Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Temiz Enerji ile Temiz Üretim<br />
2.11.5 Atık Yönetimi Stratejisi ve Genel Düzenleyici Çerçeve<br />
Atıkların Önlenmesi ve Geri Dönüşümü Tematik Stratejisi doğrultusunda,<br />
mevcut düzenlemeleri basitleştiren AB, Atık Çerçeve Direktifi’ni revize etmiş ve<br />
tehlikeli atıklar ve atık yağların bertarafına ilişkin yeni bir Çerçeve Direktif kabul<br />
etmiştir. Yeni Atık Çerçeve Direktifi, “kirleten öder” ve “atık hiyerarşisi” gibi<br />
temel atık yönetimi ilkelerini esas almaktadır. Atık hiyerarşisi; atıkların, öncelik<br />
sırasına göre tabi tutulması gereken işlemlerdir. Bunlar sırasıyla; atıkların<br />
önlenmesi, yeniden kullanım için hazırlanması, geri dönüştürülmesi, diğer geri<br />
kazanım işlemlerine tabi tutulması ve geri kazanılamaması halinde, bertaraf<br />
edilmesini kapsamaktadır. Geri kazanılamayan atıkların tasfiyesi için<br />
başvurulabilecek yöntemlerden biri, atık depolama faaliyetleridir. İlgili AB<br />
direktifi, belirli atıkların depolanmasını yasaklamakta, depolama tesislerine izin<br />
sistemi uygulamakta ve izin verilen depolama işlemlerini kurallara bağlamaktadır.<br />
Atıkların yakılması konusundaki AB Direktifi ise, yakma işleminden kaynaklanan<br />
emisyonların, olumsuz çevresel etkilerini azaltmayı hedeflemektedir.<br />
AB düzenlemelerinden en kapsamlısı, ambalaj atıklarının önlenmesini ve<br />
bu yönde yeniden kullanım sistemleri geliştirilmesini öngören Ambalaj ve<br />
Ambalaj Atıkları Direktifi’dir. Geri kazanılması en problematik tüketim<br />
ürünlerinden biri de, ömrünü tamamlamış araçlardır (ÖTA). Bu konudaki AB<br />
mevzuatı, motorlu araçların tasarım ve imalatında uyulması gereken kurallardan,<br />
ÖTA’ların değerlendirilmesini sağlayacak sistemlere kadar, sürecin her aşamasını<br />
kapsayan yükümlülükler getirmektedir.<br />
AB’nin atık yönetimi politikası; maden atıklarının değerlendirilmesi, arıtma<br />
çamurunun tarımda kullanılması, gemi kaynaklı atıkların ve kargo atıklarının<br />
limanlarda toplanması, ömrünü tamamlamış gemilerin parçalanması, açık<br />
denizlerdeki petrol ve gaz tesislerinin ortadan kaldırılması gibi spesifik konularda<br />
da çeşitli yükümlülükler ve/veya yönlendirici öneriler getirmektedir. Bir diğer<br />
önemli konu da, radyoaktif atık ve maddelerin yönetimidir. AB, iyonlaştırıcı<br />
radyasyonun zararlarına karşı koruma sağlamak için, radyoaktif atıkların<br />
sevkiyatına ön-izin uygulamakta, üye devletlerarası sevkiyatlarda bilgi paylaşımı<br />
yükümlülüğü getirmektedir.<br />
2.11.6 Doğanın ve Biyolojik Çeşitliliğin Korunması<br />
Son yüzyıldaki insan faaliyetleri, biyolojik çeşitliliğin doğal süreçlere oranla 50 ila<br />
1000 kat daha hızlı azalmasına neden olmuştur. Bu azalmanın 2050’ye kadar 10<br />
kat artacağı tahmin edilmektedir. Biyolojik çeşitliliğin zarar görmesi sonucunda,<br />
bugün AB’de memelilerin %42’si, kuşların %15’i, tatlı su balıklarının %52’si ve<br />
1000 civarında bitki türü yok olma tehlikesi altındadır. Biyolojik çeşitliliği<br />
korumaya yönelik politikaların ana eksenini, 26.000’den fazla doğa koruma<br />
alanını kapsayan Natura 2000 Ağı oluşturmaktadır. Bu ağ, AB coğrafyasının<br />
65