<br />
Нуриддин Паттеев.<br />
Облыстық мәдениет басқармасы<br />
басшысының міндетін<br />
атқарушы<br />
Темірхан Асылхан алдағы<br />
күндері Оңтүстікте түсірілген<br />
анимациялық фильмдерді<br />
жұртшылық тегін тамашалайтынын<br />
атап өтті.<br />
Мамыр айына дейін<br />
Шымкентте Жастар ресурстық<br />
орталығы, облыстық сатира<br />
және әзіл-сықақ театры,<br />
Қоғамдық келісім ғимараты,<br />
мектеп пен балабақшаларда<br />
апталықтар басталады.<br />
Т.Асылхан ұлттың ерлігі<br />
мен рухын көтеруге бағыттылған<br />
анимациялық<br />
фильмдер өңіріміздің барлық<br />
аудан-қалаларында,<br />
еліміздің өзге аймақтарында<br />
және ТМД елдерінде көрсету<br />
жоспарланып отырғанын<br />
жеткізді.<br />
Атап өтсек, «Оңтүстікфильм»<br />
мекемесі жыл соңына<br />
дейін «Төле би» атты<br />
10 сериялы тарихи көркем<br />
фильм, «Ордабасы –<br />
бірліктің туы»,<br />
«Түркістан», «Оқсыз» атты<br />
анимациялық фильмдер<br />
түсіруді жоспарлап отыр.<br />
баланың<br />
анасы<br />
Сапарғали Қанат<br />
sqanat@shymkala.kz<br />
Жетімін жылатпаған жұрт едік... Десе де,<br />
арамызда ата-анасының қамқорлығынсыз<br />
қалған бүлдіршіндер баршылық. 8<br />
наурыз – әйелдер мен ару қыздардың<br />
мерекесіне орай Шымкент қаласындағы №3 балалар<br />
үйінің директоры, 63 балаға ана болып жүрген<br />
Қырмызы Қожамжаровамен сұхбаттасқан едік.<br />
Қырмызы Тілеубекқызы<br />
балалар үйне алғаш рет <strong>19</strong>92<br />
жылы аға тәрбиеші болып<br />
келген. Оған дейін балабақшада<br />
тазалықшы, күтуші болып<br />
жұмыс істеді. Кейіннен<br />
тәрбиеші қызметін атқарды.<br />
Еліміз тәуелсіздік алған соң<br />
балалар үйінде қазақ тілді<br />
мамандарға сұраныс артып,<br />
осында келеді. Бастапқы кезде<br />
шаштары тақырлап алынған,<br />
бірдей форма киген жетім<br />
балаларды көріп, жүрегі елжіреп,<br />
жұмыстан кетуге талай<br />
рет өтініш жасаған кездерін<br />
ерекше сезіммен еске алады.<br />
– 2000 жылдарға дейін<br />
«Баламды асырауға жағдайым<br />
жетпейді» деген кездер<br />
болды. Алайда, қазір ондайға<br />
сенбеймін. Қазіргі заманда<br />
екі қолға бір күрек табылады.<br />
Еден жуса да, көше сыпырса<br />
да бір баланы асырауға болады.<br />
Бұдан да қиын-қыстау заманда<br />
қазақ аналары балаларын<br />
көшеде тентіретіп қойған<br />
жоқ. Күйеуінен де айырылды.<br />
Әкесіз қалған 10 баланы да<br />
аналар тырысып, еңбектеніп,<br />
асырап бақты. Ал бүгінгі таңдағы<br />
қыз-келіншектердің бірқатары<br />
өз мүддесін бала мүддесінен<br />
жоғары қойып жатады,<br />
– дейді Қырмызы Қожамжарова.<br />
Айтуынша балалар үйіндегі<br />
әр жеткіншектің өз тарихы<br />
бар. Бірінің анасы темір<br />
торға қамалса, енді бірінің<br />
ата-анасы тастап, ізім-қайым<br />
жоқ болып кеткен. Енді біреулері<br />
«Шетелде жұмыс істеп<br />
келгенше осында қалдырып<br />
кеткім келеді» деп жатады<br />
екен.<br />
Жүрек жылытатын жайт,<br />
бала асырап алушылар да баршылық.<br />
Көп ата-аналар тәрбиелі,<br />
көрікті, сымбатты балаларды<br />
алғысы келеді. Алайда<br />
бұл процесстің де өзіндік талаптары<br />
бар. Екі жақтың талаптары<br />
ескеріліп, түрлі зерттеу,<br />
анықтау нәтижелерінен<br />
соң ғана жүзеге асырылады.<br />
Бір таңқаларлығы, бала уақыт<br />
өте келе өзін асырап алған отбасына<br />
ұқсап кетеді. Реңі ұқсамаса<br />
да мінезі мен қылықтары<br />
не әкесіне, не анасына<br />
тартады екен.<br />
– Кейде тәрбиеленуші балаларды<br />
асырап алғысы келетін<br />
отбасына тапсыратын<br />
кезде бұрынғы ата-анасы аяқ<br />
астынан шыға келеді. Сондайда<br />
осылар сыртынан аңдып<br />
жүреді ме екен деп те ойлаймын.<br />
Түрлі аналар бар. Кейбіреулері<br />
ішкілікке салынады.<br />
Нашақорлыққа барады. Кейіннен<br />
түзелгенде қайта алғысы<br />
келеді. Бала тәрбиесінде ананың<br />
рөлі өте үлкен. Ұл балаға<br />
да, қыз балаға да мейірімді<br />
ананың құшағында болғанға<br />
не жетсін, – дейді Қырмызы<br />
Тілеубекқызы.<br />
Қазіргі таңда елімізде патронаттық<br />
тәрбие де жүзеге асырылуда.<br />
Бұл – шетелдік тәжірибе<br />
негізінде жасалған жоба.<br />
Яғни, балалар үйінің тәрбиеленушісі<br />
уақытша асырап алуға<br />
ерікті отбасында жүріп-тұрады.<br />
Мәселен, түрмеге түскен<br />
анасы бостандыққа шыққанға<br />
дейін өзге отбасында болады.<br />
Алайда, кейін бала туған<br />
шешесінің қолына өткенімен,<br />
асырап алған отбасына бауыр<br />
басып қалып, екі жаққа да қимастық<br />
сезімі туындайды.<br />
– Балалар өзге отбасына<br />
кеткен соң немесе балалар үйінен<br />
шыққаннан кейін де осында<br />
қайта келгісі келіп тұрады.<br />
Ата-аналар да «Баламыз осында<br />
келгісі келіп жатыр» деп айтып<br />
жатады. Мен оларға өткен<br />
шаққа қайтудың қажеті жоқ.<br />
Бұл жаққа келе беретін болса,<br />
жаңа үйіне үйренбейтін болады<br />
деп айтамын, – дейді көп<br />
баланың анасы.<br />
Мемлекет жетім балаларды<br />
23 жасқа дейін жетектейді.<br />
Қазіргі таңда тәрбиеленушілерге<br />
барлық жағдай жасалған.<br />
Қырмызы Қожамжарова<br />
Сара Алпысқызының осындай<br />
үйлерде тәрбиеленетін жеткіншектерге<br />
шот ашып қоятынын<br />
айтты. Балалар есейген сайын<br />
ол ақша көбейіп, біліміне жұмсалады<br />
екен. Егер грантқа түссе,<br />
ол ақшаны өз қажетіне қолдана<br />
алады. Мемлекет тарапынан<br />
пәтер де беріледі. Осы бастан<br />
үй кезегіне тұрады. Әкімдер<br />
де білім алу үшін гранттар<br />
бөледі. 23 жасқа дейін жастар<br />
үйінде тұрады. Одан кейін<br />
жеке отбасын құрып, жеке<br />
өмірге аяқ басады.<br />
– Қазіргі таңда жаман жолға<br />
немесе теріс ағымға түсіп<br />
жатқан балалар үйінің тәрбиеленушілері<br />
жоқ. Барлығы<br />
ақылды, еті тірі, өз-өздерін<br />
алып жүретін балалар. Оларға<br />
әрқашан, ата-әжемізден көрген<br />
қазақы тәрбиені айтып<br />
жүреміз, – деп аяқтады сөзін<br />
Қырмызы Тілеубекқызы.
Асыл жандар<br />
www.shymkala.kz<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
5<br />
Жұ м а з и я<br />
Кішкентайқызы –<br />
жүрегі қазақ деп соғатын,<br />
намысы жоғары,<br />
өз ұлтын жантәнімен<br />
сүйетін, жаны<br />
таза, пейілі кең, қызкеліншектердің<br />
әдемі<br />
киініп, жарасымды<br />
жүруіне ықпал еткен,<br />
үлкен әріптермен<br />
жазылатын Адам.<br />
Жеңісбек МӘУЛЕНҚҰЛОВ,<br />
облыстық ардагерлер<br />
кеңесінің төрағасы<br />
Қайсар<br />
мінезді<br />
қазақ<br />
қызы<br />
Қазақтың қызына тән сыпайы,<br />
сүйкімді болуды үйреткен,<br />
қадір-құрметке бөленген, әйелге<br />
тән асыл қасиеттерді бойына<br />
жинаған Жұмазия Жанғабылова<br />
қазақтың аяулы аналары<br />
мен сүйкімді қыз-келіншектері<br />
үшін көп еңбек сіңірді.<br />
Істің көзін табатын, тіршілікте<br />
қалай жасау керегін, адамдармен<br />
сөйлескенде тіл табыса<br />
білетін психолог. Алға қойған<br />
мақсатына жету жолында<br />
тынбай еңбектенді. Қай кезде<br />
болса да күрделі мәселені шешуге<br />
келгенде нақты, тиянақты<br />
пікір айта алатын, тығырықтан<br />
шығу жолын іздейтін, бастаған<br />
ісін сапалы әрі жақсы орындайтын<br />
қайраткер әйел.<br />
Еліміз тәуелсіздік алған<br />
жылдары қиын-қыстау уақытқа<br />
қарамай, маңдай терін төкті. Өзі<br />
бастаған «Қыз Жібек» фирмасының<br />
өнімдері Шымкент қаласы<br />
ғана емес, облыс, республика,<br />
тіпті, шетелдерге танылды.<br />
Облыстық әкімшілікте қызмет<br />
атқарып жүргенде келген<br />
қонақтарға сый-сияпат жасау<br />
үшін осы фирмаға тапсырысты<br />
көп беретінбіз. Өте әдемі<br />
тігілген киімдер, ұлттық камзол,<br />
шапандар көңілден шығатын.<br />
Осы тұста бір оқиға есіме<br />
түсіп отыр.<br />
Пәкістанның премьер-министрі<br />
Бухутто Оңтүстікке келетін<br />
болды. Сыйлыққа не берсек<br />
екен деп ойладық. Ол кезде<br />
облыс әкімі Зауытбек Тұрысбеков<br />
болатын. Содан Жұмазия<br />
Кішкентайқызымен ақылдастым.<br />
Өйткені, киім тіктіретін<br />
болсақ, қонақтың өлшемі қандай<br />
екенін білмейміз. Сонда бұл<br />
кісі тапқырлық көрсетті. Қонақтар<br />
әуежайда ұшақтан түсіп<br />
келе жатқан сәтін теледидардан<br />
көріп, киім өлшемін біліп<br />
алған! Содан ұжымын жұмылдырып,<br />
қонаққа таза барқыттан<br />
свингер-пальто тігіп берді.<br />
Пәкістандық әйел балалары басына<br />
орамал, шарф тартатындықтан,<br />
әппақ жібектен әдемі<br />
шәлі тігіп берді. Тартуымыз<br />
қонақтардың көңілінен шықты.<br />
«Менде бәрі бар, бірақ қазақтың<br />
ұлттық нақыштағы дәл<br />
осы киімі мен шарфы жоқ еді»<br />
деді қонақ қуанғаннан. Қасындағы<br />
жұбайына көрсетіп, мақтанып<br />
та алды.<br />
Айтайын дегенім, сол жолғы<br />
Жұмазия Кішкентайқызының<br />
тапқырлығы, осы екі киімді ойлап<br />
тапқан шешімі еді. Бұл бір<br />
ғана қонақтың емес, бүкіл республиканың<br />
мәртебесін көтергендей<br />
әсер қалдырды маған.<br />
Жалпы, бұл өз ісін жетік білетін<br />
шебердің өз кәсібін жақсы<br />
көргенінің айқын айғағы<br />
болса керек. Оған қоса киімді<br />
тек тігіп қана қоймай, кімге<br />
қандай ою-өрнек кестелеу керек,<br />
қай киім кімге жарасады<br />
деп талпыну екінің бірінің қолынан<br />
келе бермейді. Ал Жұмазия<br />
Кішкентайқызы ұлттық<br />
киімдерді түрлендіріп жіберетін.<br />
Осы бағытта елге танылды,<br />
еңбегі жанды.<br />
Көңілі кең, жүрегі жомарт.<br />
Ішкі жан-дүниесі бай, нағыз<br />
қазақтың қызы. Соңғы кезде<br />
аздап ауырып жүр, бірақ қайсар<br />
жан еш мойымайды. Қарап<br />
отырмай балалар үйіндегі<br />
жеткіншектерге өз қолымен<br />
киім-кешек тоқып, апарып<br />
беріп жүр. Бұл ғажап қой. Өйткені,<br />
ол – Ана.<br />
Лебіз<br />
Сіз –<br />
үлгісіз<br />
Гүлнұр Әскербекқызы!<br />
Сізді 8 Наурыз – Халықаралық<br />
әйелдер күнімен<br />
шын жүректен<br />
құттықтаймын. Мектебімізде<br />
талай жылдардан<br />
бері директордың<br />
орынбасары қызметін<br />
атқарып келесіз.<br />
Осы уақыт аралығында<br />
білмегенімізді үйретіп,<br />
білгеніңізбен бөлістіңіз.<br />
Сондай-ақ, бала тәрбиелеуде,<br />
білім беруде қосып<br />
келе жатқан үлесіңіз де<br />
өте зор.<br />
Сізге денсаулық, сұлулық,<br />
отбасы бақытын<br />
тілеймін! Көктемнің<br />
шуақты күніндей, жарқырап<br />
жүре беріңіз!<br />
Сандуғаш Анарқұлова,<br />
№68 жалпы орта<br />
мектептің әлеуметтік<br />
педагогы<br />
Сапарғали Қанат<br />
sqanat@shymkala.kz<br />
Жуырда «БИІК-Қазығұрт»<br />
командасы Түркиядағы оқужаттығу<br />
жиындарынан оралды.<br />
Қазір жаңа маусымға дайындық<br />
қыза түскен. Ал 12<br />
наурыз күні шетелге оқу-жаттығу<br />
жиындарына қайта аттанып<br />
кетеді. Осы сәтті пайдаланып,<br />
көк майса «кілемде»<br />
допты ұршықша үйіріп жүрген<br />
Ұлбосын Жолшиевамен<br />
әңгімелесудің сәті түсті.<br />
Ұлбосын Жолшиева –<br />
«БИІК-Қазығұрт» қыздар футбол<br />
клубының капитаны.<br />
Алаңда қорғаныс шебінде<br />
Былтыр Шымкенттің «БИІК-Қазығұрт»<br />
қыздар футбол клубы<br />
әйелдер арасында бесінші рет<br />
қатарынан Қазақстан чемпионы<br />
атанды. Одан бөлек алғаш рет чемпиондар<br />
лигасының 1/8 финалына шығып,<br />
Шотландияның «Глазго Сити»,<br />
Португалияның «Спортинг» және Ирландияның<br />
«Уэксфорд Ютс» командаларынан<br />
басым түсті. Осылайша аруларымыз<br />
футболдан жігіттеріміз жіберген<br />
еселерді қайтарып келеді.<br />
өнер көрсетеді. Оңтүстік Қазақстан<br />
облысы, Төлеби ауданының<br />
тумасы. Доп тебуге<br />
кішкентай кезінен әуестенгенімен,<br />
футбол үйірмесіне<br />
тек 7 сыныптан бара бастағанын<br />
айтады. Кейін Астанадағы<br />
спорт интернатына қабылданып,<br />
футболмен кәсіби деңгейде<br />
айналысуға бел буады.<br />
Уақыт өте жақсы жетістіктерге<br />
жетіп, 2009 жылы Шымкентке<br />
қайта оралған.<br />
– Елімізде футбол ойнағысы<br />
келетін қыздар жетерлік.<br />
Бірақ, көп жерлерде бұған<br />
тиісті деңгейде жағдай жасалмайды.<br />
Барлық мәселе демеушілерге<br />
келіп тіреледі.<br />
Осы тұрғыда қыздар футболына<br />
көңіл бөліп жүрген<br />
«БИІК» командасының президенті<br />
Бауыржан Абдубаитовқа<br />
ерекше алғыс айтқым келеді.<br />
Егер осындай азаматтар әр<br />
өңірде болса, қыздар футболы<br />
дамитын еді, – дейді<br />
Ұлбосын Жолшиева.<br />
Футбол - командалық<br />
ойын. «Команда болған соң<br />
жеңіс те, жеңіліс те барлығына<br />
бірдей. Осылайша бір-біріңе<br />
деген сенім, достық пен<br />
ұйымшылдық секілді қасиеттер<br />
арта түседі» дейді кейіпкеріміз.<br />
Жасыратыны жоқ, халық<br />
арасында «Футбол қыздарға<br />
арналмаған» деген пікірлер<br />
жоқ емес. Және бұл тек футболшыларға<br />
ғана емес, бокс,<br />
күрес секілді спортпен шұғылданатын<br />
қыздарға да қатысты<br />
айтылады. Ал бұған<br />
спортшы қыздардың өз айтары<br />
бар.<br />
- Иә, «Үйде отырып, бауырсақ<br />
пісіріп, бесбармақ жасап<br />
жүрмейсің бе?» деген секілді<br />
пікір айтатын адамдар кездесіп<br />
жатады. Алайда, менің<br />
ойымша, әркімнің өз өмір<br />
жолы, таңдауы бар. Ал мен<br />
өзіме ұнайтын футболды таңдадым.<br />
Және маған өз кәсібім<br />
ұнайды. Футболшы қыздарымыз<br />
да жаттығудан бөлек уақыттарда<br />
көйлек киіп, шаштарын<br />
сәндеп, макияжын жасап<br />
жүреді. Біз де қызбыз. Бізге<br />
де сәнденіп жүрген ұнайды.<br />
Дегенмен, футбол – біздің<br />
жұмысымыз. Осы арқылы<br />
ақша табамыз, – дейді Ұлбосын<br />
Жолшиева.<br />
Футболшы аруымыздан «8<br />
наурызды қалай атап өтесіңдер?»<br />
деген сұрағымызға таңқаларлық<br />
жауап естідік. Айтуынша,<br />
ол күні жаттығу алаңында<br />
болады. «Егер кешке<br />
қарай бо-сап жатсақ қана<br />
киноға барып, серуендейміз»<br />
дейді бойжеткен. Сондай-ақ,<br />
командаластарының арасында<br />
тұрмысқа шыққан, балалы<br />
болған футболшы келіншектер<br />
де бар екенін білдік. Олар<br />
жүктілік кезінде және босанған<br />
соң жеңіл жаттығуларын<br />
жасап, өз-өзіне тисті деңгейде<br />
қарай алса, қайта қалыпқа<br />
келуі қайта жеңілдеу болады<br />
екен. Бұл қыздардың өз<br />
кәсібіне деген қызығушылығын<br />
көрсетсе керек.<br />
Былғары допты дегеніне<br />
көндірген, айтқанына жүргізген<br />
шебер қыз болашақта<br />
жаттықтырушы болуды қалайды.<br />
Алдағы өмірін тек<br />
спортпен байланыстырады.<br />
Арманы Испания, Франция,<br />
Италия алаңдарында өнер<br />
көрсету.<br />
- Мен анамды және әпкелерімді,<br />
барлық қыз-келіншектерді<br />
8 наурыз мерекесімен<br />
құттықтаймын! Әрқашан<br />
әдемі де сымбатты болып<br />
жүріңіздер! Мүмкіндігінше<br />
спортпен шұғылдансаңыздар,<br />
сұлулықтарыңызға сөз жетпес<br />
еді, - деп тілейді футболшы<br />
қыз. Біздің де бұл тілекке<br />
алып-қосарымыз жоқ.
6<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
Тәрбие<br />
www.shymkala.kz<br />
Ха лқымызда<br />
«Отан отбасынан<br />
басталады»<br />
деген ұғым қай<br />
дәуірде болсын<br />
өзгерген емес, өзгермек те<br />
емес. Елбасы «Отбасы Қазақстан<br />
қоғамының діңгегі,<br />
экономикалық, мәдениеттегі,<br />
әлеуметтік<br />
саясаттағы барлық жаңа<br />
жетістіктердің негізі» деп<br />
бұл мәселенің біздің қоғам<br />
үшін өте маңызды екенін<br />
айқындап берді.<br />
Медеубек Тәңірбергенов,<br />
педагогика ғылымының<br />
докторы, профессор<br />
Қайран<br />
біздің<br />
аналар –<br />
кендерімізге өсиет еткен.<br />
Одан бергi дәуiрдегi белгiлi<br />
кинорежиссер Дариға Тыналина<br />
Өзбекстан студия директорының<br />
«Дариға ханум» болуын<br />
қалаған кезінде әпкеміз<br />
жанын жаралайтын, намысына<br />
тиетін сөзге қатты абдарып:<br />
«Жеке өмірімнің шаттығы<br />
үшін, қара басымынң қамына<br />
бола, қазақтығымды талақ<br />
етіп өзбек болуыма келіспеймін,<br />
бұл сөз менің намысымды<br />
қорлау деп санаймын»,<br />
деп қоштаспай кетіп қалған.<br />
Осы әрекетімен-ақ қазақ қызының<br />
материалдық байлық,<br />
жарқ-жұрқ еткен дүние, көкке<br />
көтерілген атақ-даңқтан гөрі,<br />
өз ұлтына деген ішкі дүние тазалығын,<br />
кісілік келбетін, іштегі<br />
рухани әлемінің биіктігін<br />
танытқан.<br />
Қазақ қыз-келіншектер поэзиясының<br />
шыңы ақын Фариза<br />
Оңғарсынова халқының салтдәстүрін,<br />
әдет-ғұрпын қадірлеп<br />
өткен дегдар тұлға. Бір<br />
кездері Берлиннің «Фолк унд<br />
вельт» баспасы әпкеміздің кітабын<br />
неміс тіліне аударып<br />
шығаруды жоспарлайды. Қонақ<br />
болып келген талантты<br />
аудармашы Ильза Черттнер<br />
деген қыз Фариза апамыздың<br />
шаңырағында бірнеше әріптестермен<br />
дастарқанда бас қосады.<br />
Қонақжайлық көрсетіп<br />
алыстан келген сыйлы қонаққа<br />
қойдың басы ұсынылады.<br />
Мұны көрген мейман дәстүрді<br />
түсінбей күліп жібереді.<br />
Үй иесі бұрқан-талқан болып,<br />
білмейтінді біліп алудың орнына,<br />
таңырқау мен күлудің<br />
әдепсіздік екенін айтып, дастарқан<br />
басынан кетіп қалады.<br />
Қанша кешірім сұрағанымен<br />
илікпеді. Сондағы ақын әпкеміздің<br />
айтқан уәжі: «Елімнің<br />
салт-дәстүрінен сонша тосырқап<br />
отырған адам, өлеңімді аубарды<br />
ойламай,<br />
арды ойлаған<br />
мыз Бегман Ысқақтың «Қызым<br />
саған айтам..» атты кітабының<br />
алғы сөзінде: «Қыз –<br />
ұлтты ұрпақпен ұластыратын<br />
ұлы күш. Демек, қыз тәрбиесі<br />
– болашақ тәрбиесі. Дүниенің<br />
қызығы мен құндылығын ұрпақ<br />
тәрбиесінен тапқан бабамыздың:<br />
«Қыздың үш қасиеті<br />
бар. Ол – өміріңнің қызығы,<br />
төріңнің Қызыры, бетіңнің<br />
қызылы. Қызың жақсы болса<br />
– қызығың молаяды, төріңнен<br />
Қызыр кетпейді, жүзіңді жерге<br />
қаратпайды. Ал қызың жаман<br />
болса, өмірің тозаққа айналады,<br />
төріңнен Қызыр кетеді,<br />
ұяттан бетің өртенеді»<br />
деген нақыл сөздермен басталып,<br />
«бір қолымен үкілі бесікті,<br />
екінші қолымен әлемді тербететін»<br />
болашақ ана-қыз баланың<br />
отбасынан алар тәлімі,<br />
дос, жар таңдауы, отбасын құрудағы<br />
алғышарттар жайында,<br />
ұлт болып ұйысу, ел болып ертеңге<br />
нық қадам басу жөнінде<br />
өз ойларымен бөліседі.<br />
ХI ғасырда жазылып, тәлiмтәрбиелiк<br />
маңызы жағынан аса<br />
құнды шығармалар қатарынан<br />
саналған өсиетнамасы жайында<br />
Кейқауыстың «Менiң дүниедегi<br />
жиып-терген ең қымбат<br />
асыл заттарым – саған арнап<br />
жазған осы үгiт-насихат кiтабым»<br />
деген екен. Сондай-ақ, қазақ<br />
жазушысы Немат Келiмбетовтiң<br />
«Ұлыма хат» эссесi жазушының<br />
ұлына ғана емес, тұтас<br />
қазақ жастарына арнап жазған<br />
хаты деуге болады. Туынды<br />
«дүниеге не үшiн келдiң,<br />
ұлтыңның келешегi үшiн не<br />
iстедiң?» деген мәселенi бала<br />
тәрбиесiнде арқау етiп қоюымен<br />
құнды саналды. Сондықтан<br />
да Бегман ағамыздың да<br />
немересi Айданаға сөз арнай<br />
отырып, ақыл-кеңесiн тұтас<br />
қазақ бойжеткендерiне бағыштаған<br />
құнды дүниесінде<br />
қазақ арулары әрдайым абырой<br />
биiгiнен көрiнiп, жаман<br />
әдет, өрескел мiнез, жөнсiз iс<br />
пен жат пиғылдан абай болса<br />
екен дейдi.<br />
Қазына боп қартаюды ойлаған<br />
ұстаздың өмiрлiк ұстанымына<br />
тәнтi бола отырып,<br />
қазақтың әрбiр қариясы ұрпақ<br />
тәрбиесiне осылай алаңдайтын<br />
болса, ұл-қыздарымыз<br />
«ұят» деген қасиетті сөзді<br />
өміріне арқау етіп, жағымсыз<br />
қылықтарға бармауға шақырады.<br />
Сонымен қатар, автор<br />
өсиетнамасын халқымыздың<br />
ғибраты мол «Күн батқан соң<br />
қызды су әкелуге жұмсама»,<br />
«Қызға құрық ұстатсаң да, малыңның<br />
түнгi күзетiне қойма»,<br />
т.б. деген тыйым сөздерімен<br />
тұздықтап, «Қыз – қазақтың<br />
бетiндегi ұяты, көңiлiндегi<br />
мияты». Бойжеткен намысы<br />
– ұлт намысы. Ел келешегi<br />
тектi қызға тәуелдi. Тектi қыздан<br />
тектi ұрпақ өрбидi» деген<br />
мақал-мәтелдермен келісті тұжырымдаған.<br />
Кітаптағы туындының<br />
әрбiр бөлiгiнiң көтерген жүгi<br />
салмақты ой толғаныстармен<br />
баяндалған. Әсіресе қазақ аруларына<br />
«Жатқа неге қор болдың,<br />
қарашығым?» атты тақырыпта<br />
автор соңғы жылдары<br />
жат елдiкке тұрмысқа шыққан<br />
қазақ аруларының қате қадамына<br />
наразылық білдіреді.<br />
Ұлттық салт-дәстүрiмiзде қазақ<br />
қызын жат елдiкке тұрмысқа<br />
беру қорлық саналғанын,<br />
«Жеңiлiске ұшыраған елдiң<br />
қызын күңдiкке әкетiп, ұлтты<br />
қорлау үрдiсi екенін, қызды<br />
бұзу – ұлтты бұзу, қызды<br />
қорлау – ұлтты қорлау» деп біледі.<br />
Қазақ аруларының «жат<br />
жұрттыққа» жаралғанымен,<br />
«жат елдікке» келін болып<br />
түсуіне мүлде қарсы екенін<br />
білдіреді.<br />
Ұлтымыздың небір кесiр-кесепаттарға<br />
қарсы тұрып, халқымызды<br />
қорғап қалатын жалғыз<br />
нәрсе – ұлттың салт-дәстүрi<br />
екенiн сөз етеді. Қазақ халқы:<br />
«Дастарқан басы – адамдардың<br />
бiр-бiрiне пейiлi, мейiршапағаты<br />
түсетiн киелi орын.<br />
Мұндай салт-дәстүрдi бiлмеген<br />
жанды қазақ қоғамында «тәрбиесiз,<br />
көргенi жоқ, көргенсiз»<br />
деп санаған. Халқымызды қалыптастырған<br />
– дәстүр өрнектерi,<br />
кәде-ғұрыптары, тұрмыс<br />
тiршiлiгiндегi ырым-тыйымдары,<br />
әдет-ишаралары, ортақ мұралары»<br />
дей келе қоғамдағы<br />
тәртiпті заң мен ғана емес дәс-<br />
Әлімсақтан бастау алатын,<br />
өзінің тарихи тәжірибесінен,<br />
салт-дәстүрінен қол үзген қоғамда<br />
жаңғыру немесе жаңару<br />
мүмкін емес. Халқымыздың алтын<br />
тамыры терең кеткен, тарихынан<br />
бірге жасасып келе<br />
жатқан рухани байлығымыздың<br />
бірі отбасы құндылықтары.<br />
Тіпті қазақтың рухани құндылықтарының<br />
негізі де осы отбасылық<br />
дәстүрімізде жатыр десек<br />
қателеспеген болар едік.<br />
Өкінішке орай, қазіргі қазақ<br />
қоғамында отбасы құндылықтары<br />
құлдырауға ұшырап бара<br />
жатқаны ащы да болса шындық.<br />
Бұған дәлел ретінде неке<br />
құрған жас отбасылардың арасындағы<br />
ажырасудың кейінгі<br />
жылдары аса қауіпті деңгейге<br />
жеткенін айтсақ та жеткілікті.<br />
Ресми дерекке сүйенсек. «АХАЖ<br />
Тіркеу пункті» ақпараттық жүйесінің<br />
мәліметінше, 2013 жылы<br />
167 411 неке қиылып, 51 305 жұптың<br />
заңды некесі бұзылған екен.<br />
Аталған көрсеткіштер жыл сайын<br />
нашарлап, 2017 жылы 141<br />
785 жаңа шаңырақ пайда болып,<br />
54 948 неке сәтсіз аяқталыпты.<br />
Бар болғаны төрт жыл<br />
ішінде некелесу саны 26 мыңға<br />
кемісе, ажырасудың пайыздық<br />
көрсеткіші 31%-дан 39%-<br />
қа артқан.<br />
Ажырасулардың кесірінен<br />
республика бойынша толық<br />
емес отбасыларда тәрбиеленіп<br />
жатқан балалар саны жылына<br />
40 000-нан асып отыр. Бұл<br />
жай ғана жалаң цифрлар емес,<br />
қазіргі қоғамдық дерттің көрсеткіші.<br />
Қаншама жас сәбидің<br />
көз жасы, көңіл наласы бар.<br />
Әкесіз тәрбиеленген ұл мен<br />
қздың жарымжан тағдырына<br />
жалпы қоғам болып жауапты<br />
екенімізді ұмыта бастаған<br />
сыңайлымыз. Әке мен шеше<br />
тым балажан болып алды.<br />
«Ішіме сыйған бала сыртыма<br />
да сыйады» деген сөз бүгінгі<br />
ата-ананың басты уәжіне айналған.<br />
Қазақтың келешегіне<br />
балта шабатын қасиетсіз бұл<br />
сөзді қай көргенсіз шығарды<br />
екен? Кім?...<br />
Ұлттық құндылықтан ажырай<br />
бастаған жас буын ұлт,<br />
ел мен жер келешегінен гөрі,<br />
өз басының қамын ойлауға<br />
бейімделеді, оның патриоттық<br />
сезіміне, қасиетіне сызат<br />
түседі. Бұл аса қауіпті әрі<br />
аса қорқынышты құбылыс. Ал<br />
оның алдын алу, оны болдырмау<br />
күрделі қоғамдық, отбасылық,<br />
әрі білім беру саласының<br />
басты проблемасы болып<br />
табылады.<br />
Осындай өзекті мәселелерге<br />
арналған ардагер ұстаз ағатүрмен<br />
реттеуді ұсынады. Дәстүрдi<br />
заңнан да жоғары тұратын<br />
ұғым деп тану керек» деп<br />
дұрыс тұжырымдайды.<br />
Қазақ қызы кiмге қарап<br />
бой түзегенi жөн? Бұл орайда<br />
автор намысы тұғырлы, рухы<br />
биiк арулардың өз мүддесiнен<br />
ел мүддесiн, өз бақытынан<br />
халқының бақытын жоғары<br />
санаған сақ дәуiрiндегi<br />
Тұмар (Томирис) патшайымның<br />
ерлігін үлгі етеді. Парсы<br />
елінің патшасы Кир елші жіберіп:<br />
«Маған тұрмысқа шық.<br />
Екеуміз екі елдің басын қосып,<br />
бірігіп билейік» деген зымыстан<br />
ұсынысына Тұмар ханым:<br />
Мен елімнің патшасымын.<br />
Менің илегенім – елімнің<br />
илегені. Сенің түпкі мақсатың<br />
мен емес, менің елімді тізе<br />
бүктіру. Билеу. Бүкіл байлығын<br />
иелену. Ұлын – құл, қызын<br />
– күң ету. Сондықтан мен<br />
қасиетті жерімді жаудың табанына<br />
бастырмаймын! Атабаба<br />
әруағы мен зүриятымды<br />
ешкімге қорлатпаймын. Кімде<br />
кім менің еліме қан сұрап келсе,<br />
өз қанына өзін тұншықтұрамын.<br />
Кир соны есінен шығармасын!»<br />
деп зіл сала жауап берген.<br />
Патшайым сөзінде тұрды.<br />
Қасиетті даласын қаскөй жауға<br />
таптатпады, зұлым Кирді өз<br />
қанына тұншықтырды.<br />
«Қайран, біздің аналар, барды<br />
ойламай, арды ойлаған»<br />
Тойқара, Сүзге сынды аруларының<br />
ерлігі мен пәктігі біріншіден,<br />
өз халқын ажал тырнағынан<br />
құтқарды. Екіншіден,<br />
тілі бөлек, діні бөлек, салтдәстүрі<br />
бөлек жат жұрттыққа,<br />
ата жауына иілмей, көшпенділер<br />
рухының биіктігін, тау бұлағындай<br />
таза махабатының<br />
мөлдірлігін сақтап өтті бұл<br />
жалғаннан. Міне, Бегман ағамыз<br />
тәлім алар, мақтан етер<br />
тұлғалардың өмірін бойжет-
Ғұмырдария<br />
www.shymkala.kz<br />
Сіздерсіздер<br />
тіршіліктің тірегі<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
7<br />
дарып қайдан қарқ қылсын»<br />
деп жауап берген екен.<br />
Автор «Қазақтар! Кіріптарлық<br />
пен қорлықта өмір сүргеніміз<br />
жетеді! Біз еліміздің<br />
тәуелсіздігін толық жеңіп алған<br />
кезде ғана азат елге айналамыз!<br />
Тәуелсіздік жасасын!<br />
ЕГЕМЕНДІ ЕЛ жасасын!» деген<br />
ұранмен Алматы қаласының<br />
алаңындағы ереуілшілер<br />
қатарында болған желтоқсаншы<br />
Ләззат Асанованың ерлiк<br />
iстерiн баяндайды, қазақ аруларымызға<br />
үлгі етеді.<br />
Тұмар, Зарина, Тойқара,<br />
Фариза, Ләззат т.б.сияқты мақтануға<br />
тұрарлық тұлғалар ұлттың<br />
рухани келбеті, намысының<br />
алқызыл қаны мен жаны,<br />
санадағы өшпес идеясы. Осынау<br />
үлгі-өнеге боларлық ұлы<br />
әпекелері бар халық рухының<br />
тұғыр-тиянағы да іргелі<br />
болмақ.<br />
«Міне, қызым, сенің үлгі<br />
алар, тәлім көрсетер Таңшолпандай<br />
жарқыраған тұлғалар<br />
осылар» деген немересіне<br />
айтқан өсиеті автордың<br />
бүкіл қазақ қыз-келіншектеріне<br />
арналған ғибраты деп түсіну<br />
лазым.<br />
«Қыз мiнезiмен көрiктi» тақырыбында<br />
қолдағы бақытты<br />
ұзағынан ұстап тұру да, не болмаса<br />
бақытсыздыққа ұшырау<br />
да мiнезге байланысты екенiн<br />
айта келiп, жақсы мiнез ғұмыр<br />
бойы таусылмайтын жан азығы<br />
екенiн жеткiзедi.<br />
Бегман Ысқақтың өсиетнамасында<br />
дос таңдау, кiтапты<br />
өмiрлiк серiк ету, жар таңдау,<br />
қызғаныш, есеппен тұрмыс<br />
құру, әлеуметтiк желi арқылы<br />
танысу, ұрпақ жалғастыру,<br />
кәрi қыздар, қарттар<br />
үйiндегi бейбақтар мәселесi<br />
де кеңiнен қамтылған. Әрбiр<br />
қазақ қызы жүрiп өтуi тиiс<br />
ақылды бойжеткен, келiстi<br />
келiн, парасатты ана, кемеңгер<br />
кейуана секiлдi уақыт кезеңдерiнiң<br />
қыр-сырына жанжақты<br />
тоқталып, мәндi де<br />
нәрлi мысалдармен өрнектеп,<br />
дұрыс бағыт-бағдар сiлтеуге<br />
ұмтылады.<br />
Автор «Көп бiлген кiсi кемеңгер<br />
емес, бiлгенi елге көп<br />
пайда келтiретiн кiсi кемеңгер»<br />
деген Эсхил ғұламаның<br />
өсиетiн сүйене отырып «Қызым,<br />
алған бiлiмiңдi отаныңның,<br />
халқыңның, кiндiк қаның<br />
тамған туған жерiңнiң,<br />
қазағыңның көсегесiн көгерту<br />
үшiн жұмсасаң, өмiрiң ажарлы<br />
да базарлы болмақ. Ұлттық<br />
мүдде үшiн еш нәрседен<br />
тайсалмай қорғап, қолдап<br />
отырсаң, халқыңның<br />
сүйiспеншiлiгiне бөленесiң.<br />
Одан артық сый-сияпаттың<br />
қажетi шамалы» деп өсиетін<br />
айтады.<br />
Бегман Ысқақ ағамыздың<br />
«Қызым, саған айтамын...»<br />
атты туындысы – жалпы қазақ<br />
қыздарына арналған шынайы<br />
өсиетнама. Автор қазақ<br />
қыздарын бала жасынан ұлттың<br />
ұлы мұрасын, құндылықтарымызды<br />
әспеттеуге, салтдәстүр<br />
мен әдет-ғұрыпты сақтауға,<br />
ұлтжанды болуға тәрбиелеудi<br />
алдына мақсат қойып<br />
«Кiмде-кiм барған жерiнде<br />
судай сiңiп, тастай батамын<br />
десе осы кiтапты оқығаны<br />
дұрыс» пайдалы дүние<br />
болатынына сенеді.<br />
Қазақтың инабатты да<br />
ибалы қыздары! Қарақтарым!<br />
Біле білсеңдер жоғарыда<br />
айтылған бұл кеңестер –<br />
өн бойыда көрегенділік пен<br />
тектіліктің ірге тасын қалайтын<br />
қасиеттер. Отбасында<br />
бақытты болудың алғы<br />
шарттары.<br />
Мен сендерді рухты да намысты<br />
тұлға болса екен деп<br />
армандаймын. Киелі ата-баба<br />
рухы мен салт-дәстүрін, әдетғұрпы<br />
мен тілі-дінін сақтауға<br />
бар күш жігерін салатын,<br />
Отанымыздың тәуелсіздігі<br />
үшін ерлік жасауға әзір болатын,<br />
білімді де намысты<br />
тұлға болып өссеңдер, атымызға<br />
кір келтірмейтін ұрпақ<br />
өсірдік деп мақтан тұтар<br />
және үлгі-өнеге етер едік. Қазақ:<br />
«Тегіңді сақтаймын десең<br />
– ұлыңды тәрбиеле, ұлтыңды<br />
сақтаймын десең – қызыңды<br />
тәрбиеле» деген. Қызы – таза<br />
елдің келешегі кемел екенін<br />
ұмытпаңдар!<br />
«Әлемді нұрға бөлеп тұрған<br />
құдретті Күн жалғыз, жұлдызды<br />
түнде ғашықтардың<br />
сезіміне куә болған Ай жалқы.<br />
Көк туы көкте желбірген<br />
Отаның, ҚАЗАҚ ЕЛІ біреу<br />
ғана, дара. Бізде одан<br />
басқа Отан жоқ. Әр уақытта<br />
ҚАЗАҚ ЕЛІНІҢ мәртебесін көтеруге,<br />
МӘҢГІЛІК ЕЛ болуына<br />
барлық күш-жігерлеріңді,<br />
бүкіл қазақ халқының тағдыры<br />
тұрғанын ұмытпаңдар, қарақтарым!<br />
Ғұмырын бастағалы тағдыр<br />
заман,<br />
Тылсымды сынақтарға<br />
салдың заман.<br />
Қай ғасыр, қай заманда<br />
қазақ қызы<br />
Ұятқа елін, жерін қалдырмаған»,<br />
– деп жырлаған ақын<br />
Фариза апамыз Оңғарсынованың<br />
сөзімен Бегман ағамыз<br />
өсиетнамасын аяқтаған.<br />
Қане, қазақ арулары, «Қызым,<br />
саған айтам...» деген кiтап<br />
қолыңыздан түспейтiн<br />
өсиетнамаңызға айналсын!<br />
Қадірлі аналар! Құрметті әпке-қарындастар! Аяулы қыздар!<br />
Сіздерді келіп жеткен көктем мерекесі – халықаралық әйелдер<br />
күнімен құттықтаймын! 8 наурыз – барша ер-азаматтар үшін<br />
қадірлі күн. Көктемнің белгісіндей, жыл құсындай болып келетін<br />
осынау мереке біз үшін аса қадірлі.<br />
«Өмір Анадан басталады» дейді дана қазақ. Әйел – ана, әйел<br />
жар. Асыл аналарымыздың бұл өмірдегі орнын бағалау тіпті<br />
мүмкін емес. Біз қайда жүрсек те, қандай лауазымда болсақ та,<br />
ең алдымен Ана алдында қарыздармыз.<br />
Осынау мүмкіндікті пайдаланып Еңбекші ауданында тұратын сайлаушыларды, қадірлі<br />
қыз-келіншектерді, аяулы аналарды, ұжымдастарымды, халық қалаулылары арасындағы<br />
нәзік жанды аруларды төл мерекесімен құттықтаймын! Бар тіршіліктің тұтқасын<br />
ұстап тұрған ақ жаулықты аналар, мейірімді әжелер, әдемі арулар!<br />
Сіздерге зор денсаулық, ұзақ ғұмыр, баянды бақыт тілеймін. Әрқашан да осылай<br />
жайнап, біздің өмірімізге шуақ шашып жүрулеріңізге тілектеспін!<br />
Жүз жасаған<br />
әженің арманы<br />
Шымкентте ғасырдан ұзақ жасаған кейуана<br />
тұрады. Назым әже биыл 109 жасқа<br />
келіп отыр. Отырар ауданы Шәуілдір<br />
ауылының тумасы екі ғасырда талай тарихи оқиғалардың<br />
куәсі болған. Бүгінде үш қыз, бір ұлдан тараған<br />
31 немере, <strong>19</strong> шөбере сүйіп отыр. Әженің айтуынша,<br />
дәл қай күні туғанын өзі де анық білмейді.<br />
Бибайша<br />
НҰРЖАНҚЫЗЫ<br />
– «Қауын піскенде Назым<br />
қызым туылған еді» деп айтып<br />
отырушы еді әкем жарықтық, –<br />
деп кейуана әңгімесін бастады.<br />
– Біздің заманымыздағы балалар<br />
қазіргідей әкеге еркелеп,<br />
мойнына асылмаушы еді. Отбасымда<br />
3 ұлдың ішінде жалғыз<br />
қыз болдым. Ол уақытта<br />
қазіргідей мектеп дегенің көп<br />
емес еді. Екі ауылға бір мектеп,<br />
сол мектепте 6 класқа дейін<br />
білім алдым. Содан сұм соғыс<br />
басталып, әкем майданға аттанды.<br />
Ізінше 2 ағам мен інім<br />
де майданға кетіп, әкем мен 2<br />
ағамнан қара хат алдық. Інім<br />
ғана ортамызға оралды, – деп<br />
әжей мұңын шақты.<br />
Тағдыр тауқыметін тартқан<br />
Назым әжей өткен өмірін<br />
еске алғанда тек еңбек еткені<br />
ғана есіне түсетінін айтты.<br />
Ұзақ өмір сүрудің сыры<br />
да содан болар. Ғасырдан астам<br />
өмір сүрсе де әжейдің әлі<br />
де есте сақтау қабілеті жақсы.<br />
Алдына келген адаммен<br />
еркін әңгімелесіп, өсиетін айтып<br />
отырады.<br />
– Қазіргі егемен еліміздің<br />
балалары қандай бақытты.<br />
Алдыма келгеннің барлығына<br />
сендер бақытты заманда<br />
ғұмыр кешіп жатырсыңдар,<br />
қарындарың тоқ. Осындай<br />
бейбітшілікке шүкір деп<br />
айтыңдар деймін. Ал біздің<br />
кезімізде күннің ыстық – суығына<br />
қарамастан колхоз бригадирі<br />
жұмысқа алып кететін.<br />
Көктем келісімен білекті сыбанып,<br />
колхоздың жұмысына<br />
кірісеміз. Шілденің ми қайнайтын<br />
аптабында далада<br />
кетпен шаптық. Күзде желтоқсан<br />
келіп, жерді қар басқанша<br />
мақта тердік. Сондықтан<br />
барынша тәуелсіз елімізге<br />
қызмет етіңдер деп айтып<br />
отырамын, – дейді Назым<br />
әже.<br />
Соғыстың зардабы<br />
Соғыс жылдары тылда<br />
жүргендер де майданмен үндесіп,<br />
еңбек еткені белгілі.<br />
Назым әже де жүннен жылы<br />
киімдер тоқып, майданға жөнелтіп<br />
отырды. Соғыста шейіт<br />
болған әкесі мен екі бауырын<br />
бүгінгі күні де сағынатынын<br />
Ермек Дәрменов,<br />
Шымкент қалалық мәслихатының депутаты<br />
«Нұр Отан» фракциясының мүшесі<br />
жасырмады. Әсіресе, бауырларының<br />
бейбіт күндерді көрмей,<br />
қыршынынан қиылғаны<br />
жанына бататынын айтты.<br />
– Бауырларым көз ашқаннан<br />
таршылықтан басқа<br />
не көрді? Есейгенде майданға<br />
аттанды. Олардың мынадай<br />
тәуелсіз заманды көрмегеніне<br />
мен өмір бойы арманда<br />
қалдым, – деп Назым әже<br />
ағынан жарылды.<br />
Соғыс біткен соң қыз<br />
Назым тұрмысқа шығып,<br />
Өзбекстанға көшіп барады.<br />
Өкініштісі сол, ана болып 6<br />
баланы дүниеге әкелгенімен,<br />
барлығы шетінеп кеткен екен.<br />
Мұны еске алған кезде әже терең<br />
ойға батты.<br />
– Сәбилерден айрыла бергесін<br />
қоныс аударсақ, мүмкін,<br />
балаларымыз аман өсер деген<br />
ырымды алға тартып, туған<br />
жерге қоныс аудардық. Осында<br />
келгесін туылған қыздың<br />
атын ырымдап, Қойсынай деп<br />
қойдық.<br />
Содан кейін Назым апа үш<br />
қыз, бір ұлды дүниеге әкеліп,<br />
тәрбиелеп, қызды қияға, ұлды<br />
ұяға қондырды.<br />
Өнегелі келін<br />
Бүгінде Назым әжеге немере<br />
келіні Ұлбосын күтім жасап<br />
отыр. Ұлбосынның айтуынша,<br />
әжей әлі де болса үй тірлігіне<br />
араласқысы келеді.<br />
– Әжем барлық тірлікті өзі<br />
істеп тастағысы келіп тұрады.<br />
Тысқа қолтығынан сүйеп<br />
алып шығайын десем, менің<br />
көмегімсіз өзі жүргісі келеді.<br />
Әлі де сол жас күндегідей қамыр<br />
жайып, тамақ істегісі<br />
келіп тұрады. Нан илеп, далаға<br />
таба нан жапқысы, қойып<br />
берсең, барлық шаруаны<br />
ешкімнің көмегісіз тындырсам<br />
дейді, – деді немере<br />
келіні.<br />
Ғасырдан ұзақ жасаған<br />
әжейдің ендігі арманы – ұрпақтарының<br />
амандығы. «Өскелең<br />
ұрпақты шуақты көктем<br />
мезгіліне ұқсатамын. Олар да<br />
нәзік, енді бүр жарған өскінге<br />
ұқсайды. Ал енді осы көктеммен<br />
қатар келетін 8 наурыз –<br />
аналар мерекесі, ұлыстың ұлы<br />
күні – әз Наурыз мейрамы да<br />
бар. Еліміздегі барлық аналарды,<br />
қыздарымды осы көктемгі<br />
мерекелермен құттықтай отырып,<br />
еліміз аман, жұртымыз<br />
тыныш болсын!» деп, бетін<br />
сипады қарт ана...
8<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
Қолөнер<br />
www.shymkala.kz<br />
Сапаркүл ӘДІЛБЕКОВА:<br />
«Құрақ көрпешені<br />
мың «Махаббат көрпесі» де<br />
алмастыра алмайды»<br />
– Есейген соң өзіңіз де<br />
тігіс тігуді кәсіп еткен шығарсыз?<br />
– Жолдасым Шабденбекке<br />
<strong>18</strong> жасымда тұрмысқа шықтым.<br />
Тігіс тігуге тапсырыс жоқтың<br />
қасы. Орта жасқа келгенде жол-<br />
з жасауына<br />
қажет<br />
«Қы еді» деп<br />
құрақ көрпе<br />
іздесеңіз, базардан<br />
дап-дайын дүниені тез<br />
табасыз. Қолдан тіктіремін<br />
деушілерге де<br />
әлеуметтік желілерден<br />
тапсырыс алатындарды<br />
табу оп-оңай. «Құрақ<br />
көрпе», «қыз жасауы»<br />
деп жазсаңыз болғаны.<br />
Алайда, бүгінгі қыз жасауынан<br />
қазақтың бұрынғы<br />
төл өнерінің болмысын<br />
сезіне алмайтынымыз<br />
анық. Көздің<br />
жауын алатын керемет<br />
оюмен өрнектелген көрпешелерден<br />
қолөнердің,<br />
«ай», «шаршы», «тұмарша»,<br />
«ботакөз», «сегіз<br />
жапырақ», «тырна»<br />
атты құрақ түрлерінің<br />
ізі өшіп бара жатқандай.<br />
Десек те, техникаға<br />
дес бермей, қидаланған<br />
матаны бір-біріне жалықпай<br />
жалғап, құрақ<br />
құрайтын еңбексүйгіш<br />
нәзікжандыларымыз аз<br />
емес.<br />
Біз бұл тақырыпты<br />
74 жастағы<br />
Сапаркүл апа<br />
Әділбековамен жалғастырғанды<br />
жөн көрдік.<br />
– Сапаркүл апа, әңгімені<br />
әріден бастайықшы. Тігіс<br />
тігуді қанша жасыңызда<br />
және кімнен үйрендіңіз?<br />
– Тігін машинасымен жұмыс<br />
істеуді 6 жаста меңгердім.<br />
– 6 жаста?! Апа-ау, бұл<br />
біздің ойын баласының<br />
жасы ғой. Бірдеңені бүлдіріп<br />
алмадыңыз ба?<br />
– «Ойын баласы» деген<br />
бүгінгі бақытты балалардың<br />
жасы, бізде балалық шақ болмады<br />
ғой, қызым. Мен туғанда<br />
әкем бір аяғын сұрапыл соғыс<br />
майданында қалдырып келген<br />
кез екен. Тамақ та, киім де тапшы.<br />
Ол кезде ел-жұрт күн-түн<br />
демей, масаққа баратын, мақта<br />
шиттейтін. Қойдан қырқып<br />
алған жүнді жуып, бояп, тарап,<br />
жіп иіріп отыратын. Әкем<br />
жарықтық жалғыз аяғымен мәшинеге<br />
отырып, тігіс тігетін.<br />
Көзімді ашқаннан көргенім –<br />
әкем мен әжемнің күпәйке, мақталы<br />
шалбар, киім-кешек, көрпе-төсек<br />
тіккені. Әжем «бұзып<br />
қоясың» деп, тігін машинасына<br />
жолатпайтын. Түнде құлыптап,<br />
кілтін өрілген шашының<br />
шолпысына қоса тағып ұйықтайды.<br />
Бір жолы әжем ұйықтаған<br />
соң кілтті жемелегінен қырқып<br />
алдым да, көптен ықыласым<br />
ауған тігіс машинасын әпсәтте<br />
игеріп алдым. Сол 6 жасымнан<br />
бастап тігіншілікті қолға<br />
алып, әжем мен әкемнің қолқанаты<br />
болдым.<br />
– Ол кезде мектеп жоқ<br />
шығар, әріпті қалай таныдыңыз?<br />
– Бізге қара танытқан кісі де<br />
аты өшкір соғыстан мүгедек болып<br />
оралған ағай еді. Ал бізде,<br />
мектеп тұрмақ, далаға киетін<br />
аяқ киім болмаған ол заманда.<br />
Қиын-қыстау күннің әсері<br />
шығар, үлкендер жағы «балалардың<br />
көзі ашық болсын» деп<br />
тілейтін. Әкем жарықтық батпақты<br />
кешіп, мектепке арқалап<br />
алып баратын. Құрқылтайдың<br />
ұясындай тар бөлмеде сабанның<br />
үстінде отырып қаріп таныдық.<br />
Қалам-қағаздың орнына жазуға<br />
болатын заттың бәрін қолдандық.<br />
Есепті «Сыдықтың он<br />
қойы бар еді, түнде екеуін қасқыр<br />
жеп кетті. Таңертең қорасында<br />
қанша қой қалды» деп<br />
үйрететін (күлді).<br />
дасым 12 жыл ауырып, 5 баланы<br />
қатарға қосу жалғыз өзіме жүк<br />
болды. Сонда Шымкенттің текстилінде<br />
Юлдаш деген кісі болатын.<br />
Күндіз слесарь, қараушы,<br />
оператор болып жүріп, түнде<br />
үйде де қарап отырмадым. Таңға<br />
дейін 4-6 көрпеше тігіп, Юлдашқа<br />
беремін. Ол 200-400 сом<br />
ақша төлейді. Балаларға тапқан<br />
қосымша табысым сол болды. Бірақ,<br />
кәсіп ретінде қолға алуға<br />
қаражат жетпеді. Жақсы мата<br />
алып, қолөнерге бет бұру үшін<br />
де қор керек.<br />
– Кәсіп етпесеңіз, бүгінге<br />
дейін қалай ұмыт қалдырмай<br />
алып жүрсіз?<br />
– Әбден жұмысбасты болып<br />
қалған соң зейнетке шыққанымен<br />
де қол қусырып отыра алмадым,<br />
жаным. Содан тігіс тігуді,<br />
тоқыма тоқуды ермек еттім. Туған-туыс,<br />
таныс, көршілер қыз<br />
ұзатып жатса, жасауын тігіп<br />
бер деп қолқа салады. Қарап<br />
отырмайын деп мен де келісемін.<br />
Қолдан тігілген соң бұлардың<br />
сапасы жақсы болады.<br />
Мына үйде төсеулі жатқан құрақ<br />
көрпешелерді <strong>19</strong>98 жылы<br />
тіккенмін, содан бері мақтасы<br />
да ыдырамаған.<br />
– Осы, құрақ құраудың<br />
мәні неде? Неге «қыз жасауына»<br />
дәл осы құрақ көрпешені<br />
іздейміз?<br />
– Құрақ – түрлі матаның<br />
қиындысынан құралған көрпе<br />
емес, ананың қызына деген тілеуінің<br />
жиынтығы. Ана – бойжеткен<br />
қызының орын тапқанын,<br />
барған жерде бағы ашылып,<br />
басы құралғанын, байқуатты,<br />
үбірлі-шүбірлі болғанын<br />
және тіл-көзден аман жүргенін<br />
тілейді. Таңды таңға жалғап тілеген<br />
арман-тілегін титтей ғана<br />
шүберекке орап, құрақ құрайды.<br />
Жақсы ниетке балап, қыз<br />
жасауына бір-бір жұп көрпеше<br />
мен бас жастығын қосады.<br />
Ал бақуатты болса, екі жұптан.<br />
Мысалы, жасауда кемі 6 көрпеше<br />
болса, оның екеуі құрақпен<br />
қапталады. Ал 12 көрпеше болса,<br />
оның 4-ін құрақтан қосады.<br />
Қызға қанша жасау берсең де аз<br />
емес. Бастысы, жұп болуы керек.<br />
Қазір «Махаббат көрпесі»<br />
деп жаңа үрдіс шығарып жүр.<br />
Қыздың жүгіне оны қоса санаса<br />
тақ болып шығады. Астармен<br />
жапсарлана, ананың ақ тілегін<br />
ішіне орап жатқан құрақ көрпешені<br />
мың «Махаббат көрпесі» де<br />
алмастыра алмайды.<br />
– Демек, құрақтың атаулары<br />
да тегін емес...<br />
– Әрине, қызым. Мына «ботакөз»<br />
көз тиюден сақтайды деген<br />
сенімді білдірсе, «сегіз жапырақ»<br />
ұлды, қызды болып, ұрпағы<br />
жалғассын, өрісі кеңейсін<br />
деген тілекке саяды. «Тырна»<br />
құрақ – «бірінің ізін бірі жалғайтын<br />
бір ізді болсын», «шаршы»<br />
құрақ – «үйелмелі-сүйелмелі<br />
қорасы болсын» «ай» құрақ<br />
– «түні тыныш әрі қайырлы<br />
болсын» деген ниетке саяды.<br />
«Тұмаршаны» бір-біріне жалғап,<br />
құрақ көрпешенің жиегіне жағалай<br />
жол тәрізді түсіреді. Яғни,<br />
қыздың өмірде жолы ашылып,<br />
кедергіге кездеспесін, жамандықтан<br />
қорғайтын бойтұмары<br />
болсын деген тілек.<br />
– Көз майын тауыса құрақ<br />
құраудың артықшылығын<br />
айшықтап, бұл өнерді<br />
насихаттаушылар, іздеушілер<br />
аз емес. Дегенмен, техниканың<br />
дамыған заманында<br />
қолөнердің тұралап<br />
қалғанын да жасырмаймыз.<br />
Тігіс тігудің, әсіресе құрақ<br />
құраудың тағы бір артықшылығы<br />
сабырлылыққа үйретеді<br />
дейді үлкендер...<br />
– Рас. Құрақ – «теңіз тамшыдан<br />
құралатынын» ұқтырады.<br />
Майдалап жинасаң, тозбайтын<br />
құнды дүниеге ие боласың.<br />
Әр алуан матаның қиындысын<br />
кәдеге жаратып, ысырапшылдықтан<br />
тыяды. Әліптің<br />
артын бағуға, еңбегіңнің нәтижесін<br />
көруге деген төзімділікті<br />
қалыптастырады. Жүйкені тынықтырады.<br />
Бойды, ойды сергітеді.<br />
Еңбекке ынта-жігермен ден<br />
қоюға және белгілі бір қиындықтан<br />
өтуге шыдамдылықты<br />
шыңдайды.<br />
– Сапаркүл апа, өзіңіз<br />
тіккен бір «қыз жасауын»<br />
қаншаға бағаладыңыз?<br />
– «Қыз жасауы» үшін ақы<br />
алған емеспін. Бұрын екі рет<br />
инсульт алған едім. Сол сырқатты<br />
осы еңбектің күшімен<br />
жеңдім. Туған-туысқа қызметім<br />
деймін. Ал көрші-қолаң ризашылығы<br />
ретінде бір көйлекорамалын<br />
беріп жатады. Жағдайым<br />
көтерсе, үйренем деген<br />
қыздарға тегін-ақ үйрететін қолөнер<br />
мектебін да ашып алар<br />
едім ғой. Қаражат жағы қолбайлау<br />
болған өнерімді қыздарымның<br />
кенжесі үйренді. Болашақта<br />
сол қызым мен қара шаңырақтағы<br />
келінім алып кетсе<br />
деген тілегім бар.<br />
– Апа, көктемгі мереке<br />
қарсаңында өзіңіздей ақ<br />
жаулықты әжелерімізге,<br />
ардақты аналар мен қызкеліншектерге<br />
айтар тілегіңізді<br />
де тыңдасақ?..<br />
– Бейбіт елімізде ойын ойнайтын<br />
бақытты балалар, алтын-күміс<br />
алқалы, еңбексүйгіш<br />
аналар, мінезі жібектей, инабатты<br />
қыздар, ұрпағына өнегелі,<br />
көрнекті әжелеріміз көп болсын!<br />
Дәстүрді қастерлейтін халқымыз<br />
бір-бірімен сыйластықта,<br />
татулықта ғұмыр кешсін.<br />
– Әумин, апа! Әңгімеңізге<br />
рахмет!<br />
Сұхбаттасқан<br />
Ақмарал Молдиярқызы
Сұлулық<br />
www.shymkala.kz<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
9<br />
Сұлулық индустриясындағы «мейкап»<br />
ұғымы барша қыз-келіншектерге<br />
таныс. Себебі, қазір арулар мерекелік,<br />
салтанатты кешке не тойтомалаққа<br />
мейкапсыз бармайды десек<br />
те болады. Ал мейкап жасаудың шебері –<br />
визажистер дәл қазіргі уақытта қоғамда сұранысқа<br />
ие әрі қалтасы қалың мамандықтар<br />
қатарында. Жастығына қарамай кәсіби шеберлігімен<br />
дараланатын «MAKE UP LAURA»<br />
студиясының визажисті Айгүл Маратқызымен<br />
әңгімеміз де осы кәсіптің төңірегінде өрбіді.<br />
up –<br />
өнер ме,<br />
кәсіп пе?<br />
ең арзаны 15-20 мың теңге тұрады.<br />
Сол себепті, бұл салада<br />
тапқан табыстың бір бөлігін<br />
білімді жетілдіруге жұмсасаң<br />
ғана табысқа жетесің. Ендігі<br />
алға қойған мақсатым – танымал<br />
Гоар Аветисиян, Вадим<br />
Андрев секілді визажистердің<br />
шеберлік сабағына қатысып,<br />
өз кәсібімнің деңгейін көтеру,<br />
білім аясын кеңейту.<br />
Кәсіби визажист Айгүл күн<br />
сайын аруларды әрлеп, бояудың<br />
құдіретімен ғажайып жасайтын<br />
маман. Әрбір жұмысынан ләззат<br />
алады, сұлулық шығармашылығына<br />
шабыт пен күш береді. –<br />
Бояу қыздарды сұлу етіп, қана<br />
қоймайды, сенімділік сыйлайды.<br />
Ең бастысы, оны шебер қолданатын<br />
маманды дұрыс таңдай<br />
білсеңіз болғаны. Ал біз әрдайым<br />
қыздарымыздың көрікті<br />
болып жүру үшін көмегімізді<br />
аямаймыз, – деген ізгі тілегін<br />
білдірді Айгүл Маратқызы.<br />
П сихологиялық<br />
т ест<br />
Қандай макияжды ұнатасыз?<br />
Арулардың бет-әлпетіндегі<br />
бояудың түсі, қанықтығы,<br />
опа-далапты қолдану шеберлігінің<br />
өзі қыздардың<br />
жан-дүниесі, өмірге деген көзқарасының<br />
деңгейін айғақтайды.<br />
Төмендегі психологиялық<br />
тест арқылы өзіңізді сынап<br />
көріңіз.<br />
Айгүл КЕРІМҚұлова<br />
aigul-kerim@mail.ru<br />
Визажистің өз<br />
қолтаңбасы болады<br />
Айгүл М.Әуезов атындағы<br />
ОҚМУ-дің дизайнер мамандығын<br />
үздік дипломмен тәмамдаған.<br />
Суретшілік өнері болған соң<br />
визажист мамандығына қызығушылығы<br />
оянып, осы салада<br />
өзін сынап көрмек болады. Қазақстанға<br />
танымал визажист<br />
Санди Бексырғадан сабақ алып,<br />
шебердің Астана қаласындағы<br />
студиясында бір жылдай жұмыс<br />
істейді. Одан кейін кәсіби<br />
маманнан үйренген білімін<br />
пайдаға жарату үшін туған қаласына<br />
келеді.<br />
– Заманның талабы дейміз<br />
бе, әлде сұлулыққа құштар<br />
жандардың аудиториясының<br />
кеңейгені ме, бұл сала көз<br />
ілеспес жылдамдықпен дамуда.<br />
Бір шеберден сабақ алып<br />
қою жеткіліксіз, өзіңді күн сайын<br />
жетілдіріп отырмасаң,<br />
клиентіңді жоғалтасың және<br />
бәсекелестер де қарап отырмайды,<br />
– дейді кейіпкер. – Сондықтан<br />
халықаралық деңгейде<br />
«MAKE UP STUDIO» сертификатын<br />
алдым, Шымкентте<br />
іскер маман Лаура Нұрланқызының<br />
сұлулық студиясында<br />
біліктілігімді шыңдадым. Қазір<br />
осы кәсіби маманмен бірлесе жұмыс<br />
істеп жатырмын.<br />
Расында визажист мамандығын<br />
кәсіп көзіне айналды-<br />
рып, пайда тапқысы келетіндер<br />
көп. «Бірақ адамды бояндырудың<br />
қыр-сырын меңгергенімен,<br />
бәсекелестер арасында<br />
қолтаңбаң, ерекшелігің және<br />
кәсібилігіңмен өз орныңды табу<br />
оңай емес», – дейді маман. Ол<br />
үшін ізденіс, талпыныс, шыдамдылық,<br />
бояндырудың техникасын<br />
шебер меңгеруі қажет<br />
екені айтпаса да белгілі.<br />
Суретшілік<br />
өнер қажет<br />
– Біздің жұмысымыз бұл<br />
қылқалам мен бояу арқылы суретке<br />
жан бітіретін суретшінің<br />
жұмысымен бірдей дегенім дұрыс<br />
шығар. Сызуға, сурет салуға<br />
бейімділігім мамандығымды<br />
жылдам игеріп кетуіме көмектесті,<br />
– деп жалғады сөзін Айгүл.<br />
– Ал жұмыстың күрделілігі<br />
бір адамға жасаған макияжды<br />
екіншісіне қайталай алмайтындығыңда.<br />
Әр жанның бет-бейнесі<br />
әртүрлі болғандықтан, аз<br />
уақыттың ішінде қандай образ<br />
жасау қажеттігін саралап үлгеруің<br />
қажет. Өйткені, алдын ала<br />
клиенттер макияжға жазылып<br />
қоятындықтан, әр минут қымбат.<br />
Макияж олардың көңілінен<br />
шығу үшін шеберлік, бояндыру<br />
техникасы, ең бастысы, пайдаланатын<br />
косметикалар сапалы<br />
болуы керек. Әйтпесе, еңбегіңнің<br />
еш кеткені. Арзан косметикамен<br />
қанша әрлеп-сәндегеніңмен,<br />
клиенттің қалағанындай<br />
шынайы образ шықпайды,<br />
керісінше сұлулықты өз табиғатынан<br />
алыстатып аласың.<br />
Мұны алдыңа келген клиенттің<br />
өзі де сезеді. Сол себепті, бірінші<br />
кезекте Голландия, АҚШ, Кореяның<br />
танымал компанияларының<br />
сапалы косметикаларын<br />
пайдаланамыз.<br />
Табиғи макияждар<br />
Қыз-келіншектердің барлығы<br />
әдемі болып жүргенді қалайды.<br />
Кез келген мерекелік шарада,<br />
тіпті, күнделікті көрікті болып<br />
жүргісі келетін әйелдер көп.<br />
Күн сайын боянып-сыланбаса да,<br />
шашын сәндеп, әсем киініп, тартымды<br />
болып жүреді. Бұл уақыттың<br />
талабындай болып кеткен.<br />
– Қазіргі клиенттердің талғамы<br />
да өскен. Оларды бояндырғанда<br />
нәзік, табиғи түрінен алшақтатпауды<br />
сұрайды. Бұрынғыдай<br />
қап-қара қас, қанық түсті<br />
көз бояулар мен «оттай көрінетін»<br />
далап жағу сәннен қалды,<br />
дейді визажист. – Қалыңдық,<br />
тойға, салтанатты кештерге<br />
баратын жандарға көп бояуды<br />
қажет етпейтін макияждың голливудтық<br />
және нюд түрін қолданамыз.<br />
Бұл жұмыстарымыз нәтижесін<br />
берді десек, артық емес.<br />
Келушілердің басым бөлігі ризашылықтарын<br />
білдіріп, тұрақты<br />
клиентімізге айналуда.<br />
Жалпы, адам терісіне кері<br />
әсер ететін факторлар баршылық.<br />
Солардың бірі – экологияның<br />
нашарлығы, дұрыс тамақтанбаудан,<br />
ішкі аурулардан бет<br />
терісінің күтімі нашарлайтын<br />
әйелдер кездесіп тұрады.<br />
Айгүлдің бұл өзекті мәселемен<br />
күн сайын бетпе-бет келетіндіктен<br />
айтар өз ойы бар.<br />
«Клиенттің бет-пішіміндегі<br />
кейбір кемшіліктерін бояу астында<br />
жасырып, сұлулығын өз<br />
болмысынан алыстатпай, жаңа<br />
образда көрсетуге күш саламыз.<br />
Бұған заманауи косметикалардың<br />
құдіреті жетеді», – дейді.<br />
Үздіксіз білім –<br />
табыс көзі<br />
Бүгінде визажист мамандығы<br />
көп қаражат табатын<br />
кәсіптің қатарына қосылғаны<br />
жасырын емес. Осыған қарап<br />
қыздар арасында «Бояндыруды<br />
үйреніп, көп қаражат табамын»<br />
дейтіндердің қарасы<br />
көп. Дегенмен кейіпкеріміз визажист<br />
мамандығын бірден табыс<br />
табудың көзіне айналдырамын<br />
деушілердің аяқ алысы<br />
ұзаққа бармайтынын айтады. –<br />
Бұл – сапаға жұмыс істей отырып,<br />
үздіксіз білім жетілдіруді<br />
қажет ететін сала. Мәселен, Қазақстанда<br />
кәсіби мамандардан<br />
шеберлік курсынан өтудің ең төменгі<br />
құны – 100 мың теңге, косметикаға<br />
жұмсалатын қаржы<br />
200-300 мың теңгеден басталады.<br />
Қарапайым ғана, көз бояуға<br />
арналған бір қылқаламның<br />
Қарапайым макияж.<br />
Кірпікке арналған тушь пен<br />
ерінге жылтыр далапты жағуды<br />
ұнататындар – көбіне<br />
өзіне сенімді адамдар. Олар<br />
сыртқы сымбаттылыққа емес,<br />
адамның ішкі әлеміне мән береді.<br />
Күрделі деген мәселелерді<br />
оңай шешіп, кез келген<br />
жанмен оңай тіл табысады.<br />
Көзін бояуға мән беретіндер.<br />
Бұлар – әр дүниенің<br />
астарына терең<br />
үңіліп, өмірге жеңіл-желпі қарауды<br />
ұнатпайтын қыз-келіншектер.<br />
Биік мақсаттарға<br />
жету жолында күресуден қорықпайды.<br />
Жеңілістерді өзін<br />
сыртқа білдірмейді, сөзден<br />
іске бейім болғандықтан, уәдеге<br />
берік адамдарды бағалайды.<br />
Ерін бояуды ұнататындар.<br />
Қызыл, ал қызыл түсті<br />
далаптарды сезімтал, көпшіл,<br />
өзгелердің назарында болғанды<br />
ұнататындар пайдаланады.<br />
Қатты боянуға<br />
бейім<br />
жандар. Өзіне<br />
сенімсіз, қоғамдағы<br />
орны<br />
жоқ арулар<br />
кемшілігін,<br />
қорқынышын<br />
бояудың астында<br />
жасыруға<br />
тырысады.
10<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз<br />
20<strong>18</strong> жыл<br />
Сән мен сымбат<br />
www.shymkala.kz<br />
Көктем – қызкеліншектер<br />
үшін гардеробты<br />
жаңартатын<br />
мезгіл. Ендеше,<br />
таңдау жасаудың уақыты<br />
келді. Киімдердің<br />
сәні мен түсінде, аяқ<br />
киімдер мен аксессуарларының<br />
ерекше үлгіде<br />
болғанын қалайтын жандарға<br />
сәнгерлер жаңа<br />
топтамаларын ұсынып<br />
үлгерді. Олай болса, маусымның<br />
ең сәнді дүниелеріне<br />
шолу жасап өтсек.<br />
Айгүл КЕРІМҚұлова<br />
aigul-kerim@mail.ru<br />
Табиғатқа жақын<br />
түстерді таңдаңыз<br />
Түстер. Ит жылы болғандықтан<br />
табиғатқа жақын қоңыр,<br />
сары, көгілдір, қоңырқызыл,<br />
черри қызанағы және<br />
күлгін түстер сәннен орын алады.<br />
Көктем-жаздың басты түсі –<br />
күннің шуағы мен өмірлік энергия<br />
беретін сары және тыныштандыратын<br />
лаванда, күлгін<br />
түстер болмақ.<br />
Лаванда түсі қатал, салқынқанды<br />
жандардың өзінің<br />
бейнесін нәзік етіп көрсетеді.<br />
Матасы шифон, атлас, жазғы<br />
болады. Бұл әшекейлер сәнге<br />
енген черри қызанағы, қоңыр<br />
қызыл, қоңыр түсті киімдермен<br />
жарасым таппақ.<br />
Танамоншақ пен түйреуіш<br />
– нәзіктік сыйлап, әйелдердің<br />
болмысын айқындай түсетін<br />
керемет зергерлік бұйымдар.<br />
Оны енді көктемгі-жазғы жейде,<br />
костюм және былғары күртешеге<br />
жарастыра тағу сәнге<br />
айналады.<br />
Сөмкелер. Классикалық<br />
қара түсті сөмкелер сәннен қалып,<br />
қоңыр, көгілдір, қызғылт<br />
сары түспен алмасады. Жазғы<br />
сөмкелердің киімнің матасымен<br />
сәйкес келетін, шашақпен<br />
безендірілген, ұстағанға ыңғайлы<br />
шағын түрлері дүкен сөрелерінен<br />
көптеп орын алады.<br />
Шашақтар<br />
оралды...<br />
«Поп<br />
– арт»<br />
Әлемге танымал сәнгерлер<br />
биыл өз топтамаларына<br />
50-80 жылдар аралығындағы<br />
сән үлгілерінің элементтерін<br />
енгізген. Атап айтқанда, «Ұлы<br />
Гэтсби» дәуіріндегі шашақты<br />
киімдерге биыл қайта ораламыз.<br />
Белдемше, көйлек, сыртқы<br />
киімдердің етегі немесе<br />
жеңі ұзын шашақтармен безендіріледі.<br />
Аяқ киім, қол сөмкенің<br />
өзінің бір бөлігінде шашақтар<br />
байқалса, бұл биылғы<br />
сән екенін ұмытпаңыз. Тіпті,<br />
жас қыздар үндістер секілді<br />
маңдайын шашақты баулар,<br />
ленталар, шәлілермен орауына<br />
болады.<br />
Дүкендерде геометриялық<br />
кескіндер, адамның, жан-жануарлар<br />
мен көкөністердің бейнесі<br />
айшықталған киімдерді<br />
көрсеңіз, бұл 70-жылдардағы<br />
«поп-арт» стилінің оралғанын<br />
аңғартады. Көктемгі пиджак,<br />
жейде, шалбар, тіпті классикалық<br />
көйлектерді дизайнерлер<br />
«поп-арт» стиліне салып, ерекше<br />
үлгіге айналдырған. «Ашық,<br />
түрлі-түсті реңктегі көйлектер<br />
кез келген ортада әйелдерді айрықша<br />
көрсетіп, өмірге деген<br />
құштарлығын, шығармашылық<br />
тұрғыдағы шабытын шарықтатады»<br />
дейді сәнгерлер. Сән<br />
әлеміндегі кеңесшілер осы бағытты<br />
таңдағанда аксессуарлары<br />
(сөмке, шашқа қажетті әшекейлер)<br />
киімнің матасынан болса,<br />
керемет үйлесім табатынын<br />
айтады.<br />
70-жылдары жүріп-тұруға<br />
ыңғайлы киімдер сәнде болған.<br />
Яғни, көйлек, ұзын белдемше<br />
жейдесімен, жемпір, шалбарды<br />
кең пішімде сәнді етіп ұсынған.<br />
Ол «бохо-стиль» деп аталған.<br />
Стильдің ерекшелігі киімге<br />
үйлестіріп басына қалпақ,<br />
аяғына өрнектермен айшықталған<br />
етікпен киюінде. Бохостиль<br />
жастармен қатар 50-ден<br />
асқан әйелдерді қатты қызықтырған.<br />
Мұның себебін дизайнерлер<br />
табиғи маталарға басымдылық<br />
беруімен және жастың<br />
келуімен басталатын кейбір<br />
кемшіліктерін жасыра алатынымен<br />
түсіндіреді.<br />
20<strong>18</strong> жылдың көктем-жазының<br />
топтамасындағы аяқ киімдерге<br />
пластик, мөлдір материалдарды<br />
бір бөлігіне пайдалануда.<br />
Бұл элементтерді қысқа<br />
етік, туфли, жаздық туфли,<br />
сүйретпелердің өзінен көруге<br />
болады.<br />
стилі<br />
қайта<br />
оралды<br />
жеңіл, тіпті, костюмдер тығыз<br />
матадан тігілсе де жарасымды<br />
көрінеді.<br />
Биылғы сәнгерлер айтқан<br />
көктемгі сыртқы киімдердің<br />
ерекшелігі – түсінде. Әсіресе,<br />
плащтар гүлмен айшықталған<br />
және ашық түстермен ұсынылады.<br />
Жастар үшін сулықтардың<br />
матасы джинсымен алмастырылып,<br />
сәнгерлер қара, көк<br />
түсті джинсы плащтың қысқа<br />
көйлек, шолақ шалбар, кроссовкамен<br />
де сәнді көрінетінін<br />
айтады.<br />
Аксессуралар. Кө з д і ң<br />
жауын алатын інжу моншақтарды<br />
ұнататын қыз-келіншектер<br />
үшін жағымды жаңалық<br />
бар. Биыл інжуден моншақ<br />
қана емес, сырға, білезік,<br />
шашқа арналған әшекейлерді<br />
ойланбай сатып алуыңызға<br />
Ұлттық нақыштағы<br />
киімдер сәнде<br />
Көктемнің алғашқы күнінде<br />
Қазақстанның сәнгерлері Шымкентте<br />
бас қосты. «SHYMKENT<br />
POP UP STORE» ұлттық дизайнерлер<br />
көрмесінің VIII маусымы<br />
«Шымкент плаза» ойынсауық<br />
орталығында салтанатты<br />
түрде ашылды. Облыстық<br />
кәсіпкерлік палатасының<br />
ұйымдастыруымен өткен шараның<br />
мақсаты – отандық тауар<br />
өндірушілерге қолдау жасап,<br />
шетелдік мамандармен тәжірибе<br />
алмасуға мүмкіндік жасау.<br />
Көрмеге 30-ға жуық бренд<br />
компаниялармен қатар ТМД<br />
елдерінен Литва, Грузия, Қырғызстан,<br />
Өзбекстанның танымал<br />
дизайнерлері де қатысып,<br />
эксклюзивті киім үлгілері мен<br />
аксессуарларын ұсынды.<br />
Көрмеге қатысушы алматылық<br />
«Akka style» ательесінің<br />
өкілі Ақбала Әбуова мұндай<br />
көрменің шығармашылыққа<br />
шабыт беріп, тұтынушыларға<br />
тауарларын таныстыруға үлкен<br />
мүмкіндік беретінін айтады.<br />
– 35-50 жастан асқан әйелдерге<br />
арналып тігілген киімдер<br />
топтамасын алып келдік.<br />
Сыртқы және күнделікті киетін<br />
киімдердің бір-екі данадан заманауи<br />
үлгіде тігеміз. Алматы,<br />
Астана қалаларында шоурумдарымыз<br />
бар. Осы көрмеде<br />
тұтынушылардан сұраныс болып<br />
жатса, Шымкентте өз дүкенімізді<br />
ашу ниетіміз бар, –<br />
дейді отандық дизайнер.<br />
Грузиялық дизайнер Магда<br />
Твалиашвлидің Шымкентке алғаш<br />
келуі. «MAGDA» бренді нарықта<br />
киім және аяқ киім коллекциясымен<br />
танымал.<br />
– Қазақстандық дизайнерлермен<br />
тығыз қарым-қатынас<br />
орнатып келеміз. Жуырда Алматыдан<br />
өз дүкенімізді ашуды<br />
жоспарлап, қазір осы бағытта<br />
жұмыс істеп жатырмыз. Көрме<br />
аясында Қазақстанның дизайнерлерімен<br />
танысып, олардың<br />
жұмысы біздің қызығушылығымды<br />
арттырды, – дейді грузиялық<br />
дизайнер.<br />
Отандық дизайнерлер ұсынған<br />
топтамалардың ұлттық нақышқа<br />
бет бұрғаны байқалады.<br />
«Aidar Khan», «Kurak-korpe» сән<br />
ательесі елімізде осы бағытты<br />
ұстанған. «Тұрмысқа арналған<br />
киімдерді ұлттық нақышпен,<br />
заманауи үлгіде тігуге тапсырыс<br />
беретіндер саны артып<br />
отыр» дейді ателье өкілдері.<br />
Іс-шараға келушілерге отандық<br />
дизайнерлердің көктемжаз<br />
топтамасы ұсынылды. Бұдан<br />
бөлек шеберлердің қолдан<br />
жасалған әшекей бұйымдары,<br />
былғары сөмкелер, косметикалар<br />
және кәдесыйлар көрмеден<br />
орын тапты. Сондай-ақ, көрмеде<br />
балаларға арналған дефиле,<br />
визажистер және стилистердің<br />
шеберлік-сабақтары өтті. Айта<br />
кетейік, фэшн-фестиваль Шымкентте<br />
осымен 8 рет ұйымдастырылып<br />
отыр.
Жаршы<br />
www.shymkala.kz<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз<br />
20<strong>18</strong> жыл<br />
11<br />
Еңбек Қоғамы<br />
Қазақстанға әлеуметтік жаңғыртудың біртұтас<br />
моделін жасау маңызды екенін ескерсек, Президентіміздің<br />
Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай<br />
20 қадам — әлеуметтік модернизацияны іске асыру<br />
бойынша 20 тапсырма беруі өте орынды болған.<br />
Модернизациялаудың<br />
20 міндеті<br />
Қанат Сапаров,<br />
Шымкент қаласы<br />
Әл-Фараби аудандық<br />
Әділет басқармасының басшысы,<br />
«Заңгерлер Одағы» РҚБ мүшесі<br />
Жалпы, Үкіметке берілген<br />
жиырма тапсырманың ең басты,<br />
маңызды тапсырмалары –<br />
жұмыспен қамту саласын дамыту.<br />
ҚР Еңбек және халықты<br />
әлеуметтік қорғау министрлігіне<br />
Кәсіптік біліктіліктің ұлттық<br />
жүйесі болуы қажет екенін<br />
тапсырды. Еңбек дауларының<br />
алдын алу, ескеру және реттеу,<br />
сонымен қатар өндірістегі<br />
еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз<br />
ету мен бақылау жұмыстарын<br />
күшейту қажеттігі,<br />
«Тұрғын үй жағдайының үлгіқалыптары:<br />
қолжетімділік<br />
пен жайлылық», білім беру<br />
мекемелерін оңтайландыру,<br />
оқу-тәрбие үдерісін жаңғырту<br />
және білім беру қызметтерінің<br />
тиімділігі мен қолжетімділігін<br />
арттыру туралы Үкіметке тапсырма<br />
берілді. Сонымен қатар,<br />
ҚР Білім және ғылым министрлігіне<br />
оқу үдерісінде білім<br />
берудің интерактивті түрлерін<br />
пайдалануды кеңейтуді және<br />
онлайн-оқытудың арнаулы оқу<br />
дәрігер кеңесі<br />
бағдарламаларын енгізуді тапсырды.<br />
Осы тапсырмада Қазақстан<br />
тарихы оқулығына қатысты<br />
бірқатар сын-ескертпелер<br />
айтып, денсаулық сақтауды<br />
жаңғырту және саламатты<br />
өмір салтына қатысты денсаулық<br />
сақтау саласына көңіл бөлудің<br />
қажеттігін атап көрсеткен<br />
болатын.<br />
Президенттің мұндай мәселеге<br />
тоқталуына бірқатар себептер<br />
негіз болды. Ол кәсіби<br />
білім беретін оқу орындарының<br />
мамандарды тәжірибе жүзінде<br />
қаншалықты қажеттігін ескермей<br />
дайындауынан, білім стандарттарын<br />
әзірлеуде басқару,<br />
экономика, бизнес, өнеркәсіп<br />
пен өндірістің ерекшеліктерін<br />
ескермеуінен, ғылыми-зерттеу<br />
жұмыстары мемлекеттік бағдарламаларда<br />
көзделген маңызды<br />
салаларда жүргізілмеуінен,<br />
ғылыми кадрлар дайындауда<br />
жүйесіздік орын алуынан<br />
туындап отыр.<br />
Елбасының аталған мақаласы<br />
халықтың әлеуметтік жағдайын<br />
көтеруге, қоғамдағы әділетсіздік<br />
пен теңсіздікті жоюға<br />
бағытталған. Ол бүгінгі таңда<br />
қарқынды орындалып келе<br />
жатыр.<br />
Дені сау ана – дені сау бала<br />
Сау ұрпақ тәрбиелегісі<br />
келетін кез келген<br />
ана бірінші кезекте<br />
өз денсаулығына алаңдауы<br />
тиіс. Сау отбасының,<br />
сау баланың кепілі – оны<br />
дұрыс жоспарлау<br />
Руслан Еркінбек,<br />
№9 ШҚЕ акушер-гинекологы<br />
Осыған орай еліміздің әрбір<br />
денсаулық сақтау ұйымында отбасын<br />
жоспарлау кабинеттері жұмыс<br />
жасайды. Бұл кабинетте болашақ<br />
аналар жүктілікті жоспарлау,<br />
түрлі тұқым қуалайтын аурулар,<br />
туа пайда болған ақаулар,<br />
жұқпалы және өзге де дерттер бойынша<br />
кеңестер алуына мүмкіндік<br />
жасалған.<br />
Сондай-ақ ана мен сәби саулы-<br />
Бәрекелді!<br />
Сымбат – жүлдегер<br />
Шымкент қалалық білім бөліміне қарасты №52 мектеп-лицейінің<br />
6 «А» сынып оқушысы Нағызбек Сымбат «Черноризец<br />
Храбър» халықаралық математикалық пән олимпиадасына қатысып,<br />
жүлделі III орынды жеңіп алды. Жетекшісі – математика<br />
пәнінің мұғалімі Зура Кокушева. Мектепшілік олимпиадаларға<br />
да қатысып, өзінің білімін көрсетіп, жетістіктерден<br />
көрініп жүрген Сымбаттан ұстаздары үлкен үміт күтеді.<br />
Спорт - сенімді серік<br />
Салауатты жас -<br />
салмақты маман<br />
Салауатты өмір салтын<br />
сақтау, Елбасының<br />
«Болашаққа бағдар:<br />
Рухани жаңғыру» мақаласы<br />
аяасында Индустриалдық<br />
техникалық колледждің<br />
спорт залында студенттер<br />
арасында дәстүрге<br />
айналған волейболдан колледж<br />
біріншілігі өтті.<br />
Еркін Аманов,<br />
Индустриалдық техникалық<br />
колледждің дене шынықтыру<br />
және АӘД Циклдік<br />
комиссия жетекшісі<br />
Бұл жарысқа Колледж студенттері<br />
арасынан 12 команда<br />
қатысты.<br />
Ақтық сайысқа шыққан 4-команда<br />
арасында өткен тартысты<br />
ойында командалық есеп бойынша<br />
1-оынды АЭ 17-33 к тобы,<br />
2-орынды АЭ 17-34 к тобы, ал<br />
3-орынды 17-30 к тобының студенттері<br />
иеленді.<br />
ғы үшін қауіпті жиі кездесетін<br />
мәселе – қаназдық дерті. Бұл<br />
жағдай жүктілік кезіндегі болашақ<br />
аналарда жиі кездесіп жатады.<br />
Яғни, анемия – қан құрамындағы<br />
эритроциттерде гемоглобин<br />
деңгейінің төмендеуі. Бұл<br />
дерт дұрыс тамақтанбаудан, түрлі<br />
күйзелістен және иммунитеттің<br />
төмендуінен пайда болады. Болашақ<br />
нәрестенің дамуына бұл<br />
айтарлықтай зиян келтіреді. Сондықтан<br />
бірінші кезекте әйел адам<br />
денсаулығында барлық кінәраттардан<br />
арылуы тиіс.<br />
Сонымен қатар үздік командалардың<br />
топ шеберлері мен топ<br />
жетекшілері өз командаларына<br />
қолдау көрсетіп отырды. АЭ 17-<br />
33 к топ шебері Н. Тасболатов, АЭ<br />
17-34 к топ шебері А.Есқожаев, АЭ<br />
17-30к топ жетекшісі С.Тілеуімбетов<br />
мадақтама қағаздарымен марапатталды.<br />
Жарыс сонында үздік орын<br />
алған командаларға колледждің<br />
ауыспалы кубогі және колледж<br />
директорының мадақтама қағазы<br />
мен сыйлықтар табыс етілді.<br />
Сонымен қатар командалардағы<br />
үздік ойыншылар да сыйлықтан<br />
құр қалған жоқ.<br />
Колледжіміздің студенттері –<br />
кикбогсинктен ОҚО чемпионатынан<br />
60 кг салмақта жүлделі орын<br />
алған Жанайбек Жандарбек, қысқы<br />
спорт (фристайл) түрінен жастар<br />
арасынан әлемдік жарыстарға<br />
барып жүрген Батырбаев Нұран<br />
және Кунг Фу спортынан Курбанкулов<br />
Азиз, нысана атудан Худяков<br />
Андрей Қазақстан чемпионатынан<br />
жүлделі орындарға ие болып<br />
жүр және басқа спорт түрлерімен<br />
айналысып жүрген студенттеріміз<br />
де бар.<br />
Салауатты өмір салтын ұстау,<br />
спортпен айналысу оқуға деген<br />
талпынысты да арттырады . Денсаулығы<br />
мықты жастар – ертеңгі<br />
салауатты мамандар.<br />
Шымкент қаласы<br />
әкімдігінің аппараты<br />
Шымкент қаласы әкімінің<br />
орынбасары Бейсенбек<br />
Жанбосыновқа анасы<br />
Жанбосынова<br />
Төлбасының<br />
қайтыс болуына байланысты<br />
қайғыларына ортақтасып,<br />
көңіл айтады.<br />
Атаулы күн<br />
өмір сенімді<br />
қорғауда<br />
А. Алтынбеков,<br />
Шымкент қаласындағы<br />
№ 4 өрт сөндіру бөлім бастығы<br />
Қазақстан халқы жыл<br />
сайын 1 Наурызда Дүниежүзілік<br />
азаматтық<br />
қорғау күнін атап өтеді. Бұл<br />
атаулы мереке <strong>19</strong>72 жылдан<br />
бастау алады.<br />
Сол жылы Халықаралық азаматтық<br />
қорғаныс ұйымының<br />
Жарғысы күшіне еніп, оны <strong>18</strong><br />
мемлекет мақұлдады. Бұл мейрам<br />
қоғам назарын ұлттық азаматтық<br />
қорғаныс қызметімен атқарылатын<br />
жұмыс, табиғи және<br />
техногендік сипаттағы үрейлердің<br />
алдын – алу және жою<br />
саласына бағытталып келеді.<br />
Халықаралық азаматтық қорғаныс<br />
ұйымына кіретін әлемнің<br />
50 – ден астам мемлекет бар<br />
және ол ұйымның үкіметаралық<br />
мәртебесі бар. Қазақстан<br />
бұл ұйымның толық құқықты<br />
мүшесі ретінде <strong>19</strong>96 жылдан бастап<br />
барлық өткізілетін іс – шараларға<br />
қатысады.<br />
Шымкент қалалық мәслихаты<br />
Оңтүстік Қазақстан облыстық<br />
мәслихатының депутаты,<br />
белгілі кәсіпкер Молдасейітов<br />
Қайрат Құсейінұлына ағасы<br />
Молдасейітов Орынбасар<br />
Құсейінұлының<br />
қайтыс болуына байланысты<br />
қайғыларына ортақтасып,<br />
көңіл айтады.
12<br />
№<strong>18</strong>-<strong>19</strong> (1557-1558)<br />
7 наурыз 20<strong>18</strong> жыл<br />
Кино<br />
www.shymkala.kz<br />
Кумирім – Вонг Карвай,<br />
арманым – «Оскар»<br />
Кино – өнер. Оның құдыреті бір ғана туынды арқылы жүздеген адамды жылатып,<br />
миллиондарды күлдіре алуында. Бұл жоқтан бар жасай білетін режиссердің<br />
шеберлігіне келіп тіреледі. Сондай әйгілі режиссерлар қатарында Лени<br />
Рифеншталь, Андреа Арнольд, Келли Рейхард, Кэтрин Бигелоу, Афина Ракель<br />
Цангари, Линн Рэмси сынды нәзік жандылар да бар. Бұл әйелдердің де кино<br />
түсіру қолынан келетінінің дәлелі. Шымкенттік ару Қарлығаш Есіркеп те әуесқой кинорежиссерлар<br />
байқауларында өзінің ерекше туындыларымен танылып келеді.<br />
Қиялыма қанат<br />
байлаған «Құлагер»<br />
Қарлығаш Есіркеп – өмірге<br />
фильмдегі кадр арқылы қарайтын,<br />
бар тапқанын киноға<br />
арнаған жан. Көшені жаяу<br />
араласа, адамдарды әртіс деп<br />
алып, оларды көз алдына бейнелей<br />
келе қиялымен қысқаметражды<br />
фильм түсіріп тастайды.<br />
21 жастағы бойжеткен<br />
бүгінде өзі қалап түскен мамандығы<br />
бойынша М.Әуезов атындағы<br />
Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік<br />
университетінде білім<br />
алып жүр.<br />
– Мен Қазығұрт ауданы Талдыбұлақ<br />
ауылында көп балалы<br />
отбасында дүниеге келдім. Әулетіміз<br />
өнерден алшақ. Тек мен<br />
ғана осы салаға қатты қызығып,<br />
режиссер болуды қаладым.<br />
«Құлагер» фильмін алғаш көрген<br />
кезімде ерекше әсер сыйлады.<br />
Сол сәттен бастап осы менің<br />
өмірім деп, кино саласына келуді<br />
ұйғардым. Бұл шешіміме<br />
ата-анам, туыстарым қолдау<br />
білдіріп, қазірге дейін көмектерін<br />
аямай келді,-дейді Қарлығаш<br />
Есіркеп.<br />
Түсірілім –<br />
ойын алаңы емес<br />
Биік белестерді бағындыруды<br />
көздеген жас маман «105»<br />
деп аталатын фильмімен жуырда<br />
өткен облыстық «КиноАРТ-<br />
20<strong>18</strong>» әуесқой кинорежиссерлар<br />
фестивалінде жүлделі екінші<br />
орыннан көрінді. Сондай-ақ,<br />
үздік сценарист атанды. Оның<br />
фильміндегі актер Құрал Оразбек<br />
екінші пландағы үздік актер<br />
деп танылды. Кино саласындағы<br />
алғашқы жетістікке қолы<br />
жеткен ару бұл үлкен еңбектің<br />
арқасы екенін айтып қалды.<br />
– Алғаш қысқаметражды<br />
фильм түсіруді бастағанымда<br />
кедергілерге тап болдым. Мені<br />
шығармашылық топ қыз баласы<br />
болғандықтан елей бермейтін.<br />
Түсірілімге уақтылы келмей,<br />
келсе де тыңдамайтын. Кейін<br />
үнемі күліп, көңілді жүруді ұйғардым.<br />
Бәрі дұрыстала бастады,-дейді<br />
жас режиссер.<br />
– Бастапқы түсірген дүниелерім<br />
өзімнің көңілімнен шықпады.<br />
Операторлық жағынан<br />
да, монтажынан да бір кемшілік<br />
болды. Бірақ мен жеңілуді де<br />
қабылдай білетінмін. Сол кезде<br />
өзімді сабырлыққа шақырып,<br />
келесі жолы одан да жақсы<br />
дүние жасаймын деп беки<br />
түсемін. «105» фильмінде де келеңсіз<br />
жағдай орын алды. Таспагерлер<br />
келісілген уақыттан жар-<br />
Елбасының «Болашаққа<br />
бағдар: рухани жаңғыру»<br />
бағдарламалық мақаласы<br />
аясында режиссер, драматург<br />
Еркебұлан Жолдасовтың<br />
бастамасымен бұл сайыс<br />
биыл бесінші рет ұйымдастырылып<br />
отыр. Кинофестивальге<br />
облыс аумағынан<br />
16-35 жастағы 75 үміткер<br />
қатысуға өтініш білдірген.<br />
Оның ішінде сәтті шыққан<br />
11 фильм арасынан әуесқой<br />
режиссерлардың үздіктері<br />
анықталды.<br />
Әділқазылар алқасының<br />
шешімімен Қарлығаш Есіркептің<br />
сценариі үздік деп<br />
танылды. Ал әйел образын<br />
үздік сомдаған әртіс ретінде<br />
Ғазиза Таңшолпан атанды.<br />
Жылдың үздік операторы<br />
Шыңғыс Рысқұлов деп<br />
ты сағатқа кешігіп келді. Содан<br />
енені сомдайтын актрисамыз<br />
шыдамай кетіп қалды. Барлық<br />
таныстарыма хабарласып жүріп,<br />
әрең сол рөлге лайықты апайды<br />
таптық. Бағымызға орай, ол кісі<br />
бірден келсіп, тез арада жетті.<br />
Ол туындым жүлделі орындардан<br />
көрінеді деп сендім. Сенімім<br />
мен үміт ақталды. Түсірілімдегі<br />
шығармашылық топқа алғысым<br />
шексіз. Байқауда жұмысымыз<br />
жоғары бағаланды.<br />
Бүгінге дейін жас өнерпаз 2<br />
қысқаметражды фильм мен деректі<br />
фильм түсірген. Көрерменге<br />
ой саларлық бейнероликтері<br />
де бар. Бұлар – бойжеткеннің<br />
осы саладағы алғашқы жұмыстары.<br />
Басқа фильмдерді түсіруге<br />
жиі қатысады. Тәжірибе<br />
жинау үшін осы салада жолы<br />
үлкен ағаларының жасап жатқан<br />
дүниелерінен сабақ алуға<br />
барады.<br />
– Кейде төменгі курстағы<br />
іні-сіңлілерім көмек сұрап келеді.<br />
Менің өзім ұнатпайтын<br />
қасиетім – сол кездерде ақылгөйсіп<br />
кетемін. Оған ренжіп жататыны<br />
бар (күліп). Бірақ үйреткеннен<br />
үйренерім көп, –<br />
дейді жас өнер иесі.<br />
Әуесқой режиссерлар:<br />
үздіктер кім?<br />
танылса, «Үздік музыкалық<br />
көркемдеушісі» номинациясының<br />
жүлдесін Ақниет<br />
Нұржігітұлы иеленді. Үздік<br />
монтажер – Нұрхат Зұлпыхар,<br />
ал үздік ер азамат образы<br />
Құралбек Оразбекке бұйырды.<br />
Сонымен, жүлделі орындарға<br />
оралсақ, үшінші орынды<br />
«Элюзия» фильмінің режиссері<br />
Абзал Төленов иеленді.<br />
Екінші орынды «105»<br />
қысқаметражды фильмнің<br />
режиссері Қарлығаш Есіркеп<br />
жеңіп алды. Бірінші орын<br />
мен бас жүлде «Ғайша»<br />
фильмінің режиссері Сәбит<br />
Әбдіге бұйырып, жылдың<br />
үздік әуесқой кинорежиссері<br />
атанды. Оның туындысы<br />
Мұхтар Шахановтың шығармасы<br />
желісімен түсірілген.<br />
«105» фильмі<br />
немесе отандық<br />
кинодағы олқылық<br />
Қарлығаш өзін де, өзгені де<br />
жігерліндірсем дейді. Ұнататын<br />
дүниелері драма мен шытырман<br />
оқиғалардың желісіне<br />
түсірілген кинокартиналар.<br />
Отандық режиссерлардан Ақан<br />
Сатаевты, ал әлемдік деңгейде<br />
жапон режиссері Вонг Карвайды<br />
үлгі тұтады. Ол жапон режиссерінің<br />
туындыларында музыкалық<br />
көркемдеуі және бірнеше<br />
оқиғаны қамтып, көздеген<br />
Шымкентте өткен «КиноАРТ - 20<strong>18</strong>» әуесқой<br />
кинорежиссерлар фестивалінің жеңімпаздары белгілі болды.<br />
Жоба авторы Еркебұлан<br />
Жолдасовтың айтуынша,<br />
бүгінгі қоғамның өзекті мәселелерін<br />
бейнелей келе көрерменге<br />
ой саларлық туындыны<br />
дүниеге әкелген әуесқой<br />
кинорежиссерлар биылғы<br />
фестивальге тыңғылықты<br />
дайындалған. Және жыл<br />
санап қатысушылардың санымен<br />
қатар фильмдердің<br />
сапасы да артып келеді. Ал<br />
алдағы уақытта ұйымдастырушылар<br />
кинофестивальді<br />
халықаралық деңгейде өткізуді<br />
жоспарлап отыр.<br />
мәселесін шытырман жеткізуді<br />
жоғары бағалайды. Өзі де сценарий<br />
жазуда осы ұстанымды<br />
негізге алады екен. Алға қойған<br />
мақсаты мен жоспары да көп.<br />
– Алдағы айларда «Құлагер»<br />
толықметражды фильм<br />
түсіруді жоспарлап отырмын.<br />
Сосын университеттегі бірге<br />
оқитын достарымызбен комедия<br />
жанрында фильм түсірсек<br />
пе деген ой бар. Бізде, өкінішке<br />
қарай, мемлекет тарапынан<br />
қолдау аз. Байқауларда ғана өз<br />
мүмкіндігімді көрсетіп, жүлделі<br />
орын алғанымызға қуанып<br />
жүрміз. Ал отандық фильмдердегі<br />
жасандылық пен жаттандылықтан<br />
әлі күнге дейін арыла<br />
алмай келеміз. «105» фильмі<br />
де осы мақсатта түсірілді. Яғни,<br />
бұл жұмысыммен біздің фильмдер<br />
қалай түсірліп жүргенін<br />
жеткізгім келді. Сапалы дүние<br />
жасасам деймін. Бакалавр дәрежесін<br />
алған соң шетелде ары<br />
қарай кино саласын тереңірек<br />
зерттеп оқысам деймін. Әр режиссердің<br />
арманы болған «Оскар»<br />
жүлдесіне қол жеткізсем<br />
деймін. Бұл, әрине, уақыттың<br />
еншісінде, бірақ, алдыма қойған<br />
мақсатқа жету үшін үнемі<br />
күресіп келемін,-дейді болашақ<br />
режиссер.<br />
Ақылына көркі сай ару<br />
Қарлығаш Есіркеп алдағы мерекемен<br />
барлық әйелдер қауымын<br />
шын жүректен құттықтайды.<br />
– Ең алдымен өзімнің анамды,<br />
әпке-сіңлілерімді көктем<br />
мерекесімен шын жүректен<br />
құттықтаймын! Сіздерге тілерім<br />
– үнемі жадырап жүріңіздер.<br />
Жүздеріңізден төгілген<br />
мейірім әлемді жадыратып<br />
жібереді. Сондықтан әрдайым<br />
күндей күлімдегендеріңізді қалаймын!<br />
– деді бойжеткен жымиып<br />
қана...<br />
Бетті дайындаған<br />
Азамат ЖАППАР<br />
Мерекелік демалыс<br />
күндеріне байланысты<br />
газетіміздің келесі<br />
саны 14 наурыз<br />
күні шығады<br />
¬Ѕрылтайшы –<br />
Шымкент<br />
аласыныє ґкiмдiгi.<br />
Ìåíøiê èåñi<br />
– «Шымкент<br />
апарат орталыµы»<br />
жауапкершiлiгi<br />
шектеулi<br />
серiктестiгi.<br />
Директор–áас редактор<br />
¬АПБАРОВА Айгѕл<br />
Æàðûëàñûíûçû<br />
Бас редактордыє орынбасары<br />
Н½рлан БЕКТАЕВ<br />
Директордыє орынбасары<br />
Таєат ¦ЛIБЕКОВ<br />
Жауапты хатшы<br />
Асхан Майлыбаева<br />
Журналистер:<br />
Таµабай ¬ÀÑÛÌÎÂ<br />
Сапарµалè ¬АНАТ<br />
Àéã¾ë ÊÅÐI̬±ËÎÂÀ<br />
Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ<br />
Азамат Жаппар<br />
Беттеушi-дизайнер<br />
̽àµàëè Ò¯ÐÅÕÀÍ<br />
¬àñûì ͱðõàí<br />
Жарнама æ´íå<br />
ìàðêåòèíã á¼ëiìi<br />
Àæiáåê ̱ñòàôèíà<br />
Фото-òiëøi<br />
Ñåðiê ÊÎÑÀÉ<br />
Газет ¬азастан Республикасы инвестициялар ж´не даму<br />
министрлiгi Байланыс, апараттандыру ж´не апарат<br />
комитетiнде 2016 жылµы 15 с´уiрде тiркелiп, №15961-Г ку´лiгi<br />
берiлген. Газет аптасына 2 рет, ñ´ðñåíái æ´íå æ½ìà<br />
ê¾íäåði øûµàäû. Таралу аймаµы: ¬азастан Республикасы.<br />
«Шымкент келбетiнде» жарияланµан материалды баса<br />
басылым кјшiрiп басанда, бiзге сiлтеме жасауы тиiс.<br />
Жарнама мґтiнiнен туындайтын мґселелерге жарнама<br />
берушi жауап бередi. ¬олжазба автор келiсiмiмен<br />
редакциялы јєдеу жасалуы мѕмкiн.<br />
- аылы имидждiк маала<br />
Газет редакцияныє компьютер<br />
орталыµында терiлiп, беттелдi.<br />
«ERNUR-print» ЖШС-нiє баспаханасында басылды.<br />
Шымкент аласы, Т.¦лiмЅлов кјшесi, 22 ѕй.<br />
Редакция мекен жайы:<br />
Шымкент аласы, ш/а. «¬àðàñó» øàµûíàóäàíû, 66/6.<br />
Тел.: 464-222, 464-044, 464-202 (факс).<br />
E-mail: shymkent_media@mail.ru Èíäåêñ 65810<br />
Тапсырыс: 693 Таралымы: 8444 дана<br />
Кезекшi редактор – Сапарµалè ¬АНАТ