Plani Gjuha shqipe 10 berthame - Albas

Shtëpia Botuese ALBAS 

PLANI MËSIMOR SINTETIK DHE ANALITIK (i sugjeruar) 

Gjuha shqipe dhe letërsia 10 (kurrikula bërthamë) 

36 javë x 3 orë = 108 orë 

Pjesa I 

Gjuha dhe komunikimi 

(tekste joletrare) 

Orët % Letërsi (Tekste letrare të 

integruara me tekste 

joletare) 

35 % 

tekste joletrare 

(argumentues, Pjesa II 

informativ-shpjegues, 

përshkrues) 

Komunikim 5 orë Teksi tregimtar 27 orë 

Llojet e teksteve 16 orë Teksti poetik 36 orë 

Përdorim i gjuhës 5 orë Teksti dramatik 10 orë 

Teste 1 orë Teste 3 orë 

Punë me projekt 2 orë Punë me projekt 3 orë 

29 orë 

79 orë 

Orët % 

45 % tekste letrare 

20 % tekste joletrare 

Gjithsej 

108 orë 

Nr. r Titulli i mësimit Orë Objektivat 

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë: 

Pjesa I Tekstet joletrare 

1. KREU I 

1. Komunikimi 1 Të identifikojë procesin e realizimit të komunikimit ndërmjet njerëzve. 

Gjuha dhe 

a. Të dallojë elementet e komunikimit; 

komunikimi 

b. të ndërtojë skemën e komunikimit; 

c. të hetojë elementet që e pengojnë procesin e komunikimit; 

d. të realizojë një komunikim të suksesshëm. 

2. 

2. Gjuha 1 Të identifikojë fjalën si shenjë gjuhësore. 

a. Të dallojë elementin formal nga elementi përmbajtësor i fjalës; 

b. të zbulojë se lidhja ndërmjet fjalës dhe objektit konkret është konvencionale; 

c. të krahasojë emërtimet e disa fjalëve në gjuhën shqipe me ato në gjuhën e huaj; 

d. të përkufizojë gjuhën si kod dhe elementet e fjalës. 

1

3. 3. Llojet e 

ndryshme të 

komunikimit 

4. 4. Gjuha shqipe 

dhe emri 

shqiptar 

5. 5. Dialektet dhe 

shqipja 

standarde 

6. 1. Teksti dhe 

Teksti dhe llojet karakteristikat 

e tij 

e tij 

7. 

2. Teksti dhe 

pjesët e tij 

8. 3. Teksti dhe llojet 

e tij 

9. 4. Teksti 

përshkrues 

1 Të identifikojë llojet e ndryshme të komunikimit. 

a. Të dallojë komunikimin verbal (gjuhësor) nga komunikimi joverbal (jogjuhësor); 

b. të zbulojë rastet e përdorimit të dy llojeve të komunikimit; 

c. të nxjerrë përparësitë e secilit lloj të komunikimit ; 

d. të përshtatë llojin e komunikimit me situatën e komunikimit; 

e. të shkruajë mesazhet e figurave dhe shenjave të komunikimit joverbal; 

1 Të zgjerojë informacionin për gjuhën shqipe dhe emrin shqiptar. 

a. Të identifikojë vendin e gjuhës shqipe në familjen e gjuhëve indoevropiane; 

b. të përcaktojë vlerën e dokumenteve të para, si dëshmi të shkrimit shqip; 

c. të hetojë për origjinën e emrit “shqiptar”; 

d. të diskutojë për dy tezat në lidhje me emrin “shqiptar”. 

1 Të zgjerojë informacionin për dialektet dhe shqipen standarde. 

a. Të dallojë në hartë zonën ku shtrihen dialektet dhe nëndialektet e shqipes; 

b. të krahasojë veçoritë e dialekteve dhe nëndialekteve të shqipes; 

c. të identifikojë shtrirjen dhe përdorimin e standardit të shqipes brenda dhe jashtë 

Shqipërisë; 

d. të shkruajë fjalë e tekste dialektore në shqipen standarde. 

1 Të identifikojë tekstin dhe karakteristikat e tij. 

a. Të përkufizojë se ç’është teksti; 

b. të identifikojë nëpërmjet shembujve karakteristikat kryesore të tekstit; 

c. të hetojë mangësitë kur një tekst nuk është i plotësuar; 

d. të përdorë elementet e ndërtimit të tekstit në të shkruar; 

e. të përshtatë situatat me përdorimin e llojeve të teksteve. 

1 Të dallojë pjesët përbërëse të tekstit. 

a. Të identifikojë nëpërmjet skemës pjesët përbërëse të tekstit të gjatë; 

b. të tregojë për veçoritë e secilës pjesë përbërëse të tekstit; 

c. të dallojë si ndërtohen llojet e ndryshme të titujve; 

d. të klasifikojë llojet e ndryshme të paragrafëve; 

f. të shkruajë tituj të përshtatshëm për lloje të ndryshme tekstesh dhe anasjelltas. 

1 Të klasifikojë tekstet e llojeve të ndryshme. 

a. Të bëjë tabelën e klasifikimit të llojeve të ndryshme të teksteve; 

b. të dallojë tekstet letrare nga tekstet joletrare; 

c. të tregojë për veçoritë e llojeve të teksteve nëpërmjet synimit të tyre; 

d. të identifikojë llojet e teksteve nëpërmjet funksionit të tyre; 

1 Të identifikojë tekstin përshkrues dhe veçoritë e tij. 

a. Të dallojë llojet e tekstit përshkrues sipas qëllimit të përdorimit; 

b. të krahasojë përshkrimin objektiv me përshkrimin subjektiv; 

c. të përshkruajë të njëjtin objekt ose frymor në mënyrë objektive dhe subjektive. 

2

10. 5. Teknikat e 3.1 Të përdorë teknikat e përshkrimit kur përshkruan një person. 

përshkrimit- 

a. Të përdorë teknikat e përshkrimit kur përshkruan një kafshë; 

11. 6. 3.2 të përdorë teknikat e përshkrimit kur përshkruan një vend; 

12. 7. 3.3 të përdorë teknikat e përshkrimit kur përshkruan një objekt. 

13. 8. Teksti informues 

paraqitës 

14. 9. Teknikat e 

shkrimit të tekstit 

informues-paraqitës 

1 Të identifikojë tekstin informues-paraqitës dhe veçoritë e tij. 

a. Të tregojë për funksionin e tekstit informues-paraqitës; 

b. të dallojë llojin analitik dhe sintetik të paraqitjes së të dhënave në tekstin informues; 

c. të identifikojë karakteristika të tekstit informues në një shembull të këtij lloji; 

d. të paraqesë në mënyrë skematike strukturën e tekstit informues-paraqitës. 

1 Të tregojë se cilat janë teknikat e shkrimit informues-paraqitës. 

a. Të përdorë teknikat për të shkruar një tekst informues-paraqitës; 

b. Të përshtati të njëjtin tekst informues-paraqitës për mosha të ndryshme. 

15. 10. Teksti udhëzues 1 Të identifikojë tekstin udhëzues dhe veçoritë e tij. 

a. Të dallojë llojet e ndryshme të tekstit udhëzues nëpërmjet funksionit të tyre; 

b. të analizojë veçori gjuhësore të teksteve të ndryshme udhëzuese. 


shkrimit të një teksti 

udhëzues 

17. 12. Teksti 

argumentues 


shkrimit të një teksti 

argumentues 

1 Të tregojë se cilat janë karakteristikat e shkrimit të tekstit udhëzues. 

a. Të përdorë teknikat e shkrimit për të shkruar tekste të ndryshme udhëzuese. 

1 Të identifikojë tekstin argumentues dhe llojet e tij. 

a. Të tregojë funksionin e tekstit argumentues dhe karakteristikat e tij; 

b. të identifikojë nëpërmjet skemës mënyrën e paraqitjes së argumentit; 

c. të gjejë argumentet dhe veçoritë gjuhësore në një tekst argumentues. 

2.1 Të tregojë se cilat janë teknikat e shkrimit në tekstin argumentues. 

a. Të përdorë teknikat e shkrimit për të shkruar tekste argumentuese; 

19. 14, 2.2 b. të bëjë skemën e strukturës së një teksti argumentues. 

20. 15. Teksti rrëfyes 1 Të identifikojë tekstin rrëfyes dhe llojet e tij. 

a. Të krahasojë rrëfimin realist me rrëfimin fantastik; 

b. të dallojë kronikën si rrëfim realist dhe pesë pyetjet kyç për zbërthimin e strukturës së saj; 

c. të analizojë veçoritë gjuhësore të teksteve të ndryshme rrëfyese. 


shkrimit të tekstit 

rrëfyes 

1 Të tregojë se cilat janë teknikat e shkrimit në tekstin rrëfyes. 

a. të shkruajë tekstet të ndryshme, si: 

• një kronikë; 

• një fletë ditari; 

• një letër personale; 

3

22. Punë me projekt 

(punë në grup) 

17. Gjuha e 

medies 

dhe gazeta 

• një zyrtare. 

1 Të zgjerojë njohuritë për mediet dhe gazetën duke për gatitur vetë një gazetë. 

a. të punojnë për ngritjen e stafit të gazetës (kryeredaktori, redaktori letrar, gazetarët, për çdo 

rubrikë, dizajneri etj. 

b. të përgatitin strukturën e gazetës: aktualitet, kulturë, sport etj. 

c. të përcaktojnë titujt; mbititujt dhe nëntitujt 

d. të shkruajnë artikuj të llojeve të ndryshme 

23. Punë me projekt 

(punë në grup) 

24. Përdorimi i 

gjuhës 

18. Publiciteti, 

reklama 

1. Strategjitë e të 

folurit 

25. 2. Strategjitë e të 

dëgjuarit 

26. 3. Strategjitë e të 

shkruarit 

1 Të flasë për rëndësinë e publicitetit në jetën e përditshme dhe të përgatitin 

materiale publicitare. 

a. të përgatitin një spot për ndërgjegjësimin mjedisor; 

b. të mbledhin dhe të klasifikojnë informacione për ndotjen urbane; 

c . të përgatitin një fushatë ndërgjegjësimi për mbrojtjen e mjedisit që lidhet me përdorimin e 

biçikletës. 

1 Të njohë dhe të zbatojë strategjitë e të folurit. 

a. Të dallojë qëllimet e ndryshme të procesit të të folurit; 

b. të përdorë teknikat e një të foluri efikas; 

c. të identifikojë elementet e komunikimit të teksteve të ndryshme gojore; 

d. të parashtrojë argumentet e tij në një debat mbi temën e caktuar. 

1 Të zbatojë strategjitë e të dëgjuarit. 

a. Të dallojë teknikat e një të dëgjuari efikas; 

b. të plotësojë testin që vlerëson aftësinë e tij të të dëgjuarit; 

c. të identifikojë lloje tekstesh të parapara për t’u dëgjuar; 

d. të dallojë detajet dhe të shkruajë detajet në një tekst që lexohet. 

3.1 Të zbatojë strategjitë e procesit të të shkruarit: 

a. Të dallojë teknikat e një shkrimi efikas; 

b. të shkruajë përmbledhje tekstesh; 

27. 4. 3.2 a. të plotësojë skeda të ndryshme; 

b. të shkruajë parafrazimin e një poezie; 

28. 5. 3.3 të redaktojë dhe të korrigjojë tekste të ndryshme. 

29. Testim Test nr.1 Provim për orët e zhvilluara 

PJESA II TEKSTE LETRARE 

30. 1. Natyra dhe 

funksioni i letërsisë 

1 Të dallojë natyrën dhe funksionin e letërsisë. 

a. Të dallojë objektin e letërsisë në dallim nga fushat e tjera të dijes; 

b. të tregojë për funksionin estetik të teksteve letrare duke i krahasuar me funksionin praktik 

të teksteve joletrare; 

4

31. 2. Gjuha e 

letërsisë – 

klasifikimi i 

letërsisë 

c. të lexojë një tekst studimor ku të identifikojë procesin e krijimit letrar; 

d. të shprehë opinionin e tij për veprat letrare që ka lexuar; 

e. të bëjë skemën e komunikim letrar. 

1 Të dallojë gjuhën e letërsisë dhe veçoritë e saj. 

a. Të krahasojë gjuhën e letërsisë me gjuhën e shkencës dhe gjuhën në jetën e përditshme; 

b. të hetojë në mënyrë krahasuese veçoritë gjuhësore të një teksti letrar dhe shkencor, që kanë 

të njëjtën temë; 

c. të bëjë klasifikimin e teksteve letrare në gjini e lloje letrare; 

ç. të dallojë analizën nga komenti letrar. 

32. Teksti tregimtar 3. Teksti tregimtar 2.1 Të identifikojë tekstin tregimtar dhe veçoritë e tij. 

a. Të bëjë klasifikimin e tekstit tregimtar sipas zhvillimit të formave dhe sipas tematikës; 

33. 4. 2.2 b. të dallojë elementet e analizës të tekstit tregimtar; 

c. të plotësojë hartën e një teksti tregimtar. 

34. 5. Mitet – 

Orfeu dhe 

Euridika (koment) 

35. 6. 3.2 të komentojë mitin duke u ndalur te: 

• kuptimi; 

• struktura e mitit; 

36. 

37. 8. Nga Mesjeta në 

Rilindje – 

Don Kishoti 

7. 

3.1 Të identifikojë mitin si lloj i hershëm i tekstit tregimtar dhe ta komentojë atë. 

a. Të tregojë për origjinën e miteve; 

b. të dallojë veçori të mitologjisë greke dhe të asaj shqiptare; 

c. të vëzhgojë skulptura dhe piktura që lidhen me subjekte mitike dhe të flasë për elementet e 

tyre; 

d. të ndërtojë një fjalor me figura mitike, duke shfrytëzuar fjalorin mitologjik; 

3.3 të komentojë mitin duke u ndalur te: 

• interpretimi i mesazheve; 

• gjuha e mitit; 

a. të lexojë një tekst informativ për të zgjeruar njohuritë rreth temës së mitit; 

b. të kërkojë në internet për të gjetur disa figura të sotme mitesh; 

c. të plotësojë skedat për biografinë e miteve të sotme. 

6.1 Të identifikojë veçoritë e romanit si lloj letrar i kohës së humanizmit evropian dhe ta 

analizojë atë. 

a. Të vërë në dukje lidhjen ndërmjet kontekstit historik e zhvillimit të mendimit humanist letrar 

me zhvillimin e formave letrare në prozë; 

b. Të vëzhgojë piktura për të zbuluar elemente humaniste. 

38. 9. 6.2 të analizojë romanin Don Kishoti duke u ndalur te: 

o kuptimi i parë dhe kuptimet plotësuese; 

o dyshja e personazheve; 

o format e komikes; 

o stili i shkrimtarit etj.; 

5

39. 10. 6.3 c. të zbulojë në fragmentin e shkrimit kritik mesazhin aktual të veprës dhe të shfaqë opinionin 

e tij; 

d. të vëzhgojë pikturat që paraqesin dukuri të kohës kalorësiake duke i krahasuar me njëratjetrën; 

40. 11. 6.4 e. të komentojë fragmentin nga vepra duke u ndalur te: 

• përshkrimi i personazhit dhe dukuria e donkishotizmit; 

• gjetja e kohës së brendshme dhe e kohës historike; 

• shfaqja e komizmit të karaktereve, veprimeve, mendimeve etj.; 

• të parafrazojë një paragraf. 

41. 12. 6.5 f. të komentojë fragmentin nga vepra duke u ndalur te: 

• deformimi i realitetit ngas personazhi kalorësiak; 

• të shfaqë mendimin e tij për romanet kalorësiake; 

• të zbulojë veçoritë e gjuhës (kontrastit, për efektet komike) dhe të përkthimit; 

g. të bëjë përmbledhjen e fragmentit duke synuar që ajo të dalë sa gjysma e tij. 

42. 13. 6.6 g. të sintetizojë njohuritë për përshkrimin e personazheve kryesore duke u ndalur te poezia 

që mbyll librin; 

e. të interpretojë në mënyrë shprehëse duke ruajtur karakterin e komizmit të veprës. 

43. 14. Humanizmi në 

Shqipëri – Histori e 

Skënderbeut 

(koment) 

3. 1 Të identifikojë veçoritë e tekstit në prozë të zhvilluar në kohën e humanizmit në 

Shqipëri. 

a. Të bëjë lidhjen ndërmjet kontekstit historik dhe zhvillimeve të tekstit në prozë; 

b. të zgjerojë informacionin duke lexuar një tekst përshkrues dhe duke vëzhguar objektin e 

përshkruar; 

c. të komentojë fragmentin duke zbuluar: 

• të dhënat historike për epokën; 

• tipare të humanizmit; 

44. 15. 3.2 të komentojë fragmentin duke zbuluar: 

• komunikimin shkrimtar-lexues; 

• figura historike si personazh; 

• veçori të oratorisë; 

• veçori të stilit heroik të shkrimtarit; 

• ndërthurjen e shkrimit historik me atë letrar; 

45. 16. 3.3 a. të shkruajë përmbledhjen e fragmentit duke e kthyer ligjëratën e drejtë në ligjëratë 

të zhdrejtë; 

b. të vëzhgojë duke krahasuar elementet e pikturës me ato të tekstit të dhënë; 

c. të bëjë lidhjen ndërmjet librit dhe filmit me të njëjtën temë. 

46. 17. Romantizmi – 

Katedralja e 

Parisit (koment) 

2.1 Të identifikojë veçoritë e romanit në kohën e romantizmit evropian. 

a. Të bëjë lidhjen ndërmjet kontekstit historik dhe zhvillimeve të romantizmit në prozë; 

b. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

6

47. 18. Romantizmi – 

Katedralja e 

Parisit (koment) 

48. 19. Realizmi – 

I trashi dhe i holli 

(koment) 

49. 20. Realizmi – 

I trashi dhe i holli 

(koment) 

50. 21.Tragjedi apo 

komedi (koment) 

51. 22. Tragjedi apo 

komedi (koment) 

• kuptimi i situatës dhe i sjelljes së personazheve; 

• veçoritë e romantizmit në gjuhë e në stil; 

• figurat kryesore, si: kontrasti, antiteza e hiperbola; 

• stili i shkrimtarit. 

2.2 c. të zbërthejë me shkrim kuptimin e metaforës; 

d. të dallojë paragrafët në fragment dhe llojet e tyre; 

e. të bëjë përmbledhjen me shkrim të fragmentit vetëm me tetë fjali; 

f. të përshkruajë personazhet duke i krahasuar; 

g. të vëzhgojë fotot e marra nga filmi me të njëjtin subjekt për të dalluar nëse i përshtaten 

aktorët përfytyrimit në lidhje me personazhet; 

h. të diskutojë për skenarin e filmit duke e krahasuar me atë të librit; 

i. të kërkojë të dhëna në internet për një variant tjetër filmi me të njëjtin subjekt. 

2 Të identifikojë veçoritë e tregimit realist: 

a. Të dallojë veçori të prozës realiste duke i krahasuar me veçori të prozës romantike; 

b. të vëzhgojë me synimin për të krahasuar elementet e realizmit në letërsi me ato në pikturë; 

c. të komentojë tregimin duke u ndalur te: 

• elementet realiste që shfaqen në titull dhe te paragrafët e tekstit; 

• mesazhi aktual; 

Të komentojë tregimin duke u ndalur te: 

• figura e ironisë; 

• motivimet e sjelljeve të personazheve; 

• hyrja dhe mbyllja e tregimit; 

• stili i shkrimtarit; 

të shkruajë një tekst të shkurtër tregimtar me temë të ngjashme. 

2.1 Të identifikojë veçoritë e skicës letrare si lloj i tekstit tregimtar. 

a. Të komentojë skicën letrare duke u ndalur te: 

• ngjashmëria ndërmjet kuptimit të dilemës së autorit me trajtën e shkrimit; 

• nënteksti ironik që lidhet me absurdin e jetës; 

• veçori të stilit polemizues; 

• toni revoltues; 

• veçori të gjuhës; 

2.2 b. të zbërthejë kuptimin e metaforave; 

c. të hetojë dhe të gjejë në tekst fjalët kyç që bartin kuptimin kryesor; 

d. të kthejë nga dialekti gegë në gjuhën standarde një fragment; 

e. të vëzhgojë foton dhe skicën që lidhet me anën personale të poetit; 

të lexojë një tekst përshkrues dhe, duke u nisur nga ai, të bëjë portretin e poetit në mënyrë 

të skematizuar. 

52. 23. Vjeshta e 2.1 Të identifikojë veçori të novelës-rrëfenjë si lloj i tekstit tregimtar. 

7

Xheladin beut 

(koment) 

a. Të komentojë tekstit duke u ndalur te: 

• tematika e parapëlqyer e shkrimtarit, 

• pasqyrimi i përshkallëzuar i fazave të rënies së personazhit; 

• depërtimi në psikologjinë dhe instinktet e personazhit; 

• momentet kyç të rrëfimit si dhe te pika kulmore pas së cilës vjen zgjidhja; 

komunikimi i autorit me lexuesin; 

53. 24. 2.2 b. të përshkruajë personazhin (fizikisht e shpirtërisht) duke i krahasuar gjendjet e tij në dy fazat 

kulmore: në lulëzim të plotë dhe në shkatërrimin përfundimtar; 

c. të hetojë në tekst për të gjetur fjalët kyç që lidhen me përshkrimin e mjediseve dhe të natyrës; 

të hetojë e të gjejë elemente gjuhësore që të shpjegojë mbështetjen e autorit në rrëfimet gojore. 

Proza 

bashkëkohore 

– Një dashuri e 

Suanit 

(koment) 

54. 25. Ura me tri 

harqe 

Të identifikojë veçori të romanit modern. 

a. Të dallojë veçori të romanit modern duke i krahasuar me veçori të romanit tradicional; 

b. të komentojë fragmentin e romanit duke u ndalur te veçoritë e prozës moderne: 

• struktura e ndërlikuar; 

• historia shpirtërore e rrëfyesit; 

• detaji, si veçori dalluese e stilit të autorit; 

• kujtesa e pavullnetshme e personazhit; 

c. të hetojë në tekst fjali që shprehin koncentrim përvoje; 

d. të analizojë sintaksën e tekstit, duke dalluar periudhat e gjata me lidhëza bashkërenditëse 

e nënrenditëse; 

e. të shkruajë një tekst të shkurtër me fjali të gjata, ku të përshkruajë një mendim të 

komplikuar; 

të shfaqë opinionin e tij për vizionin modern të autorit. 

3.1 a. Të identifikojë veçori të romanit bashkëkohor shqiptar. 

b. Të dallojë veçori të stilit në prozën e autorit; 

c. të diskutojë duke shprehur mendimin e tij në lidhje me rëndësinë e rolit të shkrimtarit në 

jetën e një kombi; 

55. 26. 3.2 d. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• koha historike dhe koha e rrëfimit; 

• detajet paralajmëruese; 

• lidhja midis legjendës dhe historisë; 

e. të krahasojë fillimin me fundin e romanit dhe të dallojë rolin e rrëfyesit – kronikan në të dyja 

rastet; 

f. të hetojë në tekst dhe të gjejë fjalët kyç që pasqyrojnë atmosferën e misterit dhe të ankthit; 

56. 27. 3.3 g. të analizojë gjuhën duke u ndalur te: 

o 

o 

o 

funksioni stilistik i toponimeve, 

fjalëve dialektore; 

emërtimet historike; 

8

o përdorimi i fjalëve të rralla ose të reja nga ana e shkrimtarit; 

h. të shkruajë një ese historike ose një ese letrare, duke respektuar teknikat e shkrimit 

argumentues ose informues-paraqitës; 

të lexojë tekste vlerësuese (kritike) për të zgjeruar njohuritë dhe të shfaqë opinionin e tij për 

veprën në fjalë. 

57. Testim Test nr. 2 

58. Teksti poetik 1. Teksti poetik 3.1 Të identifikojë tekstin poetik dhe veçoritë e tij. 

a. Të bëjë klasifikimin e tekstit poetik sipas llojeve: lirike, epike, epiko-lirike; 

b. të dallojë ngjashmëritë ndërmjet tekstit rrëfyes poetik dhe tekstit rrëfyes tregimtar; 

c. të krahasojë një tekst poetik (lirik) me një tekst në prozë; 

59. 2. 3.2 d. të dallojë veçoritë e analizës së tekstit poetik 

e. të dallojë aspektet metriko-ritmike të vargëzimit dhe sintaksën poetike; 

f. të dallojë transferimin e kuptimit nga një fjalë në tjetrën; 

g. të identifikojë figurat retorike. 

60. 3. Poezia në 

antikitet - Iliada 

(analizë) 

6.1 Të identifikojë veçoritë e poemës epike-heroike si lloj poetik epik dhe ta analizojë atë. 

a. Të bëjë lidhjen ndërmjet kontekstit historik e letrar me zhvillimin e poezisë epike; 

b. të lidhë prejardhjen e poemave homerike me fillesat mitologjike; 

c. Të dallojë piktura e skulptura me të njëjtin subjekt 

61. 4. 6.2 d. të analizojë poemën “Iliada” duke u ndalur te veçoritë e poemës epike: 

o struktura e librit; 

o koha e rrëfimit; 

o sistemi i personazheve; 

o tragjizmi dhe heroizmi; 

o teknikat e rrëfimit etj. 

62. 5 6.3 e. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• hyrja e poemës; 

• fillesa e konfliktit; 

• kryepersonazhi dhe personazhet e tjera; 

• ndërhyrjen e hyjnive; 

63. 6. 6.4 f. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• kulti i sundimtarit; kulti i heroizmit; 

• elementi i pararendjes dhe i retrospektivës; 

• dallojë dhe interpretojë figurat retorike; 

• të analizojë sintaksën poetike; 

g. të shkruajë një tekst ku të përshkruajë ndjesitë e personazheve ose një tekst argumentues (në 

dialog) për zgjidhjen e konfliktit; 

64. 7. 6.5 gj. të komentojë disa fragmente nga poema me qëllim që të plotësojë skedat, duke u 

përqendruar te: 

9

• ndjenjat e personazheve; 

• veçoritë e rrëfimit epik, 

• elementet fantastike etj; 

65. 8. 6.6 h. të diskutojë për cilësitë e përshkrimit; 

i. të vëzhgojë pikturat e kohës me qëllim që të gjejë në to ngjashmëri me elementet e poemës; 

vëzhgimi i pamjet filmike, me qëllim që të krahasojë përfytyrimin e tij për personazhet nga 

poema me portretet e aktorëve në film; zgjerimi i informacionit me të dhëna për filmin me të 

njëjtin subjekt; 

j. të japë opinionin e tij për skenarin e ndryshuar të filmit që nuk korrespondon me subjektin e 

poemës homerike. 

66. 9. Poezia gjatë 

mesjetës – Këngët 

e kreshnikëve 

(koment) 

3.1 Të identifikojë këngë nga Cikli i kreshnikeve si lloj poetik epik i letërsisë gojore (në 

mesjetë). 

a. Të zgjerojë informacionin për kohën kur janë krijuar eposet evropiane dhe ato ballkanike; 

b. të gjejë ngjashmëritë ndërmjet eposit shqiptar dhe atij ballkanik; 

c. të dallojë nëpërmjet skemës përmbledhëse veçoritë e eposit shqiptar; 

67. 10 3.2 d. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• formula hyrëse e poemës; 

• prania e qenieve fantastike, zanat; 

• tiparet e zakonshme e të jashtëzakonshme të kryepersonazhit, Mujit; 

• vendet reale dhe ato fantastike; 

• koha historike dhe koha e brendshme e papërcaktuar; 

• elementi i suspensit; 

dh. të hetojë për të gjetur në tekst fjalë e shprehje që lidhen me përsëritjen; 

68. 11. 3.3 e. të analizojë strukturën metrike të poemës; 

të shkruajë një tekst argumentues (krahasues). 

69. 12. Llojet lirike – 

Nuk gjej paqe 

70. 13. Llojet lirike – 

Nuk gjej paqe 

2.1 Të identifikojë sonetin si lloj poetik lirik (në mesjetë). 

a. Të dallojë veçori të llojeve lirike në mesjetë; 

b. të komentojë poezinë duke u ndalur te veçori të sonetit: 

• mbitheksimi i ndjenjës së dashurisë; 

• vuajtja nga mospërgjigjja e dashurisë; 

• figurat qendrore antiteza, thirrori; 

• struktura metrike; 

2.2 c. të parafrazojë poezinë; 

d. të krahasojë dy sonetet e shkruara në kohë të ndryshme; 

e. të krahasojë dy përkthimet; njëri në normë dhe tjetri në gegërisht; 

të vëzhgojë figurat për të krijuar një përfytyrim konkret për poetin dhe vashën e zemrës. 

Poezia në kohën e Të identifikojë poezinë fetare si lloj poetik i zhvilluar gjatë humanizmit në Shqipëri. 

10

humanizmit – 

Laudans 

invocabo... 

(koment) 


kohën e 

romantizmit – Çajld 

Harold (koment) 


kohën e 

romantizmit – Çajld 

Harold (koment) 

73. 16. Romantizmi 

shqiptar – Këngët e 

Milosaos (analizë) 

74. 17. Romantizmi 

shqiptar – Këngët e 

Milosaos (koment) 

a. Të lidhë kontekstin historik me zhvillimin e formave poetike; 

b. të zgjerojë informacionin me tekste informuese për humanistët e shquar shqiptarë; 

c. të komentojë poezinë duke u ndalur te: 

• përmbajtja fetare dhe mesazhi patriotik; 

• komunikimin e poetit me lexuesin e asaj kohe; 

• notat e lirizmit në përshkrim; 

• strukturën metrike; 

• interpretimi i figurës së hiperbolës; 

d. të hetojë në tekst për të gjetur fjalë të gurrës popullore; 

e. të krahasojë fjalë të gjuhës së vjetër me ato të sotmet; 

f. të parafrazojë disa vargje; 

të diskutojë për rolin e poetit si përgjegjës ndaj qytetarëve të vet (duke përgatitur më parë një 

skedë me pikat kryesore). 

2.1 Të identifikojë poemën romantike si lloj poetik liriko-epik. 

a. Të lidhë kontekstin historik me zhvillimin e formave poetike në kohën e romantizmit evropian; 

b. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• shprehësia e ndjenjave; 

• përshkrimi madhështor i natyrës; 

• veçori ekzotike; 

• figurat tingullore thirrorët e pyetjet retorike; 

• rrëfimin epik dhe notat lirike; 

2.2 c. të zbulojë mbishtresimin e kuptimeve romantike mbi ato realiste; 

d. të hetojë në tekst për të gjetur fjalët kyç që lidhen me përshkrimin e mjediseve; 

e. të zbulojë në këngën hyrëse veçori të romantizmit; 

f. të vëzhgojë pikturat për të gjetur në to elemente të poemës romantike. 

4.1 Të identifikojë poemën romantike si lloj poetik epiko-lirik (në letërsinë shqiptare). 

a. Të bëjë lidhjen ndërmjet kontekstit historik dhe zhvillimit të formave poetike të romantizmit 

shqiptar; 

b. të analizojë poemën duke u ndalur te: 

o koha historike dhe koha e rrëfimit; vendi; 

o evokimi i motit të madh; 

o gërshetimi i motivit erotik me atë patriotik; 

o sistemi i personazheve me tipare romantike; 

o roli i natyrës; 

o gjuha dhe stili i autorit; 

4.2 c. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• prania e frymëzimit poetik; 

• entuziazmi djaloshar; 

11

75. 18. Këngët e 


76. 19. Këngët e 


77. 20. Bukuria 

(koment) 


(koment) 


(koment) 

80. 23. Nga 

romantizmi në 

realizëm 

Metamorphosis 

(koment) 

81. 24. Metamorphosis 

(koment) 

• lulëzimi i natyrës në paralelizëm me ndjenjën e dashurisë; 

• 

4.3 d. të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• detajet paralajmëruese në poemë; 

• figurat qendrore epiteti, krahasimi dhe metafora; 

• stili konciz i autorit; 

e. parafrazojë vargjet e poemës; 

f. të krahasojë fjalët në variantin origjinal, në arbërishten e vjetër, me variantin e përshtatur në 

gjuhën e sotme; 

4.4 g. të bëjë koment me synim të fragmenteve nëpërmjet plotësimit të skedave duke u ndalur në 

veçori specifike të poemës: 

• zbulimi i ndjenjave; 

• idetë humane e demokratike të poetit; 

• kulti i natyrës, roli i dialogut; 

h. të krahasojë hyrjen dhe mbylljen e poemës; 

• të bëjë lidhjen ndërmjet muzikës, pikturës dhe poezisë. 

3.1 Të identifikojë ciklin poetik si lloj poetik të zhvilluar në kohën e romantizmit shqiptar. 

a. Të bëjë komentin e ciklit Bukuria duke u ndalur te: 

• tematikat e ndryshme brenda ciklit; 

• strukturat metrike të ndryshme; 

• koncepti si bukuri hyjnore dhe bukuri tokësore; 

• panteizmi; tiparet e përgjithësuar të vashës; 

3.2 b. të hetojë në tekst për të gjetur figurat më të përdorura: epitetet, krahasimet, metaforat; 

c. të analizojë veçoritë gjuhësore; 

3.3 d. të parafrazojë disa vargje; 

e. të lexojë një ese dhe të reflektojë për argumente të ndryshme; 

f. të shfaqë opinionin e tij për konceptin e bukurisë; 

2.1 Të identifikojë poezinë satirike (me temë atdhetare) si lloj lirik poetik. 

a. Të bëjë lidhjen ndërmjet kontekstit historik dhe mesazhit që përcjell poeti; 

b. të komentojë poezinë duke u ndalur te: 

• motivet e poezisë; 

• zgjidhja stilistike e vetëdemaskimit; 

• karakteri tragji-komik dhe sarkastik, vetëdemaskimit; 

c. të krahasojë se si përcillen mesazhet e kësaj poezie me një poezi tjetër me të njëjtën temë; 

2.2 d. të hetojë në tekst për të gjetur shprehje frazeologjike dhe fjalë të urta të karakterit popullor dhe 

të pasurojë fjalorin me to; 

c. të lexojë në mënyrë shprehëse duke ruajtur tonin sarkastik të poezisë; 

12

d. të vëzhgojë foto të ndryshme për të zbuluar në to elemente të kohës; 

të bëjë një përshkrim objektiv dhe subjektiv. 

82. 25. Simbolizmi – 

Himni i bukurisë 

(koment) 

2.1 Të identifikojë poezinë simbolike si lloj lirik i tekstit poetik. 

a. Të bëjë dallimin ndërmjet veçorive të simbolizmit me ato të realizmit; 

b. të bëjë lidhjen ndërmjet një të dhëne biografike dhe krijimtarisë së poetit; 

83. 26. Himni i 

2.2 a. të komentojë poezinë duke u ndalur te: 

bukurisë (koment) 

• imazhet poetike; 

• koncepti dualist i Bukurisë; 

• kuptimet e nëntekstit; 

• përdorimin e antitezave; 

• harmonizimi i shijeve, tingujve dhe ngjyrave si veçori e simbolizmit; 

• figurat tingullore thirrorët; 

b. të krahasojë me shkrim se si konceptohet poetikisht Bukuria në një poezi romantike dhe në një 

poezi simbolike. 

84. 27. Poezia e re – 

Karuseli (koment) 

1 Të identifikojë poezinë refleksive (meditative) si lloj lirik i tekstit poetik. 

a. të komentojë poezinë duke u ndalur te: 

• imazhet poetike; 

• elementet realiste me ato filozofike; 

• kuptimet e nëntekstit; 

• rimarrja e detajeve; 

• intonacionet ngjitëse e zbritëse; 

b. të interpretojë figurën e metaforës së ciklit jetësor; përdorimin e epitetit metaforik, 

c. të krahasojë me shkrim se si konceptohet poetikisht Bukuria në një poezi romantike dhe në një 

poezi simbolike; 

85. 28. Vdekja e nositit 

(koment) 

2.1 Të identifikojë poezinë filozofike si lloj lirik i tekstit poetik. 

a. Të komentojë poezinë duke u ndalur te: 

• kuptimi fillestar i poezisë dhe kuptimet e fshehta filozofike; 

• misioni i poetit dhe vetëflijimi; 

• cikli i trashëgimisë; figurat simbolike; 

86. 39. Vdekja e nositit 

(koment) 

2.2 b. të hetojë në tekst për të gjetur fjalët kundërshtuese; figurat retorike; rimat dhe ritmin; 

c. të lexojë në mënyrë shprehëse duke respektuar intonacionin e poezisë; 

të vëzhgojë pikturën për të gjetur elemente të përbashkëta me poezinë. 

87. 30. Proza poetike – 

Prrue n’Dukagjin 

2.1 Të identifikojë prozën poetike si lloj të ndërmjetëm: 

a. Të bëjë koment me synim të fragmentit me qëllimin që: 

(koment) 

• të dallojë elemente që e bëjnë prozën poetike të anojë nga poezia; 

• imazhet poetike, ritmi i brendshëm; 

• pasuria e figuracionit; 

88. 31. Prrue 2.2 b. të dallojë elemente që e bëjnë prozën poetike të anojë nga proza; rrëfimi, shkrimi në prozë, 

13

n’Dukagjin 

(koment) 

89. Punë me projekt Poezia 

bashkëkohore – 

piktura 

90. 32. Kitara 

(koment) 

91. 33. Poezia 

shqiptare 

bashkëkohore – 

Korbi / Një ditë e 

ka dhe korbi 

(koment krahasues) 

92. 34. Korbi / Një ditë 

e ka dhe korbi 

(koment krahasues) 

93. 35. Pelegrini 

(koment) 

94. 36. Pelegrini 

(koment) 

95. Testim 

96. Teksti dramatik 1. Teksti dramatik 

Tragjedia antike – 

c. të hetojë në tekst për të gjetur fjalë të rralla poetike me nuanca të shumta kuptimore; 

d. të tregojë për mënyrën origjinale se si e ka shfrytëzuar mitin Koliqi; 

të lexojë një tekst vlerësimi për Koliqin dhe të shprehë mendimin e tij. 

2.1 Të mbledhë informacion për rrymat bashkëkohore në poezi dhe në pikturë: 

a. Të bëjë një katalog me duke kërkuar në internet ose në galeri arti 

b. Të bëjnë dizajnin e katalogut 

c. Ta prezantojnë katalogun me gojë 

d. të diskutojë duke shprehur mendimin e tij për shijet artistike; 

e. të vëzhgojë piktura të rrymave të ndryshme për të gjetur elemente e detaje specifike; 

1 Të identifikojë elemente të poezisë bashkëkohore (të llojit të romanceros): 

a. Të komentojë poezinë duke u ndalur te veçori të llojit të romanceros: 

• nostalgjia dhe malli poetik; 

• imazhet e pasura poetike dhe përngjasimet mes tyre; 

• objekti qendror që kthehet në simbol, harmonizimi i tingullit me ngjyrën; 

b. të hetojë në tekst veçori metrike të romanceros: përsëritja e të njëjtit element për nevoja 

ritmike e kuptimore; 

c. të dallojë elementet origjinale simbolike në këtë poezi. 

2.1 Të identifikojë elemente të poezisë hermetike në poezinë shqiptare: 

a. Të dallojë veçori të poezisë shqiptare bashkëkohore; 

b. të bëjë një koment krahasues duke krahasuar dy poezi që i përkasin përkatësisht periudhës 

klasike dhe asaj paramoderne; 

2.2 c. të gjejë elemente që mbështeten në mjedisin tradicional shqiptar, si dhe elemente të ndikuara 

nga simbolizmi dhe hermetizmi; 

d. të hetojë për të gjetur fjalët kyç që shprehin kuptimet fillestare dhe nëntekstin poetik; 

e. të parafrazojë poezinë e parë në normën letrare dhe të dytën në gegërisht. 

2.1 Të identifikojë poezinë personale si lloj lirik: 

a. Të bëjë komentin duke u ndalur te tema e udhëtimit në kuptimin fillestar dhe në kuptimin 

metaforik: dilema e poetit në kohën e ndryshimeve; 

b. Të hetojë në tekst për të gjetur fjalët kyç që sjellin gjendjen fizike dhe shpirtërore të poetit; 

2.2 c. Të interpretojë përdorimin e sinonimeve dhe antonimeve, si dhe të inversionit në poezi. 

d. Të krahasojë vetminë e poetit romantik me vetminë e poetit realist me një shkrim eseistik; 

e. Të bëjë lidhjen ndërmjet poezisë dhe muzikës. 

f. Të kërkojë në internet tekste poetike dhe vijën muzikore të disa këngëve. 

3.1 Të identifikojë tekstin dramatik dhe veçoritë e tij; 

a. Të bëjë skemën e klasifikimit të tekstit dramatik; 

14

Prometeu (koment) 

97. 2. Prometeu 

(koment) 

98. 3. Prometeu 

(koment) 

99. 4. Tragjedia në 

kohën e humanizmit 

Romeo dhe 

Zhuljeta (analizë) 

100. 5. Romeo dhe 

Zhuljeta (koment) 


Zhuljeta (koment) 


Zhuljeta (analizë) 


Zhuljeta (diskutim) 


Zhuljeta (diskutim) 

105. Punë me projekt Drama romantike – 

(dramatizim) Vilhelm Tel 

b. Të dallojë veçoritë e analizës së tekstit dramatik; 

c. Të dallojë tekstin dramatik nga teksti teatror; 

3.2 Të identifikojë veçoritë e tragjedisë antike dhe ta komentojë: 

a. Të dallojë veçoritë e tragjedisë antike greke; 

b. Të zgjerojë informacionin për teatrin grek duke e krahasuar me atë shqiptar; 

3.3 c. Të komentojë duke u ndalur te: 

• te mbështetja në mit; 

• mesazhi aktual, 

• figura e Prometeut si simbol i njeridashjes; 

• roli i korit të oqeanideve dhe i veprimit dramatik; 

Të shkruajë një ese për figurën e Prometeut. 

6.1 a. Të identifikojë tragjedinë si lloj te tekstit dramatik në kohën e Rilindjes: 

b. Të analizojë tragjedinë e dashurisë së pafat duke u ndalur te: 

o pikënisja; 

o subjekti i mëparshëm; 

o efektet kontrastive, 

o dialogët dhe monologët plot dramaticitet etj. 

6.2 c. Të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• motivi dhe shenjat paralajmëruese; 

• mesazhi i fjalëve të personazheve; 

• figurat: krahasimi, metaforat dhe kontrasti; 

• nënteksti i thellë filozofik. 

6.3 d. Të bëjë koment me synim duke plotësuar skedat për veçoritë e tragjedisë: për informacionet e 

pjesës hyrëse, detajet, gjendjen psikologjike dhe emocionale të personazheve, 

6.4 e. Të analizojë gjuhën e Shekspirit duke gjetur në tekst shprehje me nuanca filozofike; 

f. Të parafrazojë shprehjet e figurshme; 

6.5 g. Të vëzhgojë ilustrimet dhe fotot për të gjetur në se përputhet përfytyrimi i tij për personazhet me 

portretet e aktorëve. 

h. Të diskutojë për skenarin e filmit dhe të gjejë dallimet që lidhen me teknologjinë moderne. 

6.6 Të shkruajë një ese. 

2.1 • Përgatitja e teatrit të shkollës 

Ndarja e detyrave: regjisori, skenografi, aktorët 

Përgatitja e roleve. 

Përgatitja e skenës 

Përgatitja e kostumeve 

Ndriçimi 

15

106. Punë me projekt 

(dramatizim) 

107. 10. Komedia – 

14 vjeç dhëndër 

(koment 

108. Testim Test nr.3 

Organizmi i shfaqjes 

- dizenjimi i ftesave 

4.1 Të identifikojë veçoritë e komedisë si lloji i tekstit dramatik; 

a. Të komentojë fragmentin duke u ndalur te: 

• komizmi i situatave; 

• notat dramatike të ndërthurura me ato komike; 

b. përshkrimi i atmosferës së kohës, Të hetojë në tekst për të gjetur shprehje popullor dhe fjalë 

krahinore që përdor autori; 

• Të bëjë lidhjen ndërmjet filmit dhe komedisë. 

Shënim. 

Ky plan mësimor është sugjerues. Është zbërthyer përmbajtja lëndore dhe janë dhënë objektivat e përgjithshëm dhe specifikë për temat mësimore, që përputhen me 

objektivat e parashikuara në program. Mësuesi/ja në varësi të nivelit të klasës mund t’ i zhvillojnë të gjitha fragmentet për koment ose jo (veçanërisht ato që kanë të bëjnë 

me të njëjtin lloj). 

Planin mësimor dhe Librin e mësuesit mund ta shkarkoni nga faqja jonë e internetit: www.albas.al 

Nëpërmjet kësaj adrese si dhe adresës sonë të postës elektronike info@albas.al, ju mundësohet kontaktimi me ne për çdo problem, sugjerim apo bashkëpunim. 

16

Plani Gjuha shqipe 10 berthame - Albas

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?