öÄün sonrası glukoz kontrol rehberi - International Diabetes ...
öÄün sonrası glukoz kontrol rehberi - International Diabetes ...
öÄün sonrası glukoz kontrol rehberi - International Diabetes ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ÖĞÜN SONRASI GLUKOZ KONTROL REHBERİ<br />
Verilerdeki tutarsızlıklara rağmen, yeterli pozitif bulgular<br />
GI’nin yerinde kullanımına dayalı nütrisyonel planların öğün<br />
sonrası plazma <strong>glukoz</strong>u artışlarını pozitif etkilediğini ve kardiyovasküler<br />
risk faktörlerini azalttığını düşündürmektedir. (95)<br />
Birçok farmakolojik ajan öğün sonrası plazma<br />
<strong>glukoz</strong>unu düşürmektedir [Düzey 1++]<br />
Birçok ajan, öğün sonrası plazma <strong>glukoz</strong> düzeyleri dahil<br />
genel glisemik <strong>kontrol</strong>de artış sağlasa da birçok farmakolojik<br />
terapi spesifik olarak öğün sonrası plazma <strong>glukoz</strong>unu<br />
hedeflemektedir. Bu bölümde alfabetik olarak listelenmiş<br />
olarak piyasadaki ilaçların etki mekanizmalarının tanımları<br />
sunulmuştur. Spesifik tedavi kombinasyonları bu özete dahil<br />
edilmemiştir.<br />
Geleneksel tedaviler α-<strong>glukoz</strong>idaz inhibitörlerini, glinidleri<br />
(hızlı etkili insülin sekretagoglarını) ve insülinleri (hızlı etkili<br />
insülin analogları, bifazik [premiks] insülinler, inhale insülin,<br />
regüler insan insülini) içermektedir.<br />
Ek olarak, diyabetli kişilerde öğün sonrası plazma <strong>glukoz</strong>unun<br />
tedavisinde yeni tedavi sınıfları (amylin analogları,<br />
glukagon-benzeri peptid-1 [GLP-1] türevleri, dipeptidil peptidaz-4<br />
[DPP-4] inhibitörleri) yemek sonrası plazma <strong>glukoz</strong>u<br />
dalgalanmalarını azaltmada ve HbA 1c<br />
’yi düşürmede anlamlı<br />
yararları gösterilmiş olan ajanlardır. (96-99) Bu terapiler insülin<br />
ve glukagon sekresyonlarını, tokluk ve mide boşalmasını<br />
etkileyen pankreas ve barsak hormonlarındaki eksikliklere<br />
yöneliktir.<br />
α-<strong>glukoz</strong>idaz inhibitörleri<br />
α-<strong>glukoz</strong>idaz inhibitörleri (AGI’ler) gastrointestinal traktüsten<br />
karbonhidratların absorpsiyonunu geciktirerek öğün<br />
sonrası plazma <strong>glukoz</strong>u dalgalanmalarını kısıtlamaktadır.<br />
Spesifik olarak bu terapiler proksimal ince barsak epitelinde<br />
bulunan bir enzim olan ve disakkaritleri ve daha kompleks<br />
karbonhidratları parçalayan α-<strong>glukoz</strong>idazı inhibe etmektedir.<br />
Bu enzimin kompetitif inhibisyonuyla, AGI’ler intestinal<br />
karbonhidrat absorpsiyonunu geciktirmekte ve öğün sonrası<br />
plazma <strong>glukoz</strong> dalgalanmalarını azaltmaktadır. (100;101)<br />
Akarboz ve miglitol piyasada bulunan AGI’lerdir.<br />
Amylin analogları<br />
İnsan amylini normalde β-hücreleri tarafından insülin ile birlikte<br />
salgılanan 37-amino asitlik glukoregülatuvar bir peptittir.<br />
(99;102) Piyasada bulunan pramlintid, insan amylininin<br />
sentetik bir analoğu olup amylinin <strong>glukoz</strong> metabolizması<br />
üzerindeki doğal etkilerini restore etmektedir. Bu etkiler<br />
mide boşalmasının yavaşlatılması, plazma glukagon seviyesinin<br />
düşürülmesi, tokluğun artırılması ve böylece öğün<br />
sonrası glisemik dalgalanmaları küntleştirmesidir. (103-108)<br />
Dipeptidil peptidaz-4 (DPP-4) inhibitörleri<br />
DPP-4 inhibitörleri, GLP-1’i degrade eden DPP-4 enzimini<br />
inhibe ederek hormonun aktif formunun etkisini uzatmak<br />
suretiyle etki göstermektedir. (96) Bu da yine <strong>glukoz</strong>a bağımlı<br />
insülin sekresyonunu uyarmakta, glukagon salınmasını baskılamakta<br />
ve mide boşalmasını geciktirmekte ve tokluğu<br />
artırmaktadır. (34) Halen, sitagliptin fosfat piyasada bulunan<br />
tek DPP-4 inhibitörüdür.<br />
Glinidler<br />
Glinidlerin etki mekanizması sulfonilürelere benzemektedir<br />
ama metabolik yarı ömürleri çok daha kısadır. Glinidler,<br />
pankreasın β-hücrelerinden hızlı ama biri iki saat süren çok<br />
daha kısa süreli insülin salınmasını uyarırlar. (109) Öğün zamanı<br />
alındıklarında, bu ajanlar öğün sonrası plazma <strong>glukoz</strong>u<br />
dalgalanmalarını ve öğün sonrası geç fazda hipoglisemi riskini<br />
azaltmaktadırlar, çünkü yemekten sonra daha az insülin<br />
salgılanmaktadır. (110;111) Piyasada iki ajan bulunmaktadır:<br />
nateglinid ve repaglinid.<br />
Glukagon-benzeri peptid-1 (GLP-1) türevleri<br />
GLP-1 barsaklardan salgılanan ve insülin sekresyonu,<br />
β-hücresi neogenezi, β-hücresinin apoptozunun inhibisyonu,<br />
glukagon sekresyonunun inhibisyonu, mide boşalmasının<br />
yavaşlatılması ve tokluğun indüksiyonu ile <strong>glukoz</strong>u<br />
düşüren bir inkretin hormonudur. (112-115)<br />
Tip 2 diyabetli kişilerde, GLP-1 sekresyonu azalmaktadır. (34)<br />
Exenatid, bugün piyasada mevcut olan tek GLP-1 reseptör<br />
agonisti olup GLP-1 ile %53’lük bir sekans homolojisini paylaşmaktadır<br />
ve onunla aynı etkilerin birçoğuna sahip olduğu<br />
gösterilmiştir. (116)<br />
İnsülinler<br />
• Hızlı etkili insülin analogları<br />
Hızlı etkili insülin analogları normal fizyolojik yanıtı taklit<br />
etmek için geliştirilmiştir. (117) Hızlı etkili insülinlerin etkisi<br />
16
Change language