agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
agrobiznesi 69 - KASH | Keshilli Agrobiznesit shqiptar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
13 - 26 Qershor 2008<br />
AKTUALITET<br />
AKTUALITET<br />
MBUMK: Vaji ushqimor në<br />
tregun <strong>shqiptar</strong> është i sigurt<br />
Ne fillim te muajit maj, me<br />
diat <strong>shqiptar</strong>e përcollën<br />
lajmin e mediave greke lidhur me<br />
çeshtjen e vajit të lulediellit me<br />
përzjerje vajrash lubrifikante me<br />
origjinë nga Ukraina dhe me eksportues<br />
kompaninë greke<br />
Manos (Volos), Greqi.<br />
MBUMK dhe inspektoriatet<br />
e DRBUMK-së në qarqe, bënë<br />
verifikimin e shqetësimit dhe rezultoi<br />
se Kompania Desina Ballkan<br />
në Korçë ishte e vetmja kompani<br />
<strong>shqiptar</strong>e që kishte punuar<br />
me këtë kompani greke. Por<br />
nga verifikimi i regjistrave doganorë<br />
rezultoi se sasia e fundit e<br />
importuar nga kjo kompani ishte<br />
18 ton, me datë 17 mars 2008, pra<br />
rreth dy muaj më parë se sa<br />
bllokimi i një sasie malli që u bë<br />
për kompaninë greke.<br />
Megjithë këtë distancë në<br />
kohë, kontrolli për rastin u dyfishua.<br />
Ashtu si të gjithë produktet<br />
e importit që shoqërohen me<br />
çertifikatë cilësie, çertifikatë<br />
origjine, fletë analizë për<br />
treguesit cilësorë dhe të sigurise,<br />
edhe ky produkt kishte setin e<br />
dokumentacionit shoqërues.<br />
Mostrat e vajit, me date 9 maj<br />
u dërguan për analizë në Laboratorin<br />
Rajonal të Korçës,<br />
megjithëse me datë 17 mars ishte<br />
bërë mostrimi dhe analizimi i<br />
po kësaj ngarkese dhe rezultatet<br />
ishin brenda normave të standartit.<br />
Një grup i posaçëm nga<br />
MBUMK dhe ISUV verifikuan<br />
në vend situatën dhe morën<br />
Ministria e Bujqësisë,<br />
Ushqimit dhe<br />
Mbrojtjes së Konsumatorit,<br />
me mbështetjen e<br />
programit CARDS, do të fillojë<br />
këtë vit projektin e ri për krijimin<br />
e kadastrës së verërave që<br />
prodhohen në Shqipëri.<br />
Ministri i Bujqësisë, Ushqimit<br />
dhe Mbrojtjes së Konsumatorit,<br />
Jemin Gjana, u shpreh të<br />
premten në Konferencën Kombëtare<br />
mbi “Zhvillimin e<br />
vreshtarisë dhe prodhimit të<br />
verërave Shqiptare”, që u organizua<br />
në Tiranë, me mbështetjen<br />
e Agjencisë së Zhvillimit<br />
të Zonave Malore, se këtë vit<br />
do të bëhet efektiv financimi i<br />
Bashkimit Evropian në vlerën e<br />
rreth 500 mijë eurove për këtë<br />
projekt, i cili do të realizojë për<br />
herë të parë grumbullimin e të<br />
dhënave specifike për llojet,<br />
cilësitë dhe markat e verërave<br />
që prodhohen në vendin tonë.<br />
Gjatë fjalës së tij, ministri<br />
Gjana tha se, zhvillimi i vreshtarisë<br />
dhe industrisë së verës,<br />
sot vlerësohet si një nga prioritetet<br />
e zhvillimit të bujqësisë në<br />
vend, e cila synon të arrijë standardet<br />
europiane. Për këtë<br />
qëllim, Ministria e Bujqësisë po<br />
bashkëpunon edhe me projektin<br />
gjerman GTZ, për ngritjen e<br />
mostra për të përsëritur analizat<br />
në Institutin e Sigurisë Ushqimore<br />
dhe Veterinarisë, në Tiranë.<br />
Nga kontrolli në magazinat e<br />
kompanisë dhe në të gjithë qarqet<br />
për sasinë e shpërndarë nga<br />
kjo kompani u bllokua produkti.<br />
Me datë 14 maj, analizat e 2<br />
laboratorëve dolën brenda normave<br />
të standartit.<br />
Për të patur nën kontroll situatën<br />
e sigurisë ushqimore në tregun<br />
<strong>shqiptar</strong> për vajin, pasi u<br />
konsultuam me autoritetet kopetente<br />
në Bruksel dhe Romë, u<br />
morën 6 lloje vajrash me 12 kampionatura<br />
(duke përfshirë edhe<br />
vajin e kompanisë Desina Ballkan)<br />
dhe u dërguan në Laboratorin<br />
Sanitar ARPALAZIO, Seksioni<br />
i LATINES në Romë Itali, si<br />
laborator reference për analizat<br />
e vajit. Mostrat e vajit që u përzgjodhën<br />
të dërgoheshin për analiza,<br />
përbëjnë, sot për sot, mbi 85<br />
përqind të sasirave të vajrave<br />
ushqimore që konsumohen në<br />
vend. Analizat janë dërguar në<br />
Romë me datën 18 maj 2008.<br />
Me datën 29.05.2008 kemi<br />
marrë zyrtarisht rezultatet e analizave<br />
nga laboratori në fjalë. Në<br />
përgjigjen e tij, Laboratori AR-<br />
PALAZIO garanton përfundimisht<br />
se me analizat e plota gazkromatografike<br />
kampionaturat e<br />
dërguara nga ana jonë dhe të<br />
analizuara prej tyre janë brenda<br />
të gjitha normave të lejuara të<br />
BE për standartet e vajit ushqimor<br />
për konsum.<br />
Për informacion të konsuma-<br />
torëve dua të përsëris edhe<br />
njëherë se për produktet ushqimore,<br />
kontrollet tona janë rigoroze.<br />
Asnjë produkt nuk kalon<br />
traun e doganës pa u saktësuar<br />
çertifikata e origjinës dhe çertifikata<br />
e cilësisë që shoqëron<br />
mallin. Këto dokumenta lëshohen<br />
nga autoritetet kopetente<br />
zyrtare të vendeve të tjera. Veç<br />
kësaj, në shumicën e rasteve, për<br />
produktet kryesore, ne zhvillojmë<br />
një numër shumë të madh<br />
analizash. Per vitin 2007 e 2008<br />
deri sot, ne kemi zhvilluar 142470<br />
analiza.<br />
Analizat jashtë vendit për rastin<br />
e vajit u ndërmorën nga ana<br />
jonë për të qenë më të sigurtë<br />
dhe për të kontrolluar edhe nivelet<br />
tona të analizave. Por një arsye<br />
ishte edhe një mediatizim jo<br />
korrekt i çeshtjes nga shumë<br />
segmente të medias së shkruar<br />
dhe vizive dhe nga shumë deklarata<br />
të pasakta të shumë analistëve<br />
dhe politikaneve. Deklarimet<br />
e tyre pa asnjë bazë, nxitur<br />
thjeshtë nga motive politizimi, u<br />
vertetuan se ishin ose thjeshtë<br />
një mundësi për të akuzuar<br />
qeverinë, ose një përfshirje në<br />
luftën e interesave të disa segmenteve<br />
të biznesit kundrejt disa<br />
segmenteve të tjera. E rëndësishme<br />
është që qytetarët, konsumatorët<br />
tanë të dinë të ndajnë<br />
lajmin e vertetë nga lajmi i paguar<br />
dhe deklaratën e vertetë nga folklori<br />
politik brenda të cilit nuk<br />
mungon as lufta e interesave,<br />
bën te ditur MBUMK.<br />
Në seminarin e organi<br />
zuar në Vlorë mbi blegtorinë,<br />
ku ishte i pranishëm edhe<br />
Ministri i MBUMK z. Jemin Gjana,<br />
u nënvizua fakti se, në qarkun e<br />
Vlorës, mbarështohen cdo vit 1 milionë<br />
krerë bagëti, gjedh dhe të imta,<br />
që përbën një tregues të jashtëzakonshëm<br />
zhvillimi. Rritja vjetore e<br />
numrit të krerëve ka rezultuar në<br />
masën 2 përqind, ndërkohë që, bletaria<br />
shfaqet me një tregues respektiv<br />
prej 10 përqind. Aktualisht, prodhimi<br />
vjetor i qumështit të lopës, në<br />
qarkun e Vlorës, arrin në 61 mijë<br />
tonë, nga të cilat 61 përqind e zë ai i<br />
lopës, që, gjithashtu ka një rritje nga<br />
viti në vit, prej 2 përqind. Nga ana<br />
tjetër, prodhimi vjetor i mishit në këtë<br />
njësi administrative, arrin në 12500<br />
tonë, ndërkohë që ai i vezëve shkon<br />
në 55 milionë kokrra. Po ashtu,<br />
në qarkun e Vlorës është një krijuar<br />
një përvojë mjaft e mirë, në rritjen<br />
dhe mbarështimin e derrit, në organizimin<br />
e fermave dhe specializimin<br />
e tyre.<br />
Specialistët e Drejtorisë së<br />
Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes<br />
së Konsumatorit, Natasha Mërkuri<br />
e Simo Petromilo, bënë një përshkrim<br />
të zhvillimit të blegtorisë dhe të<br />
ndikimit të saj, në zhvillimin e turizmit<br />
në zonë, trajtuan shqetësime<br />
që lidhen me praninë dhe pasojat e<br />
sëmundjeve të ndryshme, sikundër<br />
është ajo e brucelozës tek bagëtitë<br />
dhe tek njerëzit. Duke trajtuar problemet<br />
e shfaqjes dhe dinamikës së<br />
sëmundjes së brucelozës, e cila prek<br />
jo vetëm kafshët, por edhe njerëzit,<br />
të pranishmit, evidentuan faktin se,<br />
përmasat e saj kanë ardhur në rënie<br />
të vazhdueshme. Masat e marra,<br />
kanë bërë që, dimensionet e kësaj<br />
sëmundjeje, në vitin 2008, në qarkun<br />
Agrobiznesi<br />
Blegtoria në qarkun eVlorës,<br />
është rritur në 1 milionë krerë<br />
e Vlorës, të jenë 3 herë më të vogla<br />
krahasuar me vitin 2004. Në këtë<br />
drejtim, qeveria ka financuar 660 lekë<br />
për cdo krerë bagëti, që përbën një<br />
mesatare, të cilën të pranishmit e<br />
vlerësuan tepër të lartë.<br />
Ministri, Jemin Gjana, bëri një<br />
përshkrim të gjendjes aktuale të<br />
blegtorisë në vendin tonë. Ai tha se,<br />
përvoja e krijuar në qarkun e Vlorës,<br />
është mjaft pozitive. Sipas tij, potenciali<br />
i krijuar në këtë qark, është më i<br />
madh se ai i Maqedonisë, Malit të<br />
Zi dhe, i përafërt me atë të Serbisë.<br />
Gjithashtu, kreu i Ministrisë së<br />
Bujqësisë, Ushqimit dhe Mbrojtjes<br />
së Konsumatorit, nënvizoi nevojën<br />
e kontrollit të produkteve blegtorale,<br />
gjë që përbën një nga kushtet bazë<br />
të tregut. Gjithashtu, Ministri Gjana,<br />
u ndal tek pasojat që shfaq sëmundja<br />
e brucelozës, e cila, sipas tij, do të<br />
pengojë për të arritur treguesit e<br />
duhur në prodhim, nëse nuk do të<br />
vihet nën kontroll. “Ne nuk mund të<br />
behëmi pjesë e tregjeve, nëse nuk<br />
do të dominojmë situatën”, u shprej<br />
zoti Gjana.Ai u ndal tek masat që<br />
duhet të merren në këtë drejtim, duke<br />
theksuar se janë bërë hapa përpara,<br />
nga strukturat rajonale dhe ato<br />
7<br />
qendrore, si dhe nga qendrat e transferimit<br />
të teknologjive. Fakti që, ende<br />
nuk është arritur niveli, për të dominuar<br />
plotësisht situatën, sipas Ministrit<br />
Gjana, lidhet me faktorë financiarë,<br />
por edhe me mosmenaxhimin e<br />
mirë të projekteve respektive. “Shqipëria<br />
nuk ka ende të matrikulluar<br />
bagëtitë. Këtë vit do të akordojmë financimet<br />
e nevojshme për matrikullimin<br />
e gjedhëve dhe kemi 1.2 milionë<br />
dollarë në dispozicion, ndërkohë që,<br />
vitin e ardhshëm, do të bëjmë të<br />
njëjtën gjë, për të imtat”, theksoi ai.<br />
Pa përfunduar ky proces, sipas ministrit<br />
Gjana, cdo financim në sektorin<br />
e blegtorisë, është i kotë. “Tregu<br />
kërkon gjithnjë e më shumë produkte<br />
të kontrolluara, të sigurta”, shtoi ai.<br />
Më tej kreu i Ministrisë sëBujqësisë,<br />
Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit,<br />
u ndal në potencialin e krijuar<br />
në sektorin e bujqësisë, duke<br />
evidentuar faktin se, aktualisht,<br />
përmes tij realizohet 20 përqind e prodhimit<br />
të përgjithshëm bruto në vend.<br />
Ai shtoi se, financimet për skemat e<br />
mbështetjes së bujqësisë dhe blegtorisë<br />
do të vijnë në rritje, gjë që, do të konkretizohet<br />
edhe në vitin e ardhshëm, me<br />
dyfishimin e tyre,krahasuar me 2008.<br />
MBUMK, Projekt Kadastra e Verërave “Made in Albania”<br />
Zhvillon punimet Konferenca Kombëtare “Zhvillimi i vreshtarisë dhe prodhimit të verërave Shqiptare”<br />
laboratorëve të specializuar<br />
vetëm për kontrollin e pijeve<br />
alkoolike që prodhohen në<br />
vend.<br />
Zbatimi i projektit të subvencionimit<br />
të bujqësisë, tha Gjana,<br />
po mbështet dhe do të vazhdojë<br />
të mbështesë me fonde të<br />
pakthyeshme fermerët për rritjen<br />
e sipërfaqeve të mbjella me<br />
vreshta, në mënyrë që ky sektor<br />
të zhvillohet në gjithë<br />
parametrat e vet të mundshëm,<br />
si një degë potenciale e bujqësisë<br />
<strong>shqiptar</strong>e.<br />
Sot, statistikat prezantojnë<br />
një rritje të sipërfaqeve të mbjella<br />
me vreshta dhe ritme të larta<br />
vjetore të prodhimit të rrushit,<br />
por që ende nuk plotësojnë<br />
nevojat në sasi, për prodhim<br />
cilësor te verërave.<br />
Specialistët thonë se tendenca<br />
në rritje e fermereve vendas<br />
për kultivimin e vreshtarisë është<br />
më shumë e formës spontane<br />
dhe mungojnë të dhënat bazë<br />
për vreshtarinë intensive.<br />
Sipërfaqja e mbjellë me<br />
vreshta llogaritet të jete 20 m2<br />
vreshtë për çdo familje fermere<br />
dhe ritmet vjetore arrijnë në<br />
nivelin 400-500 hektarë në vit.<br />
Në këto kushte, nevojat e tregut<br />
vendas me verë plotësohen<br />
50% me verë importi. Disa nga<br />
llojet më të preferuara të<br />
verërave që prodhohen në vend<br />
janë Merlot, Kabarnet, Reisling,<br />
Sheshi i Zi, etj, që prodhohen<br />
kryesisht në Shqipërinë e Mesme,<br />
si në Lushnjë, Berat, Vlorë,<br />
por traditë ka edhe në Burrel si<br />
dhe në disa zona të Jugut të<br />
vendit, si Përmet, Delvinë, etj.<br />
Në konferencën mbi vreshtarinë,<br />
që u organizua në kuadër<br />
të “Ditës së Verës”, merrnin<br />
pjesë përfaqësues të Bankës<br />
Botërore, BE, Këshillit të <strong>Agrobiznesit</strong><br />
Shqiptar, ekspertë dhe<br />
specialistë të fushës të cilët<br />
vunë theksin në prespektivat<br />
dhe politikat e zhvillimit, rëndësinë<br />
e promovimit të verërave<br />
<strong>shqiptar</strong>e dhe kulturës së somelerisë.<br />
Dyfishohen<br />
siperfaqet e mbjella<br />
me vreshta<br />
Dy vitet e fundit një ndër<br />
sektorët e bujqësisë që ka filluar<br />
të riperterihet është vreshtaria,<br />
për të cilën qindra fermerë<br />
kanë filluar të investojnë duke<br />
ngritur parcela të reja me hardhi<br />
të varieteteve të ndryshme.<br />
Sipas një studimi të Ministrisë<br />
së Bujqësisë, Ushqimit dhe<br />
Mbrojtjes së Konsumatorit,<br />
rreth 53% e familjeve fermere<br />
janë të angazhuara totalisht në<br />
punët e vreshtarisë. Ndryshimi<br />
i strukturës së mbjelljeve me më<br />
shumë sipërfaqe me vreshta, sipas<br />
specialistëve ka sjellë dhe<br />
rritjen e të ardhurave të fermerëve.<br />
Për vitin 2008, sipërfaqja e<br />
mbjellë me vreshta është dyfishuar,<br />
duke e rritur me rreth 870<br />
hektare, sipërfaqen e përgjithshme<br />
të mbjellë me këtë kulturë<br />
që arrin ne 9824 hektare. Përpara<br />
viteve ’90 vreshtaria zinte një<br />
vend kryesor në prodhimin<br />
bujqësor shtetëror, por zvarrit-<br />
jet burokratike të ndarjes se<br />
tokave ndikuan që mijra hektarë<br />
me vreshta gjatë viteve të tranzicionit<br />
të shkatërohen. Ndërkohë<br />
që industria e verës, pjesa<br />
më e madhe e të cilës është privatizuar,<br />
mbeti pa lëndë të parë.<br />
Aktualisht zhvillimi i vreshtarisë<br />
dhe industrisë së verës po<br />
nxitet nga strukturat e ministrisë<br />
së Bujqësisë dhe në zona të<br />
ndryshme të vendit, që kanë<br />
patur traditë kultivimin e vreshtave<br />
janë zgjeruar sipërfaqet e<br />
mbjella.<br />
Në shkallë vendi funksion-<br />
ojnë 58 fabrika të pijeve alkoolike,<br />
55 të prodhimit të birrës dhe<br />
22 të prodhimit të verës, të<br />
shpërndara në gjithë vendin, por<br />
me kryesoret në Tirane, Durres,<br />
Vlore, Korçe, Fier, etj dhe qe jane<br />
nje baze e mire për t’i paraprirë<br />
zhvillimit të mëtejshëm të këtij<br />
sektori.<br />
Ndërkohë është hartuar edhe<br />
një ligj mbi vreshtarinë dhe prodhimin<br />
e verërave, ku përcaktohen<br />
kritere dhe normat e prodhimit<br />
sipas standardeve europiane,<br />
në mënyrë që prespektiva<br />
e këtij sektori të jetë dhe eksporti.<br />
Për vetë kushtet klimaterike,<br />
traditen, ndërthurjen e<br />
interesave publike dhe private,<br />
sipas specialistëve, ky ligj ka një<br />
rëndesi të veçantë për ekonominë,<br />
pasi ndër të tjera i jepet hapsirë<br />
prodhimeve cilësore dhe të<br />
garantuara në treg.<br />
Nisur nga shifrat e mbjelljeve,<br />
si dhe nga të dhënat operative<br />
rezulton se nga viti në vit<br />
po rritet interesi i fermerëve për<br />
të investuar në pemtari dhe<br />
veçanërisht në mbjelljen e<br />
vreshtave.<br />
Ndërkohë dhe për industrinë<br />
përpunuese të verës, e cila është<br />
e privatizuar, MBUMK po<br />
harton disa projekte për t’i<br />
ardhur në ndihmë zhvillimit të saj.