mesane üroepitelyal tümörlerinde transüretral rezeksiyon sonrası ...

MOLEKÜLER BİYOLOJİ VE PATOGENEZ
Değişici epitel hücre kanserlerinin %70-80’i yüzeyel tümörlerdir. Bunların büyük
çoğunluğu nüks göstermekle birlikte yüzeyel kalır, ancak %20-30’u invazyon gösterir (6).
Neoplazm, gen mutasyonları sonucu hücrelerin anormal ölçüde ve kontrolsüz olarak
büyümesidir. Ürotelyumdaki neoplastik gelişim çok aşamalı bir süreçtir. Bir karsinojen tek bir
normal hücrenin DNA’sında değişikliğe ve sonrasında malign hücre transformasyonuna
neden olabilir. Bazı promotor ajanlar hücre yüzeyindeki reseptörlere bağlanarak hücrelerin
transformasyonuna neden olurlar. Genelde malign bir fenotip gelişmesi için multipl
mutasyonlar gerekir (6).
Ürotelyal tümörlerin gelişimi çok aşamalı bir olaydır. İlk aşamada epitelyal hiperplazi
vardır. Bu hücre tabakalarının nükleer veya yapısal anormallik olmaksızın çoğalmasıdır. Daha
sonraki aşamada metaplastik değişiklikler vardır. Burada değişici epitelyumun matür
glandüler, tübüler veya skuamoz epitele dönüşmesi söz konusudur. Genelde mesane
tümörlerinin gelişimi böyle bir sıra izlemekle birlikte bazen normal veya hiperplazik epitelden
direk olarak da tümör gelişebilir (6).
Bu aşamadan sonra kanser yüzeyel kalabileceği gibi invazif veya metastatik hastalığa
doğru ilerleme gösterebilir. İnvazyon olması için tümör hücrelerinin bazal membrana
bağlanması gereklidir. Bir hücre reseptörü olan laminin reseptörü, bazal membranda
glikoprotein yapısındaki laminine yapışır. İnvazif tümör hücrelerinde laminin reseptörleri
daha fazladır. Tümör hücrelerinin bazal membrana bağlandıktan sonra bazı proteazlarla
membran degredasyonu olur. Hücrelerden salınan sitokinlerle hücre motilitesi artar ve
invazyon gerçekleşir (6).
PATOLOJİ
Böbrek pelvisinden üretra çıkışına kadar (distal üretra hariç) üriner sistemin iç yüzeyi
değişici (transisyonel) epitel ile örtülüdür. Mesane katmanları incelendiğinde mukoza
(ürotelyum, lamina propria, muskularis mukoza), muskularis propria (detrüsor kası),
adventisya ve serozadan oluştuğu gözlenir. Kontrakte mesanede 5-7 hücre kalınlığında,
distande mesanede 2-3 hücre kalınlığında olan ve tüm üriner sistemi örten epitel ürotelyum
olarak da isimlendirilir. Ürotelyum lamina propria bazal membranı üzerinde yerleşir. Lamina
propria zengin bir damar ağı içerir. Lenfatik damarlar, elastik liflerden oluşan gevşek bağ
dokusu bulunur. Damar ağına yakın seyreden düzenli veya düzensiz düz kas demetleri
bulunur. Bu kas demetleri muskularis mukoza’yı oluştururlar. Mesane tümör evrelemesinde
bu bölgede görülen tümörler bazen kas invazyonu yapmış izlenimi vererek yanlış evrelemeye
6