Balkan Savaşları Sonrası Rumeli'den Türk Göçleri ve Osmanlı

ilk giriştir 97 . Büyük Devletlerin böyle bir tutum sergilemesinin asıl sebebini Şark
Meselesi’nde aramak gerekir. Şark Meselesi ile Avrupa Devletleri:
1- Balkanlardaki, Hristiyan milletleri Osmanlı hakimiyetinden kurtarmak. Bunun
için Hristiyan toplumları isyana teşvik etmek.
2- Bunu gerçekleştiremezlerse Hristiyanlar için reform talep etmek.
3- Türkleri, Balkanlar’dan tamamen atmak.
4- İstanbul’u Türklerden geri almak.
5- Anadolu’yu paylaşmak ve Türkleri Anadolu’dan çıkarmak 98 .
Buradan da anlaşılacağı gibi bu düşünceye sahip olan devletlerden barış adına
hiçbir olumlu çabanın gösterilmemesine hayret etmemek gerekir.
Balkan Harbi öncesinde ittifakları ortadan kaldırmak için Osmanlı devlet adamları
gerekli tedbirleri alamadıklarından yenilgi kaçınılmaz olmuştu. Atina Sefareti
Müsteşarlığı'nda bulunan Galip Kemali Bey'in 1912 Nisan'ında İstanbul'a gönderdiği
raporlarda, Bulgar ve Yunan kralları arasındaki gizli haberleşmeler ve bunun neticesinde
Rum ve Bulgar Patrikhaneleri arasında gelişmekte olan iyi ilişkilerin dikkat çekici
olduğunu, ayrıca Bulgar ve Yunan komiteleri arasında da bir anlaşma zemini
oluşturulmak istendiği noktasında İstanbul'a haberler göndermiş, ancak bu raporlar
dikkate alınmamıştı 99 .
3. I. Balkan Savaşı
a) Diplomasi Faaliyetleri ve Savaş’ın Başlaması
İttihat ve Terakkî döneminde yapılan Balkan Harbi'ni teşvik edici hatalar, İttihat
ve Terakkî'nin iktidardan düşmesinden sonra Ahmed Muhtar Paşa kabinesi döneminde
de devam etmiş, Balkan ittifakını el altından hazırlayan Rusya'nın, Osmanlı Hâriciye
Nazırı Noradunkyan Efendi'ye, Balkanlar'da savaş olmayacağı konusunda verdiği sahte
teminâta dayanılarak, Rumeli'deki yüz yirmi tabur (75 bin) talimli asker terhis
edilmişti 100 . İşte daha Arnavutluk isyanları yatışmadığı ve Osmanlı Devleti'nin 75 bin
97 Stefanos Yerasimos , Az Gelişmişlik Sürecinde Türkiye , Çev: Babür Kuzu , Belge Yayınları,
İstanbul 1987, s. 448.
98 A. Halaçoğlu, a.g.e., s. 6-7.
99 H.Y. Ağanoğlu, a.g.e., s. 49.
100 T. Bıyıklıoğlu, a.g.e., c. I., s. 64.
23