Hidrolik&Pnömatik Ekipman Sektör Raporu 2004 - ITO
Hidrolik&Pnömatik Ekipman Sektör Raporu 2004 - ITO
Hidrolik&Pnömatik Ekipman Sektör Raporu 2004 - ITO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İSTANBUL TİCARET ODASI<br />
HİDROLİK&PNÖMATİK<br />
EKİPMAN<br />
SEKTÖR RAPORU<br />
Hazırlayan: Mert Özcömert<br />
İstanbul, <strong>2004</strong>
İÇİNDEKİLER<br />
I.AKIŞKAN GÜCÜ<br />
II.PNÖMATİK<br />
III.HİDROLİK<br />
IV.DÜNYA PAZARI<br />
V.TÜRKİYE PAZARI<br />
VI.MEVCUT DURUM VE SEKTÖRÜN SORUNLARI<br />
VII.ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DIŞ TİCARET<br />
VIII.ÜLKELER VE ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE 2003 YILI DIŞ TİCARETİ<br />
IX.SONUÇ<br />
X.SEKTÖRLE İLGİLİ FAYDALI ADRESLER<br />
XI.SEKTÖRLE İLGİLİ BAZI ÖNEMLİ FUARLAR<br />
XII.KAYNAKÇA<br />
1
I. AKIŞKAN GÜCÜ<br />
Günümüzde enerji iletiminde kullanılan üç ana kontrol yöntemi vardır;<br />
mekanik, elektrik ve akışkan gücü sistemleri. Bu sistemlerin tümünde enerji, enerji<br />
üretim kaynağından kullanım kaynağına iletilir. Genellikle daha verimli olması için bu<br />
üç yöntem birleştirilerek kullanılır. Kuvvet ve hızın anında ve sisteme zarar vermeden<br />
kontrol edilebildiği başlıca yöntemler, akışkan gücünden yararlanan hidrolik ve<br />
pnömatik güç iletim yöntemleridir. Akışkan gücü, basınçlı akışkanların, ister sıvı ister<br />
gaz halinde olsun, enerjilerinden faydalanılarak elde edilen güçtür.<br />
Akışkan gücünün endüstride yaygın kullanımına bakıldığında basınçlı yağ<br />
enerjisinden faydalanılan sistemler hidrolik, basınçlı havanın enerjisinden<br />
faydalanılan sistemler ise pnömatik olarak ifade edilmektedir.<br />
Günümüzde birer mühendislik dalı haline gelen hidrolik ve pnömatik,<br />
akışkanların basınçlandırılması ve bu basınçlandırılmış akışkanların iletimi ve<br />
denetimi aracılığıyla modern yaşamda gerek duyulan mekanizmaların çalıştırılmasını<br />
sağlayan mühendislik dallarıdır.<br />
Hidrolik ve pnömatik sistemler sağladıkları avantajlar nedeniyle dünyada bir<br />
çok sektörde yaygın olarak tercih edilmektedir.<br />
‣ Akışkan gücünden ister doğrusal ister döner olmak üzere yüzlerce tona varan<br />
kuvvetler elde etmek mümkündür.<br />
‣ Kullanımları ve kontrolleri çok kolaydır. Elektrikli sistemlere nazaran hız ve konum<br />
kontrolü için üstün teknoloji bilgisine ihtiyaç yoktur. Karmaşık değildirler.<br />
‣ <strong>Pnömatik</strong> sistemler tehlikesiz ve hafiftir. Buna rağmen günümüz teknolojisinde çok<br />
hassas ve kuvvet gerektiren işlemlerde kullanılmaktadırlar.<br />
‣ Hidrolik uygulamalarda ağır sanayide ve inşaat sektöründe gereken çok yüksek<br />
kuvvetlere ulaşmak mümkündür.<br />
‣ Hidrolik ve pnömatik sistemler, patlama tehlikesi olan gazlı ortamlarda, kimyasal<br />
tesislerde çok güvenlidir.<br />
‣ <strong>Pnömatik</strong> sistemler temiz oda şartları gerektiren gıda ve ilaç sektöründe<br />
rakipsizdir.<br />
‣ Diğer sistemlere nazaran çoğu zaman daha ekonomiktirler.<br />
II. PNÖMATİK<br />
Tanım<br />
<strong>Pnömatik</strong> gaz basıncı ile çalışan sistemlerin hareket ve kontrolünü gerçekleştiren<br />
uygulama alanıdır. Pratik olarak vakum ve pozitif hava basıncı ile çalışan sistemler ve<br />
kullanılan devre elemanları pnömatiğin kapsamı içinde değerlendirilmektedir.<br />
Tarihçe<br />
Basınçlı hava, insanların kullandıkları ilk enerji türlerinden bir tanesidir. Bilinen en<br />
eski uygulama MÖ. 2500 yıllarında kullanılan hava körüğüdür. Basınçlı hava yakın<br />
dönemlerde madencilik ve metalurji sektöründe kullanılmıştır. Pnömatiğin sistematik<br />
olarak güç uygulamalarında kullanılmaya başlanması 19. yüzyılın ortalarına<br />
2
dayanmaktadır. O dönemlerde özellikle basınçlı hava ile çalışan el aletleri, matkaplar,<br />
lokomotifler ve benzeri güç sistemleri pnömatiğin gelişimine ve hızla yaygınlaşmasına<br />
öncülük etmiştir. Ancak günümüzde de çeşitli uygulamalarda yer alan modern<br />
kontrol elemanları ilk kez 20.yy ortalarında kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle çok<br />
fazla kuvvet gerektirmeyen taşıma, döndürme, indirme, kaldırma gibi işlemlerin yerine<br />
getirilmesi için oldukça basit ve süratli çalışan pnömatik sistemler oluşturmak<br />
mümkündür. Önceleri çok basit ve az sayıda elemanlardan oluşan pnömatik kontrol<br />
devreleri günümüzde onlarca hareket elemanının birleşimine olanak vermekte ve<br />
diğer modern kontrol sistemleri ile entegre çalışarak neredeyse tüm endüstriyel<br />
uygulamalarda kullanılmaktadır.<br />
<strong>Pnömatik</strong> sistemlerin endüstriyel uygulamalarda sıklıkla kullanılması, enerji kaynağı<br />
olarak kullanılan basınçlı havanın olumlu özelliklere sahip olmasıyla doğru orantılıdır.<br />
Basınçlı havanın olumlu özellikleri şöyle sıralanabilir.<br />
‣ Hava etrafımızı saran atmosferde sınırsız bir kaynak olarak bulunur.<br />
‣ Hava kullanıldıktan sonra tekrar geri kazanılmasına gerek kalmadan atmosfere<br />
atılabilir ve ihtiyaç duyulduğu zaman yeniden kullanılabilir.<br />
‣ Basınçlı hava sıkıştırılmış olarak depolanabilir ve ihtiyaç duyulduğu zaman<br />
kullanılabilir.<br />
‣ Hava belirli bir sıcaklık aralığında güvenle kullanılabilir.<br />
‣ Yanıcı ve patlayıcı özelliği yoktur.<br />
‣ Basınçlı hava zehirli değildir ve çevreyi kirletmez.<br />
‣ Yüksek hızlarda çalışmak mümkündür.<br />
‣ <strong>Pnömatik</strong> sistemlerin basınç ve hızının kademesiz olarak ayarlanması<br />
mümkündür.<br />
‣ <strong>Pnömatik</strong> sistemlerde aşırı yük durumunda elemanlar durur ancak yük kalktığında<br />
tekrar çalışır. Dolayısıyla pnömatik sistemler kendinden korumalıdır.<br />
‣ Düşük basınçlarda elde edilebilecek kuvvetlerde sınırlıdır. Pratikte 3000-4000 N<br />
mertebesinde kuvvetlere kadar pnömatik elemanlar kullanılmaktadır.<br />
‣ Basınçlı havanın basıncı genelde 10 barın üzerine çıkmadığı için kullanılan<br />
elemanların iç yapıları basittir.<br />
‣ Basınçlı havanın üretilmesi için gereken birim enerji maliyeti yüksektir. Ancak<br />
kullanılan elemanlar alternatif sistemlere göre daha ucuz olduğu için toplam<br />
sistem maliyeti dengelenmektedir.<br />
PNÖMATİĞİN UYGULAMA ALANLARI<br />
<strong>Pnömatik</strong> öncelikli olarak hareketlerin nispeten hızlı, elde edilen kuvvetlerin küçük ve<br />
çalışma şartlarının temiz ve emniyetli olması gereken yerlerde tercih edilir. <strong>Pnömatik</strong><br />
kontrol ve tahrik sistemlerinin sıklıkla kullanıldığı sektörler ve uygulama alanları<br />
aşağıdaki gibi sıralanabilir :<br />
-Otomasyon sistemleri<br />
-Petrokimya endüstrisi<br />
-Ambalaj ve paketleme sistemleri<br />
-İlaç ve gıda sektörü<br />
-Düşük kuvvetler gerektiren pres uygulamaları<br />
-Cam endüstrisi<br />
-Madencilik ve inşaat sektörü<br />
3
-Demir çelik, döküm ve ağır sanayi uygulamaları<br />
-Otomotiv sektörü ve mobil uygulamalar<br />
-Tekstil sektörü<br />
-Taşıma ve yerleştirme sistemleri<br />
-Yarı iletken ve elektronik sektörü<br />
-Montaj sistemleri ve fabrika otomasyonu<br />
-Ağaç işleme sistemleri<br />
-Kağıt endüstrisi<br />
-Dericilik sektörü<br />
-Makine ve takım tezgahları<br />
-Gemi pnömatiği ve gemi kontrol sistemleri<br />
Genel bir ifadeyle, endüstriyel uygulamaların neredeyse tümünde pnömatik<br />
elemanlar ve sistemler kullanılmaktadır.<br />
<strong>Pnömatik</strong> Çalışma Elemanları<br />
I.Tahrik Elemanları<br />
Ia Dönel Hareket : Radyal Pistonlu Motor, Eksenel Pistonlu Motor, Dişli Motor,<br />
Kanatlı Motor, Türbin Tipi Motor, Doğrusal Hareket Tek Etkili silindir, Çift Etkili Silindir<br />
Diyafram Silindir, Körük Silindir, Çok Konumlu Silindir, Tandem Silindir.<br />
IbDoğrusal Hareket :Tek Etkili Silindir, Çift Etkili Silindir, Diyafram Silindir, Körük<br />
Silindir, Çok Konumlu Silindir, Tandem Silindir, Teleskopik Silindir.<br />
II. El aletleri<br />
Matkap, Kılavuz, Taşlama, Tornavida, Testere, Kırıcı, Çekiç, Perçin, Çivi Sürücüsü<br />
III.<strong>Pnömatik</strong> sistemler<br />
Hidro-pnömatik Besleme Ünitesi, Mengene/Tutucu, Dönel Transfer Tablası, Matkap,<br />
Kılavuz Makinesi<br />
III. HİDROLİK<br />
Tanım<br />
Hidrolik, basınçlı sıvılar ile gücün üretimi, kontrolü ve iletimi ile ilgili teknolojiyi ifade<br />
etmektedir.<br />
Tarihçe<br />
Kelime olarak su anlamına gelen Yunanca ”hydor” sözcüğünden türeyen hidrolik,<br />
tarihin ilk çağlarından itibaren akarsulardan su değirmenleri aracılığıyla güç elde<br />
etmek gibi işlemleri ifade etmekte idi. İlerleyen bilim ve teknoloji ile birlikte hidroliğin<br />
ifade ettiği anlam da değişmeye başlamış, daha ziyade yüksek basınçlı ve düşük<br />
debili sistemler ile gücün kontrolü ve iletimini konu alan bir teknoloji haline gelmiştir.<br />
Tarihsel açıdan modern hidroliğin temelleri 1650 yılında Pascal’ın kendi adı ile anılan<br />
“Pascal Yasası” nı hayata geçirmesi ile başlamıştır. 1750 yılında Bernoulli’ nin<br />
“Bernoulli Denklemi” ni oluşturması ile bir boru hattında akan bir akışkanın enerji<br />
korunumunu ifade edebilmek mümkün olmuştur. “Akışkanlar Mekaniği” adı altında<br />
yürüyen bu temel bilim araştırmaları, 1850 yılında İngiliz Teknoloji Devrimi ile hayat<br />
bulmuş ve teknolojik bir atılım olarak 1870 yılında buhar basıncı ile sıkıştırılan suyun<br />
vinçlerde, perçinleme makinelerinde, ekstrüzyon makinelerinde kullanımı<br />
gerçekleşmiştir. 1870’lerden sonra modern anlamda ilk hidrolik sistem uygulamasını<br />
1906 yılında Amerikan savaş gemisi USS Virginia’da basınçlı yağ kullanarak top<br />
yükseliş ve kontrol sistemlerinin gerçekleştirilmesi ile başladığı kabul edilir.<br />
4
Bu adımı takiben özellikle sızdırmaz elemanlar konusunda gerçekleşen teknolojik<br />
buluşlar sonucunda hidrolik hızla gelişmeye başlamış ve 1926 yılında ABD’de bilinen<br />
ilk hidrolik güç ünitesi üretilmiştir. 1936 yılında Harry Vickers’in pilot kumandalı<br />
emniyet valfini icadı ile devam eden gelişmeler II. Dünya Savaşı ile birlikte gelen dev<br />
teknolojik adımlar içinde yerini bulmuş ve hemen hemen tüm hidrolik devre<br />
elemanları bu kısa süreç içinde uygulamaya sokulmuştur. 1950 yılında Jean Mercier<br />
lastik ayırıcılı biriktiriciyi, 1958’de Moog MIT’de elektrohidrolik servovalfi icad etmiştir.<br />
Hidroliğin avantajları :<br />
‣ Yüksek güç yoğunluğu, aynı hacimli benzer sistemlerden daha yüksek kuvvet<br />
veya tork elde etmek mümkün olabilmektedir.<br />
‣ Akışkanlar mekaniğinin bir özelliği olarak, kuvvetin ya da torkun sistem<br />
gerektirdiğinde kendiliğinden oluşması dolayısıyla nispeten düşük enerji sarfiyatı<br />
mümkündür.<br />
‣ Sistemdeki enerji depo edilebilir.<br />
‣ Sıvıların çok az sıkıştırılabilir olmasından dolayı çok hızlı ve çok yavaş hareketler<br />
yüksek hassasiyetle gerçekleştirilebilir.<br />
‣ Farklı kuvvet ve tork değerlerine yumuşak ve kademesiz olarak geçmek ve<br />
istenen değerlere göre hassas ayarlar yapmak mümkündür.<br />
‣ Dururken tam yükle harekete geçmek mümkündür.<br />
‣ Aşırı yükten korunulabilir.<br />
‣ Kuvvet ya da torku sabit tutmak mümkündür.<br />
‣ Diğer sistemlere göre daha az hareketli parçalar kullanıldığından daha güvenli,<br />
ekonomik ve basittirler.<br />
‣ Elemanların haricen yağlanmalarına gerek kalmaz.<br />
Tüm bu avantajları yanında hidrolik gücün çok uzun mesafelere taşınamaması<br />
sistemlerden yağ kaçaklarının oluşması, hidrolik yağların çevresel açıdan zararlı<br />
olmaları gibi dezavantajları vardır.<br />
HİDROLİĞİN UYGULAMA ALANLARI<br />
1. Endüstriyel Hidrolik<br />
Demir Çelik endüstrisi, presler (sıvama, abkant, ekstrüzyon, dövme presleri) plastik<br />
enjeksiyon makinaları, takım tezgahları.<br />
2. İnşaat Mühendisliği ve Güç üretim tesisleri<br />
Baraj uygulamaları savak ve bendler, köprü hareketleri, maden makinaları, türbinler,<br />
nükleer reaktörler.<br />
3.İş makinaları<br />
Eskavatörler, vinçler, inşaat ve kazı makinaları, belediye araçları<br />
4.Özel Uygulamalar<br />
Teleskop yatakları, anten tahrik hareketleri, sondajlar, uçaklardaki kanat ve iniş<br />
takımlarının tahriki, askeri uygulamalar, eğlence sektörü uygulamaları.<br />
5.Gemi hidroliği<br />
Dümen kontrolleri, liman vinçleri, baş menfezler (kapılar), yelken iticiler, güverte<br />
makineleri ve vinçleri.<br />
5
IV. DÜNYA PAZARI<br />
Dünyadaki Hidrolik&<strong>Pnömatik</strong> sektörünün durumuna bakıldığında Avrupa Hidrolik ve<br />
<strong>Pnömatik</strong> Komitesinin (CETOP) dünya pazarı istatistik rakamlarına göre, 2002 yılı<br />
itibariyle dünya’da hidrolik pnömatik pazarında en büyük payı 10 milyar US$’la A.B.D<br />
almaktadır. A.B.D’yi takiben 9 milyar US$’la Avrupa ülkeleri 2. büyük pazar payını<br />
teşkil etmektedir. Avrupa’nın ardından Japonya üçüncü sırada gelmektedir.<br />
2002 YILI HİDROLİK&PNÖMATİK DÜNYA PAZAR PAYLARI<br />
10<br />
10 milyar$<br />
9milyar$<br />
8<br />
6<br />
6 milyar$<br />
4<br />
2<br />
3 milyar $<br />
0<br />
AMERİKA<br />
AVRUPA<br />
JAPONYA<br />
DİĞER<br />
Dünya hidrolik pnömatik pazarında önde gelen A.B.D ve Avrupa pazarlarına<br />
yakından bakıldığında, Avrupa pazarında Almanya’nın lider olduğu görülmektedir.<br />
Almanya’yı İtalya ve Fransa takip etmektedir. A.B.D hidrolik pnömatik pazarının<br />
%28’ini pnömatik, %72’sini hidrolik ürün pazarı oluşturmaktadır.<br />
A.B.D HİDROLİK PNÖMATİK SEKTÖRÜ<br />
pnömatik pazarı<br />
28%<br />
hidrolik pazarı<br />
72%<br />
A.B.D HİDROLİK PNÖMATİK PAZARI<br />
AKIŞKAN GÜCÜ PAZARI<br />
ABD$(000)<br />
HİDROLİK PAZARI 7.300.975<br />
PNÖMATİK PAZARI 2.800.896<br />
TOPLAM PAZAR 10.001.871<br />
Kaynak: NFPA (National Fluid Power Association-USA)<br />
6
2002 YILI AVRUPA HİDROLİK&PNÖMATİK PAZAR PAYI<br />
NORVEÇ<br />
2%<br />
FİNLANDİYA<br />
3%<br />
HOLLANDA<br />
4%<br />
İSVİÇRE<br />
4%<br />
BELÇİKA<br />
2%<br />
ÇEK CUM.<br />
1%<br />
TÜRKİYE<br />
1%<br />
SLOVENYA<br />
1%<br />
DİĞER<br />
2%<br />
ALMANYA<br />
33%<br />
İSPANYA<br />
4%<br />
İSVEÇ<br />
5%<br />
İNGİLTERE<br />
10%<br />
FRANSA<br />
11%<br />
İTALYA<br />
17%<br />
AVRUPA HİDROLİK PAZARI<br />
POMPALAR<br />
15%<br />
AKSESUARLAR<br />
12%<br />
DİĞER HİDROLİK<br />
ÜRÜNLER<br />
29%<br />
SİLİNDİR VE DÖNEL<br />
ELEMANLAR<br />
23%<br />
VALF<br />
21%<br />
7
AVRUPA PNÖMATİK PAZARI<br />
AKSESUARLAR<br />
3%<br />
DİĞER PNÖMATİK<br />
ÜRÜNLER<br />
22%<br />
SİLİNDİR VE DÖNEL<br />
ELEMANLAR<br />
31%<br />
VALF<br />
36%<br />
TÜM HAVA<br />
ŞARTLANDIRMA<br />
BİLEŞENLERİ<br />
8%<br />
Kaynak: CETOP (European Oil Hydraulic and Pneumatic Comitee)<br />
V. TÜRKİYE PAZARI<br />
‣ <strong>Sektör</strong>ün ticari hacmi<br />
: Yaklaşık 200 milyon ABD$ tutarında,<br />
‣ Firma sayısı<br />
: Yaklaşık 300 firma<br />
‣ İthalat hacmi<br />
: Yaklaşık 120 milyon ABD$<br />
‣ Yerli imalat hacmi<br />
: Yaklaşık 20 milyon ABD$<br />
‣ Makine ve ekipmanlarla giren ithalat : Yaklaşık 60 milyon ABD$<br />
Hidrolik ve pnömatik birçok sektörle iç içedir. Hidrolik-pnömatik, çok geniş bir<br />
yelpazede farklı sektör ve teknolojilere hitap ettiği için stratejik bir öneme sahiptir.<br />
Ancak ülkemizde bu alandaki pazar hacmi küçük kalmıştır. Özellikle ileri teknoloji ile<br />
büyük ölçekte üretim yapan gelişmiş ülkelerin sanayi kuruluşları pazar olarak<br />
seçtikleri ülkemize distribütörleri aracılığıyla veya bizzat gelerek pazarlama ve servis<br />
ağlarını kurmuşlardır. Değişik alanlarda üretim yapan küçük ölçekli yerli sanayi<br />
kuruluşları, bu kuruluşlarla rekabet edememiş, korumasız kalmışlardır. Bazı firmalar,<br />
yabancı evlilik yaparak yaşamlarını sürdürmüş, bazı firmalar kapanmış ancak birçok<br />
firma ise zorlu rekabet ortamında savaşma yolunu seçmiştir. Bu firmalar sahip<br />
oldukları öz sermayeleri ile veya çok az olan devlet desteği ile teknolojilerini<br />
yenilemiş, kalite ve standart kavramlarını hayata geçirerek sektörde kalmayı<br />
başarmışlardır. Türkiye Hidrolik-<strong>Pnömatik</strong> sektöründeki firmalara bakıldığında en<br />
büyük 10 ithalatçı firmanın pazar payı %50 civarındadır. <strong>Sektör</strong>de yerli imalat yapan<br />
firmaların çoğu atölye tarzında üretim yapmaktadır. Teknolojik bilgi ve birikime sahip<br />
modern fabrika tarzında üretim yapıp ihracat yapan aynı zamanda iç pazara mal<br />
satan firma sayısı çok azdır.<br />
8
2003 YILI HİDROLİK & PNÖMATİK TÜRKİYE PAZAR PAYLARI<br />
TÜRKİYE ENDÜSTRİYEL<br />
HİDROLİK PAZARI %<br />
24<br />
TÜRKİYE ENDÜSTRİYEL<br />
PNÖMATİK PAZARI %<br />
76<br />
Kaynak : AKDER 2002-2003<br />
VI. MEVCUT DURUM VE SEKTÖRÜN SORUNLARI<br />
<strong>Sektör</strong>deki firmaların çoğu KOBİ niteliğinde ve küçük işyeri kapsamındadır. Hidrolikpnömatik<br />
sektörünün dünyada yeni bir alan olması nedeniyle Türkiye’de de sektörün<br />
önü açıktır. Hidrolik-pnömatik sektörü ile ilgili sağlıklı bir sektörel envanter çalışması<br />
yapılmadığı için, istatistiksel sonuçlar yardımıyla sağlıklı yargılara varmak pek<br />
mümkün değildir. Ancak sektörde önde gelen yerli imalatçı ve ithalatçı firmalardan<br />
edinilen bilgiler yardımıyla mevcut duruma dair değerlendirmeler şu şekilde<br />
sıralanabilir<br />
‣ Hidrolik pnömatik ürünlerinin iç pazarda daha çok tüketilebilmesi için girdi verdiği<br />
sektörlerin üretimlerini arttırmları gerekmektedir. Özellikle bu ürünlerin en çok<br />
kullanıldığı Makine İmalat Sanayinin teşvik edilmesi, Hidrolik ve <strong>Pnömatik</strong><br />
sektöründeki yerli üretimi ve ihracatı arttıracaktır.<br />
‣ Arz talep dengesizliği sektörün en önemli sorunlarından birisidir. Arzın talepten<br />
fazla olması firmaları sıkıntıya sokmaktadır. Dolayısıyla pazarın genişletilmesi<br />
gerekmektedir.<br />
‣ <strong>Sektör</strong>de bulunan yerli firmaların sermaye birikimlerinin çok az olması nedeniyle<br />
yeni yatırımlar ve AR&GE yapılamamaktadır.<br />
‣ <strong>Sektör</strong>deki ürün çeşitliliği 400 bin adet civarındadır yerli üretici firmalar sermaye<br />
azlığından büyük ölçekte üretim yapan uluslararası firmalarla rekabet<br />
edememektedir.<br />
‣ Firma enflasyonu yaşanmaktadır. Çok sayıda firmanın olması rekabetin fiyatta<br />
yoğunlaşmasına neden olmaktadır.<br />
‣ Özellikle uzak doğudan kalitesiz ve ucuz olarak ithal edilen ve standartlara uygun<br />
olmayan ürünler, sektörün gelişimini engellemektedir.<br />
‣ Üreticiler, kalitesiz ithal ürünlere dur denebilmesi için sektöre disiplin ve standart<br />
getirilmesini ve denetimin arttırılmasını istemektedirler.<br />
9
‣ Hidrolik ve pnömatikte üretilemeyecek bir sistemin olmadığını söyleyen üreticiler,<br />
sanayicilerin ürünlerine karşı ilgisizliğinden şikayetçi olmaktadırlar.<br />
‣ Konusunda uzmanlaşmış mühendis ve ara teknik eleman sayısı yetersiz olduğu<br />
için kalifiye eleman sıkıntısı yaşanmaktadır. Üniversite –sanayi işbirliği yeterli<br />
değildir. Teknik meslek liselerinde ve meslek yüksek okullarında zorunlu ders olan<br />
konunun üniversitelerde de aynı kapsama alınması istenmektedir.<br />
‣ Tahsilatta problemlerle karşılaşılmaktadır. Tahsilat sorunu alıcı ve satıcı arasında<br />
hukuki sorunlara yol açmaktadır.<br />
‣ Üretimin, ihracatın arttırılması için Devlet yardımlarının planlı olarak arttırılması<br />
gerekmektedir. Devlet yardımlarının yetersiz olmasının yanında var olan<br />
desteklerde sektörde bulunan firmalar tarafından bilinmemekte veya çok az<br />
bilinmektedir.<br />
‣ Hidrolik-pnömatik sektörünün girdi verdiği önemli sektörlerden olan iş makineleri<br />
alanında devlet yatırımlarına bağlı olarak önemli daralmalar olmuş dolayısıyla<br />
sektör olumsuz etkilenmiştir.<br />
‣ Yerli ürünlere karşı olumsuz bir ön yargı oluşmuştur.<br />
‣ Enerji fiyatları yüksektir.<br />
‣ Hidrolik- pnömatik alanında Türkçe teknik yayınlar azdır.<br />
VII. ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DIŞ TİCARET<br />
Daha önce de belirtildiği gibi hidrolik pnömatiğin birçok sektörle iç içe olması ve farklı<br />
teknolojilere hizmet etmesi nedeniyle, hidrolik pnömatik alanına giren çeşitli ve çok<br />
sayıda ürün mevcuttur. Ancak aşağıda, sektörle ilgili fikir vermesi açısından en çok<br />
bilinen ve yaygın olarak kullanılan ürünlerle ilgili istatistiki sonuçlar derlenmiştir.<br />
841231000000 DOĞRUSAL HAREKETLİ (SİLİNDİRLER) PNÖMATİK GÜÇ MOTORLARI<br />
841221000000 DOĞRUSAL HAREKETLİ (SİLİNDİRLER) HİDROLİK GÜÇ MOTORLARI<br />
846291000000 HİDROLİK PRESLER<br />
846700000000 EL İLE KULLANILAN PNÖMATİK VEYA MOTORLU ALETLER<br />
842820000000 PNÖMATİK ELEVATÖRLER KONVEYÖRLER<br />
842542000000 DİĞER(KRİKOLAR, VİNÇLER) HİDROLİKLER-KARA TAŞITLARINI KALDIRAN<br />
841360410000 DİĞER DÖNER DEPLASMANLI DİŞLİ HİDROLİK YAĞ POMPALARI<br />
848110000000 BASINÇ DÜŞÜRÜCÜ VALFLER<br />
848140000000 EMNİYET/BIRAKMA VALFLERİ<br />
848130000000 ÇEK VALFLER (KLAPELER, SUBAPLAR)<br />
848120000000 YAĞLI HİDROLİK PNÖMATİK TRANSMİSYON VALFLERİ<br />
10
841231000000 DOĞRUSAL HAREKETLİ SİLİNDİRLER PNÖMATİK GÜÇ<br />
MOTORLARI İTHALAT-İHRACAT<br />
US$<br />
4500000<br />
4000000<br />
3500000<br />
3000000<br />
2500000<br />
2000000<br />
1500000<br />
1000000<br />
500000<br />
0<br />
İTHALAT<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
841231000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 1271337 1887062 1794157 2479605 4058646<br />
İHRACAT(US$) 90989 83580 74580 140452 108596<br />
841221000000 DOĞRUSAL HAREKETLİ HİDROLİK GÜÇ<br />
MOTORLARI(SİLİNDİRLER) İTHALAT- İHRACAT<br />
6000000<br />
US$<br />
5000000<br />
4000000<br />
3000000<br />
2000000<br />
1000000<br />
0<br />
İHRACAT<br />
İTHALAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
841221000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 2753854 4823869 3357812 2366126 2372066<br />
İHRACAT(US$) 1309973 1574879 1815798 2659138 3342575<br />
(Kaynak: DİE; 2003* ilk 10 ay)<br />
11
8462910000000 HİDROLİK PRESLER İTHALAT-İHRACAT<br />
14000000<br />
12000000<br />
İTHALAT<br />
10000000<br />
US$<br />
8000000<br />
6000000<br />
4000000<br />
2000000<br />
0<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
846291000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 12708982 5630109 4763316 5257570 6809593<br />
İHRACAT(US$) 803385 824369 1512685 1015090 3017934<br />
848120000000 YAĞLI HİDROLİK PNÖMATİK TRANSMİSYON VALFLERİ<br />
İTHALAT-İHRACAT<br />
35000000<br />
30000000<br />
US$<br />
25000000<br />
20000000<br />
15000000<br />
İTHALAT<br />
10000000<br />
5000000<br />
0<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
848120000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 18888279 23000457 14941727 22428736 31351198<br />
İHRACAT(US$) 269464 308415 280849 671526 837056<br />
12
846700000000 EL İLE KULLANILAN PNÖMATİK VEYA MOTORLU ALETLER<br />
İTHALAT- İHRACAT<br />
60000000<br />
50000000<br />
40000000<br />
US$<br />
30000000<br />
20000000<br />
10000000<br />
0<br />
İTHALAT<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
846700000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 26587001 29077205 11026169 42930091 55818773<br />
İHRACAT(US$) 867129 1585281 1291706 3386603 4775459<br />
842820000000 PNÖMATİK ELEVATÖRLER KONVEYÖRLER<br />
İTHALAT-İHRACAT<br />
US$<br />
16000000<br />
14000000<br />
12000000<br />
10000000<br />
8000000<br />
6000000<br />
4000000<br />
2000000<br />
0<br />
İTHALAT<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
842820000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 14033159 8106308 4661724 6654456 3867342<br />
13
İHRACAT(US$) 752202 636920 857921 1177765 1232576<br />
842542000000 DİĞER (KRİKOLAR-VİNÇLER) HİDROLİK KARA<br />
TAŞITLARINI KALDIRAN İTHALAT- İHRACAT<br />
3000000<br />
2500000<br />
2000000<br />
US$<br />
1500000<br />
1000000<br />
500000<br />
İTHALAT<br />
İHRACAT<br />
0<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
842542000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 1199988 2706829 902000 961105 1616564<br />
İHRACAT(US$) 239399 144931 781659 304462 486895<br />
841360410000 DİĞER TAŞITLAR İÇİN DÖNER DEPLASMANLI DİŞLİ<br />
HİDROLİK YAĞ POMPALARI İTHALAT-İHRACAT<br />
US$<br />
10000000<br />
9000000<br />
8000000<br />
7000000<br />
6000000<br />
5000000<br />
4000000<br />
3000000<br />
2000000<br />
1000000<br />
0<br />
İHRACAT<br />
İTHALAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
841360410000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 3177316 6625915 3162512 3879577 4039216<br />
İHRACAT(US$) 6207257 7389132 6923717 8372638 8683777<br />
14
848110000000 BASINÇ DÜŞÜRÜCÜ VALFLER İTHALAT-İHRACAT<br />
14000000<br />
12000000<br />
10000000<br />
İTHALAT<br />
US$<br />
8000000<br />
6000000<br />
4000000<br />
2000000<br />
0<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
İHRACAT<br />
848110000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 11441576 8108918 6709783 10165923 10173386<br />
İHRACAT(US$) 1207838 928558 1737102 1943372 2581192<br />
848130000000 ÇEK VALFLER (KLAPELER, SUBAPLAR) İTHALAT-İHRACAT<br />
12000000<br />
10000000<br />
8000000<br />
US$<br />
6000000<br />
4000000<br />
2000000<br />
0<br />
İTHALAT<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
848130000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 2306428 3468616 10901779 3549252 4361082<br />
İHRACAT(US$) 1964374 2183055 2132995 1555345 1781860<br />
15
848140000000 EMNİYET/ BIRAKMA VALFLERİ İTHALAT- İHRACAT<br />
US$<br />
18000000<br />
16000000<br />
14000000<br />
12000000<br />
10000000<br />
8000000<br />
6000000<br />
4000000<br />
2000000<br />
0<br />
İTHALAT<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
848140000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 11188803 16786105 13637269 10847191 15078557<br />
İHRACAT(US$) 3008983 1901470 1431237 1525555 2572734<br />
848120000000 YAĞLI HİDROLİK PNÖMATİK TRANSMİSYON VALFLERİ<br />
İTHALAT-İHRACAT<br />
US$<br />
35000000<br />
30000000<br />
25000000<br />
20000000<br />
15000000<br />
10000000<br />
5000000<br />
0<br />
İTHALAT<br />
İHRACAT<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
YILLAR<br />
848120000000 1999 2000 2001 2002 2003*<br />
İTHALAT (US$) 18888279 23000457 14941727 22428736 31351198<br />
İHRACAT(US$) 269464 308415 280849 671526 837056<br />
16
(Kaynak: DİE; 2003* ilk 10 ay)<br />
VIII. ÜLKELER VE ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE 2003 YILI DIŞ TİCARETİ<br />
Ülkemiz Hidrolik-pnömatik sektörünün hangi ülkelerle dış ticaret ilişkisi olduğunu<br />
görebilmek amacıyla ürün gruplarına göre 2003 yılı istatistiki verileri aşağıda<br />
derlenmiştir.<br />
DOĞRUSAL HAREKETLİ (SİLİNDİRLER) PNÖMATİK GÜÇ MOTORLARI 2003 İHRACATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
30000<br />
25000<br />
20000<br />
US$<br />
15000<br />
10000<br />
5000<br />
0<br />
YUNANİSTAN<br />
B.A.E<br />
ALMANYA<br />
ÜRDÜN<br />
BULGARİSTAN<br />
DANİMARKA<br />
JAPONYA<br />
KANADA<br />
BURSA SER. B<br />
MISIR<br />
AHL SER.B.<br />
UKRAYNA<br />
EGE SER.<br />
ROMANYA<br />
AZERBEYCAN<br />
ÜLKELER<br />
DOĞRUSAL HAREKETLİ (SİLİNDİRLER) PNÖMATİK GÜÇ MOTORLARI 2003 YILI İTHALATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
1400000<br />
1200000<br />
1000000<br />
800000<br />
US$<br />
600000<br />
400000<br />
200000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
JAPONYA<br />
İTALYA<br />
UKRAYNA<br />
HOLLANDA<br />
İNGİLTERE<br />
ABD<br />
İSVİÇRE<br />
TAYVAN<br />
FRANSA<br />
GÜNEY KORE<br />
BELÇİKA<br />
İSVEÇ<br />
ÇİN<br />
İSPANYA<br />
ÜLKELER<br />
17
YAĞLI HİDROLİK/PNÖMATİK TRANSMİSYON VALFLERİ 2003 YILI İHRACATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
120000<br />
100000<br />
80000<br />
60000<br />
US$<br />
40000<br />
20000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
EGE SER. B.<br />
FRANSA<br />
A.B.D<br />
BULGARİSTAN<br />
HİNDİSTAN<br />
HOLLANDA<br />
GÜNEY AFRİKA<br />
ÜRDÜN<br />
GÜRCİSTAN<br />
FİNLANDİYA<br />
MISIR<br />
ENDONEZYA<br />
BREZİLYA<br />
İSRAİL<br />
ÜLKELER<br />
YAĞLI HİDROLİK/PNÖMATİK TRANSMİSYON VALFLERİ 2003 YILI İTHALATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
12000000<br />
10000000<br />
8000000<br />
US$<br />
6000000<br />
4000000<br />
2000000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
İTALYA<br />
FRANSA<br />
DANİMARKA<br />
A.B.D<br />
JAPONYA<br />
TAYVAN<br />
İNGİLTERE<br />
ÇİN<br />
BULGARİSTAN<br />
İSVİÇRE<br />
AVUSTURYA<br />
HOLLANDA<br />
GÜNEY KORE<br />
ÇEK. CUM<br />
ÜLKELER<br />
18
1400000<br />
HİDROLİK PRESLER 2003 YILI İHRACATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
1200000<br />
1000000<br />
US$<br />
800000<br />
600000<br />
400000<br />
200000<br />
0<br />
HOLLANDA<br />
MOLDOVA<br />
SUUDİ ARAB.<br />
CEZAYİR<br />
RUSYA<br />
B.A.E<br />
KATAR<br />
ALMANYA<br />
SUDAN<br />
YUNANİSTAN<br />
LÜBNAN<br />
BELÇİKA<br />
ÖZBEKİSTAN<br />
SURİYE<br />
ÜRDÜN<br />
ÜLKELER<br />
HİDROLİK PRESLER 2003 YILI İTHALATI (İLK 15 ÜLKE)<br />
4500000<br />
4000000<br />
3500000<br />
3000000<br />
2500000<br />
US$<br />
2000000<br />
1500000<br />
1000000<br />
500000<br />
0<br />
İTALYA<br />
İNGİLTERE<br />
ALMANYA<br />
RUSYA<br />
AVUSTURYA<br />
İSVİÇRE<br />
JAPONYA<br />
BULGARİSTAN<br />
TAYVAN<br />
FRANSA<br />
HOLLANDA<br />
FİNLANDİYA<br />
GÜNEY KORE<br />
İSVEÇ<br />
ÇİN<br />
ÜLKELER<br />
19
EL İLE KULLANILAN PNÖMATİK VEYA MOTORLU ALETLER 2003 YILI İHRACATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
1400000<br />
1200000<br />
1000000<br />
US$<br />
800000<br />
600000<br />
400000<br />
200000<br />
0<br />
KAZAKİSTAN<br />
RUSYA<br />
AZERBEYCAN<br />
İRAN<br />
TÜRKMENİSTAN<br />
ROMANYA<br />
AHL. SER. B.<br />
UKRAYNA<br />
BOSNA-HERSEK<br />
BULGARİSTAN<br />
KK. TÜRK CUM<br />
HOLLANDA<br />
ALMANYA<br />
YUNANİSTAN<br />
LİBYA<br />
ÜLKELER<br />
EL İLE KULLANILAN PNÖMATİK VEYA MOTORLU ALETLER 2003 YILI İTHALATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
20000000<br />
18000000<br />
16000000<br />
14000000<br />
12000000<br />
US$<br />
10000000<br />
8000000<br />
6000000<br />
4000000<br />
2000000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
ÇİN<br />
İTALYA<br />
İSVİÇRE<br />
İSVEÇ<br />
JAPONYA<br />
BELÇİKA<br />
A.B.D<br />
BREZİLYA<br />
İNGİLTERE<br />
TAYVAN<br />
YUNANİSTAN<br />
HOLLANDA<br />
MALEZYA<br />
KANADA<br />
ÜLKELER<br />
20
PNÖMATİK ELEVATÖRLER-KONVEYÖRLER 2003 YILI İHRACATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
400000<br />
350000<br />
300000<br />
250000<br />
US$<br />
200000<br />
150000<br />
100000<br />
50000<br />
0<br />
CEZAYİR<br />
İTALYA<br />
AZERBEYCAN<br />
RUSYA<br />
ALMANYA<br />
BULGARİSTAN<br />
FRANSA<br />
MISIR<br />
IRAK<br />
İRAN<br />
BOSNA HERSEK<br />
YUGOSLAVYA<br />
UKRAYNA<br />
İSPANYA<br />
SUUDİ ARAB<br />
KAZAKİSTAN<br />
ÜLKELER<br />
PNÖMATİK ELEVATÖRLER 2003 YILI İTHALATI<br />
2500000<br />
2000000<br />
1500000<br />
US$<br />
1000000<br />
500000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
FRANSA<br />
İSVEÇ<br />
POLONYA<br />
İNGİLTERE<br />
A.B.D<br />
KAZAKİSTAN<br />
DANİMARKA<br />
İTALYA<br />
İSPANYA<br />
HOLLANDA<br />
JAPONYA<br />
TAYVAN<br />
BULGARİSTAN<br />
ÜLKELER<br />
21
DOĞRUSAL HAREKETLİ HİDROLİK GÜÇ MOTORLARI (SİLİNDİRLER) 2003 YILI İHRACATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
1600000<br />
1400000<br />
1200000<br />
1000000<br />
US$<br />
800000<br />
600000<br />
400000<br />
200000<br />
0<br />
AVUSTURYA<br />
İRAN<br />
SUUDİ ARAB<br />
ALMANYA<br />
FRANSA<br />
İNGİLTERE<br />
RUSYA<br />
ÜRDÜN<br />
YUNANİSTAN<br />
B.A.E<br />
AZERBEYCAN<br />
İTALYA<br />
EGE SER. B.<br />
KUVEYT<br />
BULGARİSTAN<br />
ÜLKELER<br />
DOĞRUSAL HEREKETLİ HİDROLİK GÜÇ MOTORLAR (SİLİNDİRLER) 2003 YILI İTHALATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
1000000<br />
900000<br />
800000<br />
700000<br />
600000<br />
US$<br />
500000<br />
400000<br />
300000<br />
200000<br />
100000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
İSVİÇRE<br />
JAPONYA<br />
İTALYA<br />
FRANSA<br />
BULGARİSTAN<br />
A.B.D<br />
İSVEÇ<br />
İNGİLTERE<br />
BELÇİKA<br />
AVUSTURYA<br />
HOLLANDA<br />
İSPANYA<br />
FİNLANDİYA<br />
AVUSTURALYA<br />
ÜLKELER<br />
22
DİĞER(KRİKOLAR, VİNÇLER) HİDROLİKLER-KARA TAŞITLARINI KALDIRAN 2003 YILI<br />
İHRACATI (İLK 15 ÜLKE)<br />
250000<br />
200000<br />
150000<br />
US$<br />
100000<br />
50000<br />
0<br />
MEKSİKA<br />
ROMANYA<br />
İNGİLTERE<br />
B.A.E<br />
A.B.D<br />
BELÇİKA<br />
AZERBEYCAN<br />
SURİYE<br />
TÜRKMENİSTAN<br />
CEZAYİR<br />
İRLANDA<br />
UKRAYNA<br />
ALMANYA<br />
ŞİLİ<br />
KAZAKİSTAN<br />
ÜLKELER<br />
DİĞER (KRİKOLAR, VİNÇLER) HİDROLİKLER-KARA TAŞITLARINI KALDIRAN 2003 YILI İTHALATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
450000<br />
400000<br />
350000<br />
300000<br />
US$<br />
250000<br />
200000<br />
150000<br />
100000<br />
50000<br />
0<br />
ÇİN<br />
ALMANYA<br />
K.K.TURK CUM<br />
İTALYA<br />
İSVEÇ<br />
İSPANYA<br />
A.B.D<br />
İNGİLTERE<br />
BELÇİKA<br />
İSVİÇRE<br />
JAPONYA<br />
HOLLANDA<br />
DANİMARKA<br />
GÜNEY KORE<br />
FRANSA<br />
ÜLKELER<br />
23
DİĞER TAŞITLAR İÇİN DÖNER DEPLASMANLI DİŞLİ HİDROLİK YAĞ POMPALARI 2003 YILI<br />
İTHALATI (İLK 15 ÜLKE)<br />
2500000<br />
2000000<br />
1500000<br />
US$<br />
1000000<br />
500000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
İTALYA<br />
BULGARİSTAN<br />
JAPONYA<br />
A.B.D<br />
İNGİLTERE<br />
İSVİÇRE<br />
FRANSA<br />
GÜNEY KORE<br />
TAYVAN<br />
HOLLANDA<br />
KANADA<br />
BREZİLYA<br />
SİNGAPUR<br />
FİNLANDİYA<br />
ÜLKELER<br />
EMNİYET/BIRAKMA VALFLERİ 2003 YILI İHRACATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
US$<br />
400000<br />
350000<br />
300000<br />
250000<br />
200000<br />
150000<br />
100000<br />
50000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
BULGARİSTAN<br />
İNGİLTERE<br />
GANA<br />
LÜBNAN<br />
K.ÜLKE VE BÖL.<br />
EGE SER B.<br />
A.B.D<br />
TÜRKMENİSTAN<br />
SUDAN<br />
ROMANYA<br />
ÜRDÜN<br />
İTALYA<br />
KK.TÜRK CUM.<br />
YUGOSLAVYA<br />
ÜLKELER<br />
24
EMNİYET/BIRAKMA VALFLERİ 2003 YILI İTHALATI<br />
(İLK 15 ÜLKE)<br />
6000000<br />
5000000<br />
4000000<br />
US$<br />
3000000<br />
2000000<br />
1000000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
İTALYA<br />
İSPANYA<br />
A.B.D<br />
GÜNEY KORE<br />
İNGİLTERE<br />
FRANSA<br />
JAPONYA<br />
HOLLANDA<br />
GÜNEY AFRİKA<br />
DANİMARKA<br />
YUNANİSTAN<br />
BELÇİKA<br />
ÇİN<br />
İSRAİL<br />
ÜLKELER<br />
ÇEK VALFLER (KLAPELER, SUPAPLAR) 2003 YILI İHRACATI (İLK 15 ÜLKE)<br />
400000<br />
350000<br />
300000<br />
250000<br />
US$<br />
200000<br />
150000<br />
100000<br />
50000<br />
0<br />
İTALYA<br />
MISIR<br />
ALMANYA<br />
TÜRKMENİSTAN<br />
MACARİSTAN<br />
MALEZYA<br />
AFGANİSTAN<br />
ROMANYA<br />
K.ÜLKE VE BÖL.<br />
AVUSTURYA<br />
RUSYA<br />
FRANSA<br />
KAZAKİSTAN<br />
İSVEÇ<br />
B.A.E<br />
ÜLKELER<br />
25
ÇEK VALFLER (KLAPELER, SUPAPLAR) 2003 YILI İTHALATI<br />
1200000<br />
1000000<br />
800000<br />
US$<br />
600000<br />
400000<br />
200000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
İTALYA<br />
FRANSA<br />
ABD<br />
İSPANYA<br />
İNGİLTERE<br />
JAPONYA<br />
ÇİN<br />
MACARİSTAN<br />
BELÇİKA<br />
TAYVAN<br />
İSVİÇRE<br />
SİNGAPUR<br />
HOLLANDA<br />
AVUSTURYA<br />
İSRAİL<br />
ÜLKELER<br />
BASINÇ DÜŞÜRÜCÜ VALFLER 2003 YILI İHRACATI (İLK 15 ÜLKE)<br />
400000<br />
350000<br />
300000<br />
250000<br />
US$<br />
200000<br />
150000<br />
100000<br />
50000<br />
0<br />
ALMANYA<br />
İTALYA<br />
AHL.SER.BÖL.<br />
FRANSA<br />
İSRAİL<br />
MACARİSTAN<br />
İSPANYA<br />
ROMANYA<br />
MALEZYA<br />
İNGİLTERE<br />
BULGARİSTAN<br />
DANİMARKA<br />
RUSYA<br />
MISIR<br />
TAYLAND<br />
ÜLKELER<br />
(Kaynak: DİE; 2003* ilk 10 ay)<br />
26
IX. SONUÇ<br />
Hidrolik-pnömatik sektörünün ülkemizde gelişimi sanayileşme hamlesi ile birlikte<br />
başlamıştır. 1970’lerde başlayan bu süreç içinde piyasa ihtiyacı, önceleri dünyanın<br />
önde gelen markalarının ithal edilmesi yoluyla karşılanmıştır. Ancak, bir süre sonra,<br />
piyasada talebin artması, yüksek gümrük vergileri ve kur farkları nedeniyle ithalatın<br />
zorlaşması sonucu yerli ürünler, alternatif olarak piyasada pay sahibi olmaya<br />
başlamıştır. Çoğunlukla atölyeler bazında başlayan hidrolik ve pnömatik devre<br />
elemanları üretimi 1980 ‘lerde ülke ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılar hale<br />
gelmiştir. Ama, 1990’lı yılların ikinci yarısında Türkiye’nin Gümrük Birliğine girmesi,<br />
gümrük oranlarının kısa sürede sıfırlanması ve ülkemizin açık pazar haline gelmesi,<br />
yerli üreticileri dış etkilere karşı hazırlıksız ve savunmasız yakalayarak olumsuz<br />
yönde etkilemiş ve pazardan aldıkları payın küçülmesine sebep olmuştur.<br />
Ülkemiz hidrolik-pnömatik sektörüne yerli üretim açısından bakıldığında aşağıdaki<br />
tablo ile karşılaşılmaktadır:<br />
Hidrolik silindirler : Çok özel boyutlarda olanlar hariç ülkemizde kaliteli ve çeşitli<br />
hidrolik silindirler üretilmektedir. Ülke ihtiyacının neredeyse tamamına yakını yerli<br />
üretimle karşılandığı gibi önemli miktarlarda ihracat da gerçekleştirilmektedir.<br />
<strong>Pnömatik</strong> Silindirler : Genel kullanım amaçlı pnömatik silindirler birçok üretici<br />
tarafından kaliteli olarak üretilmekte ve ihracatı gerçekleştirilmektedir.<br />
Hidrolik valfler : Mobil hidrolik alanında mekanik kumanda kolları geniş bir<br />
yelpazede ülkemizde üretilir hale gelmiştir. Elektrohidrolik valfler, cartridge valfler,<br />
oransal valfler ülkemizde üretilmemektedir.<br />
Hidrolik pompalar : Dişli pompaların geniş bir yelpazede üretimi vardır ve ihracatı<br />
yapılmaktadır. Pistonlu pompaların sabit debili olanlarının da bazı tipleri üretilmekte,<br />
paletli pompalar, değişken debili pompalar, yüke duyarlı pompalar ve kapalı devre<br />
sistemleri ülkemizde üretilmemekte olup ithal edilmektedir.<br />
Hidrolik bağlantı elemanları (Fittings): Bu alandayerli üretim çeşitlik ve kalite<br />
açısından ülke ihtiyacını karşılamakta ve ihracatı yapılmaktadır.<br />
Hidrolik diğer aksam : Filtreler çeşit olarak sınırlı üretilmekte ve standart<br />
sistemlerde kullanılmaktadır. Daha hassas ve pahalı sistemler için olanlar ithal<br />
edilmektedir. Akümülatörlerin pistonlu tipleri yerli üretilebilirken balonlu tipleri<br />
üretilmemektedir.<br />
Hidrolik güç üniteleri : Her türlü güç ünitesi ülkemizde üretilmekte olup, üretim ülke<br />
ihtiyacına cevap verebilecek düzeydedir.<br />
Hidrolik motorlar : Ülkemizde üretilmemektedir.<br />
<strong>Sektör</strong>le ilgili olarak, AR&GE yatırımlarına daha fazla ağırlık verilmelidir. Yerli<br />
üreticilerin iç pazardan daha fazla pay almasını ve güçlenmesini sağlamak amacıyla<br />
ilgili kurumlarca sektöre yönelik teşvik düzenlemeleri yapılmalıdır.<br />
27
X. SEKTÖRLE İLGİLİ FAYDALI ADRESLER<br />
AKDER Akışkan Gücü Derneği<br />
Perpa Ticaret Merkezi Kat : 13<br />
No : 2484 80270 Okmeydanı İstanbul<br />
Tel : 0212 222 19 71<br />
Faks : 0212 222 19 71<br />
www.akder.org<br />
TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ<br />
Anadolu Cad. No: 40 Bayraklı<br />
Karşıyaka İzmir<br />
Tel : 0232 444 86 66<br />
Faks : 0232 486 20 60<br />
www.mmo.org.tr/izmir/<br />
CETOP European Oil Hydraulic and Pneumatic Comitee<br />
Avrupa Hidrolik <strong>Pnömatik</strong> Komitesi<br />
Lyoner Strasse 18 D-60528<br />
Frankfurt am Main Germany<br />
Tel : 0049 69 66 03 -1658<br />
Faks: 0049 66 03 - 1459<br />
www.cetop.org<br />
NFPA National Fluid Power Association<br />
Amerikan Ulusal Akışkan Gücü Derneği<br />
3333 North Mayfair Road, Suite 101<br />
Milwaukee, Wisconsin USA 53222-3219<br />
Tel : (414) 778-3344<br />
Faks: (414) 778-3361<br />
www.nfpa.com<br />
28
XI. SEKTÖRLE İLGİLİ BAZI ÖNEMLİ FUARLAR<br />
WIN World of Industry<br />
Hidrolik &<strong>Pnömatik</strong><br />
www.win-fair.com<br />
İstanbul Türkiye<br />
ULUSAL HİDROLİK PNÖMATİK KONGRESİ VE SERGİSİ<br />
www.mmo.org.tr/izmir/hpkon<br />
İzmir Türkiye<br />
MACANELEM –MECATRONIC<br />
www.industrie-expo.com<br />
Paris Fransa<br />
GO AUTOMATION DAYS<br />
www.go-automation.ch<br />
Basel İsviçre<br />
STI 2<br />
www.sti2.be<br />
Brüksel Belçika<br />
MOTION AND CONTROL<br />
THE NEW GENERATION IFPEX<br />
Birmingham İngiltere<br />
PTC ASIA<br />
Power Transmission and Control<br />
www.ptc-asia.com<br />
Shangai Çin<br />
IFPE 2005 with CONEXPO-CON/AGG 2005<br />
www.ifpe.com<br />
LasVegas A.B.D<br />
HANNOVER MESSE<br />
Motion, Drive&Automation<br />
www.hannovermesse.de<br />
Hannover Almanya<br />
SCANAUTOMATIC<br />
www.scanautomatic.com<br />
Stockholm İsveç<br />
29
XII. KAYNAKÇA<br />
‣ 3.Hidrolik <strong>Pnömatik</strong> Kongresi ve Sergisi Mevcut Durum Analiz <strong>Raporu</strong><br />
(tmmob makine mühendisleri odası MMO Yayın No : E/2003/342-3)<br />
‣ AKDER (Akışkan Gücü Derneği)<br />
‣ Hidrolik Devre Elemanları ve Uygulama Teknikleri<br />
(tmmob makine mühendisleri odası MMO Yayın No : MMO/2001/292)<br />
‣ <strong>Pnömatik</strong> Devre Elemanları ve Uygulama Teknikleri<br />
(tmmob makine mühendisleri odası MMO Yayın No : MMO/2001/293)<br />
‣ Devlet İstatistik Enstitüsü<br />
‣ CETOP Avrupa Hidrolik <strong>Pnömatik</strong> Derneği<br />
‣ NFPA Amerikan Ulusal Hidrolik <strong>Pnömatik</strong> Derneği<br />
‣ DPT Makine İmalat Sanayi Özel İhtisas Komisyonu <strong>Raporu</strong> Ankara 2000<br />
‣ DÜNYA EKONOMİ POLİTİKA [HİDROLİK PNÖMATİK]<br />
(27 HAZİRAN 2000 ;21 MAYIS 2001)<br />
30