Sac Metal Modelleme - New Page 1
Sac Metal Modelleme - New Page 1
Sac Metal Modelleme - New Page 1
PDF'lerinizi Online dergiye dönüştürün ve gelirlerinizi artırın!
SEO uyumlu Online dergiler, güçlü geri bağlantılar ve multimedya içerikleri ile görünürlüğünüzü ve gelirlerinizi artırın.
BÖLÜM<br />
07<br />
<strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
<strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>nin Temelleri<br />
Autodesk Inventor içinde sac metal modellerin tasarımı ayrı bir parça dosyasında gerçekleşir. <strong>Sac</strong> metal modelin dosya<br />
uzantısı bir parça dosyasıyla aynıdır (IPT). Yeni bir sac metal dosyası tanımlamak için “<strong>New</strong>” komutu ile açılan<br />
diyalog kutusunda “Sheet <strong>Metal</strong>” seçeneğini işaretleyin.<br />
<strong>Sac</strong> metal modelleme parça modellemeye benzer; sadece özel komutlar vardır. Yine bir eskiz ile modellemeye başlanır<br />
ve unsur işlemleri ile model üç boyutlu hale getirilir.<br />
<strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> Parametreleri<br />
Yeni bir sac metal dosyası açıldığında, ilk olarak modelde kullanılacak parametreler tanımlanır. Bunun için “Sheet<br />
<strong>Metal</strong>” panelindeki “Styles” komutu kullanılır:<br />
“Styles”<br />
Sheet <strong>Metal</strong> Styles diyalog kutusu açılır:<br />
Burada sac metalin parametreleri tanımlanır. Parametreler tanımlandıktan sonra bunlar stil olarak kaydedilebilir ve<br />
listede görüntülenir. İstenildiği kadar stil oluşturulabilir. “Sheet” ile sac metal modelin malzemesi, kalınlığı ve açılım<br />
yöntemi tanımlanır. Eğer, açılım Kfactor’e göre olmayacaksa, bir bükme tablosu aracılığıyla değerler verilir. Bükme<br />
tablosu, TXT uzantılı bir yazı dosyasıdır.<br />
“Bend” bölümünde bükme değerleri tanımlanır:<br />
252 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
“Corner” ise köşe işlemleri ile ilgili seçenekleri sunar:<br />
<strong>Sac</strong> metal modelin parametreleri tanımlandıktan sonra bunlar kaydedilir ve modelde kullanılır. <strong>Modelleme</strong> sırasında bu<br />
stillere geri dönülerek istenen değişiklikler yapılır ve bunlar modele otomatik olarak yansır.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 253
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
<strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong>lerde Eskiz Unsurları<br />
Parça modellemede olduğu gibi, sac metal modellerde de eskizler ile tasarıma başlanır. Eskizler, daha sonra, eskiz<br />
unsurları kullanılarak üç boyutlu hale getirilir. <strong>Sac</strong> metal modellemede iki eskiz unsuru vardır.<br />
“Face”<br />
“Face” eskiz unsuru ekstrüzyona benzer; kapalı bir profil tanımlanır ve bu profil stillerde tanımlanmış olan kalınlığa<br />
getirilir.<br />
“Face”<br />
Eskiz tanımlandıktan sonra, “Face” komutu çalıştırıldığında Face diyalog kutusu açılır:<br />
Burada, sac durumuna getirilecek olan profil ve ofset yönü tanımlanır. Diğer unsur işlemlerinde göreceğiniz gibi,<br />
burada da “Unfold Options” ve “Bend Relief Options” adlı iki bölüm bulunmaktadır. Bu bölümler, tanımladığınızda<br />
unsur için, stillerde girdiğiniz seçenekleri değiştirmenizi sağlar.<br />
“Contour Flange”<br />
Bu eskiz unsurunda, açık uçlu bir eskiz tanımlanır ve buna hem derinlik hem de kalınlık verilir. Bu eskiz sacın<br />
konturunu tanımlar. Eskizlerde doğru ve yaylar kullanabilirsiniz; ancak açılımın doğru alınabilmesi için, yay ile doğru<br />
parçaları birbirine teğet olmalıdır.<br />
254 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
“Contour Flange”<br />
Komutun çalıştırılmasından sonra Contour Flange diyalog kutusu açılır:<br />
Bu diyalog kutusunda, kesiti tanımlayan kontur seçilir; “Distance” ile derinlik tanımlanır. <strong>Sac</strong>ın kalındığı, stillerde<br />
tanımlandığı gibidir. Eğer, farklı doğru parçaları var ise, büküm yerlerinde, yine stillerdeki değere göre, yuvarlamalar<br />
otomatik olarak oluşturulur.<br />
“Shape” altındaki “Edge” seçeneği ise, sac metal modelin bir kenarı boyunca konturun süpürülmesini sağlar.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 255
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
256 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Diğer Unsur İşlemleri<br />
<strong>Sac</strong> metal modellere özgü olan diğer unsur işlemleri ise şunlardır:<br />
“Cut” (Kesme)<br />
Bir eskiz tanımlanır ve buna göre sac model kesilir.<br />
“Cut”<br />
Eskiz oluşturulduktan sonra, Cut diyalog kutusu açılır.<br />
Not: Eskiz oluşturma yöntemleri, parça modelleme ile aynıdır; önce eskiz düzlemi<br />
tanımlanır, sonra da eskiz geometrisi.<br />
“Profile” ile kesit seçilir ve istenen yönde kesme gerçekleştirilir. “Cut Across Bend” ise, kesme işleminin bükülmüş<br />
yerleri etkilemesi durumunda kullanılır. Buna göre, kesit bükmeyi dikkate alarak parçayı keser.<br />
“Flange” (Flanş)<br />
Modelin işaretlenen kenarına flanşlar eklemek için kullanılır.<br />
“Flange”<br />
Komutun çalıştırılmasından sonra Flange diyalog kutusu açılır:<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 257
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
Parçanın bir kenarı işaretlenir; uzunluk ve açı tanımlanır. Eğer flanş, seçilen kenarın tümüne uygulanmayacaksa,<br />
diyalog kutusundaki alt özellikler açılır ve buradan istenen seçenekler seçilir.<br />
Varsayılan değer “Edge”dir. Flanş seçilen kenar boyunca uygulanır. “Width” ile bir noktadan ofset ve flanşın genişliği<br />
tanımlanır. “Offset”te ise, flanş iki kenardan belirli uzaklıklar ile oluşturulur.<br />
“Bend Tangent to Side Face” seçeneği ise, bükmenin yan yüzeye teğet olacağını tanımlamak için kullanılır.<br />
“Hem” (Kıvırma)<br />
Değişik şekillerde kıvrımlar elde etmek için kullanılır.<br />
“Hem”<br />
Hem diyalog kutusu açılır:<br />
258 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
<strong>Sac</strong> metal modelin bir kenarı seçilir. “Type” ile istenen biçim işaretlenir. Değişik biçimler bulunmaktadır:<br />
Diyalog kutusundaki alt özellikler sayesinde, flanş unsurunda olduğu gibi, kıvrımların tüm kenar boyunca değil de,<br />
belirli bir genişlikte tanımlanması sağlanır. Kenar boyunca olmayacaksa, ile büküm yerlerindeki boşluk<br />
tanımlanır. Flanş özelliği ile aynıdır.<br />
“Apply” ya da “OK” ile kıvırma modele uygulanır.<br />
“Fold” (Katlama)<br />
Bir doğru parçası kullanılarak, sac metal model istenen açı ile katlanır.<br />
“Fold”<br />
İlk önce katlama doğrusunun bir eskiz olarak tanımlanması gerekir. Bundan sonra komutun çalıştırılmasıyla Fold<br />
diyalog kutusu açılır.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 259
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
Katlama doğrusu “Bend Line” ile işaretlenir. Katlamanın yönü ve açısı tanımlanır. “Location” altında, katlamanın tipi<br />
saptanır. “Centerline of Bend” seçildiğinde, katlama doğrusu merkez olarak, “Start of Bend” ile katlama doğrusu<br />
bükülmenin başlangıcı olarak, “End of Bend” ile de sonu olarak alınır.<br />
“Corner Seam” (Köşe İşlemleri)<br />
Bu komut ile köşe işlemleri yapılır.<br />
“Corner Seam”<br />
Komutun çalıştırılmasından sonra Corner Seam diyalog kutusu açılır:<br />
260 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
İlk olarak köşe işlemlerinin yapılacağı kenarların seçilmesi gerekir. “Seam” altında köşelerin nasıl kırpılacağı saptanır.<br />
“Corner Rip” ise köşelerin yırtılmasıdır. Burada sadece köşeyi oluşturan tek bir kenar seçilir ve seçeneklere göre kenar<br />
yırtılarak köşe oluşturulur.<br />
“Bend” (Bükme)<br />
İki sac metal yüzeyi arasını doldurmak için kullanılır. Yüzeyler birbirine dik ya da paralel olabilir.<br />
“Bend”<br />
Komutun çalıştırılmasından sonra Bend diyalog kutusu açılır.<br />
Farklı iki yüzeyin kenarları işaretlenir. Seçeneklere bağlı olarak yüzeyler kırpılarak ya da uzatılarak araları doldurulur.<br />
“Radius” ile bükmenin yuvarlama yarı çapı tanımlanır. “Full Radius” ile seçilen yüzeylerin arası yarım bir daire ile<br />
doldurulur. Aşağıdaki örnek, “Full Radius” ile oluşturulan bükmeyi göstermektedir.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 261
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
“90 Degree” seçeneğinde, 90 derecelik yeni bir yüzey ile seçilen yüzeylerin arası doldurulur:<br />
Eğer sac yüzeyler birbirine paralel, fakat eş doğrusal değil ise, çift bükmeler yaratılabilir. “Fix Edges” ile kenarlar<br />
arasında yeni bir yüzey tanımlanır. Yüzeyler oldukları gibi kalır.<br />
“45 Degree” ile de 45 derecelik bir bükme oluşturulur. 45 derecelik bükmeyi elde etmek üzere yüzeyler kırpılır ya da<br />
uzatılır.<br />
262 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
“Punch Tool” (Baskı Aracı)<br />
Seçilen şekillerle baskılar oluşturmak için kullanılır. Baskı aracını kullanmadan önce, şeklin yerleşeceği merkezi<br />
tanımlayan bir merkez noktasını eskizde konumlandırmanız gerekir.<br />
“Punch Tool”<br />
Komuta girdiğiniz baskı şeklinin seçildiği bir diyalog kutusu açılır:<br />
Baskıda kullanılan şekiller önceden tanımlanmış olan akıllı unsurlardır (iFeatures). “Browse” ile bunların yer aldığı<br />
dizin işaretlenir. Listeden de, bu dizin altında bulunan baskı şekillerinden istenen seçilir.<br />
“Next” ile baskı şeklinin model üzerinde ön görünümü alınır.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 263
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
“Angle” ile şeklin yerleşim açısı tanımlanır. “Next” ile devam ettiğinizde, şeklin tanımlanmış boyutları arasında seçim<br />
yapılır:<br />
Parametreler değerler girilir ve “OK” ile şekil model üzerine yerleştirilir:<br />
Diğer İşlemler<br />
Diğer işlemler ise parça modellemede olduğu gibidir; kısaca özetlersek:<br />
“Hole”: Delik delmek için kullanılır.<br />
“Corner Round”: <strong>Sac</strong> metal modelin köşelerini yuvarlamak için kullanılır.<br />
“Corner Chamfer”: <strong>Sac</strong> metal modelin köşelerini pahlamak için kullanılır.<br />
264 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Alıştırma 1: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> Stilleri<br />
Not: Bu bölümün alıştırma dosyaları Bölüm 07 dizininin altındadır.<br />
Bu alıştırmada, sac metal stillerinin nasıl kullanılabileceğini ve sac metal modellerde akıllı<br />
unsurların kullanımını göreceğiz.<br />
1. 07_<strong>Sac</strong>1.ipt çizimini açın.<br />
2. Inventor panelinden “Styles” komutunu çalıştırın.<br />
3. Diyalog kutusunda “<strong>New</strong>” düğmesine basın.<br />
4. Yeni stil ismi olarak “Style List” bölümü altına “Alum 2mm” yazın.<br />
5. Malzeme listesinden Alüminyum-6061 seçin.<br />
6. Kalınlık olarak “Thickness” karşısına “2mm” yazın.<br />
7. “Bend” bölümüne geçin.<br />
8. “Radius” kısmına “Thickness * 2” yazın.<br />
9. “Save” düğmesine basın ve yeni stili kaydedin.<br />
10. Yeni stili aktif duruma getirmek için, “Active Style” listesinden “Alum 2mm” stilini seçin ve<br />
“Done” ile devam edin.<br />
11. Yeni sitilin özellikleri modele uygulanır:<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 265
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
12. Şimdi de bir flanş tanımlayalım. Inventor panelinden “Flange” komutunu çalıştırın.<br />
13. Aşağıda gösterildiği gibi, ufak flanşın iç kenarını işaretleyin.<br />
14. Diyalog kutusunda, flanşın uzunluğunu 40 mm olarak tanımlayın. Yönler ise aşağıda<br />
gösterildiği gibi olacak:<br />
15. “OK” ile flanşı tanımlayın.<br />
266 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Alıştırmanın sonu.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 267
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
Alıştırma 2: Köşe İşlemleri<br />
Autodesk Inventor, sac metal modellerin köşeleri ile ilgili araçlar sunmaktadır. Bu<br />
alıştırmada, köşe işlemlerine bakacağız.<br />
1. 07_<strong>Sac</strong>2.ipt dosyasını açın.<br />
2. Inventor panelinden “Corner Seam” komutunu çalıştırın.<br />
3. Diyalog kutusunda “Corner Rip” seçeneğini işaretleyin.<br />
4. Modelin aşağıda gösterilen kenarlarını seçin (dış kenarlar seçilecek):<br />
5. Diyalog kutusunda “OK” düğmesin basın. Birleşim yerleri açılmış oldu.<br />
6. Modele aşağıda gösterildiği gibi döndürün.<br />
268 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
7. Kenarları yuvarlamak için, Inventor panelinden “Bend” komutunu çalıştırın ve aşağıda<br />
gösterilen kenarı işaretleyin.<br />
8. “Apply” ile devam edin. Aynı şekilde üst ve alt kenarları da yuvarlayın:<br />
9. Aynı şekilde, “Bend” komutu ile aşağıda gösterilen kenarlara da yuvarlamalar uygulayın:<br />
10. Şimdi de, tanımladığımız bir yuvarlamayı, köşeye dönüştürebiliriz. Aşağıda gösterilen<br />
yuvarlamayı, Browser penceresinden işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Change to Corner”<br />
komutunu çalıştırın.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 269
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
11. Diyalog kutusunu “OK” ile geçin. Yuvarlama köşeye dönüşür:<br />
12. Modelin açılımını almak için, Inventor panelinden “Flat Pattern” komutunu çalıştırın:<br />
Alıştırmanın sonu.<br />
270 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Alıştırma 3: Flanşlar<br />
Şimdi de Autodesk Inventor’un flanş özelliklerine bakalım.<br />
1. 07_<strong>Sac</strong>3.ipt dosyasını açın.<br />
2. Aşağıdaki yüzeyi işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu çalıştırın:<br />
3. “Line” komutunu çalıştırın. Aşağıda gösterildiği gibi, ilk nokta, eskizdeki dikey doğrunun bi<br />
miktar yukarsında olacak:<br />
4. Aşağıdaki gibi, geri kalan kısımları tamamlayın.<br />
5. Sağ tuş menüsünden “Done” ile komuttan çıkın.<br />
6. Yine sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” ile eskiz ortamından çıkın.<br />
7. Inventor panelinden “Contour Flange” komutunu çalıştırın.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 271
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
8. “Profile” olarak son çizilen eskizi işaretleyin. “Edge” ise aşağıda gösterilen kenar olacak.<br />
9. “OK” ile devam edin.<br />
10. Inventor panelinden “Flange” komutunu çalıştırın.<br />
11. Kenar olarak aşağıda gösterilen kenarı işaretleyin.<br />
12. Bu arada, “Relief Shape” bölümünün altından “Relief Shape” “None” olsun.<br />
13. Flanş uzunluğu 20 mm ve yönü aşağıdaki gibi olacak:<br />
272 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
14. Bu flanş tüm kenar boyunca uygulanmayacak. Bunun için, “More” düğmesine basın ve<br />
“Type” altından “Offset” işaretleyin.<br />
15. Sırasıyla aşağıda gösterilen noktaları işaretleyin.<br />
16. Ofset miktarı olarak 5’er mm girin ve “OK” ile devam edin. Flanş modele yerleşir:<br />
17. Inventor panelinden “Flange” komutunu çalıştırın.<br />
18. Kenar olarak aşağıda gösterilen kenarı işaretleyin.<br />
19. Flanş uzunluğu 15 mm olacak. “Flip Offset” düğmesine basarak, flaşın aşağıya doğru<br />
uygulanmasını sağlayın.<br />
20. Bu flanş da tüm kenar boyunca uygulanmayacak. Bunun için, “More” düğmesine basın ve<br />
“Type” altından “Width” işaretleyin.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 273
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
21. Ofset değeri girilecek nokta olarak aşağıda gösterilen noktayı işaretleyin.<br />
22. Ofset değeri 15 mm, kalınlık ise 20 mm olacak. “OK” ile devam edin.<br />
Alıştırmanın sonu.<br />
274 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Alıştırma 4: Bükmeler<br />
1. 07_<strong>Sac</strong>4.ipt dosyasını açın.<br />
2. Browser penceresinden “Face_Sketch”i seçin ve sağ tuş menüsünden “Visibility” komutunu<br />
çalıştırın. Daha önceden çizilmiş olan eskiz görünür.<br />
3. Inventor panelinden “Face” komutunu çalıştırın ve dikdörtgen profili seçerek, onu bir sac<br />
durumuna getirin.<br />
4. Modele aşağıdaki gibi bakın:<br />
5. Inventor panelinden “Bend” komutunu çalıştırın ve aşağıda gösterilen kenarları işaretleyin.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 275
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
6. Diyalog kutusunda “90 degree” işaretleyin ve “OK” ile devam edin:<br />
7. Aşağıda gösterildiği gibi modele bakın:<br />
8. Aşağıdaki yüzeyi işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu çalıştırın:<br />
9. “Line” komutu ile aşağıda gösterilen doğru parçasını çizin:<br />
10. “Done” ile devam edin. Sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” ile eskiz ortamından çıkın.<br />
11. Inventor panelinden “Fold” komutunu çalıştırın.<br />
276 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
12. Doğru parçasını işaretleyin. Diyalog kutusundaki seçenekler aşağıdaki gibi olacak; kıvrılma<br />
yönü ise size doğru olacak.<br />
13. “OK” ile devam edin. Parça aşağıdaki gibi bükülür.<br />
14. Aşağıda gösterildiği gibi modele bakın:<br />
15. Aşağıdaki yüzeyi işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu çalıştırın:<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 277
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
16. Inventor panelinden “Project Flat Pattern” komutunu çalıştırın:<br />
17. Aşağıda gösterilen yüzeyi işaretleyin (modele bakışınızı değiştirerek):<br />
18. Sağ tuş menüsünden “Done” ile devam edin; modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır:<br />
19. Aşağıda gösterilen eskizi çizin:<br />
278 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
20. Sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” ile eskiz ortamından çıkın.<br />
21. Inventor panelinden “Cut” komutunu çalıştırın.<br />
22. Profili seçin ve diyalog kutusunda “Cut Accross Bends” işaretleyip, “OK” ile devam edin.<br />
Kesme işlemi aşağıdaki gibi olacaktır:<br />
Alıştırmanın sonu.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 279
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
Alıştırma 5: Kıvırmalar<br />
1. 07_<strong>Sac</strong>5.ipt dosyasını açın.<br />
2. Inventor panelinden “Hem” komutunu çalıştırın.<br />
3. Aşağıda gösterilen kenarı işaretleyin.<br />
4. “Length” olarak 15mm ve “Gap” için 0.5mm girin ve aşağıdaki durumu elde etmek için<br />
gerekirse, “Flip Direction” düğmesine basın:<br />
“OK” ile devam edin.<br />
5. Modele aşağıdaki gibi bakın.<br />
280 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
6. Browser penceresinden “Hem Extents Workplane” işaretleyin ve sağ tuş mensünden<br />
“Visibility” ile bu çalışma düzlemini görünür yapın.<br />
7.<br />
8. Inventor panelinden “Hem” komutunu çalıştırın.<br />
9. Aşağıda gösterildiği gibi yüzeyin öndeki kenarını işaretleyin.<br />
10. Diyalog kutusunda, “Type” altından “Rolled” seçin.<br />
11. “Radius” için 2mm, “Angle” için de 265 değerlerini girin.<br />
12. Diyalog kutusunda “More” düğmesine basın.<br />
13. “Extents Type” altından “Offset” seçin.<br />
14. “Offset1” için çalışma düzlemini, diğeri için de kenarın uzak noktasını işaretleyin.<br />
15. “Offset1” değeri 0mm, “Offset2” değeri de 10mm olacak.<br />
16. “OK” ile devam edin; kıvrılma modele uygulanır.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 281
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
Alıştırmanın sonu.<br />
282 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Alıştırma 6: Dairesel Kesitlerin Açınımları<br />
Autodesk Inventor’da, dairesel kesitli bükülmüş sac modellerinize, çeşitli geometrilerde<br />
boşaltmalar yapmanız gerektiğinde, aşağıdaki yöntemi kullanabilirsiniz.<br />
1. 07_<strong>Sac</strong>6.ipt dosyasını açın.<br />
2. Inventor panelinden “Contour Flange” komutunu çalıştırın.<br />
3. Contour Flange diyalog kutusunda “Profile” düğmesi aktifken, oluşturduğunuz geometrinin<br />
sadece yay kısmını işaretleyin.<br />
4. Uzunluk için “Distance” karşısına “50 mm” girin.<br />
5. Bütün seçimlerden sonra “OK” düğmesi aktif hale gelecektir. Diyalog kutusunu kapatmak<br />
için “OK” düğmesine basın. Parçanız şekildeki hale gelecektir.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 283
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
6. Şimdi model üzerinde, daha rahat eskiz düzlemi tanımlayabilmek için açık olan uçlardan<br />
birine düz bir plaka daha ekleyelim. Eklediğimiz bu plakayı işimiz bittikten sonra<br />
modelimizden sileceğiz. Yeni eskiz düzlemi için çizim ekranı üzerindeyken sağ tuş<br />
menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu çalıştırın. Eskiz düzlemi olarak sac modelimizin, açık<br />
olan uçlarından sağ tarafta kalan ucunu (buradaki düzlemi) işaretleyin.<br />
7. Seçtiğimiz bu eskiz düzlemini tanımlayan kenarlar otomatik olarak eskiz geometrisi olarak<br />
alınır. Bize sadece bu geometri gerekli olduğu için, eskiz düzleminden çıkmak için sağ tuş<br />
menüsünden “Finish Sketch” komutunu çalıştırın.<br />
8. Bu kesiti ekstrüzyon işleminde kullanacağız. İlk olarak Inventor panelinden parça unsurlarını<br />
içeren komutlara geçmek için “Sheet <strong>Metal</strong>” yanındaki oku sol tuş ile tıklayın. Bir menü<br />
açılır. Buradan “Features” seçin.<br />
9. Şimdi Inventor panelinden “Extrude” komutunu çalıştırın.<br />
10. Extrude diyalog kutusundan, “Profile” aktif iken, bir önceki adımda otomatik olarak<br />
oluşturulmuş, dikdörtgenimizi seçelim. Ekstrüzyon mesafesini “10 mm” ve yönünü diğer açık<br />
kenara doğru olacak şekilde tanımlayın. Modelimiz şekildeki gibi olacaktır.<br />
11. Şimdi ilave ettiğimiz plakanın dış yüzeyine, kolayca bir eskiz düzlemi tanımlayabiliriz. Yeni<br />
eskiz düzlemi için çizim ekranı üzerindeyken sağ tuş menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu<br />
çalıştırın. Eskiz düzlemi olarak aşağıda gösterilen düzlemi (plakanın dış yüzeyi) işaretleyin.<br />
284 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
12. Bükülmüş halde bulunan sac modelimizin, seçmiş olduğumuz bu eskiz düzlemine açınımını<br />
alabilmek için, “Sketch” panelinden “Project Geometry” altında bulunan “Project Flat<br />
Pattern” komutunu çalıştırın ve bükülmüş olan sac modelinizi (dairesel kısımdan) seçin. <strong>Sac</strong><br />
modelin açınımı eskiz düzlemine izdüşürülmüş olacaktır.<br />
13. Şimdi modelimizden çıkarmayı düşündüğümüz profiller için, referans çizgilerimizi elde etmiş<br />
olduk. Açınım çizgilerini dikkate alarak kesmek istediğimiz kesitleri aşağıdaki gibi<br />
oluşturalım ve ölçülendirelim.<br />
14. Eskiz düzleminden çıkmak için sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” komutunu çalıştırın.<br />
15. “Sheet <strong>Metal</strong>” panelinden “Cut” komutunu çalıştıralım.<br />
16. Cut diyalog kutusunda “Profile” düğmesi aktifken, kesmek istediğimiz profilleri seçin.<br />
17. Kesim işleminin, bükülmeyi dikkate alarak çalışması için “Cut Across Bend” seçeneğini<br />
işaretleyin.<br />
18. “OK” ile devam edin.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 285
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
19. Autodesk Inventor dairesel sacların açınımını almaz. Ama değişik bir yöntem kullanarak<br />
bunu halledebiliriz.<br />
20. Browser penceresinden “Extrusion1”i işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Edit Feature”<br />
komutunu çalıştırın. Extrude diyalog kutusu açılır. Burada mesafe için “0.001” gibi oldukça<br />
düşük (milimetrenin binde biri) bir değer verin ve “OK” ile devam edin. Bu çok ufak bir<br />
değerdir ve ihmal edilebilir.<br />
21. Şimdi açınımını alabiliriz. “Sheet <strong>Metal</strong>” panelinden “Flat Pattern” komutu ile açınımı<br />
alabilirsiniz.<br />
Alıştırmanın sonu.<br />
286 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Alıştırma 7: “Punch Tool”<br />
Bu alıştırma, sac modellerde sıklıkla kullanılan bir özelliğe bakacağız. Autodesk Inventor<br />
“Punch Tool” adı altında, punç işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan bir özellik<br />
içermektedir.<br />
1. 07_<strong>Sac</strong>7.ipt dosyasını açın.<br />
2. Parçanın üst düzlemini seçin ve sağ tuş menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu çalıştırın.<br />
3. Seçilen yüzeyin kenarları, yeni eskize izdüşürülür. Bunları kullanmayacağız. Bu yüzden,<br />
seçip, “Delete” komutu ile silebilirsiniz.<br />
4. İlk eskiz, “Punch Tool” ile kullanılacaksa, bir noktaya sahip olmak durumundadır. Bu nokta<br />
ile sonrasında, diğer parçalara uygulanır. Bunun için, aşağıda gösterildiği gibi bir doğru<br />
parçası çizin.<br />
5. İlk olarak bu doğru üzerindeki tüm sınırlamaları silin. “Show Constraint” komutu ile doğruyu<br />
seçin ve üzerinde bir sınırlama varsa, bunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden “Delete”<br />
komutunu çalıştırın.<br />
6. Doğru parçasını seçin ve standart araç çubuğundan, çizgi tipini “Construction” yapın.<br />
7. “Point, Hole Center” komutu ile doğrunun orta noktasına bir nokta yerleştirin.<br />
8. Sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” ile eskiz ortamından çıkın.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 287
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
9. Şimdi, sadece bir önceki adımda oluşturduğumuz eskizi referanslayan bir çalışma düzlemi<br />
tanımlayacağız. Bunun için “Work Plane” komutunu çalıştırın.<br />
10. Doğru parçasını ve bunun üzerinde bulunduğu düzlemi işaretleyin. Açı kutucuğuna 90<br />
değerini girin. Çalışma düzlemi aşağıdaki gibi yaratılır.<br />
11. Çalışma düzlemini seçin ve sağ tuş menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu çalıştırın.<br />
12. Eskiz düzlemini daha iyi görebilmek için sağ tuş menüsünden “Slice Graphics” komutunu<br />
seçin.<br />
13. “Project Geometry” komutunu çalıştırın. Daha önce adımda yaratmış olduğumuz doğru<br />
parçasını seçin. Böylece, bu doğru parçası yeni eskize yansıtılır.<br />
14. Yansıtılan doğru parçasının orta noktasından aşağıya yönde bir doğru çizin.<br />
15. Doğru parçasını seçin ve standart araç çubuğundan, çizgi tipini “Centerline” yapın.<br />
16. Eksenden başlayan, yatay giden ve sonra açılı duruma gelen doğru çizin.<br />
17. Bunun ucuna, bu parçaya teğet bir yay ekleyin. “Line” komutundan çıkmadan, farenin sol<br />
tuşuna basılı tutarak ve hareket ettirerek bu yayı kolaylıkla çizebilirsiniz. Sağ tuş<br />
menüsünden “Done” ile komuttan çıkın.<br />
288 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
18. “Vertical” sınırlamasını çalıştırın ve aşağıda gösterildiği gibi, yayın merkez noktası ile son<br />
noktasını işaretleyin.<br />
19. “General Dimension” ile yatay doğrunun sol noktası ile ekseni işaretleyerek aşağıdaki gibi<br />
ölçüyü tanımlayın ve değerine “10 mm” girin.<br />
20. “Fillet” komutu ile aşağıda gösterilen köşeyi “1 mm” ile yuvarlayın.<br />
21. “1 mm” ölçüne çift tıklayan. Ölçü kutucuğunun sağ tarafındaki oka basın ve listeden “List<br />
Parameters” komutunu çalıştırın. Buradan “BendRadius” seçin.<br />
22. “Offset” komutu ile aşağıdaki gibi bir ofset tanımlayın.<br />
23. Açık uçları, “Line” komutu ile kapatın.<br />
24. Geometrik sınırlamalarda, “Coincident” sınırlamasını çalıştırın ve aşağıda gösterilen noktayı,<br />
yine aşağıda gösterildiği gibi üstteki doğru parçası üzerine yerleştirin.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 289
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
25. “General Dimension” ile aşağıdaki ölçüleri tanımlayın. Kesitin kalınlığı “Thickness”<br />
parametresi ile tanımlandı.<br />
26. Sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” komutunu çalıştırın.<br />
27. “R” kısa yolunu kullanarak aşağıda gösterildiği gibi, kapalı kesiti eksen etrafında döndürün.<br />
28. Çalışma düzlemini seçin ve sağ tuş menüsünden “<strong>New</strong> Sketch” komutunu çalıştırın.<br />
29. Eskiz düzlemini daha iyi görebilmek için sağ tuş menüsünden “Slice Graphics” komutunu<br />
seçin.<br />
30. Browser penceresinde, “Revolution1” altındaki eskizi görünür yapın.<br />
31. “Project Geometry” komutunu çalıştırın. Görünür yaptığınız eskizin aşağıda gösterilen<br />
kenarlarını işaretleyin.<br />
32. “Line” komutu ile profili aşağıdaki gibi kapatın.<br />
290 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
33. Sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” komutunu çalıştırın.<br />
34. “R” kısa yolunu kullanarak aşağıda gösterildiği gibi, kapalı kesiti eksen etrafında döndürün.<br />
“Cut” işlemini seçin.<br />
35. Modelimiz aşağıdaki gibi olacak.<br />
36. Şimdi, bu kesiti, bir akıllı unsur olarak kaydedeceğiz. Fakat ilk olarak hangi parametreleri<br />
değişecekse, bunları özel olarak isimlendirmek faydalı olacaktır. Bunun için, “Parameters”<br />
komutunu çalıştırın.<br />
37. Aşağıda gösterildiği gibi, ilgili parametreleri bulun ve isimlerini değiştirin.<br />
38. “Done” ile diyalog kutusunu kapatın.<br />
39. TOOLS menüsünün altından “Extract iFeature” komutunu çalıştırın.<br />
40. Browser penceresinden “Skecth2”yi seçin. Buna bağlı tüm unsurlar alınır.<br />
41. “Save” ile bir isim vererek, bu işlemi kaydedin.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 291
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
42. Bu unsuru kullanmak için, yeni bir sac oluşturun ve bir nokta (“Point, Hole Center” komutu<br />
ile) oluşturun.<br />
43. “Punch Tool” komutunu çalıştırın ve “Browse” ile akıllı unsuru kaydettiğiniz yeri gösterin.<br />
44. Akıllı unsuru seçin ve “Next” ile devam edin.<br />
45. Bir kere daha “Next” ile devam ederseniz, parametreleri göreceksiniz. Bunlar üzerinde<br />
değişiklik yaparak, ölçülerin değerini değiştirebilirsiniz.<br />
46. “OK” ile akıllı unsur parçaya uygulanır.<br />
292 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu<br />
Alıştırma 8: Konik sac parçaların açınımını almak<br />
Bu alıştırmamızda, Autodesk Inventor ile konik sac parçaların açınımlarının nasıl alındığını<br />
göreceğiz.<br />
1. Boş bir sac parça (“Sheet <strong>Metal</strong>.ipt) açın.<br />
2. Aşağıda görülen eskizi çizin.<br />
3. Bu eskizde nesneleri aşağıdaki gibi ölçülendirin. Kalınlık ölçüsüne “Thickness”<br />
parametresini girin. Böylece, stillerde tanımlı sac kalınlığı modelde kullanılır. <strong>Sac</strong>ın<br />
kalınlığını bu parametreye eşitlememiz gerekiyor.<br />
4. İsterseniz, Inventor panelinden “Sheet <strong>Metal</strong> Styles” komutuyla sac kalınlığını<br />
değiştirebilirsiniz.<br />
5. Sağ tuş menüsünden “Finish Sketch” komutuyla eskiz ortamından parça modelleme ortamına<br />
geçin.<br />
6. APPLICATIONS menüsünün altından “Modeling” seçeneğini seçin.<br />
7. Inventor panelinde parça modelleme komutları açılır.<br />
8. Inventor panelinden “Revolve” komutunu çalıştırın.<br />
9. Revolve diyalog kutusunda “Extents” altından “Angle” seçin ve açı olarak “359,9” değerini<br />
girin. Açınımı alabilmek için tam bir döndürme yapmamamız gerekiyor.<br />
7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong> 293
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK<br />
10. “OK” ile devam edin. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır.<br />
11. APPLICATIONS menüsünün altından “Sheet <strong>Metal</strong>” seçeneğini seçin.<br />
12. Açınım almadan önce, konik parçanın iç yüzeyini işaretleyin ve Inventor panelinden “Flat<br />
Pattern” komutunu çalıştırın.<br />
13. <strong>Sac</strong> parçanın açınımı ayrı bir pencerede açılır:<br />
294 7. Bölüm: <strong>Sac</strong> <strong>Metal</strong> <strong>Modelleme</strong>