11.03.2014 Views

Untitled - İzmir Ticaret Odası

Untitled - İzmir Ticaret Odası

Untitled - İzmir Ticaret Odası

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

484


KÜNYE<br />

DEĞİŞKEN YIL BİRİM KARABURUN: VERİ/AÇIKLAMA<br />

Yüzölçümü 2006 km 2 415<br />

Nüfusu<br />

Nüfus yoğunluğu<br />

2006<br />

(Projeksiyon)<br />

2006<br />

(Projeksiyon)<br />

kişi 15.924<br />

kişi/<br />

km 2<br />

Kentleşme oranı 2006 yüzde 20<br />

Rakımı 2006 m 50<br />

İl merkezine uzaklığı 2006 km 100<br />

<strong>İzmir</strong>'e göre konumu 2006 - <strong>İzmir</strong>’in batısında<br />

Komşu il ve ilçeler 2006 - Güneyinde Urla ve Çeşme<br />

Metropol ilçe mi? - - Hayır<br />

Temel geçim kaynakları 2006 - Tarım ve hayvancılık<br />

Kişi başına düşen gelir 1996 dolar 3.673<br />

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 1996 YTL 3.143.361<br />

Gayri safi tarımsal<br />

üretim gelir<br />

38<br />

2006 YTL 20.852.500<br />

İhracatı 2006 dolar 26.319.71<br />

Önemli ihraç ürünleri 2006 - Enginar, zeytin, sümbül, nergis<br />

<strong>Ticaret</strong> sanayi merkezleri 2006 - Mortan<br />

Toplam firma sayısı 2006 adet 525<br />

Tahsil edilen vergi<br />

toplamı<br />

2006 YTL 2.686.726,67<br />

Banka, şube sayısı 2006 adet 1 banka, 1 şube<br />

Yer altı zenginlikleri 2006 -<br />

Toplam konut sayısı 2006 adet 8.912<br />

Toplam otel yatak<br />

kapasitesi<br />

2006 adet 982<br />

Okur-yazar nüfus oranı 2006 yüzde 99<br />

Öğretmen başına düşen<br />

öğrenci sayısı<br />

Doktor başına düşen kişi<br />

sayısı<br />

İlçe ile özdeşleşmiş<br />

unsurlar<br />

2006 kişi 12<br />

2006 kişi 1.447<br />

Mermer, bazalt, kayrak taşı, seramik<br />

kili<br />

2006 - Enginar, zeytin, sümbül, nergis<br />

485


486


1. GİRİŞ<br />

Karaburun’un, Merkez ve Mordoğan olmak üzere iki belediyesi bulunmaktadır. İlçe<br />

Merkez Belediyesi mücavir alan sınırları içerisinde 6, Mordoğan Belde Belediyesi<br />

mücavir alan sınırları içinde 3, mücavir alan sınırları dışında 4 olmak üzere toplam<br />

13 köyden oluşmaktadır.<br />

Ayrıca bu köylere bağlı devamlı ikamet edilen 7 Mahalle ile Küçükbahçe Köyüne<br />

bağlı Denizgiren, Parlak Köyüne bağlı Badembükü, Sarpıncık Köyüne bağlı<br />

Hamzabükü olmak üzere 3 mezra mevcuttur.<br />

2000 nüfus sayımına göre 13.446 kişilik nüfusa sahip olan ilçenin 2006<br />

projeksiyonuna göre 1 nüfusu 15.924 olmuştur. İlçe bu rakamla <strong>İzmir</strong>’in en çok nüfusa<br />

sahip 27. ilçesidir ve toplam il nüfusunun yüzde 0,4’üne sahiptir.<br />

İstihdam olanaklarının yetersizliğinden dolayı genç nüfus şehir merkezine göç<br />

etmektedir. Nüfus artış oranı bu nedenle düşüktür.<br />

Karaburun denince akla ilk gelenler, enginar, zeytin, sümbül, nergisdir.<br />

1996 yılı GSYİH’sı 2 3.143.361 YTL olup <strong>İzmir</strong> genelinde son sıradadır ve 3.673 Dolar<br />

kişi başı GSYİH rakamı ile de 12. sırada yer almıştır.<br />

Karaburun ekonomisinde, tarım ve hayvancılık belirleyicidir. İlçede en çok kıl keçisi<br />

yetiştirilmektedir. Organik tarım yapılmaktadır. Sanayi gelişmemiştir.<br />

Karaburun doğası ve sakin yaşantısıyla alternatif bir dinlenme yeridir.<br />

2. İlçenin Tarihi, Coğrafi ve Demografik Yapısı<br />

2.1. Tarihi<br />

Karaburun yerleşimi çok eskiye dayanır. Çakmaktepe Mevkii’nde bulunan taştan<br />

yapılmış balta ve kesici aletler nedeniyle yerleşim tarihinin Taş Devri’ne kadar<br />

uzandığı sanılmaktadır. Hititler tarafından kurulmuş olan kentin ilk halkını eski<br />

Yunanlılar oluşturur. İlçe tarihi, M. Ö. 1200’lerde İyon egemenliği ile aydınlanmaya<br />

başlar. İyon egemenliğini sırasıyla Lidya, Makedonya, Roma, Türk Ceneviz,<br />

Aydınoğulları, Timur ve Osmanlı egemenliği izler. Doğu Roma İmparatorluğu<br />

zamanında Karaburun Türk beylerinden Çakır Bey tarafından alınmış, 1320 yılında<br />

Aydınoğulları’nın hâkimiyetine girmiştir. 1415 yılında da Çelebi Sultan Mehmet<br />

tarafından kesin olarak Osmanlı İmparatorluğu’na katılmıştır.<br />

1 Nüfus projeksiyonu TÜİK tarafından yapılmıştır.<br />

2 TÜİK tarafından ilçelere ilişkin olarak en son açıklanan GSYİH rakamı 1996 yılına aittir.<br />

487


Karaburun, 1902 yılında Belediye haline gelmiş olup, 1910 yılında ilçe sıfatı<br />

kazanmıştır. Birinci Dünya Savaşı sırasında 15 Mayıs 1919’da Yunanlılar tarafından<br />

işgal edilir. 17 Eylül 1922’de düşman işgalinden kurtulur. “Ahırlı” olan adı<br />

Karaburun olarak değiştirilir.<br />

2.2. Coğrafi Yapısı<br />

İlçe yarımada üzerine kurulmuş olup, rakımı 50 m.’dir. Güneyden kuzeye doğru<br />

uzanan 30 km uzunluğunda; en az 10 km., en çok 15 km. genişliğinde bir bölgedir.<br />

Doğu, batı ve kuzeyi denizle çevrilidir. İlçe 415 km 2 . büyüklüğünde olup, 38-36<br />

derece boylam noktaları arasında yer almaktadır.<br />

İlçe engebeli bir yapıya sahiptir. Mordoğan, Yeniliman, Badembükü ve Denizgiren<br />

mıntıkalarının bir kısmı ovalıktır. En yüksek tepesi 1.212 m. ile Akdağ Tepesi’dir.<br />

İlçenin kıyı uzunluğu 96 km.’dir.<br />

<strong>İzmir</strong> Körfezi boyunca kuzey ve batı kıyıları çok güzel manzaralı bir şerit halinde<br />

uzanmakta olup, çok sık koyları vardır. Bu koylar sırasıyla; Sıcağıbükü, Kumburnu,<br />

Çatalkaya Körfezi, Mordoğan İskelesi, Ardıç, Kaynarpınar, Boyabağı, Akbük,<br />

Eşendere, Olcabük, Bodrum, Karaburun İskelesi, Yeniliman, Denizgiren, Karareis,<br />

Kocadere ve Gerence’dir.<br />

İlçede önemli ada olarak Büyük Ada, Uzun Ada, Göyne, Bayta (Goni) Adaları vardır.<br />

Bu adalarda herhangi bir iskan yoktur.<br />

İlçe Akdeniz iklimi özellikleri gösterir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve<br />

yağışlıdır. Son beş yılın ortalama yağış miktarı 650-750 mm. ve ısısı azami +35, asgari<br />

-2 derecedir. İlçe orman bakımından fakir olup, bitki örtüsü ve maki formasyonları<br />

ile kaplıdır.<br />

İlçedeki alan dağılımı ile ilgili verilere ulaşılamamıştır. 2006 yılı verilerine göre<br />

40.585 da. tarım alanı olduğu bilinmektedir. Kişi başına 2.548 m 2 . tarım alanı<br />

düşmektedir.<br />

2.3. Demografik Yapısı<br />

İlçe Merkez Belediyesi mücavir alan sınırları içerisinde 6 köy (Ambarseki, Bozköy,<br />

Hasseki, Saip, Tepeboz, Yayla Köyü) ve Mordoğan Belde Belediyesi mücavir alan<br />

sınırları içinde 3 köy (Eğlenhoca, İnecik, Kösedere Köyü) ile mücavir alan sınırları<br />

dışında 4 köy (Küçükbahçe, Salman, Parlak, Sarpıncık Köyü) olmak üzere toplam 13<br />

köyden oluşmaktadır. Ayrıca bu köylere bağlı devamlı ikamet edilen 7 mahalle ile<br />

Küçükbahçe Köyü’ne bağlı Denizgiren, Parlak Köyü’ne bağlı Badembükü, Sarpıncık<br />

Köyüne bağlı Hamzabükü olmak üzere 3 mezra mevcuttur.<br />

İlçe, Merkez ve İskele Mahallesi, Mordoğan Beldesi’nde Merkez, Ardıç, Kütlüçek,<br />

Çatalkaya ve Mordoğan Mahalleleri bulunmaktadır. İlçe Merkez Mahallesi sahilden<br />

1 km. içeride tepe yamacında kurulmuş, İskele Mahallesi ise deniz kıyısındadır.<br />

488


İskele ve Bodrum Mevkileri turistik, yazlık yerleşim alanlarıdır.<br />

Köyler genellikle denizden uzak sayılabilecek dağ yamaçlarına kurulmuştur.<br />

İlçeye bağlı 13 köy, 1 belde, Merkez Belediye sınırları içerisinde 2 mahalle, Mordoğan<br />

Beldesi sınırları içerisinde 5 mahalle mevcuttur.<br />

İlçenin nüfus artış oranı göç nedeniyle azdır.<br />

İlçe toplam nüfusu 2000 yılı itibariyle 13.446 kişidir.<br />

Nüfus, TUİK 2006 yılı projeksiyonuna göre 15.924 olmuştur. İlçe bu rakamla <strong>İzmir</strong>’in<br />

en çok nüfusa sahip 27. ilçesidir ve toplam il nüfusunun yüzde 0,4’üne sahiptir.<br />

Kilometrekareye düşen kişi sayısı 2006 yılı projeksiyonuna göre 38’dir. İlçede oy<br />

kullanma ehliyetine sahip kişi sayısı 6.323’tür.<br />

Tablo 1: Nüfus Durumu<br />

2000 2006<br />

Erkek Kadın Toplam Toplam*<br />

Karaburun Merkez 1.622 1.310 2.932 3.193<br />

Köy 5.347 5.167 10.514 12.731<br />

Toplam 6.969 6.477 13.446 15.924<br />

Kaynak: TUİK, 2007<br />

* TÜİK, projeksiyon<br />

3. Ekonomi<br />

Karaburun İlçesi, TUİK tarafından en son olarak 1996 yılında yayımlanan ilçeler<br />

bazında GSYİH rakamlarına göre 3.143.361 YTL ile <strong>İzmir</strong> genelinde sonuncu ve 3.673<br />

Dolar kişi başı GSYİH rakamı ile de 12. sırada yer almıştır.<br />

1997–2007 yılları arasında teşvik belgeli yabancı sermayeli yatırım gerçekleşmemiştir.<br />

İlçede; <strong>İzmir</strong> Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’ne kayıtlı 407, <strong>İzmir</strong> <strong>Ticaret</strong><br />

<strong>Odası</strong>’na kayıtlı 106, Ege Bölgesi Sanayi <strong>Odası</strong>’na kayıtlı 12 ve toplamda 525 firma<br />

bulunmaktadır.<br />

Tablo 2: Faaliyet Gösteren Firmalar (2006)<br />

Kayıtlı Olduğu Oda<br />

Firma Sayısı<br />

<strong>İzmir</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>Odası</strong> 106<br />

Ege Bölgesi Sanayi <strong>Odası</strong> 12<br />

<strong>İzmir</strong> Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği 407<br />

Toplam firma sayısı 525<br />

Kaynak: İZTO, EBSO, İESOB, 2007<br />

489


Yabancı sermayeli 4 şirket bulunmaktadır.<br />

SSK’ya bağlı çalışan sayısı 643, emekli sayısı 574’tür. Emekli Sandığı’na bağlı 292<br />

emekli ve 91 dul-yetim bulunmaktadır. Bağ-Kur’dan maaş bağlı 550 kişi<br />

bulunmaktadır.<br />

İlçede sadece 1 banka (Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş.), 1 şubesi ile hizmet<br />

vermektedir. <strong>İzmir</strong> Caddesi üzerinde bulunmaktadır.<br />

Tablo 3: En çok vergi veren ilk 20 firma (2006)<br />

Sıra<br />

Tutar<br />

Ünvan<br />

No<br />

(YTL)<br />

1. Tabaoğlu Su Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. 8.287,10<br />

2. Tepeboz Turz. San. Tic. Ltd. Şti. 7.270,11<br />

3. Hoget Petrol Tic. Ltd. Şti. 6.665,24<br />

4. Eğlenhoca Köy. Kalk. Koop. 3.858,61<br />

5. Gür. Kah. Unl. Mam. Ltd. Şti. 3.400,00<br />

6. Alpaslan Özmen Yapı Ltd. Şti. 3.145,90<br />

7. Güldiken İnş. Maden. Ltd. Şti. 2.700,00<br />

8. Güven Balık Ürt. Ltd. Şti. 2.147,41<br />

9. Göksan Day. Tük. Ltd. Şti. 1.600,00<br />

10. Tuğ-Taş İnş. Malz. Ltd. Şti. 900,00<br />

11. S. S. Özkaraburun Taşkoop 512,73<br />

12. Mavburun Turz. Otel Ltd. Şti. 465,17<br />

13. Özkaraburun İnş. Nak. Ltd. Şti. 463,48<br />

14. Cennet Turs. Tes. Ltd. Şti. 154,18<br />

15. ----<br />

16. ----<br />

17. ----<br />

18. ----<br />

19. ----<br />

20. ----<br />

Kaynak: <strong>İzmir</strong> Vergi Dairesi Başkanlığı, İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

490


Tablo 4: En çok vergi veren ilk 20 mükellef (2006)<br />

Sıra<br />

Tutar<br />

İsim<br />

No<br />

(YTL)<br />

1. Basri SAKA 45.830,90<br />

2. Tuncay SAATÇİ 18.927,20<br />

3. Özcan YEŞİLOVA 13.519,02<br />

4. Gökçen MERİÇ 13.219,12<br />

5. Nuriye BARAN 6.915,70<br />

6. Sabahattin ÜSTÜNDAĞ 6.768,90<br />

7. Kudret EFİL 6.613,95<br />

8. Seçkin DABAK 5.169,48<br />

9. M. Ayşe BALABAN 4.971,25<br />

10. Ahmet ÖZKURT 4.755,22<br />

11. Mehmet Ali AKYOL 4.693,94<br />

12. Birsen KİREÇÇİ 4.634,08<br />

13. Mükremin KOÇ 4.600,00<br />

14. Abdullah KARAOĞLU 4.169,76<br />

15. Ayşe Nur SÜER 3.533,92<br />

16. Ayhan GÜRDÜR 2.912,54<br />

17. Ergin AYVAZ 2.650,00<br />

18. Alaiddin YILDIZ 2.275,18<br />

19. Kezban GÜVENÇALAN 2.227,84<br />

20. Süzen TOK 2.186,44<br />

Kaynak: <strong>İzmir</strong> Vergi Dairesi Başkanlığı, İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

3.1. Tarım<br />

İlçede, tarım alanları oldukça sınırlıdır. Eskiden bu sınırlı alanlarda özellikle tütün<br />

ekimi ve bağcılık yaygın olarak yapılmasına rağmen günümüzde, sınırlı bir bölgede<br />

yapılan bağcılık hariç diğer tarım ürünleri üretilmemektedir. Üretilen ürünlerin<br />

tamamına yakını ise organik tarım ürünüdür. Toprağının ve ikliminin özelliğinden<br />

dolayı tarım ürünleri (zeytinyağı, enginar, nergis ve mandalin) çok kaliteli, bazıları<br />

da (hurma zeytin) Karaburun’a özgü ürünlerdir.<br />

Son zamanda Tarım İlçe Müdürlüğü’nün de Agro-Ekoturizm programı çerçevesinde<br />

tarım ürünleri ve bu ürünlerden elde edilen işlenmiş gıda türlerinin sayısı<br />

artmaktadır. Örneğin, çeşitli yemekleri yapılan enginardan ve sağlık için çok yararlı<br />

olduğu belirtilen aynı zamanda çay olarak da içilen karabaş otundan reçeller<br />

yapılmaktadır. Bunların pazarlaması için girişimler devam etmektedir.<br />

491


İlçede yetişen ve kendine özgü güzel kokusuyla çok sevilen nergis ve sümbül ise<br />

doğrudan İstanbul ve Ankara’ya gönderilmekte ve Karaburun’a önemli bir<br />

ekonomik katkı sağlamaktadır. Ancak son yıllarda ortaya çıkan bir hastalık<br />

nedeniyle bazı yörelerimizde (örneğin, Mordoğan ve civarı) bu üretim tamamen yok<br />

olmuştur.<br />

Tablo 5: Tarımsal Alan Dağılımı<br />

Yüzölçümü<br />

(da)<br />

2002 2006<br />

2006 Pay<br />

(%)<br />

Değişim<br />

(%)<br />

Toplam tarım alanı 37.050 40.585 100 9,5<br />

Tarla alanı 3.150 2.563 6,3 -18,6<br />

Sebze alanı 2.030 1.860 4,6 -8,4<br />

Meyve alanı 160 175 0,4 9,4<br />

Süs bitkileri alanı 1.490 1.100 2,7 -26,2<br />

Bağ alanı 700 587 1,4 -16,1<br />

Narenciye alanı 900 1.050 2,6 16,7<br />

Zeytin alanı 25.600 30.650 75,5 19,7<br />

Nadas alanı 560 600 1,5 7,1<br />

Tarıma elverişli boş arazi 2.460 2.000 7,4 -18,7<br />

Sulanan tarım alanı 4.520 4.088 10,1 -9,6<br />

Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü, 2007<br />

Toplam tarım alanı 40.585 da.’dır. İlçedeki tarım alanları 2002 yılına göre yüzde 9,5<br />

oranında artmıştır.<br />

Tarım arazisinin yüzde 75,5’i zeytin alanı olarak kullanılmaktadır. 30.650 da. zeytin<br />

alanını, 2.563 da. ile tarla, 1.860 da. ile sebze, 1.100 da. ile süs bitkileri izlemektedir.<br />

Tarıma elverişli boş arazi 2.000 da.’dır.<br />

Tarım alanlarının 4.088 dekarında sulama yapılırken, 36.497 dekarlık alan<br />

sulanmamaktadır.<br />

İlçede organik tarım yapılmaktadır.<br />

Damlama yöntemi ile sulamaya geçilmiştir.<br />

492


Grafik 1: Tarım Arazileri Dağılımı<br />

Kaynak: Tablo 5<br />

3.1.1. Bitkisel üretim<br />

İlçedeki tarla ürün ekiliş alanı 2002 yılına göre 2006 yılında yüzde 18,6 düşüş<br />

göstermiştir.<br />

İlçede buğday, arpa (diğer), yulaf, bakla (hayvan yemi ve yemeklik kuru), burçak<br />

(kuru ot ve yemeklik kuru), mısır (hasıl ve silaj), tritikale, fiğ (dane), patates (I. ürün),<br />

yonca (yeşil ot) ve fasulye (kuru) üretimi yaygındır.<br />

İlçede 2002 yılında üretilmeyen bakla (hayvan yemi) ve burçak (kuru ot) 2006 yılında<br />

üretilmeye başlamıştır. Buna karşın; mısır (hasıl ve silaj), tritikale, nohut, fiğ (dane),<br />

patates (I. ürün), yonca (yeşil ot) fasulye (kuru) üretimden kalkmıştır.<br />

Toplam 2.563 da tarla alandan 444,5 ton ürün elde edilmiştir.<br />

2006 yılında üretim miktarı açısından 280 tonla buğday, 127,5 tonla arpa, 25 tonla<br />

yulaf ilk 3 sırada yer almıştır.<br />

493


Tablo 6: Tarla Ürünleri Üretimi<br />

Ekiliş Alanı Üretim Verim<br />

Ürün<br />

2002 2006<br />

(da) (ton) (kg/da)<br />

Artış<br />

(%)<br />

2002 2006<br />

Artış<br />

(%)<br />

2002 2006<br />

Artış<br />

(%)<br />

Buğday 1.400 1.400 0 231 280 21,2 165 200 21,2<br />

Arpa (diğer) 800 850 6,3 120 127,5 6,3 150 150 0<br />

Yulaf 700 200 -71,4 119 25 -79 170 125 -26,5<br />

Bakla (hayvan yemi) 0 50 --- 0 5 --- --- 100 ---<br />

Burçak (kuru ot) 0 50 --- 0 5 --- --- 100 ---<br />

Bakla (yemeklik kuru) 30 13 -56,7 3,6 2 -45,8 120 150 25<br />

Mısır (hasıl) 20 0 -100 50 0 -100 2.500 --- ---<br />

Mısır (silaj) 20 0 -100 60 0 -100 3.000 --- ---<br />

Tritikale 10 0 -100 3 0 -100 300 --- ---<br />

Nohut 20 0 -100 2,4 0 -100 120 --- ---<br />

Fiğ (dane) 100 0 -100 9 0 -100 90 --- ---<br />

Patates (I. ürün) 10 0 -100 20 0 -100 2.000 --- ---<br />

Yonca (yeşil ot) 20 0 -100 80 0 -100 4.000 --- ---<br />

Fasulye (kuru) 20 0 -100 2,4 0 -100 120 --- ---<br />

Toplam 3.150 2.563 -18,6 700 445 -36,5 --- --- ---<br />

Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü, 2007<br />

İlçe tarımında sebze bir diğer uğraş alanıdır.<br />

En geniş ekiliş alanına 1.400 da. ile enginar, 100 da ile domates ve 80 da ile biber<br />

sahiptir.<br />

2006 yılında 100 tonun üzerinde üretim rakamı yakalayan 4 ürün kalemi<br />

bulunmaktadır. Bunlar; 1.680 ton ile enginar, 270 ton ile domates, 160 ton ile biber ve<br />

150 ton ile patlıcandır.<br />

2002 yılında üretilmesine rağmen ıspanak, soğan (kuru), sarımsak (kuru), bakla<br />

(taze), karnabahar 2006 yılında üretilmemiştir.<br />

Buna karşın barbunya ekilmeye başlamıştır.<br />

Toplam 360 da. ekim alanından 943 ton sebze elde edilmiştir.<br />

494


Tablo 7: Sebze Üretimi<br />

Ekiliş Alanı Üretim Verim<br />

Ürün<br />

2002 2006<br />

(da) (ton) (kg/da)<br />

Artış<br />

(%)<br />

2002 2006<br />

Artış<br />

(%)<br />

2002 2006<br />

Artış<br />

(%)<br />

Enginar 1.400 1.400 0 2.100 1.680 -20 1.500 1.200 -20<br />

Domates<br />

(sofralık)<br />

130 100 -23,1 325 270 -16,9 2.500 2.700 8<br />

Biber<br />

(sivri, çarliston)<br />

80 80 0 128 160 25 1.600 2.000 25<br />

Patlıcan 70 50 -28,6 210 150 -28,6 3.000 3.000 0<br />

Kabak (sakız) 20 20 0 60 60 0 3.000 3.000 0<br />

Kavun 30 20 -33,3 60 50 -16,7 2.000 2.500 25<br />

Hıyar (sofralık) 20 20 0 40 40 0 2.000 2.000 0<br />

Biber (dolmalık) 20 20 0 36 40 11,1 1.800 2.000 11,1<br />

Kabak (bal) 10 10 0 30 30 0 3.000 3.000 0<br />

Karpuz 30 10 -66,7 75 30 -60 2.500 3.000 20<br />

Börülce (taze) 10 20 100 5 30 500 500 1.500 200<br />

Barbunya (taze) 0 30 --- 0 18 --- --- 600 ---<br />

Fasulye (taze) 30 30 0 15 15 0 500 500 0<br />

Bezelye (taze) 20 20 0 25 15 -40 1.250 750 -40<br />

Sarımsak (taze) 10 10 0 10 15 50 1.000 1.500 50<br />

Soğan (taze) 10 10 0 10 15 50 1.000 1.500 50<br />

Bamya 10 10 0 4 5 25 400 500 25<br />

Ispanak 10 0 -100 10 0 -100 1.000 --- ---<br />

Soğan (kuru) 90 0 -100 180 0 -100 2.000 --- ---<br />

Sarımsak (kuru) 20 0 -100 15 0 -100 750 --- ---<br />

Bakla (taze) 20 0 -100 30 0 -100 1.500 --- ---<br />

Karnabahar 10 0 -100 15 0 -100 1.500 --- ---<br />

Toplam 2.050 1.860 -9,27 1.283 943 -26,5 --- --- ---<br />

Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü, 2007<br />

Meyve tarımı da ilçe ekonomisinde önemli bir yere sahiptir.<br />

Meyve veren yaşta ağaçlardan 12.045 ton meyve elde edilmektedir. 2002 yılına<br />

kıyasla, meyve veren ağaç sayısı yüzde 2,6 azalırken meyve üretim miktarı yüzde 20<br />

oranında artmıştır. Üretilen meyve çeşitliliğinde fark yoktur.<br />

İlçede meyve alanlarında ağırlıklı olarak zeytin ve mandalina üretimi yapılmaktadır.<br />

Yağlık zeytin 9.300 ton üretim miktarıyla aslan payını almıştır. Zeytin ve<br />

mandalinayı 222 ton ürün ile limon, 108 ton ile portakal, 36 ton ile şeftali, 20 ton ile<br />

armut, 19 ton ile nar, 12 ton ile ayva ve erik, 11 ton ile badem ve incir ağaçları<br />

izlemektedir. Bunların yanı sıra 10 ton kiraz, 5 ton kayısı, 4 ton elma üretilmiştir.<br />

495


Tablo 8: Meyve Üretimi<br />

Ürün<br />

Meyve Veren Yaşta Ağaç<br />

Sayısı<br />

2002 2006<br />

Artış<br />

(%)<br />

Üretim<br />

(ton)<br />

2002 2006<br />

Artış<br />

(%)<br />

Verim<br />

(kg/ağaç)<br />

2002 2006 Artış<br />

(%)<br />

Zeytin<br />

(yağlık)<br />

456.000 465.000 1,9 9.120 9.300 1,9 20 20 0<br />

Mandalina<br />

(satsuma)<br />

28.500 32.500 14 570,0 2.275 299,1 20 70 250<br />

Limon 3.700 3.700 0 148,0 222 50 40 60,0 50<br />

Portakal<br />

(washington)<br />

1.800 1.800 0 54,0 108 100 30 60 100<br />

Şeftali<br />

(diğer)<br />

1.440 1.440 0 36,0 36 0 25 25 0<br />

Armut 1.470 1.500 2 19,0 20 5,3 13 13,3 3,1<br />

Nar 950 950 0 19,0 19 0 20 20 0<br />

Ayva 850 880 3,5 11,0 12 9,1 13 13,6 5,4<br />

Erik 600 600 0 7,2 12 66,7 12 20 66,7<br />

Badem 2.600 2.650 1,9 15,6 11 -29,5 6 4,1 -31,7<br />

İncir 530 550 3,8 10,6 11 3,8 20 20 0<br />

Kiraz 700 800 14,3 8,4 10 19,0 12 12,5 4,2<br />

Kayısı 630 200 -68,3 15,8 5 -68,3 25 25 0<br />

Elma (diğer) 170 180 5,9 3,4 4 17,6 20 22,2 11<br />

Toplam 499.940 512.750 2,6 10.038 12.045 20,0 --- --- ---<br />

Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü, 2007<br />

Ayrıca, 2002 yılında 700,3 da.’lık alanda sofralık, kurutmalık üzüm ve çilek<br />

üretilmiştir. 2006 yılına gelindiğinde çilek üretimden kalkmıştır. Toplam 581 da.’lık<br />

alanda 31 ton üzüm üretilmiştir.<br />

Tablo 8.2: Meyve Üretimi (2)<br />

Meyve Veren Yaşta<br />

Ağaç Alanı (da)<br />

Ürün<br />

Artış<br />

2002 2006<br />

(%)<br />

Üretim<br />

(ton)<br />

2002 2006 Artış<br />

(%)<br />

Verim<br />

(kg/da)<br />

2002 2006<br />

Artış<br />

(%)<br />

Üzüm (Sofralık) 50 570 1.040 50 20 -60 1.000 35 -96,4<br />

Üzüm (Kurutmalık) 650 11 -98,3 715 11 -98,4 1.100 1.000 -9<br />

Çilek 0,3 0 -100 1 0 -100 3.000 --- ---<br />

Toplam 700,3 581 -17 766 31 -95,9 --- --- ---<br />

Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü, 2007<br />

İlçede örtü altı tarımı yapılmamaktadır. 3,5 da. boş plastik sera mevcuttur.<br />

496


11 köyde, 403 hane açık alan süs bitkileri yetiştiriciliği ile uğraşmaktadır. Toplam<br />

1.100 da. alanda kesme çiçek yetiştiriciliği yapılmaktadır.<br />

İlçede bulunan tarımsal alet ve ekipman şu şekildedir:<br />

Tablo 9: Tarımsal Alet ve Ekipman Varlığı (2006)<br />

Alet-Ekipman Adet Alet-Ekipman Adet<br />

Kulaklı traktör pulluğu 85 Diskli tırmık 5<br />

Traktör<br />

Hayvanla – Traktörle çekilen ara<br />

70<br />

çapa makinaları<br />

5<br />

Tarım arabası (römork) 70 Karasaban 4<br />

Dişli tırmık 45 Merdane 4<br />

Elektropomp 45 Toprak tesviye makinaları 4<br />

Hayvan pulluğu<br />

Sap toplamalı saman yapma<br />

38<br />

makinası<br />

4<br />

Sırt pülverizatörü 35 Santrifüj pompa 4<br />

Su tankeri 35 Orak makinası 3<br />

Yağmurlama tesisi 25 Tozlayıcı 3<br />

Motopomp (termik) 18 Seyyar süt sağım makinası 3<br />

Derin kuyu pompa 15 Kendi yürür biçer döver 2<br />

Damla sulama tesisi 15 Toprak burgusu 2<br />

Toprak frezesi 12 Kimyevi gübre dağıtma makinası 2<br />

Motorlu pülverizatör 12 Biçer bağlar makinası 2<br />

Motorlu tırpan 10 Balya makinası 2<br />

Atomizör 10 Meyve hasat makinası 2<br />

Kuyruk milinden hareketli<br />

pülverizatör<br />

8 Kepçe 2<br />

Sap döver harman makinası 7 Dip kazan 1<br />

Ark pulluğu 5 Krema makinası 1<br />

Kültüvatör 5 Süt sağım tesisi 1<br />

Kaynak: İl Tarım Müdürlüğü, 2007<br />

3.1.2. Hayvancılık<br />

İlçe köylerinde hayvancılık da yapılmaktadır. Özellikle küçükbaş hayvancılık<br />

yaygındır. Hayvan varlığının ırklara göre dağılımı aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.<br />

497


Tablo 10: Hayvan Varlığı<br />

Tür 2002 2006<br />

Artış<br />

Sığır 400 448 12<br />

At 122 125 2,5<br />

Katır 90 95 5,6<br />

Eşek 250 250 0<br />

Koyun 3.810 4.000 5<br />

Keçi 20.300 23.185 13,8<br />

Tavuk 0 5.400 ---<br />

Hindi 0 50 ---<br />

Kaz 0 50 ---<br />

Ördek 0 100 ---<br />

Kaynak: İl Tarım Müdürlüğü, 2007<br />

İlçede en çok keçi yetiştirilmektedir. 23.185 başla keçi varlığı diğer hayvanlardan<br />

belirgin bir biçimde fazladır. İlçede yetiştirilen keçilerin 23.100 başı kıl keçisi, 85 başı<br />

maltız keçisidir.<br />

Keçinin ardından 5.400 adet tavuk varlığı da önemli ölçüdedir.<br />

Ayrıca 4.000 adet koyun bulunmaktadır.<br />

Düşük sayılarda olsa da sığır, eşek, at, ördek, katır, hindi ve kaz yetiştiriciliği<br />

yapılmaktadır.<br />

Bu küçükbaş hayvanlardan sağmal olanlarının sayısı; 11.500 keçi, 2.400 koyun, 160<br />

sığırdır.<br />

Karaburun faunası itibariyle de çok zengindir. Gerek karada ve gerekse denizlerde<br />

çok değişik ve ender hayvan cinslerine rastlamak olasıdır. Yaban domuzu, tilki,<br />

sansar, su samuru, porsuk, tavşan, sincap, yırtıcı kuşlar (kartal, şahin, doğan... gibi),<br />

çok sayıda çeşitli böcek ve kelebekler, tatlı su kaplumbağaları ve yengeçleri,<br />

bukalemun, kertenkele ile değişik av kanatlıları gibi çok geniş bir doğal yaşam<br />

yelpazesi vardır.<br />

Fakat Karaburun Yarımadası için tüm bu kara ve deniz canlıları son derece önemli<br />

bir zenginlik teşkil etmekteyse de içlerinde en önemlileri şüphesiz ki tüm dünyada<br />

sayıları 500 ve yurdumuzda ise 100 civarında kalmış olan "Akdeniz Foku (Monachus<br />

monachus)" ile gene nesli tükenmeye yüz tutmuş bulunan "Ada Martısı" dır.<br />

Yarımada kıyılarında çok sayıda fok mağarası mevcut olup, bunların bazıları foklar<br />

tarafından doğum amacıyla da kullanılmaktadır. Tümü, çok önemli ve yoğun bir<br />

çalışma ile koruma altına alınarak, nesillerinin devamı konusunda iyileştirici<br />

önlemler alınan bu hayvanların varlığı, Yarımada'nın bu açıdan önemini<br />

artırmaktadır.<br />

(%)<br />

498


3.1.3. Tarımsal üretim gelirleri<br />

2002 yılı itibariyle bu hayvanlardan elde edilen hayvansal üretim miktarları şöyledir:<br />

893 ton inek sütü, 280 ton koyun sütü, 1.292 ton keçi sütü olmak üzere 2.465 ton süt,<br />

2,8 ton yapağı, 5,6 ton keçi kılıdır.<br />

2006 yılı itibariyle bu hayvanlardan elde edilen hayvansal üretim miktarları ise<br />

şöyledir: 915 ton inek sütü, 384 ton koyun sütü, 2.070 ton keçi sütü olmak üzere 3.369<br />

ton süt, 2,2 ton yapağı, 6,4 ton keçi kılı ve 350.000 adet tavuk yumurtasıdır.<br />

12 arı besleyen köyde 438 yeni usul kovandan 4,6 ton bal elde edilmiştir.<br />

Tablo 11: Gayri Safi Tarımsal Gelir<br />

Üretim<br />

(Ton)<br />

Üretim Kolları<br />

2002 2006<br />

Yıllık<br />

Artış<br />

Oranı<br />

(%)<br />

Gayri Safi Gelir<br />

(YTL)<br />

2002 2006<br />

Yıllık<br />

Artış<br />

Oranı<br />

(%)<br />

Tarla Ürünleri 700 445 -36,5 100.940 135.850 34,6<br />

Meyve 10.794 12.076 11,8 5.709.620 13.455.850 135,7<br />

Sebze 1.283 943 -26,5 1.335.650 3.630.200 171,7<br />

Et (Kırmızı) 42,1 103,4 145,6 240.300 1.170.200 387<br />

Süt 2.465 3.369 36,7 739.500 2.358.300 218,9<br />

Bal ve<br />

balmumu<br />

4,3 4,6 7 21.500 39.100 81,9<br />

Diğer (yapağı<br />

ve keçi kılı)<br />

8,4 8,6 2,4 6.440 10.250 59,2<br />

Ara Toplam 15.296,8 16.949,6 10,8 8.147.510 20.789.500 155,1<br />

Yumurta (adet) 0 350.000 --- 0 63.000 ---<br />

Toplam ---- --- --- 8.147.510 20.852.500 155,9<br />

Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü Verileri ve İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

İlçenin 2006 yılında elde ettiği gayri safi tarımsal gelir 20.852.500 YTL seviyesindedir.<br />

3.2. Sanayi ve <strong>Ticaret</strong><br />

İlçede küçük ve büyük sanayi kuruluşu bulunmamaktadır.<br />

Hurma paketleme işlemleri Eğlenhoca Köyü Kontini Zeytinyağı Fabrikası’nca<br />

yapılmaktadır.<br />

Ege İhracatçı Birlikleri rakamlarına göre İlçe’den 2006 yılı itibariyle 1 firma<br />

tarafından 26.319.71 Dolar değerinde ihracat gerçekleştirilmiştir.<br />

499


Tablo 12: <strong>Ticaret</strong> Merkezleri (2006)<br />

Alışveriş<br />

merkezi<br />

İsim<br />

Toplam alan<br />

(m 2 )<br />

İşletme sayısı<br />

Mortan 1.200 2<br />

Şok 500 1<br />

Salı pazarı 1.600 *<br />

Pazaryeri Gece pazarı 600 *<br />

Köylü pazarı 900 *<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

* Bilinmiyor.<br />

3.3. Turizm<br />

Karaburun; adıyla anılan Yarımadanın kuzeyinde, üç tarafı denizlerle çevrili,<br />

yeryüzünde esen tüm rüzgârların geçtiği, Homeros’un “Rüzgârlı Mimas “ olarak<br />

tanımladığı lacivert denizi, iyot ve fosfor zenginliği %23’lük oranıyla ortalamanın<br />

üzerinde adeta oksijen çadırı, el değmemiş doğasıyla kültürel zenginliğe sahip,<br />

tatmin edici bir tatil için tercih edilecek turizm cennetidir.<br />

Özellikle doğal yürüyüş parkurları ve motor kros turizmi için çok elverişli bir yapıya<br />

sahiptir.<br />

Mavi bayrak projesi çerçevesinde 2006 yılı itibariyle 2 plaj mavi bayrak ödüllüdür.<br />

Karaburun’un şirin Mordoğan beldesi, küçük sevimli köyleri ve birbirinden güzel<br />

Mordoğan Koyu, Manal Koyu, Mordoğan İskelesi, Ardıç Koyu, Kaynarpınar İskelesi,<br />

Gerence, Karareis, Tuzla, Eğri Liman, Badem Bükü, Hamza Bükü, Kum Bükü büyük<br />

küçük birçok koyları ve tabii sahilleri gezilecek ve görülecek yerlerdir. İskele<br />

Mahallesinde ve merkeze 2 km. uzaklıktaki Saip Altı Mevkii’ndeki balıkçı<br />

barınaklarından kalkan teknelerle Kuyucak, Dolungaz, Bozköy Altı, Yeni Liman,<br />

Bodrum, Olcabük ve Esendere koylarına gitmek mümkündür.<br />

Görülebilecek yerler sadece koylarla sınırlı olmayıp, eski taş evlerin ve yel<br />

değirmenlerinin bulunduğu köyler de görülmeye değerdir.<br />

Karaburun’un hemen açığındaki Büyük Ada’da Roma Dönemi’nden kalma mezarlar<br />

görülebilir.<br />

Parlak Köyü yakınındaki, terk edilmiş durumda bulunan Rum mimari yapısıyla inşa<br />

edilmiş Sazak Köyü bulunmaktadır. Karaburun’a 9 km. uzaklıkta bulunan Tepeboz<br />

Köyü Yeni Liman Mahallesinde açık deniz balıkçılığı yapılmaktadır.<br />

Bozköy, Akçakilise, Hasseki kumbükü, Sarpıncık Hamzabükü, Parlak Badembükü,<br />

Küçükbahçe Denizgiren, Eğriliman, Karareis ve Gerence Koyları doğal güzellikleri,<br />

kumsalları ve yerleşim alanları ile keşfedilmeye hazır ender yerlerdendir.<br />

500


Karaburun doğası ve sakin yaşantısıyla alternatif bir dinlenme yeridir. İhtiyaca cevap<br />

verecek sosyal tesisler mevcuttur.<br />

Karaburun' da ve gerekse Mordoğan' da pansiyonlar ile ev pansiyonları ve moteller<br />

hizmette olan işletmelerdir.<br />

Tablo 13: Turistik Tesisler (2006)<br />

Türü<br />

Turizm işletme belgeli<br />

Tesis sayısı Oda sayısı Yatak sayısı<br />

Dört yıldız 2 192 410<br />

Üç yıldız 2 97 220<br />

Pansiyon 10 * 283<br />

Motel 2 * 70<br />

Toplam 16 289 983<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

* Bilinmiyor<br />

3.4. Kamu Maliyesi<br />

Tablo 14: Vergi (2006)<br />

Mükellef<br />

sayısı<br />

Tahakkuk edilen vergi<br />

tutarı (YTL)<br />

Tahsil edilen vergi<br />

tutarı (YTL)<br />

Gelir 629 1.062.555,61 1.192.839,79<br />

Kurumlar 87 92.785,80 65.333,07<br />

Katma değer 377 379.849,06 257.541,60<br />

Diğer 326 1.198.506,29 1.171.012,21<br />

Maliye<br />

Bakanlığı<br />

Toplam --- 2.733.696,76 2.686.726,67<br />

Kaynak: İl Vergi Dairesi Başkanlığı, Karaburun Mal Müdürlüğü, 2007<br />

4. Sosyal Yapı<br />

4.1. Eğitim<br />

İlçede okuma yazma oranı yüzde 99’dur. İlçe merkezinde 1 lise ve ilköğretim okulu,<br />

Mordoğan Beldesi’nde ise 1 ilköğretim okulu, 1 çok programlı lise mevcuttur.<br />

Eğitime ve öğretime devam eden bu 4 okulda toplam 42 derslik, 2 kütüphane, 1<br />

konferans salonu, 2 atölye, 3 laboratuar bulunmaktadır.<br />

İlçede; 53’ü ilköğretim okullarında, 28’i liselerde olmak üzere toplam 81 öğretmen<br />

görev yapmaktadır.<br />

501


İlçemize bağlı 13 köydeki 161 öğrenci taşımalı eğitimden yararlanmaktadır. (116<br />

öğrenci Karaburun İlköğretim Okulu’na 45 öğrenci ise Mordoğan S.N.Ü. İlköğretim<br />

Okulu’na) 2006-2007 eğitim ve öğretim yılında ilköğretim okullarında 707 öğrenci,<br />

liselerde 234 öğrenci olmak üzere toplam 941 öğrenci eğitim ve öğretim görmektedir.<br />

Tablo 15: Eğitim Durumu (2006)<br />

Türü<br />

Adet<br />

Öğretmen<br />

başına<br />

Erkek Kız Öğretmen<br />

düşen<br />

öğrenci öğrenci sayısı<br />

öğrenci<br />

sayısı<br />

Okul öncesi 2 20 17 0 ---<br />

İlköğretim 2 362 345 53 13<br />

Ortaöğretim<br />

Meslek lisesi 1 84 50 17 8<br />

Diğer liseler 1 39 61 11 9<br />

Toplam 4 505 473 81 12<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

Karaburun Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü, kendisine ait binada faaliyetlerini<br />

sürdürmektedir. 2006-2007 Eğitim öğretim yılı sonu itibariyle toplam 1033 kursiyer<br />

açılan kurslardan faydalanmıştır. Kursiyerlerden 330 kişi ilçe merkezde, 703 kişi<br />

köylerde yaşamaktadır.<br />

Bilgisayar, makine nakışları, halk oyunları, OKS’ye hazırlık, aerobik, atletizm,<br />

basketbol, İngilizce ilgi gören kurslardan bazılarıdır. Ayrıca, yöreye özgü el sanatları<br />

olan tel kırma, hasır örme ve sepetçilik gibi kurslar da düzenlenmektedir.<br />

Tablo 16: Eğitim Durumu (2006)<br />

Türü<br />

Adet<br />

Erkek Kız Eğitmen<br />

öğrenci öğrenci sayısı<br />

Halk eğitim merkezi 1 310 723 13<br />

Toplam 1 310 723 13<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

4.2. Sağlık<br />

İlçede Sağlık Grup Başkanlığı bünyesinde 10 yataklı Sağlık Ocağı Merkezi, 112 Acil<br />

Yardım İstasyonu, Mordoğan Sağlık Ocağı, Küçükbahçe, Eğlenhoca ve Kösedere<br />

Sağlık Evleri mevcuttur.<br />

Karaburun Merkez Sağlık Ocağı, Sağlık Grup Başkanlığı ile aynı binada hizmet<br />

vermektedir.<br />

502


Tablo 17: Sağlık Hizmetleri (2006)<br />

KAMU<br />

Adet<br />

Yatak<br />

kapasitesi<br />

Doktor<br />

sayısı<br />

Hemşire<br />

sayısı<br />

Diğer<br />

sağlık<br />

görevlisi<br />

M İ M İ M İ M İ M İ<br />

Sağlık Grup<br />

Başkanlığı<br />

1 --- --- --- 2 --- 2 --- 1 5<br />

Sağlık Ocağı 2 --- 10 --- 3 3 4 4 9 12<br />

112 Acil Yardım<br />

İstasyonu<br />

1 --- --- --- 6 2 --- --- 12 3<br />

Toplam 4 --- 10 --- 11 5 6 4 22 20<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

M: Mevcut, İ: İhtiyaç<br />

İlçede yeterli sosyal imkanlar ve konut olmadığından dolayı personel istihdamında<br />

önemli sıkıntılar yaşanmaktadır. Yaz aylarında turizm desteklemek amacıyla geçici<br />

görevlendirmeler yapılmakla birlikte, bunlar kesin olarak çözüm olmamaktadır.<br />

İlçede uzun vadeli personel istihdamına yardımcı olabilmesi açısından 9 daireli yeni<br />

lojman inşası planlanmakta olup, arazisi tespit edilmiş ve aplikasyonu çıkartılmıştır.<br />

Ayrıca binanın plan ve projesi hazırlanmış ve Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü’nce<br />

onaylanmıştır.<br />

Mordoğan Sağlık Ocağı 24 saat çalışan sağlık ocağına dönüştürülmelidir. Bu nedenle<br />

Sağlık Ocağına 3 pratisyen hekim, 5 paramedik atanması uygundur.<br />

İlçenin merkeze uzaklığı düşünüldüğünde, özellikle takip edilen gebelerin ve<br />

hastaların tetkik nedeniyle sevk edilmemesi için kurumda Hemocounter cihazına<br />

ihtiyaç vardır.<br />

Mordoğan Sağlık Ocağı’nda kadrolu şoför bulunmamaktadır. Ambulansı da atıl<br />

durumdadır.<br />

Kurumda röntgen teknisyeni olmaması nedeniyle röntgen cihazı atıl durumdadır. Bu<br />

nedenle acilen röntgen teknisyenine ihtiyaç vardır.<br />

Doktor başına 1.447 hasta düşmektedir.<br />

503


Tablo 18: Diğer Sağlık Hizmetleri (2006)<br />

Tür Adet İhtiyaç<br />

KAMU<br />

Laboratuvar 1 0<br />

Aile Hekimi 2 0<br />

Eczane 1 0<br />

ÖZEL<br />

Özel muayenehane 1 0<br />

Eczane 3 0<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

4.3. Kültür ve Spor ve Sosyal Yaşam<br />

Halka açık park, otel, pansiyon, yazlık eğlence yerleri, spor kulübü mevcut olup<br />

Halk Kütüphanesi bulunmamaktadır.<br />

İlçede fuar, sergi ve panayır gibi etkinlikler yapılmamaktadır. Mordoğan<br />

Belediyesi’nce 02-03 Haziran günleri Balık Avı Şenlikleri, 16 Eylül günü Mordoğan<br />

Kurtuluş Şenlikleri ve Karaburun Belediyesi’nce 1 Temmuz günü Denizcilik ve<br />

Kabotaj Bayramı, 3-5 Ağustos günleri arası Karaburun Şenliği, 5 Mayıs günü Çullu<br />

Hıdrellez Şenliği, 17 Eylül günü Kurtuluş Şenliği düzenlenmektedir.<br />

Tablo 19: Kültürel Tesisler (2006)<br />

Tür Mevcut İhtiyaç Kapasite<br />

Kütüphane 0 1 (kitap)<br />

Sinema salonu 0 1 (koltuk)<br />

Tiyatro salonu 0 1 (koltuk)<br />

Düzenlenen şenlik ve festival 6 0 9 (gün)<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, Turizm İl Müdürlüğü, 2007<br />

İlçedeki kamu kurum ve kuruluşları ile vatandaşlarımızın birbirleriyle kaynaşması,<br />

sporun sevdirilmesi, boş zamanların değerlendirilmesi amacıyla, voleybol, masa<br />

tenisi ve atletizm müsabakalarının yer aldığı Gençlik Kupası Turnuvası<br />

düzenlenmiştir.<br />

Karaburun Gençlerbirliği Spor Kulübü, ilçenin tek spor kuruluşudur. Futbol, yelken,<br />

ve tenis şubeleri mevcuttur. Yelken alanında 36 lisanslı sporcu bulunmaktadır.<br />

Tablo 20: Sportif Tesisler (2006)<br />

Tür Mevcut İhtiyaç Kapasite<br />

Çim 2 0 1800 (koltuk)<br />

Futbol sahası<br />

Toplam 2 0 1800 (koltuk)<br />

Kaynak: İl Gençlik ve Spor Müdürlüğü, İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

504


Karaburun ilçe merkezinde 1500 kişi kapasiteli futbol sahası ve Mordoğan<br />

Beldesi’nde 300 kişi kapasiteli çim yüzeyli futbol sahası mevcuttur.<br />

İlçede toplumsal örgütlenme çok fazla değildir. Ancak son yıllarda toplumsal<br />

örgütlenmenin hareketlendiği söylenebilir. Özellikle Dernek ve Kooperatif bazında<br />

bazı yeni girişimlerin duyumları alınmaktadır. Kuruluşlarını tamamlamış örgütler şu<br />

şekildedir:<br />

Atatürkçü Düşünce Derneği Karaburun Şubesi, Türk Anneler Derneği Karaburun<br />

Şubesi ve Kızılay Derneği Karaburun Şubesi, ilçede aktif olan derneklerdir.<br />

Karaburun Esnaf ve Sanatkârlar <strong>Odası</strong>, ilçedeki tek meslek kuruluşudur.<br />

Karaburun' un duyarlı insanları, yörelerinin yönetimine katkılarını koymak, idari<br />

mekanizmalarda söz sahibi olabilmek adına Yerel Gündem 21, Karaburun<br />

Yarımadası Kent Konseyi' ni oluşturmuşlardır.<br />

Karaburun Tarım Kredi Kooperatifi, Karaburun Merkez ve 7 Köy T. Kalkınma<br />

Kooperatifi, Öz Karaburunlular Taşımacılık Kooperatifi, Karaburun Su Ürünleri<br />

Kooperatifi ve Yeniliman Su Ürünleri Kooperatifi bulunmaktadır.<br />

İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’nca, yoksullara, hastalara ve ihtiyacı<br />

olan vatandaşlarımıza gerekli nakdi, sağlık, yakacak ve gıda yardımı yapılmaktadır.<br />

2006 yıl sonu itibariyle 1.232 kişiye toplam 91.333,15 YTL. yardım yapılmıştır.<br />

Bunların dışında, 273 öğrenci toplam 33.195,00 YTL. burs, giyim ve diğer<br />

yardımlardan faydalanmaktadır.<br />

İlçede 36 kadın, 46 erkek olmak üzere 82 engelli vatandaşımız ikamet etmekte,<br />

muhtaç durumdaki engellilere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından<br />

yapılan yardımlarda öncelik tanınmaktadır.<br />

İlçe ve köylerinde iş ve sosyal yaşantı son derece sade olup, nüfus memur ve yerli<br />

halktan oluşmaktadır. Halkın çoğunluğu kendi toprağını işlemekte, bunun yanında<br />

kıyı balıkçılığı ve küçük esnaflık yapmaktadır, ayrı bir iş sahası mevcut değildir.<br />

İlçede sanayinin gelişmemesinden dolayı iş bulma ümidiyle özellikle genç nüfus<br />

<strong>İzmir</strong>’e göçmektedir. Sosyal yaşantı olarak içe kapalı bir yaşam içindedir. Kış<br />

mevsimi son derece durgun geçmekte; buna karşın yaz aylarında yazlıklara gelen<br />

sakinler ve turistlerle birlikte canlılık kazanmaktadır. Bu canlılık daha çok ilçe<br />

merkezi ile Mordoğan Beldesi ve Ardıç Mahallesi’nde gözlenmektedir.<br />

505


5. Altyapı<br />

İlçe karayolu ile Urla İlçesi üzerinden <strong>İzmir</strong>’e bağlıdır. Karaburun ile <strong>İzmir</strong><br />

arasındaki 100 km.’lik uzaklığın 45 km.’si <strong>İzmir</strong>-Çeşme otoyol, 55 km.’si ise asfalt<br />

tarzındadır ve ulaşım buradan yapılmaktadır. Ancak bu 55 km.’lik yolun çok dar ve<br />

çok virajlı olması sebebiyle ulaşım güçlükle yapılmaktadır.<br />

Karaburun ilçe merkezi, yurtdışından gelecekler açısından havalimanlarına makul<br />

mesafelerde kabul edilebilir. Adnan Menderes Havalimanı 120 km. uzaklıktadır.<br />

Ayrıca, Bodrum (300 km.) ve Dalaman (418 km.) Havaalanları’ndan da ulaşmak<br />

mümkündür.<br />

Karaburun-<strong>İzmir</strong> arasında düzenli otobüs seferleri vardır. Kış aylarında <strong>İzmir</strong><br />

Üçkuyular Semt Garajı’ndan saat başı, yaz aylarında da her yarım saatte bir sefer<br />

yapılır. İlçe ile Mordoğan Belediyesi ulaşım hizmetleri ayrı ayrı yürütülmektedir.<br />

İlçenin bütün köyleri ile yol bağlantısı vardır ve yolların büyük kısmı asfalttır. Ancak<br />

bu yollar dar ve virajlı olduğundan ulaşım büyük güçlük arz etmektedir.<br />

Deniz ulaşımı 07.07.2007 tarihinde başlamıştır. Karaburun Belediyesi ve Teknomar<br />

Şirketi’nin ortak çabaları sonucu hizmete giren ilk deniz otobüsü, yaklaşık 50 yıldır<br />

özlemi duyulan bir hizmeti sunmuştur.<br />

İlçe merkezinin ve bağlı köylerin kanalizasyon şebekesi yoktur. İlçe merkezi ve bağlı<br />

köylerin şebekeli içme suyu mevcuttur. Elektriksiz köy bulunmamaktadır.<br />

Telefon hizmetlerinden faydalanmayan köy yoktur. Karadoğan İşletme Şefliğinin<br />

bakım ve işletme sahası içerisinde toplam 10 santral bulunmaktadır.<br />

Tablo 21: Hanehalkı Temel Altyapı Gereksinimleri (2006)<br />

Abone sayıları<br />

Toplam tüketim<br />

miktarı (kwh)<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

* Bilinmiyor<br />

İlçede 2 adet arıtma tesisi bulunmaktadır.<br />

Rüzgâr enerjisi potansiyeli yüksektir.<br />

Elektrik<br />

Konut 8.906<br />

İşyeri 697<br />

Toplam 9.603<br />

Konut *<br />

İşyeri *<br />

Toplam 850.769<br />

506


Tablo 22: Enerji Kaynakları, Arıtma Tesisleri (2006)<br />

Var / Yok Adet İhtiyaç<br />

Rüzgâr santrali Yok 0 1<br />

Arıtma tesisi Var 2 1<br />

Kaynak: İlçe Kaymakamlığı, 2007<br />

İlçede turizm amaçlı konut sayısı artmaktadır. Ancak kiraya verilecek konut sayısı<br />

yok denecek kadar azdır. Bazı kamu kuruluşlarının lojmanları olmasına rağmen<br />

ilçede özellikle “Kamu Görevlileri” için konut sıkıntısı çekilmektedir.<br />

İlçede Belediye sınırları içerisindeki konut sayısı 2.044, mücavir saha içerisindeki<br />

konut sayısı 588, Mordoğan Beldesi’nde 4.800 (Daimi oturan 2.100, yazlıkçı 2.700),<br />

köylerde ise 1.480 konut olmak üzere toplam 8.912’dir.<br />

6. Sorunlar ve Çözüm Önerileri<br />

Kırsal alandan kente göçü azaltmak amacıyla kırsal kesimde yaşam teşvik<br />

edilmelidir.<br />

Önemli tarım ürünlerinin (zeytin, nergis, enginar, üzüm vb.) yetiştirilip, ekim ve<br />

dikim alanlarının genişletilmesi için reklam ve pazarlamanın etkinleştirilmelidir.<br />

Çiftçiye daha iyi örnek temin edilmesi açısından bölgede yetişen tarım ürünlerinin en<br />

iyi şekilde yetiştirilip, verimlerinin artırılmasını sağlamak gayesiyle iş gücünün<br />

Tarım Müdürlüğü elemanlarınca sağlanması için tahsis edilecek bir alanda örnek<br />

üretim bahçelerinin kurulması gerekmektedir.<br />

İlçeyi <strong>İzmir</strong> iline bağlayan 100 km.’lik yolun 55 km.’si dar ve virajlı olduğundan<br />

yaklaşık 1,5 saat sürmesi Karaburun’u hem turizm hem de gelişme ve kalkınma<br />

yönünden etkilediğinden bu yolun genişletme, bakım ve onarımı en kısa sürede<br />

yapılmalıdır.<br />

İlçe merkezinin kanalizasyon projesi İller Bankası’nca hazırlanmış olup, keşif bedeli<br />

çok yüksek olduğundan programa alınmamıştır. Bu nedenle Valilik nezdinde<br />

girişimde bulunularak kanalizasyon projesinin yatırım programına alınması için<br />

gerekli işlemler yapılmalıdır.<br />

İl Özel İdaresi ağında bulunan, bozulan köy yolları bakım ve onarıma alınmalıdır.<br />

Hemen hemen bütün köylerde tesis edilmiş olan içme suyu şebekeleri yetersiz<br />

kaldığından, yeniden programa alınarak yeterli hale getirilmeli ve yenilenmelidir.<br />

İlçede halk kütüphanesi bulunmamakta, ihtiyacın giderilebilmesi için ilçe halk<br />

kütüphanesi oluşturulmalıdır.<br />

507


Turizm yönünden önem arz eden, gerek iç gerekse dış turizm için önemli bir<br />

potansiyele sahip yerlerin, hem ilçenin tanıtılması hem de ekonomik gelişmeye<br />

katkısı nedeniyle geliştirilmesi gerekmektedir.<br />

Gençlerin boş zamanlarını değerlendirebilmeleri açısından ilçede kapalı spor salonu<br />

yapılması yararlı olacaktır.<br />

İlçenin gece aydınlatması yetersiz olup, ilçe içi aydınlatma projesinin bir an önce<br />

hayata geçirilmesi gerekmektedir.<br />

Deniz ve kıyı güvenliği açısından “Deniz Polisi” bürosu kurulmuş olup, kadro,<br />

malzeme, araç ve gereç yönünden takviye edilmelidir.<br />

İlçe Emniyet Teşkilatı’nın 2 olan çarşı ve mahalle bekçisi sayısı arttırılmalıdır.<br />

İlçe merkezinde kamu görevlileri için lojman yapılmalıdır.<br />

İlçede lojman sıkıntısı olması diğer memurların da öğretmenler lokalinden<br />

yararlanması nedeniyle, mevcut öğretmen evi binasının Halk Eğitim Merkez<br />

Müdürlüğü binası ile değiştirilmesi bu konudaki sıkıntıları rahatlatacaktır.<br />

Hükümet konağı bitişiğindeki İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne tahsis edilen yere hizmet<br />

binası yapılmalıdır.<br />

İlçedeki tüm resmi kuruluşlar hükümet konağında yer almaktadır. Mevcut hükümet<br />

konağı arasına ek bina yapılması hizmetin verimliliği açısından büyük rahatlama<br />

sağlayacaktır.<br />

10 yatak kapasiteli İlçe Sağlık Merkezi’nin yatak kapasitesinin 25’e dönüştürülmesi<br />

sağlık sorunlarını büyük ölçüde azaltacaktır.<br />

İlçe Özel İdare Müdürlüğü’ne ait hizmet binası olmaması, lojmanın çok eski ve<br />

bakımsız olması da göz önüne alınarak belirlenecek bir arsada hizmet binası ve<br />

lojman yapılması uygun olacaktır.<br />

Halkının geçim seviyesini ve istihdam olanaklarını arttırmak amacıyla boş olan köy<br />

okullarının konserve atölyesi, kültür mantarcılığı üretimi vb. konularda<br />

değerlendirilmesi üretime katkı sağlayacağı gibi istihdam olanaklarını arttıracaktır.<br />

İlçe Saip Köyü İlkokulu arazisi veya mevcut boş olan Kösedere ve Eğlenhoca<br />

Köylerindeki ilkokullarını her hangi birinde Salamurhane işletmesi ve soğuk hava<br />

tesisi projesi yapılması ve bu projenin hayata geçirilmesi ilçenin ekonomik gelişimi<br />

ve istihdamı açısından uygun olacaktır.<br />

508


İlçenin “Rüzgârlı Mimas” olarak anılmasından da anlaşılacağı üzere rüzgar<br />

potansiyelinin yüksek olması ve atıl durumda bulunması nedeniyle son yıllarda<br />

enerji sektörüne büyük katkı sağlayan rüzgar enerjisi projesi hayata geçirilmelidir.<br />

İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü hizmet binasında bulunan ve genelde tüm<br />

toplantıların, Sosyal ve Kültürel faaliyetlerin yapılmakta olduğu konferans<br />

salonunun modern ve çağdaş bir görünüme dönüştürülmesi uygun olacaktır.<br />

Karaburun Orman İşletme Şefliği’nin araç ihtiyacı giderilmelidir.<br />

Üretimi geliştirmek ve istihdamı arttırmak amacıyla boş olan Bozköy Köyü<br />

İlkokulunda kültür mantarı yetiştiriciliği projesinin bir an önce hayata geçirilmesi<br />

için gerekli mali desteğin sağlanması uygun olacaktır.<br />

İlçenin turizm yönünden gelişmesi amacıyla Doğa Yürüyüşü ve Motor Kros<br />

Parkurları Projeleri hayata geçirilmelidir.<br />

İlçede bulunan, futbol takımlarının kamp çalışmaları için de kullanılabilen mevcut<br />

çim futbol sahasının yanına bir antrenman sahası yapılması, kamp faaliyetleri ve<br />

ilçenin tanıtılması açısından yararlı olacaktır.<br />

Sağlık Grup Başkanlığı ile Mordoğan Sağlık Ocağı Tabipliğindeki münhal olan şoför<br />

kadrolarının doldurulması sağlık hizmetleri açısından büyük önem arz etmektedir.<br />

7. Yatırım Olanakları<br />

Mordoğan civarındaki mermer madenleri ilçenin ihtiyacını karşılayacak düzeydedir.<br />

Bu nedenle teşvik sağlanarak daha iyi bir şekilde değerlendirilmelidir.<br />

Yöre halkı tarafından özellikle hurma zeytin, enginar ve nergis yetiştiriciliğine daha<br />

fazla ağırlık verilmelidir.<br />

Karaburun’un mandalinası de oldukça kalitelidir. Özellikle Bozköy Uzundere,<br />

Yeniliman ve Küçükbahçe yörelerinde yetiştirilen bu ürün, henüz bir paketleme<br />

tesisi olmadığından çok ilkel yöntemlerle pazarlanmaktadır. Bu tesis yapıldığı<br />

takdirde hem ürünün değeri artacak, hem de yurtdışına ihraç olanağı doğacaktır.<br />

Böylece ülkemizin ve yöre halkının ekonomisine önemli katkı sağlayacaktır.<br />

İlçedeki balık çiftlikleri arttırılmalıdır.<br />

Turizme yönelik tesisler yapılmalıdır.<br />

Karaburun’a bir yat limanı kurulmalıdır.<br />

Köy okullarından birinde kültür mantarı ve bir diğerinde konserve üretimi amacıyla<br />

kurulması planlanan konserve atölyesi projesi desteklenmelidir.<br />

509


Tablo 23. İlçenin Swot Analizi<br />

Güçlü Yönleri<br />

-<strong>İzmir</strong> Körfezi’nin girişini kontrol eden<br />

iki noktadan biridir.<br />

-Nergis, enginar, hurma zeytin ve balık<br />

önemli tarım ürünleridir.<br />

-Yeniliman, ihracatın ve ithalatının<br />

büyük bir kısmının yapıldığı önemli bir<br />

iskele konumundadır.<br />

Zayıf Yönleri<br />

-Yarımadanın dağlık olması, hayatı kıyı<br />

kesimlerin dışında büyük ölçüde<br />

sınırlandırmıştır.<br />

-Hızla artan yapılaşma nergisin ana<br />

yurdu sayılan Mordoğan’ da yapılan<br />

üretimi olumsuz yönde etkilemektedir.<br />

-İlçe tanıtımı yetersizdir.<br />

-Üç tarafı denizlerle çevrili, yeryüzünde<br />

esen tüm rüzgârların geçtiği, turizm<br />

potansiyeli yüksek olan bir turizm<br />

cennetidir.<br />

-Bozulmamış güzellikleriyle bir cazibe<br />

merkezidir.<br />

Yatırım Olanakları<br />

-Ekonomik potansiyeli belirlenerek,<br />

bölgeye uygun ve özgün “bölgesel<br />

atılım projesi” hazırlanabilir.<br />

Bu kapsamda, küçük ölçekli sanayi<br />

tesislerinin kurulması için girişimciler<br />

teşvik edilebilir.<br />

-İlçede otel ve dinlenme tesisleri<br />

kurulabilir.<br />

-Mordoğan’da yer alan balıkçı barınağı,<br />

turizm yat limanına dönüştürülebilir.<br />

Tehditleri<br />

-Kıyı kesimlerde yeraltından çıkan<br />

sudaki tuzluluk oranı artmaktadır.<br />

-Arazilerin imara açılması tarla<br />

alanlarını azaltmaktadır.<br />

-İstihdam açısından bir gelişmenin<br />

olmaması, tarım arazilerinin gün<br />

geçtikçe azalması sonucu nüfusta artış<br />

olmamakla birlikte genç nüfusun göçü<br />

de sürmektedir.<br />

-Genç nüfusun göç etmesi nedeniyle ilçe<br />

yaş ortalaması çok yüksektir.<br />

-Kıyı kesimlerinde, bütün denizi<br />

çevirircesine yapılan ikincil konutların<br />

sayısı giderek artmaktadır.<br />

510


8. Sonuç<br />

Karaburun, 1910 yılında ilçe sıfatını kazanmıştır. Yaklaşık 100 yıldır ilçe, özünden<br />

hiçbirşey kaybetmemiştir. Geleneklerini devam ettirmektedir.<br />

Temmuz ayında başlayan denizden ilçeye ulaşım ile ilçe hareketlenmeye başlamıştır.<br />

Karaburun’un en önemli sorunu olan ulaşım bir bakıma rahatlamıştır.<br />

İlçede küçük ve büyük sanayi kuruluşu bulunmamaktadır.<br />

İlçenin en önemli tarım ürünleri; enginar, zeytin, nergis ve sümbüldür.<br />

Zeytinde "Hurma"yı, çiçekte "Nergis"i, sebzede "Enginar"ı, kendine has özellikleriyle<br />

sadece bu yarımadada bulmak mümkündür.<br />

İlçede organik tarım yapılmaktadır. Karaburun, organik ürünlerin yetiştirildiği en<br />

önemli merkez olarak anılmayı hedeflemektedir.<br />

İlçenin coğrafi yapısı itibariyle küçükbaş hayvancılığa elverişli olup, özellikle kıl<br />

keçisi yetiştirilmektedir. Bu nedenle küçükbaş hayvancılık teşvik edilmelidir.<br />

İlçede turizm potansiyeli yüksektir. Ancak tanıtım yetersizliğinden dolayı<br />

potansiyelini yeterince kullanamamaktadır.<br />

Karaburun halkı eğitime oldukça önem vermektedir. Okuma yazma oranı yüzde<br />

99’dur.<br />

İlçeden şehir merkezine göç yüksektir. Özellikle genç nüfus şehir merkezine göç<br />

etmektedir. Göçü önlemek için istihdam olanakları arttırılmalıdır.<br />

İlçenin potansiyelini hayata geçirebilmesi için;<br />

• Şehir merkezine göçü azaltıcı projeler üretilmelidir.<br />

• İlçe tanıtımına önem verilmelidir.<br />

• İlçeyi <strong>İzmir</strong>’e bağlayan yolun bakım onarımı yapılmalıdır.<br />

• Organik tarıma ağırlık verilmelidir.<br />

511


9. İletişim<br />

Tablo 24. İletişim Bilgileri<br />

Adres Telefon Faks<br />

Kaymakamlık<br />

Hükümet Konağı<br />

Karaburun - İZMİR<br />

(232)<br />

731 30 01<br />

(232)<br />

731 36 12<br />

Karaburun<br />

Belediye<br />

Başkanlığı<br />

Belediye Binası<br />

Atatürk Caddesi<br />

Karaburun-İZMİR<br />

(232)<br />

731 30 33<br />

(232)<br />

731 31 30<br />

Mordoğan<br />

Belediye<br />

Başkanlığı<br />

Mordoğan Beldesi<br />

Belediye Binası<br />

Mordoğan - İZMİR<br />

(232)<br />

737 56 40<br />

(232)<br />

737 71 08<br />

Esnaf ve<br />

Sanatkârlar<br />

<strong>Odası</strong><br />

Belediye İşhanı<br />

No:2/17<br />

Karaburun - İZMİR<br />

(232)<br />

731 21 01<br />

(232)<br />

731 21 01<br />

İlçe<br />

Emniyet<br />

Merkez Mah.<br />

Emniyet Caddesi<br />

Karaburun - İZMİR<br />

(232)<br />

731 30 13<br />

(232)<br />

731 33 30<br />

512

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!